View
263
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
400Silabus
SIL
AB
US
Pe
ne
ra
pa
n M
atr
iks
Mata
Pela
jaran
:M
ate
matik
a
Satu
an
Pen
did
ikan
:S
MA
/MA
Kela
s/S
em
este
r:
XII/1
Ko
mp
ete
nsi In
ti:
1.
Menghayati d
an m
engam
alk
an a
jara
n a
gam
a y
ang d
ianutn
ya
.
2.
Me
ng
ha
ya
ti da
n m
en
ga
ma
lka
n p
erila
ku
juju
r, dis
iplin
, tan
gg
un
g ja
wa
b, p
ed
uli (g
oto
ng
royo
ng
, ke
rja s
am
a, to
lera
n, d
am
ai),
santu
n, re
sponsif, p
roaktif, d
an m
enunju
kkan s
ikap s
ebagai b
agia
n d
ari s
olu
si a
tas b
erb
agai p
erm
asala
han d
ala
m b
erin
tera
ksi
secara
efe
ktif d
engan lin
gkungan s
osia
l dan a
lam
serta
dala
m m
enem
patk
an d
iri sebagai c
erm
inan b
angsa d
ala
m p
erg
aula
n
dunia
.
3.
Mem
aham
i, menera
pkan, m
enganalis
is d
an m
engevalu
asi p
engeta
huan fa
ktu
al, k
onseptu
al, p
rosedura
l, dan m
eta
kognitif
berd
asark
an ra
sa in
gin
tahunya te
nta
ng ilm
u p
engeta
huan, te
knolo
gi, s
eni, b
udaya, d
an h
um
anio
ra d
engan w
aw
asan
kem
anusia
an, k
ebangsaan, k
enegara
an, d
an p
era
daban te
rkait p
enyebab fe
nom
ena d
an k
eja
dia
n, s
erta
menera
pkan
pengeta
huan p
rosedura
l pada b
idang k
ajia
n y
ang s
pesifik
sesuai d
engan b
akat d
an m
inatn
ya u
ntu
k m
em
ecahkan m
asala
h.
4.
Mengola
h, m
enala
r, menyaji, d
an m
encip
ta d
ala
m ra
nah k
onkre
t dan ra
nah a
bstra
k te
rkait d
engan p
engem
bangan d
ari y
ang
dip
ela
jarin
ya d
i sekola
h s
ecara
mandiri s
erta
bertin
dak s
ecara
efe
ktif d
an k
reatif, d
an m
am
pu m
enggunakan m
eto
de s
esuai
kaid
ah k
eilm
uan.
1.1
Menghayati d
an m
engam
al-
ka
n
aja
ran
a
ga
ma
y
an
g
dia
nu
tnya
.
2.1
Menunju
kkan s
ika
p c
erm
at,
teliti, b
erta
ng
gu
ng
ja
wa
b,
tan
gg
uh
, ko
nsis
ten
, juju
r,
se
rta re
sp
on
sif d
ala
m m
e-
me
ca
hka
n m
asa
lah
nya
ta
sehari-h
ari.
2.2
Mengem
bangkan ra
sa in
gin
tahu, m
otiv
asi in
tern
al, ra
sa
pe
rca
ya
d
iri, d
an
s
ika
p
kritis
da
lam
me
nye
lesa
ika
n
ma
tem
atik
a d
an
m
asa
lah
ko
nte
kstu
al.
Pe
ne
ra
pa
n M
atr
iks
•P
en
era
pa
n M
atrik
s
da
lam
Sis
tem
Pe
r-
sam
aan L
inear (S
PL)
•P
en
era
pa
n M
atrik
s
da
lam
Tra
nsfo
rma
si
Ge
om
etri
•M
en
ga
ma
ti, me
nye
lidik
i
pe
ristiw
a a
tau
fen
om
en
a
ke
se
ha
rian
y
an
g
be
r-
hubungan d
engan k
onsep
pe
ne
rap
an
ma
triks.
•M
enentu
kan p
enyele
saia
n
ma
sa
lah
SP
L d
an
tran
s-
form
asi g
eo
me
tri me
ng
-
gu
na
ka
n m
atrik
s d
en
ga
n
cerm
at, te
liti, dan ju
jur.
•M
enje
laskan k
onsep in
vers
matrik
s d
ala
m m
enentu
kan
penyele
saia
n S
PLD
V d
an
SP
LT
V.
•M
en
jela
ska
n
ca
ra
me
-
ne
ntu
ka
n p
en
ye
les
aia
n
SP
LD
V d
an S
PLT
V m
eng-
gu
na
ka
n in
ve
rs m
atrik
s
dis
erta
i conto
h-c
onto
hnya.
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
12 jp
•M
engagum
i dan m
eng-
gu
na
ka
n ko
nse
p p
e-
nera
pan m
atrik
s d
ala
m
pe
ran
nya
me
m-b
an
tu
me
ny
ele
sa
ik
an
masala
h k
eseharia
n.
•M
em
iliki s
ikap c
erm
at,
teliti,
be
rtan
gg
un
g
jaw
ab
, tangguh, b
er-
pe
rilaku
ju
jur,
da
n
responsif d
ala
m m
eng-
hadapi d
an m
enye
lesa
i-
ka
n
p
erm
asa
lah
an
ten
tan
g
pe
ne
rap
an
matrik
s.
•M
em
iliki sikap ra
sa in
gin
tahu, p
erca
ya d
iri, dan
kritis dala
m m
enye
lesa
i-
kan m
ate
ma
tika
da
n
ma
sa
lah
ko
nte
kstu
al.
1.
Bu
ku
M
ate
ma
tika
SM
A/M
A K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
2.
Bu
ku
Gu
ru M
ate
-
ma
tika
S
MA
/MA
Kela
s X
II Pem
inata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
3.
Bu
ku
P
R
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
4.
Bu
ku
P
G
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
401 Matematika Kelas XII
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
3.1
Mendeskrip
sik
an d
an m
eng-
an
alis
is
ko
ns
ep
m
atrik
s
da
lam
s
iste
m p
ers
am
aa
n
line
ar
da
n
tran
sfo
rma
si
da
lam
ge
om
etri k
oo
rdin
at
serta
menera
pkannya d
ala
m
mem
ecahkan m
asala
h n
yata
yang b
erk
aita
n.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
konsep in
vers
matrik
s
da
lam
m
en
en
tuka
n
penyele
saia
n S
PL.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
pe
ny
ele
sa
ian
S
PL
me
ng
gu
na
ka
n in
ve
rs
ma
triks.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
ko
nse
p d
ete
rmin
an
ma
triks
da
lam
m
e-
nentu
kan p
enyela
sain
SP
L.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
pe
ny
ele
sa
ian
S
PL
me
ng
gu
na
ka
n d
ete
r-
min
an m
atrik
s.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
ko
nse
p tra
nsfo
rma
si
titik o
leh m
atrik
s.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
koord
inat b
aya
ngan titik
sete
lah d
itransfo
rmasi
ole
h su
atu
matriks.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
ko
nse
p tra
nsfo
rma
si
kurv
a o
leh m
atrik
s.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
pers
am
aan b
ayangan
ku
rva
se
tela
h
di-
transfo
rmasi o
leh su
atu
matrik
s.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
ko
nse
p tra
nsfo
rma
si
ba
ng
un
da
tar s
eg
i-n
ole
h m
atrik
s.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
be
ntu
k
da
n
lua
s
ba
ya
ng
an
b
an
gu
n
da
tar s
eg
i-n s
ete
lah
ditra
nsfo
rma
si
ole
h
suatu
matrik
s.
•M
enje
laskan k
onsep d
ete
r-
min
an m
atrik
s d
ala
m m
e-
ne
ntu
ka
n
pe
nye
lesa
ian
SP
LD
V d
an S
PLT
V.
•M
enje
laskan c
ara
menentu
-
ka
n p
en
ye
lesa
ian
SP
LD
V
dan S
PLT
V m
enggunakan
dete
rmin
an m
atrik
s d
iserta
i
conto
h-c
onto
hnya.
•M
en
jela
sk
an
h
ub
un
ga
n
an
tara
n
ilai
de
term
ina
n
uta
ma (D
), nila
i dete
rmin
an
varia
bel x
(Dx ), n
ilai d
ete
r-
min
an v
aria
bel y
(Dy ), d
an
ba
ny
ak
p
en
ye
les
aia
n
SP
LD
V.
•M
en
jela
sk
an
h
ub
un
ga
n
an
tara
n
ilai
de
term
ina
n
uta
ma (D
), nila
i dete
rmin
an
varia
bel x
(Dx ), n
ilai d
ete
r-
min
an v
aria
bel y
(Dy ), n
ilai
dete
rmin
an v
aria
bel z
(Dz ),
da
n b
an
ya
k p
en
ye
lesa
ian
SP
LT
V.
•M
en
ye
lidik
i h
ub
un
ga
n
an
tara
nila
i ��
��,
��
��,
��
��,
da
n b
an
ya
k p
en
ye
lesa
ian
SP
LD
V
��
�
��
�
��
��
�
��
��
�
+=
+
=
da
n
mem
buat k
esim
pula
n h
asil
pe
nye
lidik
an
.
•M
em
ilih c
ara
ya
ng
pa
ling
efe
ktif d
ala
m m
en
en
tuka
n
pe
nye
lesa
ian
SP
LD
V d
an
SP
LT
V
me
ng
gu
na
ka
n
invers
matrik
s a
tau d
ete
r-
min
an
ma
triks.
•M
en
jela
ska
n
ko
nse
p
matrik
s tra
nsfo
rmasi in
vers
dan tra
nsfo
rmasi in
vers
.
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
Po
rto
fo
lio
•Lapora
n T
ugas
402Silabus
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
•M
am
pu
me
milih
ca
ra
ya
ng
e
fek
tif u
ntu
k
me
ne
ntu
ka
n p
en
ye
-
les
aia
n S
PL
m
en
g-
gu
na
ka
n m
atrik
s.
