คํานํา...ใช้เครื่องมือในการวิเคราะห์ระบบงาน...

คานา

หนงสอเรยนการวเคราะหและออกแบบระบบ รหส 3204-2009 เลมนไดเรยบ

เรยงขนตรงตามหลกสตรและเปนวชาชพวชา ของระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ

ชนสง(ปวส.)หลกสตรกรมอาชวศกษาพทธศกราช 2546 และสถาบนเทคโนโลยราช

มงคลฉบบปรบปรง 2546ของกระทรวงศกษาธการ

เนอหาวชาในหนงสอเลมนไดแบงออกเปน 7 บท ซงประกอบดวยเรอง

ความรเบองตนเกยวกบการวเคราะหและออกแบบระบบ ความสาคญของการวเคราะห

และออกแบบระบบ ขนตอนและวธการในการวเคราะหและออกแบบ เครองมอทใช

ในการวเคราะหและออกแบบระบบ การวเคราะหและการออกแบบ การพฒนาระบบ

การเรมปฏบตงานตามระบบงานใหม นอกจากนนในหนงสอเลมนยงมแบบทดสอบ

เพอทาการทดสอบความรความเขาใจของผเรยน

หวงวาหนงสอเลมน จะเกดประโยชนแกผเรยนและผทสนใจทกทานสมดง

เจตนารมณของผเรยบเรยงและหากมขอเสนอแนะประการใด ผเรยบเรยงยนดนอมรบ

ดวยความยนดขอขอบพระคณเปนอยางยง นร ธารจรต 31 ต.ค. 49

สารบญ เรอง หนา

หนวยการเรยนท 1 ความรเบองตนเกยวกบการวเคราะหและออกแบบระบบ 1

- ความหมายของระบบ 5

- ลกษณะสาคญของระบบ 7

- องคประกอบของระบบ 8

- กระบวนการของระบบ 10

- ประเภทของระบบ 10

- ระบบธรกจ 14

- ระบบสารสนเทศ 16

- แบบทดสอบ 24

หนวยการเรยนท 2 ความสาคญของการวเคราะหและออกแบบระบบ 27

- ความหมายของการวเคราะหและออกแบบระบบ 29

- นกวเคราะหระบบ 30

- คณสมบตของนกวเคราะหระบบ 30

- หนาทและบทบาทของนกวเคราะหระบบ 31

- ขนตอนการพฒนาระบบ 32

- วฏจกรการพฒนาระบบ 32

หนวยการเรยนท 3 ขนตอนและวธการในการวเคราะหและออกแบบ 35

- การรเรมโครงการและการศกษาเบองตน 37

- กาหนดปญหาและความตองการ 39

- กาหนดวตถประสงคหรอเปาหมาย 41

- ศกษาความเหมาะสมความเปนไปไดในการพฒนาระบบ 41

เรอง หนา

หนวยการเรยนท 4 เครองมอทใชในการวเคราะหและออกแบบระบบ 48

- แผนภมการจดการองคกร 51

- แผนภมแกนทชารต 53

- แผนภมแสดงการไหลของงาน 53

- แผนภมการทางานของระบบงาน 54

- แผนภมแสดงขนตอนการทางานของโปรแกรม 54

- แผนภมแสดงการระบขนตอนการทางาน 55

- แผนภมการเขยนบรรยายเงอนไขการทางานของระบบ 58

- แผนภมแสดงความสมพนธของเงอนไขระบบงาน 60

- แผนภมแสดงการตดสนใจ 60

- แผนภมแสดงการเคลอนทของขอมลในระบบงาน 62

- แผนภมแสดงการทากจกรรมในระบบงาน 63

- แผนภมการไหลของขอมล 65

- พจนานกรมขอมล 75

หนวยการเรยนท 5 การวเคราะหและการออกแบบ 81

- การออกแบบระบบงานใหม 83

- การออกแบบแฟมขอมล และฐานขอมล 97

- การออกแบบขอมลนาเขา 100

- การออกแบบฟอรม 103

- การออกแบบรายงาน 104

หนวยการเรยนท 6 การพฒนาระบบ 111

- วางแผนการพฒนา 113

- การพฒนาโปรแกรม 114

เรอง หนา

- การพฒนาขอมล 119

- การคดเลอกเครองและโปรแกรมคอมพวเตอร 120

- การคดเลอกบคลากร 122

- การเตรยมสถานท 123

หนวยการเรยนท 7 การเรมปฏบตงานตามระบบงานใหม 126

- การตดตงระบบ 128

- การฝกอบรม 129

- วธการเปลยนแปลงจากระบบงานเกาไปใชระบบงานใหม 130

- การจดทาเอกสารประกอบการทางาน 133

บรรณานกรม

แผนกาหนดการสอน

วชา การวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analysis And Design)

รหสวชา 3204-2009 และ 05-051-209 3 หนวยกต 4 คาบ/สปดาห

สปดาห

ท เรอง ทฤษฎ ปฏบต

1. ความรเบองตนเกยวกบการวเคราะหและ

ออกแบบระบบ

- ความหมายของระบบ

- ลกษณะสาคญของระบบ

- องคประกอบของระบบ

- กระบวนการของระบบ

- ประเภทของระบบ

- ระบบธรกจ

- ระบบสารสนเทศ

2. ความสาคญของการวเคราะหและออกแบบระบบ

- ความหมายของการวเคราะหและ

ออกแบบระบบ

- นกวเคราะหระบบ

- คณสมบตของนกวเคราะหระบบ

- หนาทและบทบาทของนกวเคราะห

ระบบ

- ขนตอนการพฒนาระบบ

- วฏจกรการพฒนาระบบ

4-5 3. ขนตอนและวธการในการวเคราะหและออกแบบ

- การรเรมโครงการและการศกษาเบองตน

สปดาห

- กาหนดปญหาและความตองการ

- กาหนดวตถประสงคหรอเปาหมาย

- ศกษาความเหมาะสมความเปนไปได

ในการพฒนาระบบ

4.เครองมอทใชในการวเคราะหและออกแบบระบบ

- แผนภมการจดการองคกร

- แผนภมแกนทชารต

- แผนภมแสดงการไหลของงาน

- แผนภมการทางานของระบบงาน

- แผนภมแสดงขนตอนการทางานของ

โปรแกรม

10 สอบกลางภาค

- แผนภมแสดงการระบขนตอนการ

ทางาน

- แผนภมการเขยนบรรยายเงอนไขการ

ทางานของระบบ

- แผนภมแสดงความสมพนธของเงอนไข

ระบบงาน

- แผนภมแสดงการตดสนใจ

- แผนภมแสดงการเคลอนทของขอมลใน

- แผนภมแสดงการทากจกรรมใน

- แผนภมการไหลของขอมล

สปดาห

- พจนานกรมขอมล

5. การวเคราะหและการออกแบบ

- การออกแบบระบบงานใหม

- การออกแบบแฟมขอมล และฐานขอมล

- การออกแบบขอมลนาเขา

- การออกแบบฟอรม

- การออกแบบรายงาน

6. การพฒนาระบบ

- วางแผนการพฒนา

- การพฒนาโปรแกรม

- การพฒนาขอมล

- การคดเลอกเครองและโปรแกรม

คอมพวเตอร

- การคดเลอกบคลากร

- การเตรยมสถานท

7. การเรมปฏบตงานตามระบบงานใหม

- การตดตงระบบ

- การฝกอบรม

- วธการเปลยนแปลงจากระบบงานเกาไป

ใชระบบงานใหม

- การจดทาเอกสารประกอบการทางาน

20 สอบปลายภาค

หลกสตรวชาชพวชา

วชา การวเคราะหและออกแบบระบบ3204-2009) (System Analysis And Design)

3 หนวยกต 4 คาบเรยน/สปดาห

จดประสงครายวชา เพอให

1. มความรความความเขาใจเกยวกบระบบงานธรกจทวไป

2. มความรความเขาใจในวงจรการวเคราะหและออกแบบ

3. มความรความเขาใจในการใชเครองมอชวยวเคราะหและออกแบบ

4. เหนคณคาของการวเคราะหและออกแบบ

มาตรฐานรายวชา

1. อธบายกระบวนการในการวเคราะหและออกแบบ

2. ปฏบตการวเคราะหและออกแบบระบบงานขนาดเลกทางธรกจ

คาอธบายรายวชา

ศกษาและปฏบตการเกยวกบแนวคดเบองตนเกยวกบระบบงานธรกจ วงจร

การวเคราะหระบบงาน คณสมบตของนกวเคราะหระบบ ขนตอนและวธการ และ

ความเปนไปไดในการพฒนาระบบ การศกษาระบบงาน วธการรวบรวมขอมลเพอการ

ใชเครองมอในการวเคราะหระบบงาน การเขยน DATA FLOW DIAGRAM ,

SYSTEM FLOWCHART , ER-DIAGRAM ,DESCRIPTION TABLE ,

DESCRIPTION TREE และ DATA DICTIONARY ตลอดจนการเขยนและการ

นาเสนอ โครงรางระบบธรกจ

หนวยการเรยนรท 1

ความรเบองตนเกยวกบการวเคราะหและออกแบบระบบ

สาระการเรยนร

1. ความหมายของระบบ

2. ลกษณะสาคญของระบบ

3. องคประกอบของระบบ

4. กระบวนการของระบบ

5. ประเภทของระบบ

6. ระบบธรกจ

7. ระบบสารสนเทศ

จดประสงคเชงพฤตกรรม

1. สามารถบอกความหมายของระบบได

2. สามารถบอกลกษณะสาคญของระบบได

3. สามารถอธบายถงองคประกอบของระบบได

4. สามารถบอกถงกระบวนการของระบบได

5. สามารถบอกประเภทของระบบงานได

6. สามารถอธบายระบบงานธรกจได

7. สามารถอธบายระบบงานสารสนเทศได

จดประสงคการเรยนร

1. บอกความหมายของระบบได

2. บอกลกษณะสาคญของระบบได

3. อธบายลกษณะขององคประกอบของระบบได

4. อธบายกระบวนการของระบบได

5. สามารถบอกประเภทของระบบงานตาง ๆ ทอยในระบบธรกจและระบบ

สารสนเทศได

แผนภมความคดรวบยอดความหมายของระบบ

ลกษณะสำคญของระบบ

องคประกอบของระบบ

กระบวนการของระบบ

ประเภทของระบบ

ระบบธรกจ

ระบบสารสนเทศ

บทนา

ในปจจบนองคกรตางๆ จะใหความสาคญกบการนาระบบคอมพวเตอร เขามา

ใชเพอเพมประสทธภาพ ในการปฏบตการ และเพมความสะดวกสบาย ไมวาจะเปน

องคกรขนาดเลก หรอ ขนาดใหญ ทตองการประหยดเวลาการทางานใหสนลง และ

ประสทธภาพของงานมากขน จงจะนาระบบคอมพวเตอรมาใช

รปแบบของการนาคอมพวเตอรมาใชกคอ การนามาเพอแกปญหา เพอพฒนา

เพอเปนการประหยดเวลา ประหยดเงน และลดการผดพลาดของงาน โดยเฉพาะในดาน

ธรกจ การวเคราะหและออกแบบระบบ จะเปนขนตอนทสาคญในการปรบปรงขนตอน

และวธการใหดขนของธรกจนน ๆ ซงจะเหนวา องคกรในปจจบนไมวาจะเปนภาครฐ

หรอเอกชน ตลอดจนรานคาสมาคมตาง ๆ จะดาเนนการระบบธรกจ คานงถงรายรบ

รายจายมาก และทกองคกรตองมการแขงขนในการดาเนนงาน จงตองเพม

ประสทธภาพในการทางาน ซงการนาระบบคอมพวเตอรมาใชในองคกร กมสวนชวย

ไดอยางมาก การจะนาระบบคอมพวเตอรเขามาใชยอมตองมขนตอน ซงขนตอนแตละ

ขนตอนยอมมความสาคญในการพฒนาระบบงานทงสน

การจะพฒนาระบบงานใหดไดนนจาเปนจะตองมความรในเบองตนเกยวกบ

การวเคราะหและออกแบบทสาคญดงน

1. ความหมายของระบบ

2. ลกษณะสาคญของระบบ

3. องคประกอบของระบบ

4. กระบวนการของระบบ

5. ประเภทของระบบ

6. ระบบธรกจ

7. ระบบสารสนเทศ

ความหมายของระบบ ( System Concept )

