DOĞAL AFET

YÖNETİMİNDE

ETKİNLİK

Özel İhtisas Komisyonu

Raporu

Prof. Dr. M. Hasan BODUROĞLU

Rapor içinde belirtilen görüşler komisyon katılımcılarının ve raportörün görüşlerini yansıtmaktadır.

Bu görüşler Trakya Kalkınma Ajansı’nı bağlamamaktadır.

İÇİNDEKİLER

ŞEKİLLER ................................................................................................................................. 3

YÖNETİCİ ÖZETİ .................................................................................................................... 4

1. GİRİŞ .................................................................................................................................. 5

2. MEVCUT DURUM ANALİZİ ........................................................................................... 5

2.1. Dünyada (Ülkeler ve Uluslararası Kuruluşlar) Genel Durum ve Gelişme Eğilimleri . 5

2.2. Afet Yönetiminde Ülkemizdeki Durum ...................................................................... 7

2.3. TR21 Trakya Bölgesindeki Genel Durum ve Gelişme Eğilimleri .............................. 8

2.4. Geçmişe Yönelik Değerlendirme ve Çıkarılan Dersler ............................................... 9

2.5. Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013) döneminde Afet Yönetimi Konusunda

Gerçekleştirilen Önemli Projeler .......................................................................................... 11

2.5.1. İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Kapasitesinin

Arttırılması Projesi (İSMEP) ............................................................................................ 11

2.5.2. MTA Diri Fay Haritası’nın Yenilenmesi ........................................................... 11

2.5.3. Türkiye Heyelan Haritası Projesi ....................................................................... 12

2.5.4. Okul Tabanlı Afet Eğitim Projesi ....................................................................... 12

2.5.5. Toplum Liderlerini Teşkilatlandırma Projesi ..................................................... 13

2.5.6. Sivil Savunma Haber Alma, Yayma, İkaz ve Alarm Sistemi Projesi ................ 13

2.5.7. Türkiye Deprem Vakfı Projeleri ........................................................................ 13

3. GZFT ANALİZİ VE REKABET GÜCÜ DEĞERLENDİRMESİ ................................... 14

4. PLAN DÖNEMİ PERSPEKTİFİ ...................................................................................... 18

4.1. 2023 Vizyonu ............................................................................................................ 18

4.2. Bölge Planı Hedefleri ................................................................................................ 18

4.3. Önemli Projeler .......................................................................................................... 22

4.4. Plan Hedeflerini Gerçekleştirmek İçin Yapılması Gereken Araştırmalar ................. 25

5. SONUÇ VE GENEL DEĞERLENDİRME ...................................................................... 25

KAYNAKLAR ......................................................................................................................... 27

ŞEKİLLER Şekil 1: TR21 Trakya Bölgesi ................................................................................................................. 8

YÖNETİCİ ÖZETİ

Afetler genel olarak doğa ve insan kaynaklı olmak üzere iki grupta toplanabilir. Doğal afetler

Deprem, Sel, Toprak kayması (Heyelan), Kaya düşmesi, Çığ, Fırtına, Hortum, Volkan,

Yangın gibi ani oluşan ve Erozyon ve Çölleşme, Kuraklık, Küresel Isınma ve İklim

Değişikliği, Kıtlık, Açlık, Şiddetli soğuklar gibi uzun sürede oluşan doğa olayları olarak

tanımlanabilir. Doğal afetlerin ülkelerin sürdürülebilir kalkınmasında gerekli önlemler

önceden alınmadığı takdirde olumsuz etkileri gözlenmektedir. Afet risklerinin azaltılması için

uluslararası politika ve eylem dokumanlarının hazırlandığı bilinmektedir. Türkiye’de yapılan

afet risk azaltımıyla ilgili çalışmalar bu strateji ve eylemlere dayandırılmalı ve bu ulusal bir

öncelik haline getirilmelidir. Ayrıca bu yönde yapılacak bütün çalışmalar teşvik edilmelidir.

Bu kapsamda Trakya Kalkınma Ajansı bölgesinde özellikle sel ve taşkınlar sosyal, fiziksel ve

ekonomik kayıplara neden olan doğal afetlerin başında gelmekle birlikte, tüm bölgeyi

etkileyecek deprem tehlikesinin de unutulmaması gerekir. Afet Yönetiminin Etkinleştirilmesi

sadece afet sonrası yapılacak çalışmalar olarak görülmemelidir. Afet tehlikeleri ve onlara

bağlı olarak değişken özellikler gösteren risklerin azaltılması için gereken bölgenin afet

tehlike ve risklerine karşı daha dirençli hale getirilmesidir. Bu kapsamda Afet Yönetiminde

Etkinlik konusunda yapılması gerekenlerin ve uygulama önerilerinin belirlenmesi amacıyla

bölgeye ait güçlü ve zayıf yönlerle ile birlikte fırsat ve tehditlerin (GZFT) analizi yapılmıştır.

GZFT analizinden görüldüğü üzere afet hasarlarının en aza indirilmesi kapsamında yeterli

olmayan bir afet yönetim etkinliğinin söz konusu olduğu ancak bölgenin eğitim durumu ve

coğrafi özellikleri ile bir çok güçlü yanı olduğu ve bu güçlü yanların kullanılmasında afetler

ile ilgili bilincin ve farkındalığın oluşturulmasının çok önemli olduğu düşünülerek 2023

Vizyonu ‘’Trakya Kalkınma Bölgesinde Doğal Afet Yönetiminde Etkinlik için afet bilinci

yüksek bireylerin yaşadığı afet riskinin farkındalığıyla sürüdürülebilir, güvenli, yaşanabilir;

çevre, mülkiyet ve kültür mirasını koruyan, dirençli bir risk ve kriz yönetiminin uygulandığı,

güçlü bir iletişim ağına sahip, afet öncesinde, sırasında ve sonrasında il afet planlarının

uygulanabilir hazırlıklarının tamamlanmış doğal afet kaynaklı riskleri en aza indirerek etkin

bir modelin oluşturulduğu ekonomik ve sosyal kayıpların en aza indirgendiği ve kaynakların

etkin kullanıldığı denetim ve uygulama erki olan bütünleşik bir afet yönetimi’’ olarak

tanımlanmıştır. Bu vizyon doğrultusunda üç ana hedef : doğal afetlerden oluşacak can kaybı,

yaralanma, ekonomik kayıplar ile doğal ve kültürel kaynakların yok olmasını en aza indirmek

için Trakya Kalkınma Ajansı Bölgesindeki iller düzeyinde afet tehlike ve risklerinin

belirlenmesi ve afet senaryolarının oluşturulması; doğal afetlerin ve beraberinde oluşan

ikincil olayların topluma ve altyapıya zararlarının azaltılması, daha az zarar görmek için

eğitim, öğretim ve kapasite geliştirilmesine önem verilmesi, afet bilinci ve farkındalığın

yaratılması; ve afetlere müdahale yönetiminin etkin şekilde oluşturulması olarak

belirlenmiştir. Bu hedefler doğrultusunda stratejiler ve faaliyetler önerilmiştir. Bu faaliyetlere

yönelik projeler ile araştırma konuları önerileri de verilmiştir.

