I ba le mae'r gwynt yn chwythu: Cyfrifiad 2011 a phethau eraill

Preview:

Citation preview

Hywel Jones

statiaith.com

Seminar Ysgol y Gymraeg, Prifysgol Caerdydd

14 Hydref 2014

1. Simon Brooks am deitl ei lyfr: ‘Pa beth yr aethoch allan i’w achub?

2. James Kitchener Davies am gyfansoddi ei bryddest ‘Sŵn y Gwynt sy’n Chwythu’ yn 1953

3. CBAC am gyhoeddi adroddiad ‘Lle’r Gymraeg a Saesneg yn ysgolion Cymru’ yn 1953

Gyda diolch i:

http://statiaith.com

1. Dosbarthiad2. Trosglwyddo3. Proffil oedran4. Addysg5. Hunaniaeth ac ethnigrwydd6. Defnydd

Cynnwys

http://statiaith.com

Dosbarthiad

http://statiaith.com

% o blant yn siarad Cymraeg, 1950: Morgannwg

http://statiaith.com

Cyfrifiad 1951

http://statiaith.com

Cymunedau: % yn gallu siarad Cymraeg, 2011

http://www.comisiynyddygymraeg.org/Cymraeg/Cymorth/dataacystadegau/Pages/Cyfrifiad2011canlyniadauynolCymuned.aspx

% yn gallu siarad Cymraeg, 16 i 64 oed

Dosbarthiad y siaradwyr Cymraeg

http://statiaith.com

http://statiaith.com

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

3-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80+

Grŵp oedran

Dosbarthiad siaradwyr Cymraeg o fewn grwpiau oedran yn ôl awdurdod lleol, Cyfrifiad 2011

Merthyr Tudful

Blaenau Gwent

Tor-faen

Sir Fynwy

Casnewydd

Pen-y-bont ar Ogwr

Bro Morgannwg

Wrecsam

Caerffili

Sir y Fflint

Castell-nedd Port Talbot

Sir Ddinbych

Sir Benfro

Powys

Abertawe

Rhondda Cynon Taf

Conwy

Caerdydd

Ceredigion

Ynys Môn

Gwynedd

Sir Gaerfyrddin

Trosglwyddo

http://statiaith.com

% yn siarad Cymraeg, yn ôl oed, 1951 a 2011

0

10

20

30

40

50

60

70

3-4 5-9 10-14 15-24 25-44 45-64 65+

Y Rhondda, 1951

Aberdâr, 1951

Rhondda Cynon Taf,2001

Rhondda Cynon Taf,2011

http://statiaith.com

Cymru, 1950: cyfraddau trosglwyddo

http://statiaith.com

Lle :• roedd y ddau riant yn siarad Cymraeg 75.5%o blant 5 i 6 oed oedd yn siarad Cymraeg mewn cartrefi.• y tad yn unig o’r ddau siaradai’r Gymraeg: 7.9% o’r plant siaradai’r Gymraeg.• y fam yn unig o’r ddau siaradai’r Gymraeg: 14.8% o’r plant siaradai’r Gymraeg.

Ffynhonnell: Adroddiad ysgolion 1953, CBAC

82

35

44

64

55

83

4049

42

54

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Cwpl, 2oedolynCymraeg

Cwpl, 1oedolyn

Cymraeg: dyn

Cwpl, 1oedolyn

Cymraeg:menyw

Rhiant unigol,1 oedolyn

Cymraeg: dyn

Rhiant unigol,1 oedolynCymraeg:menyw

Trosglwyddo, yn ôl rhyw2001 2011

Ffynhonnell: DC2112, 2011; C0156, 2001

http://statiaith.com

Cyfrifiad 1951: canlyniadau’r Rhondda

http://statiaith.com

135 62

http://statiaith.com

Cartref cwpl -2 oedolyn Cymraeg

Cartref rhiant unigol,

oedolyn

Cymraeg

Cartref cwpl -1 oedolyn Cymraeg

Cartrefi heb oedolyn Cymraeg

2001 79 80 243 538

2011 86 97 295 581

0

100

200

300

400

500

600

700

Rhondda Cynon Taf: Nifer o blant

Cymraeg 3 i 4 oed

2001

2011

Ffynhonnell: Cyfrifiad 2011 DC2601. Cyfrifiad 2001 S143

http://statiaith.com

Cartref cwpl - 2 oedolyn

Cymraeg

Cartref rhiant unigol,

oedolyn Cymraeg

Cartref cwpl - 1 oedolyn

Cymraeg

Cartrefi heb

oedolyn

Cymraeg

Pob cartref

2001 71 59 47 11 17

2011 67 48 46 14 20

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Rhondda Cynon Taf: % o blant

