ภาคผนวกsoreda.oas.psu.ac.th/files/694_file_Appendix.pdf1. เกณฑ ที่ใช...

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญ

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย เรอง ผลของรปแบบการเรยนการสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน (7E) ตอผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และเจตคตตอการเรยนวชาเคมของนกเรยนในสงคมพหวฒนธรรม

แผนการจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน (7E) ในสงคมพหวฒนธรรม, แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม และแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหา เรอง ของแขง ของเหลว และแกส 1. ดร.แวอาแซ แวหามะ อาจารยประจาคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 2. ดร.อสมาน สาร อาจารยประจาโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 3. อาจารยทรงธรรม แกวประถม อาจารยประจาโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 4. อาจารยฮามดะ มสอ อาจารยประจาโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 5. อาจารยอดลย ณ ระนอง ครประจาโรงเรยนหวยยอด อาเภอหวยยอด จงหวดตรง

แบบวดเจตคตตอการเรยนวชาเคม แบบสมภาษณนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนร และ แบบบนทกภาคสนามของผวจย 1. รองศาสตราจารย ดร. ชดชนก เชงเชาว อาจารยประจาภาควชาประเมนผลและวจย ทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 2. ผชวยศาสตราจารยอาฟฟ ลาเตะ อาจารยประจาภาควชาประเมนผลและวจย ทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 3. ดร.บญญสา แซหลอ อาจารยประจาภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 4. อาจารยยพาวฒน อมชวฒนา อาจารยประจาภาควชาประเมนผลและวจย ทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 5. อาจารยรอฮานา ซนเยง อาจารยประจาภาควชาประเมนผลและวจย ทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ภาคผนวก ข

เครองมอทใชในการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนรท 1 รายวชา เคมเพมเตม ชนปทสอน ชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ของแขง ของเหลว แกส จานวน 3 คาบ _________________________________________________________________________ มาตรฐานการเรยนร ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสราง และแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน ตวชวดชวงชน ว 3.1 ม.4-6/4 วเคราะหและอธบายการเกดพนธะเคมในโครงสรางผลก และในโมเลกล ของสาร ความเขาใจทคงทน 1. สารในธรรมชาตปรากฏอยในสถานะแตกตางกนคอ ของแขง ของเหลว และแกส 2. ของแขงมสมบตเฉพาะตวทสาคญหลายประการ กลาวคอ มรปรางแนนอนไมขนอยกบภาชนะทบรรจ มปรมาตรคงททอณหภมและความดนคงท ไมสามารถไหลไดในภาวะปกต เนองจากอนภาคของของแขงอยชดกนมาก การจดเรยงอนภาคอยในตาแหนงทแนนอน เปาหมายการเรยนร 1.1 ดานความรความคด - สามารถอธบายเหตผลทธาตบางชนดปรากฏอยในรปตางๆกนได - สามารถยกตวอยางธาตทปรากฏอยไดหลายรป พรอมทงบอกสมบตของแตละรปได - สามารถอธบายสมบตบางประการของของแขงบางชนดกบการนาไปใชประโยชน 1.2 ดานกระบวนการ - ทกษะการเชอมโยงเนอหา - ทกษะการตอบคาถาม - ทกษะการใชเครองมอการทดลอง 1.3 ดานคณลกษณะ - การคดอยางเปนเหตเปนผล คดวเคราะห และสงเคราะห

สาระการเรยนร สมบตของของแขง แรงยดเหนยวระหวางอนภาคของสาร พบวาของแขงมสมบตหลายประการดงน 1. สารชนดเดยวกนเมออยในสถานะของแขงจะมแรงยดเหนยวระหวางอนภาคมากกวาของเหลวและแกส 2. ของแขงมรปรางแนนอนไมขนกบภาชนะทบรรจ มปรมาตรคงท ไมสามารถไหลได เนองจากอนภาคอยชดกนมาก การจดเรยงอนภาคอยในตาแหนงทแนนอน 3. ของแขงแพรไดชามากเมอเปรยบเทยบกบของเหลวและแกส 4. ของแขงบางชนดเปนตวนาความรอนและตวนาไฟฟา บางชนดเปนสารกงตวนา และบางชนดเปนฉนวน 5. ของแขงบางชนดสามารถจดเรยงตวเปนรปทรงเรขาคณตทแนนอน เรยกวา ผลก (Crystal) บางชนดอาจจะมผลกไดหลายแบบ และบางชนดไมสามารถเกดผลกได เรยกวา ของแขง อสณฐาน (Amorphous solid) การจดเรยงอนภาคของของแขง ของแขงทเกดจากการเรยงอนภาคอยางเปนระเบยบ มรปรางเฉพาะตวเรยกวาผลก ผลกของของแขงแตละชนดจะมผวหนาทเรยบ ซงทามมกนดวยคาทแนนอน เปนลกษณะเฉพาะตว ผลกทมขนาดใหญๆ เมอทาใหผลกเลกลง เชนโดยการบด สวนเลกๆจะยงคงรกษารปผลกเปนแบบเดมอย โดยทวไปของแขงชนดเดยวกนจะมการจดเรยงอนภาคเปนแบบเดยวกนไมวาของแขงนนจะเกดขนโดยธรรมชาตหรอสงเคราะหขน ผลกของของแขงจะมจดหลอมเหลวคงท และมชวงอณหภมของการหลอมเหลวสน การทของแขงมการจดเรยงโมเลกลตางกน ทาใหเกดผลกทแตกตางกน ซงเปนผลใหสมบตทางกายภาพ เชน จดเดอด จดหลอมเหลว และความหนาแนนแตกตางกน - ในกรณทของแขงชนดหนงมผลกไดหลายแบบ เรยกวา มรป (Polymorphism) - ในกรณทธาตชนดเดยวกนแตมการจดเรยงโครงสรางของโมเลกลหรอโครงสรางของผลกตางกน กเรยกวารป (Allotrope) กจกรรมการเรยนร 1. ขนตรวจสอบความรเดม ครตรวจสอบความรเดมของนกเรยน โดยใชคาถามดงน 1. เกณฑทใชในการจาแนกสารคออะไร 2. สถานะของสารมกสถานะ อะไรบาง 3. จงบอกความแตกตางของสารแตละสถานะ 2. ขนกจกรรมเราความสนใจ ครใหนกเรยนยกตวอยางสงทอยในหองเรยนทอยในสถานะของแขง ของเหลว และแกส เรมบทเรยนเรองของแขง พรอมทงแจกอปกรณ(หนทมลกษณะแตกตางกน) โดยตงคาถาม ใหนกเรยนบอกความเหมอนหรอความแตกตางจากสงทนกเรยนเหน ซงควรไดขอสรปวา มความแขงเหมอนกน

สงทแตกตางกนคอส ขนาด จากนนครเปดประเดนการเรยนรเกยวกบของแขงวา นกเรยนคดวาสารชนดเดยวกนจะปรากฏในรปทแตกตางกนไดหรอไม อยางไร 3. ขนสารวจและคนหา ครแบงนกเรยนออกเปนกลมๆละ 5-6 คน แตละกลมประกอบดวยนกเรยนเกง ปานกลาง ออน คละกน และแบงสมาชกในกลมใหมความแตกตางดานภาษาทใชในการสอสาร ใหนกเรยนทากจกรรมตามใบงานท 1 การศกษารปผลกกามะถน และใหสมาชกกาหนดหนาทกนเองในกลม ขนท 1 อานขนตอนการทดลองและบอกวธการทดลองตามลาดบ ขนท 2 รบอปกรณ สารเคม สาหรบการทดลอง ขนท 3 จดเตรยมอปกรณ ดาเนนการทดลอง ขนท 4 บนทกขอมล ผลการทดลอง หลงจากการทดลอง ครใหนกเรยนไดสบคนเพมเตมเกยวกบชนดของผลก 4. ขนอธบาย ตวแทนแตละกลมนาเสนอผลการทดลองของกลมตนเพอเปรยบเทยบผลการทดลองกบ กลมอนๆ ใหนกเรยนรวมกนวเคราะห อภปรายผลการทดลองโดยใชคาถาม - ลกษณะทปรากฏของกามะถนกอนและหลงการทดลองแตกตางกนหรอไม อยางไร - จากผลการทดลองไดผลกกามะถนกรป และมลกษณะอยางไร ใหนกเรยนเปรยบเทยบผลกทเตรยมไดกบรปผลกกามะถนซงมรปทรงเรขาคณตทชดเจน แลวอภปรายรวมกนถงสาเหตทธาตบางธาตอาจมหลายรป ทาใหมสมบตแตกตางกน สามารถนาไปใชประโยชนไดแตกตางกน ครนารปโครงสรางของธาตใหนกเรยนด และรวมกนอภปรายเกยวกบการจดเรยงอนภาคในของแขง เชน กามะถน คารบอน ฟอสฟอรส ซงมการจดเรยงอนภาคภายในโมเลกลแตกตางกน ทาใหปรากฏอยไดหลายรปตางๆกน หลงจากใหนกเรยนสบคนขอมลชนดของผลกแลว ใชขอมลประกอบการอภปรายวา ถาพจารณาชนดของพนธะหรอแรงยดเหนยวระหวางอนภาคเปนเกณฑจะจาแนกผลกไดเปน 4 ชนดซงมสมบตแตกตางกน และอภปรายถงของแขงทไมมรปผลกหรอของแขงอสณฐาน เนองจากมการจดเรยงอนภาคภายในไมเปนระเบยบจงมรปรางและสมบตแตกตางออกไป 5. ขนขยายความคด ครถามคาถามเพมเตม หากนานาแขงวางตรงบรเวณทมแดด และวางลกเหมนวางตรงบรเวณทมอากาศถายเทสะดวก จะเกดการเปลยนแปลงอยางไร ใหนกเรยนศกษาการเปลยนสถานะของของแขง โดยการหลอมเหลวและการระเหด แลวอภปรายรวมกนเพอใหไดขอสรปเกยวกบความหมายของการหลอมเหลวและการระเหด ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาเนอหา ทาแบบฝกหด และกาหนดหนาทกนเองในกลม ขนท 1 อานคาถาม วเคราะหสงทโจทยกาหนดใหและสงทโจทยถาม ขนท 2 ดาเนนการอภปรายระดมความคด วเคราะหแนวทางคาถาม และอธบาย คาตอบตามโจทยตองการ

ขนท 3 เขยนคาตอบ ขนท 4 ตรวจสอบคาตอบและความถกตอง 6. ขนประเมนผล ตรวจสอบความถกตอง ตอบคาถามขอสงสยตางๆ และใหนกเรยนทกคนในกลมทาใบงาน โดยครตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนในระหวางการทากจกรรม ทงการตอบคาถาม การทาการทดลอง และรายงานผลการทดลอง 7. ขนนาความรไปใช ครถามคาถามเพมเตมเพอขยายความคดรวบยอดของนกเรยน ดงน นกเรยนสามารถนาความรเกยวกบของแขงไปใชในชวตประจาวนอะไรไดบาง ใหนกเรยนอธบายโดยสรปเปนแผนผงความคด สอ/แหลงการเรยนร - หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตมของสสวท. - ใบความร เรอง ของแขง - ใบงานท 1 การศกษารปผลกกามะถน - แบบฝกหด เรอง ของแขง - วสดอปกรณตามใบงาน - หองสมด อนเทอรเนต วธการวดและประเมนผล - สงเกตพฤตกรรม - สงเกตพฤตกรรมการปฏบตการทดลอง - ตรวจรายงานการทดลอง - ตรวจแบบฝกหด เครองมอวดและประเมนผล - แบบประเมนการปฏบตการทดลอง - แบบประเมนรายงานการทดลอง - แบบประเมนพฤตกรรม - แบบฝกหด เกณฑการวดผลประเมนผล - ประเมนการปฏบตการทดลอง ผานเกณฑรอยละ 70 - ประเมนรายงานการทดลองผานเกณฑรอยละ 70 - ประเมนพฤตกรรม ผานเกณฑรอยละ 70 - ตรวจแบบฝกหด ผานเกณฑรอยละ 70

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ปญหาและอปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ / แนวทางแกไข ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชอ……………………………………….. ( นางสาววดาด หะยตาเฮร ) ……../…...../.......…

ใบความร เรอง ของแขง

สมบตของของแขง สมบตสาคญคอ รปรางและปรมาตรคงท แรงยดเหนยวระหวางอนภาคของของแขงมคามาก ของแขงจงไหลไมไดเหมอนของเหลว และอดไมไดเหมอนแกส สวนใหญมลกษณะเปนผลก อนภาคของของแขงมการจดเรยง มรปทรงเรขาคณตทแนนอนหลายแบบ อนภาคของของแขงมพลงงานจลนนอยมาก แตกยงสนได เนองจากอนภาคของของแขงอยชดกนมากกวาของเหลว และแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของของแขงมมากกวาแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของของเหลว ของแขงจงมรปรางแนนอน ไมเปลยนแปลงไปตามภาชนะทบรรจ ของแขงบางชนดระเหดได เชน แนพทาลน โดยเกดทผวหนาของของแขง การจดเรยงอนภาคในของแขง กามะถนมอนอคลนก ผลกเปนรปเขม คงตวทอณหภมสงกวา 96 องศาเซลเซยส ทอณหภมปกต กามะถนมอนอคลนกจะเปลยนรปมาเปนกามะถนรอมบก ผลกเปนรปเหลยม ซงคงตวทอณหภมปกต กามะถนทงสองรปมสตรโมเลกลเปน S8 เหมอนกนละลายในโทลอน การทมการจดเรยงโมเลกลตางกน จงทาใหมรปผลกตางกน และสมบตอน ๆ ตางกน การเปลยนแปลงของกามะถนเมอไดรบความรอน การเปลยนสถานะของของแขง ของแขงจะเปลยนสถานะเปนของเหลว เรยกวา การหลอมเหลว และของแขงเปลยนสถานะเปนแกส เรยกวา การระเหด เชน การกลายเปนกาซของลกเหมน เปนตน การจดเรยงอนภาคในของแขง ของแขงบางชนดเปนธาตเดยวกน มสญลกษณและสมบตทางเคมเหมอนกน แตสมบตทางกายภาพตางกน เชน จดเดอด จดหลอมเหลว ความหนาแนน เปนตน ปรากฏการณเชนนเรยกวา การเปนอญรปและเรยกรปตางๆของธาตเดยวกนนวา รปของธาต

ผงกามะถน →∆ ของเหลว →∆ หนด →∆ หนดนอยลง →∆ ไอ (S8)

สาเหตททาใหเกดรปตางๆกน 1. จานวนอะตอมในโมเลกลไมเทากน เชน ออกซเจน (O2) กบโอโซน (O3) O2 ม 2 อะตอม จบกนเปนเสนตรง O = O O3 ม 3 อะตอม ทามมกน 120 องศา 2. จานวนอะตอมในโมเลกลเทากน แตการเรยงตวของโมเลกลในผลกไมเหมอนกน กามะถน 1 โมเลกลม 8 อะตอม (S8) จะจดเรยงอะตอมทง 8 อะตอมเปนรปมงกฎ โมเลกลแตละโมเลกลจะมการเรยงตวกนเปนรปผลกตางๆกน คอเปนรปมอนอคลนก (รปเขม) และรปรอมบก (รปเหลยม) ฟอสฟอรส 1 โมเลกลม 4 อะตอม (P4) ม 2 รป คอ ฟอสฟอรสขาวและแดง ฟอสฟอรสทง 4 อะตอม จะตอกนเปนรปทรงเหลยมสหนา มมมระหวางพนธะเปน 109.5 องศาในฟอสฟอรสขาว และตอกนเปนสายในฟอสฟอรสแดง 3. การเรยงตวของอะตอมในผลกตางกน เชน เพชรและแกรไฟต อะตอมของคารบอนในเพชรจะเรยงตวกนเปนผลกในลกษณะ 3 มต สวนอะตอมของคารบอนในแกรไฟตจะเรยงตวกนเปนแผนในระนาบเดยวกนแลวแตละแผนเหลานมาเรยงซอนกนอกท การจดเรยงอะตอมหรอโมเลกลตางกนจะทาใหรปรางและสมบตบางประการ เชน จดเดอด จดหลอมเหลว และความหนาแนนแตกตางกนดวย สมบตบางประการของรปตาง ๆ ของธาตบางชนด

ชอธาต รปของ ของแขง

ลกษณะภายนอก จด

หลอมเหลว (oC)

จดเดอด (oC)

ความหนาแนน (g/cm3)

สภาพนาไฟฟา

คารบอน ฟอสฟอรส กามะถน

แกรไฟต เพชร ฟลเลอรน ฟอสฟอรสขาว ฟอสฟอรสแดง ฟอสฟอรสดา รอมบก มอนอคลนก

ผงหรอแผนสดา ผลกรปเหลยม ผงสดา กอนสขาว ผงสแดง เกลดสดา ผลกรปเหลยม สเหลอง ผลกรปเขม สเหลอง

3,727** สงกวา 3,550 -- 44 590** - 112.80 119

3,642* 4,827 -- 280 417* - 444.67 444.67

2.25 3.51 -- 1.82 2.34 2.70 2.07 1.96

นา ไมนา ไมนา ไมนา ไมนา นา ไมนา ไมนา

* ระเหด ** หลอมเหลวทความดน 43 บรรยากาศ - ไมมขอมล -- ขนอยกบจานวนคารบอนอะตอม

ตาราง แสดงชนดและสมบตบางประการของของแขงทอยในรปผลก

ชนดของผลก ชนดของอนภาค ภายในผลก

ชนดของพนธะหรอแรงยดเหนยว ระหวางอนภาค

สมบตทวไป ตวอยางของของแขง

ผลกโมเลกล โมเลกลหรอ อะตอม

โมเลกลมขว - แรงดงดดระหวางขว - พนธะไฮโดรเจน โมเลกลไมมขวหรออะตอม - แรงลอนดอน

- ออนหรอแขงปาน กลางเปราะไมมาก - จดหลอมเหลวตา - ไมนาความรอน และไฟฟา

โมเลกลมขว - นาแขง - แอมโมเนย โมเลกลไมมขว - นาแขงแหง - แนฟทาลน - กามะถน - ไอโอดน

ผลกโคเวเลนต รางตาขาย

อะตอม

พนธะโคเวเลนต - แขง - จดหลอมเหลวสง - สวนใหญไมนา ความรอนและไฟฟา

- เพชร - แกรไฟต - ควอตซ

ผลกโลหะ อะตอม พนธะโลหะ - แขง - จดหลอมเหลวสง - นาความรอนและ ไฟฟาไดด

- แมกนเซยม - เหลก - ทองแดง - โซเดยม

ผลกไอออนก ไอออน พนธะไอออนก - แขง - จดหลอมเหลวสง - ไมนาความรอน และไฟฟา

- โพแทสเซยม ไนเตรต - ซลเวอรคลอไรด

ใบงานท 1 การศกษารปผลกกามะถน

คาชแจง ใหนกเรยนทาการทดลองตามวธการทดลองตอไปน พรอมทงบนทกผลการทดลองอภปรายผล สรปผลใหสมบรณ ขนตอนการทดลอง 1. ใสกามะถนผง 0.1 g ในหลอดทดลองขนาดกลาง และเตมโทลอนลงไป 5 cm3 2. อนสารในขอ 1 ในบกเกอรนารอนทอณหภมประมาณ 75 oC ใชแทงแกวคนจนกามะถนละลายหมด 3. ลดอณหภมของสารละลายในขอ 2 อยางชาๆ จนมอณหภมเทากบอณหภมหอง ขณะทลดอณหภมยงคงแชสารละลายอยในบกเกอรนารอน สงเกตการณเปลยนแปลง 4. เทสารจากขอ 3 ทงหมดลงบนกระจกนาฬกาแลวนาไปวางในททอากาศถายเทไดด เพอให โทลอนระเหยอยางรวดเรว สงเกตลกษณะของกามะถนทเกดขนโดยใชแวนขยาย และใหนกเรยนรวมกนวเคราะห อภปรายผลการทดลองโดยใชแนวคาถาม - ลกษณะทปรากฏของกามะถนกอนและหลงการทดลองแตกตางกนหรอไม อยางไร - จากผลการทดลองไดผลกกามะถนกรป และมลกษณะอยางไร

