จริยธรรม และกฎหมาย...

จรยธรรม และกฎหมาย ในการประกอบวชาชพการพยาบาล

และการผดงครรภ

รองศาสตราจารยพรจนทร สวรรณชาต

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

แนวคดเกยวกบคณธรรม

คณธรรม คอ องคประกอบของคณงาม

ความด ทมความเปนจรง และความถกตอง

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ความมคณธรรม แสดงออกใหเหนไดทง

ทางความคด การพด และการกระท า

ทมความตอเนองและสม าเสมอ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

แนวคดเกยวกบจรยธรรม

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

จรยธรรม คอ การพฒนาพนฐานของความเปนมนษยทส าคญ

ความเปนมนษยทมจรยธรรม คอ

การด าเนนชวต ดวยการมสมพนธกบมนษย

สงมชวตอน และสงทไมมชวตอยางถกตอง

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

จรยธรรม หมายความวา หลกเกณฑในการประพฤตปฏบตของมนษย เพอด ารง หรอพทกษความจรง ความด ความถกตอง

จรรยา หมายความวา ความร ความประพฤตในสงทควรประพฤต ทเปนความจรง ความด ความถกตอง

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

หลกจรยธรรมของผประกอบวชาชพฯ

ความรสกผดชอบ (Moral) หรอ

หลกจรยธรรม (Ethical principles)

ทผประกอบวชาชพฯ ตองใชเปนแนวปฏบต ตอ

ผใชบรการ ม 6 ประการ คอ

หลกจรยธรรมของผประกอบวชาชพฯ (ตอ)

1. ใหผปวยมความเปนอสระ (Autonomy)

ในการตดสนใจดวยตนเอง โดยปราศจากการ

บงคบ ควบคม และแทรกแซงจากภายนอก

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

หลกจรยธรรมของผประกอบวชาชพฯ (ตอ)

2. ปฏบตภารกจในหนาทดวยความเมตตา กรณา โอบออมอาร (Beneficence) มงมนใหบงเกด สงทดทสดแกผใชบรการอยางสม าเสมอ 3. ปฏบตภารกจในหนาท โดยตระหนกถงมาตรการ ในการปองกน หรอ หลกเลยงการกระท าทอาจ กอใหเกดความเสยหาย หรออนตราย (Nonmaleficence) แกผใชบรการ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

หลกจรยธรรมของผประกอบวชาชพฯ (ตอ)

4. ท าหนาทดวยความซอสตยสจรต (Fedility)

ตอพนธะรบผดชอบทม

5. ปฏบตตอผใชบรการทกคนอยางยตธรรม

(Justice) โดยไมค านงถง ความแตกตางทงหลาย

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

หลกจรยธรรมของผประกอบวชาชพฯ (ตอ)

6. การพดความจรง (Veracity) มความส าคญ คอ

6.1 เปนการสนบสนนตามสทธทมของผปวย

6.2 เปนการเคารพนบถอผปวยในฐานะบคคล

6.3 เปนไปตามหลกการของ Autonomy

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ความสมพนธระหวางกฎหมายกบจรยธรรม

จรยธรรม เปนแนวคดเชงปรชญา ทท าการศกษา วเคราะห คานยม การกระท าและ ทางเลอก เพอการพจารณาวาถกและผด กฎหมาย ไดก าหนดโดยผมอ านาจหนาทตราเปน ขอบญญตทใชบงคบในสถานการณท ก าหนด

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ประเภท ความสมพนธระหวางกฎหมายและจรยธรรม

ประเภทท 1 การพยาบาลทผดทงจรยธรรมและกฎหมาย

ประเภทท 2 การพยาบาลทอาจจะมองไดวามจรยธรรม

แตผดกฎหมาย

ประเภทท 3 การพยาบาลทอาจมองไดวา ถกกฎหมายแต

ไมมจรยธรรม

ประเภทท 4 การพยาบาลทผดทง กฎหมายและจรยธรรม

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

พระราชบญญตวชาชพการพยาบาลและ การผดงครรภ พ.ศ. 2528 และทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตวชาชพการพยาบาลและ การผดงครรภ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

