1

2

3

4

SAÙCH CUÛA TAÙC GIAÛ ALICE A. BAILEY

(* laø baûn dòch tieáng Vieät; caùc quyeån khaùc coøn baûn tieáng Anh)

Ñieåm Ñaïo trong Nhaân loaïi vaø Thaùi Döông Heä

Thö veà Tham Thieàn Huyeàn MoânTaâm Thöùc cuûa Haït Nguyeân Töû

Luaän veà Löûa Vuõ TruïAÙnh Saùng cuûa Linh HoànLinh Hoàn vaø Caùc Theå

Töø Trí Tueä ñeán Tröïc GiaùcLuaän veà Chaùnh Thuaät

Töø Bethlehem ñeán CalvaryÑöôøng Ñaïo trong Kyû Nguyeân Môùi – Taäp I

Ñöôøng Ñaïo trong Kyû Nguyeân Môùi – Taäp IINhöõng Vaán Ñeà Khoù Khaên cuûa Nhaân Loaïi

Söï Taùi Laâm cuûa Ñöùc Chöôûng GiaùoVaän Meänh cuûa Caùc Quoác Gia

AÛo Caûm: Moät Vaán Ñeà Khoù Khaên cuûa Theá GiôùiThaàn Giao Caùch Caûm vaø Theå Dó Thaùi

Töï Truyeän Chöa Hoaøn Taát*Neàn Giaùo Duïc trong Kyû Nguyeân Môùi

Söï Hieån Loä cuûa Ñaïi Ñoaøn Chöôûng GiaùoLuaän veà Baûy Cung:

Taäp I – Taâm Lyù Hoïc Noäi MoânTaäp II – Taâm Lyù Hoïc Noäi MoânTaäp III – Chieâm Tinh Hoïc Noäi MoânTaäp IV – Khoa Trò Lieäu Noäi Moân

Taäp V – Caùc Cung vaø Caùc Cuoäc Ñieåm Ñaïo

5

ÑAÏI THÆNH NGUYEÄN

Töø nguoàn AÙnh saùng trong Trí Thöôïng ÑeáCaàu xin AÙnh saùng tuoân raûi vaøo trí con ngöôøi.

Caàu xin AÙnh saùng giaùng xuoáng Traàn gian.

Töø nguoàn Tình thöông trong Taâm Thöôïng ÑeáCaàu xin Tình thöông tuoân raûi vaøo taâm con ngöôøi.

Caàu mong Ñöùc Chöôûng Giaùo trôû laïi Traàn gian.

Töø trung taâm bieát ñöôïc YÙ chí Thöôïng ÑeáCaàu xin Thieân yù höôùng daãn yù chí nhoû beù cuûa con ngöôøi —

Thieân yù maø caùc Chaân sö ñeàu bieát vaø phuïng söï.

Töø trung taâm chuùng ta goïi laø nhaân loaïiCaàu xin Thieân cô Tình thöông vaø AÙnh saùng thöïc thi

Vaø caàu mong Thieân cô ñoùng kín cöûa vaøo neûo aùc.

Caàu xin AÙnh saùng vaø Tình thöông vaø Quyeàn naêngphuïc hoài Thieân cô treân Traàn gian.

“Lôøi Thænh nguyeän hay Caàu nguyeän treân ñaây khoâng thuoäc veà baátcöù ngöôøi naøo hay ñoaøn nhoùm naøo, maø thuoäc veà toaøn nhaân loaïi. Veû ñeïpvaø söùc maïnh cuûa Ñaïi Thænh nguyeän naèm trong tính ñôn giaûn, vaø do noùphaùt bieåu moät soá chaân lyù troïng taâm maø taát caû moïi ngöôøi bình thöôøngñeàu chaáp nhaän moät caùch hoàn nhieân:

- Chaân lyù noùi raèng voán coù moät Ñöùc Thoâng tueä neàn taûng maø chuùngta goïi vôùi danh xöng mô hoà laø Thöôïng Ñeá;

- Chaân lyù noùi raèng aån trong toaøn cuoäc bieåu hieän coù quyeàn naêngphaùt ñoäng vuõ truï, laø Tình thöông;

- Chaân lyù noùi raèng coù moät Ñaáng Cao caû ñaõ ñeán theá gian, maø ngöôøiThieân Chuùa giaùo goïi laø Ñöùc Christ, Ngaøi ñaõ theå hieän tình thöông ñoù ñeåchuùng ta coù theå hieåu ñöôïc;

- Chaân lyù noùi raèng caû Tình thöông vaø Thoâng tueä ñeàu laø nhöõng hieäuquaû cuûa YÙ chí Thöôïng Ñeá; vaø cuoái cuøng laø

- Chaân lyù hieån nhieân raèng chæ thoâng qua chính nhaân loaïi Thieân cômôùi coù theå thöïc thi.”

ALICE A. BAILEY

6

THE GREAT INVOCATION

From the point of Light within the Mind of GodLet light stream forth into the minds of men.

Let Light descend on Earth.

From the point of Love within the Heart of GodLet love stream forth into the hearts of men.

May Christ return to Earth.

From the centre where the Will of God is knownLet purpose guide the little wills of men —

The purpose which the Masters know and serve.

From the centre which we call the race of menLet the Plan of Love and Light work out

And may it seal the door where evil dwells.

Let Light and Love and Power restore the Plan on Earth.

7

LÔØI NOÙI ÑAÀU

Boán chöông ñaàu cuûa Töï truyeän naøy ñöôïc vieát trong naêm1945. Caùc chöông naêm vaø saùu vieát naêm 1947. Caùc naêm thaùngnoùi treân thaät coù yù nghóa ñoái vôùi nhöõng bieán coá cuûa theá giôùivaøo thôøi gian ñoù.

Baûn thaûo ñaùnh maùy ñaàu tieân ñöôïc vieát laïi naêm 1948. BaøBailey ñaõ ñoïc laïi toaøn boä baûn vaên vaø söûa ôû vaøi choã. Nhieàungöôøi ñaõ laøm vieäc vôùi Baø Bailey vaøo nhöõng thôøi ñieåm khaùcnhau vaø moät soá ngöôøi ñaõ ñöôïc gôûi caùc baûn thaûo töøng phaàn ñeåhoï nhaän xeùt. Trong moät soá tröôøng hôïp ñaõ khoâng coù lôøi phaåmbình hoài ñaùp. Tuy nhieân, noùi chung taát caû nhöõng lôøi nhaän xeùtñeàu thieáu soùt, khoâng chính xaùc trong caùc chi tieát ñaëc bieät, vaøroát cuoäc baø khoâng chaáp nhaän.

Baø ñaõ ñònh theâm vaøo Töï truyeän naøy boán phaàn nöõa nhöngkhoâng theå vieát ñöôïc. AÙp löïc ngaøy caøng taêng trong coâng vieäctoå chöùc khaép theá giôùi maø Baø Bailey chòu traùch nhieäm; nhöõngtình traïng xaùo troän, caêng thaúng cuûa nhaân loaïi maø baø thöôøngcaûm nhaän; yù thöùc voâ duïng vaø do theá ñaõ trôû neân tieâu cöïc cuûanhöõng ngöôøi thieän chí ôû khaép nôi maø baø ñaõ phaûi tìm caùchnhoïc nhaèn hoùa giaûi; söï thieáu huït taøi chính traàm troïng khieánkhoâng theå trieån khai coâng vieäc treân theá giôùi vaø noãi buoàn naûncuøng thaát voïng do khoâng theå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu vaø thöôønglaø khoâng theå taän duïng ñöôïc cô hoäi chæ vì thieáu tieàn — ñoù laømoät soá nhöõng aùp löïc ñaõ hôïp nhau ñöa baø vaøo tình traïng hoaøntoaøn suy kieät. Theå xaùc baø khoâng ñöôïc nghæ ngôi, coøn caên beänhtim maïch thì ngaøy caøng toài teä.

Trong suoát hai naêm cuoái ñôøi, baø ñaõ chieán ñaáu vôùi caùc aùplöïc vaø tình traïng ñoù baèng moät yù chí ñanh theùp. Phaøm ngaõCung Moät cuûa baø ñaõ troãi daäy trong noã löïc choùt ñeå ñaùp öùngmeänh leänh cuûa Linh hoàn. Chính vaøo naêm 1946 baø ñaõ quyeát

ix

Lôøi noùi ñaàu8

ñònh khoâng cam chòu baát löïc. Vì theá maø moãi ngaøy, theo thoùiquen saün coù, baø ñaõ taän löïc laøm vieäc, khoâng keå gì söï moûi meäthay ñau ñôùn. Baø ñaõ quyeát daán thaân tích cöïc laøm vieäc vaø vaãnñaûm traùch phaàn haønh. Baø ñaõ laøm ñieàu ñoù. Ngay caû nhöõngngaøy cuoái trong beänh vieän ôû New York naêm 1949, baø vaãn tieápkhaùch, baøn thaûo coâng vieäc vôùi ban giaùm ñoác vaø vieát thö.

Vaøo giôø phuùt baø töø traàn, Chaân sö K.H. cuûa baø ñaõ ñeán vôùibaø nhö Ngaøi ñaõ höùa töø laâu.

Saùng hoâm sau ngaøy baø qua ñôøi, toâi gôûi böùc thö sau ñaây ñeánhaøng ngaøn sinh vieân vaø thaân höõu cuûa baø treân khaép theá giôùi.

Baïn thaân meán:

Thö naøy thoâng baùo vôùi baïn söï chaám döùt cuûa moät chu kyø vaømôû ra moät chu kyø môùi höõu ích hôn vaø töï do hôn cho ngöôøi baïncuûa taát caû chuùng ta, Baø Alice A. Bailey. Baø ñaõ thoaùt traàn, moätcaùch bình an vaø haïnh phuùc, vaøo chieàu Thöù Naêm, 15-12-1949.

Chuùng toâi noùi chuyeän vôùi nhau vaøo buoåi chieàu cuoái cuøngñoù vaø baø ñaõ baûo, “Toâi thaáy caàn phaûi caùm ôn raát nhieàu. Toâi ñaõsoáng moät cuoäc ñôøi phong phuù vaø ñaày ñuû. Bieát bao nhieàu ngöôøitreân khaép theá giôùi ñaõ ñoái vôùi toâi heát söùc toát ñeïp.”

Baø muoán töø giaõ coõi traàn ñaõ laâu; tuy nhieân, baø ñaõ ôû laïi chævì quyeát taâm muoán laøm troøn phaän söï, vaø bôûi baø thieát thamuoán hoaøn taát nhöõng toå chöùc cho töông lai cuûa Tröôøng Ar-cane, ñeå baèng caùch höõu hieäu nhaát giuùp baïn vaø toâi phuïng söïñoàng baøo mình toát ñeïp hôn.

Qua bao naêm baø ñaõ taïo döïng moâ hình cuûa Tröôøng chuùngta baèng trí tueä saéc beùn, minh baïch vaø thaám nhuaàn noù vôùi töølöïc maïnh meõ cuûa traùi tim cao caû cuûa baø, moät traùi tim trieànmieân ñau khoå.

Coù ngöôøi hoûi taïi sao baø phaûi ñau khoå nhö vaäy “bôûi vì ñuùnglaø baø ñaõ ñau khoå töø theå chaát, tình caûm ñeán tinh thaàn. Chínhtoâi bieát baø ñaõ thaønh coâng ñeán ñaâu khi môû taâm hoàn ñoùn nhaän

x

Lôøi noùi ñaàu 9

taùc ñoäng cuûa nhieàu loaïi maõnh löïc huûy dieät ñang hoaønh haønhtreân theá giôùi ñaày xaùo troän hieän nay; vaø baø ñaõ sieâu hoùa chuùngthaät tuyeät vôøi ñeán ñaâu, ñeå baûo veä taát caû nhöõng ngöôøi tìm ñaïoñang phaán ñaáu vôùi nhöõng aùp löïc naëng neà, vaø nhöõng moân sinhnon treû, hoï ñaõ ñeán vôùi baø, vôùi tröôøng cuûa baø bao naêm qua.

Cho ñeán nay, phaàn lôùn coâng vieäc cuûa ñôøi baø vaãn luoân luoânôû noäi giôùi. Chuùng ta ñaõ thaáy caùc hieäu quaû ôû beân ngoaøi, ñaõ theodoõi nhöõng gì xaûy ñeán vaø ñaõ qua ñi ôû ngoaïi giôùi; ñaõ giuùp ñôõ vaøthöông meán baø; ñoâi khi chæ trích, ñoâi khi phieàn traùch baø. Tuynhieân, chuùng ta vaãn luoân luoân tieáp tuïc laøm vieäc vôùi baø vaø vìbaø; vaäy maø chuùng ta laïi tieán cao hôn vaø phaàn naøo toát ñeïp hônlaø neáu chuùng ta khoâng laøm theá. Taát caû chuùng ta vaãn coøn ñaàynhaân tính vaø baø cuõng vaäy.

Taïi sao baø ñau khoå? Vì baø ñaõ choïn loái ñi theo ñöôønghöôùng cuûa Nhöõng vò Cöùu theá. Baø ñaõ trôû laïi vôùi Chaân sö K.H.cuûa baø ñeå cuøng Ngaøi thöïc hieän nhöõng coâng taùc coøn quaû caûmhôn nöõa cho Ñöùc Chöôûng giaùo.

Baø yeâu caàu chuùng ta haõy giöõ cho Tröôøng Arcane ñöôïc toátñeïp, linh hoaït nhö hieän nay; haõy giöõ cho Tröôøng coù ñaày naênglöïc cöùu giuùp cuûa moät taäp theå caùc taâm hoàn yeâu thöông treân theágiôùi maø Tröôøng voán laø taäp theå ñoù; vaø haõy laøm sao cho chuùngta luoân phuïng söï ñích thöïc.

Chaân thaønh,

New York

16-12-1949 (Kyù teân) FOSTER BAILEY

xi

10

11

1

LÔØI GIÔÙI THIEÄU

Ñieàu gì roát cuoäc ñaõ khieán toâi quyeát ñònh vieát veà cuoäc ñôøi toâi?Ñoù laø böùc thö toâi nhaän naêm 1941 töø moät ngöôøi baïn ôû Scotlandbaûo raèng anh aáy caûm thaáy neáu toâi coù theå baøy toû cho moïi ngöôøibieát baèng caùch naøo maø töø tình traïng tröôùc kia toâi ñaõ trôû neân nhöhieän nay, thì haún ñoù laø moät haønh ñoäng phuïng söï ñích thöïc.Töôûng cuõng höõu ích khi bieát raèng laøm theá naøo moät ngöôøi phuïngsöï Thieân Chuùa giaùo chính thoáng, coù tính cuoàng tín, laïi coù theå trôûneân moät huaán sö noäi moân ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát ñeán. Coù leõ moïingöôøi seõ hoïc hoûi ñöôïc nhieàu, khi khaùm phaù ra caùch maø moät hoïcvieân Kinh thaùnh, suy tö theo leà loái thaàn hoïc, laïi coù theå ñi ñeánchoã tin chaéc raèng caùc giaùo huaán Ñoâng vaø Taây phaûi ñöôïc hoøa hôïpvaø phoái hôïp tröôùc khi neàn chaân toân giaùo ñaïi ñoàng — maø moïingöôøi mong ñôïi — coù theå xuaát loä ôû theá gian. Thaät ñaùng chochuùng ta bieát raèng tình thöông cuûa Thöôïng Ñeá voán coù tröôùcThieân Chuùa giaùo, vaø tình thöông aáy khoâng heà chaáp nhaän ranhgiôùi caùch ngaên. Ñaây laø baøi hoïc ñaàu tieân heát söùc khoù khaên maø toâiphaûi hoïc raát laâu môùi thuoäc. Taát caû nhöõng ngöôøi baûo thuû, coá chaápñeàu phaûi maát nhieàu thôøi gian môùi hoïc ñöôïc raèng Thöôïng Ñeá laøtình thöông. Hoï tuyeân boá ñieàu ñoù nhöng khoâng tin raèng noù ñangñöôïc thöïc hieän, yù toâi muoán noùi ñöôïc thöïc hieän bôûi Thöôïng Ñeá.

Trong nhöõng chi tieát khaùc, toâi muoán neâu roõ caùch naøo maømoät phuï nöõ ngöôøi Anh naëng loøng phaân chia giai caáp laïi coù theåmôû maét nhìn thaáy theá giôùi cuûa nhöõng con ngöôøi; vaø laøm sao maøtheá giôùi cuûa caùc giaù trò tinh thaàn vôùi guoàng maùy quaûn trò noäi taïivaø tröïc tieáp cuûa theá giôùi ñoù ñaõ trôû thaønh moät söï kieän thöïc teáñöôïc chöùng minh, ñoái vôùi moät ngöôøi Thieân Chuùa giaùo coù nhöõngtö töôûng heát söùc heïp hoøi. Toâi laáy laøm vinh döï vôùi danh hieäungöôøi Thieân Chuùa giaùo, nhöng giôø ñaây toâi thuoäc veà haïng ngöôøiThieân Chuùa giaùo coù tinh thaàn bao dung chöù khoâng loaïi tröø.

Töï truyeän12

Trong caâu chuyeän naøy, moät trong nhöõng ñieàu toâi muoán neâuroõ laø thöïc ra thôøi söï theá giôùi ñang theo chieàu höôùng noäi taïi noùitreân; vaø muoán giuùp theâm nhieàu ngöôøi quen vôùi söï kieän thöïc teáraèng hieän ñang coù nhöõng Ñaáng (ôû haäu tröôøng) caùc Ngaøi nhaäntraùch nhieäm höôùng daãn tinh thaàn nhaân loaïi, cuøng laø ñaûm traùchcoâng taùc ñöa loaøi ngöôøi ra khoûi boùng toái böôùc vaøo AÙnh saùng, töøñieàu giaû ñeán Leõ thaät vaø töø söï cheát ñeán söï Baát töû.

Toâi muoán giuùp cho moïi ngöôøi hieåu raèng caùc vò Ñeä töû cuûaÑöùc Chöôûng giaùo töùc laø caùc Chaân sö Minh trieát voán coù thaät,coù thaät nhö ñoái vôùi toâi vaø nhieàu ngaøn ngöôøi khaùc treân theágiôùi. Toâi khoâng coù yù muoán noùi ñaây laø moät thöïc taïi giaû ñònh(xin taïm duøng caùc töø naøy) hay chæ laø moät vaán ñeà thuoäc veà tínngöôõng vaø ñöùc tin. Toâi muoán trình baøy veà caùc Ngaøi ñuùng nhösöï thöïc - laø Ñeä töû cuûa Ñöùc Chöôûng giaùo, laø nhöõng ngöôøi ñangsoáng vaø bao giôø cuõng laø nhöõng nhaân toá haèng höõu trong caùc söïvuï nhaân loaïi. Ñoù môùi chính laø ñieàu quan troïng, chöù khoângphaûi nhöõng kinh nghieäm traàn gian, nhöõng dieãn bieán vaø söïkieän trong ñôøi moät phuïng söï vieân naøo cuûa caùc Ngaøi.

Chæ trong moät kieáp soáng, toâi ñaõ soáng nhieàu cuoäc ñôøi. Toâiñaõ tieán tôùi lieân tuïc nhöng heát söùc khoù khaên (veà taâm lyù vaø theåchaát) ñeå böôùc vaøo moät lónh vöïc ngaøy caøng höõu ích hôn. Toâi xintrình baøy raèng trong moãi chu kyø kinh nghieäm toâi ñaõ thöïc söïcoá gaéng ñi theo moät söï höôùng daãn phaùt xuaát töø noäi taâm vaøkhi toâi laøm ñieàu ñoù, luoân luoân noù ñaõ trôû thaønh moät böôùc tieántôùi theâm thoâng hieåu vaø do theá maø coù khaû naêng trôï giuùp nhieàuhôn. Keát quaû cuûa böôùc tieán beà ngoaøi coù veû muø quaùng ñoù (nhökhi toâi laäp gia ñình vaø sang Myõ) ñaõ môû ra nhieàu cô hoäi. Toâiñaõ laøm nhieàu phaän söï trong ñôøi. Toâi ñaõ laø moät thieáu nöõ baáthaïnh vaø heát söùc baát bình, moät thieáu nöõ thöôïng löu trong thaäpnieân 1890 vui nhoän (maø toâi khoâng thaáy vui bao nhieâu). Sau ñoùtoâi laøm moät nhaø truyeàn giaùo kieåu Billy Sunday vaø laø moätngöôøi hoaït ñoäng xaõ hoäi. Giai ñoaïn naøy cuõng khoâng vui veû baonhieâu, ngoaïi tröø luùc aáy toâi coøn treû vaø heát söùc quan taâm ñeán

2

Töï truyeän 13

moïi söï. Veà sau, toâi keát hoân vôùi Walter Evans, laøm phaän söïngöôøi vôï cuûa moät giaùo só thuoäc Giaùo hoäi Giaùm muïc Tin laønh ôûCalifornia vaø laø meï cuûa ba ñöùa con gaùi.

Chính caùi kinh nghieäm ña daïng naøy trong sinh hoaït vaølaøm vieäc ôû Anh, Chaâu AÂu, Chaâu AÙ, Chaâu Myõ ñaõ ñem ñeánnhöõng thay ñoåi cô baûn trong thaùi ñoä cuûa toâi ñoái vôùi cuoäc soángvaø moïi ngöôøi. Giöõ moät quan ñieåm tónh taïi, ñoái vôùi toâi döôøngnhö laø khoâng khoân ngoan. Noù coù nghóa laø ñeán moät möùc phaùttrieån naøo ñoù ngöôøi ta ngöøng hoïc hoûi, khoâng theå thaáu hieåu yùnghóa cuûa nhöõng söï kieän, nhöõng tröôøng phaùi tö töôûng vaø caùchoaøn caûnh, vaø taâm trí cuûa hoï vaãn im laëng khi ñoái dieän vôùicuoäc ñôøi. Ñoù thaät laø thaûm hoïa. Ñoù thaät laø tai haïi. Ñoù haúnphaûi laø yù nghóa cuûa ñòa nguïc. Söï gheâ sôï cuûa ñòa nguïc (toâikhoâng tin ñòa nguïc theo quan ñieåm chính thoáng) chaéc haún ôûtrong tính caùch “haèng haèng” baát bieán, ôû trong nhöõng tìnhtraïng bò boù buoäc khoâng theå thay ñoåi.

Keá ñoù, toâi trôû thaønh moät sinh vieân huyeàn moân, taùc giaûcuûa nhöõng quyeån saùch ñöôïc lieân tuïc löu haønh roäng raõi vaø ñöôïcdòch ra nhieàu thöù tieáng. Toâi ñaõ trôû thaønh hieäu tröôûng cuûa moättröôøng noäi moân - hoaøn toaøn baát ngôø, khoâng heà döï tính tröôùc -vaø cuøng Foster Bailey, saùng laäp phong traøo Thieän chí Theágiôùi (khoâng phaûi laø moät phong traøo hoøa bình). Phong traøo naøyñaõ thaønh coâng ñeán ñoãi khi theá chieán buøng noå naêm 1939chuùng toâi ñaõ coù caùc trung taâm ôû möôøi chín quoác gia.

Theá neân, toâi khoâng phaûi laø voâ ích cho coâng cuoäc phuïngsöï theá giôùi, nhöng toâi khoâng vaø khoâng theå noùi raèng söï thaønhcoâng cuûa toâi ñaõ chæ do nhöõng noã löïc cuûa caù nhaân toâi maø thoâi.Toâi luoân luoân ñaõ ñöôïc ban cho caùc vò phuø trôï vaø nhöõng thaânhöõu quí meán; bao naêm qua hoï vaãn coøn laø thaân höõu cuûa toâi,duø toâi coù ñoái xöû vôùi hoï theá naøo. Toâi coù nhieàu thaân höõu nhötheá vaø - thaät ngaïc nhieân laøm sao - coù vaøi keû thuø. Nhöõngngöôøi thuø ñoù ñaõ khoâng gaây haïi thöïc söï cho toâi, coù leõ vì toâikhoâng bao giôø coù theå gheùt hoï vaø luoân luoân toâi coù theå hieåu

3

Töï truyeän14

taïi sao hoï laïi gheùt toâi. Choàng toâi, Foster Bailey, hôn 25 naêmqua ñaõ giuùp cho taát caû coâng vieäc cuûa toâi ñöôïc thöïc hieän. Neáukhoâng coù anh aáy, toâi nghó coù leõ toâi chæ thaønh töïu ñöôïc ítthoâi. Ai coù ñöôïc tình yeâu thöông thoâng caûm saâu xa tröôøngcöûu, ñöôïc söï toân troïng vaø tình ñoàng chí gaén boù keo sôn, thìcuoäc ñôøi ngöôøi ñoù quaû thaät laø phong phuù vaäy. Ñoái vôùi toâi,anh aáy laø nguoàn söùc maïnh vaø laø “boùng maùt cuûa moät taûng lôùntreân vuøng ñaát khoâ caèn.” Coù nhöõng ñieàu maø seõ bò phöông haïikhi noùi leân baèng lôøi, vaø cuõng chæ voâ nghóa vaø voâ ích khi coávieát ra. Moái lieân giao cuûa chuùng toâi laø moät trong nhöõng ñieàunhö theá. Chaéc haún raèng chuùng toâi ñaõ soáng vaø laøm vieäc vôùinhau trong nhieàu kieáp roài vaø caû hai chuùng toâi ñeàu mong seõcuøng laøm vieäc chung trong nhieàu kieáp khaùc. Toâi khoâng coù gìñeå noùi theâm veà vaán ñeà naøy. Toâi thöôøng töï hoûi, toâi ñaõ coù theålaøm gì neáu khoâng coù tình baïn caûm thoâng, söï thöông meán vaøcoäng taùc ñaùng tin caäy cuûa nhieàu thaân höõu vaø coäng söï vieân,bao naêm qua hoï ñaõ giuùp ñôõ toâi? Toâi khoâng keå teân hoï ra ñaây,nhöng hoï laø nhöõng ngöôøi chính yeáu ñaõ goùp phaàn thaønh coângvaøo nhöõng vieäc maø chuùng toâi laøm vôùi tö caùch moät taäp theå.

Bôûi vaäy, lyù do vieát töï truyeän naøy goàm ba phaàn, vì coù bañieàu maø toâi chuù troïng vaø mong seõ laøm saùng toû.

Tröôùc heát, söï kieän thöïc teá veà caùc Chaân sö Minh trieát, caùcNgaøi laøm vieäc döôùi söï höôùng daãn cuûa Ñöùc Chöôûng giaùo. Toâimuoán giaûi roõ baûn chaát coâng vieäc cuûa caùc Ngaøi. Toâi muoán trìnhbaøy cho theá gian bieát veà caùc Ngaøi nhö caù nhaân toâi bieát; bôûi vìtrong nhöõng naêm tôùi ñaây ngaøy caøng coù theâm nhieàu ngöôøichöùng thöïc söï hieän höõu cuûa caùc Ngaøi, vaø toâi muoán laøm choñöôøng hoï ñi deã daøng hôn. Vaán ñeà naøy veà sau toâi seõ noùi nhieàuhôn ñeå cho thaáy caùch naøo chính caù nhaân toâi ñaõ bieát ñöôïc caùcNgaøi ñang hieän dieän. Cuoäc ñôøi moãi ngöôøi ñeàu coù nhöõng yeáu toáxaùc tín giuùp hoï coù theå soáng. Khoâng coù gì thay ñoåi ñöôïc nieàmtin ñoù trong hoï. Phaàn toâi, toâi tin chaéc vaøo caùc Chaân sö vaø söïhieåu bieát ñoù ñaõ laø ñieåm thaêng baèng oån ñònh cuûa ñôøi toâi.

4

Töï truyeän 15

Hai laø, toâi muoán neâu leân moät soá khuynh höôùng môùi treântheá giôùi ngaøy nay, ñang aûnh höôûng roõ reät ñeán nhaân loaïi vaønaâng cao taâm thöùc con ngöôøi. Toâi muoán ñöa ra moät soá yù töôûngmôùi, phaùt xuaát töø taäp theå caùc Chaân sö ôû noäi moân, ñang nhaäpvaøo tröôøng tö töôûng cuûa nhaân loaïi ñeå ñöa ñeán moät neàn vaênminh vaø vaên hoùa môùi. Chuùng cuõng ñang huûy dieät nhieàu hìnhtheå cuõ kyõ ñöôïc con ngöôøi yeâu meán - ñoù laø ñieàu töông ñoáikhoâng quan troïng khi xeùt theo quan ñieåm cuûa söï soáng vónhcöûu. Cuõng nhö taát caû nhöõng nhaø tö töôûng khaùc, trong ñôøi toâi,toâi ñaõ thaáy söï tan bieán cuûa phaàn lôùn nhöõng gì voâ giaù trò thuoäclónh vöïc toân giaùo, giaùo duïc vaø traät töï xaõ hoäi. Ñieàu ñoù raát toát.

Nhìn laïi quaù khöù, toâi thieát töôûng khoâng coù gì ñaùng sôï hôn,ví duï nhö laø söï keùo daøi thôøi ñaïi nöõ hoaøng Victoria, vôùi nhöõngxaáu xa, kieâu caêng, töï maõn vaø cuoäc soáng quaù tieän nghi, deã daõicuûa caùc giai caáp (goïi laø) thöôïng löu, cuøng nhöõng tình traïnggheâ gôùm maø caùc taàng lôùp lao ñoäng phaûi phaán ñaáu trong ñoù.Chính trong theá giôùi aám eâm, tieän nghi vaø sung tuùc aáy toâi ñaõsoáng khi coøn laø thieáu nöõ. Toâi thieát töôûng khoâng coù gì tai haïicho tinh thaàn nhaân loaïi hôn khoa thaàn hoïc thôøi tröôùc, voánnhaán maïnh vaøo moät Ñaáng Thöôïng Ñeá chæ cöùu vôùt moät thieåusoá töï haøo, töï maõn, vaø buoäc ña soá nhaân loaïi phaûi chòu hìnhphaït ñôøi ñôøi. Toâi thieát nghó, vôùi söï baát oån, ñoài truïy, nhöõnghaän thuø vaø chieán tranh, khoâng coù lyù do naøo xaùc ñaùng hôn laøtình traïng kinh teá theá giôùi vaøo thôøi ñoù cuõng nhö trong maáymöôi naêm qua. Tình traïng naøy haàu nhö laø nguyeân nhaân cuûatheá chieán (1914-1945).

Haõy caûm taï Thöôïng Ñeá, vì chuùng ta ñang treân ñöôøng tieánñeán nhöõng ñieàu toát ñeïp hôn. Cuøng vôùi nhieàu ñoaøn nhoùm khaùcñang ñaùp laïi nieàm höùng khôûi gioáng nhau veà tình thöông nhaânloaïi, nhöõng ngöôøi ñaõ chia sôùt coâng vieäc vôùi chuùng ta seõ laømphaän söï beù nhoû cuûa mình ñeå goùp phaàn mang laïi nhöõng thayñoåi caàn thieát. Khuynh höôùng treân theá giôùi ñang nhaém ñeánnhöõng hình thöùc lieân bang, nhaém ñeán söï thoâng hieåu vaø hôïp

5

Töï truyeän16

taùc, vaø nhaém ñeán nhöõng gì seõ giuùp ích cho taát caû chöù khoângchæ daønh rieâng cho moät thieåu soá ñöôïc choïn - ñaây thaät laø ñieàuquan troïng ñaùng khích leä. Chuùng ta ñang treân ñöôøng ñi ñeántình huynh ñeä.

Ñieàu thöù ba maø toâi muoán trình baøy laø con ngöôøi voán tuyeätdieäu nhö theá naøo. Toâi ñaõ soáng ôû ba chaâu luïc vaø trong nhieàuquoác gia. Toâi ñaõ quen bieát nhöõng ngöôøi raát giaøu vaø nhöõngngöôøi raát ngheøo, thaät gaàn guõi vaø thaân höõu. Baïn toâi goàm nhöõngngöôøi ôû ñòa vò raát cao vaø raát thaáp. Trong taát caû caùc giai caáp,caùc quoác gia, caùc chuûng toäc, ñaâu ñaâu toâi cuõng thaáy chính nhaânloaïi ñoù, cuõng cuøng söï myõ leä trong tö töôûng, cuõng cuøng taámloøng töï hy sinh vaø tình thöông yeâu vò tha, cuõng cuøng nhöõng toäiloãi vaø caùc nhöôïc ñieåm, cuõng cuøng söï kieâu caêng, ích kyû, cuõngcuøng nhöõng nguyeän voïng, nhöõng chuû ñích tinh thaàn vaø cuõngcuøng yù muoán phuïng söï. Neáu laøm sao toâi noùi leân ñöôïc ñieàu ñoùmoät caùch roõ raøng, maïnh meõ, thì chæ baáy nhieâu cuõng ñuû lyù doñeå vieát ra quyeån saùch naøy.

Trong doøng lòch söû laâu daøi cuûa nhaân loaïi vaø so vôùi caùc Vónhaân cuûa theá giôùi thì Alice Ann Bailey laø ai? Ñoù laø moät phuïnöõ hoaøn toaøn khoâng quan troïng; baø ñaõ bò buoäc phaûi ñaûm nhaänmoät soá coâng taùc (thöôøng laø ngöôïc laïi yù muoán cuûa baø), bôûinhöõng hoaøn caûnh, bôûi moät löông taâm can thieäp tích cöïc, vaøbôûi baø bieát nhöõng gì maø Chaân sö cuûa baø muoán ñöôïc thöïc hieän.Ñoù laø moät phuï nöõ luoân luoân nhuùt nhaùt trong cuoäc soáng (coù leõmoät phaàn cuõng do thôøi thô aáu quaù ñöôïc baûo döôõng). Baûn tínhtöï nhieân quaù ruït reø ñeán ñoãi thaäm chí ngaøy nay neáu coù phaûi ñidöï tieäc tuøng, baø cuõng phaûi thu heát can ñaûm môùi daùm goïichuoâng. Baø khoâng thích sinh hoaït coâng coäng, voán quen ngheànoäi trôï, öa naáu nöôùng, giaët giuõ vaø (xin Thöôïng Ñeá chöùnggiaùm, ñaõ laøm ñaày ñuû phaàn vieäc cuûa mình). Toâi chöa bao giôøthaät maïnh meõ nhöng laïi coù nguoàn sinh löïc doài daøo. Trong ñôøitoâi ñaõ bò buoäc phaûi naèm beänh suoát nhieàu tuaàn vaø ñoâi khi maátnhieàu thaùng. Trong taùm naêm cuoái ñôøi toâi ñaõ soáng nhôø y khoa;

6

Töï truyeän 17

tuy nhieân, ñieàu coù theå töï haøo laø toâi ñaõ tieáp tuïc coâng vieäc, duøbeänh taät. Toâi ñaõ thaáy cuoäc soáng thaät laø toát ñeïp, ngay caûnhöõng luùc maø haàu heát moïi ngöôøi ñeàu xem laø thôøi kyø ñen toáinhaát. Coù bieát bao coâng vieäc caàn laøm, bieát bao nhieâu ngöôøi caànhieåu. Chæ coù ñieàu phaûi phaøn naøn laø bao giôø toâi cuõng quaù meätnhoïc. Trong moät vuøng ñaát thaùnh tröôùc ñaây ôû Anh quoác, coùmoät taám moä bia mang nhöõng doøng chöõ maø toâi raát thoâng caûm:

Naèm ñaây laø moät phuï nöõ ñaõ luoân luoân meät nhoïc.Baø ñaõ soáng trong moät theá giôùi coù quaù nhieàu vieäc phaûi laøm.Hôõi baèng höõu, ñöøng khoùc cho toâi; bôûi vì ôû vuøng ñaát maø toâiñang ñi ñeánToâi seõ khoâng coøn phaûi lau chuøi, queùt töôùc hay khaâu vaù.Hôõi baèng höõu, ñöøng khoùc cho toâi, duø söï cheát coù chia caétchuùng ta.Vì maõi maõi toâi seõ khoâng phaûi laøm theâm ñieàu gì nöõa.

Giôø ñaây, ñoái vôùi toâi nôi ñoù quaû thöïc laø ñòa nguïc vaø toâikhoâng muoán ñeán ñoù chuùt naøo. Toâi muoán khoaùc moät thaân xaùcmôùi coù nhieàu ñieàu kieän toát hôn, noái laïi nhöõng moái lieân heä ñaõcoù, tìm laïi nhoùm phuïng söï vieân cuõ vaø tieáp tuïc laøm vieäc. Neáucaâu chuyeän ñôøi toâi khuyeán khích ñöôïc moät vò thöôøng nhaânkhaùc tieán tôùi, thì quyeån saùch naøy ñaùng neân vieát ra; neáu noùgiuùp ñöôïc moät ngöôøi chí nguyeän daán böôùc ñi theo söùc thoâithuùc tinh thaàn, thì quaû laø phaàn naøo höõu ích; vaø neáu toâi coù theåmang laïi söùc maïnh, loøng can ñaûm vaø yù thöùc thöïc teá ñeán chonhöõng ngöôøi ñeä töû vaø caùc phuïng söï vieân, thì ñieàu ñoù raát toát.

Cho neân, baïn coù theå thaáy raèng caâu chuyeän cuoäc ñôøi toâithì khoâng maáy quan troïng. Tuy nhieân, noù ñöôïc duøng ñeåchöùng minh moät soá söï kieän thöïc teá maø toâi bieát laø raát thieátyeáu cho haïnh phuùc vaø söï tieán boä cuûa nhaân loaïi trong töônglai. Ñoù laø nhöõng söï kieän thöïc teá veà caùc Chaân sö, veà töông lairoäng môû maø theá chieán (ñaõ qua) chæ laø giai ñoaïn chuaån bò, vaøkhaû naêng coù ñöôïc caùc giao tieáp vaø nhöõng kieán thöùc tröïc tieáp

7

Töï truyeän18

veà maët tinh thaàn vaø vieãn caûm. Ñöôïc vaäy, nhöõng ñieàu toâi noùira haún seõ phuïc vuï toát. Qua caùc thôøi ñaïi, nhieàu ngöôøi nam nöõchí nguyeän, nhieàu vò ñeä töû vaø nhöõng nhaø thaàn bí soáng caùchbieät nhau, hoï ñaõ bieát taát caû caùc ñieàu naøy. Nay ñaõ ñeán luùcquaûng ñaïi quaàn chuùng ôû khaép nôi cuõng phaûi bieát ñöôïc nhöõngñieàu ñoù.

Bôûi vaäy, toâi vieát caâu chuyeän ñôøi mình laø nhaèm muïc ñíchnaøy. Xin chôù ñeå bò laãn loän. Toâi khoâng muoán trôû thaønh moätngöôøi ñaày xuùc caûm toân giaùo. Toâi voán coù tính haøi höôùc, traøoloäng vaø haàu nhö bao giôø cuõng saün saøng nhìn ñôøi theo nhöõngphöông dieän khoâi haøi. Xin noùi rieâng vôùi baïn raèng söï quan taâmquaù möùc cuûa moïi ngöôøi ñeán chính hoï, ñeán linh hoàn hoï vaø caùcphöùc caûm trong nhöõng kinh nghieäm lieân heä, haàu nhö laøm toâingaïc nhieân. Toâi muoán lay goïi hoï “Xin haõy ñi ra ngoaøi vaø tìmthaáy linh hoàn cuûa baïn nôi nhöõng ngöôøi khaùc vaø baèng caùch ñoùmaø tìm thaáy chính mình.” Nhöõng gì ñang tieáp dieãn trong taâmvaø trí moïi ngöôøi vaø nhöõng gì ñang xaûy ra trong theá giôùi loaøingöôøi, ñoù laø moái quan taâm chính yeáu cuûa chuùng ta. Nhöõngcuoäc tieán hoùa roäng lôùn cuûa nhaân loaïi töø thôøi coå sô cho ñeángiai ñoaïn môû maøn cuûa neàn vaên minh môùi saép ñeán, taát caû ñeàuraát ñaùng quan taâm vaø raát quan troïng veà maët tinh thaàn. Nhöõngnoã löïc töï khai ngoä cuûa caùc nhaø thaàn bí thôøi trung coå voán coùchoã duøng, nhöng ñoù laø thuoäc veà quaù khöù. Nhöõng thaønh töïucuûa neàn khoa hoïc hieän ñaïi (duø khoâng do con ngöôøi söû duïngcaùc khai ngoä noùi treân) vaãn laø moät yeáu toá tinh thaàn chính yeáucuûa thôøi nay. Cuoäc tranh ñaáu ñang tieáp dieãn giöõa caùc heä tötöôûng chính trò, giöõa tö baûn vaø lao ñoäng, cuøng nhöõng thaát baïicuûa caùc heä thoáng giaùo duïc thôøi tröôùc, taát caû ñeàu laø daáu hieäucuûa moät chaát men thieâng lieâng, tinh thaàn ñang chuyeån hoùacuoäc soáng nhaân loaïi. Duø vaäy, con ñöôøng thaàn bí, höôùng noäi vaøhôïp nhaát thieâng lieâng phaûi ñi tröôùc con ñöôøng huyeàn moân,nhaän thöùc trí tueä vaø tröïc thöùc thieâng lieâng. Ñieàu ñoù luoân xaûyra trong ñôøi cuûa moïi caù nhaân vaø toaøn nhaân loaïi. Con ñöôøng

8

Töï truyeän 19

thaàn bí vaø con ñöôøng huyeàn moân, con ñöôøng cuûa taâm vaø cuûatrí phaûi phoái hôïp vaø hoøa hôïp. Baáy giôø nhaân loaïi seõ bieát ñöôïcThöôïng Ñeá, chöù khoâng chæ “coá caûm nhaän Thöôïng Ñeá ñeå coùtheå may ra tìm ñöôïc Ngaøi.”

Tuy nhieân, moãi caù nhaân seõ bieát ñöôïc Thöôïng Ñeá khi soángmoät caùch bình thöôøng vaø caøng toát ñeïp caøng hay; khi hoï phuïngsöï, quan taâm ñeán ngöôøi khaùc, vaø do theá maø trôû neân baát vò kyû.Hoï seõ bieát ñöôïc Ngaøi khi nhaän ra söï soáng toát ñeïp vaø tính baûnthieän trong taát caû moïi ngöôøi; khi hoï tuoân raûi haïnh phuùc vaøkhoân ngoan ñaùnh giaù ñöôïc caùc cô hoäi daønh cho hoï cuõng nhöcho tha nhaân; vaø khi hoï soáng moät caùch ñaày ñuû vaø vieân maõn.Trong nghóa trang ôû Anh quoác, nôi an taùng cha meï toâi, coù moättaám moä bia (vöøa qua khoûi coång laø thaáy) vôùi doøng chöõ “Baø ñaõlaøm heát khaû naêng mình.” Toâi thaáy sao noù buoàn baõ quaù “noù noùileân moät söï thaát baïi. Toâi tieác ñaõ khoâng laøm ñöôïc taát caû nhöõnggì toâi coù theå laøm. Tuy nhieân, toâi ñaõ luoân luoân laøm heát söùcmình, theo möùc hieåu bieát cuûa toâi vaøo thôøi ñieåm ñoù. Toâi ñaõlaøm vieäc. Toâi ñaõ phaïm nhöõng sai laàm. Toâi ñaõ ñau khoå vaø ñaõhaân hoan. Toâi ñaõ coù moät khoaûng thôøi gian toát ñeïp ñeå soáng, vaøtoâi seõ khoâng phaûi traûi qua moät thôøi gian toái taêm ñeå cheát!

Töï truyeän20

CHÖÔNG I

Nhìn laïi thôøi thô aáu cuûa mình, toâi caûm thaáy heát söùc nhaømchaùn. Vieát töï truyeän maø môû ñaàu nhö theá thì dó nhieân laø dôû vaøcaùc nhaø sieâu hình hoïc goïi ñoù laø lôøi phaùt bieåu tieâu cöïc. Tuynhieân, coù sao noùi vaäy. Toâi khoâng maáy thích nhöõng gì toâi coønnhôù veà thôøi thô aáu cuûa mình, duø coù leõ nhieàu vò ñoäc giaû seõ choñoù laø moät cuoäc soáng hoaøn toaøn toát ñeïp khi so vôùi nhöõng naêmaáu thô cuûa muoân ngaøn ngöôøi khaùc. Laém keû baûo raèng thôøi thôaáu laø quaõng ñôøi haïnh phuùc nhaát trong cuoäc soáng moãi ngöôøi.Toâi khoâng heà tin ñieàu ñoù. Vôùi toâi thì ñoù laø nhöõng naêm maøthaân xaùc raát thoaûi maùi, xa hoa vaø hoaøn toaøn khoâng phaûi aâu loveà nhöõng nhu caàu vaät chaát; nhöng ñoàng thôøi ñoù laïi laø nhöõngnaêm baên khoaên khoå sôû, nhöõng gì mình toân thôø bò suïp ñoå,khaùm phaù ra nhöõng ñieàu baát haïnh vaø troáng traûi coâ ñôn.

Duø vaäy, khi vieát ra ñieàu naøy, toâi vaãn bieát raèng thöïc ranhöõng noãi khoán khoå cuûa tuoåi thô (vaø coù leõ noùi cuûa caû cuoäcñôøi thì cuõng ñuùng) thöôøng bò phoùng ñaïi quaù ñaùng vaø coù veûkinh khuûng hôn trong thöïc teá. Con ngöôøi coù baûn tính kyø laïlaø öa ghi nhôù vaø chuù troïng vaøo nhöõng giôø phuùt baát haïnhcuøng nhöõng bi kòch, nhöng laïi thôø ô vôùi nhöõng thôøi gian vuiveû haân hoan vaø söï an laønh haïnh phuùc thoâng thöôøng. Nhöõngthôøi khaéc böùc baùch khaån tröông döôøng nhö aûnh höôûng ñeántaâm thöùc chuùng ta (töùc laø caùi nhaân toá kyø laï noù ghi nhaän moïisöï) raát nhieàu hôn laø voâ soá nhöõng khoaûng thôøi gian soáng bìnhthöôøng. Neáu nhaän thöùc ñöôïc ñieàu ñoù thì xeùt cho cuøng chuùngta seõ thaáy raèng nhöõng ngaøy thaùng an oån bình thöôøng luoânluoân vaãn laø phaàn lôùn. Ñoù laø nhöõng naêm, thaùng, ngaøy, giôø ñeåñöùc haïnh hình thaønh, oån coá vaø trôû neân saün saøng söû duïngvaøo nhöõng côn khuûng hoaûng coù taàm quan troïng thöïc söï ôûngoaïi giôùi — nhöõng khuûng hoaûng maø qua nhieàu naêm chuùng

9

Töï truyeän 21

ta phaûi ñoái ñaàu trong moät ñoâi khi. Baáy giôø, ñöùc tính maøchuùng ta ñaõ phaùt trieån seõ hoaëc laø chòu noåi söï thöû thaùch vaøchæ ra loái thoaùt hoaëc laø noù thaát baïi vaø chuùng ta sa ngaõ, ítnhaát cuõng taïm thôøi. Chuùng ta bò buoäc phaûi tieáp tuïc hoïc hoûitheo loái naøy. Khi nhìn laïi quaõng ñôøi thô aáu, toâi khoâng thaáytoàn taïi trong kyù öùc cuûa mình bao nhieâu nhöõng thaùng ngaøyhaïnh phuùc bình thöôøng, nhöõng thôøi gian ñieàu hoøa an oån,cuøng nhöõng tuaàn leã moïi vieäc troâi chaûy eâm xuoâi, maø toâi laïithaáy nhöõng côn khuûng hoaûng, nhöõng giôø phuùt toâi hoaøn toaønñau khoå, nhöõng luùc maø cuoäc soáng döôøng nhö chaám döùt, coønmoïi söï tröôùc maét chöøng nhö voâ nghóa.

Toâi coøn nhôù ñöùa con gaùi lôùn cuûa toâi ñaõ laâm vaøo tình traïngñoù khi noù ngoaøi hai möôi tuoåi ñaàu. Luùc ñoù noù caûm thaáy raèngcuoäc soáng khoâng coù gì höùng khôûi, vaø ñôøi laø moät söï phí phaïmnhaït nheõo. Taïi sao cuoäc soáng laïi quaù nhaøm chaùn? Taïi sao noùphaûi soáng nhö theá? Khoâng bieát phaûi noùi sao vôùi con, toâi chôïthoài töôûng kinh nghieäm tröôùc ñaây cuûa mình, vaø nhôù laø ñaõ kheùoleùo baûo noù, “Naøy con, meï coù theå noùi vôùi con moät ñieàu laø conkhoâng bao giôø bieát ñöôïc nhöõng gì saép ñeán ñaâu.” Toâi chöa baogiôø nhaän thaáy raèng toân giaùo, hay nhöõng caâu chaâm ngoân thoângthöôøng, maø ngöôøi ta vaãn hay baûo nhau, ñaõ giuùp ích ñöôïc trongmoät côn khuûng hoaûng. Ñieàu saép xaûy ñeán cho con toâi laø chaøngtrai maø noù ñaõ keát hoân; ngöôøi maø trong voøng moät tuaàn noù ñaõhöùa hoân, vaø soáng chung haïnh phuùc keå töø ñoù.

Chuùng ta caàn neân vun boài yù thöùc veà nhöõng nieàm haân hoanhaïnh phuùc, chöù khoâng chæ ghi nhôù nhöõng ñieàu buoàn baõ, khoùkhaên. Ñieàu toát cuõng nhö ñieàu xaáu laø moät toång theå coù yù nghóa,ñaùng cho ta ghi nhôù. Ñieàu toát giuùp chuùng ta vöõng tin vaøo tìnhthöông cuûa Thöôïng Ñeá. Coøn ñieàu xaáu thì mang laïi kyû luaät vaønuoâi döôõng nguyeän voïng tinh thaàn. Nhöõng buoåi hoaøng hoânröïc rôõ khieán ta phaûi say nhìn trong caûm nhaän, baøng hoaøng; söïtónh laëng saâu xa, baát tuyeät cuûa ñoài nuùi, laøng queâ bao phuû taâmhoàn ta — taát caû nhöõng caùi ñoù ñeàu thaät ñaùng nhôù; moät ñöôøng

10

Töï truyeän22

chaân trôøi tuyeät ñeïp hay moät khu vöôøn muoân maøu coù söùc thuhuùt khieán ta queân heát moïi ñieàu khaùc; söï ñoàng thanh ñoàng khíñöa ñeán nhöõng giôø phuùt caûm thoâng vaø lieân giao myõ maõn; söïmyõ leä cuûa linh hoàn con ngöôøi phaùt huy chieán thaéng khi ñoáiñaàu vôùi nhöõng khoù khaên — ta khoâng ñöôïc ñeå cho nhöõng ñieàuñoù troâi qua maø khoâng ghi nhaän. Ñoù laø nhöõng yeáu toá chi phoáicuoäc soáng moät caùch lôùn lao. Ñoù laø nhöõng bieåu hieän cuûa söïsoáng thieâng lieâng. Toâi khoâng bieát taïi sao chuùng laïi quaù thöôøngbò laõng queân, coøn nhöõng chuyeän buoàn thaûm, gheâ gôùm, baátbình laïi cöù maõi ghi khaéc trong taâm trí con ngöôøi ta nhö vaäy.Chöøng nhö treân haønh tinh cuûa chuùng ta ñaây, söï ñau khoå ñöôïcghi nhaän saâu saéc hôn laø haïnh phuùc, vaø haäu quaû cuûa noù coù veûlaâu daøi hôn. Cuõng coù leõ chuùng ta sôï haïnh phuùc vaø xua ñuoåi noùñi xa do ñaëc tiùnh noåi baät nhaát cuûa con ngöôøi — laø SÖÏ SÔÏ HAÕI.

Trong giôùi noäi moân, ñang coù nhöõng cuoäc thaûo luaän saâuroäng veà Ñònh luaät Nghieäp quaû, maø roát cuoäc ñoù chæ laø caùi teânngöôøi Ñoâng phöông duøng ñeå goïi Ñaïi Luaät Nhaân Quaû; bao giôøngöôøi ta cuõng chuù troïng ñeán nghieäp quaû xaáu vaø caùch naøo ñeåtraùnh khoûi noù. Vaäy maø toâi daùm baûo ñaûm raèng, noùi chung thìcoù nhieàu nghieäp quaû toát hôn laø nghieäp quaû xaáu. Toâi vaãn noùileân ñieàu naøy, maëc duø theá chieán vôùi noãi kinh hoaøng khoâng xieátkeå ñaõ vaø ñang bao truøm chuùng ta, vaø maëc duø toâi bieát roõ caùc teänaïn maø caùc nhaø hoaït ñoäng xaõ hoäi ñang lieân tuïc lo giaûi quyeát.Söï xaáu xa khoán khoå seõ troâi qua, nhöng haïnh phuùc vaãn toàn taïi;treân heát moïi söï, con ngöôøi seõ nhaän thöùc ñöôïc raèng nhöõng gìxaáu xa ñaõ ñöôïc gaây taïo seõ phaûi tan bieán ñi vaø ngaøy nay chuùngta ñang coù cô hoäi xaây döïng moät theá giôùi môùi, toát ñeïp hôn.Ñieàu ñoù ñuùng, bôûi vì Thöôïng Ñeá laø laønh thieän, cuoäc soáng vaøcaùc kinh nghieäm ñeàu laønh thieän, coøn yù chí höôùng thieän thìtoàn taïi maõi maõi. Chuùng ta luoân luoân coù cô hoäi ñeå söûa chöõa caùcsai laàm ñaõ gaây, ñeå khai thoâng nhöõng ñöôøng loái raéc roái quanhco ñaõ taïo.

Caùc chi tieát veà noãi baát haïnh cuûa toâi thöôøng quaù vuïn vaët

11

Töï truyeän 23

ñeán ñoãi khoù loøng keå roõ vaø toâi cuõng khoâng muoán laøm phieàncaùc baïn baèng nhöõng chuyeän maø toâi coøn nhôù. Phaàn lôùn nguyeânnhaân laø do nôi toâi, toâi chaéc vaäy. Xeùt veà maët ñôøi, toâi khoâng coùlyù do gì ñeå khoå caû; gia ñình vaø baïn beø toâi haún laø heát söùc ngaïcnhieân neáu hoï ñaõ bieát ñöôïc caùc phaûn öùng cuûa toâi. Trong cuoäcñôøi, baïn ñaõ khoâng coù bieát bao laàn töï hoûi veà nhöõng gì ñang xaûyra trong taâm trí cuûa moät ñöùa treû, hay sao? Treû con vaãn coùnhöõng yù töôûng roõ reät veà cuoäc soáng vaø hoaøn caûnh chung quanh;chuùng vaãn soáng trong theá giôùi cuûa rieâng chuùng, baèng moätcaùch maø khoâng ai xen vaøo ñöôïc; ít ai nhaän bieát ñieàu naøy. Toâikhoâng theå nhôù laïi ñöôïc khi naøo laø khoaûng thôøi gian maø toâichöa bieát suy tö, tìm hieåu, thaéc maéc, choáng ñoái vaø hy voïng.Vaäy maø ñeán naêm 35 tuoåi toâi môùi thöïc söï khaùm phaù ra raèngtoâi coù trí tueä vaø toâi coù theå söû duïng noù. Maõi cho ñeán luùc ñoù, toâiñaõ chæ laø moät môù tình caûm vaø xuùc caûm maø thoâi; coøn trí tueäcuûa toâi ö — neáu nhö noù coù — thì haún noù ñaõ söû duïng toâi chöùkhoâng phaûi toâi söû duïng noù ñaâu. Duø theá naøo, toâi cuõng ñaõ hoaøntoaøn baát haïnh cho ñeán khi toâi rôøi gia ñình ra soáng töï laäp vaøokhoaûng naêm 22 tuoåi. Trong suoát nhöõng naêm ñaàu tieân aáy, toâiñaõ ñöôïc bao boïc baèng moïi ñieàu kieän toát ñeïp; cuoäc soáng toâimang nhieàu saéc thaùi vaø toâi ñaõ gaëp gôõ nhieàu ngöôøi thaät thuù vò.Toâi khoâng heà bieát thieáu thoán ñieàu gì. Toâi ñaõ ñöôïc döôõng duïctrong söï xa hoa thoâng thöôøng cuûa giai caáp toâi vaøo thôøi ñoù; toâiñaõ ñöôïc troâng nom heát söùc chu ñaùo — nhöng töï thaâm taâm toâigheùt heát moïi thöù naøy.

Toâi sinh ngaøy 16 thaùng Saùu, naêm 1880, ôû thaønh phoáManchester, nöôùc Anh, nôi ñoù cha toâi laøm vieäc cho moät döï aùncoâng nghieäp lieân keát vôùi coâng ty cuûa oâng toâi — moät trongnhöõng coâng ty quan troïng nhaát ôû Vöông quoác Anh. Vì theá, toâiñaõ ñöôïc sinh ra döôùi aûnh höôûng cuûa cung Song Nam. Ñieàu ñoùcoù nghóa laø moät söï xung ñoät giöõa caùc caëp ñoái cöïc — ngheøokhoå vaø giaøu sang, nhöõng ñænh cao cuûa haïnh phuùc vaø nhöõngvöïc thaúm cuûa buoàn raàu, söï caêng keùo giöõa linh hoàn vaø phaøm

12

Töï truyeän24

nhaân hay laø giöõa chaân ngaõ vaø phaøm tính. Hoa Kyø vaø Londonchòu aûnh höôûng cuûa Song Nam cho neân chính trong quoác giañoù vaø Vöông quoác Anh maø cuoäc xung ñoät roäng lôùn giöõa Tö baûnvaø lao ñoäng seõ ñöôïc giaûi quyeát; hai ñoaøn nhoùm naøy bao goàmquyeàn lôïi cuûa nhöõng ngöôøi thaät giaøu vaø thaät ngheøo.

Maõi cho ñeán naêm 1908 toâi khoâng heà thieáu thoán thöù gì; toâikhoâng bao giôø nghó ñeán tieàn baïc; toâi muoán ñi ñaâu hay laøm gìtuøy yù. Tuy nhieân, töø ñoù trôû ñi toâi ñaõ bieát ñeán nhöõng hoá saâucuûa baàn cuøng. Coù luùc toâi ñaõ soáng baèng traø (khoâng ñöôøng,khoâng söõa) vôùi baùnh mì khoâ trong ba tuaàn, cho ba ñöùa con toâicoù nhu yeáu phaåm ñeå aên. Hoài coøn con gaùi, toâi ñaõ ñeán vieángnhieàu dinh thöï, moãi laàn ôû nhieàu tuaàn leã; vaäy maø toâi ñaõ laømcoâng trong moät xöôûng noï ñeå nuoâi con. Ñoù laø moät xöôûng ñoùnghoäp caù moøi vaø cho ñeán nay toâi vaãn khoâng thích ngaém caù moøichuùt naøo. Baïn toâi (töø naøy ñöôïc duøng theo thöïc nghóa) goàm ñuûhaïng ngöôøi, töø nhöõng ngöôøi thaáp keùm nhaát cho ñeán nhöõngngöôøi nhö Ñaïi Coâng töôùc Alexander, ngöôøi anh em beân vôï cuûacoá Nga hoaøng. Toâi chöa bao giôø ôû moät nôi naøo laâu, bôûi vì ngöôøithuoäc cung Song Nam voán luoâân luoân di chuyeån. Chaùu ngoaïitoâi cuõng ñuùng laø thuoäc Song Nam, noù ñaõ ñi qua Ñaïi TaâyDöông hai laàn, vaø ñaõ qua Keânh ñaøo Panama vaøo hai dòp khaùc,tröôùc khi noù ñöôïc boán tuoåi. Ngoaøi ra, neáu toâi khoâng töï ñeàphoøng thaät caån thaän, thì luoân luoân toâi coù theå hoaëc laø ôû treânnhöõng ñænh cao cuûa haïnh phuùc, höùng khôûi, hoaëc laø ngaõ xuoángnhöõng hoá saâu cuûa buoàn naûn vaø tuyeät voïng. Qua nhieàu kinhnghieäm, toâi ñaõ hoïc ñöôïc caùch traùnh nhöõng ñieàu thaùi quaù vaøcoá gaéng soáng ôû möùc bình thöôøng. Tuy nhieân, toâi vaãn chöathaønh coâng hoaøn toaøn.

Söï xung ñoät chính yeáu trong ñôøi toâi ñaõ laø cuoäc chieán giöõalinh hoàn vaø phaøm nhaân, vaø tình traïng ñoù vaãn coøn tieáp dieãn.Vieát ñeán ñaây, toâi chôït nhôù ñeán cuoäc nhoùm hoïp cuûa moät “Phongtraøo Taäp theå” noï maø ngöôøi ta ruû toâi döï, vaøo naêm 1935 ôûGeneva, Thuïy Só. Moät vò nhoùm tröôûng “chuyeân nghieäp” khuoân

13

Töï truyeän 25

maët raén roûi, töôi cöôøi, coù veû töï maõn, ñang hieän dieän giöõ vaitroø laõnh ñaïo, cuøng nhieàu ngöôøi soát saéng laøm chöùng veà nhöõngñieàu quaáy quaù cuûa hoï vaø quyeàn naêng cöùu chuoäc cuûa ÑaángChrist. Hoï cho toâi caùi caûm töôûng raèng Thöôïng Ñeá ñaõ ñíchthaân Ngaøi quan taâm ñeán vieäc lieäu maø (theo lôøi laøm chöùng cuûamoät baø trong nhoùm naøy) baø ta ñaõ coù xin loãi hay chöa vôùi ngöôøiñaàu beáp bò baø xöû teä. Theo toâi, khoâng phaûi laø Thöôïng Ñeá, maøcaùch soáng toát ñeïp cuûa chuùng ta cuõng ñuû laø ñoäng löïc ñeå laømñieàu ñoù. Duø sao, moät ngöôøi phuï nöõõ duyeân daùng ñaõ ñöùng leân— baø tuoåi ñoä trung nieân, aên maëc töôm taát, vôùi aùnh maét haøihöôùc. Vò tröôûng nhoùm noùi, “Chaéc laø baø seõ ñöa ra moät ñieàu laømchöùng tuyeät dieäu chöù ?” Ngöôøi phuï nöõ traû lôøi, “Khoâng, khoâng,cuoäc chieán vaãn coøn tieáp dieãn giöõa Ñöùc Christ vaø toâi, vaø hoaøntoaøn khoâng theå bieát ñöôïc raèng ai seõ thaéng”. Cuoäc chieán naøyñang tieáp dieãn, vaø trong tröôøng hôïp cuûa ngöôøi chòu aûnh höôûngSong Nam thì noù trôû thaønh moät vaán ñeà thieát yeáu vaø cuõng khaùrieâng tö.

Ngöôøi ta cuõng cho raèng nhöõng ai thuoäc cung Song Namthì coù baûn tính deã bieán daïng, hay thay ñoåi vaø thöôøng soánghai maët. Ít ra thì toâi cuõng khoâng coù maáy tính ñoù, duø raèng toâicoù nhieàu sai laàm, vaø coù theå laø cung nhaät xuaát cuûa toâi ñaõ cöùutoâi. Buoàn cöôøi laøm sao, nhöõng nhaø chieâm tinh haøng ñaàu laïichæ ñònh caùc thieân töôïng khaùc laø cung nhaät xuaát cuûa toâi —nhö cung Trinh Nöõ, bôûi vì toâi thöông treû con, öa naáu nöôùng,nuoâi döôõng moät toå chöùc; nhö laø cung Maõnh Sö, bôûi vì toâi coùcaù tính maïnh (yù hoï muoán noùi raèng toâi khoù khaên, öa thoángtrò) vaø naëng ngaõ chaáp; vaø laø cung Song Ngö, bôûi vì ñoù laøcung cuûa ngöôøi trung gian, ngöôøi hoøa giaûi. Toâi coù khuynhhöôùng Song Ngö, bôûi vì choàng toâi thuoäc cung Song Ngö, bôûivì ñöùa con gaùi lôùn thaân yeâu cuûa toâi cuõng sinh vaøo cung naøy,vaø luoân luoân chuùng toâi thoâng caûm nhau nhieàu ñeán ñoãi chuùngtoâi vaãn thöôøng hay caõi nhau. Roõ raøng toâi cuõng ñaõ ñoùng vaitroø trung gian, bôûi vì moät soá giaùo huaán maø caùc Chaân sö

14

Töï truyeän26

muoán ñöa ra cho theá gian trong suoát theá kyû naøy voán chöùañöïng trong nhöõng cuoán saùch maø toâi chòu traùch nhieäm xuaátbaûn. Duø cung nhaät xuaát cuûa toâi laø gì thì toâi cuõng thöïc söï laøngöôøi thuoäc Song Nam vaø cung naøy ñaõ aûnh höôûng roõ reät ñeáncuoäc ñôøi vaø caùc hoaøn caûnh cuûa toâi.

Noùi chung, noãi baát haïnh khaù thaàm laëng cuûa thôøi thô aáutoâi coù nhieàu lyù do. Toâi laø ngöôøi taàm thöôøng nhaát trong moätgia ñình phong caùch heát söùc toát ñeïp vaø thaäm chí toâi coønkhoâng ñöôïc möùc bình thöôøng nöõa. Moïi ngöôøi luoân luoân xemtoâi laø moät ñöùa treû khaù ngu doát ôû tröôøng vaø laø ngöôøi keùmthoâng minh nhaát trong moät gia ñình thoâng minh.

Em toâi laø moät trong nhöõng thieáu nöõ xinh ñeïp nhaát maø toâitöøng thaáy, vôùi trí tueä thoâng minh tuyeät vôøi. Toâi vaãn yeâu quíem duø raèng em khoâng giuùp ñöôïc gì cho toâi, vì toâi laø moät ngöôøiThieân Chuùa giaùo heát söùc chính thoáng, xem baát kyø ai bò ruûi rophaûi ly dò cuõng laø ñieàu khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc. Em laø moätbaùc só vaø laø moät trong nhöõng ngöôøi phuï nöõ ñaàu tieân, tronglòch söû laâu daøi cuûa Ñaïi hoïc Edinburg, ñaõ ñaït caáp baèng danhdöï vaø — neáu toâi nhôù khoâng laàm — em ñaõ ñaït hai laàn. Hoàicoøn raát treû em ñaõ xuaát baûn ba cuoán saùch veà thi ca; toâi ñaõ ñoïcbaøi ñieåm caùc saùch aáy trong Phuï trang Vaên hoïc cuûa tôø LondonTimes, hoï khen taëng em laø nöõ thi só lôùn nhaát cuûa nöôùc Anhñöông thôøi. Toâi nghó raèng moät cuoán saùch em vieát veà Sinh hoïcvaø moät cuoán khaùc noùi veà caùc Beänh vuøng Nhieät ñôùi ñaõ ñöôïcxem laø caùc saùch giaùo khoa tieâu chuaån.

Em toâi ñaõ keát hoân vôùi ngöôøi anh hoï ñaàu cuûa toâi, LaurenceParsons, moät vò chöùc saéc noåi tieáng cuûa Giaùo hoäi Anh quoác vaøcoù thôøi ñaõ laø Linh muïc ñòa phaän Cape Colony. Meï anh aáy ñaõñöôïc Toøa Hoøa giaûi chæ ñònh laøm ngöôøi giaùm hoä cho chò em toâi.Coâ laø em gaùi uùt cuûa cha toâi vaø Laurence laø moät trong saùungöôøi con trai cuûa coâ maø thuôû beù ñaõ soáng vôùi chuùng toâi raátlaâu. Choàng coâ, Döôïng Clare, moät ngöôøi ñaøn oâng hôi khoù tínhvaø nghieâm khaéc, laø anh em vôùi Laõnh chuùa Rosse; vò naøy coù

15

Töï truyeän 27

ngöôøi con trai noåi tieáng veà kính vieãn voïng, ñaõ ñöôïc ñeà caäpñeán trong Giaùo Lyù Bí Nhieäm. Hoài coøn nhoû toâi raát sôï döôïngtoâi, vaäy maø tröôùc khi maát oâng ñaõ toû cho toâi thaáy moät phöôngdieän khaùc cuûa baûn tính mình maø ít ai bieát. Toâi khoâng bao giôøqueân döôïng ñaõ heát söùc töû teá vôùi toâi trong suoát theá chieán thöùnhaát, khi toâi laâm caûnh voâ cuøng tuùng thieáu ôû Hoa Kyø. Döôïngñaõ vieát cho toâi nhöõng laù thö ñaày thoâng caûm vaø naâng ñôõ, khieántoâi caûm thaáy raèng ôû Anh quoác vaãn coøn coù nhöõng ngöôøi khoângheà queân toâi. Toâi muoán noùi ñieàu ñoù ra ñaây, bôûi vì toâi khoâng tinraèng gia ñình cuûa döôïng hay con daâu cuûa döôïng, laø em toâi, ñaõbieát chuùt gì veà moái lieân heä thaân höõu vaø toát ñeïp giöõa toâi vaødöôïng toâi vaøo cuoái cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi. Chaéc raèng ngöôøi ñaõkhoâng heà noùi gì veà ñieàu ñoù vaø toâi cuõng khoâng heà noùi gì choñeán ngaøy nay.

Em toâi veà sau nghieân cöùu ung thö vaø ñaõ noåi danh tronglónh vöïc heát söùc caàn thieát naøy. Toâi raát töï haøo veà em. Toâikhoâng bao giôø thay ñoåi tình thöông ñoái vôùi em toâi, vaø neáu emcoù ñoïc töï truyeän naøy, thì toâi muoán em bieát cho ñieàu ñoù. Maysao, toâi tin vaøo ñaïi luaät Luaân hoài vaø moät ngaøy naøo ñoù em vaøtoâi seõ thöïc hieän ñöôïc moái lieân giao myõ maõn hôn.

Toâi cho raèng moät trong nhöõng baát lôïi lôùn nhaát trong ñôøi cuûabaát kyø ñöùa treû naøo laø khoâng coù ñöôïc toå aám gia ñình thöïc söï. Söïthieáu thoán ñoù chaéc chaén ñaõ aûnh höôûng ñeán chò em toâi. Tröôùc khitoâi leân chín, caû cha meï toâi ñeàu maát vì beänh lao phoåi (nhö thôøi aáyngöôøi ta ñaõ goïi). Trong nhöõng naêm thô aáu ñoù, noãi sôï haõi beänh laocöù chöïc chôø ñe doïa caû hai chò em vaø cha toâi cuõng raát böïc boäi vì söïcoù maët cuûa chuùng toâi, ñaëc bieät laø toâi, vì moät lyù do naøo ñoù. Coù leõngöôøi ñaõ caûm thaáy raèng haún laø meï toâi coøn soáng neáu khoâng coù haiñöùa con ñaõ ruùt heát nhöïa soáng cuûa baø.

Cha toâi laø Frederic Foster La Trobe-Bateman, coøn meï toâilaø Alice Hollinshead. Caû hai ñeàu thuoäc doøng doõi raát coå xöa;gia toäc cuûa cha toâi coù töø nhieàu theá kyû tröôùc, thaäm chí tröôùcthôøi kyø Thaäp töï quaân; coøn toå tieân cuûa meï toâi thuoäc doøng doõi

16

Töï truyeän28

cuûa Hollinshead, “vò Söû gia Bieân nieân”, laø vò maø ngöôøi ta baûoraèng Shakespeare ñaõ döïa theo ñoù ñeå vieát nhieàu truyeän cuûamình. Ñoái vôùi toâi, gia phoå hay toäc heä chöa bao giôø coù veû thöïcsöï quan troïng bao nhieâu. Ai ai cuõng coù doøng doõi cuûa mình,nhöng chæ coù moät soá gia ñình laø ghi cheùp laïi. Theo toâi bieát thìtoå tieân toâi khoâng coù ai laøm ñieàu gì ñaùng chuù yù. Caùc cuï coù danhgiaù nhöng coù veû khoâng xuaát saéc. Nhö em toâi coù laàn ñaõ baûo,“caùc cuï ñaõ ngoài giöõa nhöõng baép caûi cuûa mình trong nhieàu theákyû.” Ñoù laø moät doøng doõi toát, trong saïch vaø coù vaên hoùa, nhöngkhoâng ai noåi danh vì quaù gioûi giang hay thaät xaáu xa.

Tuy nhieân, phuø hieäu cuûa gia ñình toâi raát ñaùng chuù yù, vaøxeùt theo khoa bieåu töôïng noäi moân thì heát söùc coù yù nghóa. Toâikhoâng bieát gì veà caùc ñaëc ngöõ hay nhöõng töø chính xaùc ñeå mieâutaû phuø hieäu naøy. Noù goàm moät caây gaäy moãi ñaàu coù moät caùnh,giöõa hai caùnh laø ngoâi sao naêm nhaùnh vaø hình traêng löôõi lieàm,nhaéc nhôû chuùng ta veà caùc ñoäi Thaäp töï quaân maø roõ raøng laø toåtieân toâi haún phaûi coù ngöôøi tham döï trong ñoù. Tuy vaäy, toâi laïithích nghó ñeán toaøn theå phuø hieäu naøy nhö laø töôïng tröng choñoâi caùnh cuûa nguyeän voïng tinh thaàn, Ñieåm ñaïo Quyeàn tröôïngvaø veõ ra caùi cöùu caùnh vaø phöông tieän, muïc tieâu cuûa söï tieánhoùa vaø söùc thoâi thuùc giuùp taát caû chuùng ta tieáp tuïc höôùng ñeánsöï hoaøn thieän — moät söï hoaøn thieän maø cuoái cuøng seõ ñöôïcvinh döï thöøa nhaän qua Ñieåm ñaïo Quyeàn tröôïng. Noùi theokhoa bieåu töôïng thì ngoâi sao naêm nhaùnh luoân luoân coù nghóa laøcon ngöôøi hoaøn thieän, coøn traêng löôõi lieàm laø söï cheá ngöï baûnchaát hình theå hay phaøm tính. Ñaây laø nhöõng ñieàu sô ñaúng cuûakhoa bieåu töôïng noäi moân, nhöng toâi laáy laøm thuù vò khi thaáychuùng ñöôïc gom laïi trong phuø hieäu cuûa gia ñình toâi.

OÂng toâi laø John Frederic La Trobe-Bateman. OÂng laø moätkyõ sö raát nhieàu ngöôøi bieát tieáng, laø coá vaán cuûa Chính phuûAnh vaø ñaõ chòu traùch nhieäm cho caùc heä thoáng nöôùc xaây döïngôû nhieàu ñòa phöông cuûa Anh quoác thôøi ñoù. Gia ñình oâng toâiraát ñoâng. Con gaùi lôùn nhaát cuûa ngöôøi, coâ Dora, ñaõ keát hoân

17

Töï truyeän 29

vôùi Brian Barttelot, anh trai cuûa Ngaøi Walter Barttelot ôûStopham Park, Bulborough, Sussex. Khi oâng baø chuùng toâimaát, coâ ñöôïc chæ ñònh laøm ngöôøi giaùm hoä thì chuùng toâi gaëpcoâ vaø boán ngöôøi con cuûa coâ raát thöôøng xuyeân. Hai trong boánngöôøi naøy ñaõ giöõ tình thaân thieát vôùi chuùng toâi suoát ñôøi. Caûhai ñeàu lôùn tuoåi hôn toâi nhöng chuùng toâi thöông meán vaø raátthoâng caûm nhau. Brian (töùc laø ngaøi Ñoâ ñoác Brian Barttelot)qua ñôøi caùch ñaây chæ hai naêm; ñoù quaû laø söï maát maùt cho toâivaø choàng toâi, Foster Bailey. Chuùng toâi laø ba ngöôøi baïn thaânvaø chuùng toâi raát nhôù tieác nhöõng böùc thö ñeàu ñaën cuûa oâng.

Trong ñôøi naøy toâi coù nhieàu ngöôøi thaân, nhöng moät ngöôøicoâ khaùc laø Magaret Maxwell, coù leõ ñaõ aûnh höôûng ñeán toâinhieàu hôn caùc vò kia. Baø khoâng bao giôø toû ra laø ngöôøi giaùm hoämaø laø chò toâi, vaø trong nhieàu naêm tröôùc, heø naøo toâi cuõng ñeánchôi vôùi baø taïi tö gia ôû Scotland. Maõi cho ñeán khi baø maát (ñaõhôn taùm möôi tuoåi) baø vaãn ñeàu ñeàu vieát thö cho toâi ít nhaátmoãi thaùng moät laàn. Vaøo thôøi ñoù, baø laø moät trong nhöõng ngöôøiñeïp nhaát. Chaân dung cuûa baø ngaøy nay coøn treo trong laâu ñaøiCardoness, ôû Kirkcudbrightshire, laø moät trong nhöõng phuï nöõñaùng yeâu nhaát maø ngöôøi ta bieát. Baø keát hoân vôùi “Thieáu chuûCardoness” (ñoâi khi ngöôøi thöøa keá ñöôïc goïi nhö theá ôû Scot-land), töùc laø ngöôøi con caû cuûa Ngaøi William Maxwell. Nhöngchoàng baø, laø Döôïng David cuûa toâi, ñaõ maát tröôùc thaân phuï oângneân khoâng höôûng ñöôïc töôùc hieäu ñoù. Toâi mang ôn baø raát lôùn,khoù coù theå ñaùp ñeàn. Baø ñaõ höôùng toâi vaøo con ñöôøng tinhthaàn, vaø maëc duø giaùo lyù thaàn hoïc baø theo voán raát heïp hoøi,nhöng chính baø laïi raát phoùng khoaùng. Baø ñaõ daïy toâi moät soáchuû ñieåm cuûa cuoäc soáng tinh thaàn maø toâi khoâng heà queân, vaøcho ñeán cuoái cuøng chính baø cuõng khoâng bao giôø queân toâi. Khitoâi chuù yù ñeán nhöõng vaán ñeà noäi moân vaø khoâng coøn laø moätngöôøi Thieân Chuùa giaùo chính thoáng theo thaàn hoïc, thì baø vieátthö cho toâi raèng baø khoâng hieåu ñöôïc vì sao nhöng baø vaãn tintöôûng toâi vì baø bieát raèng toâi ñaõ thöông meán Ñöùc Christ moät

18

Töï truyeän30

caùch saâu xa, vaø duø toâi coù töø boû giaùo lyù naøo thì toâi vaãn khoângbao giôø töø boû Ngaøi. Söï thöïc ñuùng nhö vaäy. Baø thaät laø toát, xinhñeïp vaø deã thöông. AÛnh höôûng cuûa baø ñaõ lan roäng khaép quaànñaûo Anh. Baø coù rieâng moät tieåu beänh vieän ñöôïc xaây döïng vaøñaëc bieät taøi trôï; baø baûo trôï cho nhöõng nhaø truyeàn giaùo ôû caùcnöôùc ngoaïi ñaïo, vaø laø chuû tòch cuûa Hoäi Phuï nöõ treû Coâng giaùoôû Scotland. Neáu toâi ñaõ giuùp ích ñöôïc phaàn naøo cho ñoàng baøotoâi, vaø neáu toâi ñaõ laøm ñöôïc ñieàu gì ñeå giuùp moïi ngöôøi ñaït moätmöùc nhaän thöùc tinh thaàn naøo ñoù, thì phaàn lôùn cuõng vì baø ñaõyeâu thöông toâi nhieàu ñeán möùc giuùp toâi khôûi haønh ñuùng ñaén.Baø laø moät trong soá ít ngöôøi ñaõ chaêm soùc toâi nhieàu hôn laøchaêm soùc em toâi. Giöõa toâi vôùi baø ñaõ coù moät söï lieân keát beànchaët vaø seõ beàn chaët maõi maõi.

Toâi ñaõ noùi veà ngöôøi em gaùi uùt cuûa cha toâi, coâ AgnesParsons. Coøn coù hai ngöôøi nöõa; coâ Gertrude, ñaõ keát hoân vôùimoät oâng noï teân laø Gurney Leatham, vaø em trai uùt cuûa cha toâi,chuù Lee La Trobe Bateman, ngöôøi duy nhaát hieän coøn soáng. Baøtoâi laø Anne Fairbairn, con gaùi cuûa Ngaøi William Fairbairn vaølaø chaùu cuûa Ngaøi Peter Fairbairn. Toâi tin raèng oâng coá toâi,Ngaøi William, ñaõ laø moät coäng söï cuûa Watts (noåi tieáng veà maùyhôi nöôùc) vaø laø moät trong nhöõng nhaø xaây döïng ñöôøng saét ñaàutieân trong thôøi ñaïi Victoria. Theo nhuõ danh cuûa baø coá toâi laøLa Trobe thì toâi thuoäc doøng doõi Huguenot ôû Phaùp; vì theá,nhöõng gia ñình La Trobe ôû Baltimore cuõng coù hoï haøng vôùi toâi,duø raèng toâi chöa bao giôø thaêm vieáng hoï. Charles La Trobe,oâng toå thuùc cuûa toâi, laø moät trong nhöõng vò thoáng ñoác ñaàu tieânôû UÙc vaø moät vò La Trobe khaùc laø thoáng ñoác ñaàu tieân cuûa tieåubang Maryland. Coøn moät ngöôøi anh em khaùc cuûa oâng, Ed-ward La Trobe, laø moät kieán truùc sö vaø ñaõ ñöôïc bieát nhieàu ôûWashington vaø Anh.

Doøng hoï Fairbairn khoâng thuoäc veà giôùi quí toäc goïi laøbaåm sinh maø ngöôøi ta ñaùnh giaù raát cao. Coù leõ ñoù laø nhôødoøng hoï Bateman — Hollinshead — La Trobe. Hoï thuoäc veà

19

Töï truyeän 31

giôùi quí toäc trí thöùc vaø ñieàu ñoù coù taàm quan troïng lôùn laohôn trong thôøi ñaïi daân chuû hieän nay. Caû hai oâng luùc ñaàu ñeàulaø con moät noâng daân ngheøo ôû Scotland vaøo theá kyû 18. Nhöngroát cuoäc hai oâng ñeàu giaøu vaø ñöôïc phong töôùc hieäu quí toäc.Chuùng ta coù theå thaáy teân cuûa Ngaøi William Fairbairn trongtöï ñieån Webster, coøn Ngaøi Peter thì ñöôïc döïng töôïng kyûnieäm treân moät quaûng tröôøng cuûa thaønh phoá Leeds, nöôùcAnh. Toâi nhôù caùch ñaây vaøi naêm coù ñeán Leeds ñeå dieãn thuyeát.Khi xe taxi chaïy qua moät quaûng tröôøng toâi ñeå yù thaáy moättöôïng ñaøi maø toâi nghó laø töôïng cuûa moät cuï giaø taàm thöôøngcoù raâu. Hoâm sau, khi choàng toâi ñeán xem, toâi môùi bieát raraèng toâi ñaõ pheâ bình oâng toå thuùc cuûa toâi! Thaäm chí vaøonhöõng thôøi xa xöa ñoù nöôùc Anh cuõng ñaõ coù daân chuû, vaø moïingöôøi ñeàu coù cô hoäi thaêng tieán neáu hoï xöùng ñaùng. Coù leõ dosöï pha troän huyeát thoáng maø trong caùc anh chò em toâi vaø concaùi hoï ñaõ coù nhieàu ngöôøi ñaøn oâng noåi tieáng hay nhöõng phuïnöõ xinh ñeïïp.

Cha toâi khoâng thöông toâi, neân khi xem aûnh cuûa mình luùcnhoû toâi thaáy khoâng coù gì ngaïc nhieân — gaày oám, coù veû sôï seätvaø nhuùt nhaùt. Toâi khoâng nhôù ñöôïc gì veà meï toâi vì ngöôøi maátôû tuoåi 29, khi toâi môùi leân saùu. Toâi coøn nhôù maùi toùc vaøng xinhñeïp vaø veû dòu daøng cuûa ngöôøi, chæ baáy nhieâu. Toâi cuõng nhôùtang leã cuûa ngöôøi ôû Torquay, Devonshire, bôûi vì phaûn öùngchính cuûa toâi ñoái vôùi bieán coá ñoù goàm trong maáy lôøi toâi noùivôùi em hoï toâi, Mary Barttelot, “Xem neø, chò coù ñoâi vôù daøimaøu ñen vaø caëp moùc treo” — nhöõng moùn ñoù toâi coù laàn ñaàu.Toâi ñaõ qua khoûi tuoåi mang vôù ngaén roài. Döôøng nhö ngöôøi taluoân luoân xem quaàn aùo laø vaán ñeà quan troïng, duø ôû tuoåi naøohay tröôøng hôïp naøo! Hoài ñoù toâi thöôøng giöõõ chieác hoäp lôùnbaèng baïc maø cha toâi vaãn quen mang ñi khaép nôi vôùi ngöôøi,trong ñoù coù böùc chaân dung duy nhaát cuûa meï toâi maø toâi coùñöôïc. Vaøo naêm 1928, sau khi toâi ñaõ mang noù theo mình ñikhaép theá giôùi, hoäp aáy ñaõ bò maát troäm vaøo moät ngaøy muøa heø,

20

Töï truyeän32

trong ngoâi nhaø toâi ôû hoài ñoù taïi Stamford, Connecticut, khitoâi vaéng nhaø; cuoán Kinh Thaùnh cuûa toâi vaø moät chieác gheá ñaùgaõy cuõng maát. Thaät toâi chöa bao giôø nghe keû troäm laïi choïnlaáy nhöõng thöù laï luøng nhö vaäy.

Cuoán Kinh Thaùnh laø maát maùt lôùn nhaát cuûa caù nhaân toâi. Noùraát ñoäc ñaùo vì ñaõ laø sôû höõu yeâu quí cuûa toâi trong 20 naêm.Catherine Rowan-Hamilton, moät ngöôøi baïn thaân thôøi con gaùi,ñaõ taëng cho toâi. Noù ñöôïc in baèng giaáy moûng coù chöøa leà roängduøng ñeå ghi chuù. Leà roäng gaàn naêm phaân, treân ñoù ghi laïi löôïc söûcuoäc soáng tinh thaàn cuûa toâi, chöõ vieát raát nhoû baèng moät caây buùtnhoïn. Trong ñoù coù daùn nhöõng taám aûnh nhoû xíu cuûa caùc baïnthaân cuøng nhöõng doøng löu buùt cuûa caùc baïn ñoàng haønh vôùi toâitreân ñöôøng Ñaïo. Öôùc sao baây giôø toâi coù laïi cuoán Kinh Thaùnhaáy, vì noù seõ cho toâi bieát nhieàu ñieàu, nhaéc toâi nhôù ñeán nhieàungöôøi, nhieàu giai ñoaïn, vaø giuùp toâi xem xeùt laïi söï phaùt trieåntinh thaàn cuûa toâi — söï phaùt trieån cuûa moät ngöôøi phuïng söï.

Hoài môùi sinh ra ñöôïc vaøi thaùng, toâi ñöôïc ñöa ñeánMontreal, Canada, nôi ñoù cha toâi ñaõ laø moät kyõ sö tham döïcoâng trình xaây döïïng caàu Victoria treân soâng Thaùnh Lawrence.Nôi ñoù ngöôøi em gaùi ñoäc nhaát cuûa toâi ñaõ ra ñôøi. Trong thôøiñoù chæ coù hai ñieàu quan troïng toâi coøn nhôù. Moät laàn toâi ñaõlaøm cho cha meï toâi voâ cuøng lo laéng, vì toâi ñaõ ruû em gaùi nhoûcuûa toâi leo vaøo moät caùi röông lôùn chöùa raát nhieàu moùn ñoàchôi cuûa chuùng toâi. Chuùng toâi bò maát tích moät hoài laâu vaø gaànnhö bò ngheït thôû do naép röông ñoùng kín beân treân. Moät vieäcnöõa laø laàn ñaàu tieân toâi ñaõ toan töï töû chæ vì thaáy raèng ñôøikhoâng coù gì ñaùng soáng! Kinh nghieäm soáng naêm tuoåi ñôøikhieán toâi caûm thaáy raèng moïi chuyeän thaät laø voâ ích, neân toâiñaõ quyeát ñònh raèng neáu toâi töø treân cuøng caùc baäc ñaù doáùcñöùng cuûa nhaø beáp maø gieo mình xuoáng döôùi thì haún laø toâi coùtheå cheát. Nhöng toâi khoâng thaønh coâng. Chò Bridget ñaõ aümtoâi (bò va chaïm vaø saây saùt) leân laàu, ôû ñoù toâi ñöôïc voã veà an uûi,nhöng khoâng ai hieåu toâi caû.

21

Töï truyeän 33

Khi tieáp tuïc soáng, toâi ñaõ hai laàn khaùc coá gaéng töï keát lieãuñôøi mình, nhöng chæ ñeå thaáy raèng töï töû cuõng khoâng phaûi laøchuyeän deã daøng. Toâi ñaõ thöïc hieän taát caû nhöõng toan tính ñoùtröôùc tuoåi möôøi laêm. Hoài khoaûng möôøi moät tuoåi toâi ñaõ coá laømcho mình bò cheát ngaït baèng caùt, nhöng caùt vaøo mieäng, vaøomuõi, vaøo maét khoù chòu quaù vaø toâi ñaõ quyeát ñònh hoaõn laïi caùingaøy haïnh phuùc ñoù. Laàn cuoái, toâi ñaõ coá gieo mình xuoáng moätcon soâng ôû Scotland. Nhöng moät laàn nöõa baûn naêng töï veä cuûatoâi ñaõ quaù maïnh meõ. Töø ñoù trôû ñi toâi khoâng coøn maáy quantaâm ñeán chuyeän töï töû, duø raèng toâi luoân luoân hieåu ñöôïc ñoängcô cuûa noù.

Thaûm traïng taùi dieãn lieân tuïc naøy coù leõ laø bieåu hieän ñaàutieân cuûa khuynh höôùng thaàn bí trong ñôøi toâi maø veà sau noù ñaõthoâi thuùc moïi suy tö vaø hoaït ñoäng cuûa toâi. Caùc nhaø thaàn bí laønhöõng ngöôøi coù yù thöùc nhò nguyeân heát söùc naëng neà. Luoân luoânhoï laø nhöõng ngöôøi tìm kieám, bieát raèng coù moät ñieàu gì ñoù phaûitìm cho baèng ñöôïc; luoân luoân hoï laø nhöõng ngöôøi yeâu thöông,tìm kieám moät ñieàu gì ñoù ñaùng cho hoï yeâu thöông; bao giôø hoïcuõng yù thöùc veà moät ñieàu gì ñoù maø hoï phaûi tìm caùch hôïp nhaát.Hoï bò chi phoái bôûi traùi tim vaø xuùc caûm. Hoài ñoù toâi khoângthích “nhöõng gì maø mình caûm nhaän ñöôïc” veà cuoäc soáng. Daùngveû beà ngoaøi cuûa cuoäc soáng vaø nhöõng thöù maø ñôøi ñaõ cho toâi, toâithaáy khoâng coù giaù trò gì. Toâi ñaõ tin raèng coù nhöõng ñieàu toátñeïp hôn ôû moät nôi naøo khaùc. Tinh thaàn toâi thaät laø beänh hoaïn,thöông thaân tuûi phaän, hoaøn toaøn coâ ñôn, heát söùc höôùng noäi(noùi theá ñuùng hôn laø chaáp ngaõ), vaø cöù tin raèng khoâng ai thíchtoâi caû. Hoài töôûng ñieàu naøy toâi thaáy taïi sao ngöôøi ta laïi caànphaûi thích toâi môùi ñöôïc chöù. Toâi khoâng theå traùch hoï ñöôïc.Chính toâi, toâi ñaõ cho hoï ñieàu gì ñaâu. Bao giôø toâi cuõng chaátchöùa nhöõng phaûn öùng cuûa mình ñoái vôùi moïi ngöôøi vaø hoaøncaûnh. Toâi ñaõ laø caùi trung taâm baát haïnh, töï bi kòch hoùa trongtheá giôùi beù nhoû cuûa mình. Söï caûm nhaän veà nhöõng ñieàu toátñeïp hôn ôû moät nôi naøo ñoù, khaû naêng “caûm thoâng” vôùi moïi

22

Töï truyeän34

ngöôøi, vôùi caùc hoaøn caûnh vaø thöôøng hieåu ñöôïc nhöõng gì hoïñang suy tö vaø traûi qua, ñoù laø böôùc ñaàu cuûa giai ñoaïn thaàn bítrong ñôøi toâi, töø ñoù naûy sinh nhieàu ñieàu toát ñeïp maø veà sau toâimôùi nhaän thaáy.

Theá laø toâi höõu thöùc khôûi ñaàu cuoäc tìm kieám ngaøn ñôøi, tìmkieám theá giôùi caùc yù nghóa. Phaûi tìm cho ñöôïc theá giôùi naøy neáuchuùng ta muoán tìm ra caâu giaûi ñaùp cho nhöõng vaán ñeà khoùkhaên phöùc taïp cuûa cuoäc soáng vaø nhöõng noãi ñau khoå cuûa nhaânloaïi. Söï tieán boä voán baét nguoàn töø yù thöùc thaàn bí. Tröôùc heát,moät nhaø huyeàn bí hoïc chaân chính phaûi laø moät nhaø thaàn bíthöïc haønh (hoaëc yù toâi muoán noùi ñeán moät nhaø thaàn bí thöïcduïng — coù leõ caû hai). Söï öùng ñaùp cuûa caùi taâm vaø naêng löïc caûmnhaän (caûm nhaän ñuùng ñaén) caàn phaûi phaùt trieån moät caùch töïnhieân vaø bình thöôøng tröôùc khi coù ñöôïc khaûo höôùng cuûa trítueä vaø naêng löïc hieåu bieát. Chaéc raèng baûn naêng tinh thaàn phaûicoù tröôùc tri thöùc tinh thaàn, cuõng nhö nhöõng baûn naêêng cuûa loaøithuù, cuûa treû con vaø cuûa nhöõng ngöôøi keùm phaùt trieån luoân luoânñi tröôùc nhaän thöùc trí tueä. Chaéc raèng chuùng ta phaûi thaáy ñöôïccaùi vieãn aûnh tröôùc khi bieát phöông caùch laøm noù trôû thaønhhieän thöïc. Chaéc raèng nhöõng thaéc maéc vaø caûm nhaän muø quaùngveà Thöôïng Ñeá phaûi coù tröôùc khi haønh giaû höõu thöùc daán böôùcleân “Ñöôøng Ñaïo”, con ñöôøng ñöa ñeán söï khai ngoä.

Coù leõ trong thôøi gian tôùi caùc nam nöõ thanh thieáu nieân cuûachuùng ta seõ ñöôïc quan taâm giuùp ñôõ theo nhöõng ñöôøng loâái naøoñeå hoï ích duïng ñöôïc caùc khuynh höôùng thaàn bí bình thuôøngcuûa mình. Caùc khuynh höôùng aáy quaù thöôøng khi bò gaït boû,xem laø nhöõng ñieàu töôûng töôïng cuûa tuoåi treû, vaø roát cuoäc seõkhoâng coøn thích hôïp khi hoï tröôûng thaønh. Ñoái vôùi toâi, ñoù laøcô hoäi cho caùc nhaø giaùo vaø caùc baäc cha meï. Khoaûng thôøi giannaøy coù theå ñöôïc söû duïng moät caùch heát söùc xaây döïng vaø coùchieàu höôùng. Neáu nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm döôõng duïc giôùitreû coù theå thaáu hieåu ñöôïc nguyeân nhaân vaø muïc ñích cuûanhöõng baên khoaên thaéc maéc, cuûa nhöõng khao khaùt aâm thaàm,

Töï truyeän 35

vaø nhöõng kyø voïng vieãn töôûng trong loøng ngöôøi treû, thì hoï coùtheå giuùp giôùi treû ñònh höôùng ñöôïc cuoäc ñôøi mình vaø nhieàu noãikhoán khoå veà sau seõ ñöôïc giaûi toûa. Chuùng ta coù theå giaûi thíchcho nhöõng ngöôøi treû bieát raèng coù moät tieán trình ñang xaûy ratrong hoï, noù voán ñuùng ñaén vaø bình thöôøng, noù laø keát quaû cuûakinh nghieäm caùc tieàn kieáp, vaø cho thaáy raèng phöông dieän trítueä trong baûn tính cuûa hoï caàn ñöôïc chuù yù. Treân heát moïi söï,chuùng ta cuõng coù theå noùi roõ raèng linh hoàn laø con ngöôøi tinhthaàn ôû noäi taâm ñang tìm caùch hieån loä. Chuùng ta caàn nhaánmaïnh tính caùch phoå bieán cuûa tieán trình naøy, ñeå cho hoï khoângcoøn thaáy coâ ñôn, ñeå hoï khoâng coøn caùi caûm nghó sai laàm raèngmình leû loi, kyø dò, ñoù voán laø nhöõng ñaëc ñieåm cuûa kinhnghieäm naøy, khieán hoï baên khoaên boái roái. Toâi tin raèng phöôngphaùp naøy nhaèm ích duïng caùc khaùt voïng vaø nhöõng öôùc môcuûa tuoåi treû, veà sau seõ ñöôïc chuù yù nhieàu hôn. Toâi xem nhöõngnoãi khoán khoå daïi doät buoàn cöôøi cuûa tuoåi treû maø toâi ñaõ traûiqua chæ nhö laø söï môû maøn cho giai ñoaïn thaàn bí cuûa ñôøi toâi maøñuùng luùc noù nhöôøng choã cho giai ñoaïn noäi moân, vôùi söï baûoñaûm chaéc chaén hôn, vôùi söï thoâng hieåu vaø nhöõng nieàm tinkhoâng heà thay ñoåi.

Sau khi chuùng toâi rôøi Canada, meï toâi bò beänh naëng neânchuùng toâi ñaõ ñi ñeán Davos, Thuïy Só, vaø ôû ñoù trong nhieàuthaùng cho ñeán khi cha toâi ñöa meï trôû veà ñeå qua ñôøi ôû Anhquoác. Sau khi meï toâi maát, caû hai chuùng toâi ñeàu ñeán soáng ôûnhaø oâng baø toâi, taïi Moor Park, Surrey. Luùc ñoù, söùùc khoûe chatoâi bò suy yeáu traàm troïng. ÔÛ Anh quoác oâng thaáy khoâng khaù,neân tröôùc khi oâng maát ít laâu boïn treû chuùng toâi ñöôïc ñöa cuøngoâng ñeán vuøng Pau, nuùi Pyrenees. Daïo aáy, toâi ñöôïc taùm tuoåicoøn em toâi leân saùu. Tuy nhieân, beänh cuûa oâng tieán trieån quaùnhanh, neân chuùng toâi trôû laïi Moor Park vaø ôû ñoù, trong khicha toâi (cuøng vôùi moät ngöôøi haàu gaùi) tieáp tuïc moät chuyeán haûihaønh daøi ñeán UÙc chaâu. Chuùng toâi khoâng bao giôø thaáy laïi ñöôïcoâng vì oâng ñaõ maát treân ñöôøng töø UÙc ñi ñeán Tasmania. Toâi coøn

23

Töï truyeän36

nhôù roõ caùi ngaøy maø ngöôøi ta baùo cho oâng baø toâi bieát tin chatoâi maát, cuõng nhö sau ñoù ngöôøi haàu gaùi quay veà vôùi ñoà duøngvaø nhöõng moùn quí giaù cuûa oâng. Laï laøm sao, nhöõng chi tieát nhoûnhaët nhö khi ngöôøi aáy trao caùi ñoàng hoà cuûa cha cho baø toâi, toâilaïi coøn nhôù, trong khi ñoù nhöõng vieäc quan troïng hôn nhieàu thìhaàu nhö toâi queân heát. Caùi gì ñaõ chi phoái kyù öùc con ngöôøi theocaùch ñoù ? Taïi sao coù nhöõng ñieàu ñöôïc ghi nhaän coøn nhöõngvieäc khaùc laïi khoâng?

Moor Park laø moät trong nhöõng toaø nhaø lôùn ôû Anh maø duøsao cuõng khoâng neân duøng laøm nhaø ôû nhöng ngöôøi ta vaãn duøngñeå ôû. Toaø nhaø naøy khoâng coå laém, ñöôïc ngaøi William Templexaây döïng vaøo thôøi Nöõ hoaøng Anne. OÂng laø ngöôøi ñaõ ñöa hoauaát kim höông vaøo nöôùc Anh. Traùi tim cuûa oâng (ñöïng trongmoät chieác bình baïc) ñöôïc choân ôû döôùi chieác ñoàng hoà maët trôøinaèm giöõa khu vöôøn ngay haøng thaúng loái, beân ngoaøi caùc cöûa soåthö vieän. Tính caùch cuûa Moor Park laø moät khu tröng baøy vaøngöôøi ta ñaõ môû cöûa cho coâng chuùng vaøo xem trong moät soángaøy Chuùa nhaät. Toâi coøn hai kyû nieäm veà thö vieän aáy. Toâi nhôùcoù laàn ñaõ ñöùng beân moät cöûa soå thö vieän vaø coá gaéng hình dungra caùi quang caûnh maø haún laø ngaøi William Temple ñaõ thaáynhö vaäy — vôùi nhöõng vöôøn hoa kieång vaø caùc saân gaïch, vôùinhöõng vò quí toäc vaø caùc phu nhaân maëc caùc trang phuïc thôøi ñoù.Coøn moät quang caûnh khaùc nöõa thì khoâng phaûi töôûng töôïng;toâi ñaõ thaáy chieác quan taøi coù quaøng xaùc cuûa oâng toâi, treân ñaëtvoøng hoa lôùn cuûa Nöõ hoaøng Victoria ban taëng.

Cuoäc soáng cuûa chò em chuùng toâi ôû Moor Park ñaët trong kyûluaät raát gaét gao vaø chuùng toâi ñaõ ôû ñoù cho ñeán khi toâi gaàn 13tuoåi. Ñaây laø ñoaïn ñôøi hay thay ñoåi, ñi ñoù ñi ñaây nhieàu, vaø toâichaéc vì theá maø heát söùc caàn coù kyû luaät. Nhieàu coâ giaùo cuûachuùng toâi ñaõ aùp duïng kyû luaät naøy. Trong nhöõng ngaøy thô aáuñoù toâi coøn nhôù coù moät coâ ñöôïc goïi baèng caùi teân raát laï laø coâMillichap. Coâ coù maùi toùc deã thöông, neùt maët giaûn dò, maëcnhöõng chieác aùo daøi raát kieåu caùch gaøi nuùt töø gaáu ñeán coå vaø coâ

24

Töï truyeän 37

luoân luoân yeâu vò phoù linh muïc ñöông nhieäm. Ñoù laø moái tìnhvoâ voïng, vì coâ khoâng heà keát hoân ñöôïc vôùi moät vò naøo trong soáñoù. Chuùng toâi coù moät phoøng hoïc roäng theânh thang ôû taàngtreân cuøng ngoâi nhaø vôùi moät coâ giaùo, moät baø baûo maãu vaø moätngöôøi haàu gaùi chòu traùch nhieäm saên soùc chò em toâi.

Kyû luaät aùp duïng thôøi ñoù ñöôïc tieáp tuïc cho ñeán khi toâitröôûng thaønh vaø giôø ñaây nhìn laïi toâi môùi thaáy noù gaét gao gheâgôùm ñeán möùc naøo. Ngöôøi ta saép ñaët cuoäc soáng chuùng toâi trongtöøng nöûa giôø vaø cho ñeán ngaøy nay toâi vaãn coøn coù theå thaáybaûng thôøi bieåu treo treân töôøng phoøng hoïc chuùng toâi, ghi roõboån phaän naøo phaûi laøm keá tieáp; Toâi coøn nhôù bieát bao laàn ñaõñi ñeán ñoù vaø töï hoûi: “Baây giôø phaûi laøm gì nöõa ñaây?” Duø muøañoâng hay muøa haï, naéng hay möa, toâi cuõng phaûi thöùc daäî vaøoluùc 6 giôø saùng; taäp ñaøn trong moät giôø hoaëc chuaån bò baøi vôûtrong ngaøy neáu ñeán phieân em toâi ñaøn; ñuùng 8 giôø aên saùng ôûphoøng hoïc, roài ñeán 9 giôø xuoáng phoøng aên ñeå caàu nguyeän vôùigia ñình. Chuùng toâi phaûi khôûi ñaàu moãi ngaøy baèng vieäc töôûngnieäm Thöôïng Ñeá, vaø maëc duø tín ngöôõng trong gia ñình voánraát nghieâm khaéc, toâi nghó raèng ñoù laø moät thoùi quen toát. Vò giatröôûng ngoài ôû ñoù vôùi cuoán Kinh Thaùnh cuûa gia ñình ñeå tröôùcmaët, coøn ngöôøi nhaø vaø caùc quan khaùch ngoài quanh oâng; roài caùctoâi tôù môùi keá theo tuøy phaän söï vaø caáp baäc — vieân quaûn gia,ngöôøi ñaàu beáp, caùc nöõ tyø cuûa quí baø, tröôûng toaùn gia boäc vaøcaùc nöõ boäc, ngöôøi phuï beáp, ngöôøi phuï baùt ñóa, nhöõng ngöôøihaàu, vaø ngöôøi gaùc haàm röôïu ôû sau cuøng ñeå ñoùng cöûa. Trongkhi caàu nguyeän moïi ngöôøi cuõng thöïc söï suøng kính vaø coù nguyeänvoïng tinh thaàn, nhöng cuõng coù laém ñieàu böïc boäi vaø heát söùcbuoàn chaùn, bôûi vì cuoäc soáng ôû ñoù laø nhö vaäy. Tuy nhieân, noùichung hieäu quaû vaãn toát, vaø chuùng toâi coù theå töôûng nieäm theâmñöôïc chuùt ít veà söï soáng thieâng lieâng.

Töø 9 giôø 30 ñeán tröa chuùng toâi hoïc baøi vôùi coâ giaùo vaø sauñoù laø moät cuoäc ñi daïo. Chuùng toâi ñöôïc aên tröa ôû phoøng aênnhöng khoâng ñöôïc pheùp noùi chuyeän, coøn coâ giaùo thì chaêm chuù

25

Töï truyeän38

xem xeùt ñeå giöõ cho chuùng toâi neát na vaø im laëng. Cho ñeán naytoâi vaãn coøn nhôù coù laàn toâi ñaõ ngoài thaû hoàn mô moäng (nhö taátcaû treû con vaãn hay laøm), khuyûu tay ñeå treân baøn, maét nhìnñaêm ñaêm ra ngoaøi cöûa soå. Thình lình toâi bò goïi giaät trôû laïicuoäc soáng thöôøng ngaøy khi nghe baø toâi noùi vôùi moät ngöôøi haàubaøn: “James, anh haõy muùc hai ñóa nöôùc roài ñeå hai khuyûu taycuûa coâ Alice vaøo ñaáy”. Anh James lieàn vaâng leänh vaø toâi phaûiñaët khuyûu tay ôû ñoù cho ñeán heát böõa aên. Toâi khoâng bao giôøqueân ñöôïc noãi xaáu hoå ñoù vaø thaäm chí ngaøy nay, ñaõ hôn naêmmöôi naêm qua, toâi vaãn coøn caûm thaáy laø mình ñang phaïm luaätneáu ñaët khuyûu tay leân baøn — taät naøy toâi vaãn coøn. AÊn tröaxong, chuùng toâi phaûi naèm treân moät taám vaùn phaúng nghieângtrong moät giôø nghe coâ giaùo ñoïc moät cuoán saùch luyeän kyõ naêng,roài laïi ñi daïo, xong chuùng toâi laøm baøi cho ñeán 5 giôø chieàu.

Vaøo giôø ñoù, chuùng toâi phaûi ñeán phoøng nguû cho ngöôøi haàugaùi giuùp aên maëc saün saøng ñeå ñi xuoáng phoøng giaûi lao. Chuùngtoâi ñöôïc leänh phaûi maëc aùo daøi traéng, ñeo baêng maøu, vôù luïa,toùc chaûi caån thaän, roài chuùng toâi naém tay nhau ñi vaøo phoønggiaûi lao, nôi ñoù moïi ngöôøi trong nhaø ñang nhoùm hoïp sau khiduøng traø. Chuùng toâi cuùi chaøo vaø ñöùng ôû ngöôõng cöûa roài cöùtheá maø chòu noãi khoán khoå laø bò nhöõng lôøi pheâ phaùn vaø haïchhoûi cho ñeán khi coâ giaùo ñeán daét chuùng toâi ñi. Chuùng toâi aêntoái ôû phoøng hoïc vaøo luùc 6 giôø 30, aên xong laïi hoïc cho ñeán 8giôø toái, töùc laø giôø ñi nguû. Vaøo thôøi ñoù, thôøi Nöõ hoaøng Victoria,vôùi tö caùch caù nhaân, chuùng toâi khoâng bao giôø coù thôøi gianlaøm baát cöù ñieàu gì maø mình muoán laøm. Ñoù laø moät cuoäc soángtrong kyû luaät, tieát ñieäu vaø buoäc phaûi vaâng lôøi, coù khaùc chaênglaø thænh thoaûng buøng leân nhöõng söï choáng ñoái vaø haäu quaû laøbò tröøng phaït.

Khi xem xeùt cuoäc soáng cuûa ba ñöùa con gaùi toâi ôû Hoa Kyø,nôi chuùng ñaõ sinh ra vaø soáng cho ñeán gaàn 20 tuoåi, vaø khi thaáychuùng hoïc qua heä thoáng tröôøng coâng laäp ôû nöôùc naøy, toâi ñaõ töïhoûi laøm sao chuùng coù theå thích ñöôïc cuoäc soáng goø boù maø chò

26

Töï truyeän 39

em toâi ñaõ traûi qua. Duø thaønh coâng nhieàu hay ít, toâi cuõng ñaõ coágaéng cho caùc con moät cuoäc soáng haïnh phuùc, vaø khi chuùngphaøn naøn veà nhöõng noãi khoù khaên trong ñôøi — nhö ñöôngnhieân taát caû nhöõng ngöôøi treû vaãn thöôøng hay phaøn naøn — thìtoâi buoäc phaûi thöøa nhaän raèng chuùng ñaõ coù moät thôøi gian soángthaät tuyeät dieäu bieát bao neáu so vôùi caùc thieáu nöõ cuøng caùc ñieàukieän xaõ hoäi cuûa theá heä toâi.

Maõi cho ñeán hai möôi tuoåi toâi vaãn hoaøn toaøn soáng trongkyû luaät ñònh ñaët bôûi nhöõng ngöôøi khaùc hay laø bôûi caùc öôùc leäcuûa xaõ hoäi ñöông thôøi. Toâi khoâng theå laøm ñieàu naøy; Toâikhoâng theå laøm ñieàu kia; thaùi ñoä nhö theá laø khoâng ñuùng; moïingöôøi seõ nghó hay noùi gì ? Neáu laøm nhö vaäy nhö vaäy thì seõ bòngöôøi ta ñaøm tieáu; ñoù khoâng phaûi laø haïng ngöôøi maø ta neânquen bieát; chôù coù chuyeän troø vôùi ngöôøi ñaøn oâng hay ngöôøiñaøn baø aáy; ngöôøi toát thì khoâng bao giôø noùi hay nghó nhö vaäy;khoâng ñöôïc ngaùp hay haét hôi tröôùc moïi ngöôøi; khoâng ñöôïcnoùi tröø khi coù ai noùi ñeán mình,.v.v. vaø v.v. Cuoäc soáng hoaøntoaøn bò raøo kín bôûi nhöõng ñieàu khoâng theå laøm vaø bò ñaëttrong nhöõng qui luaät heát söùc tæ mæ chi phoái moïi tình huoángcoù theå xaûy ra.

Toâi coøn nhôù hai ñieàu khaùc. Hoài coøn raát nhoû chuùng toâi ñaõñöôïc daïy bieát quan taâm ñeán ngöôøi ngheøo, ngöôøi beänh vaø yùthöùc raèng khi ñöôïc soáng trong hoaøn caûnh may maén chuùng taphaûi coù traùch nhieäm vôùi keû khaùc. Moãi tuaàn nhieàu laàn, khi ñeángiôø ñi daïo, chuùng toâi phaûi ñeán phoøng ngöôøi quaûn gia ñeå nhaänthaïch naáu ñoâng vaø xuùp ñem cho moät ngöôøi beänh naøo ñoù ôûxoùm ngheøo, nhaän quaàn aùo treû con ñeå cho moät em beù môùi sinhtrong caên nhaø ôû thueâ, hoaëc mang saùch ñeán cho moät ngöôøi naøoñoù bò buoäc phaûi ôû nhaø, ñeå hoï ñoïc. Coù leõ ñaây laø moät ví duï chochuû nghóa gia tröôûng vaø neàn phong kieán ôû Anh nhöng noù cuõngcoù nhöõng ñieåm hay. Theo yù rieâng, toâi tin raèng coù leõ neànphong kieán ñoù ñaõ tan bieán ñi laø moät ñieàu toát. Tuy nhieân, vieächuaán luyeän yù thöùc traùch nhieäm vaø boån phaän ñoái vôùi tha nhaân

27

Töï truyeän40

thì raát coù ích cho chuùng toâi khi soáng trong söï giaøu sang treânñaát nöôùc naøy. Chuùng toâi ñaõ ñöôïc daïy raèng coù tieàn baïc vaø ñòavò cuõng coù nghóa laø nhaän theâm moät soá nghóa vuï vaø cuõng phaûilaøm troøn caùc nghóa vuï aáy.

Moät ñieàu khaùc raát soáng ñoäng maø toâi coøn nhôù laø veû ñeïpcuûa vuøng queâ, cuûa nhöõng daûi ñaát ñaày hoa nôû vaø nhieàu khuröøng maø chò em toâi ñaùnh chieác xe ngöïa nhoû chaïy ngang qua.Hoài ñoù ngöôøi ta goïi noù laø “chieác xe cuûa coâ giaùo” maø toâi choraèng ñöôïc ñaëc bieät thieát keá daønh cho treû em. Vaøo nhöõng ngaøyheø, chò em toâi thöôøng ñem xe ra, keøm theo laø moät chuù beù haàumaëc ñoàng phuïc coù ñôm nuùt, ñoäi noùn teát nô, ñöùng treân baäctheàm. Ñoâi khi toâi töï hoûi lieäu em toâi coù bao giôø nghó ñeánnhöõng ngaøy xöa aáy khoâng.

Sau khi oâng toâi maát, ngöôøi ta baùn Moor Park ñi vaø chuùngtoâi ñaõ ñeán soáng vôùi baø toâi ôû London moät thôøi gian ngaén. Ñieàutoâi nhôù roõ nhaát laø thöôøng cuøng vôùi baø ngoài treân chieác Victoria(noù ñöôïc goïi nhö theá) chaïy quanh coâng vieân vôùi ñoâi ngöïa,ngöôøi ñaùnh xe vaø ngöôøi haàu maëc ñoàng phuïc ngoài treân ngaênlaùi. Thaät laø nhaøm chaùn vaø teû nhaït. Sau ñoù, chuùng toâi ñöôïc saépxeáp nhöõng vieäc khaùc, nhöng chò em toâi vaãn thöôøng soáng vôùibaø cho ñeán khi baø maát. Luùc maát baø ñaõ giaø laém roài, nhöngthaäm chí ôû tuoåi ñoù baø vaãn coøn giöõ nhöõng neùt xinh ñeïp; chaéchaún hoài coøn treû baø raát ñeïp vì moät böùc chaân dung cuûa baø ñöôïcveõ vaøo theá kyû 19 luùc baø keát hoân ñaõ chöùng toû ñieàu ñoù. Laàn thöùnhì toâi sang Hoa Kyø sau khi ñöa con gaùi lôùn cuûa toâi, luùc ñoùcoøn laø moät em beù, veà queâ thaêm baø con, toâi ñaõ ñeán New Yorktrong tình traïng meät nhoïc, beänh taät, khoán khoå vaø nhôù nhaø.Toâi ñeán khaùch saïn Gotham ôû Ñaïi loä 5 ñeå aên tröa. Ngoài trongphoøng ñôïi vôùi taâm traïng buoàn naûn, toâi laáy moät tôø taïp chí coùminh hoïa ñeå xem. Tình côø môû baùo ra, toâi raát ngaïc nhieân khithaáy chaân dung cuûa baø toâi, oâng toâi vaø oâng coá ñang nhìn toâi.Toâi ngaïc nhieân baät khoùc, nhöng sau ñoù toâi khoâng coøn caûmthaáy quaù xa caùch oâng baø nöõa.

28

Töï truyeän 41

Töø khi rôøi London (luùc toâi khoaûng 13 tuoåi) cho ñeán khivieäc hoïc cuûa chuùng toâi ñöôïc xem nhö hoaøn taát, cuoäc soáng toâithöôøng thay ñoåi vaø luoân di chuyeån. Söùc khoûe cuûa hai chò emñeàu khoâng khaù maáy neân chuùng toâi ñaõ ra nöôùc ngoaøi ñi nghæmuøa ñoâng nhieàu laàn ôû bôø bieån Riviera thuoäc Phaùp, nôi ñoùchuùng toâi ñöôïc daønh cho moät bieät thöï nhoû, keá beân moät bieätthöïï lôùn hôn cuûa moät coâ döôïng. Nôi ñoù chuùng toâi hoïc vôùi caùcgiaùo vieân ngöôøi Phaùp cuõng nhö vôùi coâ giaùm hoä ôû cuøng chuùngtoâi, vaø baøi vôû ñeàu ñöôïc laøm baèng tieáng Phaùp. Nhöõng kyø heø thìchuùng toâi ôû nhaø moät coâ khaùc ôû mieàn Nam Scotland, töø nhaø coâñi tôùi ñi lui ñeå thaêm vieáng nhöõng ngöôøi baø con thaân thuoäckhaùc ôû Galloway. Giôø ñaây, toâi thaáy raèng ñoù laø moät cuoäc soánggiao tieáp phong phuù ñeán möùc naøo; ñoù laø nhöõng ngaøy thaùngthaät nhaøn roãi, nhieàu höùng thuù vaø phaùt trieån thöïc söï. Chuùngtoâi coù thôøi gian ñoïc saùch vaø nhieàu giôø ñaøm luaän thuù vò. Vaøomuøa thu, chuùng toâi thöôøng xuoáng ôû Devonshire, luoân luoâncuøng vôùi coâ giaùo Godby, ngöôøi ñaõ ñeán soáng vôùi chuùng toâi töønaêm toâi möôøi hai tuoåi maõi cho ñeán khi chuùng toâi ñeán Londonhoaøn taát hoïc trình vaøo tuoåi möôøi taùm. Coâ laø ngöôøi duy nhaátmaø toâi caûm thaáy laø “nôi nöông töïa tin caäy”. Coâ cho toâi moätcaûm thöùc “ñoàng thanh ñoàng khí” vaø laø moät soá trong maáyngöôøi hoài ñoù toâi caûm thaáy thöïc söï thöông toâi vaø tin töôûng toâi.

Thôøi ñoù, coù ba ngöôøi cho toâi nieàm tin naøy. Moät ngöôøi laø coâtoâi, baø Maxwell ôû Castramont, maø toâi ñaõ ñeà caäp ñeán tröôùcñaây. Chuùng toâi thöôøng nghæ heø ôû nhaø baø vaø nhìn laïi thôøi ñoùtoâi thaáy baø laø moät trong nhöõng löïc aûnh höôûng cô baûn trongcuoäc ñôøi toâi. Baø ñaõ daïy toâi moät nguyeân lyù chính yeáu trongcuoäc soáng, cho neân maõi ñeán ngaøy nay toâi vaãn caûm thaáy raèngbaát cöù thaønh töïu naøo cuûa toâi ñaõ ñaït ñeàu coù theå laø do caùi aûnhhöôûng tinh thaàn saâu saéc cuûa baø. Duø raèng toâi khoâng gaëp baøtröôùc khi baø maát ñeán 20 naêm, baø vaãn giöõ lieân laïc maät thieátvôùi toâi cho ñeán cuoái cuøng. Moät ngöôøi khaùc ñaõ luoân luoân chotoâi nieàm thoâng caûm laø Ngaøi William Gordon ôû Earlston. OÂng

29

Töï truyeän42

khoâng coù lieân heä do huyeát thoáng maø do hoân nhaân, vaø ñoái vôùitaát caû chuùng toâi oâng chæ laø “Döôïng Billie” maø thoâi. OÂng laø moättrung uùy treû tuoåi vaøo thôøi ñoù, vaø laø moät trong nhöõng ngöôøidaãn ñaàu “Cuoäc taán coâng cuûa Löõ ñoaøn AÙnh saùng” ôû Balaklava,vaø ngöôøi ta ñoàn raèng oâng laø ngöôøi duy nhaát ñaõ rôøi traän ñòa“mang theo ñaàu cuûa mình”. Hoài toâi coøn nhoû, toâi thöôøng sôønhöõng caùi neïp baèng vaøng maø nhaø phaãu thuaät thôøi aáy ñaõ gaénvaøo xöông soï cuûa oâng. Duø theá naøo, oâng cuõng luoân luoân naângñôõ toâi vaø giôø ñaây toâi vaãn coøn coù theå nghe lôøi oâng baûo toâi (nhöoâng vaãn thöôøng baûo), “Ta tin töôûng nôi con, Alice aø. Haõy ñicon ñöôøng cuûa chính mình. Noù seõ toát cho con.”

Ngöôøi thöù ba laø coâ giaùo maø toâi ñaõ keå vôùi quí baïn. Toâi vaãnluoân luoân lieân laïc thö töø vôùi coâ vaø ñaõ gaëp coâ ít laâu tröôùc khi coâmaát vaøo khoaûng naêm 1934. Baáy giôø coâ ñaõ laø moät baø laõo, nhöngñoái vôùi toâi döôøng nhö coâ vaãn vaäy. Khi aáy coâ quan taâm ñeán haiñieàu. Coâ hoûi choàng toâi, toâi coù coøn tin nôi Ñöùc Christ hay khoâng,vaø khi anh aáy noùi raèng nhaát ñònh laø toâi tin Ngaøi thì döôøng nhöcoâ heát söùc an loøng. Coøn moät ñieàu nöõa maø coâ ñaõ ñem ra baøn vôùitoâi coù lieân quan ñeán khoaûng thôøi gian nghòch ngôïm nhaát trongñôøi toâi. Coâ muoán bieát xem lieäu toâi coù coøn nhôù hoài khoaûng 14tuoåi moät buoåi saùng noï toâi ñaõ neùm moïi thöù nöõ trang cuûa coâxuoáng boàn caàu veä sinh roài keùo nöôùc doäi ñi. Dó nhieân laø toâi nhôù.Toâi ñaõ coá tình laøm quaáy. Toâi ñaõ böïc töùc coâ veà moät ñieàu gì ñoù,nhöng giôø ñaây toâi khoâng coøn nhôù laø chuyeän gì. Toâi ñaõ ñeánphoøng coâ; gom heát moïi moùn ñoà quí giaù cuûa coâ — ñoàng hoà tay,nhöõng chieác traâm vaø voøng ñeo tay,.v.v. vaø.v.v., roài thuû tieâu luoân.Toâi cöù nghó laø coâ khoâng theå bieát laø toâi ñaõ laøm ñieàu ñoù. Tuynhieân, veà sau toâi môùi khaùm phaù ra raèng coâ quí toâi vaø söï phaùttrieån cuûa toâi hôn laø nhöõng moùn sôû höõu cuûa coâ. Khoâng nhöõng toâideã noùng giaän, maø toâi luoân luoân coøn muoán bieát ngöôøi ta haønh xöûtheá naøo, vaø ñieàu gì khieán hoï ñaõ laøm vieäc vaø cö xöû nhö theá.

Coâ Godby vaãn thöôøng giöõ moät cuoán soå töï kieåm ñeå moãi toáighi vaøo ñoù nhöõng thaát baïi cuûa mình trong ngaøy. Coâ ñaõ phaân

30

Töï truyeän 43

tích moät caùch hôi khoâng ñöôïc laønh maïnh (xeùt theo thaùi ñoäsoáng hieän nay cuûa toâi) caùc lôøi leõ vaø haønh ñoäng cuûa mình moãingaøy, döïa theo caâu hoûi: “Neáu Ñöùc Jesus ôû tröôøng hôïp ñoù thìNgaøi ñaõ laøm gì ?” Moät ngaøy noï, trong cuoäc rình moø luïc laïo toâiñaõ khaùm phaù ra cuoán soå aáy vaø beøn laøm caùi chuyeän laø chaêmchuù ñoïc nhaät kyù cuûa coâ. Do theá, toâi ñaõ thaáy ra raèng coâ coù bieáttoâi ñaõ laáy vaø neùm boû heát taát caû caùc nöõ trang cuûa coâ. Tuynhieân, vì ñoù laø giôùi luaät cuûa coâ vaø cuõng ñeå giuùp toâi, neân coâ ñaõcoù yù ñònh khoâng noùi vôùi toâi moät lôøi naøo cho ñeán khi löôngtaâm toâi buoäc toâi phaûi thuù nhaän, bôûi vì coâ tin töôûng toâi — vaäymaø taïi sao toâi laïi khoâng nghó ra ñöôïc ñieàu ñoù nhæ. Sau bangaøy, toâi ñaõ ñeán vôùi coâ vaø noùi heát moïi ñieàu, chæ ñeå thaáy raèngcoâ coøn buoàn phieàn vì toâi ñoïc leùn caùc giaáy tôø rieâng cuûa coâ hônlaø vieäc toâi tieâu huûy caùc moùn nöõ trang. Baïn thaáy ñoù, toâi ñaõ thuùnhaän ñaày ñuû, vaø söï phaûn öùng cuûa coâ ñaõ cho toâi hieåu moät yùthöùc môùi veà giaù trò. Ñieàu ñoù ñaõ khieán toâi phaûi voø ñaàu suynghó, vaø nhö theá laø toát cho taâm hoàn toâi. Bôûi vì laàn ñaàu tieântoâi baét ñaàu phaân bieät ñöôïc giöõa caùc giaù trò tinh thaàn vaø vaätchaát. Ñoái vôùi coâ thì ñoïc giaáy tôø rieâng cuûa ngöôøi khaùc laø ñieàubaát chiùnh vaø toäi loãi nhieàu hôn laø huûy hoaïi caùc ñoà duøng vaätchaát. Coâ ñaõ giuùp toâi baét ñaàu baøi hoïc quan troïng thöù nhaát cuûakhoa noäi moân, ñoù laø phaân bieät giöõa caùi Ngaõ vaø phi-Ngaõ, giöõacaùc giaù trò voâ hình vaø höõu hình.

Trong khi soáng vôùi chuùng toâi, coâ coù nhaän tieàn löông —tuy khoâng nhieàu nhöng cuõng ñuû cho coâ khoûi phaûi kieám soáng.Duø vaäy, coâ khoâng chòu rôøi chuùng toâi, vì (nhö veà sau khi toâi lôùntuoåi hôn, coâ ñaõ noùi vôùi toâi) coâ caûm thaáy raèng caù nhaân toâi raátcaàn söï troâng nom vaø thoâng caûm cuûa coâ. Khoâng phaûi laø toâi ñaõcoù ñöôïc nhöõng moái lieân giao thaät may maén hay sao, cuõng chævì moïi ngöôøi ñaõ ñoái vôùi toâi heát söùc deã thöông, toát ñeïp vaø ñaàythoâng caûm. Toâi muoán ghi nhaän theâm raèng coâ giaùo vaø coâ toâi,baø Margaret, ñaõ cho toâi nhöõng ñieàu coù yù nghóa ñích thöïc tinhthaàn ñeán ñoãi cho tôùi ngaøy nay toâi vaãn coá gaéng soáng theo caùi

31

Töï truyeän44

nguyeân lyù maø hoï ñaõ neâu ra. Hai baø raát khaùc nhau. Coâ giaùoGodby thì giaûn dò, vôùi khaû naêng vaø trình ñoä hoïc vaán bìnhthöôøng, nhöng raát toát vaø dòu daøng. Coøn coâ toâi thì heát söùc xinhñeïp, ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát vì caùc coâng cuoäc töø thieän vaø nhöõngquan nieäm toân giaùo cuûa baø, nhöng cuõng raát toát vaø dòu daøng.

Vaøo naêm 18 tuoåi toâi ñaõ ñöôïc gôûi ñeán hoïc ôû moät tröôøngnghi leã giao teá ôû London, trong khi em toâi laïi ñi mieàn namnöôùc Phaùp vôùi moät coâ giaùo. Ñoù laø laàn ñaàu tieân chuùng toâi chiatay vaø laø laàn thöù nhaát toâi soáng moät mình. Coù leõ laø toâi ñaõkhoâng maáy thaønh coâng ôû tröôøng; toâi gioûi lòch söû vaø vaên chöông,thöïc söï laø raát gioûi. Toâi ñaõ ñöôïc thuï höôûng moät neàn giaùo duïccoå ñieån toát ñeïp, vaø khi moät ñöùa treû coù ñöôïc moät giaùo vieân ñöùchaïnh, coù vaên hoùa daïy keøm thì caù nhaân em seõ thu hoaïch ñöôïcnhöõng ñieàu raát ñaùng keå trong cuoäc huaán luyeän chu ñaùo ñoù.Nhöng ñeán moân toaùn thì ngay caû loaïi toaùn thoâng thöôøng toâicuõng dôû teä — dôû ñeán ñoãi trong hoïc trình cuûa tröôøng naøy toâihoaøn toaøn bò rôùt moân toaùn, bôûi vì ngöôøi ta nghó raèng ñeå chomoät thieáu nöõ 18 tuoåi cao nhoøng ñi laøm toaùn coäng vôùi treû em12 tuoåi, thì quaû laø moät ñieàu khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc. Toâikhoâng bieát lieäu coù ai coøn nhôù ñeán toâi laø coâ nöõ sinh ñaõ gom taátcaû caùc chieác goái nhoài boâng roài töø laàu ba thaû xuoáng ñaàu caùcquan khaùch cuûa coâ Hieäu tröôûng khi hoï ñang nghieâm tuùc saéphaøng ñi vaøo phoøng aên ôû taàng treät. Toâi ñaõ laøm ñieàu ñoù tröôùcnhöõng lôøi thì thaøo thaùn phuïc cuûa caùc nöõ sinh khaùc.

Maáy naêm keá tieáp, cuoäc soáng thöôøng ngaøy cuûa chuùng toâiraát teû nhaït. Ngöôøi gaùc-dan ñaõ möôùn cho chuùng toâi moät ngoâinhaø nhoû trong khu phoá nhoû ôû haït Hertfordshire gaàn thò xaõThaùnh Albans, ñeå chuùng toâi ôû ñoù vôùi caùc thöù ñoà duøng vaø moätcoâ giaùm hoä. Vieäc tröôùc tieân caû hai chuùng toâi ñaõ laøm laø mualoaïi xe ñaïp toát nhaát hoài ñoù roài baét ñaàu ñi khaûo saùt vuøng queâ.Cho ñeán nay toâi cuõng coøn nhôù laø ñaõ heát söùc phaán khôûi khi haichieác thuøng ñöôïc gôûi ñeán vaø chuùng toâi khui nhöõng boä maùysaùng loaùng naøy ra. Chuùng toâi ñaõ cöôõi xe ñi khaép nôi, thaät laø

32

Töï truyeän 45

vui thích. Chuùng toâi ñaõ ñi tìm hieåu quaän naøy, hoài ñoù vaãn coønlaø vuøng queâ, chöù khoâng phaûi trôû thaønh vuøng ngoaïi oâ thaønhphoá nhö hieän nay. Toâi cho raèng chính vaøo thôøi gian naøy toâi ñaõcoù loøng ham thích caùc ñieàu bí nhieäm maø veà sau trôû neân loøngham meâ caùc truyeän huyeàn bí vaø trinh thaùm. Moät buoåi saùng noïtrôøi naéng raùo, ñang khi chuùng toâi ñaåy xe ñaïp leân moät ngoïnñoài raát doác thì coù hai ngöôøi cöôõi xe ñaïp töø treân lao xuoángngang qua chuùng toâi. Khi ngöôøi ñaàu lao xuoáng, anh ta ñaõngoaùi laïi noùi vôùi baïn: “Naøy caäu, tôù baûo ñaûm vôùi caäu laø noù ñaõñöùng baèng moät gioø vaø chaïy ñi nhö quyû aáy”. Toâi vaãn coøn ngaãmnghó veà ñieàu bí maät ñoù maø vaãn chöa hieåu ra laøm sao caû.

Cuõng trong thôøi gian naøy laàn ñaàu tieân toâi ñaõ thöû ñi daïyhoïc. Toâi ñaõ nhaän moät lôùp nam sinh cuûa Tröôøng Chuùa nhaät.Ñoù laø nhöõng thieáu nieân vaø toâi ñöôïc cho bieát raèng chuùng raátcöùng ñaàu cöùng coå. Toâi ñònh laø seõ daïy chuùng trong moät caênphoøng troáng gaàn nhaø thôø nhöng khoâng ôû trong khuoân vieânTröôøng Chuùa nhaät, ñeå toâi coù theå thong thaû maø laøm vieäc. Thôøigian ñoù thaät höùng thuù. Luùc ñaàu chuùng raát nghòch ngôïm laømtoâi phaùt khoùc, nhöng sau ba thaùng thì caû lôùp thaønh moät nhoùmbaïn beø thaân thieát. Toâi hoaøn toaøn khoâng coøn nhôù ñaõ daïynhöõng gì vaø caùch daïy theá naøo. Toâi chæ nhôù lôùp naøy raát oàn, coùnhieàu chuyeän töùc cöôøi vaø raát thaân thieän. Toâi khoâng bieát raènglieäu toâi ñaõ laøm ñöôïc ñieàu gì toát ñeïp laâu beàn ôû ñoù chaêng,nhöng toâi bieát chaéc moät ñieàu laø toâi ñaõ giöõ ñöôïc chuùng khoûilaøm troø tinh nghòch trong hai giôø, moãi saùng chuùa nhaät.

Cho ñeán naêm 22, toâi (cuõng nhö em toâi) môùi ñöôïc laøm chuûmoùn lôïi töùc ít oûi cuûa mình. Tröôùc ñoù, chuùng toâi vaãn soáng cuoäcñôøi cuûa caùc thieáu nöõ thöôïng löu; chuùng toâi ñaõ xem “ba muøahoäi lôùn ôû Luaân Ñoân”, döï caùc daï tieäc, tieäc traø vaø daï hoäi ôû caùchoa vieân vaø roõ raøng laø ñang ôû trong nhöõng cuoäc mai moái hoânnhaân. Hoài aáy, toâi voán heát söùc suøng ñaïo nhöng phaûi ñi ñeánnhöõng nôi khieâu vuõ vì toâi khoâng muoán em toâi ñeán nhöõng choánñoài baïi aáy maø khoâng coù toâi. Toâi khoâng bieát laøm sao maø nhöõng

33

Töï truyeän46

ngöôøi toâi gaëp hoï ñaõ chòu ñöôïc toâi. Toâi ñaõ suøng ñaïo quaù möùc,quaù thaâm nhieãm yù thöùc thaàn bí vaø taâm hoàn toâi ñaõ quaù nhaïycaûm ñeán möùc beänh hoaïn, cho neân hoài ñoù toâi khoâng theå khieâuvuõ vôùi moät nguôøi ñaøn oâng hay laø ngoài keá beân moät ngöôøi naøotrong böõa tieäc, neáu khoâng bieát chaéc laø hoï ñaõ ñöôïc “cöùu chuoäc”hay chöa. Toâi nghó coù leõ ñieàu duy nhaát ñaõ giuùp toâi khoûi bòngöôøi ta hoaøn toaøn gheùt boû vaø ñoá kî laø vì söï thaät toâi voán chaânthaønh, vaø roõ raøng laø toâi khoâng thích toø moø caâu chuyeän cuûa ai.Ngoaøi ra, toâi laïi coøn raát treû trung, raát ngôø ngheäch, khaù xinhxaén vaø aên maëc töôm taát — vaø cho duø coù hôi khoa tröông söïthaùnh thieän cuûa mình, toâi vaãn nhaõ nhaën, thoâng minh, ñöôïcgiaùo duïc ñaøng hoaøng vaø ñoâi khi cuõng toû ra thuù vò.

Khi nhôù laïi, toâi thaàm nghó mình thaät ñaùng neå vì toâi ñaõnhuùt nhaùt vaø kín ñaùo quaù ñaùng ñeán möùc khieán toâi phaûi chòuvoâ vaøn noãi khoán khoå vì vuïng veà bieåu loä söï quan taâm lo laéngcho linh hoàn cuûa keû khaùc.

Ngoaøi vieäc coâ toâi vaø coâ giaùo toâi laø nhöõng ngöôøi suøng ñaïo,thì ñieàu gì ñaõ khieán toâi heát söùc gaén boù vôùi nguyeän voïng tinhthaàn cuûa mình vaø quyeát taâm soáng thaät toát ñeïp ? Noùi raèng söïquyeát taâm sôû dó coù laø do aûnh höôûng cuûa hoaøn caûnh toân giaùoquanh toâi, thì ñieàu ñoù khoâng thaät söï lieân quan ñeán vaán ñeànaøy. Toâi ñaõ khoâng bieát gì khaùc hôn laø bieåu loä loøng toân suøngcuûa mình khi döï thaùnh leã saùng sôùm moãi ngaøy, khi naøo coù theåñöôïc, vaø trong coá gaéng cöùu roãi moïi ngöôøi. Caùch bieåu loä ñaëcthuø aáy qua nghi leã vaø hoaït ñoäng toân giaùo ñaõ khoâng giuùp íchñöôïïc toâi vaø roát cuoäc toâi ñaõ vöôït qua khoûi noù. Vaäy thì nhaân toánaøo ñaõ bieán toâi töø moät thieáu nöõ noùng naûy, khaù töï haøo vaø voâduïng trôû thaønh moät ngöôøi phuïng söï, vaø taïm thôøi thaønh moätngöôøi cuoàng tín?

Vaøo ngaøy 30 thaùng 6 naêm 1895, toâi ñaõ traûi qua moät kinhnghieäm khieán toâi nhôù maõi ngaøy ñoù, khoâng bao giôø queân ñöôïc.Ñaõ maáy thaùng toâi phaán ñaáu vôùi nhöõng noãi khoán khoå cuûa tuoåithieáu nieân. Toâi thaáy ñôøi khoâng ñaùng soáng. Moïi chuyeän ñeàu

34

Töï truyeän 47

chaúng coù gì khaùc hôn laø buoàn phieàn, böïc boäi. Khoâng ai môøi toâiñeán coõi ñôøi naøy nhöng toâi laïi coù maët ôû ñaây. Toâi chæ môùi 15.Khoâng coù ai yeâu thöông toâi caû; toâi bieát taâm tính toâi thaät ñaùnggheùt neân khoâng laï luøng gì maø cuoäc soáng toâi khoù khaên. Tröôùcmaét toâi khoâng heà coù töông lai maø chæ coù hoân nhaân vaø cuoäcsoáng nhaøm chaùn cuûa giai caáp, ñoaøn nhoùm toâi. Toâi gheùt taát caûmoïi ngöôøi (chæ tröø vaøi ba ngöôøi) vaø toâi ñaõ ganh tò vôùi em toâiveà trí tueä vaø nhan saéc. Toâi ñaõ ñöôïc daïy Thieân Chuùa giaùo theoyù nghóa heïp hoøi nhaát; nhöõng ngöôøi naøo khoâng coù tö töôûng nhötoâi thì khoâng theå ñöôïc cöùu roãi. Giaùo hoäi Anh quoác ñaõ bò chiathaønh giaùo hoäi phaùi Thöôïng phaàn lôùn laø ngöôøi Cô Ñoác goácAnh, vaø Giaùo hoäi phaùi Haï tin vaøo moät loaïi ñòa nguïc daønh saüncho nhöõng ai khoâng tin nhaän moät soá giaùo ñieàu naøo ñoù, vaø coùmoät loaïi Thieân ñaøng daønh cho nhöõng ngöôøi naøo tin nhaän.Trong saùu thaùng ñaàu naêm toâi thuoäc veà moät giaùo hoäi, coøn saùuthaùng sau (khi toâi rôøi Scotland vaø veà ôû trong aûnh höôûng cuûacoâ toâi) thì toâi laïi thuoäc veà giaùo hoäi kia. Toâi ñaõ bò giaèng xeù giöõanhöõng veû ñeïp cuûa nghi leã vaø tính heïp hoøi cuûa giaùo ñieàu. Caûhai nhoùm ñeàu coá ghi khaéc coâng taùc truyeàn giaùo vaøo taâm trítoâi. Theá giôùi ñaõ ñöôïc chia thaønh nhöõng ngöôøi Thieân Chuùagiaùo ñang coá gaéng cöùu roãi caùc linh hoàn, vaø nhöõng ngöôøi ngoaïiñaïo cuùi ñaàu thôø laïy caùc hình töôïng baèng ñaù. Hình aûnh cuûaÑöùc Phaät laø moät böùc töôïng baèng ñaù, nhöng hoài ñoù toâi khoângheà nhaän ra raèng caùc hình töôïng cuûa Ñöùc Phaät ñaâu khaùc gì caùchình töôïng cuûa Ñöùc Christ maø toâi ñaõ heát söùc quen thuoäc ôû AÂuluïc. Toâi hoaøn toaøn ôû trong ñaùm söông muø. Vaø sau ñoù — khitoâi ñang ôû trong noãi baát haïnh saâu xa, giöõa nhöõng baên khoaênthaéc maéc vaø tình traïng tieán thoaùi löôõng nan — thì moät trongcaùc vò Chaân sö Minh trieát ñaõ ñeán vôùi toâi.

Vaøo luùc söï vieäc xaûy ra vaø maõi nhieàu naêm sau ñoù, toâi hoaøntoaøn khoâng bieát ñöôïc Ngaøi laø ai. Toâi ñaõ sôï haõi söõng sôø tröôùc söïvieäc xaûy ra. Duø luùc aáy toâi coøn treû tuoåi, toâi vaãn coù ñuû trí thoângminh ñeå hieåu ñöôïc ñoâi ñieàu veà tính thaàn bí cuûa tuoåi thieáu nieân

35

Töï truyeän48

vaø söï meâ cuoàng toân giaùo; toâi ñaõ nghe nhieàu phuïng söï vieântrong giaùo hoäi thaûo luaän ñieàu ñoù. Toâi ñaõ tham döï nhieàu cuoächoäi hoïp ñeå khoâi phuïc ñöùc tin, vaø ñaõ thaáy nhieàu ngöôøi (maø toâigoïi laø) “maát töï chuû”. Theá neân, toâi khoâng bao giôø keå kinh nghieämcuûa toâi cho baát cöù ai vì sôï hoï seõ lieät toâi vaøo haïng “bò beänh taâmthaàn”, töùc laø haïng ngöôøi caàn phaûi ñöôïc troâng nom vaø ñoái xöûthaän troïng. Tinh thaàn toâi noàng nhieät thaùi quaù. Toâi ñaõ yù thöùc veàcaùc laàm loãi cuûa mình ñeán möùc baát bình thöôøng. Toâi ñaõ gheù quanhaø coâ Margaret ôû Castramont, quaän Kirkcudbrightshire, vaøothôøi ñieåm vaø hoaøn caûnh thaät thích hôïp.

Luùc ñoù vaøo moät saùng chuùa nhaät. Moät baøi giaûng toâi nghevaøo chuùa nhaät tuaàn tröôùc ñaõ khôi daäy taát caû nhöõng nguyeänvoïng tinh thaàn cuûa toâi. Vì moät lyù do naøo ñoù maø chuùa nhaät naøytoâi khoâng ñi leã. Caû nhaø ñaõ ñi nhaø thôø vaø chæ coøn mình toâi ôûnhaø vôùi nhöõng ngöôøi giuùp vieäc. Toâi ñang ñoïc saùch ôû phoønggiaûi lao. Caùnh cöûa môû ra vaø moät ngöôøi ñaøn oâng cao lôùn böôùcvaøo, oâng maëc AÂu phuïc (toâi nhôù laø caét raát kheùo) nhöng ñaàu laïivaán khaên. OÂng böôùc vaøo vaø ngoài xuoáng beân caïnh toâi. Toâi quaùsôï haõi tröôùc hình aûnh chieác khaên vaán ñaàu ñeán ñoãi toâi khoângtheå noùi ñöôïc lôøi naøo hoaëc laø hoûi xem oâng ñang laøm gì ôû ñaây.Roài oâng baét ñaàu noùi. OÂng baûo cho toâi bieát raèng coù moät vaøicoâng vieäc ñaõ ñònh laø toâi coù theå laøm ôû theá gian, nhöng vôùi ñieàukieän laø toâi phaûi thay ñoåi taâm tính ñeán möùc thaät khaû quan.Toâi caàn phaûi töø boû loái soáng cuûa moät thieáu nöõ thieáu thieän caûmvaø phaûi coá gaéng ñaït cho ñöôïc moät möùc ñoä töï chuû naøo ñoù.Trong töông lai toâi seõ höõu ích cho oâng vaø cho ñôøi ñeán ñaâu ñeàutuøy möùc toâi coù theå töï chuû cuõng nhö nhöõng söï thay ñoåi maø toâicoù theå thöïc hieän. OÂng baûo raèng neáu toâi coù theå ñaït möùc thöïcsöï töï chuû thì baáy giôø toâi seõ ñöôïc tín nhieäm, seõ ñi khaép theágiôùi, thaêm vieáng nhieàu nöôùc vaø “luoân luoân laøm vieäc cho Chaânsö cuûa con”. Keå töø ñoù, maáy lôøi naøy cöù maõi vaêng vaúng beân taitoâi. OÂng muoán nhaán maïnh raèng taát caû ñeàu tuøy thuoäc vaøo toâi,tuøy theo nhöõng gì maø toâi coù theå laøm vaø toâi neân laøm ngay ñi.