แบบฝกหด 1. จงบอกประเภทของผลก ชนดของอนภาคภายในผลก พนธะหรอแรงยดเหนยวสมบตทวไปของของแขงตอไปน ก. อะลมเนยม ข. ซลคอนคารไบด ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… 2. จงยกตวอยางของแขงอสณฐานทพบในชวตประจาวน 2 ชนด และอธบายวาเพราะเหตใดจงเปนของแขงอสณฐาน ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… 3. กระบวนการการระเหดเกดขนกบสารในสถานะใด จงอธบายพรอมยกตวอยาง ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… 4. ถาตองการแยกแนฟทาลนออกจากของผสมทมแนฟทาลนปนอยกบเกลอแกง จะทาไดหรอไม อยางไร ……………………………………………………………………………………………….……………………….…………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………….……………………

แผนการจดการเรยนรท 2 รายวชา เคมเพมเตม ชนปทสอน ชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ของแขง ของเหลว แกส จานวน 3 คาบ _________________________________________________________________________ มาตรฐานการเรยนร ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสราง และแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน ตวชวดชวงชน ว 3.1 ม.4-6/5 สบคนขอมลและอธบายความสมพนธระหวางจดเดอด จดหลอมเหลว และ สถานะของสารกบแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของสาร ความเขาใจทคงทน สารในสถานะของเหลวแรงยดเหนยวระหวางอนภาคนอยกวาของแขง อนภาคของเหลวจงมอสระในการเคลอนทมากกวาของแขง ทาใหของเหลวมรปรางไมแนนอน เปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจ แตยงมปรมาตรคงททอณหภมและความดนคงท เปาหมายการเรยนร 1.1 ดานความรความคด - สามารถอธบายสมบตบางประการของของเหลวได - สามารถอธบายเกยวกบแรงดงผว และความตงผวของของเหลวได - สามารถอธบายการระเหยของของเหลวได - สามารถอธบายการเกดความดนไอของของเหลวได - สามารถอธบายความสมพนธระหวางจดเดอดกบความดนไอของของเหลวได 1.2 ดานกระบวนการ - ทกษะการเชอมโยงเนอหา - ทกษะการตอบคาถาม - ทกษะการใชเครองมอการทดลอง 1.3 ดานคณลกษณะ - การคดอยางเปนเหตเปนผล คดวเคราะห และสงเคราะห

สาระการเรยนร แรงดงดดระหวางอนภาคของของเหลวมคามากกวาแกส แตนอยกวาของแขง ดงนนของเหลวจงประกอบดวยอนภาคทมการจดเรยงตวเปนระเบยบนอยกวา และไมอยชดกนแนนเหมอนของแขง อนภาคสามารถเคลอนทได และไมอยในตาแหนงทคงท ของเหลวจงไหลได ดวยเหตนของเหลวจงมรปรางไมแนนอน และรปรางจะเปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจเสมอ สมบตของของเหลว ความตงผว (surface tension) ถงแมโมเลกลของของเหลวสามารถเคลอนทไดตลอดเวลา ไมหยดนง แตการเคลอนทของแตละโมเลกลกจะขนอยกบแรงดงดดและอทธพลของโมเลกลอนๆ ทอยขางเคยงดวยเชนกน เมอพจารณาโมเลกลเพยงหนงโมเลกลทถกลอมรอบดวยโมเลกลอนๆ พบวา โมเลกลทอยภายในของของเหลวจะไดรบแรงดงดดจากโมเลกลอนๆทอยลอมรอบเทากนทกทศทาง ในขณะทโมเลกลทอยทบรเวณผวหนาของของเหลว จะไดรบแรงดงดดเฉพาะโมเลกลทอยดานขางและดานลางเทานน โมเลกลทอยบรเวณผวหนาจงมเสถยรภาพนอยกวาโมเลกลทอยภายใน ดงนนการลดพนทผวของของเหลวจงเปนการลดจานวนโมเลกลทบรเวณผว ซงจะทาใหของเหลวมเสถยรภาพมากขน โดยทวไปแลว พบวาความตงผวของของเหลวจะแปรผนตรงกบแรงดงดดระหวางโมเลกลของของเหลว ยงแรงดงดดระหวางโมเลกลมาก ความตงผวของของเหลวยงมคาเพมสงขน หรอกลาวอกนยหนงคอ ยงของเหลวมความหนดมาก ความตงผวกยงมคาสงมาก รปภาพ โมเลกลใตพนผวของของเหลวมแรงกระทาระหวางกนในทกทศทาง ขณะทโมเลกลทพนผวมแรงกระทาจากดานลางเทานน ซงจะทาใหมแรงตงผวเขาสศนยกลาง การระเหย (evaporation) จากทไดทราบมาแลววา โมเลกลของของเหลวไมไดอยนงกบท แตจะเคลอนทอยตลอดเวลา แสดงวาโมเลกลของของเหลวแตละโมเลกลจะตองมความเรว หรอกลาวอกอยางหนงคอ โมเลกลของเหลวมพลงงานจลน เมอโมเลกลมการเคลอนท ยอมจะทาใหเกดการชนกนของโมเลกลทอยในของเหลว สงทเกดขนคอ ทาใหโมเลกลของของเหลวมการถายโอนพลงงานซงกนและกน หลงจากทเกดการชนของโมเลกล อาจจะทาใหโมเลกลหนงมพลงงานจลนเพมขน และอกโมเลกลหนงอาจจะมพลงงานจลนลดลง ซงในทสด จะทาใหแตละโมเลกลของของเหลวทมพลงงานจลนสง เอาชนะแรงดงดดระหวางโมเลกล และในทสดจะหลดออกไปจากผวหนาของของเหลว และกลายเปนแกส เรยกกระบวนการการเปลยนสถานะจากของเหลวไปเปนแกสวา การระเหย (evaporation)

โดยทวไปในของเหลวชนดเดยวกน เมออณหภมของของเหลวสงขนจะทาใหอตราการระเหยเรวกวาของเหลวทมอณหภมตากวา เมอโมเลกลระเหยหลดออกไป สงทเปลยนแปลง คอ จะทาใหพลงงานจลนเฉลยของโมเลกลทเหลอมคาลดลง และทาใหอณหภมของของเหลวลดลงตามไปดวย เพราะพลงงานความรอนสวนหนงถกใชกบการระเหย เหมอนปรากฏการณทเกดขนกบมนษย เมอเรารสกรอน โดยธรรมชาตแลวรางกายคนเราจะขบเหงอออกมา องคประกอบหลกทอยในเหงอ จะประกอบไปดวยโมเลกลของนาและเกลอ เมอพจารณาทหยดเหงอ (บนหวไหล) จะเหนวาเมอหยดนาดดพลงงานความรอนจากรางกาย จะทาใหโมเลกลของนาทบรเวณผว มพลงงานจลนสงขน โมเลกลเหลานจะระเหย โดยเปลยนสถานะจากของเหลวกลายเปนแกส (ไอนา) เนองจากความรอนแฝงของการกลายเปนไอของนา มคาเทากบ 40.79 kJ/mol พลงงานความรอนทถกโมเลกลของนาในหยดเหงอใชไปในกระบวนการระเหย จงถกดงออกไปพรอมๆกบการระเหยของไอนา สงทเกดขนกคอ ทาใหอณหภมของรางกายลดลง รสกเยน และรสกสดชน ปจจยทมผลตอการระเหย ไดแก 1. อณหภม ถาอณหภมสงของเหลวจะระเหยไดเรว แตถาอณหภมตาการระเหยจะชา 2. พนทผวของของเหลว เนองจากการระเหยเกดเฉพาะผวหนาของของเหลว ดงนน ถาของเหลวมพนทผวมากจะระเหยเรว 3. ชนดของของเหลว ของเหลวมแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลมาก จะระเหยไดยากกวาของเหลวทมแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลนอย 4. ความดนบรรยากาศ ถาความดนบรรยากาศตา ของเหลวระเหยไดด ความดนไอ โดยทวไป เมอของเหลวหนงๆ บรรจอยในภาชนะเปด เมอทงไวระยะหนง จะเหนวา ในทสดของเหลวนจะระเหยไปหมด ไมมของเหลวเหลออย แตถานาของเหลวไปบรรจในภาชนะปด โดยวางภาชนะนไวในทสภาวะเดยวกน เมอทงไวในระยะเวลาหนงพบวา มไอซงเกดจากการระเหยปรากฏอยเหนอของเหลวน ไอของโมเลกลของเหลวทอยเหนอของเหลวนจะวงชนกบผนงของภาชนะ จงทาใหเกดความดน ซงเรยกวา ความดนไอ (vapor pressure)

กราฟแสดงความสมพนธระหวางอณหภมกบความดนไอของของเหลวชนดตางๆ ของเหลวแตละชนดจะมความดนไอไมเทากน โดยทวไป พบวาถาแรงดงดดระหวางโมเลกลนอย ความดนไอของของเหลวจะมคาสง เพราะโมเลกลของของเหลวสามารถระเหยไดงาย ในทางตรงกนขาม ถาของเหลวมแรงดงดดระหวางโมเลกลมาก ความดนไอของของเหลวกจะมคานอย

จากกราฟ ถาพจารณาความสมพนธในแงของความสมพนธระหวางความหนดกบความดนไอ ผลทได กจะมแนวโนมเหมอนกบแรงดงดดระหวางโมเลกล พบวา ถาความหนดของของเหลวมาก ความดนไอจะตา และในทางกลบกน ถาความหนดของของเหลวนอย ความดนไอกจะสงดงนน จากกราฟ เราสามารถเรยงความดนไอลาดบของสารตางๆ ไดดงน diethyl ether > ethyl alcohol > water > ethylene glycol ความดนไอ คอ ความดนของไอทอยเหนอของเหลวจะเขาสสภาวะสมดลเมอ 1. ระบบปด 2. อตราการระเหยเทากบอตราการควบแนนเรยกวา สมดลไดนามก 3. สมบตของระบบคงท ความดนของไอของของเหลวขนอยกบ 1. ชนดของของเหลว ถาของเหลวมแรงดงดดระหวางโมเลกลสง (จดเดอดจะสง) จะกลายเปนไอไดยาก ความดนไอตา ในทางกลบกนของเหลวทมแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลตาจะมความดนไอสง 2. อณหภม ความดนไอจะแปรผนตามอณหภม ถาอณหภมสงจานวนโมเลกลทมพลงงานสงจะเพมขน ทาใหของเหลวกลายเปนไอไดงาย ความดนไอสง จดเดอดของของเหลว คอ อณหภมทความดนไอของของเหลวเทากบความดนบรรยากาศ (ความดนบรรยากาศ = 760 มลลเมตรของปรอทหรอ 1 บรรยากาศ) หรอเรยกวาจดเดอดปกต กจกรรมการเรยนร 1. ขนตรวจสอบความรเดม ครซกถามเกยวกบการจดเรยงอนภาคในของแขง ชนดของผลก แรงยดเหนยวระหวางโมเลกล หรออะตอมในของแขง ซงทาใหของแขงอยเปนผลก ตลอดจนการทาลายแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลในของแขง ทาใหเกดการหลอมเหลว 2. ขนกจกรรมเราความสนใจ ครสาธตหยดหมกลงในนา แลวใหนกเรยนสงเกตการเปลยนแปลง แลวรวมกนอภปรายเกยวกบแรงยดเหนยวระหวางอนภาคในของเหลว และการจดเรยงอนภาคของของเหลว ซงสรปไดวาของเหลวมรปรางไมคงทจะเปลยนไปตามภาชนะทบรรจ เนองจากแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของของเหลวนอยกวาของแขง และของเหลวสามารถแพรได ดงตวอยางการแพรของนาหมกในนา 3. ขนสารวจและคนหา ครนารปหยดนาทกลงบนใบบวใหนกเรยนด และใหนกเรยนศกษาและรวมกนอภปรายเกยวกบความหมายของแรงดงผว ความตงผวของของเหลว แรงเชอมแนน แรงยดตด ซงเปนสมบตอกประการหนงของของเหลว ใหนกเรยนศกษาเกยวกบการระเหย แลวรวมอภปราย โดยใชประเดน ดงน - เมอตงภาชนะทบรรจของเหลวไวระยะเวลาหนง ปรมาตรของของเหลวในภาชนะจะเปลยนแปลงอยางไร เพราะเหตใดจงเปนเชนนน

- ขณะทเหงอระเหยออกจากรางกาย เราจะรสกเยนและถาอยในททมอากาศถายเทไดดจะรสกเยนมากขน เพราะเหตใด - มปจจยใดบางทมผลตอการระเหยของของเหลว - การระเหยของของเหลวในภาชนะเปดกบภาชนะปด สงเกตเหนการเปลยนแปลงไดเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร รวมกนอภปรายเปรยบเทยบการระเหยของของเหลว ในระบบเปดและระบบปดวาเกดการเปลยนแปลงแตกตางกนอยางไร แลวรวมอภปรายความหมายของความดนไอของของเหลว ครแบงนกเรยนออกเปนกลมๆละ 5-6 คน แตละกลมประกอบดวยนกเรยนเกง ปานกลาง ออน คละกน และแบงสมาชกในกลมใหมความแตกตางดานภาษาทใชในการสอสาร ใหนกเรยนทากจกรรมตามใบงานท 2 การเปรยบเทยบความดนไอของของเหลว และใหสมาชกกาหนดหนาทกนเองในกลม ขนท 1 อานขนตอนการทดลองและบอกวธการทดลองตามลาดบ ขนท 2 รบอปกรณ สารเคม สาหรบการทดลอง ขนท 3 จดเตรยมอปกรณ ดาเนนการทดลอง ขนท 4 บนทกขอมล ผลการทดลอง 4. ขนอธบาย ตวแทนแตละกลมนาเสนอผลการทดลองของกลมตนเพอเปรยบเทยบผลการทดลองกบกลมอนๆ ใหนกเรยนรวมกนวเคราะห อภปรายผลการทดลองโดยใชคาถาม - ทอณหภม 40oC ระดบของของเหลวแตละชนดในหลอดนาแกสแตกตางกนหรอไม อยางไร - เมอเพมอณหภมเปน 60 oC ระดบของของเหลวแตละชนดในหลอดนาแกสเปลยนแปลงอยางไร - ความดนไอของของเหลวทง 2 ชนด เทากนหรอไม อยางไร อภปรายสรปรวมกนอกครงหนง ดงน - เอทานอลมความดนไอสงกวานา แสดงวาเอทานอลมแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลนอยกวานา - ทอณหภมเดยวกนของเหลวตางชนดกนจะมความดนไอไมเทากน ของเหลวทมแรงยดเหนยวระหวางอนภาคจะกลายเปนไอไดงายจงมความดนไอสง - เมออณหภมสงขนความดนไอของของเหลวจะเพมขน การเพมอณหภมทาใหโมเลกลทมพลงงานสงมจานวนเพมขน เปนผลใหของเหลวกลายเปนไอไดมากขน - ใหนกเรยนพจารณากราฟแลวรวมอภปรายถงความสมพนธระหวางอณหภมกบความดนไอ แลวรวมอภปรายความหมายของจดเดอด จดเดอดปกต และความสมพนธระหวางจดเดอดกบความดนไอ 5. ขนขยายความคด ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาเนอหา ทาแบบฝกหด และกาหนดหนาทกนเองในกลม ขนท 1 อานคาถาม วเคราะหสงทโจทยกาหนดใหและสงทโจทยถาม ขนท 2 ดาเนนการอภปรายระดมความคด วเคราะหแนวทางคาถาม และอธบาย คาตอบตามโจทยตองการ

ขนท 3 เขยนคาตอบ ขนท 4 ตรวจสอบคาตอบและความถกตอง 6. ขนประเมนผล ตรวจสอบความถกตอง ตอบคาถามขอสงสยตาง ๆ และใหนกเรยนทกคนในกลมทาใบงาน โดยครตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนในระหวางการทากจกรรม ทงการตอบคาถาม การทาการทดลอง และรายงานผลการทดลอง 7. ขนนาความรไปใช ครถามคาถามเพมเตมเพอขยายความคดรวบยอดของนกเรยน - นกเรยนคดวามสารทชวยลดแรงตงผวหรอไม ถาม ใหนกเรยนยกตวอยางสารในชวตประจาวนทชวยลดแรงตงผว ครใหนกเรยนอธบายปรากฎการณตางๆทเกดขนในชวตประจาวน ทเกยวของกบสารในสถานะของเหลว โดยใหสรปเปนแผนผงความคด สอ/แหลงการเรยนร - หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตมของสสวท. - ใบความร เรอง ของเหลว - ใบงานท 2 การเปรยบเทยบความดนไอของของเหลว - แบบฝกหด เรอง ของเหลว - วสดอปกรณตามใบงาน - หองสมด อนเทอรเนต การวดและประเมนผล วธการวดและประเมนผล - สงเกตพฤตกรรม - สงเกตพฤตกรรมการปฏบตการทดลอง - ตรวจรายงานการทดลอง - ตรวจแบบฝกหด เครองมอวดและประเมนผล - แบบประเมนการปฏบตการทดลอง - แบบประเมนรายงานการทดลอง - แบบประเมนพฤตกรรม - แบบฝกหด เกณฑการวดผลประเมนผล - ประเมนการปฏบตการทดลอง ผานเกณฑรอยละ 70 - ประเมนรายงานการทดลองผานเกณฑรอยละ 70 - ประเมนพฤตกรรม ผานเกณฑรอยละ 70 - ตรวจแบบฝกหด ผานเกณฑรอยละ 70

