View
29
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
11/12/2014
1
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri DİJİTAL İŞLETMEYİ YÖNETME, 12. BASIMDAN ÇEVİRİ
ENFORMASYON TEKNOLOJISI (ET) ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
Bölüm 5
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• ET altyapısını ve bileşenlerini tanımlamak
• ET altyapı evriminin safhalarını ve teknoloji gelişimini belirlemek ve tanımlamak
• Çağdaş bilgisayar donanım platform eğilimlerini değerlendirmek
• Çağdaş yazılım platform eğilimlerini değerlendirmek
• ET altyapısı yönetimi ve yönetim çözümleri konusundaki zorlukları değerlendirmek
Öğrenme Hedefleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
2
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI
VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
• Problem: Eskimiş sistemler zamanında kararlar için yeterince hızlı bir şekilde enformasyon verememektedir; 7/24 faaliyetler için çok güvenilmezdir
• Çözümler: Değiştirilen ve yükseltilen donanım ve yazılım ve kullanılan ileri teknoloji – Şebeke (Grid) bilgi işlem – Sanallaştırma – Yaprak sunucular
• Bilgisayar enerji kullanımını azaltarak ve hizmetleri moderleştirerek; kaynakların daha etkin kullanımında ET’nin rolünü göstermektedir
BART Yeni Bir ET Altyapısı ile Hızlanmakta
3 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• ET altyapısı:
– Kurumların belirli enformasyon sistemleri uygulamaları için bir platform sağlayan paylaşılan teknoloji kaynağı
– Işletme çapında hizmetler: • Bilgi işleme hizmeti sağlayan bilgi işlem platformu • Telekomünikasyon hizmeti • Veri yönetimi hizmeti • Yazılım uygulama hizmeti • Fiziksel tesislerin yönetimi hizmeti • ET yönetimi, standartları, eğitimi, araştırma ve geliştirme hizmeti
– “Hizmet platformu” bakış açısı yatırımların değerinin anlaşılmasını kolaylaştırır
ET Altyapısı
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
4
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
ET Altyapısı
ISLETMELER ARASINDA BAĞLANTILAR, ET ALTYAPISI VE ISLETME YETKINLIKLERI
İşletmenin; müşterilerini, tedarikçilerini ve çalışanlarını destekleme becerisi olan işletme hizmetleri,
ET altyapısının doğrudan bir işlevidir. İdeal olanı, bu altyapının işletmenin işletme ve enformasyon
sistemleri stratejisini desteklemesidir. Yeni enformasyon teknolojileri, müşterilere sağlanan
hizmetlerine olduğu kadar işletme ve ET stratejileri üzerinde de güçlü bir etkiye sahiptir.
SEKIL 5-1
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
5 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI
VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
• ET Altyapısının gelişimi
– Genel amaçlı ana bilgisayar ve mini bilgisayar dönemi: 1959 -halen
• 1958 IBM ilk ana bilgisayar • 1965 daha düşük ücretli DEC minibilgisayarlar
– Kişisel bilgisayar dönemi : 1981 - halen • 1981 IBM PC • 80lerde ve 90larda yaygınlaşan kişisel yazılım
– Istemci/sunucu dönemi: 1983 - halen • Masaüstü bilgisayar olarak ifade edilen istemciler, çeşitli hizmetler
ve kabiliyetler sağlayan güçlü sunucu bilgisayara bağlanmaktadır • Bilgisayar işleme süreci bu iki veya daha çok makine arasında
bölüşülmektedir. • Değişik tiplerde sunucular (ağ, uygulama, Web)
ET Altyapısı
6
11/12/2014
2
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
ET Altyapısı
ET ALTYAPISI GELISIMININ ASAMALARI
Burada ET altyapı gelişiminde beş dönemin her birindeki sistem yapılanmasının karakteristikleri
gösterilmektedir.
