โดย รองศาสตราจารย์ ดร. นิรมล สุ...

โดย รองศาสตราจารย ดร. นรมล สธรรมกจ

คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

8 สงหาคม 2555

การสมมนา เร�อง “การพฒนาโครงการลดกาซเรอนกระจก เพ�อขายคารบอนเครดต สตาย หรอ ถอยด” จดโดย องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) ณ โรงแรมปทมวน ปร.นเซส กรงเทพ

1

�������������ขอดและขอเสยของตลาดคารบอน (กาซฯจากการผลต)

�ขอดและขอเสยของภาษคารบอน (กาซฯจากการผลต)

�ระบบภาษคารบอนและตลาดคารบอน ภายใตโครงสราง�ระบบภาษคารบอนและตลาดคารบอน ภายใตโครงสรางอตสาหกรรมแบบผผลตนอยราย

�ระบบภาษคารบอน และ ตลาดคารบอน ภายใตภาวะเศรษฐกจถดถอย

2

ส3งท3เหมอนกนของ ภาษคารบอน & ตลาดคารบอน� อยบนพ8นฐานของการใชทรพยากร (ทน แรงงาน) ในการกาจดกาซฯ

อยางมประสทธภาพ เชน� ใชหลกการ marginal benefit = marginal cost (ของสงคม)� ใชหลกการ marginal cost equalization (ของผผลตทกราย)� ใชหลกการ marginal cost equalization (ของผผลตทกราย)

� สามารถนารายรบจากภาษคารบอน และตลาดคารบอน ไปใชในเร3องส3งแวดลอมเปนการเฉพาะ (revenue recycling) เชน� ชวยเหลอกลมบคคลท3ไดรบผลกระทบจากโลกรอน� ชวยเหลอผผลตในการพฒนาเทคโนโลยกาจดกาซฯ� ชวยเหลอผเสยภาษคารบอน ท3มรายไดนอย (หรอ รายเลก)

3

������������� ��� เปนเคร3องมอกาหนดเปาหมายในการควบคมการปลอยกาซฯ

� ผท3สามารถลดการปลอยกาซฯ จะไดรบประโยชนโดยตรง

� ผท3ยงไมพรอมในการลดกาซฯ กสามารถจดสนใจไดวาจะเขามา � ผท3ยงไมพรอมในการลดกาซฯ กสามารถจดสนใจไดวาจะเขามา “ซ8อ” คารบอนเครดต/สทธการปลอยกาซฯ หรอไม

� สรางความยดหยนใหแกผปลอยกาซฯ ในการตดสนใจซ8อ/ขาย

� ผปลอยกาซฯ ท3มตนทนกาจดกาซฯ ต3า จะลดการปลอยกาซฯ ไดมากกวา ผปลอยกาซฯ ท3มตนทนกาจดกาซฯ สง

4

��������������� ���มความกงวลเก3ยวกบ “ความเทาเทยมกน” ในเร3องการจดสรรสทธ

การปลอยกาซฯ ระหวาง ผปลอยกาซฯรายใหญ กบ รายเลก (และระหวาง รายเกา กบ รายใหม)

�มความกงวลเก3ยวกบ “ความเปนธรรม” ในเร3อง Carbon Offset (ใน�มความกงวลเก3ยวกบ “ความเปนธรรม” ในเร3อง Carbon Offset (ในตลาดภาคสมครใจ) � ผปลอยกาซฯรายสาคญ อาจจะไมยอมกาจดกาซฯภายในองคกรตนเอง

�มความกงวลเร3อง Carbon Leakage � ในบางสาขาการผลตท3ไมมการควบคม อาจจะปลอยกาซฯเพ3มข8น

� เปนเร3องใหมของสงคมไทย และ กฎหมายไทย

5

������������� ��� เปนเร3องท3สงคมไทยมความคนเคย

� คาดวาจะมความเทาเทยมกนกบผปลอยกาซฯ � ผปลอยกาซฯ ทกราย ตองเสยภาษคารบอน ในอตราท3เทากนทกราย ตองเสยภาษคารบอน ในอตราท3เทากน