36

Töï truyeän 49

OÂng coøn noùi theâm raèng oâng seõ tieáp xuùc vôùi toâi nhieàu laàn nöõa,moãi laàn caùch nhau nhieàu naêm.

Cuoäc dieän kieán thaät ngaén nguûi. Toâi khoâng noùi lôøi naøo maøchæ laéng nghe trong khi oâng noùi nhöõng lôøi hoaøn toaøn roõ raøng,döùt khoaùt. Khi ñaõ noùi xong nhöõng gì caàn noùi, oâng ñöùng leân vaøböôùc ra ngoaøi, sau khi döøng laïi ôû ngöôõng cöûa trong giaây laùt vaønhìn toâi vôùi aùnh maét maø cho ñeán ngaøy nay toâi vaãn coøn nhôùraát roõ. Toâi khoâng bieát phaûn öùng caùch naøo caû. Khi ñaõ hoài tænhsau côn söõng sôø kinh ngaïc, toâi baét ñaàu sôï vaø nghó laø toâi saéphoùa ñieân hoaëc laø ñaõ naèm mô trong giaác nguû, roài sau ñoù toâi laïicaûm thaáy moät söï töï maõn thoâ thieån. Toâi nghó mình gioáng nhöNöõ Thaùnh Joan d’ Arc (vò Thaùnh thôøi ñoù toâi raát ngöôõng moä),nghó raèng, cuõng gioáng nhö baø, toâi ñaõ thaáy ñöôïc nhöõng linhaûnh vaø do theá maø ñaõ ñöôïc choïn duøng cho moät ñaïi cuoäc. Luùcaáy, toâi khoâng theå töôûng töôïng ra ñaïi cuoäc ñoù nhö theá naøo,nhöng toâi ñaõ hình dung mình nhö laø moät vò huaán sö tuyeät vôøiñöôïc muoân ngaøn ngöôøi thaùn phuïc. Ñaây laø moät söï laàm laãn raátthöôøng coù nôi nhöõng ngöôøi sô cô, vaø ngaøy nay trong nhoùm noäimoân toâi cuõng thaáy khoâng ít. Moät ngöôøi khi coù loøng chaânthaønh vaø nhieät voïng tìm ñaïo thì thöôøng coù ñöôïc moät söï giaotieáp naøo ñoù ôû noäi taâm, baáy giôø hoï beøn dieãn giaûi noù nhö laø moätsöï thaønh coâng vaø taàm quan troïng cuûa caù nhaân hoï. Ñoù laø söïphaûn öùng do kích thích thaùi quaù. Keá theo phaûn öùng ñoù, nhöõnglôøi oâng pheâ bình laïi noåi leân trong trí toâi. Toâi beøn keát luaänraèng coù leõ xeùt cho cuøng thì toâi khoâng ôû vaøo trình ñoä cuûaThaùnh Joan d’ Arc ñaâu, maø chæ laø moät con ngöôøi coù theå toáthôn tröôùc kia, vaø coù theå baét ñaàu cheá ngöï caùi tính khí quaù thoâkeäch cuûa mình. Toâi baét ñaàu laøm ñieàu naøy. Toâi coá khoâng noùnggiaän, coá kieåm soaùt lôøi noùi cuûa mình vaø trong moät thôøi gian toâiñaõ toû ra toát ñeïp thaùi quaù khieán cho gia ñình toâi phaùt lo. Hoïbaên khoaên khoâng hieåu toâi coù beänh hoaïn gì chaêng vaø haàu nhömong toâi trôû laïi nhöõng loái cö xöû boác ñoàng tröôùc ñaây. Toâi toû radòu daøng, töï maõn vaø ña caûm.

37

Töï truyeän50

Thôøi gian qua, toâi nhaän thaáy raèng maõi cho ñeán naêm toâiñöôïc 35 tuoåi, cöù 7 naêm moät laàn laïi coù nhöõng chæ daãn cho thaáyvò naøy ñang troâng nom vaø quan taâm ñeán toâi. Roài vaøo naêm1915, toâi ñaõ bieát ñöôïc Ngaøi laø ai vaø coù nhöõng ngöôøi khaùc ñaõbieát Ngaøi. Töø ñoù trôû ñi, moái lieân heä naøy ngaøy caøng chaët cheõvaø cho ñeán nay thì toâi coù theå tieáp xuùc vôùi Ngaøi tuøy yù muoán.Veà phaàn Chaân sö, Ngaøi chæ coù theå ñoàng yù tieáp xuùc nhö theá khinaøo ngöôøi ñeä töû cuõng töï nguyeän khoâng bao giôø laïm duïng côhoäi naøy, ngoaïi tröø nhöõng giôø phuùt thaät söï khaån thieát trongcuoäc phuïng söï theá gian.

Toâi ñaõ bieát ñöôïc raèng vò khaùch ñoù laø Chaân sö K.H., töùc laøChaân sö Koot Hoomi, moät vò Chaân sö raát thaân caän vôùi ÑöùcChrist. Ngaøi thuoäc ngaønh giaùo huaán vaø tieâu bieåu roõ reät chonguoàn baùc aùi-minh trieát ñöôïc phaùt bieåu ñaày ñuû nôi Ñöùc Christ.Giaù trò thöïc cuûa kinh nghieäm naøy khoâng phaûi ôû choã toâi, moätthieáu nöõ teân laø Alice La Trobe Bateman ñaõ ñöôïc dieän kieánvôùi moät vò Chaân sö, maø do söï kieän thöïc teá raèng duø khoâng heàbieát baát cöù ñieàu gì veà söï hieän dieän cuûa caùc Chaân sö, toâi ñaõñöôïc gaëp moät vò trong caùc Ngaøi vaø vò aáy ñaõ noùi chuyeän vôùi toâi.Kinh nghieäm aáy coù giaù trò bôûi vì moïi ñieàu maø Ngaøi ñaõ noùi vôùitoâi ñeàu ñaõ trôû thaønh söï thöïc (sau khi toâi ñaõ coù coá gaéng heátsöùc ñeå ñaùp öùng caùc ñieàu kieän caàn thieát) vaø cuõng do toâi ñaõkhaùm phaù ra raèng Ngaøi khoâng phaûi laø Chaân sö Jesus, nhötröôùc ñaây ñöông nhieân toâi cho laø nhö vaäy, maø laø moät vò Chaânsö toâi khoâng heà nghe noùi ñeán vaø hoaøn toaøn khoâng bieát Ngaøi.Duø sao, Chaân sö K.H. vaãn thöïc söï laø vò Chaân sö thaân yeâu cuûatoâi. Toâi ñaõ laøm vieäc cho Ngaøi maõi töø khi toâi 15 tuoåi vaø hieännay toâi laø moät trong nhöõng cao ñoà trong nhoùm cuûa Ngaøi, haylaø — noùi theo nghóa Noäi moân — ôû trong Ñaïo vieän cuûa Ngaøi.

Toâi khaúng ñònh nhöõng ñieàu naøy vôùi moät muïc ñích roõ reättrong trí. Veà liõnh vöïc naøy, ngöôøi ta ñaõ noùi raát nhieàu ñieàu voâlyù, vaø nhöõng ngöôøi chöa coù kinh nghieäm laøm ñeä töû cuõng nhösöï ñònh höôùng caàn thieát veà trí tueä vaø tinh thaàn laïi baûo raèng

38

Töï truyeän 51

nhöõng ngöôøi ñeä töû thöïc söï ñeàu e ngaïi khoâng muoán noùi ñeáncoâng vieäc vaø ñòa vò cuûa mình. Toâi muoán taïo söï deã daøng hôncho nhöõng ngöôøi ñeä töû ñoù trong töông lai, cuõng nhö ñeå “ñínhchiùnh” nhöõng ñieàu phi lyù maø nhieàu tröôøng phaùi tö töôûng (goïilaø) bí giaùo ñaõ ñöa ra. Luoân luoân chuùng ta ñöôïc pheùp coâng boávai troø ngöôøi ñeä töû. Lôøi coâng boá aáy khoâng heà truyeàn ñaït ñieàugì maø chæ ñem laïi aûnh höôûng toát neáu ngöôøi ñoù ñang soáng cuoäcñôøi phuïng söï. Khoâng ai ñöôïc pheùp coâng boá raèng mình laø moätñieåm ñaïo ñoà ôû moät ñòa vò naøo ñoù, ngoaïi tröø giöõa nhöõng ngöôøicuøng ñaúng caáp, nhöng baáy giôø hoï ñaõ bieát nhau neân khoâng caànphaûi noùi. Theá giôùi hieän coù nhieàu vò ñeä töû. Haõõy ñeå hoï coângnhaän ñieàu ñoù. Haõy ñeå hoï keà vai saùt caùnh nhau trong söï lieânkeát treân Ñöôøng Ñaïo vaø taïo söï deã daøng hôn cho nhöõng ngöôøikhaùc cuõng laøm nhö vaäy. Baèng caùch ñoù maø söï hieän höõu cuûa caùcChaân sö seõ ñöôïc chöùng minh vaø chöùng minh ñuùng caùch —thoâng qua cuoäc ñôøi vaø caùc baèng chöùng cuûa nhöõng ngöôøi maøcaùc Ngaøi huaán luyeän.

Moät söï vieäc nöõa ñaõ xaûy ra cuøng thôøi gian naøy khieán toâitin chaéc raèng ñang coù nhöõng söï kieän xaûy ra trong moät theágiôùi khaùc. Ñoù laø nhöõng ñieàu maø — vaøo thôøi gian noù xaûy ra— toâi khoâng theå töôûng töôïng noåi vì khoâng chæ daãn naøo chothaáy moät söï kieän nhö theá laø khaû dó coù ñöôïc. Ñaõ hai laàn toâicoù moät giaác mô vôùi yù thöùc hoaøn toaøn tænh taùo. Toâi goïi ñoù laøgiaác mô bôûi vì hoài aáy toâi khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc noù coùtheå laø ñieàu gì khaùc hôn. Giôø ñaây toâi bieát raèng toâi ñaõ thamdöï vaøo moät söï vieäc maø thöïc teá ñaõ xaûy ra. Vaøo thôøi gian coùsöï kieän song ñoâi naøy, söï hieåu bieát ñoù hoaøn toaøn ôû ngoaøiphaïm vi nhaän thöùc thoâng thöôøng cuûa toâi. Söï vieäc naøy coù giaùtrò laø ôû choã ñoù. Khoâng theå naøo noùi raèng toâi ñaõ töï gôïi yù chomình hoaëc do nhöõng suy tö mong öôùc cuûa toâi, hoaëc do toâiquaù töôûng töôïng.

Khi coøn soáng vaø laøm vieäc ôû Anh, toâi ñaõ hai laàn tham döïmoät cuoäc leã phi thöôøng vaø gaàn hai thaäp nieân sau khi tham döï

Töï truyeän52

toâi môùi khaùm phaù ra cuoäc leã aáy nhaèm muïc ñích gì. Roát cuoäctoâi ñaõ bieát raèng cuoäc leã maø toâi ñaõ tham döï voán thöïc söï xaûy rahaøng naêm vaøo thôøi gian “Traêng Troøn Thaùng Naêm Döông Lòch”.Ñoù laø kyø traêng troøn cuûa thaùng Vaisakha (Cung Kim Ngöu),goïi theo caùi teân xöa cuûa noù trong lòch AÁn Ñoä. Thaùng naøy raátquan troïng ñoái vôùi caùc Phaät töû vaø moàng moät thaùng naøy laøngaøy quoác leã, goïi laø Ngaøy Ñaàu Naêm AÁn Ñoä. Söï kieän phithöôøng naøy dieãn ra haøng naêm trong moät thung luõng cuûa raëngHi-maõ-laïp-sôn vaø thöïc söï xaûy ra ôû coõi traàn chöù khoâng phaûi laømoät chuyeän thaàn thoaïi mô hoà. Toâi thaáy mình (hoaøn toaøn tænhtaùo) ôû trong thung luõng ñoù, giöõa moät ñaùm ngöôøi raát ñoângnhöng coù traät töï — phaàn lôùn laø ngöôøi AÙ ñoâng vôùi nhöõng ngöôøiTaây phöông raát raûi raùc. Toâi bieát chính xaùc choã ñöùng cuûa mìnhtrong ñaùm ñoâng vaø hieåu ra raèng ñoù laø choã ñuùng ñaén cuûa toâi,noù cho thaáy vò theá tinh thaàn cuûa toâi.

Thung luõng naøy roäng, hình baàu duïc vaø lôûm chôûm ñaù, boánbeà coù nuùi cao. Ñaùm ngöôøi tuï taäp trong thung luõng, quay maëtveà phía ñoâng, höôùng veà moät loái vaøo heïp, hình coå chai ôû cuoáithung luõng. Ngay tröôùc loái vaøo hình pheãu naøy coù moät taûng ñaùroäng, noåi leân treân maët thung luõng nhö moät caùi baøn lôùn, beântreân coù moät caùi boàn baèng pha leâ chöùa ñaày nöôùc, xem chöøngñöôøng kính coù ñeán moät meùt. Coù ba nhaân vaät ñöùng tröôùc ñaùmñoâng vaø ñoái dieän vôùi taûng ñaù. Ba Vò naøy hôïp thaønh moät tamgiaùc vaø laï luøng laøm sao, vò ôû ñænh cuûa tam giaùc toâi thaáy döôøngnhö laø Ñaáng Christ. Taäp theå ñang chôø ñôïi chöøng nhö di chuyeånlieân tuïc, vaø khi di chuyeån hoï hình thaønh caùc bieåu töôïng chínhyeáu vaø raát quen thuoäc — nhö nhöõng daïng thaäp töï khaùc nhau,voøng troøn vôùi taâm ñieåm, ngoâi sao naêm caùnh vaø nhieàu loaïi tamgiaùc treùo nhau. Noù gaàn gioáng nhö moät vuõ ñieäu trang nghieâm,nhòp nhaøng, raát chaäm raõi vaø raát trang troïng nhöng hoaøn toaønyeân laëng. Boãng nhieân, ba Nhaân vaät tröôùc thaïch baøn ñöa taycaùc Ngaøi höôùng leân trôøi. Ñaùm ñoâng laëng yeân baát ñoäng. Ngoaøixa, cuoái ñöôøng ñeøo hình pheãu, chuùng toâi thaáy moät Nhaân vaät

39

40

Töï truyeän 53

treân baàu trôøi, bay lô löûng treân loái vaøo vaø töø töø ñeán gaànthaïch baøn. Baèng moät caùch naøo ñoù maø trong taâm toâi bieátraèng ñoù chính laø Ñöùc Phaät. Toâi nhaän thöùc ñöôïc ñieàu naøy.Ñoàng thôøi toâi bieát raèng Ñöùc Christ cuûa chuùng ta cuõng khoângkeùm phaàn quan troïng. Toâi thoaùng thaáy söï hôïp nhaát vaø ThieânCô maø Ñöùc Christ, Ñöùc Phaät vaø taát caû caùc Chaân sö maõi maõihieán mình thöïc hieän. Laàn ñaàu tieân toâi nhaän thöùc ñöôïc, duøcoøn lôø môø vaø chöa chaéc chaén, söï hôïp nhaát cuûa toaøn cuoäcbieåu hieän. Toâi hieåu raèng taát caû cuoäc hieän toàn — theá giôùi vaätchaát, lónh vöïc tinh thaàn, ngöôøi ñeä töû tìm ñaïo, loaøi thuù ñangtieán hoùa, veû myõ leä cuûa giôùi thaûo moäc vaø khoaùng vaät — taátcaû hôïp thaønh moät toaøn theå thieâng lieâng soáng ñoäng, tieáp tuïctieán tôùi ñeå phaùt bieåu nguoàn vinh quang cuûa Ñaáng Chí Toân.Toâi thaàm hieåu raèng nhaân loaïi caàn Ñöùc Christ, caàn Ñöùc Phaätvaø caàn taát caû caùc nhaân vieân cuûa Ñaïi Ñoaøn Chöôûng Giaùo(Ñ.Ñ.C.G.) treân haønh tinh naøy, cuõng nhö hieåu raèng ñaõ coùnhöõng dieãn bieán vaø söï kieän coù taàm quan troïng lôùn lao chosöï tieán boä cuûa nhaân loaïi raát nhieàu hôn laø nhöõng ñieàu ñaõñöôïc ghi laïi trong lòch sö.û Toâi ñaõ hoang mang boái roái, bôûi vì(vaøo thôøi ñoù) ñoái vôùi toâi daân ngoaïi vaãn laø daân ngoaïi, coøn toâilaø moät ngöôøi Thieân Chuùa giaùo. Taâm trí toâi baét ñaàu noåi leânnhöõng moái nghi ngôø saâu xa trong neàn taûng. Töø ñoù cho ñeánnay cuoäc ñôøi toâi ñaõ chòu aûnh höôûng cuûa söï hieåu bieát raèngvoán coù caùc vò Chaân sö vaø nhöõng söï kieän aån trong caùc caûnhgiôùi tinh thaàn noäi taïi, theá giôùi cuûa caùc yù nghóa. Theá giôùi ñoùvoán laø moät thaønh phaàn cuûa cuoäc soáng vaø coù leõ laø thaønhphaàn quan troïng nhaát. Laøm sao toâi coù theå khieán cho nhöõngñieàu ñoù thích hôïp ñöôïc vôùi khoa thaàn hoïc haïn heïp vaø cuoäcsoáng haêøng ngaøy cuûa mình, toâi cuõng chaúng bieát.

Ngöôøi ta baûo raèng chôù bao giôø neân ñeà caäp hay baøn luaän veànhöõng kinh nghieäm tinh thaàn maät thieát vaø saâu xa nhaát cuûachính mình. Trong cô baûn thì ñuùng nhö vaäy, vaø khoâng moät“ngöôøi theå nghieäm” thöïc söï naøo laïi coù chuùt quan taâm gì ñeán

Töï truyeän54

vieäc baøn luaän nhöõng ñieàu naøy. Khi söï theå nghieäm caøng saâusaéc vaø soáng ñoäng, ngöôøi ta caøng ít bò caùm doã phaûi noùi ra. Chæcoù nhöõng ngöôøi sô cô vôùi nhöõng söï vieäc töôûng töôïng, theo giaûthuyeát trong taâm thöùc môùi töï xöng coù nhöõng kinh nghieäm nhötheá. Tuy nhieân, toâi ñaõ thaän troïng caân nhaéc khi ñeà caäp ñeánhai söï kieän noäi taïi keå treân (hoaëc chæ coù söï kieän thöù nhaát laønoäi taïi?) bôûi vì ñaõ ñeán luùc nhöõng ngöôøi coù vò theá tinh thaàncuøng nhöõng ngöôøi ñöôïc thöøa nhaän laø minh maãn vaø hieåu bieátneân goùp theâm baèng chöùng cuûa hoï vaøo baèng chöùng cuûa caùchuyeàn bí gia vaø thaàn bí gia maø vaãn thöôøng khoâng ñöôïc tínnhieäm. Vò theá thuaän lôïi cuûa toâi laø moät phuï nöõ bình thöôøngnhöng coù hieåu bieát, laø moät quaûn trò vieân höõu hieäu vaø moät vaênsó saùng taïo. Toâi quyeát ñònh goùp theâm söï xaùc tín vaø hieåu bieátchaéc chaén cuûa toâi vaøo baèng chöùng cuûa nhieàu ngöôøi khaùc quacaùc thôøi ñaïi.

Trong suoát thôøi gian naøy toâi ñöôïc höôùng veà caùc hoaït ñoängtöø thieän. Toâi laø moät phuïng söï vieân nhieät thaønh cuûa Hoäi Phuï NöõTreû Coâng Giaùo. Tuy toâi coøn quaù treû nhöng ngöôøi ta cuõng chaápnhaän cho toâi ñöôïc coù maët trong caùc cuoäc hoïp cuûa ban giaùm ñoácvì coâ toâi laø Hoäi tröôûng. Toâi ñaõ daønh raát nhieàu thôøi gian ñeå ñeánvieáng caùc cuoäc hoäi lôùn ôû tö gia, nôi ñoù ngöôøi ta ñaõ chaøo ñoùn toâivì toâi laø Alice La Trobe-Bateman vaø nôi ñoù toâi ñaõ tranh ñaáu vôùilinh hoàn cuûa nhöõng ngöôøi ñöông thôøi ñeå giuùp hoï ñöôïc cöùu roãi.Thôøi aáy toâi raát gioûi trong vieäc cöùu roãi linh hoàn moïi ngöôøi. Tuynhieân, giôø ñaây khi nhìn vaán ñeà moät caùch khoân ngoan, thöïc teáhôn, toâi laïi töï hoûi lieäu hoï khoâng muoán cöùu roãi mau choùng laø vìhoï muoán traùnh khoûi bò toâi quaáy raày hay chaêng, bôûi vì toâi voánnhieät thaønh nhöng laïi quaù ñoãi coá chaáp. Trong khi ñoù thì khuynhhöôùng thaàn bí cuûa cuoäc soáng toâi ngaøy caøng trôû neân saâu saéc; ñoáivôùi toââi thì Ñöùc Christ laø moät thöïïc taïi haèng höõu. Toâi vaãn thöôøngñi ñeán nhöõng thaûo nguyeân ôû Scotland hay thô thaån moät mìnhtrong nhöõng vöôøn cam ôû Mentone thuoäc mieàn Nam nöôùc Phaùp,hoaëc theo nhöõng ven ñoài ôû Montreux beân hoà Geneva ñeå coá caûm

41

Töï truyeän 55

nhaän Thöôïng Ñeá. Toâi vaãn thöôøng naèm ngaû löng treân ñoàngruoäng hoaëc keá beân moät taûng ñaù vaø coá chuù taâm vaøo söï tónh laëngchung quanh ñeå nghe Tieáng noùi Thieâng lieâng — sau khi taát caûcaùc aâm thanh ôû ngoaïi caûnh vaø ôû noäi taâm toâi ñeàu ñaõ laéng dòu.Toâi ñaõ bieát raèng aån trong taát caû nhöõng gì maø toâi coù theå nhìnthaáy vaø tieáp xuùc ñöôïc, laïi coù Moät-Ñieàu-Gì-Ñoù toâi khoâng theåthaáy nhöng coù theå caûm nhaän. Noù voán chaân thaät hôn vaø thöïc söïthieát yeáu hôn laø caùi höõu hình. Toâi ñaõ ñöôïc döôõng duïc ñeå tin vaøoÑaáng Thöôïng Ñeá Sieâu vieät; Ngaøi ôû beân ngoaøi theá giôùi saùng taïo,khoâng theå hieåu ñöôïc, khoâng theå löôøng tröôùc ñöôïc, vaø thöôøngñoäc aùc (neáu xeùt theo nhöõng ñieàu maø Kinh Cöïu Öôùc ghi laïi),Ngaøi chæ thöông nhöõng ai ñaõ thöøa nhaän vaø chaáp nhaän Ngaøi, vaøñaõ hy sinh con moät cuûa Ngaøi ñeå cho nhöõng ngöôøi nhö toâi coù theåñöôïc cöùu roãi vaø khoûi bò cheát maát ñôøi ñôøi. Taän thaâm taâm toâiphaûn ñoái vieäc trình baøy moät Ñaáng Thöôïng Ñeá Baùc aùi theo loáiñoù, nhöng toâi ñaõ chaáp nhaän moät caùch maùy moùc. Tuy nhieân,Ngaøi laïi ôû quaù xa neân chuùng ta khoâng theå naøo ñeán ñöôïc.

Vaäy maø bao giôø trong toâi cuõng coù moät ñieàu gì ñoù, duø thaàmlaëng vaø baát ñònh, nhöng cöù maõi vöôn tôùi tìm kieám ÑaángThöôïng Ñeá Haèng höõu Noäi taïi, tìm kieám moät vò Thöôïng Ñeá aåntrong moïi hình theå; laø Ñaáng maø chuùng ta coù theå tieáp xuùc,thöïc söï bieát ñöôïc, vaø coù theå gaëp Ngaøi ôû khaép nôi, laø Ñaángthöïc söï yeâu thöông muoân loaøi — caû toát laãn xaáu — Ngaøi hieåuthaáu caû chuùng sinh, caû nhöõng söï haïn cheá vaø nhöõng noãi khoùkhaên cuûa hoï. Ñaáng Thöôïng Ñeá naøy khoâng chuùt gì gioáng vôùiÑaáng Thaùnh linh phi thöôøng khuûng khieáp maø Giaùo hoäi ThieânChuùa ñaõ saáp mình thôø laïy, nhö toâi töøng bieát. Tuy nhieân, theokhoa thaàn hoïc thì khoâng heà coù moät vò Thöôïng Ñeá nhö vaäy.Hoï baûo raèng chæ coù moät vò Thöôïng Ñeá maø chuùng ta caàn phaûixoa dòu; Ngaøi lo baûo veä uy quyeàn cuûa mình; Ngaøi ñaõ coù theågieát Con moät cuûa mình theo moät keá hoaïch phi lyù naøo ñoù ñeåcöùu nhaân loaïi vaø Ngaøi ñaõ khoâng thöïc söï töû teá nhö moät baäccha meï bình thöôøng ñoái xöû vôùi con mình. Toâi ñaõ xem yù nghó

42

Töï truyeän56

keå treân laø nhöõng tö töôûng doái traù, toäi loãi vaø coá xua ñuoåi chuùngra khoûi taâm trí mình, nhöng moät caùch kín ñaùo, aâm thaàmchuùng cöù ray röùt toâi maõi. Tuy nhieân, toâi luoân luoân coøn coù ÑöùcChrist. Toâi ñaõ bieát Ngaøi; Ngaøi ñaõ thieát tha thöông meán vaøchieán ñaáu vì nhaân loaïi; Ngaøi ñaõ chòu ñau khoå ñeå cöùu roãi hoïnhöng döôøng nhö hoaøn toaøn khoâng theå cöùu ñöôïc phaàn ñoângnhaân loaïi, vaø do theá maø Ngaøi ñaõ phaûi ñöùng nhìn hoï sa ñòanguïc. Hoài aáy, chính toâi khoâng hoaøn toaøn thaáy roõ ñöôïc taát caûcaùc ñieàu naøy; baûn thaân toâi ñaõ ñöôïc cöùu roãi vaø toâi sung söôùngvì ñöôïc cöùu roãi, theá thoâi. Toâi ñaõ coá gaéng cöùu roãi ngöôøi khaùc,vaø ruûi ro thay Thöôïng Ñeá ñaõ taïo ra ñòa nguïc. Tuy vaäy, toâi ñaõñöông nhieân cho raèng Ngaøi voán bieát taïi sao phaûi laøm theá vaøduø sao khoâng moät ngöôøi Thieân Chuùa giaùo chaân chính naøo laïithaéc maéc veà Thöôïng Ñeá: hoï chæ chaáp nhaän nhöõng ñieàu ngöôøita daïy hoï, xem ñoù laø lôøi Chuùa phaùn, vaø noù laø vaäy roài.

Ñoù laø voán lieáng tinh thaàn vaø phaïm vi suy tö cuûa toâi.Nhöng söï ñôøi khoâng deã daøng nhö vaäy. Chò em toâi vaãn chöakeát hoân, duø raèng ñaõ coù nhieàu saép ñaët cho chuùng toâi coù cô hoäitieáp xuùc vôùi nhieàu ngöôøi. Thaät laø nheï gaùnh cho caùc coâ, döôïngkhi chuùng toâi ñeán tuoåi tröôûng thaønh, qua phaùn quyeát cuûa ToøaHoøa giaûi vaø baét ñaàu ra ôû rieâng. Thöïc ra, khi em gaùi toâi ñöôïc21 tuoåi toâi môùi ñöôïc keå nhö tröôûng thaønh.

Chuùng toâi böôùc vaøo moät chu kyø môùi. Hai chò em moãi ngöôøimoãi ngaû. Hoùa ra chò em toâi coù nhöõng quan taâm hoaøn toaønkhaùc nhau, vaø giöõa chuùng toâi baét ñaàu coù söï chia reõ. Em toâi ñaõquyeát ñònh theo hoïc y khoa, vaø sau maáy thaùng luyeän thi ñaõvaøo Ñaïi hoïc Edinburg, vôùi moät töông lai töôi saùng. Coøn phaàntoâi, hoài ñoù toâi khoâng bieát ñích xaùc mình phaûi laøm gì. Toâi ñaõñöôïc thuï höôûng moät neàn giaùo duïc coå ñieån heát söùc toát ñeïp. Toâinoùi ñöôïc tieáng Phaùp löu loaùt vaø chuùt ít tieáng YÙ. Toâi coù ñuû tieànñeå soáng thaät tieän nghi vaøo thôøi ñoù, khi maø ngöôøi ta coù theåsoáng tieän nghi nhöng töông ñoái khoâng maáy ñaét ñoû. Toâi tinchaéc vaøo Ñöùc Christ, bôûi vì khoâng phaûi toâi laø moät trong

43

Töï truyeän 57

nhöõng ngöôøi ñöôïc choïn hay sao. Toâi ñaõ tin vaøo moät coõi thieânñöôøng haïnh phuùc daønh cho nhöõng ai suy nghó gioáng toâi vaømoät ñòa nguïc cho nhöõng ai khoâng suy nghó nhö vaäy, duø raèngtoâi ñaõ coá khoâng nghó ñeán nhöõng ñieàu ñoù nhieàu quaù, sau khitoâi ñaõ laøm heát söùc mình ñeå cöùu roãi linh hoàn hoï. Toâi ñaõ hieåuKinh Thaùnh thaät saâu saéc, coù khieáu thaåm myõ veà trang phuïc,dung maïo cuõng xinh xaén vaø hoaøn toaøn doát naùt veà nhöõng ñieàuthöïc teá trong ñôøi. Khoâng ai chæ daïy toâi ñieàu gì veà caùc dieãntrình trong cuoäc soáng, vaø do theá maø toâi ñaõ ngôõ ngaøng thaátvoïng tröôùc khi vaøo ñôøi; vaø do theá maø hoài ñoù döôøng nhö toâiñöôïc moät söï “baûo veä” heát söùc laï luøng trong caùi coâng vieäc ñaëcbieät, laï thöôøng maø toâi ñaõ quyeát ñònh thöïc hieän trong chu kyøsoáng tôùi ñaây, töø 21 ñeán 28 tuoåi. Tröôùc ñoù, toâi ñaõ soáng cuoäc ñôøihoaøn toaøn ñöôïc baûo boïc, khoâng heà ñi ñaâu maø khoâng keøm theomoät baø giaùm hoä, moät ngöôøi thaân hay moät ngöôøi haàu gaùi. Toâiñaõ quaù ngaây thô ngôø ngheäch ñeán ñoãi vì moät lyù do naøo ñoù maøtoâi coù veû hoaøn toaøn ñöôïc an laønh.

Moät chuyeän laï luøng vaøo naêm toâi 19 tuoåi ñaõ chöùng toû ñieàuñoù. Toâi ñaõ ñeán ôû trong moät ngoâi nhaø lôùn ôû Anh, cuøng vôùingöôøi haàu gaùi. Dó nhieân laø toâi khoâng coøn nhôù teân ngoâi nhaøhoaëc noù ôû ñaâu. Trong taäp theå ôû ngoâi nhaø roäng lôùn ñoù toâi laøngöôøi duy nhaát khoâng coù töôùc hieäu. Ñeâm ñaàu tieân ñeán ôû ñoùtoâi ñaõ ñeå yù thaáy ngöôøi haàu gaùi chuaån bò nguû trong caên phoøngkhaùch nhoû gaàn phoøng nguû cuûa toâi vaø khi toâi toû yù ngaïc nhieânthì chò aáy baûo raèng duø toâi coù thích ñieàu ñoù hay khoâng thì chòcuõng khoâng ñeå cho toâi ôû moät mình.

Toâi khoâng hieåu bieát gì hôn nhöõng ñieàu toâi ñaõ hieåu qua caùclôøi ñoái thoaïi trong böõa aên. Toâi tin chaéc raèng coù nhieàu quankhaùch ôû ñaây ñaõ caûm thaáy chaùn ngaáy ñoái vôùi toâi vì hoï xem toâilaø moät keû hoaøn toaøn ngoác ngheách. Nhöõng lôøi aùm chæ vaø yùnghóa cuûa nhöõng caâu ñoái ñaùp ñaõ khieán toâi phaûi suy nghó vaøcaûm thaáy mình thaät laø khôø khaïo. Chæ coù ñieàu an uûi laø toâi aênmaëc töôm taát, sang troïng vaø coù theå khieâu vuõ. Toâi ôû ñoù vöøa

44

Töï truyeän58

ñöôïc hai ngaøy thì moät saùng noï sau böõa ñieåm taâm coù moätngöôøi ñaøn oâng quen bieát nhieàu ôû ñaây — anh ta raát coù duyeân,haáp daãn vaø ñeïp trai nhöng coù nhöõng tai tieáng khoâng ñöôïc toátlaém — ñaõ yeâu caàu noùi chuyeän vôùi toâi. Chuùng toâi ñi vaøo moätnôi goïi laø phoøng giaûi trí maøu hoàng vaø nhaân luùc vaéng ngöôøianh ta baûo: “Toâi ñaõ noùi vôùi baø chuû nhaø raèng saùng nay coâ seõ rôøikhoûi ñaây treân chuyeán taøu löûa 10 giôø 30; xe ngöïa seõ ñeán kòpthôøi ñeå ñöa coâ ra ga vaø ngöôøi tôù gaùi cuõng ñaõ ñöôïc leänh thuxeáp ñoà ñaïc cho coâ”. Toâi môùi hoûi anh ta raèng toâi ñaõ laøm ñieàu gìñeán ñoãi. Anh ta beøn voã vai toâi vaø ñaùp: “Toâi cho coâ bieát hai lyùdo. Thöù nhaát, ñoái vôùi haàu heát nhöõng ngöôøi ôû ñaây thì coâ laø keûphaù ñaùm duø raèng toâi khoâng nghó vaäy, bôûi vì luùc naøo coâ cuõngcoù veû heát söùc boái roái hoaëc toû ra khoù chòu. Coøn lyù do kia laø ñoâikhi ñaùng neân toû ra khoù chòu thì coâ laïi khoâng. Söï vieäc nghieâmtroïng thaät ñaáy. Cho neân toâi keát luaän raèng coâ khoâng hieåu bieátgì hôn vaø toát nhaát laø toâi neân troâng nom coâ caån thaän.” Toâi ñaõra ñi theo söï thu xeáp cuûa anh ta, cuõng khoâng bieát laø phaûi töïhaøo hay caûm thaáy bò thöông toån. Tuy nhieân, caâu chuyeän naøykhoâng chæ cho thaáy söï khôø daïi, doát naùt cuûa caùc thieáu nöõ thuoäcgiai caáp toâi vaøo thôøi ñoù (thuoäc trieàu ñaïi Victoria), maø thöïc teálaø coù moät vaøi ngöôøi tuy aên chôi phoùng ñaõng nhöng cuõng raát töûteá vaø coù loøng thoâng caûm.

Vôùi soá kieán thöùc, kinh nghieäm naøy cuøng vôùi quyeát taâmmuoán cöùu vôùt nhöõng linh hoàn bò hö maát, toâi ñaõ baét ñaàu laømmoät vaøi vieäc maø toâi tin raèng seõ höõu ích. Tuy nhieân, toâi nhaátñònh phaûi ñöôïc töï do vôùi baát cöù giaù naøo.

45

Töï truyeän 59

CHÖÔNG II

Theá laø chaám döùt moät ñoaïn ñôøi maø toâi ñaõ soáng thaät tieännghi, deã daõi, khoâng aâu lo vaø töông ñoái thieáu traùch nhieäm. Noùkeùo daøi 22 naêm, vaø ñoù laø khoaûng thôøi gian duy nhaát trong ñôøimaø toâi laø thaønh vieân cuûa moät gia ñình vaø ñaõ thuï höôûng ñöôïcnhöõng hieåu bieát, kinh nghieäm, danh tieáng vaø söï an toaøn cuûa giañình. Toâi ñaõ coù moät thôøi gian töôi ñeïp; toâi ñaõ gaëp gôõ nhieàungöôøi vaø ñaõ du lòch nhieàu nôi. Toâi khoâng coøn nhôù ñaõ bao nhieâulaàn qua laïi eo bieån Maêng ñeå ñeán ñaát lieàn vì ñi quaù nhieàu. Maysao, toâi laø tay ñi bieån haïng nhaát vaø voán yeâu bieån duø soùng gioùnhieàu ñeán ñaâu. Toâi khoâng theå nhôù baát cöù ngöôøi baïn rieâng naøo,chæ tröø moät ngöôøi, chò aáy cho ñeán nay vaãn coøn laø baïn vaø traoñoåi thö töø vôùi toâi. Chuùng toâi gaëp nhau ôû Thuïy Só vaø ñaõ cuøng hoïcñan ren Ireland. Toâi luoân töï haøo veà thaønh quaû ñoù, ñaëc bieät coùlaàn toâi baùn hai thöôùc ren ñöôïc 30 ñoàng, tieàn thu ñöôïc ñem taëngcho Hoäi Truyeàn giaùo, bôûi vì hoài ñoù toâi khoâng caàn tieàn.

Tuy nhieân, nay ñaõ ñeán luùc toâi caûm thaáy raèng caàn phaûi trôûneân coù ích phaàn naøo cho ñôøi vaø chöùng minh lyù do hieän dieän cuûamình. Ngaøy aáy toâi ñaõ phaùt bieåu thoâi thuùc naøy trong caâu “ChuùaJesus ñaõ ñi khaép nôi laøm ñieàu laønh,” neân toâi laø ngöôøi theoNgaøi, toâi cuõng phaûi laøm nhö theá. Bôûi vaäy, moät caùch nhieät thaønhvaø cuoàng tín, toâi ñaõ baét ñaàu “laøm vieäc laønh”. Toâi ñaõ trôû thaønhmoät nhaø truyeàn giaùo coù lieân heä vôùi quaân ñoäi Anh.

Nhìn laïi thôøi gian laøm vieäc vôùi tö caùch laø moät nhaø truyeàngiaùo giöõa caùc binh ñoaøn Anh, toâi nhaän thaáy raèng ñoù laø thôøigian haïnh phuùc nhaát vaø haøi loøng nhaát cuûa ñôøi toâi. Toâi ñaõhoaøn toaøn baèng loøng vôùi chính mình vaø vôùi taát caû nhöõng gìlieân heä ñeán toâi. Toâi ñaõ laøm nhöõng gì toâi muoán laøm vaø ñaõ raátthaønh coâng. Toâi khoâng phaûi lo laéng veà chuyeän ñôøi, vaø ngoaøiphaïm vi coâng vieäc toâi choïn thì toâi khoâng coù chuùt traùch nhieäm

46

47

Töï truyeän60

naøo caû. Tuy nhieân toâi nhaän thaáy raèng ñoù laø moät giai ñoaïnquan troïng trong ñôøi toâi, noù ñaõ hoaøn toaøn thay ñoåi moïi thaùiñoä cuûa toâi. Baáy giôø, toâi khoâng nhaän thöùc ñöôïc nhöõng ñieàu gìñaõ xaûy ñeán cho mình suoát thôøi gian ñoù, nhöng nhöõng söï thayñoåi ñaõ xaûy ra ôû noäi taâm. Tuy nhieân, toâi ñaõ coù nhöõng suy tö vaøhoaït ñoäng höôùng ngoaïi quaù nhieàu ñeán ñoãi toâi töông ñoái khoângyù thöùc ñöôïc nhöõng thay ñoåi ñoù. Toâi ñaõ hoaøn toaøn thay ñoåi loáisoáng vôùi gia ñình vaø ñaõ chaám döùt ñoaïn ñôøi cuûa moät thieáu nöõthöôïng löu.

Khi toâi noùi “hoaøn toaøn thay ñoåi” toâi khoâng coù yù muoán noùiraèng toâi ñaõ caét ñöùt moïi lieân heä. Töø ñoù ñeán nay toâi vaãn lieânlaïc vôùi gia toäc toâi, tuy nhieân chuùng toâi ñaõ ñi nhöõng con ñöôøngxa caùch, quan taâm ñeán nhöõng ñieàu raát khaùc nhau, vaø hieän naychæ coøn laø quan heä baïn beø chöù khoâng nhö baø con hoï haøngnöõa... Noùi chung, toâi tin raèng toâi ñaõ soáng moät cuoäc ñôøi thuù vòhôn gia toäc toâi. Toâi ñaõ khoâng bao giôø caûm nghó raèng caùc raøngbuoäc huyeát thoáng ôû coõi traàn laïi quan troïng gì nhieàu. Taïi saongöôøi ta laïi öa thích nhau vaø baùm chaët vaøo nhau bôûi vì -domay hay ruûi - hoï tình côø coù chung oâng baø? Döôøng nhö ñieàu ñoùkhoâng hôïp lyù, vaø toâi nghó raèng noù ñaõ ñöa ñeán nhieàu chuyeänphieàn haø. Neáu laø baèng höõu maø vöøa laø hoï haøng thì raát toát,nhöng ñoái vôùi toâi thì tình baèng höõu, söï quan taâm laãn nhau vaøcaùc thaùi ñoä töông ñoàng trong cuoäc soáng coøn quan heä hônnhöõng raøng buoäc huyeát thoáng raát nhieàu. Toâi muoán con toâi yeâumeán toâi bôûi vì toâi laø baïn cuûa chuùng vaø vì chính toâi ñaõ toû rathaân thieän vaø ñaùng ñöôïc meán yeâu. Baûn thaân toâi yeâu thöôngchuùng vì lôïi ích cho chính chuùng chöù khoâng rieâng chæ vì chuùnglaø con toâi. Toâi cho raèng moät khi maø treû con ñaõ ñeán möùckhoâng coøn caàn ñeán söï chaêm nom veà theå chaát nöõa thì cha meïlo vun troàng tình baèng höõu vôùi con caùi laø ñieàu raát toát.

Ngaøy nay, toâi thaáy döôøng nhö mình ñaõ non nôùt moät caùchthuù vò vaø ñaùng kinh ngaïc laøm sao, bôûi vì hoài aáy toâi tuyeät ñoáitin chaéc moïi ñieàu “ tin Thöôïng Ñeá, tin vaøo giaùo lyù, tin mình coù

Töï truyeän 61

khaû naêng laøm nhieàu vieäc, tin chaéc vaøo nhöõng hieåu bieát cuûamình vaø tin baát cöù lôøi khuyeân naøo mình ñöa ra cuõng khoâng heànhaàm laãn. Chuyeän gì toâi cuõng coù caùch giaûi ñaùp vaø bieát ñuùngnhöõng gì neân laøm. Hoài ñoù, toâi xöû lyù caùc tröôøng hôïp trong cuoäcsoáng vôùi thaùi ñoä tin chaéc cuûa moät ngöôøi hoaøn toaøn thieáu kinhnghieäm. Toâi ñaõ giaûi ñaùp moïi ñieàu khoù khaên vaø chöõa trò moïisai quaáy luoân luoân baèng caùch traû lôøi caâu hoûi: “Chuùa Jesus seõlaøm gì trong nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy?”. Moät khi ñaõ quyeátchaéc raèng Ngaøi seõ laøm gì (toâi khoâng roõ baèng caùch naøo maø toâiñaõ bieát) toâi beøn tieán haønh thöïc hieän hay khuyeân nhöõng ngöôøikhaùc laøm theo caùch cuûa toâi. Trong khi ñoù duø chöa nhaän bieátvaø chöa bieåu loä, toâi ñaõ baét ñaàu coù nhöõng nghi vaán nhöngkhoâng chòu giaûi ñaùp, vaø trong taát caû nhöõng söï tin chaéc, trongcaùc giaùo ñieàu ñoäc ñoaùn coù nhöõng thay ñoåi ñang xaûy ra. Toâibieát raèng ñaây laø khoaûng thôøi gian maø toâi ñaõ tieán tôùi moät böôùcroõ reät treân Ñöôøng Ñaïo. Duø khoâng bieát ñöôïc trong yù thöùc naõoboä hoàng traàn, toâi ñaõ daàn daø chuyeån töø vieäc chaáp nhaän uyquyeàn ñeán kinh nghieäm thöïc tieãn, töø söï tin töôûng heïp hoøi cuûakhoa thaàn hoïc trong caûm höùng chaáp theo ngoân töø cuûa caùcThaùnh kinh cuøng nhöõng loái dieãn giaûi maø giaùo phaùi cuûa toâi tintheo, chuyeån thaønh moät söï hieåu bieát chaéc chaén veà caùc thöïctaïi tinh thaàn — nhöõng thöïc taïi maø caùc nhaø thaàn bí cuûa moïithôøi ñaïi ñaõ thöïc chöùng, vaø phaàn ñoâng hoï ñaõ vì ñoù maø chòu ñaukhoå vaø tuaãn ñaïo.

Roát cuoäc toâi thaáy mình ñaõ coù ñöôïc söï hieåu bieát chòu noåi söïthöû thaùch cuûa thôøi gian cuøng caùc khoù khaên, trong khi nhöõngnieàm tin cuûa toâi tröôùc kia thì khoâng. Ñoù laø moät söï hieåu bieátnoù heù loä cho toâi thaáy moät caùch ñeàu ñaën lieân tuïc raèng coù baonhieâu, coù bieát bao nhieâu ñieàu toâi phaûi hieåu bieát theâm nöõa.Chaân tri thöùc khoâng bao giôø tónh taïi; noù chæ laø moät caùnh cöûamôû cho ta ñaït ñeán söï thoâng hieåu, thaønh töïu vaø minh trieátroäng lôùn hôn. Ñoù laø moät tieán trình taêng tröôûng soáng ñoäng.Hieåu bieát seõ ñöa chuùng ta töø söï khai ngoä naøy ñeán söï khai ngoä

48

Töï truyeän62

khaùc. Noù gioáng nhö khi chuùng ta leo leân moät ngoïn nuùi cao;ngay khi leân ñeán ñænh, ñoät nhieân tröôùc maét ta traûi ra moätvuøng ñaát höùa maø taát nhieân chuùng ta seõ phaûi tieán tôùi. Tuynhieân, beân kia vuøng ñaát höùa, maõi taän ñaèng xa, moät ngoïn nuùikhaùc laïi söøng söõng hieän ra, noù che aùn nhöõng vuøng cao coønroäng lôùn hôn nöõa.

Tröôùc ñaây coù moät thôøi toâi vaãn thöôøng nhìn xuyeân qua cöûasoå phoøng nguû ñeå ngaém raëng nuùi Kinchengunga huøng vó ôû xa xa,noù laø moät trong nhöõng ngoïn cao nhaát trong daõy Hi-maõ. Noùtroâng coù veû heát söùc gaàn guõi, chöøng nhö toâi chæ caàn ñi boä moätngaøy laø tôùi chaân nuùi; tuy nhieân, toâi ñöôïc bieát raèng moät nhaø leonuùi coù ñuû ñieàu kieän theå chaát cuõng phaûi maát ít nhaát 12 tuaàn laënloäi nhoïc nhaèn môùi ñeán nôi, roài sau ñoù phaûi traûi qua nhöõng khoùkhaên khuûng khieáp ñeå leo leân ñænh - moät thaønh quaû maø ít coù aiñaït ñöôïc. Söï hieåu bieát cuõng gioáng nhö vaäy. Ñieàu ñaùng bieát thìngöôøi ta laïi ít khi ñaït ñöôïc deã daøng vaø chính noù cuõng chæ laø neàntaûng cho nhöõng hieåu bieát saâu roäng hôn.

Nhöõng ngöôøi laøm toâi caûm thaáy thöông haïi vaø thaáy caànphaûi nhaãn naïi vôùi hoï, laø nhöõng ngöôøi nghó mình laø ngöôøi hieåubieát vaø coù theå giaûi ñaùp taát caû moïi vaán ñeà. Tình traïng cuûa toâihoài ñoù laø nhö vaäy vaø baáy giôø toâi khoâng caûm thaáy buoàn cöôøicho chính mình chuùt naøo. Toâi ñaõ quaù söùc nhieät thaønh. Ngaøynay, toâi ñaõ coù theå töï cöôøi mình vaø hoaøn toaøn bieát chaéc raèngtoâi khoâng theå giaûi ñaùp ñöôïc taát caû moïi vaán ñeà. Toâi khoâng coøngiöõ laïi giaùo lyù hay giaùo ñieàu naøo, hoaëc neáu coù cuõng chæ moätvaøi. Toâi bieát chaéc söï hieän höõu cuûa Ñöùc Christ vaø cuûa caùc Chaânsö laø ñeä töû cuûa Ngaøi. Toâi bieát chaéc raèng voán coù moät keá hoaïchmaø caùc Ngaøi ñang coá gaéng thöïc hieän treân ñòa caàu; toâi tin raèngtöï thaân caùc Ngaøi chính laø lôøi giaûi ñaùp vaø baûo ñaûm cho söïthaønh ñaït toái haäu cuûa con ngöôøi; vaø toâi tin raèng caùc Ngaøi hieännay nhö theá naøo thì moät ngaøy kia chuùng ta cuõng nhö theá aáy.Toâi khoâng coøn coù theå noùi moät caùch chaéc yù vaø töï tin raèng moïingöôøi neân laøm gì. Bôûi vaäy, toâi ít khi ñöa ra lôøi khuyeân baûo. Dó

49

Töï truyeän 63

nhieân toâi khoâng coøn laøm ra veû coù theå dieãn giaûi ñöôïc söï minhtrieát cuûa Thöôïng Ñeá vaø coù theå noùi leân ñöôïc nhöõng ñieàu ThöôïngÑeá muoán nhö caùc nhaø thaàn hoïc treân theá giôùi vaãn laøm.

Trong kieáp soáng naøy, toâi nghó laø thöïc söï ñaõ coù haøng ngaønngöôøi ñeán vôùi toâi ñeå nhôø giaûi thích, khuyeân baûo vaø gôïi yù hoïneân laøm ñieàu gì. Ñaõ coù khoaûng thôøi gian maø ngöôøi thö kyù cuûatoâi phaûi heïn cho toâi tieáp khaùch töøng 20 phuùt. Taïi sao toâi coùquaù nhieàu cuoäc heïn gaëp nhö vaäy? Toâi nghó moät trong nhöõnglyù do laø toâi khoâng bao giôø nhaän tieàn cuûa hoï, vaø ngöôøi ta cuõngthích ñöôïc moät ñieàu gì maø laïi mieãn phí. Ñoâi luùc toâi giuùp íchñöôïc khi ngöôøi khaùch coù thaùi ñoä côûi môû vaø coù yù muoán nghe.Tuy nhieân, haàu heát ngöôøi ta chæ thích noùi vaø ñöa ra ñieàu mìnhquan taâm ñeå chöùng minh nhöõng quan nieäm saün coù nôi hoï, duøhoï thöøa bieát laø baïn coù theå seõ noùi vôùi hoï nhöõng gì. Bôûi vaäy, toâithöôøng theo caùch ñeå cho ngöôøi ta töï noùi ra taâm tö cuûa hoï vaøkhi ñaõ noùi heát hoï thöôøng töï tìm ñöôïc caâu ñaùp vaø giaûi quyeátñöôïc nhöõng khoù khaên cuûa rieâng mình; luoân luoân nhö vaäy laøraát toát vaø ñöa ñeán nhöõng haønh ñoäng höõu hieäu. Coøn neáu maøhoï chæ coù yù muoán nghe tieáng noùi cuûa mình, cho raèng mìnhbieát moïi söï, thì baáy giôø toâi khoâng giuùp ñöôïc gì vaø toâi thöôøngngaïi ñoái thoaïi.

Toâi khoâng heà baän taâm ñeán vieäc ngöôøi ta coù ñoàng yù haykhoâng ñoái vôùi phaïm vi hieåu bieát hoaëc caùch dieãn ñaït chaân lyùcuûa rieâng toâi (bôûi vì chaéc haún taát caû chuùng ta ñeàu coù nhöõngcaùch rieâng); tuy nhieân, neáu hoï hoaøn toaøn haøi loøng vôùi chínhmình thì laøm sao giuùp hoï ñöôïc. Toâi raát nghi ngôø veà vieäc coùñòa nguïc hay khoâng, vaø roát cuoäc toâi nghó neáu coù thì ñoù laømoät taâm thaùi maø ngöôøi ta hoaøn toaøn baèng loøng vôùi quanñieåm cuûa rieâng mình. Do theá, hoï ôû trong moät tình traïngtónh taïi khieán cho moïi phaùt trieån trong tö töôûng vaø moïiböôùc tieán coù theå hoaøn toaøn ngöng treä. May maén thay, toâibieát raèng cuoäc tieán hoùa voán laâu daøi vaø cöù ñi tôùi maõi; ñieàunaøy caùc neàn vaên minh vaø lòch söû ñaõ chöùng minh roài. Toâi

50

Töï truyeän64

cuõng bieát raèng aån trong moïi tieán trình phaùt trieån trí tueävoán coù moät Nguoàn Thoâng Tueä vó ñaïi, cho neân moät tình traïngtónh taïi nhö theá khoâng theå naøo coù ñöôïc.

Thôøi ñoù, toâi laø moät keû baûo thuû haïng naëng. Toâi ñaõ khôûiñaàu baèng söï tin töôûng raèng moät soá giaùo lyù chính thoáng cuûakhoa thaàn hoïc do caùc vò giaùo phaåm cao caáp ñöa ra chính laøtoång keát cuûa caùc chaân lyù thieâng lieâng. Toâi ñaõ bieát roõ nhöõng gìThöôïng Ñeá muoán vaø (bôûi quaù doát naùt) neân toâi saün saøng thaûoluaän baát cöù vaán ñeà gì, luoân luoân nghó raèng quan ñieåm cuûamình laø ñuùng. Ngaøy nay, toâi thöôøng caûm thaáy raèng mình deãcoù cô sai laàm trong nhöõng suy ñoaùn vaø chæ daãn ngöôøi khaùc.Nay toâi cuõng ñaõ tin chaéc vaøo linh hoàn nôi con ngöôøi vaø naênglöïc cuûa linh hoàn aáy coù theå ñöa hoï “ra khoûi boùng toái ñeå böôùcvaøo aùnh saùng vaø töø ñieàu giaû ñeán söï Chaân” — nhö ñaõ coù ghitrong lôøi caàu nguyeän toái coå cuûa theá giôùi. Hoài ñoù, toâi hoïc bieátraèng “tình thöông cuûa Thöôïng Ñeá voán bao la hôn taàm trí tueäcuûa con ngöôøi vaø Traùi Tim cuûa Söï Soáng Vónh Cöûu voán voâ cuøngtoát ñeïp”. Tuy nhieân, ñoù khoâng phaûi laø moät vò Thöôïng Ñeá töû teáthaät söï. Sôû dó Ngaøi ban aân cho toâi laø vì Ngaøi ñaõ giaùc ngoä ñöôïctoâi cuõng nhö nhöõng ngöôøi suy nghó gioáng toâi. Coøn nhöõng aitrong ñôøi naøy maø khoâng caûi taïo ñöôïc thì Ngaøi cuõng saün saøngboû vaøo ñòa nguïc. Kinh Thaùnh ñaõ baûo nhö theá vaø Kinh Thaùnhthì bao giôø cuõng ñuùng, khoâng theå naøo sai ñöôïc. Hoài aáy, toâi ñaõñoàng yù vôùi nhöõng lôøi tuyeân boá cuûa moät Vieän Kinh Thaùnh noåitieáng ôû Hoa Kyø raèng “hoï ñaõ caên cöù theo nhöõng baûn thaûo cheùptay nguyeân thuûy cuûa Kinh Thaùnh”. Giôø ñaây toâi nhöõng muoánhoûi hoï raèng hoï ñaõ tìm ñaâu ra caùc baûn thaûo cheùp tay nhö vaäy.Thôøi ñoù toâi ñaõ tin theo nhöõng caûm höùng döïa vaøo ngoân töø cuûacaùc Thaùnh kinh maø khoâng bieát gì veà tình traïng “tam sao thaátbaûn” cuõng nhö bao noãi lao taâm tieâu töù cuûa caùc dòch giaû chaânchiùnh vaø vì sao hoï chæ coù theå dòch gaàn ñuùng yù nghóa cuûanguyeân baûn maø thoâi. Maõi ñeán nhöõng naêm maø caùc quyeån saùchcuûa toâi baét ñaàu ñöôïc dòch sang nhieàu thöù tieáng, toâi môùi yù thöùc

51

Töï truyeän 65

raèng y kinh giaûi nghóa laø ñieàu hoaøn toaøn khoâng theå ñöôïc. NeáuThöôïng Ñeá ñaõ noùi baèng tieáng Anh vaø neáu Ñöùc Christ ñaõgiaûng baèng tieáng Anh thì coù leõ chuùng ta seõ tin chaéc hôn vaøosöï chính xaùc cuûa caùc kinh saùch (baèng Anh ngöõ); tuy nhieân, ñaõkhoâng coù ñieàu ñoù.

Toâi coøn nhôù ñaõ coù laàn taùm hay chín vò (toaøn quoác tòchkhaùc nhau) cuøng vôïï choàng toâi ngoài quanh moät chieác baøn treânbôø hoà Maggiore ôû YÙ vaø coá tìm xem tieáng Ñöùc vaøo töông ñöôngvôùi töø “mind” hay laø “the mind” (trí tueä) cuûa ngöôøi Anh. Bôûi vìcoù moät quyeån saùch cuûa toâi ñang ñöôïc dòch sang tieáng Ñöùc neânmôùi coù vaán ñeà. Hoï ñaønh phaûi chòu thua vì khoâng coù tieáng Ñöùcnaøo töông ñöông khi chuùng ta muoán noùi ñeán “the mind”. Töø“intellect” (hieåu bieát, trí thöùc) thì khoâng ñoàng nghóa. Hoï baûoraèng töø “geist” cuûa Ñöùc thì khoâng ñuû ñeå dòch vaø duø raèngchuùng toâi ñaõ tìm khaép nhöng khoâng coù töø naøo ñoàng nghóa caû.Cuõng coù maáy vò giaùo sö ngöôøi Ñöùc cuøng coá gaéng tìm vôùi chuùngtoâi vaø coù leõ ñoù laø moät soá khoù khaên ôû Ñöùc. Baáy giôø toâi môùihieåu ra raèng muoán dòch thaät ñuùng laø khoù ñeán möùc naøo.

Moät töø nöõa thöôøng coù trong caùc saùch noäi moân laø “Path”(Ñöôøng Ñaïo), nghóa laø con Ñöôøng trôû veà vôùi coäi nguoàn cuûamình, vôùi Thöôïng Ñeá, vôùi trung taâm tinh thaàn cuûa toaøn cuoäcsoáng. Khi dòch noù sang tieáng Phaùp, chuùng ta seõ duøng töø naøo?Le chemin? La rue? Le sentier chaêng? hay töø naøo khaùc? Bôûivaäy, khi coá gaéng dòch moät quyeån saùch coå nhö Kinh Taân Öôùcsang tieáng Anh thì laøm sao ta coù ñöôïc nghóa chính xaùc cuûa ngoântöø? Taát caû nhöõng gì chuùng ta coù ñöôïc laø moät baûn dòch töø tieángcoå Do Thaùi sang tieáng coå Hy Laïp, töø Hy Laïp sang La Tinh. TöøLa Tinh sang coå Anh ngöõ vaø raát laâu veà sau môùi ñöôïc dòch töø ñoùsang phieân baûn tieâu chuaån cuûa Thaùnh James. Vieäc dòch ThaùnhKinh sang nhieàu ngoân ngöõ khaùc cuõng gioáng vaäy. Ngöôøi ta baûoraèng caùch ñaây maáy möôi naêm khi dòch Kinh Taân Öôùc sangtieáng Phaùp hoï phaûi dòch nhöõng lôøi cuûa Ñöùc Christ khi Ngaøibaûo, “Ta laø nöôùc cuûa söï soáng”. Buoàn cöôøi thay, hoï beøn dòch laø

52

Töï truyeän66

“eau de vie” roài cho phaùt haønh. Khi bieát ra raèng ba töø ñoù laø teânngöôøi Phaùp goïi loaïi röôïu maïnh “brandy”, hoï cho in laïi, laàn naøydòch laø “eau vivante” — “Ta laø nöôùc soáng ñoäng”, vaø nhö theá laøkhoâng chính xaùc. Ñaõ coù nhieàu ngöôøi dòch caùc baûn Kinh Thaùnh;ñoù laø keát quaû cuûa nhöõng tö töôûng thaàn hoïc cuûa nhieàu tu só vaødòch giaû. Do theá maø caùc nhaø thaàn hoïc cöù maõi tranh caõi vôùi nhauveà ngöõ nghóa. Cuõng do theá maø coù leõ hoï ñaõ dòch sai nhöõng töø raátcoå vaø cuõng do theá maø coù nhöõng ñieàu theâm thaét leäch laïc nhöngdo thieän chí cuûa caùc tu só vaøo thôøi kyø ban sô cuûa Thieân Chuùagiaùo, khi hoï coá gaéng dòch caùc baûn kinh xöa naøy sang tieáng nöôùcmình. Ngaøy nay toâi ñaõ hieåu troïn caû vaán ñeà naøy, nhöng hoài aáytoâi nghó baûn Kinh Thaùnh tieáng Anh laø ñuùng ñaén, khoâng theånaøo sai vaø khoâng bieát gì ñeán nhöõng noãi khoù khaên trong phieândòch. Ñaây laø tình traïng trí tueä cuûa toâi khi moät söï thay ñoåi lôùnlao ñaõ xaûy ra trong ñôøi toâi.

Em gaùi toâi coù yù muoán ñeán Ñaïi hoïc Edinburgh ñeå hoïc ykhoa, vaø toâi gaëp ngay vaán ñeà laø khoâng bieát seõ phaûi laøm gì.Toâi khoâng muoán soáng moät mình hoaëc boû thì giôø ñi du lòch ñeåvui thuù moät mình. Ñieàu ngaïc nhieân laø toâi khoâng muoán laømnhaø truyeàn giaùo. Toâi ñaõ hieán mình ñeå laøm vieäc laønh, nhöngnhöõng vieäc laønh naøo môùi ñöôïc chöù? Toâi mang ôn raát nhieàumoät vò tu só hoài ñoù, oâng ta quen bieát toâi vaø ñaõ ñeà nghò toâi neânlaøm moät nhaø truyeàn giaûng Kinh Thaùnh. Toâi khoâng quan taâmmaáy... Coù raát nhieàu nhaø rao giaûng Kinh Thaùnh maø toâi ñaõ gaëp,hoï khoâng gaây aán töôïng cho toâi bao nhieâu. Hoï döôøng nhö laønhöõng ngöôøi keùm hoïc thöùc; hoï maëc nhöõng quaàn aùo may vuïng,reû tieàn, toùc tai bieáng chaûi; hoï ñaõ quaù toát laønh neân khoâng caànchaêm soùc baûn thaân. Toâi khoâng theå hình dung mình hoø la treânbuïc giaûng nhö hoï coù veû ñaõ laøm theá vaø trong nhöõng tröôøng hôïpcaàn hoâ haøo coâng chuùng. Toâi ñaõ do döï, baên khoaên, baøn baïc vôùicoâ toâi vaø coâ cuõng thaáy baên khoaên, do döï. Hôn nöõa, nhöõngthieáu nöõ thuoäc giai caáp toâi khoâng heà laøm loaïi coâng vieäc ñoù.Nhöõng ñoà trang söùc quí giaù, vieäc aên maëc, noùi naêng, chaûi toùc

53

Töï truyeän 67

kieåu caùch, caùc thöù ñoù khoâng heà haáp daãn ñöôïc nhöõng ngöôøithöôøng döï caùc cuoäc hoäi khoâi phuïc ñöùc tin ñeå tìm söï cöùu roãi.Thaät laø khoâng thích hôïp tí naøo. Tuy nhieân, toâi ñaõ caàu nguyeän,chôø ñôïi vaø tin raèng moät ngaøy naøo ñoù toâi seõ ñöôïc “Ôn Treânkeâu goïi” vaø seõ bieát caàn neân laøm gì.

Trong thôøi gian chôø ñôïi, toâi ñaõ giaûi khuaây baèng caùch yeâu(toâi nghó theá) moät tu só teân laø Roberts. Anh ta heát söùc vuïngveà, ruït reø, nhieàu tuoåi lôùn hôn toâi, vaø thaáy khoâng ñi ñeán ñaâuneân thöïc söï toâi ñaõ mæm cöôøi caùo lui — bôûi vaäy quí baïn môùi roõtình caûm cuûa toâi saâu caïn theá naøo.

Roài thình lình toâi ñöôïc ñeà nghò neân ñeán thaêm caùc TraïiBinh só Sandes ôû Ireland. Sau khi giuùp em toâi yeân choã yeânnôi ôû Edinburgh, toâi ñaõ ñi Ireland ñeå xem xeùt. Toâi thaáy raèngcaùc Traïi naøy thaät ñoäc ñaùo vaø chính coâ Elise Sandes laïi laø moätphuï nöõ coù vaên hoùa, xinh ñeïp, lòch laõm vaø vui tính. Nhaân vieâncuûa coâ toaøn laø nhöõng thieáu nöõ vaø phuï nöõ coù cuøng giai caáp xaõhoäi nhö toâi. Coâ Sandes ñaõ hieán troïn ñôøi mình ñeå coá gaéng caûithieän thaân phaän cuûa “ngöôøi lính Anh” vaø ñaõ ñieàu haønh caùctraïi cuûa coâ theo nhöõng ñöôøng loái raát khaùc vôùi nhöõng gì trongcaùc traïi lính vaø raát khaùc vôùi vieäc giaûng Kinh Thaùnh thöôøngthaáy trong caùc thaønh phoá cuûa chuùng ta. Coâ ñaõ môû nhieàu traïi ôûIreland vaø nhieàu traïi ôû AÁn Ñoä. Coù nhieàu ngöôøi laøm vieäc ôû caùctraïi ñoù ñaõ trôû thaønh baïn toâi, hoï giuùp toâi raát nhieàu ñeå toâi töïñieàu chænh cho thích öùng vôùi caùc hoaøn caûnh thay ñoåi ôû caùctraïi Edith Arbuthnot-Holmes, Eva Maguire, John Kinahan,Catherine Rowan-Hamilton vaø caùc traïi khaùc.

Kinh nghieäm ñaàu tieân cuûa toâi laø laøm vieäc ôû traïi Belfast.Taát caû caùc traïi naøy ñaõ ñöôïc trang bò nhöõng quaùn aên giaûikhaùt raát lôùn baùn thöùc aên theo baûng giaù moãi ñeâm cho haøngtraêm ngöôøi. Coù nhöõng phoøng cho hoï vieát thö, döï caùc troøchôi, ngoài quanh loø söôûi ñoïc baùo chí, chôi caùc loaïi côø vaø coùchuùng toâi troø chuyeän khi naøo hoï caûm thaáy leû loi, buoàn chaùnvaø nhôù nhaø. Thöôøng thì coù hai coâ ôû moãi traïi vôùi truï sôû cuûa

54

Töï truyeän68

chuùng toâi ôû ñoù. Thöôøng coù moät khu taäp theå ñeå cho caùc binhlính vaø thuûy thuû coù theå nghó laïi qua ñeâm khi hoï ñi chôi gaànñoù; cuõng coù moät phoøng giaûng Kinh Thaùnh vôùi ñaøn phongcaàm, saùch thaùnh ca, Kinh Thaùnh, gheá ngoài, vaø cuõng coù nhaânvieân giaûng kinh cuøng caàu nguyeän vôùi binh só ñeå cho linh hoànhoï ñöôïc cöùu roãi. Toâi ñaõ phaûi hoïc moïi maët trong coâng vieäc vaøñoù thaät laø coâng vieäc nhoïc nhaèn maëc duø toâi thaáy chuyeän naøotoâi cuõng thích. Thaùng ñaàu tieân laø khoù khaên nhaát. Bôûi vìkhoâng deã daøng gì maø moät thieáu nöõ ruït reø nhö toâi laïi coù theåböôùc vaøo moät gian phoøng coù ñeán khoaûng ba traêm ngöôøi ñaønoâng (haàu nhö khoâng coù theâm moät ngöôøi phuï nöõ naøo khaùc)roài laøm baïn vôùi hoï; ñi quanh phoøng hoaëc ngoài xuoáng beâncaïnh chôi baøi vôùi hoï; toû ra töû teá vôùi hoï, giöõ thaùi ñoä voâ tönhöng ñoàng thôøi phaûi cho hoï caûm thaáy raèng mình quan taâmñeán hoï vaø muoán giuùp ñôõ hoï.

Toâi khoâng bao giôø queân ñöôïc buoåi giaûng Kinh Thaùnhñaàu tieân cuûa mình. Toâi voán ñaõ quen vôùi lôùp Kinh Thaùnh toâidaïy treû em tröôùc kia, ñaõ quen phaùt bieåu trong caùc cuoäc hoäicaàu nguyeän neân khoâng thaáy nghi ngaïi gì caû. Toâi chaéc laø toâicoù theå giaûng ñöôïc. Noù coøn deã raát nhieàu hôn vieäc töï giôùithieäu vôùi moät ngöôøi lính, hoûi teân anh ta, döï troø chôi vôùi anhta, hoûi thaêm vieäc gia ñình roài daàn daø môùi noùi ñeán vaán ñeànghieâm tuùc laø cöùu roãi linh hoàn. Theá neân, toâi ñaõ hoaøn toaønsaün saøng döï giaûng.

Moät chieàu Chuùa nhaät noï toâi ñaõ leân buïc giaûng trong moätgian phoøng roäng, tröôùc khoaûng vaøi traêm binh só vaø maáy nhaânvieân cuûa Sôû Caûnh saùt Hoaøng gia Ireland. Toâi baét ñaàu noùi troâichaûy, chaäm daàn, roài bò khôùp, nhìn cöû toïa, rôm rôùm nöôùc maétvaø vuït chaïy khoûi buïc giaûng. Toâi ñaõ quyeát laø duø theá naøo cuõngkhoâng quay laïi nöõa, nhöng vöøa luùc aáy ñeå ñaùp laïi caâu hoûithöôøng xuyeân, “Chuùa Jesus muoán toâi laøm gì?” toâi ñaõ gaénggöôïng giaûng laïi. Tuy nhieân, ñieàu buoàn cöôøi laø, sau khi ñaõquyeát ñònh nhö theá, ñeâm hoâm sau toâi ñeán giaûng ñöôøng chuaån

55

Töï truyeän 69

bò saün saøng vaø chuaån bò ñoát ñeøn ga. Toâi gaàn nhö bò baén tungra khoûi phoøng, toùc tai chaùy xeùm vaø buoåi giaûng ñi ñôøi. Vuï noåkeå nhö laø daáu chaám heát.

Nhieàu tuaàn sau, toâi trôû laïi. Laàn naøy toâi ñaõ nhôù baøi noùichuyeän; toâi ñaõ coá gaéng toát ñeïp cho ñeán giöõa chöøng khi toâi ñònhtrích vaøi ñoaïn thô ñeå thay ñoåi khoâng khí cho ñeà taøi theâm höùngthuù. Toâi ñaõ taäp dieãn xuaát baøi thô aáy tröôùc taám göông soi roàiñaáy nheù. Hai doøng ñaàu thì suoân seû, roài keá ñeán laø bí, toâi khoângnhôù ñöôïc ñieàu gì tieáp theo. Toâi ñöùng cheát laëng, maët maøy ñoûböøng vaø run leân. Baáy giôø, coù tieáng ôû haäu tröôøng vang ra: “Coâñöøng lo. Toâi seõ ñoïc heát baøi thô cho coâ ñeå coâ coù thì giôø nghó ñeánnhöõng ñieàu muoán noùi theâm”. Nhöng toâi ñaõ bieán maát khoûi buïcgiaûng vaø chan hoøa nöôùc maét ôû trong phoøng roài. Toâi ñaõ khoânglaøm troøn phaän söï vôùi Chuùa vaø vôùi chính mình, vaø toát hôn laøhaõy thoâi khoâng giaûng nöõa. Toâi naèm thöùc khoùc suoát ñeâm ñoù,khoâng chòu môû cöûa cho ngöôøi baïn ñoàng söï muoán vaøo ñeå an uûitoâi. Nhöng toâi nhaát ñònh khoâng boû cuoäc; loøng töï haøo ñaõ khoângcho pheùp toâi töø choái vieäc thuyeát trình vaø toâi ñaõ quen daàn vieäcgiaûng Kinh Thaùnh tröôùc ñaùm ñoâng.

Tuy nhieân, ñoù laø moät quaù trình thaät gian khoå. Toâi vaãnthöôøng thöùc troïn ñeâm tröôùc böõa giaûng, nghó ngôïi veà nhöõng gìcoù theå noùi, roài hoâm sau cuõng thöùc suoát ñeâm ñeå lo sôï veà loái noùidôû teä cuûa mình. Tình traïng buoàn cöôøi naøy cöù taùi dieãn maõi choñeán moät ñeâm noï toâi chaêm chuù quaùn xeùt baûn thaân vaø nhaän ranhöõng sai laàm cuûa mình. Toâi keát luaän raèng ñoù laø do loøng vò kyûvaø chaáp ngaõ maø ra; toâi ñaõ baän taâm nhieàu ñeán nhöõng gì moïingöôøi nghó veà mình. Trong cuoäc huaán luyeän naøy toâi ñaõ nhaänñöôïc ngoïn ñoøn ñaàu tieân ñích ñaùng. Bôûi vaäy, toâi nghó neáu toâithaät söï quan taâm ñeán ñeà taøi ñang thuyeát trình, neáu toâi thaätsöï yeâu meán thính giaû chöù khoâng phaûi coâ Alice La Trobe-Bateman vaø neáu toâi coù theå ñi ñeán möùc khoâng mong caàu (hoàiñoù toâi khoâng duøng töø naøy) thì coù leõ toâi seõ khoûi bò aûnh höôûngvaø seõ höõu ích thöïc söï.

56

Töï truyeän70

Laï luøng laøm sao, töø ñeâm ñoù trôû ñi toâi khoâng coøn bò truïctraëc gì nöõa. Toâi ñaõ quen vieäc böôùc vaøo moät gian phoøng chaätních ngöôøi ôû AÁn Ñoä, vôùi khoaûng boán hay naêm traêm ngöôøi línhtrong ñoù, roài leo leân moät chieác baøn, khieán cho hoï chuù yù, vaøhôn theá nöõa phaûi laøm sao cho hoï chuù yù lieân tuïc. Toâi ñaõ trôûthaønh moät dieãn giaû gioûi vaø thaáy thích dieãn thuyeát, ñeán ñoãimaø ngaøy nay toâi thaät söï thaáy vui thích ôû treân buïc giaûng hônbaát cöù nôi naøo khaùc. Chính ôû Belfast toâi ñaõ vöôït qua khoûi caùckhoù khaên naøy.

Toâi nhôù coù laàn ñaõ thöïc söï töï haøo veà thaønh coâng phithöôøng cuûa mình trong lôùp Kinh Thaùnh ñeâm Chuùa nhaät toåchöùc ôû Lucknow, AÁn Ñoäää, nhieàu naêm sau ñoù. Moät nhoùm caùchuaán luyeän vieân quaân ñoäi thöôøng ñeán moãi Chuùa nhaät ñeå nghetoâi giaûng (cuøng vôùi maáy traêm ngöôøi khaùc) vaø theá laø toâi baétñaàu caûm thaáy töï cao. Toâi keát luaän raèng neáu nhöõng ngöôøithoâng minh nhö vaäy ñaõ ñeán töø Chuùa nhaät naøy sang Chuùanhaät khaùc ñeå nghe toâi giaûng thì chaéc haún laø toâi thaät söï taøigioûi roài; toâi beøn hiu hiu töï ñaéc. Ñeán cuoái loaït baøi giaûng, hoïmôùi taëng toâi moät moùn quaø. Toâi vöøa toång keát xong thì ngöôøitröôûng nhoùm böôùc tôùi phía tröôùc vaø trao cho toâi moät cuoängiaáy daøy, daøi gaàn moät thöôùc, coù thaét daûi baêng roäng maøu xanh,vaø noùi vôùi toâi maáy lôøi nhaõ nhaën. Thaäm chí luùc ñoù toâi vaãn coønquaù nhuùt nhaùt neân khoâng daùm môû cuoän giaáy ngay taïi choãtröôùc maët hoï. Tuy nhieân, khi trôû veà truï sôû ñeâm aáy toâi ñaõ môûdaây baêng ra, vaø trong baûn thaûo tuyeät vôøi naøy coù ghi töøng loãivaên phaïm vaø nhöõng nghóa boùng duøng laãn loän maø toâi ñaõ maécphaûi trong suoát loaït baøi giaûng. Toâi nghó mình ñaõ ñöôïc chöõalaønh vaø vónh vieãn thoaùt khoûi taät töï ñaéc vì hieäu quaû cuûa noù ñaõlaøm toâi cöôøi ñeán chaûy nöôùc maét.

Cuõng nhö caùc dieãn giaû gioûi hoï chæ ghi baøi vaén taét vaø phaànlôùn ñöôïc öùng khaåu noùi ra khi thính giaû gôïi leân cho hoï nhöõngyù töôûng caàn thieát, toâi khoâng ghi hoaøn toaøn ra toác kyù. Toâi nhìnbaøi thuyeát trình vaø noùi: “Coù theå toâi ñaõ baøn veà vaán ñeà ñoù nhö

57

Töï truyeän 71

theá naøy chaêng?”. Neáu baïn coù khieáu ngoân ngöõ thì toâi chaéc raèngbí quyeát ñeå noùi hay laø baïn yeâu meán thính giaû, taïo söï thoaûimaùi cho hoï baèng caùch toû ra dòu daøng, thaân thieän. Toâi khoângbao giôø tìm caùch giaûng daïy ai caû. Toâi noùi vôùi thính giaû nhö noùichuyeän vôùi moät ngöôøi naøo ñoù. Toâi chia seû taâm tö nguyeän voïngvôùi hoï. Toâi khoâng bao giôø toû ra mình hieåu bieát moïi ñieàu. Toâithöôøng baûo: “Ñaây laø nhöõng gì toâi hieåu veà ñieàu ñoù, hieän nay;khi toâi hieåu khaùc hôn, toâi seõ trình baøy theâm vôùi caùc baïn”. Toâikhoâng bao giôø trình baøy chaân lyù (theo möùc hieåu cuûa mình)baèng caùch khieán noù trôû thaønh giaùo ñieàu. Toâi thöôøng noùi vôùihoï: “Naêm ngaøn naêm sau, nhöõng giaùo huaán maø chuùng ta goïi laøtieân tieán naøy seõ coù veû laø baøi hoïc a,b,c daønh cho treû con; ñieàuñoù cho thaáy hieän nay chuùng ta vaãn coøn non nôùt ñeán möùc naøo”.Toâi raát thích phaàn vaán ñaùp ôû cuoái baøi thuyeát trình. Toâi vaãnthöôøng bò bí vaø khoâng ngaïi thöøa nhaän raèng mình khoâng bieátñieàu ñoù. Nhöõng dieãn giaû naøo cöù nghó raèng neáu thöøa nhaänmình thieáu hieåu bieát moät vaán ñeà gì töùc laø laøm giaûm giaù trò cuûamình vaø do theá maø laãn traùnh vaán ñeà hoaëc töï cao töï ñaïi thì hoïcoøn phaûi hoïc nhieàu laém. Ngöôøi nghe bao giôø cuõng thích moätdieãn giaû coù theå nhìn hoï vaø noùi: “Ôn Chuùa, toâi khoâng bieát gì veàvaán ñeà naøy caû.”

Laïi noùi veà chuyeän ôû Belfast. Thöôïng caáp thaáy raèng toâi coùkhaû naêng cöùu roãi linh hoàn, vaø toâi ñaõ laäp ñöôïc thaønh tích toátñeán möùc coâ Sandes gôûi thö môøi toâi ñeán laøm vieäc vôùi coâ ôû TraïiThöïc taäp Phaùo binh thuoäc mieàn Trung Ireland vaø ñöôïc huaánluyeän theâm ôû ñoù. Ñaây laø moät vuøng queâ xanh töôi deã meán vaøtoâi khoâng bao giôø queân ngaøy toâi ñeán ñoù. Tuy nhieân, duø phongcaûnh xinh ñeïp nhöng aán töôïng roõ reät nhaát nôi toâi laïi laø tröùng.Ñaâu ñaâu cuõng thaáy tröùng laø tröùng. Tröùng trong boàn taém;tröùng trong xoong chaûo; tröùng trong caùc ngaên keùo ôû baøn trangñieåm cuûa toâi; tröùng trong caùc hoäp ôû döôùi giöôøng. Neáu toâi nhôùñuùng thì trong nhaø sôû coù ñeán moät traêm ngaøn quaû tröùng vaøphaûi ñeå chuùng trong moät loaïi thuøng chöùa lôùn. Toâi thaáy moãi

58

Töï truyeän72

ñeâm chuùng toâi ñaõ duøng 72 taù tröùng cho quaùn aêên ôû traïi Binhsó, vaø vì chuùng toâi phuïc vuï ba traïi trong quaän ñoù, neân chuùngtoâi ñaõ duøng tröùng nhieàu voâ keå. Do theá, tröùng laø tröôùc heát moïisöï — chæ sau Kinh Thaùnh maø thoâi.

Moãi saùng, sau moät giôø ngoài yeân laëng ñoïc Kinh Thaùnh döôùicoät caây ngoaøi ñoàng noäi, vieäc ñaàu tieân cuûa toâi laø nöôùng baùnhngoït — haøng traêm chieác — ñeå ñeán chieàu chaát leân xe ngöïa (chæcoù moät con löøa duøng keùo xe) roài ñöa ñeán caùc caên leàu, nôi maøbinh só tuï taäp ban ñeâm. Moät ngaøy noï chuù löøa aáy ñaõ laøm toâi xaáuhoå quaù chöøng. Khi ñang vui veû ñaùnh xe doïc theo moät con ñöôøngqueâ, treân xe chaát ñaày baùnh ngoït, toâi nghe moät ñoaøn phaùo binhñang treân ñöôøng tieán veà phía toâi. Toâi voäi vaøng laùi xe vaøo leà,nhöng con löøa quyû quaùi cöù ghì chaët boán chaân xuoáng ñaát khoângnhuùc nhích. Doã daønh, roi voït ñeàu voâ hieäu. Ñoaøn phaùo binhdöøng caùch toâi maáy böôùc. Caùc só quan heùt leân baûo toâi traùnh,nhöng toâi khoâng laøm gì ñöôïc; vaø cuoái cuøng moät toaùn lính ñaõtieán ñeán kheânh caû chieác xe, toâi vaø con löøa ñem neùm xuoángmöông; roài hoï ñi thaúng. Theá laø nhöõng ngöôøi lính phaùo binhkhoâng ngôùt keå laïi taán kòch aáy. Hoï reâu rao raèng baùnh ngoït cuûatoâi naëng quaù neân con löøa ñi khoâng noåi, vaø hoï thöôøng ñi caø nhaécvaøo leàu roài baûo toâi raèng bò baùnh cuûa toâi rôùt truùng chaân. Toâi ñaõquen daàn vôùi tieáng noå cuûa caùc khaåu phaùo vaø chuyeän ngöôøi línhbò uø tai trong nhöõng buoåi chieàu baén phaùo. Toâi quen daàn vôùinhöõng chuyeän say söa, bieát caùch thaûn nhieân vôùi nhöõng ngöôøisay cuõng nhö bieát caùch ñoái xöû vôùi hoï; tuy nhieân, toâi khoâng baogiôø quen noåi moùn tröùng chieân, ñaëc bieät laø khi duøng keøm vôùi ca-cao. Toâi nghó raèng toâi ñaõ baùn tröùng, ca-cao vaø thuoác ñieáu nhieàuhôn phaàn ñoâng nhöõng ngöôøi khaùc.

Ñoù laø nhöõng ngaøy thaùng baän roän nhöng haïnh phuùc. Toâiñaõ yeâu meán coâ Sandes, vì coù ai maø khoâng yeâu meán coâ cô chöù?Toâi thöông coâ vì coâ xinh ñeïp, coù nghò löïc tinh thaàn, thaâm hieåuKinh Thaùnh, thaáu ñaùo nhaân tình theá thaùi, vaø cuõng vì coâ coùtính haøi höôùc teá nhò. Toâi thöông coâ nhaát laø vì toâi ñaõ bieát ra

59

Töï truyeän 73

raèng coâ thaät söï thöông toâi. Toâi ñaõ nguû chung phoøng vôùi coâtrong ngoâi nhaø nhoû troâng raát buoàn cöôøi, laø nôi chuùng toâi truùnguï. Cho ñeán giaây phuùt naøy toâi vaãn coù theå thaáy hình aûnh coânaèm nguû luùc saùng sôùm vôùi chieác vôù ñen che maét ñeå ngaên aùnhsaùng. Coâ coù nhöõng quan ñieåm roäng raõi vaø lôùn lao raát nhieàuhôn nhöõng ngöôøi coäng söï. Toâi coøn nhôù coâ thöôøng nhaùy nhaùymaét nhìn hoï vaø khoâng noùi gì. Taát caû chuùng toâi ñeàu coá heát söùcñeå cöùu vôùt caùc linh hoàn, coøn coâ thì troâng nom, mong moûichuùng toâi thaønh coâng vaø chæ baûo nhöõng gì caàn thieát. Tuynhieân, toâi cuõng bieát raèng coâ thöôøng troâng nom vôùi veû heát söùchaøi loøng trong khi chuùng toâi noã löïc phaán ñaáu.

Moät laàn noï, coâ ñaõ laøm toâi thaät söï söûng soát, vaø toâi chaécñieàu ñoù ñaõ khieán toâi baét ñaàu thaéc maéc trong loøng vaø veà sauñaõ giuùp toâi thoaùt khoûi caùc chöôùng ngaïi cuûa giaùo ñieàu thaànhoïc. Trong ba tuaàn leã, toâi ñaõ heát söùc coá gaéng ñeå cöùu roãi linhhoàn cuûa moät ngöôøi lính hoaøn toaøn thaáp keùm, xaáu xa, baån thæu.Anh ta laø ngöôøi maø ôû Anh goïi laø “moät phaàn töû nguy hieåm” —moät ngöôøi lính xaáu vaø moät con ngöôøi toài teä. Toâi ñaõ chôi baøivôùi anh ta ñeâm naøy qua ñeâm khaùc (anh ta thích theá) vaø toâi ñaõdoã daønh anh ñi döï caùc buoåi giaûng Kinh Thaùnh thì anh ta cuõngchòu. Nhöng khi toâi yeâu caàu anh ta ñeå cho ñöôïc cöùu roãi thì voâhieäu. Coâ Elise Sandes ñaõ troâng nom söï vieäc moät caùch vuiloøng cho ñeán khi döôøng nhö coâ thaáy raèng nhö theá laø ñaõ ñuû.Neân moät ñeâm noï coâ goïi toâi ñeán choã coâ ñang ñöùng beân moätchieác döông caàm trong gian leàu chaät ních ngöôøi, vaø xaûy racuoäc ñoái thoaïi nhö sau:

“Alice naøy, em thaáy ngöôøi ñaøn oâng ñaèng kia chöù?” coâ neâuvaán ñeà cuûa toâi ra.

“Vaâng, phaûi yù coâ muoán noùi ñeán ngöôøi maø em ñaõ cuøng chôibaøi cho ñeán nay?”

“Naøy, cöng, em haõy nhìn traùn anh ta xem?” Toâi nhìn vaøbaûo raèng noù coù veû thaáp quaù. Coâ gaät ñaàu ñoàng yù.

60

Töï truyeän74

“Baây giôø haõy nhìn ñoâi maét anh ta. Coù gì laï khoâng?”

Toâi ñaùp, “Hai con maét coù veû gaàn nhau quaù.”

“Ñuùng. Coøn caèm vaø ñaàu anh ta hình gì?”

“Nhöng anh ta khoâng coù caèm, coøn ñaàu thì raát nhoû vaø troønvo,” toâi noùi maø loøng hoaøn toaøn boái roái.

“AØ, theá thì, Alice thaân meán, taïi sao khoâng giao anh ta laïicho Chuùa?” Noùi xong, coâ böôùc ñi. Keå töø ñoù, toâi ñaõ giao nhieàungöôøi laïi cho Thöôïng Ñeá.

Giôø ñaây, toâi xin tieáp tuïc ghi raèng hoài ñoù toâi ñaõ tin vaøo söïhoaùn caûi cuûa con ngöôøi thì ngaøy nay toâi vaãn tin vaøo söï hoaùn caûicuûa con ngöôøi. Hoài ñoù toâi ñaõ tin vaøo quyeàn naêng cöùu roãi cuûaÑöùc Christ thì ngaøy nay toâi coøn tin moät ngaøn laàn hôn vaøoquyeàn naêng cöùu roãi cuûa Ngaøi. Toâi bieát raèng ngöôøi ta coù theåhoaùn caûi nhöõng sai laàm trong caùch soáng cuûa hoï; vaø heát laàn naøyñeán laàn khaùc toâi ñaõ thaáy hoï tìm ra ñöôïc chaân tính nôi chínhhoï, ñieàu maø Thaùnh Paul goïi laø “Ñöùc Christ ôû trong baïn, nguoànhy voïng vinh quang.” Nhôø hieåu bieát ñieàu ñoù neân toâi tin chaécvaøo söï cöùu roãi vónh vieãn cuûa toâi vaø toaøn nhaân loaïi. Toâi bieátraèng Ñöùc Christ voán haèng soáng vaø chuùng ta vaãn soáng trongNgaøi; bieát raèng Thöôïng Ñeá laø Ñaáng Cha Laønh cuûa chuùng ta vaøtrong Cô Tieán Hoùa vó ñaïi cuûa Ngaøi moïi linh hoàn ñeàu cuoái cuøngtìm ñöôïc con ñöôøng veà vôùi Ngaøi. Toâi bieát raèng nguoàn soángChrist trong taâm con ngöôøi coù theå ñöa taát caû töø söï cheát ñeán söïbaát töû. Toâi bieát raèng bôûi vì Ñöùc Christ voán haèng soáng neânchuùng ta cuõng haèng soáng nhö Ngaøi vaø ñöôïc cöùu roãi baèng söïsoáng cuûa Ngaøi. Tuy nhieân, toâi vaãn thöôøng nghi vaán veà nhöõngphöông caùch cöùu roãi cuûa con ngöôøi vaø tin raèng con ñöôøng cuûaThöôïng Ñeá thöôøng laø toát nhaát. Toâi tin raèng Ngaøi thöôøng ñeå chochuùng ta tìm con ñöôøng cuûa chính mình ñeå trôû veà, vaø bieát raèngtrong taát caû chuùng ta coù moät phaàn cuûa Ngaøi, noù voán baát töû vaøñöa ñeán söï hieåu bieát. Toâi bieát raèng khoâng coù gì trong caøn khoânvuõ truï naøy coù theå ngaên caùch tình thöông cuûa Thöôïng Ñeá vôùi con

61

Töï truyeän 75

cuûa Ngaøi. Toâi bieát raèng Ngaøi tieáp tuïc quan phoøng “cho ñeán khingöôøi haønh höông meät moûi cuoái cuøng ñaõ tìm ñöôïc con ñöôøngtrôû laïi queâ xöa.” Toâi bieát raèng moïi söï ñeàu maõi maõi phuø trôï chonhöõng ai yeâu thöông Thöôïng Ñeá, töùc laø khoâng phaûi chuùng tayeâu thöông moät Ñaáng Thaàn linh tröøu töôïng naøo ôû xa xaêm, maølaø yeâu thöông ñoàng baøo mình. Yeâu thöông ñoàng baøo mình laøbaèng chöùng — coù leõ khoâng roõ reät, nhöng chaéc chaén — raèngchuùng ta yeâu thöông Thöôïng Ñeá. Coâ Elise Sandes ñaõ daïy toâiñieàu ñoù baèng cuoäc soáng cuûa coâ, tình thöông cuûa coâ, trí tueä vaø söïthoâng hieåu cuûa coâ.

Thôøi gian toâi ôû Ireland khoâng laâu laém nhöng thaät thuù vò.Tröôùc ñaây toâi chöa töøng ôû Ireland vaø laàn naøy phaàn lôùn thôøi giantoâi ôû Dublin vaø Traïi Currach, khoâng maáy xa Kildare. Chínhtrong thôøi gian ôû Currach toâi ñaõ laøm moät coâng vieäc heát söùc laïthöôøng maø neáu gia ñình toâi bieát ñöôïc chaéc hoï ñaõ phaûi kinhkhuûng laém. Toâi khoâng bieát laø toâi coù neân traùch hoï hay khoâng. Xinquí baïn nhôù cho raèng noùi cho cuøng hoài aáy toâi chæ môùi hai möôihai, vaø thieáu nöõ thôøi ñoù khoâng ñöôïc töï do nhö hieän nay.

Luùc ñoù, coù moät ñoaøn quaân cuûa Phaùo binh Kî maõ Hoaønggia ñoùng ôû Newbridge Barracks, vaø caùc binh só trong ñoaøn(maø toâi coù gaëp ôû traïi huaán luyeän vaøo muøa heø) hoï ñaõ yeâu caàutoâi moãi chieàu ñeán giaûng ôû ñoù, trong Phoøng Tieát ñoä Quaân ñoäi.Töùc laø ñeán ñoù luùc 6 giôø chieàu vaø trôû veà raát khuya; bôûi vì ngöôøita cho pheùp toâi môû buoåi giaûng Kinh Thaùnh trong phoøng Tieátñoä sau khi caêng-tin ñaõ ñoùng cöûa. Sau khi baøn baïc kyõ, moïingöôøi quyeát ñònh raèng toâi coù theå nhaän lôøi môøi, vaø moãi toái toâicôõi xe ñaïp ñeán ñoù, sau buoåi cheø cheùn say söa be beùt cuûa binhsó maø ngöôøi Anh goïi laø “high tea”. Khoaûng töø 11 giôø ñeán nöûañeâm toâi môùi quay veà, coù hai binh só theo hoä toáng; moãi toái hoïsaép ñaët ngöôøi naøo seõ ñöa toâi veà vaø caáp giaáy pheùp caàn thieát.Toâi khoâng bao giôø bieát ñöôïc ngöôøi hoä toáng toâi laø moät binh sóCoâng giaùo ñöùng ñaén, ñaùng tin caäy, hay laø moät anh chaøng thoâloã tuïc taèn. Toâi chaéc laø hoï ñaõ baét thaêm ñeå choïn ngöôøi naøo seõ

62

Töï truyeän76

ñöa toâi veà, vaø neáu thaêm truùng moät bôïm nhaäu thì ngaøy ñoù caùcñoàng ñoäi chu ñaùo cuûa anh seõ caån thaän ngaên ngöøa, khoâng choanh ta ñeán caêng-tin. Duø sao, cuõng xin quí baïn haõy hình dungmoät thieáu nöõ vôùi neà neáp thôøi Victoria ñöôïc giöõ gìn kyõ löôõngkinh khuûng, moãi ñeâm ñi xe ñaïp veà nhaø sôû vôùi hai chaøng línhqueøn maø coâ ta khoâng bieát ra laøm sao caû. Vaäy maø khoâng heà coùlaàn naøo, lôøi noùi naøo ñaõ xuùc phaïm ñeán ngöôøi thieáu nöõ toân thôøthanh giaùo kia, vaø toâi ñaõ thích ñieàu ñoù bieát bao !

Toái naøo nhöõng ngöôøi lính ôû caêng-tin cuõng ñeán phoøng giaûnggaëp toâi. Toâi khoâng coá môøi hoï ñeán döï, nhöng chuùng toâi raát hoøahaûo. Ñaây laø nôi toâi ñaõ hoïc ñöôïc caùch phaân bieät nhöõng haïngngöôøi say. Dó nhieân, coù haïng say söa quaäy phaù vaø coù nhieàutraän say röôïu ñaùnh nhau maø toâi ñaõ lao vaøo can giaùn — khoângbao giôø bò thöông, nhöng chaéc raèng ñaõ laøm hoï böïc mình. Haïngnaøy khoâng heà gaây phieàn phöùc gì cho toâi, vaø toâi cuõng khoâng bòtoån haïi gì khi can thieäp. Caùc Quaân caûnh vaãn thöôøng hoanngheânh söï giuùp ñôõ cuûa toâi ñeå daøn xeáp binh lính; toâi haàu nhöñaõ trôû thaønh chuyeân gia trong vaán ñeà naøy. Roài ñeán haïng sayröôïu toáng tình, maø toâi raát sôï. Toâi khoâng bao giôø bieát anh ta seõlaøm hay noùi gì, nhöng luoân luoân toâi giöõ moät caùi gheá hay caùibaøn giöõa toâi vaø anh ta. Caùc nhaø thuaàn hoùa sö töû thaáy raèng ñaëtmoät caùi gheá chaéc chaén giöõa hoï vaø moät chuù sö töû caùu kænh laøraát höõu ích; vaø trong tröôøng hôïp cuûa keû say röôïu toáng tình thìtoâi coù theå hoaøn toaøn tin töôûng maø ñeâà nghò caùch naøy. Ngöôøisay laàm lì döõ tôïn thì khoù giaûi quyeát hôn raát nhieàu, nhöngkhoâng thöôøng coù. Ngöôøi ta cuõng hoïc caùch phaân bieät nhöõngngöôøi maø côn say aûnh höôûng ñoâi chaân, vaø nhöõng ngöôøi maøphaàn ñaàu bò aûnh höôûng, vaø caùch ñoái xöû vôùi moãi haïng cuõngkhaùc nhau. Trong khi laøm vieäc giöõa caùc binh só, nhieàu laàn toâiñaõ ñöôïc Quaân caûnh yeâu caàu giuùp hoï ñöa moät ngöôøi lính sayyeân laëng veà traïi. Hoï thöôøng laùnh maët nhöng ôû raát gaàn, vaø baáygiôø ngöôøi ta thaáy quang caûnh toâi vaø ngöôøi lính say söa loaïngchoaïng ñi doïc theo ñöôøng. Coù leõ, quí baïn coù theå töôûng töôïng

63

Töï truyeän 77

ñöôïc noãi kinh hoaøng cuûa coâ toâi neáu baø chöùng kieán ñöôïc nhöõngböôùc tieán loaïng choaïng naøy. Tuy nhieân, toâi ñaõ laøm ñieàu naøyhoaøn toaøn “vì Chuùa Jesus” vaø chöa coù laàn moät ngöôøi lính naøotoan coù haønh ñoäng thoâ bæ caû. Tuy nhieân, chaéc haún toâi seõkhoâng thích thaáy moät ñöùa con gaùi toâi ôû trong tình traïngtöông töï, vaø haún toâi ñaõ caûm thaáy raèng “ñieàu gì toát cho ngoãngmeï thì khoâng phaûi bao giôø cuõng toát cho ngoãng con.”

Coâng vieäc cuûa toâi thaät ña daïng: giöõ soå saùch, caém hoatrong caùc phoøng ñoïc saùch, vieát thö cho binh só, khoâng ngôùt toåchöùc hoäi giaûng Kinh Thaùnh, chuû toïa caùc buoåi caàu nguyeän haøngngaøy, nghieân cöùu cuoán Kinh Thaùnh cuûa toâi moät caùch caàn maãnvaø raát, raát gioûi. Toâi ñaõ mua moïi loaïi saùch naøo coù theå giuùp toâithuyeát giaûng toát hôn, nhö laø Nhöõng Böôùc daønh cho Nhaø Thuyeátgiaùo, Nhöõng Baøi noùi chuyeän daønh cho Giaûng vieân, Caùc Baøigiaûng cho caùc Moân ñoà, Phaùc thaûo cho caùc Phuïng söï vieân (toâiñaõ coù nhöõng cuoán saùch nhan ñeà treân) vaø nhöõng cuoán khaùccuõng coù nhan ñeà haáp daãn töông töï. Toâi vaãn ñaõ coù yù muoán xuaátbaûn moät cuoán töïa ñeà YÙ töôûng cho nhöõng Ngöôøi Khôø, vaø thaämchí ñaõ vieát phaàn ñaàu, nhöng khoâng thöïc hieän ñöôïc. Coù theånoùi raèng toâi raát thuaän thaûo vôùi caùc baïn ñoàng söï. Maëc caûm töïty naëng neà ñaõ luoân luoân khieán toâi khaâm phuïc hoï, vaø theá laøkhoâng ai ganh tî vôùi toâi caû.

Moät saùng noï, coâ Elise Sandes nhaän ñöôïc moät böùc thö maøtoâi thaáy noù laøm cho coâ heát söùc lo laéng. Theodora Schofield,ngöôøi chuû nhieäm coâng vieäc ôû AÁn Ñoä ñaõ khoâng ñöôïc khoûe, vaødöôøng nhö neân ñeå cho coâ aáy veà nghæ. Tuy nhieân, döôøng nhökhoâng coù ai raûnh ñeå ñeán thay theá. Chính coâ Sandes thì tuoåi ñaõcao, coøn coâ Eva Maguire cuõng khoâng raûnh. Vôùi tính thaúng thaénthöôøng ngaøy, coâ Sandes baûo raèng neáu coù tieàn thì coâ seõ phaùi toâiñi, bôûi vì “duø em chöa ñöôïc gioûi laém nhöng coù em vaãn toát hônkhoâng coù ai caû.” Thôøi ñoù ñi AÁn Ñoä raát toán keùm, maø coâ Sandescoøn phaûi traû phí toån cho coâ Theo trôû veà. Vôùi tính töï maõn toângiaùo thöôøng leä, toâi noùi, “Neáu Chuùa muoán em ñi thì Ngaøi seõ gôûi

64

Töï truyeän78

cho tieàn.” Coââ nhìn toâi nhöng khoâng moät lôøi bình phaåm. Vaøi bangaøy sau, khi chuùng toâi ñang aên ñieåm taâm, toâi nghe coâ keâu leân,sau khi môû moät böùc thö. Roài coâ ñöa phong bì cho toâi. Trong ñoùkhoâng coù thö vaø cuõng khoâng ghi ai gôûi. Tuy nhieân, beân trong laïicoù moät taám ngaân phieáu naêm traêm baûng Anh vôùi maáy chöõ, “Chocoâng vieäc ôû AÁn Ñoä” vieát ngang qua taám phieáu. Caû chuùng toâikhoâng ai bieát tieàn ñoù töø ñaâu ñeán, maø chæ nhaän noù nhö laø tröïctieáp töø chính Thöôïng Ñeá. Theá laø giaûi quyeát ñöôïc tieàn veù taøu; coâbeøn hoûi laïi xem toâi coù muoán vì coâ maø laäp töùc qua AÁn Ñoä haykhoâng, ñoàng thôøi baûo raèng dó nhieân laø toâi chöa ñöôïc gioûi maáy,nhöng luùc ñoù coâ khoâng coù ai khaùc ñeå phaûi ñi. Ñoâi khi toâi töï hoûicoù phaûi Chaân sö toâi Ngaøi ñaõ gôûi soá tieàn ñoù hay khoâng. Ñieàu caàncaàn yeáu laø toâi phaûi qua AÁn Ñoäää ñeå hoïc moät soá baøi hoïc nhaát ñònh,vaø ñeå doïn ñöôøng cho coâng vieäc maø Ngaøi ñaõ noùi qua nhieàu naêmtröôùc ñaây raèng toâi coù theå laøm cho Ngaøi. Toâi khoâng bieát ñieàu ñoùvaø thaäm chí toâi khoâng bao giôø hoûi Ngaøi vieäc ñoù, bôûi vì noù khoângphaûi laø ñieàu quan troïng.

Toâi vieát thö cho gia ñình toâi hoûi xem toâi coù theå ñi haykhoâng — nguï yù raèng daàu sao thì toâi cuõng ñi, nhöng toâi muoánlaøm theá cho phaûi ñaïo vaø ít ra cuõng toû ra lòch söï. Coâ toâi, coâClare Parsons, vieát thö noùi raèng coâ taùn thaønh vieäc ñoù neáu toâicoù veù taøu khöù hoài — vaø theá laø toâi ñöôïc moät veù taøu khöù hoài.Roài toâi ñi Luaân Ñoân ñeå mua haønh trang ñi AÁn Ñoä; baáy giôø toâikhoâng thieáu tieàn, neân toâi ñaõ mua moïi thöù toâi caàn, moät caùchthaät thích thuù. Chaéc chaén laø toâi ñaõ “tieâu pha thoaûi maùi”.Nhöng baát ngôø laøm sao, khi chieác röông ñöïng ñoà môùi cuûa toâiñeán thaønh phoá Quetta, tænh Baluchistan (Pakistan) thì toâithaáy ñoà ñaïc trong röông bò maát heát vaø thay vaøo ñoù laø nhöõnggieû raùch baån thæu. Cuõng may laø toâi ñaõ ñem theo mình nhieàumoùn; tuy nhieân, ñoù laø baøi hoïc ñaàu tieân cho toâi thaáy raèng caùcsöï vaät trong ñôøi naøy ñeàu taïm thôøi. Nhöng cuõng caùi taät thíchquaàn aùo (vaø cho ñeán nay toâi vaãn coøn thích) neân toâi ñaõ gôûi thöxin nhöõng moùn khaùc.

65

Töï truyeän 79

Em vaø coâ toâi ñaõ ra tieãn toâi ôû beán taøu Tilbury, vaø phaûinhaän raèng toâi chöa bao giôø thích thuù ñieàu gì baèng cuoäc duhaønh laâu ba tuaàn ñeán Bombay laàn ñoù. Cuõng nhö taát caû nhöõngngöôøi thuoäc cung Song Nam, toâi vaãn luoân luoân thích du lòch;vaø baáy giôø toâi cuõng laø moät thieáu nöõ thaät hôïm hónh, neân laáylaøm haõnh dieän raèng caùi gheá xeáp cuûa toâi (do moät oâng döôïngmöôùn cho) coù ghi töôùc hieäu cuûa toâi treân ñoù. Ñuùng laø keû thieåutrí thích chuyeän nhoû nhaët, vaø hoài ñoù trí tueä cuûa toâi coøn raátnoâng caïn — thaät söï coøn nguû yeân.

Toâi coøn nhôù raát roõ chuyeán ñi ñaàu tieân aáy. Ngoài cuøng baønvôùi toâi trong phoøng aên coøn coù hai ngöôøi phuï nöõ khaùc, vaø naêmngöôøi ñaøn oâng coù veû giaøu coù vaø heát söùc saønh ñieäu. Hoï toû rathích ba ngöôøi phuï nöõ chuùng toâi, nhöng toâi thì heát söùc kinh sôïhoï. Hoï noùi chuyeän baøi baïc vaø ñua ngöïa; hoï uoáng raát nhieàu röôïumaïnh; hoï chôi baøi vaø — teä hôn nöõa laø — hoï khoâng bao giôø caàunguyeän khi aên. Böõa aên ñaàu tieân ñaõ laøm toâi ngaïc nhieân vaø söõngsôø. Sau böõa aên tröa, toâi veà phoøng vaø heát söùc caàu nguyeän ñeå coùñuû söùc maïnh vaø laøm ñieàu phaûi. Ñeán böõa aên chieàu thì toâi maátheát can ñaûm vaø phaûi caàu nguyeän theâm nöõa. Tuy nhieân, keát quaûlaø buoåi ñieåm taâm saùng hoâm sau toâi ñaõ noùi leân ñöôïc, toâi choïn luùccaû naêm ngöôøi ñaøn oâng noï coù maët ôû phoøng aên, nhöng hai coâ gaùikia chöa ñeán. Toâi hoaøn toaøn heát söùc sôï seät vaø heát söùc ngöôïngnghòu, nhöng toâi ñaõ laøm ñieàu maø toâi nghó laø Chuùa Jesus seõ laøm.Toâi nhìn hoï vaø noùi vôùi gioïng mau leï vaø boái roái: “Toâi khoâng uoángröôïu vaø khoâng khieâu vuõ; toâi khoâng chôi baøi vaø cuõng khoâng ñixem saân khaáu; toâi bieát quí vò seõ gheùt toâi, neân toâi nghó raèng toáthôn laø toâi ñeán moät baøn aên khaùc.” Moät söï im laëng naëng neà baotruøm chuùng toâi. Roài moät ngöôøi trong hoï (oâng naøy raát nhieàungöôøi bieát teân tuoåi neân toâi khoâng neâu ra ôû ñaây) beøn ñöùng daäy,nghieâng mình ngang qua baøn, chìa tay ra vaø noùi, “Naøo, baét tay.Neáu coâ keát baïn vôùi chuùng toâi thì chuùng toâi cuõng keát baïn vôùi coâvaø chuùng toâi seõ coá heát söùc ñeå xöû söï thaät ñuùng ñaén.” Theá laø toâicoù ñöôïc moät chuyeán ñi heát söùc vui thích. Hoï ñaõ ñoái vôùi toâi toát66

Töï truyeän80

ñeïp khoâng theå töôûng, neân toâi vaãn nhôù ñeán hoï vôùi loøng thieäncaûm vaø bieát ôn. Ñoù laø chuyeán ñi toát ñeïp nhaát cuûa toâi, bôûi vìtrong naêm naêm toâi ñaõ qua laïi London vaø Bombay saùu laàn, neântoâi cuõng coù ít nhieàu kinh nghieäm. Quí oâng naøy coù thaáy thuù vòhay khoâng thì ñoù laø chuyeän khaùc, nhöng hoï khoâng bao giôø queânñoái xöû töû teá vôùi toâi. Veà sau, moät ngöôøi trong hoï ñaõ gôûi cho toâinhieàu saùch toân giaùo ñeå duøng cho moät Traïi Binh só. Moät ngöôøikhaùc thì gôûi cho moät taám ngaân phieáu thaät nhieàu tieàn, coøn moätngöôøi khaùc nöõa, raát coù theá löïc trong ngaønh hoûa xa, ñaõ gôûi chotoâi moät chieác veù mieãn phí treân tuyeán Hoûa xa Baùn ñaûo Ñaïïi AÁnmaø toâi vaãn duøng luoân hoài coøn ôû AÁn Ñoä.

Khi ñeán Bombay, toâi cöù töôûng laø seõ ñoåi taøu ôû ñoù ñeå leântaøu AÁn Ñoä thuoäc Anh ñi Karachi, roài ñeán Quetta, tænhBaluchistan. Duø veà sau toâi cuõng coù ñi theo loä trình keå treân,nhöng luùc ñoù thì khoâng. Toâi nhaän moät böùc ñieän chôø saün baûotoâi haõy rôøi Bombay vaø ñi chuyeán xe toác haønh ñeán Meerutthuoäc mieàn Trung AÁn. Toâi sôï quaù. Toâi ñaõ bao giôø ñi du lòchmoät mình trong ñôøi toâi ñaâu. Toâi ñang ñeán moät chaâu luïc maøtoâi khoâng heà quen bieát moät ngöôøi naøo; khoâng nhöõng toâi phaûiñoåi veù taøu thuûy ñi Karachi maø toâi coøn phaûi mua veù xe löûa ÑaïiAÁn ñeå ñi Meerut. Gioáng nhö moät chuù boà caâu thuaàn döôõng, toâiñaõ ñeán vôùi Hoäi Phuï Nöõ Treû Coâng giaùo, nôi toâi ñöôïc moïïi ngöôøiñoái xöû toát ñeïp vaø quan taâm lo laéng moïi beà. Xin quí ñoäc giaûnhôù cho raèng baáy giôø toâi coøn treû, ñeïp, vaø caùc thieáu nöõ thôøi ñoùcuõng khoâng heà laøm nhöõng ñieàu toâi laøm.

ÔÛ ga xe löûa Bombay toâi ñaõ ñöôïc daïy doã qua moät kinhnghieäm ñaày tình ngöôøi. Kinh nghieäm ñoù ñeán ñeå chöùng toûraèng, con ngöôøi voán toát ñeïp nhö theá naøo — laø ñieàu maø quíbaïn löu yù thaáy toâi coù theå chöùng minh vaø seõ chöùng minh trongtrong quyeån saùch naøy. Nhö quí baïn ñaõ roõ, luùc ñoù toâi laø moät keûhoaøn toaøn töï haøo veà ñöùc haïnh cuûa mình, duø toâi coù nhieàu thieänchí. Haàu nhö toâi ñaõ soáng quaù söùc toát ñeïp vaø chaéc haún laø ñaõthaùnh thieän ñeán möùc ñuû ñeå cho ngöôøi ta gheùt. Toâi khoâng heà

67

Töï truyeän 81

tham gia caùc sinh hoaït dieãn ra treân taøu thuûy maø cöù nghieâmnghò ñi daïo treân boong vôùi cuoán Kinh Thaùnh roäng khoå treântay. Keå töø khi toâi rôøi London, treân taøu coù moät ngöôøi maø toâiraát gheùt. OÂng ta laø söùc soáng treân taøu; haèng ngaøy oâng ta ñieàuhaønh soøng baïc, toå chöùc khieâu vuõ vaø saép ñaët caùc maøn trìnhdieãn. OÂng ta chôi baøi vaø uoáng raát nhieàu röôïu Whisky phasoda. Trong suoát cuoäc haønh trình ba tuaàn leã toâi luoân luoântroâng chöøng oâng ta moät caùch khinh bæ. Döôùi caùi nhìn cuûa toâi,oâng ta ñuùng laø quæ söù. OÂng ta coù noùi chuyeän vôùi toâi ñaâu moät,hai laàn nhöng toâi ñaõ toû ra raèng toâi khoâng muoán dính líu gìñeán oâng ta caû. Ngaøy hoâm aáy, trong khi toâi ñang ñôïi taøu trongnhaø ga lôùn ôû Bombay vöøa lo sôï vöøa öôùc gì toâi khoâng ñeán ñaây,thì oâng ta ñeán vaø baûo toâi, “Chaùu gaùi aï, chaùu ñaõ toû ra roõ raønglaø khoâng thích chuù, nhöng chuù coù moät ñöùa con gaùi ôû tuoåi chaùuvaø chuù seõ phaûi hoái haän neáu ñeå cho noù ñi du lòch moät mình ôûAÁn Ñoä naøy. Duø chaùu coù thích hay khoâng, chaùu cuõng haõy chæcho chuù toa taøu cuûa chaùu. Chuù muoán xem qua nhöõng ngöôøiñoàng haønh vôùi chaùu, vaø quyeát ñònh cuûa chuù seõ raát coù ích chochaùu. Chuù cuõng seõ ñöa chaùu ñi duøng böõa ôû nhöõng nhaø ga mìnhphaûi xuoáng aên”. Toâi khoâng bieát ñaõ hieåu nhö theá naøo, nhöngluùc ñoù toâi nhìn thaúng vaøo oâng ta vaø noùi, “Chaùu sôï laém. Xinchuù haõy troâng nom duøm chaùu.” OÂng ñaõ giuùp ñôõ toâi raát chuñaùo, vaø toâi coøn nhôù hình aûnh cuoái cuøng cuûa oâng, maëc boä ñoànguû vôùi chieác aùo khoaùc ñang ñöùng treân moät giao loä xe löûa luùcnöûa ñeâm; oâng ñaõ cho tieàn ngöôøi baûo veä ñeå troâng nom toâi vìoâng khoâng theå ñi cuøng ñöôøng vôùi toâi xa hôn nöõa.

Ba naêm sau, toâi coù ñeán Rhanikhet trong daõy nuùi Hi-maõ ñeåmôû moät Traïi Binh só môùi ôû ñoù. Moät ngöôøi chaïy giaáy töø moätquaän beân ngoaøi ñaõ ñeán mang theo böùc thö ngaén cuûa baïn oângnaøy, yeâu caàu toâi haõy ñeán thaêm oâng ta vì oâng ta saép maát vaø ñangcaàn moät söï giuùp ñôõ tinh thaàn. OÂng ñaõ yeâu caàu toâi ñeán. Ngöôøibaïn ñoàng söï ñaõ khoâng chòu ñeå toâi ñi; baø aáy laø moät ngöôøi giaùmhoä cuûa toâi vaø ñaõ thaáy heát söùc lo ngaïi chuyeän naøy. Toâi khoâng ñi,

Töï truyeän82

vaø oâng ta ñaõ cheát trong coâ ñôn. Toâi cöù aân haän maõi — nhöng toâibieát laøm sao ñöôïc? Truyeàn thoáng, tuïc leä vaø baø giaùm hoä, taát caûñaõ ngaên caûn toâi; tuy nhieân, toâi ñaõ caûm thaáy raát khoå taâm vaø baátlöïc. Treân ñöôøng töø Bombay ñeán Meerut, trong moät böõa côm toáinoï, oâng ñaõ noùi thaúng vôùi toâi raèng toâi khoâng thaùnh thieän vaøñaùng töï haøo nhö beà ngoaøi cuûa toâi, vaø oâng nghó moät ngaøy kia toâiseõ thaáy ra raèng toâi vaãn laø moät con ngöôøi. Hoài ñoù oâng ta ñangñaém chìm trong nhöõng noãi khoù khaên maø toâi laïi khoâng coá gaénggiuùp ñôõ oâng. OÂng ñaõ trôû laïi AÁn Ñoä töø Anh quoác, nôi maø oâng ñaõphaûi ñöa vôï vaøo nhaø thöông ñieân; ñöùa con trai ñoäc nhaát cuûaoâng vöøa bò gieát vaø ñöùa con gaùi duy nhaát boû troán theo moät ngöôøiñaøn oâng coù vôï. OÂng khoâng coøn ai trong ñôøi. OÂng khoâng caàn gìnôi toâi hôn laø moät lôøi an uûi. Toâi ñaõ coù lôøi an uûi oâng, vì toâi ñaõthaáy meán oâng. Tröôùc khi maát, oâng nhaén tin cho toâi, nhöng toâikhoâng ñi ñöôïc, thaät laø ñaùng tieác.

Töø ñoù trôû ñi, cuoäc soáng cuûa toâi trôû neân raát baän roän. Vì coâSchofield vaéng maët neân toâi phaûi chòu traùch nhieäm cho moät soáTraïi Binh só ôû Quetta, Meerut, Lucknow, Chakrata, vaø hai Traïimaø toâi ñaõ môû — Umballa vaø Rhanikhet — trong daõy Hi-maõ,caùch Almora khoâng xa laém. Chakrata vaø Rhanikhet ôû mieàn sôncöôùc, cao khoaûng naêm, saùu ngaøn boä vaø dó nhieân laø nhöõng traïinghæ heø. Töø thaùng Naêm cho tôùi thaùng Chín, chuùng toâi trôû thaønh“nhöõng con veït mieàn nuùi.” Cuõng coù moät Traïi khaùc ôû RawalPindi, nhöng toâi khoâng coù traùch nhieäm ôû ñoù, ngoaïi tröø coù laàntoâi ñaõ ñeán ñoù moät thaùng ñeå theá chaân cho ngöôøi chuû nhieäm laøcoâ Ashe. ÔÛ moãi traïi ñeàu coù hai coâ vaø hai ngöôøi quaûn lyù, chòutraùch nhieäm ñieàu haønh quaùn aên giaûi khaùt vaø tu boå chung cho côsôû. Hoï thöôøng laø nhöõng ngöôøi lính xuaát nguõ, vaø toâi nhôù laø ñaõraát may maén ñöôïc söï trôï giuùp chu ñaùo cuûa hoï.

Baáy giôø toâi haõy coøn quaù treû vaø thieáu kinh nghieäm; treântoaøn Chaâu AÙ toâi khoâng heà quen bieát moät ai; luùc ñoù toâi caàn ñöôïcbaûo veä nhieàu hôn laø toâi ñaõ töôûng. Toâi deã laøm nhöõng ñieàu daïidoät, chæ vì toâi chöa bieát nhöõng gì thöïc söï taø vaïy, vaø khoâng heà

68

Töï truyeän 83

bieát vieäc gì coù theå xaûy ra cho caùc thieáu nöõ. Ví duï nhö, coù laàn toâibò moät côn ñau raêng haønh haï ñeán möùc heát chòu noåi. Trong khuvöïc toâi ñang laøm vieäc laïi khoâng coù nha só thöôøng tröïc, nhöngthænh thoaûng coù moät nha só rong (thöôøng laø ngöôøi Myõ) ñi ngangqua vaø ñaët ñòa ñieåm chöõa raêng nôi moät nhaø nghæ. Vöøa khi aáy toâinghe coù moät nha só ñeán thò xaõ, neân toâi ñeán ñoù moät mình maøkhoâng heà noùi gì vôùi caùc baïn ñoàng söï cuûa toâi caû. Toâi gaëp moätngöôøi Myõ treû tuoåi vaø moät ngöôøi nöõa giuùp vieäc cho oâng ta. Raêngtoâi hö quaù nhieàu phaûi nhoå, neân toâi yeâu caàu oâng ta chuïp thuoácmeâ toâi ñeå nhoå. OÂng ta nhìn toâi vôùi aùnh maét laø laï, nhöng cuõnglaøm theo yeâu caàu. Khi toâi ñaõ tænh laïi, oâng ta môùi caûnh caùo toâiraèng, laøm sao maø toâi bieát ñöôïc oâng ta laø ngöôøi ñöùng ñaén, bôûi vìtrong khi meâ toâi ñaõ hoaøn toaøn ôû trong tay oâng, vaø theo kinhnghieäm cuûa oâng thì nhöõng ngöôøi haønh ngheà rong, ñi lang thangkhaép xöù AÁn Ñoä, thöôøng ñaõ khoâng toát gì hôn. Tröôùc khi ñi, oângbaét toâi phaûi höùa laø seõ caån thaän hôn sau naøy. Noùi chung, töø ñoùtrôû ñi toâi ñaõ caån thaän hôn, nhöng toâi vaãn nhôù ñeán oâng vôùi loøngbieát ôn, duø toâi ñaõ queân teân oâng ta roài. Hoài ñoù, toâi hoaøn toaønkhoâng bieát sôï laø gì; toâi khoâng thaáy coù gì phaûi sôï caû. Moät phaànvì tính voâ yù töï nhieân, moät phaàn vì doát naùt söï ñôøi, vaø moät phaàncuõng vì toâi tin chaéc raèng Thöôïng Ñeá seõ che chôû cho toâi. Döôøngnhö Ngaøi ñaõ che chôû thöïc, bôûi vì, theo nguyeân taéc, toâi cho raèngnhöõng ngöôøi say, treû con vaø ngöôøi khôø ñeàu khoâng coù traùchnhieäm, vaø phaûi ñöôïc che chôû.

Nhö theá, nôi ñaàu tieân toâi ñaõ ñeán laø Meerut, nôi toâi ñaõ laømquen vôùi coâ Schofield vaø ñaõ ñöôïc chæ baûo nhöõng gì caàn bieát ñeåtaïm thôøi nhaän vieäc cuûa coâ. Caùi khoù chính cuûa toâi laø toâi coønquaù treû so vôùi traùch nhieäm. Nhöõng söï coá thöôøng vöôït quaù söùctoâi. Toâi thieáu kinh nghieäm neân khoâng coù yù thöùc veà giaù tròtöông ñoái cuûa söï vieäc. Chuyeän khoâng ñaùng thì toâi laïi cuoángcuoàng leân, coøn vieäc thöïc söï nghieâm troïng thì khoâng heà lolaéng. Nhìn chung laïi caùc naêm thaùng ñaõ qua, toâi khoâng nghó laøtoâi ñaõ laøm vieäc thöïc söï teä quaù.

69

70

Töï truyeän84

Luùc ñaàu, toâi gaàn nhö söõng sôø tröôùc nhöõng ñieàu kyø laï cuûaÑoâng phöông. Taát caû ñeàu quaù môùi meû, quaù laï luøng, vaø hoaøntoaøn khaùc vôùi nhöõng gì toâi töôûng töôïng. Maøu saéc, nhöõngdinh thöï xinh xaén, söï dô baån, ngheøo khoå, döøa vaø tre, nhöõngem beù deã thöông vaø nhöõng ngöôøi phuï nöõ (thôøi ñoù) ñoäi bìnhnöôùc treân ñaàu; nhöõng con traâu vaø nhöõng loaïi xe laï kieåu, nhögharries vaø ekkas (toâi khoâng bieát giôø ñaây coøn khoâng), chôïbuùa ñoâng ñuùc vaø nhöõng khu baùn haøng thoå saûn, vaät duïngbaèng baïc vaø nhöõng taám thaûm ñeïp ñeõ, nhöõng ngöôøi baûn xöù ñichaân traàn, ngöôøi Hoài giaùo, AÁn giaùo, Si-kim, ngöôøi Ra-put ôûBaéc AÁn, ngöôøi Gô-ca ôû Nepal, lính ñòa phöông vaø caûnh saùt,thænh thoaûng moät chuù voi ñi qua vôùi ngöôøi quaûn töôïng, nhöõngmuøi vò xa laï, nhöõng ngoân ngöõ khoâng quen, vaø luoân luoân naéngraùo, chæ tröø muøa möa — luoân luoân vaø bao giôø cuõng noùng. Ñoùlaø nhöõng ñieàu toâi coøn nhôù veà thôøi aáy. Toâi ñaõ meán xöù AÁn Ñoä.Toâi vaãn luoân luoân mong trôû laïi ñoù, nhöng e raèng khoâng theåtrong kieáp soáng naøy. Toâi coù nhieàu baïn ôû AÁn Ñoä, vaø coù nhöõngngöôøi baïn AÁn ôû caùc nöôùc khaùc. Toâi cuõng bieát ñoâi ñieàu veà noãikhoù khaên cuûa AÁn Ñoä, veà loøng mong muoán ñoäc laäp, nhöõngtranh chaáp, xung ñoät noäi boä, veà nhieàu tieáng noùi vaø chuûngtoäc, veà daân soá ñoâng ñuùc vaø caùc tín ngöôõng cuûa xöù naøy. Toâikhoâng bieát roõ laém, vì toâi chæ ôû ñoù coù maáy naêm, nhöng toâithích ngöôøi daân AÁn.

Taïi Hoa Kyø ngöôøi ta khoâng bieát veà caùc khoù khaên ôû AÁn Ñoäneân hoï môùi khuyeân baûo Anh quoác neân laøm nhöõng gì. Nhöõnglôøi leõ naûy löûa, cuoàng noä cuûa nhöõng ngöôøi AÁn giaùo treân ñaát Myõnaøy coù veû aùt haún caùc cam keát ñieàm tónh cuûa chính quyeàn Anhôû AÁn raèng chöøng naøo ngöôøi AÁn giaùo vaø Hoài giaùo giaûi quyeátñöôïc caùc dò bieät giöõa hoï, thì AÁn Ñoä coù theå töï trò hoaëc hoaøntoaøn ñoäc laäp. Ngöôøi ta ñaõ lieân tuïc coá gaéng ñaït ñeán moät baûnhieán phaùp ñeå ngöôøi Hoài giaùo (moät thieåu soá baûy chuïc trieäu —öa gaây chieán, ñaày theá löïc vaø giaøu coù) cuøng ngöôøi AÁn giaùo coùtheå soáng chung; moät hieán phaùp theá naøo ñeå coù theå thoûa maõn

71

Töï truyeän 85

ñöôïc caû hai nhoùm, cuõng nhö caùc vò phoù vöông vaø haøng trieäungöôøi khoâng thöøa nhaän hay höôûng öùng theo Ñaûng Quoác Ñaïi.

Caùch ñaây maáy naêm, toâi coù hoûi moät yeáu nhaân AÁn giaùo raèngoâng nghó ñieàu gì seõ xaûy ra neáu ngöôøi Anh ruùt taát caû caùc quaânñoaøn vaø söï quan taâm cuûa hoï ra khoûi AÁn Ñoä. Toâi hoûi theá vìmuoán ñöôïc caâu traû lôøi thaønh thöïc chöù khoâng phaûi chæ ñeåtuyeân truyeàn. OÂng hôi do döï roài môùi noùi raèng: “Baïo ñoäng, noäichieán, gieát choùc, cöôùp boùc vaø taøn saùt haøng ngaøn ngöôøi AÁn giaùoyeâu chuoäng hoøa bình bôûi ngöôøi Hoài giaùo.” Toâi môùi gôïi yù raèngduøng phöông phaùp chaäm raõi hôn laø giaùo duïc coù leõ seõ khoânngoan hôn chaêng. OÂng ta nhuùn vai vaø quay sang toâi: “Naøy BaøAlice Bailey, Baø ñang laøm gì trong thaân xaùc ngöôøi Anh naøy?Baø laø moät ngöôøi AÁn giaùo taùi sinh, vaø Baø ñaõ mang xaùc thaânngöôøi AÁn trong nhieàu kieáp roài.” Toâi ñaùp, “Toâi cuõng nghó nhövaäy”, vaø sau ñoù chuùng toâi thaûo luaän veà söï thaät khoâng theå choáicaõi raèng AÁn Ñoä vaø Anh quoác coù lieân quan maät thieát vôùi nhau,coù nhieàu nghieäp quaû phaûi cuøng nhau giaûi quyeát, vaø nghieäp quaûkhoâng phaûi hoaøn toaøn cuûa ngöôøi Anh.

Ñieàu thuù vò laø trong nhöõng naêm theá chieán vöøa qua, vieäccöôõng baùch toøng quaân khoâng heà aùp duïng cho AÁn Ñoä, nhöngñaõ coù nhieàu trieäu ngöôøi ñaêng kyù tình nguyeän, trong khi ñoù thìvôùi daân soá hôn 550 trieäu caû AÁn Ñoä vaø Mieán Ñieän chæ coù raát ítngöôøi coäng taùc vôùi ngöôøi Nhaät. AÁn Ñoä seõ ñöôïc vaø phaûi ñöôïc töïdo, nhöng töï do phaûi ñeán theo con ñöôøng ñuùng ñaén. Vaán ñeàkhoù khaên thöïc söï khoâng phaûi laø giöõa ngöôøi Anh vaø khoái daânsoá AÁn Ñoä, maø laø giöõa ngöôøi Hoài (ñaõ chinh phuïc AÁn Ñoä) vaødaân AÁn. Moät khi khoù khaên noäi boä ñoù ñöôïc giaûi quyeát, AÁn Ñoäseõ ñöôïc töï do.

Moät ngaøy kia taát caû chuùng ta ñeàu seõ ñöôïc töï do. Nhöõngmoái haän thuø chuûng toäc seõ tieâu tan; vai troø coâng daân moät nöôùcseõ vaãn quan troïng nhöng toaøn theå nhaân loaïi seõ quan troïnghôn nhieàu. Ranh giôùi vaø laõnh thoå vaãn ñöôïc ñaët ñuùng choã

Töï truyeän86

trong tö töôûng con ngöôøi, nhöng thieän chí vaø söï caûm thoângtreân tröôøng quoác teá seõ ñöôïc coi troïng hôn. Caùc dò bieät toângiaùo vaø nhöõng ñoá kî beø phaùi seõ ñeán luùc phaûi tan bieán vaø roátcuoäc chuùng ta seõ phaûi thöøa nhaän “Ñaáng Thöôïng Ñeá duy nhaátlaø Ñaáng Cha laønh cuûa taát caû, Ngaøi sieâu vieät treân taát caû, haønhñoäng thoâng qua taát caû vaø ôû trong taát caû chuùng ta.” Ñaây khoângphaûi laø nhöõng moäng mô hoang töôûng. Ñoù laø nhöõng söï kieänthöïc teá ñang töø töø hieån loä, vaø seõ hieån loä mau choùng hôn khicaùc theá heä tôùi coù ñöôïc nhöõng quaù trình giaùo duïc ñuùng ñaénhôn; khi caùc giaùo hoäi bieát ñöôïc söï thaät veà Ñöùc Christ — chöùkhoâng phaûi laø caùc dieãn giaûi cuûa khoa thaàn hoïc — vaø khi maøtieàn baïc vaø caùc saûn phaåm cuûa ñòa caàu ñöôïc xem laø nhöõng thöùtaøi saûn caàn ñöôïc chia seû. Baáy giôø nhöõng vaán ñeà quan troïngtreân theá giôùi seõ ñöôïc ñaët ñuùng choã, vaø moïi ngöôøi seõ tieán tôùitrong hoøa bình, an oån, höôùng veà neàn vaên hoùa môùi. Coù leõnhöõng lôøi tieân ñoaùn cuûa toâi khoâng ñöôïc maáy ai ñeå yù. Tuynhieân, toâi vaø nhöõng ngöôøi yeâu thöông ñoàng baøo mình ñeàuquan taâm ñeán caùc vaán ñeà treân.

Toâi khoâng nhôù coù ñieàu gì ñaëc bieät xaûy ra trong nhöõng tuaànñaàu tieân ôû Meerut, nhöng toâi baét ñaàu coù kinh nghieäm thöïc söïmôùi laï ôû Quetta. Toâi coøn nhôù roõ coâng vieäc cuûa toâi ôû Traïi Binh sóQuetta laø moät trong nhöõng giai ñoaïn thuù vò. Toâi thích thuû phuûQuetta. Noù ôû ñoä cao khoaûng 5.000 boä, muøa heø raát noùng vaø khoâcoøn muøa ñoâng thì aâm 450. Tuy nhieân, vaøo thôøi ñoù, ngay caû nhöõngngaøy giaù reùt nhaát chuùng toâi cuõng phaûi ñoäi nhöõng chieác noùn roängvaønh ñeå traùnh naéng. Ngaøy nay, toâi thaáy ngöôøi ta khoâng coøn ñoäichuùng nhieàu nöõa; hai ñöùa con gaùi toâi theo choàng sang soáng nhieàunaêm ôû AÁn Ñoäää cuõng ít khi ñoäi chuùng vaø thöôøng cöôøi toâi veà chuyeännaøy; nhöng vaøo luùc toâi soáng thì ñoù laø thôøi trang.

Quetta laø thaønh phoá lôùn nhaát cuûa bang Baluchistan, vaøbang naøy laø moät vuøng traùi ñoän giöõa AÁn Ñoä vaø Afghanistan.Toâi ñaõ ôû ñoù gaàn hai naêm, khoâng thöôøng xuyeân, nhieàu laàn ñivaøo ñaát AÁn, vaø naêm laàn baêng qua sa maïc Sind. ÔÛ Baluchistan

72

Töï truyeän 87

ngoaøi gioáng caây ñoå tuøng thì thaûo moäc raát ít; maõi ñeán khi vuøngnaøy ñöôïc daãn thuûy nhaäp ñieàn ngöôøi ta môùi troàng ñöôïc ñuû caùcthöù. Hoa hoàng ôû Baluchistan toâi thaáy ít coù nôi naøo saùnh kòp,vaøo thôøi ñoù chuùng nôû röïc rôõ trong moïi khu vöôøn. Vaøo muøaxuaân, cuùc vaïn thoï ñua nhau khoe saéc, roài ñeán hoa höôùngdöông. Nhaân ñoù coù moät caâu chuyeän vui. Moät chieàu noï, khigiaûng trong lôùp Kinh Thaùnh ngaøy Chuùa nhaät, toâi coù noùi vôùicaùc binh só raèng con ngöôøi voán höôùng veà Thöôïng Ñeá moät caùchtöï nhieân vaø bình thöôøng nhö theá naøo. Toâi ñaõ duøng hoa höôùngdöông ñeå minh hoïa cho ñieàu naøy, neâu leân raèng sôû dó noù ñöôïcgoïi laø hoa höôùng döông bôûi vì bao giôø noù cuõng höôùng theo vòtrí cuûa maët trôøi treân khoâng trung. Saùng hoâm sau, moät ngöôøilính ñeán cöûa phoøng khaùch chuùng toâi vôùi veû maët raát nghieâmtroïng, anh ta yeâu caàu toâi chòu khoù ñi ra vöôøn chæ moät phuùtthoâi. Toâi ñaõ ñi theo anh ta, vaø, chaúng noùi chaúng raèng, anh tachæ ngay caùc ñoùa hoa höôùng döông. Trong haøng traêm boâng hoaôû ñoù, chieác naøo cuõng quay löng veà phía maët trôøi caû.

Quetta laø nôi maø laàn ñaàu tieân toâi gaùnh vaùc traùch nhieämvaø ít nhieàu gì cuõng laøm vieäc ñoäc laäp, duø coâ Clara Shaw vaãnôû vôùi toâi. Caùc quaân ñoaøn ñeán Quetta ñaõ chieám cöù Traïi Binhsó ñeán möùc hoï trôû neân heát söùc voâ kyû luaät. Toâi nghó raèng coâchuû nhieäm traïi naøy coù hôi nhuùt nhaùt, duø raèng coù theå laø coâkhoâng nhuùt nhaùt nhö toâi. Moät ñaùm lính ñaõ thích thuù ñeánquaäy phaù nôi naøy moãi ñeâm. Hoï coù khoaûng 20 ngöôøi, thöôøngcuøng nhau ñeán töø doanh traïi. Hoï vaøo quaùn aên, goïi ca-cao vaøtröùng chieân roài duøng thôøi gian coøn laïi cuûa buoåi toái ñeå neùmcaùc bình ca-cao vaø tröùng chieân leân töôøng. Quí ñoäc giaû coù theådeã daøng töôûng töôïng ra keát quaû nhö theá naøo. Thaät laø moättình traïng hoãn ñoän gheâ gôùm vaø thaùi ñoä cuûa hoï laïi caøng teätheâm. Theá laø toâi ñöôïc phaùi tôùi ñeå xem coi coù theå laøm nhötheá naøo. Toâi thaáy thaät kinh khuûng vaø khoâng bieát phaûi laømsao. Trong maáy buoåi toái ñaàu tieân toâi cöù thô thaån vaøo ra quaùnaên vaø caùc phoøng ñoïc saùch, vaø thaáy raèng söï coù maët cuûa toâi

73

Töï truyeän88

chæ laøm cho hoï trôû neân toài teä hôn. Hoï phao tin raèng toâi laømoät coâ naøng ñanh ñaù vaø toâi saép baùo caùo hoï leân thöôïng caáp,neân hoï beøn toû thaùi ñoä vôùi toâi.

Roát cuoäc, khi ñaõ bieát hoï laø ai vaø nhöõng ngöôøi naøo caàmñaàu, toâi môùi gôûi moät vieân tuøy phaùi ñeán doanh traïi moät saùngnoï ñeå môøi nhöõng ngöôøi naøo khoâng tröïc ban haõy ñeán TraïiBinh só vaøo moät giôø ñaõ ñònh. Vì moät lyù do naøo ñoù maø boïn hoïkhoâng coù ngöôøi naøo tröïc, vaø hoï ñaõ ñeán ñuû caû, hoaøn toaøn doloøng hieáu kyø. Khi hoï ñeán, toâi cho hoï leân nhöõng chieác xe ngöïañòa phöông (gharris), cuøng vôùi taát caû nhöõng thöù caàn duøng chomoät böõa aên ngoaøi trôøi, vaø ñöa ñeán moät ñòa ñieåm thôøi ñoù goïi laøWoodcock Spinney. Hoâm aáy laø moät ngaøy ñeïp trôøi, naéng raùovaø noùng nöïc; vaø duø bieát raèng nôi ñaây coù raát nhieàu loaïi raénñoäc krait (nhoû con nhöng caén cheát ngöôøi) döôøng nhö ñieàu ñoùcuõng khoâng laøm chuùng toâi baän taâm. Nôi ñaây chuùng toâi baøytieäc traø, keå chuyeän khoâi haøi vaø ñaët caâu ñoá; chuùng toâi khoângnoùi veà toân giaùo, vaø toâi cuõng khoâng chuùt gì ñeà caäp ñeán vieäclaøm quaáy quaû cuûa hoï, roài ñeán chieàu toái, chuùng toâi quay veà. Toâikhoâng coù lôøi naøo pheâ phaùn, chæ trích, yeâu caàu hay naøi næ gì caû.Chaéc haún laø boïn hoï ñaõ toû ra boái roái. Suoát toái ñoù toâi khoâng noùigì, coøn hoï thì vaãn baên khoaên vaø ñi veà doanh traïi. Chieàu hoâmsau, moät ngöôøi quaûn lyù cuûa quaùn aên ñaõ tìm gaëp vaø yeâu caàu toâiñeán quaùn aên moät laùt. Nôi ñoù toâi thaáy nhöõng ngöôøi lính naøyñang lau saïch vaø sôn caùc böùc töôøng, chaø röûa saøn nhaø, vaø laømcho chieác quaùn trôû neân ñeïp ñeõ hôn tröôùc raát nhieàu. Toâi ñaõ töïhoûi: phaûi chaêng do toâi quaù sôï haõi maø vaán ñeà ñöôïc caûi thieän,hay laø toâi ñaõ xöû söï thaät khoân ngoan? Nhöng duø sao thì söï vieäccuõng ñaõ xaûy ra: Toâi khoâng heà coù chuû taâm saép ñaët tröôùc.

Luùc ñoù toâi ñaõ hoïc moät baøi hoïc quan troïng. Toâi raát ngaïcnhieân khi thaáy raèng ñoái vôùi nhieàu ngöôøi thì söï yeâu thöông,thoâng caûm raát höõu hieäu, trong khi nhöõng lôøi buoäc toäi vaø keátaùn laïi thaát baïi. Toâi khoâng coøn chuyeän raéc roái naøo vôùi toaùnlính aáy nöõa. Moät ngöôøi trong nhoùm vaãn coøn laø baïn toâi, duø

74

Töï truyeän 89

raèng töø aáy ñeán nay ñaõ boán möôi naêm qua toâi khoâng heà gaëpnhöõng ngöôøi kia. Ngöôøi baïn ñoù ñeán thaêm toâi khi toâi ôû Lon-don naêm 1934, vaø chuùng toâi ñaõ noùi veà nhöõng ngaøy xa xöa ñoù.OÂng ta noùi chuyeän raát thuù vò. Tuy nhieân, nhaân caâu chuyeän,toâi khaùm phaù ra moät ñieàu laøm toâi suy nghó. Caùc binh só ñoùñaõ ñöôïc thuyeát phuïc vaø haønh ñoäng ñuùng ñaén, khoâng phaûibôûi nhöõng baøi giaûng thao thao baát tuyeät cuûa toâi, hoaëc bôûi söïnhaán maïnh naøo veà giaùo ñieàu thaàn hoïc baûo raèng maùu huyeátcuûa Chuùa Jesus coù theå cöùu roãi hoï, maø chæ do loøng yeâu thöông,thoâng caûm. Toâi vaãn chöa tin raèng coù theå nhö theá ñöôïc. Hoàiñoù toâi chöa hoïc ñöôïc raèng tình thöông laø ñieàu coát yeáu tronggiaùo huaán cuûa Ñöùc Christ, raèng chính tình thöông vaø cuoäcsoáng cuûa Ngaøi môùi cöùu roãi con ngöôøi, chöù khoâng phaûi baát cöùnhöõng lôøi tuyeân boá thoâ baïo naøo cuûa khoa thaàn hoïc noùi veànoãi sôï haõi cuûa hoûa nguïc.