ระบบ (System) มลกษณะเปนกลม มองคประกอบตาง ๆ ททางานรวมกน

เพอจดประสงคเดยวกน โดยกลมขององคประกอบ ททางานรวมกน จะประกอบดวย

ระบบยอย ๆ หลาย ๆ ระบบรวมกน และรวมกนปฏบตงาน ในระบบการทางานของ

องคกรธรกจตางๆ เชนระบบการขายสนคาของหางสรรพสนคา มจดประสงคเพอให

การบรการ การจาหนายสนคาใหกบลกคา ทงสนคาอปโภค และบรโภค ระบบนจง

ประกอบไปดวยองคประกอบตางๆ ดงภาพท 1.1

ลกคา

ลกคาไดรบ

สนคา

และบรการ

ชน

วางสนคา

ชน

แคชเชยร

ภาพท 1.1 แสดงระบบการขายสนคาของหางสรรพสนคา

ระบบการขายสนคาของหางสรรพสนคา จะประกอบไปดวย

1. บคลากร ไดแก พนกงานขาย พนกงานการเงน

2. เครองมอ ไดแก อปกรณคดราคาสนคา รถเขนสนคา ตะกรา

3. พสด ไดแก โตะ ชนวางสงของ

4. วธการ ไดแก คดราคาสนคาใหลกคา จดใสสนคาลงภาชนะ หรออน ๆ

5. การจดการ ไดแก หางดาเนนการจดสนคาเพอการบรการ คานวณราคาสนคา

จดทารายงานยอดขายประจาวน เปนตน

ลกษณะขององคประกอบงานทกลาวมาขางตนเปนตวอยาง ระบบงานทาง

ธรกจโดยทวไปหากเปนระบบงานทางคอมพวเตอรจะประกอบดวย องคประกอบหลก

3 สวน คอฮารดแวร(Hardware) ซอฟตแวร (Software) และบคลากร (Peopleware) ทง

3 สวนจะทางานรวมกนเพอจดประสงคในการประมวลผลเพอใหไดมาซงผลลพธท

ตรงตามความตองการ

ฮารดแวร

(HARDWARE)

ซอฟทแวร

(SOFTWARE)

บคลากร

(PEOPELWARE)

ภาพท 1.2 แสดงระบบงานทางคอมพวเตอร มองคประกอบทางดานฮารดแวร

ซอฟตแวร และบคคลากร ททางานประสานกน

ลกษณะสาคญของระบบ

1 ระบบจะตองมเปาหมาย ระบบการทางานขององคกรธรกจตางๆ ทประกอบ

ดวยระบบยอยๆหลาย ระบบรวมกนปฏบตงานรวมกนเพอประโยชน หรอโดยม

วตถประสงครวมกน เชน ในองคกรหนงอาจแบงออกเปนหลายฝาย หรอหลายแผนก

โดยทแตละฝายหรอแตละแผนก จะมหนาทในการทางาน รวมประสานเพอ

วตถประสงคเดยวกน

2 ระบบตองมสภาพแวดลอม เพอใหระบบสามารถดาเนนการไปสเปาหมายท

ตอง โดยสงแวดลอมกคอสงทมผลกระทบตอระบบ ผลกระทบจากสงแวดลอม

(Environment) ประกอบดวยผลกระทบจากแหลง ๆ ดงน

2.1 ผลกระทบภายในระบบ (Internal Environment) คอผลกระทบทเกดขน

จากภายในองคกร ทสงผลกระทบตอองคกร เชน

ตนทนการผลตสง

ปญหาผบงคบบญชาในองคกร

ปญหาความขดแยงระหวางพนกงาน

ปญหาการขาดพนกงาน

2.2 ผลกระทบภายนอกระบบ (External Environment) คอผลกระทบทเกดขน

จากภายนอกองคกรสามารถเกดขนไดทกเวลาไมสามารถหลกเลยงหรอควบคมไดเลย

เชน

คแขงทางการคา หรอธรกจ

นโยบาย กฎระเบยบของรฐ

ภยจากธรรมชาต

ความตองการของลกคา

เทคโนโลย

3 ระบบตองมวธดาเนนเพอแปรสภาพ สงทนาเขามาใชงานในระบบแลว

สามารถเปลยนสภาพใหไดผลลพธตามเปาหมายไดสมบรณ

4 ระบบตองมการบรหาร และควบคม เพอใหการดาเนนงานของระบบมความ

สมบรณ

องคประกอบของระบบ

เมอกลาวถงองคประกอบของระบบไมวาจะเปนระบบงานทางดาน

ธรกจ ระบบงานทางดานราชการ ระบบงานทางดานอตสาหกรรม ระบบงานทางดาน

การแพทย ไมวาจะเปนระบบงานใดกจะตองประกอบไปดวย 4 สวน ซงทง 4 สวนจะ

ประกอบไปดวย Input Processing Outputและ Feedback แตละสวนมความสมพนธกน

ดงภาพท 1.3

PROCESSINGINPUT OUTPUT

CONTROL

FEEDBACK

ภาพท 1.3 แสดงองคประกอบของระบบงานคอมพวเตอร

ในแตละองคประกอบมรายละเอยดดงน

INPUT หมายถงขอมลหรอระบบขอมล ทใชเขาสระบบเพอประโยชนใน

การนาไปใช เปนสารสนเทศเพอการบรหาร เพอการตดสนใจ ซงขอมลมอยดวยกน

หลายลกษณะ เชน ใบสงซอสนคา ใบเสรจรบเงน เปนตน

PROCESSING หมายถง กระบวนการหรอขนตอนการปฏบตงาน อาจจะ

แบงออกเปน

1. การปฏบตงานตามขนตอนตาง ๆ ตามทไดกาหนดไว

2. การควบคมการปฏบตงาน

3. การตรวจสอบผลการปฏบตงาน

4. การรวบรวมขอมล

5. การตรวจสอบขอมล

6. การ UPDATE ขอมล

7. การประมวลผลขอมลเพอใหได OUTPUT

OUTPUT หมายถง ผลของการปฏบตงานตาง ๆ ซงอาจจะแบงออกเปน

1. ขอมลทไดจากการปฏบตงาน

2. ขอมลทไดจากการประมวลผลขอมล

3. รายงานตาง ๆ จากการปฏบตงาน

4. ใบบนทกการปฏบตงาน

5. การทาทะเบยนและบญชตาง ๆ

FEEDBACK หมายถง การสงขอมลยอนกลบ หรอผลทไดรบจากผลการ

ปฏบตงาน

จากหลกการดงกลาว จะพบวาระบบทดควรทมระบบยอยตางๆ ทสมบรณใน

ตวการสอสารภายในระบบยอยจะสงขอมลระหวางกน มการโตตอบ (FEEDBACK)

จงจะเกดเปนระบบงานทสมบรณ

กระบวนการของระบบ

กระบวนการ คอการแสดงการทางานของแตละขนตอน เมอมการศกษา

ระบบงานใด ควรมการพจารณาและเขาใจการทางานของระบบนน โดยพจารณา

มมมอง ทง 4 คอ

1. สงทถกกระทา (What) คอ วตถประสงคของระบบ คออะไร มแผนงาน

ขนตอนอยางไร

2. จะทาเมอไร (When) คอ การเรมด◌าเนนงาน และผลสาเรจของงาน จะ

เสรจลงเมอไร

3. ใครเปนคนทา (Who) คอ บคคล หรอคณะบคคล ทรบผดชอบในงาน

ตลอดจนขอบเขต ของการทางาน

4. จะทาอยางไร (How) คอ วธการทางานจะทาอยางไร ตองใชเครองมอ

ใดบางทจะทาใหงานสาเรจไดรวดเรว มประสทธภาพ

ซงในการทจะทาการศกษาระบบงานใด ๆ กตาม จะตองทาความ

เขาใจการทางานของระบบนน ๆ ใหชดเจนกอนโดยอาศย คาถามขางตน ทง 4

ขอ มาถามตนเองอยตลอดเวลา

ประเภทของระบบ

ระบบยงสามารถทจะแบงแยกออกไปไดอก โดยทงนขนอยกบความตองการ

ของผใชระบบวา มความตองระบบงานแบบใด การแบงประเภทของระบบ แบงเปน 2

ประเภท

1. ระบบปด (Closed System)

2. ระบบเปด (Open System)