� คาดวาจะไมเกดปญหา Carbon Offset เพราะผปลอยกาซฯ ทกรายตองเสยภาษ

� ผปลอยกาซฯ ทกรายจะพยายามหาเทคโนโลยใหม ท3ชวยลดการปลอยกาซฯ (เพ3อลดรายจายดานภาษคารบอน)

6

��������������� ��� ผปลอยกาซฯ บางราย อาจจะตองเลกกจการ ถาอตราภาษคารบอน

สง และมรายจายดานน8สง� การกาหนด “อตราภาษคารบอน” ตองใชขอมลมาก และเก3ยวของกบ

หลายเทคโนโลยในการกาจดกาซฯ (เม3อเปรยบเทยบกบ “ราคาการกาหนด “อตราภาษคารบอน” ตองใชขอมลมาก และเก3ยวของกบหลายเทคโนโลยในการกาจดกาซฯ (เม3อเปรยบเทยบกบ “ราคาคารบอนฯ/สทธการปลอย” สามารถเปล3ยนแปลงไดตามอปสงคและตนทนการกาจดกาซฯ)

� ผผลตสามารถผลกภาระภาษ ใหแกผบรโภค ไดงาย� การควบคม “ปรมาณการปลอยกาซฯ” กระทาไดชากวากรณตลาดฯ

7

���� �������������������� ���������������ก������� ���!�������

� ขอสมมต (assumption)� ควบคมการปลอยกาซฯ จากกระบวนการผลต

� ผปลอยกาซฯ แตละรายมกจกรรมการลดการปลอยกาซฯบางแลว� ผปลอยกาซฯ แตละรายมกจกรรมการลดการปลอยกาซฯบางแลว

� ตนทนการผลตสวนเพ3ม (marginal cost of production) สมมตใหเทากนทกราย

� อตราภาษคารบอน = ราคาใบอนญาตการปลอยฯ = 300 ฿/tCO2

� สมมตวา อตราภาษ 300 ฿/tCO2 สะทอน marginal abatement cost ท3เหมาะสม และ สะทอน marginal damage cost ท3เกดจากอตสาหกรรม

8

� Polluter Pay Principle

VS

9

CO2 Emission from Major Industrial Process in 1994

Cement

Glass

Lime

Pulp and Paper

Iron and Steel

Source: Thailand’s Initial National Communication (2000)

อตสาหกรรมปนซเมนตไทย

สดสวนกาลงการผลตของอตสาหกรรมปนซเมนตไทย กาลงการผลตรวม 56.35 ลานตนตอป

10ท3มา: สมาคมอตสาหกรรมปนซเมนตไทย (2555)

��������� �� = �� �����������

Marginal Abatement Cost

Carbon Tax Rate =

Baht/ton

Carbon Tax Rate = Price of Permit

Auction (พ8นท3สฟา) = Carbon Tax (พ8นท3สฟา)

GHG (ton)

Free Allowance (พ8นท3สฟาหายไป) < Carbon Tax (พ8นท3สฟา)

11

��������� �� ���ก�� ����

Marginal Abatement Cost

Baht/ton

อตราภาษคารบอน คอนขางต3า

GHG (ton)

รายจายภาษคารบอนต3า (พ8นท3สชมพ) และ จงใจใหมตนทนกาจดกาซฯ นอย (พ8นท3สเขยว)

12

�� ����������� ���ก�� ����

Marginal Abatement Cost

ระดบราคาคารบอนเครดต คอนขางต3า

Baht/ton

ระดบราคาคารบอนเครดต คอนขางต3า

GHG (ton)