Doğal Afet Yönetiminde Etkinlik Bölge Planı belirtilen hedefler doğrultusunda strateji ve

faaliyetler ile araştırma ve projelerin bir öncelik sırasına konularak uygulamaya geçilmesinin

bölge kalkınması ve afet zararlarının en aza indirilmesi için çok önemli olduğu

unutulmamalıdır.

1. GİRİŞ

Afetler genel olarak doğa ve insan kaynaklı olmak üzere iki grupta toplanabilir. Doğal afetler

Deprem, Sel, Toprak kayması (Heyelan), Kaya düşmesi, Çığ, Fırtına, Hortum, Volkan,

Yangın gibi ani oluşan ve Erozyon ve Çölleşme, Kuraklık, Küresel Isınma ve İklim

Değişikliği, Kıtlık, Açlık, Şiddetli soğuklar gibi uzun sürede oluşan doğa olayları olarak

tanımlanabilir. İnsan kaynaklı afetler ise nükleer, biyolojik, kimyasal kazalar, bilişim

teknolojileri/bilişim saldırıları, taşımacılık kazaları, endüstriyel kazalar ve aşırı kalabalıktan

meydana gelen kazalar, göçmenler ve yerlerinden edilenler olarak tanımlanan insanların

doğaya müdahalesi ve bilgisizlikten kaynaklanan afetler olarak tanımlanabilir. Bu

komisyonda doğal afetler yönetimi ele alınacaktır.

2. MEVCUT DURUM ANALİZİ

2.1. Dünyada (Ülkeler ve Uluslararası Kuruluşlar) Genel Durum ve Gelişme

Eğilimleri

Doğal afetlerin ülkelerin sürdürülebilir kalkınmasında gerekli önlemler önceden alınmadığı

takdirde olumsuz etkileri gözlenmektedir. Afet risklerinin azaltılması için uluslararası politika

ve eylem dokumanlarının hazırlandığı bilinmektedir. T.C. Kalkınma Bakanlığı Onuncu

Kalkınma Planı(2014 – 2018) Afet Yönetiminde Etkinlik Özel İhtisas Komisyonu Raporunda

belirtildiği üzere ‘’1987 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda kabul edilen (BM

42/169, 1987 sayılı karar ile) uluslararası camiada 1990 ve sonraki on yılda

gerçekleştirilecek hedefleri belirleyen 1990-2000 yılının Doğal Afet Etkilerini Azaltma

Uluslar arası On yılı (IDNDR) olarak ilan edilmesi, Yokohama Stratejisi ve Daha Güvenli Bir

Dünya İçin Eylem Planı (1994), Binyıl Bildirgesi (2000), Afetlerin Azaltılması Uluslararası

Stratejisi (ISDR) hazırlanması (2000), Afet Risklerinin Azaltılması Konferansı ve Hyogo

Bildirgesi (2005) ve Hyogo Çerçeve Eylem Planı (2005-2015) hazırlanması, Ulusların ve

Toplulukların Afetlere Karşı Dirençlerinin Artırılması ile Risk Azaltma Küresel Platformu

(2007) yapılması çalışmalarında doğal afetlerin zararlarının azaltılması konusunda önemli

adımlar atılmıştır. Bunların yanı sıra, 1992 yılında düzenlenen BM Çevre ve Kalkınma

Konferansı’nda (Rio Zirvesi’nde) sürdürülebilir ekonomik gelişme ve sürdürülebilir kalkınma

hedeflerine, afetlerin neden olduğu kayıpların azaltılmasına yönelik yeterli önlem ve tedbirler

alınmadıkça ulaşılamayacağı ifade edilmiş; ayrıca, afet kayıpları ve çevresel bozulma

arasında sıkı bir ilişki olduğu vurgulanmıştır. 2002 ve 2012 yıllarında düzenlenen BM Dünya

Sürdürülebilir Kalkınma Zirvelerinde (Rio+10, Rio+20) yerleşmelerin afet riski altında

olduğu kabul edilmiş, afetlerin neden olduğu zararların azaltılması için afet öncesinde

risklerin azaltılmasına yönelik tedbirlerin alınması gerektiği vurgulanmıştır. Hyogo Bildirgesi

ile Ulusların ve Toplulukların Afetlere Karşı Dirençlerinin Artırılması Çerçeve Eylem Planı

(2005-2015) doğrultusunda, 2008 yılında yayımlanan ilk değerlendirme raporuna göre birçok

ülkede, afetlere hazırlık, müdahale, erken uyarı ve afet bilgi sistemlerinin kurulması

konularında kurumsal ve yasal düzenlemeler yapıldığı; böylece, kasırga, sel gibi olaylarda

ölüm oranlarında az da olsa düşüş yaşandığı, ancak, teknik altyapı ve insan kaynaklarının

geliştirilmesi ile finansal sıkıntıların aşılması gerektiği belirtilmiştir. Diğer taraftan, bu

Eylem Planında yer alan ülkelerin hükümetlerince risk azaltmaya yönelik uygulamaların

kalkınma planları ve projelerine dâhil edilmesine yönelik siyasi taahhütler verilmiş olmasına

rağmen, risk azaltma konularında çabaların istenen düzeye gelmediği de vurgulanmıştır. Şu

anda uluslar arası alanda afetlerin kalkınma ile ilişkileri kapsamında Binyıl Kalkınma

Hedefleri ve Hyogo Çerçeve Eylem planı yürürlüktedir. Bunların her ikisinde de

sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması üst hedeftir. 2000 yılında 189 ülkenin Birleşmiş