Toâi coù theå keå nhieàu chuyeän khaùc lieân heä ñeán thôøi giannaøy ôû AÁn Ñoä, nhöng coù leõ maáy chuyeän ñoù ñaùng quan taâm ñoáivôùi toâi hôn laø vôùi quí ñoäc giaû. Toâi ñaõ ñi töø Traïi naøy ñeán Traïikia, troâng nom soå saùch, hoûi han nhöõng ngöôøi quaûn lyù, khoângngôùt môû nhöõng cuoäc hoäi giaûng Kinh Thaùnh, noùi chuyeän vôùibinh só veà linh hoàn hay veà gia ñình cuûa hoï, thaêm vieáng caùcquaân y vieän, vaø giaûi quyeát nhieàu vaán ñeà khoù khaên maø ñöôngnhieân phaûi coù khi haøng traêm, ngaøn binh só ñoàn truù ôû xa nhaø,gaëp phaûi nhöõng khoù khaên cuûa cuoäc soáng trong khí haäu noùngböùc vaø moät neàn vaên minh xa laï. Toâi ñaõ trôû neân quen thuoäc ñoáivôùi nhieàu quaân ñoaøn. Coù laàn toâi toång keát con soá nhöõng quaânñoaøn maø toâi ñaõ laøm vieäc vôùi hoï ôû Ireland vaø ôû AÁn Ñoä, vaø thaáyleân ñeán 40. Trong soá ñoù, coù nhieàu quaân ñoaøn ñaõ ñaët nhöõngteân rieâng cho toâi. Moät quaân ñoaøn kî binh noåi tieáng ñaõ goïi toâilaø “Baø ngoaïi”. Moät ñoaøn veä binh khaùc, vì lyù do naøo khoâng bieátmaø luoân goïi toâi laø “Bình söù”. Moät ñoaøn boä binh noåi tieáng noïthì luoân luoân noùi ñeán hay vieát veà toâi laø B.O.L., nghóa laø “Baøphöôùc”. Phaàn ñoâng caùc chaøng trai cöù goïi toâi laø “Meï beà treân”,

75

Töï truyeän90

coù theå vì toâi coøn quaù treû. Thö töø ñeán toâi ngaøy caøng nhieàu, vaødaàn daø toâi ñaõ hieåu roõ taâm tö cuûa ngöôøi lính. Toâi khoâng baogiôø thaáy hoï aên noùi nhö Rudyard Kipling ñaõ moâ taû. Thöïc ra,nhöõng ngöôøi lính binh nhì ñeàu baát bình tröôùc hình aûnh maøoâng ta moâ taû hoï.

Toâi ñaõ chôi haøng ngaøn vaùn côø (ôû Anh goïi laø draughts) vaøtrôû neân raát gioûi moân naøy, khoâng phaûi vì toâi chôi coù phöôngphaùp khoa hoïc maø vì toâi coù loái ñoaùn ñuùng moät caùch laï thöôøngnhöõng gì maø ñoái thuû cuûa toâi ñònh laøm. Muøi ca-cao vaø tröùngchieân cöù maõi phaûng phaát trong muõi toâi. Toâi thöôøng “ñeäm” ñaøndöông caàm cho caùc baøi ca phoå thoâng haùt trong phoøng ñoïc saùchcho ñeán möùc chaùn ngaáy khi nghe nhöõng ngöôøi lính gaøo leân,“Em nhö laø daây leo, seõ baùm chaët laáy anh, v..v.” hoaëc, “taát caûnhöõng göông maët nhoû nhaén cuûa nhöõng chaøng nöõ tính ñangnhìn toâi mæm cöôøi,” voán laø nhöõng baøi haùt phoå thoâng cuûa thôøiñoù. Tuy nhieân, hoï dieãn dòch baøi haùt baèng nhöõng lôøi leõ khaùc maøtoâi heát söùc traùnh khoâng muoán nghe ñeå khoûi phaûi can thieäp. Toâiñaõ nhieàu giôø ñaøn caùc baûn thaùnh ca baèng phong caàm vaø haàu nhöcoù theå ñaøn thuoäc loøng. Hoài ñoù toâi coù gioïng cao trung bình raáthay, vôùi aâm phoå roäng vaø raát ñieâu luyeän. Toâi ñaõ maát gioïng ca aáykhi haùt trong nhöõng caên phoøng ñaày khoùi thuoác. Toâi cho laø toâiñaõ baùn nhieàu goùi thuoác hôn caû moät cöûa haøng thuoác laù. Toâi raátthích höôùng daãn haùt thaùnh ca trong moïi cuoäc hoäi. Nhöõng ngöôøilính thöôøng öa ñuøa giôõn, vaø chaúng bao laâu toâi bieát raèng khi hoïkeâu ñoøi baûn “chicken” töùc laø baøi “Foul I to the fountain fly,” v.v.coøn baûn “child she-bear” laø noùi veà doøng nhaïc, “Can a woman’stender care cease towards the child she bear.” Chuùng toâi duøngsaùch Thaùnh ca cuûa Moody vaø Sankey; nhöõng baøi ca naøy thöïchay vì aâm ñieäu du döông traàm boång, nhöng xeùt veà vaên chöôngvaø thi ca thì quaù dôû.

Toâi nhôù moät ñeâm noï ôû Chakrata toâi ñaõ giôùi thieäu baøi Thaùnhca, “Chuùng ta seõ nhoùm hoïp beân doøng soâng”, noäi dung ñoan chaécraèng neáu laøm theá chuùng ta seõ haïnh phuùc ñôøi ñôøi. Toâi noùi lôùn,

76

Töï truyeän 91

gioïng roõ raøng, “Naøo, caùc baïn, khi haùt baûn thaùnh ca naøy chuùngta seõ haùt ‘khi nhoùm hoïp beân doøng soâng chuùng ta seõ haïnh phuùcmaõaõi maõaõi’ hoaëc ‘khi nhoùm hoïp beân doøng soâoâng chuùng ta seõhaïnh phuùc maõi maõi’.” Toâi ngöôùc nhìn leân thì thaáy coù moät vòTöôùng ôû cuoái phoøng, vôùi só quan quaûn lyù cuøng toaùn nhaân vieâncuûa oâng ñeán thanh tra Traïi, hoï thaáy nhöõng gì chuùng toâi ñanglaøm. Hoï raát ngaïc nhieân maø thaáy coù moät phuï nöõ treû maëc aùoñaàm traéng ñeo baêng xanh, hôi thaát kính veà toân giaùo, khoânggioáng vôùi hình aûnh cuûa nhaø giaûng Kinh Thaùnh maø hoï ñaõ töôûng.Ñeán ñaây, toâi xin noùi raèng toâi luoân luoân ñaõ ñöôïc söï ñoái ñaõi toátñeïp thöôøng xuyeân cuûa caùc só quan trong caùc quaân ñoaøn; toâi choraèng nhöõng giaây phuùt trong ñôøi (nay ñaõ xa xöa laém roài) maø toâiñaõ töï haøo quaù loá, laø khi toâi vöøa ra khoûi nhaø thôø, theo sau cuoäcdieãn haønh cuûa giaùo hoäi, vaø ñöôïc caùc só quan cuøng binh só ñoùnchaøo. Ñeán giôø toâi vaãn coøn nhôù noãi xuùc ñoäng aáy.

Trong suoát nhöõng naêm ñaøo taïo, huaán luyeän naøy, phaàn lôùnthôøi gian soáng cuûa toâi laø laøm vieäc vôùi nam giôùi. Thöôøng khisuoát nhieàu tuaàn leã toâi khoâng noùi chuyeän vôùi moät ngöôøi phuï nöõnaøo khaùc hôn laø coâ baïn ñoàng söï vöøa laø giaùm hoä cuûa toâi. Phaûithöïc söï thöøa nhaän raèng cho ñeán nay toâi vaãn khoâng hieåu ñöôïctaâm tö cuûa ngöôøi phuï nöõ. Dó nhieân, noùi chung chung nhö vaäy thìcuõng coù choã khoâng ñuùng. Toâi vaãn coù nhöõng ngöôøi baïn nöõ vaø raátquí meán hoï, nhöng thöôøng thì toâi thích caùch suy nghó cuûa phaùinam hôn. Moät ngöôøi ñaøn oâng ñoâi khi gaây cho chuùng ta nhöõngnoãi khoù khaên nghieâm troïng; moät ngöôøi ñaøn baø thì luoân luoântaïo cho chuùng ta nhieàu ñieàu phieàn phöùc vuïn vaët, vaø toâi khoângmuoán ñieàu ñoù. Toâi nghó toâi khoâng theo phong traøo phuï nöõ,nhöng toâi bieát raèng neáu ngöôøi phuï nöõ chaân thaønh vaø thoângminh thì hoï coù theå ñaït ñeán ñòa vò cao toät.

Toâi thöôøng duøng nhöõng buoåi saùng ñeå nghieân cöùu Kinh Thaùnh,bôûi vì trung bình toâi toå chöùc möôøi laêm cuoäc hoäi moät tuaàn; ñeå loveà thö töø, ñeå hoïp vôùi caùc quaûn lyù, vaø ñeå voø ñaàu böùt tai tính soåsaùch, vì toâi khoâng coù chuùt naêng khieáu naøo veà keá toaùn. Chieàu

77

Töï truyeän92

naøo moãi quaùn aên cuõng phaûi phuïc vuï cho khoaûng naêm hay saùutraêm lính, neân vieäc mua baùn raát laø beà boän. Buoåi chieàu toâithöôøng ôû beänh vieän, trong caùc traïi beänh khoâng coù nöõ y taù, bôûi vìnhu caàu coâng vieäc ôû ñoù raát lôùn. Toâi thöôøng ñi töø traïi naøy ñeántraïi khaùc trong caùc quaân y vieän lôùn ôû ñaây, mang theo saùch, baùovaø raát nhieàu cuoán tieåu luaän. Trong soá ñoù ngaøy nay toâi chæ coønnhôù coù hai cuoán. Moät cuoán nhan ñeà “Taïi Sao Meï Beà Treân BòOng Caén” (toâi khoâng heà bieát ñöôïc taïi sao), coøn cuoán kia laø “NoùiThaúng Vôùi Nhöõng Ngöôøi Thaúng Thaén”, vaø toâi khoâng hieåu taïisao nhöõng cuoán coù veû hay hôn toâi laïi khoâng nhôù.

Daàn daø ôû caùc quaân y vieän ngöôøi ta bieát toâi khaù nhieàu, vaøcaùc linh muïc ôû caùc giaùo xöù vaãn thöôøng môøi toâi ñeán ngoài beâncaïnh nhöõng ngöôøi lính trong côn haáp hoái vaø, neáu toâi khoângtheå trôï giuùp ñöôïc ñieàu gì thì ít ra ngöôøi saép töø traàn cuõng coùtheå naém baøn tay toâi. Khi ngoài troâng nom nhöõng ngöôøi ñangböôùc qua theá giôùi beân kia, toâi hoïc ñöôïc moät ñieàu quan troïnglaø: Thöôïng Ñeá hay laø thieân nhieân chaêm soùc con ngöôøi trongnhöõng giaây phuùt ñoù, hoï thöôøng khoâng heà sôï cheát vaø vui veû rañi. Neáu khoâng thì hoï laïi meâ man vaø khoâng coøn yù thöùc gì trongtheå xaùc caû. Chæ coù hai ngöôøi toâi troâng nom khi hoï töø traàn ñaõhaønh ñoäng khaùc haún. Moät ngöôøi, ôû Lucknow, luùc cheát ñaõnguyeàn ruûa Thöôïng Ñeá vaø meï anh ta vaø traùch maéng cuoäc ñôøi,coøn ngöôøi kia laø moät ca sôï nöôùc khuûng khieáp. Khi ñoái dieänvôùi söï cheát, chuùng ta seõ thaáy noù khoâng gheâ gôùm nhö vaäy. Ñoáivôùi toâi söï cheát döôøng nhö laø moät ngöôøi baïn toát vaø toâi khoângbao giôø coù caûm nghó raèng nhöõng gì chaân thöïc vaø chính yeáu nôicon ngöôøi laïi cheát maát. Ngay caû nhöõng ngaøy thaùng coøn theocaùc tö töôûng chính thoáng, khoâng bieát tí gì veà nhöõng khaûo cöùutaâm linh vaø luaät luaân hoài, toâi vaãn chaéc raèng cheát chæ laø moätvaán ñeà chuyeån sang laøm vieäc ôû theá giôùi beân kia. Trong tieàmthöùc toâi thöïc söï khoâng bao giôø tin chuyeän hoûa nguïc, maø theoquan ñieåm Thieân Chuùa giaùo chính thoáng thì coù raát nhieàungöôøi ñaõ phaûi ñeán ñoù.

78

Töï truyeän 93

Toâi khoâng coù yù muoán vieát moät baøi luaän vaên noùi veà söïcheát, nhöng toâi xin ñöa ra ñaây moät ñònh nghóa veà söï cheát maøluoân luoân coù veû laø ñuû ñoái vôùi toâi. Cheát laø “söï ñuïng chaïm cuûaLinh hoàn quaù maïnh ñoái vôùi theå xaùc”; cheát laø tieáng goïi cuûathieân tính, khoâng theå choái töø; cheát laø tieáng noùi cuûa Thöïc theåtinh thaàn noäi taïi baûo con ngöôøi: Haõy trôû veà trung taâm, töùc laønguoàn coäi cuûa ngöôi trong moät thôøi gian, haõy suy ngaãm caùckinh nghieäm ñaõ traûi vaø caùc baøi ñaõ hoïc, cho ñeán luùc trôû laïi coõiñôøi, ñeå böôùc vaøo moät chu kyø hoïc hoûi môùi, vôùi tieán boä vaø kinhnghieäm phong phuù hôn.

Cöù theá, toâi gaén boù vôùi söï höùng thuù vaø nhòp ñieäu cuûa coângvieäc; toâi luoân luoân öa thích töøng giaây phuùt laøm vieäc, maëc duøtoââi khoâng ñöôïc khoûe vaø bò chöùng thieân ñaàu thoáng khuûngkhieáp. Moãi laàn toâi naèm beänh maát maáy ngaøy, nhöng toâi luoânluoân göôïng daäy ñeå laøm nhöõng vieäc caàn phaûi laøm. Toâi ñanggiaûi quyeát nhöõng vaán ñeà maø (nhö tröôùc ñaây coù noùi) toâi hoaøntoaøn khoâng thích hôïp, trong ñoù coù moät soá thaät laø nhöõng taánthaûm kòch. Toâi ñaõ thieáu kinh nghieäm soáng ñeán ñoä khi quyeátñònh moät ñieàu gì toâi khoâng bao giôø chaéc raèng ñoù laø moät quyeátñònh ñuùng hay toát nhaát. Toâi ñaõ phaûi ñoái phoù vôùi nhöõng vaánñeà maø ngay caû ngaøy nay khi nhìn laïi toâi cuõng thaáy khoângthích giaûi quyeát chuùt naøo. Coù laàn, moät keû saùt nhaân vöøa môùibaén baïn y ñaõ ñeán aån naùu choã toâi; toâi ñaõ phaûi giao anh ta chocoâng lyù xeùt xöû khi caûnh saùt ñeán yeâu caàu toâi giao anh ta chohoï. Moät laàn khaùc, moät vieân quaûn lyù cuûa chuùng toâi ñaõ gom heáttieàn quyõ cuûa moät Traïi roài boû troán, laøm toâi phaûi maát suoát ñeâmñuoåi theo y treân ñöôøng xe löûa. Xin quí baïn nhôù cho raèng vaøothôøi ñaïi cuûa toâi khoâng ai laøm vieäc naøy, vaø caùch haønh xöû cuûatoâi thaät heát söùc kyø cuïc neáu xeùt theo quan ñieåm thieáu töï nhieânvaø nhöõng taäp quaùn heïp hoøi cuûa ngöôøi ñöông thôøi.

Coù laàn ôû Lucknow, moät saùng noï toâi thöùc daäy vôùi aán töôïngmaïnh raèng toâi phaûi ñeán Meerut ngay. Toâi voán coù moät taám veùhaïng nhaát mieãn phí treân Tuyeán Hoûa Xa Baùn Ñaûo Ñaïi AÁn

79

Töï truyeän94

(G.I.P.), coù theå ñi ñeán ñaâu tuøy thích, treân khaép mieàn Baéc AÁn.Ngöôøi baïn ñoàng söï ñaõ coá khuyeân toâi ñöøng ñi, nhöng toâi caûmthaáy raèng ngöôøi ta ñang caàn toâi. Khi ñeán Meerut, toâi thaáyraèng moät ngöôøi quaûn lyù ôû ñoù ñaõ bò truùng naéng, va ñaàu vaøothanh goã vaø phaùt ñieân. Vôï con oâng ta ñang heát söùc lo laéng.OÂng ñaõ phaùt trieån chöùng ñieân loaïn muoán töï töû, vaø baùc só ñaõlöu yù toâi raèng noù coù theå trôû thaønh khuynh höôùng gieát ngöôøi.Toâi vaø ngöôøi vôï treû chaêm soùc anh ta trong möôøi ngaøy cho ñeánkhi toâi lo xong vieäc ñöa anh ta veà Anh quoác, vaø cuoái cuøng anhñaõ bình phuïc ôû ñoù.

Moät ngöôøi quaûn lyù khaùc laïi buoàn naûn quaù söùc vaø cöù ñoøi töïtöû. Sau moät thôøi gian xem xeùt, toâi chaùn ngaáy nhöõng lôøi anh tañe doïa lieân tuïc, neân moät ngaøy noï toâi laáy con dao xaét thòt roàiyeâu caàu anh ta cöù laøm ñi chöù ñöøng noùi nöõa. Khi thaáy con dao,anh ta lieàn hoaûng sôï; toâi beøn caáp veù taøu cho anh ta trôû veànöôùc Anh. Ñaây laø moät soá trong nhöõng ngöôøi khoâng chòu ñöïngnoåi khí haäu, söï coâ ñôn hiu quaïnh vaø cuoäc soáng thieáu tieän nghinoùi chung ôû AÁn Ñoä ngaøy aáy. Hoài ñoù toâi khoâng bieát tí gì veàkhoa taâm lyù, neân chuùng toâi khoâng giuùp ñôõ ñöôïc nhieàu chonhöõng ngöôøi bò caùc chöùng taâm thaàn. Ñaây chæ laø moät vaøi tìnhhuoáng trong caùc tröôøng hôïp toâi ñaõ phaûi ñoái phoù maø haàu nhökhoâng coù khaû naêng giaûi quyeát. Chính tình traïng khaån tröônglieân tuïc naøy roát cuoäc ñaõ laøm toâi ngaõ quò. Beân caïnh ñoù cuõng coùnhieàu thôøi khoaûng raát thuù vò. Toâi ñaõ thaønh coâng, giöõ ñöôïcbinh só ôû trong caùc Traïi, khoâng ñeå cho hoï ñeán caùc choán aênchôi ñoài truïy ôû beân ngoaøi. Luùc ñoù, toâi vaãn cho raèng coù ñöôïc söïthaønh coâng laø nhôø naêng löïc cuûa tinh thaàn saâu saéc vaø taøi huøngbieän cuûa toâi khi dieãn giaûng. Giôø ñaây toâi laïi nghó raèng sôû dó toâithaønh coâng laø vì baáy giôø toâi treû trung, vui tính vaø khoâng coù aicaïnh tranh. Ngoaøi caùc coâ ôû Traïi ra thì binh só ñaâu coøn coù theåchuyeän troø vôùi ai khaùc nöõa. Toâi cuõng cho raèng toâi coù khaûnaêng khieán cho binh só caûm thaáy raèng toâi meán hoï, vaø quaûthöïc nhö vaäy.

80

Töï truyeän 95

Trong thôøi gian soáng ôû AÁn Ñoä, toâi ñaõ veà Anh quoác ba laàn,vì ngöôøi ta cho raèng nhöõng chuyeán ñi moãi laàn keùo daøi ba tuaànleã aáy raát toát cho söùc khoûe cuûa toâi. Toâi laø moät ngöôøi ñi bieångioûi, vaø treân bieån toâi hoaøn toaøn caûm thaáy thoaûi maùi nhö ôûnhaø. Coù laàn toâi ñi ba tuaàn trôû veà Anh quoác, ôû Ireland moättuaàn, ôû Scotland moät tuaàn, ôû xöù Anh moät tuaàn, roài leân thuyeàntrôû laïi AÁn Ñoä. Cöù keå chung thì toâi ñaõ traûi qua nhieàu ngaøythaùng treân ñaïi döông. Toâi cuõng khoâng coøn nhôù noåi ñaõ baonhieâu laàn vöôït Ñaïi Taây Döông nöõa.

Suoát thôøi gian ñoù, toâi vaãn lieân tuïc aùp ñaët nhöõng baøi giaûngñaïo cuõ kyõ. Toâi vaãn laø keû chính thoáng haïng naëng, hoaëc —duøng töø môùi hôn — laø moät ngöôøi baûo thuû thieáu suy nghó, bôûivì coù keû baûo thuû naøo chòu duøng trí tueä cuûa mình ñaâu. Toâi ñaõnhieàu laàn tranh luaän vôùi caùc só quan vaø caùc binh só coù tö töôûngtöï do phoùng khoaùng. Tuy nhieân, toâi cöù baùm chaët vaøo caùc giaùoñieàu noùi raèng khoâng ai coù theå ñöôïc cöùu roãi vaø leân Thieân Ñaøngneáu hoï khoâng tin raèng Chuùa Jesus ñaõ cheát ñeå chuoäc toäi chohoï, ñeå xoa dòu moät vò Thöôïng Ñeá giaän döõ, hoaëc tröø phi hoïchòu caûi hoái, töùc laø chòu xöng toäi vaø chòu töø boû nhöõng ñieàu hoïthích laøm. Hoï khoâng coøn ñöôïc uoáng röôïu, chôi baøi, chöûûi theàhoaëc ñi xem haùt, vaø dó nhieân laø khoâng ñöôïc dính líu gì ñeánphuï nöõ. Neáu khoâng thay ñoåi cuoäc soáng nhö theá, thì khi cheáthoï khoâng khoûi sa hoûa nguïc, nôi ñoù hoï bò ñôøi ñôøi thieâu ñoáttrong hoà löûa vaø löu hoaøng. Tuy nhieân, daàn daø nhöõng söï nghingôø baét ñaàu len loûi vaøo taâm trí toâi, vaø coù ba ñoaïn ñôøi khieántoâi baét ñaàu quan taâm ñeán nhöõng ñoä saâu cuûa trí tueä. Nhöõnghaøm yù cuûa chuùng cöù ray röùt toâi maõi, vaø haàu nhö do ñoù maø roátcuoäc toâi ñaõ thay ñoåi thaùi ñoä ñoái vôùi Thöôïng Ñeá, cuõng nhö vôùivaán ñeà cöùu roãi ñôøi ñôøi. Toâi xin keå ra ñaây ñeå quí baïn hieåu caùitrình töï xaùo troän cuûa noäi taâm toâi.

Nhieàu naêm tröôùc ñaây, luùc toâi ñoä möôøi hai, möôøi ba, coâ toâiôû Scotland coù moät ngöôøi ñaàu beáp teân laø Jessie Duncan. Chuùngtoâi ñaõ laø baïn chí thaân khi toâi coøn laø moät coâ beù, thöôøng leûn vaøo

81

Töï truyeän96

nhaø beáp cuûa chò ñeå laáy moät mieáng baùnh maø toâi bieát coù ôû ñoù.Trong ngaøy thì chò chæ laø ngöôøi toâi tôù, ñöùng leân khi toâi böôùcvaøo nhaø beáp, khoâng bao giôø ngoài khi toâi coøn ôû ñoù, chæ noùi khitoâi hoûi ñeán, vaø hoaøn toaøn ñuùng ñaén trong moïi quan heä ñoái vôùitoâi cuõng nhö moïi ngöôøi khaùc. Nhöng ñeán toái, sau khi chò ñaõlaøm xong coâng vieäc trong ngaøy vaø toâi ñaõ ñi nguû, thì chò thöôøngñeán phoøng toâi, ngoài beân meù giöôøng vaø chuùng toâi noùi chuyeänhuyeân thuyeân. Chò laø moät tín ñoà raát ngoan ñaïo. Chò raát thöôngtoâi vaø raát quan taâm troâng nom toâi khoân lôùn. Chò laø baïn thaâncuûa toâi, vaø khoâng ngaïi noùi thaúng khi naøo thaáy caàn. Neáu chòkhoâng thích caùch cö xöû cuûa toâi thì chò noùi nhö vaäy. Neáu ôû beápchò nghe ñöôïc nhöõng lôøi baùo caùo veà haønh ñoäng nghòch ngôïmcuûa toâi phía tröôùc nhaø thì chò noùi laïi cho toâi bieát. Neáu chòthaáy haøi loøng veà haïnh kieåm cuûa toâi noùi chung thì toâi cuõngnghe chò noùi ñieàu ñoù. Toâi khoâng nghó raèng ôû Myõ coù nhieàungöôøi nhaän thöùc hay ñaùnh giaù ñöôïc loaïi tình baïn vaø moái lieângiao coù theå naûy nôû giöõa nhöõng ngöôøi ñöôïc goïi laø giai caápthöôïng löu vôùi caùc toâi tôù giaø nua cuûa hoï. Ñoù laø tình baïn chaânthaät vaø loøng thöông meán saâu xa ôû caû ñoâi beân.

Moät buoåi toái kia Jessie ñeán thaêm toâi. Chieàu hoâm ñoù toâiñaõ phaùt bieåu trong moät cuoäc hoäi giaûng Kinh Thaùnh nôi tieåusaûnh ñöôøng trong laøng, vaø toâi nghó raèng mình ñaõ aên noùi quaùhay. Toâi thaáy heát söùc haøi loøng vôùi chính mình. Jessie cuõng coùôû ñoù vôùi nhöõng ngöôøi toâi tôù khaùc; toâi nhaän thaáy hoï ñaõ nghetoâi noùi moät caùch hoaøn toaøn baát bình vaø khoâng vui loøng chuùtnaøo. Ñang khi cuøng toâi tranh luaän veà cuoäc hoäi thì thình lìnhchò nghieâng mình tôùi tröôùc vaø naém vai toâi laéc nheï ñeå nhaánmaïnh ñieàu chò muoán noùi: “Naøy Coâ Alice, coù khi naøo Coâ bieátraèng Thaùnh Ñòa coù 12 cöûa, vaø moïi ngöôøi treân theá giôùi ñeàu ñeánñoù theo cöûa naøy hay cöûa khaùc. Taát caû ñeàu gaëp nhau ôû trungtaâm, nhöng khoâng phaûi ai cuõng ñi vaøo theo cöûa cuûa Coâ.” Hoàiñoù toâi khoâng hieåu yù chò muoán noùi gì, vaø chò ñaõ khoân ngoankhoâng noùi gì theâm. Toâi khoâng bao giôø queân lôøi chò noùi. Chò ñaõ

82

Töï truyeän 97

daïy toâi baøi hoïc ñaàu tieân veà taàm nhìn roäng raõi, veà tình thöôngmeânh moâng cuûa Thöôïng Ñeá vaø nhöõng gì Ngaøi chuaån bò chodaân Ngaøi. Hoài ñoù chò ñaâu bieát raèng nhöõng lôøi cuûa chò ñaõ ñöôïcchuyeån ñeán haøng ngaøn ngöôøi khaùc qua caùc baøi dieãn thuyeátcoâng coäng cuûa toâi.

Toâi ñöôïc daïy phaàn keá cuûa baøi hoïc ôû AÁn Ñoä. Toâi ñaõ ñeánUmballa ñeå môû Traïi Binh só ôû ñoù, cuøng vôùi moät oâng laõo giuùpvieäc daân ñòa phöông teân laø Bugaloo. Coù leõ toâi vieát teân oângkhoâng ñuùng, nhöng khoâng sao. Toâi nghó laø oâng laõo ñaõ thöïctình thöông meán toâi. OÂng laø moät cuï giaø ñaùng kính vôùi choømraâu daøi, traéng nuoät, vaø khoâng bao giôø oâng ñeå cho ai laøm baátcöù chuyeän gì cho toâi neáu coù oâng ôû ñoù; oâng chaêm soùc toâi heátsöùc chu ñaùo, ñi khaép nôi vôùi toâi, doïn phoøng vaø lo buoåi ñieåmtaâm cho toâi moãi ngaøy.

Moät hoâm, khi toâi ñang ñöùng treân bao lôn truï sôû cuûa chuùngtoâi ôû Umballa nhìn ra tröôùc saân, toâi thaáy voâ soá nhöõng ñaùmñoâng ngöôøi AÁn — tín ñoà AÁn giaùo, Hoài giaùo, daân Af-gan, Si-kim, ngöôøi Gô-ca ôû Nepal, ngöôøi Ra-put ôû Baéc AÁn, nhöõng vieânkyù luïc, phu queùt ñöôøng, ñaøn oâng, phuï nöõ vaø treû em, hoï khoângngôùt qua laïi treân ñöôøng. Hoï böôùc ñi laëng leõ — ñang ñeán töømoät nôi naøo ñoù, ñang ñi veà moät nôi naøo ñoù, hoaëc ñang suynghó moät ñieàu gì, coøn teân tuoåi cuûa hoï thì khoâng keå xieát. Thìnhlình oâng laõo Bugaloo böôùc leân ñeán gaàn toâi roài naém laáy caùnhtay toâi (ñieàu maø moät toâi tôù ngöôøi AÁn khoâng bao giôø laøm) vaølay nheï ñeå toâi chuù yù. OÂng noùi baèng tieáng Anh nghe raát laï tai,“Coâ Baba nghe naøy. Muoân trieäu ngöôøi daân ôû ñaây. Muoân trieäungöôøi luoân luoân ôû ñaây raát laâu tröôùc khi ngöôøi Anh quí vò ñeán.Cuõng cuøng moät Ñaáng Thöôïng Ñeá vaãn yeâu thöông chuùng toâinhö yeâu thöông quí vò vaäy.” Keå töø ñoù toâi cöù thaéc maéc hoaøikhoâng hieåu oâng laø ai, vaø ñaõ töï hoûi phaûi chaêng Chaân sö toâi,Ñöùc K.H., ñaõ duøng oâng ñeå ñaäp beå lôùp voû kieåu caùch hình thöùcnôi toâi. Ngöôøi tôù giaø troâng gioáng nhö vaø haønh ñoäng gioáng nhömoät vò thaùnh, coù theå oâng laø moät vò ñeä töû cuõng neân. Moät laàn

83

Töï truyeän98

nöõa, toâi ñaõ ñoái dieän vôùi cuøng vaán ñeà maø Jessie Duncan ñaõneâu leân cho toâi — vaán ñeà tình baùc aùi cuûa Thöôïng Ñeá. ThöôïngÑeá ñaõ laøm gì cho muoân trieäu con ngöôøi qua caùc thôøi ñaïi, treântoaøn theá giôùi, tröôùc khi Ñöùc Christ ñeán? Phaûi chaêng taát caû hoïñeàu ñaõ cheát, khoâng ñöôïc cöùu vôùt vaø ñaõ sa hoûa nguïc? Toâi bieátngöôøi ta vaãn thöôøng noùi raèng trong 3 ngaøy theå xaùc Ngaøi ñöôïcquaøng trong nhaø moà Ñöùc Christ ñaõ ñeán “giaûng ñaïo cho caùchoàn ma trong hoûa nguïc,” nhöng ñieàu ñoù coù veû khoâng coângbaèng. Taïi sao laïi cho hoï moät cô hoäi nhoû nhoi chæ coù ba ngaøy,sau haøng ngaøn naêm ñoïa ñaøy trong hoûa nguïc, bôûi vì do ngaãunhieân maø hoï soáng vaøo thôøi tröôùc khi Ñöùc Christ ñeán? Do ñoù,quí baïn coù theå thaáy baèng caùch naøo maø daàn daàn caùc nghi vaánnoäi taâm naøy ñaõ ñaäp maïnh vaøo tri thöùc tinh thaàn cuûa toâi.

Giai ñoaïn keá xaûy ra ôû Quetta. Toâi ñaõ quyeát ñònh ñöa ramoät baøi giaûng veà hoûa nguïc vì cho raèng ñieàu ñoù tuyeät ñoái caànthieát cho söï an oån noäi taâm toâi vaø vì lôïi ích cho caùc binh só.Trong bao nhieâu naêm dieãn giaûng toâi chöa bao giôø laøm theá. Toâiñaõ noùi quanh co vaø laån traùnh vaán ñeà. Toâi chöa bao giôø noùi döùtkhoaùt raèng coù hoûa nguïc nhöng toâi tin coù ñieàu ñoù. Toâi khoângbieát chaéc ñieàu gì veà hoûa nguïc caû. Ñieàu duy nhaát toâi tin chaéc laøtoâi ñaõ ñöôïc cöùu roãi vaø toâi seõ khoâng bò boû vaøo hoûa nguïc. Chaéchaún raèng neáu coù hoûa nguïc thì ñaëc bieät neân ñeà caäp ñeán noù, bôûivì Thöôïng Ñeá ñaõ duøng hoûa nguïc ñeå giam giöõ bieát bao nhieâukeû baát haûo roài. Theá laø toâi nhaát ñònh tìm ñoïc veà hoûa nguïc vaøquyeát tìm hieåu theâm veà noù. Toâi ñaõ nghieân cöùu vaán ñeà trongmoät thaùng, nhaát laø ñoïc caùc taùc phaåm (maø toâi raát baát bình) cuûanhaø thaàn hoïc Jonathan Edwards. Quí baïn coù bieát moät soá baøigiaûng cuûa oâng gheâ gôùm ñeán ñeán möùc naøo khoâng? Thaät laønhöõng lôøi leõ taøn nhaãn, coù tính chaát man rôï. Ví duï nhö, coùñoaïn oâng noùi veà nhöõng treû con cheát maø khoâng ñöôïc röûa toäi,noùi ñeán chuùng nhö laø “nhöõng con raén nhoû” chaùy kheùt tronglöûa luyeän toäi. Giôø ñaây thì ñoái vôùi toâi ñieàu ñoù coù veû khoângcoâng bình tí naøo. Nhöõng ñöùa treû aáy coù yeâu caàu ñöôïc sinh ra

84

Töï truyeän 99

ñaâu; chuùng chöa ñuû lôùn khoân ñeå coù theå bieát ñöôïc ñieàu gì veàChuùa Jesus, theá thì taïi sao chuùng laïi ñaùng bò thieâu ñoát ñôøiñôøi? Toâi ñaõ ñaém mình trong tö töôûng veà hoûa nguïc vaø taâm tríböøng böøng vôùi caùc giaùo ñieàu ñeán ñoä toâi queân raèng chöa heà coùai töø hoûa nguïc trôû veà baûo cho chuùng ta bieát raèng noù coù thöïchay khoâng. Chieàu ñoù, toâi ñaõ ñöùng treân buïc giaûng tröôùc naêmtraêm binh só, chuaån bò ñem caùc toøa phaùn xeùt treân coõi trôøi ralaøm cho hoï sôï.

Ñoù laø moät gian phoøng roäng, coù nhöõng cöûa soå daøi kieåuPhaùp môû ra vöôøn hoàng, vaøo thôøi gian hoa hoàng ñang nôû roä.Toâi ñaõ thuyeát trình moät caùch huøng hoàn doõng daïc; toâi ñaõ nhaánmaïnh ñeán nhu caàu heát söùc thieát yeáu cuûa caùc thính giaû. Toâi ñaõbò cuoán huùt vaøo chuû ñeà vaø tö töôûng veà hoûa nguïc ñeán möùc toâiqueân heát chung quanh. Nöûa giôø sau, thình lình toâi nhaän thaáyraèng khoâng coøn thính giaû nöõa. Hoï ñaõ laàn löôït leûn ra ngoaøi,qua cöûa soå. Hoï ñaõ nghe giaûng vaø daàn daàn caûm thaáy khoâng theåchòu noåi nöõa, neân tuï taäp trong ñaùm hoa hoàng vaø cöôøi nhaïo toâi,moät keû khôø daïi ñaùng thöông. Chæ coøn laïi toâi vaø moät nhoùmnhoû caùc binh só ngoan ñaïo (maø caùc baïn ñoàng ñoäi goïi hoï moätcaùch baát kính laø “nhöõng quaû ñaám Kinh Thaùnh”). Hoï laø thaønhvieân cuûa moät nhoùm caàu nguyeän taäp theå; hoï im laëng, nhaãn naïivaø leã pheùp chôø cho toâi giaûng xong. Khi toâi ñaõ chaám döùt baèngmoät ñoaïn keát thuùc yeáu ôùt thì moät vieân trung só ñeán gaàn toâivôùi aùnh maét thöông haïi vaø baûo, “Naøy, Coâ, khi naøo Coâ coøn noùisöï thaät thì chuùng toâi vaãn coøn ngoài nghe baát cöù ñieàu gì coâmuoán noùi, xin Coâ bieát cho ñieàu ñoù, nhöng ngay khi Coâ baét ñaàunoùi doái thì phaàn ñoâng chuùng toâi seõ ñöùng daäy boû ñi, nhö chuùngtoâi ñaõ laøm.” Ñoù quaû laø moät baøi hoïc cay ñaéng, naëng neà, moät baøihoïc maø hoài ñoù toâi vaãn chöa hieåu. Toâi voán tin raèng KinhThaùnh ñaõ daïy söï thaät veà hoûa nguïc, vaø giôø ñaây thì taát caûnhöõng tieâu chuaån giaù trò cuûa toâi ñang bò lung lay. Neáu giaùohuaán veà hoûa nguïc ñaõ khoâng ñuùng söï thaät, thì coøn ñieàu naøokhaùc sai laàm nöõa khoâng?

85

Töï truyeän100

Ba söï coá naøy ñaõ khieán cho taâm trí toâi voâ cuøng thaéc maéc, vaøroát cuoäc ñaõ laøm thaàn kinh toâi suy suïp naëng neà. Toâi ñuùng laø ñaõñi sai ñöôøng chaêng? Coù nhöõng ñieåm naøo khaùc maø toâi coøn phaûihoïc khoâng? Coù nhöõng quan ñieåm naøo khaùc coù theå ñuùng? Toâibieát ñaõ coù nhieàu ngöôøi raát toát nhöng hoï khoâng heà nghó nhö toâiñaõ nghó, maø töø tröôùc ñeán giôø toâi cöù laáy laøm tieác cho hoï. Coù phaûiThöôïng Ñeá ñuùng nhö toâi ñaõ hình dung ra Ngaøi? vaø (toâi coù caùi yùtöôûng ñaùng sôï raèng) neáu Thöôïng Ñeá laø ñuùng nhö toâi töôûngtöôïng, neáu thöïc söï toâi ñaõ hieåu ñöôïc Ngaøi cuõng nhö nhöõng gìNgaøi muoán thì Ngaøi coù theå laø Thöôïng Ñeá ñöôïc khoâng — bôûi vì,neáu toâi coù theå hieåu ñöôïc Ngaøi thì chaéc haún Ngaøi cuõng bò giôùihaïn nhö toâi maø thoâi? Thaät söï ñaõ coù hoûa nguïc hay khoâng, vaø neáucoù thì taïi sao Ngaøi laïi ñöa con ngöôøi vaøo moät nôi gôùm ghieác nhötheá, trong khi Ngaøi laïi laø moät Ñaáng Thöôïng Ñeá baùc aùi? Neáu laøtoâi, toâi khoâng theå laøm nhö vaäy. Toâi seõ noùi vôùi moïi ngöôøi raèng:“AØ, neáu caùc ngöôi khoâng theå tin nôi Ta thì thaät laø quaáy, bôûi vìTa voán ñaùng tin caäy, nhöng Ta khoâng theå vaø seõ khoâng laømkhaùc hôn, coù leõ caùc ngöôi chöa heà nghe noùi veà Ta, hoaëc laø coù leõcaùc ngöôi ñaõ nghe nhöõng ñieàu sai laïc veà Ta.” Taïi sao toâi laïi coùtheå nhaân töø hôn Thöôïng Ñeá? Phaûi chaêng toâi ñaõ bieát veà tìnhthöông nhieàu hôn Ngaøi ñaõ bieát, vaø neáu ñuùng nhö vaäy thì laømsao Ngaøi ñaõ coù theå laø Thöôïng Ñeá ñöôïc, bôûi vì trong tröôøng hôïpñoù thì toâi cao caû hôn Ngaøi ôû vaøi phöông dieän? Toâi bieát nhöõngñieàu toâi ñang laøm ñaây laø gì khoâng? Laøm sao toâi coù theå tieáp tuïcgiaûng daïy? Vaân vaân vaø vaân vaân. Quan ñieåm vaø thaùi ñoä cuûa toâibaét ñaàu toû ra thay ñoåi. Moät söï xaùo troän teá nhò ôû noäi taâm ñaõphaùt khôûi, mang laïi nhöõng keát quaû cô baûn vaø nhieàu noãi thoángkhoå. Toâi heát söùc öu phieàn vaø baét ñaàu khoù nguû. Toâi khoâng theåsuy nghó moät caùch roõ raøng minh baïch vaø cuõng khoâng daùm hoûiai veà vaán ñeà naøy.

Ñeán naêm 1906, theå chaát toâi baét ñaàu suy suïp. Chöùng nhöùcñaàu toâi maéc phaûi töø tröôùc, nay caøng gia taêng, laøm toâi hoaøn toaønsuy nhöôïc. Coù ba nguyeân do gaây neân tình traïng ñoù. Moät laø, toâi

86

Töï truyeän 101

ñaõ gaùnh vaùc quaù nhieàu traùch nhieäm so vôùi tuoåi, vaø hai laø toâiñang traûi qua moät côn noäi taâm xaùo troän naëng neà. Khi coù taibieán vaø khoù khaên xaûy ra trong coâng vieäc thì taâm trí toâi cöù maõitraùch cöù mình. Toâi vaãn coøn phaûi hoïc baøi hoïc raèng ngöôøi ta chæthaät söï thaát baïi khi bò ñaùnh ngaõ maø sau ñoù khoâng theå ñöùng daäytieáp tuïc ñi tôùi maõi. Tuy nhieân, ñieàu quan troïng nhaát ñoái vôùi toâilaø caáu truùc noäi taâm cuûa cuoäc soáng toâi döôøng nhö ñang baét ñaàutan vôõ. Toâi ñaõ ñaët troïn cuoäc ñôøi toâi vaøo caâu noùi cuûa ThaùnhPaul: “Toâi bieát Ñaáng maø toâi ñaõ tin, vaø toâi tin phuïc raèng Ngaøi coùtheå giöõ gìn nhöõng gì toâi ñaõ phoù thaùc nôi Ngaøi cho ñeán ngaøy ñoù.”Nhöng toâi khoâng coøn tin chaéc raèng coù ngaøy phaùn xeùt haykhoâng; toâi khoâng bieát chaéc nhöõng gì toâi ñaõ phoù thaùc nôi ÑöùcChrist; toâi laïi ñang thaéc maéc taát caû nhöõng söï kieän maø toâi ñaõ tinphuïc. Ñieàu duy nhaát toâi khoâng bao giôø nghi ngôø vaø bieát chaécmaõi maõi ñoù laø söï kieän thöïc teá veà chính Ñöùc Christ. Quaû thöïctoâi bieát Ñaáng maø toâi ñaõ tin. Söï kieän ñoù ñaõ ñöôïc traéc nghieämñuùng; noù khoâng chæ coøn laø ñöùc tin maø laø söï hieåu bieát. ÑöùcChrist vaãn haèng soáng, Ngaøi laø “Chaân sö cuûa taát caû caùc Chaân sövaø laø Thaày cuûa caùc Thieân thaàn cuõng nhö loaøi ngöôøi”.

Tuy nhieân, ngoaøi söï kieän baát bieán duy nhaát naøy ra thìtoaøn boä cô caáu noäi taâm toâi cuõng nhö thaùi ñoä cuûa toâi ñoái vôùikhoa thaàn hoïc cuõ kyõ cuûa caùc baïn ñoàng söï ñaõ bò lay chuyeån taängoác reã. Söï lay chuyeån ñoù cöù tieáp tuïc cho ñeán naêm 1915. Ruûithay cho toâi, lyù do thöù ba ñöa ñeán söï suy suïp theå chaát laø, laànñaàu tieân, toâi ñaõ yeâu moät chaøng binh nhì trong quaân ñoaønHussar. Ñaõ nhieàu laàn toâi cöù töôûng raèng mình yeâu. Toâi coønnhôù roõ moät vò thieáu taù trong quaân ñoaøn noï (nay laø moät vòtöôùng noåi tieáng) ñaõ muoán keát hoân vôùi toâi. Thôøi gian ñoù thaätbuoàn cöôøi. Trong khi ôû moät caên cöù treân ñaát AÁn, toâi maéc beänhsôûi vaø phaûi ñieàu trò noäi truù ôû moät beänh vieän ñòa phöông docaùc baùc só Anh ñieàu haønh. Chaån ñoaùn toâi bò sôûi, hoï cho toâi ôûnhaø caùch ly trong khu vöïc beänh vieän, coøn ngöôøi giuùp vieäc chotoâi thì ban ñeâm nguû beân kia cöûa. Toâi chöa töøng coù moät ngöôøi

87

Töï truyeän102

giaùm hoä naøo toát hôn. Ba vò baùc só vaø oâng taù noï thöôøng ñeán vôùitoâi buoåi toái, vaø cho ñeán nay toâi vaãn coù theå hình dung chuùngtoâi ngoài quanh chieác baøn vôùi ngoïn ñeøn daàu, vì luùc ñoù vaøo muøañoâng. Baùc só X gaùc chaân leân beä loø söôûi, ñoïc baùo, baùc só kia thìchôi côø vôùi vò thieáu taù, coøn toâi thì ñang thôøi kyø leân sôûi, ngoàichaêm chæ khaâu vaù. Roát cuoäc vò thieáu taù ñaõ veà tay moät coâ giaùokhoâng ñöôïc ñeïp laém, coøn moät vò baùc só thì ñeå loøng yeâu toâimoät caùch voâ voïng trong nhieàu naêm. Thaäm chí oâng ñaõ ñeoñuoåi toâi töø AÁn Ñoä ñeán taän nhaø toâi ôû Scotland, laøm cho toâiphaûi ngôõ ngaøng, boái roái, vaø gia ñình toâi ñaõ ngaïc nhieân khoânghieåu taïi sao oâng ta laïi coù theå si tình ñeán theá. Cuõng coù nhöõngngöôøi khaùc ñeå yù ñeán toâi, nhöng toâi chöa laàn naøo quan taâmmaõi ñeán khi toâi gaëp Walter Evans.

Anh aáy raát ñeïp trai, thoâng minh, coù giaùo duïc cao vaø ñaõhoaùn caûi raát toát qua caùc cuoäc leã cuûa toâi. Neáu toâi khoâng laømcoâng vieäc baáy giôø toâi ñang laøm thì chaéc haún ñaõ khoâng coù gìkhoù khaên, chæ tröø vaán ñeà taøi chiùnh maø thoâi. Tuy nhieân, caùikhoù maø toâi phaûi giaûi quyeát laø caùc coâ ñang laøm vieäc trong TraïiBinh só Sandes ñeàu thöïc söï coù nhöõng quan heä hoï haøng quí toäc,cho neân hoaøn toaøn khoâng coù vaán ñeà khaû dó hoï keát hoân vôùibinh só. Heä thoáng giai caáp ñöôïc minh ñònh ôû Anh ñaõ laøm chotình traïng khoù khaên theâm. Hoï khoâng ñöôïc, khoâng theå vaøthöôøng khoâng neân yeâu thöông moät ngöôøi lính naøo. Cho neân,khoâng nhöõng toâi phaûi ñoái phoù vôùi vaán ñeà cuûa rieâng caù nhaânmình, bôûi vì Walter Evans khoâng coù ñòa vò xaõ hoäi nhö toâi, maøtoâi coøn laøm giaûm giaù trò coâng vieäc, taïo neân nhöõng khoù khaênhaàu nhö khoâng theå vöôït qua, cho caùc baïn ñoàng söï. Toâi heát söùcbuoàn raàu. Toâi caûm thaáy mình ñaõ phaûn boäi. Traùi tim toâi loâikeùo toâi ñi theo moät chieàu höôùng, coøn ñaàu oùc toâi cöù khaêngkhaêng baûo “khoâng”; toâi phaùt beänh naëng ñeán ñoä khoâng theå suynghó ñöôïc ñieàu gì roõ raøng.

Toâi thaät söï khoâng thích phaûi noùi veà ñoaïn ñôøi naøy, vaøkhoâng muoán bôùi leân ñoáng tro taøn cuûa maáy naêm keá ñoù. Toâi ñaõ

88

Töï truyeän 103

ñöôïc huaán luyeän trong tinh thaàn töï troïng kín ñaùo, vaø coângvieäc cuûa toâi trong caùc Traïi Binh só Sandes ñaõ daïy toâi khoângneân noùi veà mình. Trong baát cöù tröôøng hôïp naøo toâi cuõng khoângmuoán baøn luaän veà chính mình, ñaëc bieät laø nhöõng söï vieäc trongñôøi toâi coù lieân heä ñeán Walter Evans. Trong hai möôi naêm qua,toâi ñaõ boû ra bieát bao nhieàu thì giôø ñeå laéng nghe nhöõng ngöôøibò öu phieàn, thöû thaùch, giaõi baøy taâm söï cuûa hoï. Toâi ñaõ ngoàingaïc nhieân söõng sôø tröôùc nhöõng chi tieát heát söùc rieâng tö maøhoï mang keå cho toâi vôùi veû raát thích thuù. Toâi chöa bao giôø hieåuñöôïc taïi sao ngöôøi ta laïi coù thoùi quen giaûi khuaây baèng caùch keåchuyeän ñôøi tö — ñoù laø caùi khoù cuûa toâi khi vieát töï truyeän naøy.

Moät ñeâm noùng nöïc ôû Lucknow, toâi khoâng nguû ñöôïc. Toâi ñitôùi ñi lui trong phoøng vaø caûm thaáy mình hoaøn toaøn bò boû rôi,khoán khoå. Toâi böôùc ra chieác bao lôn roäng phuû ñaày hoa giaáynhöng khoâng thaáy gì khaùc hôn baày muoãi. Toâi trôû laïi phoøng vaødöøng laïi phuùt giaây beân baøn trang ñieåm. Boãng nhieân, moätluoàng aùnh saùng choùi raïng chieáu vaøo phoøng toâi vaø vang leântieáng noùi cuûa vò Chaân sö maø Ngaøi ñaõ ñeán vôùi toâi luùc toâi möôøilaêm tuoåi. Laàn naøy toâi khoâng thaáy Ngaøi, nhöng toâi ñöùng ôû giöõaphoøng vaø nghe nhöõng lôøi Ngaøi noùi. Ngaøi baûo toâi chôù neân öuphieàn moät caùch khoâng ñaùng nhö vaäy, töø tröôùc ñeán giôø toâi vaãnñöôïc troâng nom, vaø toâi ñang laøm nhöõng gì maø Ngaøi muoán toâilaøm. Ngaøi baûo raèng nhieàu vieäc ñaõ ñöôïc saép xeáp, raèng coângvieäc cuûa kieáp naøy maø Ngaøi ñaõ vaïch ra cho toâi tröôùc ñaây seõ baétñaàu thöïc hieän, nhöng theo moät phöông caùch maø toâi chöa nhaänra. Ngaøi khoâng heà ñöa ra giaûi phaùp cho baát cöù vaán ñeà naøorieâng tö cuûa toâi vaø khoâng baûo toâi laøm ñieàu gì. Caùc Chaân sökhoâng bao giôø laøm nhö vaäy caû. Caùc Ngaøi khoâng bao giôø baûomoät ñeä töû laøm ñieàu gì, hoaëc ñi ñeán ñaâu, hay laø caùch giaûi quyeátmoät tình huoáng, maëc duø nhöõng ngöôøi suøng tín, toát buïng vaøñaày haûo yù ñaõ noùi bieát bao nhieâu ñieàu voâ lyù veà vaán ñeà naøy.Chaân sö laø moät nhaø quaûn trò raát baän roän vaø coâng vieäc cuûaNgaøi laø lo cho caû theá gian. Ngaøi khoâng bao giôø ñi nôi naøy nôi

89

Töï truyeän104

noï ñeå noùi nhöõng lôøi dòu ngoït thoâng thöôøng vôùi nhöõng ngöôøihoaøn toaøn taàm thöôøng khoâng coù söùc aûnh höôûng naøo ñaùng keåvaø naêng löïc phuïng söï cuûa hoï chöa phaùt trieån. Toâi neâu leânñieàu naøy, bôûi vì ñoù laø moät trong nhöõng ñieàu caàn ñöôïc söûa saivì ñaõ laøm cho nhieàu ngöôøi raát toát phaûi bò laàm laïc. Chuùng tahoïc trôû thaønh Chaân sö baèng caùch giaûi quyeát thaáu ñaùo nhöõngvaán ñeà khoù khaên cuûa chính mình, baèng caùch naâng nheï phaànnaøo caùc gaùnh naëng cuûa nhaân loaïi, vaø baèng caùch töï queân mình.Ñeâm ñoù, Chaân sö khoâng heà an uûi toâi, Ngaøi khoâng noùi lôøi naøokhen ngôïi hay nhöõng caâu khuyeân baûo thoâng thöôøng. Ngaøi ñaõthöïc söï baûo raèng coâng vieäc phaûi tieán haønh. Ñöøng queân ñieàuñoù. Haõy chuaån bò saün saøng ñeå laøm vieäc. Chôù ñeå bò löøa gaït bôûicaùc ñieàu kieän ngoaïi caûnh.

Noùi cho ñuùng ra, Walter Evans ñaõ xöû söï heát söùc toát. Anhaáy ñaõ ñaùnh giaù ñöôïc vaán ñeà vaø coá gaéng toái ña ñeå giöõ mình ôûhaäu tröôøng cuõng nhö taïo ñieàu kieän caøng deã daøng cho toâi caøngtoát. Ñeán muøa noùng, toâi leân Ranikhet vôùi coâ Schofield, vaø ôû ñoùñaõ keát thuùc troïn caû vaán ñeà giöõa toâi vaø Walter Evans. Ñoù laømoät muøa heø noùng böùc. Chuùng toâi ñaõ môû khu traïi môùi, coøn toâithì khoâng khoûe chuùt naøo. Walter Evans leân ñoù theo ñôn vò laømoät quaân ñoaøn kî binh; anh aáy cuøng vaøi ngöôøi lính khaùc ñaõdaïy toâi côõi ngöïa gioûi hôn tröôùc. Coâ Schofield ñaõ thaáy bieát moïisöï. Coâ vaø toâi raát thaân nhau, vaø toâi raát may ñaõ coù coâ laø baïnvaøo luùc ñoù. Coá aáy raát hieåu toâi vaø tin töôûng toâi hoaøn toaøn. Moätngaøy noï cuoái heø, khi nhöõng ñôït gioù muøa ñaõ qua ñi, coâ baûo toâiraèng Traïi seõ ñoùng cöûa trong moät tuaàn nöõa, coâ seõ ñeå toâi ôû laïimoät mình, duø thöïc söï coâ bieát coù Walter Evans taïi nôi naøy, vaøtoâi haàu nhö moät mình ôû nhaø sôû. Ngaøy cuoái tröôùc khi toâi ñònhrôøi Ranikhet, toâi ñaõ gôûi thö môøi Walter Evans ñeán vaø noùi vôùianh aáy raèng troïn caû cuoäc tình cuûa chuùng toâi laø khoâng theåñöôïc, toâi seõ khoâng bao giôø gaëp laïi anh aáy nöõa, vaø nhö vaäy laøvónh bieät. Anh ñaõ chaáp nhaän quyeát ñònh cuûa toâi, vaø toâi trôûxuoáng mieàn bình nguyeân.

90

Töï truyeän 105

Khi ñeán ñoù, toâi ñaõ hoaøn toaøn suy kieät. Toâi ñaõ kieät löïc dolaøm vieäc quaù söùc, do thöôøng xuyeân bò nhöùc ñaàu kinh khuûng, vaødo keát thuùc ñau khoå cuûa chuyeän tình. Toâi khoâng coù khaû naêng töïchuû. Toâi chöa bao giôø coù khaû naêng naøy, maëc duø chính caùi yù thöùchaøi höôùc thöïc söï ñaõ nhieàu laàn cöùu toâi. Luoân luoân toâi ñaõ traûi quanhöõng ñoaïn ñôøi vaø nhöõng tröôøng hôïp heát söùc khoù khaên, vôùicuoäc soáng noäi taâm cöïc kyø caêng thaúng. Toâi ñaõ coù caûm nghó raèngtrong moät tieàn kieáp toâi ñaõ thaát baïi naëng neà, khoâng phuïc vuïñöôïc caùc Chaân sö. Toâi khoâng nhôù laïi toâi ñaõ laøm gì, nhöng luoânluoân toâi coù caûm nhaän saâu xa raèng kieáp soáng naøy nhaát ñònh toâikhoâng ñöôïc boû beâ phaän söï ñoái vôùi Ngaøi, nhaát ñònh toâi phaûi laømvieäc toát. Trong quaù khöù toâi ñaõ thaát baïi nhö theá naøo ñieàu ñoùkhoâng quan troïng, nhöng ngaøy nay toâi khoâng ñöôïc thaát baïi.

Luoân luoân toâi thaáy baát bình ñoái vôùi nhöõng ñieàu voâ lyù maønhieàu ngöôøi ñaõ noùi veà “vieäc nhôù laïi kieáp tröôùc cuûa hoï.” Toâiheát söùc nghi ngôø söï hoài öùc naøy. Toâi tin raèng nhieàu cuoán saùchñaõ ñöôïc xuaát baûn ñöa ra chi tieát veà tieàn kieáp cuûa caùc nhaân vaäthuyeàn moân loãi laïc, ñaõ laø baèng chöùng cuûa moät söï töôûng töôïngtaùo baïo, khoâng coù thöïc vaø laøm laàm laïc coâng chuùng. Nieàm tinnaøy coù cô sôû, bôûi vì trong khi laøm vieäc, toâi ñaõ thöïc söï ñaõ gaëphaøng chuïc nhöõng vò Mary Magdalenes vaø Julius Caesars, vaønhöõng nhaân vaät quan troïng khaùc, hoï ñaõ thuù nhaän vôùi toâi moätcaùch ñaùng kinh ngaïc laøm sao, raèng tröôùc ñaây hoï laø ai; vaäy maøtrong kieáp soáng naøy hoï laïi raát taàm thöôøng vaø khoâng coù gì ñaëcsaéc caû. Caùc danh nhaân naøy ñaõ thuït luøi moät caùch ñaùng buoàn keåtöø ñoù ñeán nay, khieán toâi ñaõ phaûi töï hoûi theá naøo laø tieán hoùa.Toâi cuõng khoâng tin raèng trong chu kyø kinh nghieäm laâu daøicuûa linh hoàn, Chaân nhaân laïi nhôù hay baän taâm ñeán hình theånaøo maø mình ñaõ khoaùc, hoaëc mình ñaõ laøm gì caùch ñaây haingaøn, taùm ngaøn, hay moät traêm naêm tröôùc; gioáng nhö phaømnhaân toâi ngaøy nay khoâng chuùt gì nhôù ñeán hay quan taâm ñeánñieàu noù ñaõ laøm vaøo 3 giôø 45 phuùt chieàu ngaøy 17/11/1903. Coùleõ, ñoái vôùi linh hoàn thì moät kieáp soáng khoâng quan troïng hôn

91

Töï truyeän106

taàm quan troïng cuûa 15 phuùt soáng vaøo naêm 1903 ñoái vôùi toâi.Chaéc haún ñoâi khi coù nhöõng kieáp soáng noåi roõ trong kyù öùc cuûalinh hoàn, cuõng nhö trong kieáp soáng naøy coù nhöõng ngaøy chuùngta khoâng theå queân, nhöng cuõng thænh thoaûng thoâi.

Toâi bieát raèng tình traïng cuûa toâi hieän nay laø keát quaû cuûakinh nghieäm soáng vaø caùc baøi hoïc ñaéng cay trong raát nhieàukieáp ñaõ qua. Toâi chaéc raèng, neáu muoán phí thì giôø, linh hoàn coùtheå gôïi laïi caùc tieàn kieáp cuûa mình, bôûi vì linh hoàn laø toaøn tri;nhöng gôïi laïi nhö theá ñeå laøm gì? Coù leõ ñoù chæ laø moät daïngkhaùc cuûa tính vò ngaõ maø thoâi. Coù leõ ñoù laø nhöõng chuyeän ñaùngtieác. Neáu ngaøy nay toâi ñaõ khoân ngoan ñöôïïc ít nhieàu, vaø neáucoù ai trong chuùng ta coá traùnh nhöõng laàm loãi naëng neà hôntrong ñôøi, ñoù laø vì chuùng ta ñaõ hoïc ñöôïc qua caùc kinh nghieämchua cay nhaát, raèng khoâng neân laøm nhöõng chuyeän ñoù. Theoquan ñieåm tinh thaàn hieän taïi cuûa chuùng ta thì coù leõ quaù khöùcuûa chuùng ta coù nhöõng ñieàu hoaøn toaøn ñaùng cheâ traùch. Trongquaù khöù chuùng ta ñaõ gieát ngöôøi; chuùng ta ñaõ troäm caép; chuùngta ñaõ vu nhuïc ngöôøi khaùc vaø ñaõ soáng ích kyû; chuùng ta ñaõ thamduïc; chuùng ta ñaõ löøa ñaûo vaø ñaõ thieáu trung thaønh. Nhöngchuùng ta ñaõ traû giaù cho haønh ñoäng cuûa mình, bôûi vì ñaïi luaätmaø Thaùnh Paul phaùt bieåu “Con ngöôøi gieo ñieàu gì thì gaët ñieàuñoù” vaãn taùc ñoäng, vaø taùc ñoäng maõi maõi. Cho neân, ngaøy naychuùng ta khoâng laøm nhöõng ñieàu ñoù vì chuùng ta khoâng thíchcaùi giaù chuùng ta ñaõ traû — vaø ñaõ traû roài. Coù nhöõng keû daïi doätboû ra quaù nhieàu thì giôø trong noã löïc nhôù laïi tieàn kieáp cuûa hoï;toâi nghó raèng ñaõ ñeán luùc hoï thöùc tænh tröôùc söï thöïc raèng ngaykhi hoï thaáy ñöôïc hoài aáy thöïc söï hoï nhö theá naøo thì coù leõ hoï seõgiöõ im laëng maõi maõi. Toâi bieát raèng duø tieàn kieáp toâi laø ai vaøtoâi ñaõ laøm nhöõng gì, thì toâi cuõng ñaõ thaát baïi. Nhöõng chi tieátkhoâng hieän roõ, nhöng trong ñôøi toâi ñaõ coù saün moät noãi lo sôïthaát baïi thaät saâu xa. Do ñoù, toâi maéc phaûi maëc caûm töï ti roõ reät,nhöng toâi coá gaéng che giaáu vì coâng vieäc.

Theá laø, vôùi quyeát taâm maïnh meõ, vôùi caûm tính anh huøng ôû

92

Töï truyeän 107

noäi taâm, toâi töï nguyeän soáng cuoäc ñôøi ñôn leû vaø coá gaéng tieáptuïc coâng vieäc.

Tuy nhieân, nhöõng haûo yù cuûa toâi khoâng ñuû giuùp toâi tieáptuïc. Toâi beänh naëng quaù. Cho neân, coâ Schofield ñaõ quyeát ñònhñöa toâi trôû laïi Ireland ñeå xem coi coâ Elise Sandes ñònh nhötheá naøo. Toâi quaù ñau yeáu neân khoâng phaûn ñoái vaø ñaõ ñeán möùckhoâng coøn baän taâm ñeán vieäc soáng hay cheát. Toâi ñaõ ñoùng cöûaTraïi Binh só ôû Ranikhet, vaø theo toâi bieát thì soå saùch raát raønhmaïch. Toâi ñaõ coá gaéng toå chöùc caùc cuoäc hoäi giaûng Kinh Thaùnhcho ñeán cuøng, nhöng toâi coù yù nghó raèng toâi ñaõ maát heát nghòlöïc. Nhöõng gì toâi coøn nhôù laø loøng heát söùc töû teá cuûa moät vò Ñaïitaù teân Leslie, oâng ñaõ troâng nom vieäc chuyeån toâi töø Ranikhetxuoáng mieàn bình nguyeân. Toâi ñaõ phaûi ñi baèng xe ngöïa; toâi ñaõphaûi ñöôïc moät ngöôøi coõng ñi ngang qua doøng suoái chaûy xieát;toâi ñaõ phaûi ñi treân moät chieác xe keùo trong nhieàu daëm, laïiphaûi ñi xe ngöïa khaùc cho ñeán nôi toâi coù theå leân xe löûa ñeánDelhi. Hoài ñoù chöa coù teân New Delhi. OÂng ñaõ saép ñaët moïi söï— naøo laø neäm goái, caùc tieän nghi thöïc phaåm vaø moïi thöù toâi coùtheå caàn. Ngöôøi thôï may cuûa toâi ñaõ quyeát ñònh ñi vôùi toâi, töï traûchi phí cho mình ñeán Bombay, chæ vì lo laéng cho toâi. OÂng ñaõcuøng ngöôøi giuùp vieäc chaêm soùc cho toâi vaø toâi khoâng bao giôøqueân ñöôïc loøng teá nhò vaø aân caàn cuûa hoï.

Khi toâi ñeán Delhi, oâng tröôûng ga noùi vôùi toâi raèng vò ToångGiaùm ñoác ñaõ gôûi moät chieác xe ngöïa rieâng töø Bombay ñeán ñoùntoâi. Laøm sao oâng hay toâi beänh, toâi cuõng khoâng bieát nöõa, nhöngoâng laø moät trong naêm ngöôøi ñaøn oâng maø toâi ñaõ noùi ñeán trongchuyeán ñi ñaàu tieân. Toâi chöa bao giôø caùm ôn oâng, nhöng loøngtoâi raát bieát ôn.

Trong chuyeán ñi töø AÁn Ñoä ñeán Ireland toâi chæ nhôù coù haivieäc. Vieäc thöù nhaát laø khi toâi ñeán Bombay, taïi khaùch saïn. Toâinhôù laø ñaõ leân thaúng phoøng, naèm ngay vaøo giöôøng, quaù meätnhoïc ñeán ñoãi toâi khoâng kòp soaïn ñoà ñaïc hay taém röûa. Roài toâitænh daäy möôøi baûy giôø sau, thaáy khuoân maët cuûa coâ Schofield ôû

93

Töï truyeän108

moät beân giöôøng, coøn beân kia laø baùc só. Toâi ñaõ nguû meâ man nhötheá moät hay hai laàn trong ñôøi khi toâi quaù suy kieät. Vieäc thöùnhì toâi nhôù laø ñaõ ñöôïc ñöa leân taøu P-O, nôi ñoù, vöøa tuyeät voïngvöøa xaáu hoå, hoaøn toaøn kieät löïc vaø suy nhöôïc taâm thaàn, toâi baétñaàu khoùc. Toâi khoùc suoát ñoaïn ñöôøng töø Bombay ñeán AÙi NhóLan. Toâi khoùc treân thuyeàn; toâi khoùc luùc aên; toâi khoùc treânboong; toâi leân beán Marseilles vôùi nhöõng gioït leä treân maët. Toâikhoùc treân taøu hoûa ñeán Paris; toâi khoùc ôû khaùch saïn; toâi khoùctreân taøu hoûa ñeán Calais vaø treân thuyeàn ñeán xöù Anh. Toâi cöùmaõi khoùc moät caùch tuyeät voïng, khoâng theå ngöng duø coá gaéngheát söùc. Toâi chæ nhôù hai laàn, luùc ñoù toâi cöôøi thöïc söï. Chuùng toâiñaõ gheù laïi Avignon ñeå duøng böõa taïi moät khaùch saïn. Moätngöôøi haàu baøn böôùc ñeán vôùi veû maët aâu lo. Vöøa nhìn thaáy toâi,anh ta lieàn ñaùnh rôi ba chuïc ñóa treân tay xuoáng ñaát töø chieácmoät. Toâi nghó raèng söï thaät vì toâi cöù ngoài ñoù khoùc maõi, khoùchoaøi. Moät chuyeän khaùc laøm toâi cöôøi ñaõ xaûy ra treân moät ganhoû ôû Phaùp, khi xe löûa döøng laïi trong möôøi phuùt. Moät baø ôûtoa toâi xuoáng xe ñeán nhaø veä sinh nöõ. Hoài ñoù xe löûa khoângñöôïc thoaûi maùi nhö hieän nay vaø thieáu caùc thöù tieän nghi.Chuùng toâi goïi nhaø veä sinh nöõ baèng caùi teân deã nghe hôn laøW.C. Baø aáy trôû leân xe löûa oâm buïng cöôøi ruõ röôïi, vaø sau khi ñaõlaáy laïi hôi môùi baûo toâi, “Coâ cuõng bieát ñaáy, toâi ñaõ ñeán nhaø veäsinh Wesleyan. ÔÛ ñoù gheâ laém, nhöng coù bao giôø Wesleyan maøsaïch ñöôïc ñaâu. Tuy nhieân ñieàu laøm toâi töùc cöôøi laø moät anhkhuaân vaùc ngöôøi Phaùp raát ngoä ñang ñöùng boàn choàn ngoaøi cöûañeå ñöa cho toâi nhöõng baûn thaùnh ca.” Trong giaây phuùt toâingöng khoùc vaø cöôøi ñeán noân ruoät, khieán cho coâ Schofieldtöôûng raèng toâi ñang maéc chöùng loaïn caûm (Hyteria).

Cuoái cuøng chuùng toâi ñaõ ñeán Ireland ñeå gaëp coâ Sandes yeâumeán. Toâi caûm thaáy nheï nhoõm vaø cöù töôûng nhö moïi ñieàu phieànmuoän ñaõ qua ñi. Ít ra, coâ cuõng hieåu ñöôïc tình hình vaø haún laøseõ ñaùnh giaù cao nhöõng gì toâi ñaõ laøm. Nhöng ngaïc nhieân laømsao, toâi thaáy raèng coâ xem taát caû nhöõng hy sinh can ñaûm cuûa

94

Töï truyeän 109

toâi laø moät haønh ñoäng hoaøn toaøn khoâng caàn thieát. Coù leõ coâ noùiñuùng khi coâ giaûi thích cho toâi hieåu mình laø moät ñöùa beù ñangboái roái neân tìm caùch laån troán trong caùc bi kòch. Dó nhieân laø coâheát söùc thaát voïng veà toâi. Toâi ñaõ laøm moät ñieàu maø caùc nöõ nhaânvieân khaùc chöa bao giôø laøm. Coâ ñaõ hy voïng raèng toâi seõ giuùpcoâng vieäc cho coâ trong nhieàu naêm tôùi, vaø thaäm chí coâ ñaõchuaån bò cho toâi moät chaân thaønh vieân trong ban quaûn trò, maëcduø toâi coøn treû. Coâ caûm thaáy raèng toâi coù theå tieáp tuïc coâng vieäc,bôûi vì nhö coâ ñaõ noùi, coâ thích yù thöùc haøi höôùc cuûa toâi, coâ nhaänthaáy toâi coù baûn chaát thoáng nhaát vaø ñaëc tính coâ goïi laø “söïthaêng baèng tinh thaàn,” cuõng nhö coâ bieát toâi chuû yeáu laø thaønhthaät. Maø ñuùng vaäy, coù laàn noï khi ñi daïo treân moät con ñöôøngqueâ ôû Ireland, coâ ñaõ noùi vôùi toâi raèng laém khi, tính thaønh thaätcuûa toâi ñaõ laøm toâi gaëp phaûi khoù khaên, bôûi vaäy toát hôn toâi neânbieát raèng khoâng phaûi bao giôø cuõng caàn phaûi maïnh daïn noùi rasöï thaät. Ñoâi khi im laëng laïi laø höõu ích.

Theá neân, theo caùi nhìn cuûa toâi hoài ñoù thì toâi ñaõ laøm chotoaøn caû coâng vieäc bò phöông haïi, luoân caû coâ Sandes. Baáy giôøtoâi khoâng coøn khoùc nöõa vaø an taâm ôû vôùi coâ. Toâi coøn nhôù roõchieác phoøng khaùch trong gian nhaø troï ôû moät thò traán duyeânhaûi gaàn Dublin, nôi coâ gaëp Theo Schofield vaø toâi. Coâ ñaõ nghechuyeän cuûa Theo vaø Theo ñaõ thöông toâi nhö theá naøo. Coâ cuõngñaõ nghe chuyeän cuûa toâi — caâu chuyeän cuûa moät vò thaùnh töûñaïo trong côn boái roái; ít nhaát hoài aáy toâi cuõng cho mình laø nhövaäy. Toái ñoù coâ ñaõ ñöa toâi ñi nguû vaø baûo raèng saùng hoâm sau seõtrôû laïi gaëp toâi. Sau khi ñieåm taâm, coâ noùi raèng neáu toâi muoánkeát hoân, thì coâ khoâng thaáy thöïc söï coù lyù do gì laïi khoâng neân,mieãn sao toaøn boä vaán ñeà ñöôïc phaùn ñoaùn vaø giaûi quyeát ñuùngñaén. Tình huoáng naøy caàn “haønh ñoäng kheùo leùo” nhö ñaõ coù noùitrong Chí Toân Ca, moät baûn kinh xöa cuûa AÁn Ñoä. Coâ ñaõ an uûi,yeâu thöông vaø khuyeân toâi ñöøng lo laéng. Toâi vì quaù meät moûineân ñaõ khoâng maáy quan taâm ñeán baát cöù chuyeän gì, vaø chaéchaún vì quaù meät moûi neân khoâng hieåu theá naøo laø haønh ñoäng cho

95

Töï truyeän110

kheùo leùo. Toâi ñaõ söõng sôø maø nhaän thaáy raèng tinh thaàn hysinh tuyeät dieäu vaø anh huøng cuûa toâi vì coâng vieäc, laïi bò xem laøhoaøn toaøn khoâng caàn thieát. Toâi thaáy thaát voïng, tinh thaàn suysuïp naëng neà. Suoát ngaøy ñoù toâi laâm vaøo côn khuûng hoaûng; toâithaáy mình thaät söï laø ngu ngoác vaø daïi doät. Roài ñeå cho hai coâbaøn thaûo lo lieäu, toâi böôùc ra ngoaøi, ñi trong ñeâm laïnh leõo. Toâiñaõ quaù chaùn ngaùn, quaù buoàn naûn, taâm hoàn heát söùc ñau khoå,ñeán ñoãi toâi chæ nhôù laø sau ñoù ñöôïc moät ngöôøi caûnh saùt ñôõ daäy.OÂng ta giuùp toâi ñöùng leân, lay goïi toâi tænh laïi, vaø nhìn toâi vôùiaùnh maét nghi ngôø, oâng baûo: “Ñöøng coù ñi quanh ñaây vaø teù xæunhö vaäy. Ñaõ chín giôø ñeâm roài, vaø cuõng may laø coâ gaëp toâi. Baâygiôø coâ haõy veà nhaø ñi.” Toâi laàn moø trôû veà, laïnh giaù vaø öôùt suõngvì möa vaø buïi nöôùc cuûa soùng bieån xoâ vaøo caàu taøu, nôi maødöôøng nhö toâi naèm baát tænh moät luùc. Toâi khoùc loùc, keå leå moïichuyeän cho caùc coâ Elise vaø Theo nghe, vaø ñöôïc aâu yeám uû aámñöa vaøo giöôøng. Coù leõ toâi ñaõ coù ñöôïc phaàn naøo yù thöùc caân ñoáicuõng nhö hieåu ñöôïc caùc söï vieäc trong ñôøi coù tính caùch bi kòchñeán ñaâu ñoái vôùi giôùi treû, vaø baûn tính töï nhieân cuûa hoï laø chuù yùthaùi quaù vaøo caùc söï vieäc ñoù nhö theá naøo.

Ngaøy hoâm sau, toâi ñeán vôùi coâ Margaret Maxwell yeâu quyùcuûa toâi ôû Edinburgh. ÔÛ ñoù, vaán ñeà cuûa toâi laïi caøng theâm raécroái, khoâng chæ vì coâ quaù lo laéng cho toâi maø vì moät anh chaøngvui tính, coù duyeân ñaõ theo toâi töø AÁn Ñoä ñeán vaø yeâu caàu keáthoân vôùi toâi. Ñaõ theá, laïi theâm moät chuyeän raéc roái khaùc. Saùnghoâm sau, toâi nhaän ñöôïc böùc thö cuûa moät vieân só quan, noùiraèng anh ta ñang coù maët ôû London vaø yeâu caàu keát hoân vôùitoâi ngay. Baáy giôø, vôùi ngöôøi coâ vaø hai ngöôøi coäng söï ñang lolaéng, toâi coøn coù ba ngöôøi ñaøn oâng ñang ñeo ñuoåi. Veà WalterEvans thì toâi coù theå noùi, vaø ñaõ trình baøy roõ vaán ñeà vôùi coâ.Nhöng toâi khoâng daùm noùi gì ñeán hai ngöôøi kia, bôûi vì coâ voáncoù thaùi ñoä baûo thuû neân coù leõ coâ seõ caûm thaáy raèng neáu toâi ñaõkhuyeán khích caû ba ngöôøi naøy yeâu toâi cuøng moät luùc, thì chaéclaø toâi ñaõ laøm ñieàu gì ñoù heát söùc quaáy — maø thöïc ra toâi ñaõ

96

Töï truyeän 111

laøm gì ñaâu. Noùi cho coâng baèng vôùi mình, toâi khoâng bao giôøñuøa vôùi tình yeâu caû.

Toâi chæ ôû Edinburgh coù moät tuaàn tröôùc khi ñi London,bôûi vì tröôùc khi toâi rôøi AÁn Ñoä thì chuyeán ñi trôû laïi Bombaycuûa toâi ñaõ ñöôïc ñaêng kyù xong roài. Vaán ñeà baây giôø laø toâi coùtheå ñeán vôùi ai ñeå nhaän ñöôïc lôøi khuyeân baûo? Raát deã daøng.Toâi ñaõ ñeán Sôû Phöôùc Thieän ôû Edinburgh ñeå gaëp Baø Chuûtröôûng nöõ phöôùc thieän cuûa Giaùo hoäi Scotland. Baø laø em gaùicuûa Ngaøi William Maxwell ôû laâu ñaøi Cardoness, töùc laø emchoàng cuûa ngöôøi coâ maø toâi ñang gheù thaêm. Ñoái vôùi toâi baøbao giôø cuõng laø “Coâ Alice”, vaø toâi ñaõ quyù meán coâ vì coâ khoângheà heïp hoøi hay taàm thöôøng. Toâi coøn nhôù coâ daùng ngöôøi caovaø thaúng thôùm trong boä ñoàng phuïc phöôùc thieän maøu naâu,ñöùng daäy ñoùn toâi trong gian phoøng khaùch xinh xaén cuûa coâ.Ñoàng phuïc cuûa coâ may baèng luïa naâu daøy vaø coâ thöôøng duøngcoå vaø tay aùo theâu maø toâi laøm cho coâ. Toâi voán laø ngöôøi theâuñan raát gioûi. Toâi ñaõ hoïc laøm haøng theâu Ireland raát ñeïp, hoàitoâi coøn laø thieáu nöõ. Trong nhieàu naêm, toâi ñaõ theâu coå vaø tayaùo cho coâ ñeå toû loøng bieát ôn coâ ñaõ luoân luoân thoâng caûm vôùitoâi. Coâ khoâng heà laäp gia ñình, nhöng coâ hieåu ñôøi vaø thöôngmeán moïi ngöôøi. Toâi ñaõ keå cho coâ nghe veà Walter Evans, veàoâng thieáu taù noï ôû London vaø anh chaøng nhaø giaøu daïi doät ñaõtheo toâi ñeán taän nhaø maø thaäm chí coøn ñang ñöùng ôû beânngoaøi nhaø coâ nöõa. Toâi nhôù coâ ñaõ ñeán beân cöûa soå, sau böùcreøm nhìn ra anh ta vaø baät cöôøi. Chuùng toâi troø chuyeän tronghai giôø vaø coâ baûo toâi cöù ñeå chuyeän ñoù cho coâ lo, coâ seõ suynghó kyõ vaø caàu nguyeän ñeå bieát toâi neân laøm gì. Coâ baûo coâ seõlaøm nhöõng gì coù theå laøm theo leõ phaûi, ñeå giaûi quyeát caùc khoùkhaên cuûa toâi, bôûi vì toâi quaù ñau yeáu neân khoâng coøn ñuû löôngtri vaø söùc phaùn ñoaùn nöõa. Vôùi caùch xöû trí kheùo leùo cuûa coâ,toâi thaáy nheï nhoõm vaø caûm thaáy khoûe khoaén hôn, khi trôû veànhaø coâ toâi. Vaøi hoâm sau, toâi ñi London xuoáng thuyeàn trôû laïiAÁn Ñoä, coù coâ Gertrude Davies-Colley ñi theo ñeå ôû beân caïnh

97

Töï truyeän112

toâi, saên soùc toâi, bôûi vì roõ raøng laø toâi quaù ñau yeáu khoâng theåñi moät mình.

Theá laø toâi trôû laïi laøm coâng vieäc, khoâng bieát roài ñaây ñôøitoâi seõ ra sao; toâi quyeát ñònh soáng töøng ngaøy moät chöù khoângnhìn veà töông lai xa xoâi. Tin töôûng vaøo Chuùa vaø caùc thaân höõu,toâi chæ coøn caùch chôø ñôïi maø thoâi.

Trong khi ñoù thì “Coâ Alice” lieân laïc vôùi Walter Evans. Gaànmaõn haïn phuïc vuï trong quaân ñoäi, anh ñaõ ñaêng kyù rôøi AÁn Ñoä.Coâ lo moïi chi phí cho anh ñi Hoa Kyø, döï moät khoùa thaàn hoïc ôûñoù ñeå trôû thaønh moät giaùo só cuûa giaùo hoäi Myõ, töông ñöông vôùigiaùo hoäi Anh. Coâ laøm theá ñeå cho anh aáy coù moät ñòa vò xaõ hoäi, coâlaøm troïn caû vieäc naøy moät caùch hoaøn toaøn côûi môû, baùo cho toâibieát töøng böôùc coâ ñaõ thöïc hieän cuõng nhö cho coâ Sandes bieátnhöõng gì ñang tieán haønh. Tuy nhieân, ngöôøi ta giöõ kín coâng vieäctoâi laøm trong quaân ñoäi, vaø roát cuoäc khi toâi rôøi AÁn Ñoää ñeå keáthoân thì moïi ngöôøi môùi bieát raèng toâi thaønh hoân vôùi moät giaùo só.

Toâi ñaõ trôû laïi Umballa tieáp tuïc coâng vieäc suoát muøa ñoângnaêm aáy roài heø sang toâi leân ñieàu haønh Traïi Binh só ôû Chakrata.Söùc khoûe toâi ngaøy caøng theâm toài teä, coøn chöùng nhöùc ñaàu thìtaùi phaùt thöôøng hôn. Coâng vieäc raát naëng nhoïc, vaø khi nhôù laïitoâi raát bieát ôn loøng toát vaø töû teá cuûa hai ngöôøi maø coù leõ toâikhoâng coøn soáng ñeán ngaøy nay neáu khoâng coù hoï. Moät vò laø Ñaïitaù Leslie, con gaùi oâng laø baïn beø ñoàng trang löùa vôùi toâi. Toâiñeán nhaø oâng raát thöôøng, vaø oâng ñaõ chaêm nom toâi moät caùchthaät toát ñeïp. Vò kia laø Ñaïi taù Swan, oâng laø Só quan Quaânlöông ôû quaän ñoù vaø laø baùc só ñieàu trò cho toâi. OÂng ñaõ laøm heátsöùc mình, ñoâi khi ngoài haøng giôø ñeå chaêm soùc cho toâi. Tuynhieân, toâi ñaõ quaù ñau yeáu ñeán ñoãi cuoái cuøng hai oâng töï quyeátñònh moïi vieäc, ñaùnh ñieän cho gia ñình toâi vaø coâ Sandes bieátraèng hoï seõ gôûi toâi trôû veà Anh treân chuyeán taøu saép tôùi.

Khi trôû veà London, toâi ñeán gaëp Ngaøi Alfred Schofield,anh cuûa coâ Theo Schofield, baáy giôø laø moät trong nhöõng baùc só

98

Töï truyeän 113

thaàn kinh taøi gioûi cuûa London. Toâi nhôø oâng ñieàu trò. OÂng laømoät ngöôøi thoâng minh vaø raát hieåu toâi. Toâi ñeán oâng vôùi noãi losôï veà beänh nhöùc ñaàu. Toâi cöù nghó raèng toâi coù moät caùi böôùutrong naõo, hoaëc saép söûa ñieân hay laø maéc moät chöùng gì töôngtöï, vaø vì theå chaát quaù ñau yeáu neân khoâng theå choáng laïi caùcnoãi sôï haõi voâ lyù ñoù moät caùch hieäu quaû. Sau khi noùi chuyeän vôùitoâi moät laùt, oâng ñöùng leân ñeán keä saùch laáy ra moät pho saùchlôùn, daøy coäm. Roài oâng môû saùch ra chæ vaøo moät ñoaïn vaø baûo,“Naøy coâ em, haõy ñoïc boán, naêm doøng naøy vaø deïp boû noãi lo sôïcuûa coâ ñi.” Toâi ñoïc thaáy raèng chöùng thieân ñaàu thoáng khoângheà gaây töû vong; noù khoâng gaây haäu quaû gì cho trí naêng cuûabeänh nhaân vaø ngöôøi bò beänh thöôøng coù naêng löïc naõo boä toát vaøtrí tueä thaêng baèng. OÂng ñaõ khoân ngoan thaáu ñöôïc nhöõng noãilo sôï thaàm kín cuûa toâi, vaø toâi noùi ra ñaây vì lôïi ích cuûa caùcbeänh nhaân khaùc. Roài oâng cho toâi naèm döôõng beänh trong saùuthaùng, vaø baûo toâi haõy may vaù, theâu ñan trong thôøi gian ñoù.Theá neân, toâi ñeán vôùi coâ Margaret toâi ôû Castramont, trôû laïi ôûcaên phoøng cuõ maø toâi ñaõ duøng bieát bao naêm, vaø baét ñaàu maymoät boä quaàn aùo cho em toâi. Toâi voán gioûi theâu ñan, nhö quí baïnñaõ bieát. Moãi ngaøy toâi thöùc daäy vaø ñi daïo treân ñoàng noäi, vaømoãi tuaàn qua toâi moät khaù hôn. Cöù vaøi ba ngaøy toâi laïi nhaänñöôïc moät laù thö cuûa Walter Evans; keå töø khi anh aáy sang Myõ,toâi vaãn nhaän ñöôïc tin cuûa anh ñeàu ñaën.

99

Töï truyeän114

CHÖÔNG III

Toâi thaáy khoù vieát veà nhöõng naêm keá tieáp, cuõng nhö caùchnaøo ñeå trình baøy giai ñoaïn keá cuûa cuoäc ñôøi toâi. Khi nhôù laïi,toâi nhaän thaáy raèng yù thöùc haøi höôùc nôi toâi ñaõ taïm thôøi maátñi, vaø khi vieäc ñoù xaûy ñeán cho moät ngöôøi thöôøng coù theå cöôøiñuøa vôùi moïi tröôøng hôïp trong ñôøi, thì haún laø kinh khuûng. Khinoùi “haøi höôùc” toâi khoâng nghó ñoù laø tính öa boâng ñuøa, maø laøkhaû naêng moät ngöôøi coù theå töï cöôøi baûn thaân vaø caùc tröôønghôïp, söï kieän trong ñôøi, nhìn ngaém chuùng trong töông quan vôùihoaøn caûnh vaø sôû naêng cuûa mình. Toâi nghó mình khoâng thöïc söïcoù tính khoâi haøi; ngay caû nhöõng “truyeän cöôøi” trong caùc tôø baùoChuùa nhaät toâi cuõng khoâng hieåu vaø toâi khoâng bao giôø nhôù ñöôïcmoät troø ñuøa naøo; nhöng toâi laïi coù yù thöùc haøi höôùc, vaø thaáykhoâng chuùt khoù khaên maø laøm cho moät nhoùm khaùn, thính giaûñoâng ñaûo hay ít ngöôøi phaûi cöôøi oà leân. Toâi cuõng luoân luoân coùtheå töï traøo. Tuy nhieân, trong ñoaïn ñôøi keá tieáp maáy naêm sau,toâi khoâng thaáy coù gì vui, neân toâi khoâng theå vieát veà thôøi giannaøy maø traùnh khoûi tính caùch nhaøm chaùn hay hình aûnh ñaùngthöông cuûa moät ngöôøi ñaøn baø khoán khoå bôûi vì luùc ñoù toâi thaätkhoán khoå. Vaäy, toâi cöù vieát, cöù keå laïi nhöõng noãi ñau buoàn cuûatoâi, theo caùch naøo hay nhaát, chæ xin quí baïn chòu khoù ñoïc. Ñoùñuùng laø moät khoaûng thôøi gian traàm laéng, naèm giöõa hai möôitaùm naêm haïnh phuùc tröôùc, vaø hai möôi taùm naêm haïnh phuùcsau — nhöõng naêm haïnh phuùc hieän ñang coøn tieáp dieãn.

Töø 1907 veà tröôùc, toâi cuõng coù nhöõng khoù khaên öu phieànnhöng chæ hôøi hôït beân ngoaøi. Toâi ñaõ laøm coâng vieäc toâi yeâuthích vaø ñaõ thaønh coâng. Theo choã toâi hieåu thì toâi ñaõ soáng giöõanhöõng ngöôøi thöông meán, khen ngôïi toâi vaø toâi khoâng coù gìxích mích vôùi caùc baïn ñoàng söï. Veà maët taøi chiùnh toâi khoâng heàthieáu thoán baát cöù ñieàu gì. Toâi coù theå ñi ñeán nôi naøo toâi thích

100

Töï truyeän 115

treân ñaát AÁn vaø coù theå veà Anh khi naøo toâi muoán, khoâng moätchuùt ñaén ño. Thaät ra, toâi khoâng phaûi ñoái phoù vôùi noãi khoùkhaên naøo cuûa rieâng toâi.

Tuy nhieân, giôø ñaây toâi böôùc vaøo moät chu kyø baûy naêm, trongñoù khoâng coù gì khaùc hôn laø söï ñau khoå, noù aûnh höôûng ñeán troïncaû baûn tính cuûa toâi. Toâi böôùc vaøo moät ñoaïn ñôøi maø taâm trí heátsöùc öu phieàn. Toâi ñaõ laâm vaøo nhöõng tình huoáng khieán toâi phaûicoù nhöõng phaûn öùng xuùc caûm cuøng cöïc, coøn ñôøi soáng theå chaát thìtrôû neân heát söùc khoù khaên. Toâi tin raèng nhöõng ñoaïn ñôøi nhö theánaøy caàn phaûi coù trong cuoäc soáng cuûa taát caû nhöõng ngöôøi ñeä töûtích cöïc. Thaät laø khoù loøng chòu noåi; tuy nhieân, toâi tin chaéc raèngkhi böôùc vaøo ñoù vôùi ñaày ñuû quyeát taâm vaø tri thöùc cuûa linh hoànthì chuùng ta taát seõ coù söùc maïnh thaéng phuïc hoaøn caûnh. Baáy giôø,(trong tröôøng hôïp cuûa toâi cuõng nhö taát caû nhöõng ngöôøi coá gaéngphuïng söï tinh thaàn) luoân luoân keát quaû seõ laø moät naêng löïc lôùnlao hôn ñeå ñaùp öùng nhu caàu nhaân loaïi, ñeå laøm “moät baøn taymaïnh meõ trong boùng toái” naâng ñôõ nhöõng ngöôøi baïn haønh höông.Toâi ñaõ keà caän, trôï giuùp moät ñöùa con gaùi toâi khi noù traûi qua moätkinh nghieäm heát söùc ñau buoàn; toâi ñaõ troâng nom noù — nhôønaêm naêm nhaãn naïi chòu ñöïng — vöôït qua khoù khaên vaø trôû neânkhaù höõu duïng, maø neáu thieáu nhaãn naïi thì seõ khoâng ñöôïc nhövaäy; bôûi vì noù haõy coøn treû, vôùi töông lai coøn nhieàu xaây döïng höõuích. Neáu chính toâi chöa böôùc vaøo loø löûa toâi luyeän thì chaéc haúntoâi khoâng theå giuùp con toâi nhö theá.

Khi saùu thaùng döôõng beänh ñaõ qua, moïi ngöôøi môùi saép ñaëthoân leã cho toâi. Moùn tieàn nhoû cuûa toâi ñöôïc gôûi trong quyõ tínthaùc, neân Walter khoâng theå ñuïng ñeán, duø anh coù muoán. “CoâAlice” ñaõ gôûi tieàn cho anh aáy ñeå töï saém söûa vaø ñeán Toâ CaùchLan röôùc toâi. Luùc ñoù toâi ôû vôùi coâ toâi, baø Maxwell ôû Castramont.Toâi ñaõ thaønh hoân trong moät thaùnh ñöôøng tö gia cuûa moätngöôøi baïn, nhôø oâng Boyd-Carpenter haønh leã. OÂng anh caû cuûacha toâi, William La Trobe-Bateman (cuõng laø moät giaùo só), ñaõñöùng ra laøm chuû hoân.

101

Töï truyeän116

Sau hoân leã, toâi lieàn ñeán vôùi gia ñình Walter Evans ôû mieànBaéc xöù Anh. Moät ngöôøi baø con cuûa toâi voán quen bieát nhieàungöôøi ôû xöù Anh, khi döï ñaùm cöôùi, ñeán luùc töø giaõ ñaõ noùi rieângvôùi toâi raèng “Naøo, Alice, chaùu ñaõ thaønh hoân vôùi ngöôøi naøy vaøsaép ñi ñeán vôùi gia ñình anh aáy. Chaùu seõ thaáy raèng hoï khoângnhö hoï haøng nhaø mình vaø chaùu coù boån phaän phaûi laøm sao chohoï caûm thaáy raèng chaùu nhìn hoï laø thaân toäâc thaät söï. Laïy Chuùatoâi, ñöøng laøm ra veû kieâu kyø nheù.” Vôùi maáy lôøi ñoù, baø ñaõ ñöatoâi vaøo moät quaõng ñôøi môùi, boû laïi sau löng giai caáp vaø ñòa vòxaõ hoäi, vaø boãng nhieân toâi hieåu ra theá naøo laø nhaân loaïi.

Toâi khoâng ôû trong nhoùm ngöôøi tin raèng chæ coù nhöõngngöôøi coâng nhaân môùi laø toát vaø ñuùng, giai caáp trung löu laølöông thieän, coøn giôùi quyù toäc thì hoaøn toaøn voâ duïng, ñaùng neânloaïi boû. Toâi cuõng khoâng chaáp nhaän quan nieäm raèng chæ coù giôùitrí thöùc môùi coù theå cöùu ñôøi, duø raèng ñoù laø moät vò theá toát hôn,bôûi vì nhöõng ngöôøi trí thöùc coù theå xuaát thaân töø taát caû caùc giaicaáp. Toâi ñaõ gaëp nhöõng keû heát söùc hôïm hónh töø nhöõng giai caápgoïi laø thaáp keùm. Toâi cuõng ñaõ gaëp nhöõng haïng ngöôøi cöïc kyøkieâu caêng nhö theá trong giôùi quí toäc. Trong baát cöù quoác gianaøo, tính lòch söï thaùi quaù vaø tinh thaàn baûo thuû cuûa caùc gia caáptrung löu cuõng laø löïc caân baèng raát quan troïng. Söùc thuùc ñaåyvaø noåi daäy cuûa caùc taàng lôùp haï löu giuùp moïi ngöôøi phaùt trieån,trong khi ñoù thì truyeàn thoáng, vaên hoùa vaø caùc giaù trò caothöôïng cuûa giôùi quí toäc laø moät phaåm tính quí giaù cuûa quoác gianaøy. Taát caû nhöõng yeáu toá naøy ñeàu raát höõu ích, ñuùng ñaén vaøtoát ñeïp, nhöng taát caû cuõng ñeàu coù theå bò laïm duïng. Tính baûothuû coù theå trôû neân phaûn tieán hoùa moät caùch nguy hieåm; moät söïnoåi daäy ñuùng ñaén coù theå trôû thaønh cuoäc caùch maïng tuyeät vôøi;vaø yù thöùc traùch nhieäm cuõng nhö tính cao thöôïng thöôøng coùtrong “caùc taàng lôùp thöôïng löu” coù theå thoaùi hoùa trôû thaønhmoät chính saùch baûo hoä ngu ngoác. Khoâng coù quoác gia naøokhoâng phaân chia giai caáp. Coù theå coù giôùi quí toäc cha truyeàncon noái ôû Anh nhöng ôû Myõ laïi coù giôùi taøi phieät (quí toäc do tieàn

102

Töï truyeän 117

baïc) hoï coù nhöõng ranh giôùi cuõng heát söùc khaét khe, phaân chia,kyø thò. Ai seõ daøn xeáp söï tranh chaáp naøy, caùi naøo toát nhaáthoaëc caùi naøo xaáu nhaát? Toâi ñaõ ñöôïc döôõng duïc trong moät heäthoáng giai caáp raát khaét khe, vaø trong ñôøi toâi khoâng ñieàu gì coùkhuynh höôùng laøm toâi bình ñaúng vôùi nhöõng ngöôøi khoâng thuoäcgiai caáp cuûa mình. Toâi coøn phaûi hoïc ñeå thaáy ra raèng, aån trongtaát caû nhöõng söï phaân chia giai caáp ôû Taây phöông vaø nhöõng heäthoáng ñaúng caáp ôû Ñoâng phöông, coù moät thöïc theå vó ñaïi maøchuùng ta goïi laø Nhaân Loaïi.

Duø sao thì, vôùi nhöõng boä quaàn aùo ñeïp ñeõ, nhöõng moùn nöõtrang xinh xaén, vôùi gioïng noùi coù vaên hoùa vaø tö caùch thöôïnglöu, toâi ñaõ lao mình vaøo gia ñình cuûa Walter Evans, khoâng heànghó ngôïi vaø khoâng heà ñaùnh giaù ñöôïc tình hình. Ngay caûnhöõng ngöôøi laõo boäc cuõng toû ra ngôø vöïc. Cuï Potter, ngöôøiñaùnh xe ngöïa, ñaõ ñöa toâi vaø Walter Evans ñeán ga xe löûa, sauñaùm cöôùi. Toâi coøn nhôù hình aûnh cuï trong boä ñoàng phuïc cuûagia nhaân, vôùi huy hieäu gaén treân noùn. Cuï bieát toâi töø hoài toâi coønbeù, vaø khi ñeán ga, cuï böôùc xuoáng, naém tay toâi vaø baûo, ‘’CoâAlice, toâi khoâng thích anh ta vaø cuõng khoâng muoán noùi ñieàu ñoùvôùi coâ, nhöng neáu anh ta ñoái xöû vôùi coâ khoâng ñuùng thì coâ cöùtrôû veà vôùi chuùng toâi. Cöù gôûi toâi ít chöõ laø toâi seõ ñeán ñoùn coâ ôûga naøy.” Roài khoâng noùi gì theâm, cuï ñaùnh xe ñi thaúng. OÂngtröôûng ga ôû Scotch ñaõ daønh saün moät toa xe cho chuùng toâi ñiñeán Carlisle. Khi ñöa toâi leân xe, oâng ñaõ thaúng thaén nhìn vaøotoâi vaø baûo, “Naøy coâ Alice, neáu laø toâi thì anh aáy khoâng phaûi laøngöôøi toâi choïn cho coâ ñaâu, nhöng toâi hy voïng coâ seõ ñöôïc haïnhphuùc.” Nhöõng lôøi ñoù khoâng laøm toâi baän taâm chuùt naøo. Giôø ñaâythì toâi nghó raèng ngaøy aáy toâi ñaõ ñeå laïi sau löng caùc thaân toäc,baïn beø, gia nhaân, hoï raát lo laéng cho toâi, nhöng baáy giôø toâihoaøn toaøn khoâng ñeå yù ñeán ñieàu ñoù. Toâi ñaõ laøm nhöõng gì maøtoâi tin laø ñuùng, ñaõ chaáp nhaän hy sinh ñeå thöïc hieän vaø ñaõgaùnh laáy haäu quaû. Quaù khöù ôû sau löng; coâng vieäc toâi laøm chocaùc binh só ñaõ xong. Tröôùc maét toâi veõ ra moät töông lai tuyeät

103

Töï truyeän118

dieäu vôùi ngöôøi ñaøn oâng maø toâi ñaõ nghó laø toâi yeâu quí, treânvuøng ñaát môùi meû vaø tuyeät dieäu, bôûi vì luùc ñoù chuùng toâi ñangtreân ñöôøng ñeán Hoa Kyø.

Tröôùc khi ñeán caûng Liverpool, chuùng toâi ñaõ gheù laïi giañình cuûa choàng toâi vaø toâi chöa bao giôø traûi qua moät khoaûngthôøi gian kinh khuûng hôn theá. Hoï raát töû teá, toát buïng vaø ñaùngtroïng, nhöng toâi chöa bao giôø aên uoáng vôùi nhöõng ngöôøi nhötheá, hoaëc nguû trong moät ngoâi nhaø nhö vaäy, hay laø duøng böõatrong moät “phoøng khaùch”, hoaëc ôû trong moät ngoâi nhaø khoângcoù ngöôøi giuùp vieäc. Toâi laáy laøm gheâ sôï hoï vaø hoï laïi caøng gheâsôï toâi hôn, duø raèng Walter ñaõ cö xöû raát toát. Ñeå cho coâng bìnhñoái vôùi Walter Evans, töôûng neân noùi raèng sau khi chuùng toâiñaõ chia tay vaø anh aáy ñaõ ñeán moät tröôøng ñaïi hoïc lôùn ñeå theoñuoåi cao hoïc, toâi nhaän ñöôïc moät laù thö cuûa oâng hieäu tröôûngtröôøng ñaïi hoïc aáy yeâu caàu toâi haõy trôû laïi vôùi Walter. Laø moätvò cao nieân ñaày kinh nghieäm, oâng ñaõ yeâu caàu toâi haõy trôû laïivôùi choàng bôûi vì, oâng baûo raèng, trong kinh nghieäm laâu daøitieáp xuùc vôùi haøng ngaøn ngöôøi treû, oâng chöa gaëp moät ngöôøinaøo coù nhöõng khaû naêng thieân phuù — veà maët tinh thaàn, theåchaát vaø trí tueä — nhö Walter Evans. Cho neân, khoâng coù gìphaûi ngaïc nhieân khi toâi ñaõ yeâu thöông vaø keát hoân vôùi anh aáy.Taát caû nhöõng bieåu hieän beân ngoaøi ñeàu raát toát, ngoaïi tröø vieäcanh thieáu tieàn vaø khoâng coù ñòa vò xaõ hoäi. Tuy nhieân, vì toâi ñaõñònh ñeán soáng ôû Myõ, vaø vì chaúng bao laâu nöõa anh aáy seõ nhaänchöùc vuï trong giaùo hoäi, neân vaán ñeà ñoù döôøng nhö khoâng coù gìñaùng keå. Chuùng toâi coù theå soáng ñöôïc vôùi löông cuûa anh aáy vaøsoá lôïi töùc ít oûi cuûa toâi.

Töø Anh, chuùng toâi ñi thaúng ñeán Cincinnati, bang Ohio,nôi ñoù choàng toâi ñang theo hoïc ôû Chuûng Vieän Thaàn HoïcLane. Toâi lieàn tham döï caùc khoùa hoïc cuûa anh aáy, duøng soá tieàntoâi coù theå lo cho caû hai chuùng toâi vaø trang traûi moïi thöù. Khi ñivaøo nhöõng chi tieát cuûa cuoäc soáng hoân nhaân, toâi môùi thaáy raèngtoâi hoaøn toaøn khoâng coù gì töông ñoàng vôùi choàng toâi, chæ tröø coù

104

Töï truyeän 119

caùc quan ñieåm toân giaùo maø thoâi. Anh aáy thöïc söï khoâng bieát gìveà caùc sôû naêng, kinh nghieäm cuûa toâi, coøn toâi thì khoâng hieåubao nhieâu veà anh aáy. Baáy giôø, caû hai chuùng toâi ñeàu coá gaénglaøm cho cuoäc hoân nhaân thaønh coâng, nhöng noù ñaõ toû ra thaátbaïi. Toâi nghó coù leõ toâi ñaõ cheát trong buoàn khoå vaø thaát voïngneáu khoâng coù ngöôøi phuï nöõ da maøu, ngöôøi ñieàu haønh khu nhaøtroï, noái lieàn vôùi chuûng vieän, ôû treân taàng choùt, trong ñoù chuùngtoâi coù moät phoøng. Teân baø aáy laø Snyder, vöøa môùi gaëp laø ñaõ keátthaân vôùi toâi ngay. Baø ñaõ chaêm nom, an uûi vaø lo laéng cho toâi;baø ñaõ la raày toâi, chieán ñaáu baûo veä toâi, vaø vì moät lyù do naøo ñoùmaø baø khoâng thích thaáy maët Walter Evans, laïi coøn laáy laømvui maø noùi ñieàu ñoù ra cho anh bieát nöõa. Baø ñaõ quan taâm lo chotoâi nhöõng gì toát ñeïp nhaát trong khaû naêng baø. Toâi thöông baøvaø baø ñaõ trôû thaønh ngöôøi taâm phuùc duy nhaát cuûa toâi.

Ñoù laø laàn ñaàu tieân trong ñôøi toâi ñaõ choáng ñoái vaán ñeà kyø thòchuûng toäc. Toâi khoâng heà coù caûm thöùc ñoá kî ngöôøi Da Ñen, chæcoù ñieàu toâi khoâng tin vaøo cuoäc hoân phoái giöõa caùc daân toäc damaøu vôùi ngöôøi da traéng, bôûi vì döôøng nhö noù khoâng bao giôø taïoñöôïc haïnh phuùc cho caû ñoâi beân. Toâi ñaõ kinh ngaïc khi khaùmphaù ra raèng, theo hieán phaùp Myõ, ngöôøi ta chuû tröông taát caû moïingöôøi ñeàu bình ñaúng, nhöng (thoâng qua caùc thueá cöû tri vaø cheáñoä giaùo duïc toài teä) ngöôøi ta ñaõ caån thaän laøm sao cho ngöôøi DaÑen khoâng coù ñöôïc quyeàn ñoù. Tình traïng ôû mieàn Baéc thì coù toáthôn ôû mieàn Nam, tuy nhieân, vaán ñeà ngöôøi Da Ñen laø moät vaánñeà maø ngöôøi daân Myõ seõ phaûi lo giaûi quyeát. Hieán phaùp ñaõ giaûiquyeát vaán ñeà ñoù cho hoï roài. Toâi coøn nhôù ôû Chuûng vieän Lane coùmoät giaùo sö Da Ñen noï, tieán só Franklin, ñaõ ñöôïc môøi ñeán dieãnthuyeát cho caùc cöïu sinh vieân nghe. Sau khi ra khoûi giaûng ñöôøng,toâi cuøng choàng ñöùng noùi chuyeän vôùi vaøi vò giaùo sö vöøa luùc Tieánsó Franklin ñi ngang qua. Moät giaùo sö ñoùn oâng laïi vaø ñöa tieàncho oâng ta ñi aên tröa. Ngöôøi ta cho raèng thaäm chí oâng khoâng ñuûtoát ñeå coù theå aên vôùi caû nhoùm chuùng toâi, duø raèng oâng ñaõ coù theåthuyeát giaûng cho chuùng toâi nghe veà caùc giaù trò tinh thaàn. Toâi ñaõ

105

Töï truyeän120

xuùc ñoäng ñeán möùc, vôùi tính nhaëm leï thöôøng ngaøy, toâi lieàn ñeánnoùi chuyeän naøy vôùi vôï choàng moät vò giaùo sö maø toâi quen. Hoïlieàn cuøng toâi quay laïi vaø ñöa Tieán só Franklin veà duøng böõa ôûnhaø rieâng cuûa hoï. Vôùi toâi, vieäc khaùm phaù ra caûm thöùc kyø thòngöôøi Da Ñen gioáng nhö tìm thaáy moät caùnh cöûa môû roäng ñeåböôùc vaøo ngoâi nhaø lôùn nhaân loaïi. Ñaây laø caû moät thaønh phaàn cuûañoàng baøo toâi, hoï ñang bò töø choái nhöõng quyeàn maø khi sinh raHieán phaùp ñaõ cho hoï.

Keå töø ñoù, toâi ñaõ suy nghó, tìm ñoïc vaø thaûo luaän vaán ñeà cuûacaùc chuûng toäc thieåu soá. Toâi coù nhieàu beø baïn Da Ñen vaø coù theånoùi raèng chuùng toâi raát hieåu nhau. Toâi nhaän thaáy ngöôøi Da Ñencuõng coù vaên hoùa, coù nhöõng tö töôûng toát ñeïp vaø thaän troïng nhönhieàu ngöôøi baïn da traéng cuûa toâi vaäy. Toâi ñaõ ñem vaán ñeà rathaûo luaän vôùi hoï vaø ñöôïc bieát raèng taát caû nhöõng ñieàu hoï yeâucaàu laø bình ñaúng trong moïi cô hoäi, trong giaùo duïc, vieäc laøm vaøñieàu kieän sinh soáng. Toâi chöa heà gaëp ngöôøi Da Ñen naøo ñoøi hoûibình ñaúng ñòa vò xaõ hoäi, duø raèng ñaõ ñeán luùc hoï phaûi coù vaø seõ coùsöï bình ñaúng ñoù. Toâi nhaän thaáy raèng thaùi ñoä cuûa ngöôøi Da Ñencoù vaên hoùa, giaùo duïc cao ñoái vôùi nhöõng ngöôøi keùm phaùt trieåntrong chuûng toäc hoï cuõng raát hôïp lyù vaø toát ñeïp; nhö coù laàn moätluaät sö Da Ñen noåi tieáng ñaõ baûo toâi: “Haàu heát chuùng toâi ñeàu laønhöõng ñöùa treû. Ñaëc bieät laø ôû mieàn Nam, neân caàn ñöôïc yeâuthöông vaø phaùt trieån gioáng nhö treû con.”

Caùch ñaây maáy naêm, ôû London toâi coù nhaän moät laù thöcuûa Tieán só Just, moät nhaø khoa hoïc, oâng hoûi toâi coù ñoàng yùtieáp oâng hay khoâng vì oâng ñaõ ñoïc moät soá ñieàu toâi vieát vaømuoán noùi chuyeän vôùi toâi. Toâi ñaõ môøi oâng duøng böõa ôû caâu laïcboä chuùng toâi, vaø khi oâng ñeán toâi môùi bieát oâng laø moät ngöôøiDa Ñen, nöôùc da raát ñen. OÂng laø moät ngöôøi lòch söï, coù duyeânvaø raát thuù vò, ñang treân ñöôøng trôû laïi Washington sau khiñaõ dieån thuyeát ôû Ñaïi hoïc Berlin. OÂng laø moät trong nhöõngnhaø sinh vaät hoïc haøng ñaàu treân theá giôùi. Vôï choàng toâi ñaõñöa oâng veà nhaø chuùng toâi ôû Tunbridge Wells trong vaøi hoâm,

106

Töï truyeän 121

vaø chuùng toâi raát thích laàn vieáng thaêm ñoù. Moät ñöùa con gaùitoâi ñaõ hoûi oâng keát hoân chöa. Toâi coøn nhôù roõ oâng ñaõ quaysang noù vaø baûo: “Coâ beù thaân meán, chuù khoâng bao giôø mô öôùccoù theå yeâu caàu ñöôïc keát hoân vôùi moät coâ gaùi ngöôøi da traéngcaû, vaø khoâng theå traùnh khoûi bò coâ laäp. Chuù cuõng chöa gaëpñöôïc moät coâ gaùi thuoäc chuûng toäc chuù, coù khaû naêng trí tueä maøchuù caàn ñeå laøm ngöôøi baïn ñoàng haønh. Khoâng, chuù chöa baogiôø keát hoân caû.” Töø daïo ñoù oâng ñaõ cheát vaø toâi laáy laømthöông tieác voâ cuøng. Toâi ñaõ hy voïng coù tình baïn thaân thieáthôn vôùi moät ngöôøi taøi ba nhö vaäy.

Trong suoát ba möôi saùu naêm ôû treân ñaát nöôùc naøy, toâiñaõ ngaøy caøng ngaïc nhieân, xuùc ñoäng vaø gheâ sôï tröôùc thaùi ñoäcuûa nhieàu ngöôøi Myõ ñoái vôùi caùc ñoàng baøo Myõ cuûa hoï, nhöõngngöôøi thieåu soá Da Ñen. Vaán ñeà naøy seõ phaûi ñöôïc giaûiquyeát, vaø phaûi daønh cho ngöôøi Da Ñen moät choã ñöùng trongcuoäc soáng cuûa quoác gia. Chuùng ta khoâng neân ñeø neùn hoï vaøcuõng khoâng theå ñaøn aùp hoï ñöôïc. Haõy ñeå cho hoï töï chöùngtoû taát caû nhöõng ñieàu maø hoï noùi laø baûn chaát cuûa hoï; vaø cuõngtuøy chuùng ta coù muoán thaáy hay chaêng, raèng hoï ñang laømñieàu ñoù, vaø raèng nhöõng lôøi phaùt ngoân ñaùng cheâ traùch vaø söïthuø gheùt cay ñoäc cuûa moät soá ngöôøi nhö Thöôïng nghò sóBilbo laø ñaøn aùp thöïc söï. Moät laàn nöõa, toâi tin raèng hieän nay(toâi khoâng coù yù tieân ñoaùn töông lai) chuùng ta khoâng theågiaûi quyeát vaán ñeà baèng nhöõng cuoäc hoân nhaân ña chuûng.Vaán ñeà phaûi ñöôïc giaûi quyeát baèng tinh thaàn coâng lyù quaûcaûm, baèng caùch thöøa nhaän söï thaät raèng taát caû moïi ngöôøiñeàu laø anh chò em vôùi nhau, vaø söï thaät laø neáu ngöôøi DaÑen trôû thaønh vaán ñeà, thì ñoù laø loãi taïi chuùng ta. Ñaõ ñeánluùc nhöõng ngöôøi da traéng vaø nhöõng nghò só tieáng taêm tronglöôõng Vieän Quoác hoäi vaø trong caû hai Ñaûng ôû Hoa Kyø haõythoâi hoâ haøo daân chuû vaø tuyeån cöû töï do ôû caùc nöôùc vuøngBalkans cuøng nhöõng nôi khaùc, maø haõy aùp duïng cuõng chínhnhöõng nguyeân taéc ñoù vaøo caùc Tieåu bang mieàn Nam cuûa hoï.

107

Töï truyeän122

Xin quí ñoäc giaû thoâng caûm boû qua cho nhöõng lôøi coâng kích,vì toâi caûm thaáy raát böùc xuùc ñoái vôùi vaán ñeà naøy.

Baø Snyder, ngöôøi phuï nöõ da maøu naøy, ñaõ troâng nom toâitrong nhieàu thaùng vaø chaêm soùc cho ñeán khi toâi sanh ñöùa congaùi ñaàu loøng. Baø cho môøi vò baùc só cuûa baø, oâng naøy khoângphaûi da maøu nhöng khoâng gioûi laém, neân toâi khoâng coù ñöôïcsöï saên soùc laønh ngheà maø ñaùng ra toâi ñaõ coù. Ñoù khoâng phaûilaø loãi cuûa baø, vì baø ñaõ laøm heát söùc mình ñeå giuùp toâi qua caûnhkhoù khaên. Khi sinh ba ñöùa con, toâi ñaõ thieáu may maén moätcaùch laï luøng, vaø chæ coù moät laàn laø ñöôïc moät ngöôøi ñieàudöôõng cuûa beänh vieän ôû beân caïnh. Duø sao, khi sinh ñöùa conñaàu, toâi cuõng ñaõ ñöôïc söï chaêm soùc thieáu chuyeân moân. Trongthôøi gian ñoù Walter laïi maéc chöùng loaïn caûm, khieán cho baùcsó phaûi haàu nhö lo cho anh aáy; tuy nhieân, baø Snyder gioángnhö moät choã döïa maïnh meõ vöõng vaøng, toâi khoâng bao giôøqueân ôn baø. Veà sau, baùc só ñaõ gôûi ñeán moät nöõ ñieàu döôõngthöïc taäp, nhöng coâ aáy quaù thieáu kinh nghieäm ñeán ñoãi coâ ñaõlaøm toâi ñau ñôùn khoå sôû trong ba thaùng.

Sau ñoù chuùng toâi dôøi töø chuûng vieän ñeán moät quaän khaùc ñeåsinh soáng. Chuùng toâi coù moät caên hoä ôû ñoù, nôi maø laàn ñaàu tieântoâi bò boû moät mình vôùi ñöùa beù vaø taát caû coâng vieäc nhaø phaûilaøm. Maõi cho ñeán luùc ñoù, toâi chöa bao giôø giaët moät chieác khaênmaët, luoäc moät quaû tröùng hay pha moät taùch traø, vaø laø moätthieáu phuï hoaøn toaøn thieáu khaû naêng. Caùi kinh nghieäm khoùkhaên cuûa toâi khi hoïc laøm vieäc ñaõ khieán toâi phaûi laøm sao choba ñöùa con gaùi toâi bieát taát caû nhöõng gì caàn bieát veà gia chaùnh.Chuùng hoaøn toaøn ñuû khaû naêng laøm coâng vieäc. Toâi chaéc chaénraèng ñoù khoâng phaûi laø thôøi gian deã daøng gì cho Walter Evans,vaø chính vaøo luùc aáy — khi soáng moät mình vôùi anh aáy ôû nôi maøkhoâng coù ai nghe thaáy chuùng toâi — toâi môùi baét ñaàu khaùm phaùra raèng anh ñang phaùt trieån tính noùng naûy kinh khuûng.

Toâi ñaõ phaûi chieán ñaáu gian khoå vôùi cuoäc giaët giuõ haøng tuaàn.Toâi thöôøng ñi xuoáng taàng treät, nôi coù gaén saün caùc ñoà chöùa ñeå

108

Töï truyeän 123

giaët ñoà. Toâi ñaõ mang theo taát caû caùc quaàn aùo em beù cuûa toâi hoàinhoû, goàm nhöõng taám len xoáp raát ñeïp, raát daøi, nhöõng taám loùtvieàn ren thöù thaät, raát quí — vaø haøng loâ caùc thöù khaùc, maø giaëtgiuõ chuùng laø caû moät vaán ñeà khoå sôû. Khi giaët xong, chuùng troângthöïc kyø cuïc. Moät saùng noï, toâi nghe coù tieáng goõ cöûa, vaø khi môûcöûa toâi thaáy moät baø ôû caên hoä döôùi toâi. Baø nhìn toâi coù veû aùi ngaïivaø noùi, “Xem naøy, baø Evans, hoâm nay laø saùng thöù hai roài, vaø toâikhoâng coøn chòu noåi nöõa. Toâi laø moät ngöôøi giuùp vieäc ôû Anh coønbaø laø moät phuï nöõ quí phaùi ngöôøi Anh, toâi coù theå hieåu ñöôïc ñieàuñoù. Coù nhöõng vieäc toâi bieát maø baø khoâng bieát; vaäy moãi saùng thöùHai baø haõy xuoáng vôùi toâi cho ñeán khi naøo toâi thaáy khoâng coøncaàn thieát nöõa, toâi seõ chæ baø caùch giaët quaàn aùo”. Baø noùi nhö theåbaø ñaõ raønh coâng vieäc ñoù, vaø baø thöïc gioûi ñuùng nhö lôøi noùi. Ngaøynay, khoâng coù vieäc naøo veà giaët giuõ maø toâi khoâng bieát, taát caû laønhôø ôn baø Schubert. Ñaây laø moät ví duï nöõa veà moät ngöôøi maø toâikhoâng laøm gì cho hoï, nhöng töï hoï toû ra coù loøng nhaân aùi, toátbuïng, vaø nhôø ñoù maø toâi coù theâm moät thoaùng nhìn vaøo toøa nhaønhaân loaïi. Baø vaø toâi ñaõ laø baïn thaät söï, vaø baø thöôøng beânh vöïctoâi khi Walter Evans noåi côn giaän döõ. Thænh thoaûng, toâi laïilaùnh naïn trong caên hoä nhoû cuûa baø. Toâi khoâng bieát giôø ñaây baø vaøbaø Snyder coù coøn soáng hay chaêng. Toâi cho laø khoâng; haún hai baøñaõ giaø laém roài.

Khi Dorothy ñöôïc khoaûng saùu thaùng, toâi trôû veà Anh thaêmgia ñình, ñeå choàng toâi ôû laïi hoaøn taát khoùa thaàn hoïc vaø nhaänchöùc vuï. Ñoù laø laàn sau cuøng toâi veà thaêm Anh quoác trong haimöôi naêm qua, vaø toâi khoâng nhôù chuyeán ñi ñoù coù gì vui veû caû.Toâi khoâng theå noùi vôùi thaân toäc raèng toâi khoâng haïnh phuùc, raèngtoâi ñaõ sai laàm. Loøng töï aùi khoâng cho pheùp toâi noùi, nhöng roõraøng laø gia ñình toâi ñaõ ñoaùn bieát, duø khoâng heà hoûi toâi. Vaøo dòpñoù, em toâi ñaõ thaønh hoân vôùi ngöôøi em hoï toâi laø LaurenceParsons. Caû gia ñình thaân toäc ñaõ tuï hoïp ôû nhaø moät ngöôøidöôïng. Toâi chæ ôû Anh quoác coù maáy thaùng roài trôû laïi Hoa Kyø.Trong khi ñoù thì choàng toâi ñaõ toát nghieäp ra chuûng vieän, nhaän

109

Töï truyeän124

chöùc vaø laõnh traùch vuï döôùi quyeàn vò Giaùm muïc vuøng San Loaquinôû California. Theá laø hoùa ra hay cho toâi, bôûi vì vò Giaùm muïc vaøvôï oâng ñaõ trôû thaønh baïn toâi. Toâi vaãn coøn bieát tin baø. Ñöùa congaùi uùt cuûa toâi ñöôïc ñaët theo teân baø; baø laø moät trong nhöõngngöôøi toâi raát yeâu meán, toâi seõ keå theâm veà baø sau naøy.

Toâi trôû laïi nöôùc Myõ treân moät chuyeán taøu nhoû, caäp beánBoston. Ñoù laø chuyeán ñi teä nhaát cuûa toâi töø tröôùc ñeán giôø —moät chieác taøu nhoû, dô baån, phoøng boán ngöôøi, doïn aên treânnhöõng chieác baøn daøi vaø ngöôøi ta vöøa aên vöøa ñoäi noùn. Toâi nhôùlaïi nhö côn aùc moäng. Tuy nhieân, ñieàu khoâng hay naøo roài cuõngchaám döùt, chuùng toâi ñeán Boston trong côn möa taàm taõ, toâithaáy buoàn naûn, thaát voïng. Toâi nhöùc ñaàu döõ doäi; chieác röôngquaàn aùo coù caån baïc voán cuûa meï toâi, ñaõ bò maát caép, coøn Dor-othy luùc ñoù khoaûng moät tuoåi thì naëng quaù aüm khoâng muoánnoåi. Toâi ñi baèng veù cuûa haõng du lòch Cook, nhaân vieân cuûa hoïcuõng coù maët ôû treân taøu. OÂng ta ñöa toâi ñeán ga xe löûa vaø toâiphaûi chôø cho ñeán nöûa ñeâm; sau khi caên daën nhöõng ñieàu toâicaàn bieát vaø mua cho toâi moät taùch caø pheâ ñaäm, oâng töø giaõ. Toâingoài meät moûi suoát ngaøy ôû nhaø ga, raùng doã daønh con vì noùquaáy khoùc maõi. Ñeán giôø leân taøu, toâi ñang lo khoâng bieát laømsao, thì thình lình nhìn leân, toâi thaáy ngöôøi nhaân vieân haõngCook ñöùng beân caïnh toâi nhöng khoâng maëc ñoàng phuïc. OÂng tabaûo, “Baø laøm toâi lo laéng maõi töø saùng ñeán giôø, vaø toâi ñaõ nhaátñònh laø toát hôn toâi neân ñích thaân ñöa baø leân taøu.” Roài oâng aümñöùa beù, goïi moät ngöôøi khuaân vaùc vaø tìm cho toâi moät choã thaätthoaûi maùi treân chuyeán taøu ñi California. Caùc toa naèm cho dukhaùch hoài ñoù khoâng ñöôïc tieän nghi nhö ngaøy nay. Moät laànnöõa, toâi ñaõ ñöôïc söï ñoái xöû töû teá maø toâi khoâng ñaùng ñöôïc, töømoät ngöôøi maø toâi khoâng heà laøm gì cho hoï. Xin quí baïn ñöøngnghó toâi coù nguï yù raèng toâi coù veû gì duyeân daùng hay xinh ñeïpkhieán cho töï nhieân ngöôøi ta giuùp toâi. Toâi nghó raèng hoài ñoù toâikhoâng coù gì duyeân daùng caû. Toâi laø moät ngöôøi Anh nhuùt nhaùt,khaù töï cao vaø kín ñaùo ñeán möùc gaàn nhö caâm laëng. Khoâng,

110

Töï truyeän 125

khoâng phaûi theá maø chæ vì taâm hoàn ngöôøi bình daân voán töû teávaø thích giuùp ñôõ. Xin ñöøng queân raèng moät trong nhöõng muïcñích cuûa toâi khi vieát saùch naøy laø muoán chöùng minh tính baûnthieän ñoù. ÔÛ ñaây, toâi khoâng ñöa ra caùc ví duï, maø lieân heä nhöõngsöï vieäc coù thaät.

Tröôùc heát, choàng toâi laøm Linh muïc trong moät giaùo khunhoû ôû R — vaø ñoù laø nôi toâi hoïc laøm boån phaän ngöôøi vôï cuûamoät giaùo só, nhöõng boån phaän khoâng ngôùt ñoøi hoûi toâi phaûi boûthì giôø vaøo. Toâi ñaõ ñöôïc giôùi thieäu vaøo caùc cuoäc hoäi hoïp ñaëcbieät cuûa phuï nöõ. Toâi ñaõ phaûi döï vaøo Hoäi Töông trôï Phuï nöõ.Toâi ñaõ phaûi toå chöùc caùc cuoäc Hoäi cuûa caùc Baø Meï; luoân luoânphaûi ñi nhaø thôø vaø khoâng ngôùt phaûi laéng nghe nhöõng baøithuyeát giaùo baát taän cuûa Walter. Cuõng nhö taát caû caùc giaùo só vaøgia ñình cuûa hoï trong caùc giaùo xöù naøy, phaàn lôùn chuùng toâisoáng baèng thòt gaø, vaø toâi bieát taïi sao gaø laø moät loaïi gia caàmlinh thaùnh — bôûi vì quaù nhieàu gaø ñaõ ñöôïc ñöa vaøo giaùo khu.

Khoaûng thôøi gian naøy ñaùnh daáu moät söï môû mang nöõatrong taâm thöùc toâi. Suoát ñôøi, toâi chöa bao giôø soáng trong moätcoäng ñoàng nhö ôû thò traán nhoû naøy. Nôi ñaây chæ coù moät ngaønnaêm traêm ngöoøi, nhöng coù ñeán möôøi baûy giaùo khu, moãi giaùokhu laø moät taäp theå raát nhoû. Trong soá caùc chuû noâng traïi beânngoaøi, coù nhöõng ngöôøi vaên hoùa cao, thöôøng du lòch vaø ñoïcsaùch, vaø ñoâi khi toâi cuõng gaëp gôõ hoï. Nhöng phaàn ñoâng daânchuùng laø caùc tieåu thöông, nhöõng ngöôøi laøm cho hoûa xa, thôïoáng nöôùc, coâng nhaân vöôøn nho, vöôøn traùi caây vaø caùc giaùo vieân.Nhaø sôû giaùo khu laø moät ngoâi nhaø treät nhoû coù saùu phoøng, ôûgiöõa hai ngoâi nhaø lôùn; moät nhaø goàm cha meï vaø möôøi hai ñöùacon, vaø toâi ñaõ soáng trong tieáng treû nít ñuøa nghòch thöôøngxuyeân. Ñaây laø moät thò traán nhoû thöôøng thaáy — nhöõng cöûahieäu vôùi maët tieàn laøm taïm, vôùi nhöõng caây coïc ñeå ngöôøi ta coätcaùc coå xe ngöïa lôùn, nhoû vaøo ñoù (baáy giôø xe hôi coøn raát hieám),vaø nhaø böu ñieän, nôi ngöôøi ta noùi haønh laãn nhau vaø taát caû caùcchuyeän khaùc treân ñôøi. Khí haäu ôû ñaây thaät toát chæ coù ñieàu raát

111

Töï truyeän126

noùng vaø khoâ vaøo muøa heø. Tuy nhieân, veà maët vaên hoùa, trí tueävaø tinh thaàn thì toâi caûm thaáy hoaøn toaøn coâ ñoäc. Döôøng nhötoâi thaáy raèng khoâng coù ai ñeå noùi chuyeän caû. Khoâng ai ñaõ töøngthaáy hay ñoïc ñieàu gì khaùc, vaø caâu chuyeän cuûa hoï chöøng nhö cöùxoay quanh vaán ñeà con caùi, muøa maøng, thöïc phaåm, vaø nhöõngchuyeän noùi xaáu trong vuøng. Trong nhieàu thaùùng trôøi, toâi vaãngiöõ thaùi ñoä kieâu haõnh nhö theá, vaø keát luaän raèng khoâng coù aiñuû toát ñeå cho toâi keát giao. Dó nhieân, toâi vaãn laøm boån phaänngöôøi vôï cuûa moät vò Linh muïc, toâi ñaõ toû ra töû teá, toát buïng,nhöng luoân luoân toâi thaáy coù moät haøng raøo ngaên caùch. Toâikhoâng muoán lieân heä gì nhieàu vôùi caùc giaùo daân, vaø ñaõ toû ra chohoï bieát nhö vaäy.

Tuy nhieân, toâi ñaõ môû moät lôùp hoïc Kinh Thaùnh vaø ñaõ thaønhcoâng myõ maõn. Soá ngöôøi tham döï coøn ñoâng hôn cuoäc hoäi saùngChuùa nhaät cuûa choàng toâi, vaø coù theå noù ñaõ taïo theâm khoù khaêncho moät tình traïng ñang ngaøy caøng teä haïi hôn. Chæ tröø nhöõngngöôøi Thieân Chuùa giaùo chính thoáng, tín ñoà cuûa caùc giaùo hoäikhaùc ñeàu ñeán döï, vaø vôùi toâi ñoù laø thôøi gian töôi saùng trongtuaàn, toâi nghó moät phaàn cuõng vì noù noái keát mình vôùi quaù khöù.

Côn noùng giaän cuûa choàng toâi ngaøy caøng trôû neân khoângtheå keàm cheá; toâi ñaõ nôm nôùp lo sôï raèng theá naøo caùc giaùodaân cuõng bieát ra, vaø anh aáy seõ maát vieäc. Vôùi tö caùch laø moätgiaùo só, anh aáy ñöôïc moïi ngöôøi meán moä vaø laø moät hình aûnhraát aán töôïng trong boä leã phuïc cuûa mình. Anh aáy laø moätthuyeát giaû taøi gioûi. Toâi thaønh thaät nghó raèng toâi khoâng ñaùngtraùch laém. Toâi vaãn soáng theo caâu chaâm ngoân “Chuùa Jesusmuoán toâi laøm ñieàu gì?” Toâi khoâng phaûi laø ngöôøi noùng naûyhay öa gaây goå, nhöng coù leõ söï im laëng vaø coá gaéng nhaãn naïicuûa toâi ñaõ laøm anh aáy giaän theâm. Tuy nhieân, toâi khoâng theålaøm caùch naøo cho anh aáy vöøa loøng; vaø sau khi ñaõ xeù boû taát caûnhöõng hình aûnh vaø saùch vôû maø anh cho laø quí giaù cuûa toâi,anh aáy ñaõ baét ñaàu ñaùnh ñaäp toâi, duø khoâng bao giôø ñuïng ñeánDorothy caû. Anh aáy luoân luoân dòu daøng vôùi treû con.

112

Töï truyeän 127

Milfred, con gaùi thöù nhì cuûa toâi sinh vaøo thaùng Taùm naêm1912. Baáy giôø toââi môùi tænh ngoä tröôùc söï thaät ñaùng ngaïc nhieânraèng khoâng phaûi ngöôøi daân ôû vuøng naøy coù gì quaáy quaû, maøchính toâi ñaõ sai laàm. Toâi ñaõ quaù baän taâm ñeán nhöõng khoù khaêncuûa naøng Alice La Trobe-Bateman (ngöôøi ñaõ coù moät cuoäc hoânnhaân döôøng nhö keùm may maén), maø queân maát vai troø cuûa baøAlice Evans, moät con ngöôøi. Khi sanh Milfred, toâi beänh nhieàu,vaø chính luùc ñoù toâi ñaõ khaùm phaù ra ngöôøi daân cuûa thò traán nhoûnaøy. Milfred sinh treã möôøi ngaøy; ôû tieàn phoøng nhieät ñoä leân ñeán1200F; möôøi hai ñöùa treû nhaø keá beân ñang laøm aàm ó; toâi beänhnaëng ñaõ nhieàu ngaøy, roài Dorothy, luùc ñoù hai tuoåi röôõi, chaïynhaûy vaø teù vaøo mieäng coáng. Walter khoâng giuùp ñöôïc gì. Anh aáycöù ñi bieät ñeå lo cho caùc phaän söï trong giaùo xöù. Toâi ñöôïc moät nöõñieàu döôõng ngöôøi Do Thaùi, nhoû nhaén vaø toát buïng chaêm soùc. Coâaáy ñaõ laáy laøm lo sôï cho toâi neân cöù maõi goïi ñieän thoaïi cho baùc sóvì oâng naøy ñeán treã. Thình lình cöûa môû, vôï ngöôøi chuû quaùn böôùcvaøo maø khoâng goõ cöûa. Baø nhìn toâi, böôùc voäi ñeán ñieän thoaïi, roàiluøng kieám baùc só töø nhaø naøy sang nhaø khaùc, cho ñeán khi gaëp vaøbuoäc oâng ta phaûi ñeán ngay. Baø aüm Dorothy leân, gaät ñaàu baûoñaûm vôùi toâi seõ chaêm soùc noù ñaøng hoaøng, roài maát daïng. Toâikhoâng gaëp Dorothy ñaõ ba ngaøy, nhöng vì beänh quaù naëng neântoâi khoâng bieát gì nöõa. Milfred laø ñöùa treû ñöôïc sinh baèng y cuïvaø toâi ñaõ bò baêng huyeát hai laàn raát naëng. Cuõng nhôø söï taäntình chaêm soùc neân toâi môùi qua khoûi. Ngöôøi ta baûo nhau tìnhtraïng khoù khaên cuûa toâi, vaø ñaõ coù bieát bao thöù toát laønh ñöôïcgôûi ñeán cuõng nhö bieát bao vieäc laøm toát ñeïp khieán loøng toâimaõi maõi nhôù ôn. Baùnh, möùt, röôïu vang, traùi caây töôi ñöôïcmang ñeán. Buoåi saùng, caùc baø ñeán giuùp giaët giuõ, queùt töôùc, ngoàitroø chuyeän vôùi toâi, cuõng nhö may vaù. Hoï ñôõ ñaàn ngöôøi y taùtrong khi chaêm soùc toâi. Hoï ñaõ môøi choàng toâi veà nhaø hoï ñeåanh aáy khoûi gaây phieàn phöùc, vaø toâi boãng nhieân thöùc tænhtröôùc söï thaät laø trong ñôøi coù nhieàu ngöôøi raát deã thöông maø töøtröôùc ñeán giôø toâi ñaõ muø quaùng khoâng thaáy ñöôïc. Toâi ñaõ ñi xahôn vaøo trong gia ñình nhaân loaïi.

113

Töï truyeän128

Tuy nhieân, chính trong thôøi gian naøy chuyeän phieàn phöùcthaät söï ñaõ xaûy ra. Moïi ngöôøi baét ñaàu khaùm phaù ra thöïc chaátcuûa Walter Evans. Toâi ñaõ sinh Milfred ñöôïc chín ngaøy maøkhoâng coù ngöôøi ñieàu döôõng hay baát cöù söï giuùp ñôõ naøo. Baø vôïcuûa ngöôøi troâng nom nhaø thôø ñaõ laáy laøm kinh khuûng khikhaùm phaù ra toâi ñang giaët quaàn aùo vaøo ngaøy aáy, vaø bieát raèngtoâi ñaõ gaàn cheát vaøo möôøi ngaøy tröôùc ñoù; baø lieàn ñi tìm WalterEvans vaø leân tieáng caûnh caùo anh. Laøm vaäy thì cuõng khoâng lôïiích gì, nhöng ñieàu ñoù ñaõ khieán baø sinh nghi vaø baét ñaàu troângchöøng toâi kyõ hôn, vaø trôû neân thaân thieát vôùi toâi hôn nöõa. Söïnoùng naûy cuûa anh ñaõ ñeán möùc nghieâm troïng, nhöng ôû anh coùñieàu laï laø (ngoaøi tính noùng naûy döõ tôïïn, khoâng keàm cheá) anhkhoâng heà coù baát cöù taät xaáu naøo caû. Anh khoâng bao giôø uoángröôïu; khoâng heà chöûi theà; khoâng heà baøi baïc. Toâi laø ngöôøi phuïnöõ duy nhaát maø anh ñaõ chuù yù vaø laø ngöôøi phuï nöõ duy nhaát maøanh ñaõ hoân, vaø toâi tin raèng ñieàu naøy vaãn ñuùng cho ñeán khianh qua ñôøi caùch ñaây vaøi naêm. Duø vaäy, haàu nhö khoâng theåchung soáng vôùi anh aáy ñöôïc, vaø roát cuoäc tình traïng trôû neânnguy hieåm khi soáng chung nhaø vôùi anh. Moät ngaøy noï, baø vôïcuûa ngöôøi phu nhaø thôø ñaõ ñeán vaø thaáy maët toâi baàm tím. Quaùñau yeáu, meät moûi, vaø tröôùc taám loøng töû teá cuûa baø, toâi ñaõ thuùnhaän raèng choàng toâi ñaõ neùm toâi moät caân phoù maùt, truùng ngayvaøo maët. Baø veà nhaø vaø moät laùt sau ñöùc Giaùm muïc ñeán. Toâiöôùc sao qua caùc trang naøy toâi coù theå noùi leân taám loøng toát, töûteá vaø thoâng caûm cuûa ñöùc Giaùm muïc Sanford. Toâi gaëp oâng laànñaàu khi oâng ñeán xaùc minh. Toâi ñaõ doïn böõa toái vaø sau ñoù ñangröûa cheùn baùt trong beáp. Thình lình, toâi nghe coù ai ñang laucheùn baùt ôû sau löng toâi, vaø trong giaây laùt toâi khoâng quay laïi,ñinh ninh raèng ñoù chæ laø moät baø trong giaùo khu. Toâi kinhngaïc khi thaáy ñoù laø ñöùc Giaùm muïc vaø oâng vaãn thöôøng laømnhö vaäy. Sau khi baøn baïc kyõ, oâng ñaõ cho Walter moät cô hoäikhaùc ñeå söûa ñoåi. Chuùng toâi doïn ngay ñeán moät giaùo xöù khaùc.Laàn naøy toâi raát haøi loøng vì ngoâi nhaø giaùo xöù khang trang hôn.

114

Töï truyeän 129

Ñoù laø moät coäng ñoàng lôùn hôn vaø toâi ñaõ thaân thieát hôn vôùi baøEllison Sanford; baø laø moät ngöôøi thaät ñaùng meán vaø laø moättrong nhöõng ngöôøi baïn chaân thaønh nhaát cuûa toâi.

Söùc khoûe cuûa toâi noùi chung coù khaù hôn, vaø maëc duø choàngtoâi thöôøng noåi côn thònh noä, cuoäc soáng toâi baét ñaàu coù phaànnaøo töôi saùng. Toâi ôû gaàn thaønh phoá hôn, nôi vôï choàng ñöùcGiaùm muïc ñang soáng, vaø toâi cuõng gaëp hoï thöôøng hôn. Toâi ñaõgaëp nhieàu ngöôøi trong giaùo khu maø toâi coù theå thoâng caûm hôn;tuy nhieân, ñoù vaãn laø thôøi gian khoán khoå trong nhieàu maët, vaøñeán cuoái thu toâi bò beänh trôû laïi. Ellison, con gaùi uùt cuûa toâisanh vaøo thaùng Gieâng, vaø trong moät côn noùng giaän choàng toâiñaõ xoâ toâi xuoáng caàu thang, maø hoùa ra vieäc naøy ñaõ gaây aûnhhöôûng tai haïi cho ñöùa beù. Sau khi sanh, noù raát eûo laû, tìnhtraïng maø ngöôøi ta thöôøng goïi laø “ñöùa beù beänh tim baåm sinh”van tim bò hôû. Trong nhieàu naêm, khoâng ai tin raèng toâi coù theånuoâi noù soáng. Nhöng toâi ñaõ laøm ñöôïc, vaø hieän nay noù laïi laøñöùa maïnh nhaát trong ba chò em.

Sau söï vieäc naøy, tình traïng ngaøy caøng toài teä hôn. Moïingöôøi ñeàu bieát ôû nhaø sôû coù vieäc khoâng hay, neân hoï coá gaéngtìm caùch giuùp ñôõ. Moät coâ gaùi raát toát ñaõ tình nguyeän ñeán laømkhaùch troï ñeå ôû trong nhaø vôùi toâi cho coù baïn, nhöng coâ ñaõ trôûneân sôï haõi, duø raèng coâ ñaõ ôû vôùi toâi cho ñeán heát haïn. Ñaùmruoäng keá beân nhaø sôû ñöôïc caøy lieân tuïc, heát ngaøy naøy sangngaøy khaùc; vaø khi (vì toø moø) toâi ñaõ hoûi ngöôøi ñaøn oâng ñangcaøy raèng taïi sao ngöôøi ta cöù maõi laøm coâng vieäc ñoù, thì oâng baûomoät nhoùm ngöôøi ñaõ quyeát ñònh raèng toâi neân coù moät ngöôøi naøoñoù ôû trong taàm coù theå nghe tieáng toâi keâu cöùu, bôûi vaäy hoï ñaõthay phieân nhau caøy mieáng ñaát. Caùc coâ tröïc ñieän thoaïi cuõngbieát tình traïng naøy neân ñaõ quen thænh thoaûng goïi ñieän thoaïicho toâi ñeå xem toâi coù khoûe khoâng. Vò baùc só saên soùc toâi khisanh Ellison ñaõ raát lo ngaïi neân oâng baét toâi höùa raèng moãi ñeâmphaûi ñem giaáu con dao yeám vaø chieác rìu ôû döôùi taám neäm.Ngöôøi chung quanh ñeàu caûm thaáy raèng Walter Evans khoâng

115

Töï truyeän130

ñöôïc bình thöôøng. Coù ñeâm toâi thöùc giaác vaø nghe coù ai ra khoûiphoøng toâi vaø ñi xuoáng taàng döôùi. Ñoù laø vò baùc só ñaõ gheù thaêmsöùc khoûe cuûa toâi. Nhö vaäy, moät laàn nöõa quí baïn thaáy raèngchung quanh toâi coù bieát bao nhieâu ngöôøi töû teá. Tuy nhieân, toâicaûm thaáy xaáu hoå vaø loøng töï aùi cuûa toâi bò thöông toån naëng neà.

Moät saùng noï, moät ngöôøi baïn ñieän thoaïi môøi toâi ngaøy hoâmñoù cuøng ba ñöùa nhoû ñeán nhaø chò chôi, vaø chò seõ ñeán ñoùn. Toâiñaõ ñi, vaø ngaøy aáy caû maáy meï con thaät laø vui veû. Tuy nhieân,khi toâi trôû veà thì Walter Evans ñaõ ñöôïc ñöa ñi San Francisco,ñeå moät baùc só taâm thaàn ôû ñoù khaùm xem anh aáy coù bò beänh naøyhay khoâng. May cho toâi, baùc só ñaõ keát luaän raèng anh chæ cuïctính chöù khoâng maát trí, vaø ñoù chaúng gì khaùc hôn laø söï noùnggiaän hoaøn toaøn khoâng keàm cheá. Ñoàng thôøi Ellison laïi bò beänh“dòch taû treû em” raát naëng, khoâng hy voïng gì bình phuïc. Toâicoøn nhôù raát roõ moät ngaøy heø naéng chaùy trong khoaûng thôøigian kinh khuûng ñoù. Ellison ñang côn nguy kòch naèm treântaám neäm moûng ôû saøn nhaø, coøn hai ñöùa kia thì ñang chôi beânsaân laùng gieàng. Baùc só cuûa toâi laùi xe ñeán vaø böôùc vaøo nhaø, tayaüm moät ñöùa beù, theo sau laø moät ngöôøi ñaøn baø cao, coù duyeân,döôøng nhö ñang ôû beänh vieän.