รายจายดานคารบอนเครดตคอนขางต3า (พ8นท3สเหลอง)แตรายไดการขายคารบอนเครดตกต3าดวย (= พ8นท3สเหลอง)อาจจะไมจงใจสาหรบผลงทนเพ3อขายคารบอนเครดต

13

Scenarios of Emission Tax and Emission Permit Measures

Measures

TAX PERMIT

(Scenario 1) (Scenario 2) (Scenario 3) (Scenario 4)

Impose the same

Buy permit from the government

Get some freepermit

Get Free permit

Buy CER from the follower’s CDM

e

ทมา: Yuwaluk Setboonsang (2012)

Leader

same emission tax rate to the leader firm

and the follower

firm

the government in every desired CO2 emitted to

atmosphere

permit from

government

follower’s CDM

Buy additional permit from the government (when CER is not enough)

FollowerGet some free

permit from government

Exclude from

regulation

Invest in CDM

project

14

14

2e

1e

1. บงคบใชมาตรการภาษอตราเดยวกนท.งผผลตรายใหญและรายเลก

2. ใหผผลตรายใหญซ.อใบอนญาตการปลอยกาซฯท.งจานวน ในขณะทผผลตรายเลกไมตองซ.อใบอนญาตฯ หากปลอยกาซฯไมเกนระดบการควบคม

กรณศกษาทมา: Yuwaluk Setboonsang (2012)

รายเลกไมตองซ.อใบอนญาตฯ หากปลอยกาซฯไมเกนระดบการควบคม

3. ควบคมการปลอยกาซฯเฉพาะผผลตรายใหญและจดสรรใบอนญาตแบบใหเปลาในขณะทผผลตรายเลกไมถกควบคมการปลอยกาซฯแตอยางใด

4. กรณท 3 และอนญาตใหมการซ.อคารบอนเครดต จากผผลตรายเลกทสมครใจในการลดกาซเรอนกระจก

15

ในการควบคมการปลอยกาซฯ ในสาขาการผลตซเมนต ในประเทศไทย

ภาษคารบอน การออกใบอนญาตปลอยกาซฯ

มาตรการไหนท3จะใหสวสดการสงคมของสาขาซเมนต มากกวากน?

Social Welfare (SW) = Consumer Surplus (CS) + Producer Surplus (PS) +

ทมา: Yuwaluk Setboonsang (2012)

16

Social Welfare (SW) = Consumer Surplus (CS) + Producer Surplus (PS) + Government Revenue (G) – Environmental Damage

1 2TAX TAX TAX TAX TAX TAXSW CS PS PS G Damage= + + + −

1 2PER PER PER PER PER PERSW CS PS PS G Damage= + + + −

ก�� !��"�� Consumer Surplus วดจาก ความเตมใจท3จะจายเงนซ8อซเมนต มมากกวา ราคา

ซเมนตท3จายจรง

� Producer Surplus วดจาก กาไรของผผลต ซ3งข8นอยกบ รายรบ (ราคาสนคา (cement price) x ปรมาณการผลต (cement output)) กบ รายจายดานตนทน ซ3ง

ทมา: Yuwaluk Setboonsang (2012)

(cement price) x ปรมาณการผลต (cement output)) กบ รายจายดานตนทน ซ3งประกอบดวย ตนทนการผลต (production cost) กบ คาใชจายในการกาจดกาซฯ (abatement cost) และคาใชจายในดานภาษคารบอน หรอ การซ8อ/ขายในอนญาตฯ

� Government Revenue วดจาก รายไดจากการประมลใบอนญาตฯ หรอ รายไดจากภาษคารบอน

� Damage วดจาก มลคาความเสยหาย (โดยใชหลก marginal damage = carbon tax) และ ผลรวมของปรมาณการปลอยกาซฯ ท3มาจากผผลตแตละราย

17

Consumer Surplus

Scenario 4 = Scenario 3 > Scenario 1 = Scenario 2

Total Production: Scenario 4 = Scenario 3 > Scenario 1 = Scenario 2

ผลการศกษา เชงคณตศาสตร

ทมา: Yuwaluk Setboonsang (2012)