Milletler çatısı altında bir araya gelerek kabul ettikleri Binyıl Kalkınma Hedefleri 2000–2015

yıllarını kapsar. Doğal ve teknolojik afetlerin sonuçları 8 temel amaçtan oluşan Binyıl

Kalkınma Hedeflerine ulaşma yolunda önemli bir tehdit unsurudur. Bu nedenle afet risklerini

azaltmayı başaran ülkelerin bu hedefleri gerçekleştirme şansı daha fazladır.Hyogo Çerçeve

Eylem Planı (2005-2015) Birleşmiş Milletler öncülüğünde 2005 yılında Japonya’nın Kobe

şehrinde düzenlenen Afetlerin Azaltılması Dünya Konferansında hazırlanmış ve Birleşmiş

Milletlere üye 168 ülke tarafından benimsenerek kabul edilmiştir. Dünyada afet risklerini en

aza indirgemeye yönelik bir yol haritası niteliği taşıyan bu plan 3 stratejik hedef, 5 öncelikli

eylem ile bunların alt eylemlerinden oluşmaktadır. ‘’

Hyogo Çerçeve Eylem Planında beklenen çıktılar ülkelerin ve toplulukların can ve sosyal,

ekonomik ve çevresel değerlerindeki afet kayıplarının azaltılmasıdır. Bu stratejik hedefler:

1) Afet risklerinin azaltılmasının sürdürülebilir kalkınma plan ve politikalarına

bütünleştirilmesi,

2) Afetlere karşı bilincin ve duyarlılığın oluşturulması için kurumların, mekanizmaların ve

kapasitelerin geliştirilmesi ve mevcutların güçlendirilmesi,

3) Afet risklerinin azaltılması yaklaşımlarının acil duruma hazırlık, müdahale ve iyileştirme

programlarına sistematik olarak katılımı,

olarak belirlenmiştir.

Öncelikli eylemler ise:

1) Afet risklerinin azaltılmasının kuvvetli bir kurumsal temelde ulusal ve yerel öncelik olarak

belirlenmesinin sağlanması,

2) Afet risklerinin tanımlanması, değerlendirilmesi, izlenmesi ve erken uyarı sistemlerinin

geliştirilmesi,

3) Bilginin, yeniliğin ve eğitimin her seviyede afetlere karşı güvenli ve duyarlı bir toplum

oluşturmada kullanımı,

4) Temel risk faktörlerinin azaltılması,

5) Afetlere karşı her seviyede etkin bir müdahale için afetlere karşı hazırlığın güçlendirilmesi,

olarak tanımlanmıştır.

Türkiye’de yapılan afet risk azaltımıyla ilgili çalışmalar bu strateji ve eylemlere

dayandırılmalı ve bu ulusal bir öncelik haline getirilmelidir. Ayrıca bu yönde yapılacak bütün

çalışmalar teşvik edilmelidir. Artık tüm dünyada ülkeler afet yönetimi yapılanmasını risk

azaltma odaklı olarak düzenlemekte, kurumsal yapılarını, stratejilerini, planlarını, kanun ve

yönetmeliklerini buna uygun olarak geliştirmekte ve uygulamaktadır.

2.2. Afet Yönetiminde Ülkemizdeki Durum

T.C. Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı(2014 – 2018) Afet Yönetiminde Etkinlik

Özel İhtisas Komisyonu Raporunda belirtildiği üzere ‘’Afetler neden oldukları can kaybı

yanında önemli ekonomik, sosyal ve çevresel kayıplar da meydana getirmektedir. Bu konudaki

istatistikler incelendiğinde, doğa kökenli afetlerin her yıl Türkiye gayri safi milli hâsılasının

%3’ü oranında doğrudan ekonomik kayba yol açtığı görülmektedir. Ancak doğrudan

ekonomik kayıpların yanında pazar kaybı, üretim kaybı, işsizlik gibi dolaylı ekonomik

kayıplar da göz önünde bulundurulduğunda toplam kayıp yılda gayri safi milli hâsılanın %4-

5’ine yaklaşmaktadır. Türkiye başta depremler olmak üzere sel, heyelan, çığ, kuraklık, orman

yangınları gibi afetlere sürekli maruz kalmaktadır. 1900 – 2010 yılları arasında hasar yapan

285 deprem meydana gelmiş ve bu depremler nedeniyle 100.000 kişi hayatını kaybetmiş,

170.000 kişi yaralanmış ve 650.000 konut ağır hasara uğramıştır.

17 Ağustos 1999 İzmit Körfezi ve 12 Kasım 1999 Düzce depremleri nedeniyle 18.242 kişinin

ölmesi, 48.901 kişinin yaralanması ve 93.145 konutun yıkılması veya ağır hasar görmesi, çok

geniş bir alanın etkilenmesi ve ortaya çıkan sorunlarla baş etmede karşılaşılan güçlükler

nedeniyle Türkiye, Afet Yönetimi Sistemini yeniden sorgulamaya başlamış ve yeni yasal

düzenlemelerin yapılması gereği ortaya çıkmıştır. Yerel yönetimlere afet ve acil durumlarla

ilgili görev, yetki ve sorumluluklar verilmiştir.

Geçmiş yıllarda yaşanmış olaylara bakıldığında Türkiye’nin afetlerle istenilen etkinlikte

mücadele edemediği, afet risklerini azaltamadığı görülmektedir. Bu mücadelenin istenilen bir

etkinlikte yürütülememesinin nedenleri arasında önleme, zarar veya risk azaltma ve hazırlık

çalışmalarına yeterince önem verilmemesi, afetlerle ilgili birçok kurumun bulunması ve

bunlar arasında iyi bir işbirliği ve koordinasyonun sağlanamaması, yetki karmaşalarının

yaşanması gibi faktörlerde sayılabilir.’’