•M
am
pu
me
ren
ca
na
-
ka
n
stra
teg
i y
an
g
efe
ktif d
ala
m m
en
g-
ap
lika
si-k
an
ko
nse
p
op
era
si,
da
n s
ifat-
sifa
t m
atrik
s d
ala
m
me
nye
lesa
ika
n p
er-
ma
sa
lah
an
tra
ns
-
form
asi g
eo
me
tri.
•M
enje
laskan k
onsep tra
ns-
form
asi titik
ole
h m
atrik
s.
•M
enje
laskan ca
ra m
enentu
-
kan ko
ord
inat b
aya
ngan titik
sete
lah d
itransfo
rmasi o
leh
su
atu
m
atrik
s
dis
erta
i
conto
h-c
onto
hnya.
•M
enje
laskan k
onsep tra
ns-
form
asi k
urv
a o
leh m
atrik
s.
•M
enje
laskan ca
ra m
enentu
-
kan p
ers
am
aan b
ayangan
kurva
sete
lah d
itransfo
rmasi
ole
h s
uatu
matrik
s d
iserta
i
conto
h-c
onto
hnya.
•M
en
en
tuka
n
be
ntu
k
ba
ya
ng
an
ku
rva
h
asil
transfo
rmasi s
uatu
matrik
s
me
ng
gu
na
ka
n
ba
ntu
an
gra
fik kalku
lato
r.
•M
en
jela
ska
n
ko
nse
p
transfo
rmasi b
angun d
ata
r
segi-n
ole
h m
atrik
s.
•M
enyelid
iki b
entu
k dan lu
as
ba
ya
ng
an
ba
ng
un
d
ata
r
segi-n
sete
lah d
itransfo
rmasi
ole
h
su
atu
m
atrik
s
da
n
mem
buat k
esim
pula
n h
asil
penyelid
ikan.
•M
enentu
kanbentu
k dan lu
as
ba
ya
ng
an
ba
ng
un
d
ata
r
segi-n
sete
lah d
itransfo
rmasi
ole
h s
uatu
matrik
s d
engan
cara
yang p
alin
g e
fektif.
4.1
Me
ren
ca
na
ka
n
da
n
me
-
laksa
na
ka
n stra
teg
i ya
ng
efe
ktif d
ala
m m
en
ga
plik
asi-
ka
n ko
nse
p d
an
o
pe
rasi,
dan s
ifat-s
ifat m
atrik
s d
ala
m
mem
ecahkan m
asala
h n
yata
terk
ait s
iste
m p
ers
am
aa
n
linie
r d
an
tra
ns
form
as
i
ge
om
etri,
se
rta
me
ng
-
inte
rpre
tasik
an m
enganalis
is
ma
kn
a h
as
il p
em
ec
ah
an
masala
h.
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
Po
rto
fo
lio
•Lapora
n T
ugas
403 Matematika Kelas XII
SIL
AB
US
Ve
kto
r
Mata
Pela
jaran
:M
ate
matik
a
Satu
an
Pen
did
ikan
:S
MA
/MA
Kela
s/S
em
este
r:
XII/1
Ko
mp
ete
nsi In
ti:
1.
Menghayati d
an m
engam
alk
an a
jara
n a
gam
a y
ang d
ianutn
ya.
2.
Menghayati d
an m
engam
alk
an p
erila
ku ju
jur, d
isip
lin, ta
nggung ja
wab, p
eduli (g
oto
ng ro
yong, k
erja
sam
a, to
lera
n, d
am
ai),
santu
n, re
sponsif, p
roaktif, d
an m
enunju
kkan s
ikap s
ebagai b
agia
n d
ari s
olu
si a
tas b
erb
agai p
erm
asala
han d
ala
m b
erin
tera
ksi
secara
efe
ktif d
engan lin
gkungan s
osia
l dan a
lam
serta
dala
m m
enem
patk
an d
iri sebagai c
erm
inan b
angsa d
ala
m p
erg
aula
n
dunia
.
3.
Mem
aham
i, menera
pkan, m
enganalis
is d
an m
engevalu
asi p
engeta
huan fa
ktu
al, k
onseptu
al, p
rosedura
l, dan m
eta
kognitif
berd
asark
an ra
sa in
gin
tahunya te
nta
ng ilm
u p
engeta
huan, te
knolo
gi, s
eni, b
udaya, d
an h
um
anio
ra d
engan w
aw
asan
kem
anusia
an, k
ebangsaan, k
enegara
an, d
an p
era
daban te
rkait p
enyebab fe
nom
ena d
an k
eja
dia
n, s
erta
menera
pkan
pengeta
huan p
rosedura
l pada b
idang k
ajia
n y
ang s
pesifik
sesuai d
engan b
akat d
an m
inatn
ya u
ntu
k m
em
ecahkan m
asala
h.
4.
Mengola
h, m
enala
r, menyaji, d
an m
encip
ta d
ala
m ra
nah k
onkre
t dan ra
nah a
bstra
k te
rkait d
engan p
engem
bangan d
ari y
ang
dip
ela
jarin
ya d
i sekola
h s
ecara
mandiri s
erta
bertin
dak s
ecara
efe
ktif d
an k
reatif, d
an m
am
pu m
enggunakan m
eto
de s
esuai
kaid
ah k
eilm
uan.
1.1
Menghayati d
an m
engam
al-
ka
n
aja
ran
a
ga
ma
ya
ng
dia
nutn
ya.
2.1
Menunju
kkan s
ikap c
erm
at,
teliti, b
erta
ng
gu
ng
ja
wa
b,
tan
gg
uh
, ko
nsis
ten
, juju
r,
se
rta re
sp
on
sif d
ala
m m
e-
me
ca
hka
n m
asa
lah
nya
ta
se
ha
ri-ha
ri.
2.2
Mengem
bangkan ra
sa in
gin
tahu, m
otiv
asi in
tern
al, ra
sa
pe
rca
ya
d
iri, d
an
s
ika
p
kritis
da
lam
me
nye
lesa
ika
n
ma
tem
atik
a d
an
m
asa
lah
ko
nte
kstu
al.
Ve
kto
r
•O
pera
si A
ljabar V
ekto
r
•P
erk
alia
n
Sk
ala
r
Dua V
ekto
r
•P
roye
ksi V
ekto
r
•M
em
aham
i defin
isi v
ekto
r.
•M
enentu
kan p
enju
mla
han
dua ve
ktor se
cara
geom
etrik.
•M
enentu
kan p
enju
mla
han
dua v
ekto
r secara
analitik
.
•M
enentu
kan p
engura
ngan
dua ve
ktor se
cara
geom
etrik.
•M
enentu
kan p
engura
ngan
dua v
ekto
r secara
analitik
.
•M
en
jela
sk
an
s
ifat-s
ifat
pe
rka
lian
ska
lar d
en
ga
n
ve
kto
r.
•M
em
ah
am
i ve
kto
r po
sis
i
da
n p
en
ulis
an
nya
da
lam
be
ntu
k v
ekto
r ba
ris d
an
ko
lom
.
•M
en
en
tuk
an
p
an
jan
g
ve
kto
r.
•M
en
jela
ska
n ke
sa
ma
an
du
a v
ekto
r.
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
16 jp
•M
en
ga
gu
mi d
an
me
-
nya
da
ri ma
nfa
at ilm
u
vekto
r dala
m k
ehid
up-
an s
ehari-h
ari d
an b
er-
syu
ku
r a
tas
nik
ma
t
ters
eb
ut.
•M
em
iliki sikap ko
nsiste
n,
teliti d
an ce
rmat, d
isiplin
,
da
n
rasa
in
gin
ta
hu
dala
m m
enghadapi d
an
me
nye
lesa
ika
n
pe
r-
masala
han.
•M
em
iliki ra
sa k
ein
gin
-
tah
ua
n m
em
pe
laja
ri
vekto
r dan k
em
anfa
at-
annya.
1.
Bu
ku
M
ate
ma
tika
SM
A/M
A K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
2.
Bu
ku
Gu
ru M
ate
-
ma
tika
S
MA
/MA
Kela
s X
II Pem
inata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
3.
Bu
ku
P
R
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
4.
Bu
ku
P
G
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
404Silabus
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
3.2
Mendeskrip
sik
an d
an m
eng-
an
alis
is k
on
se
p s
ka
lar d
an
ve
kto
r da
n m
en
gg
un
aka
n-
ny
a
un
tuk
m
em
bu
ktik
an
be
rba
ga
i sifa
t terk
ait ja
rak
dan s
udut s
erta
mengguna-
kannya d
ala
m m
em
ecahkan
ma
sa
lah
.
4.2
Me
me
ca
hka
n m
asa
lah
de
-
ngan m
enggunakan k
aid
ah-
ka
ida
h v
ekto
r.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
kan d
efin
isi v
ekto
r.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
pe
nju
mla
ha
n
du
a
ve
kto
r.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
pe
ng
ura
ng
an
d
ua
ve
kto
r.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
pe
rka
lian
ska
lar d
e-
ng
an
ve
kto
r.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
kan v
ekto
r posis
i.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
pa
nja
ng
ve
kto
r.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
kesam
aan a
nta
ra d
ua
ve
kto
r.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
kan v
ekto
r satu
an.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
jara
k
an
tara
d
ua
ve
kto
r.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
pe
rba
nd
ing
an
d
ua
ve
kto
r.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
ka
n
titik-titik
ya
ng
kolin
ear.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
pe
rka
lian
ska
lar d
ua
ve
kto
r.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
be
sa
r s
ud
ut
an
tara
du
a v
ekto
r.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
ka
n d
ua
ve
kto
r ya
ng
salin
g te
gak lu
rus.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
sifa
t pe
rka
lian
ska
lar
du
a v
ekto
r.
•M
em
ah
am
i ve
kto
r sa
tua
n
dan p
enulis
annya.
•M
en
en
tuka
n ja
rak a
nta
ra
dua titik
.
•M
enentu
kan p
erb
andin
gan
du
a v
ekto
r da
lam
be
ntu
k
ve
kto
r.
•M
enentu
kan p
erb
andin
gan
du
a v
ekto
r da
lam
be
ntu
k
ko
ord
ina
t.
•M
en
jela
sk
an
s
ifat-s
ifat
bebera
pa titik
yang k
olin
ear.