ระบบปด

หมายถง ระบบทมการควบคมการทางาน และการแกไขดวยตวของระบบเอง

อยางอตโนมต โดยระบบไมเปดโอกาสใหบคคลภายนอก เขาไปปฏบตงานไดดวย

ตนเอง หรอไมเปดโอกาสใหบคคลภายนอกไดเขารวมดาเนนการ หรอกลาวอกนยหนง

กคอ

เปนระบบทไมมการปฏสมพนธกบสงแวดลอมไมตองการตดตอกบภายนอก

มจดมงหมายการทางานในตวเอง โดยไมเกยวของ หรอไมรบขอมลจากสงแวดลอมใด

ๆ ทงสน

ตวอยาง ระบบสญญาณไฟจราจร

กรณเปนระบบปด

จะพบวาหากสญญาณไฟจราจร ถกควบคมการทางานดวยระบบปด กจะเปน

การกาหนดชวงเวลาในการเปดปดสญญาณไฟจราจรทแนนอน โดยการตงกาหนดเวลา

ไว ซงจะไมคานงถงถนนในแตละแยกวาจะมการจราจรคบคงมากนอยเพยงไร ระบบ

จะมหนาทเปดปดสญญาณไฟจราจร ในชวงเวลาทถกกาหนดไวแนนอนเทานน ดงนน

ผใชรถบนทองถนน จาเปนตองหยดรถตามสญญาณไฟจารจร และถงแมวาทางแยกใน

แตละแยกขณะนนจะไมมรถวงเลย สญญาณไฟจาราจรกจะทาหนาทตามทกาหนดไว

เทานน

ภาพท 1.4 แสดงระบบการจราจรแบบปด

ถาหากมองในลกษณะของระบบงานทางธรกจการทจะไมเปดโอกาสใหบคคล

ภายนอกไดเขาไปใชบรการไดดวยตนเองโดยตรง หากตองการใชงานบคคลภายนอก

จะตองขอใชบรการ และสงความตองการใหกบบคคลภายในระบบเปนผปฏบตการให

ทงนเพอเปนการปองกน ความเสยหายอนจะเกดมขนของระบบหรอเพอปองกน

ความลบของการปฏบตงานไดลกษณะดงกลาวถงวาเปนระบบปด

ระบบเปด

หมายถง ระบบทไมมการควบคมการทางานดวยตวระบบเอง จะตองทาการ

ควบคมดแลโดยมนษย โดยระบบจะเปดโอกาส ใหบคคลภายนอกเขาไปปฏบตไดดวย

ตนเองหรอเปดโอกาสใหบคคลภายนอก ไดเขารวมการดาเนนการไดดวยตนเอง หรอ

อาจจะกลาวไดวาเปนระบบทมการปฏสมพนธกบสงแวดลอมตองตดตอกบสงตางๆ

ภายนอกระบบตองการINPUTเขามาดาเนนกรรมวธ ตามขนตอนตางๆ แลวเกดผลได

OUTPUT เพองานอน ๆ ตอไป

ตวอยาง ระบบสญญาณไฟจราจร

กรณเปนระบบเปด

สญญาณไฟจราจรจะมเครองรบสญญาณ หรอ เซนเซอร (SENSORS) ทคอย

รบสญญาณจากรถยนต ทวงบนทองถนนผานในแตละแยก จะเปนขอมลทปอนใหกบ

ตควบคมสญญาณไฟจารจรอยางตอเนอง เพอใหตควบคมสญญาณไฟจราจรทาการ

พจารณาขอมล ความหนาแนน ของรถยนตแตละทางแยกและจดการเปดปด สญญาณ

ไฟตอไป การทางานในลกษณะนสงผลใหมการเปดปดสญญาณไฟจราจรในแตละทาง

แยกเปนไดอยางเหมาะสม

เปรยบเทยบผลทไดรบกบมาตรฐานทกาหนดไว ถาผลลพธไมไดมาตรฐานจะ

มการยอนกลบไปเรมตนใหม เชนเดยวกบการแกไขการจราจร บนทองถนน การปลอย

สญญาณไฟตามทางแยก จงมการปรบเปลยนไปตามสถานการณไดตลอดเวลา

การยอมใหบคคลภายนอกไดเขาไปทางาน กบเครองคอมพวเตอรไดดวย

ตนเองนนแสดงวาระบบมการปฏสมพนธกบสงแวดลอม มการแลกเปลยนซงกนและ

กนกบสภาพแวดลอมทเปนอย ดวยการแลกเปลยน หรอรบสงขอมลเขามาในระบบ

ระบบเปดสวนมากเปนระบบการใชเครองจกร เชน ระบบเครอง ATM ของ

ระบบงานธนาคาร ระบบงานการใชหองสมด เปนตน

ตวเซนเซอรตควบคมสญญาณ

ไฟจราจร

สงขอมล

ภาพท 1.5 แสดงระบบการจราจรแบบเปด มตวเซนเซอรทคอยสงขอมลใหกบตควบคม

ระบบธรกจ (Business System) หมายถง ระบบททางานเพอจดประสงคดาน

ธรกจโรงงานอตสาหกรรมเปนระบบธรกจทมจดประสงคทางดานการผลต นอกจากน

ระบบขนสง ระบบโรงแรม ระบบการพมพ ระบบงานธนาคาร และอน ๆ ตางกเปน

ระบบธรกจทงนน แตมจดประสงคทแตกตางกนออกไป จะเหนไดวาโดยเฉพาะระบบ

ธรกจจะมการแบงเปนยอย ๆ ลงไปไดอก

ตวอยางเชน ระบบโรงงาน จะตองมการจดแบงเปนฝายตาง ๆ ฝายผลตฝาย

ซอมบารง ฝายสนคาคงคลง ฝายขาย

หรอตวอยาง ระบบงานทางดานธรกจ กจะแบงเปน ฝายการผลต ฝาย

การตลาด ฝายบญช ฝายสนคาคงคลง ฝายบรหารงานบคคล

(BUSINESS

SYSTEM)

ระบบบรหารงานบคคล

ระบบการผลต

ระบบการตลาด

ระบบการจดซอ

ระบบบญช

ระบบเงนเดอน

ระบบสนคาคงคลง

ระบบซอมบำรง

ภาพท 1.6 แสดงพนฐานระบบธรกจประกอบดวยหนวยยอยตาง ๆ ทมความสมพนธกน

ในระบบแตละระบบกอาจจะมระบบยอยอนๆเพมขนได ขนอยกบรปแบบ

ของธรกจนน ๆ แตโดยทวไปแลว โดยพนฐานกจะประกอบดวยระบบยอย ๆ ทสาคญ

ดงรปภาพท 1.6

ในแตละระบบยอยลวนแตมความสมพนธกนทงสน ไมวาจะเปนดานของ

กจกรรมทเกยวของซงกนและกน หรอในดานการแลกเปลยนสารสนเทศ

ตวอยาง ในระบบยอยของฝายขาย นอกจาก จะตองทาหนาทในดานการขาย

แลว กยงมอกหลายอยางทตองทา เชน รบใบสงสนคาจากลกคา สงใบเกบเงนไปให

ลกคา เปนตน

นกวเคราะหระบบ จะตองทราบขนตอนการทางานในระบบทไดรบมอบหมาย

และตองทาความเขาใจใหดเพอจะไดนาขอมลทไดไปทาการวเคราะหและออกแบบใน

เบองตนตอไป ในระบบธรกจในปจจบนจะพบวาลกษณะของระบบจะมความสมพนธ

ซงกนและกน ตองพงพาและใชงานระบบงานบางสวนรวมกนดงนนผทจะทาการ

วเคราะหจะไมเพยงแตเรยนรเฉพาะในระบบงานทจดทาเทานน แตจะตองทาการเรยนร

ถงระบบงานตางๆทมการปฏสมพนธกบระบบดวย

ระบบสารสนเทศ

ระบบสารสนเทศ(InformationSystem)หมายถง ระบบทชวยในการจดการ

ขอมลทตองการใชในระบบธรกจชวยเกบตวเลข และขาวสารเพอชวยในการดาเนน

ธรกจและการตดสนใจเชนระบบการขายสนคาการนาสารสนเทศเขาไปใช จะเรม

ตงแตการบนทกรายละเอยดของลกคาไดแกชอทอยสนคาทซอ บนทกรายการขาย

สนคาจดทาในเสรจใบสงของการตดตามหนซงระบบสารสนเทศน อาจจะใชหรอ

ไมใชคอมพวเตอรกไดถากรณจะนาคอมพวเตอรเขาไปใชกคงจะตองมเหตผล และเลง

เหนความสาคญหลายอยางเชนหากตองการเกบขอมลเปนจานวนมาก แลวตองการ

ทราบขอมลทจดเกบอยางรวดเรว ซงถาจะใหสะดวกกคงจะตองนาคอมพวเตอรเขามา

ใชงาน ชวยในการจดเกบดงกลาว อกทงสามารถใชแทนคนหลายๆคน (Manual)

ไดเปนตน การทคอมพวเตอร ไดถกนาไปใช และใหความสะดวกหลาย ๆ อยาง จะม

ผลกบงานของฝายบรหารได ชวยใหฝายบรหารสามารถนาขอมลทไดไปชวยในการ

ตดสนใจไดอยางรวดเรว และถกตอง ทาใหการวางแผนงานตาง ๆ ไดลวงหนา และ

ทนทวงท เปนทยอมรบในเรองของการจดการขอมลอยางมประสทธภาพ นาไปส

ความสาเรจในดานธรกจเปนอยางมาก

ระบบสารสนเทศเพอการบรหาร

ระบบสารสนเทศเพอการบรหาร (Management Information System) หมายถง

ระบบทนาขอมลมาทาการวเคราะห โดยมจดประสงคเพอทจะสรางขอมลใหกบ นก

บรหารเพอประกอบการตดสนใจหรอเรยกระบบนวา“MIS” ระบบนเปนระบบงาน

คอมพวเตอร (Information System) แบบห นง ซงตองการปจจย 3 ประการ ไดแก คน

(PEOPLE) ฮารดแวร (HARDWARE) และ ซอฟตแวร (Software)

ในปจจบน ระบบสารสนเทศเพอการบรหาร ไดเขามามบทบาทตอการดาเนน

ธรกจมากขน จงทาใหหนวยงานธรกจทงหลาย มความจาเปนตองจดเตรยมงบประมาณ

สวนหนง ไวเพอการจดการขอมลสารสนเทศ อกทงจะ พบวาในองคกรตางๆ มการใช

เทคโนโลยสารสนเทศ มากยงขนเพอการแขงขนกนในเชงธรกจ ระบบสารสนเทศเพอ

การบรหาร จงมอทธพล ถกนามาใชเพอการจดการองคกร และกระบวนการดาเนนงาน

ในหนาทตาง ๆ ขององคกร เพอใหเกดความไดเปรยบในเชงแขงขน ถาหากมองในดาน

อน ๆ เชน ในดานการผลต จะพบวาสามารถใชระบบสารสนเทศ ในการจดการเพอเพม

ผลผลต ไดอยางมประสทธภาพ ผบรหารองคกรไดเลงเหนความสาคญในเชงกลยทธ

ของการบรณาการ เรองของฐานขอมลทจะเปนประโยชน และทาการเผยแพร

สารสนเทศขององคกรไปสระบบธรกจไดมากยงขน

ในทางกลไก สารสนเทศไมจาเปนทจะตองพงพา เทคโนโลยคอมพวเตอร

เสมอไป แตในปจจบนยากทจะปฏเสธการนาเทคโนโลยคอมพวเตอรมาใชงาน เพราะ

ผประกอบธรกจ และองคการสวนใหญ ตองพงพาเทคโนโลยคอมพวเตอรมากยงขน

สาเหตเพราะเทคโนโลยเหลาน สามารถทาใหผประกอบการไดรบขอมลตาง ๆ เพอ

ประกอบการตดสนใจไดรวดเรว ทนตอเหตการณ ดงนน จงสงเกตไดวา ในปจจบนไม

วาจะเปนองคกร หรอหนวยงานใหญ หรอเลก ๆ ตางกนา คอมพวเตอรมาใชเปน

เครองมอในการใชงานอยท วไป และมปรมาณการใชงานเพมขนตลอดเวลา

การสรางระบบสารสนเทศ (Building Information System)

ระบบสารสนเทศ(ในภาพท1.7)คอการประมวลผลขอมล (DATA) จานวนมาก

ใหเหลอสารสนเทศ (Information) จานวนนอยเพอนามาใชในการตดสนใจ

ขอมล ระบบสารสนเทศ สารสนเทศ

MISDATA INFORMATION

ภาพท 1.7 แสดงองคประกอบของระบบสารสนเทศ

ขอมล และสารสนเทศ (DATA AND INFORMATION) มความแตกตางกน

ขอมลคอขอมลดบ (RAWDATA) ทมความหมายถงขอมลทยงไมไดกอใหเกด ประ

โยชนใดๆซงจะแตกตางกบสารสนเทศทมการนาเอาขอมลดบเหลาน มาผานการ

ประมวลผลใดๆ เพอใหเกดสารสนเทศและเปนประโยชนตอผใช

ระบบสารสนเทศเปรยบเทยบกบโครงสรางขององคกร

ขอมลกรองแลว

(INFORMATION)

