44
Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri Eray AKDAĞ TÜSİAD Ankara Daimi Temsilcisi

Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Embed Size (px)

DESCRIPTION

KalDer 15. Kamu Kalite Sempozyumu Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri Paneli Sunumu

Citation preview

Page 1: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Vatandaşın Kamu Yönetiminde -

Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü

ve AB Örnekleri

Eray AKDAĞ TÜSİAD Ankara Daimi Temsilcisi

Page 2: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

NELERİ DÜŞÜNMELİ?

- Vatandaş ve Hesap Sormak Niçin Önemli?

- Demokrasi mi, yoksa «Sağlıklı» Demokrasi mi?

- AB’den ve AB Üyeleri’nden Örnekler

& Mekanizmalara Bakış

- Düzenleyici Etki Analizi ve Türkiye

- Peki Türkiye Genel Olarak Nerede?

Page 3: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

NO TAXATION,

WITHOUT REPRESENTATION

Page 4: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

AB’de Magna Carta Libertatum başlangıç mı? (1215)

Devletin Denetimi Nasıl Hayata Geçirilebilir?

- Devletin Gönüllü Mekanizma Üretmesi

- Birey/Vatandaş/STK Talepleri (Anayasal)

(Örgütlenme, Medya, Sosyal Medya…)

Peki Fayda Kime?

- Vatandaşa

- Yönetene

- Devlet’e/Ülke’ye/Halk’a

Page 5: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Hesap Verme İlişkisinde 3 unsur:

1. Karar vericinin açıklama yükümlülüğü

(Formel/Enformel)

2. Hesap soranın sunulanları sorgulayabilmesi

kanalları/yeteneği

3. Kötü performans için yaptırım, iyi performans için

ödül (Formel/Enformel)

Bovens, M. (2003): Public accountability. In Handbook of Public Administaration (B. G. Peters & J.

Pierre, eds. pp. 182–208). London: SAGE. s: 184 - 186)

Page 6: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

DEVLETİN VATANDAŞLAR VE

TOPLUMCA DENETLENMESİ

DENETİMİN ZAMANI: ÖNCE,

SIRASINDA & SONRASINDA

DENETİM – KATILIM İLİŞKİSİ

«Nitekim demokrasinin en kötü

devlet yönetim sistemi olduğu

söylenegelmiştir, bugüne kadar

denenmiş diğer bütün sistemler

hariç.»

- Winston Churchill

Winston Churchill (1874-1965) said before the

House of Commons on November 11, 1947:

“Many forms of Government have been tried,

and will be tried in this world of sin and woe.

No one pretends that democracy is perfect or

all-wise. Indeed it has been said that democ-

racy is the worst form of Government except

for all those other forms that have been tried

from time to time.”

Yasama – Yürütme – Yargı «Denetim» için yeterli mi?

Page 7: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Peki ya (İYİ) YÖNETİŞİM?

Katılımcı ve paylaşımcı bir anlayışa sahip olan

ve geleceğe yönelik bir bakışa sahip yönetim

anlayışını ifade eder.

Vatandaşa hizmeti esas alan, katılımcı, şeffaf,

hesap verebilir

Page 8: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Yolsuzlukla mücadele,

kamunun hesap verebilirliğinde

temel konu ve belki en önemli unsurlardan birisidir.

Ancak tek unsur değildir!..

Yolsuzlukla mücadele uzun soluklu,

planlı ve kararlı olmayı gerektiren

karmaşık bir süreçtir.

Yalnızca ticari hayata yansıyan olumsuz etkileriyle değil,

bunun yanı sıra demokratikleşme ve gelişmeye de negatif

etkilerde bulunması nedeniyle yolsuzluk konusunda

çok boyutlu ve

topyekün bir mücadele kaçınılmaz hale gelmiştir.

