Upload
prof-dr-halit-hami-oez
View
43
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
Hastane Otomasyonu Modülleri2.2. BİLGİ SİSTEMİ SORUMLUSU VE DİĞER ÇALIŞANLARIN BELİRLENMESİ
3.1. YAZILIM ALTYAPISI
Prof.Dr. Halit Hami ÖZKafkas Üniversitesi
Mühendislik Mimarlık FakültesiBilgisayar Mühendisliği Bölüm Başkanı
Bilgisayar Yazılımı Anabilim Dalı Kars, Türkiye
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
2
Bilgi: Üniversitelerimizde Sağlık Meslek Yüksek Okullarında
verilen
Hastane Otomasyonu I + II
Derslerinde yardımcı öğrenim materyali olarak hazırlanan bu sunum Sağlık Bakanlığı Hastane Otomasyon Çerçeve ilkeleri dokümenından yararlanılarak
Ve
6 slayt bir sayfada olmak üzere print edilerek aynı zamanda ders notu olarak da kullanılabileceği göz önüne alınarak toplamda 18 sunum olarak hazırlanmıştır.
Diğer sunumlarla ilgili bilgiler bu sunumun sonunda verilmiştir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
3
Hastane Otomasyonu Modülleri
2.2. BİLGİ SİSTEMİ SORUMLUSU VE DİĞER
ÇALIŞANLARIN BELİRLENMESİ
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
4
2.2. BİLGİ SİSTEMİ SORUMLUSU VE DİĞER ÇALIŞANLARIN BELİRLENMESİ
2.2.1. Hastanelerde kurulacak bilgi
sistemlerinin başarılı bir şekilde işletilebilmesi için yeterli sayı ve nitelikte personel, kalıcı olacak şekilde görevlendirilmelidir.
Sistemin kabulünden sonra Satıcı ve Alıcı arasındaki koordinasyon, idare tarafından görevlendirilen “bilgi işlem sorumlusu” tarafından sağlanacaktır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
5
2.2. BİLGİ SİSTEMİ SORUMLUSU VE DİĞER ÇALIŞANLARIN BELİRLENMESİ
2.2.2. Satıcı tarafından proje başlangıcında İta
Amirine karşı sorumlu 1(bir) proje lideri ve onun önereceği en az 1(bir) yazılım ve 1(bir) donanım bakım personeli hastanede görevlendirilir.
Sistem kurulup kabulü yapıldıktan sonraki devam eden süreçte, sistemin kesintisiz olarak işletilmesi için uygun nitelikli en az 1 (bir) firma personelinin sürekli hastanede çalıştırılmasına devam edilir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
6
2.2. BİLGİ SİSTEMİ SORUMLUSU VE DİĞER ÇALIŞANLARIN BELİRLENMESİ
2.2.3. İdare tarafından da belirlenen bir
hastane personeli, sistemin amacına uygun olarak işletilebilmesi için yetkilendirilir, yetkili olduğu konular, yazılı olarak diğer hastane yetkililerine ve çalışanlarına yazılı olarak duyurulur.
Bu personel liderliğinde olmak şartıyla hastane idaresi gerektiğinde başka personel de görevlendirilebilir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
7
3.1. YAZILIM ALTYAPISI 3.1.1. Uygulama yazılımı istemci/sunucu veya n katmanlı
(istemci ile uygulama sunucusunun http ve https protokolleri ile haberleştiği tüm sistemler) mimariye sahip olmalıdır.
3.1.2. İstekliler uygulama yazılımını modüler ya da
bütünleşik olarak önerebilir ve/veya tanımlanan işlevleri yerine getirmek kaydıyla öngörülen yazılımı farklı şekilde ele alabilir.
Kurum idaresi, işleyiş ve ihtiyaçları göz önüne alarak yazılıma sınırlama ya da ilaveler isteyebilir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
8
3.1. YAZILIM ALTYAPISI 3.1.3. Uygulama yazılımı, ortak veri tabanı üzerinden çalışan
bütünleşik bir yapıya sahip olmalıdır.
Veri hangi modül/arayüz tarafından girilirse girilsin; gereksinim duyan diğer modüller/arayüzler yetkileri dahilinde bu veriye ulaşabilmelidir.