. SEKIL 5-2
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
7 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• ET altyapısının gelişimi (devam)
– Kurumsal bilgi işlem dönemi: 1992 - halen
• İnternet standart ve uygulamaları ile farklı ağları birbirine bağlayan ağ standartları ve yazılım araçlarına döndü
– Bulut ve mobil bilgi işlem dönemi: 2000’den günümüze
• Bilgi işlem kaynakları (bilgisayarlar, depolama cihazları, uygulamalar ve hizmetler) havuzuna ağ üzerinden (çoğunlukla internette) ulaşılmasını sağlayan bir bilgi işlem modelini ifade etmektedir
• Bilgi işlemin en hızlı gelişen şekli
ET Altyapısı
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
8
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
ET Altyapısı
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
9
ET ALTYAPISI GELISIMININ ASAMALARI (devam)
Burada ET altyapı gelişiminde beş dönemin her birindeki sistem yapılanmasının karakteristikleri
gösterilmektedir.
SEKIL 5-2
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
ET Altyapısı
ÇOK KATMANLI ISTEMCI/SUNUCU AĞI (N-KATMANLI)
Çok katmanlı istemci/sunucu ağında istemcinin hizmet talepleri farklı seviyedeki sunucular tarafından
karşılanır.
SEKIL 5-3
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
10
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Altyapı gelişiminde teknoloji desteği sağlayıcılar
– Moore kanunu ve mikroişlemci gücü
• İşleme gücü her 18 ayda ikiye katlanmakta
• Nanoteknoloji:
– Transistor boyutları atom genişliğine kadar küçültülebilir
– Yığınsal dijital depolama kuralı
• Her yıl depolanan veri miktarı ikiye katlanmaktadır
ET Altyapısı
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
11 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
ET Altyapısı
MOORE KANUNU VE MIKRO ISLEMCI PERFORMANSI
Minik bir mikroişlemcide 2 milyar transistor olması işleme gücünü katlanarak arttırmaktadır.
İşleme gücü 500.000 MIPS (saniyedeki milyon başına işlem sayısı) üzerinde artış gösterir.
SEKIL 5-4
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
12
11/12/2014
3
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
ET Altyapısı
ÇIPLERIN DÜSEN MALIYETI
Daha az alanda daha fazla sıkıştırılması, transistorün maliyetini düşürdüğü gibi kullanıldığı ürünün
maliyetini de düşürmüştür.
SEKIL 5-5
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
13 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
ET Altyapısı
NANOTÜP ÖRNEKLERI
Nano tüpler insan saçından 10.000 kere daha incedir. Bunlar karbon altıgenlerin sarılmış sayfalarından oluşmaktadır, çok küçük kablolar veya elektronik cihazlar kadar potansiyel kullanımları vardır ve elektrik akımının oldukça güçlü iletkenleridir.
SEKIL 5-6
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
14
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
ET Altyapısı
VERI DEPOLAMANIN MALIYETI ÜSTEL OLARAK DÜSMEKTEDIR 1950-2010
1955’de ilk manyetik depolama cihazı kullanıldığından beri, kilobyte verisinin depolama maliyeti üstel olarak azaldı ve ortalama her 15 ayda bir dijital depolama miktarı katlandı.
SEKIL 5-7
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
15 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Altyapı gelişiminde teknoloji desteği sağlayıcılar (devam)
– Metcalfe’nin kanunu ve ağ ekonomisi
• Ağdaki üye sayısının büyümesiyle doğrusal olarak, tüm sistemin değeri üstel ve üye sayısı artışına bağlı olarak sürekli büyümektedir
• Ağ üyeleri arttıkça daha çok kişi kullanmak isteyecektir (ağ erişim talebi artar)
ET Altyapısı
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
16
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Altyapı gelişiminde teknoloji desteği sağlayıcılar (devam)
– Azalan iletişim maliyetleri ve internet
• Dünya çapında tahminen 1.5 milyar insanın internet erişimi var
• İletişim maliyetleri çok küçük değerlere düşer ve sıfıra yaklaşırsa, iletişim kullanımı ve bilgi işleme imkanları patlar
ET Altyapısı
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
17 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
ET Altyapısı
INTERNET ILETISIM MALIYETLERI ÜSTEL OLARAK DÜSÜYOR
İnternet popülasyonundaki büyümenin bir nedeni internet bağlantısı ve tüm iletişim maliyetlerinin
hızlı düşüşüdür. İnternet erişiminin kilobit başına maliyeti 1995’den beri üstel olarak azalmaktadır.