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ปญหาและอปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ / แนวทางแกไข ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชอ……………………………………….. ( นางสาววดาด หะยตาเฮร ) ……../…...../……

ใบความร เรอง ของเหลว

แรงดงดดระหวางอนภาคของของเหลวมคามากกวาแกส แตนอยกวาของแขง ดงนนของเหลวจงประกอบดวยอนภาคทมการจดเรยงตวเปนระเบยบนอยกวา และไมอยชดกนแนนเหมอนของแขง อนภาคสามารถเคลอนทได และไมอยในตาแหนงทคงท ของเหลวจงไหลได ดวยเหตนของเหลวจงมรปรางไมแนนอน และรปรางจะเปลยนแปลงตามภาชนะทบรรจเสมอ สมบตของของเหลว ความตงผว (surface tension) ถงแมโมเลกลของของเหลวสามารถเคลอนทไดตลอดเวลา ไมหยดนง แตการเคลอนทของแตละโมเลกลกจะขนอยกบแรงดงดดและอทธพลของโมเลกลอนๆ ทอยขางเคยงดวยเชนกน เมอพจารณาโมเลกลเพยงหนงโมเลกลทถกลอมรอบดวยโมเลกลอนๆ พบวา โมเลกลทอยภายในของของเหลวจะไดรบแรงดงดดจากโมเลกลอนๆ ทอยลอมรอบเทากนทกทศทาง ในขณะทโมเลกลทอยทบรเวณผวหนาของของเหลว จะไดรบแรงดงดดเฉพาะโมเลกลทอยดานขางและดานลางเทานน โมเลกลทอยบรเวณผวหนาจงมเสถยรภาพนอยกวาโมเลกลทอยภายใน ดงนนการลดพนทผวของของเหลวจงเปนการลดจานวนโมเลกลทบรเวณผว ซงจะทาใหของเหลวมเสถยรภาพมากขน โดยทวไปแลว พบวาความตงผวของของเหลวจะแปรผนตรงกบแรงดงดดระหวางโมเลกลของของเหลว ยงแรงดงดดระหวางโมเลกลมาก ความตงผวของของเหลวยงมคาเพมสงขน หรอกลาวอกนยหนงคอ ยงของเหลวมความหนดมาก ความตงผวกยงมคาสงมาก รปภาพ โมเลกลใตพนผวของของเหลวมแรงกระทาระหวางกนในทกทศทาง ขณะทโมเลกลทพนผวมแรงกระทาจากดานลางเทานน ซงจะทาใหมแรงตงผวเขาสศนยกลาง

ชนดของของเหลว ความตงผว

Benzene* 0.029

Blood (37oC) 0.058

Glycerin* 0.063

Mercury* 0.47

Water* 0.073

Water (100oC) 0.059

* ความตงผวของของเหลวทอณหภม 20 oC

การระเหย (Evaporation) จากทไดทราบมาแลววา โมเลกลของของเหลวไมไดอยนงกบท แตจะเคลอนทอยตลอดเวลา แสดงวาโมเลกลของของเหลวแตละโมเลกลจะตองมความเรว หรอกลาวอกอยางหนงคอ โมเลกลของเหลวมพลงงานจลน เมอโมเลกลมการเคลอนท ยอมจะทาใหเกดการชนกนของโมเลกลทอยในของเหลว สงทเกดขนคอ ทาใหโมเลกลของของเหลวมการถายโอนพลงงานซงกนและกน หลงจากทเกดการชนของโมเลกล อาจจะทาใหโมเลกลหนงมพลงงานจลนเพมขน และอกโมเลกลหนงอาจจะมพลงงานจลนลดลง ซงในทสด จะทาใหแตละโมเลกลของของเหลวทมพลงงานจลนสง เอาชนะแรงดงดดระหวางโมเลกล และในทสดจะหลดออกไปจากผวหนาของของเหลว และกลายเปนแกส เรยกกระบวนการการเปลยนสถานะจากของเหลวไปเปนแกสวา การระเหย (evaporation) โดยทวไปในของเหลวชนดเดยวกน เมออณหภมของของเหลวสงขนจะทาใหอตราการระเหยเรวกวาของเหลวทมอณหภมตากวา เมอโมเลกลระเหยหลดออกไป สงทเปลยนแปลง คอ จะทาใหพลงงานจลนเฉลยของโมเลกลทเหลอมคาลดลง และทาใหอณหภมของของเหลวลดลงตามไปดวย เพราะพลงงานความรอนสวนหนงถกใชกบการระเหย เหมอนปรากฎการณทเกดขนกบมนษย เมอเรารสกรอน โดยธรรมชาตแลวรางกายคนเราจะขบเหงอออกมา องคประกอบหลกทอยในเหงอ จะประกอบไปดวยโมเลกลของนาและเกลอ เมอพจารณาทหยดเหงอ (บนหวไหล) จะเหนวาเมอหยดนาดดพลงงานความรอนจากรางกาย จะทาใหโมเลกลของนาทบรเวณผว มพลงงานจลนสงขน โมเลกลเหลานจะระเหย โดยเปลยนสถานะจากของเหลวกลายเปนแกส (ไอนา) เนองจากความรอนแฝงของการกลายเปนไอของนา มคาเทากบ 40.79 kJ/mol พลงงานความรอนทถกโมเลกลของนาในหยดเหงอใชไปในกระบวนการระเหย จงถกดงออกไปพรอมๆกบการระเหยของไอนา สงทเกดขนกคอ ทาใหอณหภมของรางกายลดลง รสกเยน และรสกสดชน ปจจยทมผลตอการระเหย ไดแก 1. อณหภม ถาอณหภมสงของเหลวจะระเหยไดเรว แตถาอณหภมตาการระเหยจะชา 2. พนทผวของของเหลว เนองจากการระเหยเกดเฉพาะผวหนาของของเหลว ดงนน ถาของเหลวมพนทผวมากจะระเหยเรว 3. ชนดของของเหลว ของเหลวมแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลมาก จะระเหยไดยากกวาของเหลวทมแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลนอย 4. ความดนบรรยากาศ ถาความดนบรรยากาศตา ของเหลวระเหยไดด ความดนไอ โดยทวไป เมอของเหลวหนงๆ บรรจอยในภาชนะเปด เมอทงไวระยะหนง จะเหนวา ในทสดของเหลวนจะระเหยไปหมด ไมมของเหลวเหลออย แตถานาของเหลวไปบรรจในภาชนะปด โดยวางภาชนะนไวในทสภาวะเดยวกน เมอทงไวในระยะเวลาหนงพบวา มไอซงเกดจากการระเหยปรากฏอยเหนอของเหลวน ไอของโมเลกลของเหลวทอยเหนอของเหลวนจะวงชนกบผนงของภาชนะ จงทาใหเกดความดน ซงเรยกวา ความดนไอ (vapor pressure)

กราฟแสดงความสมพนธระหวางอณหภมกบความดนไอของของเหลวชนดตางๆ ของเหลวแตละชนดจะมความดนไอไมเทากน โดยทวไป พบวาถาแรงดงดดระหวางโมเลกลนอย ความดนไอของของเหลวจะมคาสง เพราะโมเลกลของของเหลวสามารถระเหยไดงาย ในทางตรงกนขาม ถาของเหลวมแรงดงดดระหวางโมเลกลมาก ความดนไอของของเหลวกจะมคานอย จากกราฟ ถาพจารณาความสมพนธในแงของความสมพนธระหวางความหนดกบความดนไอ ผลทได กจะมแนวโนมเหมอนกบแรงดงดดระหวางโมเลกล พบวา ถาความหนดของของเหลวมาก ความดนไอจะตา และในทางกลบกน ถาความหนดของของเหลวนอย ความดนไอกจะสงดงนน จากกราฟ เราสามารถเรยงความดนไอลาดบของสารตางๆ ไดดงน diethyl ether > ethyl alcohol > water > ethylene glycol ความดนไอ คอ ความดนของไอทอยเหนอของเหลวจะเขาสสภาวะสมดลเมอ 1. ระบบปด 2. อตราการระเหยเทากบอตราการควบแนนเรยกวา สมดลไดนามก 3. สมบตของระบบคงท ความดนของไอของของเหลวขนอยกบ 1. ชนดของของเหลว ถาของเหลวมแรงดงดดระหวางโมเลกลสง (จดเดอดจะสง) จะกลายเปนไอไดยาก ความดนไอตา ในทางกลบกนของเหลวทมแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลตาจะมความดนไอสง 2. อณหภม ความดนไอจะแปรผนตามอณหภม ถาอณหภมสงจานวนโมเลกลทมพลงงานสงจะเพมขน ทาใหของเหลวกลายเปนไอไดงาย ความดนไอสง จดเดอดของของเหลว คอ อณหภมทความดนไอของของเหลวเทากบความดนบรรยากาศ (ความดนบรรยากาศ = 760 มลลเมตรของปรอทหรอ 1 บรรยากาศ) หรอเรยกวาจดเดอดปกต

ใบงานท 2 การเปรยบเทยบความดนไอของของเหลว

คาชแจง ใหนกเรยนทาการทดลองตามวธการทดลองตอไปน พรอมทงบนทกผลการทดลอง อภปรายผล สรปผลใหสมบรณ ขนตอนการทดลอง 1. ใสเอทานอล 3 cm3 ลงในหลอดทดลองขนาดกลาง 2. ปดหลอดทดลองดวยจกยางทมหลอดนาแกสเสยบอย ใหปลายหลอดนาแกสจมอยในของเหลว ปรบระดบของเหลวในหลอดนาแกสใหเทากบระดบของเหลวในหลอดทดลอง 3. นาหลอดทดลองจากขอ 2 แชในบกเกอรนารอนทมอณหภมประมาณ 40 oC สงเกตระดบของเหลวในหลอดนาแกสตงแตเรมตนจนกระทงของเหลวมระดบคงท ปรบอณหภมของนาใน บกเกอรในขอ 3 ใหไดประมาณ 60 oC สงเกตระดบของเหลวในหลอดนาแกสอกครง 5. ทาการทดลองซาตงแตขอ 1 - 4 แตเปลยนชนดของเหลวจากเอทานอลเปนนา คาถาม 1. ทอณหภม 40 oC ระดบของของเหลวแตละชนดในหลอดนาแกสแตกตางกนหรอไม อยางไร 2. เมอเพมอณหภมเปน 60 oC ระดบของของเหลวแตละชนดในหลอดนาแกสเปลยนแปลงอยางไร 3. ความดนไอของของเหลวทง 2 ชนด เทากนหรอไม อยางไร

แบบฝกหด 1. จากภาพขางตน ใหนกเรยนอธบายปรากฏการณดงกลาว ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… 2. จงอธบายวาความดนไอของของเหลวมความสมพนธกบแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลและอณหภมอยางไร ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… 3. จงอธบายวาจดเดอดของของเหลวมความสมพนธกบความดนบรรยากาศอยางไร ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… 4. ทอณหภมเดยวกน ของเหลว ก ข ค ง และ จ มความดนไอเปน 0.11 0.03 0.014 0.07 และ 0.16 atm ตามลาดบ จงเรยงลาดบจดเดอดของของเหลวเหลานจากสงไปตา ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… 5. หลกการการระเหยของของเหลว ความดนไอของของเหลว นาไปใชประโยชนในชวต ประจาวนไดอยางไรบาง จงยกตวอยางประกอบการอธบาย ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………………………………

แผนการจดการเรยนรท 3 รายวชา เคมเพมเตม ชนปทสอน ชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ของแขง ของเหลว แกส จานวน 3 คาบ _________________________________________________________________________ มาตรฐานการเรยนร ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสราง และแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน ตวชวดชวงชน ว 3.1 ม.4-6/5 สบคนขอมลและอธบายความสมพนธระหวางจดเดอด จดหลอมเหลว และ สถานะของสารกบแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของสาร ความเขาใจทคงทน แกสมแรงยดเหนยวระหวางอนภาคนอยกวาของเหลวและของแขง อนภาคของแกสจงอยหางกนมาก ทาใหปรมาตรและรปรางไมแนนอนและเปลยนไปตามภาชนะทบรรจ แกสมสมบตทสาคญคอ มความดนและสามารถแพรไดด เปาหมายการเรยนร 1.1 ดานความรความคด - สามารถอธบายสมบตบางประการของแกสได - สามารถใชทฤษฎจลนของแกสอธบายสมบตของแกสได - สามารถใชทฤษฎจลนของแกสอธบายความสมพนธระหวางปรมาตรกบความดนและปรมาตรกบอณหภมของแกสได - สามารถอธบายความสมพนธและคานวณหาปรมาตร ความดน อณหภม จานวนโมล หรอมวล โดยใชความสมพนธระหวางปรมาณเหลานนตามกฎตาง ๆ ของแกสได 1.2 ดานกระบวนการ - ทกษะการเชอมโยงเนอหา - ทกษะการตอบคาถาม - ทกษะการใชเครองมอการทดลอง 1.3 ดานคณลกษณะ - การคดอยางเปนเหตเปนผล คดวเคราะห และสงเคราะห

สาระการเรยนร สมบตทวไปของแกส 1. แกสมรปรางและปรมาตรไมแนนอน เปลยนแปลงไปตามภาชนะทบรรจ เชน ถาบรรจในภาชนะทรงกลมมขนาด 1 ลตร เพราะแกสมแรงยดเหนยวระหวางอนภาค (โมเลกลหรออะตอม) นอยมาก จงทาใหอนภาคของแกสสามารถเคลอนทหรอแพรกระจายเตมภาชนะทบรรจ 2. สารทอยในสถานะแกสมความหนาแนนนอยกวาเมออยในสถานะของเหลวและของแขงมาก เชน ไอนา มความหนาแนน 0.0006 g/cm3 แตนามความหนาแนนถง 0.9584 g/cm3 ท 100oC 3. แกสสามารถแพรได และแพรไดเรว เพราะแกสมแรงยดเหนยวระหวางอนภาค (โมเลกล) นอยกวาของเหลว และของแขง 4. แกสตางๆ ตงแต 2 ชนดขนไป เมอนามาใสภาชนะเดยวกน แกสแตละชนดกจะฟงกระจายผสมกนอยางสมบรณทกสวน นนคอสวนผสมของแกสเปนสารเนอเดยวและเปนสารละลาย 5. แกสสวนใหญไมมสและโปรงใส เชน แกสออกซเจน (O2) แกสไฮโดรเจน (H2) แกสคารบอนไดออกไซด(CO2) แตแกสบางชนดมส เชน แกสไนโตรเจนไดออกไซด (NO2) มสนาตาลแดง แกสคลอรน (Cl2) มสเขยวแกมเหลอง แกสโอโซน (O3) ทบรสทธมสนาเงนแก เปนตน 6. ปรมาตรของแกสขนอยกบอณหภม ความดน และจานวนโมล ดงนน เมอบอกปรมาตรของแกสจะตองบอกอณหภม ความดน และจานวนโมลดวย เชน แกสออกซเจน 1 โมล มปรมาตร 22.4 dm3 ทอณหภม 0oC ความดน 1 บรรยากาศ (STP) กฎของแกส เนองจากแกสมสมบตเปลยนไปไดอยางงายเมออณหภม ปรมาตร หรอความดนของแกสเปลยนไป ดงนน การศกษาสมบตของแกสจงศกษาถงความสมพนธระหวาง ปรมาตร ความดน และอณหภมของแกสเปนสวนใหญ ความสมพนธดงกลาวนยอมเปนไปตามกฎของแกสตางๆ เชน กฎของบอยล กฎของชารลส กฎรวมแกส ซงเราจะไดศกษากนในระดบน นอกจากนยงมกฎทเกยวของอกคอกฎของเกยลสแซค, สมการสถานะ, กฎของความดนยอยของดาลตน เปนตน กฎของบอยล (BOYLE’S LAW) นยามกฎของบอยล กฎของบอยล เปนกฎทใชอธบายสมบตของแกส ทเกยวของกบปรมาตร (V) และความดน (P) โดยโรเบรต บอยล นกเคมชาวองกฤษ สรปใจความไดวา “เมออณหภมและมวลของแกสคงท ปรมาตรของแกสจะแปรผกผนกบความดน”

นนคอ V α P1 [T, n คงท]

PV = k [k = คาคงท] สตรทใชในการคานวณหาความดนหรอปรมาตร เมอภาวะใดภาวะหนงเปลยนไปเมออณหภมคงท และมวลของแกสจานวนเดม

P1 V1 = P2 V2 = k T, n คงท เมอ P1, P2 เปนความดนของแกส (หนวยตองเหมอนกน) V1, V2 เปนปรมาตรของแกส (หนวยตองเหมอนกน) กฎของชารลส (CHARL’S LAW) นยามตามกฎของชารลส กฎของชารลสเปนการอธบายถงความสมพนธระหวางปรมาตรและอณหภมของแกส เมอความดนและมวลคงทสรปไดวา... “เมอความดนและมวลของแกสคงท ปรมาตรของแกสจะแปรผนตรงกบอณหภมเคลวน” นนคอ V α T [P, n คงท]

∴ TV = k

สตรทใชคานวณเมอภาวะเปลยนไปทความดนคงท ดงน

สตร 1

P, n คงท

นอกจากนยงพบวา...

“เมออณหภมเพมหรอลด 1oC ปรมาตรของแกสจะเปลยนไป มคา 25.273

1 เทาของปรมาตรของ

แกสท 0oC” ผลการทดลองของชารลสเขยนกราฟไดดงน

ความสมพนธระหวางปรมาตรและอณหภมของแกส

กฎของเกยลสแซค (GAY-LUSSAC’S LAW) กฎนเปนไปในทานองเดยวกบกฎของชารลส และยงพบความสมพนธระหวางความดนและอณหภมของแกส เมอใหปรมาตรคงท บางทเรยกกฎของเกยลสแซควา กฎอามนตน (Amonton’s Law) กฎนสรปไดวา... “ความดนของแกสจะเปนสดสวนโดยตรงกบอณหภมเคลวนของแกส เมอใหมวลและปรมาตรของแกสคงท” นนคอ P α T [V, n คงท]

∴ TP = k

ในทานองเดยวกนกสามารถเขยนความสมพนธได

เปนสตรทใชคานวณ เมอ มวลและ ปรมาตรแกสคงท กฎรวมของแกส (COMBINE GAS LAW) กฎรวมของแกสเปนการนาเอากฎของบอยล และกฎของชารลสมารวมกน ดงน

กฎของบอยล V α P1 [T, n คงท]

กฎของชารลส V α T [P, n คงท] เมอรวมกฎทงสองจะได

V α P1 [n คาคงท]

∴ PV = kT

PV = คาคงท

สมการนใชเมอภาวะตางๆ เปลยนแปลงไปทงหมด สตรทใชคานวณ เมอภาวะเปลยนไป ดงน

สมการสถานะของแกส (EQUATION OF STATE) จากกฎของอาโวกาโดรกลาววา “ทอณหภมและความดนคงทปรมาตรของแกสใดๆ จะแปรผนตรงกบจานวนโมเลกลของแกสนนๆ” นนคอ V α n จากกฎรวมของแกส ; PV = kT [n คงท]

P1, P2 เปนความดน หนวยใดกไดแตตองเปนหนวยเดยวกน

V1, V2 เปนปรมาตร หนวยใดกไดแตตองเปนหนวยเดยวกน

แตถา n เปลยนแปลง ซง n จะแปรผนตรงกบปรมาตร ดงนน PV = nkT เมอ k เปนคาคงทและคาคงทของแกสใหใช R แทน สตรทใชในการคานวณ PV = nRT ใชในกรณทมวลของสารเปลยนไป ความสมพนธระหวางความดน ปรมาตร อณหภม มวล มวลโมเลกล และความแนนของแกส จากสมการสถานะ PV = nRT สามารถหาความสมพนธระหวาง P, V, T, g ของแกสได

จานวนโมล (n) = Mg = มวล / มวลโมเลกล

PV = Mg . RT

P = Vg .

