สงครามครเสด

เปนสงครามระหวางศาสนาครสต กบ ศาสนาอสลาม เพอปลดปลอยกรงเยรซาเลม ซงชาวครสตเชอวาเปนดนแดนอนศกดสทธ ทอยในการควบคมของพวกมสลม

สาเหตทางดานการเมองมการเปลยนอ านาจในจกรวรรดอาหรบเมอพวกเซลจกเตรก (Seijuk Turk) เขาไปมอ านาจ

ในจกรวรรดอาหรบ ซงเปนศาสนาอสลาม และใน ค.ศ. 1071 กองทหารพวกนกไดเขารกรานจกรวรรดไบแซนไทน เมอจกรพรรดแหงจกรวรรดไปแซนไทนไดขอความชวยเหลอไปยงครสตจกรทกรงโรม

สนตะปาปาเออรบนท 2(Urban II) เรยกประชมผน าทางศาสนาและขนนางทมอ านาจในเขตตางๆ ของฝรงเศสเพอใหยตการสรบแยงชงอ านาจกน และชวยกนปกปองศาสนาครสต ซงในสมยนนสถาบนศาสนามอ านาจเหนอกวาสถาบนกษตรย จงท าใหกษตยตางๆพากนเขารวมสงครามครเสดน เปนการตอบสนองนโยบายของสนตะปาปาเพอความมนคงทางการเมองของตนดวย

จตรกรรมสนตะปาปาเออรบนท 2 เรยกประชมผน าทางศาสนา และขนนางรวมรบเพอแยงชงดนแดนศกดสทธ

สาเหตทางดานศาสนาสนตะปาปาทรงชกชวนและน าทพในสงครามครเสดครงท 1 ผ เขารวมสงครามซงมจ านวนมากมาจากดนแดนตางๆ ทวยโรป เพราะเชอวาการไปรบเพอศาสนาจะเปนการไถบาปทยงใหญ ผ ทเสยชวตในสงครามครเสดจะไดขนสวรรค สนตะปาปาทรงใหสญญาวาทรพยสนและครอบครวของนกรบครเสดจะไดรบความ คมครองจากศาสนจกร นกรบทมหนสนจะไดรบการยกเวนหนและนกโทษคดอาญาทไปรวมรบกจะไดรบอภยโทษดวย และผลจากการชกชวนของพระสนตะปาปาท าใหขนนาง พอคา และประชาชนพากนเดนทางไปทดนแดนปาเลสไตน

แผนทการเดนทางของพวกขนนาง พอคา และประชาชนทพากนเดนทางไปจกรวรรดไบแซนไทน และดนแดนปาเลสไตน

Crusader นกรบทางศาสนาผซงมเครองหมายกางเขน

ซงคนเหลานกมเหตผลอยหลายประการ คอ1. ชาวยโรปในสมยนนมความศรทธาศาสนาอยางแรงกลา ท าใหคนจ านวนมากเดนทางไปท า สงคราม เนองจากจะไดปลดเปลองวญญาณ และ สนตะปาปาทรงประกาศยกบาปใหกบคนพวกน 2. บคคลทไมมทดนในยโรป โดยเฉพาะขนนางระดบลาง และคนสามญ ตองการทจะครอบครอง ดนแดนตะวนออกกลาง3. มคนเปนจ านวนมากทจะเดนทางไปแสวงโชค เพอความมงคงในดนแดนตะวนออกกลาง4. สงครามครเสดไดรบการสนบสนนจากกลมผลประโยชนทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะพอคาในแหลมอตาลซงไดรบผลประโยชนจากการขนสงทหารและเสบยง อาหารใหกบกองทพครเสดไปยงปาเลสไตนขณะเดยวกนพอคาเหลานนกแสวงหาประโยชนอนจากนกรบครเสดดวย ดงกรณทพอคาเมองเวนส (Venice) เสนอจะลดคาขนสงทมมลคาสงใหกบกองทพครเสดหากยนดยกทพไปตเมอง ซารา (Zare) ซงเปนเมองทาส าคญบนฝงทะเลเอเดรยตก (Adriatic Sea) และเปนคแขงทางการคาทส าคญของเวนส