•M
en
en
tuk
an
h
as
il p
er-
kalia
n s
kala
r dua v
ekto
r.
•M
en
en
tuka
n b
esa
r su
du
t
anta
ra d
ua v
ekto
r.
•M
en
jela
sk
an
s
ifat
du
a
ve
kto
r ya
ng
teg
ak lu
rus.
•M
enje
laskan s
ifat-s
ifat p
er-
kalia
n s
kala
r dua v
ekto
r.
•M
em
aham
i pro
yeksi v
ekto
r.
•M
en
en
tuk
an
p
roy
ek
si
ska
lar o
rtog
on
al.
•M
en
en
tuk
an
p
roy
ek
si
ve
kto
r orto
go
na
l.
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
•T
ug
as
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
•T
ug
as
405 Matematika Kelas XII
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
•M
am
pu
me
nje
laska
n
pro
ye
ksi s
ka
lar o
rto-
gonal.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
pro
ye
ksi v
ekto
r orto
-
gonal.
406Silabus
SIL
AB
US
Bu
ng
a M
aje
mu
k d
an
A
ng
su
ra
n A
nu
itas
Mata
Pela
jaran
:M
ate
matik
a
Satu
an
Pen
did
ikan
:S
MA
/MA
Kela
s/S
em
este
r:
XII/1
Ko
mp
ete
nsi In
ti:
1.
Menghayati d
an m
engam
alk
an a
jara
n a
gam
a y
ang d
ianutn
ya.
2.
Menghayati d
an m
engam
alk
an p
erila
ku ju
jur, d
isip
lin, ta
nggung ja
wab, p
eduli (g
oto
ng ro
yong, k
erja
sam
a, to
lera
n, d
am
ai),
santu
n, re
sponsif, p
roaktif, d
an m
enunju
kkan s
ikap s
ebagai b
agia
n d
ari s
olu
si a
tas b
erb
agai p
erm
asala
han d
ala
m b
erin
tera
ksi
secara
efe
ktif d
engan lin
gkungan s
osia
l dan a
lam
serta
dala
m m
enem
patk
an d
iri sebagai c
erm
inan b
angsa d
ala
m p
erg
aula
n
dunia
.
3.
Mem
aham
i, menera
pkan, m
enganalis
is d
an m
engevalu
asi p
engeta
huan fa
ktu
al, k
onseptu
al, p
rosedura
l, dan m
eta
kognitif
berd
asark
an ra
sa in
gin
tahunya te
nta
ng ilm
u p
engeta
huan, te
knolo
gi, s
eni, b
udaya, d
an h
um
anio
ra d
engan w
aw
asan
kem
anusia
an, k
ebangsaan, k
enegara
an, d
an p
era
daban te
rkait p
enyebab fe
nom
ena d
an k
eja
dia
n, s
erta
menera
pkan
pengeta
huan p
rosedura
l pada b
idang k
ajia
n y
ang s
pesifik
sesuai d
engan b
akat d
an m
inatn
ya u
ntu
k m
em
ecahkan m
asala
h.
4.
Mengola
h, m
enala
r, menyaji, d
an m
encip
ta d
ala
m ra
nah k
onkre
t dan ra
nah a
bstra
k te
rkait d
engan p
engem
bangan d
ari y
ang
dip
ela
jarin
ya d
i sekola
h s
ecara
mandiri s
erta
bertin
dak s
ecara
efe
ktif d
an k
reatif, d
an m
am
pu m
enggunakan m
eto
de s
esuai
kaid
ah k
eilm
uan.
1.1
Menghayati d
an m
engam
al-
ka
n
aja
ran
a
ga
ma
y
an
g
dia
nu
tnya
.
2.1
Menunju
kkan s
ikap c
erm
at,
teliti, b
erta
ng
gu
ng
jaw
ab
,
tan
gg
uh
, ko
nsis
ten
, juju
r,
se
rta re
sp
on
sif d
ala
m m
e-
me
ca
hka
n m
asa
lah
nya
ta
se
ha
ri-ha
ri.
2.2
Mengem
bangkan ra
sa in
gin
tahu, m
otiv
asi in
tern
al, ra
sa
perc
aya d
iri, dan s
ikap k
ritis
da
lam
m
en
ye
les
aik
an
ma
tem
atik
a d
an
m
asa
lah
ko
nte
kstu
al.
Bu
ng
a M
aje
mu
k d
an
An
gs
ura
n A
nu
itas
•B
unga M
aje
muk
•A
ng
su
ran
An
uita
s
•M
em
ah
am
i p
en
ge
rtian
bunga m
aje
muk.
•M
enje
laskan p
enghitu
ngan
bu
ng
a
ma
jem
uk
se
tiap
perio
de.
•M
en
en
tuk
an
ru
mu
sa
n
um
um
bunga m
aje
muk.
•B
erd
iskusi te
nta
ng ru
musan
um
um
besar b
unga.
•M
en
ye
les
aik
an
p
er-
masala
han y
ang b
erk
aita
n
dengan b
unga m
aje
muk.
•M
em
ah
am
i p
en
ge
rtian
an
uita
s.
•M
en
jela
sk
an
h
ub
un
ga
n
anta
ra a
nuita
s, a
ngsura
n,
dan b
unga.
•M
en
en
tuk
an
ru
mu
sa
n
um
um
anuita
s.
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
12 jp
•M
en
ga
gu
mi d
an
me
-
nya
da
ri ma
nfa
at ilm
u
mate
matik
a k
euangan
da
lam
k
eh
idu
pa
n
se
ha
ri-ha
ri da
n b
er-
sy
uk
ur
ata
s n
ikm
at
ters
eb
ut.
•M
em
iliki sikap ko
nsiste
n,
teliti d
an ce
rmat, d
isiplin
,
da
n
rasa
in
gin
ta
hu
dala
m m
enghadapi d
an
me
nye
lesa
ika
n
pe
r-
masala
han.
•M
em
iliki ra
sa k
ein
gin
-
tah
ua
n m
em
pe
laja
ri
bu
ng
a m
aje
mu
k d
an
an
gs
ura
n
an
uita
s
se
rta ke
ma
nfa
ata
n-
nya
.
1.
Bu
ku
M
ate
ma
tika
SM
A/M
A K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
2.
Bu
ku
Gu
ru M
ate
-
ma
tika
S
MA
/MA
Kela
s X
II Pem
inata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
3.
Bu
ku
P
R
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
4.
Bu
ku
P
G
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
407 Matematika Kelas XII
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
3.3
Me
ng
an
alis
is ko
nse
p d
an
prin
sip
mate
matik
a k
euangan
terk
ait
bu
ng
a
ma
jem
uk,
angsura
n, d
an a
nuita
s s
erta
me
ne
rap
ka
nn
ya
da
lam
me
-
meca
hka
n m
asa
lah ke
uangan.
4.3
Me
nya
jika
n d
ata
ke
ua
ng
an
da
n m
en
ga
na
lisis
ko
nse
p
da
n
prin
sip
m
ate
ma
tika
terk
ait a
ngsura
n d
an a
nuita
s
da
n
me
lak
uk
an
p
red
iks
i
pe
me
ca
ha
n m
asa
lah
p
er-
ba
nka
n.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
ko
ns
ep
b
un
ga
m
a-
jem
uk.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
rum
us
an
u
mu
m
bunga m
aje
muk.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
nila
i a
kh
ir b
un
ga
ma
jem
uk.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
ko
ns
ep
a
ng
su
ran
an
uita
s.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
rum
us
an
u
mu
m
an
gsu
ran
an
uita
s.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
ren
ca
na
an
gsu
ran
.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
hu
bu
ng
an
a
nta
r-
an
gsu
ran
.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
sis
a p
inja
man.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
rum
usa
n u
mu
m s
isa
pin
jam
an.
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
kan m
odel m
ate
matik
a
da
ri p
erm
asa
lah
an
yang b
erk
aita
n d
engan
bunga m
aje
muk.
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
kan m
odel m
ate
matik
a
da
ri p
erm
asa
lah
an
yang b
erk
aita
n d
engan
angsura
n a
nuita
s.
•M
em
ah
am
i p
en
ge
rtian
sis
a p
inja
man.
•M
en
en
tuk
an
ru
mu
sa
n
um
um
pe
ng
hitu
ng
an
sis
a
pin
jam
an.
•M
en
en
tuk
an
re
nc
an
a
an
gsu
ran
pe
lun
asa
n.
•M
en
yu
su
n ta
be
l ren
ca
na
pelu
nasan p
inja
man.
•M
en
ye
lesa
ika
n
pe
r-
masala
han y
ang b
erk
aita
n
dengan a
ngsura
n a
nuita
s.
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
•T
ug
as
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
•T
ug
as
408Silabus
SIL
AB
US
Ko
mp
os
isi
Tra
ns
form
as
i G
eo
me
tri
Mata
Pela
jaran
:M
ate
matik
a
Satu
an
Pen
did
ikan
:S
MA
/MA
Kela
s/S
em
este
r:
XII/1
Ko
mp
ete
nsi In
ti:
1.
Mengharg
ai d
an m
enghayati a
jara
n a
gam
a y
ang d
ianutn
ya.
2.
Menghayati d
an m
engam
alk
an p
erila
ku ju
jur, d
isip
lin, ta
nggung ja
wab, p
eduli (g
oto
ng ro
yong, k
erja
sam
a, to
lera
n, d
am
ai),
santu
n, re
sponsif, p
roaktif, d
an m
enunju
kkan s
ikap s
ebagai b
agia
n d
ari s
olu
si a
tas b
erb
agai p
erm
asala
han d
ala
m b
erin
tera
ksi
secara
efe
ktif d
engan lin
gkungan s
osia
l dan a
lam
serta
dala
m m
enem
patk
an d
iri sebagai c
erm
inan b
angsa d
ala
m p
erg
aula
n
dunia
.
3.