Page 9: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

YOLSUZLUKLA DOĞRUDAN MÜCADELE EDEN ULUSLARARASI

ÖRGÜTLER VE BİRİMLER

- Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu ( GRECO ) - Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi

- Avrupa Sahtecilikle Mücadele Ofisi ( OLAF ) - Avrupa Komisyonu

- Malî Eylem Görev Grubu ( FATF ) –

G-7 dahil 31 ülke, Avrupa Komisyonu ve Körfez işbirliği Konseyi

- Uluslararası Saydamlık Örgütü ( TI )

- Uluslararası Suç Önleme Merkezi ( CICP ) - Birleşmiş Milletler

- Güney Doğu Avrupa Yolsuzlukla Mücadele Girişimi İstikrar Paktı ( SPAİ )

- Yolsuzlukla Mücadele Ağı ( ACN ) - OECD Yolsuzlukla Mücadele Birimi ACN’nin

sekretarya hizmetlerini yürütmektedir

- Asya-Pasifik Ülkeleri Yolsuzlukla Mücadele İnisiyatifi

Page 10: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

DOLAYLI OLARAK MÜCADELE EDEN ÖRGÜT VE BİRİMLER

• İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Yolsuzlukla Mücadele Birimi

(OECD Anti Corruption Unit)

• Asya Kalkınma Bankası Yolsuzlukla Mücadele Birimi

(Asian Devolopment Bank Anti Corruption Unit)

• Dünya Bankası Yolsuzlukla Mücadele Bilgi Merkezi

(World Bank Anti Corruption Knowledge Resource Center)

• Yolsuzluğa Karşı Parlamenterler Global Organizasyonu

(Global Organization of Parliamentarians Against Corruption- GOPAC )

• Uluslararası Ticaret Odası Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu

(International Chamber of Commerce Commission on Anti-Corruption )

• Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı Yolsuzlukla İlgili Uzmanlar Grubu

(INTERPOL Group of Experts on Corruption – IGEC )

• Amerikan Demokrasi Merkezi

(American Center For Democracy- ACD)

• Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Kuruluşu

(United States Agency for International Development- USAID)

• Uluslararası Para Fonu

(International Monetary Fund- IMF)

• Uluslararası Yüksek Denetim Kurumları Teşkilatı

(International Organization of Supreme Audit Institutions- INTOSAI)

• Amerikan Devletleri Örgütü

(The Organization of American States- OAS )

• Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı- AGİT

(Organization For Security And Co-Operation In Europe- OSCE)

Page 11: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

ABD’nin niçin bu kadar çok girişimi var?

ABD belki de «devlete en az güvenen»

ülkelerden!!!

Bu sebeple devleti denetlenmesine dair

mekanizmalar hassasiyetle tasarlanıyor!

Siyasi «Tea Party» girişimi de muhtemelen bu

sebeple bu kadar kısa sürede bu kadar ciddi güce

kavuşabildi!

Page 12: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Kamunun Hesap Verme Yükümlülüğü

Konusunda çok geniş bir literatür var ve

gelişim devam ediyor!

• Avrupa Birliği’nin mevzuatı ve raporları

• AB Üyesi Ülkelerin mevzuatı ve raporları

• OECD’nin raporları

• Birleşmiş Milletler raporları

• Uluslararası kamusal örgütlerin raporları

• Uluslararası özel sektör ve karma

örgütlerin raporları

• …

Page 13: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Kamunun Hesap Verme Yükümlülüğü denilince?

Vatandaşların ve Özel Sektörün talepleri:

• Şeffaflık, Bilginin Ulaşılabilirliği

• Kamusal Politika Tasarımına Katılım

• Yasama Sürecine Katılım

• Farklı Aşamalarda Danışılma

• Sorun ve Çözümlere Dair Görüş Alınması

• Sonuçların Birlikte Değerlendirilmesi

• Daha İyi Mevzuat Tasarımı

• İdari ve Bürokratik Yüklerin Azaltılması (SMM önemli!)

• Alternatif Çözümlerin Seçimine Katılım

• eDevlet Uygulamalarının Geliştirilmesi

• Whistleblower’ların/Eleverenlerin Hukuken Korunması

(Kanuni/Meşru Olmayan Davranışların Duyuranlar)

Page 14: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

PEKİ HESAP VEREBİLİRLİK NİYE ÖNEMLİ?

En basit anlatımıyla:

• İyi Yönetişim,

• İdari ve Bürokratik Yüklerin Azaltılması,

• Daha İyi Mevzuat Tasarımı

• eDevlet – Veri Güvenliği

• ….

Daha Sağlıklı İşleyen Sistem

SONUÇ:

WhatsApp = 19 Milyar ABD $

Türk Telekom = 9,5 Milyar ABD $

Page 15: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Yol Haritası ilkesel düzeyde evrensel ve asgari normlar

her ülke için aynı; sadece teknik uyarlamalar gerekli:

• Hesap Verebilirliği Destekleyici Ol – Siyasi İrade (!)