Cymraeg 3 i 4 oed

2001

2011

Ffynhonnell: Cyfrifiad 2011 DC2601. Cyfrifiad 2001 S143

Trosglwyddo’r iaith: cyfraddau

http://statiaith.com Ffynhonnell: Cyfrifiad 2011 DC2601. Cyfrifiad 2001 S143

Rhondda Cynon Taf

http://statiaith.comFfynhonnell: tabl DC2106 Cyfrifiad 2011

Trosglwyddo’r iaith: niferoedd

Cartref cwpl -2 oedolyn Cymraeg

Cartref rhiant unigol,

oedolyn

Cymraeg

Cartref cwpl -1 oedolyn Cymraeg

Cartrefi heb oedolyn Cymraeg

2001 3818 1134 2822 4890

2011 3707 1220 3668 6787

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

Cymru: Nifer o blant Cymraeg 3 i 4 oed

2001

2011

http://statiaith.com Ffynhonnell: Cyfrifiad 2011 DC2601. Cyfrifiad 2001 S143

84

41

73

35

55

84

47

81

44

54

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Cyplau

priod/parteriaethau

un rhyw: y 2 yn

gallu siarad

Cymraeg

Cyplau

priod/parteriaethau

un rhyw: 1 yn

gallu siarad

Cymraeg

Cyplau'n cyd-fyw:

y 2 yn gallu siarad

Cymraeg

Cyplau'n cyd-fyw:

1 yn gallu siarad

Cymraeg

Rhiant unigol

Cymraeg

Trosglwyddo – yn ôl statws2001 2011

Ffynhonnell: DC2115, 2011; C0584, 2001

http://statiaith.com

Modelu trosglwyddo

Tebygolrwydd y bydd plentyn yn gallu siarad Cymraeg =

logit-1(Cyfrifiad + Math o deulu + Ardal + NS-SEC + Cyfrifiad:Math o deulu +

Ardal:Math o deulu http://bit.ly/15Cr60p

% yn siarad Cymraeg yn ôl dosbarth economaidd-gymdeithasol

http://statiaith.com

Pob categori,15.7%

0.0% 4.0% 8.0% 12.0% 16.0% 20.0% 24.0%

1. Galwedigaethau rheoli, gweinyddol a phroffesiynol uwch

1.1 Cyflogwyr mawr a galwedigaethau rheoli a gweinyddol …

1.2 Galwedigaethau proffesiynol uwch

2. Galwedigaethau rheoli, gweinyddol a phroffesiynol is

3. Galwedigaethau canolradd

4. Cyflogwyr bach a gweithwyr hunan-gofnod

5. Galwedigaethau goruchwylio a thechnegol is

6. Galwedigaethau rhannol gyffredin

7. Galwedigaethau cyffredin

8. Erioed wedi gweithio a phobl sy'n ddi-waith ers cyfnod …

L14.1 Erioed wedi gweithio

L14.2 Pobl sydd wedi bod yn ddi-waith ers cyfnod hir

L15 Myfyrwyr amser llawn

% yn gallu siarad Cymraeg

Ffynhonnell: tabl DC2609 Cyfrifiad 2011

- a’r Astudiaeth Hydredol

Proffil oedran

http://statiaith.com

% yn gallu siarad Cymraeg, 1991-2011, yn ôl oed

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83

%

Oed

1991

2001

2011

http://statiaith.comFfynhonnell: Cyfrifiad 1991, 2001, 2011

% yn gallu siarad Cymraeg, 1991-2011, yn ôl oed

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83

%

Oed

2001

2011

2001 wedi lagio 10 ml.

http://statiaith.comFfynhonnell: Cyfrifiad 1991, 2001, 2011

Y nifer yn gallu siarad Cymraeg, 1991-2011, yn ôl oed

0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

16,000

18,000

20,000

3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83

Nif

er o

sia

rad

wy

r

Oed

1991

2001

2011

http://statiaith.comFfynhonnell: Cyfrifiad 1991, 2001, 2011

Y nifer yn gallu siarad Cymraeg, 1991-2011, yn ôl oed

0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

16,000

18,000

20,000

3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 58 63 68 73 78 83

Nif

er o

sia

rad

wy

r

Oed

2001

2011

2001 wedi lagio 10 ml

http://statiaith.comFfynhonnell: Cyfrifiad 2001, 2011

Cyfrifiad 2001 a 2011, yn ôl oed yn 2011

http://statiaith.com

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

40.0

13-24 25-34 35-44 45-64 65+

% yn gallu siarad

Cymraeg

Oed yn 2011

2001

2011

Ffynhonnell: Cyfrifiad 2001, 2011

EnghraifftYn ôl Cyfrifiad 2001:

roedd 24.4% (86 mil) o bobl 15 i 24 oed yn gallu siarad Cymraeg

Yn ôl Cyfrifiad 2011:

roedd 15.9% (57 mil) o bobl 25 i 34 oed yn gallu siarad Cymraeg.