Belirli işlemler ortak kullanılan veriler aracılığı ile kontrol edilebilmeli ve tetiklenebilmelidir.
3.1.4. Sistemlere yeni modüllerin/işlevlerin ilavesi, değiştirilmesi
ya da silinmesi mümkün olmalı, bu işlemler hizmetleri aksatmamalı ve bu durumdan sistemin bütünü etkilenmemelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
9
3.1. YAZILIM ALTYAPISI 3.1.5. Tarih bilgisi her yerde 8 basamaklı ve 10 karakter
uzunluğunda ‘GG/AA/YYYY’ formatında tutulmalıdır.
3.1.6. Uygulama yazılımı Türkçe olmalı, tüm sıralamalar ve
karşılaştırmalar Türkçe alfabeye göre yapılabilmelidir.
3.1.7. Uygulama yazılımı, sunucu işletim sistemi (SOS)
olarak Solaris, UNIX, Linux, Microsoft Windows 200X Server gibi endüstri standardı sunucu işletim sistemleri mimarisine uygun olmalı ve bu SOS’ler üzerinde kusursuz çalışmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
10
3.1. YAZILIM ALTYAPISI 3.1.8. Uygulama yazılımı, istemci işletim sistemi (COS) olarak
Microsoft Windows 98 SE/NT Workstation/2000 Professional/XP Professional gibi endüstri standardı istemci işletim sistemleri mimarisine uygun olmalı ve bu COS'lar üzerinde uyumlu çalışmalıdır.
3.1.9. Uygulama yazılımı, hizmetin her kademesinde barkod
ygulamalarını destekliyor olmalıdır.
Hastaların ikinci gelişlerinde otomatik hasta tanıma, hasta bazında faturaya hizmet, ilaç ve sarf malzemeleri girişi, hastane dahilinde hizmet veren tüm personele kod ve
barkod tanımlanması gibi.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
11
3.1. YAZILIM ALTYAPISI3.1.10. Kurumlara kesilen faturaların tutarının, hem
kurum bazında hem de hasta bazında geri dönüşü takip edilebilmelidir.
3.1.11.Rumi takvime ait bir tarihsel veri girildiğinde, bu
veri miladi takvime göre çevrilebilmelidir.
3.1.12. Randevu sistemi varsa, yalnız bölümlere değil
herhangi bir kaynağa (doktor, cihaz, oda, tetkik, tedavi seansı, vb.) randevu verilebilmelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
12
3.1. YAZILIM ALTYAPISI3.1.13. Tıbbi cihazların periyodik bakımları ile (varsa)
randevu sistemi entegrasyonu mevcut olmalıdır.
3.1.14. Randevu; doğrudan başvuru, telefon ve Web
üzerinden yapılabilecek şekilde tasarlanmış olmalıdır.
3.1.15. Kişi ve cihazların çalışma, dinlenme ve bakım
süreleri belirlendikten sonra geriye kalan zamanda kişi, cihaz, birim, ekip, yatak vs. konusunda randevu ve rezervasyon yapılabilmelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
13
3.1. YAZILIM ALTYAPISI3.1.16. Client yazılımının terminallere kurulumu ağ
üzerinden yapılabilmelidir.
3.1.17. İşleyişe hız kazandırmak, duyuru yayınlamak ve
kurum işleyişi ile ilgili konularda haberleşmek üzere, kullanıcılar ya da tanımlanmış gruplar, yetkileri dahilinde sistem üzerinden, iş düzeni ve çalışma düzenini bozmayacak şekilde on-line/ off-line haberleşebilir.
Bu uygulama instant messaging şeklinde olmayacaktır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
14
3.2. KULLANICI ARAYÜZÜ 3.2.1. Kullanıcı arayüzü grafiksel (GDI) olmalıdır.
3.2.2. Grafik arayüzüne uygun olarak kontroller hem mause hem
de klavye yardımıyla yapılabilmelidir. Ancak yazılımın mümkün olan her fonksiyonu klavye
üzerinden yürütülebilmeli, kullanılan kısa yollar sistematik olmalıdır.