ขอมลละเอยด

(DATA)ฝายปฏบตงาน

ผบรหารระดบลาง

ผบรหารระดบกลาง

ผบรหาร

ระดบสง

ภาพท 1.8 แสดงขอมลในระบบสารสนเทศเปรยบเทยบกบโครงสรางขององคกร

จากภาพท 1.8 แสดงใหเหนระดบการบรหารจากระดบสงไปหาระดบตา แต

ละระดบตา แตละระดบมความตองการสารสนเทศทแตกตางกน

ลาดบชน ตาแหนงผบรหาร ความตองการสารสนเทศ

ผบรหารระดบสง ประธานบรษท

ผอานวยการ

สรปยอดขายในแตละเดอน

ผบรหารระดบกลาง ผจดการฝายการตลาด

ผจดการฝายการผลต

ผจดการฝายบญช

รายงานสรปยอดขายในแต

ละเดอนของสนคา

รายงานสรปยอดการผลต

ในแตละเดอนของสนคา

รายงานสรปยอดรายรบ-

รายจายของแตละเดอน

ผบรหารระดบลาง หวหนาฝายการตลาด

หวหนาฝายการผลต

หวหนาฝายบญช

รายงานสรปยอดจด

จาหนายในแตละวน

รายงานสรปยอดการสงซอ

สนคาในแตละวน

รายงานสรปรายรบ-รายจาย

ในแตละวน

ฝายปฏบตงาน ฝายการตลาด

ฝายขายในเขตตาง ๆ

ฝายการผลต

รายงานการจดจาหนาย

สนคา

รายงานยอดขายในแตละ

เขต

รายงานการสงซอสนคา

จะพบวา ผบรหารแตละระดบตองการรายละเอยดของขอมลไมเหมอนกน

โดยเฉพาะผบรหารระดบสง จะไมมเวลามากพอทจะดวา แตละวนมรายการสงซอ

เทาไร แตสงทผบรหารตองการคอ สรปยอดขายในแตละเดอน (ขอมลทกรองแลว) เพอ

นาไปใชในการวางแผนงานของบรษทตอไป

เมอไดขอมลมาแลวการหมนเวยนของขอมลจะเปนไปวงจร ดงน

วงจรสารสนเทศ (INFORMATION CYCLE)

ฐานขอมล

(DATA BASE)

สารสนเทศ

( INFORMATION)

ผใช หรอฝายบรหาร

ตดสนใจผลลพธ

รวบรวมขอมล

ขอมล

(INPUT)

ภาพท 1.9 แสดงวงจรสารสนเทศ

วงจรสารสนเทศระบบยอดขาย (SELES INFORMATION CYCLE)

(SALE INFORMATION

SYSTEM)

ฐานขอมลการขาย

(SALE DATA BASE)

สรปยอดขาย

ผจดการฝายขาย

ตดสนใจ

ปรบปรงการขายการขายควรจะดขน

รวบรวมยอดขาย

ขอมลการขาย

(INPUT)

ภาพท 1.10 แสดงวงจรสารสนเทศระบบการขาย

สรปยอดขายทไดรบจากระบบ ตองรวดเรวทนท จะทาใหผจดการฝายขาย

สามารถตดตามการขายไดอยางตอเนอง ดงนน ผลลพธในการขาย ควรจะดขน

จะเหนไดวา ระบบสารสนเทศ เพอการบรหาร มความสาคญดงกลาวมาขางตน

ดงนน นกวเคราะหระบบกควรจะตองทราบในสวนของระบบสารสนเทศเปนอยางด

หากตองการจะทาการพฒนา

สรปหนวยการเรยนรท 1

ในเบองตน กอนทจะไปทาการวเคราะหระบบนน ควรจะทาความเขาใจและ

ทาความรจกกบระบบกอนวา ระบบคออะไร หมายถงอะไร มสวนประกอบ หรอ

องคประกอบอยางไรทจะประกอบเปนระบบได มมมองของการวเคราะหและ

ออกแบบระบบ ตลอดจนกระบวนการการทางานขอระบบวามลกษณะวธการแบบใด

และประเภทตาง ๆ ของระบบทมใชงานอยในรปแบบใดในปจจบน และสงทจาเปน

จะตองศกษากคอในเรองระบบธรกจ ตาง ๆ ทจะเขาไปทาการวเคราะหและออกแบบ

ระบบ เพอกอใหเกดระบบสารสนเทศขนมาใชงานสงตางๆเหลาน เปนสงท

นกวเคราะหระบบจะตองทราบในเบองตน และสงทสาคญอกประการคอการนา

สารสนเทศเพอการบรหารเขาไปใช กบธรกจตางๆเพอใชในการตดสนใจในการ

บรหารงานใหเกดประโยชนสงสดในการบรหารงานตอไป

แบบทดสอบหนวยการเรยนรท 1

จงตอบคาถามใหสมบรณ

1. จงบอกความหมายของระบบ (System)

…………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………

2. จงบอกลกษณะสาคญของระบบ

…………………………………………………………………………………………

3. จงบอกและอธบายองคประกอบของระบบ

…………………………………………………………………………………………

4. จงบอกและอธบายถงประเภทของระบบ พรอมยกตวอยางและทาการเปรยบเทยบ

ระบบแตละประเภท

…………………………………………………………………………………………

5. ระบบงานทางคอมพวเตอร สามารถลมเหลวไดดวยสาเหตใดบาง

…………………………………………………………………………………………

6. ในการศกษาระบบจะตองพจารณามมมองใดบาง จงอธบาย

…………………………………………………………………………………………

7. จงยกตวอยางระบบธรกจทสนใจ และพจารณาวาควรจะพฒนานาระบบสารสนเทศ

เขาไปใชในดานใด อยางไร

…………………………………………………………………………………………

8. ขอมลและ สารสนเทศ มความแตกตางกนอยางไร จงอธบาย

…………………………………………………………………………………………

9. ระบบสารสนเทศเพอการจดการ มความสาคญอยางไร

…………………………………………………………………………………………

10. ใครเปนผใชระบบสารสนเทศเพอการจดการ

…………………………………………………………………………………………

ความสาคญของการวเคราะหและออกแบบระบบ

1. ความหมายของการวเคราะหและออกแบบระบบ

2. นกวเคราะหระบบ

3. คณสมบตของนกวเคราะหระบบ

4. หนาทและบทบาทของนกวเคราะหระบบ

5. ขนตอนการพฒนาระบบ

6. วฏจกรการพฒนาระบบ

1. สามารถบอกความหมายของการวเคราะหและออกแบบระบบได

2. สามารถบอกความหมายของนกวเคราะหระบบได

3. สามารถบอกคณสมบตของนกวเคราะหระบบได

4. สามารถบอกหนาทและบทบาทของนกวเคราะหระบบได

5. สามารถบอกขนตอนการพฒนาระบบได

6. สามารถอธบายวฏจกรการพฒนาระบบได

1. บอกความหมายของการวเคราะหและออกแบบระบบได

2. บอกความหมายของนกวเคราะหระบบได

3. บอกคณสมบตของนกวเคราะหระบบได

4. บอกหนาทและบทบาทของนกวเคราะหระบบได

5. บอกขนตอนการพฒนาระบบได

6. อธบายวฏจกรการพฒนาระบบได

แผนภมความคดรวบยอดความหมายของการวเคราะหและออกแบบระบบ

นกวเคราะหระบบ

คณสมบตของนกวเคราะหระบบ

หนาทและบทบาทของนกวเคราะหระบบ

ความสำคญของการวเคราะหและออกแบบระบบ

ขนตอนการพฒนาระบบ

วฏจกรการพฒนาระบบ

ความหมายของการวเคราะหระบบ และ การออกแบบ

ระบบ (SYSTEM) คอ การทาใหสวนประกอบทงหมด ซงตองมการตดตอ

สมพนธระหวางกน ใหบรรลตามเปาหมาย

การวเคราะหระบบ (SYSTEM ANALYSIS)

การศกษา และการวเคราะหรายละเอยดของระบบการทางานใหเปน

ปจจบน ลกษณะการกระทา และความสมพนธของการกระทาทตอเนอง จาก

องคประกอบหนงไปสองคประกอบอนๆ จนสามารถทจะจาลองรปแบบนนออกมา

เปนขนตอน ทจะนาไปเขยนโปรแกรม คาสง สงใหเครองคอมพวเตอรทางาน หรอ

ควบคมการทางานได

การวเคราะหระบบ และ การออกแบบ (SYTEM ANALYSIS AND DESIGN)

วธการทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหม ในธรกจใดธรกจหนง

หรอระบบยอยของธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะห

ชวยในการแกไขระบบสารสนเทศเดมทมอยแลวใหดขน การวเคราะหระบบกคอ

การหาความตองการ (REQUIREMENTS) ของระบบสารสนเทศวา คอ อะไร หรอ

ตองการเพมเตมอะไรในระบบ

การออกแบบคอ การนาเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผน ในการ

สรางระบบสารสนเทศนนใหใชงานไดจรง เชน ระบบงานขาย ความตองการของ

ระบบคอ สามารถตดตามยอดขายไดเปนระยะ เพอฝายบรหารสามารถปรบปรงการ

ขายไดทนทวงท

การออกแบบระบบ (SYSTEM DESIGN)

การออกแบบระบบเพอใหสามารถใชเครองคอมพวเตอรเขาทางาน และ

ควบคมการทางานตามขนตอนตางๆ ใหไดผลลพธทสมบรณ ตามความตองการ

ระบบงานปจจบน

การออกแบบแบงออกเปน 2 ชนด

1. LOGICAL DESIGN ไดแก การออกแบบ INPUT , OUTPUT , แฟมขอมล ฯลฯ

2. PHYSICAL DESIGN ไดแก การออกแบบ อปกรณทใชเปน INPUT , OUTPUT

การออกแบบ , สถานท , บคลากร

นกวเคราะหระบบ (SYSTEM ANALYSIS : SA)

ผททาหนาทวเคราะหระบบ และ ออกแบบระบบ ใหนาระบบเขามาใชไดกบ

คอมพวเตอร เพอประโยชนหรอ เพอชวยทางานใหไดประสทธภาพ

คณสมบตของนกวเคราะหระบบ

1. ดานความร (KNOWLEDGE)

1.1 ตองทราบถงจดมงหมาย และ นโยบายของหนวยงาน

INPUT OUTPUT

1.2 ตองทราบเทคนคการวเคราะหระบบ

1.3 ตองทราบและมความรดาน HARDWARE และ SOFEWARE

1.4 ตองทราบระบบงานธรกจ

2. ดานการศกษา (EDUCATION)

2.1 วทยาการคอมพวเตอร โดยตองผาน การเปนโปรแกรมเมอร , อบรมความร

ดานธรกจ , อบรมการวเคราะหระบบ ถงจะเปนนกวเคราะหระบบได

2.2 บรหารธรกจ โดยผานการอบรมคอมพวเตอร , อบรมการวเคราะหระบบ ถง

จะเปนนกวเคราะหระบบได

3. ดานประสบการณ (EXPERIENCE)

3.1 ดานคอมพวเตอร

3.2 ดานระบบงานธรกจ

4. คณสมบตเฉพาะตว (ATTRIBUTE)

4.1 มมนษยสมพนธด

4.2 เปนคนใจกวาง ยอมรบฟงความคดเหนของคนอน

4.3 มความเปนผนา

4.4 มความสามารถในการแกไขปญหา

4.5 ตองตดตามเทคโนโลยอยางสมาเสมอ

หนาทและบทบาทของนกวเคราะหระบบ

1. ANALYSIS ศกษาระบบงานปจจบน ทาหนาทวเคราะหระบบงาน

2. DESIGNER การออกแบบระบบ (HARDWARE , SOFEWARE)

3. TECHNICAL SUPPORT การออกแบบทางดานเทคนคตางๆ

4. TECHNICAL WRITER จดทาเอกสารระบบ

5. BEHAVIORAL SCIENTIST การออกแบบระบบ เพอการ USER

INTERFACE โดยใหระบบสามารถเชอมตอระหวาง USER กบ COMPUTER

6. PROGRAMMER ออกแบบโปรแกรม

ขนตอนการพฒนาระบบ(SYSTEM DEVELOPMENT CYCLE)

1. มการรเรมโครงการ และ การศกษาเบองตน (INTIATION OF SYSTEM

RFAFECT AND PRILIMINARY STUDY)

2. การวเคราะหระบบปจจบน (SYSTEM ANALYSIS)

3. การออกแบบระบบ (SYSTEM DESIGN)

4. การพฒนาระบบใหม (SYSTEM DEVELOPMENT)