สงครามครเสดนด าเนนอยในชวงเวลาเกอบ 200 ป และชาวยโรปยกทพไปท าสงครามครเสดรวม 6 ครง

เมอ ค.ศ. 1291 เมอเอเคอร (Acre) ซงเปนฐานทมนของพวกครสเตยนในปาเลสไตนแหงสดทายถกพวกมสลมยดครอง สงครามครเสดกไดสนสดลง

ผลกระทบของสงครามครเสด

ดานการเมอง สงครามครเสดสงผลกระทบทางการเมองอยางกวางขวาง กลาวคอ1. สงครามครเสดท าใหความสมพนธระหวางยโรปและโลกมสลมเสอมลงเนองจากทงสองฝายตางมอคตตอกน2. การทนกรบครเสดบกยดกรงคอนสแตนตโนเปลในสงครามครเสดครงท 4 ไดท าใหจกรวรรดไบแซนไทนออนแออยางมาก กระทงไมอาจตานทานการรกรานของพวกออตโตมนเตรกและลมสลายไปในทสด3. สงครามครเสดมผลใหระบบฟวดลของยโรปเสอมลง เนองจากขนนางและอศวนซงปกครองดแลแมเนอรของตนในเขตตางๆ ตองไปรวมรบในสงครามครเสด ท าใหกษตรยมอ านาจปกครองดนแดนตางๆ เพมขน ซงรวมถงการจดเกบภาษจากราษฎรและการเกณฑทพ กระทงสามารถพฒนารฐชาตไดในเวลาตอมา

ดานเศรษฐกจ สงครามครเสดสงผลกระทบทส าคญทางเศรษฐกจ คอ1. หลงสงครามครเสดยตลงแลว พอคายโรปโดยเฉพาะในแหลมอตาลประสบปญหาการเดนเรอในเขตทะเลเมดเตอร เรเนยน เพราะเมองทาบางแหงอยใตอ านาจของพวกมสลมซงมคตตอชาวยโรป นอกจากนพอคายโรปยงประสบปญหาการขยายการคากบดนแดนตะวนออกตามเสน ทางบกซงตองผานดนแดนของพวกมสลม ดงนนชาวยโรปจงตองพฒนาเสนทางทะเล โดยเฉพาะการเดนเรอออมแอฟรกาไปยงเอเชยทประสบความส าเรจในปลายครสต ศตวรรษท 15 และมผลตอการเปลยนแปลงทางประวตศาสตรของมนษยชาตในเวลาตอมา2. การตดตอกบตะวนออกกลางในชวงสงครามครเสดท าใหชาวยโรปรจกบรโภคสนคา และผลตภณฑจากตะวนออกกลาง เชน ขาว น าตาล มะนาว ผลแอปรคอต และผาปานมสลน ซงกลายเปนสนคาทยโรปน าเขาเปนประจ า

ดานสงคม สงครามครเสดท าใหเกดผลกระทบทางสงคม คอ1. สงครามครเสดไดเปดโลกทศนของชาวยโรปเกยวกบ “โลกตะวนออก” โดยเฉพาะคาวมกาวหนาและเทคโนโลยของชาวตะวนออก เชน การใชดนปนในการท าสงคราม ตอมาชาวยโรปไดน าความรน ไปพฒนาเปนอาวธปนและสามารถท าสงครามชนะชาว เอเชย ท าใหยโรปกลายเปนมหาอ านาจของโลก2. นกรบครเสดมาจากดนแดนตางๆ ในสงคมของระบบฟวดลทไมมโอกาสรจกโลกภายนอกมากนก เมอไดพบปะเพอนนกรบอนๆ จงไดแลกเปลยนทศนคตและองคความรตอกน ท าใหเกดการหลอหลอมทางดานวฒนธรรมและความคดของชาวยโรป โดยเฉพาะในการแสดงออกทางความคดการวพากษวจารณ และการเปดรบแนวคดใหม ซงรากฐานของขบวนการมนษยนยมทเตบโตในสมยฟนฟศลปวทยาการ และยงเปนประโยชนตอการพฒนาอดมการณเสรนยมของยโรปสมยใหม