3.2.3. Kullanıcı ara yüzünde görsel iç bütünlük sağlanmalı,
yazılımın her arayüzünde benzer ekran dizaynları kullanılmalı,
tanımlanmış fonksiyon tuşlarının aynı amaçla kullanılması gibi teknikler kullanılarak kullanım kolaylığı sağlanmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
15
3.2. KULLANICI ARAYÜZÜ3.2.4. Kullanıcı arayüzü aşağıda veri girişi,
güncelleme, dil özelliği, raporlama ve yardım başlıklarında sayılan özellikleri taşımalıdır.
3.2.5. Tüm yazılımlar grafik ara yüzlü, dördüncü kuşak
ve nesne tabanlı (object - oriented) özelliklere sahip uygulama yazılımı geliştirme araçlarıyla geliştirilmiş olmalıdır.
Firma/firmalar yazılım geliştirme araçlarını teklifinde belirtmelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
16
3.3. VERİ GİRİŞİ3.3.1. Hatalı veri girişini en aza
indirmek için ilgili alanlar üzerinde anında bilgi doğrulama, bilgi önerme ve gerektiğinde kullanıcı yönlendirmede yapılacak işlem hakkında ekranın altında sürekli mesaj ve bilgi gösterilmelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
17
3.3. VERİ GİRİŞİ3.3.2. Veri girişleri, uygun kodlar kullanılarak
yapılmalıdır. Kullanıcı biliyorsa kodu doğrudan girebilmeli, değilse kodların açıklamalarını otomatik olarak listeletip, istediği kodu seçebilmelidir.
Sistemde kullanılan kodlar, Sağlık Bakanlığı ve hastane yönetimi tarafından belirlenmiş kodlarla uyumlu olmalıdır.
Veri girişleri mümkün olan yerlerde barkod desteği ile sağlanmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
18
3.3. VERİ GİRİŞİ3.3.3. Sistemde veri bütünlüğünü koruyacak
denetimler bulunmalı ve tutarsız veri girişi engellenmelidir. Programlar gerekli olan yerlerde, aralık (range) ve tutarlılık (consistency) kontrolünü yapmalı ve mümkün olan yerlerde hataları kendisi düzeltmelidir.
Program, mümkün olduğunca, hatalı veri girişlerinde, kullanıcıya zaman kazandırmak için otomatik seçenekler sunup kullanıcının seçenekleri seçerek hatayı düzeltmesine yardımcı olmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
19
3.3. VERİ GİRİŞİ3.3.4. Hastalık, hizmet, malzeme vb.
kodlama sistemleri ile ilgili bilgi girişleri hastane ve Satıcı tarafından belirlenecek bir plan dahilinde, Satıcı tarafından sisteme girilmelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
20
3.3. VERİ GİRİŞİ3.3.5. Bilgi girişi esnasında, mümkün olan her alanda hazır
listelerden faydalanma, gerekli yerlerde istenilen veri alanlarına ilk değer atama, tarih, gün, saat, yaş, vb. değerlerin ilgili alanlara otomatik olarak girilmesi,
sık kullanılan alanlarda otomatik doldurma işlevinin kullanılması,
hazır listelerde liste elemanına girilen harflerle kısa sürede ulaşma gibi veri girişi sırasında kullanıcı hatalarını en aza indirgeyecek ve kullanım kolaylığı sağlayacak kontrollere sahip olmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
21
3.3. VERİ GİRİŞİ3.3.6. Yazılımda kullanılacak hasta arama
yöntemi klasik karakter-karakter birebir uygunluk değil benzer Türkçe karakterler de göz önüne alınarak (U yerine Ü, G yerine Ğ gibi) aramayı kapsamalıdır.
Aramayı hızlandırmak için gerekli diğer alanlar aynı ekranda bulunmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
22
3.3. VERİ GİRİŞİ3.3.7. Güncelleme ve sorgulamalarda,
sistemde bulunan bilginin seçilmesi ve kullanılmasına olanak sağlanmalıdır.
3.3.8. Kullanıcının; kayıtlarına sıklıkla ihtiyaç
duyduğu ya da işlemini tamamlamak üzere beklettiği hastaları bir hızlı erişim listesine alması mümkün olmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
23
3.3. VERİ GİRİŞİ3.3.9. Hastaya verilen hizmetlerin tekrarlanma
sayısı için üst sınır tanımlanabilmeli ve sınıra yaklaşıldığında ve/veya aşıldığında otomatik uyarı sağlanmalıdır.