ความหนาแนน (d) = Vg = มวล / ปรมาตร

∴ P = d . MRT

สตรทใชในการคานวณ

1 PV = Mg . RT

สตร

2 P = d . MRT

สตรนสามารถใชคานวณความดน, ปรมาตร, อณหภม, มวลโมเลกลหรอความหนาแนนของแกสไดทภาวะหนงๆ กจกรรมการเรยนร 1. ขนตรวจสอบความรเดม ครซกถามเกยวกบสมบตของของแขงและของเหลวเกยวกบรปราง ปรมาตร จดเดอดและจดหลอมเหลว 2. ขนกจกรรมเราความสนใจ ครถามคาถามนกเรยนวา ในอากาศประกอบดวยแกสอะไรบาง มนมประโยชน และโทษอยางไร และถาโลกเราไมมแกสจะเกดอะไรขน ครเลาขาวเกยวกบการระเบดของถงแกส และใหนกเรยนอภปรายถงสาเหตททาใหถงแกสระเบด

g = มวลของแกสเปนกรม M = มวลโมเลกลของแกส d = ความหนาแนนของแกส กรม/ปรมาตร (V)

3. ขนสารวจและคนหา ใหนกเรยนรวมกนอธบายสมบตของแกสเกยวกบรปรางและปรมาตรของแกส ตอจากนนรวมกนอภปรายถงปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงปรมาตรของแกส ครแบงนกเรยนออกเปนกลมๆละ 5-6 คน แตละกลมประกอบดวยนกเรยนเกง ปานกลาง ออน คละกน และแบงสมาชกในกลมใหมความแตกตางดานภาษาทใชในการสอสาร ใหนกเรยนทากจกรรมตาม ใบงานท 3 ผลของความดนหรออณหภมตอปรมาตรของแกส และใหสมาชกกาหนดหนาทกนเองในกลม ขนท 1 อานขนตอนการทดลองและบอกวธการทดลองตามลาดบ ขนท 2 รบอปกรณ สารเคม สาหรบการทดลอง ขนท 3 จดเตรยมอปกรณ ดาเนนการทดลอง ขนท 4 บนทกขอมล ผลการทดลอง หลงจากทดลองใหนกเรยนศกษาเกยวกบกฎของบอยล กฎของชารล กฎของเกยลสแซค กฎรวมของแกสสมการสถานะของแกส ความสมพนธระหวางความดน ปรมาตร อณหภม มวล มวลโมเลกล และความแนนของแกส 4. ขนอธบาย ตวแทนแตละกลมนาเสนอผลการทดลองของกลมตนเพอเปรยบเทยบผลการทดลองกบกลมอนๆ ใหนกเรยนรวมกนวเคราะห อภปรายผลการทดลองโดยใชแนวคาถามดงน - เพราะเหตใด กอนอานปรมาตรของแกสจงตองปรบระดบนาภายในกระบอกฉดยาใหเทากบระดบนาภายนอก - เมอปรมาตรของแกสทอยในกระบอกฉดยาคงท ปรมาตร ความดน และอณหภมของแกสมความสมพนธกนอยางไร - จากการทดลองน มปจจยใดบางทมผลตอการเปลยนแปลงปรมาตรของแกส ใหนกเรยนอภปรายสรปรวมกนอกครงหนงวา เมออณหภมสงขนปรมาตรของอากาศจะเพมขน และเมออณหภมตาลง ปรมาตรของอากาศจะลดลง ซงสงเกตไดจากการเปลยนแปลงระดบของนาในกระบอกฉดยา แสดงวาอณหภมมผลตอปรมาตรของแกสเมอความดนคงท ตงคาถามเพอใหนกเรยนคดวา ถาเปลยนความดนเปนหลายๆคา ปรมาตรของแกสจะเปลยนแปลงอยางไร และความดนกบปรมาตรมความสมพนธกนหรอไม อยางไร ใหนกเรยนศกษาความสมพนธระหวางความดนกบปรมาตรของแกสเมออณหภมคงทแลวรวมกนอภปรายกฎของบอยล ครอธบายและยกตวอยางการคานวณโดยใชกฎของบอยล ใหนกเรยนอภปรายเกยวกบความสมพนธระหวางอณหภมกบปรมาตรของแกสเมอมวลและความดนของแกสคงท กฎของชารล และคานวณโดยใชกฎของชารล ใหนกเรยนอภปรายเกยวกบความสมพนธระหวางความดนและอณหภมของแกส เมอใหปรมาตรคงท กฎของเกยลสแซค และคานวณโดยใชกฏของเกยลสแซค ใหนกเรยนอภปรายเกยวกบความสมพนธระหวางความดน ปรมาตร และอณหภมของแกสเมอมวลของแกสคงท กฎการรวมแกส แลวอธบายตวอยางการคานวณโดยใชกฎรวมแกส

ใหนกเรยนอภปรายเกยวกบการเปลยนแปลงสมบตของแกสจะมตวแปรทเกยวของ 4 ตวแปรไดแก ความดน ปรมาตร อณหภม จานวนโมลหรอมวลของแกส ตวแปรเหลานมความสมพนธกน ซงจะเปนไปตามกฎของบอยล กฎของชารล กฎของอาโวกาโดร แตเมอนากฎทงหมดมาพจารณารวมกน จะไดความสมพนธใหมซงเปนไปตามกฎแกสสมบรณหรอสมการสถานะสาหรบแกส และฝกคานวณโดยใชกฎแกสสมบรณ 5. ขนขยายความคด ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาเนอหา ทาแบบฝกหด และกาหนดหนาทกนเองในกลม ขนท 1 อานคาถาม วเคราะหสงทโจทยกาหนดใหและสงทโจทยถาม ขนท 2 ดาเนนการอภปรายระดมความคด วเคราะหแนวทางคาถาม และอธบาย คาตอบตามโจทยตองการ ขนท 3 เขยนคาตอบ ขนท 4 ตรวจสอบคาตอบและความถกตอง 6. ขนประเมนผล ตรวจสอบความถกตอง ตอบคาถามขอสงสยตาง ๆ และใหนกเรยนทกคนในกลมทาใบงาน โดยครตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนในระหวางการทากจกรรม ทงการตอบคาถาม การทาการทดลอง และรายงานผลการทดลอง 7. ขนนาความรไปใช ครถามคาถามเพมเตมเพอขยายความคดรวบยอดของนกเรยน คอ เราเรยนรเรองกฎของแกส เพอนาไปใชประโยชนในชวตประจาวนไดอยางไรบาง อธบายโดยสรปเปนแผนผงความคด สอ/แหลงการเรยนร - หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตมของสสวท. - ใบความร เรอง สมบตของแกส - ใบงานท 3 ผลของความดนหรออณหภมตอปรมาตรของแกส - แบบฝกหด เรอง แกส - วสดอปกรณตามใบงาน - หองสมด อนเทอรเนต การวดและประเมนผล วธการวดและประเมนผล - สงเกตพฤตกรรม - สงเกตพฤตกรรมการปฏบตการทดลอง - ตรวจรายงานการทดลอง - ตรวจแบบฝกหด เครองมอวดและประเมนผล - แบบประเมนการปฏบตการทดลอง

- แบบประเมนรายงานการทดลอง - แบบประเมนพฤตกรรม - แบบฝกหด เกณฑการวดผลประเมนผล - ประเมนการปฏบตการทดลอง ผานเกณฑรอยละ 70 - ประเมนรายงานการทดลองผานเกณฑรอยละ 70 - ประเมนพฤตกรรม ผานเกณฑรอยละ 70 - ตรวจแบบฝกหด ผานเกณฑรอยละ 70 บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ปญหาและอปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ / แนวทางแกไข ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชอ……………………………………….. ( นางสาววดาด หะยตาเฮร ) ……../…...../……

ใบความร เรอง สมบตของแกส

สมบตทวไปของแกส 1. แกสมรปรางและปรมาตรไมแนนอน เปลยนแปลงไปตามภาชนะทบรรจ เชน ถาบรรจในภาชนะทรงกลมมขนาด 1 ลตร เนองจากแกสมแรงยดเหนยวระหวางอนภาค (โมเลกลหรออะตอม) นอยมาก จงทาใหอนภาคของแกสสามารถเคลอนทหรอแพรกระจายเตมภาชนะทบรรจ 2. สารทอยในสถานะแกสมความหนาแนนนอยกวาเมออยในสถานะของเหลวและของแขงมาก เชน ไอนา มความหนาแนน 0.0006 g/cm3 แตนามความหนาแนนถง 0.9584 g/cm3 ท 100oC 3. แกสสามารถแพรได และแพรไดเรว เพราะแกสมแรงยดเหนยวระหวางอนภาค (โมเลกล) นอยกวาของเหลว และของแขง 4. แกสตางๆ ตงแต 2 ชนดขนไป เมอนามาใสภาชนะเดยวกน แกสแตละชนดกจะฟงกระจายผสมกนอยางสมบรณทกสวน นนคอสวนผสมของแกสเปนสารเนอเดยวและเปนสารละลาย 5. แกสสวนใหญไมมสและโปรงใส เชน แกสออกซเจน (O2) แกสไฮโดรเจน (H2) แกสคารบอนไดออกไซด(CO2) แตแกสบางชนดมส เชน แกสไนโตรเจนไดออกไซด (NO2) มสนาตาลแดง แกสคลอรน (Cl2) มสเขยวแกมเหลอง แกสโอโซน (O3) ทบรสทธมสนาเงนแก เปนตน 6. ปรมาตรของแกสขนอยกบอณหภม ความดน และจานวนโมล ดงนน เมอบอกปรมาตรของแกสจะตองบอกอณหภม ความดน และจานวนโมลดวย เชน แกสออกซเจน 1 โมล มปรมาตร 22.4 dm3 ทอณหภม 0oC ความดน 1 บรรยากาศ (STP) กฎของแกส เนองจากแกสจะมสมบตเปลยนไปไดอยางงายเมออณหภม ปรมาตร หรอความดนของแกสเปลยนไป ดงนน การศกษาสมบตของแกสจงศกษาถงความสมพนธระหวาง ปรมาตร ความดน และอณหภมของแกสเปนสวนใหญ ความสมพนธดงกลาวนยอมเปนไปตามกฎของแกสตางๆ เชน กฎของบอยล กฎของชารลส กฎรวมแกส ซงเราจะไดศกษากนในระดบน นอกจากนยงมกฎทเกยวของอกคอกฎของเกยลสแซค, สมการสถานะ, กฎของความดนยอยของดาลตน เปนตน กฎของบอยล (BOYLE’S LAW) นยามกฎของบอยล กฎของบอยล เปนกฎทใชอธบายสมบตของแกส ทเกยวของกบปรมาตร (V) และความดน (P) โดยโรเบรต บอยล นกเคมชาวองกฤษ สรปใจความไดวา “เมออณหภมและมวลของแกสคงท ปรมาตรของแกสจะแปรผกผนกบความดน”

นนคอ V α P1 [T, m, n คงท]

PV = k [k = คาคงท]

สตรทใชในการคานวณหาความดนหรอปรมาตร เมอภาวะใดภาวะหนงเปลยนไปเมออณหภมคงท และมวลของแกสจานวนเดม P1 V1 = P2 V2 = k T, n คงท เมอ P1, P2 เปนความดนของแกส (หนวยตองเหมอนกน) V1, V2 เปนปรมาตรของแกส (หนวยตองเหมอนกน) ตวอยางโจทย แกสจานวน 15 g มปรมาตร 10 ลตร ทความดน 150 mmHg เมออณหภมคงท ถาเปลยนความดนเปน 50 mmHg แกสจะมปรมาตรเทาใด วธทา P1 = 150 mmHg P2 = 50 mmHg V1 = 10 ลตร V2 = ? จากสตร P1V1 = P2V2 150 x 10 = 50 x V2 V2 = 30 ลตร ดงนน แกสนจะมปรมาตร 30 ลตร เมอเปลยนเปนความดน 50 mmHg กฎของชารลส (CHARL’S LAW) นยามตามกฎของชารลส กฎของชารลสเปนการอธบายถงความสมพนธระหวางปรมาตรและอณหภมของแกส เมอความดนและมวลคงทสรปไดวา... “เมอความดนและมวลของแกสคงท ปรมาตรของแกสจะแปรผนตรงกบอณหภมเคลวน” นนคอ V α T [P, n คงท]

∴ TV = k

สตรทใชคานวณเมอภาวะเปลยนไปทความดนคงท ดงน

สตร 1

TV P, n คงท

นอกจากนยงพบวา...

“เมออณหภมเพมหรอลด 1oC ปรมาตรของแกสจะเปลยนไป มคา 25.273

1 เทาของปรมาตรของ

แกสท 0oC” ผลการทดลองของชารลสเขยนกราฟไดดงน

ความสมพนธระหวางปรมาตรและอณหภมของแกส ตวอยางโจทย แกสชนดหนงมปรมาตร 80 cm3 ทอณหภม 45OC แกสนจะมปรมาตรเทาใดทอณหภม 0 OC ถาความดนคงท วธทา V1 = 80 cm3 V2 = ? T1 = 273 + 45 = 318 K T2 = 273 + 0 = 273 K V1/T1 = V2/T2 80/318 = V2 / 273 V2 = 68.68 cm3 ดงนน แกสนมปรมาตร 68.68 cm3 กฎของเกยลสแซค (GAY-LUSSAC’S LAW) กฎนเปนไปในทานองเดยวกบกฎของชารลส และยงพบความสมพนธระหวางความดนและอณหภมของแกส เมอใหปรมาตรคงท บางทเรยกกฎของเกยลสแซควา กฎอามนตน (Amonton’s Law) กฎนสรปไดวา... “ความดนของแกสจะเปนสดสวนโดยตรงกบอณหภมเคลวนของแกส เมอใหมวลและปรมาตรของแกสคงท” นนคอ P α T [V, n คงท]

∴ TP = k

ในทานองเดยวกนกสามารถเขยนความสมพนธได

เปนสตรทใชคานวณ เมอ มวลและ ปรมาตรแกสคงท ตวอยางโจทย แกสชนดหนงมความดน 790 mmHg ทอณหภม 50OC แกสนจะมอณหภมเทาใดทความดน 880 mmHg ถาปรมาตรของแกสคงท วธทา P1 = 790 mmHg P2 = 880 mmHg T1 = 273 + 50 = 323 K T2 = ? P1/T1 = P2/T2 790/323 = 880/ T2 T2 = 359.8 K ดงนน แกสนจะมอณหภมเทากบ 359.8 K กฎรวมของแกส (COMBINE GAS LAW) กฎรวมของแกสเปนการนาเอากฎของบอยล และกฎของชารลสมารวมกน ดงน

กฎของบอยล V α P1 [T, n คงท]

กฎของชารลส V α T [P, n คงท] เมอรวมกฎทงสองจะได

V α P1 [n คาคงท]

∴ PV = kT

PV = คาคงท

สมการนใชเมอภาวะตางๆ เปลยนแปลงไปทงหมด สตรทใชคานวณ เมอภาวะเปลยนไป ดงน

ตวอยางโจทย แกสชนดหนงมปรมาตร 10 ลตร ทความดน 1 บรรยากาศ อณหภม 0 องศาเซลเซยส ถาแกสชนดนมปรมาตรและความดนเปลยนเปน 11.5 ลตร และ 900 มลลเมตรปรอท ตามลาดบ จงหาอณหภมทเปลยนแปลงไปในหนวยองศาเซลเซยส วธทา P1 = 1 atm [760 mmHg] P2 = 900 mmHg V1 = 10 L V2 = 11.5 L T1 = 273 K T2 = ? K แทนคาในสตร T2 = 900 x 11.5 x 273 760 x 10 T2 = 372 K

P1, P2 เปนความดน หนวยใดกไดแตตองเปนหนวยเดยวกน V1, V2 เปนปรมาตร หนวยใดกไดแตตองเปนหนวยเดยวกน T1, T2 เปนอณหภม มหนวยเปนเคลวน (K)เทานน

อณหภมของแกสทเปลยนแปลง = 372 – 273 = 99oC ดงนน อณหภมของแกสทเปลยนแปลงเทากบ 99oC สมการสถานะของแกส (EQUATION OF STATE) จากกฎของอาโวกาโดรกลาววา “ทอณหภมและความดนคงทปรมาตรของแกสใดๆ จะแปรผนตรงกบจานวนโมเลกลของแกสนนๆ” นนคอ V α n จากกฎรวมของแกส ; PV = kT [n คงท] แตถา n เปลยนแปลง ซง n จะแปรผนตรงกบปรมาตร ดงนน PV = nkT เมอ k เปนคาคงทและคาคงทของแกสใหใช R แทน สตรทใชในการคานวณ PV = nRT ใชในกรณทมวลของสารเปลยนไป ตวอยางโจทย จงหาจานวนโมลของแกสซงบรรจในภาชนะ 3.0 dm3 ความดน 1 atm อณหภม 27 oC วธทา จากสตร PV = nRT

n = RTPV

= 300082.0

31××

= 0.12 mol ดงนน จานวนโมลของแกสนเทากบ 0.12 โมล ความสมพนธระหวางความดน ปรมาตร อณหภม มวล มวลโมเลกล และความแนนของแกส จากสมการสถานะ PV = nRT สามารถหาความสมพนธระหวาง P, V, T, g ของแกสได

จานวนโมล (n) = Mg = มวล / มวลโมเลกล

PV = Mg . RT

P = Vg .