สงครามรอยป

เปนสงครามระหวางองกฤษกบฝรงเศส เรมขนในป ค.ศ. 1337 และสนสดในค.ศ. 1453 ซงรวมแลวเปนระยะเวลากวา 100 ป โดยเหตการณนกไดเปลยนแปลงรปแบบการปกครองทางการเมอง และ สงคมในสมยกลางอยางสนเชง ซงเปนตนก าเนดของความเปนรฐชาตสมยใหม

สาเหตของสงคราม มหลายประการ คอ1.ความขดแยงในเรองดนแดนระหวางองกฤษกบฝรงเศส2.สทธในราชบลลงกฝรงเศส เนองจากพระเจาเอดเวรดท 3 มพระราชมารดาเปนเจาหญงฝรงเศสใน ค.ศ. 1324 พระเจาชาลสท 4 แหงฝรงเศส สนพระชนมโดยไมมทายาท ท าใหราชวงศกาเปเชยงสายตรงตองสนสดลง พระเจาเอดวารดท 3 แหงองกฤษทรงเปนพระนดดาของพระเจาชาลสท 4 เปนพระญาตชายทใกลชดทสดทางสายพระโลหต จงเปนผ มสทธจะครองบลลงกมากทสด แตขนนางฝรงเศส ไมตองการใหกษตรยองกฤษมาปกครองฝรงเศส จงอางกฏบตรซาลลคของชนแฟรงกโบราณวา การสบสนตวงศจะตองผานทางผชายเทานน และใหฟลปเคานทแหงวาลวส ทสบเชอสายจากพระเจาฟลปท 3 ขนครองราชยเปนพระเจาฟลปท 6 เปนปฐมกษตรยราชวงศวาลวส ซงเปนสาขาของราชวงศกาเปเชยง

ในค.ศ. 1331 พระเจาเอดวารดท 3 ทรงยนยอมทจะสละสทธในบลลงกฝรงเศสทงมวลแตครองแควนกาสโคนในค.ศ. 1333 พระเจาเอดวารดทรงท าสงครามกบสกอตแลนด ซงเปนพนธมตรกบฝรงเศสตามสญญาพนธมตรเกา (Auld Alliance) ท าใหพระเจาฟลปท 6 ทรงเหนเปนโอกาสจงน าทพบกยดแควนกาสโคน แตพระเจาเอดวารดทรงปราบปรามสกอตแลนดอยางรวดเรว และหนมาตอบโตพระเจาฟลปไดทน

พระเจาฟลปท 6

พระเจาเอดเวรดท 3

3. องกฤษตองการทจะผนวกสกอตแลนด แตสกอตแลนดไดรบการสนบสนนจากฝรงเศสใหตอตานองกฤษ ท าใหองกฤษไมพอใจ4. ความขดแยงทางเศรษฐกจ ฝรงเศสไดขดขวางการคาระหวางองกฤษกบแควนฟลานเดอร(เบลเยยมในปจจบน) และขดขวางองกฤษในการครองแควนกาสโกนเพอเปนศนยกลางทางการคา5. กษตรยทงสองประเทศก าลงประสบปญหาการขยายอ านาจของเหลาขนนาง จงตองการใชสงครามดงความสนใจของขนนางและประชาชน