มาตรา 4 “การพยาบาล” หมายความวา การกระท าตอมนษยเกยวกบ 1. การดแลและการชวยเหลอเมอเจบปวย 2. การฟนฟสภาพ การปองกนโรค และการสงเสรมสขภาพ 3. การชวยเหลอแพทยกระท าการรกษาโรค

ทงน โดยอาศยหลกวทยาศาสตรและศลปะการพยาบาล

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

“การประกอบวชาชพการพยาบาล” หมายความวา การปฏบตหนาทการพยาบาลตอบคคล ครอบครว และชมชน โดยการกระท าตอไปน 1. การสอน การแนะน า การใหค าปรกษา และการแกปญหาเกยวกบสขภาพอนามย 2. การกระท าตอรางกายและจตใจของบคคล รวมทงการจดสภาพแวดลอม เพอการแกไขปญหาความเจบปวย การบรรเทาอาการของโรค การลกลามของโรค และการฟนฟสภาพ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

3. การกระท าตามวธทก าหนดไวในการรกษาโรคเบองตน และการใหภมคมกนโรค 4. ชวยเหลอแพทยกระท าการรกษาโรค ทงน โดยอาศยหลกวทยาศาสตรและศลปะการพยาบาลในการประเมนสภาพ การวนจฉยปญหา การวางแผน การปฏบต และการประเมนผล

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

โดยทสภาการพยาบาลเปนองคกรวชาชพทเกดขนตามพระราชบญญตการพยาบาลและการผดงครรภ พ.ศ. 2528

มาตรา 6 ใหสภาการพยาบาลมวตถประสงคและอ านาจหนาทตามพระราชบญญตน ใหสภาการพยาบาลเปนนตบคคล

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

มาตรา 7 สภาการพยาบาลมวตถประสงค คอ

1. ควบคมความประพฤตของผประกอบวชาชพ การพยาบาล การผดงครรภ หรอการพยาบาลและการผดงครรภ ใหถกตองตามจรยธรรมแหงวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

2. สงเสรมการศกษา การบรการ การวจย และความกาวหนาในวชาชพการพยาบาล การผดงครรภ หรอการพยาบาลและการผดงครรภ 3. สงเสรมความสามคค และผดงเกยรตของสมาชก 4. ชวยเหลอ แนะน า เผยแพร และใหการศกษาแกประชาชน และองคกรอนในเรองทเกยวกบการพยาบาล การผดงครรภ และการสาธารณสข

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

5. ใหค าปรกษา หรอขอเสนอแนะตอรฐบาลเกยวกบปญหาการพยาบาล การผดงครรภ และการสาธารณสข 6. เปนตวแทนของผประกอบวชาชพการพยาบาล การผดงครรภ หรอการพยาบาลและการผดงครรภในประเทศไทย 7. ผดงความเปนธรรมและสงเสรมสวสดการใหแกสมาชก

มาตรา 32 ผประกอบวชาชพการพยาบาล การผดงครรภ หรอการพยาบาลและการผดงครรภ ตองรกษา จรยธรรม แหงวชาชพการพยาบาลและ การผดงครรภตามทไดก าหนดไวในขอบงคบ สภาการพยาบาล

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ขอบงคบสภาการพยาบาล วาดวยการรกษาจรยธรรมแหงวชาชพ การพยาบาลและการผดงครรภ พ.ศ. 2550

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

บททวไป

• ผประกอบวชาชพยอมด ารงตนใหสมควรในสงคม โดยธรรมและเคารพตอกฎหมายของบานเมอง

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

• ผประกอบวชาชพ ยอมประกอบวชาชพโดยเจตนาด ไมค านงถงฐานะ เชอชาต สญชาต ศาสนา สงคม หรอสทธการเมอง

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

• ผประกอบวชาชพ ยอมไมประพฤต หรอกระท าการใดๆ อนอาจเปนเหตใหเสอมเสยเกยรตศกดแหงวชาชพ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

การปฏบตตอผใชบรการ

• ตองรกษามาตรฐานของวชาชพตามทสภาการพยาบาลประกาศก าหนดโดยไมเรยกรอง สนจางรางวลพเศษ นอกเหนอจากคาบรการทควรไดรบตามปกต

• ตองปฏบตตอผปวยหรอผใชบรการ โดยสภาพ และปราศจากการบงคบขเขญ • ตองไมประกอบวชาชพโดยไมค านงถงความไมปลอดภยและความสนเปลองของผปวยหรอผใชบรการ รศ.พรจนทร สวรรณชาต

