LOGO

KOAHHasta tarafından

tanımlanan ölçütlerDoç. Dr. Feza Uğurman

Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi

ANKARA

http://www.ataturksanatoryumu.gov.tr/

http://www.fda.gov/cder/guidance/index.htmEur Respir J 2003; 21: Suppl. 41, 36sProc Am Thorac Soc; 4. 2007:597–601

Bazı tedavi etkileri sadece hasta tarafından bilinir.

Guidance for IndustryPatient-Reported Outcome (PRO)

Measures

HASTALARIN ve HEKİMLERİN ROLLERİNDE, ALGILAMALARINDA ve DEĞERLENDİRMELERİNDE FARKLILIKLAR

HASTA HEKİM

Rol Alıcı Dağıtıcı

Hedef Özel Topluluk ya da grup

Değerlendirme ve tedavi Bireyselleştirilmiş Standartlaştırılmış

Jones PW. Proc Am Thorac Soc 2006;3:222

KOAH akut atağı nedir ?

Semptomlarda artmadır

Pürülan balgam

Dispnede artış

Balgam volümünde artış

Öksürük

Wheezing

Sıkışıklık hissi

Soğuk algınlığı semptomları

Anthonisen NR et al., Antibiotic therapy in exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease. Ann Intern Med. 1987;106(2):196-204.

İKİ TİP ATAK TANIMI

Semptoma dayalı atak

Olaya dayalı atak

Hastanın tanımladığı semptom değişimlerine

dayanır

•Sağlık kurumu başvurusuna,•Antibiyotik kullanma gereksinimine•Oral kortikosteroid kullanma gereksinimine dayanır

Hastanın dispnesinde, öksürük ve/veya balgamında günlük olağan varyasyonların ötesinde değişimlerle seyreden,

KOAH’ı için düzenli kullandığı tedavisinde değişikliğe yol açabilen,

AKUT ATAK

Semptoma dayalı atak Olaya dayalı atak

akut olarak başlayan,

hastalığın doğal gidişi sırasında görülen bir olaydır

Calverley et al, Eur Respir J 2005; 26: 406–413

Olaya dayalı tanımlama kullanılabilir bir yöntemdir.

Sadece % 44 hastada semptom değişimi ve tıbbi yardım arasında tam bir uyum var

Günlük kartların doldurulmasında sorun ?

1

1.5

2

2.5

-21-28 -7-14 147 2821Atak

Nefes darlığı

Öksürük

Göğüste sıkışmaGece uyanmaları

Semptomlar başlarYoğunlaşırZirve noktasında

tıbbi yardım alınır

Semptoma ya da olaya dayalı atak tanımları birbirleri ile uyumlu (mu) dur.

Semptomların algılanması

Primary Care Resp J. 2006;15:346-53.

Semptomlara dayalı atak tanımı Olaya dayalı atak tanımıAntibiyotik-oral steroid başlama(Major-minör semptomlara dayalı)

Yıllık oran: 2.3 (toplam 296 atak) Yıllık oran: 2.8 (toplam 351 atak)

127 hasta – 1 yıl takip

FEV1 ≥ %50 Atak sayısı:2.2

FEV1 < %50 Atak sayısı:2.5

FEV1 ≥ %50 Atak sayısı:2.3

FEV1 < %50 Atak sayısı:3.2

p:0.36 p:0.003

Semptomların algılanması

% 41 atakta semptoma dayalı atak var % 54 atakta olaya dayalı atak var

Dispne en önemli faktör

Günlük kartların doldurulmasında sorun ?

Yorum

Olaya dayalı atak semptom değişimini göstermede geçerli bir yöntemdir.

Ancak semptoma ve kanıta dayalı atak tanımlamaları arasında tam bir uyum yoktur.

KOAH akut ataklarısolunum yetmezliğine ve ölüme yol açabilirler,yaşam kalitesini bozar,akciğer fonksiyonlarını daha hızlı bozabilirler,belirgin bir ekonomik yük oluşturur.KOAH’ın seyrindeki en önemli olaylardır.