สถานการณของสงคราม

ในตอนแรกทพเรอฝรงเศสสามารถโจมตเมองทาองกฤษไดหลายท แตลมกเปลยนทศเมอทพเรอฝรงเศสถกท าลายลางในการรบทสลยส (Sluys) ใน ค.ศ. 1341 ตระกลดรอซแหงแควนบรตตานสญสน พระเจาเอดวารดและพระเจาฟลปจงสรบกนเพอใหคนของตนไดครองแควน บรตตาน ในค.ศ. 1346 พระเจาเอดวารดทรงสามารถขนบกไดทเมองคง (Caen) ในนอรมงด เปนทตกใจแกชาวฝรงเศส พระเจาฟลปแตงทพไปส แตพระเจาเอดวารดทรงหลบหนไปประเทศภาคต า (Low Countries) ทพฝรงเศสตามมาทน แตพายแพยบเยนทการรบทเครซ (Crécy) ท าใหพระเจาเอดวารดตอไปยดเมองทาคาเลสของฝรงเศสและยดเปนทมนบนแผนดนฝรงเศสไดในค.ศ. 1347ใน ค.ศ. 1348 ระหวางทฝรงเศสก าลงลกเปนไฟดวยสงคราม กาฬโรคกระบาดมาถงฝรงเศสคราชวตผคนไปเปนจ านวนมาก

เจาชายด าพระโอรสของพระเจาเอดวารด บกองกฤษจากกาสโคน ชนะฝรงเศสในศกปวตเยร (Poitiers) จบ พระเจาชองแหงฝรงเศสได ดวยอ านาจของฝรงเศสทออนแอลง ท าใหตามชนบทไมมขอแปโจรอาละวาด ท าใหชาวบานกอจลาจลกนมากมาย พระเจาเอดวารดเหนโอกาสจงทรงบกอกครง แตถกองครชทายาทแหงฝรงเศสตานไวได จนท าสนธสญญาบรตญญ (Bretigny)

และสงครามกไดเรมขนอกครง ในสมยของพระเจาชาลสท 5 แหงฝรงเศสทรงสามารถบกยดดนแดนคนจากฝรงเศสได ดวยความชวยเหลอของขนพลแบรทรนด เดอ เกอสแคลง (Bertrand de Guesclin) องคชายเอดวารดทรงตดพนอยกบสงครามในสเปน จนทรงปลกพระองคมาฝรงเศสไดในค.ศ. 1371 ฝายองกฤษตอบโตโดยการปลนสะดมท าลายลาง (chevauchée) เมองตางๆของฝรงเศส แตเดอเกอสแคลงกไมหลงกลองค ชายเอดวารดสนพระชนมในค.ศ. 1376 พระเจาเอดวารดสนพระชนมในค.ศ. 1377 และเดอเกอสแคลงสนชวตในค.ศ. 1380 เมอผน าทพสนชวตไปหมดแลว สงครามกสงบลงอกครง จนท าสญญาสงบศกในค.ศ. 1389

พระเจาชาลสท 5

สงครามรอยปหยดยาวเพราะฝรงเศสตกอยในสงครามกลางเมองระหวางตระกลอารมนญค (Armagnac) และ ดยคแหงเบอรกนด เพราะพระเจาชารลสท 6 ทรงมพระสตไมสมประกอบ ท าใหแยงอ านาจกนปกครองบานเมอง และขอใหองกฤษชวย แตองกฤษเองกก าลงมสงครามกลางเมอง และเวลสและไอรแลนดกอกบฎ สกอตแลนดบกเมอ องกฤษสงบแลว พระเจาเฮนรท 5 กทรงน าทพบกฝรงเศสในค.ศ. 1415 และชนะฝรงเศสขาดรอยทการรบทอแกงครต ไดดยคแหงเบอรกนดมาเปนพวก และยดฝรงเศสตอนเหนอไวไดทงหมดในค.ศ. 1419 พระเจาเฮนรทรงเฝาพระเจาชาลสท 6 แหงฝรงเศสซงทรงพระสตไมสมประกอบ ท าสญญาใหพระโอรสพระเจาเฮนรขนครองฝรงเศสเมอพระเจาชาลสสนพระชนม แตทพสกอตแลนตกมาชวยขดขวางเอาไว เมอพระเจาชาลสสนพระชนม พระเจาเฮนรท 6 แหงองกฤษ กขนเปนกษตรยฝรงเศส แตตระกลอารมนญคยงคงจงรกภคดตอองครชทายาทฝรงเศส