• Bilgi Ver

• Şeffaf Ol

• Danış

• İletiş

• Gözden Geçir

• Değerlendirmeni Paylaş

• Birlikte Değerlendir

• Yeniden Tasarla

• İfade ve bireysel girişim özgürlüğüne saygı göster

• Barışçıl Örgütlü Eylemleri koru

• Hızlı ve Adil Yargıyı temin et

Aslında sorun:

- Uygulamanın nasıl yapıldığı,

- Şeffaflık düzeyi

- «Whistleblower»lara tahammül düzeyi

Page 16: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

AB REFERANSI?

HER AÇIDAN ÇOK ÖNEMLİ!

• İyi Yönetişim AB Müzakere Başlıklarında

«Yazılı Olmayan Başlık»

• Türkiye’nin AB Üyelik Sürecinde «Etki

Analizi» hayati unsur

• Dünyanın en Sağlıklı Demokratik

Uygulamalarını içeriyor

Page 17: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Whistleblower’ların/Eleverenlerin AB’de Hukuken Korunması

İngiltere’de 1998 yılında çıkarılan “Kamu Yararına Açığa

Vurma Yasası” önemli bir örnek

Gelişmiş Koruyucu Hukuk: 4 AB Üyesi Ülke

Birleşik Krallık, Lüksemburg, Romanya ve Slovenya

Kısmen Koruyucu Hukuk: 16 AB Üyesi Ülke

Çok Az ya da Hiç Korumayan: 7 AB Üyesi Ülke

Almanya’da Haziran 2013 tartışmalarında iktidar partileri bu alanda

özel düzenlemeye gerek görmedi. Ancak OECD ve Avrupa Konseyi

«özel sektörde» Whistleblower/Eleveren korunması konusunda

çağrı yaptı. Almanya’nın 2014 sonuna kadar G20 Yolsuzluğun

Önlenmesi Eylem Planı doğrultusunda bu konuda yükümlülüğü

bulunuyor. Ancak iki iktidar partisi pozisyonunu koruyor.

http://www.transparency.org/news/pressrelease/eu_countries_must_do_more_to_combat_corruption

_by_better_protecting_whistle#sthash.xSbONjXa.dpuf

Page 18: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Whistleblower’ların/Eleverenlerin AB’de Hukuken Korunması

Avrupa Komisyonu’nun bu alanda önemli düzenlemeleri var! http://www.coe.int/t/dghl/standardsetting/cdcj/Whistleblowers/EU%20guidelines%20-

%20Whistleblowing.pdf

Hala Derin Tartışmaların Odağındaki Bir Konu:

• Edward Snowden – Küresel İzleme İddiaları

• Julian Assange – Wikileaks Tartışmaları

• AB Komisyonu’nda Çeşitli Skandallar

• SARS Hastalığının Gizlenmesi

• Watergate Skandalı

• …

http://files.transparency.org/content/download/238/956/file/2009_AlternativeToSilence_EN.pdf

http://www.coe.int/t/dghl/standardsetting/cdcj/Whistleblowers/protecting_whistleblowers_en.asp

Page 19: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

İKTİSADİ FAYDA

İKTİSADİ MALİYET

SOSYAL / ÇEVRESEL /

İDARİ … ETKİ

ULUSLARARASI

ETKİ(LEŞİM)

DİĞER

ETKİLEŞİMLER

HİÇBİRŞEY YAPMA

SEÇENEK 1

SEÇENEK 2

SEÇENEK 3

DİĞER ?

DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ MANTIĞI

Page 20: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Düzenleyici Etki Analizi (DEA/RIA)

Özellikle 2003’ten beri AB'de önemi hızla

daha da artan bir konu!

Avrupa Komisyonu 2003 – 2007 arasındaki

5 yılda 284 Etki Analizi çalışmasını

tamamladı ve yayımladı!

Ocak 2007’de yayımlanan Eylem Planı’nda

Komisyon’un hedefi AB’de iş dünyası

üzerindeki idari yüklerin 2012’ye kadar %25

azaltılması hedefi ortaya koyulmuştu!

