หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕...

หนวยการเรยนรท

จดประสงคการเรยนร

การเลยงสตว

๑. มทกษะการจดการในการท างาน ๒. มทกษะในการแสวงหาความรเพอการด ารงชวต ๓. มคณธรรมและลกษณะนสยในการท างาน

๕

ความส าคญของการเลยงสตว ใชแรงงาน

เพอน ามาประกอบอาหาร

หนงน ามาท าเครองนงหมเครองประดบ

ใชในทางการแพทย

เพอความเพลดเพลนใจ

ท าปยและพลงงานโดยการใชมลสตวน ามาท าแกสชวภาพ กากทเหลอ น ามาท าปยหมก เพอรกษาความอดมสมบรณใหกบดน

ท าใหมการใชทดนทขาดความอดมสมบรณมความลาดชนและไมเหมาะ กบการเพาะปลกใหเกดประโยชนได

สรางรายไดใหกบครอบครวและชวยใหเศรษฐกจของประเทศดขน

การเลยงปลาทอง

ตวอยางการเลยงสตว

การเลยงปลาทอง การเลยงปลาทองในตกระจก

วสด อปกรณ

ตกระจกส าหรบเลยงปลามหลายขนาดตงแต ๑๒ นว ๑๘ นว ๒๔ นว และ ๓๖ นว ขนอยกบความตองการ ของผเลยงและสถานท

เครองปมอากาศหรอแอรปม ใชเพมออกซเจนในน า

หวทรายใชตอกบสายออกซเจน ท าใหเกดฟองอากาศมทงแบบหวกลมและแบบแทงทรงกระบอก

ลกบดใชปรบแรงดนลมจากเครองปมทตอกบสายออกซเจน ไปยงหวทราย

ขอตอแบบตางๆ ใชเชอมตอกบสายออกซเจนไปยงหวทราย

สายยางดดมลปลา ใชดดมลปลาออกจากตกระจก

สวงชอนปลา ใชชอนคดแยกปลาออกจากภาชนะทเลยง

การปฏบตดแล

ท าความสะอาดตกระจกและใสน ากรองประมาณ ๒๐-๒๕ นว ควรรองตดวยโฟม

ปรบสภาพน าในตกระจกใหเหมาะสมตอการเลยงปลา และควรเปลยนถายน าในตออกประมาณ สวน สปดาหละ ๑-๒ ครง สวนอณหภมของน าทเหมาะสมควรอยระหวาง ๒๕-๒๘ องศาเซลเซยส

ควรใหอาหารจ าพวกแพลงกตอน สตวน าขนาดเลกๆ หรออาหารเมดส าเรจรป วนละ ๑-๒ ครง โดยเฉพาะชวง ๐๙.๐๐ น. เปนเวลาทอาหารจะถกยอย และดดซมพลงงานไปใชในการสรางการเจรญเตบโตไดดทสด

ควรใชเครองปมอากาศหรอแอรปมเปาออกซเจนในน า แตอยาใหแรงดนลมสงเกนไป

๑

๒

๓

๔

๓ ๔

โรคและการปองกนรกษา

โรคจดขาว • ปลามผวหนงเปนจดขาวๆ รกษาโดยน าปลาตดโรคมาแชน าทมสวนผสมของ มาลาไซดกรนในอตราสวน ๒ : ๑,๐๐๐ เปนเวลา ๒ วน • เพอปองกนโรคจดขาว กอนน าปลามาเลยงควรแชปลาในน าผสมฟอรมาลนในอตราสวน ๑ : ๒,๐๐๐ เปนเวลา ๗ วน

โรคพยาธปลงใส • พยาธปลงใสเกาะตามรองเหงอกและล าตวของปลา ท าใหเกดแผลเลกๆ ขนตามผวหนง • สามารถรกษาโดยน าปลาทตดโรคแชในน ายาดนเนอรเรกซ ความเขมขน ๐.๒๕-๐.๕๐ พพเอม (๑ พพเอม เทากบ ๑ ในลานสวน)

ประมาณ ๑๕-๒๐ นาทตอครง

โรคราขาว • ปลาจะมแผลทมราเกาะเปนกลมบรเวณผวหนงและครบของปลา รกษาโดยน าปลาตดโรคแชน าผสมฟอรมาลนในอตราสวนฟอรมาลน

๑ : ๒๐,๐๐๐ เปนเวลา ๑ วน

โรคเนาเปอยตามโคนหาง • ครบและหางปลาเปนแผลเปอยมราเกาะ สวนครบตางๆ หลดหายไป • รกษาโดยใชยาเหลองส าเรจรปเบอร ๑ ในอตราสวน ๑๐ : ๔,๐๐๐ เปนเวลา ๓ วน

๑

๒

๓

๔

โรคฝาปดเหงอกอกเสบ • เหงอกปลา บวมแดง • รกษาโดยน าปลาทตดโรคแชในยาแอมพซลน ๒๐ มลลกรมตอน า ๑๐๐ ลตร เปนเวลา ๑ วน

๕

การเลยงกบ

การเลยงกบ การเลยงกบในบอซเมนต

สถานท และวสด อปกรณในการเลยงกบ

๑. เลอกพนทบอเลยงกบในบรเวณทเปนพนทสงหรอทดอน พนราบเสมอกน ใกลแหลงน าและใหหางจากถนน

๒. บอเลยงกบ ควรสรางดวยคอนกรตฉาบปนตรงสวนลางทเกบขงน าสงจากพน ๑ ฟต พนลางเทปนหนาเพอรองรบน า