ใน ค.ศ. 1428 องกฤษลอมเมองออรเลยงส จงท าใหเกดวรสตรโจนออฟอารค (Joan of Arc หรอ ฌานดาก) เสนอตวขบไลทพองกฤษ

กลาววานางเหนนมตวาพระเจาใหเธอปลดปลอย ฝรงเศสจากองกฤษ จนสามารถขบไลทพองกฤษออกไปไดในทสด

ซงสามารถเอาชนะองกฤษไดหลายครง และยงสามารถเปดทางใหองครชทายาทสามารถยดเมองแรงสเพอราชาภเษก

พระเจาชาลสท 7 นบเปนจดเปลยนในสงครามรอยป แตโยนแหงอารคถกพวกเบอรกนดจบไดจงถกศาลศาสนาตดสนวา

เปนแมมด จะตองถกลงโทษโดยการเผาทงเปน วรกรรมนจงถกยกยองและสรางความคดเรองชาตนยมใหกบชาวฝรงเศส

หลงจากนนฝรงเศสกไดยดดนแดนทเสยไปจากองกฤษแปนจ านวนมาก และสงครามกไดยตลงในพระเจาชาลสท 7 ในปค.ศ. 1453

ผลกระทบจากสงครามรอยปตอประเทศองกฤษ

1.ท าใหกษตรยองกฤษหนมาสนพระทยกจการภายในประเทศมากขน โดยเฉพาะการท าการคากบตางประเทศ

2.ท าใหอ านาจของรฐสภาองกฤษมมากขนเพอตอรองกบกษตรย

3.ขนนางเสยชวตและยากจนลง ท าใหกษตรยองกฤษสามารถรวมอ านาจไวทสวนกลางได

ตอฝรงเศส

1.สงเสรมอ านาจเดดขาดใหแกกษตรยในการปรบปรงกองทพเพอปราบปรามขนนาง และท าสงครามกบตางชาต

2.รฐสภา ไดยอมรบอ านาจของสถาบนกษตรยฝรงเศส ท าใหกษตรยสามารถรวมอ านาจเขาสพระองค จนตอมาไดพฒนาเปนระบอบสมบรณาญาสทธราชในเวลาตอมา

3.กระตนความคดชาตนยมในหมชาวฝรงเศส

ความเสอมของศาสนาในชวงปลายสมยกลางมสาเหตส าคญ คอ

1. การเกดลทธชาตนยมและรฐชาตกอตวขนในสมยยโรปกษตรยสามารถปกครองขนนางได

2. ประชาชนสนบสนนอ านาจของกษตรยมากขน

3. เกดการตอสทางการเมองระหวางกษตรยฝรงเศสกบสนตะปาปาซงชยชนะเปนของพระเจาฟลปท 4และไดแตงตงพระสนตะปาปาองคใหม

4. ความแตกแยกภายในของศาสนจกรอยางรนแรงจนถงขนมสนตะปาปา2องคในเวลาเดยวกน เหตการณในยตลงแตกท าใหครสตจกรออนแอลง

5.ท าใหเกดความแตกแยกและเสอมศรทธาในหมครสตศาสนกชน

การสนสดสมยกลาง

การคาขยายตามเมองตางๆทวยโรป เกดชนชนกลาง เชน พอคา แพทย คร นกกฎหมาย แทรกระหวางชนชนสงอยางพวกขนนาง และชนชนต าอยางชาวนาและชางฝมอ ระบบฟวดลของขนนางออนแอลง ประชาชนสนใจทจะแสวงหาความรนอกศาสนจกรจงท าใหอ านาจของสาสนจกรเสอมลง และเรมสนใจอารยธรรมกรกโบราณ และโรมน ซงน าไปสยคฟนฟศลปะ ท าใหแตกตางจากสมยกลางทศาสนาเขามามอ านาจอยางมาก