• ตองไมเปดเผยความลบของผปวย หรอผใชบรการ ซงตนทราบมา เนองจากการประกอบวชาชพ เวนแตดวยความยนยอมของผปวย หรอผใชบรการหรอเมอตองปฏบตตามกฎหมายหรอตามหนาท

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

• ตองไมปฏเสธการชวยเหลอผทอยในระยะอนตราย จากการเจบปวยเมอไดรบค ารองและตนอยในฐานะทจะชวยได

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ตองไมใช หรอสนบสนนใหมการประกอบวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ การประกอบวชาชพดานการแพทย หรอการสาธารณสข หรอการประกอบโรคศลปะโดยผดกฎหมาย

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

การปฏบตผรวมวชาชพ

พงยกยองใหเกยรตและเคารพในศกดศรของผรวมงาน

ไมทบถมใหราย หรอกลนแกลงผรวมงาน

พงสงเสรมและสนบสนนการประกอบวชาชพของผรวมงาน

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

การความคมการประกอบวชาชพการพยาบาล และการผดงครรภ

มาตรา 27 หามมใหผใดซงมไดเปนผประกอบวชาชพ

กระท าการพยาบาลหรอการผดงครรภ

หรอแสดงดวยวธใดๆ ใหผอนเขาใจวาตนเปนผมสทธประกอบวชาชพดงกลาว โดยมไดขนทะเบยนและรบใบอนญาต เปนผประกอบวชาชพ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

หนวยงานของรฐ มาตรา 27(4) / เอกชน มาตรา 27(8)

บคคลทไดรบมอบหมายใหกระท าการพยาบาลหรอ

การผดงครรภ อยในความควบคมของเจาหนาท

ซงเปนผประกอบวชาชพตามระเบยบทรฐมนตรก าหนด

โดยประกาศในภารกจจานเบกษา

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

บคคลเหลาน ตอง 1. ผานการฝกอบรมในหลกสตรไมนอยกวา 1 ป

2. เปนหลกสตรฝกอบรม ทสภาการพยาบาลใหความเหนชอบ

3. ปฏบตภาระกจภายในกรอบทสภาการพยาบาลก าหนด

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ขอบงคบสภาการพยาบาล วาดวยขอจ ากดและเงอนไขในการประกอบวชาชพการพยาบาลและ

การผดงครรภ พ.ศ. 2550 การประกอบวชาชพการพยาบาล

(การพยาบาล การท าหตถการและการรกษาโรคเบองตน)

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

การพยาบาล ผประกอบวชาชพชนหนง จะใหยาผปวยไดเฉพาะทแพทย ซงเปนผบ าบดโรค ไดระบไวในแผนการรกษาพยาบาล หรอเมอเปนการปฐมพยาบาล

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

การใหยา อย ภายใตเงอนไข

• หามมใหยา หรอสารละลายทางชองรอบเยอบไขสนหลง หรอชองไขสนหลง

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

หามมใหยาหรอสารละลายทางหลอดเลอดด า เฉพาะทสภาการพยาบาลประกาศก าหนด

1. Contrast media ทกชนด

2. กลมยาระงบความรสกทใหทางหลอดเลอดด า

Thiopental sodium

Ketamine hydrochloride

Propofal และ Etomidate รศ.พรจนทร สวรรณชาต

3. การใหยาเคมบ าบดทางหลอดเลอดด า

• ตองผานการอบรมตามทสภาการพยาบาลประกาศก าหนด

• ตองเปนกลมยาเคมบ าบดทไดมการเตรยม หรอผสมเรยบรอยแลว

• ตองใหไดเฉพาะทางหลอดเลอดด าสวนปลาย หรอทางหลอดเลอดด าทเปดไวแลว โดยผประกอบวชาชพเวชกรรม

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

การท าหตการ

1. การท าแผล การตกแตงบาดแผล การเยบแผล การตดไหม การผาฝในต าแหนง ซงไมเปนอนตรายตออวยวะส าคญของรางกาย การถอดเลบ และการจหด จตาปลา

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

2. การผาตดเอาสงแปลกปลอมทอยในต าแหนงท ไมเปนอวยวะส าคญของรางกาย โดยฉดยาระงบความรสกทางผวหนง