Mem
aham
i, menera
pkan, m
enganalis
is d
an m
engevalu
asi p
engeta
huan fa
ktu
al, k
onseptu
al, p
rosedura
l, dan m
eta
kognitif
berd
asark
an ra
sa in
gin
tahunya te
nta
ng ilm
u p
engeta
huan, te
knolo
gi, s
eni, b
udaya, d
an h
um
anio
ra d
engan w
aw
asan
kem
anusia
an, k
ebangsaan, k
enegara
an, d
an p
era
daban te
rkait p
enyebab fe
nom
ena d
an k
eja
dia
n, s
erta
menera
pkan
pengeta
huan p
rosedura
l pada b
idang k
ajia
n y
ang s
pesifik
sesuai d
engan b
akat d
an m
inatn
ya u
ntu
k m
em
ecahkan m
asala
h.
4.
Mengola
h, m
enala
r, menyaji, d
an m
encip
ta d
ala
m ra
nah k
onkre
t dan ra
nah a
bstra
k te
rkait d
engan p
engem
bangan d
ari y
ang
dip
ela
jarin
ya d
i sekola
h s
ecara
mandiri s
erta
bertin
dak s
ecara
efe
ktif d
an k
reatif, d
an m
am
pu m
enggunakan m
eto
de s
esuai
kaid
ah k
eilm
uan.
1.1
Menghayati d
an m
engam
al-
kan a
gam
a y
ang d
ianutn
ya.
2.1
Menunju
kkan s
ika
p c
erm
at,
teliti, b
erta
ng
gu
ng
ja
wa
b,
tan
gg
uh
, ko
nsis
ten
, juju
r,
se
rta re
sp
on
sif d
ala
m m
e-
me
ca
hka
n m
asa
lah
nya
ta
sehari-h
ari.
2.2
Mengem
bangkan ra
sa in
gin
tahu, m
otiv
asi in
tern
al, ra
sa
pe
rca
ya
d
iri, d
an
s
ika
p
kritis
da
lam
me
nye
lesa
ika
n
ma
tem
atik
a d
an
m
asa
lah
ko
nte
kstu
al.
•T
ra
ns
fo
rm
as
i
Ge
om
etri
•K
om
po
sis
i T
ran
s-
form
asi G
eo
me
tri
•M
engin
gat k
em
bali k
onsep
tran
sfo
rma
si
ge
om
etri
melip
uti tra
nsla
si, re
fleksi,
rota
si, d
ilata
si, d
an
tran
s-
form
asi lin
ear.
•M
en
jela
sk
an
k
on
se
p
ko
mp
os
isi
tran
sfo
rma
si
ge
om
etri.
•M
en
ya
jika
n
ko
mp
os
isi
tran
sfo
rma
si
ge
om
etri
dala
m b
entu
k m
atrik
s.
•M
en
jela
sk
an
k
on
se
p
ko
mp
os
isi
tran
sfo
rma
si
ge
om
etri k
hu
su
s m
elip
uti
ko
mp
os
isi
tran
sla
si,
ko
mp
osis
i re
fleksi,
da
n
ko
mp
osis
i rota
si.
•M
en
en
tuk
an
k
oo
rdin
at
bayangan titik
ole
h k
om
po-
sis
i transfo
rmasi g
eom
etri.
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
16 jp
•M
am
pu
m
en
gh
aya
ti
da
n
me
ng
am
alk
an
ko
nse
p
ko
mp
osis
i
transfo
rmasi g
eom
etri
dala
m p
era
nnya m
em
-
ba
ntu
me
nye
lesa
ika
n
masala
h.
•M
am
pu
me
nu
nju
kka
n
sik
ap
ce
rma
t, te
liti,
be
rtan
gg
un
g
jaw
ab
,
tan
gg
uh
, ko
nsis
ten
,
dan ju
jur se
rta re
sponsif
dala
m m
enyele
saik
an
ma
sa
lah
te
nta
ng
kom
posis
i transfo
rmasi
geom
etri.
•M
am
pu
me
nu
nju
kka
n
ras
a
ing
in
tah
u,
motiv
asi in
tern
al, ra
sa
perc
aya d
iri, dan s
ikap
1.
Bu
ku
M
ate
ma
tika
SM
A/M
A K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
2.
Bu
ku
Gu
ru M
ate
-
ma
tika
S
MA
/MA
Kela
s X
II Pem
inata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
3.
Bu
ku
P
R
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
4.
Bu
ku
P
G
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
409 Matematika Kelas XII
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
3.4
Me
ne
rap
ka
n
ko
nse
p
da
n
atu
ran k
om
posis
i transfo
rmasi
ge
om
etri
ko
ord
ina
t d
ala
m
me
nye
lesa
ika
n m
ate
ma
tika
dan m
asala
h k
onte
kstu
al.
4.4
Me
me
ca
hk
an
m
as
ala
h
de
ng
an
m
en
gg
un
ak
an
konsep d
an a
tura
n k
om
posis
i
be
be
rap
a
tran
sfo
rma
si
ge
om
etri k
oo
rdin
at.
kritis
da
lam
me
nye
-
les
aik
an
m
as
ala
h
ko
mp
osis
i tra
nsfo
r-
masi g
eom
etri.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
ko
nse
p tra
nsfo
rma
si
geom
etri.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
ko
nse
p
ko
mp
osis
i
transfo
rmasi g
eom
etri.
•M
am
pu
m
en
ya
jika
n
ko
mp
osis
i tra
nsfo
r-
ma
si g
eo
me
tri da
lam
be
ntu
k m
atrik
s.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
ko
ns
ep
b
eb
era
pa
ko
mp
osis
i tra
nsfo
r-
masi g
eom
etri k
husus.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
ko
ord
ina
t ba
ya
ng
an
titik o
leh
ko
mp
osis
i
transfo
rmasi g
eom
etri.
•M
am
pu
me
nje
laska
n
ca
ra
me
ne
ntu
ka
n
pers
am
aan b
ayangan
kurv
a o
leh k
om
posis
i
transfo
rmasi g
eom
etri.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
pers
am
aan b
ayangan
kurv
a o
leh k
om
posis
i
transfo
rmasi g
eom
etri.
•M
enje
laskan c
ara
menentu
-
kan p
ers
am
aan b
ayangan
ku
rva
o
leh
ko
mp
osis
i
transfo
rmasi g
eom
etri.
•M
en
en
tuka
n p
ers
am
aa
n
ba
ya
ng
an
k
urv
a
ole
h
ko
mp
os
isi
tran
sfo
rma
si
ge
om
etri.
•M
en
ye
lesa
ika
n m
asa
lah
ya
ng
b
erk
aita
n d
en
ga
n
ko
mp
os
isi
tran
sfo
rma
si
ge
om
etri.
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
•T
ug
as
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
•T
ug
as
410Silabus
SIL
AB
US
Dim
en
si
Tig
a
Mata
Pela
jaran
:M
ate
matik
a
Satu
an
Pen
did
ikan
:S
MA
/MA
Kela
s/S
em
este
r:
XII/1
Ko
mp
ete
nsi In
ti:
1.
Mengharg
ai d
an m
enghayati a
jara
n a
gam
a y
ang d
ianutn
ya.
2.
Menghayati d
an m
engam
alk
an p
erila
ku ju
jur, d
isip
lin, ta
nggung ja
wab, p
eduli (g
oto
ng ro
yong, k
erja
sam
a, to
lera
n, d
am
ai),
santu
n, re
sponsif , p
roaktif, d
an m
enunju
kkan s
ikap s
ebagai b
agia
n d
ari s
olu
si a
tas b
erb
agai p
erm
asala
han d
ala
m b
erin
tera
ksi
secara
efe
ktif d
engan lin
gkungan s
osia
l dan a
lam
serta
dala
m m
enem
patk
an d
iri sebagai c
erm
inan b
angsa d
ala
m p
erg
aula
n
dunia
.
3.
Mem
aham
i, menera
pkan, d
an m
enganalis
is p
engeta
huan fa
ktu
al, k
onseptu
al, p
rosedura
l, dan m
eta
kognitif b
erd
asark
an ra
sa
ingin
tahunya te
nta
ng ilm
u p
engeta
huan, te
knolo
gi, s
eni, b
udaya, d
an h
um
anio
ra d
engan w
aw
asan k
em
anusia
an, k
ebangsaan,
kenegara
an, d
an p
era
daban te
rkait p
enyebab fe
nom
ena d
an k
eja
dia
n, s
erta
menera
pkan p
engeta
huan p
rosedura
l pada b
idang
kajia
n y
ang s
pesifik
sesuai d
engan b
akat d
an m
inatn
ya u
ntu
k m
em
ecahkan m
asala
h.
4.
Mengola
h, m
enala
r, menyaji, d
an m
encip
ta d
ala
m ra
nah k
onkre
t dan ra
nah a
bstra
k te
rkait d
engan p
engem
bangan d
ari y
ang
dip
ela
jarin
ya d
i sekola
h s
ecara
mandiri s
erta
bertin
dak s
ecara
efe
ktif d
an k
reatif, d
an m
am
pu m
enggunakan m
eto
de s
esuai
kaid
ah k
eilm
uan.
1.1
Menghayati d
an m
engam
al-
ka
n
aja
ran
a
ga
ma
y
an
g
dia
nu
tnya
.
2.1
Me
nu
nju
kka
n s
ika
p c
erm
at,
teliti, b
erta
ng
gu
ng
jaw
ab
,
tan
gg
uh
, ko
nsis
ten
, juju
r,
se
rta re
sp
on
sif d
ala
m m
e-
me
ca
hka
n m
asa
lah
nya
ta
se
ha
ri-ha
ri.
2.2
Mengem
bangkan ra
sa in
gin
tahu, m
otiv
asi in
tern
al, ra
sa
perc
aya d
iri, dan s
ikap k
ritis
da
lam
m
en
ye
les
aik
an
ma
tem
atik
a d
an
m
asa
lah
ko
nte
kstu
al.
Dim
en
si
Tig
a
•Jara
k d
ala
m R
uang
•S
udut d
ala
m R
uang
•M
enje
laskan k
onsep ja
rak
mela
lui c
onto
h.
•M
en
de
skrip
sik
an
ja
rak
anta
ra d
ua titik
dala
m ru
ang.