Dijital abone hattı ve kablo modemler bir kilobitlik iletişimi 2 sentlik perakende ücretle sağlamaktadırlar.
SEKIL 5-8
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
18
11/12/2014
4
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Altyapı gelişiminde teknoloji desteği sağlayıcılar (devam)
– Standartlar ve ağ iletişimi
• Teknoloji standartları:
– Ürünlerin uygunluğunu ve ağla iletişim sağlama becerileri
– Güçlü ölçek ekonomileri serbest bırakır ve üreticilerin bir standarda bağlı ürünlere odaklanmaları ile fiyatlar düşer
ET Altyapısı
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
19 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• ET altyapısı 7 ana bileşenden oluşmaktadır.
1. Bilgisayar donanım platformları
2. Işletim sistemi platformları
3. Kurumsal yazılım uygulamaları
4. Veri yönetimi ve depolama
5. Ağ/ telekomünikasyon platformları
6. Internet platformları
7. Danışmanlık ve sistem bütünleştirme hizmetleri
Altyapı Bileşenleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
20
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
ET Altyapısı
ET ALTYAPISI EKO-SISTEMI
Bir işletmede ahenkli bir altyapının sağlanması için koordine edilmesi gereken yedi temel bileşen vardır.
Burada listelenenler temel teknolojiler ve her bir bileşenin tedarikçileridir.
SEKIL 5-9
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
21 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Bilgisayar donanım platformları
– Sunucu makineleri
• Masaüstü bilgisayar, mobil araçlar– PDA’lar, laptoplar
– Sunucular
• Yaprak sunucular: ultra ince, raflarda saklanan bilgisayar
– Anabilgisayar:
• IBM anabilgisayarı, binlerce küçük yaprak bilgisayar kullanma yeteneği
– En büyük çip üreticileri: AMD, Intel, IBM
– Lider işletmeler: IBM, HP, Dell, Sun Microsystems
Altyapı Bileşenleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
22
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Işletim sistemi platformları
– Işletim sistemi
• Sunucu seviyesi: % 75 Windows; % 25 Unix ya da Linux
• Kullanıcı seviyesi:
– % 90 Microsoft Windows (XP, 2000, CE, gibi)
– El cihazları işletim sistemi (Android, iPhone işletim sistemi )
– Bulut bilgi işlem işletim sistemi (Google - Chrome işletim sistemi)
• Kurumsal yazılım uygulamaları
– Kurumsal uygulama sağlayacıları: SAP ve Oracle
– Arayazılım sağlayacıları: BEA
Infrastructure Components
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
23 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
Etkileşimli Oturumu okuyunuz ve aşağıdaki soruları tartışınız
• Çoklu dokunuş teknolojisi hangi problemleri çözmüştür?
• Çoklu dokunuş ara yüzlerinin avantaj ve dezavantajları nelerdir? Nasıl kullanılır? Açıklayınız.
• Çoklu dokunuş ara yüzünden faydalanan üç tane iş uygulaması tanımlayınız.
• Eğer siz veya işletmeniz çoklu dokunuş ara yüzü sistemi veya bilgisayarı kullanmayı düşünüyorsanız, hangi yönetim, örgüt ve teknoloji sorunları ele alınmalıdır?
Altyapı Bileşenleri
YENIYE DOKUNUS
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
24
11/12/2014
5
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Veri yönetimi ve depolama
– Veritabanı yazılımı:
• IBM (DB2), Oracle, Microsoft (SQL Server), Sybase (Adaptive Server Enterprise), MySQL
– Fiziksel veri depolama:
• EMC Corp (büyük-ölçekli sistemler), Seagate, Maxtor, Western Digital
– Depolama alanı ağları (DAA):
• Depolama için ayrılmış bir yüksek hızlı ağ üzerinde birden fazla depolama aygıtlarına bağlanmaktadır
Altyapı Bileşenleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
25 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Ağ/telekomünikasyon platformları – Telekomünikasyon hizmeti
• Telekomünikasyon, kablo, telefon işletmelerinin ses hatları ve internet erişim ücreti
• AT&T, Verizon
– Ağ işletim sistemleri: • Windows Server, Novell, Linux, Unix
– Ağ donanım sağlayıcılar: • Cisco, Alcatel-Lucent, Nortel, Juniper Networks
Altyapı Bileşenleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
26
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Internet platformları
– Donanım, yazılım, web barındırma hizmeti, (Web hosting hizmeti dahil) intranets, extranets
– Internet sunucu bilgisayar pazarı: Dell, HP/Compaq, IBM
– Web yazılım uygulama/geliştirme araçları: Microsoft (FrontPage, .NET) IBM (WebSphere) Sun (Java), bağımsız yazılım geliştiriciler: Adobe, RealMedia
Altyapı Bileşenleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
27 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Danışmanlık ve sistem bütünleştirme hizmetleri
– Büyük bir işletmenin bile personel, yetenek, bütçe, ya da tüm ET altyapısını toparlamak ve oluşturmak için gerekli kaynakları yoktur.