h.y. Colled o 8.5% (29 mil)

http://statiaith.com

Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG: 2001-2011

Pobl oed 25 – 34 yn 2011 ( = 15 – 24 yn 2001)

Gallu siarad Cymraeg yn 2011

Yn gallu siarad Ddim yn gallu CyfanswmCymraeg siarad Cymraeg

Gallu siarad Cymraeg

yn 2001

Yn gallu siarad Cymraeg 377 233 610

Ddim yn gallu siarad

Cymraeg 72 1620 1692

Pawb oed 25 – 34 yn 2011 449 1853 2302

http://statiaith.com

Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG: 2001-2011

Pobl oed 25 – 34 yn 2011 ( = 15 – 24 yn 2001)

Gallu siarad Cymraeg yn 2011

Yn gallu siarad Ddim yn gallu CyfanswmCymraeg siarad Cymraeg

Gallu siarad Cymraeg

yn 2001

Yn gallu siarad Cymraeg 377 233 610

Ddim yn gallu siarad

Cymraeg 72 1620 1692

Pawb oed 25 – 34 yn 2011 449 1853 2302

http://statiaith.com

26.5%

73.5%

19.5% 80.5%

Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG: 2001-2011

Pobl oed 25 – 34 yn 2011 ( = 15 – 24 yn 2001)

Gallu siarad Cymraeg yn 2011

Yn gallu siarad Ddim yn gallu CyfanswmCymraeg siarad Cymraeg

Gallu siarad Cymraeg

yn 2001

Yn gallu siarad Cymraeg 377 233 610

Ddim yn gallu siarad

Cymraeg 72 1620 1692

Pawb oed 25 – 34 yn 2011 449 1853 2302

http://statiaith.com

26.5%

19.5%

16.4% -10.1%

+3.1%

http://statiaith.com

Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG: newid yn y % sy’n siarad Cymraeg 2001-2011

http://statiaith.com

Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG: newid yn y % sy’n siarad Cymraeg 1991-2001

Dadansoddiad o Astudiaeth Hydredol y SYG: 1971-2011 (Gweler Nodiadau)

http://statiaith.com

Ods y bydd rhywun a allai siarad Cymraeg yn y cyfrifiad cynharaf yn gallu siarad Cymraeg yn y cyfrifiad diweddaraf

log

(cy

mh

areb

od

s)

Grŵp oedran (yn y cyfrifiad diweddaraf)

Pâr o gyfrifiadau

Ffynhonnell: Astudiaeth Hydredol Prosiect 30165

EnghraifftYn ôl Cyfrifiad 2001:

roedd 24.4% (86 mil) o bobl 15 i 24 oed yn gallu siarad Cymraeg

Yn ôl Cyfrifiad 2011:

roedd 15.9% (57 mil) o bobl 25 i 34 oed yn gallu siarad Cymraeg.

h.y. Colled o 8.5% (29 mil)

http://statiaith.com

Newid yn y % sy’n gallu siarad Cymraeg o fewn grŵp oedran (Cyfrifiad 2001 a 2011)/carfan (AH 2001-11)

http://statiaith.com

-12.0

-10.0

-8.0

-6.0

-4.0

-2.0

0.0

13-24 25-34 35-44 45-64 65+

Newid (pwyntiau

canran) yn y % sy'n

gallu siarad Cymraeg

Oed yn 2011

Newid yn y cyfrifiad

Newid yn yr astudiaethhydredol

Addysg

http://statiaith.com

Asesiadau’r Cwricwlwm Cenedlaethol:% a aseswyd mewn Cymraeg

http://statiaith.com

% o ddisgyblion mewn dosbarthiadau prif gyfrwng Cymraeg ysgolion cynradd

http://statiaith.com

Asesiadau’r Cwricwlwm Cenedlaethol:% a aseswyd mewn Cymraeg, yn ôl awdurdod lleol

http://statiaith.com

http://statiaith.com

Lleoliad disgyblion rhugl ysgolion cynradd a chanol

http://statiaith.com

Ffynhonnell: http://statiaith.com/blog/addysg/ysgolion/iaith-disgyblion/lleoliad-disgyblion-rhugl-mewn-ysgolion-cynradd-a-chanol/