‘’Afet yönetimindeki bu çok başlılığı ortadan kaldırmak amacıyla 29.05.2009 tarihinde 5902

sayılı “Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun”

TBMM’de kabul edilmiş ve 17.06.2009 tarih ve 27261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak

yürürlüğe girmiştir. Bu kanunla; afet ve acil durumlar ile sivil savunmaya ilişkin hizmetleri

yürütmek üzere, Başbakanlığa bağlı “Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)”

kurulmuştur. Kanun; afet ve acil durumlar ile sivil savunmaya ilişkin hizmetlerin ülke

düzeyinde etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli önlemlerin alınması ve olayların

meydana gelmesinden önce hazırlık ve zarar azaltma, olay sırasında yapılacak müdahale ve

olay sonrasında gerçekleştirilecek iyileştirme çalışmalarını yürüten kurum ve kuruluşlar

arasında koordinasyonun sağlanması ve bu konularda politikaların üretilmesi ve

uygulanması hususlarını kapsamaktadır.’’

AFAD Başkanlığının 5902 sayılı kanunun mecliste kabulünden sonra kuruluş çalışmaları

tamamlanarak 17 Aralık 2009 tarihinde Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu kararıyla aktif

hale getirilmiştir. Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu kararından sonra Afet İşleri Genel

Müdürlüğü, Sivil Savunma Genel Müdürlüğü ve Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel

Müdürlüklerinin görevleri AFAD ve İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri tarafından

yapılmaya başlanmıştır.

‘’Bu kanunla; illerde, il özel idaresi bünyesinde, valiye bağlı il afet ve acil durum

müdürlükleri kurulmuştur. Sivil Savunma Koleji, Afet ve Acil Durum Eğitim Merkezine

dönüştürülmüştür. Sivil Savunma, Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlükleri teşkilat ve

personeli ile birlikte bulundukları ilin il özel idaresine devredilmiştir. Bu müdürlükler

bulundukları ilin il afet ve acil durum müdürlükleri bünyesinde ve emrinde görev yaparlar.

Ayrıca, kamu kurum ve kuruluşlarında bulunan Savunma Sekreterliği birimleri ile Savunma

Uzmanlığı kadroları kaldırılmıştır. İl ve ilçe sivil savunma müdürlerinin görevleri sona

ermiştir.

Yeni yapılanmayla, afet ve acil durumlar ile sivil savunmaya ilişkin hizmetlerin ülke

düzeyinde etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli önlemlerin alınması, afetlerin

meydana gelmesinden önce hazırlık ve zarar azaltma, afet sırasında yapılacak müdahale ve

afet sonrasında gerçekleştirilecek iyileştirme çalışmalarını yürüten kurum ve kuruluşlar

arasında koordinasyonun sağlanabilmesi beklenmektedir.’’

Ekim 2011 Van Depremi sonrası Türkiye Deprem Vakfı tarafından Arama ve Kurtarma

Ekiplerine yapılan anket sonuçlarına göre depremin ilk günü oraya varan ekipler afet il

koordinasyonunun yeterli olmadığını, çalışma alanlarına uzman olmayan kişilerin girmesinin

önlenemediği gibi olumsuz yanlar yanında ambulans ve UMKE (Ulusal Medikal Kurtarma

Ekipleri) nin çok başarılı olduğu görüşüne de yere verilmiştir. AFAD ın yeni yapılanmasının

hızlandırılması bu bakımdan çok büyük önem kazanmaktadır.

2.3. TR21 Trakya Bölgesindeki Genel Durum ve Gelişme Eğilimleri

Trakya Kalkınma Ajansının sınırları içinde Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli illerimiz yer

almaktadır Şekil 1. Bu illerimizden Edirne ve Tekirdağ Çevre Düzeni Planlarını

hazırlamışladır. Bu planlarda doğal afetler olarak iki konu Deprem ve Taşkınlar ele alınmıştır.

Kırklareli İlimizin de Kırklareli İl Çevre Düzeni Planı Plan Hükümleri hazırlanmıştır.

Şekil 1: TR21 Trakya Bölgesi

Tekirdağ ili Planına göre Marmara Denizi’nde ve karada yapılan jeolojik, jeomorfolojik,

jeofizik ve sismolojik araştırmalar Trakya Alt Bölgesi sınırları ve Tekirdağ ili içerisindeki

noktaları etkileyecek deprem kaynak zonunun esas olarak Kuzey Marmara’da yer alan ve

Mürefte-Şarköy civarından Saros Körfezi’ne uzanan Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara

Denizi içerisindeki devamı üzerinde olacağına dair genel bir bilimsel kanaat oluştuğu

belirtilmektedir.

Marmara Denizi içerisindeki meydana gelen 1509, 1766 ve özellikle 1912 depremlerinin

bölgeyi önemli derecede etkilediği bilinmektedir. Bilimsel bulgular 7 şiddetinde ve daha

büyük bir depremin bu fay zonu üzerinde oluşma olasılığının olasılıksal hesaplama

yöntemlerine göre 2004 yılından itibaren gelecek 30 yılda %35 ile %70 arasında değiştiğini

göstermektedir.

Mevcut Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası’na göre, Tekirdağ ilinin büyük bir bölümü 1. ve 2.

derece deprem bölgesi olup bu alanlarda maruz kalınacak maksimum ivme katsayısı değeri

0.3 g’den büyük olacaktır. Tekirdağ ili için deprem tehlike haritası, 50 yılda %2, %10 ve %50

aşılma olasılıklarına göre hazırlandığı anlaılmıştır. Bu haritaya göre, Tekirdağ il sınırları

içerisinde beklenen ivme değerleri 50 yılda %10 aşılma olasılığı için güneyden kuzeye

azalarak 0,7 g ile 0,1 g arasında değişmektedir.

Edirne İli Çevre Planına göre mevcut deprem bölgeleri haritası dışında yeniden hesaplanan

olasılıksal deprem tehlikesi haritasına göre Edirne il sınırları içerisinde 50 yılda %2, %10 ve

%50 aşılma olasılıklarına göre beklenen maksimum yatay ivmeler aşılma olasılığına ve zemin

özelliklerine bağlı olarak güneyden kuzeye azalarak 0.6 g–0.1 g arasında değişmektedir.

Kırklareli İlimizde de deprem tehlikesi Edirne ilimizin kuzeyi ile benzer özellikler taşıdığı

bilinmektedir.

Edirne ilinde Meriç, Tunca, Arda ve Ergene nehirleri taşkınlara neden olan akarsulardır.