Atağın erken tanınıp tedavisiyle semptomlar, sağlık durumu daha hızlı düzelebilir, hastane başvuruları azalabilir

Wilkinson, et al Am J Respir Crit Care Med 2004;69: 1298

Bourbeau et al. Arch Intern Med 2003;163Respir Med. 2008 Jun;102 Suppl 1:S3-15.

Effing et al. Cochrane Database Syst Rev. 2007;17

Yılda 184 atak - (ort: 2.7)93’ü rapor edilmiş (%51)Rapor edilen – edilmeyen gruplara arasında major semptomlarda ve PEF’ de fark yok. Rapor edilen grupta öksürük daha fazla wheezing daha az.

Am J Respir Crit Care Med 1998; 157

Çalışmanın amacı atak sırasındaki semptomatik ve fizyolojik değişiklikleri saptamak504 atak. %54’ü rapor edilmemiş. Atak başlangıcı, süresi ve iyileşme hızı, rapor edilen ya da edilmeyen grupta farksızFVC düzelmesi 6 gün 3 gün

Am J Respir Crit Care Med 2000;161. 1608–1613,

Çok merkezli bir çalışma. 486 atakGünlük kart, yaşam kalitesi değerlendirmesi% 67 atak bildirilmemiş

Atakları bildirmeyenlerDaha yaşlı hastalarDaha hafif hastalığı olanlar

Semptom sayısı fazla olanlar

ÖksürükBalgamın niteliği Ataklarını bildirenler

WheezingSoğuk algınlığı

Am J Respir Crit Care Med 177;396–401, 2008

Ataklarını bildiren grupta SGRQ skorları daha bozukSemptom alt grubuEtki alt grubu

Kurtarıcı ilaçları fazla kullananlar ataklarını daha fazla bildiriyor

Am J Respir Crit Care Med 177;396–401, 2008

Yorum

Hekimlerin atak olarak kabul ettikleri olayların yarıdan fazlası hasta tarafından bildirilmemektedir. Öksürük rahatsız edici bir semptomdur. Balgam pürülansı hastalar tarafından önemsenir.Semptom sayısı arttıkça, hastaların atak algılaması artar.Yaşam kalite anket skorları bozukluğu ve kurtarıcı ilaç kullanma sıklığı hastaların ataklarını algılamasını arttırıyor.Daha hafif ve yaşlı hastalarda atakları bildirmemeye yönelik eğilim vardır..

Semptom ölçüm yollarıAlgılama ölçüm yolları

En sık kullanılan ölçeklerBORG skalasıMRC (Medical Research Council) dispne skalası

• Her iki skalanın uygulanması kolay ve hızlı• Kısa ve uzun dönem değişikliklere uyum sağlayabilecek

nitelikte

Bazal dispne ölçeği (BDI) ayrıntılı - zaman gerektirirler

Değişen dispne indeksi (TDI) rutin klinik pratikte önerilmezler

klinik araştırmalar için uygundur

Dispne ölçümü

Genel olanlarNottingham Health ProfileMedical Outcomes Study ( Short form 36 )Sickness Impact Profile (SIP)

Hastalığa özgü anketler

Chronic Respiratory Questionarrie (CRQ)St. George’s Respiratory Questionnaire (SGRQ)Pulmonary Functional Status and Dyspnea

Questionnaire (PFSDQ)Seattle Obstructive Lung Disease Questionnaire

(SOQL)Airways Questionnnaire (AQ)Shortness of Breath Questionnaire (SBQ)

En sık kullanılan sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi anketleri

Jones ,Thorax 2001;56:880–887

Atak sırasında yaşam kalitesi

Yaşam kalite değerleri bozulur. SGRQ skorları atak sırasında

yükselir. CRQ skorları bozulur. MYMOP (Measure Your Medical

Outcome Profile) skorları bozulur. Nottingham Health Profile (NHP)

skorları bozulur. SF-36 skorları düşer

Spencer et al. Thorax 2003;58:589

Miravitlles et al. Thorax 2004; 59: 387

Lorenz et al. J Int Med Res 2001;29:74

Doll et al. Qual Life Res 2003;12: 17

Aaron et al. Chest 2002; 121

Patterson et al. Qual Life Res 2000;9:521

Doll et al. Qual Life Res 2003;12: 17

Doll et al. Respir Med 2002; 96: 39-51

Lorenz et al. J Int Med Res 2001;29:74

Tsai et al. J Clin Epidemiol. 2008;61:489

Wang Q. Respirology. 2005;10:334

Ilior et al. nt J Clin Pract. 2008;62:585

Bourbeau et al. Eur Respir J. 2007;30:907

Ortalama 3 ayda yaşam kalite skorları bazal değere döner.