Commission Of The European Communities, Second Strategic Review

of Better Regulation in the European Union, Brüksel :2008 s.5

AVRUPA BİRLİĞİNDE ETKİ ANALİZİ

Page 21: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

POLONYA ÖRNEĞİ: İş araç ve gereçlerinin işyerinde çalışanlarca kullanılmasında

asgari güvenlik ve sağlık gerekleri hakkında Direktif (89/655/EC)

Yatay etkisi olan bu direktiften pek çok işletme ve KOBİ doğrudan etkilenmektedir. Yapılan ön

araştırmada AB üyelerinin dahi direktife uyumda zorlandıkları görülmüştür.

Düzenleyici etki analizi için üç farklı yaklaşım ortaya koyulmuştur.

I. Yaklaşım: Çalışma Bakanlığı’nca istatistikler ve varsayımlardan hareketle hazırlanan

düzenleyici etki analizinde, uyum maliyeti yaklaşık 40 milyon Euro olarak belirlenmiştir. Ancak

bu yaklaşım sonucunda elde edilen bilgilerde, iş dünyasına ait verilerin tam olarak gerçeği

yansıtmadığı ortaya çıkmıştır.

II. Yaklaşım: İş dünyası temsilci örgütlerince anketler yoluyla bir etki analizi yapılmıştır.

Ülkedeki tüm işletmelere ulaşmak mümkün olmadığından anketler, seçilen 322 şirkete

gönderilmiştir (%50’si KOBİ).

Ancak büyük kısmı büyük firmalardan oluşan %21 oranında geri dönüş olmuştur. Bu yaklaşımla

hesaplanan toplam uyum maliyeti 1,5 milyar Euro’dur. Maliyet tahmin edilenden çok daha

yüksek çıkmıştır.

III. Yaklaşım: AB üyesi bir ülkeden uygulama konusunda tecrübeli bir uzman kuruluştan

yararlanılmıştır.

Seçilen sınırlı sayıdaki şirketle yüz yüze görüşmeler yapılarak hesaplanan uyum maliyeti 300

milyon Euro olmuştur.

Polonya, istediği geçiş dönemini (2006 yılına kadar) en gerçekçi olduğu kabul edilen

üçüncü yaklaşım sayesinde elde etmiştir.

Page 22: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

Konsültasyon/Danışma uygulamaları yeknesak değil!

Resmi Süreçler: Almanya, Polonya, İsveç ve Birleşik Krallık (BK)

Erken Aşamada Konsültasyon: Almanya, Polonya, İsveç, İtalya ve BK

Danışılan Paydaşların Yaygınlığı: Avusturya, Danimarka, Finlandiya, BK

Konsültasyon Teknikleri: Finlandiya, Hollanda, Danimarka, Polonya

Süre Uzunluğu: İsveç ve Birleşik Krallık

Görüşlerin Yayımlanması: Avusturya ve Almanya

İsteklerin Karşılanması: Avusturya, İtalya, İsveç ve Birleşik Krallık

AVRUPA BİRLİĞİNDE KONSÜLTASYON

Page 23: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Hollanda

Yargı Sistemindeki şeffaflık ve gelişmelerden dolayı övgüler aldı.

Fransa

Daha geçen ay parlamento ve yargı sistemini geliştirmek için reforma davet edildi.

Adalet bakanının yargıçlara hükmetme yeteneğinin sınırlandıran 2013

düzenlemesine ilişkin de ek öneriler sunuldu.

Avusturya

Parlamento yasama sürecine dair gelen bütün görüşler ve tepkiler yayımlanıyor

federal danışma zorunlu değil, ama son derece sık kullanılıyor ve sosyal paydaşlar

süreçte yer alıyor

Kanunların daha «taslakken», yani «parlamentoya sunulmadan önce» ilgili özel

sektör temsilcilerinin görüşüne açılması zorunluluğu var.

Ayrıca görüş alabilmek için sağlıklı bir hazırlık süresi vermek de zorunlu.

Federal yapıdaki düzenlemelerin ve AB uyumu için mevzuat düzenlemelerinin

tamamı bu kapsamda. http://www.coe.int/t/dghl/monitoring/greco/news/News(20140127)Eval4France_en.asp

http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/governance/better-regulation-in-europe-austria-2010_9789264094772-

en#page81

AB ÜYELERİNE BAKIŞ

Page 24: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Birleşik Krallık

Girişimcilik ve piyasa odaklı yapı konusunda OECD’nin en iyilerinden.

Şeffaflık, danışma ve «Kırmızı Bantı Kesmek» konularını odağına alıyor.