ความหนาแนน (d) = Vg = มวล / ปรมาตร

∴ P = d . MRT

สตรทใชในการคานวณ

g = มวลของแกสเปนกรม M = มวลโมเลกลของแกส d = ความหนาแนนของแกส กรม/ปรมาตร (V)

1. PV = Mg . RT

สตร

2. P = d . MRT

สตรนสามารถใชคานวณความดน, ปรมาตร, อณหภม, มวลโมเลกลหรอความหนาแนนของแกสไดทภาวะหนงๆ ตวอยางโจทย แกส A 1 โมล หนก 46 กรม ท STP ถาแกส A มปรมาตร 200 cm3 ทอณหภม 27 oC และมความดน 3 บรรยากาศ จะหนกเทาไร วธทา แกส A 1 โมล หนก 46 กรม แสดงวา แกส A มมวลโมเลกลเทากบ 46 จากสตร PV = nRT PV = gRT M g = PVM RT

= 300082.0462.03

×××

g = 1.12 กรม ดงนน แกส A 200 cm3 ท 27 oC ความดน 2 atm จะหนก 1.12 กรม ตวอยางโจทย ถาความหนาแนนของแกสชนดหนงเปน 1.28 กรม/ลตร ท 25 oC ความดน 560 mmHg จงหามวลโมเลกลของแกสน วธทา จากสตร P = dRT M M = dRT P = 1.28 g L-1 X 62.4 L mmHg mol-1K-1 X 298 K 560 mmHg M = 42.5 gmol-1 ดงนน มวลโมเลกลของแกสนเทากบ 42.5

ใบงานท 3 ผลของความดนหรออณหภมตอปรมาตรของแกส

คาชแจง ใหนกเรยนทาการทดลองตามวธการทดลองตอไปน พรอมทงบนทกผลการทดลอง อภปรายผล สรปผลใหสมบรณ ตอนท 1 ผลของความดนตอปรมาตรของแกส ขนตอนการทดลอง 1. ดงกานหลอดฉดยาขนมาอยประมาณกงกลางของกระบอกฉดยา ใชปลายนวอด ปลายกระบอกฉดยาไว กดกานหลอดฉดยาชาๆ จนกระทงกดไมลง ปลอยมอทกดและสงเกตการเปลยนแปลง 2. ดงกานหลอดฉดยาขนมาอยประมาณกงกลางของกระบอกฉดยา ใชปลายนวอด ปลายกระบอกฉดยา แลวดงกานหลอดฉดยาขนมาอยางชาๆ จนเกอบสด ปลอยมอและสงเกตการเปลยนแปลง ตอนท 2 ผลของอณหภมตอปรมาตรของแกส ขนตอนการทดลอง 1. ดงกานหลอดฉดยาใหมอากาศอยภายในประมาณครงกระบอกฉดยา แลวนาไปดดนาใหมปรมาตร 2 cm3 2. จมกระบอกฉดยาจากขอ 1 ลงในนารอนทมอณหภมประมาณ 60 -70oC 3. สงเกตการณเปลยนแปลง เมอการเปลยนแปลงสนสดแลว ตงกระบอกฉดยาใหตรงและเลอนกระบอกฉดยาขนหรอลงจนระดบนาภายในกระบอกฉดยาเทากบระดบนาภายนอก 4. อานปรมาตรของอากาศในกระบอกฉดยาทนท 5. ทาการทดลองเชนเดยวกบขอ 2 แตเปลยนเปนจมกระบอกฉดยาในนาเยนทม อณหภมประมาณ 10 - 20oC คาถาม - เพราะเหตใด กอนอานปรมาตรของแกสจงตองปรบระดบนาภายในกระบอกฉดยาใหเทากบระดบนาภายนอก - เมอปรมาตรของแกสทอยในกระบอกฉดยาคงท ปรมาตร ความดน และอณหภมของแกสมความสมพนธกนอยางไร - จากการทดลองน มปจจยใดบางทมผลตอการเปลยนแปลงปรมาตรของแกส

แบบฝกหด

1. แกสชนดหนงมปรมาตร 350 cm3 ภายใตความดน 0.92 atm และอณหภม 21 oC จงหาปรมาตรของแกสนทความดน 1.4 atm และอณหภม 21 oC (230 cm3) 2. ลกโปงใบหนงมปรมาตรเทากบ 0.55 l ทระดบนาทะเล เมอถกปลอยใหสงขน 6.5 km ซงบรเวณนมความดนเทากบ 0.40 atm และอณหภมเทากบทระดบนาทะเล จงหาปรมาตรของลกโปงทความสงน (1.4 l) 3. แกสคลอรนในภาชนะทมปรมาตร 946 ml มความดนเทากบ 726 mmHg จงหาความดนของแกสเมอลดปรมาตรลง 792 ml ใหอณหภมคงท (4.46 x 103 mmHg) 4. แกส CO ท 125 oC มปรมาตรเทากบ 3.20 l จงหาวาจะตองลดอณหภมไปอกกองศาเพอใหแกสมปรมาตร เปน 1.54 l โดยทความดนเทาเดม (206 oC) 5. แกสชนดหนงมปรมาตร 79.5 cm3 ท 45 oC แกสนจะมปรมาตรเทาใดท 0 oC ถาความดนของแกสคงท (68.3 cm3) 6. เมอบรรจแกสชนดหนงลงในภาชนะขนาด 10.0 l พบวามความดน 2.00 atm ท 0 oC ทอณหภมเทาใดความดนจงจะเปน 2.50 atm (68 oC) 7. ถงออกซเจนถงหนงมขนาด 10 l สามารถทนความดนได 70 atm ถาบรรจแกสออกซเจนลงไปจานวนหนงททาใหเกดความดน 50 atm ท อณหภม 25 oC ถามวาถงจะระเบดหรอไมเมอเราทงถงนไวในโกดงทมอณหภมสงถง 38 oC และเราสามารถเกบถงนไวในททมอณหภมสงทสดเทาใด ถงจงจะไมระเบด (52 atm,ถงไมระเบด, ไมเกน 144.2 oC) 8. จงหาปรมาตรของแกสชนดหนงทสภาวะมาตรฐาน ถาแกสนมปรมาตร 6.35 cm3 ท 0.950 atm และ 27 oC (5.49 cm3) 9. จงหาจานวนโมลของ แกสสมบรณ ซงมปรมาตรเทากบ 0.452 l ท 87 oC และ 0.620 atm (9.49 x 10-3) 10. แกส 500 cm3 หนก 0.326 g ท 100 oC และ 380 torr มนาหนกโมเลกลเปนเทาใด (39.9) 11. จงหาปรมาตรของแกส CO2 ทมนาหนก 7.40g ท STP (3.77 l) 12. จงหาความหนาแนนของ NH3 ในหนวย g/l ท 752 mmHg และ 55 oC (0.626 g/l) 13. จงหานาหนกโมเลกลของแกสทมความหนาแนนเทากบ 7.71 g/l ท 36 oC และ 2.88 atm (67.9 g/mol) 14. แกสผสมหนงประกอบไปดวย Ne 4.46 โมล, Ar 0.74 โมล, Xe 2.15 โมล จงหาความดนยอยของแกสแตละตวเมอความดนรวมเทากบ 2.00 atm ( Ne = 1.21, Ar = 0.20, Xe = 0.586 atm) 15. แกสออกซเจนถกเกบโดยการแทนทนา ท 24 oC, ความดน 762 mmHg ไดปรมาตรเทากบ 128 ml จงหามวลของออกซเจนทเกบได ใหความดนไอของนาท 24 oC เทากบ 22.4 mmHg (0.164 g)

แผนการจดการเรยนรท 4 รายวชา เคมเพมเตม ชนปทสอน ชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ของแขง ของเหลว แกส จานวน 3 คาบ _________________________________________________________________________ มาตรฐานการเรยนร ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสราง และแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน ตวชวดชวงชน ว 3.1 ม.4-6/5 สบคนขอมลและอธบายความสมพนธระหวางจดเดอด จดหลอมเหลว และ สถานะของสารกบแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของสาร ความเขาใจทคงทน การแพรของแกสเกดจากโมเลกลของแกสเคลอนทไดอยางอสระ การแพรของแกสจะชาหรอเรวขนอยกบมวลโมเลกลของแกส การเคลอนทของโมเลกลของแกสอกรปแบบหนงคอ การแพรผาน ซงเปนการเคลอนทของโมเลกลของแกสจากภาชนะหนงผานรเลกมากๆไปยงอกภาชนะหนง สมบตของของแขง ของเหลว และแกสสามารถนามาใชประโยชนในอตสาหกรรมบางประเภท เชน การทานาแขงแหง การทาไนโตรเจนเหลว และการสกดสารโดยใช CO ซงอยในรปของของไหล

เปาหมายการเรยนร 1.1 ดานความรความคด - สามารถบอกความสมพนธระหวางอตราการแพรของแกสกบมวลโมเลกลของแกสได - สามารถอธบายวธการทานาแขงแหง การทาไนโตรเจนเหลว และการสกดสารโดยใช CO2 ซงอยในรปของของไหลได - สามารถบอกประโยชนของนาแขงแหง ไนโตรเจนเหลว และการสกดสารโดยใช CO2 ซงอยในรปของของไหลได 1.2 ดานกระบวนการ - ทกษะการเชอมโยงเนอหา - ทกษะการตอบคาถาม - ทกษะการใชเครองมอการทดลอง - ดานคณลกษณะ - การคดอยางเปนเหตเปนผล คดวเคราะห และสงเคราะห

สาระการเรยนร การแพร (diffusion) ของสารตางๆ หมายถง อนภาคของสารนนเคลอนทไปจากบรเวณทมความเขมขนสงไปยงบรเวณความเขมขนตากวา ในกรณของแกส กหมายถง การทโมเลกลของแกสชนดหนงเคลอนทกระจายออกไปจากบรเวณทมความหนาแนนมากไปหาบรเวณทมความหนาแนนนอยกวา และหลงจากนนแกสกจะกระจายตวใหมความเขมขนโดยเฉลยทกบรเวณเทาๆกน การแพรกจะสามารถเกดขนไดตอเนองจนระดบความเขมขนของแกสทกบรเวณทแกสไหลไปไดนนมคาเทากน แกสจงจะหยดแพร แตแกสกมการเคลอนทตลอดเวลา โดยแกสทผสมกนตองไมเกดปฏกรยาเคมกน ดงนน การแพรของแกสนจงเปนการเปลยนแปลงทางกายภาพอยางเดยว ไมมปฏกรยาเคมเกดขน ถงแมวาโมเลกลของแกสจะเคลอนทดวยความเรวสงมาก แตกเปนการเคลอนทแบบสม ถาดแตละอะตอม หรอโมเลกลของแกส จะพบวาระหวางทางตองเจออปสรรคมากมายจากการชนกบโมเลกลแกสชนดเดยวกนหรอแกสชนดอน รวมทงเกดการชนผนงภาชนะอกดวย ทาใหกวาจะไปถงทหมายตองเสยเวลาไปชนตวนน เฉยดตวนเสมอๆ เมอป ค.ศ. 1832 นกเคมชาวสกอต ชอวา ทอมส แกรหม ไดทาการศกษาแกส และพบวา ภายใตสภาวะอณหภมและความดนเดยวกน อตราการแพรของแกสจะเปนสดสวนผกผนกบรากทสองของมวลแกสนนตอโมล นนหมายความวา แกสทมนาหนกมากกวาจะเคลอนไหวไดชากวาแกสทเบากวา เนองจากมวลมความสมพนธกบความหนาแนนโดยตรง ถากาหนดใหแกสสองชนดมปรมาตรเทากน จะพบวาแกสทมมวลมากกวาจะมความหนาแนนมากกวาแกสทมมวลนอย ดงนนเราจงแสดงไดในเทอมของความหนาแนนได อตราการแพรของแกสเปนสดสวนผกผนกบรากทสองของความหนาแนนของแกสนนเชนเดยวกบมวลหรอมวลโมเลกล การแพรผาน (effusion) คอปรากฏการณทแกสเคลอนทจากบรเวณหนงทมความเขมขนของแกสสงกวา ผานรเลกๆ ไปยงบรเวณแกสทมความเขมขนนอยกวา หรอไมมแกสชนดนนอย การแพรในลกษณะนจงเรยกวาการแพรผาน ในขณะทแกสแพรผานไป จะเกดการชนกนระหวางโมเลกลหรอชนผนงภาชนะไปดวย เทคโนโลยทเกยวของกบสมบตของของแขง ของเหลว และแกส การทานาแขงแหง หลกการทา คอ เพมความดน และลดอณหภม วตถดบทใชคอ กาซ CO2 แผนผงการทานาแขงแหง

นาแขงแหงถกนามาใชประโยชนหลายๆดาน เชน ในอตสาหกรรมอาหารประเภทไอศกรม นม เบเกอร ไสกรอก และเนอสตว เพอถนอมอาหารในขนตอนการผลตหรอในการขนสงหรอเกบอาหารสาหรบเสรฟบนเครองบน ใชในการขนสงเวชภณฑ ใชในการทาความสะอาดเครองจกร แบบหลอหรอแมพมพ หรอใชในการบดเยนวสดสงเคราะหทแตกยาก นอกจากนยงใชในการทาหมอก ควน ในการแสดงตางๆ และอาจใชผสมในเครองดมเพอใหเกดฟองปด และใหเกดความเยน เปนตน การสกดสารโดยใช CO2 ในรปของของไหล การสกดสารโดยใช CO2 ทอยในรปของของไหล (CO2-Fluid) เปนเทคโนโลยชนสง เทคนคการสกดแบบนจะใชแกสคารบอนไดออกไซดในรปของของไหลแทนตวทาละลายอนทรยตางๆ เชน แอซโตน เฮกเซน หรอเมทลนคลอไรด CO2 เมออยภายใตภาวะวกฤตยงยวด (supercritical state) คอทอณหภม 31oC และความดน 73 บรรยากาศ จะมสภาพเปนของไหล และมสมบตหลายประการทเหมอนทงแกสและของเหลว สมบตทเหมอนแกสคอ ขยายตวไดงายจนเตมภาชนะทบรรจ มลกษณะไหลได สวนสมบตทเหมอนของเหลวคอมความสามารถในการละลายของแขงหรอของเหลวไดด ดงนนจงสามารถใชในการสกดสารประกอบทตองการแยกออกจากของผสม โดยการควบคมอณหภมและความดนใหเหมาะสม หรออาจใชเทคนคนในการทาสารใหบรสทธ เทคนคนสามารถใชสกดสารไดหลายชนดเนองจากเราสามารถทาให CO2 ในรปของของไหลมความหนาแนนสงหรอตาไดตามตองการ เปนผลใหสามารถใชของไหลนเลอกละลายสารหรอองคประกอบทตองการสกดไดตามสภาวะทเหมาะสม ปจจบนนนยมใช CO2 ในรปของของไหลสกดคาเฟอนออกจากเมลดกาแฟดบแทนตวทาละลายทใชอยคอ เมทลนคลอไรด โดยไมทาใหรสหรอกลนของกาแฟเปลยนไป เพราะวา CO2 ทปะปนอยจะอยในรปแกส สามารถแพรออกจากเมลดกาแฟได นอกจากนยงมการประยกตใชเทคนคนในอตสาหกรรมอนๆ อก เชน การสกดนามน เรซน และสารจากสมนไพร เครองเทศ หรอพช การทาไนโตรเจนเหลว หลกการทา คอ ลดอณหภม วตถดบทใชคอ อากาศ นอกจากนใชสารละลาย โซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) สาหรบดดกาซ CO2 และอะลมนา (AI2O3) สาหรบดดความชน ทาใหอากาศแหง แผนผงการทาไนโตรเจนเหลว

ประโยชนของไนโตรเจนเหลว เนองจากไนโตรเจนเหลวมอณหภมตามาก (-196 องศาเซลเซยส) จงไดนามาใชประโยชนในดานตางๆ ทตองการความเยนมาก เชน แชแขงอาหารประเภทตางๆในโรงงานอตสาหกรรมและในการขนสง แชแขงเลอด แชแขงเซลลไขกระดก แชแขงเอมบรโอ แชเขงนาเชออสจ และแชแขงสวนตางๆของรางกาย เปนตน กจกรรมการเรยนร 1. ขนตรวจสอบความรเดม ครทบทวนความรเดมของนกเรยนทเกยวของกบสมบตของแขง ของเหลว และแกส 2. ขนกจกรรมเราความสนใจ ครใหนกเรยนดมกลนนาหอมกลนตางๆทครเตรยมมาให พรอมทงสนทนากบนกเรยน ถงการไดกลนตาง ๆ เชน กลนของนาหอม หรอดอกไม วาเราไดกลนของสงเหลานไดอยางไร 3. ขนสารวจและคนหา ครใหนกเรยนทาการทดลองการแพรของแกสแอมโมเนยและแกสไฮโดรเจนคลอไรด โดยครแบงนกเรยนออกเปนกลมๆละ 5-6 คน แตละกลมประกอบดวยนกเรยนเกง ปานกลาง ออน คละกน และแบงสมาชกในกลมใหมความแตกตางดานภาษาทใชในการสอสาร ใหนกเรยนทากจกรรมตามใบงานท 4 การแพรของแกสแอมโมเนยและแกสไฮโดเจนคลอไรด และใหสมาชกกาหนดหนาทกนเองในกลม ขนท 1 อานขนตอนการทดลองและบอกวธการทดลองตามลาดบ ขนท 2 ดาเนนการทดลอง จดเตรยมอปกรณ ขนท 3 รบอปกรณ สารเคม สาหรบการทดลอง ขนท 4 บนทกขอมล ผลการทดลอง 4. ขนอธบาย ตวแทนแตละกลมนาเสนอผลการทดลองของกลมตนเพอเปรยบเทยบผลการทดลองกบกลมอนๆ ใหนกเรยนไดรวมกนวเคราะห อภปรายผลการทดลองโดยใชแนวคาถามดงน - สารทงสองในการทดลองนทาปฏกรยากนหรอไม ทราบไดอยางไร - ระยะทางจากปลายหลอดทงสองจนถงตาแหนงทสงเกตเหนการเปลยนแปลง แตกตางกนอยางไร เพราะเหตใด - สารใดแพรไดเรวกวากน ทราบไดอยางไร ครนาอภปรายเกยวกบปฏกรยาระหวางแกสแอมโมเนยกบแกสไฮโดรเจนคลอไรดวา สารสขาวทเกดขนคอแอมโมเนยมคลอไรด แลวนาอภปรายตอถงความสมพนธระหวางการแพรของแกส กบมวลโมเลกล ซงสรปไดวา แกสทมมวลโมเลกลมากจะแพรไดชากวาแกสทมมวลโมเลกลนอย ใหนกเรยนสบคนขอมล เกยวกบเทคโนโลยทเกยวของกบสมบตของของแขง ของเหลว และแกส แลวนาเสนอผลการสบคน