OÂng noùi raèng oâng ñem ñöùa beù ñeán nhôø toâi chaêm soùc, vaøtoâi coù vui loøng cho ngöôøi meï naèm nghæ cuõng nhö chaêm soùc baøhay chaêng? Dó nhieân laø toâi ñaõ nhaän lôøi, vaø trong ba ngaøy toâiphaûi lo cho hai ñöùa treû oám vaø moät ngöôøi ñaøn baø bò beänh —quaù naëng vaø buoàn naûn ñeán möùc khoâng theå chaêm soùc con baø.Toâi ñaõ laøm heát söùc mình, nhöng ñöùa treû ñaõ cheát treân tay toâi.Cuõng khoâng theå cöùu soáng baø meï, maëc duø baùc só taøi gioûi vaø toâichaêm soùc taän tình. OÂng baùc só ñoù thaät laø khoân ngoan; oâng bieátraèng tình traïng toâi coù nhieàu ñieàu phaûi lo, nhöng toâi cuõng caànhoïc bieát raèng khoâng phaûi chæ mình toâi khoù khaên, maø nhöõngngöôøi khaùc cuõng khoù khaên nhö toâi, vaø toâi coù naêng löïc laømvieäc nhieàu hôn toâi ñaõ töôûng. Toâi hoaøn toaøn ngaïc nhieân tröôùcsöï khoân ngoan vaø kieán thöùc taâm lyù saâu saùéc cuûa caùc baùc só

116

Töï truyeän 131

haønh ngheà trong thò traán nhoû naøy. Hoï quen bieát moïi ngöôøi;hoï soáng cuoäc ñôøi hy sinh cho keû khaùc; hoï raát thaønh thaïo vôùinhöõng kinh nghieäm roäng raõi; hoï giaûi quyeát caùc tröôøng hôïpcaáp cöùu raát nhanh choùng vaø chu ñaùo, bôûi vì hoï phaûi töï nöôngtöïa vaøo chính mình chöù khoâng vaøo ai khaùc. Phaàn toâi, toâi raátmang ôn caùc baùc só, ôû caùc thaønh phoá vaø mieàn queâ, hoï ñaõ laøbaïn cuõng nhö laø thaày thuoác cuûa toâi.

Sau söï vieäc naøy, baùc só khuyeân toâi haõy ñöa Ellison ñeánBeänh vieän Nhi ñoàng ôû San Francisco ñeå xem hoï coù chaïy chöõañöôïc gì khoâng. Baø Ellison Sanford lo cho hai ñöùa kia, duø baøcoøn chaêm soùc boán ñöùa con cuûa mình. Toâi ñöa beù Ellison leânmieàn Baéc. Caùc baùc só ôû beänh vieän naøy baûo raèng noù khoâng theåsoáng, neân toâi phaûi ñeå noù laïi ñoù vaø quay veà chaêm soùc hai ñöùakia. Toâi khoâng noùi theâm veà noãi khoù khaên trong ñoaïn ñôøi naøy,vì ai coù con caùi haún ñeàu thoâng caûm. Toâi khoâng coøn hy voïnggaëp laïi con toâi, nhöng maàu nhieäm laøm sao, noù ñaõ bình phuïc,ñöôïc ba noù ñöa veà, anh aáy cuõng vöøa qua giai ñoaïn theo doõi vôùigiaáy chöùng nhaän söùc khoûe toát. Ñieàu naøy khoâng coù gì ñaùngcöôøi caû, phaûi khoâng caùc baïn? Vaø khi keå laïi, toâi cuõng khoângthaáy buoàn cöôøi chuùt naøo.

Tröôùc maët chuùng toâi laø moät naêm khoù khaên ñaëc bieät. ÑöùcGiaùm muïc khoâng theå giao moät chöùc vuï naøo cho Walter Evans.Tieàn daønh duïm cuûa chuùng toâi haàu nhö ñaõ caïn, coøn moùn lôïitöùc ít oûi cuûa toâi, do Theá chieán neân nay chæ nhö nhöõng moùntieàn nhoû gioït. Khi Walter ñi San Francisco, toâi ôû laïi vôùi bañöùa treû vaø nhieàu giaáy nôï. Anh khoâng coù yù thöùc duøng tieànñuùng ñaén. Tieàn maø toâi ñöa cho anh, hoaëc phaàn löông cuûaanh duøng ñeå thanh toaùn caùc hoùa ñôn ñang thieáu, thì anh laïitieâu vaøo caùc moùn xa xæ khoâng thieát yeáu. Nhö coù laàn anh rôøinhaø ñi traû tieàn thöïc phaåm haøng thaùng, nhöng laïi trôû veà nhaøvôùi caùi maùy haùt ñóa.

Suoát ñôøi toâi seõ khoâng bao giôø queân taám loøng heát söùc töûteá cuûa ngöôøi chuû tieäm taïp hoùa ôû thò traán nhoû naøy, nôi toâi

117

Töï truyeän132

ñang soáng vaø laø nôi Walter Evans nhaän nhieäm vuï choùt cuûaanh trong quaän San Joaquin. Chuùng toâi ñaõ nôï khoaûng vaøitraêm ñoâ-la tieàn thöïc phaåm, duø toâi haàu nhö khoâng hay bieátsöï thöïc. Dó nhieân laø vieäc naøy ñaõ ñöôïc ngöôøi ta ñem keåtrong laøng roài. Saùng hoâm sau ngaøy choàng toâi ñöôïc ñöa ñiSan Francisco, chuoâng ñieän thoaïi reo vaø ñoù laø hieäu taïpphaåm. OÂng chuû tieäm laø moät ngöôøi Do Thaùi, moät ngöôøi DoThaùi troâng raát bình thöôøng. Toâi khoâng heà laøm ñieàu gì chooâng caû, tröø vieäc toû ra lòch söï, vaø baøy toû thaùi ñoä cuûa ngöôøiAnh laø khoâng coù caûm thöùc baøi Do Thaùi. ÔÛ Anh, ñaëc bieät laøluùc toâi coøn treû tuoåi ôû ñoù, ngöôøi ta khoâng heà coù thaùi ñoä baøiDo Thaùi. Moät soá yeáu nhaân cuûa chuùng toâi ñaõ laø ngöôøi DoThaùi, chaúng haïn nhö Ñöùc oâng Reading laø Phoù vöông cuûaAÁn Ñoä, vaø caùc vò khaùc nöõa. Ngöôøi chuû tieäm naøy, qua ñieänthoaïi, ñaõ yeâu caàu toâi haõy ñaët mua haøng. Toâi hoûi chuùng toâiñaõ thieáu oâng bao nhieâu, vaø oâng traû lôøi laø “treân hai traêmñoâ-la”, nhöng oâng khoâng lo vì bieát raèng toâi seõ traû, cho duøphaûi maát naêm naêm. Roài oâng noùi theâm, “Neáu baø khoâng gôûiñôn ñaët haøng thì toâi seõ phaûi gôûi tôùi nhöõng thöù maø toâi nghólaø baø caàn, vaø chaéc laø baø khoâng muoán theá, phaûi khoâng?” Bôûivaäy toâi ñaõ gôûi giaáy ñaët haøng. Saùng hoâm ñoù, khi thöïc phaåmñöôïc ñöa ñeán nhaø sôû, toâi thaáy coù moät chieác phong bì vôùi“chuùt tieàn moïn” möôøi ñoâ-la oâng gôûi, phoøng khi toâi coù thieáutieàn maët; soá tieàn naøy oâng ñaõ coäng vaøo hoùa ñôn, vì oâng bieátraèng toâi khoâng muoán nhaän tieàn töø thieän. OÂng cuõng hoûimöôïn chieác chìa khoùa hoäp thö ñeå oâng troâng nom thö töøgiuøm toâi. Töø ñoù cho ñeán nay toâi cöù maõi nhôù ôn oâng. Phaûimaát hôn hai naêm toâi môùi traû heát hoùa ñôn cuûa oâng, nhöngtoâi ñaõ traû xong, vaø moãi laàn toâi traû goùp cho oâng naêm ñoàng,thì toâi laïi nhaän moät ñöôïc moät laù thö oâng caùm ôn, chaúngkhaùc gì toâi laøm ôn cho oâng vaäy.

Ngoaøi vieäc toâi ñaõ ñöôïc döôõng duïc ôû Anh, nôi maø daânchuùng ít coù thaùi ñoä baøi Do Thaùi, vaø nôi maø vaán ñeà ngöôøi Da

118

Töï truyeän 133

Ñen ñöôïc hieåu roõ hôn ôû Myõ, toâi coøn mang ôn raát nhieàu cuûamoät soá ngöôøi thuoäc hai saéc daân thieåu soá ñau khoå ñoù. Ñoái vôùitoâi thì vaán ñeà ngöôøi Da Ñen coù veû ñôn giaûn hôn vaán ñeà ngöôøiDo Thaùi, vaø deã giaûi quyeát hôn.

Ñoái vôùi toâi thì vaán ñeà ngöôøi Do Thaùi coù veû haàu nhö khoângtheå giaûi quyeát ñöôïc. Hoài ñoù, toâi khoâng thaáy coù giaûi phaùp naøo,ngoaïi tröø nhôø dieãn trình tieán hoùa vaø moät cuoäc vaän ñoäng giaùoduïc coù keá hoaïch. Toâi khoâng heà coù yù thöùc baøi Do Thaùi; toâi coùmoät soá baïn chí thaân nhö Tieán só Assagioli, Regian Keller vaøVictor Fox, hoï bieát roõ loøng quí meán cuûa toâi. Cuõng coù vaøi ngöôøikhaùc treân theá giôùi thaân thieát vôùi toâi nhö vaäy, hoï thöôøng cho toâinhöõng lôøi khuyeân hay thoâng caûm vaø khoâng heà boû rôi toâi. Toâi ñaõchính thöùc ôû trong “soå bìa ñen” cuûa Hitler, vì toâi ñaõ beânh vöïccho ngöôøi Do Thaùi trong khi toâi ñi dieãn thuyeát nhieàu nôi ôû TaâyAÂu. Tuy nhieân, maëc duø bieát roõ caùc phaåm tính toát ñeïp cuûa ngöôøiDo Thaùi, söï ñoùng goùp cuûa hoï vaøo neàn vaên hoùa, hoïc thuaät Taâyphöông cuõng nhö taøi naêng tuyeät vôøi cuûa hoï trong caùc ngaønhvaên chöông, ngheä thuaät saùng taïo, toâi vaãn khoâng thaáy coù ngaygiaûi phaùp naøo cho vaán ñeà khoù khaên nghieâm troïng cuûa hoï.

Beân naøo cuõng coù loãi caû. ÔÛ ñaây toâi khoâng ñeà caäp ñeán nhöõngloãi laàm hay ñuùng ra laø nhöõng toäi aùc cuûa ngöôøi Ñöùc hay ngöôøi BaLan ñoái vôùi caùc coâng daân Do Thaùi cuûa hoï. Toâi chæ noùi ñeán taát caûnhöõng ai ñöùng veà phía ngöôøi Do Thaùi chöù khoâng choáng ñoái hoï.Laø caùc Daân Ngoaïi, chuùng ta chöa bieát laøm caùch naøo ñeå giaûiphoùng ngöôøi Do Thaùi khoûi söï ñaøn aùp — moät söï ngöôïc ñaõi quabao nhieâu theá kyû roài. Trong caùc giai ñoaïn ñaàu cuûa lòch söû KinhThaùnh, ngöôøi Ai Caäp ñaõ ñaøn aùp Do Thaùi, vaø bao naêm qua söïngöôïc ñaõi ñoù vaãn coøn. Toâi caûm thaáy do döï khoâng muoán ñöa ralôøi keát luaän cuûa mình, nhöng toâi vaãn noùi leân, vôùi hy voïng giuùpích phaàn naøo. Tuy nhieân, toâi chæ coù theå baøn vaén taét veà moät ñoâiñieàu, vaø ôû böôùc ñaàu taát nhieân phaûi laø thieáu soùt.

Haún phaûi coù moät nguyeân nhaân cô baûn naøo ñoù khieán ngöôøiDo Thaùi khoâng ngôùt bò ngöôïc ñaõi lieân tuïc, vaø lyù do taïi sao ngöôøi

119

Töï truyeän134

ta khoâng thích hoï. Lyù do ñoù coù theå laø gì? Coù theå nguyeân nhaâncô baûn naøy baét nguoàn saâu xa töø moät soá ñaëc tính chuûng toäc.

Trong khi vieát maáy lôøi naøy, toâi vaãn bieát coøn nhieàu thieáusoùt vaø khoâng ñöôïc hoaøn toaøn coâng baèng, nhöng vôùi caùi nhìnroäng raõi toång quaùt thì laïi raát ñuùng — maëc duø theo laäp tröôøngcuûa caù nhaân moät ngöôøi Do Thaùi thì coù nhieàu tröôøng hôïp heátsöùc baát coâng. Giöõa ngöôøi Do Thaùi vaø ngöôøi Ñöùc coù nhieàu ñieåmtöông ñoàng. Ngöôøi Ñöùc xem hoï laø moät “chuûng toäc öu vieät”, coønngöôøi Do Thaùi chính thoáng thì cho mình laø Saéc daân Chuùachoïn. Ngöôøi Ñöùc nhaán maïnh raèng phaûi coù “noøi gioáng thuaànkhieát”, trong khi ñoù qua caùc thôøi ñaïi ngöôøi Do Thaùi ôû chaâu AÙ,AÁn Ñoä, ôû chaâu AÂu, cuõng nhö ôû treân ñaát Myõ naøy, vaø hoï vaãn laøngöôøi Do Thaùi. Duø ñöôïc nhaän laøm coâng daân, hoï vaãn taùch bieätvôùi caùi quoác gia maø hoï ñang ôû trong ñoù. ÔÛ Anh hay Haø Lanthì toâi khoâng thaáy coù tình traïng naøy.

Xin tha loãi vì toâi ñaõ laïc ñeà, nhöng kyù öùc veà oâng JacobWeinberg, ngöôøi ñaõ giuùp ñôõ toâi raát nhieàu, khieán toâi vieát theâmmoät vaán ñeà maø toâi heát söùc quan taâm.

Theá laø Walter vaø toâi ñang ñöùng tröôùc löïa choïn neân laømñieàu gì? Toâi hieåu raèng thaân phaän anh aáy haàu nhö ôû trong taytoâi. Neáu toâi coù theå laøm sao cho anh cö xöû ñuùng ñaén vaø ñoái ñaõivôùi toâi toát ñeïp bình thöôøng, thì cuoái cuøng coù leõ ñöùc Giaùm muïcseõ coá gaéng tìm cho anh moät chöùc vuï ôû giaùo xöù khaùc, nôi ñoùanh seõ khoâng bò trôû ngaïi do quaù khöù cuûa mình, maëc duø taátnhieân laø ñöùc Giaùm muïc vuøng ñoù phaûi bieát moïi chi tieát. Moättoái noï, sau khi baøn baïc raát laâu vôùi ñöùc Giaùm muïc, toâi ñaõ noùithaúng vaán ñeà vôùi Walter. Toâi noùi cho anh aáy hieåu raèng thaânphaän cuûa anh ñuùng laø ôû trong tay toâi, cho neân anh aáy neânkhoân ngoan maø ngöng ñaùnh ñaäp toâi. Toâi noùi theâm raèng baát cöùluùc naøo toâi cuõng coù theå ly dò anh aáy, vôùi baèng chöùng roõ raøngtöø vò baùc só ñaõ chaêm soùc cho toâi khi sanh beù Ellison, oâng ñaõthaáy nhöõng veát baàm treân khaép ngöôøi toâi. Theo quan ñieåmAnh giaùo thì lôøi ñe doïa naøy raát naëng. Con ñöôøng laøm giaùo só

121

122

Töï truyeän 135

cuûa anh coù theå seõ chaám döùt. Voán laø ngöôøi töï haøo (vaø trongloøng cuõng sôï nhöõng lôøi ñoàn ñaïi) neân töø hoâm ñoù trôû ñi, anh aáykhoâng bao giôø ñuïng ñeán toâi. Anh cöù laàm lì khoâng noùi naêng gìlieân tuïc trong nhieàu ngaøy, boû maëc cho toâi laøm haøng khoái coângvieäc, nhöng toâi khoâng coøn phaûi sôï anh aáy nöõa.

Chuùng toâi kieám ñöôïc moät caên nhaø ba phoøng ôû taän vuøng queâhoang vaéng, khoâng xa Pacific Grove, vaø toâi baét ñaàu nuoâi gaømaùi, kieám chuùt ít tieàn nhôø baùn tröùng. Toâi thaáy ngay ra raèngneáu khoâng nuoâi gaø treân qui moâ lôùn (caàn nhieàu voán) thì khoângtheå kieám ñöôïc nhieàu tieàn. Gaø laø nhöõng con vaät thaät ngoácngheách; chuùng coù veû maët ngoác ngheách vôùi nhöõng thoùi quen daïidoät vaø hoaøn toaøn thieáu thoâng minh. Trong ngheà nuoâi gaø chæ coùchuùt höùng thuù laø ñi tìm tröùng, nhöng ñoù laø vieäc laøm laám laùp.Duø sao toâi cuõng coá xoay xôû ñeå nuoâi gia ñình, caên nhaø chæ möôùntaùm ñoàng moät thaùng, maø coøn khoâng ñaùng giaù ñoù nöõa.

Cuoäc soáng toâi luùc naøy hoaøn toaøn teû nhaït — troâng nomba ñöùa beù, moät oâng choàng cau coù, laàm lì vaø maáy traêm con gaømaùi ngheách ngaùc. Chuùng toâi khoâng coù phoøng taém hay phoøngveä sinh trong nhaø. Ngay caû giöõ cho tuïi nhoû vaø nhaø cöûa saïchseõ cuõng ñaõ khoù khaên. Thöïc söï laø chuùng toâi khoâng coù tieàn, vaømoät phaàn hoùa ñôn thöïc phaåm ñöôïc traû baèng tröùng maø ngöôøichuû tieäm luoân luoân mua, bôûi vì oâng laø baïn cuûa toâi. Toâi thöôøngñaåy xe cuùt kít vaøo caùc khu röøng chung quanh, vôùi boïn treûchaïy theo sau, ñeå quô cuûi ñem veà chuïm löûa. Cho neân, toâikhoâng theå noùi raèng ñaây laø moät khoaûng thôøi gian vui thuù,cuõng nhö khoâng caûm thaáy coù gì haøi höôùc caû. Noù gioáng nhömoät cuoäc ñôøi hoaøn toaøn khaùc, vaø söï töông phaûn giöõa cuoäcsoáng cuûa moät ngöôøi quaûn gia, moät ngöôøi meï, moät ngöôøi nuoâigaø, laøm vöôøn, vôùi ñôøi soáng phong phuù cuûa toâi khi coøn congaùi, vôùi ñôøi soáng ñaày ñuû khi toâi laøm giaûng vieân Kinh Thaùnh,roát cuoäc ñaõ khieán toâi hoaøn toaøn buoàn naûn.

Toâi caûm thaáy mình khoâng ích lôïi gì cho baát cöù ai; chaéchaún toâi ñaõ ñi laïc ñöôøng neân môùi laâm vaøo tình traïng naøy. Toâi

123

Töï truyeän136

ñaém chìm trong maëc caûm xa xöa cuûa ngöôøi Thieân Chuùa giaùoraèng mình laø “moät keû toäi loãi khoán khoå”. Taâm trí toâi, voán bòchi phoái moät caùch beänh hoaïn bôûi khoa thaàn hoïc baûo thuû, cöùmaõi baûo raèng toâi ñang bò phaït vì ñaõ thaéc maéc, nghi ngôø, vaøneáu toâi giöõ chaéc ñöùc tin cuûa toâi hoài thôøi con gaùi thì coù leõ giôøñaây toâi khoâng ôû trong tình caûnh chua cay nhö vaày. Giaùo hoäiñaõ laøm toâi thaát voïng, bôûi vì Walter laø ngöôøi cuûa giaùo hoäi,coøn nhöõng ngöôøi khaùc trong giaùo hoäi maø toâi ñaõ gaëp thìdöôøng nhö quaù ñoãi taàm thöôøng, chæ tröø ñöùc Giaùm muïc maøthoâi. OÂng ñuùng laø moät vò thaùnh, nhöng hoài aáy toâi bieän luaänraèng duø oâng laø moät ngöôøi thôï oáng nöôùc hay laø ngöôøi muabaùn chöùng khoaùn thì oâng vaãn laø moät vò thaùnh. Toâi ñaõ bieátveà khoa thaàn hoïc ñeán möùc ñuû ñeå maát heát tin töôûng vaøo caùclôøi dieãn giaûi thaàn hoïc, vaø toâi caûm thaáy raèng nôi toâi chaúngcoøn giöõ laïi gì, ngoaïi tröø moät nieàm tin mô hoà vaøo Ñöùc Christ,maø baáy giôø Ngaøi coù veû ôû quaù xa. Toâi caûm thaáy raèng ThöôïngÑeá vaø con ngöôøi ñeàu boû rôi toâi.

Ñeán ñaây, toâi xin noùi raèng: roõ raøng laø Giaùo hoäi ñang thuacuoäc neáu hoï khoâng thay ñoåi kyõ thuaät. Toâi khoâng theå hieåu ñöôïctaïi sao ngöôøi trong giaùo hoäi laïi khoâng thay ñoåi cho hôïp thôøi.Taát caû nhöõng phaùt trieån thaêng tieán trong moïi laõnh vöïc ñeàu laøbieåu loä cuûa Thieân tính, vaø tình traïng tónh taïi cuûa caùc dieãn giaûithaàn hoïc voán ñi ngöôïc laïi ñaïïi luaät cuûa vuõ truï, laø luaät tieán hoùa.Noùi cho cuøng thì khoa thaàn hoïc chæ laø caùch hieåu vaø giaûi thíchcuûa con ngöôøi veà nhöõng gì maø hoï nghó laø yù muoán cuûa ThöôïngÑeá. Nhöng chính caùi trí oùc mang nhaân tính höõu haïn ñaõ suy tövaø ñaõ suy tö qua nhieàu thôøi ñaïi roài. Bôûi vaäy, coù theå coù nhöõng tríoùc höõu haïn khaùc cuûa con ngöôøi ñöa ra ñöôïc caùc dieãn giaûi khaùccoù yù nghóa saâu roäng hôn, ñeå baèng caùch ñoù maø laäp neân moät khoathaàn hoïc tieán boä hôn. Ai daùm baûo raèng nhöõng ngöôøi sau naøykhoâng ñuùng ñaén nhö nhöõng giaùo só cuûa thôøi tröôùc? Neáu caùc giaùohoäi khoâng chòu môû roäng taàm nhìn, khoâng chòu boû qua caùc tranhcaõi veà nhöõng chi tieát phuï thuoäc, vaø neáu khoâng rao giaûng veà Ñöùc

124

Töï truyeän 137

Christ troãi daäy, haèng soáng, haèng yeâu thöông (thay vì moät ÑöùcChrist chòu cheát ñau khoå vaø hy sinh cho moät vò Thöôïng Ñeá giaändöõ), thì hoï seõ maát ñi söï uûng hoä cuûa caùc theá heä töông lai — ñuùngnhö vaäy. Ñöùc Christ voán haèng soáng, Ngaøi chieán thaéng söï cheátvaø haèng hieän dieän. Söï cheát Ngaøi ñaõ traûi qua, chuùng ta cuõng coùtheå traûi — vôùi chieán thaéng veû vang nhö Thaùnh Kinh ñaõ noùi.Caùc giaùo hoäi seõ phaûi baét ñaàu chænh ñoán caùc chuûng vieän thaànhoïc cuûa mình. Toâi ñaõ döï moät khoùa huaán luyeän thaàn hoïc, vaø toâibieát toâi ñang muoán noùi gì. Nhöõng ngöôøi treû thoâng minh seõkhoâng coøn muoán vaøo chuûng vieän khi thaáy nhöõng lôøi leõ cuõ kyõñöôïc ñem ra giaûi thích nhöõng gì maø hoï xem laø caùc chaân lyù soángñoäng. Hoï khoâng quan taâm ñeán giaùo lyù veà Ñöùc Meï Ñoàng Trinh— maø hoï laïi quan taâm ñeán söï thaät veà Ñöùc Christ. Hoï ñaõ hieåubieát nhieàu ñeán möùc khoâng coøn chaáp nhaän nhöõng caûm höùngtheo ngoân töø cuûa caùc kinh ñieån, maø hoï ñöôïc chuaån bò saün saøngñeå tin vaøo Lôøi cuûa Thöôïng Ñeá. Hieän nay, cuoäc soáng ñang ñaàybieán chuyeån, bieát bao nhieâu vò anh huøng, bieát bao veû myõ leä, baobi kòch, tai bieán, bao thöïc teá vaø cô hoäi vinh quang, neân theá heänaøy khoâng coù thì giôø daønh cho nhöõng chuyeän aáu tró cuûa khoathaàn hoïc. May maén thay, trong giaùo hoäi vaãn coù moät soá ngöôøinhìn xa thaáy roäng, maø cuoái cuøng hoï seõ thay ñoåi ñöôïc thaùi ñoäbaûo thuû, tuy nhieân, caàn phaûi coù thôøi gian. Trong khi chôø ñôïi thìcaùc giaùo ñieàu vaø nghi leã seõ vaây boïc moïi ngöôøi. Tình traïng naøykhoâng nhaát thieát phaûi coù, neáu giaùo hoäi chòu thöùc tænh vaø mang laïicho nhaân loaïi ñang thieát tha tìm kieám nhöõng gì maø hoï caàn, ñoùchính laø Ñöùc Christ haèng soáng, chöù khoâng phaûi laø nhöõng lieàuthuoác nguû, nhöõng thaåm quyeàn, nhöõng lôøi taàm thöôøng ngon ngoït.

Neáu toâi nhôù ñuùng thì sau saùu thaùng soáng nhö theá, toâi ñaõgaëp laïi ñöùc Giaùm muïc vaø noùi raèng Walter ñaõ cö xöû ñaøng hoaøng.OÂng beøn aân caàn ñi tìm kieám moät choã ñeå anh aáy coù theå trôû laïilaøm vieäc cho giaùo hoäi. Cuoái cuøng anh nhaän ñöôïc moät chöùc vuïnhoû ôû moät laøng haàm moû thuoäc Montana, vaø ñöôïc cho bieát raèngmoät phaàn löông cuûa anh seõ ñöôïc gôûi cho toâi moãi thaùng. Ñoàng

Töï truyeän138

thôøi, toâi dôøi ñeán moät ngoâi nhaø nhoû, ba phoøng, ôû moät vuøng ñoângdaân hôn, thuoäc Pacific Grove. Luùc aáy vaøo naêm 1915, vaø laø laànsau cuøng toâi gaëp Walter Evans. Thöïc teá laø khoâng phaàn löôngnaøo cuûa anh ñöôïc gôûi cho toâi, coøn thö anh ngaøy caøng nhieàu lôøiteä baïc, vôùi nhöõng lôøi ñe doïa vaø nguï yù baát haûo.

Toâi khoâng theå laøm ñieàu gì khaùc hôn laø hieåu raèng toâi phaûi töïlo töï lieäu, vaø ñem heát söùc mình ñeå chaêm nom ba ñöùa con gaùi nhoû.

Cuoäc chieán ôû Chaâu AÂu ñang ñeán hoài quyeát lieät. Nhöõng ngöôøithaân cuûa toâi ñeàu phaûi toøng quaân. Moùn lôïi töùc nhoû cuûa toâi ñeán raátthaát thöôøng. Moùn tieàn ñoù bò ñaùnh thueá raát naëng, vaø ñoâi khi taámchi phieáu ngaân haøng gôûi khoâng ñeán ñöôïc do taøu chôû thö bò chìm.Toâi ôû trong tình traïng heát söùc khoù khaên; trong ñaát nöôùc naøykhoâng moät ngöôøi thaân ñeå coù theå ñeán nhôø caäy, vaø (ngoaøi vôï choàngñöùc Giaùm muïc ra) toâi khoâng muoán noùi vôùi ngöôøi baïn naøo khaùc.Chung quanh toâi laø nhöõng ngöôøi baïn töû teá, toát buïng, tuy nhieân,khoâng ngöôøi naøo coù ñieàu kieän giuùp ñôõ toâi ñöôïc gì, vaø giôø ñaây nhôùlaïi, toâi töï hoûi lieäu luùc ñoù toâi coù neân ñeå cho hoï bieát tình traïng cuûatoâi ngaët ngheøo ñeán möùc naøo. Ñöùc Giaùm muïc muoán vieát thö baùocho thaân toäc toâi bieát roõ söï tình, nhöng toâi khoâng ñoàng yù. Toâi luoânluoân tin theo caâu tuïc ngöõ “Buïng laøm, daï chòu”, vaø khoâng heà nghólaø neân khoùc than, keå leå vôùi baïn beø. Toâi vaãn bieát “Thöôïng Ñeá chægiuùp nhöõng ai bieát töï giuùp mình”, nhöng cuõng phaûi nhaän raèng hoàiñoù ñoái vôùi toâi thì döôøng nhö Thöôïng Ñeá cuõng rôøi boû toâi, vaø thaämchí toâi cuõng khoâng theå than thôû vôùi Ngaøi.

Toâi doø hoûi quanh vuøng ñeå xem coù vieäc gì laøm kieám chuùt íttieàn, nhöng chæ ñeå thaáy ra raèng mình laø moät ngöôøi hoaøn toaønvoâ duïng. Toâi coù theå theâu ñan raát ñeïp nhöng khoâng ai caànhaøng toâi theâu, vaø duø sao toâi cuõng khoâng theå kieám ra vaät lieäuñeå theâu ñan treân ñaát Myõ naøy. Toâi khoâng coù taøi gì ñaëc bieät, toâikhoâng theå ñaùnh maùy, toâi khoâng theå daïy hoïc, toâi khoâng bieátphaûi laøm gì. Trong quaän naøy chæ coù coâng nghieäp duy nhaát laølaøm caù moøi, vaø toâi quyeát ñònh thaø laøm coâng nhaân xöôûng ñoùnghoäp caù moøi hôn laø ñeå con caùi ñoùi khoå.

125

126

Töï truyeän 139

Khi toâi ñi ñeán quyeát ñònh naøy thì ñoù laø moät khoaûng thôøigian khuûng hoaûng, moät söï khuûng hoaûng tinh thaàn quan troïng.Nhö ñaõ neâu ra tröôùc ñaây, toâi ñeán ñaát Myõ vôùi nhieàu nghi vaántrong loøng vì khoâng bieát nhöõng thöïc taïi tinh thaàn naøo coù theåtin ñöôïc. Khoùa thaàn hoïc maø toâi ñaõ tham döï khi vöøa ñeán ñaõkhoâng giuùp ích cho toâi ñöôïc gì. Baát cöù khoùa thaàn hoïc naøo cuõngcoù theå laøm suy giaûm nieàm tin cuûa con ngöôøi neáu ngöôøi ñoù coù ñuûtrí thoâng minh ñeå thaéc maéc vaø neáu ngöôøi ñoù khoâng phaûi laøhaïng muø quaùng chaáp nhaän nhöõng lôøi noùi cuûa caùc giaùo só. Caùcbaøi luaän giaûi maø toâi ñaõ tra cöùu trong thö vieän thaàn hoïc ñoái vôùitoâi döôøng nhö voâ nghóa, vaên töø keùm coûi, vaø laø nhöõng ñieàu thoângthöôøng. Caùc baøi ñoù khoâng giaûi ñaùp ñöôïc vaán ñeà naøo caû, ngöôøi tachìm ñaém vaøo nhöõng ñieàu thieáu thöïc teá, hoï laån traùnh thöïc taïi,ngay caû khi hoï tuyeân boá bieát chính xaùc nhöõng gì Thöôïng Ñeámuoán vaø ñònh laøm, vaø hoï tìm caùch giaûi quyeát taát caû caùc vaán ñeàbaèng caùch trích daãn lôøi Thaùnh Augustine, Thomas Aquinas vaøcaùc Thaùnh trong thôøi Trung coå. Döôøng nhö caùc nhaø thaàn hoïckhoâng bao giôø chòu ñoái dieän vôùi caùc vaán ñeà cô baûn, hoï cöù döïavaøo caâu noùi thoâng thöôøng raèng “Thöôïng Ñeá ñaõ phaùn”. Nhöngcoù leõ Ngaøi khoâng heà phaùn ñieàu ñoù, coù leõ lôøi dieãn dòch laø sailaàm, coù leõ maáy lôøi ñoù chæ laø theâm thaét. Trong Kinh Thaùnh coùnhieàu choã theâm thaét nhö theá. Roài trí toâi laïi nghi vaán taïi saoThöôïng Ñeá chæ noùi vôùi ngöôøi Do Thaùi? Toâi chöa bieát gì veà caùcThaùnh kinh khaùc treân theá giôùi, chöù neáu bieát ñöôïc thì haún toâiñaõ khoâng xem ñoù laø nhöõng Thaùnh kinh. Coù nhöõng phaàn trongKinh Cöïu Öôùc laøm toâi kinh ngaïc, vaø coù nhöõng phaàn khieán toâithöôøng thaéc maéc laøm sao chuùng coù theå ñi qua ñöôïc böu ñieän.Neáu ôû trong moät cuoán saùch bình thöôøng thì ñieàu ñoù haún ñaõ bòxem laø doát naùt vaø haï caáp, nhöng khi ôû trong Kinh Thaùnh thìchuùng laïi ñöôïc cho laø ñuùng. Toâi baét ñaàu thaéc maéc khoâng bieátcaùch giaûi thích cuûa mình coù ñuùng nhö caùch cuûa moät ngöôøi naøokhaùc khoâng. Moät hoâm toâi ngaãm nghó veà moät caâu trong KinhThaùnh “Chính toùc ôû treân ñaàu caùc ngöôi cuõng ñöôïc ñeám” toâithaáy nhö vaäy thì Thöôïng Ñeá phaûi giöõ raát nhieàu baûn thoáng keâ.

Töï truyeän140

Khi ñem vaán ñeà ñeán hoûi moät nhaø thaàn hoïc thì oâng traû lôøi toâiraèng caâu ñoù trong Kinh Thaùnh chöùng minh raèng Thöôïng Ñeákhoâng bò chi phoái bôûi thôøi gian. Sau ñoù toâi khaùm phaù ra hìnhthaäp töï khoâng phaûi laø moät bieåu töôïng cuûa Thieân Chuùa giaùo, maønoù coù tröôùc kyû nguyeân Thieân Chuùa raát xa, vaø ñieàu ñoù ñaõ giaùngcho toâi ñoøn cuoái cuøng.

Theá laø toâi ñaõ hoaøn toaøn ngôõ ngaøng thaát voïng ñoái vôùi cuoäcñôøi, ñoái vôùi toân giaùo trong caùch trình baøy chính thoáng, vaø ñoáivôùi con ngöôøi, vaø ñaëc bieät laø ñoái vôùi choàng toâi laø ngöôøi maø toâiñaõ lyù töôûng hoùa. Khoâng ai caàn ñeán toâi caû chæ tröø ba ñöùa beù,trong khi ñoù thì tröôùc ñaây ñaõ coù haøng traêm, haøng ngaøn ngöôøicaàn ñeán toâi. Chæ coù moät soá ít nhöõng ngöôøi trong cuoäc soángbaän roän cuûa hoï laø coøn quan taâm ñeán ñieàu gì ñaõ xaûy ra cho toâi,trong khi tröôùc kia toâi ñaõ ñöôïc nhieàu ngöôøi coi troïng. Döôøngnhö toâi ñaõ ñeán moät möùc hoaøn toaøn voâ duïng, chæ laøm nhöõngcoâng vieäc naëng nhoïc thöôøng ngaøy trong cuoäc soáng ôû moät khuphoá nhoû, nhöõng vieäc laøm maø haøng traêm, ngaøn phuï nöõ khaùckeùm toâi veà trình ñoä, giaùo duïc, trí tueä, coù leõ hoï coøn laøm toáthôn toâi. Toâi chaùn ngaùn vieäc giaët taõ loùt, caét baùnh mì vaø bô. Toâihieåu theá naøo laø hoaøn toaøn tuyeät voïng. Toâi chæ coù nguoàn an uûiduy nhaát laø caùc con, nhöng chuùng coøn quaù beù boûng neân chægiuùp toâi bôùt buoàn nhôø tính ngaây thô, voâ tö löï maø thoâi.

Tình traïng naøy ñeán cöïc ñieåm vaøo moät ngaøy noï khi toâihoaøn toaøn thaát voïng vaø, gôûi con cho ngöôøi haøng xoùm, toâi ñaõ ñivaøo röøng moät mình. Toâi naèm uùp maët trong nhieàu giôø baênkhoaên khoå sôû veà noãi khoù khaên cuûa mình. Roài toâi ñöùng daäydöôùi moät goác caây to, coù leõ giôø ñaây toâi vaãn nhaän ra neáu ngöôøita khoâng xaây döïng treân vuøng ñaát ñoù, toâi khaán nguyeän vôùiThöôïng Ñeá raèng toâi ñaõ hoaøn toaøn tuyeät voïng, raèng toâi saünsaøng nhaän laõnh baát cöù ñieàu gì, mieãn sao noù giuùp toâi giaûi thoaùtñeå böôùc vaøo moät cuoäc ñôøi höõu ích hôn. Toâi nguyeän vôùi Ngaøiraèng toâi ñaõ ñem heát söùc mình ñeå laøm “moïi ñieàu nhaân danhJesus”, raèng toâi ñaõ laøm heát söùc mình nhaân danh Ngaøi; raèng

127

Töï truyeän 141

toâi ñaõ lau queùt, naáu nöôùng, giaët giuõ vaø chaêm nom baày treû baèngheát khaû naêng mình, nhöng roài chaúng ñi ñeán ñaâu.

Toâi coøn nhôù toâi ñaõ thaát voïng naõo neà khi hoaøn toaøn khoângcoù moät söï ñaùp öùng naøo. Toâi cöù tin chaéc raèng neáu toâi thöïc söïtuyeät voïng, thì toâi seõ nhaän ñöôïc söï ñaùp öùng; coù leõ toâi laïi nhaänñöôïc moät loaïi linh thò naøo ñoù; hoaëc coù theå nghe tieáng noùi (nhöñoâi laàn toâi ñaõ nghe) baûo toâi neân laøm ñieàu gì. Nhöng toâi khoângnhaän ñöôïc linh thò naøo, toâi khoâng nghe ñöôïc tieáng noùi naøo maøphaûi voäi ñi veà nhaø ñeå lo côm toái. Tuy nhieân, suoát thôøi gian ñoù,lôøi khaán nguyeän cuûa toâi ñaõ ñöôïc nghe thaáy, nhöng toâi khoângheà bieát. Suoát thôøi gian ñoù ñaõ coù nhöõng keá hoaïch giuùp toâi giaûithoaùt nhöng toâi hoaøn toaøn khoâng hay. Duø toâi khoâng thaáyñöôïc, nhöng moät caùnh cöûa ñang môû ra, vaø duø toâi khoâng nhaänbieát nhöng toâi saép ñeán moät khoaûng ñôøi haïnh phuùc nhaát vaøphong phuù nhaát. Cuõng nhö sau naøy toâi ñaõ noùi vôùi con gaùi toâi“Chuùng ta khoâng bao giôø bieát ñöôïc nhöõng gì saép ñeán.”

Saùng hoâm sau toâi ñeán moät xöôûng lôùn ñoùng hoäp caù moøi ñeåxin vieäc. Toâi ñöôïc nhaän vì luùc ñoù ñang muøa neân ngöôøi ta caànnhieàu coâng nhaân. Toâi saép xeáp vôùi ngöôøi laùng gieàng ñeå baøchaêm nom ñaøn treû, traû cho baø phaân nöõa soá tieàn toâi kieám ñöôïcduø ñoù laø bao nhieâu. Coâng vieäc ñöôïc höôûng theo saûn phaåm, toâibieát mình leï tay neân hy voïng kieám ñöôïc nhieàu tieàn maø quaûnhö vaäy. Moãi saùng, toâi ñeán xöôûng luùc 7 giôø vaø trôû veà nhaøkhoaûng 4 giôø chieàu. Trong ba ngaøy ñaàu, tieáng oàn, muøi caù, moâitröôøng sinh hoaït toâi khoâng quen, nhöõng löôït ñi boä xa ñeán sôûroài veà nhaø, taát caû ñaõ khieán toâi gaàn muoán xæu khi veà ñeán nôi.

Nhöng toâi cuõng quen daàn ñi, vì Thieân nhieân voán coù tínhthích nghi, toâi xem ñoù laø moät trong nhöõng kinh nghieäm thuù vònhaát trong cuoäc ñôøi toâi. Toâi ñaõ hoøa mình soáng giöõa moïi ngöôøi;giôø ñaây toâi chæ laø keû voâ danh, trong khi tröôùc kia toâi luoân luoânnghó mình laø moät nhaân vaät naøo ñoù. Toâi ñang laøm loaïi coâng vieäcmaø baát cöù ai cuõng coù theå laøm. Ñoù laø loaïi lao ñoäng khoâng caàn tayngheà. Ñaàu tieân toâi ñeán laøm ôû khu daùn nhaõn, daùn nhaõn hieäu Del

128

Töï truyeän142

Monte vaøo nhöõng hoäp caù moøi lôùn hình thuaån, nhöng ôû ñaây toâikhoâng kieám ñuû tieàn xöùng vôùi coâng söùc cuûa mình. Trong phaânxöôûng naøy coù nhieàu ngöôøi raát töû teá. Coù leõ ai cuõng thaáy raèng toâinhuùt nhaùt, vì moät ngaøy noï, ngöôøi ñaøn oâng neùm hoäp caù leân baønñeå daùn nhaõn ñaõ kheàu nheï toâi vôùi moät cöû chæ vuïng veà vaø baûo“Naøy, toâi ñaõ bieát baø laø ai roài. Ngöôøi chò vôï toâi coù ôû giaùo xöù R —vaø chò ñaõ keå cho toâi nghe veà baø. Neáu baø caàn coù ngöôøi beânh vöïcñeå deïp boû nhöõng lôøi thoâ loã ñoái vôùi baø, thì cöù nhôù raèng ñaõ coù toâiôû ñaây.” OÂng ta khoâng bao giôø phaûi can thieäp theâm nhöng oângtoû ra raát töû teá maø troâng nom lo laéng cho toâi. Luoân luoân toâi coùñuû hoäp ñeå daùn nhaõn vaø toâi raát bieát ôn oâng.

Ngöôøi ta khuyeân toâi neân ñeán laøm ôû phaân xöôûng ñoùng hoäpcaù moøi vaø toâi ñaõ laøm theo. Ñoù laø moät nhoùm coâng nhaân thoâ loãhôn raát nhieàu, nhöõng ngöôøi ñaøn baø khaù ñanh ñaù, nhöõng ngöôøiMeâ-hi-coâ vaø haïng ñaøn oâng maø toâi chöa heà gaëp bao giôø, ngaycaû khi toâi laøm coâng taùc xaõ hoäi. Laàn ñaàu khi toâi ñi vaøo phaânxöôûng naøy, hoï gaây khoù khaên baèng caùch ñem toâi ra laøm troøñuøa bôõn. Roõ raøng laø toâi khoâng thuoäc veà nhoùm naøy. Hieånnhieân laø toâi ñaõ toû ra quaù ñaøng hoaøng, quaù ñuùng ñaén, neân hoïkhoâng bieát phaûi hieåu toâi nhö theá naøo. Hoï coù moät toaùn thöôøngtuï taäp gaàn coång vaøo xöôûng, vaø vöøa thaáy toâi laø hoï baét ñaàu haùt“Xin Chuùa cho con ñeán gaàn Ngaøi”. Luùc ñaàu toâi khoâng thíchñieàu ñoù vaø thöôøng lo sôï khi nghó phaûi ñi ngang qua coång,nhöng noùi cho cuøng thì toâi ñaõ coù nhieàu kinh nghieäm ñoái xöûvôùi phaùi nam, neân daàn daàn toâi thu phuïc ñöôïc tình caûm cuûahoï, vaø ñaõ thöïc söï coù ñöôïc moät thôøi gian vui veû. Toâi khoâng baogiôø thieáu caù ñeå ñoùng hoäp. Thöôøng coù moät tôø baùo saïch bí maätñeán choã toâi ngoài. Hoï troâng nom giuùp ñôõ toâi ñuû caùch vaø theâmmoät laàn nöõa toâi muoán neâu leân raèng ñieàu naøy hoaøn toaøn khoângphaûi do toâi. Toâi khoâng bieát teân nhöõng ngöôøi naøy vaø trong ñôøitoâi chöa heà laøm ôn cho hoï, theá maø hoï vaãn cöù xöû toát, vôùi toâi,khieán toâi khoâng bao giôø queân ñöôïc. Toâi thaáy raát meán hoï vaøchuùng toâi daàn daàn trôû neân baïn toát. Tuy nhieân, toâi khoâng bao

129

Töï truyeän 143

giôø thaáy thích caù moøi. Toâi ñaõ nhaát ñònh laø neáu toâi laøm thôïñoùng hoäp caù thì toâi phaûi raùng kieám tieàn cho ñaùng coâng lao.Toâi caàn tieàn ñeå lo cho con, neân toâi ñeå taâm ñeán vaán ñeà ñoùnghoäp. Toâi quan saùt nhöõng ngöôøi thôï khaùc; toâi nghieân cöùu töøngñoäng taùc, ñeå laøm sao cho khoûi phí coâng söùc vaø ba tuaàn sau ñoùtoâi trôû thaønh ngöôøi thôï ñoùng hoïp kieåu maãu trong xöôûng. Moãingaøy trung bình toâi laøm ñöôïc möôøi ngaøn con caù vaø ñoùng ñöôïcmaáy traêm hoäp. Khaùch ñeán vieáng xöôûng ñöôïc daét ñi ñeán xemtoâi laøm; baáy giôø toâi phaûi traû giaù cho vieäc laøm gioûi cuûa mình vaøphaûi nghe nhöõng lôøi bình phaåm, “Moät ngöôøi ñaøn baø nhö vaäymaø laïi ñi laøm trong xöôûng naøy, theá laø theá naøo?”, “Chò ta coù veûquaù töû teá ñeå laøm coâng vieäc naøy, nhöng coù leõ cuõng chaúng töû teágì ñaâu”, vaø “Chaéc chaén chò ta ñaõ laøm moät ñieàu gì ñoù khieánphaûi rôi vaøo loaïi coâng vieäc naøy”, hoaëc “Toát hôn ñöøng ñeå bò löøatheo beà ngoaøi, coù leõ chò ta laø quaû tröùng ung”. Toâi trích daãnnhöõng lôøi naøy ñuùng nhö söï thaät. Toâi nhôù coù laàn moät ngöôøi ñoáccoâng ñöùng keá beân laéng nghe moät nhoùm khaùch ñang noùi veà toâitheo caùch ñoù, vaø oâng thaáy toâi xuùc ñoäng. Nhöõng lôøi aáy thöïc laøthoâ bæ, vaø ñoâi tay toâi ñaõ rung leân vì töùc giaän. Sau khi hoï ñaõ ñiqua, oâng môùi ñeán gaàn toâi vaø noùi vôùi neùt maët heát söùc töû teá,“Xin chôù buoàn laøm gì baø Evans, ôû ñaây chuùng toâi goïi baø laø ‘vieânkim cöông laïc trong buøn’.” Toâi thaáy caâu noùi naøy ñuû ñeàn buø chotaát caû nhöõng lôøi treân. Vaäy thì coù laï luøng hay chaêng khi toâi coùmoät nieàm tin khoâng lay chuyeån vaø khoâng dôøi ñoåi nôi söï myõ leävaø thieân tính trong nhaân loaïi? Neáu ñoù laø nhöõng ngöôøi ôû döôùiquyeàn toâi thì vaán ñeà laïi khaùc, nhöng ñaây laïi laø söï bieåu loä cuûataát caû söï toát ñeïp töï phaùt trong taâm hoàn con ngöôøi ñoái vôùinhöõng ai ñang ñoàng caûnh khoù khaên. Nhöõng ngöôøi ngheøo khoåvaãn thöôøng töû teá vôùi ngöôøi ngheøo.

Toâi xin keå theâm moät chuyeän nöõa ñeå noùi leân ñaày ñuû hôncaùi thaùi ñoä toát ñeïp naøy cuûa con ngöôøi. Moät ngaøy noï, khichuoâng reo baùo giôø aên tröa thì coù moät oâng laõo ngöôøi to lôùn,laám laùp, vuïng veà — beà ngoaøi thöïc kinh khuûng vôùi muøi hoâi nöïc

130

Töï truyeän144

noàng — oâng ñeán gaàn toâi vaø baûo, “Coâ haõy ñi qua beân naøy, toâicoù chuyeän caàn noùi vôùi coâ”. Toâi voán khoâng sôï ñaøn oâng, neân ñitheo oâng laõo. OÂng thoïc tay vaøo tuùi quaàn jeans cuûa mình vaø loâira moät nöûa taám taïp-deà saïch seõ, traéng treûo. OÂng noùi, “Xemnaøy, Coâ, toâi ñaõ laáy caùi naøy cuûa baø nhaø toâi hoài saùng vaø toâi seõtreo noù treân moät caây ñinh ôû ñaây. Toâi khoâng muoán coâ lau taybaèng taám gieû raùch dô baån ôû phoøng veä sinh. Toâi coù saün nöûa kiavaø seõ treo noù leân khi nöûa naøy ñaõ dô.” Tröôùc khi toâi kòp caùmôn thì oâng ñaõ quay goùt vaø khoâng bao giôø noùi gì theâm vôùi toâi,nhöng luoân luoân coù moät taám gieû saïch cho toâi lau tay.

Toâi hoaøn toaøn tin chaéc raèng chuùng ta nhaän nhöõng gìchuùng ta ñaõ cho trong ñôøi. Toâi ñaõ hoïc caùch töø boû tính töï cao;toâi khoâng leân maët thuyeát giaûng; toâi chæ coá gaéng toû ra lòch söïtöû teá vaø vì theá maø ñöôïc nhöõng ngöôøi khaùc ñoái laïi moät caùchlòch söï töû teá; baát cöù ai cuõng coù theå laøm nhö vaäy — ñoù laø baøihoïc thöïc teá trong caâu chuyeän cuûa toâi. Caùch ñaây vaøi naêm coùmoät baø ñaõ ñeán hoûi yù kieán toâi taïi vaên phoøng cuûa toâi taïi NewYork. Qua caâu chuyeän baø cho bieát ñang ôû trong moät khoaûngthôøi gian khoù khaên; baø ñang bò moïi ngöôøi noùi haønh vaø khoângbieát laøm sao cho hoï chaám döùt. Baø khoùc loùc keå leå; theo lôøi keåthì ngöôøi ñôøi thöïc ñoäc aùc, vaø toâi coù vui loøng giuùp baø haykhoâng. Vì chöa heà bieát baø tröôùc ñoù, vaø cuõng khoâng hieåu söïthaät trong tröôøng hôïp naøy ra sao, neân toâi chæ coù theå laøm theokhaû naêng mình. Laï luøng laøm sao, vaøi hoâm sau toâi vaøo moät nhaøhaøng vaø ngoài vôùi choàng toâi, Foster Bailey, trong moät phoøngnhoû. Toâi thaáy baø aáy ôû trong phoøng keá beân nhöng baø khoângthaáy toâi. Baø ñang ngoài vôùi moät ngöôøi baïn vaø noùi lôùn tieáng,gioïng roõ raøng khieán toâi coù theå nghe roõ töøng lôøi. Toâi khoângtheå tin noåi nhöõng gì baø noùi veà caùc baïn beø cuûa mình. Khoâng lôøinaøo baø thoát ra maø töû teá. Baø ñang keå cho baïn nghe veà nhöõngñieàu maø lôøi tuïc goïi laø “baån thæu” cuûa taát caû nhöõng ngöôøi baøquen bieát. Khi nghe baø noùi, toâi giaûi ra ngay vaán ñeà cuûa baø, vaølaàn keá khi baø gaëp toâi, toâi ñaõ noùi vôùi baø veà vaán ñeà ñoù, coù leõ toâi

131

Töï truyeän 145

noùi khoâng kheùo neân töø ñoù toâi khoâng coøn gaëp baø nöõa. Coù theåbaø khoâng thích toâi, vaø chaéc raèng baø khoâng thích söï thaät.

Coâng vieäc toâi laøm ôû xöôûng naøy keùo daøi trong nhieàu thaùng.Trong khi ñoù thì Walter Evans ñaõ rôøi Montana, ñeán moät ñaïihoïc ôû mieàn Ñoâng ñeå theo chöông trình cao hoïc. Toâi ít khinghe tin anh aáy. Anh cuõng khoâng gôûi tieàn baïc gì caû vaø ñeánnaêm 1916 toâi hoûi yù kieán moät luaät sö veà vieäc ly dò. Toâi khoângtheå nghó ñeán vieãn aûnh trôû laïi vôùi anh hoaëc ñeå cho ñaùm conhöùng chòu nhöõng côn saân si thònh noä cuûa anh. Anh ñaõ toû rakhoâng chuùt gì söûa ñoåi vaø khoâng heà coù yù thöùc traùch nhieäm ñoáivôùi vôï con. Ñeán naêm 1917 khi Hoa Kyø tham chieán, anh ñaõ ñiPhaùp vôùi Ñoaøn Thanh Nieân Coâng Giaùo vaø ñaõ ôû ñoù trong thôøichieán. Anh ñaõ noåi danh vaø ñöôïc thöôûng chieán coâng boäi tinh.Bôûi vaäy toâi ñaõ ngöng thuû tuïc ly dò vaøo thôøi gian ñoù vì ngöôøi tavaãn cheâ traùch nhöõng ngöôøi naøo xin ly dò khi choàng ôû ngoaøimaët traän. Döôøng nhö ñoái vôùi toâi thì ñieàu ñoù khoâng bao giôøthöïc laø hôïp lyù, bôûi vì ngöôøi ñaøn oâng ôû tieàn tuyeán hay ôû nhaøcuõng laø moät. Toâi cuõng khoâng bao giôø hieåu taïi sao moãi moätngöôøi lính naøo trong quaân ñoäi cuõng ñeàu ñöôïc xem laø moät vòanh huøng. Coù theå ngöôøi lính ñoù ñaõ ñöôïc choïn vaø khoâng theålaøm khaùc hôn. Toâi hieåu nhöõng ngöôøi lính raát nhieàu, vaø toâibieát taïi sao hoï laïi raát gheùt caâu chuyeän “anh huøng” treân baùochí vaø trong coâng chuùng.

Toâi thoâi khoâng vieát thö cho anh, vaø caûm thaáy heát söùc nheïnhoõm bôûi vì anh aáy ñaõ ôû quaù xa. Boïn treû ñeàu maïnh khoûe, raátvui veû, toâi cuõng khoûe duø raèng chæ coøn coù 99 caân. Toâi coá xoay xôûñeå lo cho con, vaø döôøng nhö daàn daàn qua khoûi côn gioâng toá. Veàmaët tinh thaàn, toâi vaãn coøn ôû trong boùng toái, nhöng vì quaù baänroän kieám tieàn vaø troâng nom ba ñöùa con gaùi, neân toâi khoâng coùthôøi gian ñaâu ñeå lo laéng cho soá phaän cuûa linh hoàn mình.

132

Töï truyeän146

CHÖÔNG IV

Walter Evans xa toâi naêm toâi ba möôi laêm tuoåi. Nhieàu laànquan saùt ñaõ cho toâi thaáy raèng naêm ba möôi laêm tuoåi thöôøng laømoät khuùc quanh trong nhieàu kieáp soáng. Neáu coù khi naøo ngöôøita muoán tìm coâng vieäc chính yeáu cho ñôøi mình, neáu coù bao giôøhoï muoán ñaït möùc xaùc tín vaø höõu ích trong cuoäc soáng, thì ñoù seõlaø khoaûng thôøi gian ba möôi laêm tuoåi. Caùc nhaø soá hoïc thöôøngxaùc ñònh lyù do laø 7 ´ 5 = 35; soá 7 töôïng tröng cho moät chu kyøhoaøn taát, ñaày ñuû, môû ñöôøng cho moät kinh nghieäm môùi; trongkhi ñoù thì 5 laø con soá cuûa trí tueä, cuûa sinh vaät thoâng minh maø tagoïi laø con ngöôøi. Toâi chöa hieåu ñöôïc ñieàu naøy. Toâi chaéc raèng coùmoät söï thaät naøo ñoù trong khoa soá hoïc, bôûi vì ngöôøi ta baûo raèngThöôïng Ñeá laøm vieäc baèng caùc con soá vaø caùc hình theå, nhöng toâichöa bao giôø quan taâm ñeán nhöõng lôøi giaûi ñoaùn cuûa khoa lyù soá.

Tuy nhieân, söï thaät vaãn laø vaøo naêm 1915 toâi ñaõ böôùc vaøomoät chu kyø soáng hoaøn toaøn môùi; laàn ñaàu tieân toâi khaùm phaù raraèng toâi coù moät theå trí vaø toâi baét ñaàu söû duïng, baét ñaàu khaùmphaù ra maõnh löïc vaø tính linh ñoäng cuûa noù, vaø baét ñaàu duøng noùnhö moät “ngoïn ñeøn pha” chieáu roïi vaøo caùc yù töôûng vaø caùccoâng vieäc cuûa rieâng mình, chieáu roïi vaøo theá söï ôû quanh toâi, vaøchieáu roïi vaøo lónh vöïc khaùm phaù maø chuùng ta goïi laø tinh thaàn— theá giôùi maø Patanjali, vò huaán sö AÁn Ñoä thôøi coå, goïi laø“ñaùm maây mang côn möa cuûa nhöõng ñieàu khaû tri.”

Chính vaøo thôøi gian khoù khaên phaûi ñi laøm coâng trong côxöôûng, toâi ñaõ tieáp xuùc vôùi giaùo lyù Thaàn Trieát. Toâi khoâng thíchtöø naøy, maëc duø noù coù haøm nghóa raát toát ñeïp. Trong taâm trícoâng chuùng, noù töôïng tröng cho quaù nhieàu ñieàu maø chính noùkhoâng coù. Neáu coù theå, toâi hy voïng trình baøy ñöôïc thöïc nghóacuûa noù laø gì. Ñaây laø khôûi ñieåm cuûa moät giai ñoaïn tinh thaànmôùi meû trong cuoäc ñôøi toâi.

133

Töï truyeän 147

ÔÛ Pacific Grove vaøo thôøi gian ñoù coù hai baø ngöôøi Anh coùcuøng xuaát thaân xaõ hoäi ôû Anh quoác nhö toâi. Toâi chöa bao giôøgaëp hoï, nhöng toâi muoán gaëp, chính laø vì toâi ñang coâ ñôn. Toâivaãn thích gaëp gôõ ngöôøi ñoàng höông, vaø toâi ñaõ thaáy hoï coù maëttreân khu phoá nhoû naøy. Toâi nghe lôøi ñoàn raèng hoï ñang toå chöùcnhöõng cuoäc nhoùm hoïp ñeå duøng traø vaø baøn veà moät loaïi ñeà taøiñaëc bieät, vaø moät ngöôøi baïn quen caû toâi laãn hoï ñaõ saép xeáp ñeåtoâi ñöôïc môøi ñeán döï. Bôûi vaäy, ñoäng cô thuùc ñaåy toâi ñi ñeán ñoùcuõng khoâng phaûi cao caû gì cho laém. Toâi khoâng ñeán ñoù ñeå ngheñieàu gì môùi meû hoaëc thuù vò, hay ñeå ñöôïc giuùp ñôõ. Toâi ñeán vìtoâi muoán gaëp hai ngöôøi phuï nöõ naøy, theá thoâi.

Toâi thaáy baøi giaûng thieáu sinh ñoäng vaø dieãn giaû raát keùm.Toâi khoâng theå töôûng ôû ñaâu coù dieãn giaû keùm hôn. Vöøa môû ñaàu,oâng ñaõ noùi ngay “Caùch ñaây möôøi chín trieäu naêm caùc vò Hoûachaân quaân ñaõ ñeán töø sao Kim vaø gieo haït gioáng trí tueä vaøocon ngöôøi.” Ngoaïi tröø caùc nhaø Thaàn Trieát ñang coù maët, toâikhoâng nghó coù ngöôøi naøo khaùc trong phoøng hieåu ñöôïc oângñang noùi gì. Ñoái vôùi toâi, nhöõng ñieàu oâng noùi khoâng coù yù nghóagì caû. Moät lyù do laø hoài ñoù toâi laáy nieân lòch cuûa chu kyø tieán hoùatheo Kinh Thaùnh, maø Kinh Thaùnh thì aán ñònh thôøi kyø saùngtheá xaûy ra vaøo naêm 4004 tröôùc Coâng nguyeân. Toâi quaù baän lokieám soáng vaø lo boån phaän laøm meï ñeán ñoãi khoâng coù thì giôøñeå ñoïc nhöõng cuoán saùch ñöông thôøi, baøn veà vaán ñeà tieán hoùa.Coù leõ baáy giôø toâi khoâng tin thuyeát tieán hoùa, vaø toâi nhôù ñaõ ñoïcsaùch cuûa Darwin vaø Herbert Spencer vôùi moät caûm thöùc toäiloãi vaø thieáu trung thaønh vôùi Thöôïng Ñeá. Caùi quan nieäm raèngtheá giôùi coù caùch ñaây möôøi chín trieäu naêm laø hoaøn toaøn thaátkính.

Dieãn giaû ñaõ ñi lan man trong theá giôùi tö töôûng. OÂng noùivôùi cöû toïa raèng moãi ngöôøi trong hoï ñeàu coù moät caùi chaân thaân(theå nguyeân nhaân) vaø döôøng nhö chaân thaân aáy laø choã truù nguïcuûa moät vò Agnishvatta. Ñoái vôùi toâi döôøng nhö ñieàu ñoù nghera hoaøn toaøn voâ nghóa, vaø toâi thaéc maéc khoâng bieát thuyeát

134

Töï truyeän148

giaûng nhö theá coù giuùp ích ñöôïc ai khoâng. Luùc ñoù toâi quyeát taâmraèng neáu coù dieãn thuyeát thì toâi seõ coá gaéng laøm nhöõng gì maø vòdieãn giaû Thaàn Trieát naøy ñaõ thieáu soùt. Duø sao toâi cuõng ñöôïcmoät ñieàu — laø tình baïn cuûa hai ngöôøi phuï nöõ naøy. Hoï tieápnhaän toâi ngay, cho saùch toâi ñoïc, vaø toâi thöôøng tôùi lui nhaø hoï,troø chuyeän, hoûi han raát nhieàu.

Baáy giôø, ngaøy cuûa toâi trôû neân raát daøi. Saùng toâi thöôøngthöùc daäy luùc boán giôø. Toâi queùt doïn nhaø cöûa, chuaån bò böõa tröacho caùc con, vaø cho chuùng aên saùng luùc saùu giôø, sau khi ñaõ giuùpchuùng röûa raùy vaø maëc quaàn aùo. Roài ñeán saùu giôø röôõi toâi ñöacon ñeán gôûi ôû nhaø baø keá beân, vaø thaúng ñeán xöôûng ñeå ñoùnghoäp maáy con caù moøi phaûi gioù. Ñuùng tröa, toâi thöôøng duøng böõatreân bôø bieån khi thôøi tieát toát. Thöôøng khoaûng boán giôø hay boángiôø röôõi toâi veà nhaø. Vaøo muøa ñoâng, toâi thöôøng chôi vôùi con ôûnhaø hoaêëc ñoïc saùch cho chuùng nghe. Neáu laø muøa heø thì toâithöôøng daét chuùng ra bieån chôi. Khoaûng baûy giôø chuùng toâi veànhaø aên toái, vaø sau ñoù thì tuïi nhoû ñi nguû. Sau khi ngaâm quaànaùo hoaëc troän men cho boät baùnh mì noåi, toâi môùi meät nhoïc ñeángiöôøng vaø ñoïc saùch haàu nhö moät maïch cho ñeán nöûa ñeâm.

Toâi vaãn luoân luoân laø moät trong nhöõng ngöôøi maø baûn chaátcaàn raát ít nguû. Hoài toâi coøn laø thieáu nöõ, moät baùc só ñaõ bieát toâiraát roõ vaø baûo raèng moãi ñeâm toâi khoâng caàn nguû nhieàu hôn boángiôø; oâng ñaõ hoaøn toaøn noùi ñuùng. Cho ñeán ngaøy nay, toâi vaãnthöôøng thöùc daäy vaøo boán giôø röôõi saùng, vaø (sau khi ñieåm taâm)toâi vieát vaø laøm vieäc cho ñeán baûy giôø. Ñoù vaãn laø nhòp ñieäu sinhhoaït cuûa toâi töø tröôùc ñeán giôø, vaø coù leõ ñoù laø moät trong nhöõnglyù do taïi sao toâi ñaõ coù theå hoaøn taát ñöôïc nhieàu vieäc.

Moät lyù do khaùc ñaõ giuùp toâi laøm vieäc chaêm chæ laø caùi kyûluaät neà neáp heát söùc gaét gao trong cuoäc soáng khi toâi coøn congaùi. Kyû luaät ñoù ñaõ phaùt trieån nôi toâi tính khoâng theå laømbieáng. Toâi khoâng bao giôø ñöôïc pheùp bieáng nhaùc, neân toâi khoângheà bieáng nhaùc. Lyù do thöù ba thì toâi nghó laø coù theå raát höõu íchcho nhieàu ngöôøi. Coù quaù nhieàu ñieàu toâi muoán bieát vaø toâi ñaõ

135

Töï truyeän 149

phaûi tìm thôøi gian ñeå ñoïc taát caû nhöõng ñieàu ñoù maø khoâng boûbeâ con caùi. Toâi khoâng bao giôø boû beâ con caùi caû, nhöng caànphaûi coù saép xeáp, ñaëït chöông trình vaø kyû luaät môùi ñöôïc. Toâi ñaõhoïc caùch uûi quaàn aùo vôùi moät quyeån saùch ñaët tröôùc maët, vaø choñeán nay toâi coù theå vöøa ñoïc saùch vöøa uûi maø khoâng laøm chaùyquaàn aùo. Toâi ñaõ hoïc caùch goït khoai taây trong khi ñoïc saùch maøkhoâng bò ñöùt tay, vaø toâi coù theå loät voû ñaäu vôùi moät quyeån saùchtröôùc maët. Toâi luoân luoân ñoïc khi may vaù. Sôû dó ñöôïc nhö vaäylaø vì toâi muoán ñoïc, vaø nhieàu chò em phuï nöõ coù theå laøm nhövaäy neáu hoï thaät quan taâm ñeán söï hieåu bieát. Caùi khoù laø coùnhieàu ngöôøi khoâng quan taâm ñuùng möùc. Toâi cuõng coù theå ñoïcraát nhanh, ñoïc hieåu caû nhieàu ñoaïn, nhieàu trang chæ nhö ngöôøikhaùc ñoïc moät caâu. Toâi khoâng nhôù thuaät ngöõ goïi khaû naêng ñoïcnaøy laø gì. Nhieàu ngöôøi coù theå ñoïc nhö vaäy vaø nhöõng ngöôøikhaùc nöõa cuõng coù theå neáu hoï coá gaéng.

Toâi ñaõ töï aán ñònh trong taâm veà boån phaän cuûa mình vôùitö caùch laøm meï vaø ngöôøi quaûn trò gia ñình. Toâi ñaõ thaáy moätbaø quen vôùi toâi, coù naêm ñöùa con. Döôøng nhö baø ñaõ ñöôïc ônChuùa keâu goïi ra ñi giaûng ñaïo, vaø baø ñaõ ñi rao giaûng — vôùisöï thieät thoøi cuûa maáy ñöùa con maø baø ñeå laïi nhaø vôùi söï troângnom cuûa ñöùa con gaùi lôùn môùi möôøi laêm tuoåi. Ñöùa beù gaùi naøyñaõ coá gaéng heát söùc, nhöng troâng nom boán ñöùa treû kia ñaâuphaûi laø chuyeän ñuøa. Chuùng toâi ñaõ phaûi giuùp cho chuùng aênuoáng, taém röûa, vaø khi caàn cuõng phaûi aùp duïng kyû luaät vôùichuùng. Ñoù laø moät baøi hoïc cho toâi, vaø laø moät ví duï ñaùng sôïcho toâi thaáy nhöõng gì khoâng neân laøm. Bôûi vaäy, toâi nhaát ñònhraèng ngaøy naøo caùc con chöa ñeán tuoåi tröôûng thaønh thì toâivaãn daønh heát thì giôø cho chuùng vaø coâng vieäc gia ñình. Khichuùng ñaõ tröôûng thaønh vaø ñaõ trôû neân höõu ích, toâi seõ saép ñaëttrôû laïi theo tæ leä naêm möôi phaàn traêm.

Khoaûng naêm 1930, khi caû ba ñöùa con ñaõ thöïc söï lôùnkhoân, toâi môùi baûo chuùng raèng toâi vaãn hieän dieän vôùi tö caùchlaø meï vaø ngöôøi coá vaán, nhöng vì ñaõ thöïc söï cho chuùng troïn

136

Töï truyeän150

caû hai möôi naêm, neân töø ñoù trôû ñi toâi seõ lo vieäc coâng tröôùc,con caùi sau. Toâi nhaéc chuùng nhôù raèng toâi luoân luoân keà caän,vaø toâi cho raèng chuùng ñaõ nhôù ñieàu ñoù, hoaëc chuùng seõ nhôùsau naøy khi toâi töø traàn.

Theá laø, toâi ñoïc saùch, nghieân cöùu vaø suy nghó. Trí tueä cuûatoâi böøng tænh khi toâi coá tìm hieåu caùc yù töôûng ñöôïc trình baøyvaø tìm caùch laøm sao cho caùc nieàm tin cuûa mình vaø caùc quannieäm môùi naøy phuø hôïp vôùi nhau. Roài toâi ñeán gaëp hai baø cuïsoáng trong hai ngoâi nhaø nhoû keá beân nhau — raát thaân nhau vaøthöôøng hay caõi nhau. Caû hai baø ñeàu laø moân sinh rieâng cuûa H.P. Blavatsky. Baø ñaõ giuùp hoï reøn luyeän vaø hoïc hoûi.

Toâi ñaõ laøm quen vôùi boä saùch lôùn cuûa baø, boä “Giaùo Lyù BíNhieäm”. Toâi raát quan taâm ñeán boä saùch naøy, nhöng noù ñaõ laømtoâi hoaøn toaøn boái roái. Toâi khoâng theå hieåu ñaàu ñuoâi ra sao caû.Ñoù laø boä saùch raát khoù cho nhöõng ngöôøi sô cô, vì noù khoâng ñöôïcsaép ñaët thöù töï vaø thieáu lieân tuïc. H.P.B. baét ñaàu noùi veà moät vaánñeà, roài chuyeån sang moät vaán ñeà khaùc, roài baøn thaät daøi veà moätvaán ñeà thöù ba, vaø — neáu tìm kieám — baïn seõ thaáy baø trôû laïi chuûñeà ban ñaàu ôû saùu möôi hay baûy möôi trang sau ñoù.

Ngöôøi thö kyù cuûa Baø Blavatsky tröôùc kia, OÂng ClaudeFalls Wright, chính oâng ñaõ keå vôùi toâi raèng khi vieát taùc phaåmñoà soä vaø baát huû naøy (maø ñuùng nhö vaäy) H.P.B. thöôøng vieátheát trang naøy ñeán trang khaùc, khoâng heà ñaùnh soá trang, vaø heãvöøa vieát xong thì baø neùm caùc trang ñoù xuoáng saøn ôû keá beân baø.Khi baø ñaõ vieát qua moät ngaøy, OÂng Wright vaø nhöõng ngöôøi phuïtaù khaùc môùi gom caùc tôø giaáy vaø coá gaéng saép chuùng theo moätthöù töï naøo ñoù; theo lôøi oâng thì boä saùch ñöôïc roõ raøng nhö ngaøynay cuõng laø moät ñieàu laï. Tuy nhieân, vieäc xuaát baûn saùch naøy ñaõlaø moät söï kieän quan troïng treân theá giôùi, vaø giaùo huaán chöùañöïng trong ñoù ñaõ laøm cuoäc caùch maïng trong tö töôûng nhaânloaïi, maëc duø ngöôøi ta ít nhaän thöùc ñöôïc ñieàu naøy.

Toâi xem nhöõng giôø phuùt duøng nghieân cöùu boä saùch naøy laønhöõng thôøi khaéc heát söùc quí giaù trong ñôøi toâi; taát caû nhöõng

137

Töï truyeän 151

ñieàu cô baûn vaø kieán thöùc toâi nhaän ñöôïc töø ñoù ñaõ giuùp toâi coùtheå laøm vieäc raát toát trong caùc ñöôøng höôùng noäi moân. Ñeâmñeâm, toâi thöùc ñoïc “Giaùo Lyù Bí Nhieäm” vaø baét ñaàu lô laø vieäcñoïc Kinh Thaùnh, maø töø tröôùc ñeán giôø ñaõ thaønh thoùi quen cuûatoâi. Toâi thích boä saùch naøy vaø ñoàng thôøi cuõng khoâng thích noù.Toâi cho raèng caùch vieát raát dôû, thieáu ñuùng ñaén vaø loûng leûo,nhöng toâi khoâng theå naøo khoâng ñoïc noù cho ñöôïc.

Roài hai cuï baø giuùp huaán luyeän toâi. Qua nhieàu tuaàn leã, hoïñaõ daïy toâi ngaøy naøy qua ngaøy khaùc. Toâi ñaõ dôøi ñeán moät caênnhaø nhoû ñeå ôû gaàn hai baø. Ñaây laø moät vuøng ñaát an toaøn cho treûcon, coù caây coái ñeå leo treøo, coù vöôøn ñeå troàng troït, vaø toâi khoûiphaûi lo laéng gì. Bôûi vaäy, trong khi chuùng chôi ñuøa, thì toâithöôøng ngoài ôû phoøng tröôùc cuûa moät trong hai ngoâi nhaø, troøchuyeän vaø laéng nghe. Nhieàu moân sinh rieâng cuûa Baø Blavatskyñaõ giuùp toâi vaø ñích thaân hoï ñaõ chòu khoù laøm sao cho toâi hieåuñöôïc nhöõng gì ñang xaûy ra trong tö töôûng nhaân loaïi thoâng quasöï xuaát baûn “Giaùo Lyù Bí Nhieäm”. Toâi vaãn thöôøng buoàn cöôøi veàvieäc caùc nhaø Thaàn Trieát chính thoáng ñaõ khoâng chaáp nhaännhöõng ñieàu toâi trình baøy caùc chaân lyù Thaàn Trieát. Neáu coù thìcuõng ít ai trong soá caùc vò ñoù ñaõ töøng ñöôïc ñaëc aân thuï huaán vôùicaùc moân sinh rieâng cuûa H.P.B. lieân tuïc trong nhieàu tuaàn,nhieàu thaùng. Toâi haàu nhö tin chaéc raèng, nhôø caùc moân sinh caonieân ñoù maø toâi nhaän thöùc roõ reät veà nhöõng ñieàu “Giaùo Lyù BíNhieäm” nhaèm truyeàn ñaït, roõ reät hôn haàu heát caùc nhaø Thaàntrieát noùi treân. Taïi sao laïi khoâng? Toâi ñaõ ñöôïc daïy doã kyõlöôõng vaø toâi bieát ôn raát nhieàu.

Toâi ñaõ gia nhaäp Phaân boä Thaàn trieát ôû Pacific Grove, vaøbaét ñaàu môû lôùp giaûng daïy. Toâi nhôù cuoán saùch ñaàu tieân toâi baétñaàu ñem ra giaûng giaûi. Ñoù laø cuoán saùch tuyeät dieäu cuûa baøBesant, “Khaûo cöùu veà Taâm thöùc”. Toâi khoâng bieát gì veà taâmthöùc vaø cuõng khoâng ñònh nghóa noù ñöôïc, nhöng toâi vaãn ñaëtsaùu trang saùch tröôùc lôùp hoïc vaø xoay sôû ñuû caùch ñeå noùi chotroâi. Hoïc vieân khoâng heà nhaän thaáy raèng toâi hieåu vaán ñeà ít

138

Töï truyeän152

ñeán ñaâu. Caû lôùp ñaõ hoïc ñöôïc bao nhieâu qua baøi giaûng thì toâichaúng roõ, chöù phaàn toâi, toâi ñaõ hoïc raát nhieàu.

Nhöõng ñieàu gì toâi hoïc ñöôïc ñaõ baét ñaàu giaûi quyeát thoûañaùng caùc öu tö, thaéc maéc trong taâm, trí toâi? Töø laâu, toâi ñaõ baênkhoaên vôùi bao nhieâu ñieàu baát maõn. Vaøo thôøi gian ñoù, toâi chæbieát chaéc coù hai ñieàu; söï thaät veà Ñöùc Christ, vaø maáy laàn giaotieáp ôû noäi taâm maø toâi khoâng theå phuû nhaän neáu toâi thaønh thaätvôùi chính mình, duø raèng toâi chöa giaûi thích ñöôïc. Giôø ñaây, toâingaïc nhieân laøm sao, aùnh saùng ñang baét ñaâu toû raïng. Toâikhaùm phaù ra ba yù töôûng cô baûn vaø môùi meû (ñoái vôùi toâi), vaøcuoái cuøng caû ba ñeàu phuø hôïp vôùi lòch trình cuoäc soáng tinhthaàn cuûa toâi, vaø cho toâi manh moái ñeå hieåu caùc söï vuï theá giôùi.Xin quí baïn ñöøng queân raèng baáy giôø giai ñoaïn ñaàu cuûa Theáchieán (1914-1918) ñaõ phaùt khôûi; vaø toâi ñang vieát baøi naøy vaøocuoái giai ñoaïn Theá chieán thöù hai (1939-1945).

Tröôùc heát, toâi khaùm phaù ra raèng coù moät Cô Tieán Hoùathieâng lieâng vaø vó ñaïi. Toâi hieåu raèng vuõ truï cuûa chuùng takhoâng phaûi laø moät söï “truøng hôïp ngaãu nhieân cuûa caùc nguyeântöû” maø laø theå hieän cuûa moät söï thieát keá hay moâ hình vó ñaïi, taátcaû höôùng veà nguoàn vinh quang cuûa Thöôïng Ñeá. Toâi hieåu raèngheát gioáng daân naøy ñeán gioáng daân khaùc ñaõ xuaát hieän vaø bieándaïng treân ñòa caàu chuùng ta, vaø moãi neàn vaên minh, vaên hoùa ñaõchöùng kieán nhaân loaïi tieán tôùi moät böôùc xa hôn treân ñöôøng veàvôùi Thöôïng Ñeá. Ñieàu thöù hai laø toâi ñaõ khaùm phaù ra raèng coùnhöõng Ñaáng chòu traùch nhieäm cho vieäc thöïc hieän Cô TieánHoùa aáy; heát böôùc naøy ñeán böôùc khaùc, heát giai ñoaïn naøy ñeángiai ñoaïn khaùc, caùc Ngaøi ñaõ daãn daét nhaân loaïi qua bao nhieâutheá kyû. Toâi ñaõ khaùm phaù ra ñieàu laï luøng (laï luøng laø ñoái vôùitoâi, bôûi vì toâi bieát quaù ít) raèng giaùo huaán veà con Ñöôøng Ñaïohay Cô Tieán Hoùa naøy voán ñoàng nhaát, duø noù ñöôïc trình baøy ôûÑoâng phöông hay Taây phöông, hoaëc noù coù tröôùc Coâng nguyeânhay sau ñoù. Toâi hieåu raèng Ñöùc Christ laø Tröôûng cuûa Ñaïi ÑoaønChöôûng Giaùo (Ñ.Ñ.C.G.) goàm caùc nhaø Laõnh ñaïo tinh thaàn; khi

139

Töï truyeän 153

thaáu ñöôïc ñieàu naøy, toâi caûm thaáy raèng Ngaøi ñaõ trôû laïi vôùi toâimoät caùch thaân thieát hôn. Toâi hieåu raèng Ngaøi laø “Thaày cuûa caùcChaân sö vaø laø Huaán sö cuûa Thieân thaàn cuõng nhö loaøi ngöôøi.”Toâi bieát raèng caùc Chaân sö Minh trieát laø ñeä töû cuûa Ngaøi, gioángnhö nhöõng ngöôøi nhö chuùng toâi laø ñeä töû cuûa moät vò Chaân sönaøo ñoù. Toâi bieát raèng (trong thôøi gian coøn theo quan nieämchính thoáng) khi toâi noùi veà Ñöùc Christ vaø Giaùo hoäi cuûa Ngaøi,töùc laø thöïc söïï toâi ñang noùi ñeán Ñöùc Christ vaø Ñ.Ñ.C.G. cuûahaønh tinh naøy. Toâi hieåu raèng vieäc trình baøy chaân lyù noäi moânkhoâng heà laøm giaûm giaù trò Ñöùc Christ. Ngaøi ñuùng thaät laø Concuûa Thöôïng Ñeá, ngöôøi Con Tröôûng trong ñaïi gia ñình huynhñeä, nhö lôøi Thaùnh Paul ñaõ noùi, vaø laø baûo ñaûm raèng chuùng tacuõng coù thieân tính nhö Ngaøi.

Giaùo huaán thöù ba maø toâi ñaõ hieåu ñöôïc vaø töø laâu ñaõ söûañoåi caùc quan nieäm cuûa toâi, laø nieàm tin veà caû hai ñònh luaät taùisinh vaø luaät nhaân quaû, maø caùc nhaø Thaàn Trieát goïi laø Luaânhoài vaø Karma, laém khi hoï thích goïi nhö vaäy nghe cho coù veûuyeân baùc. Theo thieån yù, toâi nghó raèng taát caû caùc giaùo huaáncaàn thieát naøy haún ñaõ ñöôïc phoå bieán nhanh choùng hôn neáungöôøi ta khoâng bò choaùng ngôïp vaø meâ hoaëc bôûi nhöõng töøPhaïn ngöõ. Neáu ngöôøi ta giaûng daïy veà luaät Taùi sinh thay vìgiaùo thuyeát Luaân hoài, vaø neáu trình baøy luaät Nhaân quaû thayvì Luaät Karma thì haún laø ñaïi chuùng ñaõ thöøa nhaän chaân lyùnhieàu hôn. Toâi noùi vaäy khoâng phaûi coù yù chæ trích, bôûi vì toâiñaõ bò meâ hoaëc nhö theá. Giôø ñaây nhôù laïi nhöõng baøi giaûng vaøcaùc lôùp hoïc ñaàu tieân cuûa mình, toâi laáy laøm buoàn cöôøi vì ñaõduøng caùc thuaät ngöõ tieáng Phaïn moät caùch khoù hieåu naëng neà,cuøng caùc chi tieát phieàn phöùc veà Minh Trieát Ngaøn Ñôøi. Toâibieát raèng khi caøng lôùn tuoåi, toâi caøng trôû neân ñôn giaûn vaø coùleõ cuõng khoân ngoan hôn moät chuùt.

Khi hieåu raèng coù ñònh luaät Taùi sinh toâi thaáy raèng nhieàuvaán ñeà cuûa rieâng caù nhaân toâi coù theå giaûi thích ñöôïc. Coù nhieàungöôøi khi hoïc Minh trieát Ngaøn ñôøi, luùc ñaàu thaáy khoù loøng

140

Töï truyeän154

chaáp nhaän söï thaät veà luaät Taùi sinh. Döôøng nhö ñònh luaät naøycoù tính caùch maïng thaùi quaù; thöôøng noù khieán cho ngöôøi tacaûm thaáy meät moûi, ngaùn ngaãm. Chæ kieáp soáng naøy cuõng ñuûkhoù nhoïc roài, huoáng chi ngöôøi ta nghó raèng mình ñaõ soángnhieàu kieáp khoù nhoïc trong quaù khöù vaø seõ soáng nhieàu kieápkhaùc trong töông lai. Vaäy maø, neáu chuùng ta xem xeùt caùcthuyeát khaùc veà vaán ñeà naøy thì döôøng nhö thuyeát Taùi sinh laøhay nhaát vaø höõu lyù nhaát. Chæ coù hai thuyeát khaùc ñaùng cho tachuù yù. Moät laø thuyeát “cô giôùi”, cho raèng con ngöôøi laø thuaàn vaätchaát, khoâng coù linh hoàn vaø chæ soáng taïm moät thôøi gian, choneân khi cheát thì laïi tan raõ thaønh tro buïi vaø trôû veà vôùi nguoàncoäi cuûa mình laø vaät chaát; theo thuyeát naøy thì tö töôûng chæ laøsaûn phaåm cuûa naõo boä, gioáng nhö caùc cô quan khaùc saûn sinhcaùc phaùt tieát hieän töôïng ñaëc thuø cuûa chuùng, vaø nhö theá conngöôøi soáng khoâng coù muïc ñích hay lyù do gì caû. Toâi khoâng theåchaáp nhaän thuyeát naøy, vaø ôû baát cöù nôi naøo noù cuõng khoângñöôïïc nhieàu ngöôøi chaáp nhaän.

Roài ñeán thuyeát “saùng taïo duy nhaát” cuûa ngöôøi Coâng giaùochính thoáng, maø toâi ñaõ tin laø thaät vaø khoâng heà nghó ngôïi.Thuyeát naøy cho raèng coù moät Ñaáng Thöôïng Ñeá baát khaû tönghò, Ngaøi ñaõ ñöa caùc linh hoàn con ngöôøi xuoáng traàn vôùi moätkieáp soáng duy nhaát, vaø töông lai vónh vieãn nhö theá naøo laø tuøycaùc haønh ñoäng vaø caùc suy nghó cuûa hoï trong kieáp soáng duynhaát ñoù. Thuyeát naøy noùi raèng con ngöôøi khoâng coù dó vaõng, chæcoù moät kieáp quan troïng ôû hieän taïi, vaø moät töông lai voâ taän —moät töông lai tuøy thuoäc caùc quyeát ñònh cuûa moät kieáp soáng duynhaát naøy. Ngöôøi ta vaãn khoâng bieát ñöôïc ñieàu gì ñaõ khieán choThöôïng Ñeá quyeát ñònh cho moãi ngöôøi ñòa vò, caên cô, trình ñoä,taøi naêng trong kieáp soáng ñoù. Döôøng nhö nhöõng gì Ngaøi laømtheo keá hoaïch “saùng taïo moät laàn duy nhaát” naøy laø khoâng coù lyùdo gì caû. Toâi ñaõ thaéc maéc nhö theá veà ñieàu coù veû baát coâng naøycuûa Thöôïng Ñeá. Taïi sao toâi laïi ñöôïc sinh ra trong nhöõngtröôøng hôïp toát laønh vôùi tieàn baïc, veû ñeïp, cô hoäi toát, vaø nhieàu

141

Töï truyeän 155

kinh nghieäm maø ñôøi ñaõ mang laïi cho toâi? Taïi sao laïi coù nhöõngngöôøi nhö ngöôøi lính heøn moïn ñaùng thöông maø Coâ Sandes ñaõngaên khoâng cho toâi tieáp xuùc, hoï sinh ra ñôøi khoâng taøi naêng,roõ raøng laø thieáu hieåu bieát, khoâng tieàn baïc vaø khoâng theå thaønhcoâng veà baát cöù ñieàu gì trong kieáp soáng naøy? Giôø ñaây toâi hieåuraèng taïi sao toâi coù theå giao anh ta laïi cho Thöôïng Ñeá; toâi hieåuraèng caû anh ta vaø toâi, duø ôû trong nhöõng vò theá rieâng bieät, vaãncoù theå tieáp tuïc leo leân chieác thang tieán hoùa, heát kieáp naøy ñeánkieáp khaùc, cho ñeán moät ngaøy kia moãi ngöôøi ñeàu cuøng thöïchieän ñöôïc caâu, “Ngaøi theá naøo thì chuùng ta ôû trong coõi ñôøi naøycuõng gioáng nhö vaäy.”

Ñoái vôùi toâi döôøng nhö ñieàu hôïp lyù laø “Con ngöôøi gaëtnhöõng gì y ñaõ gieo,” vaø toâi raát vui maø khaùm phaù ra raèng toâicoù theå vieän daãn lôøi cuûa Thaùnh Paul vaø cuûa Ñöùc Christ ñeåchöùng minh caùc giaùo huaán naøy. AÙnh saùng ñang soi toû khoathaàn hoïc cuõ kyõ. Toâi thaáy raèng ñieàu sai laàm duy nhaát laø conngöôøi ñaõ töï ñaët ra nhöõng lôøi dieãn giaûi veà chaân lyù, vaø quaû laøñieàu khôø daïi neáu chæ vì moät hoïc giaû hay thuyeát giaû uyeân baùcnaøo ñoù noùi raèng yù Thöôïng Ñeá nhö theá naøy hoaëc nhö theá kiamaø chuùng ta laïi chaáp nhaän ngay. Vò hoïc giaû ñoù coù theå ñuùng,vaø neáu theá thì vôùi tröïc giaùc ngöôøi ta coù theå thaåm ñònh ñöôïc;nhöng tröïc giaùc laøm sao hoaït ñoäng neáu trí tueä chöa phaùttrieån, vaø phaàn lôùn khoù khaên laø do ñoù. Phaàn ñoâng coâng chuùngkhoâng heà suy nghó, neân duø nhaø thaàn hoïc chính thoáng coù noùi gìthì luoân luoân oâng cuõng coù ngöôøi theo. Vôùi nhöõng yù ñònh toát,oâng ñaõ lôïi duïng nhöõng ngöôøi thieáu suy nghó trong ñôøi naøy.Toâi cuõng thaáy raèng thöïc söï laø khoâng coù lyù do naøo chæ vì moätgiaùo só hay moät huaán sö caùch ñaây saùu traêm naêm ñaõ dieãn giaûiKinh Thaùnh theo moät caùch (coù leõ thích hôïp vôùi thôøi ñaïi cuûahoï) maø nay chuùng ta laïi chaáp nhaän caùch dieãn giaûi ñoù, khichuùng ta ôû trong moät thôøi ñaïi khaùc, vôùi moät neàn vaên minhkhaùc vaø nhöõng vaán ñeà khoù khaên hoaøn toaøn khaùc haún. Neáuchaân lyù cuûa Thöôïng Ñeá ñuùng laø chaân lyù thì noù seõ roäng môû vaø

142

Töï truyeän156

bao truøm, chöù khoâng ñi ngöôïc chieàu tieán hoùa vaø coù tính loaïitröø. Neáu Thöôïng Ñeá ñuùng laø Thöôïng Ñeá, thì thieân tính nôiNgaøi seõ thích öùng vôùi thieân tính ñang phaùt khôûi cuûa nhöõngngöôøi con Thöôïng Ñeá, vaø moät ngöôøi con Thöôïng Ñeá hieän naycoù theå phaùt bieåu thieân tính raát khaùc vôùi moät ngöôøi con ThöôïngÑeá caùch ñaây naêm ngaøn naêm tröôùc.

Theá neân, quí baïn coù theå thaáy toaøn caû chaân trôøi tinh thaàncuûa toâi ñöôïc roäng môû nhö theá naøo. Khi baàu trôøi tinh thaàn ñaõsaùng toû, toâi khoâng coøn laø ngöôøi ñeä töû bò boû rôi, ñang chieánñaáu ñôn ñoäc, khoâng bieát chaéc ñöôïc ñieàu gì vaø khoâng bieát phaûilaøm gì, nhö toâi hieåu vaøo thôøi gian ñoù. Toâi daàn daàn thaáy raraèng toâi ñang ôû trong moät ñoaøn theå huynh ñeä roäng lôùn. Toâithaáy roõ raêøng toâi coù theå hôïp taùc vôùi Cô Tieán Hoùa neáu toâimuoán, coù theå tìm laïi nhöõng ngöôøi ñaõ laøm vieäc vôùi toâi trongnhöõng kieáp khaùc, coù theå bieát chaéc raèng nhöõng gì toâi ñaõ gieolaø toát, vaø coù theå tìm ra vò theá cuûa mình trong coâng vieäc cuûaÑöùc Christ. Toâi coù theå coá gaéng tieán tôùi moät böôùc gaàn hôn vôùiÑ.Ñ.C.G. cuûa haønh tinh naøy, maø trong tieàm thöùc toâi luoân luoânbieát caùc Ngaøi vaãn hieän höõu vaø döôøng nhö caùc Ngaøi ñang caànngöôøi phuïng söï.

Ñaây laø nhöõng ñieàu daàn daàn môû ra trong taâm thöùc toâi vaøonhöõng naêm 1916 vaø 1917. Ñoù khoâng phaûi laø nhöõng yù töôûngñöôïc phaùt bieåu roõ reät, maø laø nhöõng chaân lyù maø toâi töø töø nhaänra, tìm caùch daàn daàn ñieàu chænh theo vaø aùp duïng trong ñôøisoáng. Toâi xem xeùt ba ñöùa con gaùi cuûa mình theo phöông dieännaøy vaø thaáy ñöôïc soi saùng raát nhieàu. Toâi thaáy nghieäp quaû cuûatoâi vôùi ñöùa con gaùi uùt, Ellison, phaàn lôùn laø thuoäc theå chaát. Toâiñaõ cöùu noù soáng baèng söï troâng nom chaêm chuù aân caàn, heát naêmnaøy sang naêm khaùc. Theo leänh baùc só, noù ñaõ nguû vôùi toâi trongtaùm naêm, ñeå noù coù theå haáp thuï sinh löïc cuûa toâi. Heát ngaøy naøysang ngaøy khaùc, nhôø troâng nom caån thaän, khoâng bao giôø ñeå noùhoaït ñoäng quaù maïnh baïo, hoaëc leo ñoài hay leân caàu thang, maøtoâi ñaõ thaéng ñöôïc beänh tim cuûa noù, vaø ñeán ngaøy nay noù trôû neân

143

Töï truyeän 157

maïnh khoûe nhaát nhaø. Giôø ñaây, Ellison khoâng toû daáu hieäu gìcaàn toâi nöõa. Noù ñaõ coù gia ñình haïnh phuùc, soáng ôû AÁn Ñoä vaø coùhai ñöùa con. Toâi chaéc raèng noù töï haøo veà toâi, nhöng moái lieân heänaøy thuoäc veà quaù khöù. Toâi raát thaân thieát vôùi con gaùi lôùn cuûa toâi,vaø coù leõ vì theá maø chuùng toâi vaãn thöôøng hay caõi coï. ÔÛ noäi taâm,tình meï con raát laø saâu ñaäm, vaø maëc duø giôø ñaây ít gaëp maëtnhöng toâi vaãn tin chaéc vaøo taám loøng cuûa noù, vaø noù tin chaéc vaøotình thöông cuûa toâi. Mildred, ñöùa con gaùi thöù hai coù nghieäp quaûraát gaàn guõi vôùi toâi. Maëc duø meï con raát thaân thieát, nhöng toâibieát noù vaãn caûm thaáy hoaøn toaøn töï do. Duø raèng noù ñaõ keát hoânhai laàn, nhöng meï con vaãn luoân luoân ôû beân nhau trong nhöõngtröôøng hôïp heát söùc ñaëc bieät; toâi raát caûm kích ñoái vôùi tìnhthöông vaø nhaát laø tình baïn cuûa noù. Neáu cha, meï, con gaùi, contrai ñeàu ñaùnh giaù ñöôïc nhieàu hôn veà tình baïn trong moái quanheä cuûa hoï, thì ñoù laø ñieàu raát toát. Toâi tin raèng, neáu toâi coù theånhìn laïi caùc quan heä cuûa chuùng toâi trong quaù khöù, theo luaät Taùisinh, thì coù leõ toâi giaûi roõ ñöôïc tình traïng haïnh phuùc thöïc söïhieän nay giöõa toâi vaø ba ñöùa con gaùi. Xin quí ñoäc giaû ñöøng vì theámaø suy luaän raèng gia ñình chuùng toâi luoân luoân hoøa thuaän. Cuõngcoù nhöõng côn soùng gioù vaø nhöõng söï hieåu laàm. Khoâng phaûi baogiôø chuùng cuõng hieåu toâi, vaø toâi cuõng thöôøng buoàn loøng vì chuùng,muoán chuùng thay ñoåi ñieàu naøy, ñieàu noï, vaø mong chuùng seõhaønh ñoäng khaùc ñi, v.v...

Ñeán cuoái naêm 1917 Walter Evans cuøng Ñoaøn Thanh NieânCoâng Giaùo sang Phaùp, vaø ñöùc Giaùm muïc, baïn toâi, ñaõ saép xeápcho toâi ñöôïc caáp moät traêm ñoâ-la moät thaùng, trích töø löông cuûaanh. Phaàn tieàn naøy ñöôïc Ñoaøn gôûi thaúng ñeán toâi cho ñeán khinaøo anh khoâng coøn laøm vieäc vôùi hoï nöõa. Soá tieàn naøy, cuøng vôùimoùn lôïi töùc ít oûi cuûa toââi (ñang baét ñaàu ñöôïc gôûi ñeán ñeàu ñaënhôn) giuùp toâi coù theå thoâi vieäc ñoùng hoäp caù moøi vaø ñaët nhöõngkeá hoaïch khaùc. Coâng vieäc toâi laøm vôùi Phaân boä Thaàn Trieát ôûPacific Grove ñang coù keát quaû vaø toâi ñang baét ñaàu laàn hoàiñöôïc moïi ngöôøi bieát ñeán nhö laø moät moân sinh.

144

Töï truyeän158

Thaáy thöïc teá taøi chiùnh cuûa mình phaàn naøo oån ñònh, toâi coù yùnghó muoán ñeán Hollywood nôi coù Truï sôû chiùnh cuûa Hoäi ThaànTrieát taïi Krotona. Toâi quyeát ñònh dôøi nhaø, vaø ñeán cuoái naêm1917 chuùng toâi ra ñi. Toâi tìm ñöôïc moät ngoâi nhaø nhoû ôû BeechwoodDrive, gaàn Truï sôû chiùnh cuûa Hoäi vaø ôû ñoù cuøng caùc con.

Thôøi ñoù, Hollywood töông ñoái coøn nguyeân veïn. Dó nhieân,kyõ ngheä ñieän aûnh vaãn laø chính, nhöng baáy giôø thaønh phoá naøycoøn raát ñôn sô. Taát caû caùc ñöôøng phoá chính ñeàu coù troàng hoàtieâu, vaø chöa heà coù tình traïng ngheït thôû, söï ñoå xoâ ñieân cuoàng,cuøng söï haøo nhoaùng choùi loïi nhöng mong manh cuûa Holly-wood taân tieán ngaøy nay. Hoài aáy, noù coù veû thanh tuù, dòu daønghôn. Toâi muoán giöõ maõi caùi aán töôïng sau cuøng maø toâi ñaõ mangtheo, khi toâi rôøi thaønh phoá naøy, söï toát ñeïp, töû teá, côûi môû vaøthoâng caûm cuûa caùc nhaân vaät haøng ñaàu trong laøng ñieän aûnh.Toâi ñaõ gaëp nhieàu ngöôøi nhö theá, hoï thaät cao ñeïp vaø ñaày tìnhngöôøi. Dó nhieân laø cuõng coù nhöõng phaàn töû xaáu, nhöng ôû nôinaøo trong xaõ hoäi loaøi ngöôøi laïi khoâng coù moät hai phaàn töû xaáu?Trong taát caû nhöõng ñoaøn, nhoùm, coäng ñoàng, toå chöùc naøo cuõngñeàu coù nhöõng con ngöôøi taø vaïy. Cuõng coù nhieàu ngöôøi heát söùctoát ñeïp, cuõng nhö nhöõng ngöôøi raát möïc taàm thöôøng, hoï chöaphaùt trieån ñuùng möùc ñeå coù theå trôû neân thaät toát hoaëc thaät xaáu.

Caùch ñaây vaøi naêm, toâi ñi xe ñeán Ñaïi loä Naêm, ngöôøi taøi xeátaxi ñaõ quay sang toâi vaø hoûi, “Thöa Baø, coù bao giôø Baø quenmoät ngöôøi Do Thaùi töû teá khoâng?” Toâi traû lôøi raèng chaéc chaénlaø coù, vaø toâi coù maáy ngöôøi baïn Do Thaùi raát thaân. Roài oâng tamôùi hoûi toâi coù bieát ngöôøi Do Thaùi naøo xaáu khoâng, thì toâi ñaùpraèng toâi bieát raát nhieàu. Khi anh aáy hoûi toâi coù bieát ngöôøi DaânNgoaïi naøo töû teá chaêng thì toâi töï nhieân ñaùp “Dó nhieân toâi thaätsöï nghó raèng toâi laø moät ngöôøi nhö theá”. Roài khi anh hoûi veànhöõng ngöôøi Daân Ngoaïi xaáu xa thì toâi cuõng ñaùp nhö treân.“Vaäy thì thöa Baø, chuùng ta thaáy toàn taïi vaán ñeà gì? Chæ laønhöõng con ngöôøi nhö nhau.” Ñoù chính laø ñieàu toâi kinh nghieämñöôïc ôû khaép nôi. Duø thuoäc quoác gia hay chuûng toäc naøo, trong

145

Töï truyeän 159

cô baûn taát caû chuùng ta ñeàu gioáng nhau. Chuùng ta coù cuøngnhöõng loãi laàm, nhöõng thaát baïi, cuøng nhöõng söùc thoâi thuùc vaøcaùc nguyeän voïng, cuøng nhöõng muïc tieâu vaø caùc ham muoán, vaøtoâi nghó raèng chuùng ta caàn phaûi nhaän thöùc ñöôïc ñieàu naøy moätcaùch saâu saéc vaø thöïc teá hôn nöõa.

Chuùng ta cuõng caàn phaûi töï giaûi thoaùt ra khoûi nhöõng aántöôïng maø lòch söû vaø nhöõng chuû nghóa quoác gia caïn heïp, ñoângcöùng trong ñoù ñaõ aùp ñaët leân chuùng ta. Lòch söû quaù khöù cuûaquoác gia naøo cuõng laø moät caâu chuyeän ñau buoàn, nhöng noùñang chi phoái tö duy cuûa chuùng ta. Nhöõng hình tö töôûng to lôùncuûa quoác gia ñang cheá ngöï caùc hoaït ñoäng cuûa moãi nöôùc, vaøchuùng ta caàn phaûi giaûi thoaùt ra khoûi caùc hình tö töôûng naøy.Chuùng ta deã daøng thaáy ñöôïc ñieàu ñoù, khi xem xeùt caùc quoác giahaøng ñaàu vaø nhöõng ñaëc tính cuûa hoï. Haõy laáy nöôùc Myõ laøm víduï. Theá heä cha oâng, laø nhöõng khaùch haønh höông ñaõ ñeå laïi caùcdaáu aán thaønh coâng treân ñaát nöôùc naøy, nhöng toâi coù khuynhhöôùng ñoàng yù vôùi moät ngöôøi baïn cuûa toâi, nhaän xeùt raèng nhöõngnhaø saùng laäp thaät söï cuûa Chaâu Myõ chính laø nhöõng ngöôøi meï,nhöõng nöõ khaùch haønh höông can ñaûm, bôûi hoï ñaõ soáng ñöôïcvôùi nhöõng ngöôøi choàng, ngöôøi cha naøy, vaø bôûi vì nöôùc Myõ laømoät neàn vaên minh nöõ tính. Ñoù haún phaûi laø nhöõng ngöôøi ñaønoâng raát heïp hoøi, thoâ baïo, kieâu kyø, raát khoù soáng chung, vì hoïñaõ luoân luoân toû ra laø ñuùng.

Tính caån troïng, kín ñaùo thaùi quaù vaø yù thöùc töï toân cuûa ngöôøiAnh laø nhöõng gì maø hoï phaûi thoaùt ra khoûi; ngöôøi Phaùp cuõngphaûi vöôït qua söï tin chaéc raèng nguoàn vinh quang cuûa Phaùp maøñaõ ñaët hoï vaøo vai troø laõnh ñaïo trong thôøi Trung coå, thì nayphaûi ñöôïc khoâi phuïc. Moãi quoác gia coù nhöõng khuyeát ñieåm noåibaät maø caùc quoác gia khaùc bieát ñeán nhieàu hôn laø nhöõng öu ñieåm.Söùc soáng ñoäng cuûa nöôùc Myõ bò boû queân khi nhöõng lôøi khoekhoang roãng tueách cuûa hoï laøm cho caùc nöôùc khaùc töùc giaän. Tínhcoâng bình coá höõu cuûa nöôùc Anh bò boû qua khi ngöôøi Anh töø choáikhoâng chòu giaûi thích nhöõng vaán ñeà cuûa mình. Trí thoâng minh

146

Töï truyeän160

tuyeät vôøi cuûa ngöôøi Phaùp laïi khoâng ñöôïc quan taâm vôùi nhöõng aiñang ñeå yù raèng nöôùc Phaùp hoaøn toaøn thieáu tinh thaàn quoác teá.Ngaøy nay, vôùi tính treû trung, töôi vui, linh hoaït, vôùi trieån voïngoån ñònh, vôùi khaû naêng môùi meû coù theå giaûi quyeát caùc vaán ñeà khoùkhaên cuûa mình vaø cuûa theá giôùi, nöôùc Myõ ñang theå hieän nhöõngdi saûn thöøa keá cuûa mình, höôùng veà moät töông lai tuyeät vôøi, höõuích vaø ñeïp ñeõ voâ song.

Nhöõng söï chæ trích khuyeát ñieåm vaø coâng nhaän öu ñieåmtöông töï coù theå ñuùng cho taát caû caùc quoác gia, vaø cuõng ñuùngvôùi moïi ngöôøi. Taát caû chuùng ta ñeàu coù nhöõng khuyeát ñieåmquaù loä roõ ñoái vôùi ngöôøi ñôøi khieán hoï queân maát nhöõng öuñieåm cuõng raát ñaùng keå cuûa chuùng ta. Khi baét ñaàu vieát töïtruyeän naøy, moät trong nhöõng vaán ñeà toâi lo ngaïi laø coù leõ vìvoâ tình, khoâng heà coá yù, toâi seõ taïo ra moät hình aûnh toát ñeïpveà mình chaêng. Toâi coù nhöõng ñieåm toát; toâi khoâng heà xa lìamuïc ñích cuûa mình; toâi thöïc tình yeâu meán moïi ngöôøi; toâikhoâng heà kieâu haõnh. Toâi ñöôïc tieáng laø kieâu caêng, nhöng toâinghó phaàn lôùn cuõng do daùng ñieäu. Toâi ñi ñöùng ngay thaúng vaøngaång cao ñaàu, nhöng quyù baïn seõ laøm theá naøo khi (nhö moätnöõ sinh bò phaït trong lôùp) baïn phaûi laøm baøi, ñaàu vöøa ñoäi bacuoán saùch, vôùi moät nhaùnh chuøm gôûi döôùi caèm. Toâi khoângcho raèng toâi laø moät ngöôøi ích kyû, toâi khoâng quaù lo laéng ñeánsöùc khoûe cuûa mình, vaø toâi coù theå thöïc söï noùi raèng toâi khoângcoù tính quaù thöông thaân xoùt phaän. Toâi coù tính baûo thuû ôû möùcbình thöôøng, vaø cuõng ñaõ laém khi chæ trích, nhöng nay toâithöïc söï khoâng coøn thaùi ñoä naøy nöõa vì toâi coù theå thaáy ñöôïctaïi sao ngöôøi ta laïi laøm nhö vaäy; duø hoï coù laàm loãi theá naøothì thaùi ñoä cuûa toâi ñoái vôùi hoï cuõng khoâng thay ñoåi. Toâikhoâng chaát chöùa söï noùng giaän, coù leõ vì phaàn lôùn toâi quaù baänroän neân khoâng phieàn giaän, vaø cuõng vì toâi khoâng muoán coùdaáu veát ung nhoït ñoäc haïi trong trí toâi. Toâi bieát toâi deã böïcboäi vaø khoù soáng chung vôùi ai bôûi vì toâi thöôøng thuùc ñaåychính mình vaø thuùc ñaåy nhöõng ngöôøi naøo coù lieân heä vôùi

147

Töï truyeän 161

mình. Tuy nhieân, nhöôïc ñieåm roõ neùt nhaát, noù ñaõ gaây cho toâinhieàu phieàn phöùc trong ñôøi, ñoù laø söï sôï haõi.

Toâi coá yù ñeà caäp ñeán nhöôïc ñieåm naøy vì toâi thaáy raèng khicaùc baèng höõu vaø moân sinh cuûa toâi bieát toâi ñaõ laø naïn nhaâncuûa söï sôï haõi suoát ñôøi, thì hoï seõ caûm thaáy heát söùc nheïnhoõm. Toâi ñaõ sôï thaát baïi, sôï phaïm sai laàm, sôï nhöõng gìngöôøi khaùc nghó veà mình, sôï boùng toái, vaø sôï ñöôïc ngöôøi tangöôõng moä. Toâi khoâng thaáy coù gì tai haïi hôn laø ñöôïc ñaët leânmoät beä cao vaø kính ngöôõng. Toâi raát taùn thaønh caâu tuïc ngöõTrung Hoa noùi raèng, “Ai ñöùng treân beä cao thì khoâng coùñöôøng naøo khaùc hôn laø böôùc xuoáng”. Toâi thaáy thaùi ñoä cuûamoät soá tröôûng nhoùm trung bình hoaëc huaán sö bí giaùo, nhieàugiaùo só vaø tu só deã laøm cho ngöôøi ta baát bình. Hoï laøm ra veûnhö laø moät ngöôøi thaät söï ñöôïc Chuùa taán phong; hoï laøm ra veûkhaùc vôùi moïi ngöôøi, chöù khoâng chæ laø nhöõng con ngöôøi, vôùisöï giaûn dò bình thöôøng, ñang tìm caùch trôïï giuùp ñoàng baøomình. Do nhöõng söï döôõng duïc vaø huaán luyeän tröôùc ñaây, toâiraát sôï dö luaän cuûa moïi ngöôøi. Giôø ñaây thì toâi khoâng baän taâmnöõa, vì toâi thaáy raèng duø ñuùng hay sai gì thì luoân luoân chuùngta cuõng laø sai laàm ñoái vôùi moät soá ngöôøi naøo ñoù. Haàu heátnhöõng söï lo sôï cuûa toâi laø cho ngöôøi khaùc — cho choàng, contoâi — nhöng caù nhaân toâi coù moät söï lo sôï maø toâi khoâng baogiôø chòu khuaát phuïc, nhöng noù vaãn coøn maõi, ñoù laø sôï ñeâmtoái, neáu toâi ôû moät mình trong ngoâi nhaø hay moät caên hoä. Maõicho ñeán khi laøm vieäc taïi Traïi Binh só Quetta, toâi môùi bieát söïsôï haõi ñoù nhö theá naøo. Toâi ñaõ daïy doã caùc con toâi khoâng sôïboùng toái, nhöng caùi kinh nghieäm hoài ñoù ñaõ aûnh höôûng ñeántoâi, vaø töø ñoù toâi cöù phaûi chieán ñaáu vôùi noù maõi, duø raèng toâikhoâng bao giôø ñeå noù chi phoái caùc haønh ñoäng cuûa mình.

Luùc ñoù, ngöôøi coäng söï cuûa toâi bò beänh thöông haøn raátnaëng. Sau chaêm soùc caáp cöùu, coâ ñöôïc ñöa ñi beänh vieän, neântoâi ôû laïi moät mình trong Traïi Binh só roäng lôùn; voán coøn raáttreû vaø neà neáp, toâi khoâng muoán ñeå cho hai vieân quaûn lyù cuûa

148

Töï truyeän162

Traïi (laø lính xuaát nguõ ngöôøi Anh) nguû trong toøa nhaø vôùi toâi, vìsôï ñieàu ñoù coù theå taïo neân nhöõng lôøi dò nghò. Bôûi vaäy, moãi ñeâmkhi caùc binh só ñaõ veà, thì moät trong hai ngöôøi ñöa toâi veàphoøng toâi, khoaûng möôøi moät giôø röôõi khuya, anh xem xeùtphoøng taém, caùc ngaên tuû, xem döôùi giöôøng, roài khoùa taát caû caùccöûa vaøo phoøng nguû cuûa toâi. Baáy giôø toâi coù theå nghe tieáng chaâncuûa anh ta ñi qua caùc phoøng kia. Phoøng toâi coù boán cöûa, moätcöûa aên thoâng vôùi phoøng haønh lang, cöûa kia vaøo phoøng khaùch,moät cöûa khaùc ñi vaøo phoøng nguû cuûa coâ coäng söï vôùi toâi, vaø coønlaïi laø cöûa phoøng taém cuûa toâi. Toâi khoâng bao giôø lo laéng gì;vieäc luïc soaùt choã nguû cuûa toâi laø do tính caån thaän cuûa vieânquaûn lyù coøn giöôøng toâi nguû ñöôïc keâ ngay giöõa phoøng, boánchaân coù boán chieác dóa saâu ñeå ngöøa coân truøng. ÔÛ AÁn Ñoä hoài ñoùchuùng toâi luoân luoân nguû trong phoøng coù ñeøn saùng.

Toâi thöùc giaác khoaûng hai giôø saùng, nghe coù tieáng ñoäng ôûphoøng khaùch, vaø thaáy tay naém caùc cöûa bò xoay, vaën. May sao,noù ñaõ ñöôïc khoùa. Toâi bieát ñoù khoâng phaûi laø moät trong haivieân quaûn lyù, toâi cuõng khoâng nghe hay thaáy ngöôøi gaùc cöûa, choneân toâi ñoaùn raèng ñoù laø moät ngöôøi mieàn thöôïng hay moät teântroäm ñang coá ñeán tuû saét ôû phoøng khaùch. Moãi ñeâm coù maáytraêm ru-pi caát trong tuû saét ñoù. Vaøo thôøi gian naøy trong naêm,nhöõng ngöôøi ôû boä laïc mieàn thöôïng ñöôïc pheùp ñi xuoáng caùcdoanh traïi. Lính gaùc ñöôïc taêng gaáp ñoâi vaø moïi bieän phaùpphoøng bò ñöôïc aùp duïng ñeå giaùm saùt hoï, bôûi vì ñoù laø nhöõngngaøy soâi ñoäng ôû bieân giôùi. Toâi bieát raèng neáu hoï vaøo ñöôïcphoøng toâi thì ñôøi toâi keå nhö chaám döùt, bôûi vì (ñoái vôùi hoï) vieäcgieát moät ngöôøi phuï nöõ da traéng laø moät ñieàu ñaùng khen. Noù coùnghóa laø moät löôõi dao vaøo tim. Trong boán möôi laêm phuùt toâingoài treân giöôøng nhìn hoï ra söùc phaù ñoå caùc caùnh cöûa vöõngchaéc ñoù. Hoï khoâng daùm ñi theo caùnh cöûa ôû phoøng haønh langvì sôï ngöôøi ngoaøi troâng thaáy, coøn ñi theo ngaõ phoøng taém hayphoøng nguû kia thì phaûi phaù hai laàn cöûa, vaø nhö vaäy tieángñoäng seõ raát lôùn. Baáy giôø toâi nhaän thaáy raèng khi sôï haõi ñeán

149

Töï truyeän 163

möùc quaù tuyeät voïng thì ngöôøi ta seõ naém laáy baát cöù cô hoäi naøo.Toâi ñeán phía beân kia phoøng, môû cöûa ra vaø khoâng thaáy ai khaùchôn laø hai ngöôøi quaûn lyù ôû phía ngoaøi, hoï ñang lo khoâng bieáttoâi coøn soáng khoâng hay ñaõ cheát, vaø baøn nhau xem coù neân goõcöûa ñaùnh thöùc toâi daäy hay chaêng. Hoï nguû trong leàu, ngoaøivöôøn vaø ñaõ baét hai ngöôøi daân mieàn thöôïng aáy, nhöng ñaõ daïidoät khoâng nghó ñeán vieäc ñaäp cöûa thaät lôùn ñeå goïi toâi, maø neáuhoï laøm theá thì toâi haún ñaõ khoûi phaûi sôï haõi. Hôn nöõa, vaøo luùcñoù, cuï Bugaloo, laø ngöôøi giuùp vieäc cuûa toâi, ñang nguû ngoaøiphoøng haønh lang, toâi coù theå keâu cuï deã daøng.

Hai hoaëc ba thaùng sau ñoù, toâi quay veà Anh vaø ôû maáy tuaànnôi ngoâi nhaø taïi Scotland maø thuôû xöa, khi coøn beù, toâi thöôøngñeán ôû suoát naêm naøy sang naêm khaùc. Luùc aáy, nhaø raát ñoângkhaùch, coù khoaûng möôøi taùm ngöôøi gheù ñeán; vaø vì nhaàm laãn maømoät ngöôøi ñaøn oâng raát toát (phoøng anh ta keá beân phoøng toâi) ñaõñi vaøo phoøng toâi, moät ñeâm noï. Anh ta ñoïc saùch raát khuya ôûtaàng döôùi, khi anh ta ñi leân thì gioù thoåi taét ngoïn neán cuûa anhvaø ñoàng thôøi thoåi tung cöûa phoøng toâi ra. Anh ta cöù nghó seõ tìmthaáy cöûa phoøng mình deã daøng nhôø laàn baèng tay theo töôøng, bôûivì cöûa phoøng anh ta keá beân phoøng toâi. Gaëp ñöôïc cöûa troáng, anhta töï nhieân cöù nghó ñoù laø cöûa phoøng mình. Trong luùc ñoù thì côngioù laøm cho toâi thöùc giaác, toâi lieàn nhaûy ra ñoùng cöûa soå vaø vaphaûi anh ta. Söï vieäc naøy, cuøng vôùi kinh nghieäm sôï haõi cuûa toâimaáy thaùng tröôùc, ñaõ khoâng giuùp ích gì cho toâi maø coøn cuûng coátình traïng sôï haõi maø toâi chöa bao giôø loaïi boû ñöôïc haún.

Trong ñôøi toâi, coøn hai laàn khaùc toâi ñaõ sôï haõi kinh khuûngkhi ôû nhaø moät mình, cho neân, khoâng theå noùi raèng toâi coù chuùtcan ñaûm naøo, tröø vieäc toâi khoâng ñeå cho noãi sôï haõi chi phoáicaùc haønh ñoäng cuûa toâi, vaø toâi vaãn ôû moät mình khi naøo caànphaûi nhö theá. Toâi raát sôï nhöõng ñieàu xaûy ra cho caùc coâ gaùi, vaøbôûi vì trí töôïng töôûng cuûa toâi luoân luoân laøm vieäc quaù möùc, neântoâi bieát raèng toâi ñaõ boû ra nhieàu thôøi gian trong ñôøi ñeå lo laéngnhöõng chuyeän khoâng bao giôø xaûy ra.

150

Töï truyeän164

Sôï haõi laø ñaëc tính cô baûn cuûa nhaân loaïi. Ai cuõng sôï haõi vaøai ai cuõng coù nhöõng noãi lo sôï vuïn vaët. Neáu coù ngöôøi naøo baûotoâi laø hoï khoâng bao giôø sôï, thì toâi bieát raèng hoï khoâng noùithaät. Nhaát ñònh laø hoï coù sôï moät caùi gì ñoù, ôû nôi naøo ñoù. Sôï haõilaø ñieàu khoâng coù gì phaûi xaáu hoå, vaø thöôøng thöôøng heã quí baïncaøng phaùt trieån cao thì baïn caøng trôû neân nhaïy caûm vaø caøngcoù nhieàu phaûn öùng sôï haõi hôn. Ngoaøi nhöõng söï sôï haõi coù thaätvaø caùc aùm aûnh sôï haõi phi lyù, nhöõng ngöôøi nhaïy caûm coù khuynhhöôùng caûm nhaän nhöõng noãi sôï haõi, kinh khuûng vaø nhöõng söïbuoàn raàu, chaùn naûn cuûa ngöôøi khaùc. Do ñoù, hoï thu huùt nhöõngsöï sôï haõi khoâng thuoäc veà hoï, vaø khoâng phaân bieät ñöôïc vôùi caùcmoái lo sôï saün coù nôi mình. Ñieàu naøy hieän nay heát söùc ñuùng.Nhöõng söï sôï haõi, khuûng hoaûng ñang ngöï trò theá gian, vaø ngöôøita raát deã bò loâi cuoán vaøo nhöõng côn sôï haõi. Chieán tranh gaâyneân sôï haõi, vaø vôùi chieán thuaät gieo khuûng khieáp, Ñöùc QuoácXaõ ñaõ lôïi duïng ñieàu ñoù, tìm ñuû moïi caùch ñeå taêng cöôøng noãikhieáp sôï treân theá giôùi. Phaûi maát thôøi gian laâu daøi môùi xoùañöôïc söï sôï haõi, tuy nhieân, chuùng ta ñang tieán ñeán muïc tieâu ñoùkhi baøn thaûo vaø laøm vieäc cho neàn an ninh traät töï.

Coù nhöõng tröôøng phaùi tö töôûng daïy raèng neáu chuùng tadung döôõng côn sôï haõi thì noù seõ laøm cho ñieàu ta sôï haõi trôûthaønh hieän thöïc. Rieâng caù nhaân toâi, toâi khoâng tin ñieàu ñoùchuùt naøo, bôûi vì suoát ñôøi toâi ñaõ sôï ñuû thöù chuyeän maø chuùngkhoâng bao giôø xaûy ra. Hôn nöõa, toâi laø ngöôøi coù tö töôûng khaùmaïnh, neân neáu ñieàu ñoù coù theå xaûy ra thì chaéc haún laø toâi ñaõcoù theå laøm cho moät caùi gì ñoù trôû thaønh hieän thöïc roài. Vaánñeà ñaët ra laø laøm sao ta coù theå chieán ñaáu choáng laïi côn sôïhaõi? Vaâng! Toâi chæ coù theå noùi chính mình ñaõ thaønh coângcaùch naøo. Toâi khoâng bao giôø coá chieán ñaáu vôùi côn sôï haõi. Toâikhoâng choáng traû vôùi chuùng; toâi khoâng tranh caõi vôùi chínhmình; toâi chæ nhaän bieát nhöõng noãi lo sôï cuûa mình thöïc söïnhö theá naøo, roài tieáp tuïc tieán haønh coâng vieäc. Toâi nghó raèngchuùng ta neân hoïc chaáp nhaän söï thöïc moät caùch kieân nhaãn

151

Töï truyeän 165

hôn, chöù ñöøng boû quaù nhieàu thôøi gian ñeå töï daèn vaët veànhöõng vaán ñeà khoù khaên cuûa caù nhaân mình. Vì lôïi ích chung,chuùng ta haõy chuù yù ñeán caùc khoù khaên cuûa ngöôøi khaùc laø hayhôn caû. Taäp trung vaøo coâng vieäc phuïng söï coù theå vaø nhaátñònh seõ giuùp chuùng ta trôû neân voâ kyû.

Toâi cuõng ñaõ töï hoûi raèng, taïi sao toâi khoâng caàn phaûi sôïhaõi? Caû theá gian naøy ñeàu ñang sôï haõi, coøn toâi laø ai maø toâi caànñöôïïc ñöùng ngoaøi thaân phaän chung ñoù. Laäp luaän naøy cuõngñöôïc aùp duïng cho nhieàu ñieàu khaùc. Nhöõng tröôøng phaùi tötöôûng naøo baûo coâng chuùng raèng bôûi vì hoï voán thieâng lieângneân hoï caàn ñöôïc mieãn tröø khoûi phieàn naõo, beänh taät vaø ngheøokhoù, baûo theá töùc laø daãn daét coâng chuùng ñi sai ñöôøng. Dónhieân, noùi chung thì hoï hoaøn toaøn thaønh thöïc, nhöng söï nhaánmaïnh cuûa hoï laø sai laàm. Hoï khieán cho coâng chuùng nghó raèngsöùc khoûe theå chaát vaø giaøu sang trong ñôøi laø ñieàu quan troïngtreân heát, vaø coâng chuùng ñöôïc quyeàn coù nhöõng ñieàu ñoù, vaø seõcoù, neáu hoï khaúng ñònh thieân tính cuûa mình — moät baûn tínhthieâng lieâng maø voán coù saün ñoù, nhöng hoï chöa tieán hoùa ñuùngmöùc ñeå laøm phaùt loä ra. Taïi sao toâi caàn ñöôïc mieãn tröø khoûi caùcñieàu naøy trong khi toaøn theå nhaân loaïi ñang khoán khoå vìchuùng? Toâi laø ai maø toâi caàn phaûi ñöôïc giaøu sang, trong khingheøo khoù hay giaøu sang ñeàu thöïc söï khoâng thaønh vaán ñeà?Toâi laø ai maø toâi caàn phaûi ñöôïc hoaøn toaøn khoûe maïnh, trongkhi hieän thôøi vaän meänh cuûa nhaân loaïi ñang toû ra moät ñieàu gìñoù khaùc hôn? Toâi tin chaéc raèng moät khi, nhôø dieãn trình tieánhoùa, toâi coù theå phaùt bieåu thieân tính nôi toâi moät caùch ñaày ñuû,thì toâi seõ coù ñöôïc söùc khoûe toaøn haûo. Toâi khoâng baän taâm raèngtoâi ngheøo hay giaøu, vaø ñoái vôùi toâi, vieäc ñöôïc caùc caù nhaân khaùcmeán chuoäng hoaøn toaøn khoâng thaønh vaán ñeà.

Toâi döùt khoaùt neâu vaán ñeà naøy ra, bôûi vì caùc giaùo lyù daét daãnsai laïc ñoù ñang loâi cuoán taâm thöùc coâng chuùng vaø roát cuoäc ñöañeán noãi baøng hoaøng thaát voïng. Roài seõ coù thôøi gian maø chuùng taseõ thoaùt khoûi ñöôïc taát caû caùc beänh taät theå chaát, nhöng chính

152

Töï truyeän166

vaøo thôøi ñieåm ñoù thì chuùng ta ñaõ hoïc ñöôïc moät yù thöùc giaù tròkhaùc, vaø ta seõ khoâng duøng caùc quyeàn naêng thieâng lieâng cuûamình ñeå thu ñaït nhöõng lôïi laïc vaät chaát cho chính mình. Taát caûnhöõng ñieàu toát laønh ñeàu ñeán vôùi nhöõng ai soáng moät caùch voâhaïi, cuõng nhö nhaân haäu vaø töû teá. Tuy nhieân, ñöùc voâ haïi laø thenchoát, vaø quí baïn haõy thöû nghó xem coù ñöôïc ñöùc voâ haïi trong lôøinoùi, haønh ñoäng vaø tö töôûng thì khoù khaên ñeán möùc naøo.

Cuoäc soáng cuûa toâi ôû Hollywood nay ñaõ deã chòu hôn. Tuïinhoû ñaõ khaù lôùn ñeå ñeáùn tröôøng vaø ñi maãu giaùo. Toâi coù nhieàubaïn beø, vaø vuøng ñaát Krotona, nôi Truï sôû chính cuûa Hoäi ThaànTrieát, thaät laø vui veû. Krotona laø moät coäng ñoàng khoaûng naêmtraêm ngöôøi, moät soá ôû taïi choã, coøn moät soá ôû nôi khaùc trongHollywood hoaëc Los Angeles. Nôi ñaây coù nhöõng giaûng ñöôøng,phoøng hoïc, moät thaùnh ñieän laø nôi hoïp maët cuûa Boä phaän Bígiaùo, vaø moät quaùn baùn thöùc aên giaûi khaùt cho moïi nguôøi. Nôinaøy ñöôïc ñieàu haønh toát ñeïp, vaø laàn ñaàu tieân ñeán ñoù, toâi thaáynoù coù veû nhö moät thieân ñöôøng taïi theá. Toâi thaáy moïi ngöôøi ñeàudöôøng nhö ñaõ ñaït trình ñoä tinh thaàn raát thaâm saâu. Toâi töôûngraèng caùc vò laõnh ñaïo vaø caùc huaán sö ôû ñaây ít ra cuõng laø nhöõngñieåm ñaïo ñoà caáp cao. Toâi döï nhöõng cuoäc hoäi, nhöõng lôùp hoïc,ñaõ ñöôïc hoïc hoûi raát nhieàu vaø toâi heát söùc bieát ôn.

Sau khi ôû ñoù chaúng bao laâu, toâi ñöôïc yeâu caàu ñöùng ratroâng coi quaùn aên, vaø toâi ñaõ vui veû nhaän traùch nhieäm — thaätlaø thaùnh nhaân ñaõi keû khuø khôø. Dó nhieân laø quaùn naøy hoaøntoaøn duøng chay, vaø toâi ñaõ aên chay luoân keå töø khi ñöôïc hoïc quagiaùo lyù Thaàn Trieát. Caùc con toâi cuõng khoâng heà ñuïng ñeán caùcthöù thòt caù, vaø toâi ñaõ maéc phaûi maëc caûm töï toân maø thoângthöôøng vaãn laø ñaëc tính roõ reät cuûa ngöôøi aên chay.

Toâi tin chaéc raèng trong cuoäc ñôøi cuûa nhöõng ngöôøi ñeä töûnoäi moân coù moät giai ñoaïn maø hoï phaûi aên chay. Töông töï nhövaäy, phaûi coù moät kieáp soáng naøo ñoù maø moät ngöôøi nam hayngöôøi nöõ caàn neân soáng ñoäc thaân. Hoï phaûi laøm theá ñeå chöùngtoû raèng hoï ñaõ hoïc ñöôïc caùch cheá ngöï baûn tính nhuïc theå. Moät

153

Töï truyeän 167

khi hoï ñaõ hoïc ñöôïc caùch cheá ngöï ñoù, vaø moät khi hoï khoâng coøncoù theå bò lung laïc bôûi caùc theøm khaùt cuûa thaân xaùc, thì baáy giôøhoï coù theå keát hoân hay khoâng, hoï coù theå aên thòt caù hay khoânglaø tuøy caùi naøo coù veû toát nhaát cho hoï, hoaëc nghieäp quaû cuûa hoïcoù theå chöùng toû ñieàu ñoù, hoaëc do hoaøn caûnh cuûa hoï baét buoäc.Moät khi khaû naêng cheá ngöï ñoù ñaõ ñöôïc chöùng minh, thì tìnhtraïng naøy lieàn thay ñoåi. Caùc giôùi luaät thaân xaùc laø moät giaiñoaïn trong cuoäc huaán luyeän, vaø khi baøi hoïc ñaõ thuoäc thìkhoâng coøn caàn thieát nöõa.

Lyù leõ cuûa thuyeát aên chay, caên cöù vaøo tính taøn aùc trongvieäc aên thòt sinh vaät, coù theå khoâng ñuùng nhö nhöõng ngöôøinaëng tình caûm, xuùc caûm vaãn cho laø ñuùng. Toâi raát baên khoaênveà vaán ñeà naøy, vì toâi thöông loaøi vaät. ÔÛ ñaây, toâi muoán ñöa rahai ñieàu gôïi yù maø toâi ñaõ thaáy raát höõu ích. Voán coù moät ñònhluaät hy sinh chi phoái toaøn theå dieãn trình tieán hoùa. Giôùi thaûomoäc huùt chaát dinh döôõng töø giôùi khoaùng vaät, bôûi vì reã cuûachuùng ôû trong ñaát ñai. Tuyeät ñaïi ña soá giôùi ñoäng vaät laáydöôõng chaát töø giôùi thaûo moäc vaø soáng nhôø thaûo moäc. Moät soáñoäng vaät cao caáp laø thuù aên thòt, vaø theo luaät tieán hoùa, chuùngaên thòt laãn nhau, nhöng khoâng phaûi chuùng bò thuùc ñaåy ñeántình traïng ñoù do tö töôûng cuûa con ngöôøi, nhö lôøi tuyeân boá cuûanhöõng ngöôøi cuoàng tín. Roài keá ñeán, coù theå hôïp lyù cho raènggiôùi nhaân loaïi dinh döôõng nhôø giôùi ñoäng vaät, neân töôûng cuõnglaø ñieàu bình thöôøng maø noùi raèng con ngöôøi soáng baèng caû bagiôùi ñoù, vaø hoï vaãn laøm theá. Trong caùc coå kinh Ñoâng phöôngcoù neâu ra raèng giôùi nhaân loaïi laø “thöïc phaåm cuûa caùc vò thaàn”vaø nhö vaäy laø “voøng xích hy sinh” roäng lôùn ñaõ hoaøn taát. Ñieàuthöù hai coù lieân quan ñeán luaät nhaân quaû, maø caùc nhaø Thaàntrieát goïi laø Karma. Trong giai ñoaïn ñaàu cuûa cuûa loaøi ngöôøinguyeân thuûy, con ngöôøi laø naïn nhaân cuûa giôùi ñoäng vaät vaø hoïhaàu nhö khoâng theå töï veä ñöôïc. Caùc daõ thuù thôøi xöa ñaõ saên baétngöôøi nhö con moài. Trong moïi giôùi, Luaät Baùo phuïc vaãn taùcñoäng. Coù theå chính luaät ñoù laø moät trong nhöõng yeáu toá khieán

154

Töï truyeän168

nhaân loaïi coù khuynh höôùng aên thòt. Daàn daø, ñuùng luùc toâi môùihieåu ra vaán ñeà naøy trong taâm trí mình.

Toâi ñieàu haønh quaùn aên vaø ñaõ hoïc trôû thaønh moät ngöôøinaáu aên chay gioûi. Vieäc ñaàu tieân toâi laøm ôû Krotona laø ñoå caùcthuøng raùc, cho neân, toâi ñaõ baét ñaàu töø möùc thaáp nhaát, vaø toâi ñaõnhìn nhöõng ngöôøi — haàu heát toâi khoâng quen — naøy vôùi moáiquan taâm ñaëc bieät. Toâi raát meán nhieàu ngöôøi trong soá hoï. Toâithaät söï khoâng thích vaøi ngöôøi. Toâi ñi ñeán hai ñieàu keát luaän,raèng maëc duø taát caû ñeàu noùi veà moät thöïc ñôn thaêng baèng,nhöng hoï khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi ñaëc bieät maïnh khoûe, vaøtoâi cuõng thaáy raèng heã ngöôøi ta coù quan nieäm aên chay caøngnghieâm ngaët vaø coá chaáp thì hoï caøng coù veû öa chæ trích vaø töïtoân. ÔÛ Krotona coù nhöõng ngöôøi aên chay khoâng heà aên phoâ-mai, söõa hay tröùng vì ñoù laø caùc thöïc phaåm ñoäng vaät, vaø hoïcaûm thaáy raèng hoï raát laø toát vaø raát laø cao treân con ñöôøng giaùcngoä tinh thaàn. Nhöng khoâng coù ai giöõ ñöôïc tieáng toát ñoù. Toâiñaõ thaéc maéc veà ñieàu naøy vaø keát luaän raèng thaø aên thòt boø bít-teát maø noùi lôøi töû teá coøn hôn laø aên chay thaät kyõ löôõng vaø ñöùngtreân chieác beä töï toân, nhìn xuoáng, khinh thöôøng ngöôøi khaùc. ÔÛñaây toâi xin laëp laïi raèng lôøi noùi chung thì khoâng theå hoaøn toaønchính xaùc ñöôïc. Toâi ñaõ quen bieát nhieàu ngöôøi aên chay raát deãthöông, dòu daøng, töû teá vaø toát ñeïp.

Ngay trong naêm 1918, laàn ñaàu tieân toâi ñaõ khaùm phaù raraèng vò ñaõ ñeán vieáng toâi ôû Scotland, khi toâi coøn laø moät thieáunöõ möôøi laêm, laø ai. Toâi ñaõ ñöôïc nhaän vaøo Boä phaän Bí giaùo cuûaHoäi Thaàn Trieát vaø döï caùc cuoäc hoïp cuûa hoï. Laàn ñaàu tieân böôùcvaøo Thaùnh ñieän toâi thaáy caùc böùc hình maø ngöôøi ta thöôøngthaáy cuûa Ñöùc Christ vaø caùc Chaân sö Minh trieát, noùi theo danhxöng cuûa caùc nhaø Thaàn Trieát. Ngaïc nhieân laøm sao, ôû ñoù coùböùc hình cuûa vò khaùch cuûa toâi, ñang nhìn thaúng vaøo toâi. Khoângtheå laàm ñöôïc. Ñaây laø vò ñaõ böôùc vaøo phoøng giaûi lao cuûa coâ toâi,nhöng khoâng phaûi laø Chaân sö Jesus. Hoài ñoù toâi coøn thieáukinh nghieäm, neân toâi ñaõ chaïy ñeán caùc huynh tyû ôû Krotona vaø

155

Töï truyeän 169

hoûi danh hieäu cuûa vò Chaân sö naøy. Hoï cho toâi bieát raèng ñoù laøChaân sö K.H., vaø baáy giôø toâi ñaõ phaïm moät sai laàm cô baûn maøtöø ñoù toâi ñaõ phaûi traû giaù. Cöù töôûng raèng ñieàu ñoù seõ laøm hoï vuiloøng, vaø khoâng tí gì coù yù khoe khoang, toâi ñaõ noùi, moät caùchhoaøn toaøn ngaây thô, “OÀ, theá thì, Ngaøi haún phaûi laø Chaân sö cuûatoâi, bôûi vì toâi ñaõ noùi chuyeän vôùi Ngaøi vaø ñaõ ñöôïc söï höôùngdaãn cuûa Ngaøi keå töø ñoù.” Ngöôøi naøy nhìn toâi vaø noùi vôùi gioïnghôi khinh thöôøng, “Coù phaûi baø muoán toâi hieåu raèng baø tinmình laø moät ñeä töû Chaân sö?” Laàn ñaàu tieân trong ñôøi, toâi môùigaëp phaûi phöông thöùc caïnh tranh cuûa Hoäi Thaàn Trieát. Tuynhieân, ñoù laø moät baøi hoïc raát toát vaø raát boå ích cho toâi. Bieátcaùch giöõ im laëng laø ñieàu thieát yeáu trong coâng taùc taäp theå, vaølaø moät trong nhöõng baøi hoïc ñaàu tieân maø nhöõng ai lieân thuoäcÑ.Ñ.C.G. ñeàu phaûi hoïc.

Suoát thôøi gian ñoù, caùc con lôùn leân, hoïc haønh, vaø ngaøycaøng laøm toâi vui loøng. Trong caùc böùc thö raát ngaén nguûi cuûaWalter Evans thænh thoaûng gôûi ñeán, khoâng coù gì cho thaáy laøanh ñaõ thay ñoåi, vaø toâi laïi xeùt ñeán vieäc caàn phaûi ly dò. Ñeáncuoái theá chieán, toâi hoûi yù kieán moät luaät sö vaø oâng cho bieát raèngtoâi seõ khoâng gaëp khoù khaên gì.

Ñeán thaùng Gieâng naêm 1919, toâi gaëp Foster Bailey, vaø veàsau, khi toâi ñaõ ñöôïc chaáp thuaän ly dò, chuùng toâi môùi ñínhhoân. Caùc thuû tuïc ly dò ñaõ ñöôïc tieán haønh tröôùc khi toâi gaëpanh aáy. Toâi voán raát sôï caùc phieân toøa ly dò, nhöng laïi khoângcoù gì ñôn giaûn hôn. Caùc baèng chöùng raát ñuùng ñaén vaø nhaânchöùng laø nhöõng ngöôøi raát ñaùng tin caäy. Moät ngöôøi baïn coá tricuûa toâi, baø John Weatherhead ñaõ ñi cuøng toâi ñeán toøa. Toâi ñaõtheà tröôùc toøa; oâng thaåm phaùn hoûi toâi vaøi caâu veà choã ôû vaøtuoåi caùc con, roài noùi, “Baø Evans, toâi ñaõ ñoïc lôøi caùc nhaânchöùng cuûa Baø roài, haõy theo phaùn quyeát naøy vaø nhaän quyeànnuoâi caùc con. Xin chaøo — vuï keá.” Theá laø ñoaïn ñôøi ñoù ñaõ keátthuùc. Toâi ñaõ ñöôïc töï do, vaø toâi hieåu raèng toâi ñaõ laøm ñieàu toátnhaát cho caùc con.

156

Töï truyeän170

California laø moät trong nhöõng tieåu bang maø ôû ñoù ngöôøi takhoù ly dò nhaát, vaø phieân toøa cuûa toâi ñöôïc giaûi quyeát mau choùngchöùng toû raèng tröôøng hôïp naøy laø phaûi vaø baèng chöùng cuûa toâiñuùng ñaén. Walter Evans khoâng phaûn ñoái phaùn quyeát ñoù.

Trong naêm 1919, Foster Bailey vaø toâi hoaït ñoäng ngaøycaøng tích cöïc hôn cho coâng vieäc cuûa Hoäi Thaàn Trieát vaø Baùc sóWoodruff Shepherd ñaõ lieân keát raát chaët cheõ vôùi chuùng toâi.Luùc ñoù toâi ôû Beechwood Drive vôùi ba ñöùa con, coøn FosterBailey ôû trong moät chieác leàu taïi Krotona. Anh aáy ñaõ giaûi nguõsau ngaøy ñình chieán, nhöng vaãn coøn nghæ döôõng beänh nhieàuthaùng vì maùy bay anh bò rôi khi anh laùi noù, huaán luyeän caùcquan saùt vieân quaân ñoäi. Sau khi ñoïc moät baøi thuyeát trình ôûKrotona, toâi ñöôïc Dot Weatherhead giôùi thieäu vôùi anh; vò naøykhoâng nhöõng giôùi thieäu anh vôùi toâi maø ñaõ ñoùng vai troø daãndaét toâi ñeán vôùi chaân lyù noäi moân vaø vôùi Krotona. Foster nhôùlaïi vaø toùm taét cuoäc giôùi thieäu ñoù baèng caâu: “Taát caû nhöõng gìtoâi thaáy laø moät buùi toùc vaø moät ngöôøi phuï nöõ da boïc xöông!”Toùc toâi raát nhieàu. Ñoù laø di truyeàn cuûa gia ñình, vaø ba ñöùa congaùi toâi coù nhöõng maùi toùc raát ñeïp. Toâi khoâng bao giôø queân lôøinhaän xeùt cuûa Dorothy, con gaùi lôùn cuûa toâi (noù ñöôïc tieáng laøthöôøng noùi nhöõng caâu coù hai nghóa). Moät hoâm noï ôû Anh, toâigoäi ñaàu vaø ñang ngoài hong toùc ôû ngoaøi vöôøn, Taïi OspringePlace, Faversham. Dorothy ñöùng trong cuûa soå nhìn ra vaø goïi,“OÂ! Meï ôi, neáu meï cöù quay löng veà phía moïi ngöôøi vaø hoï chæthaáy maùi toùc ñeïp cuûa meï thoâi, thì hoï seõ khoâng bao giôø bieáttuoåi cuûa meï ñaâu!”

Ñeán cuoái naêm 1919, oâng Bailey ñöôïc cöû laøm Thö kyù Xöùboä Hoäi Thaàn Trieát; Baùc só Shepherd ñöôïc cöû chöùc vuï Giaùmñoác Truyeàn baù, coøn toâi trôû thaønh chuû bieân taïp chí Boä phaänBí giaùo, tôø Söù Giaû, vaø laø chuû tòch cuûa hoäi ñoàng ñieàu haønhKro-tona. Theá neân, chuùng toâi ñang ñöùng tröôùc trieån voïngcuûa moïi phöông dieän coâng vieäc vôùi taát caû caùc saùch löôïc vaønhöõng nguyeân taéc khaùc nhau ñeå ñöa vaøo quaûn trò. OÂng A.P.