Almanya

Etki Analizi yapmak ve alternatif çözüm yollarını açıklamak zorunlu.

Danışma erken aşamada ve kapsayıcı olmak zorunda

Pek çok resmi olmayan/enformal (ama çok yaygın ve kültürel) görüşme yapılıyor

taslaklar hazırlanmadan önce. Elektronik görüş aktarımı önemli ölçüde gelişiyor.

2008’de vatandaş Görüş Portalı düzenlemesi oluşturuldu

Polonya: Hükümet iradesi, entegre uygulamaların gelişimi, e-dönüşüm...

İrlanda: Vatandaş Odaklı Entegre Kalite Yaklaşımı ve yaygın paydaş grupları…

Estonya: Tek ve bütün devlet yaklaşımı.. http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/governance/oecd-public-management-reviews-ireland-

2008_9789264043268-en#page186

http://www.oecd.org/unitedkingdom/oecdreportcitesnewregulatorychallengesinmatureandinnovativeukregulatoryenvironment.htm

http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/governance/better-regulation-in-europe-germany-2010_9789264085886-

en#page80

http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/governance/oecd-reviews-of-regulatory-reform-united-kingdom-

2002_9789264199255-en#page1

http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/governance/oecd-public-governance-reviews-estonia-

2011_9789264104860-en#page1

Page 25: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

POLONYA’DA GÜVEN ARTTIRICI ÖNLEMLER

Demokrasi

• Şeffaf seçim sistemi

• Çok taraflı diyalog

• Yerel toplulukların yerel yönetimlerde etkisinin artması

• Denetim raporlarının şeffaflığı, kamuoyuyla paylaşılması

• Siyasetin finansmanında şeffaflık, seçim kampanyaları vs.

Yasama

• Parlamento görüşmelerinin eksiksiz yayımlanması

• Yerel konsey toplantılarının eksiksiz yayımlanması

Page 26: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

POLONYA’DA GÜVEN ARTTIRICI ÖNLEMLER

Yargı

• Hakimlerin bağımsız, otonomik yapıdan yönetilmesi

• Kamuoyuna açık yargılamalar

• İnternette yargı kararlarının şeffaflığı

Yürütme

• Hükümet ve devlet faaliyetlerinin şeffaflığı

• Kamuoyuna danışma, DEA

• Gözden geçirmeler

• STK’ların politika tasarımına ve uygulanmasına RESMİ KATILIMI

• Bireyler, STKlar, şirketlerin karar alma süreçlerine aktif katılımı, yerel

sonuçlar

• Programların ve SONUÇ RAPORLARININ kamuoyuna duyurulması

• STK’lara kamu hizmeti verme yetkisi

• Kamuya Şeffaf ve rekabetçi personel alımı

Page 27: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

POLONYA’DA ÖĞRENİLEN

• Vatandaşta güven oluşturmak hayati

• Yaşamına bakarak karar veriyor

• Verilerle güven oluşturmalı, temelsiz açıklamalarla değil

• Reformun toplu etkisi ancak sonuç yaratıyor

• Güven zamanla oluşuyor ama bir anda yok oluyor!..

• Dolayısıyla adım adım öğrenilerek sürekli bir hassasiyetle güven oluşuyor!

• Ve kamuda en altan en üste bütün bürokrat ve siyasetçilerin katılımı çok önemli

bu sürece…

http://www.sigmaweb.org/events/seminar-networking-enpi-trust-government.htm

http://www.slideshare.net/SIGMA2013/4th-sigma-networking-seminar-ppt-by-jan-pastwa-eng-29141275

http://www.slideshare.net/SIGMA2013/4th-sigma-networking-seminar-conclusions-ppt-by-bianca-brtch-eng

Page 28: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

DAHA İYİ DÜZENLEME İLKELERİ

• Gereklilik

• Orantılılık

• Yerellik:

• Şeffaflık

• Hesap verebilirlik:

• Erişilebilirlik

• Basitlik/Sadelik

Page 29: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

OECD’nin 2002 raporunda da “Türkiye’de Düzenleyici Etki Analizi”

yapılması gereğine işaret edilerek «OECD İlkelerine Uygun» bir yapıda

ilerleme tavsiye ediliyordu!

TÜRKİYE.