อารยธรรมสมยกลาง

• ในสมยกลางนนสงคมตะวนตกตกอยภายใตอทธพลของสถาบนครสตศาสนาและการปกครองระบบฟวดล ท าใหอารยธรรมสวนใหญของสมยกลางเกดจากการสงเสรมและท านบ ารงของพระและขนนางเปนสวนใหญ ศลปะและวฒนธรรมทส าคญของโลกตะวนตกมดงน

สถาปตยกรรม

• 1. แบบโรมาเนสก (Romannesque)• 2. แบบกอทก หรอ กอโกธค (Gothic)• ซงเกยวของโดยตรงตอการสรางวดและมหาวหารในครสตศาสนา โดยศลปะแบบโรมาเนสกเจรญรงเรองในชวงกอนศตวรรษท11 และในสมยศตวรรษท12-13 ซงอยในชวงเวลาแหงตวามเจรญทเรยกวา สมยกลางยครงโรจน (High middle ages) ศลปะโรมาเนสกกพฒนากลายเปนศลปะรปแบบโกธค

• แบบโรมาเนสก ( Romannesque ) สบทอดจากโรมน อาคารประกอบดวยประตหนาตางโคงกลมแบบสถาปตนกรรมโรมน กระเบองปพนขนาดใหญ บานหนาตางเลกและเรยวยาว ก าแพงหนา บรรยากาศภายในทมและมดครม มองภายนอกเหมอนปอมปราการ มภาพหนโมเสกประดบ อาจใชเปนทหลบภยของประชาชนเมอเกดอนตรายจากศตรได เปนศลปะทเปนแบบอยางของการกอสรางโดยทวไปในระหวางสมยกลางตอนตน

• แบบกอทก ( Gothic ) พฒนามาจากศลปะแบบโรมาเนสก มลกษณะโปรงบางและดออนชอยกวา จดเดนคอใชอฐปนค ายนขางนอก และใชเสาหนรองรบน าหนกจากหลงคา ประตหนาตางโคงแหลมขนาดกวางเพอแสงสวางจะไดสองผานได บนก าแพงสามารถประดบดวยกระจกส (stained glass) ขนาดใหญสสนงดงาม ภายในประดบดวยรปแกะสลกของนกบญตามลกษณะทเหมอนจรงตามธรรมชาต

< Orvieto Cathedral

^ Saint Chapelle

• ความแตกตางระหวางศลปะแบบโรมาเนสกและแบบกอทก แสดงใหเหนวาในสมยกลางยครงโรจนเรมมความรสกนกคดเรองความสวยงามของธรรมชาตและมนษยมากขน และแสดงใหเหนถงความสามารถทางสตปญญาและอจฉรยะของศลปนในสมยกลางไดเปนอยางด

วรรณกรรม

• วรรณกรรมในสมยกลางนอกจากจะเนนเรองราวความเชอในครสตศาสนา ยงมวรรณกรรมทางโลกดวย แตงดวยภาษาละตนซงถอวาเปนภาษาหนงสอทเปนสากลและเปนภาษาส าคญทางศาสนา

• วรรณกรรมทางศาสนาทส าคญและมผลตอแนวความคดของครสตศาสนกชนในสมยกลาง ไดแก

• เทวนคร (The City of God) เขยนโดยนกบญออกสตน (St. Augustine) ในสมยปลายจกรวรรดโรมน (ค.ศ. 345-430) เปนเรองราวการสรางโลกตามครสตศาสนา

• มหาเทววทยา (Summa Theologica) เขยนโดยนกบญทอมส อะไควนส (St. Thomas Aquinas) ค.ศ.1224-1274 ใชสอนในวชาเทววทยาในมหาวทยาลย เปนเรองเกยวกบความเชอและศรทธาในครสตศาสนาอยางมเหตผล

วรรณกรรมทางโลกในสมยกลาง อาจจะ แบงไดเปน5 ประเภท

• 1.มหากาพย (epic) ในฝรงเศสเรยกวา ชองซองเดอเจสต (Chanson de Geste) เปนเรองราวของวรกรรมของวรบรษทสรางไวในอดต นยมประพนธดวยโคลงกลอน แพรหลายใน ครสตศตวรรษท 11-12