157

Töï truyeän 171

Warrington, vò Toång Thö kyù laø moät ngöôøi baïn thaân, taát caûcaùc nhaân vieân cao caáp ñeàu laø baïn beø, neân döôøng nhö coù tinhthaàn coäng taùc vaø haøi hoøa thöïc söï. Tuy nhieân, daàn daø chuùngtoâi ñaõ nhaän ra söï haøi hoøa naøy coù tính caùch hôøi hôït ñeán möùcnaøo. Daàn daø, chuùng toâi böôùc vaøo moät thôøi khoaûng heát söùckhoù khaên vaø buoàn naûn. Caù nhaân chuùng toâi vaãn thaønh taâmthöông meán baïn höõu vaø caùc baïn ñoàng laõnh ñaïo, nhöng yùthöùc coâng bình vaø loøng chuùng toâi gaén boù vôùi caùc nguyeân taécchæ ñaïo thì lieân tuïc bò phaûn ñoái. Söï thöïc cuûa vaán ñeà naøy laøvieäc quaûn trò Hoäi Thaàn Trieát ôû Myõ vaøo thôøi ñoù coù tính baûothuû, loãi thôøi, vaø trung taâm quoác teá laø Adyar laïi coøn hôn theánöõa, trong khi ñoù caùc khaûo höôùng môùi veà söï soáng vaø chaânlyù, söï töï do dieãn ñaït vaø tinh thaàn voâ tö laø nhöõng ñaëc tínhmaø ñaùng ra ñaõ chi phoái caùc saùch löôïc vaø phöông phaùp laømvieäc, thì laïi khoâng.

Hoäi ñaõ thaønh laäp ñeå taïo döïng tình huynh ñeä ñaïi ñoàng,nhöng ñang thoaùi hoùa thaønh moät taäp theå beø phaùi, chuù yù nhieàuñeán vieäc toå chöùc, duy trì caùc phaân boä vaø taêng soá hoäi vieân, hônlaø mang caùc chaân lyù cuûa Neàn Minh Trieát Ngaøn Ñôøi ñeán vôùicoâng chuùng. Baèng chöùng laø hoï coù saùch löôïc khoâng nhaän ngöôøinaøo vaøo Boä phaän Bí giaùo ñeå hoïc giaùo huaán tinh thaàn, neáungöôøi ñoù khoâng laø hoäi vieân cuûa Hoäi T.T. trong hai naêm. Taïisao caàn phaûi giöõ laïi giaùo huaán tinh thaàn cho tôùi khi moät ngöôøiñaõ chöùng toû loøng trung thaønh cuûa hoï ñoái vôùi moät toå chöùctrong hai naêm? Taïi sao ngöôøi ta caàn phaûi chaám döùt quan heävôùi nhöõng ñoaøn nhoùm khaùc vaø caùc toå chöùc khaùc, vaø theà trungthaønh vôùi “Ngoaïi Tröôûng” cuûa Boä phaän Bí giaùo, trong khi ñoùloøng trung thaønh caàn coù laø loøng trung thaønh hieán mình ñeåphuïng söï ñoàng baøo, phuïng söï Ñ.Ñ.C.G. cuûa haønh tinh, vaøtröôùc heát laø hieán daâng cho coâng vieäc phuïng söï cuûa linh hoànmình? Khoâng phaøm nhôn naøo coù quyeàn ñoøi hoûi caùc phaømnhôn khaùc phaûi theä nguyeän veà maët tinh thaàn. Chæ coù söï theänguyeän maø baát cöù ngöôøi naøo cuõng neân laøm laø, tröôùc heát, vôùi

158

Töï truyeän172

thieân tính ôû chính noäi taâm mình, töùc laø linh hoàn, vaø sau ñoù,vôùi vò Chaân sö maø nhôø söï höôùng daãn cuûa Ngaøi y coù theå phuïngsöï ñoàng baøo mình moät caùch toát ñeïp hôn.

Toâi coøn nhôù taïi moät trong nhöõng cuoäc hoäi cuûa Boä phaän Bígiaùo laàn ñaàu toâi tham döï, Coâ Poutz, laø thö kyù cuûa Boä phaännaøy vaøo luùc ñoù, ñaõ coù lôøi phaùt bieåu ñaùng ngaïc nhieân raèngkhoâng ai treân theá giôùi naøy coù theå laø ñeä töû cuûa caùc Chaân söMinh trieát neáu hoï khoâng ñöôïc Baø Besant baùo cho bieát ñieàuñoù. Lôøi nhaän xeùt naøy ñaõ laøm tan moái huyeãn caûm nôi toâi, duøbaáy giôø toâi khoâng noùi ñieàu ñoù vôùi ai, ngoaïi tröø Foster Bailey.Toâi bieát toâi laø ñeä töû cuûa Chaân sö K.H. töø khoaûng thôøi gian maøtoâi coù theå nhôù ñöôïc. Hieån nhieân laø Baø Besant ñaõ boû soùt toâi.Toâi khoâng theå hieåu ñöôïc taïi sao caùc Chaân sö, laø nhöõng vò maøngöôøi ta cho raèng coù taâm thöùc bao quaùt, ñaïi ñoàng, laïi chæ tìmkieám ñeä töû caùc Ngaøi trong haøng nguõ Hoäi Thaàn Trieát maø thoâi.Toâi bieát raèng khoâng theå nhö vaäy ñöôïc. Toâi bieát caùc Ngaøikhoâng theå bò giôùi haïn trong taâm thöùc nhö theá, vaø sau naøy toâiñaõ gaëp nhieàu ngöôøi laø ñeä töû cuûa caùc Chaân sö maø hoï chöa baogiôø lieân laïc vôùi Hoäi T.T. vaø thaäm chí chöa bao giôø nghe noùi veàHoäi naøy. Vöøa khi toâi töôûng mình ñaõ tìm thaáy ñöôïc moät trungtaâm aùnh saùng vaø thoâng hieåu tinh thaàn, thì cuõng laø luùc toâinhaän ra raèng mình ñaõ lang thang vaøo moät moân phaùi khaùc.

Sau ñoù, toâi khaùm phaù ra raèng Boä phaän Bí giaùo hoaøn toaønchi phoái Hoäi T.T. Nhöõng hoäi vieân ñöôïc cho laø toát khi naøo, vaøchæ khi naøo hoï chaáp nhaän thaåm quyeàn cuûa Boä phaän Bí giaùo,neáu hoï ñoàng yù vôùi taát caû nhöõng lôøi tuyeân boá cuûa Ngoaïi Tröôûng,vaø neáu hoï toû loøng trung thaønh vôùi nhöõng ngöôøi maø vò laõnhñaïo cuûa Boä phaän Bí giaùo trong moãi nöôùc baûo trôï. Moät soánhöõng lôøi tuyeân boá ñoù coù veû buoàn cöôøi. Nhieàu ngöôøi ñöôïc baûotrôï thì raát möïc taàm thöôøng. Moät soá ngöôøi ñöôïc ngöôõng moänhö laø caùc ñieåm ñaïo ñoà thì khoâng coù gì ñaëc bieät laø thoângminh hay yeâu thöông, trong khi ñoù thì tình thöông vaø söïthoâng minh ñeán möùc ñoä vieân maõn laø ñaëc ñieåm cuûa vò ñieåm

159

Töï truyeän 173

ñaïo ñoà. Giöõa caùc hoäi vieân cao caáp coù söï caïnh tranh vaø töï xöngtöï nhaän, vaø vì theá maø coù tranh chaáp lieân tuïc giöõa caùc phaømnhaân — moät söï tranh chaáp khoâng chæ giôùi haïn trong caùc cuoäcñaáu khaåu maø coøn ñöa leân caùc baøi baùo. Toâi khoâng heà queân noãichaùn naûn cuûa mình vaøo moät ngaøy noï khi coù ngöôøi ôû LosAngeles noùi vôùi toâi, “Neáu baø muoán bieát nhöõng gì khoâng phaûitình huynh ñeä, thì haõy ñeán soáng ôû Krotona.” Luùc noùi, oâng takhoâng bieát raèng toâi ñang soáng ôû ñoù.

Tình theá heát söùc nghieâm troïng vaø söï chia reõ noäi boä, giöõanhöõng ngöôøi ñaïi dieän cho tình huynh ñeä, cho tính voâ kyû, chothaùi ñoä khoâng töï xöng töï nhaän, cho söï hieán daâng phuïng söïnhaân loaïi, traàm troïng ñeán ñoãi Foster gôûi ñieän baùo cho BaøBesant raèng neáu Boä phaän Bí giaùo khoâng thoâi cheá ngöï Hoäi T.T.thì chaúng bao laâu nöõa hoï seõ bò coâng kích naëng neà. Vaøo thôøikhoaûng ñoù, Baø Besant ñaõ gôûi B. P. Wadia ñeán Myõ ñeå xem xeùttình hình hö thöïc, vaø nhöõng cuoäc hoäi chính thöùc ñaõ ñöôïc môû ravôùi Wadia ñöùng trung gian hoøa giaûi. Foster, Baùc só Shepherdvaø toâi cuøng nhieàu ngöôøi khaùc ñaïi dieän cho beân daân chuû, coønoâng Warrington, Coâ Poutz vaø nhöõng ngöôøi ñöùng veà phía hoï ñaïidieän cho thaåm quyeàn vaø söï thoáng trò cuûa Boä phaän Bí giaùo.Tröôùc ñoù, trong ñôøi toâi chöa bao giôø dính líu vaøo cuoäc tranh caõitrong moät toå chöùc naøo, vaø toâi hoaøn toaøn khoâng thích thôøi giannaøy. Toâi ñaõ meán moät soá ngöôøi trong nhoùm kia raát nhieàu, vaøñieàu ñoù ñaõ laøm toâi heát söùc buoàn. Moái baát hoøa lan khaép Boä phaänBí giaùo vaø caùc thaønh vieân tieáp tuïc töø chöùc.

Trong khi ñoù, chuùng toâi vaãn coá gaéng laøm phaän söï trong HoäiT.T.; caùc con vaãn maïnh khoûe, hoïc haønh; chuùng toâi döï ñònh seõkeát hoân khi moïi söï ñaõ phaàn naøo oån thoûa. Thu nhaäp cuûa chuùngtoâi heát söùc thaáp. Löông ôû Krotona moãi tuaàn ñöôïc möôøi ñoâ-la.Tieàn cuûa Walter Evans ñaõ döùt töø khi ly dò. Luùc naøy Foster cuõngkhoâng coù gì. Anh ñaõ thoâi haønh ngheà luaät trong thôøi gian chieántranh, duø anh ñaõ ñònh laøm trôû laïi. Ñoù laø ngheà nghieäp töø xöacuûa gia ñình, vaø môùi hai möôi taùm tuoåi anh ñaõ kieám ñöôïc raát

160

Töï truyeän174

nhieàu tieàn moãi naêm. Anh ñaõ töø boû chöùc nghieäp naøy hoaøn toaøn,ñeå giuùp toâi trong coâng vieäc ñang daàn daàn phaùt trieån cho chuùngtoâi laøm — ñoù laø moät trong nhöõng hy sinh maø anh ñaõ choïn khiquyeát ñònh gaén lieàn thaân phaän vôùi toâi. Boïn treû yeâu kính anhmaõi ñeán ngaøy nay; ñoù luoân luoân laø moät moái quan heä ñaày tìnhthöông, vaø veà phaàn anh laø moät söï hy sinh raát lôùn.

Chuùng ñaõ chaáp nhaän anh ngay töø ñaàu. Anh laøm quen vôùiDorothy, ñöùa lôùn, khi noù khoaûng chín tuoåi, luùc anh ñi ñeánBeechwood Drive ñeå thaêm toâi. Anh nghe nhöõng tieáng keâutheùt treân caây tröôùc maët. Chaïy voäi ñeán, anh thaáy moät beù gaùiñang moùc ñaàu goái treân moät caønh caây lôùn. Anh nhìn leân ñöùa beùvaø baûo goïn, “buoâng”, vaø noù buoâng mình rôi vaøo tay anh, vaønhö anh vaãn thöôøng noùi theo loái bieåu töôïng, noù naèm treân tayanh maõi maõi keå töø ñoù. Laàn ñaàu anh gaëp Mildred thì noù beänhraát naëng. Noù ñang bò beänh sôûi nhaäp lyù, soát ñeán 106oF, duø luùcñoù chuùng toâi khoâng bieát roõ beänh traïng. Noù voán tính traàmlaëng roõ reät, neân raát deã baûo khi bò beänh sôûi “nhaäp lyù”. Chuùngtoâi ñang tìm baùc só chuyeân khoa; trong khi ñoù baïn toâi, BaøCopley Enos, vaø toâi suoát ngaøy laên khaên laïnh cho noù ñeå coágaéng laøm haï côn soát. Foster ñeán vaø baét ñaàu giuùp chuùng toâi.Mildred lieác nhìn anh vaø keå töø ñoù raát thaân maät vôùi anh. Anhtöï giôùi thieäu vôùi Ellison baèng caùch keát baïn vôùi moät ñöùa treûboâi baån, ñang laøm baùnh baèng ñaát buøn ôû vöôøn sau.

Do ñoù, cuoäc soáng cuûa Foster vaø toâi ñang theo ñöôøng höôùngkeát hôïp ñeå lo vieäc coâng, cuõng nhö saép ñaët, döï ñònh cho töônglai. Tình hình trong Hoäi T.T. trôû neân ngaøy caøng khoù khaên, vaøcuoäc hoäi naêm 1920 ñaõ ñöôïc saép ñaët ñeå ñöa ra toaøn boä vaán ñeà.Trong taâm toâi ñaõ baøng hoaøng thaát voïng vôùi Hoäi T.T. cuõng nhövôùi Chính thoáng giaùo, nhöng tình theá khoâng ñeán ñoãi quaù khoùkhaên vì toâi hieåu ñöôïc moät soá chaân lyù cô baûn, chính ñaïi, vaø toâikhoâng coøn coâ ñôn vì Foster vaø toâi ñaõ döï ñònh keát hoân.

Giôø ñaây toâi ñi ñeán moät bieán coá trong ñôøi mình maø toâi ngaànngaïi khoâng muoán noùi ra. Noù lieân quan ñeán coâng vieäc maø toâi ñaõ

161

Töï truyeän 175

laøm trong hai möôi baûy naêm qua. Coâng vieäc naøy ñaõ ñöôïc khaéptheá giôùi coâng nhaän vaø ñaõ gôïi leân loøng hieáu kyø ôû khaép nôi. Noùñaõ ñem laïi cho toâi nhöõng söï ñuøa côït vaø ngôø vöïc, nhöng toâikhoâng ngaïc nhieân maáy, toâi hoaøn toaøn coù theå hieåu ñöôïc ñieàu ñoù,bôûi vì chính toâi khi baét ñaàu coâng vieäc toâi cuõng raát nghi ngôø. Toâitöï hoûi taïi sao toâi laïi coá gaéng vieát veà vaán ñeà naøy, vaø taïi sao toâikhoâng chæ vieäc tieáp tuïc saùch löôïc coá ñònh cuûa mình töø tröôùc ñeángiôø laø cöù ñeå cho coâng vieäc vaø caùc quyeån saùch cuûa toâi töï baøy toûvaø töï chöùng minh giaù trò cuûa chuùng. Toâi nghó mình coù hai lyù do.

Tröôùc heát, toâi muoán neâu leân moái lieân keát maät thieát maø ÑaïiÑoaøn Chaân sö ñang taïo laäp vôùi con ngöôøi, vaø toâi muoán taïo söïdeã daøng hôn cho nhöõng ai seõ laøm cuøng loaïi coâng vieäc naøy, mieãnsao ñoù chính laø cuøng loaïi coâng vieäc naøy. Coù raát nhieàu khía caïnhcuûa caùi goïi laø caùc taùc phaåm taâm thoâng. Moïi ngöôøi thöôøng khoângphaân bieät giöõa nhöõng gì phaùt bieåu caùc suy tö, mong öôùc, hay söïboäc loä cuûa moät tieàm thöùc raát toát ñeïp, dòu daøng, ñaày haûo yù cuûangöôøi Thieân Chuùa giaùo, hoaëc baøi vieát töï ñoäng cuûa caùc ñoàng töûmeâ muoäi, töùc laø söï chaïm ñeán caùc doøng tö töôûng (maø ñieàu naøyluùc naøo cuõng coù ngöôøi laøm), hoaëc laø söï löøa gaït traéng trôïn; trongkhi maët khaùc coù nhöõng taùc phaåm laø keát quaû cuûa moät moái lieânheä thaàn giao caùch caûm maïnh meõ trong taâm giôùi vaø söï öùng ñaùpvôùi caùc aán töôïng ñeán töø moät soá Nguoàn coäi Tinh thaàn cao caû.Trong Kinh Thaùnh thöôøng coù lôøi “Vaø Chuùa phaùn” roài sau ñoùnhaø tieân tri hay nhaø nhaõn thoâng môùi vieát ra nhöõng lôøi ñaõphaùn. Coù nhieàu lôøi raát toát ñeïp vaø raát quan troïng veà maët tinhthaàn. Tuy nhieân coù nhieàu lôøi laïi mang daáu veát cuûa nhaân loaïiyeáu ñuoái phaùt bieåu quan nieäm cuûa hoï veà Thöôïng Ñeá, söï ghen tîcuûa Ngaøi, tính baùo thuø cuûa Ngaøi, vaø nhieàu tính ñoäc aùc, khaùtmaùu. Ngöôøi ta noùi raèng caùc ñaïi nhaïc só nghe ñöôïc caùc baûn giaohöôûng vaø thaùnh ca baèng noäi nhó, roài chuyeån chuùng thaønh caùcbaûn kyù aâm. Coøn caùc ñaïi thi haøo vaø caùc danh hoïa qua caùc thôøiñaïi ñaõ nhaän ñöôïc nguoàn caûm höùng cuûa hoï töø ñaâu? Taát caû ñeàu töømoät nguoàn coäi myõ leä naøo ñoù ôû noäi taâm.

162

Töï truyeän176

Toaøn boä caùc vaán ñeà ñaõ trôû neân khoù khaên, vì nhieàu taùc phaåmsieâu hình, thuoäc caùc hieän töôïng ñoàng coát coù möùc ñoä thoâng minhquaù thaáp, vaø coù noäi dung quaù thöôøng phaøm, ñeán ñoãi nhöõng ngöôøicoù hoïc cöôøi cheâ vaø khoâng buoàn ñoïc chuùng. Theá neân, toâi muoán baøytoû raèng coù moät loaïi aán töôïng vaø caûm höùng khaùc coù theå taïo neânnhöõng taùc phaåm cao hôn möùc bình thöôøng vaø truyeàn ñaït giaùohuaán caàn thieát cho caùc theá heä töông lai. Toâi noùi ñieàu naøy vôùi taátcaû söï khieâm toán, bôûi vì toâi chæ laø moät caây vieát, moät ngöôøi toác kyùvaø moät ngöôøi truyeàn ñaït giaùo huaán töø moät vò maø toâi toân kính,ngôïi khen vaø ñaõ coù dieãm phuùc phuïng söï.

Toâi tieáp xuùc vôùi Chaân sö Taây Taïng laàn ñaàu tieân vaøo thaùngMöôøi Moät naêm 1919. Toâi vöøa cho caùc con ñi hoïc vaø nghó raèngmình neân daønh ít phuùt ñeå ñi ra ngoïn ñoài beân kia nhaø. Toâi ngoàixuoáng vaø baét ñaàu suy nghó, roài boãng nhieân toâi giaät mình chaêmchuù. Toâi nghe moät caùi gì ñoù gioáng nhö moät noát nhaïc trong treûovang ra töø treân khoâng, xuyeân qua ngoïn ñoài vaø vang doäi trongtoâi. Roài toâi nghe moät tieáng noùi baûo raèng, “Coù moät soá saùch maøchuùng toâi mong muoán ñöôïc vieát ra cho coâng chuùng. Baø coù theåvieát caùc saùch aáy ñöôïc. Baø coù saün loøng laøm ñieàu ñoù hay khoâng?”Khoâng chuùt gì ñeå yù, toâi ñaùp ngay, “Chaéc chaén laø khoâng. Toâikhoâng phaûi laø tay thaàn thoâng bòp ñôøi, vaø toâi khoâng muoán bò loâikeùo vaøo baát cöù chuyeän gì gioáng vaäy.” Toâi ngaïc nhieân khi nghemình noùi to leân nhö theá. Tieáng noùi kia tieáp tuïc baûo raèng ngöôøikhoân ngoan khoâng phaùn ñoaùn voäi vaøng, raèng toâi coù moät khaûnaêng thaàn giao caùch caûm (vieãn caûm) caáp cao raát ñaëc bieät, vaønhöõng ñieàu toâi ñang ñöôïc yeâu caàu laøm ñaây khoââng coù baát cöùphöông dieän naøo cuûa thaàn thoâng thaáp. Toâi ñaùp raèng duø theá naøocuõng maëc, toâi khoâng heà quan taâm ñeán baát cöù coâng vieäc naøo coùtính thaàn thoâng. Ngöôøi voâ hình maø ñang noùi chuyeän moät caùchheát söùc roõ raøng vaø tröïc tieáp vôùi toâi baáy giôø môùi baûo raèng oângñeå cho toâi coù thôøi gian suy xeùt; raèng oâng khoâng chaáp nhaän caâutraû lôøi naøy cuûa toâi, vaø oâng seõ trôû laïi trong ñuùng ba tuaàn nöõa, ñeåxem toâi quyeát ñònh theá naøo.

163

Töï truyeän 177

Sau ñoù, toâi ruøng mình nhö ñang thöùc daäy sau moät giaácmô, roài veà nhaø vaø hoaøn toaøn queân baüng ñi caâu chuyeän. Toâikhoâng heà nghó ngôïi gì vaø thaäm chí cuõng khoâng heà keå choFoster nghe chuyeän ñoù. Trong thôøi gian naøy toâi khoâng heànhôù ñeán noù, nhöng ñuùng thaät, ñeán cuoái ba tuaàn toâi laïi nghetieáng noùi ñoù vaøo moät buoåi toái khi toâi ngoài trong phoøngkhaùch, sau khi boïn treû ñaõ ñi nguû. Moät laàn nöõa toâi töø choái,nhöng ngöôøi noùi yeâu caàu toâi haõy xeùt laïi, vaø ít ra haõy xem coitrong vaøi tuaàn toâi coù theå laøm ñöôïc nhöõng ñieàu gì. Baáy giôøtoâi thaáy toø moø nhöng khoâng heà tin gì caû. Toâi muoán thöû vieáttrong vaøi ba tuaàn hay moät thaùng, vaø sau ñoù môùi quyeát ñònhxem mình caûm thaáy vieäc ñoù nhö theá naøo. Chính trong maáytuaàn ñoù toâi vieát nhöõng chöông ñaàu cuûa quyeån “Ñieåm ñaïo,trong Nhaân loaïi vaø Thaùi döông heä.”

Toâi muoán noùi roõ raèng ñieàu toâi ñang laøm ñaây khoâng chuùt gìlieân quan ñeán vieäc chaáp buùt. Chaáp buùt laø moät vieäc laøm raát nguyhieåm, ngoaïi tröø nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät hieám hoi (maø ruûithay, haàu heát moïi ngöôøi cöù tin raèng tröôøng hôïp cuûa hoï laø ñaëcbieät hieám hoi). Caùc ñeä töû noäi moân vaø nhöõng ngöôøi tìm ñaïokhoâng bao giôø ñöôïc ñeå cho mình trôû neân nhöõng con ngöôøi maùy.Hoï khoâng bao giôø ñöôïc ñeå cho baát cöù boä phaän naøo trong caùctheå cuûa hoï ôû ngoaøi taàm kieåm soaùt höõu thöùc cuûa chính hoï. Neáulaøm theá töùc laø hoï ñang böôùc vaøo moät traïng thaùi tieâu cöïc thuïñoäng raát nguy hieåm. Baáy giôø nhöõng ñieàu nhaän ñöôïc cuõng khoângcoù gì ñaëc saéc. Khoâng coù gì môùi meû trong ñoù, vaø noù thöôøng thoaùihoùa theo thôøi gian. Coù laém laàn, söï tieâu cöïc cuûa chuû theå khieáncho moät maõnh löïc thöù nhì coù theå nhaäp vaøo maø, vì moät lyù do naøoñoù, noù khoâng coù tieâu chuaån cao nhö chuû theå. Ñaây laø moái nguyhieåm cuûa söï aùm aûnh. Chuùng toâi phaûi ñaõ ñoái trò nhieàu tröôønghôïp bò aùm aûnh do haäu quaû cuûa vieäc chaáp buùt.

Trong coâng vieäc maø toâi laøm ñaây khoâng heà coù söï tieâu cöïc,maø toâi giöõ moät thaùi ñoä chuù taâm maïnh meõ, tích cöïc. Toâi vaãnhoaøn toaøn kieåm soaùt taát caû caùc quan naêng nhaän thöùc cuûa toâi

164

Töï truyeän178

vaø khoâng heà laøm gì coù tính caùch thuï ñoäng, maùy moùc. Toâi chælaéng nghe vaø vieát ra nhöõng lôøi toâi nghe ñöôïc, vaø ghi nhaän caùctö töôûng tuaàn töï rôi vaøo boä oùc toâi. Nhöõng ñieàu toâi ñöôïc truyeànñaït, toâi khoâng thay ñoåi gì khi ñöa ra cho coâng chuùng, ngoaïitröø goït giuõa caâu vaên tieáng Anh hoaëc thay theá moät töø khoângbình thöôøng vôùi moät töø roõ raøng hôn, nhöng luoân luoân giöõnguyeân yù nghóa ñaõ nhaän. Toâi khoâng heà thay ñoåi baát cöù ñieàu gìmaø Chaân sö Taây Taïng ñaõ truyeàn ñaït cho toâi. Neáu coù khi naøotoâi laøm theá thì haún laø Ngaøi ñaõ khoâng coøn ñoïc cho toâi vieátnöõa. Toâi muoán laøm hoaøn toaøn saùng toû vaán ñeà naøy. Khoângphaûi luùc naøo toâi cuõng hieåu ñöôïc nhöõng ñieàu toâi nhaän. Khoângphaûi luùc naøo toâi cuõng ñoàng yù vôùi caùc ñieàu ñoù. Nhöng toâi ghicheùp ñieàu ñoù ra moät caùch hoaøn toaøn trung thöïc, roài sau ñoùmôùi khaùm phaù ra raèng ñuùng laø noù coù yù nghóa vaø khôi daäy söïöùng ñaùp cuûa tröïc giaùc.

Coâng vieäc naøy cuûa Chaân sö Taây Taïng ñaõ ñöôïc nhieàu ngöôøivaø caùc nhaø taâm lyù hoïc ôû khaép nôi heát söùc quan taâm. Hoï baøncaõi veà nguyeân nhaân hieän töôïng, vaø laäp luaän raèng nhöõng ñieàutoâi vieát coù leõ ñeán töø tieàm thöùc cuûa toâi. Ngöôøi ta baûo toâi raèngJung ñaõ ñöùng treân laäp tröôøng xem Chaân sö Taây Taïng laø caùingaõ cao cuûa toâi ñöôïc nhaân caùch hoùa, coøn Alice A. Bailey laø caùingaõ thaáp. Giôø ñaây, moät ngaøy naøo ñoù (neáu toâi coù ñöôïc nieàm vuigaëp gôõ oâng) toâi seõ hoûi oâng baèng caùch naøo maø caùi ngaõ cao ñöôïcnhaân caùch hoùa cuûa toâi coù theå gôûi cho toâi nhöõng goùi böu phaåmtöø xöù AÁn Ñoä xa xoâi, bôûi vì Ngaøi ñaõ laøm ñieàu ñoù.

Caùch ñaây maáy naêm, moät ngöôøi baïn raát thaân, vaø laø moätngöôøi ñaõ keà vai saùt caùnh vôùi Foster cuøng toâi keå töø luùc coâng vieäccuûa chuùng toâi baét ñaàu — töùc laø OÂng Henry Carpenter — ñaõ ñiAÁn Ñoä ñeå ñeán gaëp caùc Chaân sö ôû Shigatze, moät thò traán nhoûthuoäc ñòa phöông, trong daõy Hi-maõ, ôû haún beân kia bieân giôùiTaây Taïng. OÂng ñaõ ba laàn coá gaéng laøm theá, maëc duø toâi ñaõ noùivôùi oâng raèng oâng coù theå tìm thaáy Chaân sö ôû ngay thaønh phoáNew York naøy, neáu oâng thöïc hieän ñöôïc nhöõng böôùc ñuùng ñaén

165

Töï truyeän 179

vaø khi thôøi gian ñaõ chín muoài. OÂng caûm thaáy oâng muoán keå vôùicaùc Chaân sö (ñieàu naøy laøm toâi raát buoàn cöôøi) raèng toâi ñang traûiqua moät thôøi khoaûng raát khoù khaên vaø toát hôn Ngaøi neân laømmoät ñieàu gì ñoù ñeå giuùp ñôõ. Bôûi vì oâng laø baïn rieâng cuûa NgaøiReading, moät cöïu Phoù vöông AÁn Ñoä, neân oâng ñöôïc giuùp moïi söïdeã daøng ñeå ñi ñeán ñích, nhöng Ñöùc Ña-lai Laït-ma ñaõ töø choáikhoâng cho pheùp oâng ñi qua bieân giôùi. Trong chuyeán ñi thöù nhìñeán AÁn Ñoä, khi ôû taïi Gyantse (möùc maø oâng coù theå ñeán gaàn bieângiôùi nhaát) oâng nghe coù tieáng oàn aøo huyeân naùo trong saân cuûa toøanhaø böu ñieän. OÂng môùi böôùc ra xem thöû chuyeän gì thì thaáy moätvò laït-ma cöôõi moät con löøa ñang ñi vaøo saân. Vò naøy coù boán laït-ma khaùc tuøy tuøng vaø taát caû nhöõng ngöôøi daân ñòa phöông ôûtrong saân ñeàu bao quanh hoï vaø cuùi chaøo. OÂng Carpenter nhôøngöôøi thoâng dòch hoûi thaêm vaø ñöôïc cho bieát raèng vò laït-ma ñoùlaø vieän tröôûng cuûa moät tu vieän beân kia bieân giôùi Taây Taïng, vaøngaøi ñeán ñaëc bieät laø ñeå noùi chuyeän vôùi OÂng Carpenter.

Vò vieän tröôûng noùi raèng ngaøi raát quan taâm ñeán coâng vieäcmaø chuùng toâi ñang laøm vaø hoûi thaêm toâi. Ngaøi cuõng hoûi thaêmveà Tröôøng Arcane vaø trao oâng hai boù nhang lôùn gôûi cho toâi.Veà sau, oâng Carpenter coù gaëp Töôùng Laden Lha ôû Darjeeling.Vò töôùng naøy laø moät ngöôøi Taây Taïng, ñöôïc giaùo duïc ôû Anhtrong caùc tröôøng coâng laäp vaø ñaïi hoïc, vaø ñaûm nhaän coâng taùctình baùo treân bieân giôùi Taây Taïng. Giôø ñaây oâng ñaõ qua ñôøinhöng hoài ñoù oâng laø ngöôøi raát toát vaø raát gioûi. OÂng Carpenterñaõ keå cho caùc vò Töôùng naøy veà kinh nghieäm cuoäc gaëp gôõ giöõaoâng vaø vò laït-ma ñoù vaø noùi raèng ngaøi laø Vieän tröôûng cuûa moättu vieän Laït Ma giaùo. Vò Töôùng ñaõ hoaøn toaøn phuû nhaän khaûnaêng ñoù; oâng noùi raèng vò Vieän tröôûng laø moät baäc thaùnh raátcao caû, vaø chöa bao giôø coù ai thaáy ngaøi ñi ngang qua bieân giôùiñeå vieáng moät ngöôøi Taây phöông caû. Tuy nhieân, khi oâng Car-penter trôû laïi vaøo naêm sau, thì Töôùng Laden Lha thöøa nhaänraèng oâng ñaõ sai laàm, raèng quaû laø vò Vieän tröôûng ñaõ coù ñeánvieáng oâng Carpenter thöïc.

166

Töï truyeän180

Sau khi vieát cho Chaân sö Taây Taïng khoaûng gaàn moät thaùng,toâi caûm thaáy hoaøn toaøn sôï haõi vaø döùt khoaùt töø choái khoâng laømtheâm baát cöù vieäc gì nöõa. Toâi noùi vôùi Ngaøi raèng ba ñöùa con gaùinhoû chæ coù moät mình toâi troâng nom, raèng neáu toâi bò beänh hayhoùa ñieân (nhö quaù nhieàu nhaø thaàn thoâng coù veû ñaõ bò) thì chuùngseõ phaûi bô vô vaø toâi khoâng daùm lieàu lónh nhö theá. Ngaøi chaápnhaän quyeát ñònh cuûa toâi, nhöng baûo toâi haõy thöû lieân laïc vôùiChaân sö cuûa toâi, töùc laø Ñöùc K.H., vaø thaûo luaän vaán ñeà naøy vôùiNgaøi xem sao. Sau khi suy nghó khoaûng moät tuaàn, toâi môùi quyeátñònh lieân laïc vôùi Chaân sö K.H., vaø thöïc hieän ñieàu naøy baèng moätkyõ thuaät raát xaùc ñònh maø Ngaøi ñaõ daïy toâi. Khi toâi ñöôïc dòptham vaán vôùi Ñöùc K.H. thì Ngaøi vaø toâi ñaõ baøn baïc caën keõ toaønboä vaán ñeà. Ngaøi baûo ñaûm vôùi toâi raèng toâi khoâng heà bò nguyhieåm gì, duø laø veà maët theå chaát hay trí tueä, raèng toâi coù cô hoäilaøm moät coâng vieäc thöïc söï giaù trò. Ngaøi baûo toâi raèng chínhNgaøi, Ngaøi ñaõ ñeà nghò cho toâi giuùp Chaân sö Taây Taïng; raèngNgaøi khoâng chuyeån toâi vaøo ñaïo vieän (nhoùm tinh thaàn) cuûaChaân sö Taây Taïng, maø Ngaøi mong muoán toâi vaãn laøm vieäc trongñaïo vieän cuûa Ngaøi. Vì theá, toâi ñaõ laøm theo yù muoán cuûa ÑöùcK.H. vaø noùi vôùi Chaân sö Taây Taïng raèng toâi seõ laøm vieäc vôùiNgaøi. Roõ raøng toâi ñaõ laø ngöôøi thö kyù cuûa Ngaøi chöù khoâng phaûilaø moät thaønh vieân trong nhoùm cuûa Ngaøi. Ngaøi khoâng bao giôøcan thieäp vaøo coâng vieäc rieâng hay cuoäc reøn luyeän cuûa caù nhaântoâi. Vaøo muøa xuaân naêm 1920 toâi ñaõ böôùc vaøo moät khoaûng thôøigian raát haïnh phuùc ñöôïc coäng taùc vôùi Ngaøi, trong khi vaãn laømvieäc vôùi tö caùch laø moät cao ñoà trong ñaïo vieän cuûa Chaân sö toâi.

Keå töø ñoù, toâi ñaõ vieát nhieàu saùch cho Chaân sö Taây Taïng.Khoâng laâu khi vieát xong maáy chöông ñaàu cuûa quyeån “Ñieåmñaïo, trong Nhaân loaïi vaø Thaùi döông heä” toâi ñaõ ñöa cho oângB. P. Wadia xem baûn thaûo. OÂng raát phaán khôûi vaø noùi vôùi toâiraèng oâng seõ cho xuaát baûn baát cöù ñieàu gì “ñeán töø nguoàn ñoù”vaø oâng ñaõ cho in maáy chöông naøy trong baùo “Nhaø Thaàntrieát”, xuaát baûn ôû Adyar, AÁn Ñoä. Sau ñoù, tính ganh tî thoâng

167

Töï truyeän 181

thöôøng cuûa giôùi Thaàn Trieát vaø thaùi ñoä baûo thuû noåi leân, vaøkhoâng coøn gì ñöôïc in theâm nöõa.

Buùt phaùp cuûa Chaân sö Taây Taïng ñaõ caûi thieän qua nhieàunaêm. Luùc ñaàu, tieáng Anh Ngaøi ñoïc cho toâi raát dôû vaø khoângtroâi chaûy, nhöng Ngaøi vaø toâi ñaõ tìm caùch theå hieän moät loái vieátvaø trình baøy theá naøo cho thích hôïp vôùi caùc chaân lyù chính ñaïimaø Ngaøi coù phaän söï toû loä, coøn toâi vaø choàng toâi thì coù boånphaän trình baøy cho coâng chuùng.

Trong nhöõng ngaøy ñaàu vieát saùch cho Chaân sö Taây Taïng, toâiñaõ phaûi vieát vaøo nhöõng giôø nhaát ñònh, vaø ñoù laø loái vieát aùm taûñích xaùc, roõ raøng, suùc tích. Toâi ñöôïc ñoïc cho vieát töøng chöõ,chaúng khaùc gì toâi ñaõ nghe moät tieáng noùi roõ raøng. Cho neân, coùtheå noùi toâi ñaõ baét ñaàu baèng kyõ thuaät thaàn nhó; tuy nhieân, chaúngbao laâu khi trí tueä cuûa Ngaøi vaø toâi ñaõ hoøa hôïp, toâi thaáy thaànnhó khoâng coøn caàn thieát, vaø neáu toâi taäp trung ñuùng möùc vaøhoaøn toaøn chuù yù thì toâi coù theå ghi nhaän vaø vieát ra caùc tö töôûngcuûa Chaân sö Taây Taïng (caùc yù töôûng Ngaøi phaùt bieåu ñaõ ñöôïcminh ñònh caån thaän) khi Ngaøi ñöa chuùng vaøo trí toâi. Muoán theá,toâi phaûi ñaït vaø giöõ ñöôïc moät möùc chuù taâm raát cao. Noù gaàngioáng nhö moät moân sinh haønh thieàn gioûi coù theå giöõ ñieåm taäptrung tinh thaàn cuûa mình ôû caáp cao nhaát. Trong nhöõng giaiñoaïn ñaàu, coâng vieäc naøy coù theå raát khoù nhoïc, vì coù leõ haønh giaûphaûi coá gaéng quaù söùc ñeå laøm cho toát, tuy nhieân, veà sau noù trôûneân deã daøng vaø keát quaû laø söï saùng toû trong tö töôûng, vaø moätsöùc kích thích mang laïi hieäu quaû toát ñeïp roõ reät nôi theå xaùc.

Ngaøy nay, do keát quaû hai möôi baûy naêm laøm vieäc vôùiChaân sö Taây Taïng, toâi coù theå baét lieân laïc thaàn giao caùchcaûm vôùi Ngaøi khoâng chuùt khoù khaên. Trong suoát thôøi gianñoù, toâi vaãn coù theå giöõ ñöôïc söï toaøn veïn trí tueä cuûa chínhmình, vaø luoân luoân toâi coù theå tranh luaän vôùi Ngaøi neáu khinaøo toâi thaáy raèng döôøng nhö — vôùi tö caùch laø moät ngöôøiTaây phöông — coù leõ toâi bieát roõ hôn Ngaøi veà caùc ñieåm ñaõtrình baøy. Sau khi ñaõ tranh luaän vôùi Ngaøi theo moät chieàu

168

Töï truyeän182

höôùng naøo ñoù, toâi luoân vieát ra vaên baûn nhö yù Ngaøi muoán, duøraèng Ngaøi cuõng thöôøng thay ñoåi phaàn naøo nhöõng ñieàu trìnhbaøy sau khi thaûo luaän vôùi toâi. Duø theá naøo, neáu Ngaøi khoângthay ñoåi quan ñieåm vaø ngoân töø cuûa Ngaøi thì toâi khoâng heàthay ñoåi nhöõng gì Ngaøi ñaõ noùi.

Xeùt cho cuøng, nhöõng quyeån saùch naøy laø cuûa Ngaøi, chöùkhoâng phaûi cuûa toâi, vaø trong cô baûn laø traùch nhieäm cuûaNgaøi. Ngaøi khoâng heà cho pheùp toâi laøm sai vaø xem xeùt baûnthaûo cuoái cuøng raát kyõ löôõng. Vaán ñeà khoâng chæ laø toâi vieát ranhöõng ñieàu Ngaøi ñoïc, ñaùnh maùy, roài trình laïi cho Ngaøi xem.Vaán ñeà chính laø Ngaøi ñaõ giaùm saùt baûn thaûo cuoái cuøng raátcaån thaän. Toâi coá yù neâu leân vaán ñeà naøy, bôûi vì coù moät soángöôøi, khi Chaân sö Taây Taïng noùi nhöõng gì maø caù nhaân hoïkhoâng ñoàng yù, hoï thöôøng cho raèng nhöõng ñieåm maø hoï khoângñoàng yù ñoù laø do toâi ñaõ theâm thaét vaøo. Khoâng bao giôø coùchuyeän theâm thaét nhö vaäy; toâi xin laëp laïi raèng cho duø toâikhoâng luoân luoân ñoàng yù hay hieåu ñöôïc, nhöng toâi ñaõ choxuaát baûn ñuùng y nhöõng ñieàu maø Chaân sö Taây Taïng ñaõ noùi.Toâi muoán nhaán maïnh ñieåm naøy.

Cuõng coù vaøi moân sinh, khi caù nhaân hoï khoâng hieåu ñöôïcyù cuûa Chaân sö Taây Taïng muoán noùi gì, thì hoï baûo raèngnhöõng ñieåm goïi laø mô hoà ñoù voán do toâi ñaõ vieát ra sai vôùinhöõng ñieàu Ngaøi noùi. Trong saùch cuûa Ngaøi coù moät soá choãkhoâng roõ nghóa nhö theá, vaø sôû dó coù laø do Ngaøi khoâng theånoùi roõ hôn, bôûi caùc haïn cheá cuûa ñoäc giaû, vaø cuõng bôûi khoùtìm nhöõng töø ñeå bieåu ñaït caùc chaân lyù môùi meû hôn vaø caùcnhaän thöùc tröïc giaùc maø vaãn coøn treân taàm phaùt trieån taâmthöùc cuûa con ngöôøi.

Caùc vò Huaán sö coù traùch nhieäm ñöa ra nhöõng chaân lyùmôùi caàn thieát cho nhaân loaïi, xem caùc saùch maø Chaân sö TaâyTaïng ñaõ cho vieát ra laø raát quan troïng. Trong ñoù cuõng coù ñöara caùc giaùo huaán môùi veà vieäc huaán luyeän tinh thaàn vaø chuaånbò cho nhöõng ngöôøi chí nguyeän böôùc vaøo Ñöôøng Ñaïo. Caùc

169

Töï truyeän 183

phöông phaùp vaø kyõ thuaät ñang ñöôïc thay ñoåi raát nhieàu vaø vìtheá maø Chaân sö Taây Taïng ñaõ ñaëc bieät caån thaän ñeå chaécraèng toâi khoâng phaïm sai laàm.

Vaøo giai ñoaïn thöù nhì cuûa Theá Chieán, baét ñaàu töø naêm 1939,nhieàu nhaø hoaït ñoäng hoøa bình, vaø nhöõng ngöôøi tuy coù haûo yùnhöng thieáu suy nghó trong soá sinh vieân Tröôøng Arcane vaøtrong coâng chuùng, maø chuùng toâi coù theå tieáp xuùc, hoï coù quannieäm raèng toâi ñaõ vieát caùc taäp saùch vaø baøi vôû uûng hoä Lieân HieäpQuoác vaø söï caàn thieát phaûi ñaùnh baïi phe Truïc, vaø hoï noùi raèngChaân sö Taây Taïng khoâng chòu traùch nhieäm cho quan ñieåmchoáng Quoác Xaõ trong caùc baøi vieát ñoù. Ñieàu naøy cuõng laïi laøkhoâng ñuùng. Nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng hoøa bình ñaõ ñöùng treânquan ñieåm chính thoáng vaø thieáu thöïc teá raèng bôûi vì Thöôïng Ñeálaø baùc aùi cho neân Ngaøi khoâng theå coù thaùi ñoä choáng Ñöùc haychoáng Nhaät. Bôûi vì Thöôïng Ñeá laø baùc aùi neân Ngaøi — cuõng nhöÑaïi Ñoaøn Chöôûng Giaùo (Ñ.Ñ.C.G) laøm vieäc döôùi söï laõnh ñaïocuûa Ñöùc Christ — khoâng coù choïn löïa naøo khaùc hôn laø maïnh meõñöùng veà phía nhöõng ngöôøi ñang tìm caùch giaûi thoaùt nhaân loaïira khoûi tình traïng noâ leä, taøn aùc, gaây haán vaø sa ñoïa. Lôøi cuûa ÑöùcChrist chöa bao giôø ñuùng nhö vaäy, “Keû naøo khoâng cuøng vôùi tatöùc laø choáng laïi Ta.” Trong caùc baøi vieát cuûa Ngaøi thôøi ñoù, Chaânsö Taây Taïng ñaõ coù laäp tröôøng maïnh meõ, vöõng vaøng, vaø ñeán nay(1945) cöù xeùt theo nhöõng toäi aùc, taøn nhaãn khoâng keå xieát vaø caùcsaùch löôïc troùi buoäc, noâ leä con ngöôøi cuûa caùc nöôùc phe Truïc, thìvò theá cuûa Ngaøi ñaõ toû ra laø ñuùng.

Baáy giôø, tình traïng ôû Krotona ngaøy caøng trôû neân nghieâmtroïng hôn. Vôùi tö caùch laø ñaïi dieän cuûa Baø Besant, oâng Wadiañaõ ñeán Krotona, khôi leân vaán ñeà khoù khaên, vaø chuùng toâi ñaõhôïp taùc vôùi oâng ñeå coá heát söùc mình ñöa Hoäi Thaàn Trieát trôûlaïi ñoäng löïc nguyeân thuûy cuûa noù laø tình huynh ñeä ñaïi ñoàng.Chuùng toâi ñaõ coäng taùc, bôûi vì luùc ñoù oâng Wadia toû ra ñuùngñaén, chaân thaønh vaø thöïc loøng quan taâm ñeán Hoäi. Söï chia reõtrong Hoäi ngaøy moät lôùn, vaø ñöôøng phaân caùch caøng theâm roäng

170

Töï truyeän184

giöõa nhöõng ngöôøi theo quan ñieåm daân chuû vaø nhöõng ngöôøi ñaïidieän cho thaåm quyeàn tinh thaàn, cho quyeàn kieåm soaùt hoaøntoaøn Hoäi Thaàn Trieát bôûi Boä phaän Bí giaùo.

Caùc ñieàu leä cuûa Hoäi Thaàn Trieát döïa vaøo tính ñoäc laäp cuûacaùc phaân boä trong caùc xöù boä, nhöng vaøo thôøi gian FosterBailey vaø toâi laøm vieäc thì toaøn boä vaán ñeà ñaõ bò thay ñoåitrong neàn taûng. Nhöõng ngöôøi coù chöùc vuï trong baát cöù phaânboä naøo cuõng laø thaønh vieân cuûa Boä phaän Bí giaùo, vaø thoângqua hoï Baø Besant vaø caùc caáp laõnh ñaïo ôû Adyar ñaõ kieåm soaùtmoïi phaân boä vaø xöù boä. Neáu khoâng chaáp nhaän yù kieán cuûathaønh vieân Bí giaùo trong caùc phaân boä thì ngöôøi ta seõ bò baáttín nhieäm vaø haàu nhö caù nhaân naøy khoâng theå naøo laøm vieäctrong ñoù ñöôïc. Caùc taïp chí ôû caùc xöù boä vaø taïp chí quoác teá, tôø“Nhaø Thaàn Trieát” bò choaùn bôûi caùc cuoäc tranh caõi caù nhaân.Caùc baøi baùo ñöôïc duøng ñeå coâng kích hay beânh vöïc moät caùnhaân naøo ñoù. Moät giai ñoaïn xu höôùng thaàn thoâng maïnh meõñaõ lan khaép Hoäi do nhöõng lôøi tuyeân boá veà thaàn thoâng cuûaOÂng Leadbeater vaø vieäc oâng chi phoái Baø Besant quaù möùcbình thöôøng. Haäu quaû vuï tai tieáng cuûa oâng Leadbeater vaãncoøn gaây nhieàu baøn taùn. Nhöõng lôøi tuyeân boá cuûa Baø Besantveà Krishnamurti laøm cho Hoäi bò chia reõ naëng neà. Caùc meänhleänh ñöa ra töø Adyar, döïa treân nhöõng ñieàu maø ngöôøi tatuyeân boá laø caùc meänh leänh cuûa moät vò Chaân sö gôûi choNgoaïi tröôûng Bí giaùo, noùi raèng moïi hoäi vieân Hoäi Thaàn Trieátphaûi giuùp vaøo moät hay caû ba loaïi coâng vieäc — Coâng taùc TamÑieåm, Coâng taùc Phuïng söï vaø moät phong traøo giaùo duïc. Neáukhoâng laøm theá thì ngöôøi hoäi vieân seõ bò xem laø khoâng trungthaønh, khoâng quan taâm ñeán nhöõng lôøi yeâu caàu cuûa caùc Chaânsö, vaø laø moät nhaø Thaàn Trieát xaáu.

Nhöõng cuoán saùch cuûa oâng Leadbeater xuaát baûn ôû Adyarcoù nhöõng nguï yù veà thaàn thoâng, khoâng theå kieåm chöùng ñöôïc vaømang aâm ñieäu caûm tính maïnh meõ. Moät trong nhöõng taùc phaåmchính cuûa oâng, Con Ngöôøi: Töø ñaâu ñeán, caùch naøo vaø seõ veà ñaâu

171

Töï truyeän 185

(Man: Whence, How and Whither), laø moät cuoán saùch chöùng toûcho toâi thaáy tính chaát khoâng ñaùng tin caäy trong cô baûn cuûanhöõng gì oâng vieát. Ñoù laø moät cuoán saùch phaùc hoïa veà töông laivaø coâng vieäc cuûa Ñ.Ñ.C.G. trong töông lai. Ñieàu laï luøng laømtoâi chuù yù laø phaàn ñoâng nhöõng ngöôøi ñöôïc ñònh ñaët vaøo caùcchöùc vuï cao trong Ñ.Ñ.C.G. vaø trong neàn vaên minh saép ñeántaát caû ñeàu laø nhöõng ngöôøi baïn cuûa caù nhaân oâng Leadbeater.Toâi coù bieát moät soá trong nhöõng ngöôøi naøy — hoï laø nhöõngngöôøi toát, ñaùng troïng, nhöng taàm thöôøng, khoâng coù ai thoângminh phi thöôøng vaø haàu heát hoï khoâng coù gì quan troïng. Toâiñaõ ñi khaù nhieàu nôi vaø ñaõ gaëp khaù nhieàu ngöôøi maø toâi bieát laøhoï phuïng söï theá giôùi höõu hieäu hôn, phuïc vuï Ñöùc Christ moätcaùch thoâng minh hôn, vaø bieåu döông tình huynh ñeä moät caùchñuùng thaät hôn, neân maét toâi ñaõ môû ra thaáy ñöôïïc tính caùch voâduïng vaø voâ ích cuûa nhöõng baøi vieát ñoù.

Do taát caû nhöõng nguyeân nhaân naøy maø nhieàu ngöôøi ñaõ rôøiHoäi Thaàn Trieát vôùi noãi loøng hoang mang, chaùn naûn. Toâi vaãnthöôøng baên khoaên töï hoûi vaän meänh cuûa Hoäi T.T. seõ ra sao neáuhoï coù can ñaûm ôû laïi, neáu hoï ñaõ töø choái khoâng ñeå bò khai tröø,vaø neáu hoï ñaõ chieán ñaáu cho caùi cô baûn tinh thaàn cuûa phongtraøo naøy. Nhöng hoï ñaõ khoâng laøm theá vaø moät soá ñoâng nhöõngngöôøi xöùng ñaùng ñaõ ra ñi, caûm thaáy raèng ôû ñoù hoï bò ngaên trôû,boù buoäc, khoâng theå laøm vieäc ñöôïïc. Phaàn caù nhaân toâi khoângbao giôø töø boû Hoäi, vaø chæ coù maáy naêm gaàn ñaây laø toâi thoâi ñoùngtieàn nieâm lieãm. Toâi vieát hôi daøi veà vaán ñeà naøy bôûi vì chínhtình theá hay boái caûnh ñoù ñaõ khieán caàn phaûi coù nhöõng thayñoåi, vaø töø ñoù môùi hình thaønh coâng vieäc cuûa chuùng toâi tronghai möôi naêm keá tieáp.

Caùc ñeä töû cuûa taát caû caùc Chaân sö ñang coù maët khaép nôitreân theá giôùi, hoï laøm vieäc theo nhieàu ñöôøng höôùng ñeå ñöanhaân loaïi böôùc vaøo aùnh saùng, vaø ñeå laøm cho Thieân giôùi trôûthaønh hieän thöïc ôû theá gian. Hoäi Thaàn Trieát coù thaùi ñoä xemmình laø vaän haø duy nhaát vaø töø choái, khoâng nhìn nhaän caùc

172

Töï truyeän186

ñoaøn nhoùm vaø toå chöùc khaùc nhö laø nhöõng thaønh phaàn quantroïng nhö hoï, cuõng caàn thieát ñeå hôïp neân Phong traøo ThaànTrieát (chöù khoâng phaûi Hoäi Thaàn Trieát) treân theá giôùi. Haàunhö chính vì thaùi ñoä ñoù maø Hoäi ñaõ bò maát ñi söï kính troïng.Giôø ñaây döôøng nhö ñaõ khaù treã ñeå Hoäi Thaàn Trieát thay ñoåithaùi ñoä, ra khoûi tình traïng chia reõ, coâ laäp, ñeå trôû neân moätthaønh phaàn cuûa Phong traøo Thaàn Trieát roäng lôùn vaø hieänñang lan truyeàn khaép theá giôùi. Phong traøo naøy khoâng chæphaùt bieåu thoâng qua caùc ñoaøn theå huyeàn bí, noäi moân, maø coønthoâng qua caùc lieân ñoaøn lao ñoäng, thoâng qua caùc keá hoaïchhôïp nhaát theá giôùi vaø khoâi phuïc sau chieán tranh, thoâng quataàm nhìn môùi meû treân chính tröôøng, vaø thoâng qua söï nhaänthöùc ñöôïc caùc nhu caàu cuûa nhaân loaïi ôû khaép nôi. Söï suy ñoàicuûa ñoäng löïc toát ñeïp ban ñaàu aáy ñaõ laøm ñau loøng chuùng toâilaø nhöõng ngöôøi yeâu meán caùc nguyeân taéc vaø chaân lyù maø luùcban sô giaùo lyù Thaàn Trieát ñaõ töôïng tröng.

Xin ñöøng hieåu laàm, vì phong traøo phaùt khôûi do HelenaPetrovna Blavatsky voán ñaõ laø moät thaønh phaàn caàn thieáttrong moät keá hoaïch cuûa Ñ.Ñ.C.G.. Qua caùc thôøi ñaïi, luoânluoân ñaõ coù nhöõng Hoäi Thaàn Trieát — teân cuûa phong traøo naøykhoâng phaûi laø môùi coù — nhöng H.P.B. ñaõ roïi aùnh saùng vaøoñoù, ñem ra coâng boá, laøm phaùt leân moät giai ñieäu môùi, ñöamoät ñoaøn nhoùm phaàn naøo bí maät vaø bò laõng queân ñi vaøo choãcoâng khai, khieán cho coâng chuùng ôû khaép nôi coù theå ñaùp öùngñöôïc vôùi giaùo huaán coå xöa naøy. Theá giôùi mang ôn raát nhieàunôi baø Besant vì baø ñaõ laøm cho caùc giaùo lyù caên baûn tronggiaùo huaán cuûa Hoäi T.T. coù theå hieåu ñöôïc vaø ñeán ñöôïc ñaïi ñasoá quaàn chuùng trong moïi nöôùc, moät moùn nôï khoâng bao giôøñeàn ñaùp ñöôïc. Tuyeät nhieân khoâng coù lyù do gì maø chuùng talaïi boû qua caùi coâng trình lôùn lao, tuyeät dieäu maø baø ñaõ laømcho caùc Chaân sö vaø cho nhaân loaïi. Nhöõng ai trong naêm naêmqua ñaõ thoâ baïo coâng kích baø, thì ñoái vôùi toâi döôøng nhö chaúngquan troïng gì hôn chaâu chaáu choáng xe caû.

Töï truyeän 187

Vaøo naêm 1920, tình hình trong Hoäi ñeán möùc caêng thaúngnhaát. Moái chia reõ ngaøy caøng roäng lôùn giöõa nhöõng ngöôøi theothaåm quyeàn cuûa Boä phaän Bí giaùo vaø nhöõng ngöôøi coù tinh thaàndaân chuû hôn trong Hoäi T.T.. ÔÛ Myõ, OÂng Warrington vaø caùc vòtröôûng Boä phaän Bí giaùo ôû caùc nôi ñaïi dieän cho moät nhoùm, coøntröôûng nhoùm kia luùc ñoù laø Foster Bailey vaø B. P.Wadia. Tìnhhình naøy ñang lan roäng khi cuoäc hoäi nghò ñöôïc nhieàu ngöôøibieát ñaõ dieãn ra ôû Chicago vaøo muøa heø naêm 1920. Toâi chöa baogiôø döï moät cuoäc hoäi nghò nhö theá trong ñôøi toâi, vaø noùi raèngtoâi ñaõ baøng hoaøng thaát voïng, chaùn ngaùn vaø böùc xuùc, thì cuõngcoøn ít. Hoïp nhau laïi laø moät nhoùm ngöôøi nam, nöõ töø khaép nôitreân nöôùc Myõ, hoï ñöôïc xem laø quan taâm ñeán giaùo huaán vaøñang truyeàn baù tình huynh ñeä. Nhöõng thuø gheùt vaø hieàm khích,söï ñoá kî caù nhaân vaø caùc thuû ñoaïn chính trò gaây söõng sôø kinhngaïc, ñeán ñoãi toâi quyeát trong ñôøi naøy khoâng bao giôø tham döïmoät cuoäc hoäi nghò Thaàn Trieát naøo khaùc. Keà caän OÂngWarrington, chuùng toâi laø nhöõng vieân chöùc cao caáp cuûa HoäiT.T., nhöng chuùng toâi chæ laø moät thieåu soá ít oûi. Ngay töø ñaàucuoäc hoäi nghò, Boä phaän Bí giaùo ñaõ toû ra thaéng theá, vaø nhöõngngöôøi ñaïi dieän cho daân chuû ñaõ bò soá ñoâng vöôït troäi, vaø do ñoùñaõ bò thaát baïi thaûm haïi.

ÔÛ phía chuû tröông quyeàn löïïc cuõng coù nhöõng nhaø ThaànTrieát caûm thaáy buoàn raàu cay ñaéng. Hoï bò Boä phaän Bí giaùo chiphoái nhöng caûm thaáy baát bình tröôùc nhöõng phöông phaùp ñöôïcñem ra söû duïng. Trong soá ñoù coù nhieàu ngöôøi ñaõ heát söùc baøy toûtinh thaàn thaân höõu cuûa caù nhaân hoï ñoái vôùi chuùng toâi. Ñeáncuoái cuoäc hoäi, moät soá ngöôøi ñaõ tin chaéc vaøo söï ñuùng ñaén cuûavò theá chuùng toâi vaø ñaõ noùi vôùi chuùng toâi nhö vaäy. Coù nhöõngngöôøi khaùc ñaõ ñeán döï hoäi vôùi trí tueä côûi môû, ñaõ quan taâm vaøuûng hoä chuùng toâi. Tuy nhieân, duø vaäy chuùng toâi ñaõ hoaøn toaønthua cuoäc vaø Boä phaän Bí giaùo ñaõ chieán thaéng veû vang. Chuùngtoâi khoâng coøn caùch naøo khaùc hôn laø trôû laïi Krotona vaø roátcuoäc tình theá ñaõ ñi ñeán choã OÂng Warrington bò buoäc phaûi töø

173

174

Töï truyeän188

chöùc chuû tòch Hoäi Thaàn Trieát ôû Myõ, duø raèng vaãn coøn giöõ ñòavò cuûa mình trong Boä phaän Bí giaùo. Ngöôøi keá nhieäm oâng laøOÂng Rogers ñaõ saâu saéc choáng ñoái chuùng toâi, vaø söï choáng ñoáicuûa oâng coù tính caù nhaân hôn OÂng Warrington raát nhieàu. OÂngWarrington bieát raèng chuùng toâi chaân thaønh, neân maëc duø coùnhöõng khaùc bieät yù kieán trong toå chöùc, vaãn coù tình thaân meángiöõa OÂng, Foster vaø toâi. OÂng Rogers thì keùm khaû naêng hôn,vaø oâng ñaõ loaïi chuùng toâi ngay khi oâng baét ñaàu naém quyeàn.Theá laø chaám döùt thôøi gian chuùng toâi ôû Krotona vaø noã löïc thöïcsöï cuûa chuùng toâi ñeå phuïc vuï cho Hoäi Thaàn Trieát.

Töï truyeän 189

CHÖÔNG V

Chöông naøy cho thaáy moät söï hoaøn toaøn phaân caùch giöõatheá giôùi maø toâi ñaõ soáng tröôùc ñaây vaø theá giôùi maø hieän toâiñang soáng (1947). Baét ñaàu moät chu kyø hoaøn toaøn môùi. Töøtröôùc ñeán giôø toâi chæ laø Alice Bailey, ngöôøi coù ñòa vò xaõ hoäi,laøm meï vaø phuïc vuï giaùo hoäi; thì giôø cuûa toâi laø cuûa rieâng toâi;khoâng ai bieát ñieàu gì veà toâi; toâi ñaõ coù theå saép ñaët coâng vieächaêøng ngaøy cuûa toâi sao cho phuø hôïp vôùi mình, ngoaïi tröø nhöõnggì lieân quan ñeán caùc con; khoâng coù ai yeâu caàu heïn gaëp; khoângcoù baûn in thöû naøo caàn phaûi ñoïc; khoâng coù gì caàn dieãn thuyeátcho coâng chuùng; vaø nhaát laø khoâng phaûi chuù yù ñeán coâng vieäcbaát taän laø nhaän thö vaø vieát thö. Toâi khoâng hieåu coâng chuùng coùchuùt yù nieäm naøo veà löôïng thö töø maø toâi vöøa nhaän vaø ñoïc chothö kyù vieát thöïc söï nhieàu ñeán ñaâu. Toâi khoâng quaù lôøi khi noùiraèng coù nhöõng naêm toâi ñaõ ñoïc cho thö kyù vieát treân 10.000 böùcthö, vaø coù laàn toâi töï kieåm thôøi gian daønh cho thö töø trongngaøy thì thaáy chæ vieäc caét phong bì tröôùc khi laáy thö ra cuõngphaûi maát boán möôi taùm phuùt. Khi theâm vaøo ñoù laø haøng ngaønböùc thö soaïn saün maø toâi ñaõ kyù, cuøng vôùi nhöõng böùc thö gôûicho caùc nhoùm toaøn quoác (maø toâi khoâng keøm chöõ kyù cuûa caùnhaân toâi) thì quyù ñoäc giaû coù theå hieåu taïi sao moät ngaøy noï toâiñaõ noùi vôùi choàng toâi raèng treân taám moä bia cuûa toâi neân ñeàdoøng chöõ: “Baø ñaõ cheát ngôïp trong giaáy tôø.” Hieän nay, soá thötöø cuûa toâi khoaûng 6.000 moãi naêm, bôûi vì toâi ñang chuyeån raátnhieàu thö cuûa toâi ñeán caùc huynh, tyû naøo coù theå boû theâm thìgiôø, suy tö, cöùu xeùt ñeå giuùp traû lôøi thö cho toâi. Ñoâi khi toâi kyùteân vaøo caùc böùc thö ñoù, ñoâi khi toâi khoâng kyù, vaø veà ñieåm naøytoâi xin ñaëc bieät caùm ôn oâng Victor Fox vaø moät hay hai vò khaùcñaõ vieát nhöõng böùc thö heát söùc hay ñeå toâi gôûi ñi (nhöõng böùcthö ñöôïc ngöôøi ta heát loøng caùm ôn), coøn caùc vò naøy thì khoângnhaän ñöôïc gì cho coâng lao cuûa mình caû. Toâi goïi coâng vieäc naøy

175

176

Töï truyeän190

laø phuïng söï voâ kyû töùc laø vieát moät böùc thö maø mình khoâng kyùteân, ñeå cho ngöôøi khaùc nhaän lôøi caùm ôn.

Quaõng ñôøi naøy cuûa toâi, 1921-1931, töông ñoái khoâng coù gìthuù vò. Toâi thaáy khoù maø ñem vaøo ñoù moät caùi gì nheï nhaøng,hay moät ñieàu gì laøm giaûm ñöôïc tính ñôn ñieäu cuûa nhöõng coângvieäc thöôøng xuyeân laëp ñi laëp laïi maø toâi ñaõ laøm suoát nhöõngnaêm naøy. Caû Foster vaø toâi ñeàu khoâng heà saép ñaët cho mìnhmoät cuoäc soáng nhö theá, vaø chuùng toâi vaãn thöôøng noùi raèng neáunhö chuùng toâi bieát tröôùc töông lai ñoù thì chaéc haún chuùng toâikhoâng bao giôø phaùt khôûi nhöõng vieäc maø chuùng toâi ñaõ laøm.Tröôøng hôïp naøy ñaëc bieät ñuùng vôùi caâu tuïc ngöõ “Phöôùc thaycho keû khuø khôø.”

Sau cuoäc hoäi thöôøng nieân hoaøn toaøn gaây xuùc ñoäng ñoù cuûaHoäi T.T. toå chöùc ôû Chicago, Foster vaø toâi ñaõ trôû laïi Krotona,hoaøn toaøn thaát voïng, tin chaéc raèng Hoäi T.T. ñöôïc ñieàu haønhhoaøn toaøn theo nhöõng ñöôøng huôùng phaøm nhaân, chuù troïngvaøo ñòa vò caù nhaân, vaøo nhöõng söï toân suøng cuûa phaøm nhaân,vaøo nhöõng söï öa thích vaø ñoá kî cuûa phaøm nhaân vaø söï aùp ñaëtcaùc quyeát ñònh cuûa phaøm nhaân vaøo ñaïi khoái tín höõu laø caùcphaøm nhaân. Chuùng toâi chaúng coøn bieát phaûi laøm ñieàu gì haytheo ñöôøng höôùng naøo nöõa. OÂng Warrington ñaõ thoâi chöùc hoäitröôûng vaø keá nhieäm laø oâng L. W. Rogers. Foster vaãn laø thö kyùxöù boä, toâi vaãn laø chuû nhieäm cuûa tôø taïp chí xöù boä vaø laø chuû tòchcuûa hoäi ñoàng quaûn trò Krotona.

Toâi khoâng queân ñöôïc buoåi saùng maø OÂng Rogers nhaäm chöùc,chuùng toâi ñaõ ñeán vaên phoøng oâng toû yù chuùng toâi muoán tieáp tuïcphuïc vuï Hoäi T.T.. OÂng Rogers nhìn chuùng toâi vaø hoûi, “Caùc baïncoù theå nghó ra coù caùch naøo ñeå caùc baïn coù theå höõu ích cho toâikhoâng?” Theá laø, chuùng toâi ôû ñaây, khoâng vieäc laøm, khoâng tieànbaïc, khoâng töông lai, vôùi ba ñöùa treû vaø khoâng bieát chaéc caànphaûi laøm gì. Ngöôøi ta ñaõ vaän ñoäng ñeå truïc xuaát chuùng toâi rakhoûi vuøng Krotona, nhöng Foster ñaõ gôûi ñieän tín cho Baø Besant,baø lieàn deïp boû coá gaéng ñoù. Thaät laø moät vieäc laøm khaù baát coâng.

177

Töï truyeän 191

Thôøi gian naøy heát söùc khoù khaên. Chuùng toâi vaãn chöa keáthoân vaø Foster ñang ôû trong moät chieác leàu treân vuøng ñaátKrotona. Voán laø moät phuï nöõ Anh raát yù töù, thaän troïng, toâi coùmoät baø ôû vôùi toâi ñoùng vai troø giaùm hoä ñeå ngaên ngöøa nhöõng lôøideøm pha nhô baån. Moät trong nhöõng ñieàu maø toâi ñaõ coá gaénglaøm vaø toâi nghó laø ñaõ thaønh coâng laø ñöa huyeàn bí hoïc ra khoûinhöõng ñieàu tai tieáng. Toâi ñaõ coá gaéng laøm cho vai troø cuûa nhaøhuyeàn bí hoïc trôû neân ñaùng kính, vaø ñaõ thaønh coâng ñeán möùckhoâng ngôø. Trong khi toâi chöa keát hoân vaø khi caùc con haõy coønbeù boûng, toâi luoân luoân coù moät ngöôøi baïn lôùn tuoåi hôn soáng vôùitoâi. Sau khi keát hoân thì choàng toâi vaø chính caùc con ñaõ ñuû laø söïbaûo veä. Moät leõ laø toâi khoâng bao giôø ñeå yù ñeán moät ngöôøi ñaønoâng naøo, ngoaïi tröø choàng toâi, Foster Bailey, vaø maët khaùc,khoâng coù ngöôøi phuï nöõ ñaøng hoaøng, töï troïng naøo maø laïi soángtheo caùch khieán caùc con khi lôùn leân chuùng coù theå phieàn traùchmình. Caùch soáng naøy raát toát cho phong traøo huyeàn bí hoïc, bôûivì hieän nay töø huyeàn bí hoïc coù moät nguï yù ñaùng troïng, vaønhieàu ngöôøi xöùng ñaùng ñang hoaøn toaøn saün loøng ñeå cho ngöôøikhaùc thöøa nhaän mình laø caùc moân sinh huyeàn bí hoïc. Toâi caûmthaáy ñaây laø moät trong nhöõng ñieàu maø toâi coù phaän söï giuùpthöïc hieän, vaø toâi khoâng tin raèng coù bao giôø tröôøng tö töôûngnoäi moân laïi rôi vaøo cuøng nhöõng ñieàu tai tieáng nhö ñaõ xaûy ratöø naêm 1850 cho ñeán nay.

Vaãn coøn nhöõng cuoán saùch ñang ñöôïc vieát ra ñeå noùi xaáuH.P.B. vaø Baø Besant, vaø ngöôøi ta töï hoûi khoâng hieåu nhöõngngöôøi vieát saùch hoï hy voïng ñaït ñöôïc ñieàu gì. Toâi coù theå ñoanchaéc raèng theá heä môùi cuûa caùc moân sinh khaûo cöùu chaân lyù seõkhoâng heà quan taâm ñeán chuyeän phaûi, traùi trong ñöùc tính cuûahai vò naøy. Nhöõng chaáp nhaän hay phuû nhaän theá naøy, theá kiaveà moät trong hai vò, seõ khoâng coù gì quan troïng ñoái vôùi giôùitreû. Ñieàu hoï quan taâm chính laø giaùo huaán vaø chaân lyù. Thaùi ñoänaøy thaät laø ñuùng ñaén vaø laønh maïnh. Coù nhöõng taùc giaû ñangboû ra haøng thaùng ñeå böôi moùc nhöõng chuyeän nhô baån vaø ñeå coá

178

Töï truyeän192

gaéng chöùng toû raèng moät ngöôøi naøo ñoù laø quaáy, toâi mong saocaùc taùc giaû ñoù nhaän ra ñöôïc tính caùch daïi doät cuûa nhöõng vieächoï laøm. Hoï khoâng heà chaïm ñöôïc tôùi chaân lyù; hoï khoâng thayñoåi ñöôïc loøng trung thaønh cuûa nhöõng ngöôøi hieåu bieát; hoïkhoâng thay ñoåi ñöôïc khuynh höôùng tieán veà caùc nhaän thöùc noäimoân, vaø hoï khoâng laøm haïi ai hôn laø chính hoï.

Cuoäc soáng trong theá giôùi haäu chieán naøy quaù quan troïngñoái vôùi nhöõng ngöôøi nam, nöõ naøo baän lo noùi xaáu vaø haï beänhöõng ngöôøi ñaõ cheát qua nhieàu thaäp nieân roài. Trong theágiôùi ngaøy nay coù nhieàu vieäc caàn laøm; coù nhöõng chaân lyù caànñöôïc nhaän thöùc vaø coâng boá, chöù khoâng coù choã cho vieäc böôimoùc, ñaët ñieàu vu nhuïc caù nhaân bôûi nhöõng ngöôøi muoánkieám vaøi traêm ñoâ-la töø nhöõng keû thuø gheùt giaùo huaán noäimoân. Ñoù laø moät trong nhöõng lyù do taïi sao toâi vieát töï truyeännaøy. Ñaây laø söï thaät.

Trong nhöõng ngaøy ñaàu toâi vieát caùc saùch naøy, khoâng aitin raèng seõ coù luùc giaùo huaán toâi vöøa baét ñaàu ñöa ra vaø coângvieäc toâi vaø Foster ñaõ hieán mình vaøo, laïi ñi ñeán möùc maø caùcchi nhaùnh cuûa noù ñang ñöôïc quoác teá coâng nhaän, vaø giaùohuaán ñöa ra ñaõ giuùp ích haøng traêm ngaøn ngöôøi. Chuùng toâiñöùng ñôn ñoäc vôùi, coù leõ, moät ít ngöôøi uûng hoä khoâng teân tuoåi,ñoái laïi vôùi moät trong nhöõng caùi goïi laø ñoaøn theå huyeàn moânmaïnh meõ nhaát treân theá giôùi. Chuùng toâi khoâng tieàn baïc vaøtröôùc maét khoâng thaáy coù töông lai. Vaøo ngaøy chuùng toâi ngoàilaïi ñeå nhaän ñònh tình hình thì tieàn baïc chuùng toâi gom laïi chævoûn veïn coù 1 ñoâ-la 85 xu. Luùc ñoù laø cuoái thaùng, ñaõ ñeán kyøtieàn thueâ nhaø, hoùa ñôn thöïc phaåm thaùng roài chöa traû, tieànsöõa, tieàn ñieän, hôi ñoát, hay tieàn nhaø cuõng chöa traû. Vì chuùngtoâi chöa keát hoân neân Foster khoâng coù traùch nhieäm gì veànhöõng moùn nôï naøy, nhöng ngay caû vaøo thôøi gian ñoù anhcuõng chia sôùt taát caû moïi thöù cuøng toâi. Chuùng toâi khoâng coønlaõnh löông cuûa Hoäi T.T., coøn moùn lôïi töùc ít oûi cuûa toâi thìchöa nhaän ñöôïc. Döôøng nhö khoâng coù vieäc gì ñeå toâi laøm caû.

179

Töï truyeän 193

Duø raèng treân khaép theá giôùi toâi ñöôïc bieát ñeán laø moäthuaán sö tham thieàn nhöng caù nhaân toâi, toâi khoâng bao giôø boûthoùi quen caàu nguyeän cuûa mình. Toâi tin raèng nhaø huyeàn bíhoïc chaân chính duøng söï caàu nguyeän vaø tham thieàn thay ñoåinhau tuøy theo nhu caàu, vaø caû hai ñeàu coù taàm quan troïngngang nhau trong cuoäc soáng tinh thaàn. Ñieàu khoù khaên trongsöï caàu nguyeän laø ngöôøi bình thöôøng ñaõ bieán noù hoaøn toaønthaønh moät ñieàu ích kyû vaø laø moät phöông tieän ñeå ñaït ñöôïcnhöõng gì cho caùi ta rieâng reõ. Söï caàu nguyeän chaân chaùnhkhoâng caàu xin ñieàu gì cho caùi ta rieâng reõ, maø luoân luoân ñöôïcduøng bôûi nhöõng ai ñang tìm caùch giuùp ñôõ keû khaùc. Moät soángöôøi thaáy mình quaù cao neân khoâng caàn caàu nguyeän vaø hoïxem tham thieàn laø cao hôn nhieàu vaø thích hôïp hôn vôùi trìnhñoä phaùt trieån cao cuûa hoï. Ñöùc Christ khoâng nhöõng ñaõ caàunguyeän maø coøn daïy chuùng ta Lôøi Caàu nguyeän Thöôïng Ñeá, vaøñieàu ñoù luoân luoân ñuû söùc thuyeát phuïc toâi. Toâi cuõng thaáyraèng tham thieàn laø moät dieãn trình trí tueä nhôø ñoù ngöôøi tacoù theå bieát roõ ñöôïc thieân tính nôi mình vaø yù thöùc ñöôïc coõigiôùi cuûa caùc linh hoàn, hay laø Thieân giôùi. Ñoù laø phöông caùchcuûa ñaàu oùc, cuûa trí tueä vaø heát söùc caàn thieát cho nhöõng ngöôøichöa coù khaû naêng suy tö treân theá giôùi. Caàu nguyeän thì thuoäcbaûn tính tình caûm, thuoäc caùi taâm vaø ñöôïc söû duïng khaép nôiñeå thoûa maõn nhöõng ñieàu öôùc muoán. Nhöõng ngöôøi ñeä töû coùnguyeän voïng tinh thaàn treân theá giôùi neân duøng caû hai phöôngcaùch naøy. Söï Thænh nguyeän laø toång hôïp cuûa caû hai phöôngcaùch, vaø toâi seõ baøn sau.

Duø sao, vaøo luùc coù nhu caàu vaät chaát khaån khieát — moät laànnöõa nhö thöôøng leä — toâi ñaõ gaén boù vôùi söï caàu nguyeän vaø ñeâmñoù toâi ñaõ caàu nguyeän. Saùng hoâm sau, khi ra ñeán haøng ba, toâithaáy soá tieàn caàn thieát ñaõ coù ôû ñoù, vaø trong moät hay hai ngaøysau Foster nhaän ñöôïc moät böùc thö töø oâng Ernest Suffern ñeànghò anh nhaän moät coâng vieäc ôû New York coù lieân quan ñeánHoäi T.T. cuûa thaønh phoá naøy, vôùi löông thaùng 300 ñoâ-la. OÂng

Töï truyeän194

cuõng ñeà nghò mua nhaø cho chuùng toâi ôû moät khu phoá nhoû ngoaïioâ, beân kia soâng Hudson. Foster chaáp nhaän lôøi ñeà nghò vaø ñiñeán New York trong khi ñoù toâi ôû laïi troâng nom con caùi vaøxem moïi vieäc dieãn tieán ra sao.

Soáng cuøng toâi luùc ñoù laø Augusta Craig maø nhöõng ngöôøitrong chuùng toâi hieåu bieát vaø thöông meán baø ñeàu goïi laø“Craigie”. Cöù thænh thoaûng baø laïi ñeán ôû vôùi toâi, trong nhieàunaêm nhö vaäy, vaø toâi cuøng caùc con raát thöông baø. Baø laø moätngöôøi raát ñoäc ñaùo, thöôøng toû ra lanh trí vaø haøi höôùc. Baøkhoâng bao giôø xeùt moät vaán ñeà theo caùch thoâng thöôøng hayphöông dieän thoâng thöôøng. Coù leõ vì baø ñaõ keát hoân boán laàn,coù raát nhieàu kinh nghieäm veà ñaøn oâng vaø söï ñôøi. Baø laø moättrong maáy ngöôøi maø toâi coù theå ñeán ñeå hoûi yù kieán, bôûi vì baøvaø toâi hoaøn toaøn hieåu nhau. Baø coù gioïng noùi ñuøa côït nhöngraát thaám thía vôùi töø “It”, ñeán ñoãi duø chuùng toâi ôû ñaâu thìngöôøi böu taù, ngöôøi baùn söõa vaø ngöôøi baùn kem, neáu chöa coùgia ñình, ñeàu coá quyeán ruõ baø rôøi chuùng toâi. Nhöng baø khoângñoàng yù ngöôøi naøo trong hoï. Baø nhaát ñònh raèng soáng vôùi toâilaø thuù vò roài; baø theo chuùng toâi maõi cho ñeán maáy naêm tröôùckhi maát baø môùi vaøo moät vieän döôõng laõo ôû California, phaànlôùn laø vì, nhö baø ñaõ baûo toâi, baø khoâng coù ích gì cho caùc baø cuïcaû. Tuy nhieân, khi rôøi toâi vaøo naêm treân 70, baø laïi nghó raèngcaùc kinh nghieäm cuûa baø coù theå giuùp ích hoï ñöôïc. Toâi khoângnghó raèng baø thích nhöõng baø cuï khaùc, nhöng baø caûm thaáymình raát höõu ích cho hoï vaø toâi cuõng chaéc nhö vaäy. Baø ñaõluoân luoân raát höõu ích cho toâi.

Roài ñeán cuoái naêm 1920, Foster gôûi thö cho toâi ñeå ñeán vôùianh ôû New York, vaø toâi ñaõ ñeå caùc con ôû laïi vôùi Craigie, bieátraèng chuùng seõ ñöôïc an toaøn, troâng nom vaø yeâu thöông. Toâiñeán New York gaëp Foster vaø anh ñaõ ñöa toâi ñeán moät caên hoäôû Yonkers, khoâng xa nhaø troï nôi anh ñang ôû. Sau ñoù chaúngbao laâu chuùng toâi keát hoân, ñeán Toøa Ñoâ Chính moät saùng noï ñeåxin laøm giaáy keát hoân, nhôø ngöôøi nhaân vieân vaên phoøng Hoân

180

Töï truyeän 195

nhaân chæ cho moät vò giaùo só ñeå laøm hoân leã vaø keát hoân ngay.Chuùng toâi quay laïi lieàn ñeå laøm vieäc buoåi chieàu ôû vaên phoøng,vaø töø ñoù trôû ñi chuùng toâi ñaõ tieáp tuïc trong 26 naêm.

Vieäc keá ñoù laø chuùng toâi phaûi trang bò ñoà ñaïc cho ngoâi nhaømaø oâng Suffern ñaõ mua cho chuùng toâi ôû Ridgefield Park, N.J.,roài sau ñoù Foster veà mieàn Taây ñeå ñoùn caùc con. Toâi ôû laïi chuaånbò moïi thöù saün saøng, treo maøn, saém caùc ñoà duøng trong nhaø —haàu heát oâng Suffern cung caáp — vaø noân nao chôø ñôïi söï trôû laïicuûa choàng toâi vaø ba ñöùa con gaùi. Craigie seõ theo sau chöùkhoâng ñi cuøng hoï.

Toâi khoâng bao giôø queân luùc cha con ñeán nhaø ga Trungöông. Toâi chöa bao giôø thaáy moät ngöôøi meät moûi, nhoïc nhaènhôn Foster Bailey. Caû boán xuaát hieän ôû ñaàu haønh lang, Fosteraüm Ellie, coøn Dorothy vaø Mildred thì baùm vaøo ñuoâi aùo khoaùccuûa anh, vaø vui veû laøm sao khi taát caû chuùng toâi cuøng veà oånñònh trong ngoâi nhaø môùi. Ñoù laø laàn ñaàu tuïi nhoû veà mieànÑoâng. Chuùng chöa bao giôø thaáy tuyeát, ít khi naøo ñöôïc ñi giaøy,vaø ñoái vôùi chuùng thì ñoù gioáng nhö laø moät cuoäc thí nghieäm vaênminh hoùa hoaøn toaøn môùi. Toâi khoâng bieát anh ñaõ xoay xôû nhötheá naøo, vaø toâi nghó raèng ñaây laø ñieàu chöùng toû roõ raøng anh laømoät ngöôøi cha keá toát ñeïp nhö theá naøo ñoái vôùi caùc con. Trongkhi chuùng coøn nhoû, anh ñaõ khoâng bao giôø ñeå cho chuùng caûmthaáy raèng chuùng khoâng phaûi laø con cuûa anh, vaø chuùng ñaõmang ôn anh raát nhieàu. Toâi nghó raèng chuùng vaãn kính yeâuanh, vaø chuùng neân toû loøng hieáu thaûo.

Chu kyø soáng hoaøn toaøn môùi meû naøy coù nghóa laø taát caûchuùng toâi phaûi ñieàu chænh tröôùc nhieàu söï thay ñoåi. Laàn ñaàutieân, khoâng chæ coù aùp löïc naëng neà cuûa coâng vieäc caàn phaûi laømcho moïi ngöôøi vaø cho Chaân sö maø coøn phaûi keát hôïp noù vôùi caùclo laéng cho gia ñình, vôùi söï ñieàu haønh coâng vieäc nhaø, vôùi vieäcdaïy doã con caùi, vaø vieäc tieáp xuùc vôùi coâng chuùng ngaøy moätnhieàu — laø ñieàu toâi thaáy khoù khaên nhaát. Toâi khoâng bao giôøthích sinh hoaït coâng coäng. Toâi khoâng bao giôø thích söï toø moø

181

Töï truyeän196

cuûa coâng chuùng hoaëc vieäc hoï caûm nghó raèng khi moät ngöôøi ñaõvieát saùch vaø dieãn thuyeát treân dieãn ñaøn coâng coäng thì nhaátthieát laø ngöôøi ñoù khoâng coøn coù ñôøi tö nöõa. Döôøng nhö hoï caûmthaáy raèng baát cöù ñieàu gì ngöôøi aáy laøm cuõng laø chuyeän cuûa hoï,raèng ngöôøi aáy phaûi noùi leân nhöõng gì maø hoï muoán noùi vaø baøytoû vôùi hoï nhöõng ñieàu maø hoï nghó laø caàn neân baøy toû.

Toâi coøn nhôù moät ngaøy noï ñaõ noùi vôùi khoaûng 800 thínhgiaû ôû New York raèng taát caû ñeàu coù theå ñaït moät möùc ñoänhaän thöùc tinh thaàn naøo ñoù neáu hoï quan taâm ñuùng möùc,nhöng caàn phaûi coù nhöõng hy sinh nhö toâi ñaõ phaûi hy sinhtrong ñôøi mình. Toâi noùi vôùi hoï raèng toâi ñaõ hoïc caùch uûi quaànaùo cho con,v.v., trong khi ñoïc saùch veà caùc vaán ñeà noäi moânhay tinh thaàn, nhöng khoâng phaûi maø vì theá maø laøm chaùyquaàn aùo. Hoï coù theå laøm chuû tö töôûng, hoïc ñònh trí vaø ñònhhöôùng tinh thaàn trong khi goït khoai taây vaø loät voû ñaäu, bôûi vìñoù laø nhöõng gì maø toâi ñaõ phaûi laøm; bôûi vì toâi khoâng bao giôøtin raèng phaûi hy sinh gia ñình mình vaø lôïi laïc cuûa gia ñìnhcho caùc öôùc voïng tinh thaàn cuûa chính mình. Ñeán cuoái buoåigiaûng, trong thính giaû coù moät ngöôøi phuï nöõ ñöùng leân coângkhai traùch cöù raèng toâi ñaõ daønh thì giôø cho quaù nhieàu ngöôøitrong caùc vaán ñeà taàm thöôøng nhö theá. Toâi ñaùp lôøi baø raèngtoâi khoâng tin raèng söï an vui cuûa gia ñình moãi ngöôøi laø moätvaán ñeà taàm thöôøng, vaø toâi vaãn coøn nhôù vieäc laøm cuûa moät vòphuï nöõ noï, baø laø moät huaán sö vaø dieãn giaû ñöôïc nhieàu ngöôøibieát tieáng, nhöng gia ñình saùu ñöùa con cuûa baø ít khi naøo gaëpmeï, coøn traùch nhieäm saên soùc chuùng thì phoù maëc cho baát cöùngöôøi naøo quan taâm ñeán.

Caù nhaân toâi, toâi khoâng heà ngôïi khen ngöôøi naøo xuùc tieánmoät söï giaùc ngoä tinh thaàn maø gaây toån haïi cho gia ñình haybaïn beø mình. Trong caùc nhoùm huyeàn bí coù raát nhieàu tröôønghôïp naøy. Khi coù ngöôøi ñeán noùi vôùi toâi raèng gia ñình hoï khoângcoù thieän caûm vôùi nguyeän voïng tinh thaàn cuûa hoï, thì toâi hoûi hoïnhöõng caâu nhö sau, — “Baïn coù ñeå caùc saùch vôû beà boän ôû khaép

182

Töï truyeän 197

nôi laøm phieàn loøng moïi ngöôøi? Baïn coù yeâu caàu trong nhaø phaûihoaøn toaøn yeân laëng khi baïn tham thieàn buoåi saùng khoâng?Baïn coù ñeå cho hoï phaûi töï lo buoåi aên toái khoâng, trong khi baïnñi döï hoäi?” Ñaây chính laø choã maø caùc moân sinh huyeàn bí hoïcñaõ haønh xöû sai laàm vaø laøm cho huyeàn bí hoïc mang tai tieángkhoâng hay. Khoâng neân soáng cuoäc ñôøi tinh thaàn maø ñeå chongöôøi khaùc chòu thieät haïi, vaø neáu nhöõng ngöôøi khaùc bò ñaukhoå vì chuùng ta muoán leân Thieân ñöôøng thì thaät laø quaáy laém.

Neáu coù ai treân ñôøi naøy laøm cho toâi chaùn ngaáy, thì ñoù laønhaø huyeàn bí hoïc chæ maùy moùc theo lyù thuyeát. Keá ñeán laønhöõng keû daïi doät töôûng raèng mình ñang giao tieáp vôùi caùcChaân sö vaø ra veû bí maät khi noùi veà nhöõng ñieàu truyeàn ñaïtmaø hoï ñaõ nhaän ñöôïc nôi caùc Ngaøi. Thaùi ñoä cuûa toâi ñoái vôùinhöõng ñieàu truyeàn ñaït ñoù nhö vaày: “Toâi cho raèng ñaây laø lôøiChaân sö noùi; toâi cho raèng ñaây laø giaùo huaán; nhöng haõy duøngtröïc giaùc cuûa baïn; coù leõ ñieàu ñoù khoâng phaûi.” Coù theå moät soángöôøi cho raèng toâi laån traùnh vaán ñeà (nhö con löôn vaäy),nhöng toâi muoán ñeå cho moïi ngöôøi ñöôïc töï do.

Vieäc tieáp xuùc vôùi coâng chuùng töø töø baét ñaàu vaøo naêm 1921ñaõ môû ra moät giai ñoaïn soáng raát khoù khaên trong ñôøi toâi. Toâivaãn luoân luoân caûm thaáy raèng ñaùng ra theo chieâm tinh toâi coùcung nhaät xuaát laø Cöï Giaûi bôûi vì toâi thích aån nuùp, khoâng ñeåcho ai troâng thaáy, vaø trong Kinh Thaùnh coù moät caâu coù veû raátquan troïng ñoái vôùi toâi laø: “boùng maùt cuûa moät taûng ñaù lôùn treânvuøng ñaát khoâ caèn.”

Nhieàu nhaø chieâm tinh gioûi thích laáy soá töû vi cho toâi. Haàuheát hoï ñeàu cho raèng cung nhaät xuaát cuûa toâi laø Maõnh Sö vìcho laø toâi coù tính caù bieät. Chæ coù moät vò cho cung nhaät xuaátcuûa toâi laø Cöï Giaûi vì oâng hieåu vaø thoâng caûm vaán ñeà khoùkhaên cuûa toâi khi tieáp xuùc vôùi coâng chuùng, vaø toâi nghó ñieàuñoù ñaõ khieán oâng giaûi ñoaùn nhö vaäy. Tuy nhieân, toâi tin raèngcung nhaät xuaát cuûa toâi laø Song Ngö. Choàng toâi vaø moät ñöùacon gaùi toâi cuõng thuoäc Song Ngö. Vaø ñaây laø cung cuûa ngöôøi

183

Töï truyeän198

ñoàng töû hay ngöôøi trung gian. Toâi khoâng phaûi laø moät ñoàngtöû, nhöng toâi ñaõ laøm “trung gian” giöõa Ñ.Ñ.C.G. vaø coângchuùng. Xin quí baïn löu yù toâi noùi laø coâng chuùng chöù khoângphaûi caùc nhoùm bí giaùo. Toâi vaãn bieát vaø tin raèng coâng chuùngvoán saün saøng hôn ñeå ñöôïc hieåu bieát ñuùng ñaén veà caùc Chaânsö vaø saün saøng chaáp nhaän caùc dieãn giaûi bình thöôøng vaø laønhmaïnh veà chaân lyù noäi moân hôn laø caùc thaønh vieân cuûa nhöõngnhoùm bí giaùo ôû möùc trung bình.

Caùc con toâi nay ñaõ ñeán tuoåi maø söï troâng nom theå chaátthoâng thöôøng vaãn thöôøng laø moái quan taâm cuûa ngöôøi meï thìñang chuyeån thaønh caùc yeâu caàu veà tình caûm. Chu kyø naøy keùodaøi cho ñeán tuoåi 18, 19 laø giai ñoaïn heát söùc khoù khaên — khoùkhaên cho con caùi maø cuõng cöïc kyø khoù khaên cho caùc baäc chameï. Toâi khoâng hoaøn toaøn chaéc raèng toâi ñaõ phaûn öùng ñuùngñaén hay haønh ñoäng khoân ngoan, vaø coù leõ cuõng nhôø may maénmaø ngaøy nay döôøng nhö caùc con toû ra yeâu meán toâi. Chuùng ñeàutraûi qua thôøi gian tröôûng thaønh moät caùch bình thöôøng hôn toâiraát nhieàu, vì hoài ñoù toâi bò giao phoù cho nhöõng ngöôøi laï, vaø caùcthaày, coâ giaùo, khieán toâi khoù loøng hieåu ñöôïc hoï. Toâi coù moätquan nieäm raát cao veà moái quan heä giöõa cha meï vaø con caùi caànphaûi nhö theá naøo, nhöng chuùng khoâng coù quan nieäm ñoù. Toâichæ laø moät ngöôøi maø chuùng troâng mong ñöôïc söï chaêm soùc,nhöng cuõng laø ngöôøi coù theå ngaên caûn nhöõng gì chuùng muoánlaøm. Toâi ñaõ hoïc hoûi raát nhieàu trong nhöõng naêm ngaén nguûi ñoùvaø thaáy raát coù giaù trò vì toâi ñaõ böôùc vaøo vò theá coù theå giuùpnhöõng baø meï khaùc giaûi quyeát ñöôïc caùc vaán ñeà khoù khaên cuûahoï. Xem xeùt laïi, toâi khoâng thöïc söï nghó raèng caùc con ñaõ gaâynhieàu noãi baát bình cho toâi, bôûi vì toâi thöïc loøng coá gaéng hieåuchuùng, thoâng caûm chuùng, tuy nhieân — xeùt chung heát moïi söï— thì toâi coù phaàn naøo khoâng ñoàng yù vôùi caùc baäc cha meïthöôøng thaáy treân ñaát Myõ naøy vaø caû ôû Anh.

ÔÛ Hoa Kyø, ngöôøi ta dung tuùng vaø deã daõi vôùi con caùi ñeánñoãi chuùng coù raát ít yù thöùc traùch nhieäm vaø tính töï chuû, trong

184

Töï truyeän 199

khi ôû Anh thì kyû luaät vaø caùc meänh leänh, söï giaùm saùt vaøkieåm soaùt cuûa cha meï laïi gaét gao ñeán möùc khieán cho baát kyøñöùa treû naøo cuõng coù theå choáng ñoái. ÔÛ caû hai nöôùc, ñieàu ñoùbieåu loä cuõng cuøng moät caùch — laø choáng ñoái. Theo nhöõng gìtoâi thu thaäp ñöôïc thì ñoái vôùi toâi döôøng nhö ngaøy nay theá heätreû ôû Anh ñang ôû trong tình traïng hoang mang, boái roái veànhöõng gì maø chuùng muoán laøm vaø nhöõng gì maø theá heä treûcaàn neâu tieâu bieåu trong theá giôùi naøy. Trong khi ñoù caùch cöxöû gaây kinh ngaïc cuûa nhöõng ngöôøi lính Myõ khi hoï ñeán ChaâuAÂu vaø nhöõng nôi khaùc ñaõ ñeán möùc laøm toån thöông traàmtroïng uy danh cuûa Hoa Kyø treân theá giôùi. Toâi khoâng traùchnhöõng ngöôøi lính Myõ, toâi chæ traùch cha meï hoï, caùc thaày giaùovaø caùc só quan trong quaân ñoäi cuûa hoï, nhöõng ngöôøi naøykhoâng daïy cho hoï coù yù thöùc veà höôùng soáng ñuùng ñaén, veàtraùch nhieäm vaø tieâu chuaån soáng chaân thöïc. Chaéc chaén ñoùkhoâng hoaøn toaøn laø loãi cuûa nhöõng ngöôøi lính naøy khi maø quaùnhieàu ngöôøi trong hoï ñaõ trôû neân baát trò trong thôøi gianchieán tranh, vaø khi hoï ra nöôùc ngoaøi.

Khi ôû Chaâu AÂu vaø Anh quoác vaøo muøa heø naêm 1946 toâi ñaõnhaän ñöôïc nhöõng baèng chöùng tröïc tieáp töø chính nhöõng ngöôøidaân trong nhieàu nöôùc noùi veà caùch haønh xöû cuûa nhöõng ngöôøilính Myõ naøy, veà haøng chuïc ngaøn ñöùa treû lang thang maø hoï boûlaïi khoâng ai troâng nom, thöøa nhaän, vaø veà haøng traêm, haøngngaøn coâ gaùi maø hoï ñaõ keát hoân roài boû rôi. Toâi thaáy coù ñieàu thuùvò laø ñaõ khaùm phaù ra raèng caùc ñoaøn quaân Da Ñen laïi ñöôïctieáng toát vì ñaõ toû ra töû teá, lòch söï vôùi phuï nöõ, khoâng lôïi duïnghoï tröø khi hoï öng thuaän. Khi ñöa ra nhöõng lôøi chæ trích naøy veànhöõng ngöôøi lính Myõ, maø noù cuõng ñuùng phaàn naøo vôùi caùcquaân ñoaøn Anh coù kyû luaät hôn, ôû Anh quoác toâi ñaõ nhieàu laànthöøa nhaän vôùi nhöõng ai chæ trích lính Myõ raèng, “Taát caû nhöõngñieàu ñoù raát ñuùng, toâi saün saøng tin raèng nhöõng ngöôøi lính Myõñuùng vôùi nhöõng gì baïn noùi, nhöng coøn caùc thieáu nöõ laúng lôngöôøi Anh, Phaùp vaø Haø Lan thì sao, bôûi vì phaûi coù hai ngöôøi

185

Töï truyeän200

môùi baøy troø ñoù ñöôïc.” Duø raèng lính Myõ coù quaù nhieàu tieàn vaøbò caùc só quan cho laø ñaõ “vi phaïm kyû luaät” trong khi thi haønhnhieäm vuï, nhöng caùc coâ gaùi nöôùc ngoaøi cuõng coù traùch nhieäm.Ñieàu ñoù cuõng deã thoâng caûm; khi caùc coâ gaùi ñoùi khaùt vaø thieáuaên ñi vôùi lính Myõ thì noù coù nghóa laø thòt gaø vaø baùnh mì cho giañình hoï. Toâi noùi vaäy khoâng phaûi ñeå baøo chöõa cho hoï maø chænoùi leân söï thaät thoâi.

Toaøn boä vaán ñeà tình duïc vaø moái quan heä khaùc phaùi coù leõlaø moät trong nhöõng vaán ñeà khoù khaên cuûa theá giôùi maø phaûiñöôïc giaûi quyeát trong theá kyû tôùi. Toâi khoâng theå noùi noù seõñöôïc giaûi quyeát nhö theá naøo. Toâi cho raèng ñoù phaàn lôùn seõ laøvaán ñeà giaùo duïc söûa sai vaø ghi khaéc vaøo taâm trí lôùp treû ôû tuoåivò thaønh nieân raèng caùi giaù phaûi traû cho söï laàm loãi laø söï cheát.Toâi coù bieát moät trong nhöõng ngöôøi ñaøn oâng trong saïch nhaát,noùi theo quan ñieåm thanh giaùo nghieâm khaéc, trong ñôøi chöaheà sai phaïm, anh ñaõ noùi vôùi toâi raèng lyù do duy nhaát laø vaøonaêm 19 tuoåi anh ñaõ ñöôïc cha ñöa ñeán vieän baûo taøng y khoacho anh aáy thaáy moät soá haäu quaû cuûa caùc sai laàm tình duïc. Toâikhoâng tin raèng duøng söï sôï haõi laø höõu hieäu ñeå söûa ñoåi caùch cöxöû vaø khuyeát ñieåm, nhöng coù theå raèng caùc baèng chöùng theåchaát cuûa caùc haønh ñoäng sai laàm veà theå chaát, cuõng coù giaù trò.

Toâi khoâng coù yù ñònh baøn nhieàu hôn veà vaán ñeà naøy, nhöng vìnoù coù lieân heä vôùi vaán ñeà maø toâi phaûi lo ñoái phoù khi toâi ôû ngoâi nhaøtaïi Ridgefield Park. Toâi phaûi ñöa con ñeán tröôøng coâng ôû NewJersey. Toâi voán quen vôùi quan nieäm giaùo duïc hoãn hôïp nhöng chædaønh rieâng cho caùc em treû döôùi möôøi tuoåi thoâi. Chính toâi khoângxuaát thaân töø heä thoáng giaùo duïc hoãn hôïp vaø coù leõ toâi khoâng thíchnoù cho caùc treû em gaàn tuoåi vò thaønh nieân, nhöng toâi khoâng coùchoïn löïa naøo khaùc vaø ñaõ phaûi ñoái phoù vôùi vaán ñeà.

Vôùi gia ñình ñaøng hoaøng vaø aûnh höôûng ñuùng ñaén cuûa chameï thì toâi thaáy heä thoáng giaùo duïc hoãn hôïp laø toát nhaát. Toâilaáy laøm buoàn cöôøi tröôùc söï ngaïc nhieân cuûa caùc con khi laàn ñaàuchuùng toâi ñeán Anh vaø khaùm phaù ra caùch nhìn cuûa caùc thieáu

186

187

Töï truyeän 201

nöõ ñoái vôùi caùc thanh nieân ôû Anh nhö theá naøo. Chuùng thaáyraèng ôû Anh caùc thieáu nöõ thöôøng ñaùnh giaù quaù cao caùc thanhnieân, ñaày nhöõng toø moø, thaéc maéc veà tình duïc, vaø khoâng heàbieát chuùt gì veà caùch ñoái xöû vôùi thanh nieân. Trong khi ñoù thì ôûMyõ con gaùi ñöôïc daïy doã chung vôùi con trai haèng ngaøy, cuøngngoài chung lôùp, cuøng aên tröa, cuøng ñi ñeán tröôøng vaø töø tröôøngveà, cuøng chôi ñuøa ôû saân, thì chuùng laïi coù moät thaùi ñoä laønhmaïnh hôn vaø ñuùng ñaén hôn. Toâi hy voïng raèng chaúng bao laâunöõa moïi nöôùc treân theá giôùi ñeàu coù nhöõng heä thoáng giaùo duïchoãn hôïp. Tuy nhieân, ñaèng sau caùc heä thoáng naøy phaûi coù giañình, ñeå boå tuùc vaø caân baèng nhöõng gì maø heä thoáng tröôøng lôùpbò thieáu. Ñieàu thieát yeáu laø phaûi daïy cho con trai vaø con gaùibieát nhöõng söï quan heä ñuùng ñaén vaø caùc traùch nhieäm ñoái vôùinhau, vaø cho chuùng ñöôïc nhieàu töï do trong nhöõng giôùi haïnnhaát ñònh ñeå hieåu bieát laãn nhau — moät söï töï do ñaët caên baûntreân loøng tin caäy.

Theá laø ba ñöùa con gaùi toâi baét ñaàu hoïc tröôøng coâng. Toâi coùtheå noùi laø chuùng khoâng coù gì xuaát saéc. Moãi naêm chuùng ñeàu ñöôïcleân lôùp nhöng toâi khoâng nhôù coù bao giôø chuùng ñöùng ñaàu lôùp hayñöôïc caáp baèng danh döï caû. Toâi khoâng thaáy ñieàu naøy coù aûnhhöôûng gì ñeán chuùng. Caû ba ñeàu saùng daï vaø toû ra laø nhöõng ngöôøicoù trí thoâng minh cao; nhöng chuùng khoâng ñaëc bieät quan taâmñeán söï hoïc. Toâi nhôù coù laàn Dorothy ñöa toâi xem muïc Thö ToaøSoaïn cuûa tôø New York Times, khi noù leân Trung hoïc. Baøi naøybaøn veà heä thoáng giaùo duïc hieän ñaïi vaø neâu leân söï höõu ích cuûa noùñoái vôùi ñaïi khoái quaàn chuùng. Tuy nhieân, baøi baùo laïi tieáp tuïc neâuleân raèng heä thoáng giaùo duïc naøy khoâng coù lôïi cho nhöõng ñöùa treûthoâng minh cao, coù taøi naêng thieân phuù vaø trí saùng taïo. Roài noùnoùi raèng, “Vaø ñoù laø tuïi con, vaø ñoù laø lyù do taïi sao tuïi con khoângñaït haïng cao ôû nhaø tröôøng.” Coù theå laø noù ñuùng, nhöng toâi ñaõcaån thaän khoâng ñeå cho noù bieát nhö theá. Ñieàu khoù khaên trongneàn giaùo duïc hoãn hôïp ñaïi chuùng laø giaùo vieân nhaän nhöõng lôùpquaù ñoâng vaø khoâng ñöùa treû naøo ñöôïc quan taâm ñuùng möùc. Toâi

Töï truyeän202

nhôù moät ngaøy noï ñaõ hoûi Mildred raèng taïi sao noù khoâng laøm baøitaäp veà nhaø, thì noù noùi, “Meï aø, con ñaõ tính raèng vì coù 60 hoïc sinhtrong lôùp con, phaûi ba tuaàn nöõa thì thaày môùi xoay voøng ñeáncon, neân baây giôø con khoûi phaûi laøm gì caû.” Duø sao thì chuùngcuõng hoïc haønh ñaøng hoaøng, qua ñöôïc moïi hoïc kyø vaø ñaõ toátnghieäp moät caùch bình thöôøng nhö theá. Tuy nhieân, chuùng ñoïcraát nhieàu saùch. Chuùng ñaõ thöôøng xuyeân gaëp gôõ nhöõng ngöôøi coùnhieàu ñieåm thuù vò, thöôøng nghe nhöõng cuoäc ñoái thoaïi höùng thuù,vaø nhôø Foster vaø toâi maø chuùng ñöôïc tieáp xuùc vôùi nhieàu ngöôøitreân khaép theá giôùi, do theá chuùng ñöôïc höôûng moät neàn giaùo duïcthöïc söï raát roäng raõi.

Trong suoát thôøi gian ñoù thì Foster laøm thö kyù cho Hieäphoäi T.T. ôû New York — moät toå chöùc ñoäc laäp khoâng chính thöùc— coøn toâi thì naáu aên, may vaù, laøm vieäc nhaø vaø vieát saùch ôûnhaø. Moãi saùng thöù hai, toâi vaø Foster thöôøng daäy luùc 5 giôø vaølaøm coâng vieäc giaët giuõ trong tuaàn keå caû caùc taám traûi giöôøng,bôûi vì thu nhaäp cuûa chuùng toâi raát ít oûi, vaø chæ ñeán khoaûngnaêm ngoaùi toâi môùi baét ñaàu khoûi phaûi laøm moät soá vieäc nhaø.

Baáy giôø Foster toå chöùc UÛy ban 1400 — moät uûy ban nguyeäncoá gaéng ñöa Hoäi T.T. trôû laïi nhöõng nguyeân taéc ban ñaàu. UÛyban naøy laø moät hình aûnh thu nhoû cuûa söï chia reõ chính treântheá giôùi maø ñaõ leân ñeán toät ñænh töø naêm 1939 trong Theá chieán.Ñoù chính yeáu laø söï tranh ñaáu giöõa caùc theá löïc baûo thuû trongHoäi vaø nhöõng söùc maïnh môùi meû, töï do ñang laøm vieäc ñeå khoâiphuïc caùc nguyeân taéc ban ñaàu cuûa Hoäi. Ñoù laø cuoäc tranh ñaáugiöõa moät nhoùm ngöôøi töï toân, choïn löïa vaø ñöùng rieâng bieät, hoïtöï xem laø khoân ngoan hôn vaø thuoäc veà tinh thaàn hôn laø caùchoäi vieân khaùc, vaø nhoùm kia laø nhöõng ngöôøi yeâu thöông huynhñeä, tin vaøo söï tieán boä vaø tính caùch ñaïi ñoàng cuûa chaân lyù. Ñoù laøcuoäc tranh ñaáu giöõa moät boä phaän taùch bieät vaø moät nhoùm baodung. Ñoù khoâng phaûi laø cuoäc ñaáu tranh veà giaùo lyù maø laø söïtranh ñaáu veà nguyeân taéc, vaø Foster ñaõ daønh nhieàu thì giôø ñeåtoå chöùc cuoäc ñaáu tranh.

188

Töï truyeän 203

B. P. Wadia ñaõ trôû laïi töø AÁn Ñoä, vaø luùc ñaàu chuùng toâi ñaõhy voïng raèng oâng seõ giuùp söùc vaøo nhöõng gì maø chuùng toâiñang coá gaéng laøm. Tuy nhieân, chuùng toâi nhaän thaáy raèng oângdöï ñònh, neáu coù theå ñöôïc, ra naém quyeàn Hoäi tröôûng Hoäi T.T.cuûa nöôùc naøy vôùi söï trôï giuùp cuûa Foster vaø UÛy ban 1400.Nhöng Foster khoâng toå chöùc coâng vieäc ñeå ñöa leân caàm quyeànmoät ngöôøi seõ laø ñaïi dieän cho UÛy ban. UÛy ban chæ ñöôïc toåchöùc ñeå trình baøy nhöõng vaán ñeà lieân heä vaø nhöõng nguyeän lyùñang bò laâm nguy cho caùc thaønh vieân cuûa Hoäi T.T. thaáy maøthoâi. Khi Wadia bieát ra ñieàu ñoù, oâng doïa seõ doàn söùc maïnhvaø quan taâm cuûa mình vaøo Hoäi caùc Nhaø T.T. Hôïp nhaát, moättoå chöùc ñoái nghòch vaø raát beø phaùi. Hoï ñaïi dieän cho thaùi ñoäbaûo thuû trong Hoäi T.T. cuøng vôùi moät hay hai nhoùm khaùc, taátcaû ñaïi dieän cho quan ñieåm thaàn hoïc chính thoáng, hoï choraèng H.P.B. ñaõ noùi leân tieáng noùi cuoái cuøng (cuûa chaân lyù),raèng khoâng coøn coù gì caàn phaûi noùi theâm nöõa, vaø neáu khoângai chaáp nhaän caùc dieãn giaûi cuûa hoï veà yù nghóa nhöõng ñieàuH.P.B. ñaõ noùi thì ngöôøi aáy khoâng phaûi laø moät nhaø ThaànTrieát toát. Coù leõ ñoù laø lyù do taïi sao taát caû caùc nhoùm baûo thuûnaøy ñeàu coù raát ít thaønh vieân.

UÛy ban 1400 tieán haønh coâng vieäc. Cuoäc baàu cöû keá tieáp ñaõdieãn ra, caùc hoäi vieân ñaõ noùi leân söï choïn löïa cuûa hoï (hay ñuùnghôn laø Boä phaän Bí giaùo ñaõ aùp ñaët söï choïn löïa cuûa hoï) vaø theálaø coâng vieäc cuûa UÛy ban chaám döùt. Nhö Wadia ñaõ noùi, oâng ñaõdoàn aûnh höôûng cuûa mình vaøo Hoäi caùc Nhaø T.T. Hôïp nhaát, vaøroát cuoäc oâng ñaõ trôû veà AÁn Ñoä, nôi ñoù oâng ñaõ cho ra moät trongnhöõng tôø taïp chí hay nhaát theo ñöôøng höôùng huyeàn bí ñeánnay vaãn coøn. Ñoù laø tôø “Con Ñöôøng Ñaïo cuûa Daân Aryan”, heátsöùc hay. Töø Aryan ôû ñaây khoâng coù lieân quan gì ñeán caùch duøngtöø naøy cuûa Hitler caû. Noù lieân quan ñeán phöông phaùp ñaùnh giaùveà maët tinh thaàn cuûa gioáng daân Aryan vaø caùch tieán ñeán thöïctaïi cuûa nhöõng ngöôøi thuoäc Caên chuûng thöù Naêm (Daân Da Traénghieän nay).

189

Töï truyeän204

Trong khi ñoù, toâi ñaõ môû moät lôùp hoïc Giaùo Lyù Bí Nhieämvaø ñaõ möôùn moät phoøng treân Ñaïi loä Madison ñeå coù choã giaûngdaïy vaø tieáp xuùc vôùi nhöõng ngöôøi coù heïn tröôùc. Lôùp Giaùo Lyù BíNhieäm naøy baét ñaàu môû töø naêm 1921 vaø ñöôïc raát nhieàu ngöôøitham döï. Nhieàu ngöôøi töø caùc hoäi T.T. vaø caùc nhoùm huyeàn bíñaõ ñeán döï ñeàu daën. OÂng Richard Prater, moät cöïu ñoàng söï cuûaW. Q. Judge vaø laø moät moân sinh cuûa H.P.Blavatsky, moät ngaøynoï ñaõ ñeán lôùp cuûa toâi vaø tuaàn sau ñoù oâng ñaõ chuyeån caû lôùpGiaùo Lyù Bí Nhieäm cuûa oâng ñeán cho toâi.

Toâi ñeà caäp ñeán vaán ñeà naøy vì lôïi ích cuûa Hieäp Hoäi caùcNhaø Thaàn Trieát vaø vì lôïi ích cuûa nhöõng ai tuyeân boá raèng giaùolyù Thaàn Trieát ñích thöïc laø truyeàn töø H.P.B. thoâng qua W. Q.Judge. Taát caû giaùo lyù Thaàn Trieát maø toâi bieát ñeàu do caùc baïnrieâng vaø caùc moân sinh cuûa H.P.B. ñaõ daïy toâi, vaø oâng Praterñaõ coâng nhaän ñieàu naøy. Veà sau, oâng ñaõ trao cho toâi caùc giaùohuaán veà Boä phaän Bí giaùo maø H.P.B. ñaõ truyeàn cho oâng. Taøilieäu naøy cuõng gioáng vôùi nhöõng gì toâi ñaõ thaáy khi toâi coøn ôûtrong Boä phaän Bí giaùo, nhöng laàn naøy toâi nhaän taøi lieäu maøkhoâng coù ñieàu kieän raøng buoäc naøo; toâi ñaõ söû duïng chuùng vaøñöôïc töï do söû duïng baát cöù luùc naøo. Nhieàu naêm tröôùc ñaây, khioâng maát, thö vieän Thaàn Trieát cuûa oâng ñöôïc giao cho chuùng toâivôùi taát caû caùc soá baùo Lucifer cuõ vaø taát caû caùc aán baûn cuõ cuûataïp chí Thaàn Trieát, cuøng vôùi caùc baøi vôû noäi moân khaùc maø oângñaõ nhaän töø H.P.B.

Trong caùc giaáy tôø maø oâng trao cho toâi, coù ñoaïn H.P.B. toûyù muoán raèng Boä phaän Bí giaùo neân ñöôïc goïi laø Tröôøng Arcane.Nhöng chöa bao giôø teân naøy ñöôïc duøng, neân toâi quyeát ñònhraèng baø seõ ñöôïc toaïi nguyeän, vaø ñoù laø lyù do taïi sao nhaø tröôøngñöôïc ñaët teân naøy. Toâi cho raèng ñöôïc quen bieát oâng Prater laømoät ñaëc aân vaø may maén raát lôùn.

Moät ngöôøi moân sinh laâu naêm khaùc nöõa cuûa Baø Blavatskyvaø Ñaïi taù Olcott, laø Coâ Sarah Jacobs, ñaõ cho toâi caùc aûnh chuïpnhöõng böùc hình cuûa caùc Chaân sö maø Ñaïi taù Olcott ñaõ cho coâ;

190

Töï truyeän 205

bôûi theá, toâi coù ñöôïc nhieàu hôn laø chæ coù caùi caûm nghó sungsöôùng raèng caùc moân sinh vaø baïn höõu cuûa H. P. Blavatsky ñaõtaùn thaønh nhöõng gì maø toâi ñang baét ñaàu laøm. Toâi ñaõ ñöôïc hoïuûng hoä vaø giuùp ñôõ cho ñeán khi hoï töø traàn. Dó nhieân, khi laànñaàu toâi gaëp caùc vò naøy thì hoï ñeàu ñaõ giaø. Thaùi ñoä cuûa caùc vòlaõnh ñaïo vaø caùc hoäi vieân Thaàn Trieát ñöông thôøi luoân luoân laømcho toâi buoàn cöôøi. Hoï khoâng bao giôø taùn thaønh nhöõng ñieàu toâigiaûng daïy, vaäy maø nhöõng ñieàu toâi giaûng daïy laïi tröïc tieáp ñeántöø caùc moân sinh maø H.P.B. ñích thaân huaán luyeän, vaø haàu nhölaø ñuùng ñaén hôn nhöõng gì ñeán töø nhöõng ngöôøi khoâng heà bieátbaø. Toâi ñeà caäp ñeán vaán ñeà naøy vì lôïi ích cuûa coâng vieäc chungneân toâi muoán moïi ngöôøi nhaän ra nguoàn goác cuûa noù.

Töø lôùp Giaùo Lyù Bí Nhieäm ñaõ naûy sinh ra caùc nhoùm moânsinh treân khaép nöôùc Myõ, hoï nhaän caùc baøi hoïc ñaõ ñöôïc phaùcthaûo maø toâi ñem giaûng trong lôùp ôû Ñaïi loä Madision. Caùc lôùphoïc naøy gia taêng, naûy nôû cho ñeán möùc taïo neân söï choáng ñoáiroõ reät cuûa giôùi Thaàn Trieát, vaø toâi ñaõ ñöôïc Baùc só JacobBonggren caûnh giaùc raèng caùc lôùp naøy ñang bò coâng kích. OÂnglaø moät moân sinh cuõ cuûa H.P.B. vaø caùc baøi vieát cuûa oâng coùñaêng trong caùc taïp chí ñaàu tieân; toâi raát haân haïnh ñöôïc oânguûng hoä trong nhöõng ngaøy thaùng ban ñaàu naøy.

Vaøo naêm 1921 chuùng toâi laäp moät nhoùm tham thieàn nhoûgoàm naêm ngöôøi vaø vôï choàng toâi; chuùng toâi thöôøng nhoùm hoïpvaøo chieàu thöù ba sau giôø laøm vieäc ñeå baøn veà nhöõng vaán ñeà caànthieát, ñeå thaûo luaän veà Keá hoaïch cuûa caùc Chaân sö Minh trieátvaø ñeå tham thieàn moät laùt veà phaän söï cuûa mình trong keáhoaïch ñoù. Nhoùm naøy hoïp nhau lieân tuïc töø muøa heø naêm 1922cho ñeán muøa heø naêm 1923. Trong khi ñoù, toâi vaãn tieáp tuïc vieátsaùch cho Chaân sö Taây Taïng, vaø caùc cuoán “Ñieåm ñaïo trongNhaân loaïi vaø Thaùi döông heä”, “Tham thieàn Huyeàn Moân” vaø“Taâm thöùc cuûa Haït nguyeân töû” ñaõ ñöôïc in ra.

Moïi ngöôøi thöôøng cho raèng khi moät ngöôøi vieát ñöôïc moätquyeån saùch noùi veà vaán ñeà coù tính kyõ thuaät nhö laø tham thieàn

191

Töï truyeän206

thì haún laø ngöôøi aáy phaûi bieát taát caû veà tham thieàn. Toâi baétñaàu nhaän ñöôïc thö töø khaép theá giôùi, ngöôøi ta gôûi ñeán yeâu caàutoâi daïy cho tham thieàn hoaëc giuùp hoï tieáp xuùc vôùi caùc Chaân söMinh trieát. Lôøi yeâu caàu thöù nhì naøy ñaõ luoân luoân laøm toâi buoàncöôøi. Toâi khoâng phaûi laø moät trong nhöõng vò huaán sö noäi moâncho raèng mình bieát chính xaùc nhöõng gì maø Chaân sö muoánñöôïc thöïc hieän, hoaëc coù quyeàn giôùi thieäu nhöõng ngöôøi hieáu kyøhay ngöôøi caâm vôùi caùc Chaân sö. Khoâng theå tieáp xuùc vôùi caùcChaân sö theo caùch ñoù. Caùc Ngaøi khoâng theå laøm moài chonhöõng ngöôøi ñi tìm nhöõng chuyeän ly kyø, cho nhöõng keû nheï daïcaû tin hoaëc thieáu thoâng minh. Caùc Ngaøi chæ coù theå ñöôïc tìmthaáy bôûi nhöõng ngöôøi phuïng söï nhaân loaïi moät caùch voâ tö, vaønhöõng ngöôøi dieãn ñaït chaân lyù moät caùch thoâng minh, chöùkhoâng ai khaùc.

Toâi ñaõ ñöa ra giaùo huaán y nhö noù ñeán vôùi toâi töø Chaânsö Taây Taïng nhöng traùch nhieäm laø ôû Ngaøi. Vôùi tö caùch laømoät vò Chaân sö Minh trieát, Ngaøi bieát nhöõng ñieàu maø toâikhoâng bieát, vaø Ngaøi ñaït tôùi nhöõng ñieån kyù vaø nhöõng chaânlyù maø vaãn coøn phong kín ñoái vôùi toâi. Cho raèng toâi bieát taátcaû nhöõng ñieàu ñöôïc ñöa ra trong caùc cuoán saùch cuûa Ngaøi,thì ñoù laø ñieàu sai laàm. Laø moät ñeä töû ñöôïc thuï huaán, toâi coùtheå hieåu bieát nhieàu hôn ngöôøi ñoäc giaû trung bình, nhöngtoâi khoâng coù ñöôïc kieán thöùc cuûa Chaân sö Taây Taïng. Kieánthöùc cuûa Ngaøi voán raát saâu roäng, neân toâi vaãn cöôøi thaàm khinghe mình ñöôïc moät nhaø Thaàn Trieát choáng ñoái naøo ñoù (maøtoâi bieát teân nhöng khoâng keå ra ñaây) moâ taû nhö laø “ngöôøiñaøn baø kyø dò choõ tai vaøo loã khoùa nghe ngoùng chuyeänShamballa”. Cuõng coøn phaûi laâu laém toâi môùi coù quyeàn ñöôïc“böôùc vaøo nôi maø Thieân yù ñöôïc thaáu hieåu,” vaø chöøng ñoù toâikhoûi caàn loã khoùa naøo caû.

Vaøo muøa heø naêm 1922 toâi ñaõ ñi xa cuøng gia ñình trongba thaùng ñeán Amagansett ôû ñaûo Long Island, vaø toâi nhaänmoãi tuaàn vieát moät böùc thö cho moät nhoùm ñeå hoï ñoïc vaø

192

Töï truyeän 207

nghieân cöùu trong khi chuùng toâi vaéng maët. Trong nhieàu tröôønghôïp böùc thö naøy coù veû thích hôïp ñeå gôûi cho nhöõng ngöôøi hoûiveà tham thieàn, veà con ñöôøng ñeán Thöôïng Ñeá vaø Thieân Côdaønh cho nhaân loaïi, theá neân khi vieát thö xong chuùng toâi saora vaø gôûi cho hoï. Khi trôû laïi New York vaøo thaùng Chín naêm1922, chuùng toâi thaáy caàn phaûi xeùt xem baèng caùch naøo chuùngtoâi coù theå xöû lyù caùc thö töø maø ñang ngaøy moät nhieàu do keátquaû cuûa soá saùch baùn ngaøy caøng taêng, laøm sao ñaùp öùng ñöôïccaùc yeâu caàu cuûa caùc lôùp hoïc Giaùo Lyù Bí Nhieäm, vaø laøm saogiaûi quyeát ñöôïc taát caû nhöõng lôøi yeâu caàu giuùp ñôõ treân ñöôøngtinh thaàn maø chuùng toâi phaûi lo giaûi quyeátù. Vì theá, ñeán thaùngTö naêm 1923 chuùng toâi ñaõ thaønh laäp Tröôøng Arcane.

Caùc vò döï nhoùm vôùi vôï choàng chuùng toâi trong lôùp hoïcchieàu thöù Ba ñaõ qui tuï chung quanh chuùng toâi. Hai ngöôøitrong hoï 24 naêm sau vaãn coøn laøm vieäc vôùi chuùng toâi, coøn haingöôøi khaùc ñaõ qua ñôøi. Chuùng toâi khoâng bieát chuùt gì veà caùchñieàu haønh loaïi coâng vieäc naøy. Trong chuùng toâi, chæ tröø coù moätngöôøi, coøn ngoaøi ra thì khoâng ai ñaõ töøng laøm vieäc trong moättröôøng haøm thuï hoaëc bieát gì veà caùch laøm vieäc vôùi moïi ngöôøiqua thö töø. Taát caû nhöõng gì chuùng toâi coù laø chuû ñích toát ñeïp,moät nhieät voïng böøng chaùy muoán ñöôïc phaàn naøo höõu ích, vaø bacuoán saùch baøn veà vaán ñeà noäi moân. Keå töø ñoù 30.000 ngöôøi ñaõhoïc qua tröôøng. Haèng maáy traêm ngöôøi vaøo tröôøng caùch ñaâymöôøi, möôøi hai, hay möôøi taùm naêm nay vaãn coøn laøm vieäc vôùichuùng toâi, vaø coâng vieäc cuûa Tröôøng Arcane ñöôïc hieåu vaø coângnhaän trong haàu heát caùc quoác gia treân theá giôùi, chæ tröø Lieân Xoâvaø khoaûng boán nöôùc khaùc.

Neáu chuùng toâi bieát ñöôïc tí gì veà caùi coâng vieäc roäng lôùn chôøsaün, ñoøi hoûi chuùng toâi phaûi doác heát taâm löïc vaøo ñoù thì khoângchaéc lieäu chuùng toâi coù ñuû can ñaûm chæ ñeå khôûi böôùc ñaàu. Neáutoâi ñaùnh giaù ñöôïc nhöõng côn nhöùc ñaàu vaø nhöõng noãi lo aâu trongcoâng vieäc, cuøng caùc traùch nhieäm maø moät tröôøng noäi moân phaûigaùnh vaùc thì haún toâi ñaõ khoâng coá gaéng laøm coâng vieäc naøy;

193

Töï truyeän208

nhöng nhöõng ngöôøi khôø laïi chaïy vaøo nhöõng nôi maø caùc thieânthaàn sôï khoâng daùm ñeán, vaø toâi ñaõ chaïy vaøo nhöõng nôi ñoù.

Toâi khoâng theå laøm ñöôïc coâng vieäc naøy neáu khoâng coù söïgiuùp ñôõ vaø minh trieát cuûa choàng toâi. Toâi ruøng mình khi nghóñeán nhöõng laàm loãi maø coù leõ toâi ñaõ vaáp, nhöõng phaùn ñoaùn sailaïc maø coù theå toâi ñaõ phaïm vaø nhöõng haäu quaû phaùp lyù cuûachuùng maø haún laø toâi ñaõ maéc vaøo. Trí tueä minh baïch cuûa anhveà maët phaùp lyù, tính voâ tö vaø söï ñieàm tónh vöõng vaøng cuûa anhkhoâng deã bò khích ñoäng trong nhöõng luùc maø toâi nghó ñaùng raanh phaûi bò xuùc ñoäng, taát caû ñaõ thöôøng xuyeân cöùu toâi khoûi trôûthaønh naïn nhaân cuûa chính mình.

Ñieàu haønh moät tröôøng noäi moân thaät khoâng deã chuùt naøo.Laõnh traùch nhieäm daïy moïi ngöôøi bieát tham thieàn ñích thöïc thìcuõng khoâng phaûi laø ñieàu giaûn dò. Thaät khoù böôùc theo con ñöôøngÑaïo nhoû heïp nhö löôõi dao caïo, ñi giöõa quan naêng thaàn thoângthöôïng ñaúng hay laø söï nhaän thöùc tinh thaàn, vaø caùc thaàn thoânghaï ñaúng maø nhieàu ngöôøi ñang chia seû vôùi caùc loaøi meøo vaø choù.Khoâng deã gì phaân bieät ñöôïc moät söï caûm nhaän thuoäc veà baûnnaêng vaø söï nhaän thöùc tröïc giaùc, cuõng nhö ñaûm traùch cuoäc soángtinh thaàn cuûa nhieàu ngöôøi, khi hoï töï nguyeän ñaët mình trongcuoäc huaán luyeän cuûa chuùng ta, vaø mang laïi cho hoï nhöõng gì caànthieát. Haún laø toâi ñaõ khoâng theå laøm ñöôïc ôû taàm möùc nhö töøtröôùc ñeán nay, neáu khoâng coù ñöôïc söï giuùp ñôõ tuyeät vôøi cuûa caùcnhaân vieân ôû caùc Truï sôû vaø caùc vò thö kyù beân ngoaøi lo cho sinhvieân trong liõnh vöïc naøy. Luùc ñaàu chuùng toâi chæ coù moät phoøng.Nay (1947) chuùng toâi coù hai taàng laàu ôû soá 11 phía Taây Ñöôøng 42,vôùi ban nhaân vieân raát ñoâng, vôùi caùc Truï sôû ôû Anh cuõng nhö HaøLan, YÙ vaø Thuïy Só. Ngaøy nay, ngoaøi Ban Nhaân vieân ôû Truï sôûchính, chuùng toâi coøn coù moät nhoùm 140 vò thö kyù, töùc laø caùc sinhvieân caáp cao giuùp giaùo huaán caùc sinh vieân khaùc. Caùc vò thö kyùnaøy ôû raûi raùc khaép nôi treân theá giôùi, vaø nhôø söï trôï giuùp töïnguyeän vaø voâ vò lôïi cuûa hoï ñeàu ñaën qua nhieàu naêm maø chuùngtoâi coù theå giöõ coâng vieäc tieán haønh lieân tuïc.

194

Töï truyeän 209

Khi baét ñaàu laøm vieäc, chuùng toâi ñaõ quyeát ñònh raèng caàncoù moät soá nguyeân taéc caên baûn ñeå quaûn trò taát caû caùc hoaïtñoäng cuûa taäp theå naøy. Toâi muoán giaûi roõ caùc nguyeân taéc ñoù,bôûi vì toâi nghó raèng caùc nguyeân taéc aáy laø neàn taûng vaø caànneân chi phoái taát caû caùc tröôøng noäi moân, bôûi vì sau khi toâi ñaõtöø traàn toâi muoán thaáy raèng caùc nguyeân taéc aáy vaãn quyeátñònh caùc phöông saùch laøm vieäc. Tröôøng Arance cung öùngcuoäc huaán luyeän cô baûn maø qua caùc thôøi ñaïi ñaõ ñöôïc traotruyeàn cho caùc ñeä töû noäi moân. Theá neân, neáu Tröôøng Arancethaønh coâng thì ít ra trong theá kyû naøy noù seõ khoâng coù ñoângsinh vieân. Duø raèng chuùng ta coù theå troâng mong con soá sinhvieân gia taêng, nhöng thöïc ra ít coù ngöôøi naøo saün saøng ñeåñöôïc huaán luyeän trong caùc ñònh luaät tinh thaàn maø voán chiphoái taát caû caùc ñeä töû noäi moân. Tröôøng Arance khoâng phaûi laøtröôøng daønh cho caùc ñeä töû döï bò. Tröôøng ñaõ ñöôïc aán ñònhcho nhöõng ngöôøi naøo coù theå ñöôïc huaán luyeän ñeå laøm vieäcmoät caùch höõu thöùc vaø tröïc tieáp döôùi caùc Chaân sö Minh trieát.Treân theá giôùi ngaøy nay coù nhieàu tröôøng daønh cho nhöõngngöôøi sô cô, vaø caùc tröôøng aáy ñang laøm nhöõng coâng vieäc raátlôùn lao, cao caû vaø caàn thieát.

Trong moät thôøi gian raát laâu, toâi ñaõ baên khoaên, boái roáiraát nhieàu vì taïi sao maø Hoäi T.T. vaø ñaëc bieät laø caùc thaønhvieân trong Boä phaän Bí giaùo hoï laïi heát söùc cay ñaéng choángñoái vôùi coâng vieäc maø toâi ñang coá gaéng laøm. Toâi bieát raèng ñoùkhoâng phaûi do caùc hoaït ñoäng cuûa toâi tröôùc ñaây trong Hoäi,maø noù döïa vaøo moät ñieàu gì khaùc khieán toâi raát baên khoaên.Töø tröôùc ñeán nay, ñoái vôùi toâi thì döôøng nhö trong theá giôùingaøy nay vaãn coù ñuû choã cho haøng traêm tröôøng noäi moân ñíchthöïc, vaø taát caû caùc tröôøng aáy neân laøm vieäc trong söï coäng taùcvôùi nhau, boå tuùc laãn nhau vaø giuùp ñôõ laãn nhau.

Toâi baên khoaên veà vaán ñeà naøy trong moät thôøi gian daøi,vaø sau ñoù khi ôû Paris vaøo ñaàu thaäp nieân 30, toâi ñaõ hoûi oângMarcault, luùc baáy giôø laø Hoäi tröôûng Hoäi T.T. Phaùp, veà nguyeân

195

Töï truyeän210

do cuûa vaán ñeà. OÂng nhìn toâi moät caùch hoaøn toaøn ngaïc nhieânvaø noùi raèng hoï ñöông nhieân choáng ñoái vieäc toâi khoâng ñeå chomoïi ngöôøi gia nhaäp Boä phaän Bí giaùo thay vì nhaäp vaøo nhoùmtoâi. Toâi cuõng nhìn oâng vôùi söï ngaïc nhieân khoâng keùm vaø noùivôùi oâng raèng trong Tröôøng Arcane chuùng toâi coù boán nhoùmhoäi vieân Thaàn Trieát khaùc nhau, boán phaùi Hoàng Hoa ThaäpTöï khaùc nhau, vaø trong hoï khoâng coù ai muoán gia nhaäp hoäiT.T. maø oâng vaøo toâi ñang laø hoäïi vieân. Toâi nhaéc oâng raèngkhoâng ai ñöôïc nhaän vaøo Boä phaän Bí giaùo neáu hoï chöa laø hoäivieân cuûa Hoäi T.T. ñuû hai naêm, vaø toâi hoûi oâng raèng taïi saonhöõng ngöôøi ñaõ saün saøng ñeå ñöôïc huaán luyeän noäi moân laïicaàn phaûi ñôïi trong hai naêm, trong moät nhoùm hoaøn toaønngoaïi moân naøo ñoù. OÂng khoâng coù caâu traû lôøi naøo cho caâu hoûinaøy, vaø toâi ñaõ laøm cho oâng boái roái theâm khi neâu leân (maø giôøñaây toâi thaáy noùi vaäy khoâng ñöôïc kheùo leùo) raèng thaät laøñaùng tieác maø Tröôøng Arcane vaø Boä phaän Bí giaùo khoâng theålaøm vieäc vui veû vôùi nhau. Toâi neâu leân raèng Boä phaän Bí giaùolaø tröôøng toát nhaát treân theá giôùi daønh cho nhöõng ngöôøi döï bò,bôûi vì noù nuoâi döôõng ngoïn löûa nguyeän voïng tinh thaàn vaøtaêng gia loøng suøng tín nôi caùc thaønh vieân, nhöng chuùng toâilaø tröôøng huaán luyeän ñaïo sinh trôû thaønh “ñeä töû chính thöùc”— töùc laø nhöõng ngöôøi ôû treân caùc giai ñoaïn cuoái cuûa conñöôøng döï bò, vaø chuùng toâi chuù troïng vaøo tinh thaàn voâ tö vaøsöï môû mang trí tueä. Toâi noùi theâm raèng chuùng toâi ñaõ laøm chocoâng vieäc cuûa chuùng toâi coù tính choïn loïc thaän troïng, chæ giöõlaïi nhöõng ngöôøi thaät söï muoán laøm vieäc tích cöïc vaø nhöõngngöôøi naøo bieåu loä caùc daáu hieäu phaùt trieån trí tueä chaân thöïc.Toâi noùi vôùi oâng raèng chuùng toâi ñaõ cho ngöng haøng traêm hoïcvieân thuoäc maãu ngöôøi suøng tín, xuùc caûm, vaø phaûi chi chuùngtoâi laøm vieäc vôùi nhau thì toâi ñaõ coù theå chuyeån nhieàu ngöôøiñoù vaøo Boä phaän Bí giaùo. OÂng khoâng toû ra caûm kích hay haøiloøng chuùt naøo, vaø toâi khoâng traùch oâng ñöôïc. Khi noùi vaäy, toâikhoâng heà coù yù xem thöôøng, bôûi vì toâi nghó raèng caû hai nhoùmñeàu caàn thieát nhö nhau; caû hai nhoùm ñeàu coù theå phuïc vuï

196

Töï truyeän 211

cuøng moät chuû ñích tinh thaàn, vaø duø moät ngöôøi ôû caáp döï bò haylaø moät ñeä töû noäi moân thì hoï vaãn laø moät con ngöôøi coù ñònhhöôùng tinh thaàn, ñang caàn ñöôïc huaán luyeän vaø giôùi luaät.

Chính caùi yù töôûng veà caáp baäc vaø ñòa vò naøy laø moái chöôùngngaïi naëng neà cho Hoäi T.T., vaø nhieàu nhoùm huyeàn moân. Toâivaãn thöôøng noùi vôùi caùc vò thö kyù cuûa nhaø tröôøng raèng khoângphaûi vì hoï thuoäc caáp lôùn trong Tröôøng Arcane maø nhaát thieátñoù phaûi laø daáu hieäu cuûa söï phaùt trieån tinh thaàn, vaø coù theåtrong nhoùm sinh vieân cuûa hoï coù moät ngöôøi sô cô nhöng laïitieán xa hôn hoï treân Ñöôøng Ñaïo. Taïi sao ngöôøi ta laïi nghóraèng moät ngöôøi ña caûm, coù nhaän thöùc caûm tính, tình caûmmaïnh thì keùm quan troïng hôn laø haïng ngöôøi coù trí naêng, ñoùlaø moät ñieàu khaùc laøm toâi ngaïc nhieân. Khoâng ai coù theå toàntaïi maø thieáu taâm hoàn hay ñaàu oùc, vaø ngöôøi sinh vieân noäimoân chaân chính thì keát hôïp caû hai. Khoâng thaønh vieân naøocuûa Tröôøng Arcane maø ñöôïc caùc vò laõnh ñaïo trong Hoäi T.T.cho pheùp vaøo Boä phaän Bí giaùo neáu ngöôøi ñoù khoâng caét ñöùtlieân laïc vôùi chuùng toâi. Ñieàu naøy hoaøn toaøn sai vaø laø moätphaàn cuûa taø thuyeát chia reõ to lôùn.

Chuùng toâi khoâng caàn phaûi duøng söï chia reõ naøo caû; chuùngtoâi noùi vôùi caùc sinh vieân raèng neáu nhaø tröôøng thaønh coângtrong vieäc khôi saâu nguoàn soáng tinh thaàn nôi hoï, trong vieäcmôû roäng taàm maét cuûa hoï vaø trong vieäc gia taêng nhaän thöùc trítueä cuûa hoï, thì tuøy yù hoï muoán theå hieän söï tieán boä ñoù haykhoâng trong giaùo hoäi, hieäp hoäi, toå chöùc hay ñoaøn theå, gia ñìnhhay coäng ñoàng maø vaän maïng cuûa hoï ñaëït ñeå. Vì theá maø chuùngtoâi coù nhöõng sinh vieân hoaït ñoäng tích cöïc, hoï vöøa laø hoäi vieâncuûa nhieàu toå chöùc Thaàn Trieát khaùc nhau, trong ñoù moãi toåchöùc ñeàu cho mình laø chaân chính duy nhaát. Chuùng toâi coù caùcsinh vieân thuoäc veà boán nhoùm Hoàng Hoa Thaäp Töï khaùc nhau.Chuùng toâi coù nhöõng sinh vieân cuûa giaùo hoäi, Cô Ñoác vaø TinLaønh, caùc nhaø Khoa hoïc Coâng giaùo, giaùo phaùi Hôïp nhaát, vaøthaønh vieân cuûa haàu heát moïi toå chöùc naøo coù caên baûn toân giaùo

197

Töï truyeän212

hay tinh thaàn. Chuùng toâi cuõng nhaän nhöõng ngöôøi khoâng coù tínngöôõng naøo caû nhöng hoï saün loøng chaáp nhaän giaùo huaán nhö laømoät giaû thuyeát roài coá gaéng chöùng minh xem noù coù ñuùng ñaénhay khoâng. Bôûi vaäy, Tröôøng Arcane khoâng coù tính beø phaùi,khoâng hoaït ñoäng chính trò, nhöng tö duy cuûa Tröôøng coù tinhthaàn quoác teá saâu saéc. Chuû taâm cuûa Tröôøng laø phuïng söï. Caùcthaønh vieân cuûa Tröôøng coù theå laøm vieäc trong baát cöù moân phaùinaøo vaø baát cöù ñaûng phaùi naøo, mieãn laø hoï nhôù raèng taát caû caùccon ñöôøng ñeàu ñeán Thöôïng Ñeá, vaø mieãn sao söï phuùc lôïi cuûanhaân loaïi duy nhaát chi phoái troïn caû suy tö cuûa hoï. Treân heátmoïi söï, ñaây laø tröôøng maø trong ñoù caùc sinh vieân ñöôïc daïyraèng linh hoàn cuûa taát caû moïi ngöôøi laø moät.

Toâi cuõng muoán noùi theâm raèng ñaây laø tröôøng maø trong ñoùnieàm tin veà Ñaïi Ñoaøn Chöôûng Giaùo cuûa haønh tinh naøy ñöôïctruyeàn daïy moät caùch khoa hoïc, khoâng phaûi laø moät giaùo ñieàumaø laø moät giôùi tieán hoùa trong thieân nhieân ñang hieän höõu vaøcoù theå chöùng minh ñöôïc. Caùc giaùo hoäi ñaõ ñöa ra nhieàu lôøi daïyveà Thieân quoác vaø caûnh giôùi cuûa caùc linh hoàn. Ñaây chæ laønhöõng töø noùi veà danh hieäu ñaõ duøng ôû treân, Ñaïi Ñoaøn ChöôûngGiaùo cuûa haønh tinh naøy.

Ñaây laø tröôøng giuùp phaùt trieån söï tuaân phuïc huyeàn moânchaân thöïc. Söï tuaân phuïc huyeàn moân naøy khoâng phaûi laø tuaântheo toââi hay baát cöù vò laõnh ñaïo naøo cuûa Tröôøng, hay baát cöùmoät ngöôøi naøo khaùc. Tröôøng Arcane khoâng yeâu caàu hay ñoøihoûi sinh vieân phaûi theà thoát trung thaønh hay caù nhaân hoï phaûicoù nhöõng lôøi höùa heïn vôùi baát cöù ai. Tuy nhieân, sinh vieân laïiñöôïc daïy haõy nhanh choùng tuaân theo caùc meänh leänh cuûa linhhoàn chính hoï. Khi tieáng noùi cuûa linh hoàn aáy ngaøy caøng quenthuoäc thì cuoái cuøng noù seõ giuùp hoï trôû neân thaønh vieân cuûaThieân quoác, vaø ñöa hoï ñeán ñoái dieän vôùi Ñöùc Christ.

Theá laø vaøo naêm 1923 chuùng toâi ñaõ môû ra moät nhaø tröôøngkhoâng coù tính beø phaùi, khoâng giaùo ñieàu, caên cöù vaøo neàn MinhTrieát Ngaøn Ñôøi ñaõ ñeán vôùi chuùng ta töø trong ñeâm toái cuûa thôøi

198

Töï truyeän 213

gian. Chuùng toâi môû Tröôøng vôùi moät muïc ñích nhaát ñònh vaø muïctieâu roõ raøng — Tröôøng coù tính bao haøm chöù khoâng haïn cheá vaøhöôùng caùc sinh vieân ñeán cuoäc soáng phuïng söï nhö laø con ñöôøngtieán ñeán Ñ.Ñ.C.G. thay vì con ñöôøng phaùt trieån ích kyû veà maëttinh thaàn. Chuùng toâi quyeát ñònh raèng coâng vieäc taát phaûi nhoïcnhaèn, cam go vaø khoù khaên, neân nhöõng ngöôøi naøo thieáu thoângminh seõ bò loaïi. Moät trong nhöõng ñieàu deã laøm nhaát treân ñôøi laømôû moät tröôøng huyeàn moân vì tö lôïi, vieäc naøy bao giôø cuõng coùngöôøi laøm, nhöng chuùng toâi khoâng muoán nhö vaäy.