– Yazılım bütünleştirmesi: Yeni altyapının eski sistemlerle çalışmasını sağlama
– Miras kalan sistemler: Ana bilgisayarlar için yaratılmış, yenilenmesi ve yeniden tasarlanması yüksek maliyetli olabilecek hareket işleme sistemleridir.
– Accenture, IBM Küresel Hizmetler, EDS, Infosys, Wipro
Altyapı Bileşenleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
28
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Gelişmekte olan mobil dijital platform
– Cep telefonu, akıllı telefonlar (BlackBerry, iPhone)
• Veri transferi, internette gezinme, e-posta ve anlık mesajlaşma
– Netbooklar:
• Kablosuz iletişim ve temel bilgi işlem görevleri için optimize edilmiş küçük, daha ucuz ve hafif kısmi dizüstü bilgisayarlar
– Tabletler (iPad)
– Dijital e-kitap okuyucu (Kindle)
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
29 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Sebeke bilgi işlem – Sanal süper bilgisayar yaratmak amacıyla coğrafi olarak
birbirlerinden uzak olan bilgisayarların tek bir ağ üzerinden işlem güçlerinin birleştirilmesidir
– Maliyet tasarrufu, hız ve çeviklik sağlar
• Sanallaştırma – Tek bir fiziksel kaynağın (sunucu veya depolama aygıtları
gibi) kullanıcıya birden çok mantıksal kaynak olarak görünmesine olanak verir (Örneğin, bir sunucu veya ana bilgisayarın farklı makineler olarak hareket ederek birçok farklı işletim sistemini aynı anda çalıştırabilmesi).
– Donanım ve güç harcamalarını azaltır – Donanım yönetimi merkezileşir
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
30
11/12/2014
6
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Bulut bilgi işlem
– Ihtiyaç duyulan kaynağın fiziksel konumuna veya kullanıcıların kendi konumlarına bağlı kalmaksızın kullanıcıların elde etmesine imkân tanır
• Bir hizmet olarak altyapı
• Bir hizmet olarak platform
• Bir hizmet olarak yazılım
– Bulut kamu veya özel olabilir
– Işletmelerin ET yatırımlarının en aza indirgenmesine imkan verir
– Sakıncaları: güvenlik ve güvenilebilirlik
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
31 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Yeşil bilgi işlem – Bilgisayarlar, sunucular ve bunlarla ilgili monitör, yazıcı, depolama aygıtları,
ağ ve iletişim sistemleri gibi araçların tasarımı, üretimi, kullanımı ve atılmasının çevre üzerindeki etkisini en aza indirmeyi pratik ve teknolojik olarak ifade eder
• Otonom bilgi işlem
– kendi kendilerini yapılandıran, optimize eden ve ayarlayan, bozulduğu zaman kendilerini onaran ve dışarıdaki davetsiz misafirlere ve kendine zarar vermeye karşın kendilerini korumak için geliştirilmiş endüstri çapında bir çabadır
– Otomatik virüs güncelleme yazılımları gibi; Apple ve Microsoft ikisi de otomatik güncelleme kullanır
• Yüksek performans ve güç tasarruflu işlemciler
– Çok çekirdekli işlemci
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
32
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
Etkileşimli Oturumu okuyunuz ve aşağıdaki soruları tartışınız
• Veri merkezi enerji tüketiminin neden olduğu iş ve
sosyal sorunlar nelerdir?