นกเรยนอภปรายเกยวกบเทคโนโลยทเกยวของกบสมบตของของแขง ของเหลว และแกส มาใชประโยชนในชวตประจาวน ไดแกการทานาแขงแหง การสกดสารโดยใช CO2 ในรปของของไหล การทาไนโตรเจนเหลว 5. ขนขยายความคด ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาเนอหา ทาแบบฝกหด และกาหนดหนาทกนเองในกลม ขนท 1 อานคาถาม วเคราะหสงทโจทยกาหนดใหและสงทโจทยถาม ขนท 2 ดาเนนการอภปรายระดมความคด วเคราะหแนวทางคาถาม และอธบาย คาตอบตามโจทยตองการ ขนท 3 เขยนคาตอบ ขนท 4 ตรวจสอบคาตอบและความถกตอง 6. ขนประเมนผล ตรวจสอบความถกตอง ตอบคาถามขอสงสยตาง ๆ และใหนกเรยนทกคนในกลมทาใบงาน โดยครตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนในระหวางการทากจกรรม ทงการตอบคาถาม การทาการทดลอง และรายงานผลการทดลอง 7. ขนนาความรไปใช ครถามคาถามเพมเตมเพอขยายความคดรวบยอดของนกเรยน คอ สมบตของของแขง ของเหลว และแกสสามารถนามาใชประโยชนในอตสาหกรรมประเภทใด อธบายโดยใชแผนผงความคด สอ/แหลงการเรยนร - หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตมของสสวท. - ใบความร เรอง การแพรของแกสและเทคโนโลยทเกยวของกบของแขง ของเหลว และแกส - ใบงานท 4 การทดลองการแพรของแกสแอมโมเนยและแกสไฮโดรเจนคลอไรด - แบบฝกหด เรอง การแพรของแกสและเทคโนโลยทเกยวของกบของแขง ของเหลว และแกส - วสดอปกรณตามใบงาน - หองสมด อนเทอรเนต การวดและประเมนผล วธการวดและประเมนผล - สงเกตพฤตกรรม - สงเกตพฤตกรรมการปฏบตการทดลอง - ตรวจรายงานการทดลอง - ตรวจแบบฝกหด

เครองมอวดและประเมนผล - แบบประเมนการปฏบตการทดลอง - แบบประเมนรายงานการทดลอง - แบบประเมนพฤตกรรม - แบบฝกหด เกณฑการวดผลประเมนผล - ประเมนการปฏบตการทดลอง ผานเกณฑรอยละ 70 - ประเมนรายงานการทดลองผานเกณฑรอยละ 70 - ประเมนพฤตกรรม ผานเกณฑรอยละ 70 - ตรวจแบบฝกหด ผานเกณฑรอยละ 70

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ปญหาและอปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ / แนวทางแกไข ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………… ลงชอ……………………………………….. ( นางสาววดาด หะยตาเฮร ) ……../…...../……

ใบความร เรอง การแพรของแกส

และเทคโนโลยทเกยวของกบสมบตของของแขง ของเหลว และแกส การแพร (diffusion) ของสารตางๆ หมายถง อนภาคของสารนนเคลอนทไปจากบรเวณทมความเขมขนสงไปยงบรเวณความเขมขนตากวา ในกรณของแกส กหมายถง การทโมเลกลของแกสชนดหนงเคลอนทกระจายออกไปจากบรเวณทมความหนาแนนมากไปหาบรเวณทมความหนาแนนนอยกวา และหลงจากนนแกสกจะกระจายตวใหมความเขมขนโดยเฉลยทกบรเวณเทาๆกน การแพรกจะสามารถเกดขนไดตอเนองจนระดบความเขมขนของแกสทกบรเวณทแกสไหลไปไดนนมคาเทากน แกสจงจะหยดแพร แตแกสกมการเคลอนทตลอดเวลา โดยแกสทผสมกนตองไมเกดปฏกรยาเคมกน ดงนน การแพรของแกสนจงเปนการเปลยนแปลงทางกายภาพอยางเดยว ไมมปฏกรยาเคมเกดขน ถงแมวาโมเลกลของแกสจะเคลอนทดวยความเรวสงมาก แตกเปนการเคลอนทแบบสม ถาดแตละอะตอม หรอโมเลกลของแกส จะพบวาระหวางทางตองเจออปสรรคมากมายจากการชนกบโมเลกลแกสชนดเดยวกนหรอแกสชนดอน รวมทงเกดการชนผนงภาชนะอกดวย ทาใหกวาจะไปถงทหมายตองเสยเวลาไปชนตวนน เฉยดตวนเสมอๆ เมอป ค.ศ. 1832 นกเคมชาวสกอต ชอวา ทอมส แกรหม ไดทาการศกษาแกส และพบวา ภายใตสภาวะอณหภมและความดนเดยวกน อตราการแพรของแกสจะเปนสดสวนผกผนกบรากทสองของมวลแกสนนตอโมล นนหมายความวา แกสทมนาหนกมากกวาจะเคลอนไหวไดชากวาแกสทเบากวา เนองจากมวลมความสมพนธกบความหนาแนนโดยตรง ถากาหนดใหแกสสองชนดมปรมาตรเทากน จะพบวาแกสทมมวลมากกวาจะมความหนาแนนมากกวาแกสทมมวลนอย ดงนนเราจงแสดงไดในเทอมของความหนาแนนได อตราการแพรของแกสเปนสดสวนผกผนกบรากทสองของความหนาแนนของแกสนนเชนเดยวกบมวลหรอมวลโมเลกล การแพรผาน (effusion) คอปรากฏการณทแกสเคลอนทจากบรเวณหนงทมความเขมขนของแกสสงกวา ผานรเลกๆ ไปยงบรเวณแกสทมความเขมขนนอยกวา หรอไมมแกสชนดนนอย การแพรในลกษณะนจงเรยกวาการแพรผาน ในขณะทแกสแพรผานไป จะเกดการชนกนระหวางโมเลกลหรอชนผนงภาชนะไปดวย

เทคโนโลยทเกยวของกบสมบตของของแขง ของเหลว และแกส การทานาแขงแหง หลกการทา คอ เพมความดน และลดอณหภม วตถดบทใชคอ กาซ CO2 แผนผงการทานาแขงแหง

นาแขงแหงถกนามาใชประโยชนหลายๆดาน เชน ในอตสาหกรรมอาหารประเภทไอศกรม นม เบเกอร ไสกรอก และเนอสตว เพอถนอมอาหารในขนตอนการผลตหรอในการขนสงหรอเกบอาหารสาหรบเสรฟบนเครองบน ใชในการขนสงเวชภณฑ ใชในการทาความสะอาดเครองจกร แบบหลอหรอแมพมพ หรอใชในการบดเยนวสดสงเคราะหทแตกยาก นอกจากนยงใชในการทาหมอก ควน ในการแสดงตางๆ และอาจใชผสมในเครองดมเพอใหเกดฟองปด และใหเกดความเยน เปนตน การสกดสารโดยใช CO2 ในรปของของไหล การสกดสารโดยใช CO2 ทอยในรปของของไหล (CO2-Fluid) เปนเทคโนโลยชนสง เทคนคการสกดแบบนจะใชแกสคารบอนไดออกไซดในรปของของไหลแทนตวทาละลายอนทรยตางๆ เชน แอซโตน เฮกเซน หรอเมทลนคลอไรด CO2 เมออยภายใตภาวะวกฤตยงยวด (supercritical state) คอทอณหภม 31oC และความดน 73 บรรยากาศ จะมสภาพเปนของไหล และมสมบตหลายประการทเหมอนทงแกสและของเหลว สมบตทเหมอนแกสคอ ขยายตวไดงายจนเตมภาชนะทบรรจ มลกษณะไหลได สวนสมบตทเหมอนของเหลวคอมความสามารถในการละลายของแขงหรอของเหลวไดด ดงนนจงสามารถใชในการสกดสารประกอบทตองการแยกออกจากของผสม โดยการควบคมอณหภมและความดนใหเหมาะสม หรออาจใชเทคนคนในการทาสารใหบรสทธ เทคนคนสามารถใชสกดสารไดหลายชนดเนองจากเราสามารถทาให CO2 ในรปของของไหลมความหนาแนนสงหรอตาไดตามตองการ เปนผลใหสามารถใชของไหลนเลอกละลายสารหรอองคประกอบทตองการสกดไดตามสภาวะทเหมาะสม ปจจบนนนยมใช CO2 ในรปของของไหลสกดคาเฟอนออกจากเมลดกาแฟดบแทนตวทาละลายทใชอยคอ เมทลนคลอไรด โดยไมทาใหรสหรอกลนของกาแฟเปลยนไป เพราะวา CO2 ทปะปนอยจะอยในรปแกส สามารถแพรออกจากเมลดกาแฟได นอกจากนยงมการประยกตใชเทคนคนในอตสาหกรรมอนๆ อก เชน การสกดนามน เรซน และสารจากสมนไพร เครองเทศ หรอพช

การทาไนโตรเจนเหลว หลกการทา คอ ลดอณหภม วตถดบทใชคอ อากาศ นอกจากนใชสารละลาย โซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) สาหรบดดกาซ CO2 และอะลมนา (AI2O3) สาหรบดดความชน ทาใหอากาศแหง แผนผงการทาไนโตรเจนเหลว

ประโยชนของไนโตรเจนเหลว เนองจากไนโตรเจนเหลวมอณหภมตามาก (-196 องศาเซลเซยส) จงไดนามาใชประโยชนในดานตางๆ ทตองการความเยนมาก เชน แชแขงอาหารประเภทตางๆในโรงงานอตสาหกรรมและในการขนสง แชแขงเลอด แชแขงเซลลไขกระดก แชแขงเอมบรโอ แชเขงนาเชออสจ และแชแขงสวนตางๆของรางกาย เปนตน

การทดลอง การแพรของแกสแอมโมเนยและแกสไฮโดรเจนคลอไรด

ขนตอนการทดลอง 1. นาหลอดแกวทแหงและสะอาด ขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 0.5 เซนตเมตรและยาวประมาณ 30 เซนตเมตร ตดกบขาตงใหอยในแนวระดบ 2. ใชสาลพนปลายไม 2 อน อนหนงชบสารละลายแอมโมเนยเขมขน และอกอนหนงชบสารละลายกรดไฮโดรคลอรกเขมขน นาไมพนสาลทชบสารละลายทงสองอนมาใกลกน สงเกตการณเปลยนแปลง 3. นาไมพนสาลจากขอ 2 สอดเขาไปในปลายหลอดแกวพรอมๆ กนทงสองดาน ดานละอน บนทกเวลาเรมตน 4. สงเกตและทาเครองหมายตรงตาแหนงทมการเปลยนแปลงเกดขน 5. วดระยะทางจากปลายหลอดทงสองถงตาแหนงทสงเกตเหนการเปลยนแปลง คาถาม - สารทงสองในการทดลองนทาปฏกรยากนหรอไม ทราบไดอยางไร - ระยะทางจากปลายหลอดทงสองจนถงตาแหนงทสงเกตเหนการเปลยนแปลง แตกตางกนอยางไร เพราะเหตใด - สารใดแพรไดเรวกวากน ทราบไดอยางไร

รายงานผลการทดลอง

ชอเรอง..................................................................... จดประสงค …………………………………………………………………………………… ผลการทดลอง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… อภปรายผล ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… สรปผลการทดลอง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตอบคาถามทายการทดลอง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แบบฝกหด 1. คารบอนมอนอกไซด (CO) แพรไดเรวกวาแกสชนดหนง 2.13 เทา แกสชนดนมมวลโมเลกลเทาใด ………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. จงเปรยบเทยบอตราเรวของแกสฮเลยมและออกซเจน ทความดนและอณหภมเดยวกน (He เคลอนทเรวกวา 2.827 เทา) …………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………… 3. จงพจารณาวาแกสชนดใดแพรไดเรวทสด พรอมทงใหเหตผล ก. ออกซเจน ข. ไนโตรเจน ค. นออน ง. อารกอน …………………………………………………………………………………………………………..………………………………… …………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………………………..………………………………… 4. ใหยกตวอยางเทคโนโลยทเกยวของกบสมบตของของแขง ของเหลว และแกสมา 1 ตวอยาง พรอมทงบอกประโยชนในการนาไปใช …………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………………………..………………………………… …………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………..………………………………………..…………………………………

แบบประเมนการปฏบตการทดลอง กลมท……………………. สมาชก …………………………………………………

รายการทประเมน คะแนนทได หมายเหต

4 3 2 1 การวางแผนการทดลอง วธดาเนนการทดลอง/การปฏบตการทดลอง การแกปญหา/การมไหวพรบในขณะปฏบตการ การบนทกผลการทดลอง และสรปผล

รวม ระดบคะแนนทได

ลงชอ ( …………………………) ผประเมน

เกณฑการประเมนการปฏบตการทดลอง

รายการประเมน ระดบ

คณภาพ การวางแผนการทดลอง ตองใหความชวยเหลออยางมากในการวางแผนการทดลอง ตองใหความชวยเหลอ และขอเสนอแนะในการวางแผนการทดลอง กาหนดขนตอนการวางแผนการทดลองไดถกตอง แตยงไมเหมาะสม กาหนดขนตอนการวางแผนการทดลองไดถกตอง และเหมาะสม

1 2 3 4

วธดาเนนการทดลอง/ปฏบตการทดลอง ตองใหความชวยเหลออยางมากในการกาหนดวธการ ขนตอน และการใชเครองมอ กาหนดวธการ และขนตอนไมถกตอง ตองใหความชวยเหลอ กาหนดวธการขนตอนถกตอง การใชเครองมอและวสดอปกรณยงไมเหมาะสม กาหนดวธการขนตอนถกตอง เลอกใชเครองมอวสดอปกรณในการทดลองเหมาะสม

1 2 3 4

การแกปญหา/การมไหวพรบในขณะปฏบตการ ไมสามารถแกปญหา ซงตองใหความชวยเหลออยางมาก และไมมไหวพรบในขณะปฏบตการ ไมสามารถแกปญหา ตองใหความชวยเหลอ มไหวพรบในขณะปฏบตการ สามารถแกปญหาไดเลกนอย และมไหวพรบในขณะปฏบตการ สามารถแกปญหา และมไหวพรบในขณะปฏบตการ

1 2 3 4

การบนทกผลการทดลอง และสรปผล ตองใหความชวยเหลออยางมากในการบนทกผลการทดลอง การสรปผล และการนาเสนอ ตองใหคาชแนะในการบนทกผลการทดลอง การสรปผลการทดลองและการนาเสนอ บนทกผลการทดลองและสรปผลการทดลองถกตองแตการนาเสนอยงไมเปนขนตอน บนทกผลการทดลองและสรปผลการทดลองถกตอง รดกม บนทกการนาเสนอเปนขนตอน

1 2 3 4

แบบประเมนรายงานการทดลอง

กลมท

รายการประเมน รวม (10)

การตง จดประสงค

การบนทกขอมล ผลการทดลอง

การสรป / อภปรายผล การทดลอง

(3) 1 2 3 4 5 6 7 8 ลงชอ ( …………………………) ผประเมน

เกณฑการประเมน รายงานผลการทดลอง

รายการประเมน ระดบคณภาพ

การตงจดประสงค จดประสงคไมสอดคลองกบเนอหาทศกษา จดประสงคสอดคลองกบเนอหาบางสวน จดประสงคสอดคลองกบเนอหาถกตองสมบรณ

การบนทกขอมลผลการทดลอง บนทกขอมลไมถกตองตามจดประสงค บนทกขอมลถกตองตามจดประสงคบางสวน บนทกขอมลถกตองครบถวนสมบรณตามจดประสงค

การสรป / อภปรายผลการทดลอง สรปและอภปรายผลการทดลองไมถกตอง สรปและอภปรายผลการทดลองถกตองตามจดประสงคบางสวน สรปผลและอภปรายผลการทดลองถกตองและสมบรณตามจดประสงค

แบบประเมนพฤตกรรม

กลมท

พฤตกรรมทสงเกต

การม สวนรวม

รบผดชอบงานทไดรบมอบหมาย

ยอมรบความ คดเหนผอน

เจตคต ทด (10)

รวม

เทยบสวน

(10) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชาเคมเพมเตม ชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ของแขง ของเหลว แกส

_____________________________________________________________ คาสง เลอกคาตอบทถกตองทสด แลวทาเครองหมายกากบาท (× ) ลงในกระดาษคาตอบ ขอสอบจานวน 30 ขอ 1. สารทมอนภาคเรยงชดกน มรปรางทเเนนอน ไมเปลยนแปลงไปตามภาชนะทบรรจ คอสมบตของสารในสถานะใด ก. ของแขง ข. ของเหลว ค. แกส ง. สารละลาย 2. ขอใดคอขอแตกตางของสารในสถานะของแขง ของเหลว และแกส ก. แรงยดเหนยวระหวางอนภาค ข. ขนาดของอนภาค ค. ชนดของอนภาค ง. จานวนของอนภาค 3. ฟอสฟอรสในรปใดนาไฟฟาได ก. ฟอสฟอรสดา ข. ฟอสฟอรสแดง ค. ฟอสฟอรสขาว ง. ฟอสฟอรสเหลอง 4. กามะถนรอมบกและมอนอคลนกตางกมสตรโมเลกล S8 เพราะเหตใดจงมโครงสรางท แตกตางกน ก. รปผลกตางกน ข. จดหลอมเหลวตางกน ค. ความหนาแนนตางกน ง. การจดเรยงโมเลกลตางกน 5. กระบวนการใดทใหพลงงานกบสงแวดลอม ก. การระเหด ข. การหลอมเหลว ค. การควบแนน ง. การกลายเปนไอ 6. ขอใดไมถกตองเกยวกบการระเหด ก. สารทมสถานะเปนของแขงเปลยนสถานะกลายเปนไอ ข. การระเหดเกดขนเฉพาะทผวหนาของสารเทานน ค. สารทมพลงงานจลนสงเทานนจงจะระเหดไดด ง. อนภาคทระเหดไดมพลงงานจลนสงกวาแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลเสมอ 7. สารใดตอไปนสามารถระเหดไดทกชนด ก. ลกเหมน , การบร , นาแขงแหง ข. นาตาล , การบร , นาแขงแหง ค. เกลอ , นาตาล , นาแขงแหง ง. เกลอ , ลกเหมน , การบร 8. เพราะเหตใดเมอมลมพดผานเราจงรสกเยน ทงๆทอณหภมบรเวณนนไมไดลดลง ก. ลมนาความเยนเขามาทาใหรางกายไดรบความเยน ข. ลมทาใหอณหภมบรเวณนนลดลงในภายหลง ค. ลมทาใหเหงอในตวระเหยไดดขน รางกายจงเสยพลงงานใหเหงอกลายเปนไอ ง. ลมทาใหรางกายไดรบพลงงานเพมขนอณหภมในรางกายจงลดลง