Daàn daàn, chuùng toâi toå chöùc coâng vieäc, caùch huaán luyeännhaân vieân, caùch heä thoáng hoùa caùc hoà sô, taøi lieäu, vaø aùp duïngcaùc phöông phaùp ñeå baûo ñaûm raèng caùc sinh vieân ñöôïc phuïc vuïmau choùng. Chuùng toâi ñaõ ñaët nhaø tröôøng treân caên baûn töïnguyeän veà maët taøi chính vaø khoâng thu hoïc phí. Theo caùch naøychuùng toâi khoâng bò boù buoäc veà maët taøi chính ñoái vôùi sinh vieânvaø chuùng toâi caûm thaáy ñöôïc quyeàn töï do loaïi ra moät sinh vieânbaát cöù luùc naøo, neáu ngöôøi aáy khoâng ích duïng ñöôïc nhöõng gìmaø chuùng toâi laøm cho hoï. Chuùng toâi khoâng coù vò “thaàn hoämeänh” naøo yeåm trôï coâng vieäc vaø cuõng khoâng coù ai taëng nhöõngmoùn tieàn lôùn caû. Coâng vieäc ñöôïc trôï giuùp bôûi nhöõng söï ñoùnggoùp nhoû cuûa nhieàu ngöôøi, laø nhöõng söï goùp phaàn raát toát ñeïp vaøñaùng troâng caäy hôn.

Coù leõ ñaây laø taát caû nhöõng gì toâi phaûi trình baøy vôùi quí baïnveà söï khôûi ñaàâu vaø hoaït ñoäng cuûa nhaø tröôøng. Ñoù laø troïng taâmcuûa taát caû nhöõng gì chuùng toâi ñang laøm. Chuùng toâi coù moät chinhaùnh ôû Anh, moät ôû Haø Lan, moät ôû YÙ, moät ôû Thuïy Só vaø ôûmoät ôû Nam Myõ, vôùi coâng vieäc ñang ñöôïc toå chöùc ôû Thoå NhóKyø vaø Taây Phi, cuøng caùc thaønh vieân raûi raùc trong nhieàu nöôùckhaùc. Baøi vôû cuûa Tröôøng ñöôïc gôûi ñi baèng nhieàu thöù tieáng, vaøsinh vieân trong caùc nöôùc ñoù ñöôïc troâng nom bôûi nhöõng vò thökyù noùi cuøng ngoân ngöõ vôùi hoï. Caùc hoaït ñoäng phuïng söï môû ratrong nhöõng laõnh vöïc coøn roäng raõi hôn nöõa, nhöng toâi seõkhoâng baøn ñeán ôû ñaây.

Töï truyeän214

Saùu naêm keá tieáp, töø 1924 ñeán 1930, coù phaàn naøo ñôn ñieäu.Nhìn laïi maáy naêm ñoù, toâi thaáy raát roõ moät chu kyø maø heát ngaøynaøy sang ngaøy khaùc, heát tuaàn naøy sang tuaàn khaùc, heát thaùngnaøy sang thaùng khaùc, toâi laøm cuøng moät coâng vieäc khi toâi tieáptuïc phaùt trieån Tröôøng Arcane. Toâi ñaõ lieân tuïc vieát baøi vôû chonhaø tröôøng. Toâi vaãn thöôøng xuyeân tieáp xuùc vôùi nhöõng ngöôøi coùheïn tröôùc, vaø vaøo naêm 1928 toâi vaãn thöôøng tieáp moïi ngöôøi töønghai möôi phuùt, suoát ngaøy. Toâi khoâng heà töï haøo raèng bôûi vì toâi laøngöôøi tuyeät dieäu gì ñaâu. Phaàn lôùn chæ vì toâi khoâng thu tieàn.

Ñaây laø nhöõng naêm coù ñuû haïng nhaø taâm lyù hoïc ñi dieãnthuyeát cuøng khaép. Coù ñuû haïng nhaø phaân taâm hoïc heïn vôùikhaùch vaø thu tieàn raát naëng. Toâi khoâng thu tieàn, vaø ngaøy naøocuõng coù nhieàu khaùch ñeán hy voïng raèng toâi coù theå giuùp hoïgiaûi quyeát ñöôïc moät vaán ñeà khoù khaên naøo ñoù. Baáy giôø coùmoät baø noï ôû New York thu 500 ñoâ-la moãi cuoäc heïn nöûa giôø,vaø coù nhieàu ngöôøi ghi teân chôø ñôïi. Toâi chaéc raèng baø khoângbao giôø ñöa ra nhöõng lôøi khuyeân höõu ích nhö toâi ñaõ ñöa ramoät caùch mieãn phí.

Moät trong nhöõng ñieàu bí aån cuûa baûn tính con ngöôøi ñaõ noåiraát roõ trong yù thöùc cuûa toâi vaøo thôøi gian aáy. Toâi nhaän thaáyraèng ngöôøi ta raát thích noùi chuyeän rieâng tö trong cuoäc soánghaèng ngaøy cuûa hoï, noùi vôùi toâi veà caùc quan heä tình duïc cuûa vôïchoàng hoï — maø toâi laïi laø moät keû hoaøn toaøn xa laï. Toâi choraèng phaûn öùng cuûa toâi ñoái vôùi vaán ñeà naøy voán do toâi xuaátthaân laø ngöôøi Anh, bôûi vì tuy cuõng laø daân Anglo Saxon nhöngtreân ñaát Myõ naøy ngöôøi ta vaãn luoân luoân noùi chuyeän vôùi ngöôøilaï moät caùch thoaûi maùi hôn laø theo phong tuïc ôû Anh. Noùithaúng ra laø toâi khoâng bao giôø thích ñieàu ñoù. Coù moät möùc ñoäkín ñaùo naøo ñoù laø ñuùng ñaén vaø höõu ích, vaø toâi luoân nhaän thaáyraèng khi ngöôøi ta ñaõ toû ra quaù côûi môû vôùi baïn vaø ñaõ thoå loänhöõng caâu chuyeän rieâng tö, thì thöôøng laø hoï keát thuùc baèngcaùch gheùt baïn — moät söï giaän gheùt khoâng do loãi cuûa ngöôøi maøhoï ñaõ kyù thaùc ñieàu taâm söï. Toâi khoâng bao giôø quan taâm ñeán

199

Töï truyeän 215

caùc quan heä tình duïc cuûa ngöôøi khaùc, nhöng toâi hieåu raèng ñoùlaø moät yeáu toá quan troïng trong söï haøi hoøa giöõa caùc caù nhaân.

Toaøn boä vaán ñeà tình duïc naøy ngaøy nay ñang ôû trong tìnhtraïng uyeån chuyeån vaø thay ñoåi. Baûn thaân toâi laø moät ngöôøiAnh baûo thuû, vaø raát sôï ly dò, khoâng thích baøn chuyeän tình duïc,tuy nhieân toâi laïi bieát raèng theá heä ngaøy nay khoâng phaûi hoaøntoaøn sai laàm. Toâi vaãn bieát raèng thaùi ñoä cuûa ngöôøi thôøi Victorialaø huû laäu vaø tai haïi. Caùi khuynh höôùng bí maät aån giaáu maø hoïbao truøm leân toaøn boä vaán ñeà tình duïc laø moät ñieàu nguy haïiñoái vôùi nhöõng ngöôøi non treû ngaây thô trong cuoäc soáng saùngtaïo töï nhieân. Nhöõng lôøi thì thaàm, nhöõng ñieàu bí aån, nhöõngtrao ñoåi ñaèng sau caùc caùnh cöûa ñoùng kín, taát caû ñaõ laøm noåileân nhöõng toø moø thaéc maéc trong nhöõng ngöôøi treû, keát thaønhnhöõng ñieàu nhô nhôùp trong suy tö cuûa hoï, ñoù laø nhöõng gì khoùloøng tha thöù cho caùc baäc cha meï thôøi Victoria. Ngaøy naychuùng ta ñang khoán khoå vì nhöõng phaûn öùng ñoái vôùi vaán ñeànaøy. Cuõng coù theå laø giôùi treû ngaøy nay bieát quaù nhieàu, nhöngtheo yù toâi thì ñieàu kieän naøy coøn an toaøn hôn laø tình traïng maøtoâi ñaõ ñöôïc döôõng duïc.

Toâi khoâng bieát chính xaùc ñaâu laø giaûi phaùp cho vaán ñeà tìnhduïc cuûa caùc daân toäc. Nhöng toâi bieát raèng theo luaät Anh duøngôû caùc nöôùc ngoaøi, vaø toâi cuõng cho raèng theo luaät Haø Lan vaøcaùc nöôùc khaùc, thì moät ngöôøi ñaøn oâng Hoài giaùo coù theå coùnhieàu vôï. Ñaøn oâng trong moïi nöôùc, Myõ, Anh hay baát cöù quoácgia naøo khaùc vaãn ñaõ luoân luoân coù quan heä vôùi nhieàu phuï nöõ.Töø nhöõng söï buoâng thaû nhö theá, cuøng vôùi caùc coá gaéng hieänñang tìm kieám ñaùp aùn, cuoái cuøng seõ coù giaûi phaùp thöïc söï chovaán ñeà. Ngöôøi Phaùp chöa coù ñöôïc caùch giaûi quyeát, bôûi vì nöôùcPhaùp coù nhöõng bieåu hieän cho thaáy raèng “caùi trí laø tay huûyhoaïi söï thaät.’’ Hoï coù thaùi ñoä thöïc tieãn ñeán ñoãi nhöõng gì noäitaïi, tinh thaàn, myõ leä vaãn thöôøng bò queân laõng, vaø ñaây laø moätkhieám khuyeát lôùn trong söï phaùt trieån cuûa Phaùp. Thöôïng vieäncuûa hoï nhoùm hoïp maø khoâng coâng nhaän ñieàu gì veà Thöôïng Ñeá;

200

Töï truyeän216

caùc caáp Tam Ñieåm cuûa hoï bò caùc Xöù boä Tam Ñieåm cuûa caùcnöôùc khaùc xem nhö phaù luaät bôûi vì hoï khoâng thöøa nhaän coùÑaáng Ñaïi Kieán Taïo cuûa Vuõ truï; coøn nhöõng moái quan heä giôùitính maø hoï ñònh ñaët thì hoaøn toaøn döïa vaøo quan nieäm thöïctieãn, trong cô baûn thì toát nhöng cho raèng trong ñôøi naøy khoângcoù gì khaùc hôn laø cuoäc soáng vaät chaát.

Ngaøy nay (1947), theá giôùi ñang yeâu cuoàng soáng voäi. ÔÛAnh, Myõ vaø taát caû caùc nöôùc khaùc ñeàu ñang ñaày raãy nhöõng thuûtuïc ly dò; nhöõng ngöôøi treû keát hoân treân caên baûn laø neáu cuoäcphoái hôïp khoâng haïnh phuùc thì coù theå huûy boû, vaø ai daùm baûolaø hoï laøm sai? Nhöõng ñöùa treû ngoaïi hoân, haäu quaû cuûa caùc caênbeänh chieán tranh trong moïi nöôùc thì haàu nhö laø thoâng leä chöùkhoâng ngoaïi tröø nöôùc naøo. Baát kyø ôû ñaâu coù nhöõng ñoaøn quaânñi qua laø coù haøng traêm ngaøn ñöùa treû ra ñôøi maø khoâng ñöôïcluaät phaùp coâng nhaän. Giaùo hoäi coâng khai vaø maïnh meõ choángñoái quan nieäm hoân nhaân thôøi nay cuõng nhö noãi baát haïnh cuûanoù nhöng khoâng ñöa ra giaûi phaùp naøo, vaø caû hai giaùo hoäi CôÑoác vaø Anh giaùo cuûa Myõ vaø ôû Anh ñeàu giöõ quan ñieåm raèngneáu moät ngöôøi ñaõ ly dò thì baát cöù cuoäc hoân nhaân naøo sau ñoùcuõng laø taø daâm caû.

Nhaân chuyeän naøy toâi môùi nhôù coù laàn ñaõ xin ñöôïc döï leã banThaùnh theå buoåi saùng ôû moät nhaø thôø taïi Tunbridge Wells, gaànbeân truï sôû cuûa chuùng toâi trong thò traán naøy. Toâi ñeán vò giaùo sóñeå xin pheùp bôûi vì nöôùc Anh voán raát nhoû vaø daân toäc toâi thì aicuõng bieát caû. Vò naøy noùi raèng oâng phaûi xin pheùp vò Giaùm muïcnhöng ñaõ bò töø choái, neân oâng cho bieát toâi khoâng theå döï leã. Toâinhìn oâng trong giaây laùt vaø noùi, “Coù theå toâi ñaõ töø Myõ ñeán thòtraán naøy vaø ñaõ laø moät phuï nöõ baøi baïc, röôïu cheø, aên chôi vôùihaøng loâ nhaân tình, nhöng neáu toâi chöa ly dò thì toâi vaãn ñöôïïc döïthaùnh leã. Caùch ñaây hai möôi naêm toâi ñaõ ly dò vôùi söï hoaøn toaøntaùn thaønh cuûa vò Giaùm muïc vaø Cha xöù vì hoï bieát söï thaät, nhöngtoâi khoâng theå döï thaùnh leã duø raèng toâi laø ngöôøi ñaõ tìm caùchphuïng söï Ñöùc Christ töø naêm möôøi laêm.” Coù moät ñieàu gì ñoù cô

201

Töï truyeän 217

baûn laø sai laàm trong Giaùo hoäi Anh. Coù moät ñieàu gì ñoù cuõng sailaàm nhö vaäy trong Giaùo hoäi Giaùm muïc ôû ñaây, bôûi vì moät vògiaùm muïc cuûa giaùùo hoäi coù laàn noùi vôùi toâi raèng, “Ñöøng bao giôønoùi cho toâi bieát moät ngöôøi ñaõ ly dò, bôûi vì neáu toâi khoâng bieát thìcuõng khoâng haïi cho ai caû, nhöng neáu toâi bieát thì toâi phaûi töø choáivieäc ban Thaùnh theå.” Xin mieãn bình luaän.

Chuùng ta ñang tìm kieám giaûi phaùp cho vaán ñeà tình duïc.Giaûi phaùp ñoù seõ nhö theá naøo thì toâi khoâng bieát, nhöng toâi tintöôûng vaøo baûn tính toát ñeïp cuûa nhaân loaïi vaø chuû ñích Thieânglieâng ñang khai môû. Coù leõ giaûi phaùp ñoù seõ ñaït ñöôïc thoâng quaneàn giaùo duïc ñuùng ñaén ôû caùc tröôøng cuøng thaùi ñoä ñuùng ñaén cuûacaùc baäc cha meï treân theá giôùi ñoái vôùi nhöõng ñöùa con trai vaø congaùi vò thaønh nieân cuûa hoï. Thaùi ñoä cuûa hoï hieän nay ñaët caên baûntreân nhöõng noãi lo sôï kín ñaùo vaø thieáu hieåu bieát. Roài phaûi ñeánluùc maø caùc nhaø giaùo duïc vaø caùc baäc cha meï noùi leân nhöõng söïkieän thöïc teá cuûa cuoäc soáng cuøng caùc quy luaät veà vaán ñeà nam, nöõmoät caùch coâng khai, tröïc tieáp vôùi giôùi treû vaø toâi thaáy raèng ngaøyaáy cuõng khoâng xa. Giôùi treû raát toát, nhöng vì thieáu hieåu bieát neânthöôøng laâm vaøo tình traïng khoù khaên. Neáu hoï bieát ñöôïc nhöõngsöï thaät — nhöõng söï thaät taøn nhaãn, khoâng ñeïp ñeõ — thì hoï bieátphaûi laøm gì. Coù nhieàu caâu chuyeän nhaûm nhí veà nhöõng ñoùa hoanhoû, nhöõng traùi ñaäu vaø nhöõng ñöùa beù sinh ra töø loaøi chim cuøngcaùc caùch giaûi thích töông töï veà vaán ñeà tình duïc, taát caû ñeàu laø söïxuùc phaïm ñeán trí thoâng minh cuûa nhaân loaïi, maø giôùi treû chuùngta hieän nay laïi raát thoâng minh.

Rieâng toâi, toâi muoán thaáy taát caû con trai, con gaùi ñeán tuoåivò thaønh nieân ñeàu ñöôïc ñöa ñeán moät y só thoâng hieåu vaán ñeàñeå noùi cho chuùng bieát roõ heát söï thaät. Toâi mong sao gaây taïotrong theá heä treû moät söï kính troïng caùi chöùc naêng cuûa hoï laønhöõng baäc cha meï töông lai cuûa theá heä tôùi, vaø mong sao caùcbaäc cha meï hieän nay (1947) (ôû ñaây toâi xin noùi chung) haõy chogiôùi treû ñöôïc töï do ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà cuûa hoï. Toâi coùkinh nghieäm raèng khi giôùi treû ñaõ hieåu bieát thì chuùng ta coù

202

Töï truyeän218

theå tin caäy hoï ñöôïc. Töï nhieân laø caùc thanh nieân nam, nöõthöôøng khoâng coù gì thaáp heøn, vaø seõ khoâng maïo hieåm khi hoïbieát raèng nhöõng nguy cô ñoù voán coù thaät. Khi caùc nam, nöõthanh thieáu nieân ñeán vôùi y só thì vò naøy giaûi thích vaán ñeà tìnhduïc theo phöông dieän cuûa vai troø laøm cha meï, theo quan ñieåmcaùc moái nguy hieåm cuûa laïm duïng tình duïc, vaø khuyeán caùo veànaïn ñoàng tính luyeán aùi laø moät trong nhöõng moái ñe doïa lôùnnhaát ñoái vôùi caùc thanh nieân, thieáu nöõ hieän nay. Thöôøng thìchuùng ta coù theå tin töôûng giôùi treû khi hoï ñöôïc bieát söï thaät vaøcho thaáy vaán ñeà roõ raøng, nhöng xin noùi thaúng laø toâi khoâng tintöôûng caùc baäc cha meï, phaàn lôùn vì hoï quaù lo sôï vaø khoâng tintöôûng con caùi mình.

Ñaây chæ laø böôùc ñaàu, bôûi vì trong maáy naêm keá ñoù toâi töïnhieân phaûi ñoái phoù vôùi vaán ñeà thanh nieân, thieáu nöõ. Toâi coù bañöùa con gaùi raát duyeân daùng haáp daãn vaø caùc caäu con trai baétñaàu tuï taäp ñeán. Theá laø khoâng nhöõng thöôøng xuyeân coù ngöôøiñeán ôû sôû toâi, maø thöôøng xuyeân coøn coù caùc caäu trai ñeán nhaøtoâi, vaø ñaây laø dòp toâi hoïc caùch thoâng caûm vaø meán thích caû hainhoùm ngöôøi naøy. Toâi meán, troïng vaø tin töôûng theá heä treû.

Trong khoaûng thôøi gian naøy chuùng toâi dôøi nhaø töø RidgefieldPark ñeán Stamford, bang Connecticut. Moät ngöôøi baïn cuûachuùng toâi, oâng Graham Phelps Stockes, coù moät ngoâi nhaø troángtreân Eo bieån Long Island vaø oâng cho chuùng toâi ôû mieãn phítrong nhieàu naêm. Ñoù laø moät ngoâi nhaø roäng raõi, ñeïp ñeõ hônnhaø ôû Ridgefield Park raàt nhieàu vaø rieâng toâi raát thích. Toâinhôù maõi nhöõng buoåi saùng ôû ñoù. Taàng treân coù xaây ra moätphoøng lôùn naèm treân caùc phoøng cuûa ngöôøi giuùp vieäc ôû taàngdöôùi. Phoøng naøy ba beà coù cöûa soå, laø nôi toâi ôû vaø laøm vieäc.

Craigie cuõng soáng vôùi chuùng toâi vaø duø raèng coâng vieäc nhaøbeà boän nhöng maáy ñöùa con gaùi cuõng ñaõ lôùn vaø giuùp ñôõ coângvieäc ñöôïc nhieàu hôn. Foster vaø toâi thöôøng ñi New York haàuheát caùc ngaøy trong tuaàn trong khi Craigie ôû ñoù troâng nom caùccon toâi. Chuùng ñeàu ôû tuoåi thaønh nieân, raát xinh ñeïp, vaø chuùng

203

Töï truyeän 219

toâi thaáy raèng hoaøn toaøn khoâng theå ñöa chuùng vaøo hoïc tröôøngcoâng ñöôïc. Hoài ñoù, daân ôû Stamford phaàn lôùn laø ngoaïi kieàu, vaøba ñöùa con gaùi toùc vaøng haàu nhö raát quyeán ruõ ñoái vôùi caùc caäutrai ngöôøi YÙ, cho neân chuùng bò ñeo ñuoåi ôû khaép nôi. Toâi ñemvaán ñeà ra baøn vôùi moät ngöôøi baïn cuûa toâi raát giaøu coù, vaø baø ñaõñoùng tieàn cho chuùng hoïc ôû tröôøng Low Hayward. Ñaây laø moättröôøng nöõ tö thuïc cuûa giôùi thöôïng löu, vaø chuùng hoïc ôû ñoù haèngngaøy cho ñeán khi chuùng toâi rôøi Stamford.

Toâi khoâng coøn nhôù heát taát caû caùc caäu con trai ñaõ ñeán vôùichuùng toâi. Coù hai caäu vaãn coøn laø baïn cuûa chuùng toâi vaø thænhthoaûng vaãn ñeán thaêm, duø raèng caû hai nay ñeàu ñaõ coù gia ñình.Ñoâi khi hoï ñeán thaêm vaø duø sao ñoù vaãn laø nhöõng dòp vui veû, noùxoùa ñi taát caû nhöõng noãi caêng thaúng trong ñôøi vaø giuùp chuùngtoâi caûi thieän nhöõng moái lieân giao thaân höõu duø chuùng toâikhoâng gaëp hoï trong bao laâu. Caùc caäu khaùc thì toâi khoâng coønnhôù. Hoï ñeán roài ñi. Toâi nhôù roõ nhaát laø bao ñeâm toâi ngoài trongphoøng, ba beà cöûa kieáng, troâng chöøng aùnh ñeøn xe hôi baùo hieäumoät caäu trai ñaõ chôû moät ñöùa con gaùi veà nhaø. Ñieàu naøy thöôønglaøm cho caùc con toâi raát böïc mình nhöng toâi luoân luoân caûmthaáy raèng taùc duïng taâm lyù cuûa noù raát toát. Ngöôøi meï vaãn luoânbieát ñöôïc con cuûa baø hieän ñang ôû ñaâu, vôùi ai vaø chöøng naøo veà,vaø toâi khoâng bao giôø hoái tieác söï cöông quyeát cuûa toâi ôû ñieåmnaøy. Nhöng toâi laïi tieác nhöõng giôø nguû bò maát ñi. Ba ñöùa congaùi chöa bao giôø khieán toâi phaûi thöïc söï phieàn lo ñieàu gì, vaøchöa bao giôø laøm maát loøng tin töôûng cuûa toâi; nay chuùng ñaõ coùgia ñình vaø ñaõ töï laäp, nhöng toâi muoán nhaân ñaây maø noùi raèngchuùng ñaõ xöû söï moät caùch ñuùng ñaén, toát ñeïp, vaø deã thöông,phaûi ñaïo nhö theá naøo.

Roài naêm thaùng daàn troâi. Töø 1925 ñeán 1930 laø nhöõng naêmcoù caùc ñieàu chænh, caùc khoù khaên, nhöõng nieàm vui vaø phaùttrieån. Ít coù ñieàu gì phaûi noùi ñeán ôû ñaây. Ñoù chæ laø nhöõng naêmbình thöôøng — nhöõng naêm laøm vieäc, xaây döïng vaø oån ñònhTröôøng Arcane, xuaát baûn caùc saùch cuûa Chaân sö Taây Taïng, vaø

204

Töï truyeän220

qui tuï chung quanh chuùng toâi nhöõng ngöôøi nam, nöõ, hoï khoângchæ laø nhöõng ngöôøi baïn chuùng toâi tin caäy, vaãn laøm vieäc vôùichuùng toâi töø tröôùc ñeán giôø, maø hoï cuõng hieán daâng loøng trungthaønh cuûa mình ñeå phuïng söï nhaân loaïi.

Chuùng toâi ít khi ñi nghæ heø ôû ñaâu xa vì ngoâi nhaø naøy ôûtreân eo bieån, noù coù baõi taém rieâng neân maáy ñöùa con gaùi coù ñuûñieàu kieän bôi loäi vaø ñi baét soø. Toâi thaät söï laø moät ñaàu beápnaáu moùn xuùp soø raát ngon. Nhôø loøng toát cuûa moät ngöôøi baïnmaø chuùng toâi coù ñöôïc chieác xe hôi ñeå laùi ñi New York haybaát cöù nôi naøo chuùng toâi muoán. Haàu nhö Chuùa nhaät naøochuùng toâi cuõng ôû nhaø tieáp khaùch hay baïn beø, vaø thöôøng coù20 hay 30 ngöôøi. Giaø hay treû, coù ñòa vò xaõ hoäi hay khoâng,chuùng toâi ñeàu hoaøn toaøn hoøa ñoàng, vaø ai naáy ñeàu vui veû.Chuùng toâi baøy baùnh, röôïu traùi caây, traø vaø caø pheâ, vaø duø ñòavò naøo moïi ngöôøi ñeàu phaûi “tham gia” röûa cheùn dóa vaø doïngoïn phoøng khaùch vaøo cuoái ngaøy.

Chuùng toâi coù moät con meøo vaø moät con choù coù caù tính raátroõ reät. Con choù thuoäc loaïi choù caûnh saùt, doøng gioáng Rin TinTin vaø raát coù giaù trò. Boån phaän noù laø baûo veä chuùng toâi vaøxua ñuoåi nhöõng keû lang thang, nhöõng ngöôøi aên xin, nhöng noùkhoâng heà baûo veä gì caû. Ai noù cuõng meán vaø ngöôøi aên xin naøovoâ nhaø noù cuõng möøng. Noù thuoäc loaïi ñaëc bieät, heát söùc nhaïycaûm vaø deã bò kích ñoäng ñeán ñoãi phaûi thöôøng cho noù uoángthuoác an thaàn ñeå xoa dòu thaàn kinh. Noù khoâng coù daáu hieäuhung döõ naøo, vaø moïi ngöôøi ñeàu thöông meán noù. Con meøo thìkhoâng ai thöông caû bôûi vì noù meán chæ coù toâi. Ñoù laø moät chuùmeøo ñöïc lôùn raát ñeïp maø chuùng toâi nhaët ñöôïc khi noù ñihoang hoài nhoû. Ngoaøi toâi ra thì noù khoâng noùi chuyeän vôùi aicaû. Ngoaøi toâi ra thì noù khoâng aên moùn gì cuûa ai cho caû. Neáutoâi khoâng coù ôû taàng döôùi thì noù khoâng chòu vaøo nhaø, neâncuoái cuøng Foster phaûi laøm moät caùi thang cho noù töø vöôøn leâncöûa soå phoøng toâi vaø caét taám maøn moät loã ñeå noù coù theå vaøophoøng toâi, ôû ñoù noù môùi caûm thaáy hoaøn toaøn haïnh phuùc; noù

205

Töï truyeän 221

khoâng bao giôø ñi theo cöûa naøo khaùc maø luoân töø treân chieácthang nhaûy vaøo giöôøng toâi.

Coâng vieäc phaùt trieån nhanh choùng trong nhöõng naêm naøy.Choàng toâi ñaõ cho ra taïp chí The Beacon (Haûi ñaêng), vaø töø ñoùñeán nay ñaõ ñaùp öùng ñöôïc moät nhu caàu thöïc söï. Moãi naêm toâidieãn thuyeát tröôùc coâng chuùng töø 6 ñeán 8 laàn, vaø vì khoâng thuleä phí, neân soá thính giaû deã leân ñeán 1.000. Tuy nhieân, roát cuoäcchuùng toâi xeùt thaáy raèng coù nhieàu ngöôøi choaùn gheá trong thínhgiaû chæ laø haïng maø ôû New York ngöôøi ta goïi laø nhöõng keû troâinoåi. Hoï lui tôùi döï caùc cuoäc dieãn thuyeát naøo mieãn phí, baát keåñeà taøi gì, vaø khoâng bao giôø thöïc söï ích duïng ñöôïc baát cöù ñieàugì maø hoï ñaõ nghe. Theá neân, ñaõ ñeán luùc chuùng toâi quyeát ñònhthu tieàn döï caùc buoåi giaûng cuûa toâi, maëc duø noù chæ coù 25 xu. Soáthính giaû lieàn giaûm xuoáng gaàn phaân nöûa, vaø ñieàu ñoù laømchuùng toâi raát haøi loøng. Nhöõng ngöôøi coøn laïi sôû dó ñeán laø vì hoïmuoán nghe ñeå hoïc hoûi, vaø raát ñaùng noùi chuyeän vôùi hoï.

Bao giôø toâi cuõng thích dieãn thuyeát, vaø trong hai möôi naêmqua toâi chöa bao giôø gaëp ñieàu gì laøm toâi phaûi boái roái treân buïcgiaûng. Toâi meán thích vaø tin töôûng moïi ngöôøi, vaø thính giaû laønhöõng ngöôøi toát. Toâi cho raèng dieãn thuyeát laø ñieàu toâi thíchnhaát trong ñôøi, vaø hieän nay vì söùc khoûe khoâng cho pheùp neântoâi thaáy ñoù laø moät trong nhöõng maát maùt lôùn nhaát. Baùc só cuûatoâi khoâng thaät söï cho pheùp, coøn choàng toâi thì quaù lo sôï neângiôø ñaây toâi chæ thuyeát trình vaøo cuoäc hoäi thöôøng nieân maø thoâi.

Chính vaøo ñaàu giai ñoaïn naøy toâi ñaõ keát moät tình baïn maøñoái vôùi toâi noù coù yù nghóa nhaát, chæ tröø cuoäc hoân nhaân cuûa toâivôùi Foster Bailey. Ngöôøi baïn naøy coù caùc ñöùc tính giaûn dò, dòudaøng, voâ vò lôïi, vaø baø ñaõ ñem laïi moät söï phong phuù vaø myõ leächo ñôøi toâi ñeán möùc maø toâi chöa bao giôø mô töôûng ñöôïc. Möôøibaûy naêm daøi chuùng toâi cuøng saùnh böôùc treân ñöôøng tinh thaàn.Toâi daønh cho baø taát caû nhöõng giôø naøo toâi raûnh ñöôïc vaø thöôøngôû nhaø baø. Chuùng toâi cuøng buoàn cöôøi veà nhöõng vaán ñeà gioángnhau, cuøng quan taâm ñeán nhöõng phaåm tính vaø caùc yù töôûng

206

Töï truyeän222

gioáng nhau. Chuùng toâi khoâng giaáu gieám nhau ñieàu gì vaø toâibieát heát moïi caûm nghó cuûa baø veà moïi ngöôøi, veà caùc tröôøng hôïpvaø hoaøn caûnh cuûa baø. Toâi nghó trong möôøi baûy naêm choùt cuûacuoäc ñôøi coâ ñôn cuûa baø, baø ñaõ khoâng hoaøn toaøn coâ ñôn. Thoângcaûm vôùi baø, ñöùng keà caän beân baø, giuùp baø coù theå an loøng toû baøytaâm söï moät caùch töï do thoaûi maùi, laø söï ñeàn ñaùp duy nhaát maøtoâi coù theå ñoåi laïi vôùi loøng töû teá baát taän maø baø ñaõ daønh chotoâi. Trong möôøi baûy naêm baø ñaõ mua saém cho toâi, vaø maõi ñeánkhi baø maát vaøo naêm 1940 toâi khoâng heà mua moät thöù quaàn aùonaøo cho mình caû. Toâi vaãn coøn ñang maëc nhöõng quaàn aùo maø baøñaõ cho toâi. Taát caû nhöõng nöõ trang toâi coù laø cuûa baø cho. Khiñeán Myõ, toâi ñaõ coù mua ñem theo caùc nöõ trang vaø haøng theâuraát ñeïp, nhöng ñaõ phaûi baùn heát ñeå traû tieàn thöïc phaåm, vaø baøñaõ quan taâm saém laïi cho toâi moät soá. Baø ñaõ lo cho caùc con toâiaên hoïc, vaø luoân luoân traû chi phí cho caùc chuyeán ñi khöù hoài cuûachuùng toâi sang Chaâu AÂu vaø Anh quoác. Chuùng toâi thaân thieátñeán ñoãi neáu toâi bò beänh laø töï baø bieát ngay. Maáy naêm tröôùcñaây, coù laàn toâi bò beänh ôû Anh, vaø maáy giôø sau ñoù baø ñaõ gôûi chotoâi böu phieáu 500 baûng, vì baø bieát toâi beänh vaø coù leõ caàn tieàn.

Moái lieân heä thaàn giao caùch caûm cuûa chuùng toâi thaät laïthöôøng vaø ñaõ tieáp tuïc thaäm chí sau khi baø qua ñôøi. Sau khi töøtraàn, neáu coù vieäc gì xaûy ra trong gia ñình baø thì baø vaãnthöôøng ñem ra baøn baïc vôùi toâi baèng thaàn giao caùch caûm. Duøtoâi khoâng coù caùch naøo bieát ñöôïc moïi chuyeän, nhöng veà sau toâithöôøng khaùm phaù ra ñöôïc caùc söï vieäc ñoù, vaø ngay ñeán hieännay toâi vaãn thöôøng lieân laïc vôùi baø. Baø hieåu bieát raát saâu xa veàMinh Trieát Ngaøn Ñôøi, nhöng baø laïi sôï moïi ngöôøi; baø sôï bòhieåu laàm; sôï nhöõng ngöôøi meán baø vì tieàn, vaø trong cô baûn laøheát söùc sôï haõi cuoäc ñôøi. Toâi nghó raèng toâi ñaõ giuùp ích ñöôïc baøtrong caùc phöông dieän ñoù, bôûi vì baø troïng söï xeùt ñoaùn cuûa toâivaø thaáy noù thöôøng truøng hôïp vôùi söï xeùt ñoaùn cuûa baø. Toâi ñoùngvai troø nhö moät chieác van an toaøn. Baø bieát raèng baø coù theå noùivôùi toâi baát cöù ñieàu gì, vaäy maø noù khoâng ñi xa hôn. Ngay caû khi

207

Töï truyeän 223

baø saép söûa töø traàn baø vaãn töôûng ñeán toâi, vaø chæ vaøi ngaøy tröôùckhi baø maát toâi ñaõ nhaän ñöôïc böùc thö cuûa baø maø hieám khi naøotoâi ñoïc ñöôïc, keå cho toâi nghe taâm söï cuûa baø. Baø ñaõ nhôø moâtngöôøi naøo ñoù gôûi thö naøy. Khi qua ñôøi, moät trong nhöõng ñieàumaø toâi mong moûi laø coù baø chôø ñoùn toâi, vì baø ñaõ höùa nhö theá.Khi ôû coõi traàn, chuùng toâi ñaõ coù nhöõng khoaûng thôøi gian haïnhphuùc cuøng nhau. Chuùng toâi ñaõ cöôøi ñuøa veà nhöõng ñieàu gioángnhau. Chuùng toâi thích nhöõng maøu saéc gioàng nhau, vaø toâi thöôøngtöï hoûi xöa kia toâi ñaõ laøm gì maø ngaøy nay coù ñöôïc moät ngöôøibaïn nhö theá.

Cöù moãi naêm hai laàn, baø laïi ñeán cöûa haøng mua cho toâitaùm, chín chieác aùo daøi, baø bieát chính xaùc loaïi naøo toâi thíchvaø nhöõng maøu naøo hôïp vôùi toâi; vaø cuõng hai laàn moãi naêm, khinhaän caùc hoäp quaàn aùo ñeïp ñeõ naøy, toâi laïi ñeán tuû laáy ra cuøngsoá aùo daøi nhö theá cuûa naêm tröôùc ñeå gôûi cho nhöõng ngöôøi baïnnaøo maø toâi bieát ñang khoù khaên. Toâi khoâng phaûi laø keû thíchtích tröõ ñoà ñaïc cho rieâng mình, vì toâi ñaõ hieåu theá naøo laø caànmoät loaïi aùo khoaùc hay aùo daøi maø mình khoâng coù tieàn muanoåi. Söï tuùng thieáu trong giai caáp trung löu, laø nhöõng ngöôøicaàn phaûi giöõ moät daùng veû beà ngoaøi naøo ñoù, thì thaät laø moätkinh nghieäm ñaéng cay hôn nhieàu tröôøng hôïp tuùng thieáukhaùc. Hoï khoâng thích nhaän cuûa boá thí vaø cuõng khoâng thíchñi aên xin. Tuy nhieân, ngöôøi ta coù theå laøm cho hoï chòu nhaännhöõng gì hoï caàn neáu, ví duï nhö, vieát thö hay noùi nhö toâi ñaõlaøm, “Toâi vöøa ñöôïc taëng nhieàu aùo daøi vaø khoâng theå maëc heátñöôïc. Toâi caûm thaáy mình quaù tham lam neáu giöõ laïi cho mìnhtaát caû, bôûi vaäy toâi gôûi chò vaøi chieác vaø xin chò giuùp toâi baèngcaùch chaáp nhaän.’’ Theá neân, nieàm vui söôùng vôùi nhöõng chieácaùo ñeïp ñeõ, ñuùng kieåu maø ngöôøi aáy coù ñöôïc laø do baø baïn naøychöù khoâng phaûi do toâi.

Toâi thaáy khoù coù theå noùi ñuùng nhö yù muoán veà nhöõng ngöôøithaân thieát nhaát vôùi mình. Toâi caûm thaáy ñieàu ñoù ñaëc bieät ñuùngtrong tröôøng hôïp naøy, vaø nhaát laø ôû tröôøng hôïp Foster Bailey,

208

Töï truyeän224

choàng toâi. Anh aáy vaø toâi ñaõ baøn veà vieäc naøy vaø thaáy raèngkhoâng theå ghi vaøo töï truyeän nhöõng gì toâi muoán noùi. Moät tìnhbaèng höõu thuù vò khaùc cuõng ñaõ ñeán trong ñôøi chuùng toâi, mangnhöõng ñieàu raát coù yù nghóa — nhöõng haøm yù maø coù leõ seõ ñöôïcthöïc hieän ôû kieáp tôùi hôn laø kieáp naøy. Coù moät caâu laïc boä ôûthaønh phoá New York ñöôïc goïi laø Caâu laïc boä Quí toäc. Moäthoâm, moät hoäi vieân cuûa caâu laïc boä naøy môøi toâi ñeán nghe ÑaïiCoâng töôùc Alexander noùi chuyeän. OÂng laø con trai cuûa Hoaøngñeá Nga vaø laø anh em vôùi Cöïu hoaøng Nicolas. Toâi ñaõ ñeán chínhlaø vì hieáu kyø, vaø thaáy caên phoøng chaät nöùc nhöõng vò quí toäc vaøhoaøng toäc ôû New York thôøi ñoù. Chaúng bao laâu chuùng toâi cuøngñöùng daäy khi vò Ñaïi Coâng töôùc böôùc vaøo vaø ngoài ôû moät chieácgheá baønh treân buïc. Khi taát caû chuùng toâi ñaõ ngoài xuoáng trôû laïi,oâng môùi nghieâm nghò nhìn taát caû roài noùi, “Coù theå naøo tronggiaây phuùt quí baïn queân raèng toâi laø Ñaïi Coâng töôùc, bôûi vì toâimuoán noùi vôùi quí baïn veà linh hoàn cuûa quí baïn.” Toâi chaêm chuùlaéng nghe moät caùch ngaïc nhieân nhöng haøi loøng, vaø ñeán cuoáibaøi thuyeát trình toâi môùi quay sang baïn toâi, nöõ Nam töôùc —,vaø noùi, “Toâi muoán sao ñöôïc Ngaøi Coâng töôùc tieáp xuùc vôùinhöõng ngöôøi naøo trong nöôùc naøy maø hoï khoâng baän taâm ñeánvieäc oâng coù phaûi laø Ñaïi Coâng töôùc hay khoâng, vaø hoï chæ meánoâng vì nhaân caùch vaø thoâng ñieäp cuûa oâng thoâi.” Toâi noùi baáynhieâu vaø khoâng nghó gì theâm nöõa.

Saùng hoâm sau, khi toâi ñang ôû vaên phoøng, thì ñieän thoaïireo vaø coù tieáng noùi, “Ñöùc Coâng Coâng seõ raát vui loøng neáu BaøBailey coù maët ôû khaùch saïn Ritz vaøo 11 giôø.” Theá neân BaøBailey ñaõ ñeán khaùch saïn Ritz vaøo luùc 11 giôø. Toâi gaëp ngöôøithö kyù cuûa Ngaøi Coâng töôùc ôû phoøng ñôïi. OÂng ta môøi toâi ngoài,roài nhìn toâi moät caùch trang troïng vaø noùi, “Naøy Baø Bailey, baøcaàn gì ôû Ngaøi Coâng töôùc?” Toâi ngaïc nhieân nhìn oâng ta, “Khoângcoù ñieàu gì caû. Toâi khoâng hieåu taïi sao toâi phaûi ñeán ñaây.” OÂngRoumanoff noùi, “Nhöng, Ngaøi Coâng töôùc baûo baø caàn gaëp Ngaøimaø.” Sau ñoù toâi môùi noùi vôùi oâng ta raèng toâi khoâng heà tìm

209

Töï truyeän 225

caùch ñeå gaëp Ngaøi Coâng töôùc, vaø toâi khoâng hieåu ñöôïc oâng caàngì toâi. Toâi keå raèng toâi ñaõ döï buoåi noùi chuyeän cuûa Ngaøi Coângtöôùc chieàu hoâm tröôùc, vaø toâi ñaõ phaùt bieåu vôùi moät ngöôøi baïnraèng toâi öôùc sao oâng coù theå gaëp moät soá ngöôøi. Baáy giôø oângRoumanoff môùi ñöa toâi leân laàu, ñeán phoøng cuûa Ngaøi Coângtöôùc; sau khi toâi cuùi chaøo vaø ngoài xuoáng, oâng môùi hoûi oâng coùtheå laøm cho toâi ñieàu gì. Toâi ñaùp, “Khoâng coù ñieàu gì caû.” Roàitoâi môùi tieáp tuïc noùi vôùi oâng raèng ôû Myõ coù nhöõng ngöôøi nhö baøDu Pont Ortiz, hoï suy nghó cuõng nhö oâng, hoï coù nhöõng ngoâinhaø xinh xaén, nhöng hoï raát ít khi ñi nghe dieãn thuyeát, vaø toâihy voïng coù leõ oâng seõ vui loøng gaëp hoï. ÔÛ ñieåm naøy, oâng höùachaéc vôùi toâi oâng seõ laøm baát cöù ñieàu gì toâi yeâu caàu, roài oâng baûo,“Baây giôø chuùng ta haõy noùi ñeán nhöõng ñieàu quan troïng hôn.”Chuùng toâi ñaõ noùi chuyeän khoaûng moät giôø veà caùc vaán ñeà tinhthaàn vaø nhu caàu phaûi coù tình thöông treân theá giôùi. OÂng vöøaxuaát baûn moät cuoán saùch nhan ñeà “Toân Giaùo cuûa Tình thöông”vaø raát mong noù ñöôïc nhieàu ngöôøi ñoïc.

Khi trôû veà vaên phoøng, toâi ñieän thoaïi cho Alice Ortiz baûobaø leân New York ñaët moät böõa tieäc tröa ôû khaùch saïn Ambas-sador ñeå ñaõi Ngaøi Ñaïi Coâng töôùc. Baø lieàn töø choái vaø toâi lieànthuyeát phuïc baø baèng loøng ngay. Roài baø ñeán toå chöùc böõa tieäc.Trong khi duøng böõa, oâng Roumanoff ñaõ quay sang toâi vaø noùi,“Baø Bailey, Baø laø ai vaäy? Chuùng toâi khoâng theå bieát ñöôïcñieàu gì veà Baø caû.” Toâi baûo oâng ta raèng ñieàu ñoù khoâng ñaùngngaïc nhieân bôûi vì toâi khoâng laø ai caû — chæ laø moät ngöôøi coângdaân Myõ bình thöôøng xuaát thaân töø Anh, theá thoâi. OÂng ta laécñaàu vaø döôøng nhö vaãn hoaøn toaøn baên khoaên noùi vôùi toâi raèngNgaøi Ñaïi Coâng töôùc ñaõ baûo oâng saün loøng laøm nhöõng gì toâimuoán oâng laøm.

Ñaây laø khôûi ñaàu cuûa moät tình baïn raát chaân thaønh, ñaõ tieáptuïc cho ñeán khi Ngaøi Ñaïi Coâng töôùc qua ñôøi vaø sau ñoù nöõa.OÂng thöôøng cuøng vôùi Foster vaø toâi gheù ñeán thaønh phoá Valmytrong vaøi ngaøy. Chuùng toâi ñaõ coù nhieàu cuoäc noùi chuyeän raát

210

Töï truyeän226

thuù vò. Toâi thaáy raèng moät trong taát caû nhöõng ñieàu maø taát caûchuùng toâi ñeàu caûm nhaän saâu saéc trong tình thaân höõu ñoù laø duøbeà ngoaøi ra sao chuùng toâi vaãn gioáng nhau, duø thuoäc doøng doõihoaøng toäc hay laø ngöôøi cuøng ñinh trong xaõ hoäi, ngöôøi ta ñeàucoù nhöõng öa thích hay ñoá kî gioáng nhau, coù cuøng nhöõng noãiñau thöông vaø buoàn khoå, coù cuøng nguoàn haïnh phuùc vaø coù cuøngsöùc thoâi thuùc tieán leân treân ñöôøng tinh thaàn. Ngaøi Ñaïi Coângtöôùc laø moät nhaø thoâng thaàn (spiritualist) ñaùng tin caäy vaøchuùng toâi thöôøng toå chöùc nhöõng cuoäc thoâng thaàn ngaén ñeå giaûitrí trong phoøng khaùch lôùn cuûa Alice.

Moät chieàu noï, OÂng Roumanoff goïi ñieän thoaïi cho choàngtoâi, hoûi chuùng toâi coù raûnh khoâng, vaø neáu raûønh thì chuùng toâicoù theå naøo nhaän ñöa Ngaøi Ñaïi Coâng töôùc ñeán hai nôi maøoâng phaûi dieãn thuyeát. Chuùng toâi raát vui loøng ñöa oâng ñi vaøkhi oâng thuyeát trình xong ñaõ giuùp oâng thoaùt khoûi nhöõngngöôøi saên chöõ kyù. Treân ñöôøng veà khaùch saïn, Ngaøi Coâng töôùcthình lình quay sang toâi vaø noùi, “Naøy Baø Bailey, neáu toâi noùivôùi Baø raèng toâi cuõng bieát Chaân sö Taây Taïng thì Baø thaáyñieàu ñoù coù yù nghóa gì chaêng?” Toâi ñaùp, “Coù, thöa Ngaøi, chaéchaún ñieàu ñoù raát coù yù nghóa.” “Vaäy, xin Baø bieát cho tam giaùcgiöõa Baø, Foster vaø toâi.” Coù leõ ñoù laø laàn cuoái cuøng chuùng toâigaëp oâng. Sau ñoù khoâng laâu oâng veà mieàn nam nöôùc Phaùp coønchuùng toâi sang Anh.

Maáy naêm sau, khi toâi ñang ngoài ôû giöôøng ñoïc saùch vaøokhoaûng 6 giôø 30 saùng thì laï luøng laøm sao, Ngaøi Ñaïi Coâng töôùcböôùc vaøo, trong boä ñoà nguû maøu xanh ñaäm maø oâng vaãn thöôøngmaëc. OÂng nhìn toâi, mæm cöôøi, vaãy tay roài bieán maát. Toâi ñeángaëp Foster roài noùi vôùi anh aáy raèng Ngaøi Ñaïi Coâng töôùc ñaõ töøtraàn. Vaø ñuùng nhö vaäy, ngaøy hoâm sau toâi thaáy caùo phoù ñaêngtreân baùo. Tröôùc khi rôøi nöôùc Myõ, oâng ñaõ taëng toâi moät taámaûnh cuûa oâng, dó nhieân laø coù thuû buùt cuûa oâng ñeà taëng, nhöngkhoaûng moät naêm sau thì taám aûnh naøy bieán maát. Noù maát haún,vaø vì oâng khoâng coøn soáng neân toâi tieác laém vaø tin raèng coù leõ

211

Töï truyeän 227

moät tay saên chöõ kyù naøo ñaõ laáy caép. Nhieàu naêm veà sau, khiñang ñi treân ñöôøng 43 ôû New York, boãng nhieân toâi thaáy NgaøiÑaïi Coâng töôùc ñang ñi veà phía toâi. OÂng mæm cöôøi vaø ñi luoân,vaø khi toâi leân ñeán vaên phoøng thì toâi thaáy taám aûnh bò maátñang naèm ôû baøn giaáy cuûa toâi. Roõ raøng coù moät moái lieân keát raátchaët cheõ giöõa Ngaøi Ñaïi Coâng töôùc, Foster vaø toâi. Trong moätkieáp naøo ñoù sau naøy, chuùng toâi seõ bieát ñöôïc lyù do cuûa söï giaotieáp trong kieáp naøy, cuõng nhö tình baïn vaø söï thoâng caûm maøchuùng toâi ñaõ taïo ñöôïc.

Chuùng ta khoâng neân xem moät kieáp soáng laø moät bieán coárieâng bieät maø laø moät giai ñoaïn trong moät loaït nhöõng kieápsoáng. Nhöõng gì ñang thöïc hieän ngaøy nay, caùc beø baïn vaø giañình maø chuùng ta ñang lieân keát, cuøng caùc phaåm tính, ñaëc tínhmaø khí chaát chuùng ta ñang bieåu loä, taát caû chæ laø toång theå cuûaquaù khöù. Trong kieáp tôùi chuùng ta nhö theá naøo seõ laø keát quaûcuûa nhöõng thaùi ñoä chuùng ta ñaõ coù vaø nhöõng vieäc chuùng ta ñaõlaøm trong kieáp naøy.

Nhöõng naêm naøy thaät laø baän roän. Maáy ñöùa con gaùi nay ñaõtröôûng thaønh vaø caùc caäu trai cuõng thöôøng lui tôùi. TröôøngArcane phaùt trieån ñeàu ñaën vaø taän thaâm taâm toâi coù moät caûmthöùc chaéc chaén vaø nhaän ra raèng toâi ñaõ tìm thaáy coâng vieäcmaø Chaân sö K.H. ñaõ noùi vôùi toâi vaøo naêm 1895. Caùc giaùo lyùveà luaân hoài vaø luaät nhaân quaû ñaõ giaûi quyeát ñöôïc caùc vaán ñeàmaø taâm trí toâi ñaõ baên khoaên thaéc maéc. Toâi ñaõ bieát ñöôïcÑ.Ñ.C.G.. Toâi ñaõ ñöôïc ban cho ñaëc aân tieáp xuùc vôùi Chaân söK.H. khi naøo toâi caàn, bôûi vì giôø ñaây toâi ñaõ ñöôïc tin töôûng laøcoù theå ñaët caùc vaán ñeà cuûa phaøm nhaân beân ngoaøi Ñaïo vieäncuûa Ngaøi, tieán tôùi ñeå höõu ích hôn cho Ñaïo vieän cuûa Ngaøi, vaødo theá maø höõu ích cho theá gian. Treân theá giôùi ngaøy caøng coùnhieàu ngöôøi coâng nhaän caùc saùch cuûa Chaân sö Taây Taïng. Baûnthaân toâi ñaõ vieát nhieàu saùch ñöôïc nhieàu ngöôøi ñoùn nhaän; toâivieát caùc saùch aáy ñeå chöùng minh raèng moät ngöôøi coù theå ñöôïcgoïi laø laøm coâng vieäc baèng quan naêng thaàn thoâng, nhö coâng

212

Töï truyeän228

vieäc toâi laøm vôùi Chaân sö Taây Taïng, maø vaãn laøm chuû trí naõocuûa mình vaø vaãn laø moät con ngöôøi thoâng minh. Qua caùc cuoánsaùch, qua soá sinh vieân trong Tröôøng ngaøy caøng taêng, Fostervaø toâi ngaøy moät tieáp xuùc nhieàu hôn vôùi moïi ngöôøi treân khaéptheá giôùi. Thö töø ñoå ñeán vôùi nhöõng thaéc maéc, nhöõng yeâu caàugiuùp ñôõ, hoaëc nhôø chuùng toâi môû moät nhoùm môùi ôû nöôùc naøyhay nöôùc khaùc.

Toâi luoân luoân giöõ quan nieäm raèng caùc chaân lyù noäi moânthaâm saâu nhaát vaãn coù theå ñöôïc coâng boá cho moïi ngöôøi bieátmaø khoâng haïi gì, neáu hoï khoâng coù quan naêng nhaän thöùc tinhthaàn ôû noäi taâm. Vì vaäy maø nhöõng lôøi theä nguyeän giöõ bí maättrôû neân voâ nghóa. Khoâng coù gì bí maät caû. Chæ coù vieäc trình baøychaân lyù vaø vieäc thoâng hieåu noù maø thoâi. Trong taâm trí cuûacoâng chuùng ñaõ coù nhieàu laãn loän giöõa Khoa Noäi moân vaø huyeànthuaät. Huyeàn thuaät laø phöông caùch laøm vieäc ôû coõi traàn lieânheä ñeán baûn chaát vaø vaät chaát, naêng löôïng vaø maõnh löïc ñeå taïoneân caùc hình theå maø söï soáng coù theå bieåu loä qua ñoù. Khi coângvieäc naøy lieân quan ñeán caùc maõnh löïc tinh linh nguõ haønh thìraát nguy hieåm vaø ngay caû ngöôøi coù ñoäng löïc noäi taâm thuaànkhieát cuõng caàn phaûi ñöôïc baûo veä. Khoa Noäi moân thì thöïc söï laøkhoa hoïc veà linh hoàn. Noù lieân quan ñeán caùi nguyeân khí tinhthaàn linh ñoäng, haèng soáng aån trong moïi hình theå. Noù taïo neânmoät söï hôïp nhaát caû trong thôøi gian vaø khoâng gian. Noù thuùcñaåy vaø thöïc hieän Cô Tieán Hoùa (xeùt theo laäp tröôøng cuûa ngöôøitìm ñaïo) vaø laø khoa hoïc veà Ñöôøng Ñaïo, noù daïy con ngöôøi caùckyõ thuaät cuûa baäc sieâu nhaân töông lai, vaø baèng caùch ñoù maø daánböôùc leân Con Ñöôøng Tieán Hoùa cao sieâu hôn nöõa.

Hoïc trình cuûa Tröôøng ñaõ ñöôïc töø töø khai trieån. Maõi töøtröôùc ñeán giôø, chuùng toâi vaãn giöõ sao cho coâng vieäc cuûa Tröôøngñöôïc uyeån chuyeån ñeå coá gaéng ñaùp öùng nhöõng nhu caàu ñangthay ñoåi, vaø chuùng toâi ñaõ laàn hoài coù ñöôïc moät ban nhaân vieânthaønh thaïo ñeå giaùm saùt coâng vieäc. Möôøi laêm naêm tröôùc ñaây(1928) chuùng toâi ñaõ dôøi ñeán truï sôû hieän nay, vaø giôø ñaây goàm

213

Töï truyeän 229

caû caùc daõy laàu 31 vaø 32 laø truï sôû cuûa Tröôøng Arcane, Quyõ Tínthaùc Lucis, Coâng taùc Thieän chí vaø Coâng ty Xuaát baûn Lucis.Baét ñaàu chæ coù moät nhoùm nhoû sinh vieân thì nay chuùng toâi ñaõcoù moät soá keá hoaïch tinh thaàn, taát caû ñeàu nhaèm phuïng söïnhaân loaïi, taát caû ñeàu coù tính quoác teá, phi lôïi nhuaän, vaø taát caûñeàu ñeå cho caùc sinh vieân Tröôøng Arcane coù theå tham gia.

Töï truyeän230

CHÖÔNG VI

Naêm 1930 laø naêm cuoái cuûa nhöõng gì toâi goïi laø cuoäc soángbình thöôøng. Töø ñoù trôû ñi, toâi chaêm chuù vaøo coâng vieäc ôû caûChaâu AÂu laãn ôû Anh cuõng nhö ôû Myõ, cuøng nhöõng cuoäc ñínhhoân vaø thaønh hoân cuûa caùc con, maø laï laøm sao, noù ñaõ laøm chotình caûm cuûa toâi nheï nhoõm raát nhieàu. Nhòp soáng khaù bìnhthöôøng cuûa toâi töø naêm 1924 ñeán 1930 ñaõ bò xaùo troän roõ reätvaøo naêm 1931.

Trong nhieàu phöông dieän thì saùu naêm naøy laø nhöõng naêmcoù nhòp sinh hoaït ñôn ñieäu — saùng thöùc daäy, laøm vieäc choChaân sö Taây Taïng, nhaéc con thöùc daäy chuaån bò ñi hoïc, ñieåmtaâm, ñaët mua thöïc phaåm, leân xe löûa ñi New York ñeå möôøi giôøcoù maët ôû sôû, roài ngaøy naøo cuõng lieân tuïc coù nhöõng cuoäc heïn, xöûlyù thö töø, ñoïc thö cho thö kyù vieát, quyeát ñònh nhöõng coâng vieäcôû tröôøng, thaûo luaän caùc vaán ñeà vôùi Foster, roài ñi aên tröa.Thöôøng luùc xeá chieàu coù nhöõng lôùp hoïc, vaø nhìn laïi toâi thaáynhöõng luùc toâi giaûng caùc ñieàu caên baûn cuûa Giaùo Lyù Bí Nhieäm laønhöõng thôøi gian vöøa yù vaø lôïi ích nhaát trong ñôøi toâi.

Ngaøy nay, trong nhieàu phöông dieän, boä Giaùo Lyù Bí Nhieämcuûa H.P.B. ñaõ loãi thôøi, vaø khaûo höôùng cuûa noù veà neàn MinhTrieát Ngaøn Ñôøi khoâng coøn hay ít coù söùc thu huùt ñoái vôùi theáheä hieän taïi. Nhöng nhöõng ai thöïc taâm nghieân cöùu noù vaø hieåuñöôïc phaàn naøo aån nghóa cuûa noù seõ coù ñöôïc moät söï ñaùnh giaùcô baûn veà chaân lyù maø döôøng nhö khoâng cuoán saùch naøo khaùccung öùng ñöôïc. H.P.B. ñaõ noùi raèng böôùc keá tieáp dieãn giaûiMinh Trieát Ngaøn Ñôøi seõ theo khaûo höôùng taâm lyù, vaø quyeånLuaän veà Löûa Vuõ truï,ï maø toâi ñaõ xuaát baûøn naêm 1925, laø chìakhoùa taâm lyù cuûa Giaùo Lyù Bí Nhieäm. Coù leõ khoâng theå coùquyeån naøo trong caùc saùch maø toâi ñaõ vieát neáu toâi chöa töøngnghieân cöùu thaät kyõ löôõng boä Giaùo Lyù Bí Nhieäm.

214

215

Töï truyeän 231

Nhìn laïi nhöõng naêm thôøi con gaùi cuûa toâi vaø cuûa caùc con,giôø ñaây toâi môùi bieát tuoåi vò thaønh nieân laø thôøi gian khoù khaênñeán möùc naøo. Thôøi ñoù, toâi ñaõ gaëp khoù khaên nhieàu hôn laø caùccon toâi, bôûi vì khoâng ai noùi cho toâi bieát ñieàu gì caû. Chuùng cuõngñaõ traûi qua thôøi gian khoù khaên thaät ñaáy nhöng, xin Chuùachöùng giaùm, toâi coøn khoù hôn. Toâi ñaõ phaûi ñöùng keá beân, nhìnchuùng bò ñeo ñuoåi vaø hy voïng chuùng seõ khoâng bò löøa gaït,nhöng ñoâi khi chuùng cuõng bò laàm. Toâi ñaõ phaûi khoå taâm vì coùluùc chuùng ñaõ xem toâi laø moät ngöôøi meï coù quan nieäm loãi thôøi.Toâi ñaõ phaûi thaáy caùc quan ñieåm cuûa mình bò xem laø cuõ rích,vaø raùng nhôù laïi nhöõng ngaøy mình ñaõ choáng ñoái ra sao. Toâi ñaõthaáy quaù nhieàu vaø bieát quaù nhieàu veà nhöõng ñieàu taø vaïy trongñôøi ñeán ñoãi toâi buoàn raàu lo sôï cho chuùng, veà sau taát caû nhöõngmoái lo aáy ñaõ chöùng toû laø hoaøn toaøn khoâng caàn thieát, nhöngvaøo luùc ñoù thì thaät laø nghieâm troïng. Toâi ñaõ phaûi chòu nhöõng yùnghó non nôùt cuûa chuùng cho raèng toâi khoâng bieát gì veà tìnhduïc, raèng toâi khoâng bieát caùch öùng xöû theá naøo vôùi ñaøn oâng,raèng khoâng coù ai ñaõ töøng yeâu thöông toâi, ngoaïi tröø hai ngöôøiñaøn oâng maø toâi ñaõ keát hoân. Dó nhieân kinh nghieäm cuûa toâi laøcaùi kinh nghieäm cuûa moïi baäc laøm cha meï chuaån bò ñöa con caùivaøo ñôøi, ñaëc bieät neáu ñoù laø con gaùi. Con trai thì ñöôïc töï dosôùm hôn vaø chuùng giöõ moàm giöõ mieäng neân ngöôøi meï bìnhthöôøng khoâng heà bieát gì veà nhöõng vieäc laøm cuûa con trai baø.Theá neân, baûy, taùm naêm keá ñoù thaät laø khoù khaên cho toâi, vaø toâikhoâng theå chaéc raèng toâi ñaõ haønh xöû con caùi moät caùch khoânngoan. Duø sao thì döôøng nhö toâi ñaõ khoâng laøm gì haïi cho laém,vaø toâi haøi loøng vôùi keát luaän naøy.

Vaøo muøa thu naêm 1930, roõ raøng laø coâng vieäc cuûa nhaøtröôøng ñang tieán trieån ôû Chaâu AÂu vaø Anh quoác. Nhöõng quyeånsaùch maø chuùng toâi xuaát baûn ñaõ ñi khaép theá giôùi, vaø qua ñoùchuùng toâi ñaõ baét ñaàu tieáp xuùc vôùi nhieàu ngöôøi ôû caùc nöôùc.Trong soá ñoù nhieàu ngöôøi ñaõ vaøo Tröôøng Arcane maø phaànñoâng hoï noùi tieáng Anh. Baáy giôø chuùng toâi chöa heà laøm vieäc

Töï truyeän232

baèng caùc ngoaïi ngöõ cuõng nhö chöa heà coù vò thö kyù naøo bieátngoaïi ngöõ caû. Sôû dó treân theá giôùi moïi ngöôøi bieát chuùng toâiñang laøm gì vaø ñaïi dieän cho ñieàu gì, phaàn lôùn laø thoâng quacaùc quyeån saùch vaø thoâng qua nhöõng ngöôøi ñaõ vieát thö hoûichuùng toâi veà tham thieàn hoaëc veà moät söï khoù khaên naøo ñoù.

Nhöõng hoäi vieân naøo cuûa Hoäi T.T. khoâng haøi loøng vôùi caùchtrình baøy heïp hoøi, hoï cuõng lieân laïc vôùi chuùng toâi roài sau ñoùnhieàu ngöôøi trong soá naøy ñaõ vaøo Tröôøng Arcane. Khi hoï laømñôn xin hoïc, toâi luoân luoân neâu leân raèng caù nhaân chuùng toâikhoâng heà phaûn ñoái ñieàu naøy, nhöng caùc vò laõnh ñaïo Boä phaänBí giaùo cuûa hoäi ñoù nhaát ñònh seõ choáng ñoái. Duø theá naøo toâicuõng luoân luoân neâu leân vôùi hoï raèng linh hoàn cuûa hoï laø cuûachính hoï, vaø hoï khoâng neân chaáp nhaän meänh leänh cuûa ai caû,hoaëc laø cuûa toâi hay laø cuûa caùc vò laõnh ñaïo Bí giaùo. Keát quaû cuûañieàu naøy laø hieän nay trong Tröôøng Arcane chuùng toâi coù nhieàuvò hoäi vieân Bí giaùo raát gioûi giang vaø kyø cöïu, hoï thaáy trong haikhaûo höôùng naøy khoâng coù gì traùi ngöôïc nhau.

Boä phaän Bí giaùo ñaõ ñöa ra laäp luaän khoâng hôïp lyù raèng seõ raátnguy hieåm neàu thöïc haønh hai loái tham thieàn moät löôït; ñieàu ñoùkhoâng nhöõng laøm toâi buoàn cöôøi maø coøn toû ra laø khoâng ñuùng. Bôûimoät leõ, caùc rung ñoäng vaø phaåm tính gioáng nhau cuøng vaän haønhthoâng qua caû hai khaûo höôùng, vaø hôn nöõa, phöông thöùc thieàn cuûaBoä phaän Bí giaùo coù tính caùch sô ñaúng, neân neáu coù hieäu quaû naøonôi caùc luaân xa thì cuõng ít thoâi. Tuy nhieân, phöông thöùc naøy heátsöùc toát cho nhöõng ngöôøi ñang treân con Ñöôøng Döï Bò.

Theá laø, Tröôøng Arcane phaùt trieån khaù lieân tuïc nhöng haõycoøn töông ñoái nhoû. Chuùng toâi phaûi dôøi töø nôi naøy ñeán nôi khaùcvì giaù thueâ nhaø thay ñoåi ôû New York, vaø ñeán thaùng Tö naêm1928, laàn ñaàu chuùng toâi dôøi ñeán truï sôû hieän nay, ôû soá 11 Ñöôøng42 phía Taây. Chuùng toâi laø moät trong nhöõng nhoùm ñaàu tieân dôøiñeán toaø cao oác môùi xaây naøy vaø ôû taàng 32 laø taàng choùt. Hieän naychuùng toâi cuõng thueâ luoân taàng 31, nhöng vì truï sôû quaù chaät neânchaúng bao laâu nöõa chuùng toâi seõ phaûi tìm caùch nôùi roäng theâm.217

216

Töï truyeän 233

Chuùng toâi ñaõ lieân laïc thö töø trong moät thôøi gian vôùi moätngöôøi phuï nöõ Thuïy Só, baø coù nhieàu kieán thöùc, quan taâm ñeánnhöõng gì chuùng toâi ñang giaûng daïy, vaø ñang coù moät vaøi coágaéng ñeå ñöa giaùo huaán Minh Trieát Ngaøn Ñôøi ñeán vôùi theágian. Baø coù moät ngoâi nhaø xinh xaén beân hoà Maggiore ôû ThuïySó, nôi ñoù baø ñaõ xaây moät giaûng ñöôøng vaø laäp ñöôïc moät thövieän raát toát. Moät toái noï vaøo muøa thu naêm 1930, baø ñaõ ñeánnhaø chuùng toâi ôû Stamford, Connecticut, vaø ôû laïi vôùi chuùng toâimoät thôøi gian ngaén, cuøng baøn baïc nhieàu ñieàu, ñöa ra vôùichuùng toâi nhieàu goùp yù, nhaän ra quan ñieåm cuûa chuùng toâi, vaøtöï nguyeän cuøng chuùng toâi coäng taùc. Baø ñeà nghò raèng neáu coùchuùng toâi giuùp ñôõ coù theå baø seõ môû moät trung taâm tinh thaàn ôûAscona gaàn Locarno beân hoà Maggiore. Trung taâm naøy seõkhoâng phaân bieät moân phaùi naøo vaø môû cöûa cho nhöõng nhaø tötöôûng noäi moân vaø caùc moân sinh huyeàn bí thuoäc taát caû caùcñoaøn theå ôû Chaâu AÂu vaø caùc nôi khaùc. Baø goùp phaàn baèngnhöõng khu vöôøn ñeïp ñeõ, giaûng ñöôøng vaø nhöõng ngoâi nhaø xinhxaén naøy, coøn Foster vaø toâi seõ ñeán ñoù baét ñaàu thöïc hieän keáhoaïch vaø giaûng daïy. Neáu chuùng toâi ñeán Ascona thì baø saünloøng ñeå cho caùc con toâi ñi cuøng, seõ tieáp ñaõi chuùng toâi ñaày ñuû,lo choã aên, choã nghæ cho taát caû chæ tröø loä phí.

Ñöông nhieân laø chuùng toâi khoâng theå thình lình quyeátñònh ñöôïc maø höùa seõ suy xeùt thaät kyõ vaán ñeà vaø traû lôøi baø sôùmsuûa vaøo ñaàu naêm 1931.

Coù nhieàu vaán ñeà lieân heä. Loä phí cho naêm ngöôøi khoângphaûi laø chuyeän nheï nhaøng, vaø khoâng chaéc laø chuùng toâi muoánñaûm nhaän moät coâng vieäc coù nhöõng ñieàu kieän maïo hieåm nhötheá. Toâi ñaõ ôû Myõ hai möôi naêm nay khoâng veà Chaâu AÂu, vaøtoâi khoâng theå naøo ñi Chaâu AÂu maø khoâng veà thaêm ñaát nöôùcmình, neân phaûi suy xeùt raát nhieàu môùi coù theå bieát chính xaùcquyeát ñònh naøo laø ñuùng.

Luùc aáy, Alice Ortiz, baïn toâi ñaõ ñeán thaêm vôùi moät ñeà nghòlieân quan ñeán toaøn boä vaán ñeà naøy. Khoâng heà bieát gì veà ñeà

218

Töï truyeän234

nghò cuûa Olga Fröbe, moät ngaøy noï baø ñaõ baûo toâi, “Chò thíchcho caùc con chò ñieàu naøo, hoaëc laø toâi seõ cho chuùng vaøo ñaïi hoïctrong nhieàu naêm, hay chò thích cho chuùng ñi du lòch nöôùcngoaøi hôn? Toâi seõ chòu chi phí cho moät trong hai ñieàu, nhöngchò phaûi choïn ñieàu gì maø chò nghó laø toát nhaát cho chuùng.” Toâiñaõ baøn thaät kyõ vôùi Foster vaø chuùng toâi keát luaän raèng du lòchnöôùc ngoaøi höõu ích cho caùc con vaø môû roäng kieán vaên cuûachuùng hôn laø baát cöù baèng caáp ñaïi hoïc naøo. Baát kyø ai cuõng coùtheå ñaäu baèng ñaïi hoïc, nhöng ít ngöôøi naøo coù theå du lòch roäng.Toâi nghó raèng toâi ñaõ coù aûnh höôûng nhieàu trong quyeát ñònhnaøy, bôûi vì chính toâi ñaõ ñi du lòch raát nhieàu vaø cuõng khoâng coùbaèng ñaïi hoïc.

Moät hai khi toâi ñaõ thaáy tieác vì mình khoâng coù caáp baèng ñaïihoïc. Nhöõng baèng caáp nhö theá ñang ñöôïc ngöôøi ta ñaùnh giaù quaùmöùc treân ñaát Myõ naøy, vaø duø khoâng coù baèng caáp toâi bieát raèngtoâi vaãn ñöôïc giaùo duïc toát ñeïp nhö nhöõng ngöôøi coù caáp baèng.Caùch ñaây khoâng nhieàu naêm laém, toâi ñaõ ñöôïc môøi ñeán giaûngmoät loaït baøi ôû Tröôøng Cao hoïc ôû Washington, D.C. Toâi ñònhnoùi veà trí tueä vaø tröïc giaùc. Tröôøng ñaõ in thoâng baùo vaø ñaõ gôûi ñi,nhöng khi hoï bieát ra raèng teân toâi khoâng coù keøm theo hoïc vònaøo, hoï beøn ñình caùc buoåi giaûng. Veà sau toâi coù nhaän ñöôïc moätböùc thö cuûa vò Vieän tröôûng neâu roõ raèng trong khoa cho laø ñaõphaïm sai laàm khi laøm ñieàu ñoù, nhöng vieäc ñaõ quaù treã neân hoïkhoâng theå laøm caùch naøo ñöôïc. Ít laâu sau ñoù, toâi laïi ñöôïc Ñaïihoïc Cornell môøi ñeán gaëp gôõ caùc sinh vieân vaø noùi vôùi hoï veàkhaûo höôùng tinh thaàn hieän ñaïi trong cuoäc tìm kieám chaân lyù vaønoùi chuyeän vôùi nhöõng nhoùm nhoû caùc sinh vieân. Buoåi giaûng naøycuõng bò ñình chæ, vì toâi khoâng coù baèng ñaïi hoïc.

Duø sao, toâi vaãn nghó raèng caùc con toâi seõ hoïc ñöôïc caùchlaøm ngöôøi höõu duïng hôn, neáu chuùng hieåu bieát ñöôïc nhieàu hônveà ngöôøi daân ôû caùc chaâu luïc khaùc, khoâng phaûi baèng caùch ñixem caùc ñaøi kyû nieäm vaø caùc phoøng trieån laõm maø baèng caùchhieåu bieát ñöôïc chính nhöõng ngöôøi daân ôû ñoù. Bôûi vaäy chuùng toâi

219

Töï truyeän 235

boû haún caùi yù töôûng cho caùc con theo cuoäc reøn luyeän töø chöôngôû ñaïi hoïc vaø ñöa chuùng vaøo tröôøng ñaïi hoïc cuûa ñôøi soáng.

Nhìn laïi quyeát ñònh naøy, toâi khoâng bao giôø tieác raèng caùccon ñaõ khoâng vaøo ñaïi hoïc. Chuùng ñaõ hoïc caùch hieåu bieát moïingöôøi vaø nhaâän ra raèng Hoa Kyø khoâng phaûi laø nöôùc soá moät vaøduy nhaát treân theá giôùi naøy. Chuùng khaùm phaù ra raèng coùnhöõng ngöôøi cuõng töû teá, coù nhöõng ngöôøi cuõng toát ñeïp, coùnhöõng ngöôøi cuõng thoâng minh, coù nhöõng ngöôøi cuõng xaáu xa ôûAnh, ôû Thuïy Só, ôû Phaùp...v..v.., nhö ôû Hoa Kyø vaäy.

Ñieàu chuùng ta caàn phaùt trieån treân theá giôùi ngaøy nay laøngöôøi coâng daân theá giôùi, vaø caàn phaûi chaám döùt caùi tinh thaànquoác gia heïp hoøi, thoâ baïo maø noù voán ñaõ laø nguoàn goác cuûaquaù nhieàu haän thuø treân theá giôùi. Toâi thaáy khoâng coù gì taihaïi hôn khaåu hieäu “Chaâu Myõ cuûa ngöôøi Myõ.” Toâi thaáy khoângcoù söï heïp hoøi bieät laäp naøo hôn thoùi quen cuûa ngöôøi Anh xemtaát caû caùc daân toäc khaùc laø ngöôøi ngoaøi, hay nieàm tin cuûangöôøi Phaùp raèng Phaùp laø laõnh ñaïo trong caùc phong traøo vaênminh hoùa. Taát caû nhöõng chuyeän ñaïi loaïi nhö theá ñeàu caànphaûi chaám döùt. Trong nhieàu nöôùc maø toâi ñaõ soáng, toâi nhaänthaáy cuøng nhöõng con ngöôøi nhö nhau. Coù theå vaøi nöôùc coùtieän nghi vaät chaát nhieàu hôn caùc nöôùc kia nhöng nhaân tínhthì ñaâu ñaâu cuõng vaäy.

Toâi cho raèng toâi ñaõ ñi qua heát thaønh phoá naøy ñeán thaønhphoá khaùc ôû Myõ, Anh vaø AÂu luïc, vaø ñaõ laéng nghe nhöõng ñieàungöôøi ta noùi veà nhau, nhöõng caùch hoïï cheâ bai laãn nhau, caùchhoï nhaïo baùng laãn nhau vaø khinh reû nhau. Toâi ñeå yù ñieàu ñoùnhieàu hôn phaàn ñoâng moïi ngöôøi, vaø toâi muoán caùc con coù ñöôïccaùi yù thöùc veà tính duy nhaát cuûa nhaân loaïi. Toâi nghó raèngchuùng coù moät quan nieäm roäng raõi hôn nhöõng ngöôøi bình thöôøngmaø chuùng gaëp, ñoù cuõng nhôø caùi caùch chuùng ñi du lòch khoângchæ theo chieàu ngang, chieàu roäng, trong nhieàu nöôùc, maø coøntheo chieàu doïc xuyeân suoát caùc giai taàng xaõ hoäi. Ñoù laø moät loáigiaùo duïc quan troïng daïy caùch thöông meán moïi ngöôøi, maø toâi

Töï truyeän236

baåm sinh voán thöông meán moïi ngöôøi. Moät trong nhöõng ngöôøitoát nhaát toâi ñaõ töøng quen bieát vaø xem laø baïn, laø con trai cuûamoät vò hoaøng ñeá. Ngöôøi baïn ñaàu tieân vaø thaân thieát cuûa toâicaùch ñaây 35 naêm khi toâi ñeán Hoa Kyø, laø moät ngöôøi phuï nöõ DaÑen; caû hai ñeàu ôû möùc quan troïng nhö nhau trong taâm thöùctoâi, vaø toâi nghó ñeán hoï vôùi nieàm thöông meán nhö nhau.

Moät ñieàu toâi ñaõ nhaän thaáy laø caùc con haàu nhö coù theå töïñöùng vöõng trong baát cöù hoaøn caûnh hay tình huoáng naøo, maëcduø chuùng chæ xuaát thaân töø caùc tröôøng coâng ôû Myõ. Toâi khoângthaáy coù nôi huaán luyeän naøo toát cho tuoåi treû treân theá giôùihôn laø moät neàn giaùo duïc coâng laäp theo nhöõng ñöôøng höôùngnhö ôû Myõ, noù cho hoï khaû naêng, cho moät nôi ñeå ñaùnh giaùnhöõng ñieàu hay ho, thuù vò vaø laø nôi chuù troïng ñeán caùc giaù trònhaân baûn.

Muøa xuaân naêm 1931, chuùng toâi ñaët keá hoaïch ñeå nhaän lôøiñeà nghò cuûa Olga Fröbe vaø ñeán ôû nhaø baø treân caùc bôø hoà ôû YÙtrong vaøi thaùng. Quí baïn coù theå töôûng töôïng ñöôïc nieàm phaánkhôûi cuûa chuùng toâi khi ñaët keá hoaïch, mua va-li, saép xeáp quaànaùo, coøn phaàn maáy ñöùa con gaùi thì chuùng suy ñoaùn ra ñuû thöùchuyeän. Trong ñôøi chuùng chöa töøng ñi baát kyø ñaâu ngoaøi nöôùcMyõ, chæ coù con gaùi lôùn cuûa toâi laø Dorothy thì ñaõ ñeán ñaûoHawaii. Vôùi tính roäng raõi thöôøng leä, Alice Ortiz xen vaøo ñeålaøm sao cho taát caû chuùng toâi ñeàu coù ñuùng nhöõng quaàn aùo caànthieát, ngoaøi vieäc baø ñaõ traû taát caû caùc chi phí haønh trình.

Chuùng toâi choïn moät chieác taøu nhoû ñi thaúng töø New Yorkñeán tænh Antwerp cuûa Bæ. Phaûi nhaän raèng ôû treân taøu vôùi bañöùa con gaùi ñaày söùc soáng thì cuõng phaàn naøo meät nhoïc. Thöôøngxuyeân hieåu bieát sinh hoaït cuûa chuùng thì khoâng phaûi deã vaømoãi toái keâu chuùng veà vaøo giôø nguû cuõng khoâng phaûi laø chuyeänñuøa. Thaät khoâng vui gì cho moät ñöùa con gaùi khi noù ñang khieâuvuõ thaät vui thích vôùi moät vieân chöùc naøo ñoù maø laïi thaáy ngöôøicha hay meï ñöùng beân ngoaøi vaø bieát roõ raèng ñaõ ñeán giôø ñi nguû.Chuùng raát toát nhöng raát deã bò kích ñoäng. Chuùng quen bieát

220

Töï truyeän 237

moïi ngöôøi treân taøu, hoï laø ai, töø ñaâu ñeán, teân gì, vaø raát ñöôïcmoïi ngöôøi meán chuoäng.

Caùch ñaây chæ vaøi naêm, toâi tình côø tìm thaáy moät goùi vaûilôùn maø khi môû ra thì ñoù laø ba chieác aùo daøi khieâu vuõ leã hoäi maøtoâi ñaõ may cho caùc con khi ôû treân taøu. Kieåu vôû cuõng khoângmôùi meû gì, bôûi vì caùc aùo daøi thì coù soïc vôùi nhöõng ngoâi sao,nhöõng chieác vaùy ñaàm xanh ñen soïc traéng, vaø caùc aùo choaøngngaén maøu traéng coù ñieåm nhöõng ngoâi sao naêm caùnh maøu ñoû.Toâi ñaõ khoâng chòu gaén 48 ngoâi sao vaøo moãi chieác aùo choaøng vìphaûi may nhieàu quaù, nhöng hieäu quaû chung coù veû thöïc laø aùiquoác vaø vui maét.

Toâi khoâng heà queân caùi ngaøy maø taøu chuùng toâi chaïy quanhco ngöôïc doøng soâng Scheldt vaø caäp beán ôû Antwerp. Dó nhieân laømaáy ñöùa con gaùi chöa bao giôø thaáy moät thaønh phoá nöôùc ngoaøi.Caùi gì cuõng coù veû môùi laï ñoái vôùi chuùng, töø chieác xe ngöïa ñöachuùng toâi veà khaùch saïn cho ñeán caùc taám traûi giöôøng. Chuùng toâiñeán ôû khaùch saïn Des Flandes vaø traûi qua maáy ngaøy vui ôûAntwerp. Nhöõng taám traûi baøn ca-roâ ôû Van Viordinaire, nhöõngcaùch naáu aên ôû nöôùc ngoaøi vaø moùn caø-pheâ söõa, taát caû ñeàu heát söùchöùng thuù ñoái vôùi chuùng vaø ñaày kyû nieäm ñoái vôùi toâi.

Moät ngöôøi baïn ñaõ cuøng vöôït bieån ñeå ñeán Ascona vôùi chuùngtoâi, nhöng sau maáy ngaøy ôû Antwerp ñaõ rôøi chuùng toâi vì baø muoánxuoâi doøng soâng Rhine vôùi con gaùi cuûa mình. Baø coù quan nieäm raátkhaùc vôùi Foster vaø toâi veà caùch thöôûng thöùc moät xöù laï. Buoåi saùngbaø thöôøng ñi phoá, moät tay daét con gaùi coøn tay kia caàm saùchhöôùng daãn du lòch cuûa Baedeker. Baø thöôøng noùi vôùi toâi, “ChòAlice, saùng nay chò muoán xem nhöõng gì? Coù moät töôïng ñaøi trongsaùch höôùng daãn ghi ba ngoâi sao, coù hình doøng hoï Reubens (contrai lôùn cuûa Jacob) ôû trong giaùo ñöôøng vaø nhieàu thöù khaùc. Chòñònh xem caùi naøo tröôùc?” Baø ñaõ ngaïc nhieân khi toâi noùi vôùi baøraèng chuùng toâi khoâng ñònh laøm theá, vì chuùng toâi khoâng quan taâmñeán töôïng cuûa nhöõng quaân nhaân ñaõ cheát töø laâu ñôøi, hay laø ñeántaát caû nhöõng nhaø thôø naøo coù theå thaêm vieáng ñöôïc.

221

Töï truyeän238

Toâi noùi raèng yù ñònh chính cuûa chuùng toâi laø laøm sao chocaùc con thaáu hieåu ñöôïc ñoâi ñieàu veà baàu khoâng khí tinh thaàncuûa ñaát nöôùc maø chuùng ñeán, gaëp gôõ moät soá ngöôøi, quan saùtcaùch soáng vaø nhöõng ñieàu hoï laøm vaøo caùc thôøi ñieåm khaùc nhautrong ngaøy. Bôûi vaäy, chuùng toâi thong thaû daïo quanh, ngoàitrong caùc quaùn nhoû, döôùi caùc maùi hieân uoáng caø pheâ, nhìnngaém moïi ngöôøi, laéng nghe vaø troø chuyeän. Ñoù laø nhöõng ñieàuchuùng toâi ñaõ laøm trong khi baø baïn ñi theo nhöõng höôùng khaùc.Toâi khoâng heà ñöa caùc con ñeán xem caùc phoøng tröng baøy,ngaém caùc pho töôïng, noùi chuyeän veà caùc nhaø thôø, hay laømnhöõng vieäc haøng ngaøy maø ngöôøi du khaùch thöôøng laøm. Chuùngtoâi ñi thô thaån theo caùc con ñöôøng. Chuùng toâi nhìn ngaémnhöõng khu vöôøn. Chuùng toâi cuõng thöôøng ñi veà caùc vuøng ngoaïioâ. Sau vaøi ngaøy, maáy ñöùa con gaùi ñaõ thu thaäp ñöôïc voâ soá hieåubieát veà thaønh phoá naøy vaø caùc vuøng phuï caän, caùc daân cö vaø lòchsöû cuûa noù. Chuùng toâi khoâng heà mua caùc vaät kyû nieäm, maø laïichuïp aûnh, mua caùc böu thieáp, vaø nhaän thaáy raèng nhöõng ngöôøingoaïi quoác cuõng raát gioáng vôùi chuùng toâi.

Töø Antwerp chuùng toâi ñi Locarno, Thuïy Só, ñoaïn ñöôøngcuõng khaù xa ñeå chuùng toâi ñi taøu löûa; Olga ñoùn chuùng toâi ôû ñoùvaø ñöa veà ngoâi bieät thöï xinh xaén cuûa baø trong maáy tuaàn. Caùccon toâi thaáy chuyeán ñi taøu löûa naøy raát thuù vò, nhöng phaàn toâithì raát meät nhoïc. Chuùng toâi ñaùp chuyeán “Taøu xanh”, quaSimplon vaø baêng ngang thung luõng Cinto.

Khoâng caùch naøo taû ñöôïc veû ñeïp cuûa caùc hoà ôû YÙ. Bieät thöïcuûa Olga ôû treân bôø hoà Maggiore, vaø toâi thieát nghó ñoù laø moättrong nhöõng chieác hoà roäng nhaát vaø xinh ñeïp nhaát ôû YÙ. Moätphaàn khu hoà thuoäc laõnh thoå Thuïy Só, trong ñòa phaän tænhTicino, nhöng haàu heát laø hoà naèm treân ñaát YÙ. Nöôùc hoà xanhbieác, nhöõng ngoâi laøng nhoû thaät ñeïp ñeõ höõu tình, naèm vaét ngangcaùc söôøn ñoài chaïy daøi xuoáng meù nöôùc. Toâi thaáy khoâng hình aûnhnaøo myõ mieàu hôn khi töø Ronco ngaém nhìn bao quaùt vuøng hoà.Toâi coù muoán dieãn taû cuõng hoaøi coâng vì toâi khoâng ñuû lôøi, nhöng

222

Töï truyeän 239

veû myõ leä cuûa noù khoâng ai trong chuùng toâi queân ñöôïc. Ñoù laønhöõng hình aûnh maø ngöôøi ta nhôù ñeán trong nhöõng phuùt giaâymeät moûi naûn loøng, thaát voïng; tuy nhieân, aån trong toaøn theå söïmyõ leä naøy laø nhöõng ñoài truïy vaø nhöõng ñieàu taø vaïy raát laâu ñôøi.

Quaän naøy coù moät thôøi ñaõ laø trung taâm cuûa Haéc thuaäït ôûTrung AÂu maø chöùng tích cuûa noù coøn coù theå tìm thaáy treân caùccon ñöôøng vuøng queâ. Caùc ngoâi laøng nhoû quanh ñaây haàu nhö ñaõbò daân laøng boû laïi vì ñôøi soáng kinh teá khoù khaên, vaø ñaõ bò sangnhöôïng cho nhöõng ngöôøi töø Ñöùc vaø Phaùp, hoï khoâng coù nhöõngmuïc tieâu hoaëc nhöõng yù töôûng naøo toát ñeïp hay trong saïch caû.Maáy naêm tröôùc theá chieán, ñaëc bieät laø ôû Ñöùc, ñaõ coù tính caùchñoài baïi laï luøng. Ñuû thöù xaáu xa vaø taø vaïy ñaõ ñöôïc nuoâi döôõng,vaø nhieàu ngöôøi coù nhöõng caùch soáng baát haûo ñaõ ñeán caùc vuønghoà ôû YÙ trong muøa heø. Moät ngaøy naøo ñoù nôi naøy seõ ñöôïc taåysaïch vaø coâng taùc tinh thaàn thöïc söï seõ ñöôïc tieán haønh. Moättrong nhöõng ñieàu maø chuùng toâi phaûi ñaáu tranh thaéng phuïc laøcaùi tính chaát taø vaïy ngaám ngaàm khaép vuøng vaø nhöõng ngöôøikhoù chòu, ñoài truïy laï luøng ôû treân bôø hoà.

Ngay khi toâi bieát ra vuøng naøy thuoäc loaïi naøo vaø beân trongtoaøn veû myõ leä cuûa noù coù aån chöùa nhieàu ñieàu taø vaïy, toâi beønngoài laïi vaø noùi heát moïi söï vôùi caùc con. Toâi nhaát ñònh laø khoângneân ñeå cho chuùng quaù ngaây thô ñeán ñoãi chuùng coù theå bò laâmnguy vaø toâi ñaõ chæ ra nhöõng haïng ngöôøi naøo ñang qua laïi treânñöôøng maø roõ raøng thuoäc loaïi baát haûo. Toâi khoâng che ñaäynhöõng ñieàu ñoù baèng nhöõng lôøi hoa myõ. Toâi noùi thaúng ra moätcaùch roõ raøng cho chuùng hieåu hoaøn toaøn söï thaät, goàm caû nhöõngsöï truïy laïc vaø naïn ñoàng tính luyeán aùi, nhôø theá maø chuùng ñaõtraûi qua nhieàu tröôøng hôïp moät caùch an toaøn, maø leõ ra coù theåñaõ bò tai haïi. Theá laø khoâng coù ñieàu bí maät naøo toâi giöõ kín,khoâng coù nhöõng toäi loãi laï luøng naøo vaø nhöõng caùch haønh xöûñoäc aùc naøo maø toâi khoâng noùi cho chuùng nghe. Toâi chæ chochuùng thaáy nhöõng haïng ngöôøi coù nhöõng loái soáng buoâng thaûñoù, hoï boäc loä quaù roõ raøng ñeán ñoãi chuùng bieát raèng söï theå phaûi

223

Töï truyeän240

laø nhö vaäy. Toâi khoâng bao giôø tin raèng neân giöõ khoâng cho boïntreû bieát nhöõng ñieàu baát haûo.

Toâi ñaõ ñeå cho chuùng ñoïc nhöõng gì chuùng thích, chæ coùñieàu, neáu ñoù laø moät cuoán saùch maø toâi caûm thaáy toaøn nhöõngchuyeän nhô nhôùp thì toâi seõ noùi cho chuùng bieát ñieàu ñoù vaø hoûivì sao chuùng muoán ñoïc noù. Toâi kinh nghieäm thaáy raèng neáuchuùng ta thaúng thaén, côûi môû, thaønh thaät, vaø vaãn ñeå cho chuùngtöï do ñoïc nhöõng gì maø chính ta caûm thaáy laø daïi doät, thì tínhtrong saïch töï nhieân cuûa chuùng vaø tính höôùng thieän töï nhieânseõ ñuû söùc baûo veä chuùng. Theo toâi bieát thì chuùng toâi khoâng baogiôø coù cuoán saùch naøo ñoïc maø phaûi giaáu döôùi giöôøng, bôûi vìchuùng bieát raèng chuùng coù theå ñoïc nhöõng gì chuùng thích, vaø toâiseõ baøy toû yù kieán moät caùch côûi môû vaø thaønh thaät. Duø sao, boïntreû ñaõ traûi qua ba muøa heø ôû Ascona, chuùng bieát haàu heát nhöõngñieàu xaûy ra maø khoâng bò tai haïi gì caû.

Muøa heø ñaàu ôû Ascona chuùng toâi ñeán nhaø rieâng cuûa Olga,nhöng sau ñoù chuùng toâi ñaõ ñeán moät ngoâi nhaø nhoû ôû löngchöøng ñoài beân hoà maø baø boû tieàn ra xaây caát. Keá beân ngoâi nhaønaøy baø ñaõ döïng moät giaûng ñöôøng xinh xaén laø nôi coù nhöõngcuoäc hoäi saùng, chieàu. Khung caûnh thaät ñeïp ñeõ. Ñieàu kieän bôiloäi vaø ñi thuyeàn thaät laø lyù töôûng, vaø caùi cô hoäi mang laïi luùcñaàu thì döôøng nhö laø cuûa Trôøi cho, vôùi trieån voïng coù nhöõng côhoäi môû mang roäng lôùn hôn trong töông lai. Naêm ñaàu chuùngtoâi ñeán ñoù thì nhoùm ngöôøi tham döï cuõng coøn hôi ít, nhöngtrong hai naêm sau thì gia taêng lieân tuïc, vaø coù theå noùi raèngcoâng vieäc ñaõ raát thaønh coâng. Nhöõng ngöôøi thuoäc moïi quoáctòch ñaõ gaëp gôõ ôû ñaây; chuùng toâi ñaõ cuøng sinh hoaït trong nhieàutuaàn leã vaø ñaõ thoâng caûm nhau raát nhieàu. Chöøng nhö caùc ranhgiôùi quoác gia khoâng coøn nöõa, vaø taát caû chuùng toâi ñeàu cuøng noùimoät thöù ngoân ngöõ tinh thaàn.

Ñoù laø nôi laàn ñaàu tieân chuùng toâi gaëp Baùc só Robert Assagioli,oâng ñaõ laøm ñaïi dieän cho chuùng toâi ôû YÙ trong nhieàu naêm, vaøvieäc gaëp gôõ cuøng coäng taùc vôùi oâng trong bao naêm laø moät trong

224

Töï truyeän 241

nhöõng ñieàu haïnh phuùc nhaát trong ñôøi chuùng toâi. Coù moät thôøioâng ñaõ laø moät chuyeân gia thaàn kinh haøng ñaàu ôû Rome, vaø hoàichuùng toâi môùi quen bieát, oâng ñaõ ñöôïc xem laø moät nhaø taâm lyùhoïc loãi laïc ôû Chaâu AÂu. OÂng laø moät ngöôøi coù phaåm caùch toát ñeïphieám coù. Khoâng theå naøo oâng böôùc vaøo moät caên phoøng maø moïingöôøi khoâng bieát ñeán do caùc phaåm tính tinh thaàn chính yeáucuûa oâng. Trong cuoán saùch cuûa mình “Nhöõng gì saép ñeán ôû ChaâuAÂu”, Frank D. Vanderlip ñaõ coù nhöõng lôøi phaåm bình raát ñaùngchuù yù veà oâng. OÂng aáy ñaõ goïi oâng laø Thaùnh Francis cuûa Assisithôøi nay, vaø noùi raèng buoåi saùng oâng aáy tieáp xuùc vôùi Robert laømoät trong nhöõng thôøi gian höùng thuù nhaát cuûa oâng aáy trongchuyeán ñi Chaâu AÂu. Baùc só Assagioli laø moät ngöôøi Do Thaùi. Vaøothôøi gian chuùng toâi gaëp oâng ôû Ascona vaø sau ñoù ñeán thaêm oângôû YÙ thì ngöôøi Do Thaùi ñöôïc ñoái xöû toát ñeïp trong nöôùc naøy. Gaàn30.000 ngöôøi Do Thaùi ôû YÙ ñöôïc thöøa nhaän laø coâng daân YÙ maøkhoâng bò söï caám ñoaùn hay ngöôïc ñaõi naøo.

Caùc baøi thuyeát trình cuûa Baùc só Assagioli laø nhöõng neùt noåibaät trong caùc cuoäc hoäi ôû Ascona. OÂng thöôøng dieãn thuyeátbaèng tieáng Phaùp, tieáng YÙ vaø tieáng Anh, vaø naêng löïc tinh thaàntuoân ñoå qua oâng ñaõ laø moät phöông tieän kích thích nhieàu ngöôøiböôùc vaøo söï hieán daâng môùi meû hôn trong cuoäc soáng. Trong hainaêm ñaàu, oâng vaø toâi ñaõ ñaûm traùch coâng vieäc dieãn giaûng, duøraèng vaãn coù nhöõng dieãn giaû khaùc raát hay vaø coù khaû naêng.Naêm cuoái chuùng toâi ôû Ascona thì nôi naøy ñaõ bò traøn ngaäp bôûicaùc giaùo sö ngöôøi Ñöùc, vaø aâm ñieäu cuõng nhö phaåm tính cuûanôi naøy ñaõ bò thay ñoåi haún. Coù moät soá ngöôøi trong hoï heát söùcbaát haûo vaø giaùo huaán ñöa ra chuyeån töø moät taàm möùc tinhthaàn töông ñoái cao trôû thaønh trieát hoïc töø chöông saùch vôû vaøkhoa huyeàn bí hoïc giaû hieäu. Naêm 1933 laø naêm choùt maø chuùngtoâi ñeán ñoù.

Naêm thöù nhì chuùng toâi ôû Ascona thaät ñaùng quan taâm.Ngaøi Ñaïi Coâng töôùc Alexander ñaõ phoái hôïp vôùi chuùng toâi ôûñoù vaø ñaõ coù nhöõng baøi thuyeát trình raát thuù vò; vaø coøn quan

225

Töï truyeän242

troïng hôn nöõa ñoái vôùi toâi laø Violet Tweedale ñaõ ñeán Ascona.Ngaøy baø ñeán thaät laø ngaøy ñaùng cho toâi ghi nhôù, vaø cho ñeánbaây giôø toâi coøn thaáy hình aûnh cuûa baø cuøng vôùi choàng ñi xuoángsöôøn ñoài, vaø laäp töùc naêng löïc tinh thaàn cuûa nhaân caùch baø ñaõcheá ngöï caû trung taâm. Baø heát söùc xinh ñeïp, heát söùc phongnhaõ vaø cao thöôïng vaø ngaøy baø ñeán laø khôûi ñieåm cuûa moät tìnhhaèng höõu raát chaân thaønh giöõa baø vaø choàng vaø Foster vaø toâi.Veà sau, chuùng toâi thöôøng ñeán vôùi ñoâi baïn naøy ôû ngoâi nhaø xinhxaén cuûa hoï ôû Torquay, Nam Devon, vaø khi naøo toâi caûm thaáymeät moûi hay öu phieàn thì toâi thöôøng ñeán troø chuyeän cuøngViolet. Baø laø moät vaên só saùng taùc nhieàu. Baø ñaõ vieát nhieàu tieåuthuyeát raát ñöôïc meán chuoäng; nhöõng saùch baø vieát veà thaànthoâng döïa treân kinh nghieäm baûn thaân, thì raát laønh maïnh vaøthuù vò, vaø cuoán Ñaáng Christ Vuõ truï, moät trong nhöõng taùcphaåm cuoái cuûa baø, ñaõ ñöôïc phoå bieán roäng raõi vaø raát höõu ích.Baø laø moät trong nhöõng nhaø thaàn thoâng treân theá giôùi maøngöôøi ta coù theå tuyeät ñoái tin töôûng ñöôïc. Baø raát thoâng minh,coù yù thöùc haøi höôùc doài daøo, vaø coù tinh thaàn khaûo cöùu raát saâusaéc. Baø ñoïc raát nhieàu saùch cuûa Chaân sö Taây Taïng, vaø khiNgaøi vieát ra ñieàu gì thì toâi trao baø xem ngay. Baø laø baïn cuûamoïi ngöôøi duø ñòa vò cao hay thaáp, vaø caùch ñaây ñaõ laâu khi baømaát thì ngoaøi vôï choàng toâi coøn coù haøng traêm ngöôøi khaùc caûmthaáy bò maát maùt raát nhieàu. Chieác kim hoa maø baø thöôøng ñeoñöôïc choàng baø taëng cho toâi vaø toâi luoân luoân ñeo noù vaø nghóñeán baø vôùi tình thöông meán saâu xa.

Moãi naêm, sau chuyeán ñi nöôùc ngoaøi, chuùng toâi trôû veà HoaKyø trong vaøi thaùng, thöôøng thì ñeå caùc con ôû laïi Anh, chæ thueânhaø cho chuùng khi naøo caàn, bôûi vì moät ngöôøi baïn vaø cuõng laøsinh vieân cuûa Tröôøng ñaõ cho chuùng toâi möôïn moät ngoâi nhaø taïiOspring Place ôû quaän Kent trong hai naêm.

Trong nhöõng naêm naøy caû ba ñöùa con gaùi ñeàu laäp gia ñình.Nhö toâi coù noùi, Dorothy ñaõ keát hoân vôùi moät Ñaïi uùy teân Mortonlôùn hôn noù saùu thaùng vaø raát taâm ñaàu yù hôïp. Ñoù laø moät cuoäc

226

Töï truyeän 243

hoân nhaân thaät söï haïnh phuùc; toâi raát haøi loøng vaø nghó raèng caûhai thaät laø may maén. Ñoái vôùi Dorothy thì Terence laø moätngöôøi hieám coù, traàm tónh, thoâng minh, toát buïng, cöông quyeáttheo ñöôøng phaûi; coøn Dorothy thì lanh lôïi, linh hoaït, tö töôûngsaâu xa, raønh taâm lyù, taùnh tình mau maén, chuoäng ngheä thuaätvaø heát loøng yeâu meán choàng. Sau ñoù, Ellison keát hoân vôùi moätsó quan ñoàng baïn cuûa Terence laø Arthur Leahy. Vaøo thôøi giantoâi vieát baøi naøy caû Arthur vaø Terence ñeàu laø ñaïi taù ñang phuïcvuï ôû nöôùc ngoaøi. Moät naêm noï, Mildred, ñöùa con gaùi thöù hai ñaõcuøng chuùng toâi trôû laïi Hoa Kyø vaø ñaõ keát hoân vôùi NeredithPugh ôû ñoù. Ñaây thaät laø moät cuoäc hoân nhaân heát söùc baát haïnh,duø raèng luùc ñaàu khoâng coù daáu hieäu naøo cho thaáy söï theå laïi laønhö theá. Roài nhieàu tröôøng hôïp ñaõ xaûy ra quaù nghieät ngaõ ñeánñoãi trong voøng boán thaùng Mildred ñaõ ñính hoân, keát hoân vaø lydò khi ñang coù mang ñöùa con trai nhoû. Chính ñöùa con trai nhoûnaøy laø quaù ñuû ñeå ñeàn buø cho nhöõng gì maø Mildred ñaõ phaûitraûi qua. Toâi xin mieãn keå laïi chi tieát cuûa chuyeän naøy. Noùichung, Mildred ñaõ phaûi xöû söï trong moät tình huoáng heát söùckhoù khaên vôùi söï ñieàm tónh, thaêng baèng vaø khoân ngoan. Khinoù quay veà vôùi toâi ôû Anh thì toâi raát ngaïc nhieân thaáy noù khoângcoù yù gì caêm haän, oaùn hôøn hay muoán traû thuø, nhöng toâi cuõngraát ngaïc nhieân raèng moät ngöôøi troâng coù veû quaù tieàu tuïy, tuyeätvoïng ñeán theá maø coøn soáng noåi.

Trong suoát nhöõng naêm maø vôï choàng toâi cöù naêm thaùng ôûAnh vaø Chaâu AÂu laïi veà Myõ baûy thaùng, thì coâng vieäc nhaøTröôøng vaãn tieán trieån ñeàu ñaën. Coâng vieäc laøm trong ba naêm ôûAscona ñaõ khieán cho moät soá ngöôøi thuoäc nhieàu quoác tòchnhaäp Tröôøng. Nhöõng ngöôøi naøy cuøng vôùi nhöõng ngöôøi nhaäpTröôøng do ñoïc saùch ñaõ taïo neân nhöõng haït nhaân trong nhieàuquoác gia Chaâu AÂu maø döïa vaøo ñoù chuùng toâi coù theå xaây döïngcoâng vieäc trong töông lai. Coâng vieäc ôû Taây Ban Nha döôùi söïhöôùng daãn cuûa Francisco Brualla ñang tieán trieån raát toát, vaøchuùng toâi ñaõ phuïc vuï cho maáy traêm sinh vieân Taây Ban Nha,

227

Töï truyeän244

haàu heát laø nam giôùi. Coâng vieäc ôû Anh cuõng ñang tieán trieån.Coù nhöõng nhoùm nhoû caùc sinh vieân raûi raùc treân khaép theá giôùiñang baét ñaàu nhaäp tröôøng caû nhoùm moät löôït.

Toâi raát quan taâm moät nhoùm nhö theá ôû AÁn Ñoä. Nhoùm naøygoïi laø Suddha Darma Mandala, do Ngaøi Subra Maniyer thaønhlaäp. Ñaây laø moät nhoùm noäi moân coù veû thuoäc caáp cao. Toâi ñaõñoïc qua moät trong nhöõng cuoán saùch hoï xuaát baûn vaø thaáy raèngcoù nhieàu nhaø laõnh ñaïo cuûa Hoäi T.T. ñaõ ñi ra ngoaøi Boä phaän Bígiaùo cuûa Hoäi vaø ñang laøm vieäc trong nhoùm naøy. Tuy khoângphaûi laø raønh vieäc gia nhaäp caùc toå chöùc, nhöng toâi ñaõ vieát thöcho vò tröôûng nhoùm vaø xin pheùp ñöôïc gia nhaäp, nhöng khoângñöôïc traû lôøi. Ñeán naêm sau, vì khoâng ñöôïc tin töùc gì neân toâi laïivieát thö vaø ñaët mua moät soá saùch cuûa hoï, keøm theo taám ngaânphieáu traû tieàn. Toâi khoâng ñöôïc traû lôøi, cuõng khoâng nhaän ñöôïcsaùch, duø raèng taám ngaân phieáu ñaõ ñöôïc ruùt tieàn. Sau vaøi thaùng,toâi gôûi phoù baûn cuûa böùc thö ñoù cho vò tröôûng nhoùm, nhöng vaãnbieät voâ aâm tín. Toâi beøn thoâi, vaø keát luaän raèng ñoù laø moät trongnhöõng toå chöùc laï luøng ñi löøa ñaûo nhöõng ngöôøi phöông Taây naøongaây thô, deã tin.

Ba naêm sau, toâi ñeán thuû ñoâ Washington ñeå giaûng moät khoùaôû khaùch saïn New Willard. Cuoái moät buoåi giaûng, coù moät ngöôøiñaøn oâng ñi veà phía toâi, tay xaùch moät chieác röông vaø noùi, “NhoùmSuddha Dharma Mandala nhôø toâi ñem nhöõng cuoán saùch naøycho Baø.” Ñoù laø taát caû nhöõng cuoán saùch maø toâi ñaõ yeâu caàu vaøotoâi trôû laïi tin töôûng vaøo söï ñuùng ñaén cuûa toå chöùc naøy. Trongmoät thôøi gian toâi khoâng ñöôïc tin gì theâm, roài sau ñoù toâi nhaänñöôïc moät böùc thö töø moät thaønh vieân trong nhoùm noùi raèng NgaøiSubra Maniyer ñaõ qua ñôøi vaø tröôùc ñoù oâng vaãn thöôøng mangtheo beân mình cuoán Luaän veà Löûa Vuõ truï cuûa toâi; luùc laâm chungoâng ñaõ yeâu caàu baûy nhaân vieân cao caáp trong toå chöùc cuûa oânghaõy nhaäp Tröôøng Arcane ñeå hoïc hoûi vôùi toâi. Hoï ñaõ laøm theo lôøiyeâu caàu vaø nhoùm sinh vieân AÁn Ñoä laõo thaønh naøy ñaõ laøm vieäcmoät caùch höùng thuù vôùi chuùng toâi trong nhieàu naêm. Caùc vò naøy

228

Töï truyeän 245

ñaõ giaø vaø laàn löôït qua ñôøi, vaø cho ñeán nay döôøng nhö toâi khoângcoøn lieân laïc gì theâm vôùi hoï. Hoï raát kính troïng H.P.Blavatsky,vaø toâi thaáy vieäc tieáp xuùc vôùi hoï raát thuù vò.

Moät moái lieân keát khaùc vôùi H.P.B. coù ñöôïc do moät nhoùmnhoû ngöôøi cuûa oâng Sinnett ñaõ nhaäp Tröôøng Arcane, ngöôøi ñaàutieân trong nhoùm laø Lena Rowan-Hamilton, baïn toâi. Hoï ñemvaøo sinh hoaït cuûa Tröôøng moät vaøi truyeàn thoáng coå xöa vaø moáilieân heä maïnh meõ vôùi nguoàn Minh Trieát Ngaøn Ñôøi khi aùnhsaùng cuûa noù tuoân ñoå veà Taây phöông vaøo theá kyû 19.

Moät trong nhöõng phaùt trieån thuù vò cuûa nhaø tröôøng laøchuùng toâi lieân tuïc naâng cao caùc ñieàu kieän theo hoïc. Chuùng toâiloaïi ra ngaøy caøng nhieàu nhöõng sinh vieân naøo gaén boù vôùi caápñoä xuùc caûm, vaø nhaán maïnh ñeán vieäc caàn phaûi coù moät söï phaùttrieån vaø hoäi tuï trí tueä naøo ñoù neáu ngöôøi sinh vieân muoán böôùcvaøo cuoäc huaán luyeän tieân tieán ôû caùc caáp cao hôn. Theo thôøigian, nhu caàu cuûa theá giôùi ngaøy caøng trôû neân böùc thieát hôn, vaøñoàng thôøi nhu caàu coù ñöôïc nhöõng ñeä töû noäi moân ñöôïc huaánluyeän thaønh thaïo cuõng gia taêng roõ reät. Theá giôùi naøy phaûiñöôïc cöùu giuùp bôûi nhöõng ngöôøi coù caû thoâng tueä vaø tình thöông;chæ coù nguyeän voïng toát vaø haûo yù thì chöa ñuû.

Trong caùc naêm ñi du lòch, chuùng toâi ñaõ gaëp nhieàu phaùihuyeàn bí hoïc trong nhieàu nöôùc AÂu chaâu. Ñaâu ñaâu, chuùngtoâi cuõng coù theå tieáp xuùc vôùi nhöõng nhoùm nhoû, hoï ñang chuùtroïng ñeán moät vaøi khía caïnh cuûa Minh Trieát Ngaøn Ñôøi vôùimoät caùch trình baøy naøo ñoù veà chaân lyù noäi moân. Ñaâu ñaâuchuùng toâi cuõng coù theå thaáy nhöõng daáu hieäu ñaàu tieân cuûaluoàng soùng tinh thaàn ñang daâng leân, ñoàng thôøi ôû Ba Lan,Ru-ma-ni cuõng nhö ôû Anh vaø Myõ. Döôøng nhö moät caùnh cöûañaõ môû ra cho nhaân loaïi böôùc vaøo cuoäc soáng tinh thaàn môùimeû, vaø chöøng nhö noù ñaõ khôi daäy nhöõng maõnh löïc taø vaïytöông ñöông maø ñaõ leân ñeán cöïc ñieåm trong theá chieán; toâikhoâng tin raèng chieán tranh coù theå laøm giaùn ñoaïn ñöôïctrieàu soùng tinh thaàn naøy. Toâi tin töôûng raèng noù seõ taêng

229

Töï truyeän246

cöôøng caùc ñoäng löïc tinh thaàn, vaø nhöõng ai trong chuùng tañang phuïc vuï trong vöôøn nho cuûa caùc Chaân sö seõ gaët haùiñöôïc nhöõng vuï muøa phong phuù vaøo caùc naêm sau naøy, nhôøtoå chöùc, khuyeán khích vaø giaùo huaán nhöõng ngöôøi naøo ñaõthöùc tænh veà maët tinh thaàn.

Moät trong nhöõng lyù do khieán toâi vieát töï truyeän naøy laø toâivaø nhoùm coäng söï vieân ñaõ ôû trong vò theá coù theå theo doõi vaønhaän ra ñöôïc moät soá söï kieän ñaõ xaûy ra treân ñòa caàu, döôùi söïhöôùng daãn vaø aûnh höôûng cuûa Ñ.Ñ.C.G.. Baûn thaân chuùng toâiñaõ ñöôïc söû duïng ñeå phaùt khôûi moät vaøi coâng vieäc nhaèm môû rathôøi ñaïi môùi vaø neàn vaên minh töông lai, ñaëc bieät laø töø phöôngdieän tinh thaàn. Nhìn laïi bao naêm qua, giôø ñaây toâi thaáy roõnhöõng gì maø Ñ.Ñ.C.G. ñaõ döùt khoaùt thaønh töïu ñöôïc thoâng quachuùng toâi laøm khí cuï trung gian.

Noùi ra ñieàu naøy, toâi khoâng coù yù khoe khoang hay töï maõn.Chuùng toâi chæ laø moät trong nhöõng nhoùm maø caùc Chaân söMinh trieát ñang laøm vieäc thoâng qua ñoù, vaø ñoaøn nhoùm naøoqueân ñieàu naøy thì thöôøng trôû neân ñoäc toân, töï maõn vaø vì theámaø ñi ñeán gaàn nguy cô suy thoaùi. Chuùng toâi ñaõ ñöôïc pheùp laømmoät soá vieäc nhaát ñònh. Caùc vò ñeä töû vaø caùc nhoùm khaùc thì chòutraùch nhieäm phaùt khôûi caùc ñeà aùn khaùc döôùi söï höôùng daãn cuûaChaân sö hoï. Taát caû caùc ñeà aùn naøy neáu ñöôïc xuùc tieán theonguoàn caûm höùng cuûa Ñ.Ñ.C.G. vaø trong tinh thaàn khieâm toán,thoâng hieåu thöïc söï thì seõ goùp phaàn vaøo caùc nhaân toá cuûa coângtrình tinh thaàn vó ñaïi maø Ñ.Ñ.C.G. ñaõ phaùt ñoäng vaøo naêm1925. Hieän nay, ñieàu toâi muoàn baøn ñeán laø moät trong nhöõngphaùt bieåu ñaày aán töôïng ñoù cuûa muïc tieâu Ñ.Ñ.C.G.

Vaøo naêm 1932, khi chuùng toâi ñang ôû Ascona thì toâi nhaänñöôïc moät baûn vaên töø Chaân sö Taây Taïng, ñöôïc xuaát baûn vaøomuøa thu thaønh moät taäp saùch nhoû nhan ñeà, Ñoaøn Ngöôøi MôùiPhuïng Söï Theá Gian. Söï vieäc naøy coù yù nghóa raát quan troïng,duø raèng cho ñeán nay vaãn coøn ít ngöôøi nhaän thöùc ñöôïc thöïcnghóa cuûa noù.

230

Töï truyeän 247

Ñ.Ñ.C.G. cuûa haønh tinh chuùng ta ñang lo thaønh laäp moätñoaøn theå coù mang nhöõng haït nhaân cuûa neàn vaên minh saép ñeántreân theá giôùi vôùi caùc phaåm tính ñaëc bieät cuûa noù trong suoátthôøi gian 2.500 naêm tôùi. Chính yeáu nhöõng phaåm tính naøy laøtinh thaàn bao dung, yù quyeát maïnh meõ muoán phuïng söï ñoàngbaøo mình moät caùch voâ kyû, vaø moät yù thöùc roõ reät veà söï höôùngdaãn tinh thaàn, xuaát phaùt töø phöông dieän noäi taïi cuûa ñôøi soáng.Ñoaøn ngöôøi phuïng söï môùi naøy goàm hai phaân boä roõ reät. Boäphaän thöù nhaát coù lieân quan maät thieát vôùi Ñ.Ñ.C.G., hoï goàmnhöõng ngöôøi chí nguyeän ñang laøm vieäc höôùng veà Ñöôøng Ñaïo,döôùi söï höôùng daãn cuûa moät soá ñeä töû Chaân sö; ñeán löôït caùc vòñeä töû naøy ñöôïc ñieàu haønh vaø höôùng daãn bôûi moät vaøi vò ñeä töû ôûtheá gian ñang ñöôïc ñaûm traùch nhöõng coâng vieäc roäng lôùn vaø roõraøng ôû taàm möùc quoác teá. Nhaát ñònh laø hoï ñoùng vai troø trunggian giöõa Ñ.Ñ.C.G. cuûa haønh tinh naøy vaø ñaïi khoái nhaân loaïi.Döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñöùc Christ, caùc Chaân sö Minh trieátñang thöïc hieän thoâng qua hoï nhöõng keá hoaïch cöùu ñoä theá gian.

Coá gaéng naøy, nhaèm ñöa nhaân loaïi ñi tôùi theo nhöõng ñöôøngloái ñích xaùc vaø môùi meû hôn, vôùi taàm möùc roäng lôùn hôn töøtröôùc ñeán giôø, coù theå thöïc hieän ñöôïc nhôø söï môû maøn cuûa kyûnguyeân Baûo Bình. Ñaây laø moät kyû nguyeân vöøa coù taàm quantroïng veà maët thieân vaên cuõng nhö veà maët chieâm tinh.

Theá giôùi ngaøy nay ñang coù nhöõng thaønh kieán raát naëngphaûn ñoái khoa chieâm tinh; lyù do cuûa söï phaûn ñoái naøy cuõng deãhieåu, vaø noù cuõng coù taùc duïng baûo veä an toaøn cho nhöõng ngöôøideã tin vaø khôø daïi. Theo quan ñieåm caù nhaân toâi thì khoachieâm tinh duøng ñeå ñoaùn thôøi vaän vöøa laø moät moái ñe doïanguy haïi vöøa laø moät söï trôû ngaïi. Neáu moät ngöôøi tieán hoaù caothì hoï seõ baét ñaàu cheá ngöï caùc ngoâi sao cuûa hoï. Hoï seõ laømnhöõng gì khoâng heà ñöôïc tieân ñoaùn, laù soá töû vi cuûa hoï seõ toû rakhoâng chính xaùc vaø khoâng coù yù nghóa gì caû. Coøn neáu ngöôøinaøo keùm tieán hoùa thì coù theå laø hoï ñang bò caùc ngoâi sao baûnmeänh chi phoái hoï, vaø nhö theá nhöõng ñieàu tieân ñoaùn trong töû

231

Töï truyeän248

vi cuûa hoï seõ hoaøn toaøn chính xaùc. Trong tröôøng hôïp naøy,ngöôøi aáy seõ chaáp nhaän nhöõng ñieàu noùi trong töû vi cuûa mìnhvaø yù chí töï do cuûa hoï seõ hoaøn toaøn bò khoáng cheá, hoï seõ laømvieäc hoaøn toaøn ôû trong phaïm vi laù soá cuûa mình vaø keát quaû laøhoï khoâng thöïc hieän ñöôïc baát cöù noã löïc caù nhaân naøo ñeå töï giaûithoaùt ra khoûi caùc yeáu toá coù theå cheá ngöï hoï.

Toâi vaãn thöôøng cöôøi thaàm khi ngöôøi ta khoe raèng laù soá töûvi cuûa hoï hoaøn toaøn chính xaùc, vaø moïi söï ñaõ xaûy ñeán cho hoïñuùng nhö laù soá ñaõ tieân ñoaùn. Noùi nhö vaäy töùc laø thöïc söï hoïñang noùi raèng — Toâi laø moät ngöôøi hoaøn toaøn taàm thöôøng; nôichính toâi khoâng heà coù töï do yù chí; toâi hoaøn toaøn bò caùc ngoâisao cuûa mình chi phoái, vaø theá neân, toâi khoâng coù chuùt yù quyeátnaøo ñeå taïo söï tieán boä trong kieáp soáng naøy. Ñaây laø loaïi töû vimaø caùc nhaø chieâm tinh gioûi nhaát ñeàu traùnh khoâng laøm. Caùcchieâm tinh gia taøi gioûi naøy chính yeáu laø quan taâm ñeán nhöõngbieåu loä naøo höõu ích nhaát trong taùnh tình, vaø coá gaéng khaùmkhaù ra baèng caùch naøo coù theå laäp ñöôïc töû vi cuûa linh hoàn ñeåxaùc ñònh ñöôïc muïc ñích cuoäc soáng cuûa caù nhaân ñang giaùngtraàn. Nhôø ñoù, ngöôøi ta coù theå phaân bieät roõ raøng giöõa caùckhuynh höôùng ñaõ coù laâu ñôøi cuûa phaøm nhaân vaø yù chí cuõng nhömuïc ñích cuûa linh hoàn ñang troãi daäy.

Tuy nhieân, khi ngöôøi ta cöùu xeùt caùc haøm nghóa chieâmtinh cuûa caùc dieãn bieán thuoäc veà thieân vaên thì vaán ñeà laïikhaùc haún. Moïi ngöôøi thöôøng nghe noùi raèng chuùng ta ñangchuyeån vaøo thieân töôïng Baûo Bình töùc laø xeùt theo voøng Hoaøngñaïo, con ñöôøng töôûng töôïng cuûa maët trôøi trong khoâng gian,thì maët trôøi coù veû ñang ñi ngang qua choøm sao Baûo Bình.Ñaây laø moät söï kieän coù thöïc hieän nay thuoäc veà thieân vaên, vaøkhoâng dính daùng gì ñeán khoa chieâm tinh caû. Tuy nhieân, aûnhhöôûng cuûa thieân töôïng maø maët trôøi coù theå ñang ñi ngangqua vaøo moät giai ñoaïn ñaëc bieät naøo ñoù cuûa theá giôùi thìkhoâng theå phuû nhaän ñöôïc, vaø toâi coù theå chöùng minh ñieàu ñoùvôùi quí baïn ngay baây giôø.

232

Töï truyeän 249

Tröôùc thôøi Do Thaùi giaùo, khi Thaùnh Moses ñöa ngöôøi DoThaùi ra khoûi Ai Caäp thì maët trôøi ñang ôû trong thieân töôïng KimNgöu, töùc laø ñang ñi ngang qua thieân töôïng Con Boø Vaøng. Baáygiôø treân ñòa caàu xuaát hieän caùc bí nhieäm cuûa Thaàn Mithras, xoayquanh vieäc teá leã hy sinh con boø linh thaùnh. Khi Thaùnh Mosesxuoáng nuùi Sinai oâng ñaõ töùc giaän khi thaáy ngöôøi daân Do Thaùitrong sa maïc ñaõ saáp mình thôø laïy con boø vaøng, vì hoï ñaõ phaïmloãi quay veà vôùi moät neàn toân giaùo loãi thôøi cuûa quaù khöù, maø ñaùngra hoï neân töø boû. Chính Do Thaùi giaùo thì chòu söï chi phoái cuûathieân töôïng Döông Cöu, töùc laø con cöøu ñöïc, maø maët trôøi ñingang qua trong 2.000 naêm keá ñoù. Roài chuùng ta thaáy xuaát hieänhình aûnh con deâ chòu toäi trong lòch söû Do Thaùi. Trong KinhThaùnh cuõng coù chuyeän con cöøu ñöïc bò maéc trong buïi raäm; vaø sôûdó coù taát caû nhöõng ñieàu ñoù laø vì aûnh höôûng khi maët trôøi ñingang qua caùc thieân töôïng Kim Ngöu vaø Döông Cöu.

Ngoaøi caùc khaûo cöùu cuûa khoa chieâm tinh theo töø chöông maøngay ñeán ngaøy nay cuõng chæ coù theå aûnh höôûng ñöôïc raát ít ngöôøi,voán coù moät ñieàu gì ñoù ñaõ taïo neân caùc phaûn öùng töï nhieân naøy.Moät aûnh höôûng naøo ñoù phaùt xuaát töø thieân töôïng Kim Ngöu vaøthieân töôïng Döông Cöu ñaõ taïo neân khoa bieåu töôïng chi phoáisinh hoaït toân giaùo cuûa daân chuùng trong thôøi ñaïi ñoù. Ñieàu naøyroõ raøng hôn nöõa khi maët trôøi chuyeån vaøo choøm sao keá, thieântöôïng Song Ngö. Baáy giôø ta thaáy coù söï giaùng laâm cuûa ÑöùcChrist vaø bieåu töôïng con caù ñaõ laø ñaëc tröng xuyeân suoát toaøn boäcaâu chuyeän Thaùnh Kinh. Caùc ñeä töû cuûa Ngaøi phaàn lôùn laø nhöõngngöôøi ñaùnh caù. Ngaøi ñaõ laøm pheùp laï vôùi nhöõng con caù, vaø saukhi chòu töû naïn Ngaøi ñaõ phaùi caùc toâng ñoà cuûa mình ra ñi, döôùisöï laõnh ñaïo cuûa Thaùnh Peter, vôùi huaán thò laø haõy trôû neânnhöõng tay ñaùnh löôùi ngöôøi. Chính vì lyù do naøy maø chieác maõoÑöùc Giaùo hoaøng ñoäi coù hình mieäng caù.

Giôø ñaây caên cöù theo khoa thieân vaên, chuùng ta ñang chuyeånvaøo thieân töôïng Baûo Bình, ngöôøi mang bình nöôùc, töùc laø thieântöôïng cuûa tinh thaàn ñaïi ñoàng, bôûi vì nöôùc laø bieåu töôïng ñaïi

233

Töï truyeän250

ñoàng. Tröôùc khi töû naïn, Ñöùc Christ ñaõ phaùi caùc ñeä töû cuûaNgaøi ra ñi ñeå tìm ngöôøi coù mang bình nöôùc, ngöôøi naøy seõ daéthoï ñeán moät caên phoøng treân laàu, nôi coù toå chöùc cuoäc leã banthaùnh theå. Troïn caû caâu chuyeän naøy cho thaáy raèng Ñöùc Christñaõ bieát kyû nguyeân môùi saép ñeán keá theo giaùo hoäi cuûa Ngaøi, kyûnguyeân maø hieän nay chuùng ta ñang böôùc vaøo. Böùc tranh noåitieáng veõ leã ban thaùnh theå trong caên phoøng treân laàu, cuûaLeonardo da Vinci, laø bieåu töôïng troïng ñaïi cuûa kyû nguyeânBaûo Bình, bôûi vì chuùng ta seõ ngoài laïi vôùi nhau döôùi söï höôùngdaãn yeâu thöông cuûa Ñöùc Christ, khi maø tình huynh ñeä seõ ñöôïcgaày döïng vaø moïi ngöôøi seõ cuøng hoïp ñoaøn trong söï gaén boù cuûamoái quan heä thieâng lieâng. Trong suoát 2.000 naêm tôùi, caùc ranhgiôùi cuõ kyõ giöõa ngöôøi vaø ngöôøi, quoác gia vaø quoác gia seõ töø töøtan bieán.

Ñeå khai môû vaø thöïc hieän coâng vieäc naøy, Ñ.Ñ.C.G. ñaõ coângboá söï ra ñôøi cuûa Ñoaøn Ngöôøi Môùi Phuïng Söï Theá Gian(Ñ.N.M.P.S.T.G.), ñöôïc laõnh ñaïo vaø höôùng daãn bôûi caùc ñeä töûvaø nhöõng ngöôøi chí nguyeän tinh thaàn — laø nhöõng ngöôøi khoângcoù yù thöùc chia reõ, hoï xem taát caû moïi ngöôøi ñeàu nhö nhau,khoâng phaân bieät maøu da hay tín ngöôõng, hoï nguyeän laøm vieäckhoâng ngöøng khoâng nghæ ñeå taêng cöôøng nhöõng caûm thoâng,chia seû kinh teá vaø hôïp nhaát toân giaùo treân theá giôùi.

Phaân boä thöù nhì trong toå chöùc cuûa Ñ.N.M.P.S.T.G. bao goàmnhöõng ngöôøi nam, nöõ thieän chí. Hoï khoâng nhaát thieát laø nhöõngngöôøi chí nguyeän tinh thaàn. Hoï khoâng ñaëc bieät quan taâm ñeánThieân Cô Tieán Hoùa vaø ít hieåu bieát hoaëc khoâng hieåu bieát gì veàÑ.Ñ.C.G.. Tuy nhieân, hoï laïi muoán thaáy nhöõng moái lieân giaochiùnh ñaùng ñöôïc taïo laäp giöõa moïi ngöôøi. Hoï muoán thaáy söï coângbình vaø thieän taâm thoáng ngöï theá gian. Döôùi söï höôùng daãn cuûacaùc vò ñeä töû ôû theá gian vaø caùc vò phuï taù, nhöõng ngöôøi nam, nöõnaøy coù theå ñöôïc huaán luyeän theo nhöõng ñöôøng loái thöïc haønhhöõu hieäu ñeå phaùt bieåu thieän chí. Baèng caùch naøy hoï coù theå laømnhöõng coâng vieäc coù tính caùch neàn taûng vaø cô baûn ñeå chuaån bò

234

Töï truyeän 251

theá giôùi cho moät söï phaùt bieåu ñaày ñuû hôn cuûa chuû ñích tinhthaàn. Hoï coù theå laøm cho nhaân loaïi quen nhaän thaáy nhu caàuphaûi coù nhöõng moái lieân giao chính ñaùng giöõa moïi ngöôøi, ñöôïctheå hieän trong moïi coäng ñoàng, moïi quoác gia vaø cuoái cuøng treânqui moâ quoác teá.

Söï hoãn loaïn trong kyø theá chieán ñaõ môû maøn moät caùch hieäuquaû cho coá gaéng naøy. Nhöõng söï taø vaïy trong caùc moái quan heäsai laàm, nhöõng ñoäc aùc, xaâm laêng, gaây haán, vaø nhöõng kyø thòchuûng toäc ñaõ chöùng toû raèng chæ coù nhöõng ai khôø khaïo vaø thieáuthoâng minh môùi khoâng thaáy ñöôïc söï caàn thieát phaûi coù thieänchí tích cöïc. Ñaõ coù bieát bao ngöôøi ñaày haûo yù, hoï chaáp nhaäntreân lyù thuyeát söï thaät raèng Thöôïng Ñeá laø tình thöông, nhöngchæ ñôn thuaàn hy voïng raèng Ngaøi seõ laøm cho tình thöông aáyhieän roõ trong nhaân loaïi.

Theá laø, Ñ.N.M.P.T.G. ñaõ ñöôïc ñöa vaøo taâm thöùc cuûa nhaânloaïi ngaøy nay. Taäp saùch nhoû phaùc hoïa ra lyù töôûng naøy ñaõñöôïc phoå bieán roäng raõi, vaø tieáp theo laø nhöõng taäp khaùc cuøngmoät chuû ñeà ñaõ ñöôïc Chaân sö Taây Taïng vieát ra vaø quaûng dieãntreân caên baûn thieän chí vaø chuû ñích tinh thaàn. Trong caùc taäpsaùch naøy, Chaân sö Taây Taïng ñaõ phaùc thaûo moät lòch trình roõreät ñeå chuùng ta laøm theo. Ngaøi chuû tröông thaønh laäp danhsaùch thö tín cho nhöõng ngöôøi nam, nöõ thieän chí trong caùcnöôùc treân theá giôùi. Ngaøi ñeà nghò chuùng ta thaønh laäp nhöõngnhoùm maø Ngaøi goïi laø caùc Ñôn vò Phuïng söï trong caøng nhieàuquoác gia treân theá giôùi caøng hay. Ngaøi phaùc hoïa cho chuùng tatính chaát cuûa giaùo huaán neân truyeàn ñaït cho hoï, vaø chuùng toâiñaõ tieán haønh thöïc hieän ngay caùc ñeà nghò vaø caùc huaán thò naøy.

Töø naêm 1933 ñeán naêm 1939 chuùng toâi chaêm lo vieäc truyeànbaù giaùo lyù thieän chí, vieäc toå chöùc caùc ñôn vò Phuïng söï trongmöôøi chín nöôùc, lo tìm kieám nhöõng ngöôøi nam, nöõ ñaùp öùng vôùivieãn aûnh Ngaøi ñöa ra, vaø saün loøng laøm nhöõng gì hoï coù theå laømñeå gaày döïng caùc moái lieân giao chính ñaùng trong nhaân loaïi vaøphoå bieán yù nieäm thieän chí giöõa moïi ngöôøi.

235

Töï truyeän252

Foster vaø toâi vaãn luoân luoân khoâng haøi loøng vôùi nhöõngñieàu nhaán maïnh veà hoøa bình. Trong bao naêm, caùc nhoùm vaänñoäng hoøa bình treân theá giôùi ñaõ lo truyeàn baù caùi yù nieäm hoøabình, laäp danh saùch gôûi thö cho nhöõng ngöôøi uûng hoä yù nieämhoøa bình (cuõng nhö nhöõng ngöôøi khoâng uûng hoä), vaø lo phoåbieán khaép nôi nhöõng lôøi yeâu caàu phaûi coù hoøa bình. Chuùng toâicaûm thaáy roõ raøng laøm theá töùc laø ñaët caùi caøy ôû tröôùc con traâu.

Trong nhöõng ngaøy thaùng tuyeân truyeàn soâi ñoäng cho hoøabình giöõa Theá Chieán I vaø II, caùi yù nieäm veà hoøa bình ñaõ phaùttrieån raát roäng raõi. Haøng trieäu ngöôøi ñaõ kyù teân vaøo danhsaùch yeâu caàu hoøa bình. Caùc nöôùc Phe Truïc raát hoan ngheânhcaùi yù töôûng tuyeân truyeàn hoøa bình, bôûi vì noù töôïng tröng chomoät tình traïng ru nguû maø trong ñoù khoâng coù böôùc naøo ñöôïcthöïc hieän ñeå voõ trang cho caùc quoác gia choáng laïi nhöõng keûxaâm laêng khaû dó coù. Söï kieän thöïc teá raèng chieán tranh phaànlôùn do nhöõng tình traïng kinh teá baêng hoaïi ñaõ khieán cho ítcoù hoaït ñoäng naøo thöïc söï söûa ñoåi ñöôïc caùc tình traïng naøy.Daân chuùng tieáp tuïc bò ñoùi khaùt; nhieàu ngöôøi tieáp tuïc bò traûñoàng löông reû maït ôû khaép nôi treân theá giôùi; lao ñoäng treûcon chöa ñöôïc xoùa saïch trong nöôùc naøo caû, duø raèng ñaõ coùnhieàu tieán boä trong coá gaéng thöïc hieän ñieàu naøy; naïn nhaânmaõn treân theá giôùi ñang lieân tuïc gia taêng nhöõng noãi khoùkhaên. Taát caû caùc tình traïng coù theå khôi ngoøi chieán tranhñang hieän dieän ôû khaép nôi, ngay caû trong khi tieáng keâu gaøoñang daâng cao “haõy coù hoøa bình treân theá giôùi.”

Ngaøy tröôùc, ôû Bethlehem, caùc vò thieân thaàn ñaõ ca raèng,“Vinh danh Chuùa ôû treân trôøi” — töùc laø muïc tieâu cao toät cuoáicuøng. Roài “Bình an döôùi theá gian” — töùc laø noùi veà toaøn theånhaân loaïi, vaø böôùc ñaàu tieân, tuyeät ñoái caàn thieát laø “Thieän chícho moïi ngöôøi.” Ngöôøi ta ñaõ queân raèng phaûi coù thieän chí tröôùcneáu muoán coù hoøa bình. Moïi ngöôøi ñaõ coá gaéng phaùt khôûi moätgiai ñoaïn hoøa bình, tröôùc khi coù ñöôïc baát cöù moät söï bieåudöông naøo cuûa thieän chí. Khoâng theå coù hoøa bình cho ñeán khi

236

Töï truyeän 253

naøo thieän chí trôû thaønh yeáu toá chi phoái taát caû nhöõng moái lieângiao cuûa nhaân loaïi.

Chaân sö Taây Taïng ñaõ thöïc hieän moät coâng vieäc coù tínhcaùch maïng khaùc khi Ngaøi ñoïc cho toâi vieát noäi dung cuûa taùcphaåm Luaän veà Löûa Vuõ Truï. Trong saùch naøy Ngaøi ñaõ ñöa ranhöõng gì maø H.P.B. ñaõ baùo tröôùc raèng seõ ñöa ra, ñoù laø chìakhoùa taâm lyù cuûa cuoäc saùng taïo vuõ truï. H.P.B. ñaõ noùi raèngtrong theá kyû 20 moät ngöôøi ñeä töû seõ ñeán ñeå ñöa ra kieán thöùcveà ba loaïi löûa maø Giaùo Lyù Bí Nhieäm ñaõ baøn ñeán: löûa ñieän, löûathaùi döông vaø löûa ma saùt. Lôøi tieân ñoaùn naøy ñaõ ñöôïc thöïchieän khi Luaän veà Löûa Vuõ Truï ñöôïc ñöa ra cho coâng chuùng.Cuoán saùch naøy noùi veà löûa tinh thaàn hay söï soáng thuaàn khieát;löûa cuûa trí tueä ñang laøm sinh ñoäng moïi haït nguyeân töû trongthaùi döông heä vaø taïo trung gian ñeå nhöõng ngöôøi Con cuûaThöôïng Ñeá phaùt trieån thoâng qua ñoù. Noù cuõng baøn ñeán löûa cuûavaät chaát taïo neân löïc haáp daãn vaø ñoái khaùng vaø voán laø ñònhluaät caên baûn cuûa cuoäc tieán hoùa; chuùng gaén boù caùc hình theå vôùinhau ñeå cung öùng caùc vaän cuï cho söï soáng ñang phaùt trieån, vaøsau ñoù, khi ñaõ phuïc vuï xong caùc muïc ñích cuûøa chuùng thì caùchình theå naøy bò loaïi boû, ñeå cho söï soáng ñang phaùt trieån coù theåtieán böôùc leân con ñöôøng tieán hoùa cao hôn. Chæ ñeán cuoái theá kyûnaøy ngöôøi ta môùi ñaùnh giaù ñöôïc thöïc nghóa cuûa saùch naøy. Ñaâylaø moät taùc phaåm raát uyeân baùc vaø ñoä saâu kieán thöùc kyõ thuaätcuûa noù ôû ngoaøi taàm hieåu bieát cuûa caùc ñoäc giaû bình thöôøng.Ñaây cuõng laø moät cuoán saùch laøm caây caàu noái bôûi vì noù ñem moätsoá yù töôûng vaø huaán ñieàu caên baûn cuûa Ñoâng phöông giôùi thieäucho caùc moân sinh Taây phöông, trong khi ñoù, noù cuõng laøm chocaùc quan nieäm sieâu hình vaø ñoâi khi mô hoà cuûa Ñoâng phöôngtrôû thaønh ñieàu thöïc teá.

Ñieàu ñoäc ñaùo thöù ba maø Chaân sö Taây Taïng ñaõ hoaøn thaønhtrong maáy thaùng vöøa qua laø ñöa ra cô sôû cuõng nhö moät soá chædaãn veà caùc nghi leã maø neàn taân toân giaùo theá giôùi coù theå thaønhlaäp theo ñoù.

237

Töï truyeän254

Töø laâu, ngöôøi ta ñaõ thaáy roõ raèng caàn phaûi coù ñieåm gaëp gôõgiöõa caùc toân giaùo ngoaïi moân cuûa Taây phöông vaø caùc tín ngöôõngnoäi moân cuûa Ñoâng phöông. Khaûo höôùng veà thieân tính ôû caápñoä tinh thaàn hay noäi moân cuûa Ñoâng vaø Taây töø tröôùc ñeán giôøvaãn ñoàng nhaát. Caùc kyõ thuaät tìm kieám Thöôïng Ñeá maø nhöõngngöôøi tìm ñaïo thaàn bí aùp duïng ôû Taây phöông thì vaãn ñoàngnhaát vôùi caùc kyõ thuaät cuûa nhöõng ngöôøi tìm ñaïo Ñoâng phöông.Ñeán moät ñieåm nhaát ñònh treân ñöôøng veà vôùi Thöôïng Ñeá taát caûmoïi con ñöôøng ñeàu gaëp nhau, roài töø ñoù dieãn trình trôû neânñoàng nhaát cho taát caû moïi giai ñoaïn veà sau treân ñöôøng caäntieán. Caùc böôùc trong tham thieàn cuõng ñoàng nhaát. Nhöõng ainghieân cöùu caùc taùc phaåm cuûa Meister Eckhart vaø Yoga Ñieåntaéc cuûa Patanjali ñeàu thaáy roõ ñieàu naøy. Taát caû nhöõng söï môûmang taâm thöùc chính ñaïi ñöôïc phaùc hoïa trong trieát hoïc AÁnÑoä cuõng gioáng vôùi caùc phaùt bieåu veà naêm giai ñoaïn môû mangchiùnh ñaïi naøy, ñöôïc moâ taû nhö laø naêm böôùc ngoaët quan troïngtrong cuoäc ñôøi cuûa Ñöùc Christ maø Kinh Taân Öôùc ñaõ ñeà caäpñeán. Khi moät ngöôøi baét ñaàu höõu yù tìm kieám Thöôïng Ñeá vaø baétñaàu höõu yù töï tuaân thuû giôùi luaät vaø nhaãn naïi, ngöôøi ñoù thaáymình laø moät vôùi nhöõng ngöôøi tìm ñaïo ôû Ñoâng vaø Taây, vôùinhöõng ngöôøi ñaõ soáng tröôùc thôøi Ñöùc Christ giaùng traàn, vaø vôùinhöõng ngöôøi ñang tìm ñaïo hieän nay.

Chính vì coá gaéng neâu roõ moái quan heä giöõa Ñoâng vaø Taây maøtoâi ñaõ vieát cuoán AÙnh saùng cuûa Linh hoàn. Noù luaän giaûi boä YogaÑieån taéc cuûa Patanjali, oâng ñaõ soáng vaø giaûng daïy coù leõ vaøokhoaûng 9.000 naêm tröôùc Chuùa giaùng sinh. Chaân sö Taây Taïnggiuùp toâi phieân baûn cuûa caùc caâu kinh Phaïn ngöõ bôûi vì toâi khoângbieát tieáng Phaïn, nhöng chính toâi vieát phaàn luaän giaûi, vì toâithieát tha muoán trình baøy moät caùch dieãn giaûi caùc caâu kinh thíchhôïp vôùi taâm thöùc vaø trí tueä cuûa ngöôøi Taây phöông hôn laø caùchtrình baøy thöôøng thaáy ôû Ñoâng phöông. Toâi cuõng vieát quyeån TöøThaønh Bethlehem ñeán Ñoài Calvary ñeå neâu leân yù nghóa cuûa naêmgiai ñoaïn chiùnh yeáu trong cuoäc ñôøi cuûa Ñöùc Christ — söï giaùng

238

Töï truyeän 255

sinh, leã röûa toäi, söï bieán dung vaø söï phuïc sinh — vaø chuùng lieânquan nhö theá naøo vôùi naêm cuoäc ñieåm ñaïo ñöôïc thaûo ra chongöôøi ñeä töû Ñoâng phöông. Caû hai cuoán saùch naøy ñeàu lieân quanmaät thieát vôùi neàn taân toân giaùo theá giôùi.

Roài phaûi ñeán luùc coù söï hoøa hôïp giöõa coâng vieäc cuûa ÑöùcPhaät — vò Thaày vó ñaïi cuûa Ñoâng phöông, Ngaøi ñaõ ñeán theá gian,ñaït söï giaùc ngoä, trôû thaønh höôùng ñaïo vaø huaán sö cuûa muoântrieäu ngöôøi AÙ ñoâng — vaø coâng vieäc cuûa Ñöùc Christ, Ngaøi ñaõñeán vôùi tö caùch vò huaán sö vaø ñaáng cöùu theá laàn ñaàu tieân ñöôïcngöôøi Taây phöông coâng nhaän. Khoâng coù gì khaùc bieät hay traùingöôïc trong giaùo huaán cuûa caùc Ngaøi. Khoâng coù söï caïnh tranhnaøo giöõa caùc Ngaøi. Caùc Ngaøi ñöùng leân vôùi tö caùch laø hai ÑaángChöôûng giaùo vaø hai Ñaáng Cöùu theá vó ñaïi nhaát. Moät Ñaáng ñaõhöôùng daãn ngöôøi Ñoâng phöông vaø Ñaáng kia ñaõ höôùng daãnngöôøi Taây phöông ñeán gaàn hôn vôùi Thöôïng Ñeá.

Chính chuû ñeà naøy Chaân sö Taây Taïng ñaõ minh giaûi trongtaäp saùch cuûa Ngaøi, Neàn Taân Toân Giaùo Theá Giôùi. Ngaøi vaïch roõraèng coâng vieäc cuûa Ñöùc Phaät chuaån bò cho moïi ngöôøi böôùc vaøoÑöôøng Ñaïo. Trong khi coâng vieäc cuûa Ñöùc Christ laø chuaån bòcho moïi ngöôøi ñöôïc Ñieåm Ñaïo. Trong taäp saùch naøy, Ngaøi ñaõneâu leân nghi thöùc cuûa cuoäc Leã Hueâ Saéc (cuoäc Leã thaùng Vaisakhatöùc laø vaøo kyø traêng troøn thaùng Naêm) laø ngaøy troïng ñaïi cuûaÑöùc Phaät, vaø leã Phuïc sinh vaøo kyø traêng troøn thaùng Tö, caû haicuoäc Leã naøy töôïng tröng cho Ñöùc Phaät ñaõ ñöôïc giaùc ngoä vaøÑöùc Christ ñaõ ñöôïc phuïc sinh; trong khi ñoù thì traêng troønthaùng Saùu laø cuoäc Leã chính yeáu haøng naêm cuûa Nhaân loaïi ñeángaàn Thöôïng Ñeá döôùi söï höôùng daãn cuûa Ñöùc Christ. Nhöõng kyøtraêng troøn khaùc trong moãi thaùng coøn laïi laø nhöõng cuoäc leã nhoûhôn, trong ñoù nhöõng phaåm tính tinh thaàn nhaát ñònh, caànthieát cho söï phaùt bieåu cuûa con ñöôøng ñeä töû vaø söï ñieåm ñaïo,ñöôïc xem xeùt vaø chuù troïng.

Moät vieäc laøm coù tính caùch maïng khaùc nöõa maø Chaân söTaây Taïng ñaõ khieán cho nhaân loaïi chuù yù laø neâu leân nhöõng böôùc

239

Töï truyeän256

ñaàu tieân maø Ñ.Ñ.C.G. ñaõ thöïc hieän ñeå ñeán gaàn nhaân loaïi hôn,ñeå khoâi phuïc caùc Bí nhieäm coå ñaïi vaø ñeå xuaát loä, khieán cho caùcChaân sö vaø nhöõng nhoùm ñeä töû cuûa caùc Ngaøi coù theå bieåu hieänôû coõi traàn. Caùc ñeä töû naøy hoïp nhau laïi trong caùc Ñaïo vieän —noùi theo töø kyõ thuaät.

Theá neân, trong coá gaéng naøy coù haøm chöùa yù nghóa söï taùilaâm cuûa Ñöùc Christ. Ngaøi seõ ñeán cuøng vôùi caùc ñeä töû cuûa Ngaøi.Moät ngaøy naøo ñoù, caùc Chaân sö seõ coù maët ôû theá gian cuõng nhöcaùc Ngaøi ñaõ töøng hieän dieän ôû coõi traàn caùch ñaây nhieàu trieäunaêm, trong khoaûng thôøi gian nhaân loaïi coøn aáu tró. Roài caùcNgaøi ñaõ rôøi chuùng ta trong moät thôøi gian vaø bieán maát ñaèngsau böùc maøn ngaên caùch caûnh giôùi voâ hình vôùi theá giôùi höõuhình. Caùc Ngaøi ñaõ laøm nhö vaäy ñeå cho con ngöôøi coù thì giôøphaùt trieån yù chí töï do, ñeå trôû neân tröôûng thaønh, coù theå söûduïng trí tueä cuûa mình, coù theå töï quyeát ñònh, vaø cuoái cuøng töïmình höôùng veà Thieân giôùi, cuõng nhö höõu yù coá gaéng daán böôùctreân ñöôøng phaûn boån hoaøn nguyeân. Söï vieäc naøy ñaõ xaûy ratreân moät qui moâ roäng lôùn ñeán ñoãi hieän nay döôøng nhö khaû dótrong voøng theá kyû tôùi caùc Chaân sö coù theå xuaát loä, khoâng coøngiöõ im laëng nöõa, vaø moïi ngöôøi seõ laïi bieát ñöôïc caùc Ngaøi. Ñeåtieán ñeán muïc ñích naøy, Chaân sö Taây Taïng ñaõ laøm vieäc töøtröôùc ñeán giôø, vaø nhieàu ngöôøi trong chuùng ta cuõng ñaõ vaø ñangcoäng taùc vôùi Ngaøi.

Ngaøi cuõng ñöa ra nhöõng qui luaät môùi cho caùc ñeä töû; nhöõngqui luaät naøy ñeå cho moãi ngöôøi ñeä töû ñöôïc raát nhieàu quyeàn töï dohôn laø caùc qui luaät trong quaù khöù maø ai cuõng bieát. Ngaøy naykhoâng coøn ñoøi hoûi ngöôøi ñeä töû phaûi coù moät söï vaâng lôøi naøo caû.Ngöôøi ñeä töû ñöôïc xem nhö laø moät taùc nhaân thoâng minh vaø ñöôïcñeå cho töï do laøm ñaày ñuû caùc ñieàu kieän caàn thieát, theo möùcnhaän thöùc cao nhaát cuûa mình. Khoâng ai bò buoäc phaûi giöõ bí maät,bôûi vì khoâng moät ngöôøi ñeä töû naøo ñöôïc nhaän vaøo moät Ñaïo vieänhay vaøo moät nôi choán ñieåm ñaïo, neáu coøn moät chuùt nguy cô raèngy seõ noùi ra. Hieän nay, caùc ñeä töû ñang ñöôïc huaán luyeän baèng

240

Töï truyeän 257

thaàn giao caùch caûm, vaø vieäc hieän dieän cuûa Chaân sö thöïc söïtrong xaùc phaøm thì khoâng coøn caàn thieát nöõa. Söï phaùt trieån caùnhaân cuûa thôøi xöa khoâng coøn ñöôïc chuù troïng. Nhu caàu cuûa nhaânloaïi ñöôïc ñöa ra nhö laø ñoäng cô chính yeáu ñeå phaùt trieån tinhthaàn. Ngaøy nay, caùc ñeä töû ñang ñöôïc daïy caùch laøm vieäc vôùinhau trong töøng nhoùm ñeå khaû dó ñaït ñöôïc muïc ñích tröôùc maétlaø ñieåm ñaïo taäp theå, moät yù töôûng vaø vieãn aûnh hoaøn toaøn môùi.Hoï khoâng coøn bò baét buoäc phaûi tuaân thuû caùc giôùi luaät thuoäc veàthaân xaùc. Ngöôøi ñeä töû ngaøy nay, thoâng minh, yeâu thöông vaøñang phuïng söï, ñöôïc xem nhö laø khoâng coøn caàn ñeán caùc giôùiluaät aáy nöõa. Xem nhö y ñaõ vöôït qua khoûi caùc theøm khaùt cuûathaân xaùc, vaø giôø ñaây ñöôïc töï do phuïng söï. Phaàn nhieàu caùc giaùohuaán naøy ñaõ ñöôïc ñöa ra trong quyeån saùch vöøa môùi xuaát baûn,Ñöôøng Ñaïo Trong Kyû Nguyeân Môùi. Noù goàm caùc giaùo huaán maøChaân Sö Taây Taïng ñaõ ñöa ra cho moät nhoùm ñeä töû cuûa Ngaøitreân theá giôùi, moät vaøi ngöôøi toâi bieát coøn nhöõng ngöôøi khaùc thìkhoâng. Theo nhö chuùng toâi bieát thì ñaây laø laàn ñaàu tieân tronglòch söû cuûa Ñ.Ñ. C.G. maø caùc giaùo huaán chi tieát cuûa moät vò Chaânsö daïy nhoùm ñeä töû Ngaøi ñaõ ñöôïc cho xuaát baûn, vaø do theá maøñöôïc trao vaøo tay coâng chuùng.

Trong caùc ñoaïn treân, toâi ñaõ coá gaéng mieâu taû moät caùch vaéntaét moät soá hoaït ñoäng maø Chaân sö Taây Taïng ñaõ phaùt khôûi,trong noã löïc song haønh vôùi caùc thaønh vieân khaùc cuûa Ñ.Ñ.C.G.ñeå gioùng leân chuû aâm cuûa thôøi ñaïi môùi, vaø trong caùc caáp caocuûa Tröôøng Arcance, chuùng toâi ñang tìm caùch chuù troïng vaøochính caùc ñieàu naøy.

Moät soá sinh vieân ñaõ ôû laïi vôùi chuùng toâi trong hai möôinaêm hay laâu hôn. Hoï ñaõ trung kieân laøm phaän söï cuûa mình, vaøroõ raøng laø ñang ñaït ñöôïc keát quaû. Veà sau, chuùng toâi hy voïngseõ phaùt trieån ñöôïc moät soá nhoùm maø seõ söû duïng moät vaøi kyõthuaät ñaõ ñöôïc Chaân sö Taây Taïng baøn ñeán trong boä Luaän veàBaûy Cung, coù leõ laø taùc phaåm tuyeät dieäu nhaát cuûa Ngaøi. Trongñoù Ngaøi coù giaûi roõ moät tröôøng phaùi trò lieäu môùi. Ngaøi ñöa ra

241

Töï truyeän258

kyõ thuaät ñeå thieát laäp con ñöôøng AÙnh saùng giöõa linh hoàn vaøChaân thaàn, cuõng nhö phaøm nhaân ñaõ taïo con ñöôøng thoângthöông giöõa mình vaø linh hoàn vaäy. Ngaøi cuõng nhaán maïnhkhoa chieâm tinh môùi cuûa noäi moân, baøn veà chuû ñích cuûa linhhoàn vaø con ñöôøng maø ngöôøi ñeä töû phaûi böôùc vaøo. Ngaøi cuõngñöa ra möôøi boán qui luaät maø caùc ñieåm ñaïo ñoà phaûi tuaân thuû,vaø do ñoù, boä luaän naêm taäp naøy laø baûn toùm löôïc ñaày ñuû veà cuoäcsoáng tinh thaàn, trình baøy caùc chaân lyù xöa baèng nhöõng hìnhthöùc roõ raøng, môùi meû hôn, ñeå höôùng daãn nhaân loaïi trong thôøiñaïi Baûo Bình.

Vaøo khoaûng naêm 1934 chuùng toâi baét ñaàu ñeán thaêm caùcvuøng khaùc ôû Chaâu AÂu. Trong naêm naêm keá ñoù chuùng toâi ñaõnhieàu laàn ñeán Haø Lan, Bæ, Phaùp vaø YÙ, vaø khi ôû Chaâu AÂuchuùng toâi thöôøng ñeán Geneva, Lausanne hoaëc Zurich vaø ôû ñoùmoät thôøi gian ngaén. Daân Chaâu AÂu thuoäc nhieàu vuøng khaùcnhau vaãn thöôøng gaëp gôõ chuùng toâi ôû ñoù. Qua bao naêm laømvieäc vaø ñoái dieän vôùi caùc thính giaû ôû Rotterdam hay Milan, ôûGeneva hay Antwerp, chuùng toâi ñaõ ñöôïc heù loä cho thaáy chínhxaùc raèng phaåm tính cuûa ngöôøi daân ôû nhöõng nôi naøy cuõnggioáng nhö ngöôøi daân ôû Anh hay ôû Myõ vaäy. Coù theå noùi vôùi hoïnhöõng ñieàu gioáng nhau, caùc vieãn aûnh gioáng nhau veà tìnhhuynh ñeä ñaïi ñoàng vaø con Ñöôøng Ñaïo. Caùc phaûn öùng cuûa hoïgioáng nhau. Hoï ñeàu hieåu vaø mong moûi coù ñöôïc cuøng söï töï do,cuøng nhöõng kinh nghieäm tinh thaàn.

Toâi ñaõ khaù thaønh thaïo vieäc dieãn thuyeát thoâng qua moätngöôøi thoâng dòch. Khi toâi giaûng ôû YÙ thì Baùc só Assagioli thöôønggiuùp vieäc thoâng dòch, coøn khi naøo ôû Haø Lan thì vò chuû nhieämcoâng vieäc cuûa chuùng toâi ôû ñoù laø Gerhard Jansen (thöôøng ñöôïcnhöõng ngöôøi meán oâng goïi laø Gerry) thoâng dòch giuùp toâi. Ñoâikhi toâi ñeå yù thaáy oâng trong moät ñaùm ngöôøi thuoäc nhieàu chuûngtoäc vaø nghe oâng ñoái ñaùp moät caùch deã daøng nhö nhau baèngnaêm, saùu thöù tieáng. Tröôùc chieán tranh, oâng ñaõ laøm coâng vieäcraát toát ôû Haø Lan. Thöïc söï laø taát caû caùc baøi vôû cuûa oâng trong

242

Töï truyeän 259

nhaø tröôøng ñeàu ñaõ ñöôïc dòch sang tieáng Haø Lan, vaø chính oângñaõ troâng nom moät nhoùm sinh vieân raát ñoâng ñaûo vaø nhieätthaønh. Coâng vieäc ôû Haø Lan vaø ôû Taây Ban Nha ñeàu raát khaûquan, vaø duø raèng hai nöôùc naøy tính khí khaùc nhau, nhöng loøngnhieät thaønh cuûa hoï thì khoâng heà khaùc bieät.

Baûn thaûo chaám döùt ôû ñaây.

260

261

Phuï luïc

Töï truyeän262

Phuï luïc 263

COÂNG VIEÄC CUÛA TOÂI(Baøi vieát cuûa CHAÂN SÖ TAÂY TAÏNG)

Trong thaùng Möôøi Moät naêm 1919, toâi tieáp xuùc vôùi A.A.B.(Alice A. Bailey) vaø yeâu caàu baø giuùp toâi baèng caùch vieát ra cuõngnhö lo vieäc xuaát baûn moät soá saùch — theo trình töï phoå truyeànchaân lyù — ñaõ ñeán luùc caàn ñöôïc cho ra. Laäp töùc baø töø choái, vìbaø khoâng heà coù thieän caûm vôùi nhöõng caùi goïi laø caùc taùc phaåmhuyeàn bí ñang traøn ngaäp, chuùng ñöôïc ñöa ra cho coâng chuùngtöø nhieàu nhoùm huyeàn bí khaùc nhau, hoï khoâng coù kinh nghieämvieát saùch daønh cho coâng chuùng. Hôn nöõa, baø cuõng hoaøn toaønkhoâng thích moïi hình thöùc vieát saùch baèng thaàn thoâng vaønhöõng vieäc laøm baèng thaàn thoâng. Sau ñoù, baø ñaõ ñoåi yù khi toâigiaûi thích cho baø hieåu raèng söï lieân heä baèng thaàn giao caùchcaûm (vieãn caûm) laø moät ñieàu ñaõ ñöôïc chöùng minh vaø laø moätvaán ñeà ñang ñöôïc giôùi khoa hoïc quan taâm nghieân cöùu; raèng baøkhoâng phaûi laø ngöôøi coù thaàn nhó hay coù thaàn nhaõn vaø seõkhoâng bao giôø trôû thaønh moät ngöôøi nhö vaäy; vaø (treân heát moïisöï) vieäc traéc nghieäm, ñaùnh giaù chaân lyù laø ôû chính nôi chaân lyùmaø thoâi. Toâi ñaõ noùi vôùi baø raèng neáu baø chòu vieát trong khoaûngthôøi gian moät thaùng thì taøi lieäu ñöôïc vieát ra seõ chöùng toû chobaø thaáy noù coù chöùa ñöïng chaân lyù hay khoâng, noù coù khôi daäyñöôïc caùc thoâng hieåu vaø nhaän thöùc tröïc giaùc hay khoâng, vaø noùcoù bao goàm hay chaêng nhöõng ñieàu maø seõ raát coù giaù trò trongkyû nguyeân tinh thaàn môùi meû ñang khai dieãn. Theá neân, baø ñaõvöôït qua ñöôïc moái chaùn gheùt cuûa mình ñoái vôùi loaïi coâng vieäcnaøy cuõng nhö nhieàu loái trình baøy chaân lyù moät caùch huyeàn bí,hieän ñang lan traøn. Baø chæ ñoàng yù vieát vôùi ñieàu kieän raèng caùctaùc phaåm seõ ñöôïc ñöa ra maø khoâng coù keøm theo baát cöù nhöõnglôøi töï xöng uy tín naøo vaø caùc giaùo huaán seõ ñöùng vöõng ñöôïc haykhoâng laø tuøy theo chính chaân giaù trò cuûa chuùng maø thoâi.

245

Töï truyeän264

Caùc taùc phaåm

Quyeån saùch ñaàu tieân ñöôïc xuaát baûn laø Ñieåm Ñaïo trongNhaân Loaïi vaø Thaùi Döông Heä. Ñaây laø keát quaû coá gaéng ñaàu tieâncuûa baø trong loaïi coâng vieäc naøy. Noù ñaët neàn moùng cho nhöõngquyeån saùch tieáp theo. Töø ñoù trôû ñi, A.A.B. ñaõ vieát saùch cho toâitrong gaàn hai möôi laêm naêm. Caùc saùch naøy ñaõ ra ñôøi, phuø hôïpvôùi moät chuû ñích saâu xa tieàm aån maø coù leõ caùc baïn quan taâmmuoán bieát, vaø chuùng ñaõ ñöôïc khaép theá giôùi thöøa nhaän.

Ñieàm Ñaïo trong Nhaân Loaïi vaø Thaùi Döông Heä coù muïcñích khieán cho coâng chuùng chuù yù ñeán söï kieän thaät veà Ñ.Ñ.C.G..H.P.B. ñaõ laøm vieäc naøy baèng söï suy dieãn vaø nhöõng lôøi tuyeânboá, nhöng khoâng theo moät thöù töï naøo caû. Hoäi T.T. ñaõ giaûngdaïy nhöõng söï kieän thaät veà caùc Chaân sö, duø raèng, trong thö töøcuûa baø vôùi Boä phaän Bí giaùo, H.P.B. ñaõ heát söùc hoái tieác vieäclaøm naøy. Giaùo huaán ñoù ñaõ bò caùc nhaø laõnh ñaïo T.T. veà saudieãn giaûi sai laàm, vaø hoï ñaõ phaïm moät soá laàm loãi trong cô baûn.Hoï ñaõ moâ taû caùc Chaân sö vôùi ñaëc tính khoâng heà laàm laïc,nhöõng ñieàu naøy khoâng theå coù ñöôïc bôûi vì chính caùc Chaân söcaùc Ngaøi cuõng ñang tieán hoùa. Giaùo huaán hoï ñöa ra ñaõ coå vuõcho moät söï chaêm chuù vaøo vieäc phaùt trieån vò ngaõ, vaø quan taâmquaù nhieàu ñeán söï khai môû vaø giaûi thoaùt caù nhaân. Nhöõng ngöôøiñöôïc neââu leân nhö laø caùc ñieåm ñaïo ñoà vaø caùc cao ñoà thì hoaøntoaøn laø nhöõng ngöôøi taàm thöôøng, khoâng coù aûnh höôûng gì beânngoaøi cuûa chính Hoäi T.T.. Ngöôøi ta ñaõ nhaán maïnh ñeán loøngtoân suøng hoaøn toaøn ñoái vôùi caùc Chaân sö — töùc laø toân suøngphaøm nhaân cuûa caùc Ngaøi, vaø hoï cuõng cho thaáy raèng caùc Ngaøiñang can thieäp vaøo sinh hoaït toå chöùc cuûa nhieàu nhoùm huyeànbí khaùc nhau ñaõ töï xöng laø ñang laøm vieäc döôùi söï ñieàu haønhcuûa caùc Ngaøi. Ngöôøi ta cho laø caùc Ngaøi phaûi chòu traùch nhieämveà caùc laàm loãi cuûa nhöõng nhaø laõnh ñaïo caùc ñoaøn theå, hoï ñaõ aånnuùp döôùi nhöõng lôøi tuyeân boá nhö: Chaân sö ñaõ truyeàn cho toâinoùi raèng..., Chaân sö muoán vieäc naøy ñöôïc thöïc hieän, hay laø

246

Phuï luïc 265

Chaân sö muoán caùc hoäi vieân haõy laøm nhö theá naøy, theá noï.Ngöôøi naøo tuaân haønh thì ñöôïc xem laø nhöõng hoäi vieân toát;ngöôøi naøo töø choái khoâng chòu quan taâm tuaân thuû thì bò xem laøñaøo nhieäm. Söï töï do cuûa caù nhaân lieân tuïc bò xaâm phaïm, coønnhöõng khuyeát ñieåm vaø tham voïng cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo thìñöôïc baøo chöõa. Vì bieát roõ taát caû nhöõng ñieàu ñoù neân A.A.B. ñaõtöø choái, khoâng tham gia vaøo baát cöù hoaït ñoäng naøo ñang lieântuïc taùi dieãn nhö theá, bôûi vì ñoù thaät söï laø lòch söû cuûa taát caû caùcnhoùm huyeàn bí ñöôïc moïi ngöôøi bieát ñeán vaø ñang haáp daãn söïchuù yù cuûa coâng chuùng. Khoâng ai lieân thuoäc Ñ.Ñ.C.G. maø laïilaøm nhö vaäy; vaø thaäm chí neáu toâi coù muoán laøm vieäc theo caùchñoù thì haún ñaõ khoâng ñöôïc baø coäng taùc.

Keá ñoù laø quyeån Thö veà Tham Thieàn Huyeàn Moân. Caùc böùcthö naøy ñaõ chæ ra moät khaûo höôùng khaù môùi veà tham thieàn,khoâng döïa treân loøng toân suøng caùc Chaân sö, maø döïa vaøo vieäcnhaän thöùc ñöôïc linh hoàn nôi moãi caù nhaân. Roài tieáp theo laøLuaän veà Löûa Vuõ Truï. Quyeån saùch naøy trieån khai giaùo huaánñaõ ñöa ra trong Giaùo Lyù Bí Nhieäm veà ba loaïi löûa — löûa ñieän,löûa thaùi döông vaø löûa ma saùt — vaø noù ñaõ ñuùng theo lòch trìnhmaø ngöôøi ta mong ñôïi. Noù cuõng ñöa ra chìa khoùa taâm lyù choboä Giaùo Lyù Bí Nhieäm vaø nhaèm cung öùng taøi lieäu nghieân cöùucho nhöõng ngöôøi ñeä töû vaø caùc ñieåm ñaïo ñoà ôû cuoái theá kyû naøyvaø ñaàu theá kyû tôùi, maõi ñeán naêm 2025.

Veà sau, A.A.B. caûm thaáy raèng seõ raát höõu ích cho toâi vaøcoâng vieäc chung neáu baø töï vieát ra moät soá saùch giuùp ích chocaùc sinh vieân, ngoaøi vieäc ghi baøi, vieát saùch cho toâi, roài ñöachuùng ra döôùi hình thöùc Anh ngöõ nhieàu gôïi yù maø chuùng toâi ñaõphaùt trieån laøm phöông tieän truyeàn chuyeån caùc yù töôûng maø toâicoù phaän söï coâng boá. Ngöôøi coù thaàn thoâng vaø ngöôøi ñoàng töûtrung bình thì thöôøng khoâng coù möùc thoâng minh cao, vaø A.A.B.muoán chöùng minh (ñeå giuùp ích cho coâng vieäc trong töông lai)raèng moät ngöôøi coù theå laøm moät coâng vieäc nhaát ñònh baèngquan naêng thaàn thoâng maø vaãn coù theå thaät söï thoâng minh. Theá

247

Töï truyeän266

neân, baø ñaõ vieát boán quyeån saùch hoaøn toaøn laø taùc phaåm cuûachính baø:

Taâm thöùc cuûa Haït Nguyeân töû.Linh hoàn vaø caùc Theå.Töø Trí tueä ñeán Tröïc giaùc.Töø Bethlehem ñeán Calvary.

Baø cuõng ñaõ coäng taùc vôùi toâi, vieát moät quyeån saùch, nhan ñeàlaø AÙnh Saùng cuûa Linh Hoàn; trong saùch naøy toâi dòch ra tieángAnh caùc caâu kinh Phaïn ngöõ cuûa Patanjali, coøn baø ñoùng goùpphaàn luaän giaûi, thænh thoaûng baø cuõng tham khaûo yù kieán toâi ñeånaém chaéc yù nghóa.

Keá ñeán laø Luaän veà Chaùnh thuaät. Quyeån naøy ñaõ ñöôïcvieát caùch ñaây nhieàu naêm, vaø khi vieát noù ñaõ ñöôïc ñöa ra töøngchöông cho caùc sinh vieân cao caáp cuûa Tröôøng Arcane chæ ñeåduøng laøm baøi ñoïc maø thoâi. Noù laø cuoán saùch ñaàu tieân ñöôïcñöa ra baøn veà vieäc huaán luyeän vaø kieåm soaùt theå tinh tuù haylaø theå caûm duïc. Nhieàu cuoán saùch noäi moân ñaõ vieát veà theåxaùc, caùch thanh luyeän noù, vaø veà theå dó thaùi hay laø theå sinhlöïc. Haàu heát chuùng laø tuyeån taäp cuûa caùc saùch khaùc, caû xöavaø nay. Tuy nhieân, quyeån saùch naøy cuûa toâi thì nhaèm huaánluyeän ngöôøi chí nguyeän thôøi nay trong vieäc kieåm soaùt theåcaûm duïc cuûa mình, vôùi söï trôï giuùp cuûa theå trí, vì ñeán löôïttheå trí aáy laïi ñöôïc linh hoàn soi saùng.

Taùc phaåm tieáp theo laø boä Luaän veà Baûy Cung. Ñoù laø moät boäsaùch daøi, chöa hoaøn taát. Noù bao goàm boán taäp, hai taäp ñaàu ñaõñöôïc xuaát baûn, moät taäp ñaõ saün saøng ñeå in, vaø taäp choùt thì ñangñöôïc vieát. Caùc taäp moät vaø hai baøn veà baûy cung vaø baûy maãu taâm lyùcuûa baûy cung, ñeå ñaët neàn taûng cho khoa taâm lyù môùi maø khoa taâmlyù hieän nay (duø coù tính xu phuïng vaät chaát) ñaõ taïo ñöôïc moät cô sôûraát toát. Taäp ba thì hoaøn toaøn daønh cho chuû ñeà khoa chieâm tinhnoäi moân, vaø töï noù laø moät quyeån saùch. Taäp naøy nhaèm ñöa ra khoachieâm tinh môùi treân caên baûn laø linh hoàn chöù khoâng phaûi phaøm

Phuï luïc 267

nhaân. Khoa chieâm tinh coâng truyeàn xaùc laäp moät ñoà bieåu ñeå ñöara vaän meänh cuûa phaøm nhaân, vaø khi phaøm nhaân naøy keùm tieánhoùa hoaëc chæ phaùt trieån ôû möùc trung bình thì thöôøng laù soá aáyñoaùn ñuùng ñeán möùc gaây kinh ngaïc. Tuy nhieân, noù seõ khoâng ñuùngñeán möùc ñoù, neáu ñöông söï laø nhöõng ngöôøi tieán hoùa cao, nhöõngngöôøi chí nguyeän, caùc ñeä töû vaø ñieåm ñaïo ñoà laø nhöõng ngöôøi ñangbaét ñaàu cheá ngöï caùc ngoâi sao chieáu meänh vaø do theá maø kieåm soaùtñöôïc caùc haønh ñoäng cuûa mình. Baáy giôø caùc söï kieän vaø caùc dieãnbieán trong ñôøi hoï seõ khoâng theå naøo tieân ñoaùn ñöôïc. Khoa chieâmtinh môùi cuûa töông lai seõ coá gaéng ñöa ra chìa khoùa ñeå laäp laù soácuûa linh hoàn, vì noù chòu söï chi phoái cuûa cung linh hoàn chöù khoângphaûi cung phaøm nhaân. Nhöõng ñieàu toâi ñöa ra ñaõ ñuû ñeå giuùp chonhöõng nhaø chieâm tinh naøo quan taâm theo ñöôøng höôùng môùi coùtheå giaûi ñoaùn töông lai, döïa vaøo khaûo höôùng môùi meû naøy. Khoachieâm tinh laø moät khoa hoïc neàn taûng vaø heát söùc caàn thieát. A.A.B.khoâng bieát gì veà chieâm tinh caû; thaäm chí baø khoâng theå laäp ñöôïcmoät ñoà bieåu, hay coù theå keå teân caùc haønh tinh vaø nhöõng cung naøochuùng chi phoái. Do ñoù, toâi hoaøn toaøn chòu traùch nhieâäm veà taát caûnhöõng gì noùi trong saùch naøy vaø taát caû nhöõng quyeån saùch khaùccuûa toâi chæ tröø moät quyeån laø AÙnh Saùng cuûa Linh Hoàn nhö tröôùctoâi ñaõ coù giaûi thích.

Taäp boán baøn veà vaán ñeà trò lieäu, cuõng nhö vieäc laäp caàuAntahkarana ñeå noái lieàn khoaûng caùch giöõa Chaân thaàn vaøphaøm nhaân. Noù cuõng ñöa ra Möôøi boán Qui luaät maø nhöõngngöôøi naøo ñang döï cuoäc huaán luyeän ñeå ñöôïc ñieåm ñaïo ñeàuphaûi taän töôøng.* Moät laàn nöõa, xin caùc baïn chuù yù ñeán vaánñeà cuoái cuøng naøy, toâi xin nhaéc laïi raèng A.A.B. chöa bao giôø,vaø seõ khoâng bao giôø, coù lôøi naøo töï xöng mình laø moät ñieåmñaïo ñoà, duø ôû tröôùc coâng chuùng hay trong choã rieâng tö. Baø

* Ghi chuù: Sau ñoù, Chaân sö Taây Taïng vaø A.A.B. ñaõ quyeát ñònh cho ra caùc Quiluaät naøy thaønh moät cuoán rieâng. Bôûi vaäy, chaúng bao laâu nöõa chuùng seõ xuaáthieän döôùi hình thöùc taäp V cuûa boä “Luaän veà Baûy Cung” - Foster Bailey (F.B.)

248

Töï truyeän268

bieát raèng vieäc laøm ñoù vi phaïm ñònh luaät huyeàn moân, vaø baøñaõ thaáy quaù nhieàu ngöôøi khoâng phaûi laø tuï ñieåm tinh thaàngì ñaëc bieät hoaëc coù khaû naêng trí tueä naøo maø laïi töï xöngnhö theá, vaø haäu quaû tai haïi ñaõ xaûy ra, laø haï thaáp caùi yùnieäm veà Ñ.Ñ.C.G. vaø tính chaát cuûa baäc troïn laønh tröôùc taàmmaét quan taâm theo doõi cuûa coâng chuùng. Theá neân, toâi hoaøntoaøn chòu traùch nhieäm veà Möôøi boán Qui Luaät naøy, veà caùclôøi giaûi thích vaø vieäc aùp duïng chuùng. A.A.B. chöa bao giôø töïxöng ñieàu gì khaùc hôn laø moät ñeä töû ñang phuïc vuï, ñang chuùtaâm vaøo vieäc phuïng söï theá giôùi (ñieàu naøy khoâng ai coù theåphuû nhaän) vaø ñaõ laëp ñi laëp laïi raèng töø “ñeä töû” laø moät töøhôïp phaùp vaø khoâng gaây tranh caõi (cuõng nhö ñuùng thaät)ñöôïc duøng cho taát caû caùc caáp phuïng söï vieân trong Ñ.Ñ.C.G.,töø ngöôøi ñeä töû döï bò, coù lieân heä loûng leûo vôùi moät soá vò ñeä töûtrong Ñ.Ñ.C.G., leân ñeán vaø bao goàm caû chính Ñöùc Christ,laø vò Thaày cuûa taát caû caùc Chaân sö, laø Huaán sö cuûa thieânthaàn cuõng nhö loaøi ngöôøi. Toâi hoaøn toaøn ñoàng yù vôùi baø, khibaø ñaõ lieân tuïc phaûn ñoái nhöõng söï toø moø khoâng laønh maïnhveà ñòa vò vaø töôùc hieäu, laø moät ñieàu heát söùc tai haïi trongquaù nhieàu nhoùm huyeàn bí, ñöa ñeán laøn soùng caïnh tranh,ganh tò, chæ trích vaø töï xöng, töï nhaän ñang nhan nhaûntrong ña soá caùc ñoaøn nhoùm naøy — noù khieán cho bieát baosaùch vôû xuaát baûn trôû thaønh voâ duïng vaø laøm cho coâng chuùngkhoâng theå nhaän ñöôïc giaùo huaán trong tính thuaàn khieát vaøgiaûn dò. Caáp baäc vaø töôùc hieäu, ñòa vò vaø ngoâi thöù, ñeàukhoâng coù gì quan troïng caû. Chính giaùo huaán môùi laø quantroïng — töùc laø chính chaân lyù vaø söùc khôi daäy tröïc giaùctrong giaùo huaán. Xin caùc baïn luoân nhôù cho ñieàu naøy.

Caùc ñeä töû chính thöùc cuûa Chaân sö nhaän ra ñöôïc Ngaøitrong noäi taâm hoï — söï nhaän thöùc naøy sau ñoù ñöôïc caùc ñeä töûñoàng moân vôùi hoï xaùc nhaän vaø ñöôïc Chaân sö Ngaøi duøng nhömoät ñieàu kieän thöïc teá. Hoï bieát ñöôïïc Chaân sö cuûa mình,nhaän giaùo huaán töø Ngaøi, vaø trong nhoùm vôùi nhau hoï noùi

249

Phuï luïc 269

chuyeän veà Ngaøi theo möùc hoï hieåu Ngaøi, chöù khoâng theo caùihieåu cuûa theá giôùi beân ngoaøi.

Theá laø caùc quyeån saùch ñöôïc lieân tuïc ra ñôøi trong nhieàunaêm, vaø khi boä Luaän veà Baûy Cung hoaøn taát, moät cuoán saùchnhoû veà aûo caûm ñaõ saün saøng ñeå in, vaø moät quyeån saùch noùi veàñöôøng ñaïo trong thôøi ñaïi môùi ñöôïc trao vaøo tay coâng chuùng,thì coâng vieäc A.A.B. laøm cho toââi seõ chaám döùt. Baáy giôø baø coùtheå trôû laïi laøm coâng vieäc cuûa mình — coâng vieäc cuûa moätngöôøi ñeä töû — trong Ñaïo vieän cuûa Chaân sö baø.

Nhaø Tröôøng

Giai ñoaïn keá tieáp cuûa coâng vieäc maø toâi muoán thaáy ñöôïïcthaønh töïu thì nay ñang ñöôïc tieán haønh ñeàu ñaëïn. Ñoù chính laømong muoán cuûa toâi (cuõng nhö laø söï mong muoán cuûa nhieàunhaân vieân trong Ñ.Ñ.C.G.) muoán thaáy moät tröôøng huyeàn moânñöôïc môû ra maø ñeå cho caùc moân sinh ñöôïc töï do. Tröôøng seõkhoâng boù buoäc hoï phaûi theä nguyeän ñieàu gì, vaø — trong khiñöa ra nhöõng phöông caùch haønh thieàn, nhöõng baøi nghieân cöùuvaø giaùo huaán noäi moân — tröôøng vaãn ñeå cho moïi ngöôøi töï ñieàuchænh, töï dieãn giaûi chaân lyù theo khaû naêng cao nhaát cuûa mình.Tröôøng trình baøy cho hoï bieát nhieàu quan ñieåm, ñoàng thôøitruyeàn ñaït cho hoï nhöõng chaân lyù noäi moân thaâm saâu nhaát maøhoï coù theå nhaän thöùc ñöôïc neáu trong taâm hoï coù nhöõng gì ñaõthöùc tænh, ñaùp öùng ñöôïc vôùi caùc bí nhieäm. Coøn neáu hoï thieáukhaû naêng nhaän thöùc ñöôïc chaân lyù ñuùng nhö thöïc tính, thì choduø hoï coù ñoïc hay nghe noùi veà caùc bí nhieäm ñoù, chuùng cuõngkhoâng gaây cho hoï ñieàu gì tai haïi. A.A.B. ñaõ môû ra moät tröôøngnhö theá naøo naêm 1923 vôùi söï giuùp ñôõ cuûa F.B. vaø moät soá moânsinh coù söï thoâng hieåu vaø taàm nhìn tinh thaàn. Baø ñaõ ñaët ñieàukieän laø toâi seõ khoâng coù gì lieân quan ñeán Tröôøng Arcane, vaøtoâi seõ khoâng chi phoái hoïc trình vaø caùc phöông saùch cuûa nhaø

Töï truyeän270

tröôøng. ÔÛ ñieåm naøy baø ñaõ khoân ngoan vaø ñuùng ñaén vaø toâihoaøn toaøn uûng hoä quan ñieåm cuûa baø. Ngay caû nhöõng quyeånsaùch cuûa toâi cuõng khoâng ñöôïc duøng laøm saùch giaùo khoa, vaø chæba naêm qua, moät quyeån saùch trong ñoù, Luaäïn veà Chaùnh thuaät,môùi ñöôïc ñieàu chænh ñeå duøng trong moät khoùa hoïc, vaø ñoù laø dosöï yeâu caàu tha thieát cuûa nhieàu sinh vieân. Moät vaøi phaàn cuûagiaùo huaán veà Antahkarna (seõ cho ra trong moät quyeån sau naøycuûa boä Luaän veà Baûy Cung) cuõng ñaõ ñöôïc duøng trong hai naêmqua cho moät phaàn cuûa caáp thöù tö. Giaùo huaán veà aûo caûm ñaõñöôïc ñöa ra laøm baøi ñoïc trong moät phaàn khaùc.

Trong Tröôøng Arcane khoâng ai bò ñoøi hoûi phaûi vaâng lôøi,khoâng coù gì nhaán maïnh raèng “ phaûi tuaân theo Chaân sö “ bôûi vìkhoâng coù vò Chaân sö naøo ñang ñieàu haønh nhaø tröôøng caû.Tröôøng chæ chuù troïng vaøo vò Chaân sö duy nhaát trong taâm hoàn,töùc laø linh hoàn, con ngöôøi tinh thaàn thaät söï trong moãi caùnhaân. Khoâng coù khoa thaàn hoïc naøo ñöôïc ñem ra giaûng daïy, vaøngöôøi sinh vieân khoâng bò buoäc phaûi chaáp nhaän baát cöù moät söïdieãn giaûi hay trình baøy naøo veà chaân lyù. Moät thaønh vieân cuûaTröôøng coù theå chaáp nhaän hay gaït boû söï kieän thöïc teá veà caùcChaân sö, veà Ñ.Ñ.C.G., veà luaân hoài, hoaëc veà linh hoàn maø vaãncoøn laø moät thaønh vieân toát cuûa nhaø tröôøng. Khoâng heà coù söïmong ñôïi hay ñoøi hoûi phaûi trung thaønh ñoái vôùi nhaø tröôønghay vôùi A.A.B.. Caùc sinh vieân coù theå laøm vieäc trong baát cöùñoaøn theå hay giaùo hoäi naøo thuoäc chính thoáng hay sieâu hình,noäi moân hay huyeàn bí maø vaãn coøn laø thaønh vieân cuûa TröôøngArcane. Hoï ñöôïc yeâu caàu haõy xem caùc hoaït ñoäng ñoù nhö laønhöõng moâi tröôøng phuïng söï, trong ñoù hoï coù theå ñöa ra baát cöùsöï trôï giuùp tinh thaàn naøo maø coù theå hoï ñaõ thu ñöôïc thoâng quacoâng vieäc hoï laøm trong nhaø Tröôøng. Caùc nhaø laõnh ñaïo vaø caùcnhaân vieân cao caáp trong nhieàu ñoaøn theå huyeàn bí cuõng ñanglaøm vieäc trong Tröôøng Arcane, nhöng vaãn caûm thaáy hoaøntoaøn töï do duøng thì giôø, loøng trung thaønh vaø phuïng söï choñoaøn theå cuûa rieâng hoï.

250

Phuï luïc 271

Tröôøng Arcane ñaõ ra ñôøi trong hai möôi naêm qua vaø nay— cuøng vôùi toaøn theå nhaân loaïi — Tröôøng ñang böôùc vaøo moätchu kyø phaùt trieån môùi höõu ích hôn, vaø ñang coù cuoäc chuaån bòthích hôïp cho böôùc phaùt trieån naøy. Chuû aâm cuûa Tröôøng laøphuïng söï, do loøng yeâu thöông nhaân loaïi. Vieäc tham thieànñöôïc laøm thaêng baèng vaø song haønh vôùi vieäc hoïc hoûi, nghieâncöùu cuõng nhö coá gaéng höôùng daãn caùc sinh vieân phuïng söï.

Ñoaøn Ngöôøi Môùi Phuïng Söï Theá Gian

Moät phaàn vieäc khaùc cuûa toâi ñaõ ñöôïc thöïc hieän caùch ñaâykhoaûng möôøi naêm, khi toâi baét ñaàu vieát moät soá taäp saùch nhoûdaønh cho coâng chuùng, keâu goïi hoï haõy chuù yù ñeán hieän tình theágiôùi vaø Ñoaøn Ngöôøi Môùi Phuïng Söï Theá Gian. Baèng caùch ñoù,toâi ñaõ coá gaéng truï vöõng ôû coõi traàn (xin taïm goïi nhö vaäy) moätsöï xuaát loä hay laø bieåu töôïng coâng vieäc cuûa Ñ.Ñ.C.G.. Ñoù laømoät noã löïc keát ñoaøn ôû noäi giôùi, vaø neáu coù theå thì ôû ngoaïi giôùi,cuûa taát caû nhöõng ngöôøi coù chuû ñích tinh thaàn vaø saâu saéc yeâuthöông nhaân loaïi, hoï ñang tích cöïc laøm vieäc trong nhieàu nöôùc,hoaëc trong caùc toå chöùc hay laøm vieäc moät mình. Nhöõng ngöôøinaøy raát ñoâng. Caùc nhaân vieân trong Tröôøng Arcane, F.B. vaøA.A.B. bieát ñöôïc moät soá ít. Phaàn toâi bieát ñöôïc haøng ngaønngöôøi khaùc. Taát caû ñeàu ñang laøm vieäc theo nguoàn höùng khôûicuûa Ñ.Ñ.C.G vaø, duø töï yù thöùc ñöôïc hay khoâng, hoï ñeàu ñanghoaøn thaønh caùc phaän söï laøm ñaïi dieän cho caùc Chaân sö. Hoïcuøng nhau hoïp thaønh moïät ñoaøn theå, lieân keát chaët cheõ ôû noäigiôùi baèng tình thöông vaø chuû ñích tinh thaàn. Moät soá laø caùchuyeàn bí gia, laøm vieäc trong caùc nhoùm huyeàn bí; moät soá laø caùcnhaø thaàn bí, laøm vieäc baèng vieãn aûnh tinh thaàn vaø tình thöông;nhöõng ngöôøi khaùc thuoäc caùc toân giaùo chính thoáng, coøn moät soángöôøi thì hoaøn toaøn khoâng thöøa nhaän caùc moái lieân heä goïi laøtinh thaàn. Tuy nhieân, taát caû ñeàu ñöôïc thuùc ñaåy bôûi moät yù thöùctraùch nhieäm vì phuùc lôïi cho nhaân loaïi, vaø trong thaâm taâm hoï

251

Töï truyeän272

ñaõ töï nguyeän trôï giuùp ñoàng baøo mình. Ñoaøn ngöôøi cao caûø naøylaø nhöõng vò Cöùu theá hieän nay, hoï seõ cöùu giuùp theá gian vaø môûra thôøi ñaïi môùi sau chieán tranh. Nhöõng taäp saùch maø toâi ñaõvieát (taäp ñaàu coù töïa ñeà Trong Ba Naêm Tôùi*) ñaõ neâu leân caùckeá hoaïch vaø muïc ñích cuûa Ñoaøn, vaø ñeà nghò caùc phöông caùchvaø caùc phöông phaùp ñeå coäng taùc vôùi ñoaøn ngöôøi phuïng söï theágiôùi naøy, ñaõ vaø ñang hieän höõu cuøng hoaït ñoäng tích cöïc trongnhieàu liõnh vöïc.

Nhöõng ngöôøi maø Ñ.N.M.P.S.T.G. ñang aûnh höôûng, nhöõngngöôøi maø Ñoaøn tìm caùch laøm vieäc vôùi, vaø nhöõng ngöôøi coùtheå ñoùng vai troø ñaïi dieän cho Ñoaøn, chuùng toâi goïi ñoù laønhöõng ngöôøi nam nöõ thieän chí. Toâi ñaõ laøm moät noã löïc ñeåthaáu ñeán nhöõng ngöôøi thieän chí naøy vaøo naêm 1936, khi maøvaãn coøn coù chuùt khaû naêng mong manh coù theå traùnh ñöôïcchieán tranh, thaäm chí vaøo giôø phuùt muoän maøng ñoù. Coù leõnhieàu ngöôøi vaãn coøn nhôù cuoäc vaän ñoäng aáy vaø söï thaønh coângtöông ñoái cuûa noù. Cuoäc vaän ñoäng ñaõ ñeán ñöôïc haøng trieäungöôøi thoâng qua nhöõng lôøi hoâ haøo, saùch baùo vaø ñaøi phaùtthanh. Tuy nhieân, ñaõ khoâng coù ñuû soá ngöôøi quan taâm veà maëttinh thaàn ñeå ñaït ñöôïc nhöõng böôùc caàn thieát nhaèm ngaênchaën trieàu soùng haän thuø, taø vaïy vaø gaây haán ñaõ ñe doaï nhaänchìm theá giôùi. Duø vôùi taát caû nhöõng noã löïc cuûa Ñ.Ñ.C.G. cuøngcaùc nhaân vieân, chieán tranh ñaõ buøng noå vaøo naêm 1939, vaøcoâng taùc thieän chí ñöông nhieân phaûi bò taïm ñình hoaõn. Phaànvieäc maø caùc thaønh vieân cuûa Tröôøng Arcane ñaõ tìm caùchphuïc vuï, vaø keát quaû ñaõ hình thaønh ñöôïc möôøi chín trungtaâm phuïng söï trong töøng aáy quoác gia, ñaõ phaûi bò taïm thôøiñình hoaõn — nhöng, hôûi caùc huynh ñeä, chæ taïm thôøi thoâi, bôûivì thieän chí laø “maõnh löïc cöùu giuùp”, laø moät söï phaùt bieåu cuûayù-chí-höôùng-thieän voán laø löïc phaùt ñoäng Ñ.N.M.P.S.T.G.

*Phaùt haønh naêm 1932 döôùi töïa ñeà, Ñoaøn Ngöôøi Môùi Phuïng Söï Theá Gian.

Phuï luïc 273

Toâi muoán neâu roõ raèng vieäc truï vöõng Ñ.N.M.P.S.T.G. ôûcoõi traàn vaø toå chöùc coâng taùc thieän chí khoâng chuùt gì lieânquan ñeán Tröôøng Arcane chæ tröø vieäc noù cho caùc thaønh vieâncuûa Tröôøng coù cô hoäi trôï giuùp vaøo phong traøo ñoù. Hoï ñaõñöôïc ñeå cho hoaøn toaøn töï do muoán trôï giuùp hay khoâng tuøy yù,vaø phaàn ñoâng hoï ñaõ hoaøn toaøn khoâng bieát ñeán noã löïc naøy,töùc laø hoï phaùt bieåu quyeàn töï do maø hoï ñaõ caûm thaáy vaø ñaõñöôïc giaûng daïy.

Khi theá chieán noå ra vaø toaøn theå theá giôùi lao vaøo nhöõng haäuquaû xaùo troän, khuûng khieáp, thaûm hoïa, cheát choùc, ñau thöông,thì nhieàu ngöôøi coù khuynh höôùng tinh thaàn ñaõ lo ñöùng ngoaøicuoäc ñaáu tranh. Hoï khoâng phaûi laø soá ñoâng, nhöng laø moät thieåusoá oàn aøo vaø maïnh meõ. Hoï xem baát cöù nhöõng thaùi ñoä thamchieán naøo cuõng ñeàu laø moät söï vi phaïm ñònh luaät veà tình huynhñeä, vaø hoï ñaõ baèng loøng hy sinh haïnh phuùc cuûa toaøn nhaân loaïicho moät söï thoâi thuùc thuoäc veà xuùc caûm, muoán yeâu thöông taát caûmoïi ngöôøi theo moät caùch khieán hoï khoâng caàn phaûi laøm baát cöùhaønh ñoäng hay quyeát ñònh naøo. Thay vì xeùt “ñuùng hay sai vôùiñaát nöôùc cuûa toâi” thì chính laø “ñuùng hay sai vôùi toaøn nhaân loaïi”.Khi toâi vieát taäp saùch Cuoäc Khuûng hoaûng cuûa Theá giôùi Hieän taïivaø caùc baøi vieát keá tieáp veà tình hình theá giôùi, toâi ñaõ khaúng ñònhraèng Ñ.Ñ.C.G. uûng hoä thaùi ñoä vaø caùc muïc tieâu cuûa Lieân HieäpQuoác, laø chieán ñaáu cho söï töï do cuûa toaøn nhaân loaïi vaø cho söïgiaûi thoaùt cuûa nhöõng ngöôøi ñau khoå. Söï kieän naøy ñaõ nhaát thieátñaët Ñ.Ñ.C.G. ôû vaøo vò theá khoâng caùch naøo uûng hoä laäp tröôøngcuûa phe Truïc. Nhieàu ngöôøi ôû trong coâng taùc thieän chí vaø moätvaøi ngöôøi ôû trong nhaø tröôøng ñaõ dieãn giaûi söï kieän naøy nhö laø coùaån yù chính trò, hoï tin töôûng vaø cho raèng ñoái vôùi caû ñieàu thieän vaøñieàu aùc thì nhöõng ngöôøi coù khuynh höôùng tinh thaàn phaûi giöõ vòtheá hoaøn toaøn trung laäp. Nhöõng ngöôøi ñoù ñaõ khoâng suy nghócaën keõ roõ raøng, hoï laãn loän thaùi ñoä khoâng chòu uûng hoä vôùi tìnhhuynh ñeä, maø queân ñi nhöõng lôøi Ñöùc Christ ñaõ noùi raèng “ngöôøinaøo khoâng cuøng vôùi ta töùc laø choáng laïi ta.” Toâi xin laëp laïi

252

Töï truyeän274

nhöõng ñieàu toâi ñaõ thöôøng noùi. Ñ.Ñ.C.G. vaø taát caû caùc nhaânvieân, goàm caû toâi, ñeàu yeâu thöông nhaân loaïi, nhöng caùc Ngaøikhoâng heà uûng hoä nhöõng gì taø vaïy, gaây haán, taøn aùc vaø giam nhoátlinh hoàn con ngöôøi. Caùc Ngaøi ñaïi dieän cho töï do, cho cô hoäidaønh cho moïi ngöôøi coù theå tieán tôùi treân con ñöôøng aùnh saùng,cho phuùc lôïi cuûa toaøn nhaân loaïi, khoâng phaân bieät, cho loøng töûteá toát ñeïp, vaø cho quyeàn cuûa moãi ngöôøi coù theå töï do tö töôûng, töïdo ngoân luaän vaø töï do laøm vieäc. Theá neân, taát nhieân laø caùc Ngaøikhoâng theå uûng hoä caùc quoác gia naøo hoaëc nhöõng ngöôøi trong baátcöù quoác gia naøo ñi ngöôïc laïi quyeàn töï do vaø haïnh phuùc cuûa conngöôøi. Trong tình thöông vaø thaáu hieåu ñöôïc tröôøng hôïp naøy,caùc Ngaøi bieát raèng, trong moät kieáp soáng hay nhöõng kieáp soángveà sau, phaàn ñoâng nhöõng ngöôøi maø hieän ñang laø keû thuø cuûaquyeàn töï do cuûa con ngöôøi, chính hoï cuõng seõ ñöôïc giaûi thoaùt vaødaán böôùc treân con Ñöôøng saùng. Ñoàng thôøi, toaøn löïc cuûa Ñ.Ñ.C.G.ñöôïc ñoå veà phía caùc quoác gia ñang ñaáu tranh giaûi thoaùt nhaânloaïi, cuõng nhö ñoå veà phía nhöõng ngöôøi, ôû trong baát cöù quoác gianaøo, ñang laøm coâng vieäc ñoù. Neáu ñöùng veà phía töï do vaø ñieàuthieän bò xem laø phöông haïi cho caùc vaán ñeà tinh thaàn, thì baáygiôø Ñ.Ñ.C.G. seõ laøm vieäc ñeå thay ñoåi thaùi ñoä cuûa moïi ngöôøi veàtheá naøo laø tinh thaàn.

Vì chòu traùch nhieäm vieát ra caùc taäp saùch vaø cuøng F.B. chòutraùch nhieäm xuaát baûn cuõng nhö phaân phoái chuùng, neân A.A.B.ñaõ bò ñaët vaøo moät vò theá khoù khaên, laøm bia cho nhöõng lôøi chætrích vaø coâng kích. Tuy nhieân, baø bieát raèng thôøi gian seõ ñieàuchænh taát caû, vaø vieäc gì ñaõ ñöôïc laøm vôùi ñoäng cô ñuùng ñaén thìroát cuoäc töï noù seõ toû ra laø ñuùng.

Vaäy laø, toâi ñaõ quan taâm ñeán ba giai ñoaïn cuûa coâng vieäc:nhöõng quyeån saùch, Tröôøng Arcane, vaø Ñ.N.M.P.S.T.G.. Taùcñoäng cuûa ba phöông dieän coâng vieäc naøy vaøo theá giôùi ñaõ roõraøng laø höõu hieäu vaø höõu ích. Toång theå cuûa nhöõng coâng vieächöõu ích ñaõ ñöôïc thaønh töïu môùi laø ñieàu ñaùng keå, chöù khoângphaûi nhöõng lôøi chæ trích vaø söï hieåu laàm cuûa nhöõng ngöôøi trong

253

Phuï luïc 275

cô baûn thuoäc veà leà loái cuõ, thuoäc veà thôøi ñaïi Song Ngö, vaø doñoù hoï khoâng theå thaáy ñöôïc söï xuaát loä cuûa nhöõng loái soáng môùivaø nhöõng khaûo höôùng môùi veà chaân lyù.

Trong suoát khoaûng thôøi gian naøy toâi ñaõ ñöùng ôû haäu tröôøng.Toâi ñaõ chòu traùch nhieäm veà caùc cuoán saùch vaø nhöõng taäp saùchnhoû, chuùng mang thaåm quyeàn cuûa chaân lyù — neáu trong chuùng coùchaân lyù — chöù khoâng phaûi thaåm quyeàn cuûa teân tuoåi toâi, cuûa baátcöù ñòa vò naøo maø toâi coù theå töï xöng, hoaëc ñòa vò maø nhöõng keû toømoø, toïc maïch vaø suøng tín coù theå gaùn cho toâi. A.A.B. thì chòu traùchnhieäm veà Tröôøng Arcane, vaø toâi khoâng heà ñònh ñaët caùc saùch löôïchoaëc can döï vaøo hoïc trình cuûa nhaø tröôøng. Coøn caùc saùch vaønhöõng taäp saùch nhoû cuûa toâi thì caùc sinh vieân trong Tröôøng coù theåñoïc y nhö laø nhöõng ngöôøi khaùc trong coâng chuùng vaäy.

Toâi ñaõ tìm caùch trôï giuùp coâng taùc thieän chí, maø A.A.B.chòu traùch nhieäm, baèng nhöõng ñeà nghò, vaø baèng caùch neâu leânnhöõng coâng vieäc naøo Ñ.N.M.P.S.T.G. ñang tìm caùch thöïc hieän;nhöng toâi chöa heà vaø cuõng seõ khoâng bao giôø yeâu caàu ñoøi hoûivieäc gì döïa vaøo thaåm quyeàn qua teân tuoåi cuûa toâiû. Keát quaû cuûataát caû caùc hoaït ñoäng naøy raát toát; nhöõng söï hieåu laàm cuõng chæít thoâi vaø do trình ñoä nhaän thöùc cuûa caù nhaân aáy cuõng nhö dothaùi ñoä cuûa ngöôøi chæ trích. Söï chæ trích vaãn laø laønh maïnh neáuchuùng ta khoâng ñeå cho noù trôû thaønh huûy hoaïi.

Huaán Luyeän Caù Nhaân

Song haønh vôùi caùc hoaït ñoäng chính yeáu noùi treân, töø naêm1931 toâi ñaõ huaán luyeän moät nhoùm ngöôøi nam, nöõ raûi raùc treânkhaép theá giôùi, veà caùc kyõ thuaät cuûa con ñöôøng ñeä töû nhaäp moân,hieåu veà maët lyù thuyeát. Trong soá nhieàu ngöôøi coù theå laøm taânñeä töû, vaøo naêm 1931 vaø sau ñoù, toâi ñaõ chæ cho A.A.B. moätnhoùm khoaûng 45 ngöoøi — moät soá thì caù nhaân baø coù quen bieát,coøn moät soá thì khoâng — hoï ñaõ baøy toû loøng töï nguyeän muoán254

Töï truyeän276

ñöôïc huaán luyeän, vaø coù theå thöû thaùch möùc thích hôïp vôùi coângtaùc taäp theå treân Ñöôøng Ñaïo trong Thôøi ñaïi môùi. Nhöõng ngöôøinaøy ñaõ nhaän giaùo huaán caù nhaân tröïc tieáp töø toâi cuøng moät soágiaùo huaán toång quaùt theå hieän caùch caän tieán môùi meû höôùng veàÑ.Ñ.C.G. vaø cuoäc soáng tinh thaàn, duø raèng dó nhieân laø caên cöùvaøo caùc qui luaät xöa. Chaúng bao laâu, caùc giaùo huaán ñoù seõ ñöôïcñöa ra cho coâng chuùng, nhöng khoâng keøm theo caùc chi tieátlieân quan ñeán nhöõng ngöôøi ñaõ thuï huaán; teân tuoåi, ngaøy thaùng,nôi choán ñeàu ñöôïc thay ñoåi, chæ coù giaùo huaán laø ñöôïc giöõ y nhöñaõ truyeàn ñaït.*

Taát nhieân, qua giao tieáp vôùi toâi, nhöõng ngöôøi naøy ñaõ xaùcñònh ñöôïc lai lòch cuûa toâi. Trong nhieàu naêm roài hoï ñaõ bieát toâilaø ai. Nhöng hoï vaø A.A.B. ñaõ raát caån thaän giöõ kín danh hieäucuûa toâi, moät caùch thaät khoù khaên, vì haøng traêm ngöôøi tronghaàu nhö moïi nöôùc treân theá giôùi ñaõ phoûng ñoaùn lai lòch cuûatoâi, vaø nhieàu ngöôøi ñaõ ñoaùn ñuùng. Theá neân, ngaøy nay, duø raèngA.A.B. vaø caùc ñeä töû cuûa toâi ñaõ laøm taát caû nhöõng gì coù theå laøm,noùi chung ngöôøi ta ñaõ nhaän ra raèng toâi laø moät Chaân sö vaø ñaõgaùn cho toâi moät danh hieäu. Trong nhoùm ngöôøi chí nguyeänñöôïc ñaëc bieät choïn löïa cuûa toâi thì toâi ñaõ thöøa nhaän danh tíùnhcuûa mình khi chính hoï nhaän ra ñieàu ñoù trong taâm. Neáu laømkhaùc hôn thì thaät laø vöøa sai laàm vöøa khôø daïi; neân khi giaotieáp vôùi hoï hoaëc vieát giaùo huaán môùi veà Ñöôøng Ñaïo, taát nhieântoâi ñaõ giöõ vò theá ñuùng cuûa mình. Toâi vaø A.A.B. ñaõ cho raèngmoät soá trong caùc giaùo huaán naøy laø höõu ích vaø thích hôïp ñeå söûduïng roäng raõi hôn, neân ñaõ keøm chuùng trong moät loaït baøi döôùiteân toâi, ñaêng trong taïp chí Haûi Ñaêng, noùi veà Caùc Giai ñoaïntreân Ñöôøng Ñaïo. Tröôùc khi xuaát baûn, caùc baøi naøy vaãn ñöôïcA.A.B. xem xeùt kyõ, chæ tröø moät baøi caùch ñaây vaøi thaùng, docoâng vieäc quaù baän roän naëng neà, A.A.B. ñaõ queân boû ra moät

* Caùc giaùo huaán naøy hieän coù trong quyeån “Ñöôøng Ñaïo trong Kyû NguyeânMôùi”. Taäp II cuûa saùch naøy saép ñöôïïc xuaát baûn. - Foster Bailey.

Phuï luïc 277

ñoaïn maø trong ñoù toâi noùi vôùi tö caùch moät Chaân sö. Baø ñaõ heátsöùc aân haän khi thaáy xuaát hieän ñoaïn naøy treân tôø Haûi Ñaêngvaøo thaùng Baûy naêm 1943. Sau bao nhieâu naêm giöõ kín lai lòchcuûa toâi, baø ñaõ maéc phaûi ñieàu sô soùt naøy, neân noù ñaõ coâng nhieânxaùc ñònh raèng toâi laø moät Chaân sö.

Trong vaán ñeà naøy toâi muoán caùc baïn chuù yù ñeán ba ñieàu.

Nhieàu naêm tröôùc ñaây, toâi ñaõ noùi trong Luaän veà Chaùnhthuaät raèng toâi laø moät ñieåm ñaïo ñoà ôû moät caáp baäc naøo ñoùnhöng caàn phaûi giöõ kín tính danh. Nhieàu naêm sau, do nhaàmlaãn naøy cuûa A.A.B. maø toâi döôøng nhö ôû trong vò theá maâuthuaãn hay traùi ngöôïc vôùi chính mình, töùc laø toâi ñaõ ñoåi thaysaùch löôïc. Thöïc söï thì toâi khoâng laøm nhö vaäy. Vieäc phoå truyeàngiaùo huaán laøm thay ñoåi caùc tröôøng hôïp, vaø ñoâi khi tuøy nhucaàu cuûa nhaân loaïi maø phaûi thay ñoåi caùch tieán ñeán muïc tieâu.Trong söï phaùt trieån cuûa chaân lyù khoâng coù ñieàu gì tónh taïi. Ñaõtöø laâu, chuû ñích cuûa toâi laø laøm taát caû nhöõng gì caàn thieát ñeågiuùp cho coâng chuùng hieåu ñöôïc roõ raøng ñích xaùc söï kieän thaätveà Ñ.Ñ.C.G. cuøng caùc nhaân vieân, baèng moät phöông caùch taïonhieàu quan taâm hôn nöõa.

Caùch ñaây nhieàu naêm, toâi ñaõ noùi roõ vôùi A.A.B. (cuõng nhöChaân sö cuûa baø ñaõ noùi) raèng, vôùi tö caùch moät ñeä töû, phaän söïchính yeáu cuûa baø laø laøm cho coâng chuùng hieåu bieát ñuùng ñaénveà thöïc tính cuûa caùc Chaân sö Minh trieát vaø hoùa giaûi caùi aántöôïng sai laàm maø coâng chuùng ñaõ ñoùn nhaän. Baø ñaõ laøm coângvieäc naøy ñeán moät möùc naøo ñoù, nhöng chöa ñeán möùc ñaày ñuûnhö ñaõ ñònh. Baø ñaõ ngaäp ngöøng do döï tröôùc coâng taùc naøy, docaùc tai tieáng maø toaøn boä vaán ñeà naøy ñaõ maéc phaûi, bôûi caùctrình baøy sai laàm töø nhieàu nhoùm huyeàn bí vaø caùc huaán sökhaùc nhau, cuøng nhöõng söï gaùn gheùp buoàn cöôøi töø nhöõng ngöôøikhoâng hieåu bieát gì veà chuùng toâi caû. Ngöôøi ñi tröôùc baø laøH.P.B. ñaõ noùi roõ trong moät soá huaán thò gôûi cho Boä phaän Bígiaùo cuûa Hoäi T.T. raèng baø aáy ñaõ voâ cuøng hoái tieác vieäc ñeà caäpñeán caùc Chaân sö, ñeán danh tiùnh vaø chöùc naêng cuûa caùc Ngaøi.

255

Töï truyeän278

A.A.B. cuõng coù yù kieán nhö vaäy. Caùc Chaân sö nhö ñöôïc moâ taûtrong Hoäi T.T. thì khoâng maáy ñuùng vôùi söï thaät, vaø nhieàu ñieàutoát ñeïp ñaõ ñöôïc thöïc hieän do baèng chöùng naøy veà söï hieän dieäncuûa caùc Ngaøi, cuõng nhö ñaõ coù nhieàu ñieàu tai haïi do caùc chi tieátdaïi doät maø ñoâi khi ngöôøi ta ñaõ truyeàn ñaït. Nhöng caùc Ngaøikhoâng nhö ñaõ moâ taû; caùc Ngaøi khoâng heà ra leänh cho nhöõngngöôøi theo caùc Ngaøi (hay noùi ñuùng hôn laø nhöõng ngöôøi suøngtín) haõy laøm ñieàu naøy, ñieàu noï, haõy laäp toå chöùc naøy hay toåchöùc kia, cuõng nhö caùc Ngaøi khoâng heà chæ ra raèng moät soángöôøi naøo ñoù laø heát söùc quan troïng ôû coõi traàn, bôûi vì caùc Ngaøibieát roõ raèng caùc ñeä töû, caùc ñieåm ñaïo ñoà vaø caùc Chaân sö phaûichöùng minh ñòa vò cuûa mình baèng coâng vieäc ñaõ ñöôïc hoaøn taát,vaø chuùng ta bieát ñöôïc caùc Vò qua coâng vieäc vaø haønh ñoäng, chöùkhoâng qua nhöõng lôøi noùi suoâng.

Caùc Chaân sö laøm vieäc thoâng qua ñeä töû cuûa caùc Ngaøi trongnhieàu toå chöùc; nhöng caùc Ngaøi khoâng ñoøi hoûi, thoâng qua caùc vòñeä töû naøy, haøm yù raèng caùc hoäi vieân cuûa toå chöùc phaûi tuaân haønh;vaø caùc Ngaøi cuõng khoâng vì theá maø khoâng ñöa ra giaùo huaán chonhöõng ngöôøi khoâng ñoàng yù vôùi caùc saùch löôïc cuûa toå chöùc haynhöõng caùch giaûi thích cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo. Caùc Ngaøi khoâng coùthaùi ñoä chia reõ vaø choáng ñoái nhöõng ñoaøn nhoùm naøo ñang laømvieäc döôùi caùc ñeä töû cuûa nhöõng Chaân sö khaùc, vaø baát cöù toå chöùcnaøo caùc Ngaøi quan taâm ñeàu coù tính bao goàm chöù khoâng loaïi tröø,kyø thò. Caùc Ngaøi khoâng choáng ñoái caùc phaøm nhaân, uûng hoängöôøi naøy hay khai tröø ngöôøi kia chæ vì hoï taùn thaønh caùc chínhsaùch hoaëc moät nhaø laõnh ñaïo naøo ñoù trong toå chöùc, hay khoâng.Caùc Ngaøi khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi ñaày aán töôïng vaø thoâ loãmaø caùc nhaø laõnh ñaïo taàm thöôøng cuûa nhieàu ñoaøn nhoùm ñaõ moâtaû; caùc Ngaøi cuõng khoâng choïn caùc ñeä töû höõu theä vaø nhöõngphuïng söï vieân taøi gioûi trong soá nhöõng ngöôøi nam, nöõ maø ngaycaû theo quan ñieåm cuûa theá gian cuõng roõ raøng laø thaáp keùm, hoaëclaø nhöõng ngöôøi öa töï xöng, töï nhaän, vaø duøng möu meïo ñeå haápdaãn söï chuù yù veà mình. Muoán laøm ñeä töû döï bò, haønh giaû coù theå laø

256

Phuï luïc 279

moät ngöôøi suøng tín roài sau ñoù chuù troïng vaøo vieäc thanh luyeänvaø coù ñöôïc moät söï hieåu bieát thoâng minh veà tình huynh ñeä vaønhu caàu cuûa nhaân loaïi. Muoán laøm moät ngöôøi ñeä töû chính thöùc,laøm vieäc tröïc tieáp döôùi caùc Chaân sö vaø tích cöïc phuïng söï theágiôùi vôùi moät taàm aûnh höôûng ngaøy caøng taêng, haønh giaû caàn trítueä phaùt trieån coù ñònh höôùng, caàn taâm hoàn taêng tröôûng, môûmang, vaø moät yù thöùc giaù trò chaân thöïc.

Caùc Chaân sö ñöôïc trình baøy tröôùc coâng chuùng bôûi nhöõngphong traøo nhö phong traøo TA ÑAÂY LAØ..., chæ laø moät hìnhaûnh meùo moù, buoàn cöôøi cuûa söï thöïc. Caùc Chaân sö ñöôïc moâ taûtrong nhieàu phong traøo T.T. (töø thôøi H.P.B.) thì khoâng coùnhöõng neùt noåi baät thoâng minh vaø toû ra keùm phaùn ñoaùn khichoïn nhöõng ngöôøi maø caùc toå chöùc ñoù goïi laø caùc ñieåm ñaïo ñoàhay caùc yeáu nhaân trong Ñ.Ñ.C.G..

Vì ñaõ bieát roõ toaøn boïä vaán ñeà naøy, vaø ñaõ troâng thaáy caùchaäu quaû tai haïi cuûa giaùo huaán thöôøng ñöa ra veà caùc Chaân sö,neân A.A.B. ñaõ bò buoäc phaûi laøm ngöôïc laïi, ñeå trình baøy thöïctính cuûa Ñ.Ñ.C.G., caùc thaønh vieân vaø nhöõng muïc tieâu cuûa caùcNgaøi, vaø baø ñaõ tìm caùch ñaët söï chuù troïng — nhö chính Ñ.Ñ.C.G.ñang chuù troïng — vaøo nhaân loaïi, chöù khoâng phaûi chuù troïngvaøo moät nhoùm caùc huaán sö. Caùc vò huaán sö naøy, duø raèng ñaõvöôït cao hôn nhöõng vaán ñeà khoù khaên thoâng thöôøng cuûa phaømnhaân vaø kinh nghieäm trong tam giôùi, nhöng caùc Ngaøi vaãn coønôû trong tieán trình reøn luyeän vaø ñang töï chuaån bò (döôùi söïhöôùng daãn cuûa Ñöùc Chirst) ñeå tieán böôùc leân con ñöôøng goïi laøcuoäc tieán hoùa cao sieâu. Caùc danh xöng maø moät soá ñeä töû ôû TaâyTaïng duøng cho chuùng toâi coù dính daùng ñeán trình ñoä thaønhñaït. Hoï goïi Ñ.Ñ.C.G. laø “hoäi cuûa caùc baäc tueä trí coù toå chöùc vaøñöôïc khai ngoä” — ñöôïc khai ngoä bôûi tình thöông vaø söï thoânghieåu, bôûi loøng töø aùi saâu xa bao truøm vaïn loaïi, ñöôïc khai ngoäbôûi moät söï hieåu bieát Thieân cô vaø nhaèm thaáu roõ ñöôïc Thieân yù,hy sinh söï tieán boä ngay tröôùc maét cuûa rieâng mình ñeå trôï giuùpnhaân loaïi. Ñoù laø moät vò Chaân sö.

Töï truyeän280

Ñieåm thöù nhì toâi muoán ñöa ra döôùi hình thöùc moät caâu hoûi.Coù ñieàu tai haïi gì xaûy ra hay chaêng, khi ngöôøi ta caùo buoäc moätvò Chaân sö vaø gaùn cho Ngaøi theá naøy theá noï, mieãn sao caùcthaønh tích cuûa Ngaøi ñuû chöùng minh giaù trò cuûa lôøi caùo buoäc,vaø aûnh höôûng cuûa Ngaøi lan roäng khaép theá giôùi? Neáu do vieäcvoâ tình sô soùt naøy maø A.A.B. ñaõ vì ñoù cho thaáy raèng toâi laømoät vò Chaân sö thì coù gì tai haïi hay khoâng ? Nhöõng cuoán saùch,mang aûnh höôûng cuûa toâi, ñaõ ñeán moïi chaân trôøi goùc beå, ñemlaïi söï giuùp ñôõ. Coâng taùc phuïng söï maø toâi gôïi yù, ñöôïc F.B. tìnhnguyeän thöïc hieän, thöïc söï ñaõ ñeán vôùi haøng trieäu ngöôøi quasaùch baùo vaø ñaøi phaùt thanh, qua vieäc söû duïng Ñaïi ThænhNguyeän, qua coâng taùc Triangles, qua nhöõng lôøi leõ vaø göông toátcuûa nhöõng ngöôøi nam, nöõ thieän chí.

Qua 25 naêm laøm vieäc cho toâi trong liõnh vöïc huyeàn moân,A.A.B. khoâng heà lôïi duïng söï kieän thöïc raèng toâi laø moät Chaânsö, ngaøy nay ñang ñöôïc haøng ngaøn ngöôøi nhaän bieát. Baø ñaõkhoâng aån nuùp sau löng toâi hoaëc Chaân sö baø, vaø khieán chochuùng toâi phaûi chòu traùch nhieäm cho nhöõng gì baø ñaõ laøm,hoaëc baø ñaõ baét ñaàu coâng vieäc hay tieán haønh döïa treân caênbaûn “Chaân sö ra leänh ñieàu naøy.” Baø bieát raèng coâng vieäc cuûaChaân sö laø ñeå cho ngöôøi ñeä töû tieáp xuùc vôùi Thieân cô, roàingöôøi ñeä töû ñi ra ngoaøi ñôøi, vôùi möùc ñoä minh trieát, tìnhthöông vaø naêng löïc cuûa chính mình, y coá gaéng moät caùchthoâng minh ñeå gaùnh vaùc phaàn chia seû cuûa mình trong vieäcthöïc hieän Thieân cô. Y phaïm sai laàm nhöng khoâng ñeán nhôøChaân sö giuùp ñôõ maø traû giaù cho baøi hoïc ñoù vaø hoïc baøi hoïccuûa mình. Y thaønh coâng, nhöng khoâng ñeán vôùi Chaân sö ñeåñöôïc khen ngôïi, vì bieát mình seõ khoâng nhaän lôøi khen ñoù. Yphaán ñaáu vôùi beänh taät, vôùi nhöõng ganh tî vaø choáng ñoái cuûanhöõng ngöôøi laøm vieäc keùm hieäu quaû hôn hoaëc sôï caïnh tranh,nhöng y khoâng ñeán Chaân sö xin giuùp söùc ñeå ñöùng vöõng. Y coágaéng tieán böôùc trong aùnh saùng cuûa chính linh hoàn mình vaødöïa vaøo söùc maïnh cuûa Söï Soáng tinh thaàn nôi chính mình; vaø

257

Phuï luïc 281

baèng caùch ñoù y hoïc trôû thaønh Chaân sö qua thoâng hieåu vaøcheá ngöï moïi söï.

Ñieåm thöù ba toâi muoán caùc baïn quan taâm laø trong chukyø môùi seõ ñeán khi theá chieán chaám döùt, phaûi laøm sao chocoâng chuùng ngaøy caøng chuù yù nhieàu hôn ñeán söï kieän thaät veàÑ.Ñ.C.G. vaø coâng vieäc cuûa caùc Chaân sö, thoâng qua ñeä töûcaùc Ngaøi. Nhöõng ngöôøi ñeä töû ôû khaép nôi seõ trình baøy ngaøycaøng nhieàu hôn veà keá hoaïch cuûa Ñ.Ñ.C.G. nhaèm gaày döïngtình huynh ñeä, cuoäc soáng tinh thaàn vaø söï thoâng hieåu baodung cho theá giôùi. Coâng vieäc naøy seõ khoâng ñöôïc thöïc hieäntheo loái (vaãn thöôøng thaáy trong nhöõng ngöôøi khôø daïi) hoïbaûo raèng “Chaân sö ñaõ choïn toâi”, hoaëc “Chaân sö ñang uûnghoä noã löïc cuûa toâi”, hoaëc “Toâi laø ñaïi dieän cuûa Ñ.Ñ.C.G.”;nhöng coâng vieäc naøy ñöôïc thöïc hieän baèng moät cuoäc ñôøiphuïng söï, baèng caùch neâu roõ raèng caùc Chaân sö vaãn haènghieän dieän vaø nhieàu ngöôøi ôû khaép nôi ñaõ bieát ñöôïc caùcNgaøi; baèng caùch neâu roõ raèng Thieân cô laø moät keá hoaïchphaùt trieån tieán hoaù vaø giaùo duïc tieán boä höôùng ñeán muïctieâu thoâng tueä tinh thaàn; neâu roõ raèng nhaân loaïi khoângphaûi coâ ñôn moät mình maø coøn coù Ñ.Ñ.C.G. ñöùng caän keà,Ñöùc Christ vaãn ôû vôùi daân Ngaøi, vaø theá giôùi ñang coù raátnhieàu ñeä töû huyeàn moân nhöng hoï laøm vieäc trong im laëngneân ít ai nhaän bieát; neâu roõ raèng Ñ.N.M.P.S.T.G. ñang hieändieän vaø nhöõng ngöôøi nam, nöõ thieän chí coù maët ôû khaép nôi;neâu roõ raèng caùc Chaân sö khoâng heà quan taâm ñeán caùc chætrích caù nhaân maø söû duïng nhöõng ngöôøi nam, nöõ vôùi taát caûcaùc leà loái suy tö, tín ngöôõng, quoác tòch, mieãn sao ñoäng côthuùc ñaåy hoï laø tình thöông, mieãn sao hoï coù trí tueä ñieâuluyeän, thoâng minh, cuõng nhö coù aûnh höôûng choùi ngôøi töølöïc, ñeå haáp daãn moïi ngöôøi ñeán vôùi chaân lyù vaø ñieàu thieänchöù khoâng phaûi vôùi caù nhaân — duø ñoù laø moät vò Chaân söhay moät ngöôøi ñeä töû. Caùc Ngaøi khoâng baän taâm gì ñeán loøngtrung thaønh vôùi caù nhaân maø chæ hieán mình ñeå naâng nheï258

Töï truyeän282

noãi khoå ñau, ñeå naâng cao cuoäc tieán hoaù cuûa nhaân loaïi vaøchæ roõ caùc muïc ñích tinh thaàn. Caùc Ngaøi khoâng tìm caùchkhieán cho coâng vieäc cuûa caùc Ngaøi ñöôïc ngöôøi ñöông thôøingôïi khen, thöøa nhaän, maø chæ tìm caùch taêng cöôøng aùnhsaùng treân theá giôùi vaø khai môû taâm thöùc con ngöôøi.

Thaùng Taùm, 1943.

Phuï luïc 283

CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑÖÔÏC DUØNG ÑEÅ VIEÁT“LUAÄN VEÀ LÖÛA VUÕ TRUÏ”

Ñaõ coù boán phöông phaùp ñöôïc söû duïng ñeå truyeàn ñaït giaùohuaán naøy töø Chaân sö Taây Taïng ñeán coâng chuùng.

1. Thaàn nhó.Trong nhöõng giai ñoaïn ñaàu (töùc laø trong hai naêm ñaàu)

Chaân sö Taây Taïng ñaõ ñoïc noäi dung hai cuoán saùch ñaàu tieâncho Baø Bailey vieát ra nhôø khaû naêng thaàn nhó. Vaøo nhöõng thôøiñieåm ñaõ ñònh, Ngaøi thöôøng tieáp xuùc vôùi baø baèng caùch phaùtkhôûi moät söï rung ñoäng maø baø ñaõ hoïc ñöôïc caùch nhaän ra, roàibaø môùi nghe tieáng Ngaøi ñoïc roõ raøng minh baïch töøng chi tieát.

2. Thaàn giao caùch caûm.Khi Baø Bailey ñaõ quen vieäc hôn, vaø khi maø giôùi luaät baûn

thaân cuõng nhö thöïc phaåm choïn loïc ñaõ nhaát thieát coù hieäu quaû,thì coâng vieäc ñaõ töø töø thay ñoåi. Nay, quyeån Luaän veà Löûa VuõTruï ñaõ ñöôïc vieát ra hoaøn toaøn baèng thaàn giao caùch caûm. Khinaøo raûnh vieäc, Baø Bailey lieân laïc vôùi Chaân sö Taây Taïng, vaøneáu Ngaøi coù thôøi gian raûønh duøng cho vieäc naøy thì Ngaøi thoângbaùo cho baø baèng thaàn giao caùch caûm. Thoâng tin ñöôïc truyeànñi raát nhanh choùng, vaø caùc chi tieát cuûa giaùo huaán ñöôïc taïo aántöôïng nôi taâm thöùc cuûa baø roõ reät ñeán möùc baø coù theå vieát rakhoâng sai moät töø naøo. Saùch ñöôïc in ra nhö ñaõ nhaän, chæ tröøñoâi khi coù thay ñoåi chuùt ít veà thì cuûa ñoäng töø, bôûi vì tieáng Anhcuûa Chaân sö Taây Taïng hôi xöa vaø khoâng ñöôïc töï nhieân, khiNgaøi thöôøng quyeát ñònh duøng vaên cuûa Ngaøi vaø khoâng ñeå choBaø Bailey phaùt bieåu tö töôûng cuûa Ngaøi. Tröôùc khi coù theå nhaänthoâng tin vaø vieát ra ñaày ñuû, baø phaûi qua moät giai ñoaïn thamthieâàn laáy vaán ñeà ñang ñöôïc baøn laøm tö töôûng goác. Tröôùc ñoùngöôøi nhaän phaûi ñaït ñeán moät söï thaáu ñaùo toång hôïp cuûa taát caû

259

Töï truyeän284

nhöõng gì coù theå tìm hieåu ñöôïc, ruùt töø caùc taøi lieäu ñaõ coù veà vaánñeà. Do ñoù, theå trí hay naêng löïc trí tueä phaûi saâu roäng, ñöôïc toåchöùc cao ñoä, ñöôïc cung caáp ñaày ñuû taøi lieäu, vaø ñöôïc hoaøn toaønkieâåm soaùt. Vôùùi neàn taûng ñoù, kieán thöùc coù theå ñöôïc truyeàn ñaïtmoät caùch an toaøn, vöôït raát cao hôn caùc kinh nghieäm haynhöõng hieåu bieát tröôùc ñoù cuûa caù nhaân ngöôøi nhaän. Neáu ñieàunaøy ñuùng vôùi coâng vieäc giöõa Chaân sö Taây Taïng vaø Baø Bailey,thì cuõng roõ raøng laø boä luaän naøy seõ chæ boäc loä ñaày ñuû giaù trò saukhi ñöôïc chuùng ta nghieân cöùu vaø tham thieàn ñuùng möùc, cuõngnhö ñoïc keøm theo nhieàu saùch khaùc. Tuy nhieân, ngoân töø trongsaùch laïi heát söùc roõ raøng, deã hieåu, boá cuïc raát thöù töï, maïch laïcvaø ñöôïc luaän giaûi moät caùch minh baïch, hôïp lyù, ñeán ñoãi baát cöùngöôøi thoâng minh naøo ngay caû ñoïc laàn ñaàu tieân cuõng thaáy coùmoät kinh nghieäm höùng khôûi, noù soi saùng nhöõng vaán ñeà chöañöôïc thaáu ñaùo trong taâm thöùc vaø thoâi thuùc hoï veà sau nghieâncöùu kyõ löôõng hôn, ñoù laø ñieàu heát söùc caàn thieát.

Boä luaän naøy laø moät ví duï raát toát cho thaáy theá naøo laø thaàngiao caùch caûm thaät söï. Khi ñoïc kyõ caùc döõ kieän trong boä luaänchuùng ta seõ thaáy roõ raèng töï Baø Bailey khoâng theå naøo ñöa ra ñöôïcgiaùo huaán naøy, bôûi vì noù baøn ñeán nhöõng dieãn trình vuõ truï maø taátnhieân laø baø khoâng bieát. Nhöõng goùp phaàn cuûa baø vaøo taùc phaåmnaøy laø ngay töø ñaàu baø ñaõ raát quan taâm ñeán caùc vaán ñeà naøy, laøcoâng phu tham thieàn treân hai möôi naêm, laø nhieàu naêm suy tö,nghieân cöùu, vaø moät khaû naêêng tieáng Anh roõ raøng, maïnh meõ.

3. Linh thò thaàn nhaõn.Baø Bailey ñaõ ñöôïc cho thaáy nhieàu bieåu töôïng khaùc nhau

(duøng trong caùc cuoán saùch) vaø sau ñoù baø môùi dieãn taû ra. Tieántrình naøy chæ coù theå ñöôïc thöïc hieän vôùi söï trôï giuùp cuûa moätcoäng taùc vieân maïnh meõ. Chaân sö Taây Taïng vaãn thöôøng taïo aántöôïng cuûa hình ñieâu khaéc hay bieåu töôïng caàn xem treân moät loaïidó thaùi raát thanh bai, rung ñoäng trong caùc theå cuûa ngöôøi ñeä töûñöôïc duy trì ôû möùc cao caàn thieát, vaø caùc böùc hình ñöôïc giöõ roõ

260

Phuï luïc 285

raøng, hoaøn haûo ñeå nghieân cöùu, gioáng nhö moät böùc danh hoïanaøo ñoù baèng sôn daàu ñöôïc treo treân töôøng cuûa moät phoøng tröngbaøy tö nhaân. Ngöôøi xem khoâng theå laáy böùc hình ñi, nhöng coùtheå nghieân cöùu vaø moâ taû noù, cuõng nhö ngöôøi hoïa só coù theå saocheùp, duø raèng caùc hieäu quaû maøu saéc cuûa noù thì duøng vaät chaátthoâ keäch cuûa coõi traàn hoaøn toaøn khoâng theå naøo veõ laïi ñöôïc.

Baø Bailey cuõng ñaõ ñöôïc cho xem baûy böùc hình raát lôùn cuûacaùc vò thaàn hay laø thieân thaàn trong baûy baàu cuûa daõy Ñòa caàu,maø veà sau coù theå ñöôïc ñem vaøo trong aán baûn thöù nhì.

Baø cuõng ñöôïc cho xem caùc ñoaïn trích töø nhöõng baûn thaûocoå xöa, ñöôïc ñoïc moät soá ñoaïn kinh vaø caùc döõ lieäu trong vaênkhoá cuûa Ñ.Ñ.C.G., roài baø phoûng dòch vaø nhôø Chaân sö hieäuñính. Laøm coâng vieäc naøy khoâng caàn phaûi bieát coå ngöõ, bôûi vìhaàu heát caùc baûn thaûo coå xöa ñeàu duøng bieåu töôïng vaø chöõtöôïng hình, neân khi coù ñuû söùc kích thích thì ngöôøi xem coù theåhieåu ñöôïc yù nghóa vaø vieát ra.

4. Sau giaác nguû nhôù laïi nhöõng gì ñaõ nghe thaáy trong khi ôû ngoaøi theå xaùc vaøo ban ñeâm.

Phöông phaùp naøy ñöôïc duøng cho caùc ñoaïn kinh ôû cuoáisaùch, cuõng nhö caùc ñoà hình. Moäât soá ñònh nghóa duøng trongsaùch ñaõ ñöôïc tìm kieám theo caùch naøy.

In laïi töø taïp chí Beacon (Haûi Ñaêng) Thaùng Saùu, 1925.

261

Töï truyeän286

THEÁ NAØO LAØ MOÄT TRÖÔØNG NOÄI MOÂN.(Baøi vieát cuûa ALICE. A. BAILEY)

Hieän nay coù nhieàu tröôøng ñöôïc goïi laø noäi moân. Taát caû ñeàutöông ñoái môùi vaø ñaõ ra ñôøi trong khoaûng saùu möôi naêm qua.ÔÛ ñaây toâi khoâng ñeà caäp ñeán Tröôøng Huyeàn Moân luoân luoânhieän höõu, coù ôû khaép nôi treân theá giôùi; Tröôøng naøy khoâng coùdanh hieäu, khoâng coù toå chöùc ngoaïi moân naøo ñaïi dieän vaø moïingöôøi khoâng nhaän bieát ñöôïc caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa Tröôøng.Tröôøng Huyeàn Moân thöïc söï duy nhaát naøy bao giôø cuõng ñaùpöùng ñöôïc nhu caàu cuûa nhöõng ngöôøi tìm ñaïo, nhöõng ngöôøi maø,qua caùc thôøi ñaïi, ñaõ yeâu caàu ñöôïc böôùc vaøo caùc Bí nhieäm vaøñöôïc chaáp nhaän, sau khi ñaõ laøm ñaày ñuû caùc ñieàu kieän caàn yeáu.ÔÛ ñaây toâi chæ ñeà caäp ñeán moät soá nhöõng ñoaøn nhoùm huyeàn bí,thaàn bí, sieâu hình, Thaàn Trieát vaø Hoàng Hoa Thaäp Töï, ñang coùôû khaép nôi. Caùc toå chöùc naøy goàm nhöõng nhoùm ngöôøi coù muïcñích tinh thaàn suøng tín vôùi söùc thoâi thuùc cuûa nguyeän voïng lôùnlao, hoï qui tuï chung quanh moät vò huaán sö hay moät giaùo ñoaønnaøo ñoù. Vò huaán sö truyeàn cho hoï nhöõng dieãn giaûi cuûa caù nhaânvò naøy veà kieán thöùc huyeàn bí thoâng thöôøng, nhaán maïnh ñeánvieäc caàn phaûi laäp haïnh vaø soáng khieát baïch, chæ cho hoï thaáycaàn phaûi böôùc vaøo Ñöôøng Ñaïo, vaø (thöôøng thöôøng) vò naøy giöõvò theá thaåm quyeàn cuoái cuøng vaø toái haäu.

Trong lòch söû cuûa huyeàn bí hoïc, giai ñoaïn naøy laø coâng taùcchuaån bò raát toát. Noù khieán cho coâng chuùng chuù yù tôùi baûn tínhcuûa giaùo lyù huyeàn bí, cuûa giaùo huaán noäi moân, vaø chính quyeànnoäi taïi cuûa theá giôùi. Söï kieän thöïc veà söï hieän höõu cuûa caùc Chaânsö Minh trieát — nhö caùc Ngaøi ñang laøm vieäc trong Ñ.Ñ.C.G.cuûa haønh tinh naøy, döôùi söï höôùng daãn cuûa Ñöùc Christ — ñaõñöôïc trình baøy roäng raõi hoaëc trong phaïm vi Thaàn Trieát chínhthoáng, trong caùc suy ñoaùn sieâu hình cuûa AÁn giaùo hoaëc thuaät ngöõ

262

Phuï luïc 287

Thieân Chuùa giaùo. Nhieàu ñieàu hieåu bieát ñaõ ñöôïc truyeàn ñaït.Kieán thöùc veà tieán trình phöùc taïp cuûa cuoäc saùng taïo thieânglieâng vaø söï bieåu hieän cuûa Thöôïng Ñeá sau ñoù, ñaõ ñem laïi nhieàukích thích vaø môû mang veà trí tueä, nhöng thöôøng thì ít coù söïthoâng hieåu chaân thöïc. Caùc tröôøng noäi moân naøy ñang baän lonaâng cao, phaùt trieån hieåu bieát. Moät soá qui luaät sô ñaúng ñaõ ñöôïctruyeàn baù moät caùch höõu ích, chính yeáu laø nhaèm thanh loïc baûntính caûm duïc. Nhieàu caûnh giôùi, caùc loaïi löûa saùng taïo, söï phaânhoaù cuûa vaät chaát, cuõng nhö caùc loaïi thaát phaân khaùc nhau ñangchi phoái cuoäc soáng, taâm thöùc vaø hình theå, taát caû ñeàu ñöôïc baøncaõi roát raùo. Nhöng trong soá naøy khoâng ñieàu naøo laø giaùo huaánnoäi moân caû. Ngöôøi ta ñaõ daïy loøng toân suøng caùc Chaân sö, nhöngnhöõng trình baøy veà caùc Ngaøi coøn thieáu soùt. Ngöôøi ta ñaõ veõ vôøiraèng caùc vò Chaân sö naøy ñaëc bieät quan taâm ñeán vò huaán sö cuûanhoùm, vaø caùc baïn beø caù nhaân cuûa vò huaán sö thöôøng ñöôïc chobieát raèng Chaân sö ñaõ thu nhaän hoï vaøo caùc caáp ñeä töû noäi moâncuûa Ngaøi. Theá laø, beân trong caùc ñoaøn theå naøy (thöïc söï khoângngoaïi tröø moät ñoaøn theå naøo) coù laäp ra moät boä phaän nhöõngngöôøi lieân keát chaët cheõ, hoï toân suøng uûng hoä vò huaán sö; ngöôøi tatroâng caäy raèng nhöõng ngöôøi suøng tín naøy seõ vaâng lôøi vò huaán sövaø vaâng theo meänh leänh cuûa Chaân sö maø khoâng heà baên khoaênthaéc maéc gì caû; ngöôøi ta cho raèng caùc meänh leänh ñoù töø Chaân sö,ñöôïc truyeàn ñaït qua vò huaán sö. Noùi nhö theá töùc laø vi phaïmñònh luaät huyeàn moân raèng khoâng vò Chaân sö naøo ñöa ra meänhleänh hay mong muoán ngöôøi khaùc vaâng lôøi Ngaøi. Moät nhoùm noäimoân trung bình hieän nay laø moät toå chöùc kheùp kín, trong hoäivieân coù söï phaân bieät, loaïi tröø, nuoâi döôõng moät caûm thöùc bí aånthieáu laønh maïnh, vaø trình baøy chæ nhöõng chaân lyù nöûa vôøi, nhaèmmuïc ñích duy nhaát laø chöùng minh söï thaät.

Theá neân, roõ raøng laø chöa heà coù moät tröôøng noäi moân thöïcsöï naøo ra ñôøi. Söï xuaát loä cuûa caùc tröôøng naøy vaãn coøn laø moätnieàm hy voïng, nhöng hy voïng aáy ñaõ ñeán möùc khieán coù theåchuaån bò ñuùng ñaén cho caùc tröôøng aáy ra ñôøi.

263

Töï truyeän288

Treân ñaây khoâng phaûi laø nhöõng lôøi caùo buoäc moät coâng cuoäcphuïng söï duø khoâng coù ñöôïc nguoàn caûm höùng tinh thaàn caáp cao,nhöng raát thaønh taâm. Caùc moân sinh phaûi nhaän ra raèng nhöõngtröôøng phaùi maø hoï ñang quen thuoäc thì chæ coù tính caùch chuaånbò, nhieàu sai laàm, döïa vaøo caùc öu ñieåm vaø khuyeát ñieåm cuûa vòhuaán sö saùng laäp. Cho neân, caùc tröôøng phaùi aáy coù nhöõng daáuveát chuù troïng ñeán phaøm nhaân, ñoøi hoûi phaûi trung thaønh, vaøgiaùo huaán bò dieãn giaûi sai, aùp duïng sai. Tuy nhieân, caùc tröôøngphaùi aáy voán raát höõu ích vaø ñaõ chæ ñöôøng ñi ñeán töông lai.

Chöa ñeán luùc thích hôïp ñeå caùc tröôøng noäi moân chaân thöïcra ñôøi. Nhaân loaïi vaãn chöa saün saøng. Tuy nhieân, ngaøy nay ñaõcoù ñuû soá nhöõng ngöôøi nam, nöõ thoâng minh ñeå ñaûm baûo vieäcthaønh laäp nhöõng tröôøng huaán luyeän cao caáp hôn. Nhöõng tröôøngnaøy seõ ñaët neàn moùng cho caùc tröôøng trong töông lai, seõ xuaáthieän theo Ñònh luaät Tieán hoùa. Caùc tröôøng noäi moân khoâng baogiôø thieáu trong dieãn trình tieán hoùa, vaø luoân luoân xuaát hieän ñeåñaùp öùng nhu caàu cuûa con ngöôøi, vaø khi söï phaùt trieån tinh thaàncuûa con ngöôøi caàn caùc tröôøng ñoù. Trong baûy möôi naêm tôùi seõcoù nhöõng tröôøng môùi ñöôïc thaønh laäp. Caùc tröôøng hieän ñanghoaït ñoäng coù theå baét ñaàu thanh loïc, loaïi boû nhöõng gì khoângchính yeáu, choïn loïc nhöõng chaân lyù naøo thöïc söï noäi moân, ñeåbaèng caùch ñoù nhaän thöùc roõ raøng ñöôïc muïc tieâu cuûa cuoäc huaánluyeän noäi moân. Nhöng hoï chöa heà laøm vieäc naøy. Caàn phaûithaáu hieåu ñöôïc giôùi luaät maø ngöôøi taân ñeä töû trong töông laineân töï nguyeän tuaân thuû, vaø caàn phaûi truyeàn ñaït caùc kyõ thuaätñuùng ñaén; taát caû caùc vaán ñeà naøy phaûi ñöôïc chuyeån leân moätcaáp ñoä cao hôn hieän nay. Giaùo huaán phaûi rôøi khoûi khuynhhöôùng thaàn hoïc vaø nhöõng lôøi tuyeân boá ñoäc ñoaùn hieän thôøi.Nhieàu tröôøng bí giaùo, noäi moân vaø nhöõng boä phaän bí giaùo khaùcnhau ñaõ phaïm nhöõng sai laàm tai haïi trong caùc phaùt bieåu coùtính giaùo ñieàu ñoäc ñoaùn naøy.

Sau naøy, seõ coù nhöõng vò huaán sö thöïc söï thaáu hieåu ñöôïcbaûn tính tinh thaàn cuûa thaåm quyeàn. Thaåm quyeàn naøy seõ

264

Phuï luïc 289

khoâng döïa vaøo nhöõng lôøi töï xöng, töï nhaän vaø caùc bí aån, maødo moät cuoäc soáng phuø hôïp vôùi caùc lyù töôûng cao caû nhaát, cuøngvieäc trình baøy giaùo huaán khôi daäy ñöôïc caû söï kính troïng vaøñaùp öùng tröïc giaùc cuûa ngöôøi ñeä töû. Vò huaán sö trong töônglai seõ chæ vieäc vaïch ra Ñöôøng Ñaïo, böôùc leân Ñöôøng Ñaïo vôùingöôøi ñeä töû, vaø chuù troïng ñeán caùc qui luaät xöa nhöng theonhöõng loái dieãn giaûi môùi. Vò naøy seõ khoâng coøn ñöùng giöõanhoùm vaø AÙnh saùng, hoaëc ñöùng giöõa ngöôøi chí nguyeän vaøChaân sö (nhö vò thaày hieän nay vaãn thöôøng laøm).

Caùc Tröôøng sô caáp naøy ñang ôû trong tieán trình thaønh laäp,vaø vieäc môû Tröôøng Arcane vaøo naêm 1923 laø moät phaàn cuûa noãlöïc tinh thaàn naøy. Ñaàu theá kyû tôùi, töø nhöõng tröôøng ñaõ ñöôïcñöa ra hieän nay seõ xuaát hieän tröôøng ñaàu tieân trong caùc TröôøngÑieåm Ñaïo thöïc söï.

Cho ñeán nay, caùc tröôøng goïi laø noäi moân ñaõ huaán luyeännhöõng ngöôøi chí nguyeän treân Con Ñöôøng Döïï bò hay Thanhluyeän. Coøn caùc tröôøng hieän ñang thaønh laäp, nhö Tröôøng Ar-cane, thì lo huaán luyeän nhöõng ngöôøi ñeä töû vaø chuaån bò cho hoïböôùc leân Ñöôøng Ñaïo, vaø moät ngaøy naøo ñoù sau naøy seõ ñi ñeánmöùc tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi caùc Chaân sö. Caùc tröôøng môùi seõ rañôøi trong theá kyû tôùi seõ nhaän ñeä töû vaø chuaån bò cho hoï böôùcvaøo Con Ñöôøng Ñieåm Ñaïo.

Theá neân, chuùng ta coù moät noã löïc duy nhaát, thoáng nhaát vaøcoù nhieàu caáp baäc maø caùc Chaân sö ñang chòu traùch nhieäm.Nhöõng tröôøng hieän ñang thaønh laäp ñeå huaán luyeän caùc ñeä töûlaø ôû trung caáp, coù muïc ñích noái lieàn khoaûng caùch giöõa caùctröôøng noäi moân cuûa thôøi tröôùc vaø caùc tröôøng noäi moân thöïc söïseõ xuaát hieän sau naøy. Xin toùm löôïc caùc söï kieän naøy nhö sau:

1. Caùc Tröôøng Noäi moân trong Quaù khöùÑaây laø nhöõng tröôøng maø chuùng ta raát quen thuoäc, nhö caùc

tröôøng noäi moân cuûa nhieàu nhoùm Thaàn Trieát, caùc phaùi HoàngHoa Thaäp Töï vaø voâ soá caùc toå chöùc thaàn bí cuõng nhö sieâu hình.

Töï truyeän290

Caùc tröôøng naøy roõ raøng laø coù tính ngoaïi moân nhöng raát höõuích trong vieäc taïo söï quan taâm, chuù yù cuûa coâng chuùng. Hoïtruyeàn ñaït raát nhieàu kieán thöùc veà ba coõi giôùi tieán hoùa cuûanhaân loaïi — coõi traàn, coõi tình caûm vaø coõi trí. Roõ raøng laø caùctröôøng naøy daønh cho nhöõng ngöôøi taân moân sinh treân ConÑöôøng Döï Bò. Hoï quan taâm ñeán baûn naêng saâu kín cuûa nhaânloaïi, vaø con ñöôøng veà vôùi Thöôïng Ñeá baèng caùi taâm, neáu nhôøñoù maø may ra ngöôøi ta coù theå tìm ñöôïc Ngaøi.

2. Caùc Tröôøng Noäi moân Hieän taïiNhöõng Tröôøng naøy hieän ñang ñöôïc thaønh laäp, coù nhieàu

kieán thöùc noäi moân hôn ñang ñöôïc lieân heä vaø aùp duïng. Phaàn lôùnvaãn coøn laø lyù thuyeát, nhöng lyù thuyeát bao giôø cuõng phaûi ñi tröôùcthöïc haønh. Caùc tröôøng naøy seõ ñöa giaùo huaán leân cao hôn trìnhñoä ñaõ ñaït trong caùc tröôøng tröôùc ñaây, ñöa giaùo huaán ra khoûitam giôùi ñeå vaøo lónh vöïc cuûa linh hoàn. Caùc tröôøng naøy seõ daïyveà theá giôùi caùc giaù trò noäi moân vaø seõ coù tính chaát thuoäc veà trítueä, chuù troïng vaøo vieäc bieát ñöôïc Thöôïng Ñeá, chöù khoâng chæ chuùtroïng vaøo söï caûm nhaän mô hoà veà thieân tính. ÔÛ möùc cao nhaátcuûa mình, caùc tröôøng phaùi cuõ ñaõ ñem laïi ñöôïc söï thoáng nhaátcuûa phaøm nhaân vaø taïo neân tính nhò nguyeân coát yeáu cuûa nhaøthaàn bí thöïc söï. Caùc tröôøng phaùi môùi nhaém ñeán moät söï hoøahôïp cao hôn — söï hoøa hôïp giöõa phaøm nhaân (ñaõ thoáng nhaát) vôùilinh hoàn. Hoï khai thò raèng aån ñaèng sau tính nhò nguyeân cuûanhaø thaàn bí (laø moät giai ñoaïn caàn thieát) coù söï thöïc noäi moân laøcon ngöôøi voán ñoàng nhaát vôùi baûn tính thieâng lieâng.

3. Caùc Tröôøng Noäi moân trong Töông laiCaùc tröôøng naøy seõ thöïc söï laø noäi moân, bôûi vì luùc ñoù nhaân

loaïi seõ saün saøng. Taâm thöùc cao nôi ngöôøi ñeä töû seõ ñöôïc ñaùnhthöùc vaø huaán luyeän. Y seõ ñöôïc daïy caùch laøm vieäc moät caùchhöõu thöùc treân caùc taàm möùc tinh thaàn, vaø haønh ñoäng nhö moätlinh hoàn trong ba coõi giôùi tieán hoùa cuûa nhaân loaïi, qua trunggian cuûa moät phaøm nhaân thoâng minh cao ñoä. Nhöõng ngöôøi ñeä

265

Phuï luïc 291

töû seõ ñöôïc huaán luyeän ñeå nhaän caùc cuoäc ñieåm ñaïo chính yeáucao hôn. Nhöõng troïng ñieåm seõ laø vaän duïng ñuùng caùc naênglöôïng vaø maõnh löïc, laø minh trieát do keát quaû cuûa kieán thöùcñöôïc ñem ra aùp duïng, vaø laø coâng vieäc cuõng nhö caùc keá hoaïchcuûa Ñ.Ñ.C.G.. Tröïc giaùc seõ ñöôïc phaùt trieån vaø moät söï hoøa hôïpcoøn cao hôn nöõa — giöõa con ngöôøi tinh thaàn vaø Ñaáng DuyNhaát ñaïi ñoàng — seõ xaûy ra.

Coù theå chia nhöõng ñieàu caàn phaûi noùi veà caùc tröôøng noäimoân thaønh nhöõng phaàn sau ñaây:

I. Vaøi ñònh nghóa veà Khoa Noäi Moân (Huyeàn Bí Hoïc).

II. Moät tröôøng noäi moân ñöôïc thaønh laäp caùch naøo.

III. Caùc chaân lyù neàn taûng ñöôïc daïy trong caùc tröôøng môùithaønh laäp.

Khi nghieân cöùu nhöõng chuû ñeà naøy, chuùng ta seõ hieåu ñöôïcgiaùo huaán noäi moân nhö theá naøo, ñeå coù theå laøm vieïäc nhönhöõng nhaø huyeàn bí hoïc, laø traûi qua nhöõng cuoäc huaán luyeäncaàn thieát vaø hoïc böôùc treân ÑÖÔØNG ÑAÏO moät caùch ñuùng ñaén.Caùc nhaø laõnh ñaïo vaø huaán sö trong nhöõng tröôøng goïi laø noäimoân hieän nay phaûi ñoái dieän vôùi caùc söï kieän thöïc — duø caùc söïthöïc ñoù coù khoù chòu theá naøo. Neáu hoï chaân thaät vaø thaønh taâmthì hoï seõ vui veû laøm nhö vaäy vaø seõ töï thích öùng vôùi nhu caàucuûa thôøi ñaïi. Hoï seõ ñaùnh giaù ñuùng vò trí cuûa mình treân thangtieán hoùa, ñeå nhôø ñoù maø quyeát ñònh ñaët noã löïc cuûa mình nôiñaâu. Khoâng gì coù theå ngaên caûn ñöôïc keá koaïch cuûa Ñ.Ñ.C.G.nhö ñöôïc phaùc hoïa treân ñaây. Nhöõng ai khoâng theå töï ñoái dieänvôùi vaán ñeà vaø khoâng ñaùnh giaù ñuùng ñöôïc coâng vieäc cuûa mình,hoï seõ thaáy tröôøng phaùi mình bò loaïi boû — vaø hieän nay chuùngta coù theå thaáy ñieàu naøy ñang xaûy ra ôû khaép nôi. Nhöõng ngöôøinaøo coù theå nhaän thöùc ñöôïc tình theá vaø coù theå ghi nhaän ñöôïcvieãn aûnh cuûa töông lai seõ tieán tôùi nhöõng cuoäc taùi xaây döïngthieát yeáu, nhöõng cuoäc phuïng söï lôùn lao hôn, vôùi möùc höõu íchngaøy caøng taêng.

Töï truyeän292

I. Vaøi Ñònh nghóa veà Khoa Noäi moân

Caùc töø “noäi moân” vaø “huyeàn bí” coù nghóa laø nhöõng gì “aåntaøng”; töùc laø nhöõng gì aån beân trong caùi bieåu kieán ôû beà ngoaøi,laø nhöõng nguyeân nhaân taïo neân ngoaïi hình vaø caùc hieäu quaû;caùc töø naøy lieân quan ñeán theá giôùi tinh vi teá nhò cuûa caùc naênglöôïng vaø maõnh löïc maø taát caû caùc ngoaïi theå ñang che giaáu.Chuùng goàm nhöõng gì haønh giaû phaûi bieát tröôùc khi coù theåphaùt trieån ñöôïc taâm thöùc cuûa moät ñieåm ñaïo ñoà.

Thôøi tröôùc, ngöôøi ta ñaõ chuù troïng vaøo caùc maõnh löïc noäitaïi nhöng vaãn thuoäc veà vaät chaát (tieàm aån trong con ngöôøi),vaø thöôøng chuù troïng ñeán caùc quan naêng thaàn thoâng, nhöthaàn nhaõn vaø thaàn nhó maø noùi chung con ngöôøi vaø caùc loaøithuù ñeàu coù. Caùc tröôøng phaùi xöa ñaõ heát söùc nhaán maïnhvaøo söï trong saïch cuûa thaân xaùc, vaø quan taâm ñeán vieäcthanh taåy caùc theå maø linh hoàn phaûi duøng ñeå bieåu hieän. Söïthanh loïc naøy khoâng coù tính chaát noäi moân, vaø khoâng phaûilaø daáu hieäu cuûa söï khai môû thuoäc veà noäi moân hay tinhthaàn. Ñoù chæ laø moät giai ñoaïn heát söùc caàn thieát ban ñaàu.Neáu chöa thöïc hieän ñöôïc söï tinh luyeän naøy, thì khoâng theåtieán haønh coâng vieäc ôû caáp cao hôn. Caùc giôùi luaät veà thaânxaùc raát caàn thieát vaø höõu ích, vaø phaûi coù trong taát caû caùctröôøng daønh cho ngöôøi sô cô. Nhôø caùc giôùi luaät ñoù maøngöôøi taân moân sinh taïo ñöôïc caùc thoùi quen thanh khieát vaøxaây döïng ñöôïc loaïi cô theå maø ngöôøi ñeä töû raát caàn khi y baétñaàu laøm coâng vieäc thöïc söï noäi moân.

Cuoäc huaán luyeän sô caáp naøy giuùp ngöôøi taân moân sinh coùtheå chuyeån taâm thöùc ra khoûi theá giôùi höõu hình cuûa cuoäc soángthöôøng ngaøy, ñeå ñi vaøo nhöõng coõi giôùi tinh teá hôn cuûa caùcmaõnh löïc phaøm nhaân mình. Y trôû neân yù thöùc ñöôïc caùc naênglöôïng maø y phaûi vaän duïng, vaø lôø môø caûm thaáy nhöõng gì aån

Phuï luïc 293

ñaèng sau caùc naêng löôïng ñoù — laø linh hoàn treân coõi giôùi cuûachính mình, töùc laø Thieân giôùi.

Caùc tröôøng môùi thì chaêm lo ñeán caùc giaù trò noäi moânhôn. Hoï huaán luyeän ngöôøi ñeä töû bieát caùch laøm vieäc nhömoät linh hoàn trong tam giôùi, vaø chuaån bò cho y coù theå laømvieäc trong nhoùm cuûa moät vò Chaân sö, vôùi tö caùch laø moät ñeätöû höõu theä. Haàu heát caùc tröôøng phaùi thuoäc veà thôøi tröôùc,ñaõ khoâng chuù yù ñeán giai ñoaïn thoáng nhaát phaøm nhaân vaøvieäc reøn luyeän kieán thöùc veà cuoäc soáng trong tam giôùi maøngöôøi sô cô caàn ñöôïc truyeàn daïy. Thay vaøo ñoù, hoï ñöa racho ngöôøi sô cô caùi vieãn aûnh ñaày caùm doã veà vieäc tieáp xuùcvôùi Chaân sö vaø nhoùm cuûa Ngaøi. Hoï ñaõ ñöa ra ñieàu naøythaäm chí tröôùc khi ngöôøi sô cô trôû neân moät phaøm nhaânñieàu hôïp, tröôùc khi y ñaùng ñöôïc goïi laø “thoâng minh” vaøtröôùc khi y coù ñöôïc moät söï giao tieáp naøo vôùi linh hoàn.Ngöôøi ta ñaõ vaø ñang nhaán maïnh vaøo loøng toân suøng — toânsuøng vò huaán sö ôû trung taâm cuûa nhoùm, toân suøng caùc chaânlyù maø vò huaán sö minh giaûi, toân suøng Chaân sö, cuøng moätquyeát taâm muoán höôûng ñöôïc danh hieäu “ñeä töû”, ñeå moätngaøy naøo ñoù coù theå baûo, “Toâi bieát vò Chaân sö naøy hay vòChaân sö kia”. Ñoàng thôøi, ngöôøi sô cô khoâng ñöôïc cho bieátmoät yù nieäm thöïc naøo veà con Ñöôøng Ñaïo hoaëc caùc traùchnhieäm treân Ñöôøng Ñaïo. Caùc tröôøng môùi, ñang ñöôïïc thaønhlaäp, truyeàn cho caùc moân sinh cuûa mình nhöõng yù töôûng khaùchaún vaø nhöõng kyõ thuaät reøn luyeän khaùc haún.

1. Tröôøng noäi moân laø moät tröôøng maø trong ñoù ngöôøi ta truyeàndaïy moái lieân heä cuûa linh hoàn, töùc laø con ngöôøi tinh thaàn, vôùiphaøm nhaân. Ñoù laø ñöôøng loái tieán tôùi chính yeáu cuûa ngöôøimoân sinh, vaø coá gaéng lôùn lao ñaàu tieân cuûa y laø giao tieáp vôùilinh hoàn. Y trôû neân töï bieát mình, vaø phaán ñaáu laøm vieäc nhömoät linh hoàn höõu thöùc, chöù khoâng chæ laø moät phaøm nhaân tích

267

Töï truyeän294

cöïc. Y hoïc caùch kieåm soaùt vaø ñieàu khieån phaøm tính nôi mìnhqua söï thoâng hieåu kyõ thuaät veà caáu taïo cuûa noù, vaø hoïc caùchtuoân raûi qua noù aùnh saùng, tình thöông vaø quyeàn naêng cuûalinh hoàn. Thoâng qua söï chænh hôïp, taäp trung vaø tham thieàn,y taïo ñöôïc moät söï tieáp xuùc vónh vieãn vôùi söï soáng tinh thaànnoäi taïi cuûa mình, vaø baáy giôø ngaøy caøng trôû thaønh moät phuïngsöï vieân höõu ích hôn cho nhaân loaïi.

2. Moät tröôøng noäi moân laø moät chi nhaùnh ôû ngoaïi giôùi hoàngtraàn, thuoäc veà nhoùm hay laø Ñaïo vieän cuûa Chaân sö ôû noäigiôùi. Caù nhaân moãi ngöôøi ñeä töû ñeàu ñöôïc daïy haõy xemmình laø moät vaän haø cuûa cuûa linh hoàn, vaø laø moät tieàn ñoàncuûa taâm thöùc cuûa Chaân sö. Töông töï, tröôøng thöïc söï noäimoân laø tieàn ñoàn cuûa moät taäp theå tinh thaàn noäi taïi hayÑaïo vieän, chòu aûnh höôûng vaø nhaän aán töôïng töø Chaân sö,cuõng nhö ngöôøi ñeä töû chòu aûnh höôûng vaø nhaän aán töôïng töølinh hoàn cuûa mình vaäy. Theá neân, moät taäp theå nhö vaäy coùlieân heä tröïc tieáp vôùi Ñ.Ñ.C.G.

3. Moät tröôøng thöïc söï noäi moân laøm vieäc treân boán caáp phuïngsöï vaø kinh nghieäm. Caùch laøm vieäc naøy giuùp ngöôøi ñeä töû coùtheå hoaøn toaøn thaáu hieåu nhaân loaïi vaø söû duïng taát caûnhöõng gì mình coù. Trong caùc tröôøng thöïc söï tinh thaàn,ñöôïc caùc Chaân sö taùn thaønh vaø uûng hoä, ngöôøi ta daïyphuïng söï nhaân loaïi, chöù khoâng noùi ñeán nhu caàu cuûa ngöôøiñeä töû muoán ñöôïc tieáp xuùc vôùi Chaân sö, nhö trong phaànlôùn caùc tröôøng noäi moân thôøi tröôùc. Vieäc tieáp xuùc vôùi Chaânsö tuøy theo möùc ñoä vaø phaåm chaát cuûa söï phuïc vuï maøngöôøi ñeä töû ñem ñeán cho ñoàng baøo mình. Ñaây laø ñieåmnhieàu vò huaán sö vaãn thöôøng boû qua, maø laïi chuù troïng ñeánsöï thaønh ñaït caù nhaân vaø söï hoaøn thieän caù nhaân cuûa ngöôøimoân sinh. Caùc tröôøng môùi, ñang ñöôïc thaønh laäp, thì chaêmlo huaán luyeän moïi ngöôøi bieát caùch ñaùp öùng nhu caàu theágiôùi vaø phuïng söï tinh thaàn, treân boán caáp ñoä hoaït ñoänghöõu thöùc sau ñaây.

268

Phuï luïc 295

a. Caáp ñoä ngoaïi giôùi. Ngöôøi ñeä töû ñöôïc daïy haõy soáng vaølaøm vieäc moät caùch bình thöôøng, thöïc duïng, höõu hieäu, vôùichuû ñích tinh thaàn, trong theá giôùi thöôøng ngaøy. Y khoângbao giôø laø moät ngöôøi baát bình thöôøng hay laäp dò.

b. Caáp ñoä theá giôùi yù nghóa. Ngöôøi ñeä töû ñöôïc daïy chobieát lyù do taïi sao vaø muïc ñích cuûa caùc tröôøng hôïp vaø nhöõngsöï vieäc xaûy ra — caû trong ñôøi soáng caù nhaân laãn cuoäc soángchung. Baèng caùch ñoù y ñöôïc huaán luyeän ñeå laøm ngöôøi dieãngiaûi caùc söï kieän vaø ñoùng vai troø ngöôøi mang aùnh saùng.

c. Caáp ñoä linh hoàn treân coõi giôùi chính mình. Caáp naøybieán ngöôøi ñeä töû thaønh moät vaän haø cuûa nguoàn baùc aùi thieânglieâng, bôûi vì baûn tính cuûa linh hoàn laø tình thöông. Y chöõatrò vaø mang nguoàn caûm höùng ñeán cho theá gian.

d. Caáp ñoä taäp theå hay Ñaïo vieän cuûa Chaân sö. Y ñöôïcdaïy caùch coäng taùc vôùi keá hoaïch cuûa Ñ.Ñ.C.G. khi keá hoaïchnaøy daàn daàn ñöôïc tieát loä cho y, vaø ñöôïc daïy caùch ñaït ñeánnhöõng hieåu bieát cho pheùp y leøo laùi moät vaøi loaïi naêng löôïngtaïo neân caùc chuyeån bieán treân theá giôùi. Baèng caùch ñoù, ythöïc hieän caùc muïc ñích cuûa nhoùm noäi moân maø y lieân thuoäc.Döôùi nguoàn caûm höùng cuûa Chaân sö vaø taäp theå cuûa Ngaøi caùcñeä töû vaø ñieåm ñaïo ñoà ñang phuïng söï, y mang ñeán cho nhaânloaïi söï hieåu bieát xaùc thöïc veà Ñ.Ñ.C.G.

4. Tröôøng noäi moân huaán luyeän ngöôøi ñeä töû trong coâng taùc taäptheå. Y hoïc caùch töø boû caùc keá hoaïch cuûa phaøm nhaân vì muïcñích taäp theå — muïc ñích naøy luoân höôùng veà vieäc phuïng söïnhaân loaïi vaø Ñ.Ñ.C.G.. Y hoøa mình vaøo caùc hoaït ñoäng cuûanhoùm, nhöng khoâng heà maát caù tính rieâng bieät cuûa mình; vaøhieán daâng, goùp phaàn thöïc hieänï Thieân Cô, khoâng ñeå cho yùtöôûng naøo veà tö ngaõ chi phoái caùc suy tö cuûa mình.

5. Moâät tröôøng noäi moân khoâng ñöôïc thaønh laäp döïa treân thaåmquyeàn, hoaëc döïa theo söï ñoøi hoûi cuûa moät vò huaán sö naøoñoù muoán ñeä töû phaûi coâng nhaän vaø vaâng lôøi. Noù khoâng caên

Töï truyeän296

cöù vaøo nhöõng lôøi töï xöng cuûa moät ngöôøi naøo ñoù (haàu nhö ôûtrình ñoä taàm thöôøng) cho raèng mình laø moät ñieåm ñaïo ñoà,vaø döïa theo ñòa vò ñoù maø cho mình coù thaåm quyeàn noùi leânnhöõng troïng ñieåm coù tính giaùo ñieàu ñoäc ñoaùn. Thaåm quyeànduy nhaát ñöôïïc coâng nhaän laø thaåm quyeàn cuûa chính chaânlyù; chaân lyù naøy ñöôïc ngöôøi ñeä töû nhaän thöùc qua tröïc giaùc,roài duøng trí tueä ñeå phaân tích vaø dieãn giaûi. Ngöôøi ñeä töûnaøo (ñang laøm vieäc döôùi moät vò Chaân sö) maø môû ra moättröôøng noäi moân thì tuyeät ñoái khoâng coù thaåm quyeàn naøocaû, tröø vieäc coá gaéng soáng cuoäc ñôøi caøng gaàn vôùi chaân lyùcaøng hay, cuøng vôùi moät möùc ñoä chaân lyù maø ngöôøi aáy coùtheå trình baøy cho nhoùm cuûa mình. Söï tuaân haønh phaùttrieån trong taäp theå caùc moân sinh laø vieäc coâng nhaän traùchnhieäm chung, laø hôïp nhau trung thaønh vôùi döï ñònh vaø chuûñích cuûa taäp theå maø vò tröôûng nhoùm neâu leân (vò naøy chæñeà nghò chöù khoâng ñöa ra nhö moät meänh leänh). Neáu vòhuaán sö cuûa nhoùm coù nhöõng lôøi phaùt bieåu naøo mang tínhcaùch thaåm quyeàn, hoaëc ñoøi hoûi caùc tín ñoà phaûi trung thaønhvaø vaâng lôøi khoâng ñieàu kieän, hay laø phaûi coâng nhaän ñieàugì veà mình, thì ñoù laø daáu hieäu cho thaáy vò naøy laø moätngöôøi sô cô vaø chæ laø moät ngöôøi chí nguyeän — coù haûo yù vaøthieän chí. Noù chöùng toû raèng vò naøy khoâng phaûi laø moätngöôøi ñeä töû, ñöôïc giao phoù coâng vieäc cuûa Ñ.Ñ.C.G.

6. Moät taäp theå laø noäi moân khi trong ñoù ngöôøi ta chuù yù ñeánsöï phaùt trieån ñaày ñuû cuûa ngöôøi ñeä töû. Vieäc laäp haïnh vaønguyeän voïng voâ kyû ñöôïc xem laø caàn phaûi coù, nhöng khoângquaù chuù troïng vaøo caùc ñöùc haïnh thoâng thöôøng, vaøo söïtrong saïch ôû ñôøi soáng ngoaïi giôùi hoaëc vaøo loøng töû teá, taùnhtình hoøa nhaõ vaø khoâng phoâ tröông baûn ngaõ. Caùc ñöùc tínhnaøy ñöôïc xem laø caàn yeáu cô baûn vaø coù ôû möùc ñoä naøo ñoù,nhöng vieäc phaùt trieån chuùng nhieàu hôn laø vieäc rieâng cuûangöôøi ñeä töû chöù khoâng phaûi laø vaán ñeà cuûa vò huaán sö vaøcuûa taäp theå. Söï môû mang trí tueä ñöôïc chuù troïng, ñeå cho

269

Phuï luïc 297

ngöôøi ñeä töû coù theå trôû neân thoâng minh, coù trí phaân tích(chöù khoâng chæ trích), vaø coù ñöôïc moät khaû naêng trí tueä vôùicaáu truùc phong phuù, toát ñeïp. Trí vaø taâm ñeàu ñöôïïc xem laøquan troïng vaø thieâng lieâng nhö nhau. Ñ.Ñ.C.G. ñang laømvieäc vôùi caùc traïng thaùi taâm thöùc cuûa moïi ngöôøi ôû khaépnôi, trong moïi ñaúng caáp, chuûng toäc vaø quoác gia. Nhöõngngöôøi ñeä töû cuõng ñang ñöôïc huaán luyeän ñeå laøm vieäc theocaùch ñoù, vaø cuoái cuøng chính hoï seõ trôû thaønh nhöõng Chaânsö Minh trieát. Hoï hoaøn thaønh coá gaéng naøy baèng caùchkhaéc phuïc taát caû caùc khoù khaên trôû ngaïi baèng quyeàn naêngcuûa linh hoàn chính mình. Baèng caùch ñoù hoï giuùp cho Chaânsö, ñang tích cöïc laøm vieäc ôû theá gian, ñöôïc raûnh tay ñeålaøm coâng vieäc khaùc cao hôn.

7. Theá neân, tröôøng noäi moân laø moät trung gian qua ñoù tuï ñieåmcuoäc soáng cuûa ngöôøi ñeä töû trôû thaønh tieâu ñieåm cuûa linhhoàn. Ñoái vôùi y, coõi traàn, coõi tình caûm vaø coõi trí ñeàu khoângphaûi laø tröôøng hoaït ñoäng chính yeáu. Caùc coõi naøy chæ laøtröôøng phuïng söï, vaø phaøm nhaân y trôû thaønh trung gian ñeålinh hoàn duøng phuïng söï. Y hoïc caùch laøm vieäc hoaøn toaøn töøgoùc ñoä tinh thaàn, vaø taâm thöùc y taäp trung vöõng vaøng vaøolinh hoàn, vaø vaøo Ñaïo vieän cuûa Chaân sö y. Tröôøng noäi moândaïy y caùch naøo ñeå thaønh töïu ñieàu naøy, caùch naøo ñeå giaotieáp vôùi linh hoàn mình, caùch naøo ñeå soáng nhö moät linh hoàn,caùch naøo ñeå nhaän bieát moät vò Chaân sö, vaø caùch naøo ñeå laømvieäc trong nhoùm cuûa moät vò Chaân sö. Y hoïc caùc kyõ thuaät ñeåcoù theå ghi nhaän ñöôïc nhöõng aán töôïng töø Chaân sö, coù theåöùng ñaùp vôùi muïc ñích cuûa nhoùm, vaø baèng caùch ñoù maø ngaøycaøng nhaïy caûm hôn vôùi Thieân Cô maø Chaân sö vaø Ñaïo vieänNgaøi nguyeän coäng taùc. Y ñöôïc daïy caùch naøo ñeå thi haønhphaän söï cuûa mình trong vieäc naâng cao taâm thöùc nhaân loaïi.Y laøm ñöôïc phaän söï naøy nhôø höõu yù söû duïng, leøo laùi trí tueäñaõ ñöôïc reøn luyeän, baûn tính tình caûm ñaõ ñöôïc kieåm soaùt, vaøboä oùc öùng ñaùp mau leï. Y trôû neân ñaày ñuû khaû naêng ñeå ñoùng

270

Töï truyeän298

vai troø song ñoâi, raát khoù khaên cuûa ngöôøi ñeä töû. Töùc laø soángnhö laø moät linh hoàn trong ñôøi thöôøng, vaø laøm vieäc höõu thöùctrong quan heä vôùi Ñ.Ñ.C.G.. Coù nhieàu ñònh nghóa khaùc veàtröôøng noäi moân nhöng toâi chæ choïn nhöõng ñònh nghóa ñôngiaûn, nhöõng ñònh nghóa maø tröôùc heát chuùng ta phaûi thaáuñaùo neáu muoán tieán boä ñuùng ñaén. Töøng böôùc, ngöôøi ñeä töûñöôïc höôùng daãn tieán tôùi treân Ñöôøng Ñaïo, cho ñeán khi y ñaõsaün saøng nhaän nhöõng söï khai môû taâm thöùc troïng ñaïi maøchuùng ta goïi laø “caùc cuoäc Ñieåm ñaïo”. Baáy giôø y baét ñaàu tieánböôùc moät caùch höõu thöùc treân Con Ñöôøng Ñieåm Ñaïo, maø caùctröoøng noäi moân trong töông lai seõ giaûi roõ cho coâng chuùng.

Tröôøng Arcane ñang chaêm lo, coá gaéng ñaùp öùng baûy yeâu caàunaøy cuûa taát caû caùc tröôøng noäi moân. Tröôøng khoâng lo chuaån bòcho caùc ñeä töû ñöôïc ñieåm ñaïo, vaø chöa bao giôø laøm vieäc naøy.Tröôøng ñang coá gaéng huaán luyeän caùc sinh vieân thöïc hieän nhöõngtieáp xuùc ban ñaàu vaø laøm vieäc nhö nhöõng ngöôøi phuïng söï chaânchính treân theá giôùi. Hieän nay chöa heà coù tröôøng noäi moân naøoñang thöïc söï huaán luyeän cho ñieåm ñaïo. Coù theå ñöa ra söï reønluyeän cuoäc soáng treân Ñöôøng Ñaïo, hieåu veà maët lyù thuyeát. Tuynhieân, cuoäc huaán luyeän trong ñôøi soáng cuûa ñieåm ñaïo ñoà haõycoøn phaûi ñöôïc truyeàn thuï rieâng töøng ngöôøi, vaø qua caùc giao tieáptrong coõi giôùi cuûa söï soáng tinh thaàn.

II. Moät tröôøng noäi moân ñöôïc thaønh laäp caùch naøo

Moät tröôøng noäi moân khoâng ñöôïc thaønh laäp bôûi vì moät vòChaân sö naøo ñoù ñaõ ra leänh cho moät ngöôøi ñeä töû thaønh laäp noù.Ngöôøi ñeä töû môû ra moät tröôøng huyeàn bí hoïc sô caáp nhö theá,hoaøn toaøn do quyeát ñònh cuûa chính mình. Ñoù laø coâng taùc maø ytöï choïn moät caùch döùt khoaùt. Y ñaõ vaø ñang phuïc vuï heát khaûnaêng mình trong Ñaïo vieän cuûa moät vò Chaân sö; y hieåu roõ nhu

Phuï luïc 299

caàu cuûa theá giôùi; y tha thieát muoán soáng thaät höõu ích, luoân luoânchuù taâm hoïc hoûi, vaø hieåu ñöoïc caùc phöông phaùp ñaõ truyeàn daïycho y ñeå tieán tôùi treân Ñöôøng Ñaïo. Theá neân, y laø moät phuïng söïvieân höõu thöùc, bieát roõ boån phaän cuûa mình vôùi tö caùch moät ngöôøiñeä töû, ñaõ giao tieáp vôùi linh hoàn mình vaø ngaøy caøng nhaïy caûmvôùi aán töôïng cuûa Chaân sö. Thöôøng thì y khoâng döï ñònh môû moättröôøng noäi moân; trong trí y khoâng heà nghó ñeán moät toå chöùc naøoñöôïc truø lieäu roõ reät. Y chæ coù yù nghó muoán ñaùp öùng nhu caàu cuûacuoäc soáng chung quanh. Bôûi vì y ñaõ giao tieáp vôùi linh hoàn mìnhvaø — trong tröôøng hôïp cuûa caùc ñeä töû tieán cao hôn — ñaõ giaotieáp vôùi Chaân sö vaø Ñaïo vieän, neân cuoäc soáng thöôøng ngaøy cuûa ytrôû neân maïnh meõ, phoùng raõi aûnh höôûng vaø coù töø löïc. Do ñoù, yhaáp daãn ñeán vôùi mình nhöõng ngöôøi maø y coù theå giuùp ñôõ qui tuïhoï quanh mình. Y trôû thaønh trung taâm ñieåm söï soáng trong moätcô caáu (organism) sinh ñoäng, chöù khoâng phaûi laø ngöôøi caàm ñaàumoät toå chöùc (organisation). Ñaây laø söï khaùc bieät giöõa coâng vieäccuûa moät ngöôøi chí nguyeän coù haûo yù vaø moät ngöôøi ñeä töû ñaõ ñöôïchuaán luyeän. Theá giôùi ñang coù raát nhieàu toå chöùc vôùi nhöõng nhaølaõnh ñaïo caàm ñaàu; ñoäng löïc noäi taâm cuûa hoï thöôøng laø toát,nhöng caùc phöông phaùp vaø caùch tieáp caän cuûa hoï ñoái vôùi nhöõngngöôøi hoï nhaèm phuïc vuï, laø nhöõng phöông caùch cuûa giôùi doanhnghieäp. Hoï coù theå laäp neân moät toå chöùc höõu ích, nhöng hoïkhoâng laäp neân moät tröôøng noäi moân. Moät ngöôøi ñeä töû thì trôûthaønh trung taâm cuûa moät taäp theå sinh ñoäng phaùt quang. Taäptheå naøy taêng tröôûng vaø ñaït muïc ñích nhôø söï soáng ôû trung taâmphaùt trieån töø trong ra ngoaøi. Chính maõnh löïc ñôøi soáng cuûangöôøi ñeä töû naøy laøm cho taäp theå thaønh coâng chöù khoâng nhôønhöõng khoa tröông, quaûng caùo, vaø neáu coù thì cuõng ít khi thaønhcoâng veà thöông maïi.

Moïi ngöôøi ñaùp laïi vôùi aâm ñieäu phaùt ra, vôùi caùc chaân lyùñöôïc truyeàn daïy, vaø aûnh höôûng cuûa nhoùm lieân tuïc taêng cöôøng,cho ñeán khi ngöôøi ñeä töû thaáy mình chòu traùch nhieäm veà moätnhoùm ngöôøi chí nguyeän. Tuøy möùc ñoä y giao tieáp vôùi linh hoàn,

271

Töï truyeän300

tuøy khaû naêng öùng ñaùp nhaïy beùn cuûa y vôùi nhöõng gôïi yù cuûaChaân sö vaø vôùi aán töôïng cuûa Ñaïo vieän y lieân thuoäc, maø nhoùmnhaän aûnh höôûng cuûa y maïnh meõ vaø höõu ích ñeán ñaâu. Y töø töøquy tuï quanh mình nhöõng ngöôøi coù theå giuùp vieäc giaùo huaán, vaøy phuïng söï thaønh coâng ñeán ñaâu laø tuøy möùc minh trieát vaøphaân bieän y coù trong khi choïn löïa nhöõng ngöôøi trôï lyù. Ykhoâng giöõ thaåm quyeàn treân nhoùm vaø nhöõng ngöôøi trôï lyù,ngoaïi tröø caùi thaåm quyeàn cuûa aùnh saùng, minh trieát vaø hieåubieát saâu roäng hôn. Do ñoù, y trôû thaønh moät ñieåm naêng löïcvöõng vaøng, maø khi ñuïng ñeán thì nhöõng phöông phaùp vaø nhöõngloái dieãn giaûi thaáp keùm hôn ñeàu tan vôõ vaø rôi maát caû. Y daïymoät soá nguyeân lyù noäi moân khoâng ñoåi maø toaøn nhoùm ñöôïchuaán luyeän tuaân haønh, nhöng hoï tuaân thuû moät caùch deã daøngvaø khoâng heà tranh caõi, bôûi vì noù chính laø nhöõng nguyeân lyù ñaõñöa hoï ñi vaøo coâng vieäc. Y xeùt nhöõng ngöôøi phuï taù xem hoï coùdaáu hieäu môû mang tinh thaàn naøo khoâng, vaø ñöa hoï leân caùc ñòavò coù traùch nhieäm khi coù baèng chöùng roõ raøng. Luoân luoân ysoáng giöõa hoï nhö moät ngöôøi ñang hoïc hoûi vaø laø baïn ñoàngmoân, cuøng böôùc treân Ñöôøng Ñaïo vôùi nhöõng ngöôøi caàn ñöôïcgiaùo huaán. Ñaëc ñieåm cuûa nhaø laõnh ñaïo noäi moân ñích thöïc laøkhieâm toán, bôûi vì söï khieâm toán cho thaáy moät taàm nhìn tinhthaàn vaø yù thöùc caân ñoái tæ leä. Caùc phaåm tính naøy daïy y raèngmoãi böôùc tieán tôùi trong cuoäc soáng tinh thaàn heù loä cho ta thaáyhaõy coøn nhieàu giai ñoaïn cao hôn nöõa caàn ñöôïc thaáu ñaït. Söïkhaùc bieät giöõa ngöôøi ñeä töû ñaõ ñöôïc thuï huaán vaøø ngöôøi sô cô laøngöôøi sô cô coù taàm nhìn heïp hoøi vaø thöôøng nghó raèng conÑöôøng Ñaïo thì deã daøng hôn söï thöïc. Neân ngöôøi aáy töï ñaùnhgiaù mình quaù möùc. Trong khi ñoù, ngöôøi ñeä töû coù taàm nhìnroäng lôùn hôn, vaø hieåu raèng coù bieát bao nhieâu ñieàu caàn phaûilaøm tröôùc khi vieãn aûnh trôû thaønh hieän thöïc.

Caùc tröôøng noäi moân coù theå ñöôïc chia thaønh nhieàu nhoùmkhaùc nhau, tuøy theo möùc phaùt trieån cuûa vò huaán sö. Chính vìngaàm hieåu ñieàu naøy neân nhaø laõnh ñaïo taàm thöôøng môùi coá aùp

272

Phuï luïc 301

ñaët coâng vieäc cuûa mình vaø thu huùt söï quan taâm vaøo noã löïc ñoùbaèng nhöõng lôøi töï xöng, töï nhaän oàn aøo, aàm ó, baèng caùch laøm raveû bieát roõ Chaân sö vaø ñoâi khi bieát roõ caû Ñ.Ñ.C.G., ñeå baèngcaùch ñoù maø ñoøi hoûi ngöôøi khaùc phaûi coâng nhaän mình. Ñaây laøtaát caû nhöõng daáu hieäu cuûa ngöôøi sô cô, laø ngöôøi caàn phaûi hoïcbieát raèng tröôøng noäi moân thaät söï thì bao giôø cuõng do moätngöôøi ñeä töû thaønh laäp, vaø ñoù laø coá gaéng phuïng söï cuûa vò naøychöù khoâng phaûi laø liõnh vöïc bieåu loä cuûa moät vò Chaân sö. Chæ coùngöôøi ñeä töû — chöù khoâng phaûi Chaân sö — chòu traùch nhieämcho söï thaønh coâng hay thaát baïi cuûa tröôøng. Caùc Chaân sökhoâng chòu traùch nhieäm cho caùc tröôøng hieän coù hay ñang ñöôïcthaønh laäp. Caùc Ngaøi khoâng ñöa ra caùc saùch löôïc hay quyeátñònh vaán ñeà gì. Naêng löïc cuûa taäp theå ôû noäi giôùi seõ phoùng raûiqua tröôøng tuøy theo möùc ñoä maø vò laõnh ñaïo, laø ngöôøi ñeä töû, coùtheå tieáp xuùc moät caùch höõu thöùc vaø khieâm toán vôùi Chaân sö vaøÑaïo vieän Ngaøi. Naêng löïc aáy seõ töï bieåu loä nhö laø aùnh saùng vaøminh trieát tinh thaàn, chöù khoâng döôùi hình thöùc caùc meänhleänh, ñoøi hoûi vaø ñieàu khieån cuï theå hoaëc laø chuyeån traùchnhieäm töø vò laõnh ñaïo ñeán Chaân sö. Ngöôøi ñeä töû töï quyeát ñònh,huaán luyeän caùc trôï lyù cuûa mình, neâu roõ caùc saùch löôïc cuûamình, dieãn giaûi Minh Trieát Ngaøn Ñôøi tuøy theo aùnh saùng mìnhcoù, vaø troâng nom vieäc huaán luyeän caùc moân sinh. Khi ngöôøi ñeätöû caøng tieán hoaù cao thì y caøng ít noùi veà Chaân sö cuûa mình vaønoùi nhieàu hôn ñeå chæ con ñöôøng ñeán Ñ.Ñ.C.G.; y seõ nhaánmaïnh ñeán traùch nhieäm cuûa moãi caù nhaân vaø caùc nguyeân lyù noäimoân cô baûn.

Chuùng ta coù theå chia caùc tröôøng treân theá giôùi hieän naythaønh ba nhoùm:

1. Coù raát nhieàu tröôøng goïi laø noäi moân ñöôïc nhöõng ngöôøi chínguyeän thaønh laäp. Hoï muoán giuùp ñôõ ñoàng baøo mình, vaøñöôïc thoâi thuùc laøm vieäc ñoù do loøng yeâu meán giaùo huaán,moät möùc ñoä yeâu thöông nhaân loaïi vaø moät vaøi tham voïngcaù nhaân. Xeùt cho cuøng thì caùc phöông phaùp cuûa hoï coù tính

Töï truyeän302

ngoaïi moân; hoï ñöa ra cuoäc reøn luyeän, caên cöù vaøo nhöõng gìñaõ bieát vaø ñaõ ñöôïc ñöa ra, bôûi vì hoï ít khi daïy ñieàu gì môùi,duø cho hoï coá che ñaäy nhöõng ñieàu ñoù baèng caùch naøo vôùicaùc caáp baäc vaø bí nhieäm. Hoï duøng caùc saùch vôû thoângthöôøng veà huyeàn bí hoïc, hoaëc ñaët ra giaùo lyù cho rieângmình baèng caùch gom goùp töø nhöõng gì ñaõ coù, thöôøng choïncaùc chi tieát haáp daãn nhöng khoâng quan troïng, vaø boû quanhöõng gì coù tính tinh thaàn vaø chính yeáu. Hoï quaûng caùocho tröôøng mình baèng caùch naøy, caùch khaùc, vaø thöôøng chuùtroïng phöông dieän thöông maïi. Hoï ñoøi hoûi söï tuaân haønhvaø coù thaùi ñoä oá kî, chí trích caùc tröôøng phaùi khaùc; hoï daïytín höõu chæ tin theo vò laõnh ñaïo vaø trung thaønh vôùi caùchdieãn giaûi chaân lyù cuûa vò naøy. Hoï laøm nhöõng vieäc höõu íchtrong ñaïi chuùng, taäp hoï quen vôùi söï thöïc veà caùc Chaân sö,veà giaùo lyù bí truyeàn, vaø trình baøy cô hoäi phaùt trieån tinhthaàn. Hoï coù moät vò theá roõ reät trong keá hoaïch cuûa Ñ.Ñ.C.G.,nhöng ñoù khoâng phaûi laø nhöõng tröôøng noäi moân, vaø caùc vòlaõnh ñaïo naøy khoâng phaûi laø ñeä töû; hoï laø nhöõng ngöôøi chínguyeän treân Con Ñöôøng Döï Bò vaø khoâng tieán hoaù nhieàu.

2. Cuõng coù moät soá tröôøng noäi moân do caùc vò ñeâä töû môû ra;nhöõng vò naøy ñang hoïc caùch giaùo huaán vaø phuïng söï, quacoá gaéng giuùp ñôõ nhoùm cuûa mình. So vôùi nhoùm thöù nhaátthì caùc tröôøng naøy ít hôn, vaø só soá cuõng nhoû hôn, vì nhaølaõnh ñaïo tuaân thuû caùc qui luaät noäi moân chaët cheõ hôn vaø coágaéng laøm ñuùng nhöõng ñieàu kieän caàn yeáu tinh thaàn. Y coágaéng giaûng daïy moät caùch khieâm toán, khoâng heà töï xöngñieàu gì. Y bieát raèng chính mình cuõng chæ ñang töø töø hieåubieát veà linh hoàn, vaø vieäc tieáp xuùc vôùi Chaân sö coøn raáthieám hoi. Y ít khi ñöa ra thaåm quyeàn caù nhaân vaø thöôøngtrình baøy chaân lyù theo lyù thuyeát vaø theo thaàn hoïc. Möùcaûnh höôûng vaø toûa saùng cuûa y chöa ñöôïc maïnh laém, nhöngñöôïc Chaân sö troâng nom caån thaän, bôûi vì tieàm naêng y raáthöõu ích, giaù trò, vaø Ngaøi tin raèng y coù theå hoïc hoûi ñöôïc,

273

Phuï luïc 303

thöôøng laø qua caùc laàm loãi cuûa mình. So vôùi caùc taäp theå soâinoåi ôû nhoùm thöù nhaát, thì y tieáp xuùc vôùi soá ít coâng chuùnghôn, nhöng y ñöa ra cuoäc reøn luyeän ñuùng ñaén hôn vaø daïycho nhöõng ngöôøi sô cô bieát roõ caùc cô baûn cuûa Minh TrieátNgaøn Ñôøi. Coâng vieäc cuûa y laø trung gian giöõa caùc nhoùmthôøi tröôùc vaø caùc nhoùm hieän ñang thaønh laäp.