Yukarıda belirtilen raporda Taşkın sınırlarının saptanmasına yönelik DSI XI. Bölge Genel

Müdürlüğü ile temasa geçilerek taşkın sınırlarının veri ve dokümanları elde edilerek

sayısallaştırılma yapıldığı açıklanmıştır. Ayrıca Edirne İli Su Taşkın Planı hazırlanmıştır. Bu

planda ayrıntılara inilerek ele alınan senaryoya göre afet sırasında ve afet sonrası hangi işlerin

kimler tarafından yapılacağına hakkında bir afet müdahale planı yapılmıştır.

Trakya da diğer bir afet tehlikesi de kuraklık olarak ele alınmalıdır. Bu konuda yukarıda

belirtilen çevre planlarında bu konuya değinilmektedir. Ayrıca bölge ormanlarında yangın

tehlikelerine göre afet yönetimi planları üzerinde de çalışılması gereklidir.

2.4. Geçmişe Yönelik Değerlendirme ve Çıkarılan Dersler

T.C. Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı (2014 – 2018) Afet Yönetiminde Etkinlik

Özel İhtisas Komisyonu Raporunda belirtildiği üzere ‘’Bakanlar Kurulu'nun 24.04.2006 tarih

ve 2006/10399 sayılı kararı ile “Dokuzuncu Kalkınma Planı Stratejisi (2007-2013)”

benimsenmiş ve 01.07.2006 gün ve 26215 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Dokuzuncu

Kalkınma Planı eksen esaslı hazırlandığından ve sektörel gelişmeler ayrı başlık altında

değerlendirilmediğinden afetler konusu Planda ayrı bir başlık altında yer almamıştır.

Ancak, kalkınma planlarının 3 yıllık uygulamasına yönelik olan ve 2009-2011 dönemini ve

daha sonraki yılları kapsayan Orta Vadeli Programlarda ve yıllık Programlarda doğal

afetlerle ilgili bir başlık açılmış ve bu başlık altında; afet yönetiminin, merkezi ve yerel

düzeyde, yeterli, etkin ve bütüncül bir kapsamda yürütülmesinin temel amaç olduğu

belirtilmiştir. Bu çerçevede orta vadeli programlarda;

i) Ulusal Afet Yönetimi Stratejisi ve Eylem Planı hazırlanacağı,

ii) Ülke genelinde doğal afet riski taşıyan yerleşim yerlerinin afet risk düzeyine göre

önceliklendirileceği, riskin planlı bir şekilde azaltılmasına yönelik teknik ve mali çalışmaların

sonuçlandırılacağı, halkın bilinçlendirilmesine yönelik faaliyetler yürütüleceği,

iii) Afet sigorta sisteminin, yaptırımlar dahil olmak üzere, tüm afet türleri ve ülkenin tamamını

kapsayacak şekilde yaygınlaştırılacağı ve gerekli yasal düzenlemelerin tamamlanacağı,

iv) Güçlendirme ve dönüşüm ihtiyacı olan yerleşim yerleri ve kamu binaları için programlar

geliştirileceği, gibi tedbirler yer almıştır.’’

Dokuzuncu Kalkınma Planı döneminde afetlere ilişkin olarak yürürlüğe giren kanun ve

yönetmeliklerin önemli olanları aşağıda yer almaktadır:

- 19 ilde uygulanmakta olan 4708 sayılı Yapı Denetimi kanunu 81 ilde uygulanmaya

başlamıştır (2011).

- İstanbul’da afet risklerinin azaltılması ve acil durum hazırlığına yönelik yürütülen ve

yapılan yatırımlarla özellikle kamu binaları, okullar, hastaneler ve yurtlarda güçlendirme

çalışmaları yapılmıştır. Mevcut yapıların afetlere karşı güçlendirilmesi, afet riski taşıyan

yerleşim yerlerinin afet riski düzeyine göre önceliklendirilmesi, riskli yapıların bulunduğu

yerlerde sağlıklı ve güvenli yaşam çevrelerinin oluşturulması için iyileştirme, tasfiye ve

yenileme koşullarının belirlenmesine yönelik mevzuat oluşturulmuştur.

- İl Özel İdaresi, Belediyeler ve Büyükşehir belediyesi kanunlarına afetlerle ilgili maddeler

eklenerek, bu kuruluşlara afet ve acil durum planlarını hazırlama, zarar azaltma çalışmaları

yapmalarını yürütme görevi verilmiştir.

- Ülke çapında ve yerel olarak işletilmekte olan zayıf ve kuvvetli deprem kayıt şebekeleri

geliştirilmiş, deprem istasyon sayısı artırılmış ve mevcut istasyonlar günün teknolojisine

uygun olarak modernize edilmiştir.

- 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki

Kanun (2009)

- 5902 sayılı yasa ile 2007 yılında kapatılan Ulusal Deprem Konseyi’nin yerine Deprem

Danışma Kurulu oluşturulmuş ve aktif hale getirilmiştir (2009).

- TBMM Deprem Riskinin Araştırılarak Deprem Yönetiminde Alınması Gereken

Önlemlerin Belirlenmesi Meclis Araştırma Komisyonu Kurulmuştur (2010)

- Kentleşme Şûrası yapılmış ve Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı

(KENTGES 2010-2023) Yüksek Planlama kurulu kararı ile kabul edilmiştir (2010).

- Afet Risklerinin Azaltılması Platformu kurulmuştur (2011)

- İstanbul’un Olası Deprem Kayıp Tahminlerinin Güncellenmesi projesi tamamlanmıştır

(2009).

- Türkiye Ulusal Afet Arşiv Sistemi kurulmuştur (2010).

- Ulusal Deprem Strateji ve Eylem Planı (2012-2023) yürürlüğe girmiştir (2011).

- 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun

Hükmünde Kararname ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kurulmuştur (2011).

- 6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu çıkarılmıştır (2012).

- 6306 sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu çıkarılmıştır (2012).’’