5. การเรมปฏบตการตามระบบใหม (IMPTEMENTION)

6. การประเมนผลระบบงาน (EVALMAL)

7. การจดทาเอกสารคมอการใชงาน และ การฝกอบรม

วฏจกรการพฒนาระบบ

การศกษาเบ�องตนวตถประสงคไมชดเจน

- ขอมลไมเพยงพอ

- ออกแบบไมถก

ระบบลาสมย

มการเปล�ยนแปลงขอมล

การวเคราะหระบบ

การออกแบบระบบ

การพฒนาระบบใหม

การเร�มปฏบตงาน

ตามระบบใหม

การประเมนผล

จดทาเอกสารคมอ

ในเรองความสาคญของการวเคราะหและออกแบบระบบนน ควรจะทาความ

เขาใจและทาความรจกกบเรองของความหมาย ของการวเคราะหและออกแบบระบบ

เพอใหเกดความเขาใจจะไดใชวธการในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหม การ

วเคราะหจะชวยในการแกไขระบบสารสนเทศเดมทมอยแลวใหดขนโดยผทดาเนนการ

จะตองเปนนกวเคราะหระบบ ทมคณสมบตและสามารถปฏบตหนาทตางๆเพอใหเกด

สารสนเทศทสมบรณ และรถงขนตอนของการพฒนาระบบงาน เรยบเรยง กาหนด

ขนตอนของการพฒนาระบบงานไดอยางถกตอง เพอประโยชนหรอ เพอชวยทางาน

ใหไดประสทธภาพ

1.จงบอกความหมายของการวเคราะห และ ออกแบบ

ระบบ…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

………

2.จงบอกลกษณะของนกวเคราะหระบบรวมทงคณสมบตทนกวเคราะหระบบควรม

…………………………………………………………………………………………

3.จงบอกขนตอนของการพฒนาระบบวามกขนตอนอะไรบาง

…………………………………………………………………………………………

4.จงบอกวฏจกรการพฒนาระบบโดยการเขยนเปน

วงจร……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

5.ถาทานเปนนกวเคราะหระบบทานคดวาการวเคราะหและออกแบบระบบมความ

สาคญอยางไร

…………………………………………………………………………………………

ขนตอนและวธการในการวเคราะหและออกแบบ

1. การรเรมโครงการและการศกษาเบองตน

2. กาหนดปญหาและความตองการ

3. กาหนดวตถประสงคหรอเปาหมาย

4. ศกษาความเหมาะสมความเปนไปไดในการพฒนาระบบ

1. สามารถบอกวธการการรเรมโครงการและการศกษาเบองตนได

2. สามารถบอกวธกาหนดปญหาและความตองการได

3. สามารถบอกวธและขนตอนการกาหนดวตถประสงคหรอเปาหมายได

4. สามารถบอกวธและขนตอนการศกษาความเหมาะสมความเปนไปไดในการ

พฒนาระบบได

1. บอกวธการการรเรมโครงการและการศกษาเบองตนได

2. บอกวธกาหนดปญหาและความตองการได

3. บอกวธและขนตอนการกาหนดวตถประสงคหรอเปาหมายได

4. บอกวธและขนตอนการศกษาความเหมาะสมความเปนไปไดในการพฒนา

ระบบได

แผนภมความคดรวบยอดการรเรมโครงการและการศกษาเบองตน

กำหนดปญหาและความตองการ

กำหนดวตถประสงคหรอเปาหมาย

ศกษาความเหมาะสมความเปนไปไดในการพฒนา

การรเรมโครงการ และการศกษาเบองตน

การรเรมโครงการ และการศกษาเบองตน (INITIATION OF SYSTEM

PROJECT AND PRELIVENARY STUDY)

สาเหตการรเรมโครงการพฒนาระบบ

1. ตองปรบปรงระบบ (BROAD SYSTEM IMPROVEMENT)

- การปรบปรงการบรการลกคา

2. เพอการแกปญหา (PROBLEM SOLVING)

- ระบบทใชงานอยในปจจบน ไมสามารถปฏบตงานไดดเทาทควร

เชน เรองการออกรายงานอาจจะกนเวลานานเกนไป

3. ความตองการใหม (NEW REGUIREMENT)

- สารสนเทศทผลตโดยระบบปจจบน อาจจะไมดหรอไมสมบรณ

เชน ระบบการทาบตรประชาชน

4. ตองการใชเทคโนโลยใหมๆ (NEW TECHNOLOGY)

ผรเรมโครงการพฒนาระบบ

1. ผบรหาร

2. เจาหนาทในระบบ

3. ผเกยวของ , ผใชระบบ

4. นกวเคราะหระบบ (S / A)

การเขยนโครงการ

1. ตองมชอโครงการ การตงชอตองสน กะทดรดไดใจความ

2. หลกการและเหตผล

ปญหาทเกดขน

ปญหาใหญ

ปญหายอย

แนวทางในการแกปญหา

ผลทคาดวาจะไดรบ

3. จดมงหมายของโครงการ ถาสนสดโครงการจะไดอะไรขนมาใหม

4. วธดาเนนงานและบอกระยะเวลาในการดาเนนงาน GANT CHART

5. งบประมาณ คาวสด

คาครภณฑ

คาใชสอยตางๆ

6. ผรบผดชอบโครงการ การเสนอโครงการอาจจะเสนอขนมาหลายโครง

การดงนนผบรหารจะตองตงคณะกรรมการขนมาคดเลอก

การศกษาเบองตน

เมอคดเลอกโครงการไดแลวผบรหารจะตองตงคณะกรรมการขน มา

ทาการศกษาเบองตน (จะเปนชดเดยวกบคณะกรรมการคดเลอกโครงการ)

คณะกรรมการควรประกอบดวยบคคลเหลาน

1. ผเชยวชาญดานธรกจ หรอ กฎหมาย เพอใหระบบออกมาถกตอง

2. ผเชยวชาญดานเทคนค หรอ ผเชยวชาญระบบทกาลงจะพฒนา เชน

เจาหนาทในระบบนนๆ

3. นกวเคราะหระบบ (S / A)

หมายเหต สาเหตทตองทาการศกษาเบองตน กเพอลดการเสยงภย

ขนตอนการศกษาเบองตน

1. กาหนดปญหาและความตองการ (DETERMINATION OF

PROBLEMS AND REQUIREMENTS)

2. กาหนดวตถประสงคหรอเปาหมาย (SPECIFICATION OF

OBJECTIVE)

3. ศกษาความเหมาะสม ความเปนไปได (FEASIBILITY STUDY)

กาหนดปญหา และ ความตองการ

คณะกรรมการจะตองเขาไปศกษาภายในระบบ เพอหาสาเหตท

แทจรงของปญหา เนองจากปญหาทเขยนไวในโครงการ อาจจะไมใชปญหา

ทแทจรงกได นอกจากนคณะกรรมการตองรวบรวมความตองการของระบบ

ใหม

วธการรวบรวมขอมลทาไดดงน

1. สมภาษณ

2. แบบสอบถาม

3. การสงเกต

4. เอกสาร , คมอการปฏบตงาน , แผนภม , บนทกเสนอ , เอกสารสงงาน

โดยศกษาใหไดดงน

1. WHAT ? ปญหาทแทจรง

2. WHERE ? ปญหาเกดตรงไหน

3. WHEN ? ปญหาเกดขนเมอใด

4. HOW ? ปญหาเกดอยางไร

5. WHO ? เกดเพราะใคร เจาหนาทคนไหน

ตวอยาง ปญหาจากการดาเนนงานของระบบงานทะเบยนนกศกษาของ

สถาบนการศกษาแหงหนง เกดปญหาในขนตอนการดาเนนการลงทะ

ลงทะเบยนดงน

1. มจานวนนกศกษามากทตองลงทะเบยนในชวงประกาศการลงทะเบยน

เจาหนาท ทเกยวของไมสามารถบรการไดอยางทวถง

2. เอกสารตางๆ มจานวนมาก และในบางครงเอกสารมไมครบถวน

3. นกศกษาลงทะเบยนเรยนวชาผดพลาด

4. อาจารยทปรกษาใหคาปรกษานกศกษาไมทวถง

5. การชาระเงนมหลายลกษณะ

- เงนสด

- การผอนชาระ

- ใชกองทนกยม

ซงทาใหมเอกสารทเกยวของจานวนมาก เพมภาระการตรวจสอบ

เอกสารของเจาหนาท

6. นกศกษาใชเวลาในการลงทะเบยนมาก เนองจากมขนตอนมากขน

7. บคลากรมไมเพยงพอ และ ทางานผดพลาดบอย

ฉะนนจากการศกษาจากระบบงานเดม ทดาเนนการอยในปจจบน ทา

ใหทราบถงปญหา และ ขอบกพรองของระบบงานเดม ซงสงผลกระทบตอ

ประสทธภาพในการดาเนนงาน ทาใหเกดแนวคด พฒนาระบบใหม ซง

ปญหาและขอบกพรองทเกดขน อาจสรปไดดงน

1. ระบบทมอยแลวไมสามารถตอบสนองความตองการทแทจรง

ของผใช หรอผใชไมมความพงพอใจตอระบบทมอย และขาด

การประสานงานทด

2. ระบบทใชงานอยอาจจะไมสามารถสนบสนนการดาเนนงานทด

3. ระบบทมอยมองคประกอบของเทคโนโลยทไมเหมาะสม หรอ

ลาสมย

4. ระบบทมอยมขนตอนในการใชงานยงยากและซบซอน

5. ระบบทมอยมการดาเนนการผดพลาดบอยครง

6. ระบบเอกสารในระบบถกตดเกบไมเปนระบบระเบยบและม

มาตรฐานตา มผลทาใหคนหาขอมลลาชา

กาหนดวตถประสงคหรอเปาหมาย (ระบบใหม)

หลกเกณฑการกาหนดวตถประสงค

1. ตองกาหนดแนวทางในการแกปญหาอยางกวางๆอาจกาหนดตามแนวทาง

ในการแกปญหาตามโครงการถาปญหาทแทจรงเปนไปตามโครงการ

ตวอยาง แกปญหา คอ การนาคอมพวเตอรมาใชเพอชวยแกปญหา

2. กาหนดขอบเขตในการแกปญหา

3. กาหนดงบประมาณ , เวลา

4. นาเอาปญหา ความตองการ และ วธแกปญหา ทงหมดไปปรกษา

ผบรหาร แลวกาหนดเปนวตถประสงค

5. เรยงความสมพนธของวตถประสงค

วตถประสงคทกาหนดควรม 2 ประเภท

1. วตถประสงคในการแกปญหา

2. วตถประสงคในการทาใหระบบดขน

ศกษาความเหมาะสม ความเปนไปไดในการพฒนาระบบ

เปรยบเทยบ 2 ระบบ คอ

1. ระบบปจจบน

2. ระบบทเสนอ

วาระบบใดควรจะมความเหมาะสมมากกวากน

วตถประสงคของการศกษาความเหมาะสม

1. เพอวเคราะหเปรยบเทยบ ความเหมาะสมของระบบปจจบนกบระบบท

เสนอ เพอการวเคราะหและเปรยบเทยบ

2. เพอสามารถชใหเหนความแตกตางระหวา 2 ระบบ

3. เพอเปนขอมลสาหรบชวยในการตดสนใจของผบรหาร

ขนตอนของการศกษาความเหมาะสม

1. วางแผนการศกษาความเหมาะสม เพราะตองใชเงนงบประมาณ

1.1 กาหนดวตถประสงคขอบเขต

1.2 กาหนดเวลาและคาใชจาย

1.3 กาหนดวธการศกษาความเหมาะสม

- การจดใหมการพบปะพดคยกนถงปญหา

- การจดสมมนา

2. ลงมอศกษาความเหมาะสม

2.1 ประเมนผลและเปรยบเทยบความเหมาะสม โดยศกษาระบบ

ปจจบน และระบบใหมแลวเปรยบเทยบความเหมาะสมเหลาน

2.1.1 ความเหมาะสมของงาน (APPLICATION

FEASIBILITY)