Producer Surplus

Leader’s Production: Scenario 2 = Scenario 1 > Scenario 3 = Scenario 4 Follower’s Production: Scenario 4 = Scenario 3 > Scenario 2 = Scenario 1

Government Revenue

Scenario 1 > Scenario 2 > Scenario 3,4

Damage Scenario 3 > Scenario 4 > Scenario 1 = Scenario 2

18

��ก�"!������#��$"��%#�&���� '(�!� (�#'#�&�*��)ขอมลพ8นฐานในการคานวณ

� สมมตตนทนการผลต ทกราย เทากน น 3นคอ 2,140 บาทตอตนซเมนต

� Emission Per Output = 1 น 3นคอ 1 ตนซเมนต ปลอยกาซฯ 1 tCO2

ทมา: Yuwaluk Setboonsang (2012)

� Emission Per Output = 1 น 3นคอ 1 ตนซเมนต ปลอยกาซฯ 1 tCO2

� Parameter on Damage function = 0.008729

� Parameter on Demand function (P = a + b.Q) โดยกาหนดให a = 6,247 บาทตอตนซเมนต และ b = 0.162 ท 8งน8 P คอ ราคาสนคา และ Q คอผลรวมปรมาณการผลตซเมนตของผผลตทกราย

19

20

ทมา: Yuwaluk Setboonsang (2012)

ผลการวเคราะห ปรมาณการผลต และ ราคาสนคา ในแตละกรณ

12,682.1011,756.17 11,756.17

10,830.25 10,830.25

7,266.98 7,266.98

19,023.15 17,634.26 17,634.26 18,097.22 18,097.22

6,341.05 5,878.09 5,878.097,266.98 7,266.98

3,167.25 3,392.25 3,392.25 3,317.25 3,317.25

BAU Carbon tax Leader Auction & Free for Follower

Free Permit for Leader + Follower

is excluded

Free Permits for Leader + CDM-like by Follower

Leader's Production Follower's Production Total Production Market Price

21ทมา: Yuwaluk Setboonsang (2012)

#�ก����$�%"������� (�'(������� � �� )

30

40

50

60

Damage

SW = 44.63 SW = 44.63 SW = 45.02 SW = 45.03

ทมา: Yuwaluk Setboonsang (2012)

0

10

20

30

carbon tax for both Leader & Follower

Leader Auction &

Free for Follower

Free Permit for Leader + Follower is excluded

Leader Free Permit +

CDM-like by Follower

Damage

G

Follower's Surplus

Leader's Surplus

CS

22

Social Welfare Consumer Surplus

Leader’s Surplus

Follower’sSurplus

Government Revenue

Damage Net Social Welfare

BAU 29.31 13.03 6.51 0 3.16 45.69

Tax (1) 25.19 11.24 5.62 5.16 2.58 44.63

Leader Auction (2A) &Follower’s free permits is

equal to desired level 25.19 11.24 7.34 3.44 2.58 44.63

Leader Auction (2B) &Follower’s free permits is

less than desired level 25.19 11.24 7.32 3.46 2.58 44.63

Numerical Social Welfare Unit: Million Baht

ทมา: Yuwaluk Setboonsang (2012)

23

Leader’s free permits is equal to desired level

(3A)26.53 12.70 8.56 0 2.76 45.02

Leader’s free permits is less than desired level

(3B)26.53 12.66 8.56 0.045 2.76 45.02

Leader’s free permits is equal to desired emission

level &CDM (4A)26.53 12.66 8.58 0 2.72 45.05

Leader’s free permits is less than desired emission

level &CDM (4B)26.53 12.61 8.58 0.045 2.72 45.05

����#�ก�*+ก�� สวสดการสงคม ของสาขาซเมนต กรณท3 4 มากกวากรณอ3นๆ� ผบรโภค นาจะชอบกรณ ตลาดคารบอน มากกวา กรณภาษคารบอน