20 40 60 80 100

P (atm)

9. ถารนเอทานอลลงบนฝามอจะรสกเยนเนองจากการระเหยของเอทานอล ขณะทของเหลวระเหยนน พลงงานจลนเฉลยของของเหลวทเหลอเปนไปตามขอใด ก. ลดลง เพราะของเหลวใหพลงงานแกสงแวดลอม ข. เพมขน เพราะของเหลวดดพลงงานจากสงแวดลอม ค. เพมขน เพราะของเหลวใหพลงงานแกสงแวดลอม ง. ลดลง เพราะของเหลวดดพลงงานจากสงแวดลอม จงใชขอมลจากตารางตอบคาถามขอ 10-11 ทความดน 1 บรรยากาศ ของเหลวตางๆ มจดเดอด ดงน

ของเหลว มวลโมเลกล จดเดอด (°C)

เมทานอล เอทานอล เบนซน นา

32 46 78 18

64.96 78.50 80.10 100.00

10. ทอณหภม 25 องศาเซลเซยส ของเหลวชนดใดระเหยไดดทสด ก. เมทานอล ข. เอทานอล ค. เบนซน ง. นา 11. ของเหลวใดมคาความรอนเเฝงของการเกดไอสงทสด ก. เมทานอล ข. เอทานอล ค. เบนซน ง. นา คาชแจง จงใชขอมลตอไปนตอบคาถามขอ 12 กราฟความดนไอทอณหภมตางๆของของเหลว A, B และ C

12. ขอใดเรยงลาดบแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลของสารไดถกตอง ก. A > B > C ข. C > B > A ค. A > C > B ง. A = B = C 13. อณหภมขณะทของเหลวมความดนไอ เทากบความดนบรรยากาศเรยกวา ก. จดเปลยนสถานะ ข. จดหลอมเหลว ค. จดเหยอกแขง ง. จดเดอด 14. ทอณหภมเดยวกน ของเหลว ก ข ค ง และ จ มความดนไอเปน 0.11 0.03 0.014 0.07 และ 0.16 atm ตามลาดบ ขอใดเรยงลาดบจดเดอดของของเหลวเหลานจากสงไปตาไดถกตอง ก. ก ข ค ง จ ข. ค ก ง ข จ ค. ค ข ง ก จ ง. ข จ ค ก ง 15. ขอใดไมใชปรากฏการณทเปนผลของแรงตงผวของของเหลว ก. แมลงเดนบนผวนาได ข. โฟมลอยอยบนผวนา ค. นากลงเปนเมดกลมๆ บนใบบว ง. หยดนาบนผวของแอปเปล 16. กาหนดความตงผวของนาทอณหภมตางๆ ดงตาราง ขอใดถกตอง ก. ความตงผวของสารเพมขนตามอณหภม ข. นาทอณหภมตามแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลนอย ค. อณหภมไมมผลตอแรงตงผวของนา

ง. ความตงผวของนาทอณหภม 100 °C มคานอยกวา 0.063 17. สารทมรปรางไมเเนนอน ฟงกระจาย อนภาคไมเรยงชดกน เปนสมบตของสารในสถานะใด ก. ของแขง ข. ของเหลว ค. แกส ง. สารละลาย 18. เมออณหภมและมวลของแกสคงท ปรมาตรของแกสจะแปรผกผนกบความดน เปนไปตามกฏของใคร ก. ชารลส ข. บอยล ค. เกย ลสเเซก ง. กฎอาโวกาโดร

อณหภม (°C) 0 25 50 75

ความตงผว (N/m)

0.088 0.072 0.067 0.063

19. บรรจแกสชนดหนงในบอลลน แลวปลอยขนสงในอากาศ ขนาดของบอลลนจะเปลยนแปลงอยางไร เมอเทยบกบตอนทอยบนพนดน ก. ขนาดเทาเดม ข. ขนาดเลกลง เพราะอณหภมลดลง ค. ขนาดเลกลง เพราะความดนของอากาศเพมขน ง. ขนาดใหญขน เพราะความดนของอากาศทกระทาตอบอลลนนอยลง 20. แกส O2 จานวนหนง วดปรมาตรได 200 mL ทอณหภม 27oC ความดน 760 mmHg ถาเพมอณหภมใหเปน 40oC โดยทความดนเทาเดม แกสนจะมปรมาตรกมลลลตร ก. 201 ข. 204 ค. 208 ง. 210 21. แกส He จานวนหนงบรรจอยในลกโปง วดปรมาตรได 700 mL ทอณหภม 30oC ความดน 760 mmHg ถานาลกโปงใบนใสในหองซงมอณหภม 40oC ปรมาตรของลกโปงจะใหญขนหรอเลกลงกมลลลตร ทความดนหอง 760 mmHg ก. เพมขน 22 mL ข. เพมขน 23 mL ค. ลดลง 22 mL ง. ลดลง 23 mL 22. แกสเฉอยจานวนหนง บรรจอยในภาชนะขนาด 20.0 L ทอณหภม 37oC วดความดนได 5.0 atm ถาความดนลดลง 2.0 atm ทอณหภม 27oC จะมปรมาตรเพมขนหรอลดลงกลตร ก. เพมขน 12.3 ข. ลดลง 12.3 ค. เพมขน 15.2 ง. ลดลง 15.2 23. แกสคลอรนในภาชนะทมปรมาตร 946 ml มความดนเทากบ 726 mmHg ความดนของแกสเทากบก mmHg เมอลดปรมาตรลง 792 ml โดยใหอณหภมคงท ก. 2.46 x 103 ข. 4.46 x 103

ค. 6.46 x 103 ง. 8.46 x 103 24. แกสคารบอนมอนอกไซด (CO) จานวนหนงทอณหภม 273 เคลวน ความดน 0.5 บรรยากาศ ควบคมอณหภมคงท และเพมความดนเปน 0.9 บรรยากาศ ปรมาตรจะเปนกเทาของปรมาตรเดม ก. 0.45 ข. 0.56 ค. 0.64 ง. 0.88 25. แกสชนดหนงท 25 องศาเซลเซยส ความดน 640 มลลเมตรปรอท มความหนาแนน 1.12 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร แกสชนดนมมวลโมเลกลตรงกบขอใด ก. 32 ข. 46 ค. 65 ง. 92

26. ขอใดคอการแพรของแกส ก. กระบวนการทแกสเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงโดยมการชนกนระหวางโปรตอนตลอดเวลา ข. กระบวนการทแกสเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงโดยมการชนกนระหวางมวลตลอดเวลา ค. กระบวนการทแกสเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงโดยมการชนกนระหวางอะตอมตลอดเวลา ง. กระบวนการทแกสเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงโดยมการชนกนระหวางโมเลกลตลอดเวลา 27. แกสชนดใดตอไปนแพรไดเรวเทากน (H = 1, C = 12, N = 14, O = 16, S = 32, As = 74.92) ก. NO และ CO ข. CO2, NO2 และ SO2 ค. NH3, PH3 และ AsH3 ง. N2 และ CO 28. แกสใดมอตราการแพรเปน 2 เทาของ SO2 ทสภาวะเดยวกน (H = 1, C = 12, N = 14, O = 16) ก. O2 ข. CH4 ค. CO2 ง. NO2 29. ขนตอนในการทานาแขงแหงจากแกสคารบอนไดออกไซด ประกอบดวย a. ทาใหแหงและบรสทธ b. อดผานรพรน c. เพมความดนและลดอณหภม การเรยงลาดบขนตอนตงแตเรมตนจนถงขนสดทาย ขอใดถก ก. c b และ a ข. b a และ c ค. a c b และ c ง. c a c และ b 30. จงพจารณาวาขอความใดถกตอง a. ทางการเกษตรใชนาแขงแหงเกบนาเชอทใชในการผสมเทยม b. ในอตสาหกรรมหองเยนใชไนโตรเจนเหลวในการเกบรกษาคณภาพ และยดอายการเกบรกษาอาหาร c. การเกบเนอเยอตางๆทางการแพทย เชน เซลลกระดก การแชแขงเลอดใชไนโตรเจนเหลว d. ปจจบนใชคารบอนไดออกไซดในรปของไหลสกดสารคาเฟอนจากเมลดกาแฟดบ ก. a และ b ข. a และ d ค. b และ c ง. c และ d

แบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหา จงอานสถานการณทกาหนดให แลวตอบคาถาม

สถานการณท 1 อญชลจาเปนตองจดงานเทศกาลในโรงยมแหงหนง ซงตองใชลกโปงจานวนมาก และลกโปงนนจะตองมอตราการเปลยนแปลงของขนาดทชาทสด โดยทบานอญชลมถงแกสอย 4 ถง คอถงแกสฮเลยม (He) ถงแกสแอมโมเนย (NH3) ถงแกสออกซเจน(O2) และถงแกสคารบอนไดออกไซด (CO2) อญชลลองบรรจแกสในลกโปงอยางละใบ แลวปลอยลกโปงทง 4 ใบ ไวคางคนในหองทควบคมอณหภมและความดนคงท วนรงขนพบวาลกโปงทกใบมขนาดเลกลง และลกโปงแตละใบมขนาดเลกลงทแตกตางกน นกเรยนคดวาลกโปงใบทบรรจแกสชนดใดมการเปลยนแปลงชาสด ใหนกเรยนอธบายโดยใชทฤษฎการแพรของแกส

1. ปญหาของอญชลในการบรรจแกสในลกโปงคออะไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 2. สาเหตของปญหาเกดจากอะไรบาง ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 3. นกเรยนจะแกปญหานไดอยางไร (ตอบเปนขนตอน) ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 4. เมอนกเรยนไดทาตามตามขนตอนดงกลาว ผลทเกดขนจะเปนอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

สถานการณท 2 เอมมกาไดอานขาวในหนงสอพมพฉบบหนงความวา รมช.สาธารณสข กลาววา ขณะนหลายพนทประสบอทกภย และมนาทวมขง ปญหาหนงทสามารถเกดขนไดโดยมผลโดยตรงตอสขภาพประชาชน คอ ปญหาดานแมลงและสตวมพษชนดตางๆทมากบนาทวม โดยเฉพาะอยางยง ยงลาย พาหะนาโรคไขเลอดออก ซงการระบาดของโรคมแนวโนมรนแรงเพมขนทกป และพบวายงลายมแนวโนมดอตอสารกาจดแมลงเพมขนในหลายพนท ซงเปนทวตกกงวลวา การควบคมยงลาย โดยเจาหนาทเพยงลาพง อาจไมทนการ กรมวทยาศาสตรการแพทยไดคดวธการกาจดลกนายงลายแบบงายๆ โดยลดแรงตงผวของนาตรงบรเวณทมนาขง จานรองกระถางตนไม ทรองขาตกบขาวโดยใชสารลดแรงตงผวทมอยในบาน หากนกเรยนเปนเอมมกานกเรยนจะใชสารลดแรงตงผวอะไรในการกาจดยงลาย และเพราะเหตใดการใชสารลดแรงตงผวจงชวยกาจดยงลายได อธบายโดยใชทฤษฎแรงดงผวและความตงผว 1. ปญหาทเกดขนคออะไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 2. สาเหตของปญหาเกดจากอะไรบาง ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 3. นกเรยนจะแกปญหานไดอยางไร (ตอบเปนขนตอน) ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 4. เมอนกเรยนไดทาตามตามขนตอนดงกลาว ผลทเกดขนจะเปนอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

แบบวดเจตคต แบบวดเจตคตตอการจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน (7E)

คาชแจง 1. แบบวดเจตคตฉบบนสรางขนเพอถามความรสกของนกเรยนเกยวกบเจตคตตอการจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนการสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน (7E) กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชาเคม เรอง ของแขง ของเหลว แกส ชนมธยมศกษาปท 4 แบบวดเจตคตฉบบนมทงหมด 20 ขอ ในแตละขอจะมชองวางใหเลอกตอบ 5 ชอง 2. ใหนกเรยนอานขอความในแตละขอใหละเอยด แลวพจารณาวาตรงกบความรสกหรอ

ความคดเหนของนกเรยนในความคดเหนใด แลวกาเครองหมาย✓ ลงในชองทตรงกบความรสกหรอ

ความคดเหน 3. การตอบนนไมมคาตอบทถกหรอผด เพราะแตละคนยอมมความรสกหรอความคดเหนทแตกตางกน ขอใหนกเรยนตอบตามความรสกหรอความคดเหนทแทจรง ตวอยาง

ขอความ ความคดเหน

เหนดวยอยางยง

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

0. การเรยนวทยาศาสตรทาใหนกเรยนเปนคนชางสงเกต

00. ขาพเจารสกหนกใจเมอตองทากจกรรมวทยาศาสตร

ขอความ ระดบความคดเหน

บทบาทผสอน 1. ครแจงจดประสงคการเรยนรใหแกนกเรยน เพอใหผเรยนไดทราบแนวทางในการเรยนร

2. ครสารวจความรเดมของนกเรยนกอนเขาสบทเรยนทาใหเสยเวลาในการเรยน

3. ครควรสงเสรมใหนกเรยนคดคนควา และแสวงหาความรดวยตนเอง

4. ครกระตนใหนกเรยนคด และนาความรมาแกปญหา ทาใหการเรยนรเปนเรองทสนกมากขน

บทบาทสมาชกในกลม 5. ไดเรยนรโดยการปฏบตกจกรรมตามความชอบและความสนใจของตนเอง

6. เปนการเรยนรทมอสระในการแสดงความคดเหน

7. การใหความชวยเหลอซงกนและกนในการทางานกลมชวยใหงานมประสทธภาพมากขน

8. การไดมโอกาสอภปรายและแลกเปลยนความร ความคดเหนกบผอน ทาใหขาพเจาเขาใจเนอหาในบทเรยนเพมมากขน

วธการจดการเรยนร 9. การเรยนวทยาศาสตรชวยใหนกเรยนไดใฝรแสวงหาความรและสรางความรไดดวยตนเอง

10. การเรยนวทยาศาสตรชวยใหนกเรยนมการคดวเคราะห และแกปญหาทสอดคลองกบการดารงชวต

11. การไดทาการทดลองดวยตนเองจะชวยให มความชานาญและเขาใจเนอหามากขน

12. การเรยนวทยาศาสตรไดฝกทกษะทางสงคมไดรวมแลกเปลยนเรยนรระหวางเพอน และคร

การวดและประเมนผล 13. ครใชเครองมอในการวดไดเหมาะสมกบการเรยนร

ขอความ ระดบความคดเหน

14. ขาพเจาเหนดวยกบการใชผลงานกลมเปนสวนหนงของผลการเรยน

15. การวดและประเมนผลเปนสงทไมจาเปน 16. การประเมนผลชวยใหเราทราบศกยภาพและพฒนาการเรยนร

ประโยชนทไดรบ 17. วทยาศาสตรเปนสงทมคณคาในการดารงชวต 18. วทยาศาสตรมเนอหาใหมๆ ทซอนเรนอย ทา ใหนาเรยนและทาความเขาใจ

19. วทยาศาสตรไมไดชวยใหคนเราคดและ ทางานอยางเปนระบบ

20. คนทไดรบการฝกทกษะทางวทยาศาสตรจะ ทาใหมความคลองแคลวในการทางาน

แบบบนทกภาคสนาม กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชาเคม เรอง ของแขง ของเหลว แกส ชนมธยมศกษาปท 4

โรงเรยนศาสนปถมภ จงหวดปตตาน

คาชแจง แบบบนทกภาคสนามน ผวจยใชสาหรบบนทกเหตการณตาง ๆ ทเกดขนขณะจดการเรยนร ปญหา/ ขอบกพรองของการจดการเรยนร วน/เดอน/ป ขนตอนการจดการ

เรยนร พฤตกรรมการเรยนรและสงทเออตอการเรยนร ปญหา/ขอบกพรอง ขอเสนอแนะอน ๆ

ขนตรวจสอบความรเดม (Elicitation Phase) ขนเราความสนใจ (Engagement Phase)

วน/เดอน/ป ขนตอนการจดการเรยนร

พฤตกรรมการเรยนรและสงทเออตอการเรยนร ปญหา/ขอบกพรอง ขอเสนอแนะอน ๆ

ขนสารวจและคนหา

(Exploration Phase)

ขนอธบาย (Explanation Phase)

ขนขยายความคด (Expansion Phase / Elaboration Phase) ขนประเมนผล (Evaluation Phase)

ขนนาความรไปใช (Extension Phase)

ภาคผนวก ง ผลการสมภาษณนกเรยน

ผวจย : นกเรยนรสกอยางไรตอวธการจดการเรยนรโดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน นกเรยนคนท 1 (A1) : ตอนแรกๆหนกรสกแปลกๆเพราะยงไมเคยเรยน แตพอไดเรยนและไดรจกเกยวกบการเรยนการสอนแบบนกรสกสนกและไดรจกการเรยนรหลายดานดวยคะ นกเรยนคนท 2 (A2) : เปนการเรยนทฝกทกษะตางๆมากมาย ทาใหดฉนมความรความเขาใจมากยงขนคะ นกเรยนคนท 3 (A3) : มความรสกวา เปนการเรยนรดวยตนเอง ทตองสบหาคาตอบใหได ทาใหตองใชความคดอยางมาก แตรสกสนกพอไดคาตอบออกมาแลวเปนคาตอบทถกตอง นกเรยนคนท 4 (A4) : เปนการเรยนทดกวาการเรยนทผานมา เพราะพนฐานของนกเรยนแตละคนไมเหมอนกน ทาใหไดชวยเหลอกนในกลม นกเรยนคนท 5 (A5) : รสกประทบตอการเรยนแบบน เพราะในการเรยนรตองมความกระตอรอรนตลอดเวลา ทาใหไดความรเพมขน นกเรยนคนท 6 (A6) : รสกวา มความสนกจากการเรยนแบบ 7E เพราะมนเขาใจงายกวาการเรยนแบบปกตทวไปคะ ผวจย : นกเรยนประทบใจกจกรรมในขนตอนใดในการจดเรยนรโดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน เพราะเหตใด นกเรยนคนท 1 (A1) : หนชอบตอนสารวจและคนหา เพราะไดทาการทดลอง ไดทากจกรรมรวมกบเพอนๆ มการแลกเปลยนความรกบเพอนๆ และไดมสวนรวมในการทากจกรรมตางๆ นกเรยนคนท 2 (A2) : ขนสารวจและคนหา เพราะขนตอนนสรางความสนใจใหกบดฉนและเพอนไดเปนอยางด ไดทาการทดลอง ไดทากจกรรมภาคสนามมากยงขน นกเรยนคนท 3 (A3) : ชอบตอนสารวจและคนหา เพราะชวยใหสามารถนาความรและประสบการณทมอยไปเชอมโยงกบกจกรรมทตองทา และเปนสงสาคญในการเรยนวทยาศาสตรดวยคะ นกเรยนคนท 4 (A4) : ขนนาความรไปใช เพราะเราสามารถนาความรทไดไปใชประโยชน ทาใหเรารถงประสทธภาพของตวเอง และจะทาใหความรทมอยมประสทธภาพมากยงขน นกเรยนคนท 5 (A5) : ขนตรวจสอบความรเดม เพราะชวยใหนกเรยนไดกระตนความคด ความรทเรยนมาแลว มาทบทวนใหม เพอใหเรามความเขาใจในบทเรยนมากขน นกเรยนคนท 6 (A6) : ชอบขนตอนการตรวจสอบความรเดมคะ เพราะครจะถามความรเดม และนกเรยนกจะตอบคาถามจากความรเดมทนกเรยนไดรบมา ทาใหครจดการเรยนการสอนตามความรทนกเรยนมอย