• Bu sorunlar için ne gibi çözümler mevcuttur? Hangileri çevre dostudur?
• Bu çözümlerin işletmeye faydaları ve maliyetleri nelerdir?
• Tüm işletmeler yeşil bilgi işlem (çevreci bilgi işlem)’e doğru hareket etmeli midir? Neden?
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
YESIL BILGI ISLEM ISLETME IÇIN IYI MIDIR?
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
33 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Linux ve açık kaynak yazılımlar
– Açık kaynak yazılım: dünya çapında yüz binlerce programcı bir topluluk tarafından üretilmiştir
– Linux: Açık kaynak kodlu işletim sistemi
• Web için yazılımlar
– Java: • Nesne-tabanlı programlama dili • İşletim sistemi, bağımsız işlemci
– Ajax • Asenkron JavaScript ve XML • bir istemci ve sunucuya sayfanın yeniden yüklenmesine
gerek kalmadan küçük değişiklikler yapma imkânı sağlar
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
34
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Web Hizmetleri – Web standartları ve dilleri kullanarak veri değişimi
sağlayan yazılım bileşenleri – XML: Genişletilebilir Işaretleme Dili
• HTML’den daha güçlü ve esnek • Etiketleme bilgisayarlara otomatik veri işleme izni verir
– SOAP: Basit Nesne Erişim Protokolü • veri ve talimatların birinden diğerine aktarılmasını sağlayan
uygulamalarda mesajların yapılandırılması için bir dizi kurallardır
– WSDL: Web Hizmetleri Tanımlama Dili • Web hizmet ve yeteneklerinin tanımlandığı çerçevedir
– UDDI: Evrensel Açıklama, Keşif ve Bütünleştirme • Web hizmetleri dizini
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
35 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Hizmet odaklı mimari (SOA)
– Birbirleriyle haberleşen çalışan yazılım uygulamaları oluşturmak için kendi kendine yeten hizmetler grubudur
– Yazılım geliştiriciler bu hizmetleri gerektiğinde diğer uygulamaları bir araya getirerek diğer birleşmelerle yeniden kullanır
• Örnek: Bir işletmede basılı fatura hesaplama ve gönderme için “fatura hizmeti”.
– Dollar Rent A Car
• Southwest Havayolu’nun web sayfası kullanılarak çevirimiçi rezervasyonu yapılabilmesi
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
36
11/12/2014
7
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
DOLLAR WEB SERVISLERINI KULLANARAK NASIL ARABA KIRALIYOR
Dollar Rent A Car, diğer işletmelerin enformasyon sistemleri ile “konuşmak” için standart bir ara katman yazılımı ile Web hizmetlerini kullanır. Dollar Rent A Car, diğer işletmelerin enformasyon sistemlerine bağlanma işini, her işletme sistemleri için ayrı bir bağlantı kurmak zorunda kalmadan buradaki bir dizi Web hizmetlerini kullanarak yapabilmektedir.
SEKIL 5-10
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
37 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Dış kaynak yazılımı ve bulut hizmetleri
– Yazılım için üç dış kaynak:
1. Yazılım paketleri ve kurumsal yazılım
2. Dış kaynak yazılım
– İç:
» Öncelikle arayazılım için entegrasyon hizmeti ve yazılım desteği
– Denizaşırı:
» Dış kaynaklı yeni programlar artmasına rağmen öncelikle alt düzey bakım, veri girişi ve çağrı merkezi operasyonları
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
38
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Dış kaynak yazılımı ve bulut hizmetleri (devam)
3. Bulut tabanlı yazılım hizmeti
• Hizmet olarak yazılım (SaaS)
• İnternet üzerinden web tarayıcısı ile ulaşılır
• bireyler ve küçük işletmeler için ücretsiz veya düşük maliyetli araçlara ek olarak, kurumsal yazılım ve diğer karmaşık işletme fonksiyonları, büyük ticari yazılım satıcıları hizmetleri
• Kullanıcı her alışveriş veya abonelik için ödeme yapar
• Örneğin: Salesforce.com
• Hizmet Seviyesi Anlaşması (HSA): servis sağlayıcılarla yapılan resmi anlaşma
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
39 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
ISLETME YAZILIMININ DEĞISEN KAYNAKLARI
2010 yılında, ABD işletmeleri yazılım için 291 milyar USD üzerinde harcama yapacaktır. Bunun yaklaşık yüzde 40’ı (116 milyar USD) ya kurumsal yazılım satıcılarının sattığı işletme çapında uygulamalar ya da bireysel başvurularla hizmet sağlayıcının kiraladığı veya sattığı yazılım modülleri
işletme dışından kaynaklarla karşılanmış olacaktır. Başka bir yüzde 10 (29 milyar USD) yazılım hizmeti satıcılarına çevrimiçi bulut tabanlı bir hizmet olarak harcanmaktadır.