3. การลางตา

การรกษาโรคเบองตน

ตามขอก าหนดในการรกษาโรคเบองตน และการใหภมคมกนโรค และตามมาตรฐานของการประกอบวชาชพการพยาบาล โดยเครงครด

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

• การประกอบวชาชพทเกยวกบพระราชบญญต

วธพจารณาผบรโภค

กฎหมายทเกยวของ

1.พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522

2.พระราชบญญตวธพจารณาผบรโภค พ.ศ. 2551

3.พระราชบญญตความรบผดตอความเสยหายทเกด

จากสนคาทไมปลอดภย พ.ศ. 2551 รศ.พรจนทร สวรรณชาต

พ.ร.บ. วธพจารณาผบรโภค พ.ศ. 2551

คดผบรโภค หมายความวา

(1) คดแพงตามระหวางผบรโภค หรอผมอ านาจผองคดแทนผบรโภคตามมาตรา 19 หรอ ตามกฎหมายอนกบผประกอบธรกจ ซงพพาทกนเกยวกบสทธหรอหนาทตามกฎหมาย อนเนองมาจากการบรโภคสนคา หรอบรการ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

2. คดแพงตามกฎหมายเกยวกบความรบผดตอความรบผดชอบผดตอความเสยหายทเกดขนจากสนคาทไมปลอดภย

3. คดแพงทเกยวพนกนกบคดตาม (1) หรอ (2)

4. คดแพงทมกฎหมายบญญตใหใชวธพจารณาตามพระราชบญญตน รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ผบรโภค หมายความวา ผบรโภคตามกฎหมายวาดวยการคมครองผบรโภค และใหหมายความรวมถงผเสยหายตามกฎหมายทเกยวกบความรบผดตอความเสยหายทเกดขนจากสนคาทไมปลอดภยดวย

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ผประกอบธรกจ หมายความวา ผประกอบธรกจตามกฎหมายวาดวยการคมครองผบรโภค และใหหมายความรวมถงผประกอบการตามกฎหมายเกยวกบความรบผดตอความเสยหายทเกดขนจากสนคาทไมปลอดภยดวย

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ตาม พ.ร.บ. คมครองผบรโภค พ.ศ. 2522

ผประกอบธรกจ / ผใหบรการ

ผบรโภค / ผรบบรการ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

วธพจารณา มหลก 4 ประการ

1. หลกความสะดวกและประหยด โดยมาตรา 18 ก าหนดวาใหผบรโภคไดรบการยกเวนคาฤชาธรรมเนยมทงปวง หรอ มาตรา 20 และมาตรา 26 สามารถยนฟองหรอใหการดวยวาจาได

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

2. หลกความรวดเรว เพอใหผบรโภคไดรบการเยยวยา ความเสยหาย โดยเรวและไมใหเกดผลกระทบตอผประกอบธรกจเกนสมควร มาตรา 24 และมาตรา 35 ก าหนดใหการนดพจารณา ครงแรกตองกระท าโดยเรว และตองสบพยานตดตอกนโดยไมเลอนคด เวนแตมเหตจ าเปน มาตรา 49 ก าหนดใหการพจารณาพพากษาในศาลชนอทธรณเปนศาลชนทสด

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

3. หลกไมเปนทางการ ไมเครงครดเหมอนคดแพงทวไป ไมตองมหลกฐานหรอแบบนตกรรม (มาตรา10) เนนหลกการใชกระบวนการไกลเกลย (มาตรา 25)

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

4. หลกความสจรต มาตรา 12 การใชสทธหรอการช าระหน ผประกอบธรกจตองท าดวยความสจรต มาตรา 18 วรรค 2 ถาผบรโภคน าคดมาฟองโดยไมมเหตผลอนควร ศาลมอ านาจสงใหช าระคาฤชาธรรมเนยมกได

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

มาตรา 29 ผประกอบธรกจ/ผใหบรการมภาระการพสจนขอเทจจรงทเกยวกบการผลต การประกอบ การใหบรการ หรอด าเนนการใดๆ ซงอยในความรเหน โดยเฉพาะของผประกอบธรกจ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

การรกษาพยาบาล

อยในความหมายของค าวา “บรการ”