•M
en
de
sk
rips
ika
n
jara
k
anta
ra titik
dan g
aris
dala
m
rua
ng
.
•M
en
de
sk
rips
ika
n
ga
ris
tegak lu
rus b
idang.
•M
en
de
sk
rips
ika
n
jara
k
an
tara
titik
d
an
b
ida
ng
dala
m ru
ang.
•M
en
de
sk
rips
ika
n
jara
k
an
tara
du
a g
aris
se
jaja
r
dala
m ru
ang.
•M
en
de
sk
rips
ika
n
jara
k
an
tara
ga
ris d
an
bid
an
g
yang s
eja
jar d
ala
m ru
ang.
•M
en
de
sk
rips
ika
n
jara
k
anta
ra d
ua b
idang s
eja
jar
dala
m ru
ang.
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
16 jp
•M
am
pu
m
en
gh
aya
ti
da
n
me
ng
am
alk
an
ko
nse
p d
ime
nsi tig
a
da
lam
p
era
nn
ya
me
mb
an
tu
me
ny
e-
lesaik
an m
asala
h.
•M
am
pu
me
nu
nju
kka
n
perila
ku c
erm
at, te
liti,
be
rtan
gg
un
gja
wa
b,
tangguh, k
onsis
ten d
an
juju
r se
rta re
sp
on
sif
dala
m b
ekerja
menye-
lesa
ika
n
ma
sa
lah
dim
ensi tig
a.
•M
am
pu
me
nu
nju
kka
n
ras
a
ing
in
tah
u,
motiv
asi in
tern
al, ra
sa
se
na
ng
da
n p
erc
aya
diri d
ala
m m
ela
kukan
ke
gia
tan
b
ela
jar
1.
Bu
ku
M
ate
ma
tika
SM
A/M
A K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
2.
Bu
ku
Gu
ru M
ate
-
ma
tika
S
MA
/MA
Kela
s X
II Pem
inata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
3.
Bu
ku
P
R
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
4.
Bu
ku
P
G
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
411 Matematika Kelas XII
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
3.5
Me
nd
es
krip
sik
an
k
on
se
p
jara
k d
an s
udut a
nta
r garis
/
bid
an
g, b
ida
ng
/bid
an
g d
an
irisa
n d
ua
b
ida
ng
d
ala
m
ba
ng
un
rua
ng
dim
en
si tig
a
me
lalu
i de
mo
nstra
si m
en
g-
gu
na
ka
n a
lat p
era
ga
ata
u
media
lain
nya, d
an m
enera
p-
ka
nn
ya
da
lam
pe
me
ca
ha
n
ma
sa
lah
.
4.5
Me
nya
jika
n k
on
se
p ja
rak,
su
du
t a
nta
r g
aris
/bid
an
g,
bid
ang/b
idang, d
an iris
an d
ua
bid
an
g d
ala
m p
em
eca
ha
n
ma
sa
lah
b
an
gu
n
rua
ng
dim
ensi tig
a.
ata
up
un
m
em
ec
ah
-
ka
n m
as
ala
h n
ya
ta
dala
m d
imensi tig
a.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
kan k
onsep ja
rak d
ua
titik.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
kan k
onsep ja
rak titik
dan g
aris
.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
kan k
onsep ja
rak titik
dan b
idang.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
kan k
onsep ja
rak d
ua
garis
.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
ka
n
ko
nse
p
jara
k
garis
dan b
idang.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
kan k
onsep ja
rak d
ua
bid
ang.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
ka
n
ko
nse
p
su
du
t
anta
ra d
ua g
aris
.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
ka
n
ko
nse
p
su
du
t
an
tara
g
aris
d
an
bid
ang.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
ka
n
ko
nse
p
su
du
t
anta
ra d
ua b
idang.
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
ka
n
pe
rma
sa
lah
an
jara
k d
ua titik
.
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
ka
n
pe
rma
sa
lah
an
jara
k titik
dan g
aris
.
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
ka
n
pe
rma
sa
lah
an
jara
k titik
dan b
idang.
•M
en
de
sk
rips
ika
n
jara
k
anta
ra d
ua g
aris
bers
ilang-
an d
ala
m ru
ang.
•M
ela
ku
ka
n k
eg
iata
n m
e-
nentu
kan ja
rak a
nta
ra d
ua
ga
ris b
ers
ilan
ga
n.
•M
en
en
tuka
n ja
rak a
nta
ra
du
a u
nsu
r pa
da
ba
ng
un
rua
ng
.
•M
en
de
skrip
sik
an
ko
nse
p
su
du
t a
nta
ra d
ua
g
aris
ya
ng
be
rpo
ton
ga
n.
•M
en
de
skrip
sik
an
ko
nse
p
su
du
t a
nta
ra d
ua
g
aris
ya
ng
be
rsila
ng
an
.
•M
en
de
skrip
sik
an
ko
nse
p
pro
ye
ksi
titik d
an
g
aris
pada b
idang.
•M
en
de
skrip
sik
an
ko
nse
p
su
du
t a
nta
ra g
aris
d
an
bid
an
g.
•M
en
de
skrip
sik
an
ko
nse
p
sudut a
nta
ra d
ua b
idang.
•M
ela
ku
ka
n k
eg
iata
n m
e-
ne
ntu
ka
n n
ilai trig
om
etri
su
du
t.
•M
enentu
kan s
udut a
nta
ra
du
a u
nsu
r pa
da
ba
ng
un
rua
ng
.
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
•T
ug
as
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
•T
ug
as
412Silabus
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
ka
n
pe
rma
sa
lah
an
jara
k d
ua g
aris
.
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
ka
n
pe
rma
sa
lah
an
jara
k
ga
ris
da
n
bid
an
g.
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
ka
n
pe
rma
sa
lah
an
jara
k d
ua b
idang.
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
ka
n
pe
rma
sa
lah
an
su
du
t a
nta
ra
du
a
ga
ris.
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
ka
n
pe
rma
sa
lah
an
sudut a
nta
ra g
aris
dan
bid
an
g.
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
ka
n
pe
rma
sa
lah
an
su
du
t a
nta
ra
du
a
bid
an
g.
413 Matematika Kelas XII
SIL
AB
US
Trig
on
om
etr
i
Mata
Pela
jaran
:M
ate
matik
a
Satu
an
Pen
did
ikan
:S
MA
/MA
Kela
s/S
em
este
r:
XII/1
Ko
mp
ete
nsi In
ti:
1.
Menghayati d
an m
engam
alk
an a
jara
n a
gam
a y
ang d
ianutn
ya.
2.
Menghayati d
an m
engam
alk
an p
erila
ku ju
jur, d
isip
lin, ta
nggung ja
wab, p
eduli (g
oto
ng ro
yong, k
erja
sam
a, to
lera
n, d
am
ai),
santu
n, re
sponsif, p
roaktif, d
an m
enunju
kkan s
ikap s
ebagai b
agia
n d
ari s
olu
si a
tas b
erb
agai p
erm
asala
han d
ala
m b
erin
tera
ksi
secara
efe
ktif d
engan lin
gkungan s
osia
l dan a
lam
serta
dala
m m
enem
patk
an d
iri sebagai c
erm
inan b
angsa d
ala
m p
erg
aula
n
dunia
.
3.
Mem
aham
i, menera
pkan, m
enganalis
is d
an m
engevalu
asi p
engeta
huan fa
ktu
al, k
onseptu
al, p
rosedura
l, dan m
eta
kognitif
berd
asark
an ra
sa in
gin
tahunya te
nta
ng ilm
u p
engeta
huan, te
knolo
gi, s
eni, b
udaya, d
an h
um
anio
ra d
engan w
aw
asan
kem
anusia
an, k
ebangsaan, k
enegara
an, d
an p
era
daban te
rkait p
enyebab fe
nom
ena d
an k
eja
dia
n, s
erta
menera
pkan
pengeta
huan p
rosedura
l pada b
idang k
ajia
n y
ang s
pesifik
sesuai d
engan b
akat d
an m
inatn
ya u
ntu
k m
em
ecahkan m
asala
h.
4.
Mengola
h, m
enala
r, menyaji, d
an m
encip
ta d
ala
m ra
nah k
onkre
t dan ra
nah a
bstra
k te
rkait d
engan p
engem
bangan d
ari y
ang
dip
ela
jarin
ya d
i sekola
h s
ecara
mandiri s
erta
bertin
dak s
ecara
efe
ktif d
an k
reatif, d
an m
am
pu m
enggunakan m
eto
de s
esuai
kaid
ah k
eilm
uan.
1.1
Menghayati d
an m
engam
al-
ka
n
aja
ran
a
ga
ma
y
an
g
dia
nu
tnya
.
2.1
Menunju
kkan s
ika
p c
erm
at,
teliti, b
erta
ng
gu
ng
jaw
ab
,
tan
gg
uh
, ko
nsis
ten
, juju
r,
se
rta
resp
on
sif
da
lam
mem
ecahkan m
asala
h n
yata
sehari-h
ari.
2.2
Mengem
bangkan ra
sa in
gin
tahu, m
otiv
asi in
tern
al, ra
sa
perc
aya d
iri, dan s
ikap k
ritis
da
lam
m
en
ye
les
aik
an
ma
tem
atik
a d
an
m
asa
lah
ko
nte
kstu
al.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
nentu
kan ja
rak d
ua k
apal
ya
ng
b
era
ng
ka
t d
ari
tem
pat y
ang s
am
a m
eng-
gu
na
ka
n a
tura
n k
osin
us.
•M
em
be
rika
n p
erta
nya
an
-
pe
rtan
ya
an
ten
tan
g id
en
-
titas k
osin
us p
enju
mla
han
dua s
udut.
•B
erd
isku
si
me
ne
mu
ka
n
ide
ntita
s
ko
sin
us
p
en
-
jum
lah
an
da
n s
elis
ih d
ua
su
du
t.
•M
em
berik
an tu
gas k
epada
sis
wa
un
tuk m
en
em
uka
n
identita
s s
inus d
an ta
ngen
da
ri p
en
jum
lah
an
d
an
selis
ih d
ua s
udut.