3.3.10. Hatalar için uygun mesajlar ekranda
belirmeli ve kullanıcı uyarılmalıdır. Verilerin tutarlık kontrolleri ve modüller/işlevler arası çapraz kontroller yapılabilmelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
24
3.3. VERİ GİRİŞİ3.3.11. Tıbbi bilgi girişinde, istenildiğinde
fizik muayene bulguları önceden tanımlanmış servise özel bilgiler üzerinden kodlanabilmeli ve bu alandaki bilgiler her türlü sorgulamada, araştırmalarda kullanılabilecek yapıda olmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
25
3.4. GÜNCELLEME
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
26
3.4. GÜNCELLEME
3.4.1. Güncelleme sadece anahtar olmayan alanlarda
yapılabilmelidir.
3.4.2. Kritik alanlardaki değiştirme ve silme ancak
yetki ölçüsünde yapılabilmelidir.
Değişikliklere sonradan erişim ve geri düzeltme için mutlaka log dosyalarında detayları tutulmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
27
3.4. GÜNCELLEME3.4.3. Güncelleme ve özellikle sorgulama
ekranlarında manuel bilgi girişi yapılmaktan ziyade sistemde mevcut bilgiler ve varsa kodlar seçilerek güncelleme ve sorgulama yapılabilmelidir.
3.4.4. Güncelleme sonrası da tutarlılık
kontrolleri yapılabilmelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
28
3.4. GÜNCELLEME3.4.5. Hastanın bazı bilgilerinde yanlışlık olması
durumunda
(kurumunun yanlış girilmesi,
ikamet adresinin yanlış girilmesi ya da değişmesi, vb.)
bu hastaya ait kayıtlar veri bütünlüğü bozulmadan (örneğin hizmetin sunum tarihi değişmeden) geriye yönelik olarak düzeltilebilmelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
29
3.4. GÜNCELLEME3.4.6. Hizmet verilen kurumlardan herhangi biriyle
çalışılan ücretlendirme mekanizması değiştiğinde eski kayıtlar yeni fiyatlara uygun hale getirilebilmeli,
bunu yaparken kaydı silip yeniden açmak gerekmemelidir.
3.4.7. Özellikle Döner Sermaye işlemleri ve Adli
Vaka’lara ait önceki kayıtların değiştirilmesi engellenmiş olmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
30
3.5. DİL ÖZELLİĞİ3.5.1. Tüm ekranlar ve raporlar, Türkçe
olmalıdır.
3.5.2. Tüm sıralamalar, karşılaştırmalar
ve sorgulamalar Türkçe alfabeye göre yapılmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
31
3.5. DİL ÖZELLİĞİ 3.5.3. Kullanılan menü, dosya, alan, değişken, tablo vb.
isimlendirmeler Türkçe ve anlamlı olmalıdır.
3.5.4. Para,
tartı,
uzunluk
vb. konularda Türkiye'de geçerli yerel birimler kullanılmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
32
3.5. DİL ÖZELLİĞİ3.5.5. Tüm yazılımda Türkçe karakterlerin
aynı kodlarla (TSE tarafından Haziran 1989 tarih ve TS 5881 sayı ile kabul edilen 15 Mayıs 1989 tarihli ISO/IEC 8859/9 standardı) tanımlanması,
ve Türkçe karakter, Türkçe(F) veya (Q) klavye ve program desteği sağlanması gerekmektedir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
33
3.6. RAPORLAMA3.6.1. Raporlarlamada da hiyerarşik
yetkilendirme mümkün olmalıdır.
3.6.2. Üretilen raporlar amacına uygun
ve kolay okunabilir olmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
34
3.6. RAPORLAMA3.6.3. Kullanıcı hazırlanan raporu ekranda
görme, rapor hazırlama aşamalarında geri-ileri gitme ya da iptal etme olanaklarına sahip olmalıdır.
3.6.4. Raporun büyüklüğü ile ilgili
sayfa/satır uzunluğu gibi bilgiler ekranda izlenmelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
35
3.6. RAPORLAMA3.6.5. Hazırlanan raporların ayrı bir dosyaya
belli bir görsel ve elektronik formatta kayıt edilmesi mümkün olmalıdır.