- ดปรมาณงานกบความสามารถของ

ระบบวาสมพนธกนหรอไม

- ศกษาความเหมาะสมดานระบบการ

ทางานจานวน

INPUT,PROCESS,OUTPUT

เหมาะสมกบความสามารถของระบบ

หรอไม

2.1.2 ความเหมาะสมขององคกร (ORGANIZATION

FEASIBILITY)

ศกษารายละเอยดของบคลากร ททางาน เรมจาก

1. MANAGEMENT SYSTEM ระบบ

การบงคบบญชา

2. JOB POSITION ตาแหนงหนาท

3. SALARY LEVELS การจดลาดบ

เงนเดอน

4. GROUP RELATIONSHIP

ความสมพนธในกลม

5. TRAINING ANS EDEICATION

การอบรม

6. CHANGE IN WORK HABITS

ลกษณะนสยการทางาน

2.1.3 ความเหมาะสมดานเทคนค (TECHNICAL

FEASIBILITY)

ศกษาเครองมอเครองใช และ วธการททางาน

2.1.4 ความเหมาะสมดานการปฏบตงาน

(OPERATIONAL FEASIBILITY)

ความเปนไปไดของระบบใหมทจะใหสารสนเทศท

ถกตองตามความตองการของผใชงาน

2.1.5 ความเหมาะสมดาน เศรษฐศาสตร

(ECONOMICAL FEASIBILITY)

วเคราะหคาใชจายในปจจบนและอนาคต คานงถง

ตนทนคาใชจายในการพฒนาระบบงาน และความ

คมคาของระบบ

2.1.6 ความเหมาะสมดานความถกตอง (LEGAL

FEASIBILITY)

2.2 จดทาขอเสนอแนะ (RECOMMEUTATION)

2.3 จดทาเอกสารการศกษาความเหมาะสม (DOCUMENTING

THE FEASIBILITY PROJECT)

- ปญหาและความตองการ

- วตถประสงค

- ผลการศกษาความเหมาะสม

- ขอเสนอแนะ

สรปผลการศกษา

เสนอโครงการ

โครงการไดรบอนมตแลว

กาหนดปญหาและความตองการ

กาหนดวตถประสงค

ศกษาความเหมาะสม

เขยนเอกสารรายงาน

พรอมขอเสนอแนะ

ลงมอพฒนาระบบ

ผบรหารพจารณา

ความเหมาะ

สมของงาน

ความเหมาะ

สมขององคกร

ความเหมาะสม

ทางดานเทคโนโลย

ดานเศรษฐศาสตร

ดานการปฏบตงาน

ดานความถกตอง

ขนตอนและวธการในการวเคราะหและออกแบบ จะเรมตนขนเมอมโครงการ

เกดขนจากการเสนอตอผบรหารผานการอนมตแลวกจะไปดาเนนการศกษาเบองตนใน

ระบบงานนนๆโดยขนตอนการศกษาเบองตนประกอบดวย

1.กาหนดปญหาและความตองการ (DETERMINATION OF PROBLEMS

AND REQUIREMENTS)

2.กาหนดวตถประสงคหรอเปาหมาย (SPECIFICATION OF OBJECTIVE)

3.ศกษาความเหมาะสม ความเปนไปได (FEASIBILITY STUDY)

การจะทาสารสนเทศทสมบรณจะตองรถงขนตอนและวธการในการวเคราะห

และออกแบบตามขนตอนทถกตอง การกาหนดขนตอนของการพฒนาระบบงานได

อยางถกตอง จะทาใหเกดประโยชนหรอ เพอชวยทางานใหไดประสทธภาพมาก

ยงขน

1.จงเขยนโครงสรางของการเขยนโครงการโดยละเอยด

…………………………………………………………………………………………

2.จงอธบายขนตอนของการศกษาเบองตน

…………………………………………………………………………………………

3.การศกษาความเหมาะสมควรศกษาความเหมาะสมดานใดบาง …………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

4.เหตใดนกวเคราะหระบบจาเปนตองศกษารปแบบองคกรกอนทจะทาการรวบรวม

เพอ กาหนดความตองการ (REQUIREMENTS)

…………………………………………………………………………………………

5.หากความตองการไมตรงกนระหวางผใชงานกบนกวเคราะหระบบ คดวาเกดปญหา

ใดตามมา และแกไขปญหานอยางไร

…………………………………………………………………………………………

กรณศกษา

รานซด A ซงม VCD และ DVD ใหลกคาเชาและจาหนาย ขณะนการ

ดาเนนงานทาโดยพนกงาน ปจจบนกจการของรานดขน มลกคามากขนการดาเนนงาน

ของรานไมสะดวก เชน ไมทราบวาทางราน ม VCD และ DVD อยจานวนเทาใด มชอ

อะไรบาง สมาชกมาเชา มกคนชออะไรบาง คนไหนเชาเรองใดไป การพมพรายชอ

หนงใหม ๆ ฯลฯ สมมตวา ทานเปนพนกงานของราน ควรจะทาการออกแบบและ

พฒนาโปรแกรมอยางไร

6.จงนากรณศกษาขางตนมาเขยนโครงการเพอนาสารสนเทศเขาไปใชในงาน …………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

7 . จากกรณศกษาจงทาการศกษาเบองตน จงกาหนดปญหาและความตองการ …………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

8.จากกรณศกษาจงทาการศกษาเบองตน จงกาหนดวตถประสงคและความ

ตองการ…………………………………………………………………………………

………

…………………………………………………………………………………………

9.จากกรณศกษาจงทาการศกษาเบองตน จงศกษาความ

เหมาะสม………………………………………………………………………………

………

…………………………………………………………………………………………

10.ถาทานเปนนกวเคราะหระบบทานคดวาการวเคราะหและออกแบบระบบมความ

สาคญอยางไร

…………………………………………………………………………………………

เครองมอทใชในการวเคราะหและออกแบบระบบ

1. แผนภมการจดองคกร

2. แผนภมแกนทชารต

3. แผนภมแสดงการไหลของงาน

4. แผนภมการทางานของระบบงาน

5. แผนภมแสดงขนตอนการทางานของโปรแกรม

6. แผนภมแสดงการระบขนตอนการทางาน

7. แผนภมการเขยนบรรยายเงอนไขการทางานของระบบ

8. แผนภมการแสดงความสมพนธของเงอนไขระบบงาน

9. แผนภมแสดงการตดสนใจ

10. แผนภมแสดงการเคลอนทของขอมลในระบบงาน

11. แผนภมแสดงการทากจกรรมในระบบงาน

12. แผนภมแสดงการไหลของขอมล

13. พจนานกรมขอมล

1. สามารถใชแผนภมการจดองคกรได

2. สามารถใชแผนภมแกนทชารตได

3. สามารถใชแผนภมแสดงการไหลของงานได

4. สามารถใชแผนภมการทางานของระบบงานได

5. สามารถใชแผนภมแสดงขนตอนการทางานของโปรแกรมได

6. สามารถใชแผนภมแสดงการระบขนตอนการทางานได

7. สามารถใชแผนภมการเขยนบรรยายเงอนไขการทางานของระบบได

8. สามารถใชแผนภมการแสดงความสมพนธของเงอนไขระบบงานได

9. สามารถใชแผนภมแสดงการตดสนใจได

10. สามารถใชแผนภมแสดงการเคลอนทของขอมลในระบบงานได

11. สามารถใชแผนภมแสดงการทากจกรรมในระบบงานได

12. สามารถใชแผนภมแสดงการไหลของขอมลได

13. สามารถใชพจนานกรมขอมลได

1. เขยนแผนภมการจดองคกรได

2. เขยนแผนภมแกนทชารตได

3. เขยนแผนภมแสดงการไหลของงานได

4. เขยนแผนภมการทางานของระบบงานได

5. เขยนแผนภมแสดงขนตอนการทางานของโปรแกรมได

6. เขยนแผนภมแสดงการระบขนตอนการทางานได

7. เขยนแผนภมการเขยนบรรยายเงอนไขการทางานของระบบได

8. เขยนแผนภมการแสดงความสมพนธของเงอนไขระบบงานได

9. เขยนแผนภมแสดงการตดสนใจได

10. เขยนแผนภมแสดงการเคลอนทของขอมลในระบบงานได

11. เขยนแผนภมแสดงการทากจกรรมในระบบงานได

12. เขยนแผนภมแสดงการไหลของขอมลได

13. เขยนพจนานกรมขอมลได

แผนภมความคดรวบยอดแผนภมการจดองคกร

แผนภมการทำงานของระบบ

แผนภมการเขยนบรรยายเงอนไขการทำงานของระบบ

แผนภมแสดงการทำกจกรรมในระบบงาน

แผนภมแกนทชารต

แผนภมการไหลของงาน

แผนภมขนตอนการทำงานของโปรแกรม

แผนภมแสดงการระบขนตอนการทำงาน

แผนภมแสดงความสมพนธของเงอนไขระบบงาน

แผนภมการตดสนใจ

แผนภมแสดงการเคลอนทของขอมลในระบบงาน

แผนภมการไหลของขอมล

พจนานกรมขอมล

เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล และ พฒนาระบบ (INFORMATION

RECORDING TECHNIGVES)

CHARTING คอ แผนภมแสดงความสมพนธของหนวยงานตางๆ มหลายชนด

1. แผนภมการจดองคกร

1.1 ORGANIZATION ON CHART เปนแผนภมแสดงการจดองคกร

อธการ

รองอธการฝายวางแผน รองอธการฝายวเทศสมพนธรองอธการฝายวชาการรองอธการฝายบรหาร

ฝายการเงนสำนกอธการ ฝายพสด

คณะเทคโนโลยสารสนเทศคณะวทยาศาสตร คณะบรหารธรกจ

รปท 4.1 แผนผงองคกรการบรหารงานในมหาวทยาลย

1.2 PHYSICAL LAYOUT CHART เปนแผนภมแสดงการจดสานกงาน

แผนภมการจด FLOOR

รปท 4.2 แผนภมการจดสานกงาน

1.3 ACTIVING CYCLE CHART เปนแผนภมแสดงการทางาน เทยบกบ

เวลา ใชเขยนในกรณทงานนน ใชเวลาทาทแนนอนตรงเวลา

รปท 4.3 แผนภมแสดงการทางานเทยบกบเวลา

เคาเตอรรบเร�อง

ตเกบเอกสาร นกศกษา

หวหนาฝายทะเบยน

DEOARTMENT

ACTIVITY

PAYROLL

WEEKLY

1-8-200

SYSTEM ANALYST

MONDAY TUESDAY WEDNESDAY THURSDAY FRIDAY

24002400

2.แผนภมแกนทชารต

GANTT CHART เปนแผนภมแสดงการทากจกรรม เวลาทใชในการทากจกรรมนนๆ

กจกรรม ระยะเวลา

ม.ค. ก.พ. ม.ค เม.ย พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค.