2.5. Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013) döneminde Afet Yönetimi Konusunda

Gerçekleştirilen Önemli Projeler

2.5.1. İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Kapasitesinin Arttırılması

Projesi (İSMEP)

‘’İstanbul'u muhtemel bir depreme hazırlayabilmek amacıyla oluşturulan "İstanbul Sismik

Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi’nin (İSMEP)" finansmanı için, Türkiye

Cumhuriyeti Hükümeti ile Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası arasında 310 milyon Avro

tutarında bir Kredi Anlaşması imzalanmış olup; söz konusu anlaşma 3 Şubat 2006 tarihinde

yürürlüğe girmiştir. Proje kapsamındaki faaliyetlerin gerçekleştirilmesi ve denetimi İstanbul

Valiliği İl Özel İdaresi bünyesinde oluşturulan İstanbul Proje Koordinasyon Birimi (İPKB)

tarafından yürütülmektedir. Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Yatırım Bankası arasında 12

Mart 2008 tarihinde imzalanan 300 milyon Avro tutarındaki kredi anlaşması, Avrupa

Konseyi Kalkınma Bankası ile 16 Eylül 2010 tarihinde imzalanan 250 milyon Avro

tutarındaki kredi anlaşması, Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (Dünya Bankası) ile 4

Ağustos 2011 tarihinde imzalanan 109.800 milyon Avro tutarındaki ek kredi anlaşması ve

İslam Kalkınma Bankası arasında 04 Nisan 2012 tarihinde imzalanan 243 milyon Avro

tutarında kredi anlaşması ile İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık

Projesi kapsamında yürütülen faaliyetler için sağlanan kredi miktarı 1 milyar 213 milyon

Avro’ya ulaşmıştır. Yeni gelen kaynaklarla birlikte projenin 2018 yılında tamamlanması

beklenmektedir.

Proje ile i-) afet yönetimi konusundaki kurumsal ve teknik kapasitenin geliştirilmesi, halkın

acil durumlara hazırlık ve müdahale bilincinin arttırılması; ii-) öncelikli kamu binalarının

sismik risk karşısındaki durumlarının incelenmesi ve bu inceleme sonuçlarına bağlı olarak

güçlendirilmesi veya yıkılıp yeniden yapılması; iii-) ulusal afet yönetimi çalışmalarının

desteklenmesi; iv-) kültürel ve tarihi miras kapsamındaki binaların envanterinin çıkarılması,

sismik risk değerlendirmelerinin yapılması ve projelendirilmesi ile imar ve yapı mevzuatının

daha etkin uygulanabilmesine yönelik destekleyici önlemler alınarak, İstanbul'un muhtemel

bir depreme karşı hazırlıklı olması amaçlanmaktadır.’’

2.5.2. MTA Diri Fay Haritası’nın Yenilenmesi

‘’İlk baskısı 1992 yılında 1:1.000.000 ölçekli olarak MTA Genel Müdürlüğü tarafından

yayımlanan Türkiye Diri Fay Haritası; ülkemiz ve yakın çevresinin güncel tektoniği ve

depremselliği üzerine yapılan çok sayıdaki bilimsel araştırma ve deprem tehlikesinin

belirlenmesi çalışmalarında temel başvuru kaynaklarından birisi olmuştur. Deprem afeti

etkisinin azaltılması çalışmalarında ayrıntılı fay bilgilerine olan ihtiyacın artması haritanın

yenilenmesini zorunlu hale getirmiştir.

Bu ihtiyacı karşılamak üzere MTA Genel Müdürlüğü 2004 yılında, Türkiye Diri Fay

Haritası’nın Yenilenmesi ve Diri Fay Veri Tabanının Oluşturulması amacıyla bir proje

başlatmıştır. Arazi çalışmaları 2004-2011 yılları arasında sekiz yılda tamamlanan bu

araştırma programı kapsamında ülkenin kara alanlarının tamamı son yirmi yılda kazanılan

bilgi birikimi ve gelişen teknoloji kullanılarak incelenmiş ve yeni diri fay haritaları

hazırlanmıştır. Bu yenileme çalışmasında yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri ve hava

fotoğraflarından yararlanılmış, tüm faylar arazide incelenmiş ve haritalanmıştır. Proje

hedefleri kapsamında değişik ölçek kademelerinde diri fay haritaları üretilmiştir. Bunlar i-)

Temel Diri Fay haritaları (1:25.000 ölçekli), ii-) Türkiye Diri Fay Harita Serisi (1:250.000

ölçekli) ve iii-) Türkiye Diri Fay Haritası'dır (1:1.250.000 ölçekli). 1:250.000 ölçekli

haritalara MTA Genel Müdürlüğü’nün web sayfasından erişilmektedir.

Proje kapsamında diri faylar dört alt sınıfa ayrılarak haritalanmış ve her fay bir kimlik

numarası ile tanımlanmıştır. Belirlenen tekçe fay veya çok segmentli fay zonu sayısı 326’dır.

Çok segmentli faylarla birlikte değerlendirildiğinde, 485 diri fay veya fay segmentinin M:5.5

ve üzeri büyüklükte deprem üretebilecek boyutta olduğu tespit edilmiştir. Haritalarla birlikte

hazırlanan açıklama kitapçıklarında haritalardaki fayların alansal dağılımlarına ek olarak

fayların öznitelikleri (uzunluk, yaş, kayma türü, fay düzlemi eğimi) verilmiştir. Yeni diri fay

haritalarında il, ilçe, belde ve köy düzeyinde yerleşim merkezleri ile karayolu ve demiryolu

ulaşım hatlarına yer verilmiş ve bunlarla diri faylar arasındaki mekânsal ilişkiler

gösterilmiştir.

Güncellenmiş diri fay haritaları ve ilgili veri tabanı ülke genelinde deprem zararlarının

azaltılması yönünde yapılacak araştırma, planlama ve uygulamaları yönlendirici bilgi

altyapısını sağlamaktadır. Bu kapsamda geliştirilecek ulusal politika, strateji ve fiziki

planlamalara katkı sağlayacaktır. Bölgesel ölçekte ise daha güvenilir deprem tehlike

analizlerinin yapılmasına olanak vermektedir. Yenileme programı kapsamında üretilen

haritalar ülkemizde bilinenden çok daha fazla sayıda diri fayın olduğunu ve ülkedeki deprem

tehlikesinin bilinenden daha ciddi boyutlarda ele alınması gerektiğini ortaya koymuştur.’’