เน3องจาก ปรมาณสนคา มมากกวา และ ระดบราคาสนคาต3ากวา

ทมา: Yuwaluk Setboonsang (2012)

� ผผลตรายใหญ (Leader) อาจจะชอบกรณท3 3 (free permit allocation) แมวา ผผลตรายเลก (Follower) ไมถกควบคมการปลอยกาซฯ กตาม ท 8งน8 เพราะ ราคาสนคาเพ3ม (รายรบเพ3ม) และไมมรายจายดานภาษคารบอน

� ผผลตรายเลก (Follower) อาจจะชอบกรณท3 4 เพราะมกาไรจากการขายคารบอนเครดต (แมวาจะไมถกควบคมการปลอยกาซฯ กตาม)

24

ระบบภาษคารบอน และ ตลาดคารบอน ภายใตภาวะเศรษฐกจถดถอย (CO2 ลดลง)ตลาดคารบอน ภาษคารบอน� ความตองการคารบอนเครดต ลดลง

� รายจายดานคารบอนเครดต ไมม

� รายรบจากการขายคารบอนเครดต ลดลง/ไมม

� จานวนเงนเสยภาษคารบอนนอยลง

� รายรบจากการขายคารบอนเครดต ลดลง/ไมม

� ปรมาณ “คารบอนเครดต” เกดข8น ตามธรรมชาต

� จะดาเนนการอยางไร ตอไป เชน Banking & Borrowing System

� ไมมระบบ Banking & Borrowing

� ภาระภาษคารบอน อาจจะตกอยกบผบรโภค เชนเดม

25

ควรลดกาซฯ ดวยตลาดคารบอน หรอ ภาษคารบอน� ข8นอยกบเปาหมายของประเทศ

� ตลาดคารบอน นาจะเปนเคร3องมอ ในการควบคม “ปรมาณกาซ” ดกวา� ภาษคารบอน นาจะเปนเคร3องมอ ในการเปล3ยนแปลงพฤตกรรมผบรโภค ดกวา

� ข8นอยกบการรกษาความเปนธรรม� ข8นอยกบการรกษาความเปนธรรม� การออกแบบระบบ และ กลไก เพ3อใหเกดความเปนธรรมได

� ข8นอยกบความตกลงระหวางประเทศ� ตลาดคารบอน จะสอดคลองกบ กลไกความตกลง มากกวา � ระบบภาษคารบอน อาจจะเปนอปสรรคทางการคา มากกวา (ถาราคาสนคาแพงข8น

เมอเทยบกบสนคาของประเทศคแขง) เพราะอาจจะมการผลกภาระภาษไปยงผบรโภค (ท 8งภายในประเทศ และในตางประเทศ)

26

ควรลดกาซฯ ดวยตลาดคารบอน หรอ ภาษคารบอน� คาถามน8ตองอาศย

� ความตกลงรวมใจของสาขาการผลตท3เก3ยวของ

� ความเขาใจของผบรโภค ท3ตองเผชญกบราคาสนคาท3เพ3มข8นความเขาใจของผบรโภค ท3ตองเผชญกบราคาสนคาท3เพ3มข8น

� ตนทนการกาจดกาซฯ เพ3มมากนอยเพยงใด

� การเปล3ยนแปลงของเทคโนโลยการกาจดกาซฯ

� ลกษณะของโครงสรางอตสาหกรรม (ผกขาด หรอ แขงขนสมบรณ)

� ความเก3ยวพนกบการคาระหวางประเทศ

� ขอสรปรวมกนของทกภาคสวน

27

จบการนาเสนอขอบคณคะ

28

ขอขอบคณหนวยงานสนบสนนการวจยสานกงานกองทนสนบสนนการวจยองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและส3งแวดลอมสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตสถาบนระหวางประเทศเพ3อการคาและการพฒนาคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร