TÜRKİYE'DE PETROL VE DOĞAL GAZ (Oil and Natural Gas in Turkey)

TÜRKİYE’DE PETROL VE DOĞAL GAZ

Boğaziçi Enerji Zirvesi / 5 Kasım 2016 Cumartesi 11:10-11:50

Özer BalkaşSerbest / Bağımsız Danışman; Petrol Arama ve Geliştirme Operasyonları, Projeleri ve Yönetimi

Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampusu Albert Long Hall Kültür Merkezi, 34342 Bebek, İstanbul

TÜRKİYE’DE PETROL VE DOĞAL GAZÖzer Balkaş

Serbest / Bağımsız Danışman; Petrol Arama ve Geliştirme Operasyonları, Projeleri ve Yönetimi

Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampusu Albert Long Hall Kültür Merkezi34342 Bebek, İstanbul / 5 Kasım 2016 Cumartesi 11:10-11:50

Özer Balkaş – Kasım 2016


Kurt Abraham, World Oil, Sep 2016



Projected shift in energy production over the next 25 years ©

North American Energy Advisory; Matt Helland, April 9, 2015


Yerli Ham Petrol Üretimi Trendi, PetForm


Türkiye’de enerji

sektörünün 2023

yılına kadar

toplam yatırım

ihtiyacı 120- 130

milyar dolar;

DÜNYA Online,

22 Kasım 2014

Turkey - Gas Imports By Country 2013 (%),

LNG Breakdown (RHC); BMI - Oct 07, 2014


Formation Evaluation and Well Log Correlation Özer Balkaş – Kasım 2016

http://www.yandex.com.tr/clck/jsredir?from=www.yandex.com.tr%3Bsearch%2F%3Bweb%3B%3B&text=Well%20Log%20Formation%20Evaluation&uuid=&state=PEtFfuTeVD5kpHnK9lio9XPOnieP7YQBovzVqj9ang0YEepmskggOQ&data=UlNrNmk5WktYejR0eWJFYk1LdmtxaFVpWUN4VkpBZnNzRzNDRVhNTURrRVFTaTRxWmdVZTNDRVN4VGpzUVFTU2FTWDBxWjBmTmJYTjd2SlNKcS1VRGlxZTc5bUJDR2gtcVZ2bkVDUkYzMGp5RjRoRm5aN29xc28zLS1IR1h2MDl2OHN5TmN0azFiOA&b64e=2&sign=a85e1bda1d7533fa1eadbfa35f23f58d&keyno=0&cst=AiuY0DBWFJ5Hyx_fyvalFNS-DX-h9vm4-HLdkzzi9p4cBKUtDYbLiofk98JfpPzATYhPgf2Dznd7pqYbokkGYjGTW0Os4h--h97dlsf4VlGjLijuVIdHSdb0wagnE50TieuXMtHNJh0Ns7mQugU1GciY1B7Dm1RhSQC9ZFcGczMrFQDaEzqNZl5lct4l2prrkbCoGOI4Vm-zYfxuPekrN5o9eyo1yNRuYwxnIl67uLFaNqgSI4t4zp-YA4eW5_cyvEu_UK_T-cdpIDm9elxkiTGuxOxYO-FOaFNhiVZ_mRGuOkCsScSS5MI0l4tlbEET&ref=orjY4mGPRjlSKyJlbRuxUvsT0GjzAcksDAAmi70NfXN-AXOYT9S2P13hwrKxTRtJCYOr7J0RMH28FEfe-rLljl3lJdZQLfku-meeoCcEfhAYGhcufLBFsD_Vd2FnU4oWtvXXwhqDwL2y2EJEUWRc5JOiwA09DCzMd0j9vt6BaDzwSgo1f-3mH-U26zCgpsui&l10n=tr&cts=1475834619464&mc=4.684183719779189

Seismic interpretation

Data acquisitionData ‘’cleaning’’Velocity model buildingSeismic imaging


TECTONIC MAP OF TURKEY AND THE SURROUNDING AREAS




Overview of the African,

Arabian, and Eurasian tectonic

plate regions. Modified after

McClusky et al., 2003,

by Taylor CombaluzierArabian plate boundaries adapted from

Johnson and Stern, 2010, by Angell Pearce

Arabian plate geology

adapted from Beydoun,

1998, by Angell Pearce

TÜRKİYE’NİN TEKTONİK KONUMU


Continental plates: The yellow dots on the map identify

earthquake locations

Alpine-Himalayan orogenic belt


OPHIOLITES AND MELANGES OF TURKEY; Ali YILMAZ, Hüseyin YILMAZ,

Geological Bulletin of Turkey, April 2013, Chamber of Geological Engineers of Turkey


Crustal-scale cross-section of the Great Caucasus–Arabia transect, modified after Sosson et al. (2010); Yann Rolland et al. May 2012


TÜRKİYE'NİN BAŞLICA TEKTONİK ELEMANLARI VE BUNLARIN SEDİMENTER BASENLERLE İLİŞKİLERİ


İÇ BASENLER


BLACK SEA

AKÇAKOCA SUB-BASIN DOĞAL GAZ PROJESİ

Üretim Faz 1:

Ayazlı, Doğu Ayazlı ve Akkaya sahaları (Mayıs 2007)

Üretim Faz 2:

Akçakoca ve Doğu Akçakoca sahaları (Mart 2011)

TPAO % 51, TIWAY TURKEY LTD. % 36.75, FOINAVON

ENERGY % 12.25. Üretim: 100000 m³/gün


KARADENİZ’DE KAZILAN OFFSHORE KUYULARI





6 nm (11 km) - Current territorial

waters. White . High Seas

10 nm (19 km)- National

airspace currently claimed by

Greece and rejected by Turkey

12 nm (22 km) - Possible future

extension under the international law

TÜRKİYE - YUNANİSTAN EGE İHTİLAFIEge Denizi alanında, 1970'lerden günümüze, egemenlik ve ilişkin haklar üzerinde karşılıklı uyuşmazlığa neden olan bir dizi ihtilaf. 1987 ve 1996 yıllarında, iki kez;

az daha silahlı çatışmaların başlamasına yol açacak aşamalara gelindi. ''Türkiye - Yunanistan Ege İhtilafı'' aşağıdaki başlıklar altında özetlenebilir:

● Karasularının sınırlandırılması,

● Ulusal hava sahasının sınırlandırılması,

● Münhasır Ekonomik Zonlar / Bölgelerin (EEZs - Exclusive Economic Zones*) sınırlandırılması ve Kıta Şelfinin kullanımı,

● Uçuş Bilgi Bölgelerinin (FIR - Flight Information Regions) ve askeri uçuş etkinliğinin kontrolü için bunların ağırlığının sınırlandırılması,

● Bölgedeki Yunan adalarından bazıları için belirlenen askerden arındırılma konumu hususu,

● Türkiye'nin; egemenliği belirlenmemiş bir takım küçük adacık, özellikle de Kardak (Imia) kayalıkları üzerinde ''gri zon'' talebi.

* Karasuları, kıyısı olan devletlere; üzerindeki hava sahasındaki seyrüseferin tümü ile, hem sivil hem de askeri gemiler için kısmen kontrolü insiyatifini veriyor.

Karasularının standart genişliği; 20. yüzyılın başında 3 deniz mili (5.6 km) iken, 6 deniz miline (11 km) ve BM Deniz Hukuku Konvansiyonu (the United Nations

Convention on the Law of the Sea - UNCLOS, 1982) ile de 12 deniz miline (22 km) çıktı. Türkiye; anlaşmanın sadece imzalayan ülkeler için bağlayıcı olduğunu

(res inter alios acta), Ege Denizinin coğrafik özellikleri nedeniyle 12 mil uygulamasının Yunanistan kontrolündeki sahada orantısız bir artış sağlayacağı ve eşitlik

ilkesine aykırı olduğunu açıklayıp Konvansiyona taraf olmayı red etti. Fakat Ege dışındaki kıyılarında 12 mil sınırını yürürlüğe koydu. Yunanistan ise, Ege'de 12

mil uygulaması hakkını gelecekte kullanmak üzere saklı tutacağını belirtti, fakat henüz bir girişimde bulunmadı. Türkiye parlamentosu, 9 Haziran 1995 tarihinde

resmi olarak; Yunanistan tarafından yapılacak tek yanlı uygulamanın savaş nedeni (casus belli) sayılacağını açıkladı. Bu deklarasyon, ülkesel bütünlüğü ve siyasi

bağımsızlığını tehdit ettiği ve BM sözleşmesini ihlal ettiği gerekçesi ile Yunanistan tarafından kınandı. Özer Balkaş – Kasım 2016

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (BM) DENİZ HUKUKU KONVANSİYONU

● 1973 ve 1982 yılları arasında yapılan BM görüşmeleri ile sonuçlandırılan Deniz Hukuku Konvansiyonu; ülkelerin, dünya okyanuslarını kullanmalarına ilişkin hakları ve yükümlülüklerini belirler. İş yaşamı, çevre ve denizlerdeki doğal kaynakların yönetimi için ana esasları tesis eder. ● 10 Aralık 1982'de imzaya açılan Konvansiyon, 60ıncı onay belgesinin verilmesi sonrası (Guyana'nın imzalayan 60ıncı ülke olmasından bir yıl sonra) 16 Kasım 1994'te yürürlüğe girmiştir. ● Karasuları, kıyıdan 12 deniz mili (22 km) genişliğinde bir alanı kaplar. Kıyısı olan ülkeler, karasularında; yasalar koyma, kullanımı düzenleme ve herhangi bir kaynağı kullanmada özgürdür. Karasuları sınırı ötesinde ve diğer bir 12 deniz mili (22 km) genişliğinde uzanan Bitişik zonda, ülkeler; dört özel alanda yasalarını uygulamayı sürdürebilir: gümrük, vergilendirme, göçmenlik ve kirlenme. Kara ya da karasularında başlayan ihlaller bu zonu sıcak takip alanı yapar. Kıta şelfi, hangisi daha büyükse; kara parçasının kıta kenarının dış sınırına kadar olan doğal uzantısı, ya da ülkenin kıyısında esas alınan hattından 200 deniz mili (370 km) uzaklığa genişleyen kesim olarak belirlenmiştir. Bir ülkenin kıta şelfi; doğal uzantının sonuçlandığı sınıra kadar, 200 deniz milini (370 km) geçebilir. Fakat, kıyıdaki sınırdan 350 deniz mili (650 km) uzaklığa ya da 2500 m su derinliği sınırının ötesine 100 deniz mili (190 km) uzaklığı asla aşamaz. Kıyısı olan ülkeler, diğerlerini hariç tutarak; kıta şelfinin yeraltında kalan kesimindeki mineraller ve cansız maddeleri kullanma haklarına sahiptir. Bununla birlikte, EEZ'un ötesindeki su kolonundakiler dışında kalmak üzere, kıta şelfine ilişkin yaşayan kaynaklar üzerinde münhasıran kontrol uygular. ●Münhasır Ekonomik Zonlar / Bölgeler (EEZs - Exclusive Economic Zones); iç deniz ya da karasularının kenarındaki referans hattan 200 deniz mili (370 km) uzaklığa genişleyen bir alanı kaplar. Kıyısı olan bir ülke, bu alan içinde; tüm doğal kaynaklar üzerinde yegane işletme haklarına sahiptir. Bir ülke, okyanusun içinde küçük bir kayalık sahibi ise; bu kayalığın işletilebilir yüzeyi, karada 0'dan 430 000 km² offshore’a artmaktadır. Eğer EEZ'lar üzerlenirse, gerçek deniz sınırlarının belirlenmesi kapsanan ülkelerin insiyatifindedir. BM, Konvansiyonun uygulanmasında direkt operasyonel bir role sahip değildir. ● Konvansiyon 168 taraf parti tarafından yürürlüğe konmuş bulunmaktadır: 167 devlet (164 BM üyesi ülke, BM gözlemci ülke statüsündeki Filistin, Cook Adaları ve Niue) ile Avrupa Birliği (AB). Aralarında AB ile Rusya, Ukrayna, Bulgaristan, Mısır, Irak, Lübnan, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin de olduğu ülkeler hem imzalamış hem de yürürlüğe koymuştur. İran, Libya ve ABD'nin yer aldığı 14 BM üyesi ülke imzalamış, fakat yürürlüğe koymamıştır. Azerbaycan, Suriye, İsrail ve Türkiye'nin dahil olduğu 16 BM üyesi ülke ise ne imzalamış ne de yürürlüğe koymuştur.

(UNCLOS)


Kıbrıs Baseni

Lazkiye Baseni

İskenderun

Baseni

Adana

Baseni

Kilikya Baseni

Levanten Baseni

Nil Deltası Konisi

Eratostenes

Deniz tepesi

Heredot

Baseni

Antalya

Baseni

Florenceyükseltisi

Güney Kıbrıs Çukuru

AVRASYA PLAKASI

ARAP

PLAKASI

AFRİKA PLAKASI

Lazkiye Sırtı

Larnaka Sırtı


EXPLORATION PLAYS IN THE MERSIN BASIN, TURKISH MEDITERRANEAN SEASongül Yıldız Çiftçi, Pınar Hacıköylü, Yasemin Geze Kalanyuva, Ersan Kansu, and Arzu Aktepe, TPAO, The Leading Edge, July 2012

Geologic cross section and

maturity levels in Mersin Neogene Basin


Güneydoğu Anadolu Jeoloji Haritası

(Şanlıurfa, Diyarbakır, Batman, Mardin)


(Batman, Şırnak, Hakkari, Van)


(Hatay, Adıyaman, Şanlıurfa, Diyarbakır)LINE-1


GD Anadolu Tektonik Haritası; Doğan Perinçek, 1979

Hazro, Kahta-Mardin Yükselimi Jeoloji Enine Kesiti; İnci Açıkbaş, 2012





Tectonic

subdivision

of Iraq Özer Balkaş – Kasım 2016


MÜSTEŞAR

MÜSTEŞAR YARDIMCILARI

MERKEZ TEŞKİLATI

Enerji İşleri Genel Müdürlüğü / Maden İşleri Genel Müdürlüğü / Yenilenebilir Enerji Genel

Müdürlüğü / Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (PİGM) / Strateji Geliştirme Başkanlığı / Dış İlişkiler

ve AB Genel Müdürlüğü / Nükleer Enerji Proje Uygulama Dairesi Başkanlığı / Bağlı ve İlgili

Kuruluşlar Dairesi Başkanlığı / Transit Petrol Boru Hatları Dairesi Başkanlığı / İdari ve Mali İşler

Dairesi Başkanlığı

BAĞLI KURULUŞLAR

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) / Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK)

İLGİLİ KURULUŞLAR

Elektrik Üretim A. Ş. Genel Müdürlüğü (EÜAŞ) / Türkiye Elektrik İletim A. Ş. Genel Müdürlüğü

(TEİAŞ) / Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A. Ş. Genel Müdürlüğü (TETAŞ) / Türkiye

Petrolleri A. O. Genel Müdürlüğü (TPAO) / Boru Hatları ile Petrol Taşıma A. Ş Genel Müdürlüğü

(BOTAŞ) / Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü (TKİ) / Türkiye Taşkömürü

Kurumu Genel Müdürlüğü (TTK) / Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü (ETİ MADEN)

İLİŞKİLİ KURULUŞLAR

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanlığı (EPDK) / Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü

Başkanlığı (BOREN)Özer Balkaş – Kasım 2016

PETROL VE DOĞAL GAZ ENDÜSTRİMİZİN GELİŞİMİ1923-1930 → Genelde liberal esasta ve özel sektör vasıtası ile kalkınma modeli. Devletin finansal durumunun zayıf

olması hedeflere ulaşamamanın başlıca nedeni.

1931-1946 → Devlet, etkin ve organize olmuş bir girişimci olarak ekonomik sorumluluğu taşıyor. Karma ekonomi süreci

ve Birinci Beş Yıllık Endüstriyel Plan. Başlıca büyük kamu kuruluşlarının tesisi. 1935'de 2804 sayılı Kanunla Maden Tetkik

ve Arama Enstitüsü'nün (MTA) kurulması, arama faaliyetlerinin yoğunlaşması, Raman (1945) ve Garzan (1951)

sahalarının keşfi.

1947-1960 → Türkiye; taraf olmasa da, II. Dünya savaşı koşullarından etkileniyor ve ekonomik aktivitelerde duraksama

yaşanıyor. 1950'de yeni hükümetle liberal ekonomi ilkeleri benimseniyor.

1954 → 6326 sayılı Petrol Yasası, petrol aramacılığını yerli ve yabancı özel şirketlere açıyor. 6327 sayılı özel Kanunla,

Türkiye Petrolleri A. O. (TPAO); petrol endüstrisinin tüm alanlarında faaliyet gösteren, Milli Petrol Şirketi olarak kuruluyor.

1961-1980 → Karma ekonomi modeli benimseniyor. Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı ile Kamu İktisadi Teşebbüsleri'nin

(KİT); yeniden yapılanma ve yasal düzenlemelerle yatırım aktiviteleri ve operasyonları genişletiliyor. Tutarlı şekilde

gerçekleşen ilk üç plan sonrasında, ekonomik ve politik krizler nedeniyle Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı yaşama

geçirilemiyor.

1973-1974 → 1702 sayılı Kanunla (iki aşamalı) petrol yasasının bazı maddelerinde yapılan değişikliklerle yeniden

milliyetçi petrol politikalarına dönüş yapılıyor. Kuyubaşı petrol fiyatı TL eşdeğerine bağlanıp ekonomi limitleri zorlanıyor.

Yabancı şirketlerin arama faaliyetleri durma noktasına geliyor. Yeni keşifler olmayınca üretim düşüyor.

1979-1980 → 2217 sayılı Kanunla, petrol aramaları uluslararası petrol şirketleri için daha cazip hale geliyor. Keşfedilen

petrol; zayıf TL'nin baskısından kurtarılarak, dünya pazarlarında ABD Doları fiyatları ile aynı düzeyde satılıyor. Artan

yatırımlarla, arama aktıvitesi ve üretim de artıyor. 1991'de 4 451 702 Ton (32 630 975 Varil) ile tüm zamanların en yüksek

petrol üretimi değerine ulaşılıyor.

1980 sonrası → Ekonomik politikalarda radikal değişimler geliyor. 24 Ocak 1980 kararları sonrasında, KİT'lerin yönetim

ve yapısal problemlerini çözmek için çok sayıda Kanun ve KHK yayınlanıyor. 1984 itibariyle özelleştirme ajandaya giriyor.Özer Balkaş – Kasım 2016

PETROL İŞLERİGENELMÜDÜRLÜĞÜ (PİGM)1926 → 792 sayılı Kanun: Ülke sınırları içinde bütün petrol arama ve işletme haklarını hükümete veriyor.

1935 → 2804 sayılı Kanunla petrol konusunda Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA) görevlendirilmiş.

1954 → 6326 sayılı Petrol Kanunu kabul edilmiş ve bu Kanun ile Petrol Dairesi Reisliği kurulmuş.

1973 → Petrol Dairesi Reisliği, 1702 sayılı Kanun (petrol reformu kanunu) ile T.C. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (PİGM) adını almış.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) bünyesinde bulunan Akaryakıt Daire Başkanlığı da lağvedilerek Genel Müdürlüğe bağlanmış.

PİGM, ETKB'na bağlı genel bütçeli bir kuruluş olarak 02 Kasım 2011 tarihine kadar hizmet vermiş.

2011 → 02 Kasım 2011 tarih ve 28103 Sayılı Resmî Gazetenin Mükerrer sayısında yayımlanan 662 Sayılı Kanun Hükmünde

Kararname (KHK) ile PİGM kapatılmış. Yine aynı KHK'nin 81. maddesinde, 3154 sayılı Kanunun 8 nci maddesine atıfta bulunularak;

PİGM, ETKB'nın bünyesinde yeniden kurulmuş.

TÜRK PETROL KANUNUKANUN NUMARASI: 6491, KABUL TARİHİ: 30 Mayıs 2013, YAYIMLANDIĞI RESMİ GAZETE: Tarih: 11 Haziran 2013 Sayı: 28674,

YAYIMLANDIĞI DÜSTUR: Tertip: 5 Cilt :53

AMAÇ: Bu Kanunun amacı, Türkiye Cumhuriyeti petrol kaynaklarının millî menfaatlere uygun olarak hızlı, sürekli ve etkili bir şekilde

aranmasını, geliştirilmesini ve üretilmesini sağlamaktır.

KAPSAM: Bu Kanun; Türkiye’de petrol arama ve üretim faaliyetlerinin düzenlenmesi, yönlendirilmesi, teşvik edilmesi, denetlenmesi, arama

ve üretim için gerekli bilgilerin ve verilerin toplanması, değerlendirilmesi ve kullanıma sunulmasına ilişkin usul ve esasları kapsar.

TÜRK PETROL KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİRESMİ GAZETE TARİHİ: 22.01.2014 RESMİ GAZETE SAYISI: 28890

AMAÇ: Bu Yönetmeliğin amacı, 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayılı Türk Petrol Kanununun uygulanması ile ilgili usul ve esasları

düzenlemektir.