ผวจย : การจดกจกรรมการเรยนรในครงนนกเรยนมสวนรวมในการทากจกรรมในขนตอนใด เพอนๆยอมรบความคดเหนของนกเรยน และสามารถแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนไดหรอไม อยางไร นกเรยนคนท 1 (A1) : หนไดมสวนรวมในทกกจกรรมในการเรยน โดยเฉพาะกจกรรมการทดลอง การอภปรายผลการทดลอง เพราะหนและเพอนๆตางกแสดงความคดเหนและยอมรบความคดเหนของกนและกน และแลกเปลยนความรกบเพอนคนอนๆทกคนได นกเรยนคนท 2 (A2) : การทดลอง ทกคนในกลมกไดแลกเปลยนความคดเหนของกนและกน นกเรยนคนท 3 (A3) : ไดมสวนรวมในกจกรรมการทดลองรวมกนในกลม สามารถแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนได นกเรยนคนท 4 (A4) : ขนอธบาย เพราะเมอเพอนๆมขอสงสยกมกจะถามหน แตถาหนไมสามารถอธบายได กจะถามคณครเพอใหขอสงสยนนกระจาง นกเรยนคนท 5 (A5) : ขนขยายความคด เพราะสามารถแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนได โดยการนาความรทสรางขนในการทากจกรรมไปเชอมโยงกบความรเดมหรอความคดทไดคนความาอธบายภายในกลมและทาใหเกดความรกวางขวางขน นกเรยนคนท 6 (A6) : การทดลอง เพราะหลงจากการทดลอง ไดมการแลกเปลยนความรกบเพอน และสามารถนาความรไปใชประโยชนได ผวจย : เวลาทครใชในการจดกจกรรมการเรยนรมความเหมาะสมหรอไม อยางไร นกเรยนคนท 1 (A1) : หนคดวาทกๆกจกรรมอาจารยไดแบงเวลาไดอยางเหมาะสมแลว อาจารยไดใชเวลาทมอยจากด โดยสามารถสอนเนอหาไดครบ นกเรยนคนท 2 (A2) : เวลาทใชในการทากจกรรมมความเหมาะสม เนองจากเวลาทกระชนชด ซงครผสอนสามารถบรหารเวลาไดด มทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต ทาใหมความเขาใจและชอบวชาเคมมากขน นกเรยนคนท 3 (A3) : คดวา มความเหมาะสมแลว แตหากมเวลามากกวานกจะดกวานคะ จะไดมเวลาคนควาเพมเตมมากขน นกเรยนคนท 4 (A4) : เหมาะสม เพราะครสามารถใชเวลาทมอยจากด ใหสามารถทากจกรรมใหเสรจลลวงได นกเรยนคนท 5 (A5) : เวลาทใชในการทดลอง อภปรายผล สรปผลการทดลองมความเหมาะสม แตเวลาทใชในการสรปเนอหาคอนขางนอย หากมเวลามากกวานกจะดมากคะ นกเรยนคนท 6 (A6) : เหมาะสมคะ เพราะเวลาทจดการเรยนการสอนครบตามเนอทสอน

ผวจย : นกเรยนพบเจอปญหาอะไรบางในการทากจกรรม มขอเสนอแนะ หรออยากใหครเพมเตมเนอหา/กจกรรมอะไรอกบาง เพอทาใหการจดการเรยนรของครเปนทพอใจของนกเรยน นกเรยนคนท 1 (A1) : ปญหาทพบในการทากจกรรม คอ ไมคอยไดทาการทดลอง ทาใหมความตนเตน และไมระมดระวงเทาทควร จงทาอปกรณเครองแกวแตก สวนการเรยนการสอนคอนขางสนก และเขาใจในบทเรยนทอาจารยสอนไดอยางด แตอยากใหเพมเวลาการจดการเรยนรมากกวาน นกเรยนคนท 2 (A2) : เวลานอยเกนไป ทาใหเวลาในการทากจกรรมนอยลงดวย นกเรยนคนท 3 (A3) : เพราะไมคอยไดจบอปกรณเครองแกว ไมคอยไดทาการทดลอง ทาใหเวลาจบอปกรณเครองแกว เกดความไมระมดระวงจนทาใหเครองแกวแตก ถาหากไดทาการทดลองบอยๆเหมอนทครสอนกจะชวยในเรองการใชทกษะการทาการทดลองไดดวย นกเรยนคนท 4 (A4) : อยากใหเวลาเรยนมากกวาน เพราะเรยนแลวสนก นกเรยนคนท 5 (A5) : มปญหาเรองการลงมอทากจกรรมและขอสงสยปญหาภายในกลม อยากใหครมาอธบายในกลมอกครงเพอใหเขาใจในการทากจกรรมมากขน เพราะไมถนดกบการทาการทดลอง เวลามปญหาจงไมสามารถแกปญหาได นกเรยนคนท 6 (A6) : เสนอแนะเรองเวลาคะ อยากใหครชวยยดเวลาใหมากกวาน เพราะเรยนแลวสนก

ภาคผนวก จ คณภาพของเครองมอการวจย

คาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอสอบกบจดประสงคการเรยนรของ แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ตาราง คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาเคม

ขอสอบขอท

ผเชยวชาญ IOC

ผเชยวชาญ IOC คน

ท1 คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

1 1 1 1 1 1 1 21 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 22 1 1 1 1 1 1 3 1 -1 1 1 1 0.6 23 0 1 1 1 1 0.8 4 0 1 1 1 1 0.8 24 1 0 1 0 1 0.6 5 1 1 1 1 1 1 25 1 1 1 1 1 1 6 1 -1 -1 1 1 0.2 26 1 1 1 1 1 1 7 1 -1 -1 1 1 0.2 27 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 0 1 0.8 28 0 1 1 1 0 0.6 9 1 0 -1 1 1 0.4 29 1 1 1 1 1 1 10 1 1 -1 1 1 0.6 30 1 1 1 1 1 1 11 1 1 -1 1 1 0.6 31 1 1 1 1 1 1 12 1 -1 -1 1 1 0.2 32 1 1 1 1 1 1 13 1 0 1 0 1 0.6 33 1 1 1 1 1 1 14 1 0 1 1 1 0.8 34 1 1 1 1 1 1 15 1 1 1 1 1 1 35 1 1 1 1 1 1 16 0 -1 1 1 0 0.2 36 1 1 1 1 1 1 17 1 1 1 1 1 1 37 0 1 1 1 1 0.8 18 1 0 1 0 1 0.6 38 1 1 1 1 1 1 19 1 1 1 1 1 1 39 1 1 1 1 1 1 20 1 1 1 1 1 1 40 1 1 1 1 1 1

ผเชยวชาญ IOC คน

ท1 คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

41 1 1 1 1 1 1 46 1 1 1 1 1 1 42 1 1 1 1 1 1 47 1 1 1 1 1 1 43 1 1 1 1 1 1 48 1 1 1 1 1 1 44 1 1 1 1 1 1 49 1 1 1 1 1 1 45 1 1 1 1 1 1 50 1 1 1 1 1 1

คาดชนความสอดคลอง (IOC) ความสอดคลองระหวางขอความกบขอบขายทตองการวดของ แบบวดความสามารถในการแกปญหา

ตาราง คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบวดความสามารถในการแกปญหา

คนท1 คนท2 คนท3 คนท4 คนท5 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1

คาดชนความสอดคลอง (IC) ระหวางขอความกบเจตคตทมผลตอรปแบบ การเรยนการสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน (7E)

ตาราง คาดชนความสอดคลอง (IC) ของแบบวดเจตคตตอการจดการเรยนรตามแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน (7E)

ผเชยวชาญ IC

ผเชยวชาญ IC คน

ท1 คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

1 1 1 1 1 1 1 21 1 1 0 1 1 0.8 2 1 1 1 1 1 1 22 1 1 0 1 1 0.8 3 1 1 -1 1 1 0.6 23 1 1 0 1 1 0.8 4 1 1 1 1 1 1 24 1 1 0 1 1 0.8 5 1 1 1 1 1 1 25 1 1 1 0 1 0.8 6 1 1 1 1 1 1 26 1 1 1 1 1 1 7 1 1 1 1 1 1 27 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 0 1 0.8 28 1 1 1 1 1 1 9 1 1 1 1 1 1 29 1 1 1 1 1 1 10 1 1 1 1 1 1 30 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 31 1 1 1 1 1 1 12 1 1 1 1 1 1 32 1 1 1 1 1 1 13 1 1 1 1 1 1 33 1 1 1 1 1 1 14 1 1 0 1 1 0.8 34 1 1 1 1 1 1 15 1 1 -1 1 1 0.6 35 1 1 1 1 1 1 16 1 1 1 1 1 1 36 1 1 1 1 1 1 17 1 1 1 1 1 1 37 1 1 1 1 1 1 18 1 1 0 1 1 0.8 38 1 1 1 1 1 1 19 1 1 0 1 1 0.8 39 1 1 1 1 1 1 20 1 1 0 1 1 0.8 40 1 1 1 1 1 1

คาความยาก คาอานาจจาแนก และคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ตาราง คาความยาก และคาอานาจจาแนก ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม

ขอท คาความยากงาย

คาอานาจจาแนก ขอท คาความยากงาย คาอานาจจาแนก

1 0.53 0.5 16 0.60 0.27 2 0.60 0.45 17 0.63 0.32 3 0.58 0.41 18 0.53 0.23 4 0.58 0.77 19 0.53 0.23 5 0.63 0.23 20 0.58 0.32 6 0.51 0.27 21 0.49 0.23 7 0.65 0.36 22 0.65 0.36 8 0.58 0.32 23 0.49 0.23 9 0.63 0.23 24 0.58 0.23 10 0.60 0.27 25 0.63 0.32 11 0.51 0.27 26 0.53 0.23 12 0.67 0.23 27 0.53 0.23 13 0.63 0.23 28 0.65 0.36 14 0.53 0.23 29 0.63 0.23 15 0.56 0.27 30 0.49 0.23

คาความยาก คาอานาจจาแนก และคาความเชอมนของแบบวดความสามารถในการแกปญหา

ตาราง คาความยาก คาอานาจจาแนก และคาความเชอมนของแบบวดความสามารถในการแกปญหา

ขอท คาความยากงาย

คาอานาจจาแนก

1 0.52 0.53 2 0.49 0.51

ภาคผนวก ฉ คะแนนการทดสอบของนกเรยนจากการจดการเรยนร

- ทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม - ทดสอบวดความสามารถในการแกปญหา

- วดเจตคตตอการเรยนวชาเคม

ตาราง คะแนนจากการทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรอง ของแขง ของเหลว แกส ของนกเรยนหลงการจดการเรยนรรปแบบการเรยนการสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน (7E)

นกเรยนคนท คะแนน นกเรยนคนท คะแนน 1 16 23 22 2 20 24 20 3 19 25 23 4 24 26 22 5 21 27 26 6 25 28 23 7 25 29 25 8 22 30 25 9 23 31 18 10 21 32 18 11 20 33 21 12 23 34 25 13 23 35 22 14 23 36 19 15 24 37 20 16 21 38 25 17 24 39 18 18 22 40 25 19 26 41 27 20 22 42 24 21 28 43 19 22 22

ตาราง คะแนนจากการทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาวชาเคม เรอง ของแขง ของเหลว แกส ของนกเรยนหลงการจดการเรยนรรปแบบการเรยนการสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน (7E)

นกเรยนคนท คะแนน นกเรยนคนท คะแนน 1 7 23 12 2 7 24 11 3 11 25 11 4 6 26 11 5 8 27 13 6 10 28 12 7 10 29 13 8 12 30 13 9 12 31 13 10 12 32 12 11 11 33 12 12 14 34 13 13 11 35 14 14 10 36 10 15 10 37 15 16 10 38 13 17 13 39 12 18 12 40 14 19 11 41 12 20 10 42 13 21 12 43 13 22 11

ตาราง คะแนนจากการวดเจตคตตอการเรยนวชาเคมของนกเรยนกอนและหลงการจดการเรยนร

นกเรยนคนท

คะแนนเจตคต นกเรยนคนท

คะแนนเจตคต กอนการจดการ

เรยนร หลงการจดการ

เรยนร กอนการจดการ

เรยนร หลงการจดการ

เรยนร 1 2.95 4.35 23 2.75 4.25 2 3.05 4.50 24 2.85 4.15 3 3.05 4.30 25 3.15 4.10 4 3.05 4.40 26 3.40 4.45 5 3.50 4.65 27 3.25 4.15 6 3.35 4.25 28 3.10 4.40 7 3.00 4.35 29 3.00 4.30 8 2.70 4.10 30 3.20 4.70 9 3.20 4.20 31 3.00 4.30 10 3.40 4.40 32 3.05 4.25 11 2.95 4.30 33 2.90 4.40 12 3.05 4.30 34 2.80 4.35 13 3.25 4.25 35 2.95 4.50 14 3.25 4.40 36 2.90 4.40 15 2.85 4.15 37 2.75 4.20 16 2.80 4.35 38 2.45 4.35 17 3.10 4.60 39 2.65 4.50 18 3.05 4.20 40 2.50 4.30 19 2.50 4.35 41 2.60 4.20 20 2.65 4.15 42 2.55 4.40 21 2.70 4.20 43 2.60 4.60 22 2.95 4.20

ภาคผนวก ช ภาพแสดงการจดกจกรรมการเรยนร

ผวจยอธบาย บทบาทหนาทของผเรยนและบทบาทของผวจย เพอใหผเรยนเขาใจ และเตรยมความพรอมของตนเองกอนการวจย

ขนตรวจสอบความรเดม

ขนเราความสนใจ

ขนสารวจและคนหา การศกษารปผลกกามะถน

การเปรยบเทยบความดนไอของของเหลว

ผลของความดนหรออณหภมตอปรมาตรของแกส

การแพรของแกสแอมโมเนยและแกสไฮโดรเจนคลอไรด

ขนอธบายและลงขอสรป

ขนขยายความคด

ขนตอนการประเมนผล

ขนนาความรไปใช

สอบวดผลสมฤทธ และวดความสามารถในการแกปญหา

ภาคผนวกsoreda.oas.psu.ac.th/files/694_file_Appendix.pdf1. เกณฑ ที่ใช...

Documents

ภาคผนวกsoreda.oas.psu.ac.th › files › 1007_file_Appendix.pdf · 337 337 ภาคผนวก ข เครื่องมือที่ใชในการวิจัย

ภาคผนวก - archive.lib.cmu.ac.tharchive.lib.cmu.ac.th/full/t/2551/edsc0951cs_app.pdf · เกณฑ ที่ใช ตรวจสอบการค ิดเชิงมโนท

บทที 2 เอกสารงานวิจัยทีเกียวข้องsoreda.oas.psu.ac.th/files/630_file_Chapter2.pdf · ประยุกต์มาจากปรัชญาบริสุทธิi

ผลการวิจัยsoreda.oas.psu.ac.th/files/914_file_Chapter 4.pdf · 76 ตอนที่ 2 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนชีววิทยา

บทที่ 3 วิธีดําเนินการวิจัยsoreda.oas.psu.ac.th/files/693_file_Chapter3.pdf · แบบทดสอบอัตนัย (Subjective

2.1 ประวตัิความเป็นมาของมูลนิธิ ...soreda.oas.psu.ac.th/files/724_file_Chapter2.pdfประว ต ความเป นมาและโครงสร

บทที่ 5 สรุปผลการวิจัยและอภิปรายผลการวิจัยsoreda.oas.psu.ac.th/files/750_file_Chapter5.pdf · หน่วยศิลปะสมัยใหม่ตอนต้น

พ.ร.บ. คอมฯ ใหม · มาตรา 21 กำหนดชุดคำสั่งไม พึงประสงค ที่ใช ประโยชน ได

ตัวอย างและว ิธีทําโจทย ลักษณะต างๆ ที่ใช ในการแข งขันthaicrossword.com/SUYouth2011/howtoplaysudoku2011.pdf ·

edu.psu.ac.thedu.psu.ac.th/edu_qa/file_eduqa/cur/b4.docx · Web viewเกณฑ AUN-QA ประกอบด วยเกณฑ 11 ต ว เกณฑ แต ละต วประกอบไปด

สันติภาพในอิสลามsoreda.oas.psu.ac.th/files/909_file_Chapter3.pdf · 2016-04-27 · ที่จะสร้างสังคมแห่งสันติสุขในบริบทของแต่ละชุมชนเอง”ในภาษาสเปน

ผลการวิจัยsoreda.oas.psu.ac.th/files/642_file_Chapter4.pdf · บทที่ 4 ... แทน ค่าการทดสอบไคสแควร์. 150

1 เกณฑ ราคากลางและ ...103.28.101.10/project51new/spec/%C3%D2%A4%D2%A1%C5%D2%A… · เกณฑ ราคากลางและคุณลักษณะพื้นฐานครุภัณฑ

ภาคผนวกsoreda.oas.psu.ac.th/files/912_file_Appendix.pdf · 6. ร้องเพลงชาติร่วมกับเพื่อน 6. เวลานี้เวลาเคารพธงชาติ

ผู้บริหารโรงงาน · หัวข้อ เกณฑ ์การพิจารณา คะแนน 1 วิสัยทัศน์และนโยบายด

ภาคผนวกsoreda.oas.psu.ac.th/files/914_file_Appendix.pdf · 2016-07-29 · ภาคผนวก ข เครื่องมือที่ใช้ในการจัดการเรียนรู้

การประเมินผลบทเรียน ... · PDF fileบทเรียน ... สภาพแวดล อม เช น wbi/wbt ที่ใช งานบนเว็บ

ภาคผนวกsoreda.oas.psu.ac.th/files/948_file_Appendix.pdf341 แบบประเมินส าหรับผูทรงคุณวุฒิ ส าหรับการศึกษา

ผลการวิเคราะห์ข้อมูลsoreda.oas.psu.ac.th/files/679_file_Chapter4.pdf · 97 1.2 ข้อมูลพ้ืนฐานของนักเรียนกลุ่มตัวอย่าง