2.5.3. Türkiye Heyelan Haritası Projesi

‘’Ülkemizde depremlerden sonra ikinci derece doğa afetine neden olan heyelanların alansal

dağılımlarının ortaya konulması amacıyla MTA Genel Müdürlüğü ''Türkiye Heyelan

Envanteri Haritası Projesi'' 1997 yılında başlatmış ve 2008 yılında tamamlanmıştır. Projede

heyelanlar hareket tipleri (sadece kayma ve akma), aktivite durumları (aktif ve aktif olmayan)

ve görece derinlikleri (sığ: d≤5m ve derin: d>5m) gibi öznitelik değerleri göz önünde

bulundurularak Coğrafi Bilgi Sistemleri ortamında sayısallaştırılmış ve arşivlenmiştir. Proje

kapsamında, Türkiye genelinde yaklaşık 17.000 km2 alan kaplayan, 65.000 den fazla heyelan

haritalanmıştır. Haritalanan heyelanlar tüm ülkeyi kapsayan 18 adet 1:500.000 ölçekli

paftalar halinde, bölgesel jeoloji, jeomorfoloji, tektonik ve depremsellik ile iklimsel

özelliklerin de özetlendiği açıklamalı kitapçıklarıyla birlikte basılmıştır. Ayrıca, ülke

genelinde heyelanların mekânsal dağılımı ve heyelanlarla ilgili temel bilgilerin ortaya

konulması amacıyla 1:1.500.000 ölçeğinde Türkiye Heyelan Haritası basılmıştır. 1:500.000

ölçekli heyelan envanter haritası (kitapçıkları ile) ve 1:25.000 ölçekli sayısal heyelan

envanter haritaları, MTA Genel Müdürlüğü’nde hizmete sunulmuştur.’’

2.5.4. Okul Tabanlı Afet Eğitim Projesi

‘’Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı

(JICA), Japonya'nın afet eğitimi konusundaki deneyimlerinden yararlanmak üzere 18 Ekim

2010 tarihinde "Okul Tabanlı Afet Eğitimi Projesi"ni hayata geçirmek üzere bir protokol

imzalamıştır. MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü ve Japonya

Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) işbirliğinde yürütülmekte olan projenin genel amacı, ülke

genelinde ilk ve ortaöğretimde afetler ve afet risk yönetimi konusunda bilgi ve farkındalığın

geliştirilmesi ve okul afet yönetimi kapasitesinin güçlendirilmesidir.

Bu kapsamda, Marmara Bölgesinde bulunan 8 il (İstanbul, Bursa, Balıkesir, Çanakkale,

Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ, Yalova) ile Bolu ve Düzce illerinde toplam 80 pilot okulda eğitim

verilerek, okul yönetici ve öğretmenleri, öğrenciler ve velilerde afet bilincinin geliştirilmesi,

afete hazırlıklı olma kültürünün oluşturulması ve okul afet ve acil durum yönetimi planlarının

en iyi şekilde hazırlanılması ve uygulanılmasının sağlanması hedeflenmektedir. Pilot

uygulamanın ardından, proje eğitim ve uygulamalarının ülke geneline yaygınlaştırılması da

amaçlanmaktadır.’’

2.5.5. Toplum Liderlerini Teşkilatlandırma Projesi

‘’KIZILAY, 1999 depremleri sonrasında hem yerel hem de uluslararası çabalar ve IFRC’nin

desteği sonucu yeniden yapılandırılmıştır. KIZILAY şimdi risk azaltma çalışmaları için

farkındalık yaratma adına gönüllüler ve toplum liderleri (yerel liderler, dini liderler ve

öğretmenler) ile kapasitesini şube bazında geliştirmektedir. Örneğin, “Toplum Liderlerini

Teşkilatlandırma Projesi Afet Zararlarını Azaltma Programı” bir risk azaltma çalışmasıdır.

KIZILAY 2007’de afet bilincini geliştirmek ve kurumlar arası işbirliği sağlamak amacıyla bu

projeyi başlatmıştır. KIZILAY tarafından hazırlanmış olan “Güvenli Yaşamı Öğreniyorum”

eğitim kitabı afet bilincini öğretebilmek adına 900,000 den fazla ilköğretim öğrencisine

ulaştırılmıştır.’’

2.5.6. Sivil Savunma Haber Alma, Yayma, İkaz ve Alarm Sistemi Projesi

‘’Bu projenin amacı hava saldırıları veya afetler nedeniyle Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve

Nükleer madde üreten, depolayan veya bu maddelerle çalışan tesislerde meydana gelecek

kaza durumlarında, kurumların ve halkın önceden uyarılarak gerekli önlemleri almasını

sağlamak, can ve mal kayıplarının en aza indirmektir.’’

2.5.7. Türkiye Deprem Vakfı Projeleri

2.5.7.1. Türkiye Deprem Vakfı Okulumuz Depreme Hazırlanıyor Projesi

Projenin amacı, Önemli kent merkezlerinde, okullarda deprem simülasyon aracı ile

bilinçlendirme etkinlikleri kapsamında, bilgi eksikliği, belirsizlikler ve çaresizlik hissi ile

beslenen korku dolu yaklaşımları, hazırlıklı olma ve güvende hissetme duygularına

dönüştürmektir. Diğer taraftan, görsel ve uygulama odaklı Mobil Deprem Simülasyon

Eğitim Aracı ve Maskot SİSMAİL ile ulusal çapta depremden korunma kültürü bilincini

kazandırmak, sürdürülebilir bir altyapı oluşturmak ve toplumsal duyarlılık, sahiplenmeyi ve

gönüllülük kavramının anlaşılmasını sağlamayı hedeflemektedir.

Projenin diğer bir parçası da okullarda Yapısal Olmayan Tehlikelerin Azaltılması (YOTA) ile

ilgili olan En iyi Uygulamalar kısmıdır. Bu kapsamda Bilgi eksikliği, belirsizlikler ve

çaresizlik hissi ile beslenen korku dolu yaklaşımları, hazırlıklı olma ve güvende hissetme

duygularına dönüştürmekle birlikte, okul yönetimi, öğrenciler ve velilerin çalışmalara

katılımcı olmasını sağlamak, aynı zamanda olumlu çalışmaları kamuoyunda paylaşarak

hazırlıkların hızlandırılmasına ve doğru yönde bilinçlenmeye katkıda bulunmaktır. Türkiye

Deprem Vakfı ve İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü işbirliği ile 2011 -2012 öğretim yılında ilk

olarak İstanbul'da başlamıştır ve 2012-2013 öğretim yılında da devam edecek olan

`Okulumuz Depreme Hazırlanıyor` projesiyle tüm paydaşlarda; yöneticiler, öğretmenler,

personel, aileler ve öğrencilerde depremden korunma kültürü oluşturulması hedeflenmektedir.