KAPSAM: Bu Yönetmelik, petrol arama ve işletme ruhsatı, araştırma izni işlemlerine yönelik; görev, yetki, hak ve yükümlülüklere,

başvurulara, ruhsatlandırmaya, tescil ve ilana, raporlara, saha verilerinin toplanmasına arşivlenmesine ve pazarlanmasına, petrol

haklarının devrine, teminatlara, devlet hissesine, kullanma hakkına, tesislerin kaldırılmasına, vergilendirmeye, iktisadi kıymetlere, sermaye

ve kâr transferine, malzeme ithalat ve ihracatına, Genel Müdürlüğe yapılacak bildirimlere, mali yeterlilik, iş ve yatırım programı

değerlendirme kriterlerine, faaliyetlerin incelenmesi ve denetlenmesine, Kanunun uygulanmasıyla ilgili diğer hususlara ilişkin usul ve

esasları kapsar. Özer Balkaş – Kasım 2016

TÜRKİYE PETROLLERİ A. O. (TPAO)TPAO, devletimizin omuzlarına mali yük oluşturmayan müstesna kamu kuruluşlarımızın başında yer almaktaolup; yurt içi ve yurt dışındaki faaliyet hacmı, uluslararası projelerdeki taahhüt ve yatırımları yanında; mevcutvarlıkları, kaynakları ve kredibilitesi ile dünya çapında bir petrol şirketidir.7 Mart 1954 tarih ve 6327 sayılı TPAO Kanunu’nun Bakanlar Kurulu’na verdiği yetkiye dayanılarak, EsasMukavelesi’nin Resmi Gazete’de yayınlandığı 10 Aralık 1954 tarihinde ve petrol endüstrisinin tümalanlarında faaliyet gösteren Milli Petrol Şirketi özelliklerine sahip olarak kurulmuş (Tic. Sic. No: 5602).Kuruluşundan itibaren kamu adına petrol arama, sondaj, üretim, boru hatları ile petrol taşımacılığı, rafinerive pazarlama faaliyetlerini yürüten tek kuruluş olan TPAO; petrol alanlarında ihtiyaç duyulan ve sayıları 15’igeçen bağlı ortaklıklar ve iştiraklerinin kurulmasınıda sağlamıştır:Özellikle 80’li yıllarda yürürlüğe giren Kanun, KHK ve Karar’larla faaliyet alanları daraltılan ve dikeyentegrasyonunu yitiren, bağlı ortaklıkları ve iştiraklerindeki yatırımları ve gelir payından mahrum bırakılanTPAO; yatırım ve finansman proğramları ile işletme faaliyetlerinin yürütülmesinde, devlet ve hükümetbürokrasisine bağımlı kalmış, yapılan provalarla kötü bir KİT elbisesi içine sığdırılmaya ve uyum sağlamayazorlanmıştır. Bu değişimin 90’lı ve 2000’li yıllarda da devam eden uzantıları sonucu TPAO; uluslararasıstandartlar ve pratiğe uygun, dikey entegrasyona sahip bir petrol şirketi olma özelliğinden uzaklaşmış,yetkinlikleri ve rekabet gücünden büyük kayıplar vermiştir.Özer Balkaş – Kasım 2016

BOTAŞ, 27 Ağustos 1973'de Türkiye ve Irak hükümetleri arasında imzalanan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması çerçevesinde

Irak ham petrolünün İskenderun Körfezi’ne taşınması gereği, 7/7871 Sayılı Kararnameye istinaden 15 Ağustos 1974

tarihinde kuruldu (TPAO hissesi %99.98). Boru hatları ile petrol taşımacılığı yapan BOTAŞ, 1986 yılı itibariyle doğal gazın

ticareti ve taşımacılığı ile ilgili faaliyetlerine de başladı.

Bakanlar Kurulu'nun 8 Şubat 1995 tarih ve 96/6526 sayılı Kararı ile TPAO‘nun bağlı ortaklık statüsünden çıkarılıp Teşekkül

olarak yapılandırıldı.

1977 → Irak-Türkiye I. Ham Petrol Boru Hattı işletmeye açıldı.

1986 → Ceyhan-Kırıkkale Ham Petrol Boru Hattı işletmeye açıldı.