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
16 jp
•M
en
ga
gu
mi d
an
me
-
nya
da
ri ma
nfa
at ilm
u
trigo
no
me
tri d
ala
m
kehid
upan s
ehari-h
ari
da
n b
ers
yu
ku
r a
tas
rah
ma
t ters
eb
ut.
•M
am
pu
me
nu
nju
kka
n
sik
ap
ce
rma
t, te
liti,
be
rtan
gg
un
g ja
wa
b,
tangguh, k
onsis
ten d
an
juju
r se
rta re
sp
on
sif
da
lam
me
me
ca
hka
n
ma
sa
lah
trigo
no
me
tri
da
n
ma
sa
lah
n
ya
ta
sehari-h
ari.
•M
am
pu
me
nu
nju
kka
n
rasa
ing
in ta
hu
ya
ng
tinggi te
nta
ng trig
ono-
me
tri.
1.
Bu
ku
M
ate
ma
tika
SM
A/M
A K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
2.
Bu
ku
Gu
ru M
ate
-
ma
tika
S
MA
/MA
Kela
s X
II Pem
inata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
3.
Bu
ku
P
R
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
4.
Bu
ku
P
G
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
Trig
on
om
etr
i
•Id
en
titas
T
rigo
no
-
me
tri Pe
nju
mla
ha
n
da
n
Se
lisih
D
ua
Su
du
t
•Id
en
titas
Trig
on
o-
metri S
udut R
angkap
da
n
Su
du
t P
er-
tengahan
•Id
en
titas P
erk
alia
n
da
n P
en
jum
lah
an
/
Se
lisih
S
inu
s d
an
Ko
sin
us
414Silabus
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
3.6
Me
nd
eskrip
sik
an
ide
ntita
s
penju
mla
han s
inus, id
entita
s
se
lisih
sin
us, id
en
titas p
en
-
jum
lah
an
ko
sin
us, id
en
titas
se
lisih
da
n m
en
era
pka
nn
ya
dala
m p
em
ecahan m
asala
h.
•M
am
pu m
enunju
kkan
sik
ap
p
an
tan
g
me
-
nyera
h d
ala
m m
enye-
lesaik
an p
erm
asala
h-
an te
nta
ng trig
onom
etri
da
n
pe
rma
sa
lah
an
se
ha
ri-ha
ti.
•M
am
pu m
enyebutk
an
ide
ntita
s s
inu
s p
en
-
jum
lah
an
da
n s
elis
ih
dua s
udut d
an m
eng-
gu
na
ka
nn
ya
u
ntu
k
me
nye
lesa
ika
n p
er-
ma
sa
lah
an
.
•M
am
pu m
enyebutk
an
ide
ntita
s
ko
sin
us
pe
nju
mla
ha
n
da
n
selis
ih d
ua s
udut d
an
me
ng
gu
na
ka
nn
ya
un
tuk m
en
ye
lesa
ika
n
pe
rma
sa
lah
an
.
•M
am
pu m
enyebutk
an
ide
ntita
s ta
ng
en
pe
n-
jum
lah
an
da
n s
elis
ih
dua s
udut d
an m
eng-
gu
na
ka
nn
ya
u
ntu
k
me
nye
lesa
ika
n p
er-
ma
sa
lah
an
.
•M
am
pu m
enyebutk
an
ide
ntita
s trig
on
om
etri
su
du
t ra
ng
ka
p d
an
me
ng
gu
na
ka
nn
ya
un
tuk m
en
ye
lesa
ika
n
pe
rma
sa
lah
an
.
•M
am
pu m
enyebutk
an
ide
ntita
s trig
on
om
etri
su
du
t p
erte
ng
ah
an
da
n m
en
gg
un
ak
an
-
nya u
ntu
k m
enyele
sai-
kan p
erm
asala
han.
•M
am
pu m
enyebutk
an
ide
ntita
s
pe
rka
lian
sin
us
d
an
k
os
inu
s
da
n m
en
gg
un
ak
an
-
nya u
ntu
k m
enyele
sai-
kan p
erm
asala
han.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
nentu
kan n
ilai trig
onom
etri
me
ng
gu
na
ka
n id
en
titas
pe
nju
mla
ha
n d
an
se
lisih
dua s
udut.
•M
em
bu
ktik
an
id
en
titas
trigonom
etri m
enggunakan
identita
s p
enju
mla
han d
an
selis
ih d
ua s
udut.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
nye
lesa
ika
n p
erm
asa
lah
-
an y
ang b
erk
aita
n d
engan
identita
s p
enju
mla
han d
an
selis
ih d
ua s
udut.
•M
en
jela
ska
n p
erm
asa
lah
-
an
m
en
en
tuk
an
ja
rak
ma
ks
ima
l le
mp
ara
n
lem
bin
g y
an
g b
erk
aita
n
de
ng
an
id
en
titas
s
inu
s
su
du
t ran
gka
p.
•M
em
be
rika
n p
erta
nya
an
-
pe
rtan
ya
an
ten
tan
g id
en
-
titas trig
on
om
etri
su
du
t
ran
gka
p.
•B
erd
isk
us
i m
en
em
uk
an
ide
ntita
s
trigo
no
me
tri
su
du
t pe
rten
ga
ha
n.
•M
em
berik
an tu
gas k
epada
sis
wa u
ntu
k m
em
buktik
an
ide
ntita
s
trigo
no
me
tri
me
ng
gu
na
ka
n id
en
titas
trigo
no
me
tri s
ud
ut
pe
r-
ten
ga
ha
n.
•M
enje
laskan c
ara
menentu
-
ka
n
nila
i trig
on
om
etri
me
ng
gu
na
ka
n
ide
ntita
s
trigonom
etri s
udut ra
ngkap
dan s
udut p
erte
ngahan.
•M
em
bu
ktik
an
id
en
titas
trigonom
etri m
enggunakan
ide
ntita
s
trigo
no
me
tri
su
du
t ran
gka
p d
an
su
du
t
pe
rten
ga
ha
n.
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
•T
ug
as
415 Matematika Kelas XII
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
nye
lesa
ika
n p
erm
asa
lah
-
an y
ang b
erk
aita
n d
engan
ide
ntita
s
trigo
no
me
tri
su
du
t ran
gka
p d
an
su
du
t
pe
rten
ga
ha
n.
•M
enje
laskan p
erm
asala
h-
an in
terfe
rensi g
elo
mbang
yang m
em
uat p
enju
mla
h-
an s
inus.
•B
erd
isku
si
me
ne
mu
ka
n
ide
ntita
s p
erk
alia
n d
an
penju
mla
han/s
elis
ih s
inus
da
n k
osin
us k
osin
us.
•M
em
berik
an tu
gas k
epada
sis
wa
un
tuk m
en
em
uka
n
identita
s id
entita
s p
erk
alia
n
dan p
enju
mla
han ta
ngen.
•M
en
jela
ska
n
ca
ra
me
-
nentu
kan n
ilai trig
onom
etri
me
ng
gu
na
ka
n
ide
ntita
s
perk
alia
n d
an p
enju
mla
han/
se
lisih
sin
us d
an
ko
sin
us
kosin
us.
•M
em
bu
ktik
an
id
en
titas
trigonom
etri m
enggunakan
ide
ntita
s p
erk
alia
n d
an
penju
mla
han/s
elis
ih s
inus
dan k
osin
us k
osin
us.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
nye
lesa
ika
n p
erm
asa
lah
-
an y
ang b
erk
aita
n d
engan
ide
ntita
s p
erk
alia
n d
an
penju
mla
han/s
elis
ih s
inus
da
n k
osin
us k
osin
us.
4.6
Me
ny
ajik
an
d
an
m
en
g-
analis
is id
entita
s p
enju
mla
h-
an s
inus, id
entita
s s
elis
ih s
i-
nu
s, id
en
titas p
en
jum
lah
an
ko
sin
us
, id
en
titas
s
elis
ih
untu
k p
engubahan d
an p
em
-
bu
ktia
n b
erb
ag
ai id
en
titas
trigo
no
me
tri.
•M
am
pu m
enyebutk
an
identita
s p
enju
mla
han/
se
lisih
s
inu
s
da
n
ko
sin
us
d
an
m
en
g-
gu
na
ka
nn
ya
u
ntu
k
me
ny
ele
sa
ik
an
pe
rma
sa
lah
an
.
•M
am
pu
me
mb
uktik
an
ide
ntita
s trig
on
om
etri
me
ng
gu
na
ka
n id
en
-
titas s
inu
s, k
osin
us,
dan ta
ngen p
enju
mla
h-
an
d
an
se
lisih
d
ua
sudut.
•M
am
pu
me
mb
uktik
an
ide
ntita
s trig
on
om
etri
me
ng
gu
na
ka
n id
en
-
titas s
udut g
anda d
an
su
du
t pe
rten
ga
ha
n.
•M
am
pu
me
mb
uktik
an
ide
ntita
s trig
on
om
etri
me
ng
gu
na
ka
n id
en
-
titas p
erk
alia
n d
an
pe
nju
mla
ha
n/s
elis
ih
sin
us d
an
ko
sin
us.
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
416Silabus
SIL
AB
US
Pe
ne
ra
pa
n In
teg
ra
l Te
ntu
Mata
Pela
jaran
:M
ate
matik
a
Satu
an
Pen
did
ikan
:S
MA
/MA
Kela
s/S
em
este
r:
XII/1
Ko
mp
ete
nsi In
ti:
1.
Mengharg
ai d
an m
enghayati a
jara
n a
gam
a y
ang d
ianutn
ya.
2.
Menghayati d
an m
engam
alk
an p
erila
ku ju
jur, d
isip
lin, ta
nggung ja
wab, p
eduli (g
oto
ng ro
yong, k
erja
sam
a, to
lera
n, d
am
ai),
santu
n, re
sponsif d
an p
roaktif d
an m
enunju
kkan s
ikap s
ebagai b
agia
n d
ari s
olu
si a
tas b
erb
agai p
erm
asala
han d
ala
m b
erin
tera
ksi
secara
efe
ktif d
engan lin
gkungan s
osia
l dan a
lam
serta
dala
m m
enem
patk
an d
iri sebagai c
erm
inan b
angsa d
ala
m p
erg
aula
n
dunia
.