3. Giôø ñaây, nhöõng tröôøng noäi moân môùi hôn ñang xuaát hieän.Caùc tröôøng naøy ñang ñöôïc môû ra do nhöõng ngöôøi ñeä töûtieán hoùa hôn. Nhaát thieát phaûi laø nhö theá, vì coâng taùc khoùkhaên hôn nhieàu; noù goàm vieäc gioùng leân moät aâm ñieäu toû roõñeå phaân bieät minh baïch giöõa caùi môùi vaø caùi cuõ, vaø ñöa ramoät soá chaân lyù môùi vaø caùch trình baøy môùi. Caùch trình baøymôùi vaø tieân tieán naøy vaãn ñaët neàn taûng treân nhöõng chaânlyù tröôùc, nhöng seõ ñöôïc dieãn giaûi khaùc hôn, vaø taát seõ khôidaäy söï choáng ñoái töø caùc tröôøng phaùi cuõ. Caùc vò ñeä töû tieântieán naøy toûa saùng choùi raïng hôn, coù aûnh höôûng roäng lôùnhôn, vaø coâng vieäc cuûa hoï môû mang khaép theá giôùi. Khoângnhöõng coâng vieäc naøy khôi daäy söï choáng ñoái vaø choái boû töøcaùc ñoaøn nhoùm cuõ, maø noù coøn gôïi ñöôïc söï öùng ñaùp cuûanhieàu ngöôøi trong caùc nhoùm ñoù, hoï ñaõ phaùt trieån cao hônnhöõng ñöôøng loái cuõ, hoï ñaõ vaø ñang chôø ñôïi phöông caùchmôùi tieán veà Thöôïng Ñeá, vaø hoï ñang saün saøng ñaùp laïi moätsöï keâu goïi tinh thaàn cao caû hôn. Baáy giôø nhöõng ngöôøi naøytrôû thaønh nhöõng tuï ñieåm hoaït ñoäng tinh thaàn trong caùcnhoùm theo tröôøng phaùi cuõ noùi treân, vaø trong cuoäc soángquanh hoï. Söï vieäc naøy ñöa ñeán ba ñieàu:

a. Caùc nhoùm cuõ khai tröø nhöõng ngöôøi naøo ñaùp öùng vôùigiaùo huaán noäi moân môùi meû hôn, vaø loaïi hoï ra khoûi nhoùm.

b. Caùc tröôøng môùi baét ñaàu hình thaønh do vieäc khai tröønaøy vaø ñeå ñaùp öùng vôùi giaùo huaán ñöôïc coâng boá bôûi nhöõngngöôøi ñeä töû nhieàu naêng löïc hôn vaø voâ tö hôn.

c. Coâng chuùng ngaøy caøng bieát ñeán phong traøo môùi naøy

274

Töï truyeän304

vaø do ñoù ngaøy caøng quan taâm roäng raõi hôn veà vaán ñeà noäimoân vaø coù lieân heä ñeán Ñ.Ñ.C.G.

Nhöõng ngöôøi ñeä töû naøy ñöôïc uûy thaùc coâng vieäc khoù khaênlaø ñöa ra nhöõng tröôøng phaùi môùi, hoï ñöôïc bieát ñeán vôùi töø kyõthuaät laø nhöõng ngöôøi ñeä töû ôû theá gian. AÛnh höôûng cuûa hoï toûara moïi höôùng, khuaáy ñoäng vaø xaùo troän caùc tröôøng phaùi cuõ, ñeågiaûi phoùng nhöõng ngöôøi naøo ñang saün saøng nhaän caùc giaùohuaán môùi; taïo nhöõng tröôøng môùi laøm trung gian giöõa caùi cuõ vaøcaùc Tröôøng Ñieåm Ñaïo töông lai; vaø taïo aán töôïng trong taâmthöùc cuûa moïi ngöôøi ôû khaép nôi, môû roäng thaùi ñoä, quan nieämcuûa coâng chuùng vaø trình baøy cho nhaân loaïi nhöõng yù nieäm môùivaø caùc cô hoäi môùi meû. Ngaøy nay, ñieàu naøy ñang xaûy ra. Bôûivaäy, nhöõng ngöôøi tìm Ñaïo phaûi hoïc caùch phaân bieät giöõa coângvieäc cuûa ngöôøi chí nguyeän coù haûo yù, môû tröôøng huyeàn bí hoïccho nhöõng ngöôøi sô cô, vôùi coâng vieäc cuûa ngöôøi ñeä töû ñang hoïclaøm huaán sö, vaø vôùi coâng vieäc cuûa ngöôøi ñeä töû ôû theá gian, hoïñang xoùa boû nhöõng leà loái cuõ vaø ñöa ra nhöõng phöông phaùpmôùi thích hôïp hôn ñeå giaûng daïy chaân lyù noäi moân. TröôøngArcane laø moät boä phaän cuûa noã löïc môùi naøy treân toaøn theá giôùi.

Cuõng coù moät soá tröôøng giaû danh, raát haáp daãn vaø ñöôïcnhieàu ngöôøi bieát, hoï thu huùt ñöôïc nhöõng ngöôøi keùm thoâng minhvaø nhöõng keû toø moø; cuõng may laø caùc tröôøng naøy chæ coù chu kyøaûnh höôûng raát ngaén. Nhaát thôøi hoï cuõng gaây nhieàu tai haïi, vì hoïtrình baøy giaùo huaán moät caùch leäch laïc vaø ñöa ra caùc yù nieäm sailaàm veà caùc Chaân sö vaø Ñöôøng Ñaïo, nhöng thöïc söï thì hoï khoângcoù söùc maïnh laâu beàn naøo caû. Ba loaïi tröôøng noùi treân ñang phuïcvuï toát vaø ñang ñaùp öùng nhu caàu cuûa nhöõng ngöôøi naøo ñaùp laïichuû aâm cuûa hoï. Tuy nhieân, caùc tröôøng phaùi cuõ hieän ñang taøn luïidaàn. Caùc tröôøng loaïi hai seõ coøn tích cöïc hoaït ñoäng laâu daøi, ñöara caùc giaùo huaán sô caáp, huaán luyeän moân sinh nhöõng phöôngphaùp laøm vieäc vaø caùch phuïng söï. Loaïi tröôøng thöù ba, môùi hôn,275

Phuï luïc 305

seõ tieáp tuïc taêng cöôøng naêng löïc vaø seõ chuaån bò caùc ñeä töû trongThôøi Ñaïi Môùi ñi vaøo Tröôøng Ñieåm Ñaïo töông lai.

III. Caùc Chaân lyù ñöôïc Giaûng daïytrong caùc Tröôøng Noäi moân Thöïc söï

Xin quí baïn löu yù raèng nhieàu chaân lyù ñöôïc truyeàn ñaït töøtröôùc ñeán nay vôùi danh nghóa “noäi moân”, thì hoaëc laø ñaõ khoângñuùng nhö vaäy, hoaëc hieän ñang hoaøn toaøn trôû thaønh ngoaïimoân. Caùc chaân lyù noäi moân cuûa quaù khöù laø caùc chaân lyù ngoaïimoân neàn taûng cuûa hieän taïi. Trong moät theá kyû qua, caùc giaùo lyùnoäi moân vaø giaùo huaán bí truyeàn veà Minh Trieát Ngaøn Ñôøi —thöôøng ñöôïc ñöa ra vôùi lôøi theä nguyeän giöõ kín — thì nay ñaõtrôû thaønh sôû höõu cuûa moïi ngöôøi. Baûn tính cuûa con ngöôøi nhöñöôïc daïy trong caùc tröôøng bí giaùo thôøi tröôùc, thì nay ñaõ ñöôïcnhaän bieát — döôùi nhöõng teân goïi khaùc — laø khoa taâm lyù hoïchieän ñaïi. Nhöõng bí aån cuûa theå caûm duïc, cuûa theå dó thaùi vaø theåtrí, thì nay ñang ñöôïc baøn thaûo trong caùc tröôøng ñaïi hoïc cuûachuùng ta, trong caùc khoùa taâm lyù hoïc, giaûng veà sinh löïc, baûntính tình caûm vaø trí tueä cuûa con ngöôøi. Tröôùc ñaây, nieàm tin veàcaùc Chaân sö ñaõ ñöôïc gìn giöõ raát kín; nay thì ngöôøi ta ñangthaûo luaän veà caùc Ngaøi treân caùc buïc giaûng coâng coäng ôû taát caûcaùc thaønh phoá lôùn. Caùc kyõ thuaät vaø nhöõng leà loái tham thieàn,tröôùc ñaây laø nhöõng vaán ñeà ñöôïc baûo maät, vaø ngöôøi ta ñaõ daïycoâng chuùng raèng caùc giaùo huaán ñoù raát nguy hieåm. Ngaøy naythì yù nieäm veà tham thieàn naøy ñang buøng noå, raát nhieàu ngöôøitreân khaép theá giôùi ñang tham thieàn, taäp chænh hôïp, vaø ñeánmöùc hieåu bieát, tieáp xuùc vôùi linh hoàn. Chaân lyù cuõng ñaõ ñöôïcche giaáu trong raát nhieàu giaùo huaán phuï thuoäc, ñaõ laøm leächhöôùng quan taâm cuûa ngöôøi tìm ñaïo, vaø khieán y chuù yù ñeán taàmquan troïng gaén vaøo caùc hieän töôïng. Caùc tö theá, vieäc söû duïngcaùc caâu chuù, linh töø vaø nhöõng coâng thöùc coå, taäp hôi thôû, nhöõngaån yù veà vieäc khôi luoàng hoûa haäu, ñaùnh thöùc caùc luaân xa vaø

Töï truyeän306

nhöõng khía caïnh caùm doã khaùc cuûa khoa huyeàn bí thöù caáp ñaõkhieán cho moïi ngöôøi khoâng thaáy ñöôïc söï thaät raèng phaàn lôùnnhöõng ñieàu keå treân, thuoäc lónh vöïc hieän töôïng, voán lieân quanñeán theå xaùc, ñeán vieäc ñieàu chænh ñuùùng ñaén, tieáp naêng löôïngvaø sinh löïc cho noù. Chuùng vaän duïng caùc haäu quaû chöù khoângchaïm ñeán nhöõng nguyeân nhaân chính yeáu cuûa caùc haäu quaû naøy.Taát caû nhöõng keát quaû veà maët hieän töôïng ñoù seõ bieåu loä moätcaùch bình thöôøng, an toaøn, laønh maïnh, vaø töï ñoäng, khi conngöôøi noäi taâm — ôû caáp tình caûm vaø trí tueä — ñaõ haøi hoøa vôùitheá giôùi tinh thaàn vaø baét ñaàu hoaït ñoäng nhö moät con ngöôøitinh thaàn. Caùch tìm kieám chaân lyù thöù caáp naøy ñaõ gaây haïi raátnhieàu cho coâng cuoäc phaùt trieån khoa noäi moân chaân chính, vaøñaõ thöïc söï gaây baên khoaên, thaéc maéc cho nhöõng ngöôøi taøi gioûitrong lónh vöïc tinh thaàn.

Trong caùc tröôøng hieän ñang thaønh laäp, ngöôøi ta chuù troïngñeán yù thöùc cuûa linh hoàn, tri thöùc tinh thaàn, söï thoâng hieåu caùcmaõnh löïc cao sieâu, söï hieåu bieát tröïc tieáp cuûa chính chuùng ta veàÑ.Ñ.C.G. ñang quaûn trò cuoäc soáng haønh tinh naøy, moät söï thaáuhieåu (ngaøy caøng roõ raøng) veà tính chaát thieâng lieâng cuûa Thieân cômaø, theå theo Thieân yù, ñang ngaøy caøng chi phoái thôøi söï theá giôùi.Caùc ñònh luaät quaûn trò ñôøi soáng caù nhaân, nhaân loaïi, vaø caùc giôùitieán hoùa trong thieân nhieân cuõng ñöôïc nghieân cöùu vaø toaøn boäKhoa hoïc veà caùc Lieân giao (ñöôïc môû mang trong theá giôùi ñangtieán hoùa naøy) trôû thaønh moái quan taâm thöïc söï cuûa ngöôøi ñeä töû.Khi y taïo ñöôïc caùc quan heä ñuùng ñaén vôùi chính mình, vôùi theágiôùi cuoäc soáng tinh thaàn, vôùi theá giôùi sinh hoaït nhaân loaïi, vaøvôùi taát caû moïi hình theå cuûa söï soáng thieâng lieâng, thì söï thöùctænh cuûa baûn tính chính y seõ töï ñoäng xaûy ra, caùc luaân xa cuûa yseõ trôû thaønh nhöõng nguoàn naêng löïc tinh thaàn sinh ñoäng, toaønboä baûn theå y seõ ñi vaøo hoaït ñoäng nhòp nhaøng vaø taát nhieân laøhöõu ích. Tuy nhieân, taát caû caùc ñieàu naøy seõ xaûy ra vì y töï ñieàuchænh mình cho ñuùng ñaén, phuø hôïp vôùi Thöôïng Ñeá vaø conngöôøi, vôùi söï thoâng hieåu ngaøy caøng roõ reät veà chuû ñích thieâng

276

Phuï luïc 307

lieâng, vaø vôùi kieán thöùc veà caùc ñònh luaät vaø kyõ thuaät khoa hoïcñang chi phoái moïi hieän töôïng, goàm caû con ngöôøi.

Toâi muoán giaûi roõ ñieàu naøy. Tröôøng Arcane laø moät Tröôøngtrung caáp môùi, vaø vaãn truyeàn daïy caùc ñieàu cô baûn thoângthöôøng cuûa giaùo lyù bí truyeàn, nhöng chæ xem ñoù laø neàn taûngcho giaùo huaán môùi, môû roäng hôn. Caùc baøi taäp hôi thôû chæ ñöôïcñöa ra sau nhieàu naêm laøm vieäc, vaø Tröôøng khoâng ñaët naëngñeán taàm quan troïng cuûa chuùng, bôûi vì hieåu theo nghóa noäimoân thì hoâ haáp ñuùng khoâng tuøy thuoäc söï kieåm soaùt phoåi, vaøcô quan hoâ haáp, maø tuøy thuoäc söï ñònh höôùng ñuùng vaø ñieàuchænh ñôøi soáng cho coù tieát ñieäu phuø hôïp vôùi meänh leänh tinhthaàn vaø vôùi caùc tröôøng hôïp.

Khoa taâm lyù veà con ngöôøi noäi taâm, khi y chi phoái caùc luaânxa trong theå sinh löïc, cuõng ñöôïc nghieân cöùu. Tuy nhieân, caùctraïng thaùi taâm lyù ñöôïc chuù troïng chöù khoâng phaûi caùc luaân xa.Caùc luaân xa naøy seõ hoaït ñoäng ñuùng ñaén khi coù suy tö toát ñeïp,laønh maïnh, vaø haønh giaû soáng moät caùch thaønh coâng trong cuoäcñôøi song ñoâi cuûa ngöôøi ñeä töû: lieân giao ñuùng ñaén vôùi theá giôùicuûa linh hoàn cuõng nhö vôùi Ñ.Ñ.C.G., vaø lieân giao ñuùng ñaén vôùiñoàng baøo mình trong ñôøi soáng thöôøng ngaøy.

Sau giai ñoaïn ñaàu giaûi roõ caùc ñieàu cô baûn thoâng thöôøng,vaø sau moät thôøi gian xaùc ñònh möùc thaáu hieåu cuûa moân sinh,cuøng vôùi vaøi giaùo huaán cô baûn veà tính chaát cuûa tham thieàn,caùc tröôøng môùi seõ giaûng daïy nhöõng chuû ñeà sau.

1. Khoa hoïc veà AÁn töôïng. Ngöôøi ñeä töû ñöôïc daïy ñeå nhaïy caûmvôùi “caùc aán töôïng” ñeán töø linh hoàn mình vaø sau ñoù laø ñeántöø Chaân sö vaø Ñaïo vieän. Y ñöôïc daïy caùch giaûi thích ñuùngñaén caùc aán töôïng naøy baèng trí tueä cuûa mình ñaõ ñöôïc reønluyeän vaø khai ngoä. Y hoïc caùch phaân bieät giöõa nhöõng gìñeán töø tieàm thöùc cuûa chính mình, nhöõng gì ñöôïc ghi nhaänbaèng thaàn giao caùch caûm nhö laø ñeán töø theá giôùi tö töôûng,töø taâm trí nhöõng ngöôøi khaùc, vaø nhöõng gì ñeán töø theá giôùicuûa söï soáng tinh thaàn.

Töï truyeän308

2. Khoa hoïc Hôïp nhaát. Qua khoa naøy, ngöôøi ñeä töû ñöôïc daïycaùch chænh hôïp vaø ñieàu hôïp, tieáp xuùc vaø hoøa hôïp giöõa linhhoàn vaø phaøm nhaân, vaø sau ñoù laø lieân heä tröïc tieáp giöõatraïng thaùi tinh thaàn cao nhaát vaø phaøm ngaõ y. Moät caùchtuaàn töï, khoa naøy giuùp khai môû söï lieân tuïc cuûa taâm thöùc,vaø chuaån bò cho ngöôøi moân sinh coù theå ích duïng ñöôïc giaùohuaán seõ ñöa ra trong caùc tröôøng Ñieåm Ñaïo. Tính chaát cuûañieåm ñaïo, laø söï bieåu loä cuûa nhöõng môû mang taâm thöùcroäng lôùn vaø laø keát quaû cuûa nhöõng söï thoáng nhaát maø haønhgiaû töï thöïc hieän, cuõng seõ ñöôïc nghieân cöùu.

3. Baûn tính cuûa Ñ.Ñ.C.G. Y hoïc bieát raèng ngöôøi naøo tuaânhaønh giôùi luaät vaø traûi qua cuoäc huaán luyeän caàn thieát ñeàucoù theå töï mình tieáp xuùc vaø tröïc tieáp bieát ñöôïc Ñ.Ñ.C.G..Vieäc naøy phaûi ñöôïc töï aùp duïng vaø laøm cho thích nghi vôùibaûn tính vaø möùc phaùt trieån cuûa caù nhaân ngöôøi ñeä töû.Ngöôøi ta cuõng thaûo luaän veà caùc caáp baäïc khaùc nhau trongÑ.Ñ.C.G., giaûng daïy veà tính chaát vaø caùc cuoäc ñieåm ñaïomaø ngöôøi ñeä töû seõ traûi qua, vaø nghieân cöùu coâng vieäc cuûaÑöùc Chirst, vò Chuû tröôûng cuûa Ñ.Ñ.C.G.. Baèng caùch ñoù,ngöôøi ñeä töû thaáy ñöôïc moät hình aûnh roõ reät cuûa nhoùm noäimoân maø y nhaém tôùi.

4. Khoa hoïc Tham thieàn. Ngöôøi ñeä töû daàn daàn thaønh thaïo caùckyõ thuaät vaø caùc giai ñoaïn cuûa khoa naøy (chænh hôïp, taäptrung, tham thieàn, nhaäp ñònh, khai ngoä vaø linh caûm). Nhôøñoù, ngöôøi ñeä töû hoïc caùch söû duïng trí tueä ñuùng ñaén, kieåm soaùttö töôûng ñuùng caùch, vaø dieãn giaûi ñuùng caùc hieän töôïng tinhthaàn. Y hoïc ñöôïc yù nghóa cuûa söï khai ngoä trong baûy giaiñoaïn, vaø, vôùi hieäu naêng ngaøy caøng taêng, y baét ñaàu soáng cuoäcñôøi ñaày höùng khôûi tinh thaàn cuûa moät ngöôøi Con Thöôïng Ñeá.

5. Caùc Ñònh luaät cuûa Theá giôùi Tinh thaàn ñöôïc nghieân cöùu,vaø ngöôøi ñeä töû hoïc caùch aùp duïng caùc luaät naøy vaøo chínhmình, vaøo caùc dieãn bieán, vaøo theá giôùi vaø vaøo nhaân loaïi.

Phuï luïc 309

Caùc Ñònh luaät naøy ôû trong soá nhieàu Ñònh luaät khaùc nöõa,vaø goàm coù:

a. Luaät Nhaân Quaûb. Luaät Luaân Hoài (Taùi Sinh)c. Luaät Tieán Hoùa.d. Luaät Söùc Khoûe (Döôõng Sinh).

Caùc luaät naøy lieân quan ñeán söï bieåu hieän cuûa theá giôùi caùcgiaù trò vaø ñoäng löïc tinh thaàn, qua trung gian cuûa theá giôùi hieäntöôïng vaät chaát.

6. Cô Tieán Hoùa, maø Ñ.Ñ.C.G. ñang gìn giöõ, coù trong taát caûcaùc dieãn bieán cuûa haønh tinh naøy, nhaèm thöïc thi chuû ñíchthieâng lieâng, cuõng ñöôïc ñöa vaøo taàm chuù yù cuûa caùc moânsinh. Ngöôøi ta nghieân cöùu vieäc thöïc hieän Thieân cô trongquaù khöù, ñeå ñöa nhaân loaïi ñeán trình ñoä phaùt trieån hieäntaïi; caùc dieãn bieán hieän taïi ñöôïc giaûi thích trong phaïm viThieân cô, vaø ñöôïc khaûo cöùu nhö laø giai ñoaïn môû maøn chotöông lai. Ngöôøi ta cuõng cöùu xeùt saâu xa böôùc tieán ngaytröôùc maét, vaø keâu goïi ngöôøi moân sinh haõy tham gia tíchcöïc. Veà sau, khi ngöôøi ñeä töû trôû neân moät thaønh phaàn höõuthöùc, tích cöïc cuûa Ñ.Ñ.C.G., y seõ ñöôïc bieát nhöõng ñieåmtoång quaùt cuûa chuû ñích thieâng lieâng, vaø coù theå coäng taùcthoâng minh vôùi coâng vieäc ngay tröôùc maét.

7. Caùc Naêng löôïng vaø caùc Maõnh löïc, chính laø baûn chaát cuûacuoäc saùng taïo; ngöôøi ñeä töû phaûi thoâng hieåu vaø cuoái cuøng cheángöï ñöôïc chuùng. Y hoïc hieåu raèng toaøn caû cuoäc bieåu hieän ôûtrong vaø treân haønh tinh chuùng ta khoâng gì khaùc hôn laø moättaäp hôïp caùc maõnh löïc, taïo neân caùc hình theå, vaø taát caû ñeàuñang vaän chuyeån vaø soáng ñoäng. Y baét ñaàu hoïc tính chaát cuûacaùc maõnh löïc caáu taïo neân y nhö hieän taïi laø moät con ngöôøi.Roài y môùi hoïc caùch ñem naêng löôïng cao hôn, laø naêng löôïngcuûa linh hoàn, ñeå cheá ngöï caùc maõnh löïc ñoù. Y nghieân cöùutính chaát cuûa tinh thaàn, linh hoàn vaø vaät chaát, thöôøng goïi

278

Töï truyeän310

chuùng laø söï soáng, taâm thöùc vaø hình theå, hoaëc laø söï soáng,phaåm tính vaø bieåu hieän. Baèng caùch naøy, y thaáu hieåu phaànnaøo tính chaát cuûa Ba Ngoâi thieâng lieâng vaø baûn tính thuoäcveà ñieän cuûa taát caû caùc hieän töôïng, goàm caû con ngöôøi.

8. Khoa Taâm lyù Noäi moân cuõng ñöôïc xem laø quan troïng chínhyeáu. Ñaây laø daáu hieäu ngöôøi ta khoâng coøn quan taâm ñeáncaùch trình baøy chaân lyù thieân veà vaät chaát cuûa caùc tröôønghuyeàn bí hoïc thôøi tröôùc, hoï ñaõ chuù troïng ñeán caùc caûnh giôùi,caùc tieán trình kieán taïo vaät chaát vaø söï caáu taïo cuûa hình theå.Trong caùc tröôøng môùi, ngöôøi ta seõ chuù troïng vaøo baûn tínhcuûa linh hoàn ôû trong caùc hình theå, vaø caùc taùc nhaân saùng taïoñang laøm vieäc ôû trong vaø vôùi theá giôùi vaät chaát. Ngöôøi tanghieân cöùu baûy maãu ngöôøi chính, khaûo cöùu caùc ñaëc tính cuûahoï, cuøng moái lieân heä cuûa hoï vôùi baûy phaân nhoùm trongÑ.Ñ.C.G., vaø vôùi baûy Cung Naêng löôïng vó ñaïi (töùc laø nhöõngnguoàn naêng löôïng maø Kinh Thaùnh goïi laø “baûy Ñaáng Tinhquaân tröôùc ngoâi Thöôïng Ñeá”). Theá laø, söï toång hôïp cuûa toaøncuoäc bieåu hieän ñaõ roõ raøng, vaø ngöôøi ta coù theå thaáy roõ vò trícuûa moät thaønh phaàn ôû trong toaøn theå.

Coù nhieàu vaán ñeà nghieân cöùu phuï thuoäc maø ngöôøi ñeä töûphaûi hieåu bieát phaàn naøo tröôùc khi nhaäp vaøo Tröôøng ÑieåmÑaïo töông lai. Tuy nhieân, caùc chuû ñeà treân laø hoïc trình ñaïicöông maø caùc tröôøng môùi seõ ñem ra giaûng daïy. Tröôøng Ar-cane ñang coá gaéng giuùp sinh vieân hieåu bieát toång quaùt veànhöõng ñieàu cô baûn ñoù, ñeå hoï coù theå ích duïng ñöôïc caùc taùcphaåm vaø nguoàn giaùo huaán phong phuù seõ ñöa ra trong nhöõngnaêm coøn laïi cuûa theá kyû naøy.

Tröôùc heát, ngöôøi sinh vieân phaûi coù moät yù nieäm toång quaùtveà giaùo huaán noäi moân; baáy giôø y môùi bieát ñöôïc caù nhaân yphaûi ñi theo loái naøo trong caùc con ñöôøng ñoù. Y phaûi hoïccaùch aùp duïng giaùo huaán theo loái thöïc haønh, bieán lyù thuyeát

279

Phuï luïc 311

thaønh thöïc duïng vaø töï mình thaáy roõ raèng y coù theå vaø caànphaûi truï taâm thöùc trong theá giôùi yù nghóa. Sau ñoù, y seõ nhaänthöùc ñöôïc moái lieân quan cuûa taát caû caùc söï kieän trong cuoäcsoáng caù nhaân, nhaân loaïi vaø haønh tinh, cuõng nhö nguyeânnhaân vaø lyù do cuûa moïi söï vieäc xaûy ra. Khi ñaõ bieát phaàn naøokhoa taâm lyù noäi moân vaø hieåu roõ ñöôïc vaøi kyõ thuaät trongtieán trình tham thieàn, thì y coù theå ñònh ñuùng vò trí cuûa mìnhtreân thang tieán hoùa; baáy giôø y bieát böôùc keá tieáp vaø muïc tieâuphaùt trieån keá tieáp cuûa y laø gì; y cuõng bieát phaûi ñöa ra ñieàu gìñeå phuïng söï nhaân loaïi, vaø y coù theå giuùp ñôõ ñöôïc nhöõng ai.

Y baét ñaàu höõu thöùc tham döï vaøo tröôøng kinh nghieäm tinhthaàn roäng lôùn; trong tröôøng naøy roát cuoäc y thaáy raèng taát caûnhöõng thaéc maéc cuûa mình ñeàu ñöôïc giaûi ñaùp, vaø nhöõng vaán ñeàkhoù khaên cuûa mình ñeàu ñöôïc giaûi quyeát. Y khaùm phaù ra raèngnhöõng ñieàu kieän caàn thieát nhaát ñeå thaønh coâng trong coâng taùcnoäi moân laø chí kieân nhaãn, laø noã löïc beàn bæ, lieân tuïc, laø taàm nhìntinh thaàn vaø trí phaùn ñoaùn, phaân bieän ñuùng ñaén. Khi ñaõ coùnhöõng phaåm tính naøy, coäng theâm moät yù thöùc haøi höôùc vaø trítueä môû roäng, khoâng cuoàng tín, ngöôøi ñeä töû seõ tieán nhanh treân“Quang Minh Loä”, töùc laø töø thöôøng duøng ñeå goïi Con ÑöôøngÑaïo. Cuoái cuøng y seõ thaáy mình ñöùng tröôùc Cöûa Ñieåm Ñaïo, treânñoù coù ghi nhöõng lôøi cuûa Ñöùc Christ, “Haõy hoûi, roài baïn seõ ñöôïc;haõy tìm; roài baïn seõ gaëp; haõy goõù, roài cöûa seõ môû ra cho baïn.”

Thaùng Gieâng 1944

Töï truyeän312

CAÙC NGUYEÂN TAÉC CUÛA TRÖÔØNG ARCANE(Baøi vieát cuûa ALICE A. BAILEY)

Khi baïn vaøo Tröôøng Arcane vaø trôû neân moät thaønh vieântích cöïc cuûa taäp theå naøy, chuùng toâi muoán trình baøy vôùi baïnmoät soá yù nieäm cô baûn hay laø caùc nguyeân taéc chæ ñaïo. Söï thaønhcoâng, trong coâng vieäc cuûa baïn vaø chuùng toâi, tuøy thuoäc caùcnguyeân taéc naøy. Baïn ñang ñaûm nhaän moät coâng taùc maø kieápsoáng naøy vaø taát caû caùc tieàn kieáp ñaõ chuaån bò cho baïn (neáu baïnchaáp nhaän Luaät Luaân hoài vaø cô hoäi môùi naøy). Coâng trình maøbaïn ñang böôùc vaøo, thaät raát quan troïng; raát coù theå laø noù baogoàm vieäc taùi ñònh höôùng cuoäc soáng cuûa baïn vaø caùc phöôngphaùp laøm vieäc trong ñôøi; töùc laø hoïc hoûi caùc qui luaät duøngchuyeån caùc noã löïc cuûa ñôøi baïn ra khoûi giôùi nhaân loaïi, nhaäpvaøo giôùi thöù naêm. Giôùi naøy laø moät trong caùc giôùi tieán hoaù cuûathieân nhieân, cuõng coù thaät nhö giôùi nhaân loaïi hay giôùi caàm thuùvaäy; coù khi noù ñöôïc goïi laø Thieân giôùi, vaø ñoâi khi ñöôïc goïi laøHuyeàn giai Tinh thaàn (Ñ.Ñ.C.G.) cuûa haønh tinh chuùng ta.Coâng trình naøy cuõng ñöa baïn ñeán vieäc chuaån bò cho nhöõngkhai môû taâm thöùc roäng lôùn, ñeå chuyeån hoaù taâm thöùc cuûa baïn,khieán baïn luoân yù thöùc ñöôïc caùi TOAØN THEÅ ñaïi ñoàng, thay vì töïñoàng hoùa mình vôùi moät maûnh nhoû cuûa Toaøn theå aáy. Noù seõgiuùp baïn coù theå ñem tinh thaàn toång hôïp maø thay theá cho tínhchia reõ coâ laäp voán raát roõ trong nhöõng ngöôøi thöôøng.

Ñöùng tröôùc cuoäc soáng môùi naøy, goàm cuoäc reøn luyeän vaøphaùt trieån ñeå ñaït möùc soáng ñoäng tinh thaàn môùi meû, coù moätsoá ñieàu kieän noäi moân vaø caùc minh ñònh chính yeáu, maø moätkhi baïn ñaõ thaáu hieåu, chuùng seõ giaûn dò hoùa con ñöôøng baïntieán ñeán Thieân giôùi vaø chaân lyù, vaø seõ giuùp baïn nhaän ra caùcneàn taûng chaéc chaén maø baïn ñang ñöùng treân ñoù. Chuùng toâithaáy raát hôïp lyù khi baïn ñöa ra moät soá thaéc maéc quan troïng,vaø chuùng toâi seõ giaûi ñaùp:

280

Phuï luïc 313

Muïc ñích cuûa Tröôøng Arcane laø gì ?Giaùo huaán cuûa Tröôøng coù tính chaát gì ?Nhöõng nguyeân taéc naøo chi phoái vieäc huaán luyeän vaø trôïgiuùp caùc sinh vieân?Khi toâi vaøo Tröôøng Arcane thì toâi phaûi höùa heïn ñieàu gì?Nhöõng neùt ñaëc tröng cuûa tröôøng noäi moân chaân chính laø gì,vaø Tröôøng Arcane coù tuaân thuû nhöõng ñieàu ñoù hay khoâng?Tröôøng Arcane ñöôïc quaûn trò bôûi nhöõng yù nieäm vaø nhöõngyù töôûng naøo?

Coù baûy nguyeân taéc hay muïc tieâu chæ ñaïo maø taát caû caùc sinhvieân vaø nhaân vieân cuûa Tröôøng Arcane ñöôïc yeâu caàu tuaân thuû.Nghieân cöùu kyõ caùc nguyeân taéc naøy seõ khieán cho coâng vieäc cuûachuùng ta trong töông lai trôû neân heát söùc deã daøng, giaûi quyeátñöôïc nhöõng baên khoaên thaéc maéc, vaø doïn ñöôøng cho söï tieán boäñaày thoâng hieåu. Caùc nguyeân taéc naøy khoâng heà thay ñoåi vaø seõkhoâng bao giôø thay ñoåi; vì neáu chuùng thay ñoåi thì Tröôøng Ar-cane seõ khoâng coøn phuïc vuï muïc ñích ban ñaàu cuûa mình nöõa.

Caùc phöông phaùp vaø caùc kyõ thuaät coù theå thay ñoåi, caùcgiaùo ñieàu vaø caùc giaùo lyù xuaát hieän vaø bieán ñi khi Minh TrieátNgaøn Ñôøi töï bieåu loä heát theá heä naøy ñeán theá heä khaùc vaø söïkhaûi thò chaân lyù lieân tuïc khai môû khi nhaân loaïi coù nhu caàu ñoøihoûi; nhöng muïc tieâu aån taøng cuûa taát caû caùc tröôøng noäi moân(taát nhieân trong ñoù coù Tröôøng Arcane) thì bao giôø cuõng vaãn laømoäït. Muïc tieâu ñoù laø laøm hieån loä thieân tính trong con ngöôøi vaøtrong vuõ truï, söï hieån loä naøy ñöông nhieân khieán ngöôøi ta nhaänbieát ñöôïc Ñaáng Thöôïng Ñeá Sieâu vieät, vaø Ñaáng Thöôïng ÑeáNoäi taïi. Ñuùng laø caùc thuaät ngöõ vaø caùc caùch trình baøy Chaân lyùduy nhaát seõ thay ñoåi theo caùc thôøi ñaïi ñoåi thay, ñeå ñaùp öùngnhu caàu cuûa caùc daân toäc khaùc nhau treân theá giôùi. Nhöngnhöõng gì chuùng nhaèm phaùt bieåu thì maõi maõi vaãn khoâng thayñoåi. Hy voïng raèng — qua töøng thaäp nieân — caùc phöông phaùpvaø kyõ thuaät Tröôøng Arcane ñöa ra seõ thay ñoåi ñeå ñaùp laïi

281

Töï truyeän314

nhöõng nhu caàu, ñoøi hoûi cuûa nhöõng ngöôøi chí nguyeän, ñaùp laïisöï khai môû trí tueä cuûa con ngöôøi, vaø haäu quaû cuûa noù laø söï phaùttrieån vaên minh vaø vaên hoùa cuûa nhaân loaïi. Tuy nhieân, caùc thayñoåi ñoù khoâng bao giôø ñöôïc laøm phöông haïi ñeán chaân lyù, hoaïëclaøm leäch laïc giaùo huaán noäi moân; caùc thay ñoåi ñoù cuõng khoângñöôïc giöõ taàm quan troïng thaùi quaù hoaëc chieám tæ leä quaù lôùn,ñeán ñoãi xoùa môø Thöïc taïi hoaëc che aùn Taàm maét Tinh thaàn.

Baûy nguyeân taéc hay baûy minh ñònh chính yeáu ñoù laø:

1. Tröôøng Arcane laø tröôøng huaán luyeän caùc ñeä töû noäi moân.Ñaây khoâng phaûi laø tröôøng daønh cho caùc ñeä töû döï bò, hoaëcnhöõng ngöôøi chí nguyeän suøng tín.

2. Tröôøng Arcane huaán luyeän nhöõng ngöôøi nam, nöõ ñaõ tröôûngthaønh ñeå hoï coù theå thöïc hieän böôùc keá tieáp treân ñöôøngtieán hoùa.

3. Tröôøng Arcane coâng nhaän söï kieän thaät veà Huyeàn giaiTinh thaàn (töùc laø Ñ.Ñ.C.G.) cuûa haønh tinh naøy, vaø ñöa ragiaùo huaán daïy caùch tieán ñeán vaø nhaäp vaøo Huyeàn giai naøy.

4. Tröôøng Arcane daïy nieàm tin thöïc teá raèng “linh hoàn cuûataát caû moïi ngöôøi laø moät”.

5. Tröôøng Arcane nhaán maïnh raèng caàn phaûi soáng cuoäc ñôøitinh thaàn vaø loaïi boû taát caû nhöõng lôøi töï xöng ñòa vò, caápbaäc tinh thaàn.

6. Tröôøng Arcane khoâng beø phaùi, khoâng laøm chính trò, vaølaøm vieäc ôû taàm möùc quoác teá.

7. Tröôøng Arcane khoâng chuù troïng ñeán giaùo ñieàu thaàn hoïcnaøo, maø chæ giaûng daïy Minh Trieát Ngaøn Ñôøi, nhö ñöôïcnhaän bieát ôû khaép nôi qua caùc thôøi ñaïi.

Chuùng ta haõy xem xeùt töøng nguyeân taéc neàn taûng naøy ñeå hieåu yùnghóa cuûa chuùng vaø caùch chuùng phaùt bieåu ra sao thoâng qua nhöõngphöông phaùp vaø phöông thöùc laøm vieäc cuûa Tröôøng Arcane.

282

Phuï luïc 315

I. Tröôøng Arcane laø tröôøng huaán luyeän caùc ñeä töû noäi moân.

Vaøo luùc keát thuùc Theá chieán (1914-1945) Tröôøng Arcane ñaõra ñôøi gaàn ñöôïc 25 naêm, vaø trong thôøi gian ñoù ñaõ phuïc vuïtreân 20.000 ngöôøi. Hoïc trình cuûa nhaø tröôøng coù tính caùch luõytieán; caùc taøi lieäu nghieân cöùu töøng böôùc trôû neân saâu hôn, vaøvieäc tham thieàn ngaøy caøng taêng cöôøng khi ngöôøi sinh vieân ñiqua töø caáp naøy ñeán caáp khaùc.

Khoâng baát cöù luùc naøo coù giaùo huaán ñöôïc ñöa ra veà söï phaùttrieån caùc quan naêng thaàn thoâng; moïi ngöôøi khoâng ñöôïc daïyñeå trôû neân coù thaàn nhaõn hay thaàn nhó; tröôøng khoâng daïy caùchluyeän phaùp thuaät hoaëc caùch duøng caùc nghi thöùc phaùp thuaät,vaø khoâng daïy baát cöù ñieàu gì veà ma thuaät tình duïc. Toaøn boätroïng ñieåm cuûa chuùng toâi ñaët vaøo cuoäc soáng tinh thaàn, ñaëtvaøo söï thaáu hieåu giaùo huaán noäi moân baèng trí tueä, vaø ñaët vaøonhöõng qui luaät vaø nhöõng tieán trình naøo mang laïi ñöôïc nhöõngmoái lieân giao ñuùng ñaén cuûa ngöôøi sinh vieân vôùi ñoàng baøomình, vôùi linh hoàn cuûa chính mình, moái lieân giao ñuùng ñaénvôùi Huyeàn giai Tinh Thaàn (töùc laø Ñ.Ñ.C.G. maø Ñöùc Chirst laøChuû Tröôûng), vaø moái lieân giao ñuùng ñaén vôùi moät vò Chaân sövaø taäp theå hay Ñaïo vieâän cuûa Ngaøi.

Bôûi vì Tröôøng Arcane ñöôïc truø ñònh ñeå huaán luyeän moïingöôøi trôû thaønh nhöõng ngöôøi ñeä töû höõu thöùc laøm vieäc tích cöïc,neân hoïc trình cuûa Tröôøng coù tính choïn loïc roõ reät. Coâng vieäcyeâu caàu ngöôøi sinh vieân thöïc hieän thì khoâng deã daøng. Nhaøtröôøng muoán coù vaø duy trì tieâu chuaån cao, coøn coâng vieäc thìhoaïch ñònh theo loái maø nhöõng ai khaû naêng trí tueä vaø nguyeänvoïng tinh thaàn khoâng ñaït yeâu caàu ñeàu töï ñoäng ra khoûi Tröôøng;töï hoï thaáy raèng hoï khoâng theå ñöông noåi coâng vieäc. Chuùng toâikhoâng bao giôø khuyeán khích sinh vieân ôû laïi laøm vieäc neáu hoïkhoâng toû ra thích hôïp, bôûi vì nhö theá chæ khieán hoï caûm thaáychaùn naûn vaø meät moûi döôùi moät caûm thöùc thaát baïi, vaø ñieàu naøycoù haïi cho taát caû nhöõng ai lieân heä.

Töï truyeän316

Vai troø ngöôøi ñeä töû caàn coù traùi tim yeâu thöông vaø trí tueäsaéc beùn, nhieät thaønh, minh maãn. Caùc giaùo hoäi vaø nhöõng nhoùmnoäi moân ñaõ luoân nhaán maïnh ñeán traùi tim yeâu thöông, cuøngvôùi loøng suøng tín. Ñaây laø chaân lyù vaø laø moät ñieàu caàn yeáu côbaûn, nhöng trí tueä ñöôïc reøn luyeän saéc beùn, nhieät thaønh, minhmaãn cuõng quan troïng khoâng keùm. Caùc Chaân sö laøm vieäc vôùitheá gian thoâng qua ñeä töû caùc Ngaøi; ñoù laø caùch caùc Ngaøi choïnñeå laøm coâng vieäc. Cho neân, caùc Ngaøi ñang tìm kieám nhöõngngöôøi nam, nöõ thoâng minh, töï chuû — coù taàm nhìn tinh thaànvaø töï tuaân thuû giôùi luaät tinh thaàn — ñeå coù theå tieán haønh coângvieäc thoâng qua hoï. Bôûi vaäy, chuùng toâi coá yù laøm cho coâng vieäctrôû neân khoù khaên vaø giöõ nhöõng ñieàu kieän caàn yeáu ôû tieâuchuaån cao, bôûi vì chính chuùng toâi cuõng ñang tìm kieám nhöõngngöôøi naøo coù theå söû duïng trí tueä cuûa hoï, hoaëc ít ra hoï cuõng toûyù muoán phaùt trieån vaø muoán söû duïng caùc tieán trình trí tueä nôimình. Nhu caàu cuûa nhöõng maãu ngöôøi coù nguyeän voïng thieân veàtình caûm vaø nhöõng ngöôøi suøng tín thì coù theå ñöôïc ñaùp öùng toátñeïp trong caùc taäp theå vaø caùc tröôøng noäi moân khaùc, vaø ñangñöôïc ñaùp öùng nhö vaäy.

Chuû ñeà phuïng söï xuyeân suoát coâng vieäc cuûa Tröôøng Ar-cane. Phuïng söï ñoàng baøo mình, ñoù laø ñaëc ñieåm cuûa ngöôøi ñeätöû vaø cuõng laø chìa khoùa ñeå y môû caùnh cöûa ñieåm ñaïo. Theáneân, taát caû nhöõng ngöôøi naøo nhaäp tröôøng vaø ñöùng tröôùc nhucaàu reøn luyeän môùi, chuùng toâi ñeàu noùi vôùi hoï raèng: Baïn haõyhoïc hoûi, nghieân cöùu, suy ngaãm vaø töï chöùng toû cho mìnhthaáy, cuõng nhö cho chuùng toâi thaáy raèng baïn ñaõ thaáu hieåugiaùo huaán, baèng caùch vieát baøi nghieân cöùu, hoïc caùch thamthieàn ñeå tieáp xuùc vôùi Chaân Ngaõ tinh thaàn nôi baïn, töùc laølinh hoàn, vaø ñem nhöõng gì baïn bieát phaùt bieåu thaønh phuïngsöï. Ba ñieàu naøy caàn phaûi trôû thaønh moái quan taâm chính yeáutrong tinh thaàn baïn, qua suoát thôøi gian hoïc caùc caáp ñaàu. Baïnseõ thaáy raèng, moãi naêm troâi qua, baïn caøng thaáu ñaùo hôn conñöôøng ñi vaøo Ñ.Ñ.C.G., vaø troïn caû cuoäc soáng baïn theâm nhieàu

283

Phuï luïc 317

yù nghóa ñaày ñuû vaø phong phuù hôn. Ñoù chính laø theá giôùi yùnghóa maø chuùng ta ñang coá gaéng thaáu nhaäp vaøo. Baáy giôø,baïn seõ thaáy caùc caáp tieáp theo seõ môû ra cho baïn, bôûi vì luùc ñoùngöôøi ta thaáy raèng baïn ñaõ traûi qua coâng vieäc caàn thieát banñaàu, ñaõ haáp thuï ñöôïc moät möùc ñoä hieåu bieát veà lyù thuyeát vaøkyõ thuaät, ñaõ coù moät soá giao tieáp tinh thaàn, vaø ñaõ ñaït ñeánmoät soá nhaän thöùc quan troïng.

II. Tröôøng Arcane huaán luyeän nhöõng ngöôøi nam, nöõ ñaõ tröôûng thaønh ñeå hoï thöïc hieän böôùc keá tieáp treân Con Ñöôøng Tieán Hoùa.

Khi baïn nhaäp Tröôøng Arcane, töùc laø baïn ñang döï phaàntrong moät thí nghieäm môùi, trong cuoäc giaùo duïc ngöôøi tröôûngthaønh. Cuoäc thí nghieäm naøy caên cöù treân ba ñieàu chính yeáu maøchuùng toâi mong ñôïi, laø:

1. Moãi sinh vieân ñeàu töï nguyeän tuaân haønh veà maët noäi moân.

2. Moãi sinh vieân ñeàu hoaøn toaøn töï do söû duïng hoïc trình cuûanhaø tröôøng moät caùch höõu ích hay khoâng.

3. Neáu muoán, moãi sinh vieân coù theå trôû thaønh moät phuïng söïvieân trong Tröôøng Arcane.

Vaäy, moät ngöôøi tröôûng thaønh thaät söï laø nhö theá naøo?Theo quan ñieåm cuûa chuùng toâi thì ñoù laø moät ngöôøi nam hoaëcnöõ ñaõ ñaït ñöôïc moät söï thoáng nhaát hay nhöõng söï thoáng nhaátcô baûn naøo ñoù, hoaëc hoï ñang höõu yù coá gaéng ñeå ñaït tôùi nhöõngsöï thoáng nhaát naøy. Thöïc ra, söï tröôûng thaønh khoâng lieân heä gìñeán tuoåi taùc caû. Cuõng nhö khoa taâm lyù hieän ñaïi, chuùng toâi choraèng moät con ngöôøi laø toång hôïp cuûa baûn tính thaân xaùc, hoaïtñoäng sinh löïc, taát caû caùc traïng thaùi tình caûm, xuùc caûm, vaø trítueä. Caùc traïng thaùi khaùc nhau naøy thöôøng khoâng lieân heä vôùinhau, vaø trong ña soá caùc tröôøng hôïp thì baûn tính tình caûm cheángöï taát caû caùc caùi kia, coøn trí tueä thì ít coù cô hoäi bieåu loä rañöôïc. Tuy nhieân, khi ñaõ ñaït ñöôïc phaàn naøo thaêng baèng hayquaân bình, khi trí tueä, baûn tính tình caûm, sinh löïc vaø theå chaátnôi con ngöôøi hôïp thaønh moät ñôn vò hoaït ñoäng thoáng nhaát,

284

Töï truyeän318

thì baáy giôø ngöôøi aáy laø moät ngöôøi tröôûng thaønh. Y ñöôïc goïi laø“thaønh nhaân” vaø, do keát quaû cuûa dieãn trình tieán hoùa, ñaõ thöïchieän nôi mình moät loaït nhöõng söï tích hôïp.

Nhieàu sinh vieân trong Tröôøng Arcane ñang lo giaûi quyeátvaán ñeà tích hôïp phaøm nhaân, hoaëc ñang lo phaùt trieån trí tueä,ñeå trí tueä coù theå cheá ngöï baûn tính tình caûm vaø ñieàu haønhcaùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ôû coõi traàn moät caùch hieäu quaû.Nhöõng ngöôøi khaùc thì ñaït ñöôïc söï tích hôïp phaøm nhaân naøyñeán möùc khaû quan, vaø hieän ñang thöïc hieän moät söï toång hôïpcoøn cao hôn nöõa, töùc laø söï hôïp nhaát cuûa linh hoàn vôùi phaømnhaân, hay cuûa Chaân Ngaõ cao sieâu vôùi phaøm ngaõ. Khi ñaõ ñaïtñöôïc söï tích hôïp vöøa keå, baáy giôø haønh giaû coù theå ñöôïc xemnhö laø moät “phaøm nhaân ñaõ hoøa hôïp vôùi linh hoàn”. ÔÛ trìnhñoä naøy, hoaëc ñang treân ñaø ñaït ñöôïc trình ñoä naøy, haønh giaûcoù theå trôû thaønh moät ngöôøi ñeä töû nhaäp moân — hieåu theonghóa kyõ thuaät.

Söï tuaân haønh veà maët noäi moân ôû ñaây töùc laø söï tuaânhaønh cuûa con ngöôøi, laø phaøm nhaân, ñoái vôùi linh hoàn cuûachính mình. Ñoù khoâng phaûi laø tuaân theo baát cöù vò huaán sönaøo hay moät soá giaùo lyù naøo. Trong Tröôøng Arcane, khoângmoät ngöôøi sinh vieân naøo, ôû baát kyø giai ñoaïn naøo, laïi bò ñoøihoûi phaûi theä nguyeän tuaân thuû ñieàu gì. Vì caùc sinh vieân ñaõtöï nguyeän vaøo Tröôøng, neân chuùng toâi cho raèng hoï seõ (vaãntöï nguyeän) coá gaéng thöïc thi nhöõng ñieàu caàn yeáu. Tuy nhieân,söï mong ñôïi naøy khoâng lieân heä gì ñeán söï tuaân haønh noäimoân, maø chæ laø söï phaùn ñoaùn thoâng thöôøng. Söï tuaân haønhnoäi moân laø moät phaûn öùng töï nhieân, töï nguyeän cuûa trí tueäñoái vôùi söï aùp ñaët yù chí hay nhöõng yù muoán cuûa linh hoàn.Nghóa laø, ngöôøi chí nguyeän treân Ñöôøng Ñaïo töï reøn luyeäntrôû neân nhaïy caûm vôùi caùc aán töôïng ñeán töø linh hoàn mình,roài mau choùng tuaân haønh. Tröôùc heát, muïc tieâu cuûa thamthieàn laø mang laïi söï nhaïy caûm naøy, vaø do ñoù giuùp ngöôøisinh vieân coù theå laøm vieäc trong aùnh saùng höôùng daãn cuûa

Phuï luïc 319

linh hoàn. Phaøm nhaân trôû neân ngaøy caøng nhaïy caûm vôùi aántöôïng cuûa linh hoàn, nhôø phöông tieän naøy, vaø nhôø ñi theocon ñöôøng tuaân haønh noäi moân chaân thöïc.

Caùc nhaân vieân vaø caùc vò thö kyù cuûa Tröôøng — caû ôû Truï sôûchính laãn beân ngoaøi — ñeàu khoâng bao giôø can thieäp vaøo cuoäcsoáng tinh thaàn vaø caùc noã löïc cuûa ngöôøi sinh vieân. Söï giuùp ñôõcho vieäc tham thieàn vaø caùc ñeà nghò veà ñôøi soáng tinh thaàn ñeàuñöôïc ñöa ra moät caùch töï do. Chuùng toâi khoâng heà aùp ñaëtnhöõng ñieàu kieän. Neáu ngöôøi sinh vieân ích duïng ñöôïc coângvieäc vaø söï trôï giuùp ñöa ra cho y, thì chuùng toâi raát vui, nhöng(xeùt cho cuøng) y duøng nhöõng ñieàu naøy ñeå laøm gì thì ñoù laø vieäccuûa y. Neáu y khoâng töï mình ñoùn nhaän ñöôïc nhöõng cô hoäitrình baøy cho y, thì ñoù cuõng laïi laø vieäc cuûa y.

Ñeå cho ngöôøi sinh vieân hoaøn toaøn töï do, ñoù laø moät muïctieâu neàn taûng cuûa Tröôøng Arcane. Muïc tieâu naøy raát caàn thieátneáu nhö y muoán töï haønh xöû moät caùch thoâng minh vaø phaùttrieån tinh thaàn. Ngöôøi sinh vieân coù theå laøm vieäc hay khoâng,tuøy yù; y ñöôïc töï do rôøi Tröôøng, khi naøo y muoán. Taát nhieân laø,neáu ngöôøi sinh vieân khoâng heà laøm vieäc, khoâng heà nghieân cöùu,vaø khoâng heà gôûi caùc phuùc trình tham thieàn cuûa mình, thì cuoáicuøng chuùng toâi bò buoäc phaûi keát luaän raèng y khoâng quan taâm,vaø chuùng toâi môùi xoùa teân y trong danh saùch sinh vieân laømvieäc tích cöïc. Ñöông nhieân, chuùng toâi töï cho mình coù quyeànloaïi moät sinh vieân ra khoûi danh saùch cuûa chuùng toâi, neáuchuùng toâi caûm thaáy raèng y khoâng ích duïng ñöôïc nhöõng gì maøchuùng toâi ñang coá gaéng trao cho y.

Chính saùch cuûa chuùng toâi cuõng ñeå cho sinh vieân hoaøn toaøntöï do trong ñôøi tö cuûa hoï. Tröôøng Arcane khoâng aùp ñaët cho caùcsinh vieân nhöõng giôùi luaät naøo thuoäc veà thaân xaùc; chuùng toâikhoâng yeâu caàu raèng hoï caàn phaûi aên chay, caàn phaûi boû thuoác laùhay kieâng röôïu, nhö caùc tröôøng noäi moân vaãn thöôøng laøm. Chuùngtoâi xem nhöõng ñieàu ñoù hoaøn toaøn laø moái quan taâm, laø vieäc cuûarieâng hoï, vaø chuùng toâi caûm thaáy raèng, khi nhaän ñöôïc giaùo huaán

285

Töï truyeän320

ñuùng ñaén thì hoï seõ töï ñieàu chænh nhöõng ñieàu ñoù. Chuùng toâi bieátraèng linh hoàn aùp ñaët giôùi luaät treân ñaïi dieän cuûa mình laø phaømnhaân. Coâng taùc cuûa chuùng toâi laø reøn luyeän cho hoï bieát ñöôïc linhhoàn cuûa chính mình vaø vaâng theo caùc yeâu caàu cuûa linh hoàn ñoù.Cho neân, chuùng toâi khoâng ñöa ra moät tieâu chuaån soáng naøo chocaùc sinh vieân, hoaëc can thieäp vaøo nhöõng vieäc rieâng tö cuûa hoï.Theo thôøi gian, linh hoàn seõ ñaët tieâu chuaån cuûa chính mình, neáungöôøi sinh vieân quyeát taâm laøm vieäc nghieâm tuùc vaø chaân thaät.Chuùng toâi khoâng hoûi han hay laéng nghe chuyeän gieøm pha.Chuùng toâi hieåu raèng taát caû chuùng ta ñeàu phaûi hoïc caùch trôûthaønh Chaân sö nhôø ñaït möùc thaønh thaïo vaø cheá ngöï moïi söï, theáneân, chæ coù vò Chaân sö Duy nhaát trong taâm ta laø coù theå caàmquyeàn cheá ngöï. Muïc ñích cuûa chuùng toâi laø giuùp ngöôøi sinh vieântaïo ñöôïc quyeàn ngöï trò ñoù, baèng caùch daïy hoï caùc qui luaät xöachi phoái con Ñöôøng Ñaïo, laøm cho caùc luaät aáy thích hôïp vôùi caùcñieàu kieän hieän nay, vaø vôùi möùc thoâng hieåu trí tueä cao hôn cuûangöôøi chí nguyeän hieän thôøi.

Chuùng toâi cuõng ñeå cho caùc sinh vieân töï do phuïng söï nhötheá naøo vaø ôû ñaâu, tuøy yù hoï muoán. Chuùng toâi khoâng ñoøi hoûi hoïphaûi gia nhaäp caùc hoaït ñoäng naøy, khaùc, nhö nhieàu nhoùm noäimoân vaãn laøm. Vôùi tö caùch laø moät toå chöùc, chuùng toâi khoâng ñoøihoûi hoï phaûi phuïc vuï ñieàu gì caû. Chuùng toâi khoâng coù nhöõng côsôû, trung taâm hay nhöõng cuoäc hoäi maø chuùng toâi mong muoánhoï tham döï. Chuùng toâi ñeå hoï töï do laøm vieäc trong baát cöù ñoaøntheå, giaùo hoäi, toå chöùc, hay caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi, phuùc lôïi naøolaøm hoï chuù yù. Chuùng toâi tin raèng neáu chuùng toâi trao cho hoïñieàu gì coù giaù trò tinh thaàn, thì hoï seõ nhaän vaø söû duïng noùtrong hoaøn caûnh (baát luaän hoaøn caûnh naøo) khieán hoï quan taâmhoaëc caàn ñeán loøng trung thaønh cuûa hoï. Söï töï do hoaøn toaøn coùtheå laøm vieäc vaø phuïc vuï ôû ngoaøi Tröôøng Arcane laø lyù do taïisao chuùng toâi coù raát nhieàu nhoùm sinh vieân trung thaønh vôùinhieàu ñoaøn nhoùm. Hoï laø nhöõng sinh vieân tích cöïc lieân keát vôùichuùng toâi, nhöng ñoàng thôøi hoï cuõng tích cöïc laøm vieäc trong

286

Phuï luïc 321

nhöõng nhoùm khaùc. Quí baïn seõ thaáy nhöõng ngöôøi thuoäc nhieàuphaùi Thaàn Trieát vaø Hoàng Hoa Thaäp Töï ñang laøm vieäc trongTröôøng Arcane, cuõng nhö caùc nhaø Khoa hoïc Coâng giaùo, thaønhvieân cuûa moïi giaùo hoäi — Chính thoáng hay Tin laønh — vaønhöõng ngöôøi nam, nöõ thuoäc moïi giaùo phaùi vaø moïi quan ñieåmchính trò. Hoï ñeàu caûm thaáy töï do vaø hoï ñang ñöôïc töï do.

Hôn nöõa, caùc sinh vieân Tröôøng Arcane coù theå thaønh laäpcaùc nhoùm rieâng cuûa hoï vaø ñöa ra nhöõng quan ñieåm vaø nhöõngcaùch phuïng söï cuûa rieâng hoï maø chuùng toâi khoâng heà can thieäpgì caû. Ñieàu naøy hoï vaãn thöôøng laøm. Tuy nhieân, chuùng toâituyeät ñoái khoâng chòu traùch nhieäm veà caùc nhoùm ñoù, vaø khoângxem caùc nhoùm ñoù laø boä phaän cuûa Tröôøng Arcane hoaëc coù lieânheä gì vôùi chuùng toâi; chuùng toâi khoâng bao giôø baûo trôï caùc nhoùmñoù. Chuùng toâi khoâng chòu traùch nhieäm gì veà caùc sinh vieânnaøy, hoaëc nhöõng gì hoï truyeàn daïy. Tuy nhieân, chuùng toâi vaãnhoan ngheânh noã löïc ñoù vì noù cung öùng moät tröôøng phuïng söïcho ngöôøi sinh vieân, vaø chuùng toâi taùn thaønh coá gaéng phoåtruyeàn giaùo huaán Minh trieát Ngaøn xöa. Khi moät ngöôøi sinhvieân coá gaéng laøm vieäc theo caùch naøy, thì chuùng toâi xem ñoù laømoät daáu hieäu laønh maïnh, bôûi vì nhu caàu cuûa theá giôùi ñoái vôùigiaùo huaán naøy raát lôùn, vaø haøng traêm, ngaøn ngöôøi coù theå nhaänñöôïc giaùo huaán theo caùch naøy.

Sau cuøng, cuoäc thí nghieäm giaùo duïc ngöôøi tröôûng thaønh naøycoù tính ñoäc ñaùo ôû choã caùc sinh vieân caáp cao coù theå trôû thaønhcaùc nhaân vieân, caùc huaán sö cuûa nhaø tröôøng, vaø laøm caùc vò thö kyùñeå giaùm saùt coâng vieäc cuûa caùc sinh vieân non treû hôn. Hoï coù theålaøm coâng vieäc naøy neáu hoï toû ra thaáu hieåu giaùo huaán, thoângminh vaø yeâu thöông ñoàng baøo. Vaøo naêm 1947 chuùng toâi coùkhoaûng 140 vò thö kyù cho nhaø tröôøng, nhöng con soá hoï ñöôngnhieân gia taêng vì nhaø tröôøng phaùt trieån, vaø ñang phaùt trieån raátnhanh. Caùc vò thö kyù naøy thuoäc moïi quoác tòch. Coâng vieäc cuûasinh vieân ôû caùc caáp cao nhaát thì ñöôïc troâng nom bôûi hai nhoùmôû truï sôû chính New York.

Töï truyeän322

III. Tröôøng Arcane coâng nhaän söï thöïc veà Huyeàn giai Tinh thaàn.

Tröôøng ñöôïc nghieâm nhaët giöõ khoûi caùc giaùo ñieàu ñoäc ñoaùn.Chuùng toâi khoâng mong ngöôøi sinh vieân phaûi chaáp nhaän chaânlyù naøy hay chaân lyù kia; vaø neáu hoï gaït boû nhöõng gì maø moät soángöôøi trong chuùng ta tin töôûng vaø chaáp nhaän, thì chuùng toâivaãn caûm thaáy raèng ñoù laø vieäc cuûa hoï chöù khoâng phaûi vieäc cuûachuùng toâi. Caùc nhaân vieân ôû truï sôû chính vaãn khoâng coù thaùi ñoägì khaùc, neáu moät sinh vieân gaït boû giaùo lyù veà luaân hoài vaø töøchoái khoâng tin vaøo Ñ.Ñ.C.G. vaø caùc Chaân sö Minh trieát. Taátcaû nhöõng gì chuùng toâi yeâu caàu laø y haõy khaûo xeùt caùc lyù do taïisao y ñoàng yù hay phaûn ñoái caùc tin töôûng ñoù, vaø baáy giôø y haõychaáp nhaän nhöõng gì maø y caûm thaáy laø ñuùng. Tuy nhieân, moätsoá nieàm tin coù nguoàn goác xa xöa ñeán ñoãi noùi chung chuùngñöôïc chaáp nhaän, hoaëc nhö laø nhöõng chaân lyù ñöôïc thöøa nhaän,hoaëc laø nhöõng tieàn ñeà cô baûn, hay laø nhöõng giaû thuyeát thuù vò.Chuùng toâi yeâu caàu ngöôøi sinh vieân haõy giöõ thaùi ñoä hay khaûohöôùng naøy ñoái vôùi chaân lyù, bôûi vì chuùng toâi caûm thaáy raèng yneân xem caùc chaân lyù ñöôïc trình baøy naøy nhö laø cung öùng choy moät phaïm vi toát ñeïp ñeå khaûo cöùu moät caùch thaønh thöïc.Khaûo höôùng naøy cuõng ñuùng vôùi nieàm tin veà thöïc tính cuûaHuyeàn giai Tinh thaàn (Ñ.Ñ.C.G.). Chaân lyù naøy ñöôïc khaûo cöùukhi chuùng toâi trình baøy veà phöông dieän phaùt trieån tieán hoùa.Chuùng toâi xem caùc ñaúng caáp cuûa caùc Ñaáng hôïp thaønh Ñ.Ñ.C.G.laø giôùi thöù naêm trong thieân nhieân, laø saûn phaåm caàn thieát cuûakinh nghieäm soáng trong giôùi thöù tö laø nhaân loaïi. Chaéc chaénraèng Huyeàn giai Tinh thaàn chính laø Thieân quoác maø nhöõng lôøidaïy trong Thieân Chuùa giaùo coù ñeà caäp. Neáu tieàn ñeà naøy laøñuùng, thì chuùng ta coù theå xem söï hieän höõu cuûa giôùi naøy laø moätthaønh phaàn cuûa dieãn trình tieán hoùa vó ñaïi vôùi caùc ñaúng caápsinh linh, ñang tuaàn töï tieán tôùi töø haït nguyeân töû nhoû nhaát leânñeán chính Thöôïng Ñeá.

ÔÛ giai ñoaïn ñaàu trong Tröôøng Arcane, vaán ñeà naøy khoângñöôïc truyeàn daïy bao nhieâu, ngoaïi tröø nhöõng cöùu xeùt vaø lieân

287

Phuï luïc 323

heä söï hieän höõu cuûa Thieân cô Tieán hoùa vôùi söï thaät veà söï môûmang taâm thöùc nôi con ngöôøi vaø trong moïi hình theå. Sau ñoù,ngöôøi sinh vieân ñöôïc höôùng quan taâm ñeán nhöõng Ñaáng ñangmang nguoàn caûm höùng vaø chaân lyù cho nhaân loaïi, vaø ñieàu naøyñöôïc ñeà caäp ñeâán trong vieäc tham thieàn. Tuy nhieân, neáu ñieàunaøy khoâng khieán y quan taâm, thì y ñöôïc trao cho moät loái thamthieàn khaùc hoaøn toaøn khoâng ñeà caäp ñeán Ñ.Ñ.C.G.. ÔÛ nhöõngcaáp cao hôn (sinh vieân ñöôïc vaøo do chuùng toâi môøi tröïc tieáp)thì xem nhö hoï ñaõ coù nieàm tin veà caùc Chaân sö Minh trieát, vaøbaét ñaàu coù nhöõng reøn luyeän sô caáp treân Ñöôøng Ñaïo. Nhaátthieát vaøo luùc naøy, vieäc saøng loïc cuûa caùc caáp ñaàu ñaõ ñöôïc tieánhaønh, vaø nhöõng ngöôøi coøn laïi goàm hai nhoùm:

1. Nhöõng ngöôøi khoâng heà nghi vaán veà söï hieän höõu cuûa Huyeàngiai Tinh thaàn (töùc laø Ñ.Ñ.C.G. maø Ñöùc Christ laø vò ChuûTröôûng).

2. Nhöõng ngöôøi vaãn coøn nghi vaán, nhöng nhaän giaùo huaánlaøm moät giaû thuyeát ñeå nghieân cöùu.

Baáy giôø, caû hai nhoùm ñeàu ñöôïc truyeàn daïy caùc qui luaät quaûntrò Con Ñöôøng Ñeä töû (Con Ñöôøng Ñaïo); khi nhöõng qui luaät naøyñöôïc chaáp nhaän vaø chuyeân chuù thöïc haønh, chuùng ñaõ ñöa muoânngaøn ngöôøi töø “söï toái taêm ñeán aùnh saùng” vaø ra khoûi giôùi thöù töcuûa thieân nhieân ñeå nhaäp vaøo giôùi thöù naêm. Caùc ñònh luaät vaøcaùc qui luaät trong Ñaïo vieän cuûa moät vò Chaân sö cuõng ñöôïctruyeàn daïy. Moät ñaïo vieän laø trung taâm aùnh saùng vaø naêng löïctinh thaàn maø moät vò Chaân sö qui tuï caùc ñeä töû Ngaøi vaøo ñoù ñeågiaùo huaán veà Thieân cô, maø sau ñoù hoï seõ trôû thaønh caùc ñaïi dieän.

Con Ñöôøng Ñeä Töû laø nhoùm töø kyõ thuaät ñeå chæ khaû naêngtieáp nhaän giaùo huaán, loøng töï nguyeän thöïc hieän Thieân cô daønhcho nhaân loaïi vaø loøng yeâu thöông ñoàng baøo cuûa mình moätcaùch saâu xa. Ngöôøi sinh vieân naøo hoïc caùch aùp duïng ñöôïc caùcqui luaät xöa naøy trong ñôøi soáng thöôøng ngaøy cuûa mình thì cuoáicuøng seõ töï mình hieåu bieát ñöôïc Ñ.Ñ.C.G. vaø Thieân cô maø caùc

288

Töï truyeän324

Ngaøi ñang gìn giöõ. Thieân cô naøy, töùc laø Ñaáng Thöôïng Ñeá Sieâuvieät, ñang theå hieän qua caùc dieãn trình tieán hoùa; caùc dieãntrình naøy cuoái cuøng laøm hieån loä söï thaät veà Ñaáng Thöôïng ÑeáHaèng höõu Noäi taïi trong moãi caù nhaân.

Caùc sinh vieân khoâng heà bò baét buoäc phaûi aùp duïng caùc quiluaät naøy hay böôùc vaøo Con Ñöôøng Ñeä Töû. Tuy nhieân, theokinh nghieäm, chuùng toâi ñaõ thaáy raèng khi ñöùng tröôùc cô hoäiñöa ñeán, thì hoaëc hoï chaáp nhaän reøn luyeän, hoaëc laø ra khoûisinh hoaït cuûa Tröôøng Arcane, ít nhaát laø taïm thôøi.

ÔÛ nhöõng caáp cao hôn, Tröôøng chuù troïng vaøo baûn chaátcuûa Thieân cô vaø chu kyø tieán hoùa môùi maø hieän nhaân loaïiñang ñi vaøo, cuõng nhö söï trôû laïi cuûa Ñöùc Chöôûng giaùo ñaõgaàn keà — nhö ñaõ ñöôïc giaûng daïy trong taát caû caùc toân giaùotreân theá giôùi. Ngöôøi Coâng giaùo ñang troâng mong söï phuïclaâm cuûa Ñöùc Christ, ngöôøi Do Thaùi giaùo vaãn coøn mong moûisöï giaùng laâm cuûa Ñaáng Messiah, ngöôøi Phaät giaùo ñang chôøñôïi söï giaùng theá cuûa Ñöùc Di Laïc Boà-taùt, ngöôøi AÁn giaùo ñangmong söï giaùng traàn cuûa Ñaáng Hoùa thaân, coøn ngöôøi Hoài giaùothì ñang chôø söï xuaát hieän cuûa Ñöùc Imam Mahdi. Tính caùchñaïi ñoàng cuûa giaùo huaán naøy, cuøng vôùi söï mong chôø chung, laølyù leõ chính ñeå beânh vöïc cho thöïc tính cuûa chaân lyù trong ñoù.Trong moïi neàn vaên minh, vaên hoùa qua caùc thôøi ñaïi, söï chaápnhaän roäng khaép cuûa baát cöù chaân lyù naøo cuõng cho thaáy ñoù laøsöï thöïc tinh thaàn thieân khaûi. Ngaøy nay, söùc haáp daãn cuûa caùcchaân lyù naøy phaûi coù cô sôû trí tueä vaø khoa hoïc, chöù khoâng chæthuoäc xuùc caûm vaø thaàn bí nhö noùi chung töø tröôùc ñeán giôø.

IV. Tröôøng Arcane giaûng daïy raèng “linh hoàn cuûa moïi ngöôøi laø MOÄT.”

Chaân lyù naøy phaùt trieån moät caùch bình thöôøng töø baát cöùcuoäc cöùu xeùt naøo veà Thieân cô Tieán hoùa, vaø toû ra laø moät söïnhaän thöùc ngaøy caøng saâu xa nôi taát caû nhöõng ai ñang coágaéng thöïc haønh caùc qui luaät cuûa ñôøi soáng tinh thaàn, vaø do

289

Phuï luïc 325

ñoù töï tuaân thuû caùc ñònh luaät quaûn trò Thieân Giôùi. Trong batraêm naêm qua, ñaõ coù nhieàu giaùo huaán ñöa ra veà tình huynhñeä ñaïi ñoàng vaø moái lieân heä anh em giöõa moïi ngöôøi. TrongTröôøng Arcane, chuùng toâi nghieân cöùu neàn taûng cuûa nieàmtin naøy vaø tính bao haøm cuûa Söï Soáng Thieâng Lieâng, ñangthöïc söï thaám nhuaàn taát caû caùc tröôøng tieán hoùa döôùi nhaânloaïi, ñang thaám nhuaàn gia ñình nhaân loaïi vaø giôùi sieâunhaân, (vöôït cao hôn chính nhaân loaïi), ñeán taän nguoàn aùnhsaùng vónh cöûu.

Thoâng qua caùc phuông dieän quoác teá cuûa Tröôøng Arcane,chaân lyù naøy ngaøy caøng ñöôïc thöïc söï chaáp nhaän. Caùc sinhvieân thuoäc moïi quoác gia vaø moïi toân giaùo. Caùc baøi vôû vaø giaáytôø cuûa nhaø tröôøng vieát baèng tieáng Anh, Phaùp, Ñöùc, Haø Lan,YÙ, Taây Ban Nha vaø hieän ñang ñöôïc ñöôïc dòch sang tieáng BaLan, Hy Laïp, Ru-ma-ni vaø AÙc-meâ-ni. Caùc maët dòch thuaät naøyñaõ coù nhieàu tieán boä. Caùc vò thö kyù cuûa nhaø tröôøng thuoäc veàmoïi quoác tòch, vaø caùc sinh vieân thöôøng ñöôïc chæ ñònh laømvieäc döôùi söï troâng nom cuûa moät vò thö kyù khaùc quoác tòch vôùihoï; ñaây laø moät phaàn cuûa noã löïc keát hôïp vaø hoøa hôïp moïingöôøi thaønh moät khoái huynh ñeä tinh thaàn vó ñaïi, maø khoângheà phaân bieät chuûng toäc, quoác gia hay toân giaùo. Lôøi Thænhnguyeän môùi hieän ñöôïc caùc sinh vieân söû duïng haèng ngaøy, vaøñaõ ñöôïc dòch ra möôøi saùu thöù tieáng.*

Trong Tröôøng Arcane, chuùng toâi coá gaéng döùt khoaùtchoáng laïi “Ñaïi taø thuyeát veà tính chia reõ” voán raát roõ reättrong caùch suy nghó hieän nay, ñeå baèng caùch ñoù maø ñaët neànmoùng cho moät theá giôùi môùi, seõ saûn sinh moät neàn vaên minhñaët caên cöù treân söï tin töôûng raèng “linh hoàn cuûa taát caû moïingöôøi laø MOÄT.” Tính bieät laäp, tính baûo thuû heïp hoøi, vaø

* Vaøo naêm 1951, con soá naøy ñaõ leân ñeán boán möôi hai thöù tieáng phoå bieáncuøng raát nhieàu thoå ngöõ ít phoå bieán.

Töï truyeän326

khaêng khaêng coá chaáp, taát caû ñeàu laø nhöõng phaùt bieåu cuûatính chia reõ thaâm caên coá ñeá, maø baát haïnh thay ñaõ quaù roõneùt trong nhaân loaïi. Chính tính chia reõ naøy aån ôû taän ñaùycuûa taát caû moïi khaùc bieät cuûa chuùng ta veà heä tö töôûng, veàchính trò vaø toân giaùo, vaø noù laø nguoàn phaùt sinh hieäu quaûnhaát cuûa moïi cuoäc chieán tranh. Caùch giaûi quyeát vaán ñeàkhoù khaên naøy cuûa theá giôùi naèm trong söï xuaát hieän cuûa moättaäp theå tinh thaàn (ñöôïc quy tuï töø moïi chuûng toäc vaø moïiquoác gia) hoï keát ñoaøn cuøng tieán treân Ñöôøng Ñaïïo, ñeå laømbieåu hieän Thieân giôùi vaø ñeå bieåu döông caùc moái lieân giaochiùnh ñaùng cuûa nhaân loaïi. Moät taäp theå nhö theá seõ thöøanhaän tính töông ñoàng cuûa lyù töôûng, muïc tieâu vaø nguoàn goáctrong taát caû caùc taäp theå khaùc, vaø seõ phaùt bieåu moät söïthoáng nhaát neàn taûng tinh thaàn. Hoï seõ chuù troïng vaøo nhöõngñieåm töông ñoàng chöù khoâng chuù troïng caùc ñieåm khaùc bieät.Hoï seõ coá gaéng coäng taùc vôùi taát caû caùc ñoaøn nhoùm naøo coùtaàm nhìn tinh thaàn vaø muïc tieâu laønh maïnh, nhöng ñoàngthôøi khoâng heà maát ñaëc tính vaø söï toaøn veïn cuûa mình.

Vì lyù do naøy maø Tröôøng Arcane khoâng laäp ra nhöõng nhoùm,nhöõng cô sôû hay nhöõng cuoäc hoäi coù toå chöùc trong nhieàu thaønhphoá treân theá giôùi, coù caùc sinh vieân ôû ñoù. Tröôøng khoâng muoánlaøm moät toå chöùc caïnh tranh chieám loøng trung thaønh cuûa caùchoäi vieân ñoái vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo ñòa phöông, caùc cuoäc hoäiñòa phöông, vaø caùc cô sôû ñòa phöông. Nhö ñaõ neâu treân, caùcsinh vieân cuûa chuùng toâi ñeàu ñöôïc töï do laøm vieäc trong caùc toåchöùc khaùc vaø chuùng toâi khoâng mong hoï trung thaønh, uûng hoäbaát cöù ai trong Tröôøng Arcane caû. Sinh vieân cuûa Tröôøng ñöôïcdaïy nhaän thöùc raèng linh hoàn cuûa taát caû moïi ngöôøi laø moät, vaøcoá gaéng soáng trong söùc maïnh vaø vieäc aùp duïng chaân lyù neàntaûng naøy. Thaùi ñoä maø Tröôøng Arcane khuyeán khích caùc sinhvieân phaùt trieån, ñöôïc toùm taét moät caùch tuyeät dieäu trong maáydoøng sau ñaây, laø baûn phaùc hoïa maø y neân theo ñoù ñeå naén ñuùccuoäc ñôøi mình:

290

Phuï luïc 327

“Linh hoàn cuûa moïi ngöôøi laø moät, vaø toâi laø moät vôùi hoï.Toâi tìm caùch yeâu thöông, maø khoâng thuø gheùt;Toâi tìm caùch phuïng söï vaø khoâng ñoøi hoûi coâng vieäc thích hôïp;Toâi tìm caùch chöõa laønh, khoâng gaây ñau khoå.

Caàu xin söï khoå ñau ñem laïi phaàn thöôûng thích ñaùng cuûaaùnh saùng vaø tình thöôngCaàu xin linh hoàn cheá ngöï ngoaïi theåVaø cuoäc soáng vaø moïi bieán coá,Vaø laøm hieån loä tình thöông.Ñang aån trong caùc dieãn bieán hieän thôøi.

Caàu xin taàm nhìn tinh thaàn ñeán cuøng vôùi söï thoâng hieåu.Caàu xin töông lai toû roõ.Caàu xin söï keát hôïp noäi taâm bieåu döông vaø caùc chia reõ beânngoaøi tan bieán.Caàu xin tình thöông thoáng ngöï. Caàu xin moïi ngöôøi yeâu thöông.”

V. Trong Tröôøng Arcane, khoâng coù lôøi töï xöng naøo veà ñòa vò, quyeàn löïc hay ngoâi thöù tinh thaàn.

Theá giôùi ngaøy nay ñang coù nhieàu nhöõng ñeä töû, ñieåm ñaïo ñoàvaø nhöõng vò Chaân sö töï xöng, töï nhaän; ñaâu ñaâu cuõng nghe hoï totieáng keâu ñoøi phaûi chuù yù ñeán hoï; nhöõng lôøi töï xöng cuûa caù nhaânñang löøa gaït nhieàu ngöôøi. Nhöõng vò Chaân sö giaû hieäu ñang coùtrong nhieàu nöôùc, löøa doái daân chuùng vaø ñem baùn rao, haï nhuïckhoa hoïc thieâng lieâng cuûa caùc ñieåm ñaïo ñoà tröôùc maét coângchuùng; caùc ñieåm ñaïo ñoà giaû danh vaø nhöõng ngöôøi maïo nhaänñang rao giaûng treân khaép theá giôùi, vaø nhöõng vò Christ giaû ñangnoåi leân ôû caû hai baùn caàu, baèng caùch ñoù chöùng minh tính ñuùngñaén trong nhöõng lôøi tieân tri cuûa Ñöùc Christ ñöôïc ghi trongsaùch Thaùnh Mathew XXIV. Quaàn chuùng raát deã bò löøa gaït —phaàn lôùn laø do hoï raát muoán ñöôïc giuùp ñôõ vaø do hoï coù moät söïnhaän thöùc töï baûn naêng raèng nhieàu caáp ñoä trong söï phaùt trieàn

291

Töï truyeän328

tinh thaàn cuûa nhaân loaïi, laø coù thaät. Ñaïi chuùng ôû khaép nôi baåmsinh voán tin vaøo Huyeàn Giai Tinh Thaàn; ñaây chính laø nieàm tinmaø caùc nhaø tieân tri giaû hieäu ñoù ñang coá tình lôïi duïng.

Caùc sinh vieân cuûa chuùng toâi ñöôïc giaûng daïy chaân lyù (nhöÑöùc Christ ñaõ truyeàn daïy) raèng “bôûi traùi cuûa hoï maø caùc ngöôiseõ bieát ñöôïc hoï”. Quaû thöïc, khi coù söï töï xöng, töï nhaän laø chaécchaén coù maïo nhaän. Khoâng moät vò Chaân sö hay ñieåm ñaïo ñoàthöïc söï naøo laïi töï xöng mình hay keâu goïi söï chuù yù veà mình.Thay vaøo ñoù, vò naøy heát söùc chuù taâm vaøo “caùc söï vieäc cuûaThieân giôùi” vaø khoâng coù dö thì giôø ñeå aùp ñaët caù nhaân mìnhvaøo taâm thöùc cuûa moïi ngöôøi.

Caùc Chaân sö laø nhöõng ngöôøi ñaõ ñaït ñöôïc söï giaûi thoaùtkhoûi nhöõng cheá ngöï cuûa phaøm nhaân hay phaøm ngaõ; cho neân,caùc Ngaøi hoaøn toaøn khoâng coøn yù muoán töï xöng veà caù nhaânhay ñoøi hoûi caù nhaân mình ñöôïc coâng nhaän. Caùc Ngaøi thíchlaøm vieäc trong im laëng, traàm maëc vaø ôû haäu tröôøng, lo phoåtruyeàn caùc chaân lyù, lo ñaùp öùng nhu caàu cuûa nhaân loaïi vaø thuùcñaåy moïi ngöôøi haõy tìm vò Chaân sö duy nhaát trong taâm hoàncuûa chính hoï.

Caùc nhaân vieân cuûa Tröôøng Arcane laøm vieäc ôû ñoù, vì hoïhöôùng veà tinh thaàn, chöù khoâng phaûi vì hoï ñang tìm caùch ñeåñöôïc coâng nhaän laø caùc ñieåm ñaïo ñoà. Hoï chæ noùi raèng hoïñang tìm caùch tieán böôùc treân Con Ñöôøng Ñeä töû. Ñaây laø lôøitöï xöng ñuùng luaät duy nhaát maø baát cöù ai cuõng coù theå noùi ramoät caùch an toaøn; coøn vieäc töï xöng mình laø moät ñieåm ñaïoñoà hay moät vò Chaân sö, laäp töùc cho thaáy ñoù laø moät söï löøa gaïthay moät söï doát naùt thoâ thieån. Khoâng ai trong Tröôøng Ar-cane (luoân caû OÂng Baø Bailey cuøng Ban Laõnh ñaïo) coù baát cöùlôøi töï xöng naøo veà ñòa vò tinh thaàn cao caû. Baát cöù ngöôøi nhaânvieân naøo töï xöng nhö theá seõ töï hoï khoâng coøn laø nhaân vieântrong Tröôøng Arcane. Ngöôøi ñoù coù theå noùi raèng mình laø moätñeä töû, nhöng khoâng ñöôïc pheùp noùi mình laø ñieåm ñaïo ñoà caápcao hay moät vò Chaân sö.

Phuï luïc 329

VI. Tröôøng Arcane khoâng coù tính beø phaùi, khoâng laøm chính trò vaø coù tính quoác teá.

Tröôøng Arcane saün saøng giuùp ñôõ baát cöù ngöôøi nam, nöõnaøo, khoâng keå hoï coù quan ñieåm toân giaùo theá naøo, hoï thuoäcñaûng phaùi chính trò, yù thöùc heä naøo, hoaëc hoï ñang trung thaønhvôùi quoác gia naøo. Neáu caâu “linh hoàn cuûa taát caû moïi ngöôøi laøMOÄT,” laø ñuùng (vaø chuùng toâi vöõng tin nhö vaäy), thì chuùng toâicho raèng caùc quan nieäm, nhöõng ñieàu chaáp nhaän trong trí tueähöõu thöùc cuûa ngöôøi sinh vieân khoâng heà thöïc söï caûn trôû khaûnaêng y thaáu hieåu ñöôïc söï thaät tinh thaàn naøy, hoaëc coù theångaên caûn y trong vieäc tieáp xuùc vôùi linh hoàn mình. Chuùng toâichæ yeâu caàu y haõy giöõ trí tueä côûi môû vaø vun boài moät yù muoánnhìn xem caùc söï kieän trong ñôøi vaø treân theá giôùi nhö moät toaøntheå. Chuùng toâi yeâu caàu y haõy xem thôøi söï theá giôùi — duø thuoäcchính trò, toân giaùo, xaõ hoäi hay kinh teá — nhö laø moät phöôngphaùp hay moät tröôøng kinh nghieäm roäng lôùn, baèng caùch ñoù vaøtrong ñoù chuû ñích thieâng lieâng ñang ñöôïc töø töø thöïc hieän.Chuùng toâi yeâu caàu y haõy khaûo xeùt xem caùch naøo nieàm tin cuûarieâng y phuø hôïp vôùi chöông trình ñoù cuûa theá giôùi, cuõng nhölieäu khaûo höôùng cuûa y coù tính bao haøm hay loaïi tröø, caù bieät.

Vì trong Tröôøng Arcane coù thaùi ñoä naøy, neân hieän nay caùcsinh vieân cuûa chuùng toâi phaùt bieåu moïi loái tin töôûng chính trò,vaø thuoäc moïi tín ngöôõng. Hoï khoâng neân coù ranh giôùi hay böùctöôøng ngaên caùch naøo giöõa hoï vaø nhöõng ngöôøi khaùc caû. Laømsao thöïc söï coù ñöôïc ñieàu ñoù ? Moät ngöôøi xuaát thaân töø toân giaùohay heä tö töôûng chính trò naøo thöôøng laø do caùc quy ñònh cuûanôi hoï sinh ra vaø caùc truyeàn thoáng tính naêng coá höõu cuûa quoácgia hoï. Nhöõng ngöôøi thuoäc taát caû caùc giaùo hoäi vaø nhöõng ngöôøicoù höôùng tinh thaàn nhöng khoâng theo giaùo phaùi naøo, ñeàuñang laøm vieäc vôùi chuùng toâi; thaønh vieân cuûa caùc ñaûng phaùichính trò vaø caùc yù thöùc heä cuõng coù ñaïi dieän. Chuùng toâi laømvieäc vôùi nhau maø khoâng heà xen vaøo caùc quan ñieåm cuûa nhau,hoaëc ñi vaøo caùc cuoäc tranh caõi. Caùc vò thö kyù cuûa chuùng toâi

292

Töï truyeän330

khoâng ñöôïc pheùp tranh caõi veà chính trò hay toân giaùo vôùi caùcsinh vieân hoï troâng nom. Chuùng toâi chæ tìm caùch neâu leân muïctieâu chung, tröôøng phuïng söï chung, vaø nhöõng phöông phaùpcuûa thôøi xöa giuùp moïi ngöôøi coù theå töø söï giaû ñi ñeán söï Thaät.

Ñuùng laø trong suoát theá chieán (1914-1945) Tröôøng Arcaneñaõ chính thöùc uûng hoä muïc ñích cuûa caùc Nöôùc Ñoàng minh, vaøcoù laäp tröôøng döùt khoaùt choáng caùc nöôùc naøo ñang choáng laïicaùc Löïc löôïng AÙnh saùng. Ñoù khoâng heà laø moät haønh ñoängchính trò, maø caên cöù treân xaùc quyeát tinh thaàn raèng muïc ñíchcuûa caùc cöôøng quoác phe Truïc laø ñi ngöôïc laïi Thieân cô, raèngmuïc ñích aáy choáng laïi Huyeàn giai Tinh thaàn cuûa haønh tinhnaøy vaø lôïi laïc, haïnh phuùc chung cuûa nhaân loaïi. Chính saùchcuûa phe Truïc caên cöù treân tính ñoäc aùc cuûa chia reõ vaø thuø haän.Quyeát ñònh naøy veà phaàn chuùng toâi khoâng ñöùng vò theá trunglaäp laø theå theo yù chí cuûa ña soá caùc sinh vieân. Tuy nhieân, coùnhöõng nhaø huyeàn bí hoïc laïi quan nieäm raèng: laøm moät nhaøhuyeàn bí hoïc nghóa laø taùch mình ôû ngoaøi nhöõng vieäc theá tuïc,vaø caùc sinh vieân noäi moân khoâng neân tham döï vaøo caùc söï vuïcuûa toaøn nhaân loaïi; hoï chæ neân hoaït ñoäng tích cöïc trong caùclónh vöïc trí tueä vaø tinh thaàn maø thoâi. Neáu coõi traàn vaø caùc söïvuï hoàng traàn maø ôû ngoaøi phaïm vi aûnh höôûng cuûa söùc soángñoäng tinh thaàn, thì caùch dieãn giaûi chaân lyù cuûa chuùng ta haúncoù moät söï sai laàm naøo ñoù trong caên baûn; coøn neáu maø muïctieâu cuûa noã löïc tinh thaàn laø thieát laäp Thieân giôùi ôû theá gian,thì caùc bieán coá ôû coõi traàn seõ laø moái quan taâm cuûa nhöõngngöôøi höôùng veà tinh thaàn ôû khaép nôi. Coù ñuùng hay chaêngkhi noùi raèng, bôûi vì coù söï chia reõ laâu ñôøi naøy giöõa cuoäc soángtinh thaàn vaø haønh ñoäng trong coõi vaät chaát, neân chính trò,giaùo hoäi trong moïi nöôùc, vaø sinh hoaït kinh teá cuûa theá giôùiñaõ rôi vaøo tình traïng kinh khuûng maø nhaân loaïi trong theá kyûhai möôi ñaõ phaûi ñoái ñaàu.

Caùc sinh vieân Tröôøng Arcane ñöôïc khuyeán khích haõyñem söï thoâng hieåu, kieán thöùc vaø naêng löôïng tinh thaàn cuûa

293

Phuï luïc 331

chính mình aùp duïng vaøo caùc söï vuï nhaân loaïi, vaø laøm vieäcnaøy ôû caáp ñoä ñôøi soáng hoàng traàn. Chuùng toâi yeâu caàu caùc sinhvieân cuûa chuùng toâi trong moïi nöôùc haõy nghieân cöùu caùch naøothöïc hieän hieäu quaû nhöõng chuû ñích vaø keá hoaïch tinh thaàntrong moïi giai ñoaïn hoaït ñoäng cuûa nhaân loaïi, ñeå baèng caùchñoù maø lieân heä töø “tinh thaàn” vôùi taát caû caùc hoaït ñoäng haøngngaøy cuûa chuùng ta, chöù khoâng chæ lieân heä ñeán caùc ñoaønnhoùm toân giaùo hieän höõu, ñeán nguyeän voïng tìm ñaïo, ñeán caùctieán trình tham thieàn, vaø ñeán caùc hoïc hoûi huyeàn bí, nhö quaùthöôøng khi ngöôøi ta ñaõ töôûng.

Moät ngöôøi coù nieàm tin trí tueä vöõng chaéc raèng “linh hoàncuûa taát caû moïi ngöôøi laø MOÄT” seõ thaáy töï mình buoäc phaûi ñemthöïc haønh quan nieäm ñoù trong ñôøi soáng haêøng ngaøy. Neáu ykhoâng laøm nhö vaäy, thì y khoâng khaùc hôn moät ngöôøi soángtreân lyù thuyeát, chæ coù lyù töôûng, vaø laø moät nhaø thaàn bí thieáuthöïc haønh. Chính vieäc aùp duïng chaân lyù tinh thaàn, noäi moântrong ñôøi soáng haøng ngaøy khieán cho coâng vieäc cuûa Tröôøng coùtính thöïc duïng, höõu ích vaø thuù vò.

Chính söï tin töôûng naøy khieán cho yeáu toá tieàn baïc trôû neânheát söùc quan troïng. Tieàn baïc ñang cheá ngöï moïi giai ñoaïntrong cuoäc soáng cuûa chuùng ta ôû coõi traàn; tieàn baïc laø yeáu toá chiphoái roõ reät trong neàn vaên minh cuûa chuùng ta hieän nay. Töøtröôùc ñeán nay, treân theá giôùi ít coù coá gaéng naøo ñeå aùp duïng tieànbaïc vaøo caùc coâng duïng thöïc söï tinh thaàn. Ñaõ coù nhieàu coá gaéngsöû duïng tieàn baïc cho muïc ñích nhaân ñaïo vaø töø thieän; nhieàutieàn baïc ñang naèm trong tay cuûa caùc nhaø thaàn hoïc cuûa nhieàugiaùo hoäi; tuy nhieân, söï ñoùng goùp ngaân quyõ coù chuû taâm nhaèmthöïc hieän coâng vieäc cuûa caùc Chaân sö, vaø trôï giuùp caùc keá hoaïchcuûa Ñ.Ñ.C.G., thì thöïc söï ít ngöôøi bieát. Caùc yù nieäm veà MinhTrieát Ngaøn Ñôøi vaø söï hieåu bieát veà Thieân cô caàn tieàn baïc ñeåñeán ñöôïc ñaïi chuùng, vaø nhaân loaïi ngaøy nay ñang mong ñôïichính nhöõng hieåu bieát naøy. Ñaây phaàn lôùn laø loãi cuûa nhöõngnhaø thaàn bí, nhöõng nhaø huyeàn bí hoïc vaø nhöõng “ngöôøi tinh

Töï truyeän332

thaàn” chuyeân nghieäp treân theá giôùi, hoï xem tieàn baïc laø moätñieàu taø vaïy, vaø laø ñieàu maø hoï khoâng ñöôïc dính líu vaøo. Caùctröôøng phaùi tö töôûng ñoù ñaõ laøm haïi nhieàu, khi hoï xem yù muoáncoù tieàn baïc (cho duø ñoù laø ñeå thöïc hieän coâng vieäc cuûa caùc Chaânsö) laø tai haïi, taø vaïy vaø sai laàm; cho neân, hoï khaúng ñònh raèngngöôøi thöïc söï tinh thaàn thì khoâng ñöôïc yeâu caàu hay caàu nguyeänveà tieàn baïc.

Moät trong nhöõng nhu caàu chính yeáu hieän nay laø gaây taïonhöõng ngaân quyõ lôùn duøng trong coâng vieäc cuûa Ñöùc Christ vaøcaùc ñeä töû Ngaøi, vaø duøng cho cuoäc chuaån bò taâm trí moïi ngöôøiñeå Ngaøi trôû laïi. Ñieàu thieát yeáu laø caàn phaûi chuyeån ñoåi caùikhuynh höôùng thuoäc veà vaät chaát cuûa tieàn baïc, vaø caàn phaûi söûduïng tieàn baïc cho coâng vieäc cuûa caùc Chaân sö. Ñaây laø moättrong nhöõng coâng taùc môùi meû cuûa nhöõng ngöôøi ñeä töû ôû theágian vaø nhöõng ngöôøi phuïng söï tinh thaàn, vaø laø moät coâng vieäcmaø caùc sinh vieân Tröôøng Arcane ñöôïc yeâu caàu xem xeùt; chuùngtoâi khuyeán khích hoï haõy suy gaãm thaáu ñaùo vaán ñeà naøy. Ví duïnhö, Tröôøng Arcane khoâng thu hoïc phí; coâng vieäc cuûa nhaøtröôøng ñöôïc xuùc tieán treân caên baûn töï nguyeän. Moãi naêm, moätbaûn baùo caùo ñöôïc gôûi ñi cho caùc sinh vieân bieát roõ caùc phí toånveà taøi chính cuûa Tröôøng. Khi coù nhu caàu, thì caùc sinh vieânñöôïc thoâng baùo, vaø yeâu caàu hoï ñaùp öùng, neáu coù theå ñöôïc, vaøbao naêm qua cho thaáy ñaõ coù nhieàu söï ñaùp öùng roäng raõi. TröôøngArcane khoâng heà ñöôïc ai taøi trôï, vaø khoâng coù vò “thaàn hoämeänh” naøo giuùp nhöõng khoaûn tieàn lôùn moät caùch thöôøng xuyeân,ñeàu ñaën. Caùc nhaân vieân ôû truï sôû chính vaø ôû Chaâu AÂu ñanglaøm vieäc khoâng löông, hoaëc nhaän möùc löông toái thieåu. Ñaây laømoät phaàn söï ñoùng goùp töï nguyeän cuûa hoï cho coâng vieäc.

VII. Tröôøng Arcane trình baøy caùc giaùo lyù neàn taûng cuûa Minh Trieát Ngaøn Ñôøi.

Tröôøng chæ ñôn thuaàn trình baøy caùc giaùo lyù ñoù ñeå ngöôøisinh vieân cöùu xeùt vaø chaáp nhaän hay baùc boû, tuøy theo söï suy tö

294

Phuï luïc 333

vaø mong muoán cuûa hoï. Nhö caùc baïn ñaõ bieát roõ, khoâng heà coùvieäc chính thöùc aùp ñaët chaân lyù mang tính giaùo ñieàu thaàn hoïc.

Vaâäy, theo quan ñieåm cuûa Tröôøng Arcane thì nhöõng giaùo lyùnaøo laø chính yeáu? Nhöõng giaùo huaán naøo maø hoï caûm thaáy caànphaûi trình baøy?

1. Ñoù laø chaân lyù noùi raèng Thieân giôùi, töùc laø Huyeàn giai Tinhthaàn cuûa haønh tinh chuùng ta, coù theå vaø seõ ñöôïc hieän theå ôûcoõi traàn. Chuùng toâi tin raèng Thieân giôùi voán ñaõ hieän höõu,vaø sau naøy seõ ñöôïc coâng nhaän laø giôùi tieán hoùa cao nhaáttrong thieân nhieân.

2. Chaân lyù noùi raèng ñaõ coù moät söï thieân khaûi lieân tuïc qua caùcthôøi ñaïi, vaø heát chu kyø naøy ñeán chu kyø khaùc Thöôïng Ñeáñaõ töï hieån loä cho nhaân loaïi thaáy Ngaøi.

3. Chaân lyù noùi raèng Ñaáng Thöôïng Ñeá Sieâu vieät cuõng nganghaøng vôùi Ñaáng Thöôïng Ñeá Haèng höõu Noäi taïi, vaø (neáu lôøicuûa Ñöùc Christ cuøng taát caû caùc huaán sö treân theá giôùi coùmoät yù nghóa naøo ñoù) thì nhaân loaïi thöïc söï laø nhöõng ngöôøicon cuûa Thöôïng Ñeá, vaø ba traïng thaùi thieâng lieâng — hieåubieát, tình thöông vaø yù chí — coù theå phaùt bieåu thoâng quacon ngöôøi.

4. Chaân lyù noùi raèng chæ coù söï Soáng thieâng lieâng duy nhaát, töïphaùt bieåu thoâng qua thieân hình vaïn traïng trong taát caû caùcgiôùi tieán hoùa cuûa thieân nhieân, vaø do theá maø nhöõng ngöôøicon cuûa nhaân loaïi laø MOÄT.

5. Chaân lyù noùi raèng moãi con ngöôøi laø moät ñieåm linh quang,laø moät tia cuûa nguoàn saùng duy nhaát. Chuùng toâi tin tiasaùng naøy laø linh hoàn, laø traïng thaùi thöù nhì cuûa Ba NgoâiThieâng lieâng, vaø ñoù laø ñieàu Thaùnh Paul muoán noùi khiNgaøi ñeà caäp ñeán “Ñöùc Christ ôû trong baïn, nguoàn hy voïngvinh quang”. Muïc tieâu cuûa chuùng toâi laø bieåu döông söï soángñoäng thieâng lieâng ñoù trong moãi caù nhaân vaø con ñöôøng ñeätöû laø moät böôùc ñöa ñeán söï thaønh ñaït naøy.

295

Töï truyeän334

6. Chaân lyù noùi raèng thoâng qua taùc ñoäng cuûa dieãn trình tieánhoùa, caù nhaân ngöôøi chí nguyeän vaø toaøn theå nhaân loaïi ñeàucoù theå ñaït ñeán moät söï hoaøn thieän toái haäu (duø coù tínhtöông ñoái). Chuùng toâi ñang tìm caùch nghieân cöùu dieãn trìnhnaøy, vaø tìm caùch nhaän ra voâ soá söï soáng ñang phaùt trieån,moãi söï soáng ñeàu coù moät vò trí trong ñaïi cuoäc, töø haïtnguyeân töû beù moïn nhaát trôû leân, thoâng qua boán giôùi tieánhoùa cuûa thieân nhieân, vaø tieáp tuïc thoâng qua giôùi thöù naêm(maø Ñöùc Christ laø vò Chuû tröôûng) ñeán nhöõng phaïm vi caocaû, nôi Ñaáng Chuùa teå Hoaøn caàu ñang thöïc hieän Thieân cô.

7. Chaân lyù noùi raèng coù moät soá ñònh luaät baát di baát dòch ñangquaûn trò vuõ truï; con ngöôøi ngaøy caøng bieát ñöôïc caùc ñònhluaät naøy khi hoï tieán hoùa. Caùc luaät naøy laø caùc phaùt bieåucuûa Thieân yù.

8. Vaø caàn nhaän thöùc ñònh luaät caên baûn cuûa vuõ truï chuùng tatrong söï bieåu hieän cuûa Thöôïng Ñeá nhö laø Tình thöông.

Taát caû caùc giaùo huaán noäi moân ñeàu caên cöù vaøo taùm chaân lyùneàn taûng naøy. Nhaát thieát coù nhöõng yeáu toá phuï thuoäc vaø caùcgiaùo huaán khaùc ñöôïc trình baøy cho sinh vieân nghieân cöùu, nhönghoï cuõng laïi chaáp nhaän caùc ñieàu ñoù hay khoâng, tuøy thích. Nhö laøgiaùo huaán veà Luaân hoài ñöôïc quaûn trò bôûi Luaät Taùi sinh, tínhchaát chu kyø cuûa toaøn caû cuoäc bieåu hieän, baûn chaát vaø muïc tieâucuûa dieãn trình tieán hoùa, söï hieän höõu cuûa Huyeàn giai Tinh thaàn,söï coù thöïc cuûa caùc Chaân sö vaø coâng vieäc cuûa caùc Ngaøi, vaø baûntính cuûa taâm thöùc, goàm nhieàu giai ñoaïn khaùc nhau: taâm thöùc caùnhaân hoùa, taâm thöùc tö ngaõ vaø taâm thöùc tinh thaàn, phaùt bieåutreân Con Ñöôøng Tieán Hoùa vaø leân ñeán cao ñieåm treân ConÑöôøng Ñieåm Ñaïo.

Caùc chaân lyù chiùnh ñaïi naøy ñöôïc trình baøy ñeå moïi ngöôøichaáp nhaän, vì ñoù laø caùc chaân lyù neàn taûng trong taát caû caùc toângiaùo treân theá giôùi vaø ñaõ ñöôïc moïi ngöôøi ñoàng coâng nhaän. Töïtrong baûn naêng con ngöôøi vaãn bieát ñeán caùc chaân lyù naøy, hoaëc

296

Phuï luïc 335

vôùi tính caùch laø nhöõng giaû thuyeát duøng nghieân cöùu maø hoï caûmthaáy khoâng coù lyù do gì ñuùng ñaén ñeå choáng ñoái, hoaëc nhö laønhöõng söï kieän thaät maø hoï chaáp nhaän do trình ñoä tieán hoùa cuûamình. Caùc chaân lyù thöù caáp chæ ñöôïc ñöa ra ñeå cöùu xeùt nhönhöõng khía caïnh hay nhöõng chi tieát trieån khai hay phaùt trieåntöø caùc chaân lyù neàn taûng hôn. Roõ raøng laø caùc chaân lyù thöù caápnaøy gaây nhieàu tranh caõi, nhöng chuùng ñang ñöôïc tin töôûng bôûihaøng trieäu ngöôøi.

Vaäy, ñaây laø baûy yeáu toá quaûn trò coâng vieäc cuûa TröôøngArcane. Yeâu caàu caùc sinh vieân haõy nghieân cöùu vaø chaáp nhaänchuùng, ngaøy naøo hoï coøn laøm vieäc vôùi chuùng toâi. Hoï ñeán vôùichuùng toâi moät caùch töï nguyeän vaø coù theå rôøi chuùng toâi baát cöùluùc naøo. Ñoù khoâng phaûi laø moät Con Ñöôøng deã daøng. Taát caûchuùng ta ñeàu seõ coù nhöõng giôø phuùt chaùn naûn, khoâng ngöôøinaøo trong chuùng ta seõ thaáy theá giôùi thöïc söï hoaøn haûo nhöchuùng ta hy voïng moät ngaøy kia seõ coù, vaø chuùng ta cuõng seõkhoâng thaáy mình hoaøn thieän nhö yù mình muoán. Duø vaäy, chuùngta coù theå laøm vieäc cho (vaø thaáy ñöôïc) nhieàu söï caûi thieän lôùnlao, caû nôi chính chuùng ta vaø treân theá giôùi. Vieãn aûnh tinhthaàn bao giôø cuõng ôû phía tröôùc; neáu khoâng thì seõ khoâng coù gìkích thích chuùng ta noã löïc caû. Tuy nhieân, thaät raát höõu ích maønhaän thöùc ñöôïc raèng, ít ra moät phaàn naøo ñoù trong vieãn aûnhcuûa chuùng ta coù theå trôû thaønh moät söï thöïc ñaït tôùi ñöôïc.Chính vì muïc ñích ñoù maø chuùng ta laøm vieäc.

1947

Töï truyeän336

TRÖÔØNG ARCANE — CAÙC MUÏC ÑÍCHVAØ NGUOÀN GOÁC NOÄI MOÂN CUÛA TRÖÔØNG

(Baøi vieát cuûa FOSTER BAILEY)

Ñaây laø luùc thích hôïp ñeå chuùng ta xem xeùt moái quan heä cuûaTröôøng Arcane vôùi phöông dieän ngay tröôùc maét trong caùc keáhoaïch cuûa Ñ.Ñ.C.G. Duø hieåu raèng chuùng ta chæ bieát raát haïncheá veà caùc keá hoaïch naøy, nhöng chuùng ta cuõng bieát raèng moättrong nhöõng keát quaû 30 naêm laøm vieäc cuûa Chaân sö Taây Taïng,coäng taùc vôùi Allice A. Bailey (ngaøy caøng ñöôïc goïi laø A.A.B.) laøchuùng ta ñaõ coù ñöôïc — ñaëc bieät trong taùm naêm qua — nhöõngthoâng tin maø chöa bao giôø ñeán ñöôïc phaàn ñoâng nhöõng ngöôøiñeä töû, vaø nhöõng ngöôøi chí nguyeän nghieâm tuùc, chaân thaønhtreân theá giôùi. Söï hieåu bieát cuûa chuùng ta coù keøm theo traùchnhieäm. Vò theá ñöôïc öu ñaõi mang laïi cho chuùng ta cô hoäi thaätphi thöoøng. Hieän nay, tình traïng cuûa gia ñình nhaân loaïi ñaëtchuùng ta ñöùng tröôùc moät nhu caàu toaøn theá giôùi, coù tính quantroïng hôn phaàn ñoâng chuùng ta ñaõ töøng bieát.

Tröôøng Arcane ñöôïc baø Bailey môû ra vaøo naêm 1923. Ñaõ28 naêm ñeán roài ñi, vaø hieän nay chuùng ta laø moät ñoaøn ngöôøiphuïng söï ñöôïc toå chöùc chu ñaùo, ñang xuùc tieán moät soá ñeà aùntinh thaàn maø chuùng ta ñaõ nhaän traùch nhieäm. Cho neân, coù theåxaùc ñònh vò theá cuûa chuùng ta moät caùch phaàn naøo chính xaùc, vaøkhi taát caû chuùng ta ñoàng coâng nhaän, raèng chuùng ta ñang ñöùngtröôùc moät chu kyø môùi trong cuoäc soáng cuûa ñoaøn phuïng söï, thìñaùng cho chuùng ta neân thöû ñaùnh giaù caùc muïc ñích vaø caùcnguoàn goác noäi moân cuûa mình.

Chuùng ta laø moät taäp theå noäi moân trong thôøi ñaïi BaûoBình, noùi theá coù nghóa chuùng ta laø moät taäp theå caùc ñeä töû vaønhöõng ngöôøi chí nguyeän höôùng veà Ñöôøng Ñaïo, ñang coá gaéngtrôï giuùp nhaân loaïi, trong moái lieân heä höõu thöùc ôû möùc cao nhaát

297

Phuï luïc 337

maø chuùng ta bieát ñöôïc veà coâng vieäc cuûa Ñ.Ñ.C.G.. Cho neân,chuùng ta tìm caùch laøm vieïäc vôùi caùc nguyeân nhaân nhieàu hôn laøtaäp trung coá gaéng trung hoøa caùc haäu quaû khoâng may. Chuùngta tìm caùch thaáu hieåu caùc yù nghóa tinh thaàn saâu saéc hôn, aåntrong caùc bieán coá treân theá giôùi, vaø raùng soáng laøm sao ñeå ngaøycaøng neâu cao caùc phaåm tính tinh thaàn chính yeáu.

Tröôøng hôïp lieân heä thöïc söï cuûa chuùng ta vôùi Ñ.Ñ.C.G.,khoâng chæ laø lyù do taïi sao hieän chuùng ta chính laø moät ñoaøntheå tinh thaàn treân theá giôùi, maø coøn laø nhaân toá chính yeáutrong taát caû caùc coâng taùc töông lai cuûa chuùng ta. Neáu khoânghöõu yù nhaän thöùc vaø lieân tuïc duy trì ñöôïc moái lieân heä naøy vôùiÑ.Ñ.C.G., thì trong thôøi gian sau naøy chuùng ta seõ keùm xöùngñaùng hôn soá ñoâng caùc hoaït ñoäng vaø caùc phong traøo phuùc lôïitreân theá giôùi, laø nhöõng nhoùm ñang noåi leân moät caùch töï phaùtôû chung quanh chuùng ta, hoï khoâng coù ñöôïc moái lieân keát tinhthaàn höõu thöùc naøy.

Trong cuoäc ñôøi baø, A.A.B. ñaõ traùnh baát cöù lôøi tuyeân boá hayhaønh ñoäng naøo coù theå bò dieãn dòch nhö laø nhöõng lôøi töï xöng veàñòa vò tinh thaàn cuûa caù nhaân mình. Chuùng ta bieát roõ ñieàu naøy.Tuy nhieân, coâng vieäc maïnh meõ, ñaày thaønh quaû vaø höõu hieäu ñeánmöùc ñaùng kinh ngaïc baø ñaõ laøm, khieán ai cuõng phaûi thöøa nhaänraèng thöïc söï baø laø moät ngöôøi ñeä töû taän tuïy cuûa caùc Ñaáng Caocaû, ñaït moät ñòa vò naøo ñoù ñuû ñeå laøm coâng taùc, vaø thoâng qua baø,chuùng ta môùi coù theå nhaän ñöôïc söï taùc ñoäng tröïc tieáp cuûa caùcmaõnh löïc tinh thaàn vaän duïng bôûi Ñ.Ñ.C.G.

Chuùng ta haõy trôû laïi thôøi gian tröôùc khi coù söï xuaát hieän cuûanhoùm chuùng ta ôû coõi traàn, maõi ñeán ngaøy ñaàu trong thôøi thô aáucuûa baø Bailey. Chaân sö cuûa baø ñaõ ñeán vôùi baø khi coøn laø moätthieáu nöõ ôû tuoåi vò thaønh nieân, baáy giôø ñang laøm vieäc trong moätneàn vaên hoùa quí toäc, soáng raát giaøu sang, vaø laøm ñaày ñuû caùc hoaïtñoäng vaø leà luaät trong giôùi thöôïng löu, nhö caùc thieáu nöõ ñöôngthôøi thuoäc giai caáp naøy. Baø ñaõ soáng theo khuoân maãu heát söùc

298

Töï truyeän338

baûo thuû, söï hieåu bieát veà toân giaùo vaø loøng trung thaønh cuûa baø vôùigiaùo hoäi Anh thì coù tính giaùo ñieàu ñoäc ñoaùn vaø cöùng nhaéc, coønsöï hieåu bieát cuûa baø veà theá giôùi beân ngoaøi phaïm vi kinh nghieämnhoû heïp cuûa mình thì ít oûi moät caùch laï luøng.

Chaân sö ñaõ ñeán vieáng vôùi muïc ñích ghi khaéc trong yù thöùcnaõo boä hoàng traàn cuûa baø nhöõng neùt chính yeáu khuoân maãu ñaõñònh khai môû trong cuoäc ñôøi cuûa baø. Baø ñaõ ñuû maïnh meõ ñeåbieát ñöôïc chöông trình phuïng söï maø ôû noäi giôùi baø ñaõ nguyeänhieán mình thöïc hieän, vaø nhöõng ñieàu chính yeáu maø voán laøchöông trình linh hoàn baø ñaõ choïn.

Vaøo luùc ñoù, baø ñaõ laø moät cao ñoà trong Ñaïo vieän cuûa Chaânsö K.H. (coù theå hieåu moät ñaïo vieän laø moät trung taâm naênglöôïng tinh thaàn trong söï soáng taäp theå cuûa Ñ.Ñ.C.G.). Nhieàunaêm qua, khi toâi ñaõ hoïc caùch ích duïng ñöôïc giaùo huaán maø caùnhaân toâi nhaän nôi baø, thì toâi ngaøy caøng hieåu roõ hôn veà nhöõnggì nhaát thieát lieân heä ñeán moät vò theá cao trong Ñaïo vieän. Vòtheá naøy laø ñieåm then choát cuûa toaøn caû coâng vieäc maø baø ñaõlaøm. Coù nhieàu yeáu toá lieân heä, trong ñoù coù vaøi yeáu toá giôø ñaâycoù theå noùi ra. Qua caùc giaùo huaán cuûa Chaân sö Taây Taïng, nhieàungöôøi ñaõ hoïc ñöôïc nhieàu veà caùc yeáu toá naøy, vaø nhieàu ngöôøikhaùc ñaõ cuøng toâi hieåu ñöôïc moät soá ñieàu cöông yeáu voán laø neàntaûng noäi moân cuûa ñoaøn phuïng söï chuùng ta.

Chuùng ta bieát raèng Vò maø chuùng ta quen goïi laø Chaân söTaây Taïng, thì thöïc ra laø moät trong caùc Chaân sö Minh trieát,ñöôïc moät soá ngöôøi phuï taù Ngaøi bieát laø Chaân sö Djwal Khul.Moät phaàn cuõng vì Ngaøi voán chuyeân veà khoa trieát hoïc noäi moânvaø luaät vuõ truï, neân Chaân sö D.K. ñaõ ñöôïc trao cho coâng taùccung öùng giaùo huaán chuyeån tieáp caàn thieát ñeå höôùng daãn nhöõngngöôøi ñeä töû bò aùp löïc naëng neà cuûa caùc Ñaáng Cao caû, trong thôøiñaïi hieän nay. Ñaëc bieät hôn nöõa cuõng laø ñeå ñöa ra moät söï trieånkhai kieán thöùc caàn thieát veà caùc thöïc taïi tinh thaàn ñaõ trôû neânkhaû duïng cho nhaân loaïi trong suoát thôøi khoaûng quan troïng

299

Phuï luïc 339

cuûa lòch söû theá giôùi hieän taïi, khi chuùng ta chuyeån ra khoûi kyûnguyeân Song Ngö ñeå ñi vaøo thôøi ñaïi Baûo Bình. Chaân sö D.K.ñaõ laøm vieäc vôùi vò ñaïi ñeä töû maø chuùng ta bieát laø H.P.B.. Caùctaùc phaåm cuûa baø, ñaëc bieät laø boä Giaùo Lyù Bí Nhieäm, laø moät noãlöïc tieàn phong quaû caûm, vôùi nhöõng böôùc khai phaù trong thôøigian ñaàu, khieán cho taát caû nhöõng gì chuùng ta coù theå laøm hieännay trôû neân deã daøng raát nhieàu hôn laø neáu khoâng coù böôùc tieànphong ñoù. Ñaõ ñeán luùc ñöa ra giaùo huaán trieån khai keá tieáp.Chaân sö D.K. ôû caáp keá döôùi Chaân sö K.H., vaø ñaõ laø ñeä töû cuûaÑöùc K.H. töø raát laâu. Neân döôøng nhö töï nhieân laø Ngaøi caànphaûi tìm ngöôøi coäng taùc caàn thieát trong nhoùm caùc ñeä töû thuoäccuøng ñaïo vieän vôùi Ngaøi.

Khoâng nhöõng Ñöùc D.K. ñaõ phaûi tìm moät vò ñeä töû naøo ñoù coùloøng hieán daâng, quaû caûm, vaø khaû duïng ôû coõi traàn, ñeå laøm coângvieäc naøy maø dó nhieân Ngaøi coøn coù nhöõng hoaït ñoäng vaø traùchnhieäm khaùc maø chuùng ta khoâng hieåu bao nhieâu. Cuõng ñaõ ñeánluùc, theo keá hoaïch trieån khai vaø taùi toå chöùc Ñ.Ñ.C.G., caùc ñaïovieän seõ ñöôïc thaønh laäp theâm, vaø caàn phaûi tìm kieám, huaánluyeän nhaân vieân cho caùc ñaïo vieän naøy. Ñaây laø moät coâng taùcnaëng neà vaø cuõng heát söùc khoù khaên trong nhieàu phöông dieän, vaøTröôøng Arcane ñaõ giuùp cung öùng caùc taøi lieäu khaû duïng chocoâng taùc naøy. Theá neân, Chaân sö Taây Taïng ñaõ moät phaàn baän lothaønh laäp ñaïo vieän cuûa chính Ngaøi maø nay ñang oån coá vaø trieånkhai nhanh choùng, vaø lo ñöa ra caùc giaùo huaán hieän ñang chöùañöïng trong khoaûng möôøi taùm quyeån saùch, vaø cuõng lo môû ra moätsoá hoaït ñoäng tinh thaàn treân theá giôùi, theå theo keá hoaïch haønhñoäng cuûa Ñ.Ñ.C.G., maø caùc Ngaøi thaûo ra trong noã löïc giuùp söïtrôû laïi cuûa Ñöùc Christ ñöôïc nhanh choùng hôn. Chæ trong nhöõngnaêm sau naøy, chuùng ta môùi daàn daàn hieåu ñöôïc theá naøo maø söïtrôû laïi cuûa Ñöùc Christ ñaõ thöïc söï laø chuû aâm vaø laø muïc tieâu caotoät cuûa taát caû nhöõng gì ñaõ ñöôïc thöïc hieän.

Caùc maõnh löïc thöïc söï tinh thaàn vaø xaây döïng coù ñaëc tínhlaø söï phaùt bieåu tích cöïc cuûa chuùng luoân luoân keát hôïp thaønh

Töï truyeän340

nhieàu ñieàu lôïi ích roõ reät. Ñoù laø söùc maïnh cuûa maõnh löïc tinhthaàn. Coâng vieäc maø Chaân sö Taây Taïng laøm trong ba möôinaêm qua ñaõ cho thaáy phaåm tính ñaày khích leä vaø coù yù nghóalôùn lao naøy. Ñieàu naøy cuõng ñuùng trong cuoäc ñôøi cuûa moïi ngöôøiñeä töû, caân ñoái vôùi taàm quan troïng cuûa caáp baäc y vaø soá löôïngmaõnh löïc tinh thaàn ñöôïc mang laïi do caáp ñoù.

Taát nhieân, chöông trình laøm vieäc cuûa moïi ngöôøi ñeä töû caocaáp vaø ñaëc aân cuûa hoï laø phaùt khôûi moät hoaït ñoäng naøo ñoùtrong moãi kieáp soáng ñeå phuïc vuï Keá hoaïch cuûa Ñ.Ñ.C.G., vaøñaëc bieät hôn laø trôï giuùp phaàn naøo trong Keá hoaïch aáy maø ñaïovieän cuûa hoï ñaõ nhaän traùch nhieäm. Chính vì lyù do ñoù, maø vaøoluùc thích hôïp, tröôùc kieáp soáng cuûa baø vöøa qua ôû coõi traàn,A.A.B. ñaõ ñaët keá hoaïch laäp ra moät tröôøng noäi moân. Khi moätngöôøi ñeä töû ñöa ra moät ñöôøng loái haønh ñoäng ñaõ ñònh, thìñöôøng loái aáy ñöôïc taùn thaønh neáu noù thöïc söï giuùp ích coâng vieäccuûa ñaïo vieän, vaø neáu caùc tröôøng hôïp cho thaáy döôøng nhö noùcoù theå thaønh töïu khaû quan. Tuy nhieân, trong baát cöù söï kieännaøo ngöôøi ñeä töû cuõng ñöôïc töï do coá gaéng, vaø ngaøy naøo coângvieäc ñoù coøn xaây döïng, höõu ích vaø thöïc söï trôï giuùp ñöôïc Thieâncô, thì noù vaãn coù ñöôïc taát caû nhöõng naêng löôïng naøo cuûa ñaïovieän maø caù nhaân ngöôøi ñeä töû coù theå mang ra söû duïng ñeå ñaïtmuïc ñích. Neáu noù rôøi xa chuû ñích tinh thaàn thì khoâng coøn coùtheå söû duïng ñöôïc caùc maõnh löïc noùi treân. Caùc noã löïc trong söïkieän naøy taøn luïi ñi vaø haàu nhö tieâu tan tröôùc khi ngöôøi ñeä töûqua ñôøi, vaø taát nhieân laø seõ chaám döùt sau ñoù khoâng laâu laém.Nhöõng phong traøo coù tính tinh thaàn treân theá giôùi maø vöôïtqua ñöôïc söï cöùng nhaéc vaø laãn loän cuûa theá heä thöù nhì thì thaätlaø hieám, vaø söï vöôït qua ñöôïc laø moät daáu hieäu ñuùng ñaén chothaáy hoï coù nguoàn goác tinh thaàn thöïc söï.

Ngaøy nay, chuùng ta ñang ñöùng tröôùc cô hoäi söû duïng caùcmaõnh löïc tinh thaàn coù ñöôïc trong Tröôøng Arcane (laø keát quaûcuûa ba möôi naêm laøm vieäc ñaõ qua), theá naøo ñeå nhöõng thaønh quaûñaõ ñaït (duø lôùn lao hôn chuùng ta bieát) cuõng seõ chæ laø moät phaàn

300

Phuï luïc 341

nhoû cuûa nhöõng keát quaû lôïi laïc sau cuøng. A.A.B. ñaõ trao chochuùng ta phaàn thöôûng phong phuù naøy, vaø noù ñöôïc truyeàn chuyeånbôûi nhöõng ngöôøi naøo trong chuùng ta ñaõ may maén coù theå keáthôïp vôùi baø qua bao naêm laøm cho noù höõu ích soáng ñoäng vaø giöõnoù ñuùng ñaén vôùi vieãn aûnh tinh thaàn. Quaû thöïc, söï thaønh coângcuûa baø trong vieäc taïo neân taâm thöùc taäp theå vaø haønh ñoäng taäptheå, roát cuoäc ñaõ taïo ñöôïc moät yù thöùc traùch nhieäm chung, vaøthieát laäp moät moái lieân quan tuøy thuoäc ñöôïc moïi ngöôøi coângnhaän, khieán cho söï thaønh töïu taäp theå laø cuûa chuùng ta cuõng nhöcuûa baø. Taâm thöùc taäp theå ñaõ ñaït laø baûo ñaûm lôùn nhaát cho chuùngta coù theå laøm vieäc thaønh coâng trong thôøi gian tôùi.

Tröôøng Arcane ñaõ ñöôïc A.A.B. hoaïch ñònh nhö moät noã löïcñeå ñaùp öùng ñaày ñuû moät soá nhu caàu roõ reät trong phaïm vi tinhthaàn. Tröôùc heát, thöïc söï coù nhu caàu ngaøy caøng nhieàu nhöõngngöôøi ñeä töû laøm vieäc ôû theá gian, hoï coù theå ñöôïc söû duïng ñeåxuùc tieán caùc keá hoaïch cuûa Ñ.Ñ.C.G.. Moät tröôøng noäi moân coùtheå tìm ngöôøi vaø ñöa ra nhöõng huaán luyeän ban ñaàu ñeå giuùpvaán ñeà nhaân vieân cho ñaïo vieän. Hai laø, ñaõ coù nhu caàu thínghieäm noäi moân theo caùc ñöôøng loái giaùo huaán cuûa cung hai, coùtheå thöû mang moät phaàn naøo phaåm tính ngaøy caøng taêng cuûaThôøi ñaïi Baûo Bình. Phaåm tính naøy caàn söï chuù troïng môùi veàtraùch nhieäm taäp theå vaø phuïng söï theá giôùi, laø coát yeáu cuûa toaøntheå Ñöôøng Ñaïo thöïc söï trong thôøi gian tôùi. A.A.B. ñaõ thaønhcoâng roõ reät trong vieäc laøm cho Tröôøng cuûa baø ñöôïc thaámnhuaàn caùc phaåm tính caàn thieát, vaø do theá maø ñaùp öùng ñöôïcnhu caàu naøy. Chính yeáu toá naøy ñaõ laøm cho coâng vieäc chuùng tatoå chöùc treân theá giôùi coù tính tieàn phong, vaø khieán cho chuùngta bao giôø cuõng yù thöùc raèng toaøn boä coâng vieäc ñaõ coù tính chaátmoät cuoäc thí nghieäm, ñeán möùc ñoä khaû quan.

Moät nhu caàu thöïc söï khaùc nöõa laø moät maãu giaùo huaán vaøhaønh ñoäng treân Ñöôøng Ñaïo seõ giuùp hoaù giaûi ñöôïc nhöõng söïñoâng cöùng cuûa caùc tröôøng noäi moân ñaõ ra ñôøi trong thôøi ñaïiSong Ngö, nhöng hieän nay ñang ñoùng cöûa. Trong moät yù

301

Töï truyeän342

nghóa naøo ñoù thì caùc sai laàm vaø nhöõng khía caïnh khoâng maynaøy laø khoâng theå traùnh khoûi, vaø baát cöù coâng vieäc hay ñoaønnhoùm noäi moân naøo khaùc cuõng khoâng ñaùng bò chæ trích, Tuynhieân, caùc sai laàm ñoù ñaõ coù, vaø ñaõ toû ra laø moät chöôùng ngaïi,ngaên caûn, khoâng cho moïi ngöôøi tieáp nhaän nhöõng hình thöùcphaùt bieåu tinh thaàn môùi hôn. A.A.B. ñaõ thaáy roõ ñieàu naøy vaøñaõ luoân luoân kieân trì laøm vieäc vôùi noù trong trí tueä. Ngoaøinhöõng noã löïc khaùc ra, noã löïc naøy laø moät ví duï ñieån hình choquyeát taâm cuûa baø nhaèm ñaït moät moái lieân heä coäng taùc vôùicoâng vieäc cuûa Ñ.Ñ.C.G., maø so vôùi vò theá cuûa ngöôøi suøng tínlaøm vieäc theo nguyeân taéc vaâng lôøi, thì vò theá cuûa ngöôøi naøycoù tính aáu tró hôn. Baø ñaõ khaúng ñònh raèng moät cuoäc soángphuïng söï voâ kyû laø yeáu toá quan troïng nhaát; coøn caùc giôùi luaätôû coõi traàn, ñaët bieät nhö veà thöïc phaåm vaø nhöõng tuaân thuûlaém khi cuoàng tín ñöôïc ñöa ra theo nhöõng loái choïn loïc cuûaHatha vaø Laya Yoga (ñaõ ñöôïc du nhaäp vaøo theá giôùi phöôngTaây, vaø ñang heát söùc phoå bieán trong caùc nhaø huyeàn bí hoïc),thì phaàn lôùn caùc giôùi luaät aáy ñaõ loãi thôøi, vaø do ñoù noùi chunglaø nhöõng haïn cheá leäch laïc.

Baø ñaõ khaúng ñònh, phaûi coù söï töï do trong trí tueä, phaûiphaùt trieån trí tueä ñuùng höôùng, vaø phaûi coù trí tueä ñöôïc trangbò, reøn luyeän ñuùng möùc, ñuùng caùch, ñeå giaûi quyeát caùc tìnhtraïng treân theá giôùi moät caùch thoâng minh vaø baèng löông tri.Baø bieát raèng ñieàu naøy phaûi keá tieáp theo taát caû nhöõng coá gaéngthöïc hieän lyù töôûng coù tính thaàn bí vaø quaù thöôøng khi thieáutính thöïc haønh, cuûa caùc giai ñoaïn huaán luyeän tinh thaàn tröôùcñaây, maø trong cô baûn thuoäc veà xuùc caûm hôn, vaø thöôøng ñöañeán tính chia reõ vaø tính ích kyû veà maët tinh thaàn. Vò theá naøytaát caû chuùng ta ñeàu bieát roõ, noù ñuùng vôùi tröôøng hôïp söï soángtaäp theå cuûa chính chuùng ta, baét nguoàn töø söï minh trieát cuûa A.A. B., trong noã löïc cuûa baø nhaèm ñaùp öùng nhu caàu thöù ba naøy.

Treân ñaây chæ neâu ra moät soá yeáu toá höõu ích trong ñeà aùn maøluùc ñaàu baø ñaõ hoaïch ñònh. Moät yeáu toá khaùc nöõa caàn cöùu xeùt,

Phuï luïc 343

ñaõ aûnh höôûng ñeán toaøn boä caùc hoaït ñoäng, laø qui luaät raèngcoâng vieäc trong ñôøi cuûa moïi cao ñoà khoâng ñöôïc chæ höõu íchcho Ñ.Ñ.C.G. vaø cho ñaïo vieän veà maët ngoaïi giôùi, vaø coù hieäuquaû thöïc teá ôû theá gian, maø trong coâng vieäc ñoù cuõng phaûi coù ñuûcô hoäi ñeå thu thaäp nhöõng kinh nghieäm maø caù nhaân ngöôøi ñeätöû phaûi ñaït, neáu y muoán laøm phaän söï ñuùng ñaén cuûa mìnhtrong coâng taùc taäp theå ñaõ ñònh cho kieáp soáng keá tieáp kieápsoáng naøy. Vieäc thaønh laäp, laøm hoaøn thieän vaø xuùc tieán TröôøngArcane thöïc söï ñaõ laø moät phaàn trong cuoäc reøn luyeän cuûaA.A.B. cho coâng vieäc maø nay baø vöøa heát traùch nhieäm. Noùi nhövaäy khoâng coù nghóa laø baø giaûm ñi chuùt naøo söï quan taâm hayuûng hoä cho coâng vieäc maø baø ñaõ môû ra trong kieáp soáng naøy,coâng vieäc maø nay baø vaãn quan taâm saâu saéc nhö töï bao giôø.

Hieän nay, roõ raøng laø Baø Bailey ñang coù quan heä maät thieátbaèng thaàn giao caùch caûm ôû noäi taâm vôùi raát nhieàu beø baïn vaøsinh vieân cuûa baø. Nhöõng ai nhaïy caûm ñeàu ñoâi khi ghi nhaänñöôïc nhöõng aán töôïng. Tuy nhieân, baø khoâng heà baän taâm veàvieäc ñeán vôùi ngöôøi naøy, ngöôøi noï, baûo hoï neân laøm ñieàu gì ñoù,hoaëc baø muoán hoï laøm moät vieäc gì ñoù nhö theá naøo. Caû A.A.B.vaø Chaân sö Taây Taïng ñaõ khaúng ñònh döùt khoaùt raèng, sau khibaø qua ñôøi, Ngaøi seõ khoâng tieáp tuïc laøm vieäc thoâng qua baát cöùvaän haø naøo khaùc nhö Ngaøi ñaõ laøm vieäc vôùi baø, coøn baø thì seõkhoâng coá chi phoái Tröôøng Arcane hoaëc ñieàu khieån coâng vieäccuûa Tröôøng, hoaëc baát cöù hoaït ñoäng phuïng söï naøo, baèng baát cöùloaïi thoâng ñieäp naøo caû.

Nhaân loaïi ñang traûi qua cuoäc khuûng hoaûng tinh thaàn lôùnnhaát trong lòch söû laâu daøi cuûa mình treân haønh tinh naøy. Nhöõnghaøm nghóa cuûa noù quaù saâu xa khieán chuùng ta khoù loøng hieåuthaáu. Nhöõng gì maø nhaân loaïi ñaõ vaø ñang choïn löïa trong maáynaêm gaàn ñaây vaø cuõng coøn phaûi choïn löïa trong vaøi naêm tôùi,ñeàu coù yù nghóa saâu xa hôn laø chuùng ta coù theå töôûng. Chuùng tañaõ ñöôïc daïy, vaø quaû thöïc caàn phaûi ñuùng, raèng Ñaïi Ñoaøn caùcChaân sö khoâng aùp ñaët söï toaøn naêng cuûa caùc Ngaøi, vì neáu theá

302

Töï truyeän344

thì con ngöôøi seõ khoâng coøn bao nhieâu quyeàn töï do, vaø soá phaäncuûa taát caû chuùng ta seõ laø trôû thaønh nhöõng ngöôøi maùy tinhthaàn. Nhöõng gì caùc Ngaøi coù theå laøm ñeàu tuøy caùch chuùng tañaùp laïi caùc kích thích tinh thaàn trong nhöõng giôø phuùt khuûnghoaûng. Heát söùc roõ raøng raèng Keá hoaïch cuûa Thöôïng Ñeá daønhcho con ngöôøi laø ñeå cho nhaân loaïi thaønh ñaït vaän meänh cuûachính mình trong aùnh saùng cuûa linh hoàn mình, baèng söùc maïnhcuûa khaû naêng trí tueä ñang phaùt trieån nôi chính mình, vaø baèngyù thöùc ngaøy moät saâu saéc vaø söï hieán daâng hoaøn thaønh vaänmeänh tinh thaàn.

Chính trong aùnh saùng naøy chuùng ta coù theå hieåu ñöôïc caùchnaøo maø töø vò theá thoâng hieåu vaø minh trieát lôùn lao cuûa Ñ.Ñ.C.G.caùc Ngaøi bieát raèng coù moät soá ñieàu gia ñình nhaân loaïi khoângtheå traùnh khoûi, vaø moät soá thì ñeå cho chuùng ta öùng ñaùp vôùi caùcbieán coá ñang phaùt trieån. Caùi maø chuùng ta goïi laø theá chieán thöùnhì thì theo nghieäp quaû khoâng nhaát thieát phaûi coù, vaø cuoäcchieán baèng quaân söï ôû coõi traàn leõ ra ñaõ traùnh ñöôïc, neáu nhöchuùng ta ñaõ ñaït ñöôïc moät soá thaønh töïu naøo ñoù. Vieäc thöïchieän Keá hoaïch cuûa Ñ.Ñ.C.G. trong suoát hai möôi naêm quagoàm caùc hoaït ñoäng maø ñaõ trôû neân khoâng theå tieán haønh, khinhaân loaïi choïn caùch laøm cho giai ñoaïn hai cuûa cuoäc xung ñoätroäng lôùn naøy treân theá giôùi tuoân ñoå xuoáng coõi traàn trong cuoäcchieán thöïc söï baèng voõ löïc.

Söï kieän naøy giaûi thích ñöôïc nhieàu ñieàu. Noù coù nghóa laøcoâng vieäc höõu hieäu cuûa nhieàu thaønh vieân trong Ñoaøn NgöôøiMôùi Phuïng Söï Theá Gian ñaõ bò chaäm treã raát nhieàu. Coângvieäc khaû dó thöïc hieän höõu hieäu trong phaïm vi thieän chí ñaõhaàu nhö bò hoaøn toaøn huûy dieät trong moät chu kyø. Vieäc lieânlaïc vôùi nhöõng ngöôøi ñeä töû (ñaõ coù tieáp xuùc cuøng Tröôøng Ar-cane) vaø vôùi caùc sinh vieân raûi raùc treân khaép theá giôùi (leõ raneáu tình theá khaùc ñi thì hoï ñaõ gia nhaäp haøng nguõ chuùng ta)ñaõ bò caét ñöùt, ít ra cuõng ñeán khi cuoäc chieán ôû ngoaïi giôùihoàng traàn chaám döùt. Vieäc xuùc tieán chöông trình giaûi quyeát

303

Phuï luïc 345

vaán ñeà lieân heä ñuùng ñaén tieàn baïc vôùi coâng vieäc cuûa Ñ.Ñ.C.G.ñaõ hoaøn toaøn ñình chæ. Vieäc thieát laäp maïng löôùi AÙnh saùngvaø Thieän chí baèng caùch taïo phong traøo Triangles haàu nhöhoaøn toaøn bò ngaên trôû. Khoâng coù khaû naêng phoå bieán ÑaïiThænh nguyeän treân toaøn theá giôùi, nhö chuùng ta ñang laømhieän nay.

Trong nhöõng ngaøy thaùng ñen toái cuûa naêm 1939, khi maødöôøng nhö ñaõ coù quaù nhieàu ñoå vôõ, khi maø döôøng nhö nhöõngnoã löïc quaû caûm cuûa nhieàu ngöôøi ñeä töû, laøm moïi ñieàu coù theålaøm ñeå may ra giuùp traùnh ñöôïc chieán tranh, ñaõ trôû neân voâích, thì thöïc laø khoù maø thaáy ñöôïc baèng caùch naøo coâng cuoäcnaøy coù theå ñöôïc caûi thieän trôû laïi, ñöôïc taùi toå chöùc, taùi taøi trôï,vaø taùi hoaït ñoäng hieäu quaû. Vaøo thôøi gian ñoù, do loøng nhaân töøcuûa Ngaøi vaø ñeå khích leä toâi, Chaân sö Taây Taïng ñaõ ñoan chaécvôùi toâi raèng, khi cuoäc taøn phaù ñaõ qua ñi, toâi seõ thaáy ra raèngnhöõng neàn taûng ñaõ ñöôïc ñaët thöïc söï toát ñeïp cho taát caû coângvieäc chuùng toâi, khoâng nhöõng seõ khoâng heà haán gì maø coøn hoaøntoaøn ñuû ñieàu kieän ñeå xaây döïng treân ñoù caáu truùc caàn thieát chocoâng vieäc töông lai. Luùc ñoù, toâi thaáy khoù loøng tin ñöôïc ñieàunaøy bôûi vì toâi ñaõ yù thöùc quaù saâu xa veà nhöõng haäu quaû khuûngkhieáp cuûa Theá chieán thöù hai. Tuy nhieân lôøi khaúng ñònh cuûaNgaøi luùc ñoù ñaõ toû ra heát söùc ñuùng ñaén, vaø ngaøy nay chuùng tañang ôû moät vò theá maïnh meõ hôn, ñang thöïc söï phuïc vuï vaø laømvieäc ñaéc löïc hôn laø caùi trí höõu haïn bình thöôøng coù theå ñaõmong ñôïi moät caùch hôïp lyù vaøo luùc ñoù.

Ngaøy nay, taäp theå chuùng ta ñaày aùnh saùng, tình thöông vaønaêng löïc. Ngaøy nay, taäp theå naøy, töùc laø Tröôøng Arcane maøchuùng ta laø moät thaønh phaàn, ñang ñoùng vai troø moät traïm aùnhsaùng lôùn lao trong cô caáu cuûa Ñ.N.M.P.S.T.G.. Chuùng ta laømoät tuï ñieåm töø löïc trong cô caáu ñoù, goùp naêng löïc vaøo ñoù vaøgiuùp cho coâng vieäc cuûa Ñoaøn ñöôïc nhieàu keát quaû. Ñaây laø vòtheá chuùng ta ñaõ ñaït, vaø laø söï thaät heát söùc coù yù nghóa ñoái vôùichuùng ta trong thôøi gian naøy. Chuùng ta khoâng ñöùng leû loi. Caùc

304

Töï truyeän346

noã löïc cuûa chuùng ta ñöôïc chöùng minh baèng moái lieân heä cuûachuùng ta vôùi taát caû caùc vò ñeä töû ñang phuïc vuï ôû khaép nôi. Duøhöõu thöùc hay khoâng töï thöùc, hoï vaãn laø moät thaønh phaàn cuûañoaøn ngöôøi phuïng söï treân khaép theá giôùi, ñöôïc chính Ñ.Ñ.C.G.ñöa ra ñôøi, nhö laø moät phaàn cuûa cuoäc thí nghieäm vó ñaïi veà caùckyõ thuaät môùi trong kyû nguyeân Baûo Bình. Ñ.N.M.P.S.T.G thöïcsöï laø moät ñeà aùn toång hôïp goàm caùc hoaït ñoäng keát hôïp ôû beânngoaøi, trong caùc keá hoaïch cuûa Ñ.Ñ.C.G., goàm caû moät maãungöôøi ñeä töû môùi, hoaït ñoäng taäp theå ôû theá gian. Chuùng ta chæcoù theå hieåu ñöôïc vò trí thöïc cuûa mình trong ñaïi cuoäc baèngcaùch tham gia vaøo söï soáng taäp theå roäng lôùn naøy.

(Baøi noùi chuyeän vôùi caùc Sinh vieân trong Böõa Tieäc Khoaûn ñaõi Hoäinghò Thöôøng nieân cuûa Tröôøng Arcane, New York, Thaùng Naêm 1950.)

Phuï luïc 347

TRÖÔØNG ARCANE

Cung öùng cuoäc huaán luyeäntreân Ñöôøng Ñaïo trong Kyûnguyeân Môùi.

Caùc nguyeân lyù cuûa neàn Minhtrieát Ngaøn ñôøi ñöôïc trình baøythoâng qua tham thieàn noäi moân,hoïc hoûi, nghieân cöùu vaø phuïngsöï, nhö moät loái soáng.

Caàn theâm chi tieát xin lieân laïc vôùi nhaøxuaát baûn hoaëc ñeán vieáng Website:www.lucistrust.org

Töï truyeän348

Baûn dòch Tieáng Vieät

BAÛN QUYEÀN NAÊM 2008 © CUÛA LUCIS TRUST

In laàn thöù nhaát, 2008

Baûn tieáng Anh cuûa saùch naøy ñöôïc xuaát baûn vôùi söïtaøi trôï töø Quyõ Xuaát baûn Saùch cuûa Chaân sö Taây Taïng, laøngaân quyõ ñöôïc laäp ra ñeå tieáp tuïc caùc giaùo huaán cuûa Chaânsö Taây Taïng vaø Baø Alice A. Bailey.

Ngaân quyõ naøy ñöôïc ñieàu haønh bôûi Lucis Trust, moätcoâng ty thuoäc veà giaùo duïc, toân giaùo, ñöôïc mieãn thueá.

Coâng ty Xuaát baûn Lucis laø moät toå chöùc phi lôïi nhuaändo Lucis Trust sôû höõu. Baûn tieáng Vieät do ngöôøi dòch ñaøi thoïvaø cuõng ñöôïc xuaát baûn trong tinh thaàn phi lôïi nhuaän. Khoângphaûi traû taùc quyeàn cho saùch naøy.

Saùch naøy cuõng coù aán baûn bìa vaûi, tieáng Anh.

Saùch ñaõ ñöôïc dòch sang tieáng Ñan Maïch, Haø Lan,Phaùp, Ñöùc, Hy Laïp, Taây Ban Nha, vaø tieáng Vieät. Ñangtieán haønh dòch sang caùc ngoân ngöõ khaùc.

Phuï luïc 349

* Ghi chuù cuûa ngöôøi dòch:

- Trang ‘Ñaïi Thænh nguyeän’: Ñöùc Chöôûng giaùo laø Ñaáng Cao caû coùnhieàu danh hieäu trong caùc toân giaùo treân theá giôùi (xem trang goác 288)

- Trang goác 61: Nguoàn soáng Christ laø Boà ñeà taâm, Chaân nhö,Phaät tính, Thöôïng Ñeá tính;

- Trang goác 132: Caâu chuyeän “anh huøng”: YÙ kieán cuûa taùc giaû veàloái tuyeân truyeàn ôû Anh, Myõ thôøi ñoù.

- Caùc soá ôû keá beân leà traùi laø soá trang baûn goác tieáng Anh ñeå ñoäc giaûtieän tham khaûo.

* Mong ñöôïc ñoäc giaû goùp yù vaø neâu nhöõng ñieåm sai, soùt (neáu coù).

Xin caùm ôn.

Thö töø lieân laïc:

E-mail: giadinhphanle@yahoo.com