เปนการรบจดท าการงาน โดยมคาตอบแทน

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ผประกอบกจการโรงพยาบาล เปนผใหบรการในฐานะเปนผประกอบธรกจไมวาจะเปนโรงพยาบาลของรฐหรอ โรงพยาบาลเอกชน จะมขอแตกตางเฉพาะในเรองความรบผดชอบของบคลากรทางการแพทย

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

กรณทเปนโรงพยาบาลของรฐ ผบรโภคทไดรบความเสยหายฟองไดแตเฉพาะหนวยงานของรฐ ตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

สทธผบรโภค ตามมาตรา 4 พ.ร.บ. คมครองผบรโภค 2522

1. สทธทจะไดรบขาวสาร ค าพรรณาคณภาพทถกตองและเพยงพอเกยวกบสนคา หรอบรการ

2. สทธทจะมอสระในการเลอกหาสนคาหรอบรการ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

3. สทธทจะไดรบความปลอดภยจากการใชสนคาหรอบรการ

4. สทธทจะไดรบความเปนธรรมในการท าสญญา

5. สทธทจะไดรบการพจารณา และชดเชยความเสยหาย

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

หนาทผบรโภค

1. หนาทกอนซอสนคาหรอบรการ

1.1 ระมดระวงในการเลอกซอสนคา หรอบรการ

1.2 การเขาท าสญญาตามกฎหมาย แบบนตกรรม

1.3 ขอตกลงตางๆ ทตองการใหมผล ท าเปนหนงสอ

ลงชอผประกอบธรกจ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

2. หนาทหลงซอสนคา หรอบรการ

2.1 เกบรกษาพยานหลกฐานตางๆ

2.2 กรณมการท าเปนหนงสอ ตองเกบเอกสาร

ตางๆ ทง

เอกสารการโฆษณาและใบเสรจรบเงน

2.3 รองเรยนตามสทธของผบรโภค

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ผลกระทบตอพยาบาล ทเกดจากการละเมดสทธของผบรโภค

1. ผบรหารโรงพยาบาล / แพทย ใชพยาบาล ใหท าเวชกรรม โดยไมชอบดวยกฎหมาย

2. ผบรหารโรงพยาบาล/หวหนาพยาบาล/พยาบาล ใชบคลากรไมเปนไปตามมาตรา 27(4) (8) แหงพระราชบญญตวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ พ.ศ. 2528

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

3. หวหนาพยาบาล/พยาบาลหวหนาหนวย (หอผปวย) จดอตราก าลงพยาบาลไมไดตามมาตราฐาน

4. การใหพยาบาลขนปฏบตงานเกน 12 ชวโมงใน 24 ชวโมง และตอเนองกนมากกวา 40 ชวโมง ในหนงสปดาห

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

5. การใหพยาบาลกระท า Informed Consent

6. การใชพยาบาลเปนผชวยแพทยท าการผาตด

7. การใหพยาบาลเฝาระวง ระหวางทท าการรกษาดวยยาอนตราย หรอการท าหตการ เชน ใหยา Cytotec, เจาะถงน าคร าในผคลอด

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

การกระท าตามค าสงของเจาพนกงาน มาตรา 70 ป.อ.

ผใดกระท าตามค าสงของเจาพนกกงาน แมค าสงนนจะมชอบดวยกฎหมายถาผกระท ามหนาท หรอเชอโดยสจรตวามหนาทตองปฏบตตาม ผนนไมตองรบโทษ เวนแตจะรวาค าสงนนเปนค าสงซงมชอบดวยกฎหมาย

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ความผดของผใชใหกระท า ตามมาตรา 84 ป.อ.

ผใดกอใหผอนกระท าความผดไมวาดวยการใชบงคบ ขเขญ จางวาน หรอยยงสงเสรม หรอดวยวธอนใด ผนนเปนผใชใหกระท าความผด

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ถาผถกใชไดกระท าความผดนน ผใชตองรบโทษเสมอนเปนตวการถาความผดมไดกระท าลง ไมวาจะเปนเพราะผถกใชไมยอมกระท า ยงไมไดกระท าหรอเหตอนใด ผใชตองระวางโทษหนงในสามของโทษทก าหนด

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

การกระท าโดยงดเวน (มาตรา 59 วรรคทาย ป.อ.)