% y disgyblion cynradd yn ôl iaith/cefndir 1986/87 – 2012/13

http://statiaith.com

Ffynhonnell: http://statiaith.com/blog/addysg/ysgolion/iaith-disgyblion/lleoliad-disgyblion-rhugl-mewn-ysgolion-cynradd-a-chanol/

Nifer yn sefyll TGAU Cymraeg

http://statiaith.com

% yn sefyll TGAU Cymraeg

http://statiaith.com

Nifer yn sefyll arholiad Safon Uwch Cymraeg

http://statiaith.com

Targed y Llywodraeth: Nifer yn sefyll Safon Uwch Cymraeg fel % TGAU 2 flynedd ynghynt

http://statiaith.com

Niferoedd yn sefyll arholiadau Cymraeg i Oedolion

http://statiaith.comFfynhonnell: CBAC

% yn siarad Cymraeg yn ôl gwlad enedigol

0

5

10

15

20

25

30

35

40

3-15 16-24 25-34 35-49 50-64 65-74 75-84 85+

Wedi eu geni yngNghymru

Wedi eu geni y tu allan iGymru

http://statiaith.com

% o

’r g

rŵp

oed

ran

sy

’n g

allu

sia

rad

Cym

raeg

Ffynhonnell: tabl DC2206 Cyfrifiad 2011

Hunaniaeth ac ethnigrwydd

http://statiaith.com

Cyfansoddiad y boblogaeth, yn ôl gwlad enedigol,

1951-2011

http://statiaith.comFfynhonnell: tabl KS204 Cyfrifiad 2011

% a anwyd y tu allan i Gymru, 2001 a 2011

http://statiaith.com

Hunaniaeth Gymreig a gwlad enedigol

http://statiaith.com

Cyfansoddiad y boblogaeth o ran hunaniaeth ac ethnigrwydd

http://statiaith.comFfynhonnell: tabl DC2203 Cyfrifiad 2011

Ethnigrwydd yn ôl hunaniaeth

http://statiaith.com Ffynhonnell: tabl DC2202 Cyfrifiad 2011

% yn gallu siarad Cymraeg, yn ôl rhyw, oed a hunaniaeth genedlaethol

Ffynhonnell: tabl DC2203 Cyfrifiad 2011http://statiaith.com

Mewnlif poblogaeth oed 25+:Rhai a symudodd o’r tu allan i Gymru yn y flwyddyn cyn

Cyfrifiad 2011 fel % y boblogaeth, fesul ward

statiaith.com

0 – 2.5

2.5 – 5.0

5 – 10.0

10.0 – 15.4

%

Ffynhonnell: http://statiaith.com/cymraeg/demograffig/cyfrifiad/2011/DC8201/map_DC8201CymraegMewnlif_poblogaeth25oedathrosodd.html

Defnydd

http://statiaith.com

Cymru: sgiliau eraill

http://statiaith.comFfynhonnell: tabl DC2106 Cyfrifiad 2011

http://statiaith.com Ffynhonnell: http://statiaith.com/blog/cyfrifiad-2011/iaith-ymateb-i-gyfrifiad-2011/

http://statiaith.com

0

50

100

150

200

250C

H1

CH

4

CH

3

CH

2

CH

1

CH

4

CH

3

CH

2

CH

1

CH

4

CH

3

CH

2

CH

1

CH

4

CH

3

CH

2

CH

1

CH

4

CH

3

CH

2

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20132014

Miloedd

Radio Cymru: cyrhaeddiad wythnosol (pawb 15 oed a throsodd yn unig)

Ffynhonnell: crynodeb, http://www.rajar.co.uk

Nodiadau Cydnabyddir yn ddiolchgar ganiatâd y Swyddfa Ystadegol

Gwladol i ddefnyddio’r Astudiaeth Hydredol, fel ag y cydnabyddir y cymorth a gafwyd gan staff CeLSIUS. Cefnogir CeLSIUS drwy raglen Cyfrifiad y Boblogaeth yr ESRC (Cyf. Gwobr: ES/K000365/1). Yr awdur yn unig sy’n gyfrifol am ddehongliad y data.

Nid yw defnydd data Astudiaeth Hydredol y SYG yn y gwaith hwn yn awgrymu bod y SYG yn ardystio dehongliad na dadansoddiad y data.

Defnyddiwyd nifer o’r siartiau a mapiau gyntaf mewn cyflwyniad i gynhadledd WISERD yn 2013: http://www.wiserd.ac.uk/training-events/annual-conference/programme/census/making-sense/

http://statiaith.com

Hywel Jones

statiaith.com

@statiaith

Recommended