1. ศกษาเบองตน

2. รวบรวมขอมล

3. วเคราะหขอมล

4. ออกแบบระบบใหม

รปท 4.2 แผนภมแสดงการทากจกรรม

3.แผนภมแสดงการไหลของงาน

DOCUMENT FLOWCHART การเขยนคลาย PROGRAM FLOECHART ผง

งานเปนแหลง กาเนด และ แหลงใชงาน

รปท 4.4 แผนภมแสดงแหลงกาเนดและแหลงใชงาน

4.แผนภมการทางานของระบบงาน

SYSTEM FLOWCHART ผงงานเปนการทางานของคอมพวเตอร

รปท 4.5 แผนภมแสดงการทางานของคอมพวเตอร

5.แผนภมแสดงขนตอนการทางานของโปรแกรม

PROGRAM FLOWCHART เปนแผนภมแสดงการไหลของงานดวยลกศร เรยกวา

“ผงงาน” เปนผงงานแสดงขนตอนการทางานโดยละเอยด โดยการเขยนขน ตอนการ

ทางานลงในสญลกษณตางๆ

รปท 4.6 แผนภมแสดงการไหลของงาน

MASTER

CHANGE

EMPLAYER

STATUS

CHANGE

ROUTINE

MASTER FILE

UPDATE

REPORT

MASTER

UPDATE

PAYROLL

MASTER

PAYROLL

MASTER

REPORT

เกบโดยโปรแกรม

พนกงานเปลยนสถานะภาพ

SUM=SUM+X

X=1000

PRINT SUM

การแสดงการหาผลบวกของเลข 500 ถง 1000

6.แผนภมแสดงการระบขนตอนการทางาน

PROCEDURE CHART เปนแผนภมแสดงการทางาน โดยแสดงวางานททาอยางไร

กาหนดดวยสญลกษณ แสดงเฉพาะขนตอนการทางานอยางเดยว โดยการนาเอา

สญลกษณ มาระบขนตอนการทางาน

สญลกษณม 5 อยาง

1. การตรวจทาน (INSPECTION)

2. หยดชวคราว (DELAY)

3. การสงผาน (TRANSPORT)

4. การทากจกรรม (OPERATION)

5. การเกบตวอยาง (FILE)

แบงออกเปน 3 ชนด

6.1 FLOW PROCESS CHART

6.2 PROCEDURE ANALYSIS CHART

6.3 PROCEDURE FLOWCHART

6.1 FLOW PROCESS CHART

รปท 4.7 แผนภมแสดงขนตอนการทางาน

FORM (การกรอกแบบฟอรม)

FILLED BY SALEMAN (ไปขายของ)

TEMPORARY STORAGE UNTIL END OF SALE CYCLE (กลบมาชวคราว)

FORM EXTERACTED FROM STORAGE AND BATCH (ทำใหสมบรณ)

PAST TO HEAD OFFICE (สงไปสำนกงานใหญ)

FORM STAMPED NITH RECETVED DATE (ประทบตราลงวนท)

INTERNAL MAIL TO DATA PREPARATION (อยในสำนกงานใหญ)

VISUALLY CHECK BY SUPERVISOR (ตรวจงานดวยสายตา)

BATCH ALLOCATION TO DATA PREPARATION OPERATOR (ถกบนทกเกบ)

FORM KEYED (ลงในแบบฟอรม)

FILE (เกบลงแฟม)

6.2 PROCEDURE ANALYSIS CHART

ACTIVITY

1. กรอกแบบฟอรม

2. ไปขายของ

3. กลบมาชวคราว

4.ทาใหสมบรณ

5. สงไปสานกงาน

ใหญ

6. ประทบตราลง

วนท

7.อยในสานกงาน

8. โสตทศนตรวจ

ดวยสายตา

9. ถกบนทกเกบ

10. ลงในฟอรม

11.เกบลงแฟม

6.3 PROCEDURE FLOWCHART

SALEMAN HEAD

OFFICE

PREPARATION

SUPER VISOR

PREPARATION

OPERATOR

7. แผนภมการเขยนบรรยายเงอนไขการทางานของระบบ

STRUCTURE ENGLISH การเขยนบรรยายเปนประโยคภาษาองกฤษ

ประกอบดวย IF..……..ELSE ………THEN

- เงอนไขหลก อนแรกขนตนดวย IF

- เงอนไขหลก อนตอไปขนตนดวย ELSE

- เงอนไขรอง

- เงอนไชรอง อนแรกขนตนดวย IF

- เงอนไขรอง อนถดไปขนดวย ELSE

WAITING

STAMP DATEFORM EXTRACTED

AND BATCH

PENDING END OF

SALE CYCLE

VISURLLY

ALLOCATE TO

OPERATORFILE

- สงททา ขนตนดวย THEN (หรอไมม THEN กได)

IF (เงอนไขหลกอนท 1)

IF (เงอนไขรอง 1.1)

THEN (สงทตองการ)

ELSE (เงอนไขรอง 1.2)

THEN (สงทตองการ)

ELSE (เลอนไปหลกอนท 2)

THEN (สงทตองทา)

ตวอยาง STRUCTURE ENGLISH

IF THE CUSTOMER IS BOOKSTORE

IF ORDER SIZE LESS THAN OR EQUAL 6 COPIES

NO. DISCOUNT ALLOW

ELSE ORDER SIZE MORE THAN 6 COPIES

ALLOW 25% DISCOUNT

ELSE THE CUSTOMER IS LIBRASIAN OR INDIVIDMAL

IF ORDER SIZE LESS THAN 6 COPIES

ON DISCOUNT ALLOW

ELSE ORDER SIZE 6 – 19 COPIES

ALLOW 5% DISCOUNT

ELSE ORDER SIZE 20 – 49 COPIES

ALLOW 10% DISCOUNT

ELSE ORDER SOZE MORE THAN OR EQNAL 50

COPIES

ALLOW 15% DISCOUNT

8. แผนภมการแสดงความสมพนธของเงอนไขระบบงาน

DECISION TREE มการเขยนทมลกษณะการเขยนเหมอนตนไม

รปแบบการเขยนเรมตนดวย

ตวอยาง

9. แผนภมแสดงการตดสนใจ

DECISION TABLE (ตารางการตดสนใจ) ประกอบดวย 2 สวน

9.1 แสดงความสมพนธของเงอนไข วาเงอนไขมความสมพนธอยางไร

ความสมพนธของเงอนไขเชอมดวย “AND”

ถาเปนจรงใหใช “Y” หรอ ”T”

ถาเปนเทจใหใช “N” หรอ ”F”

TYPE OF CUSTOMER SIZE OR ORDER DISCOUNT

กจกรรมท�ทา

เง�อนไขหลก 1

เง�อนไขหลก 2

เง�อนไขรอง 1.1

ส�งท�ตองทา 1

DECISION TREE

DISCOUNT

BOOK STORE

LIBRERICES

INDIVIDUAL

6 OR LESS

MORE THE N 6

50 OR MORE

20 - 49

6 - 19

LESS THEN 6

ในสวนท 1 จงแบงออกเปน 2 สวน

1. CONDITION STUB เปนเงอนไขทรวบรวมมา

2. CONDITION ENTRY เปนเงอนไขทกาหนดขนมาโดย

ใหสอดคลองกบเงอนไข

9.2 แสดงสงทตองทา (ACTIVITY) จะตองทาตามเงอนไข ขอใด

สวนท 2 จงแบงเปน 2 สวน

1. ACTION STUB

2. ACTION ENTRY

ตารางการตดสนใจ

CONDITION STUB CONDITION ENTRY

1 2 3 4 5 6

1. รานขายหนงสอ T T T F F F

2. สงซอไมเกน 6 เลม T F F F F F

3. สงซอ 6 เลมขนไป T T F F F F

4. หองสมดหรอซอสวนตว F F T T T T

5. สงซอนอยกวา 6 เลม F F F F F T

6. สงซอ 6 – 19 เลม F T F F T F

7. สงซอ 20 – 49 เลม F F F T F F

8. สงซอ 50 เลมขนไป F F T T F F

1. ลด 25 % T

2. ลด 15 % T

3. ลด 10 % T

4. ลด 5 % T

5. ไมมสวนลด T T

ACTION STUB ACTION ENTRY

10. แผนภมแสดงการเคลอนทของขอมลในระบบงาน

INFORMATION ANALYSIS เปนผงงานแสดงการเคลอนทของขอมล ทง INPUT

และ OUTPUT

รปท 4.10 แผนภมแสดงเคลอนทของขอมล

VENDER ใบส�งซ�อ

ของท�ขอใบเบกไป

RECREROING

( ฝายตรวจรบ)

PURCHASING

( ฝายจดซ�อ)

INVENTORY

( ฝายควบคม)ใบเบกของ

INFORMATION ANALYSIS

11. แผนภมแสดงการทากจกรรมในระบบงาน

HIPO (HIERARCHY PLUS INPUT PROCESS AND OUTPUT) ผงงานแสดง

ผทากจกรรมขอมลนาเขา ขบวนการทางาน และ OUTPUT

สญลกษณ HIPO

ผทากจกรรม

กจกรรม= PROCESS

= DOCUMENT (I/O)

= FILE (DATA STORE)

= CONNECTION

= MAJOR PROCESS

= MINOR PROCESS

= UPDATE

= REFERENCE (อางอง)

= CEEATE

รปท 4.11 แผนภมแสดงผทากจกรรมขอมลนาเขา ขบวนการทางาน และ OUTPUT

ลกคา

สอบถาม

พนกงาน

CHACK STORE

พนกงาน

ลงบนทก

พนกงาน

UPDATE

BALLON HAND

HIPO (HIERARCHY PLUS INPUT PROCESS AND OUTPUT

12. แผนภมแสดงการไหลของขอมล

DFD (DATA FLOW DIAGRAM) เปนผงงานแสดงรายละเอยดของขอมลทง

INPUT และ OUTPUT และแสดงการไหลของขอมล

สญลกษณทใช DFD SYMBOLS

วธเขยน DFD

1. SOURCE คอ แหลงกาเนดหรอ จดเรมตนของขอมล อาจจะมหลาย

แหลงกได

2. SINK คอ จดปลายทางของขอมลอาจมหลายปลายทางกได

3. PROCESS คอ การเปลยนแปลง INPUT DATA FLOW ใหเปน

OUTPUT DATA FLOW ใหการเขยน PROCESS แตละPROCESS

ตองมทง INPUT และ OUTPUT เสมอ

= DATA FLOW

, , = PROCESS

OR = FILE / DATA STORED

= SOURCE / SINK

4. DATA STORE หรอ FILE หมายถงทเกบขอมล

5. DATA FLOW หมายถง ตวสงขอมลระหวางงานตางๆ

- ระหวาง PROCESS ไป PROCESS

- ระหวาง SOURCE ไป PROCESS

- ระหวาง PROCESS ไป STNK

หมายเหต 1. แตละ PROCESS ควรมการกาหนด ชอ และ เลขท ชอของ

PROCESS เขยนดวยตวพมพเลก (ภาษาองกฤษ)

2. DATA FLOW เขยนดวยตวพมพเลก

3. DATA STORE , SOURCE , SINK เขยนตวพมพใหญ

ขนตอนการวเคราะห จะเรมตนดวยการวเคราะหระบบงานเดมทดาเนนการ

อยในปจจบน เพอจะไดทราบถงขนตอนการปฏบตงานปจจบน และทาการสราง

แบบจาลองเชงตรรกะ (LOGICAL MODEL) ใหม ซงเปนแผนภาพกระแสขอมล

(DATA FLOW DIAGRAM : DFD) ทแสดงถงกระบวนการ (PROCESS) และ

ขอมล (DATA) ทเกยวของในระบบ รวมทงแบบจาลองขอมล (DATA MODEL) ท

แสดงถงความสมพนธ ระหวาง เอนตต (ENTITY) ตางๆ ในระบบ

DFD ระดบสงสด (CONTEXT LEVEL DATA FLOW DIAGRAM)

