Upload
rianadewi227
View
191
Download
5
Embed Size (px)
Citation preview
Nama : Riana Dewi
Nim : A510120135
Semester/Kelas : IV/D
TEMBANG SEKAR MACAPAT
Sekar macapat yaiku salah sawijine wujud puisi Jawa ingkang ngginakaken bahasa Jawa
anyar, ingkang keraket persajakan kayata guru gatra, guru wilangan, lan guru lagu ingkang
penyajianipun kanthi cara di lagukaken kanthi ngginakaken laras utawi nada slendro utawi pelog.
Persajakan kaperang dados 3 werna yaiku :
1. Guru gatra yaiku kathahipun gatra utawi baris ingkang wonten sekar macapat, tuladha nipun
Dhangdhanggula awujud 10 gatra, Kinanthi awujud 6 gatra, lan sapanunggaliun.
2. Guru wilangan nggih menika kathahipun suku kata (wanda) ingkang wonten sagtra ing sekar
maca pat, tuladha Kinanthi : gatra 1 : 8 wanda, gatra 2 : 8 wanda, gatra 3 : 8 wanda lan
sapanunggalipun
3. Guru lagu nggih menika tibanipun huruf vokal (huruf urip) ingkang akhiripun gatra ing
sekar macapat. Tibaning huruf vocal wonten sekar macapat benten-benten. Tuladhanipun
tibaning huruf vocal sekar macapat mijil benten kaliyan sinom, lan sapanunggalane.
Konsep penyajianipun kasebat lagu winengku satra ingkang artinipun di batasi sanget
dhateng sastra utawi kajelasanipun sastra utawi cakepan diutamaake katimbang kahendahan. Sisi
cakepanipun kathah amanat utawi pesan ingkang kasemat lan nasehat sae. Ingkang digali saking
nilai-nilai luhur agama lan adat istiadat ingkang sae, tasih urip, lan sesuai kaliyan rombakipun
masyarakat.
Sekar Macapat awujudipun 15 werna inggih menika :
a) 6 werno wujud ingkang asalipun sekar tengahan : Jurudemung, Wirangrong, Balabak,
Megatruh, lan Girisa
b) 9 werno wujud asli macapat yaiku : Dhangdhanggula, Sinom, Asmaradana, Durma,
Pangkur, Mijil, Kinanthi, Maskumambang, lan Pocung.
Tuladha :
|
a) Sekar Tengahan :
Megatruh
Aywa pegat ngudia ronging budyayu
Margane suka basuki
Dimen luwar kang kinayun
Kalis ing panggawe sisip
Ingkang taberi prihatos
Guru gatra : 5 gatra
Guru wilangan : gatra 1 : 12 wanda, gatra 2 : 8 wanda, gatra 3 : 8 wanda, gatra 4 : 8 wanda,
gatra 5 : 8 wanda.
Guru lagu : gatra 1 : U, gatra 2 : I, gatra 3 : U, gatra 4 : I, gatra 5 : O
Girisa
Anak putu denes tokna
Warah wuruke si bapa
Aja na ing kang sembrana
Marang wuruke wong tuwa
Ing lahir batin den bisa
Anganggo wuruk ing bapa
Ing tyasden padha santosa
Teguhe na jroning nala
Guru gatra : 8 gatra
Guru wilangan : gatra 1 : 8 wanda, gatra 2 : 8 wanda, gatra 3 : 8 wanda, gatra 4 : 8 wanda,
gatra 5 : 8 wanda, gatra 6 : 8 wanda, gatra 7 : 9 wanda, gatra 8 : 8 wanda.
Guru lagu : gatra 1 : A, gatra 2 : A, gatra 3 : A, gatra 4 : A, gatra 5 : A, gatra 6 : A, gatra 7 :
A, gatra 8 : A.
b) Sekar Asli
Pocung
Lali lamun kelangan nora gegetun
Trima yen ketaman
|
Sesarik sameng dumadi
Tri legawa nalangsa srah ing Bathara
Guru gatra : 4 gatra
Guru wilangan : gatra 1 : 12 wanda, gatra 2 : 6 wanda, gatra 3 : 8 wanda, gatra 4 : 12 wanda.
Guru lagu : gatra 1 : U, gatra 2 : A, gatra 3 : I, gatra 4 : A.
Maskumambang
Wong tan manut pitutur wong tuwa ugi
Anemu duraka
Ing donga tumekeng akhir
Tan wurung kasurang-surang
Guru gatra : 4 gatra
Guru wilangan : gatra 1 : 12 wanda, gatra 2 : 6 wanda, gatra 3 : 8 wanda, gatra 4 : 8 wanda.
Guru lagu : gatra 1 : I, gatra 2 : A, gatra 3 : I, gatra 4 : A.
Mijil
Poma kaki padha dipuneling
Mring pitutur ingong
Sira uga satriya arane
Kudu anteng jatmika ing budi
Ruruh sarta wasis
Sumbarangipun
Guru gatra : gatra
Guru wilangan : gatra 1 : 10 wanda, gatra 2 : 6 wanda, gatra 3 : 10 wanda, gatra 4 : 10
wanda, gatra 5 : 6 wanda, gatra 6 : 6 wanda
Guru lagu : gatra 1 : I, gatra 2 : O, gatra 3 : E, gatra 4 : I, gatra 5 : I, gatra 6 : U.
|