3.6.6. Raporlar sadece veri tabanı verilerine
dayanılarak hazırlanmalıdır. Kullanıcılar hazırlanmış ve onaylanmış raporları değiştirememelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
36
3.6. RAPORLAMA3.6.7. Yeni rapor tanımlama ve rapor formu
oluşturma süreci kolay ve parametrik olmalıdır.
3.6.8. Kullanıcı tarafından oluşturulmuş olan
raporlar, istendiğinde ofis uygulamaların gönderilebilmelidir.
Raporlamalar, olabildiğince esnek yapıya sahip olmalıdır.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
37
3.6. RAPORLAMA3.6.9. Üretilen her türlü raporda tarih,
değişik bölüm/servis vb. kriterlere göre filtre seçenekleri bulunmalıdır.
3.6.10. Tüm raporlar, programlama
gerektirmeden, istendiğinde yetkili kullanıcılar tarafından değiştirilebilmelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
38
3.6. RAPORLAMA3.6.11. Uygulama yazılımları, rapor ve veri
çıktılarını hazırlayabilmeli ve raporlar ofis uygulamalarına tek tuş yardımı ile aktarılabilmelidir.
3.6.12. Kullanıcı’nın istediği çoklu
parametrelerle sorgu yapılabilmeli ve rapor alınabilmelidir.
Prof.Dr. Halit Hami ÖZ Kafkas Üniversitesi
39
Hastane Otomasyonu ile İlgili sunumlar
1. Prof.Dr. Halit Hami OZ-01-Hastane Otomasyonu-AMAÇ KAPSAM ve STANDARTLAR 2. Prof.Dr. Halit Hami OZ-02-Hastane Otomasyonu-GENEL KOŞULLAR 3. Prof.Dr. Halit Hami OZ-03-Hastane Otomasyonu-YAZILIM ALTYAPISI 4. Prof.Dr. Halit Hami OZ-04-Hastane Otomasyonu-GÜVENLİK VE ERİŞİM ve MALİ KAYITLAR 5. Prof.Dr. Halit Hami OZ-05-Hastane Otomasyonu-VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMİ 6. Prof.Dr. Halit Hami OZ-06-Hastane Otomasyonu-KONTROL VE MUAYENE METODLARI-
BAKIM ONARIM 7. Prof.Dr. Halit Hami OZ-07-Hastane Otomasyonu-HBS UYGULAMA YAZILIM GEREKLERİ 8. Prof.Dr. Halit Hami OZ-08-Hastane Otomasyonu-POLİKLİNİK MODÜLÜ 9. Prof.Dr. Halit Hami OZ-09-Hastane Otomasyonu-YATAN HASTA ve VEZNE MODÜLÜ 10. Prof.Dr. Halit Hami OZ-10-Hastane Otomasyonu-ECZANE MODÜLÜ 11. Prof.Dr. Halit Hami OZ-11-Hastane Otomasyonu-LABORATUVAR MODÜLÜ 12. Prof.Dr. Halit Hami OZ-12-Hastane Otomasyonu-RADYOLOJİ MODÜLÜ 13. Prof.Dr. Halit Hami OZ-13-Hastane Otomasyonu-STOK TAKİP, SATINALMA VE DEMİRBAŞ
İŞLEMLERİ MODÜLÜ 14. Prof.Dr. Halit Hami OZ-14-Hastane Otomasyonu-DÖNER SERMAYE, FATURA ve
FİNANSMAN İŞLEMLERİ MODÜLÜ 15. Prof.Dr. Halit Hami OZ-15-Hastane Otomasyonu-PERSONEL İŞLEMLERİ MODÜLÜ 16. Prof.Dr. Halit Hami OZ-16-Hastane Otomasyonu-BİLGİ YÖNETİM, İSTATİSTİK VE
RAPORLAMA İŞLEMLERİ MODÜLÜ 17. Prof.Dr. Halit Hami OZ-17-Hastane Otomasyonu-HEMŞİRE AMELİYATHANE AĞIZ DİŞ
SAĞLIĞI MODÜLÜ 18. Prof.Dr. Halit Hami OZ-18-Hastane Otomasyonu-HEMODİYALİZ,SAĞLIK
KURULU,ARŞİV,KAN MERKEZİ,DİYET,CİHAZ TAKİP MODÜL