Page 30: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

“Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve

Yeniden Yapılandırılması Hakkında

Kanun”

“Yapılacak yeni düzenlemeler ve kurulacak

birimler için düzenleyici etki

analizi yapılır.” ifadesini içeren 15 Temmuz

2004 tarihli kanun etki analizinin kamu

kurumları için zorunlu hale getirilmesi

öngörüyordu.

Ancak bu kanun veto edildikten sonra

yeniden düzenlenmediği için

uygulamaya girme şansı bulamamıştır!..

TÜRKİYE.

Page 31: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

TÜRKİYE.

Page 32: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Kamu maliyesinin temel ilkeleri

Madde 5- Kamu maliyesinin temel ilkeleri şunlardır:

g) Kamu idarelerinin mal ve hizmet üretimi ile ihtiyaçlarının karşılanmasında, ekonomik veya sosyal

verimlilik ilkelerine uygun olarak maliyet-fayda veya maliyet-etkinlik ile gerekli görülen diğer

ekonomik ve sosyal analizlerin yapılması esastır.

Bütçe ilkeleri

Madde 13- Bütçelerin hazırlanması, uygulanması ve kontrolünde aşağıdaki ilkelere uyulur:

c) Bütçeler kalkınma planı ve programlarda yer alan politika, hedef ve önceliklere uygun şekilde,

idarelerin stratejik planları ile performans ölçütlerine ve fayda-maliyet analizine göre hazırlanır,

uygulanır ve kontrol edilir.

Merkezî yönetim bütçesinin hazırlanması

Madde 17- Gelir ve gider tekliflerinin hazırlanmasında;

(Değişik üçüncü fıkra: 22/12/2005-5436/10 md.) Gider ve gelir teklifleri, ekonomik ve

malî analiz yapılmasına imkân verecek, hesap verilebilirliği ve saydamlığı sağlayacak şekilde, Maliye

Bakanlığınca uluslararası standartlara uyumlu olarak belirlenen sınıflandırma sistemine göre hazırlanır.

Kamu yatırım projeleri

Madde 25- …

Proje maliyeti, Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Bakanlar Kurulu

Kararında belirlenecek sınırın üzerinde bulunan afetlerle ilgili olanlar hariç yeni kamu yatırım projesi

tekliflerinden; fayda-maliyet veya maliyet-etkinlik analizleri ile çevresel analizleri içerecek

şekilde yapılabilirlik etüdü bulunmayan ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından incelenerek

yapılabilirliği onaylanmamış projeler yatırım programına alınamaz.

Page 33: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

1984

1991

1992

2003

2006

2007

2009

Page 34: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

«Yürürlüğe konulması hâlinde

etkisinin on milyon YTL’yi geçeceği

tahmin edilen

kanun ve kanun hükmünde kararname

taslakları için düzenleyici etki analizi

yapılması zorunludur. Bu miktar gerekli

görülen hâllerde Başbakanlıkça yeniden

belirlenebilir.»

Page 35: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Standart Maliyet Modeli:

Mevzuattan kaynaklanan

yükümlülüklere uyum için özel

sektör ve vatandaşların

katlanmak zorunda kalacağı

maliyetleri ölçer.

Amaç: Bürokrasi ve

kırtasiyeciliğin toplum üzerindeki

maliyetini hesaplayarak

ekonomik, sosyal ve çevresel

yükleri minimize etmektir.

Page 36: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri
Page 37: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Türkiye’nin 8 sayfalık Eylem Planı:

http://www.opengovpartnership.org/file/956/download

2011 Eylül'de başlanmış, ancak taahhüt edilen siteler hala açılmamış:

• www.transparency.gov.tr

• www.spending.gov.tr

• www.regulation.gov.tr

Page 38: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Transparency.gov

"A web portal will be set up, which will provide all the current

information about the projects and strategies implemented by

the Government regarding integrity, transparency,

accountability and combating against red tape and corruption;

all legal and other arrangements in these fields; all international

conventions that we are party to and the activities carried out at

international organizations of which we are a member.

Our aim through this web site will be, to set up an

infrastructure whereby it will be possible to receive feedback

from citizens regarding draft laws and bills, as well as all issues

related to the implementation of these regulations. Thus the

public will continuously be fully informed and active

participation in these matters will be encouraged."