๓. วชพชน า

การปฏบตดแล

๑. ใสน าลงไปในบอเลยงกบ ความลกประมาณครงฟต พรอมทงหาวชพชน าใสไวเพอใหไขกบเกาะ

๒. น ากบพอพนธและกบแมพนธอาย ๑ ป ปลอยลงในบอเลยงกบอตรา ๑ คตอ ๑ ตารางเมตร และไมควรมเสยงรบกวนในชวงผสมพนธ

๓. หลงจากกบวางไข ใหแยกพอพนธและแมพนธกบออกจากบอเพาะพนธ เพอปองกนแพไขแตก

๔. การอนบาลลกกบระยะแรก (ลกออด) เมอไขกบฟกออกเปนตวออนแลว ชวง ๒ วนแรกไมตองใหอาหาร เพราะลกออดสามารถใชไขแดง ทตดตวมาเปนอาหารได

ภาพวงจรชวตของกบวยตางๆ

ไขกบ มลกษณะเปนสน าทรายปนเขยว เกาะกนเปนแพ

ผานไป ๑๐ วน ลกออด เคลอนตวออกจากไขกบ

ชวงแรก ลกออดหายใจดวยเหงอก และเมอ อาย ๓๐ วน ลกออดจะหายใจดวยปอด

ลกออดอาย ๑๐๐ วน หางจะเรมหายไป กลายเปนกบโตเตมวย

ลกออดอาย ๘๐ วน จะมขาหนา งอกเพมมาอก ๑ ค

ลกออดอาย ๖๐ วน ขาหลงของกบ จะงอกออกมาจนครบ

โรคและการปองกนรกษา

โรคตดเชอเบคทเรย ๑

• ระยะลกออดและระยะโตเตมวย อาการทพบในระยะลกออดจะมล าตวดาง ทองบวม และตกเลอดตามแขนขาตางๆ • ระยะโตเตมวยจะเกดแผลเปนจดแดงๆ ตามขาและผวตว โดยเฉพาะชวงทองและมแผลเนาเปอยบรเวณปาก • ใชเกลอแกงผสมน าในอตรา ๕ กโลกรมตอน า ๑ ลกบาศกเมตร นาน ๓-๕ วน และใชยาปฏชวนะ

โรคทเกดจากโพรโทซวในทางเดนอาหาร ๒

• พบในกบขนาดเลก • กบจะไมคอยกนอาหารการเลยงกบตองหมนดแลความสะอาดของบอซเมนตอยางสม าเสมอเพอลดความเสยงในการตดโรค

ของกบรกษาโดยใชยาเมโทรนดาโซล

โรคทองบวม ๓

• มกเกดกบลกออดในฟารมทใชน าบาดาล • ปองกนไดโดยระมดระวงในเรองการถายน าโดยอยาเปลยนน าปรมาณมากในเวลาอนสน

การเลยงแกะ

การเลยงแกะ การเลยงแกะในโรงเรอน

สถานท และวสด อปกรณในการเลยงแกะในโรงเรอน

๑. การเตรยมโรงเรอนส าหรบเลยงแกะควรสรางโรงเรอนดวยไม

๒. ควรสรางรางส าหรบใหน าใหอาหารแกะ

๓. สรางรวส าหรบกนแปลงหญาซงอาจท าจากไมรวกหรออวนจบปลาเพอประหยดตนทนในการเลยง

๔. มดและกรรไกรส าหรบตดแตงกบของแกะ ใชก าจดสงสกปรกและตดสวนทงอกเกนออกมาใหไดรป

การปฏบตดแล

๑. คดเลอกพอพนธและแมพนธแกะทสมบรณ

๔. การดแลลกแกะชวงหยานม ควรหดใหกนหญาและอาหารเสรมตงแตอาย ๓-๔ สปดาห

๓. หลงจากแมพนธแกะอมทอง ๑๕๐ วน ควรดแลชวงแรกคลอดโดยใหลกแกะกนนมน าเหลองจากแมพนธ

๒. ผสมพนธแกะในอตราสวน พอพนธอาย ๒ ปขนไป ๑ ตวตอแมพนธ ๒๐-๓๐ ตว

๕. การดแลแกะโต ควรใหแกะกนอาหารจนพวกพชตระกลถว หญา ร า และน า เพอบ ารงใหแกะโตเตมวยแขงแรง

โรคและปองกนรกษา

• เกดจากกระเพาะอาหารพองลมท าใหทองแกะปอง จงไมควรใหแกะกนหญาหรอพชตระกลถว

• มไข จมกแหง เบออาหาร หายใจหอบ และมน ามกขน • รกษาโดยฉดยาปฏชวนะ ๓ วนตดตอกน พรอมทงหมนดแลโรงเรอนใหอากาศถายเทอยเสมอ

โรคทองอด ๑

โรคปอดบวม ๒

โรคปอกบเนา ๓ • เดนขากะเผลก กบมกลนเนาเหมน • รกษาโดยตดสวนกบทเนาออกท าความสะอาดกบดวยน ายาฆาเชอ • สารละลายดางทบทมรอยละ ๑๐ ใชผาพนแผลปองกนแมลง

โรคบด ๔ • แกะถายเหลวอาจมมกเลอดปน หลงโกง รกษาโดยใชยาในกลมทลทาซรลและเปลยนบรเวณในการเลยงแกะ