DFD ระดบสงของงานใดงานหนง มชอเรยกอกอยางหนงวา “CONTEXT

DIAGRAM” ซงระดบน จะบอกวาระบบทเราสนใจ ม INPUT เปนอะไร ผลลพธท

ไดจากระบบ และขอมลท เกยวของกบระบบภายนอก

CONTEXT DIAGRAM

หนวยจดการ

สอบ

การสอบฯ

ประกาศรบสมครสอบ

บญชกรอกคะแนน

ผลการสอบ

สมครสอบผสมครสอบ

OLD PHYSICAL MODEL 0 / 1

ใบสมครสอบ

รบสมครสอบบญชรายช�อ

ผสมครสอบ

ตรวจสอบคณ

สมบต

บญชรายช�อ

ผมสทธ�เขาสอบ

ออกประกาศประกาศรายช�อผม

สทธ�สอบแขงขน

ออกประกาศ ผงท�น�งสอบ

OLD PHYSICAL MODEL 0 / 2

คะแนนสอบสมภาษณ

และ ภาคปฏบต

ตรวจขอสอบ

ประกาศผลสอบ

แขงขน

รวมคะแนน

ออกประกาศ

กรอกคะแนน บญชกรอกคะแนน

คะแนนสอบกระดาษคาตอบ

จดลาดบ

NEW PHYSICAL MODEL 1 / 1

บตรรายช�อผมสทธ�

เขาสอบ

รบสมครสอบและให

เลขประจาตวสอบ

บญชกาหนดเลข

ประจาตวสอบ

ประกาศรบสมคร

สอบ

กาหนดเลขประ

จาตว

ใบสมครสอบ

ตรวจสอบคณ

สมบต

MASTER

รายงานขอมลผด

พลาด

MASTER

NEW PHYSICAL MODEL 1 / 2

ประกาศรายช�อ

ผมสทธ�เขาสอบออกรายงาน

MASTER

ออกรายงาน ผงท�น�ง

ออกรายงาน

บญชลงช�อผเขาสอบ / สงกระดาษคาตอบ

ออกรายงาน

บญชลงช�อผเขาสอบ สมภาษณ

บญชลงช�อผเขาสอบ ภาคปฏบต

บญชลงช�อผเขาสอบ วธการสอน

บญชใหคะแนนสมภาษณ

บญชใหคะแนนภาคปฏบต

บญชใหคะแนนวธการสอน

บญชคะแนนรวม /

เฉล�ยคะแนน สทภาษณ

เฉล�ยคะแนน ภาคปฏบต

เฉล�ยคะแนนวธสอน

OLD LOGICAL MODEL 0 / 1

หนวยจด

การสอบ

รบสมคร

สอบ

ผสมคร

สอบ

สมครสอบ

บญชรายช�อผสมครสอบ

ประกาศรบสมครสอบ

D2 บญชรายช�อผมสทธ�เขาสอบ

ประกาศรายช�อผมสทธ�สอบแขงขน

D3 ผงท�น�งสอบประกาศรายช�อผมสทธ�เขาสอบแขงขน

สอบ

D5 กระดาษคาตอบ D6 คะแนนสอบ

ประมวล

D7 บญชกรอกคะแนน

ประกาศ

D8 ประกาศผลสอบการแขงขน

หนวยจด

การสอบ

ผสมคร

สอบ

NEW LOGICAL MODEL 1 / 1

D1 บญชรายช�อผสมครสอบ

หนวยจด

การสอบ

ผสมคร

สอบ รบสมครสอบ1.

D0 เลขประจาตวสอบประกาศรบสมครสอบ

สมครสอบ

D2 บญชรายช�อผมสทธ�เขาสอบ

2.ประกาศราบช�อผมสทธ�สอบแขงขน

D3X บญชรวมคะแนน / เฉล�ยคะแนน

D2X บญชใหคะแนน

D1X บญชลงช�อ D4 ผงท�น�งสอบ

D3 ประกาศรายช�อผมสทธ�เขาสอบแขงขน D9 บญชรายช�อผขาดสอบ

สอบ3.

D5 กระดาษคาตอบ D6 คะแนนสอบ

ประมวล

D7 บญชกรอกคะแนน

ประกาศ

D8 ประกาศผลการสอบแขงขน

หนวยจด

การสอบ

ผสมครสอบ

ผลการสอบบญชกรอกคะแนน

หมายเหต ในระดบน DFD จะยงไมมการเกบขอมล จะเรมเกบขอมลในระดบน

ถดลงไป (ระดบลาง) จะเหนไดวา DFD ระดบสงไมเพยงพอทจะบอก

รายละเอยดของการทาการทงหมดของระดบ ดงนนจงจาเปนตองแตกเปน

ระดบลางลงมาตอไป ซงจะทาให DFD ตางระดบเกดขน และ การแตก

ระดบลงมาจะตองมการเกบขอมลเพอนาไปใชในภายหลง

ENTIY RELATIONSSHIP DIAGRAM (ERD)

เปนเครองมอทแสดงใหเหนถงขอมลและความสมพนธของขอมลตางๆทมตอ

กนในระบบงาน กาหนดคาความสาคญของ เอนตต ในความสมพนธในแตลกษณะ

RELATIONSHIP MODEL เปนเครองมอทแสดงใหถงขอมล และความสมพนธของ

ขอมลตาง ๆ ทมอยในระบบ โดย DIAGRAM นม CARDINALITY เปนสงท

กาหนดคาความสมพนธ ของ ANTITY ในความสมพนธแตละลกษณะ เชน 1 :1 , 1 :

m , m : n ซงอาจใชสญลกษณแทนไดดงน

ตวอยาง. สญลกษณแสดงความสมพนธ และ CARDINALITY

รปท4.12 แสดงความสมพนธ และ CARDINALITY

หรอ

1 1 | |

ตวอยาง ความสมพนธของแอนตตในระบบทะเบยนนกศกษา

รปท4.13 ความสมพนธของแอนตตในระบบทะเบยนนกศกษา

ภาคการศกษาหนงลงทะเบยนไดหลาย

คณะหนงมนกศกษาสงกดไดหลายคน

สาขาหนงมนกศกษาสงกดไดหลายคน

หนงคณะสามารถมหลายสาขาวชา

นกศกษาหลายคนลงทะเบยนไดหลายวชา

คณะหนงมอาจารยสงกดอยหลายคน

อาจารยหลายคนสอนไดหลายวชา

ภาคการศกษา | วชาลงทะเบยน

คณะ | นกศกษา

สาขา | นกศกษา

คณะ | สาขา

นกศกษา วชาเรยน

นกศกษา | วชาลงทะเบยน

คณะ |

อาจารย วชาเรยน

อาจารย

วชาเรยน

วชาเรยน รายวชาสอน อาจารย |

ตวอยาง

ENTIY RELATIONSSHIP DIAGRAM (ERD) ระบบทะเบยนนกศกษา

รปท4.14 ENTIY RELATIONSSHIP DIAGRAM (ERD) ระบบทะเบยนนกศกษา

13.พจนานกรมขอมล

DATA DICTIONARY เนองจากDATA FLOW (INPUT FLOW และ OUTPUT

FLOW) ไมไดบอกรายละเอยดไว ดงนน รายละเอยดของ DATA FLOW จงนามา

เขยนไว ท DATA DICTIONARY

รายละเอยดของ DATA DICTIONARY

1. DATA NAME = ชอของ DATA

2. ALIASE = ชออนทมความหมายเหมอนกน

3. DISCRIPTION = คาอธบายลกษณะของ DATA

4. FORMAT = รปแบบขอมล วาเปนตวอกษร ม ตวเลข ม ขนาด

นกศกษา รายวชา

ลงทะเบยน วชาเรยน

ภาคการศกษา

คณะ อาจารย รายวชาทสอน

สาขา

5. LOCATION = บอกทพบขอมลน (พบท REPORT ,

DOCUMENT)

สญลกษณทใชในพจนานกรมขอมล

1. = หมายความวา เทากบ

2. + หมายความวา และ

3. [ ] หมายความวา เปรยบเทยบ , ใหเลอกเพยงอนใดอนหนง

4. { } หมายความวา ทาจากจานวนตาสด ถง จานวนสงสด

5. ( ) หมายความวา สวนประกอบทมหรอไมมกได

6. * COMMENT * หมายความวา หมายเหต ใหเขยนอยภายใตเครองหมาย

*………….*

7. “ “ หมายความวา เปนคาเจาะจงวาใน FILED มคาอะไรอยแลว

ตวอยาง

RELATION ATTRIBUTE DESCRIPTION TYPE PK FK REFERENCE

REGISTER

CODE รหสนกศกษา CHAR(8) YES YES STUDENT

REGISTER

SEMESTER ภาคการศกษา CHAR(6) YES YES TERM

REGISTER

SBJ-CODE รหสวชา CHAR(5) YES YES SUBJECT

REGISTER

GROUP กลมเรยน CHAR(1) YES

REGISTER

CREDIT จานวนหนวย

กต

NUM(2)

รปท 4.14 ตวอยาง DATA DICTIONARY

ในหนวยการเรยนนเปนเรอง ของการใชเครองมอในการวเคราะหและ

ออกแบบ ระบบงานโดยมเครองมอหลายชนดทใชรวมในการวเคราะหระบบงานซง

เครองมอแตละชนดจะแสดงใหเหนรายละเอยดของงานในระบบวา มการเคลอนไหว

ของงานในระบบอยางไร ไมวาจะเปนเรองของเอกสารทเกดขนในระบบงานหรอ

อาจจะเปน ในเรองของการใชขอมลตางๆในระบบตงแตมการนาขอมลเขามาใช

จนกระทงขอมลผานการประมวลผลไดออกมาเปนสารสนเทศตางๆเครอง จะชวยให

การวเคราะหงานเกดความชดเจนมากยงขน อกทงยงมเครองมอบางชนดสามารถชวย

ในการวเคราะหงานดานกจกรรมตางทจะเกดขนในระบบงานสามารถแสดงขนตอนได

อยางชดเจน

จากการใชเครองมอไดถกตองจะชวยลดปญหา ของความไมชดเจนของ

ขนตอนในระบบงานไดยงมความเขาใจในการใชเครองมอมากเทาไรประสทธภาพใน

การวเคราะหระบบงานกจะมประสทธผลมากยงขนเทานน

1.จงเขยนสญลกษณของ FLOWCHART ทรจก มาสก 7 ชนดพรอมบอกชอและการ

แทนขนตอนการทางานในแตละชนด

…………………………………………………………………………………………

2.จงอธบายความหมายของสญลกษณของ HIPO

ผทากจกรรม

กจกรรม = …………………...

= …………………...

3.จงอธบายความหมายของสญลกษณของ DFD

4. จงอธบายความสมพนธของขอมลโดยใช RELATIONSHIP MODEL การใช

สญลกษณ

1. 1:1

…………………………………………………………………………………………

2. 1: m

…………………………………………………………………………………………

3. m:n

…………………………………………………………………………………………

= ………………..

, , = ………………

OR =…………………………….

= …………………….

กรณศกษา จงตอบคาถามขอ 5-10

บรษทไทยรงจากด ไดทาการผลตเครองใชไฟฟาหลายชนดมพนกงานท

ทางานอยในบรษทอยดวยกนหลายแผนกแตละแผนกมจานวนพนกงาน เปนจานวน

มากจงมความตองการ ทจะนาคอมพวเตอรเขาไปทาการจดเกบประวตของพนกงาน

ของบรษท ดงนนใหทานทาการออกแบบโดยใชเครองมอดงตอไปน

5.จงเขยน SYSTEM FLOWCHART การจดเกบประวตของพนกงานของ