A. INCREASING INTEGRITY IN THE

PUBLIC SPHERE

1. Setting up a web portal named

www.transparency.gov.tr

2. Holding an Advisory Platform for

Transparency in Public and Openness, at least

once a year, with the broad participation of

representatives of public sector, non-

governmental organizations and private sector;

holding seminars, workshops and conferences

with a view to increasing public awareness in

the areas of integrity, transparency,

accountability and combating against

corruption,

3. Plotting a risk map by determining the risk

areas open to corruption and taking

preventive -deterrent measures against

corruption

4. Measuring the suitability and effectiveness of

the existing measures and policies in matters of

reducing bureaucratic red-tape, increasing

integrity, transparency and accountability and

combating corruption through efforts to be

carried out regularly and conducting surveys in

order to determine the perception of citizens

and the business world and sharing results with

the public.

Page 39: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

• Türkiye bu alanlarda uyuma genel olarak geç başlamış durumda.

• Buna karşın iyi örnekleri andıran pek çok sayıda uygulama ve mevzuat

oluşturulmuş durumda.

• Fakat özellikle Etki Analizi ve Kurumsal Konsültasyon konularında

önemli bir atılımın ardından duraklama ve aksamalar yaşanıyor.

• Genellikle aksayan konular:

• Uygulamaların standarda değil, kişilere bağlı olması,

• Düzenli ve sürekli uygulama yapıl(a)maması,

• Öngörülebilirliğin sınırlı olması, hızla değişen öncelikler.

ÖZETLE:

Uygulamaların geliştirilmesi ve En İyi Örneklerin hedeflenmesi gerekli!..

TÜRKİYE NEREDE?

Page 40: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

-0,50

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

2002

2007

2012

HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ ALGISI

Kaynak: Dünya Bankası girişimi: The Worldwide Governance Indicators, 2013 Update - www.govindicators.org

«Rule of law captures perceptions of the extent to which agents have confidence in and abide by the rules of society, and in particular the quality of contract enforcement, property rights, the police, and the courts, as well as the likelihood of crime and violence.»

Page 41: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

-0,50

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2002

2007

2012

Kaynak: Dünya Bankası girişimi: The Worldwide Governance Indicators, 2013 Update - www.govindicators.org

«Voice and accountability captures perceptions of the extent to which a country's citizens are able to participate in selecting their government, as well as freedom of expression, freedom of association, and a free media. This table lists the individual variables from each data sources used to construct this measure in the Worldwide Governance Indicators.»

DUYMA VE HESAP VERME ALGISI

Page 42: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Kaynak: Dünya Bankası girişimi: The Worldwide Governance Indicators, 2013 Update - www.govindicators.org

«Corruption : An assessment of the intrusiveness of the country’s bureaucracy. The amount of red tape likely to countered is assessed, as is the likelihood of encountering corrupt officials and other groups..»

YOLSUZLUK KONTROLÜ ALGISI

-1,00

-0,50

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

2002

2007

2012

Page 43: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

KISA ANALİZ

Daha Güçlü Bir Ekonomi ve Demokrasi için: • Türkiye’de «Güven Arttırıcı Önlemlerin» hayata geçirilmesi önemli.

• AB Uyumu açısından Kamu Hesap Verebilirliği’nde eksiklere yoğunlaşmalı.

• Bugüne kadar ortaya konulan taahhütler ve yol haritaları ilk hedefler olmalı.

• Sivil Toplumun politika belirleme süreçlerine etkili katılımı sağlanmalı.

• Sivil Toplum Kuruluşlarının güçlendirilmesi için atmosfer yaratılmalı.

• Politika Belirleme ve Karar Alma süreçlerinde öngörülebilirlik geliştirilmeli.

• Bu süreçlere demokratik katılımcılık desteklenmeli ve danışma arttırılmalı.

• Etki Analizi ve ilintili araçların sürekli kullanımı sağlanmalı.

• Bilgi edinme hakkı ve veri güvenliği konularında güvenceler arttırılmalı.

• Uygulama sonuçları Ortak Gözden Geçirmelere ve Yeniden Tasarımlar

sürekli ve olağan hale gelmeli.

• …

Page 44: Vatandaşın Kamu Yönetiminde - Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü ve AB Örnekleri

Vatandaşın Kamu Yönetiminde -

Hizmetinde Hesap Sorabilme Gücü

ve AB Örnekleri

Katılımınız, ilginiz ve

dinleme nezaketiniz için

çok teşekkürler!