งดเวนไมกระท าในสงทตนมหนาทตองกระท าเพอปองกนไมใหเกดผลรายแรง เชน

การไมรายงานแพทยเมอสมควรตองรายงาน

การปลอยใหสารน าทางหลอดเลอดด าหมดจนเกดอนตรายแกผปวย

การไมไปดผปวยเมอถกตาม

การไมด าเนนการปองกน อบตเหตอนตรายทอาจเกดขนกบผปวย รศ.พรจนทร สวรรณชาต

บทบาทของพยาบาลในฐานะผพทกษสทธของผปวยนน จะตองลดชองวางระหวางกฎหมายและจรยธรรม จะเปนการลดปญหาการฟองรองเกยวกบเรองการรกษาพยาบาลสวนใหญเกดจากผปวย ไมพงพอใจในบรการทไดรบ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ตวอยางความไมพงพอใจในบรการ เชน

• ไมใหเกยรต หรอเคารพในสทธของผปวย

• ไมไดรบความสะดวกในการใชบรการ

• ละเลยตอการดแล

• พดจาไมสภาพ

• ไมใหขอมลตามทควรจะได

ฯลฯ รศ.พรจนทร สวรรณชาต

กรณศกษาการประกอบวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ ทอาจเปนปญหาทางดานจรยธรรมและกฎหมาย

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

กรณ : การท าหตถการ

1. เดกชายอาย 12 ป ไปตรวจคลนกเวชกรรม มเมดตองการใหตรวจรกษาเมดในปาก ทคลนกมพยาบาล 3 คน คนหนงบอกพยาบาลผท าการหตถการวา ผอ านวยการฝากท า circumcision พยาบาลรบทราบและไปด าเนนการท า circumcision

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ใหแม/พชายคนไขรอขางนอกนาน 30 นาท

แมจงไปดเหนก าลงขลบปลายอวยวะเพศ

จงไปพบ ผอ านวยการ พยาบาลออกมาชแจงประโยชนของการขลบและกท าการผาตดตมทปลายออก

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ทมารดาบอกวาเปนพยาบาล 3 คน ทเรยกบตร นงกางเกงด าเสอขาว อก 2 คน ขาวทงชด ไมมหมวก และไมมปายชอ

ค าถาม พยาบาลมสทธท าหตการนหรอไม พยาบาลปฏบตไดตามมาตรฐานวชาชพหรอไม

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

กรณ : การดแลรกษาพยาบาล

ผปวยหญงอาย 79 ปรบการรกษาท รพ.เอกชน ดวยอาการขาหก ญาตไมประสงคท าการผาตด มแผนการรกษาใหอาหารและยาทางสายยาง ใหสารน าและยาทางหลอดเลอดด า

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ท าแผลทกน เชา-เยน ถวงน าหนกขาขางทหกดวยถงทราย พลกตะแคงตวผปวยทกๆ 2 ชวโมง การตรวจสญญาณชพ เฝาระวงอาการผดปกตเมออาการทรดหนก หายใจล าบากให O2 mask ชวยฟนคนชพ เสยชวตจากการตดเชอในกระแสเลอด

ค าถาม การดแลผปวยในสภาวะน ควรตองเปนอยางไร

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

กรณ : การสอสาร ผปวยหญงอาย 65 ป เขารบการรกษาทรพ.ชมชนดวยอาการปวดทอง จกแนนใตลนป แรกรบผปวยรสกตวด ความดนเลอก 130/80 มม.ปรอท หวใจเตน 168 ครง/นาท พยาบาลบอกญาตวาชพจร เตนเรว

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ตอมาญาตเหนวาท าการตรวจทหวใจ ใหสารน า ใหยา ใสทอชวยหายใจทางปาก ทอใสอาหารทางจมก ใสสายสวนปสสาวะ และผปวยซม จนไมรสกตว ญาตมความเขาใจวา มารดาแขงแรงดมาตลอด แตเพราะการรกษาท าใหมผลมารดาเสยชวตในทสด

ค าถาม ท าไมญาตจงเขาใจวา แมของเขาตายเพราะการรกษาพยาบาลฯ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