• วรรณกรรมประเภทนทส าคญ ไดแก ชองซองเดอโรลองด (Chanson de Roland) เปนเรองราวการตอสของโรลองด ทหารคนสนทของจกรพรรดชาญเลอมาญ กบกองทพของพวกซาราเซนทเปนมสลมเดนทพมาจากสเปนเพอพชตยโรปตะวนตก กองทพของโรลองดถกพวกมสลมโจมตในเทอกเขาพเรนส และเสยชวตในสนามรบ สะทอนถงทศนคต ความกลาหาญ ความเสยสละของนกรบ อดมการณ จรยธรรม และความมศรทธาในครสตศาสนา จงเปนทนยมของชนชนสงโดยเฉพาะพวกนกรบ

• 2.นยายวรคต หรอนยายโรมานซ (romance) • เปนเรองราวความจงรกภคดของอศวนตอเจาและขนนาง และความรกแบบเทดทนทอศวนมตอสตร (courtly love) ประพนธเปนค ากลอน เกดในยโรปตะวนตก ในครสตศตวรรษท 11-12 ตอมาไดเจรญแพรหลายในฝรงเศส องกฤษ และเยอรมน

• นยายวรคตทรจกกนทวไป คอ กษตรยอาเทอรกบอศวนโตะกลม (King Arthur and the Knight of the Round Table)

• 3.คตกานท (lyric) เปนบทรอยกรองทกลาวถงความในใจ แตงบทกวขบรองกบพณ นยมบรรเลงในปราสาทราชส านก เปนเรองเกยวกบความรกแบบเทดทนตอสตรผสงศกด ไดรบอทธพลมาจากราชส านกของมสลม เกดในฝรงเศสภาคใตเมอกลางศตวรรษท 12 โดยนกรองทเรยกตวเองวา ตรบาดร (Troubadour)

• การเทดทนสตรผสงศกดนกอใหเกดระเบยบวธปฎบตทบรษควรมตอสตรเพศ หรอทเรยกวา ธรรมเนยมวรคต (Idea of Chivaly) ซงถอปฎบตกนอยางเครงครด ในหมอศวนนกรบของสมยกลางในภายหลง โดยถอวาการอทศตนเพอสตรทรก ท าใหชวตของอศวนมคณคาและมเกยรต

• 4.นทานฟาบลโอ (fabliau) เลาเรองสนเปนบทรอยกรอง มงเสยดสสงคมในสมยนน มกจะเปนเรองของนกบวชหรอเรองของสตร เดมเปนนทานของฝรงเศส แตมปรากฏในวรรณกรรมองกฤษดวย

• เลมทส าคญ ไดแก แคนเทอรเบอรเทลส (The Canterbury Tales) ของเจฟฟรย ชอเซอร (Geoffrey Chaucer) กวชาวองกฤษ เปนโคลงเลาเรอง 24 เรองทนกจารกแสวงบญเลาสกนฟงในชวงพกแรมระหวางการเดนทางไปแสวงบญ ณ ทฝงศพของ นกบญทอมส เบคเกต ในแคนเทอรเบอรเทลส เรองราวสะทอนใหเหนถงนสยและบคลกของปถชนคนธรรมดาซงมตางกน

5.นทานอทาหรณ หรอนทานสตว (fable)

• เปนนทานรอยแกวหรอรอยกรองในลกษณะนทานอสป (Aesop) ทมชอเสยงทสดคอ นทานชดโรมานซออฟรนารด (The Romance of Renard) เรมแตงในฝรงเศสสมยครสตศตวรรษท12 และมผแตงตอๆ มาเรอยๆ จนถงครสตศตวรรษท14 เปนเรองเกยวกบ สนขจงจอกชอรนารด มเนอหาเสยดสสงคมฝรงเศสสมยกลาง และในตอนทแตงระยะหลงประณามระบบฟลดล กระบวนการยตธรรม และวงการศาสนาอยางรนแรง