SEKIL 5-11
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
40
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Dış kaynak yazılımı ve bulut hizmetleri (devam)
– Mashup
• iki veya daha fazla çevrimiçi uygulamanın birleştirilmesi (Google Maps)
– Uygulamalar
• internet üzerinden dağıtılan ve bilgisayarınızda veya cep telefonunuzda internet ile çalışan küçük yazılım parçalarıdır
– iPhone, BlackBerry, Android
• Genellikle internet üzerinden dağıtılır
Çağdaş Donanım Platformu Eğilimleri
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
41 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Platform ve altyapı değişimi ile başa çıkmak
– Işletme büyüdükçe veya küçüldükçe ET esnek ve ölçeklendirilebilir olmalıdır
– Ölçeklendirme:
• çok sayıda kullanıcıya bir bilgisayar, ürün ya da sistemi bozulmadan hizmeti genişleterek sunabilme yeteneği
– Mobil bilgi işlem ve bulut bilgi işlem için
• Yeni politika ve yöntemlere gereksinim
• Bilgi işlem çalışması ve yazılım ihtiyacının karşılanması için sözleşmeye dayalı anlaşma
Yönetim Konuları
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
42
11/12/2014
8
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Yönetim ve Yönetişim
– ET altyapısını kim kontrol ediyor?
– ET bölümü nasıl örgütlenmeli?
• Merkezi
– Merkezi ET bölümü karar alır
• Merkezsiz
– ET iş bölümleri kendi kararlarını alırlar
– Altyapı harcamaları iş birimleri arasında nasıl tahsis edilecektir?
Yönetim Konuları
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
43 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• Akıllı altyapı yaptırımları yapma
– Teknoloji Varlıklarına Toplam Sahip Olma Maliyeti • Kira – satın alma
– Toplam sahip olma maliyeti (TCO) • Doğrudan ve dolaylı maliyetlerin analizi • Donanım ve yazılım satın alma maliyetleri hesabı
TCO’da sadece yaklaşık yüzde 20’dir
• Diğer maliyetler: Kurulum, eğitim, destek, çalışmama süresi, altyapı, mekan ve enerji
• TCO bulut bilgi işlem kullanılarak, donanım ve yazılım kaynaklarında daha çok merkezileşme ve standartlaşma ile azaltılabilir
Yönetim Konuları
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
44
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
• ET Altyapı yatırımı için rekabeti etkileyen güçler modeli
1. Işletmenizin hizmetleri için piyasa talebi
2. Işletmenizin iş stratejisi
3. Işletmenizin ET stratejisi, altyapısı ve maliyeti
4. ET değerlendirmesi
5. Rakip işletme hizmetleri
6. Rakip işletme ET altyapı yatırımları
Yönetim Konuları
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
45 © Nobel Akademik Yayıncılık 2011
Yönetim Bilişim Sistemleri
Yönetim Konuları
ISLETME YAZILIMININ DEĞISEN KAYNAKLARI
“İşletmemizin ET altyapısına ne kadar harcaması gerekir?” sorusunu yanıtlamak için altı faktörü
kullanabilirsiniz.
SEKIL 5-12
BÖLÜM 5: ENFORMASYON TEKNOLOJISI ALTYAPISI VE GELISMEKTE OLAN TEKNOLOJILER
46
© Nobel Akademik Yayıncılık 2011
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored
in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means,
electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the
prior written permission of the publisher.
Printed in the United States of America.
Copyright © 2011 Pearson Education, Inc.
Publishing as Prentice Hall
Yönetim Bilişim Sistemleri
47
Recommended