กรณ : มาตรฐานสถานบรการ VS จรยธรรม

ผปวยชายอาย 34 ป ถกตดวยไมทบรเวณศรษะ ไมสลบ 30 นาท กอนมาโรงพยาบาลผปวยขจกรยานยนตมาเอง แรกรบรสกตวด มกลนแอลกอฮอล สญญาณชพ ชพจร 80 ครง/นาท หายใจ 20 ครง/นาท ความดนเลอด 118/80 มม.ปรอท

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

ตรวจรางกายพบบรเวณขมบขวาบวมม ศนยกลาง 3 ซม. คล าไมพบรอยบบ/แตกแยกของกะโหลกศรษะ มอาการมนศรษะ ไมมคลนไส อาเจยนแพทยใหยา และสงเกตอาการประมาณ 1 ชม. อนญาตใหกลบบาน วนรงขนญาตน าสง รพ. ดวยอาการไมรสกตว ปลกไมตน T39๐C P120 b/m R32/m BP.225/147mm.Hg ผลเอกเรยสมอง ผปวยมเลอดคงในสมอง ในจดทส าคญผาตดไมได ญาตน ากลบบานและเสยชวต

ค าถาม มผลกระทบตอจรยธรรมทางการพยาบาลอยางไรฯ รศ.พรจนทร สวรรณชาต

กรณ : เหตสดวสย VS มาตรฐานการพยาบาล ผคลอดครรภท 2 อาย 35 ป คลอดท รพ.ชมชน แรกรบปากมดลกเปด 4 ซม. ถงน าคล ายงอย FHS 148 ครง/นาท ตอมาแพทยเจาะถงน าคล าใหยาเรงคลอด ใหสารน าคลอดปกต ทารกหนก 3,090 กรม Apgar score 9,10 คะแนน น าไปอยกบแม ตอมาพยาบาลไปด พบทารกตวซด เขยว ออนปวกเปยก ไมหายใจ ชวยฟนคนชพ น าสง รพ.จงหวดและเสยชวตในวนถดมา

ค าถาม เปนเหตสดวสย หรอการพยาบาลไมไดมาตรฐาน

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

กรณ : พยาบาลระดบใด

หวหนาทมพยาบาล สงพยาบาลสมาชกทม “นอง เจาะเลอดหาหมเลอดเตยงเจด” พยาบาลรบค าสงไปเจาะเลอดเตยงเจด โดยไมมการสอบถามชอ

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

วนตอมาคนไขตองใหเลอด พยาบาลท

รบผดชอบดแลไดตรวจสอบตามขนตอนของ

การใหเลอด ถกตองหมด บตรชายคนไขมา

พบเหนเลอดทใหเปนกรป A จงทกทวงวา

พอเลอดกรป O

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

3 ระดบพยาบาลทเปนไปได • พญายมบาล คอใคร • พญามาร คอใคร • พยาบาลมออาชพทพงประสงค

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

กรณ : ผใชบรการคอ มนษย?

ผปวยประสบอบตเหตหกลม กระดกTibia หก แพทยตรวจแลวคนไขรอการด าเนนการสงเขาหอผปวย ระหวางทรออยเปลนอนในหอง ER กมกลมพยาบาลเดนมา รบ-สง เปลยนหนาท เชา-บาย บอกเลาอาการของผปวย โดยไมมการปฏสมพนธกบผปวยเลย ผใชบรการเปนคน หรอ ทอนไม

ค าถาม พยาบาลใหการเคารพผปวยในความเปนมนษยหรอไม

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

การพจารณาปจจยทอาจมผลตอความเสยงในการเกดปญหาบรการพยาบาล

1. ระบบการจดบรการ ก าลงคนในการปฏบตภารกจ 1.1 สดสวนของ พยาบาล : ผปวย 1.2 ประเภทผใหบรการ เหมาะสมกบลกษณะงาน 1.3 ความพรอมทงรางกายและจตใจของผปฏบตงาน

รศ.พรจนทร สวรรณชาต

2. ชวงเวลาทเกดปญหา มกจกรรม/เหตการณ ทส าคญอะไร ทมผลกระทบตอก าลงคนทดแลผปวยในขณะนน 3. คณลกษณะสวนตวของผปวย/ญาต ทมผลตอการให ความรวมมอในการดแลผปวย 4. พฤตกรรมสวนตวของผใหบรการ และสมรรถนะ ในการปฏบตหนาทตามมาตรฐานของวชาชพ