1987 → Rusya'dan Türkiye'ye ilk doğal gaz ithalatı gerçekleştirildi. Irak-Türkiye II. Ham Petrol Boru Hattı işletmeye alındı.

1994 → Marmara Ereğlisi LNG terminali işletmeye alındı. Cezayir'den LNG ithalatına başlandı.

1996 → BOTAS International Ltd. (BIL) şirketi kuruldu.

1997 → BOTAŞ, TURUSGAZ şirketine % 35 hisse ile ortak oldu.

1999 → TPAO ile doğal gaz depolama ve yeniden üretim hizmetleri anlaşması imzaladı. Nijerya'dan LNG ithalatı başladı.

2001 → İran'dan ilk gaz alımı gerçekleştirildi.

2003 → Mavi Akım doğal gaz boru hattından gaz alınmaya başlandı.

2006 → Ceyhan'da BTC ham petrol ana ihraç boru hattından ilk petrol yüklendi.

2007 → Türkiye'den Yunanistan'a ilk doğal gaz ihracatı yapıldı. Azerbaycan'dan doğal gaz alımına başlandı. İlk kontrat

devri anlaşması BOTAŞ, Gazprom ve Shell Enerji arasında imzalandı.

2011 → Tuz Gölü Doğal Gaz Yer Altı Depolama Projesi yapım iş sözleşmesi imzalandı.

2012 → BOTAŞ, TPAO ve SOCAR arasında TANAP Projesi Ortaklık Anlaşması imzalandı.

2013 → Turkish Petroleum International Company Limited (TPIC) şirketi, Bakanlar Kurulu Kararı ile TPAO'dan BOTAŞ'a

devredildi.

2015 → TANAP Doğalgaz İletim Anonim Şirketine % 30 oranında ortak olundu. Kompresör istasyonlarının sayısı 9'a, doğal

gaz arzı sağlanan il sayısı 77'ye, doğal gaz boru hatlarının uzunluğu 12 964 km'ye ulaştı. Özer Balkaş – Kasım 2016

7 MART 1954 TARİH VE 6326 SAYILI “PETROL KANUNU” NUNDABELİRLENEN 18 PETROL BÖLGESİ İLE PROSPEKTİF BASENLER


ARAMA VE İŞLETME RUHSATLARI


ŞİRKET SAYILARI

Mevcut durumda 18 yabancı,

23 yerli olmak üzere 41 şirket

faaliyet göstermektedir.

Son 13 yıllık dönemde yerli

şirket sayısında 6 kat artış

olmuştur.

PETROL FAALİYETİ

YAPILAN ALANLAR

4617’si karalarda, 73’ü

denizlerde olmak üzere toplam

4690 kuyu kazılmıştır.

Bugüne kadar toplam 368740

km 2B, 50328 km² 3B sismik

veri toplanmıştır. 2B sismik

verinin % 50’si, 3B sismik

verinin % 64’ü denizlerden

elde edilmiştir.


ARAMA RUHSATLARININ

ŞİRKET SERMAYE

YAPISINA GÖRE DAĞILIMI

Arama ruhsatlarının % 78’inde yerli,

% 19’unda ise yabancı sermayeli

şirketler faaliyet göstermektedir.

Ruhsatlandırılmış alanımızın

büyüklüğü; karalarda 39000 km² (116

adet), denizlerde 264000 km² (67

adet) olmak üzere toplam 303000

km²’ dir.

İŞLETME RUHSATLARININ

ŞİRKET SERMAYE

YAPISINA GÖRE DAĞILIMI

Toplam 132 adet işletme ruhsatı; 6’sı

yerli, 14’ü yabancı sermayeli olmak

üzere toplam 20 şirkete aittir.

İşletme ruhsatlarının büyüklüğü;

karalarda 5110 km² (131) adet,

denizlerde 124 km² (1 adet) olmak

üzere toplam 5234 km²’ dir.


ARAMA VE ÜRETİM

SONDAJLARI

1934’den günümüze kadar

kazılan toplam 4690 adet

kuyunun % 36’sı son 13 yılda

kazılmıştır.

KEŞİF YAPILAN HAM

PETROL VE DOĞAL

GAZ KUYULARI

1945 yılından günümüze

kazılan 1910 arama kuyusunda

toplam 216 üretim sahası

keşfedilmiştir. Arama

kuyularındaki hidrokarbon keşfi

gerçekleşme oranı %11

civarındadır.