Bu düzelme ilk 2-4 haftada daha hızlıdır

Atak tekrarlamayan kişilerde düzelme daha belirgin

Atak sonrasında yaşam kalitesi

Andersson et al. Respir Med 2002; 96: 944

Spencer et al. Thorax 2003;58:589

Doll et al. Qual Life Res 2003;12: 17

Doll et al. Respir Med 2002; 96: 39-51

Tsai et al. J Clin Epidemiol. 2008;61:489

Andenaes et al. Qual Life Res. 2006;15:249

Ilior et al. Int J Clin Pract. 2008;62:585

Yaşam kalitesi puanları akut atak için belirleyici etken olabilir mi?

Respir Med. 2008 ;102 Suppl 1:S3-15.

Yaşla, cinsiyetle, FEV1, FVC ile ilişki yok- SGRQ skorları ile ilişkili

SF-36 skorları düzeldikçe hastane başvurusu azalır

Sık atak ve dispnenin fazlalığı yaşam kalite skorlarını bozar

Atak şiddeti yaşam kalite anket skorları ile ilişkili.

Osman et al. Thorax 1997;52:67–71

Garcia-Aymerich et al Thorax 2003;58:100

Lorenz et al. J Int Med Res 2001;29:74

Wang Q. Respirology. 2005;10:334

Grossman et al. Chest 1998;113:131

Ilior et al. nt J Clin Pract. 2008;62:585

Miravitlles et al. Thorax 2004; 59:

387

Sağlıkla İlgili Yaşam Kalite Anketlerinden Klinik Beklentiler

SemptomlarıDispneYorgunluk ve kas kaybıUyku bozuklukları

Duygusal etkenlerHastalığın bütün etkilerinin özetini objektif kriterlerle vermelidir.

Güvenilirlik Doğruluk Duyarlılık Yorumlanabilirlilik

Minimum Klinik Anlamlı Değişim

(MKAD)

Ayırt edici özellik Ölçüm yöntemleri farklı hastalık düzeylerindeki hastaları ayırabilmelidir

Değerlendirici özellikHastalığın progresyonu ile ya da tedavi ile olan değişiklikleri ölçebilmelidir.

Minimal Klinik Anlamlı DeğişimMKAD

Klinik KOAH Anketi(CCQ)

Bir tedavide belirgin bir yan etki ve maliyet yükü olmaksızın, hastanın yararlı olarak hissettiği ilgili ölçüm yöntemi skorlarındaki en küçük değişiklik. Make B, COPD 2007;4:191-4

Tedavi yararlarının değerlendirilmesinde

Hastalığın gidişinin değerlendirilmesinde

St. George Solunum Anketi

Kronik Solunum Hastalıkları Anketi (CRQ)

0.4

4

0.5

Quality of Well-Being Scale 0.03

Borg scala 2

VAS 10-20

TDI 1

FEV1 100 ml

MKAD MKAD

Calverley PM, COPD 2005;2:143-8

%20 4

Sonuç

Hastanın tanımladığı kriterler, KOAH’ın takibinde, tedavi değerlendirmesinde yararlıdır

Sağlıkla ilgili yaşam kalite anket sonuçları ve klinik sonuçlar arasında paralellik var.

Sağlıkla ilgili yaşam kalite anketleri “hastanın bildirdiği sonuç (PRO)” kapsamı içinde henüz tam kullanılabilir değillerdir.

Pratik, kullanımı kolay ölçüm yöntemlerine gereksinim duyulmaktadır

TEŞEKKÜR EDERİM