เมองทเกดจากการคา

• การคาของโลกตะวนตกไดหยดชะงกมาเปนเวลาหลายรอยป เนองจากการรกรานของอนารยชน และการยดครองทะเลเมดเตอรเรเนยนของพวกมสลม

• ในราวครสตศตวรรษท11 การคาไดฟนตวอกครง และท าใหเกดการฟนตวของเมองเกาทเคยรงเรองสมยจกรวรรดโรมน กบการเกดเมองใหมๆ ในคาบสมทรอตาลถงคาบสมทรสแกนดเนเวย จนถงยโรปตะวนออก กลายเปนศนยกลางการคาและวฒนธรรมของยโรป เกดสมาคมอาชพ(Guild) ระบบการเกบภาษอากร เกดการปกครองแบบทองถนทเรยกวา เทศบาล เกดตลาดนดงานแสดงสนคา (fair) เกดธนาคาร ฯลฯ

• ซงเปนพนฐานของวฒนธรรมเมองในปจจบน โดยเฉพาะการท าสญญา และการก ยมเงนของบรรดาพอคาตอกนท าใหเกดความจ าเปนในการก าหนดวนเรมตนและวนสนสดของปทแนนอน พวกพอคาไดก าหนดใหวนท 1 มกราคมเปนวนเรมตนของปใหมซงสอดคลองกบวนเฉลมฉลองปใหมของชาวโรมนทเคยปฏบตมา

มหาวทยาลยตะวนตก

• มหาวทยาลยนบเปนมรดกทส าคญของยโรปในสมยกลาง และเปนผลดตผลโดนตรงของสงคมเมอง มหาวทยาลยในระยะแรกเกดจากการรวมตวของอาจารยและนกศกษา และมลกษณะเปนสมาคมอาชพเชนเดยวกบสมาคมอาชพอนๆ ทรวมคนอาชพเดยวกนไวดวยกน สมาคมอาชพของอาจารยและนกศกษาดงกลาวนเรยกวา ยนเวอรซต (university)

• ในครสตศตวรรษท 11-12 มหาวทยาลยเกดขนจากการขยายตวและพฒนาการของโรงเรยนวด (monastery school) ซงเปนสถานทอบรมสงสอนพระหรอนกบวช และโรงเรยนมหาวหาร (cathedral school) ซงเปนสถานทใหการสงสอนทงนกบวชและประชาชนทวไปโดยมมหาวทยาลยปารสเปนผน าทางภาคเหนอ และมหาวทยาลยโบโลญญาเปนผน าใหยโรปทางใต

• นกศกษาสวนใหญเปนพระหรอลกหลานของขนนางและพอคา มหาวทยาลยเจรญเตบโตในเวลาอนรวดเรว อนเนองมาจากการขยายตวทางเศรษฐกจของเมอง สงครามครเสด และการรบความรใหมๆ จากทางยโรปตะวนออกและเอเชยไมเนอรเชนวชาปรชญา คณตศาสตร แพทยศาสตร นตศาสตร ซงเปนศาสตรทสญหายไปจากยโรปตะวนตกตงแตการลมสลายของจกรวรรดโรมน

• มหาวทยาลยในระยะแรกเรมมหลกสตรทแนนอน และน าเอาระบบสมาคมอาชพมาใชในการฝกหดนกศกษา การศกษาในระดบมหาวทยาลยในสมยกลางเจรญแพรหลายอยางกวางขวาง เมอสนสมยกลางปรากฏวามมหาวทยาลยในยโรปทงสนกวา 80 แหง• มหาวทยาลยหลายแหงในยโรปทตงในสมยกลาง เชน มหาวทยาลยปารส โบโลญญา ปาตว ออกซฟอรด และเคมบรดจ ยงคงเปนมหาวทยาลยทมชอเสยงตราบเทาทกวนน

รายชอผจดท า

นางสาว ณฎฐณชา ยงภมพทธา เลขท 9 ม.6.5นางสาว รสมาล พวงพฒ เลขท 33 ม.6.5