HAM PETROL ÜRETİMİ

Toplam üretimin yaklaşık % 41’i

yabancı sermayeli şirketler

tarafından yapılmıştır.

2015 yılında 19 şirket tarafından

1329 kuyuda, günlük ortalama

48 bin varil ham petrol üretimi

ile yaklaşık 2.5 milyon ton

üretim gerçekleşmiştir.

DOĞAL GAZ ÜRETİMİ

Toplam üretimin % 30’u yabancı

sermayeli şirketler tarafından

üretilmiştir.

2015 yılında 16 şirket tarafından

234 kuyuda, günlük ortalama

1.1 milyon m³ doğal gaz üretimi

ile yaklaşık 400 milyon m³

üretim yapılmıştır.


HAM PETROL

REZERVİMİZ

Son 13 yılda yapılan yeni

keşiflerle mevcut ham petrol

rezervimizin % 82’sine

karşılık gelen 40.1 milyon

ton rezerv ilavesi

sağlanmıştır.

DOĞAL GAZ

REZERVİMİZ

Son 13 yılda yapılan yeni

keşiflerle mevcut doğal gaz

rezervimizin % 75’ine

karşılık gelen 2.8 milyar m³

rezerv ilavesi sağlanmıştır.





KONVANSİYONEL OLMAYAN KAYNAKLAR (UNCONVENTIONAL RESOURCES)

● Bilinen rezervuar tanımlarının aksine, kaynak kaya ya daoldukça geçirimsiz kayaçlardan petrol veya gaz üretme biçimi.(Conventional Gas Pore Space ≈ 100 microns, Tight Gas Pore Space≈ 20 microns, Shale Gas Pore Space ≈ 50 nanometers). Kaynak kayanın su ve kum karışımı ile çatlatılması ve çatlak aralarının bir daha kapanmaması için kumla doldurulması ile gerçekleştirilir. ● ABD' de (ilk kez Texas'ın orta-kuzeyinde Ft. Worth basenindeki Barnett Shale'i), 90' lı yılların sonlarında ''horizontal drilling'' ve ''hydraulic fracturing'' yöntemlerin kullanılmaya başlaması ile artan''shale gas'' üretiminin toplam gaz üretimindeki payı; 2001 yılında % 1, 2007'de % 6 ve 2010' da ise % 17 olmuştur. 2009 yılı itibariyle açıklanan yaklaşık 244.7 tcf' lik ispatlanmış doğal gaz rezervi ile; ABD, dünyanın beşinci büyük rezervlerine sahiptir. Mayıs 2012'deABD'nin kara alanlarında, şeyl'lerden yapılan toplam üretimortalama 25.58 bcm/gün olup; bir yıl öncesine göre yüzde 24, Nisan 2012'ye göre ise yüzde 1.7 daha fazladır (Upstream, 24 July 2012). ● Avrupa'daki (Polonya, Fransa, Almanya, Macaristan, İsveç, Türkiye ve İngiltere) arama faaliyetleri sonucunda açıklanan ''unconventional'' gaz kaynakları ise 1254 tcf civarındadır (Shale Gas ≈ 549 tcf, Coalbed Methane ≈ 275 tcf, Tight Gas ≈ 431 tcf). ● Türkiye de, ''unconventional'' kaynaklar kapsamında; GD Anadolu'da Dadaş formasyonu (Üst Siluriyen - Alt Devoniyen), Trakya'da Hamitabat formasyonu (Alt-Orta Eosen) ve Mezardere formasyonunun (Alt Oligosen) potansiyeli biliniyor ve ilgi / yatırımçekmektedir. İspatlanmış Doğal Gaz Rezervi: 0.2 Tcf (EIA, 2011)Özer Balkaş – Kasım 2016

Formation Evaluation and Well Log Correlation

Depositional EnvironmentsField Geology





Arabanızın benzin deposunu doldurmak için dünyanın en ucuz ve en pahalı ülkeleri (Türkiye’de galonu $9.39 ile en pahalı);IndexMundi Blog, Claudia Soria - 4 Ocak 2013




Presentations & Public Speaking

TÜRKİYE'DE PETROL VE DOĞAL GAZ (Oil and Natural Gas in Turkey)