3.
Mem
aham
i, menera
pkan, m
enganalis
is d
an m
engevalu
asi p
engeta
huan fa
ktu
al, k
onseptu
al, p
rosedura
l, dan m
eta
kognitif
berd
asark
an ra
sa in
gin
tahunya te
nta
ng ilm
u p
engeta
huan, te
knolo
gi, s
eni, b
udaya, d
an h
um
anio
ra d
engan w
aw
asan
kem
anusia
an, k
ebangsaan, k
enegara
an, d
an p
era
daban te
rkait p
enyebab fe
nom
ena d
an k
eja
dia
n, s
erta
menera
pkan
pengeta
huan p
rosedura
l pada b
idang k
ajia
n y
ang s
pesifik
sesuai d
engan b
akat d
an m
inatn
ya u
ntu
k m
em
ecahkan m
asala
h.
4.
Mengola
h, m
enala
r, menyaji, d
an m
encip
ta d
ala
m ra
nah k
onkre
t dan ra
nah a
bstra
k te
rkait d
engan p
engem
bangan d
ari y
ang
dip
ela
jarin
ya d
i sekola
h s
ecara
mandiri s
erta
bertin
dak s
ecara
efe
ktif d
an k
reatif, d
an m
am
pu m
enggunakan m
eto
de s
esuai
kaid
ah k
eilm
uan.
1.1
Menghayati d
an m
engam
al-
ka
n
aja
ran
a
ga
ma
y
an
g
dia
nu
tnya
.
2.1
Me
nu
nju
kka
n s
ika
p c
erm
at,
teliti, b
erta
ng
gu
ng
jaw
ab
,
tan
gg
uh
, ko
nsis
ten
, juju
r,
se
rta
res
po
ns
if d
ala
m
mem
ecahkan m
asala
h n
yata
se
ha
ri-ha
ri.
2.2
Mengem
bangkan ra
sa in
gin
tahu, m
otiv
asi in
tern
al, ra
sa
perc
aya d
iri, dan s
ikap k
ritis
da
lam
m
en
ye
les
aik
an
ma
tem
atik
a d
an
m
asa
lah
ko
nte
kstu
al.
Pe
ne
ra
pa
n
Inte
gra
l
Te
ntu
•L
ua
s D
ae
rah
•V
olu
me B
enda P
uta
r
•P
anja
ng K
urv
a
•M
en
de
skrip
sik
an
ca
ra
me
ng
hitu
ng
lua
s d
ae
rah
menggunakan p
endekata
n.
•M
en
de
skrip
sik
an
p
en
g-
gu
na
an
in
teg
ral
ten
tu
un
tuk
m
en
gh
itun
g lu
as
da
era
h
ya
ng
d
iba
tas
i
kurv
a d
i ata
s s
um
bu X
dan
su
mb
u X
p
ad
a in
terv
al
terte
ntu
.
•M
en
de
skrip
sik
an
p
en
g-
gu
na
an
in
teg
ral
ten
tu
un
tuk
m
en
gh
itun
g lu
as
da
era
h
ya
ng
d
iba
tas
i
ku
rva
di b
aw
ah
su
mb
u X
da
n s
um
bu
X p
ad
a in
ter-
val te
rtentu
.
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
16 jp
•M
am
pu
m
en
gh
aya
ti
da
n
me
ng
am
alk
an
ko
nse
p in
teg
ral te
ntu
da
lam
p
era
nn
ya
me
mb
an
tu
me
ny
e-
lesaik
an m
asala
h.
•M
am
pu
me
nu
nju
kka
n
perila
ku d
isip
lin, s
ikap
kerja
sam
a, s
ikap k
ritis,
da
n
ce
rma
t d
ala
m
bekerja
menyele
saik
an
masala
h in
tegra
l tentu
.
•M
am
pu
me
nu
nju
kka
n
rasa in
gin
tahu, m
oti-
va
si
inte
rna
l, ra
sa
se
na
ng
, da
n p
erc
aya
diri d
ala
m m
ela
kukan
ke
gia
tan
b
ela
jar
ata
up
un
m
em
ec
ah
-
ka
n m
asa
lah
da
lam
inte
gra
l tentu
.
1.
Bu
ku
M
ate
ma
tika
SM
A/M
A K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
2.
Bu
ku
Gu
ru M
ate
-
ma
tika
S
MA
/MA
Kela
s X
II Pem
inata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
3.
Bu
ku
P
R
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
4.
Bu
ku
P
G
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
417 Matematika Kelas XII
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
3.7
Me
nd
eskrip
sik
an
da
n m
e-
nera
pkan k
onsep d
an a
tura
n
inte
gra
l ten
tu u
ntu
k m
em
-
buktik
an d
an m
enyele
saik
an
masala
h te
rkait lu
as d
aera
h
di b
aw
ah k
urv
a, lu
as d
aera
h
di
an
tara
d
ua
ku
rva
, d
an
volu
me b
enda p
uta
r.
3.8
Me
ng
an
alis
is g
rafik
fun
gsi
alja
bar d
an trig
onom
etri d
an
me
ne
rap
ka
n k
on
se
p d
an
atu
ran
inte
gra
l ten
tu u
ntu
k
me
ne
ntu
ka
n p
an
jan
g k
urv
a
pada in
terv
al te
rtentu
.
4.7
Mem
ecahkan m
asala
h n
yata
de
ng
an
m
en
era
pka
n b
er-
ba
ga
i ko
nse
p d
an
a
tura
n
inte
gra
l ten
tu te
rka
it lua
s
daera
h, v
olu
me b
enda p
uta
r,
da
n p
an
jan
g k
urv
a d
en
ga
n
me
ng
ola
h
da
ta,
me
milih
va
riab
el, m
en
gin
terp
reta
si
masala
h d
ala
m g
am
bar d
an
me
mb
ua
t m
od
el
ma
sa
lah
se
rta m
en
ye
lesa
ika
nn
ya
.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
ka
n
pe
ng
gu
na
an
inte
gra
l te
ntu
u
ntu
k
me
ne
ntu
ka
n
lua
s
daera
h.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
ka
n
pe
ng
gu
na
an
inte
gra
l te
ntu
u
ntu
k
me
ne
ntu
ka
n v
olu
me
benda p
uta
r.
•M
am
pu m
endeskrip
si-
ka
n
pe
ng
gu
na
an
inte
gra
l te
ntu
u
ntu
k
me
ne
ntu
ka
n p
an
jan
g
ku
rva
.
•M
am
pu
m
en
gg
un
a-
ka
n
inte
gra
l te
ntu
un
tuk
m
en
en
tuk
an
luas d
aera
h.
•M
am
pu
m
en
gg
un
a-
ka
n
inte
gra
l te
ntu
un
tuk
m
en
en
tuk
an
volu
me b
enda p
uta
r.
•M
am
pu
m
en
gg
un
a-
ka
n
inte
gra
l te
ntu
un
tuk
m
en
en
tuk
an
pa
nja
ng
ku
rva
.
•M
en
de
sk
rips
ika
n p
en
g-
gunaan in
tegra
l tentu
untu
k
me
ng
hitu
ng
lua
s d
ae
rah
ya
ng
d
iba
tas
i o
leh
d
ua
ku
rva
pa
da
inte
rva
l ter-
ten
tu.
•M
ela
ku
ka
n
ke
gia
tan
me
ng
gu
na
ka
n
inte
gra
l
ten
tu u
ntu
k m
en
gh
itun
g
luas d
aera
h.
•M
en
ye
les
aik
an
p
erm
a-
sa
lah
an
lu
as
d
ae
rah
me
ng
gu
na
ka
n
inte
gra
l
ten
tu.
•M
en
de
sk
rips
ika
n p
en
g-
gunaan in
tegra
l tentu
untu
k
menghitu
ng v
olu
me b
enda
pu
tar y
an
g te
rbe
ntu
k jik
a
da
era
h
ya
ng
d
iba
tas
i
ku
rva
da
n s
um
bu
X p
ad
a
inte
rva
l te
rten
tu d
ipu
tar
mengelilin
gi s
um
bu X
.
•M
en
de
sk
rips
ika
n p
en
g-
gunaan in
tegra
l tentu
untu
k
menghitu
ng v
olu
me b
enda
pu
tar y
an
g te
rbe
ntu
k jik
a
da
era
h
ya
ng
d
iba
tas
i
ku
rva
da
n s
um
bu
Y p
ad
a
inte
rva
l te
rten
tu d
ipu
tar
mengelilin
gi s
um
bu Y
.
•M
en
de
sk
rips
ika
n p
en
g-
gunaan in
tegra
l tentu
untu
k
menghitu
ng v
olu
me b
enda
pu
tar y
an
g te
rbe
ntu
k jik
a
da
era
h y
an
g d
iba
tasi d
ua
kurv
a p
ada in
terv
al n
ilai x
terte
ntu
dip
uta
r me
ng
e-
lilingi s
um
bu X
.
•M
en
de
sk
rips
ika
n p
en
g-
gunaan in
tegra
l tentu
untu
k
menghitu
ng v
olu
me b
enda
pu
tar y
an
g te
rbe
ntu
k jik
a
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
•T
ug
as
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
•T
ug
as
418Silabus
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
daera
h y
ang d
ibata
si d
ua
kurv
a p
ada in
terv
al n
ilai y
terte
ntu
dip
uta
r me
ng
e-
lilingi s
um
bu Y
.
•M
ela
ku
ka
n
ke
gia
tan
me
ng
gu
na
ka
n
inte
gra
l
ten
tu u
ntu
k m
en
gh
itun
g
volu
me b
enda p
uta
r.
•M
en
ye
les
aik
an
p
er-
masala
han v
olu
me b
enda
pu
tar m
en
gg
un
aka
n in
te-
gra
l tentu
.
•M
en
de
sk
rips
ika
n p
en
g-
gunaan in
tegra
l tentu
untu
k
menghitu
ng p
anja
ng b
usur
dari g
rafik
fungsi p
ada in
-
terv
al te
rten
tu.
•M
ela
ku
ka
n
ke
gia
tan
me
ng
gu
na
ka
n
inte
gra
l
ten
tu u
ntu
k m
en
gh
itun
g
pa
nja
ng
ku
rva
.
•M
en
ye
les
aik
an
p
er-
masala
han p
anja
ng k
urv
a
me
ng
gu
na
ka
n
inte
gra
l
ten
tu.
419 Matematika Kelas XII
SIL
AB
US
Inte
gra
l P
ars
ial
Mata
Pela
jaran
:M
ate
matik
a
Satu
an
Pen
did
ikan
:S
MA
/MA
Kela
s/S
em
este
r:
XII/1
Ko
mp
ete
nsi In
ti:
1.
Menghayati d
an m
engam
alk
an a
jara
n a
gam
a y
ang d
ianutn
ya.
2.
Menghayati d
an m
engam
alk
an p
erila
ku ju
jur, d
isip
lin, ta
nggung ja
wab, p
eduli (g
oto
ng ro
yong, k
erja
sam
a, to
lera
n, d
am
ai),
santu
n, re
sponsif, p
roaktif, d
an m
enunju
kkan s
ikap s
ebagai b
agia
n d
ari s
olu
si a
tas b
erb
agai p
erm
asala
han d
ala
m b
erin
tera
ksi
secara
efe
ktif d
engan lin
gkungan s
osia
l dan a
lam
serta
dala
m m
enem
patk
an d
iri sebagai c
erm
inan b
angsa d
ala
m p
erg
aula
n
dunia
.
3.
Mem
aham
i, menera
pkan, m
enganalis
is d
an m
engevalu
asi p
engeta
huan fa
ktu
al, k
onseptu
al, p
rosedura
l, dan m
eta
kognitif
berd
asark
an ra
sa in
gin
tahunya te
nta
ng ilm
u p
engeta
huan, te
knolo
gi, s
eni, b
udaya, d
an h
um
anio
ra d
engan w
aw
asan
kem
anusia
an, k
ebangsaan, k
enegara
an, d
an p
era
daban te
rkait p
enyebab fe
nom
ena d
an k
eja
dia
n, s
erta
menera
pkan
pengeta
huan p
rosedura
l pada b
idang k
ajia
n y
ang s
pesifik
sesuai d
engan b
akat d
an m
inatn
ya u
ntu
k m
em
ecahkan m
asala
h.
4.
Mengola
h, m
enala
r, menyaji, d
an m
encip
ta d
ala
m ra
nah k
onkre
t dan ra
nah a
bstra
k te
rkait d
engan p
engem
bangan d
ari y
ang
dip
ela
jarin
ya d
i sekola
h s
ecara
mandiri s
erta
bertin
dak s
ecara
efe
ktif d
an k
reatif, d
an m
am
pu m
enggunakan m
eto
de s
esuai
kaid
ah k
eilm
uan.
1.1
Menghayati d
an m
engam
al-
ka
n
aja
ran
a
ga
ma
y
an
g
dia
nu
tnya
.
2.1
Menunju
kkan s
ikap c
erm
at,
teliti, b
erta
ng
gu
ng
jaw
ab
,
tan
gg
uh
, ko
nsis
ten
, juju
r,
se
rta
res
po
ns
if d
ala
m
mem
ecahkan m
asala
h n
yata
se
ha
ri-ha
ri.
2.2
Mengem
bangkan ra
sa in
gin
tahu, m
otiv
asi in
tern
al, ra
sa
perc
aya d
iri, dan s
ikap k
ritis
da
lam
m
en
ye
les
aik
an
ma
tem
atik
a d
an
m
asa
lah
ko
nte
kstu
al.
Trig
on
om
etr
i
•In
teg
ral
Fu
ng
si
Trig
on
om
etri
•In
tegra
l Substitu
si
•In
tegra
l Pars
ial
•M
en
jela
sk
an
in
teg
ral
sebagai a
ntitu
runan.
•M
enuru
nkan ru
mus in
tegra
l
fungsi trig
onom
etri.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
nentu
kan in
tegra
l tak te
ntu
fungsi trig
onom
etri.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
ne
ntu
ka
n in
teg
ral
ten
tu
fungsi trig
onom
etri.
•M
enentu
kan h
asil in
tegra
l
tak te
ntu
fun
gsi trig
on
o-
me
tri.
•M
enentu
kan h
asil in
tegra
l
tentu
fungsi trig
onom
etri.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
nye
lesa
ika
n p
erm
asa
lah
-
an
nya
ta y
an
g b
erk
aita
n
de
ng
an
in
teg
ral
fun
gs
i
trigo
no
me
tri.
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
Pe
ng
am
ata
n S
ika
p
•S
aa
t be
rlan
gsu
ng
pe
mb
ela
jara
n
16 jp
•M
en
ga
gu
mi d
an
me
-
nya
da
ri ma
nfa
at ilm
u
inte
gra
l pars
ial d
ala
m
kehid
upan s
ehari-h
ari
da
n b
ers
yu
ku
r a
tas
rah
ma
t ters
eb
ut.
•M
am
pu
me
nu
nju
kka
n
sik
ap
ce
rma
t, te
liti,
be
rtan
gg
un
g ja
wa
b,
tan
gg
uh
, ko
nsis
ten
,
juju
r, se
rta re
sp
on
sif
da
lam
me
me
ca
hka
n
ma
sa
lah
in
teg
ral
pa
rsia
l da
n m
asa
lah
nya
ta s
eh
ari-h
ari.
•M
am
pu
me
nu
nju
kka
n
sik
ap k
ritis d
an p
anta
ng
menyera
h s
erta
mem
-
punyai ra
sa p
erc
aya d
iri
1.
Bu
ku
M
ate
ma
tika
SM
A/M
A K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
2.
Bu
ku
Gu
ru M
ate
-
ma
tika
S
MA
/MA
Kela
s X
II Pem
inata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
3.
Bu
ku
P
R
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
4.
Bu
ku
P
G
Ma
te-
ma
tika
K
ela
s X
II
Pe
min
ata
n,
PT
Inta
n P
ariw
ara
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
420Silabus
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
3.9
Mendeskrip
sik
an d
an m
eng-
an
alis
is k
on
se
p d
an
atu
ran
un
tuk m
ela
ku
ka
n in
teg
ral
pa
rsia
l terh
ad
ap
be
rba
ga
i
be
ntu
k fu
ng
si a
ljab
ar d
an
trigo
no
me
tri.
4.8
Mem
ecahkan m
asala
h n
yata
dengan m
enera
pkan k
onsep
dan a
tura
n u
ntu
k m
ela
kukan
inte
gra
l p
ars
ial
terh
ad
ap
berb
agai b
entu
k fu
ngsi a
ljabar
dan trig
onom
etri.
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
dala
m m
enyele
saik
an
perm
asala
han te
nta
ng
inte
gra
l p
ars
ial
da
n
menera
pkannya d
ala
n
perm
asala
han s
ehari-
hari.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
inte
gra
l ta
k
ten
tu
fungsi trig
onom
etri.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
inte
gra
l ten
tu fu
ng
si
trigo
no
me
tri.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
inte
gra
l ta
k
ten
tu
me
ng
gu
na
ka
n te
kn
ik
inte
gra
l su
bstitu
si.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
inte
gra
l ten
tu m
en
g-
gunakan te
knik
inte
gra
l
substitu
si.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
inte
gra
l ta
k
ten
tu
me
ng
gu
na
ka
n te
kn
ik
inte
gra
l pars
ial.
•M
am
pu
me
ne
ntu
ka
n
inte
gra
l ten
tu m
en
g-
gunakan te
knik
inte
gra
l
pars
ial.
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
ka
n
pe
rma
sa
lah
an
nya
ta y
an
g b
erk
aita
n
dengan in
tegra
l fungsi
trigo
no
me
tri.
•M
en
jela
ska
n p
en
ge
rtian
inte
gra
l su
bstitu
si.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
nentu
kan in
tegra
l tak te
ntu
dengan in
tegra
l substitu
si.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
ne
ntu
ka
n in
teg
ral
ten
tu
dengan in
tegra
l substitu
si.
•M
enentu
kan h
asil in
tegra
l
tak te
ntu
de
ng
an
inte
gra
l
su
bstitu
si.
•M
enentu
kan h
asil in
tegra
l
ten
tu
de
ng
an
in
teg
ral
su
bstitu
si.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
nye
lesa
ika
n p
erm
asa
lah
-
an
nya
ta y
an
g b
erk
aita
n
dengan in
tegra
l substitu
si.
•M
en
jela
ska
n p
en
ge
rtian
inte
gra
l pars
ial.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
nentu
kan in
tegra
l tak te
ntu
dengan in
tegra
l pars
ial.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
ne
ntu
ka
n in
teg
ral
ten
tu
dengan in
tegra
l pars
ial.
•M
enentu
kan h
asil in
tegra
l
tak te
ntu
de
ng
an
inte
gra
l
pa
rsia
l.
•M
enentu
kan h
asil in
tegra
l
ten
tu
de
ng
an
in
teg
ral
pa
rsia
l.
•M
en
jela
sk
an
c
ara
m
e-
nye
lesa
ika
n p
erm
asa
lah
-
an
nya
ta y
an
g b
erk
aita
n
dengan in
tegra
l pars
ial.
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
•T
ug
as
Tes Tertu
lis
•P
ilihan G
anda
•U
raia
n
421 Matematika Kelas XII
Ko
mp
ete
ns
i D
as
ar
Ind
ika
tor
Mate
ri/S
ub
mate
ri
Po
ko
kP
em
be
laja
ra
nP
en
ilaia
nA
lok
as
i
Wa
ktu
Su
mb
er B
ela
jar/A
lat
da
n B
ah
an
/Me
dia
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
ka
n
pe
rma
sa
lah
an
inte
gra
l menggunakan
tekn
ik in
teg
ral s
ub
sti-
tusi.
•M
am
pu
me
nye
lesa
i-
ka
n
pe
rma
sa
lah
an
inte
gra
l menggunakan
tekn
ik in
teg
ral s
ub
sti-
tusi
Recommended