2.5.7.2. Türkiye Deprem Vakfı Hastanemiz Depreme Hazırlanıyor Projesi

Hastanemiz Depreme Hazırlanıyor Projesi İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü ile yapilan bir

protokol çerçevesinde kamu hasatanelerinin deprem sonrası kullanımında en önemli faktör

olan yapısal olmayan tehlikelerin azaltılması (YOTA) kapsamında hastanelerimizin bu

bakımdan ne kadar hazırlıklı olduğunu değerlendirmeye yönelik bir projedir. İlk olarak 2012

yılında uygulanmıştır. Heriki proje ile ilgili ayrıntılı bilgilere Türkiye Deprem Vakfı web

sayfasından ulaşılabilir.

3. GZFT ANALİZİ VE REKABET GÜCÜ DEĞERLENDİRMESİ

Trakya Kalkınma Bölgesinde özellikle sel ve taşkınlar sosyal, fiziksel ve ekonomik kayıplara

neden olan doğal afetlerin başında gelmekle birlikte tüm bölgeyi etkileyecek deprem

tehlikesinin de unutulmaması gerekir. Afet Yönetiminin Etkinleştirilmesi sadece afet sonrası

yapılacak çalışmalar olarak görülmemelidir. Afet tehlikeleri ve onlara bağlı olarak değişken

özellikler gösteren risklerin azaltılması için gereken bölgenin afet tehlike ve risklerine karşı

daha dirençli hale getirilmesidir. Bu kapsamda Afet Yönetiminde Etkinlik konusunda

yapılması gerekenlerin ve uygulama önerilerinin belirlenmesi amacıyla bölgeye ait güçlü ve

zayıf yönlerimiz ile birlikte fırsat ve tehditlerin (GZFT) analizi aşağıda sunulmuştur.

GÜÇLÜ

Eğitim seviyesinin yüksek ve eğitimli-genç nüfusu fazla olması,

Eğitilmiş afet eğitmenlerinin bulunması,

Ulaşım kolaylığı ve yüksek hızlı tren gelmesi,

Afet bilincinin yüksek olması,

Deprem tehlikesi analizinin yapılmış olması,

Avrupa Birline üye 2 ülkeye sınırı ve bu sınır ülkeleriyle aktif işbirliği olması,

Sınır ötesi işbirliği sel ve taşkın ile ilgili deneyimler,

Afet zamanı gerekli malzemelerin sağlanıyor olması,

İstanbul’a yakın olması,

Sel ile ilgili sayısal verilerin olması,

Ulaşılabilirlik (bölgesel),

Enerji köprüsü statüsü,

Coğrafi konumu,

Sivil toplum kuruluşlarının afet konusunda örgütlenmesi,

Komşu sınır ülkeleriyle olan aktif işbirliği,

Nüfus yoğunluğunun az olması,

Enerji köprüsü statüsü (Doğalgaz boru hatları),

Sivil toplum örgütlerinin afet konusunda örgütlenmesi,

Nüfus yoğunluğunun coğrafi alana göre az olması,

Medikal kurtarma ekip yeterliliği,

1/100.000 – 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planlarının var olması,

Nüfus yoğunluğunun olduğu yerlerde deprem tehlikesini düşük olması (Edirne-Kırklareli),

ZAYIF

Kaynak ve bütçe yetersizliği,

Müdahale ekiplerinin yeterli olmaması,

Tatbikat bilgisinin yetersizliği,

Afet projeleri üzerinde denetleme eksikliği,

Çarpık kentleşme ve riskli yapılar,

Her afete geçici çözüm üretilmesi,

Halkın afet bilincinin yetersizliği,

İtfaiye teşkilatının yetersizliği,

Afet bilinçsiz toplum,

Altyapı yetersizliği (Elektrik-tlf-su),

Deprem vb. risklerin veri kayıt ve izleme sistemi eksikliği,

Bölgesel risk haritalarının oluşturulmamış olması,

Medikal kurtarma lojistik ve donanımsal yetersizlikler,

Kurumlar arası iletişim sürekliliğinin yetersizliği (Donanımsal organizasyonu),

Verimli tarım arazilerinin konut/sanayiye dönüşümü,

Planlı sanayide, yol güzergahlarında mevzi konuşlanmış sanayi yapılar,

Merkezi ve yerel yönetimler arasındaki koordinasyon eksikliği,

Uygulamada belediyelerin sık sık plan değişikliği yaparak, buraları amaç dışı kullandırması,

Ruhsatsız yapılarda mücadelede zayıf kalma (yetersiz araç-gereç uzman eksik),

İmar yasasının 18. ve 39. Maddelerinin sağlıklı uygulanmaması,

Kıyı şeridine nitelikliz yapı yapılması,

Yapı denetimi sistemindeki aksaklıklar,

Yerli işadamlarının bölgeye yatırım yapmaması,

Kurumlar arası veri akışının etkin olmaması,

Yönetim kademesinde önem vermemesi

Afet senaryolarının ekonomik olarak düşünülüp-sosyal-insalcıl-psikolojik boyutunun düşünülmemesi,

Haberleşme,

FIRSATLAR

İnsanların sosyal eğitim seviyelerinin yüksek olması

Uluslar arası şirket yatırımlarını olması

İller arası diyalogların iyi olması

Bölgede nüfus yoğunluğunun azlığı.

Tarım arazilerinin büyük olması,

İstanbul megapol şehre yakınlığı,

Eğitim seviyesinin yüksek olması,

Toplum ekonomik ve sosyal yönden yüksekliği,

Kentsel dönüşüm yaşamının uygulamaya geçilmesi,

Bölgesel ulaşım yolları ve çeşitliğinin yüksekliği,

Gelişmekte olan bir bölge olması,

Bölgede üç üniversite olması,

TEHDİTLER

Deprem,

Sel tehditi,

Sanayi kuruluşlarının tehditi,

Orman yangınları,

Termik santraller,

Toprak kayması,

Kömür ocağı göçmeleri,

Olası KBRNİ tehditleri,

Risk taşıyan dereler,

İstanbul megapolüne yakınlık,

Deprem, sel, toprak kayması, tsunami, orman yangını, kuraklık, endüstriyel kazalar,

Nüfus artış yüzdesinin yüksekliği (göçe bağlı),

İl kriz merkezi, ve merkez binasının risk alanında bulunması (Tekirdağ),

İkincil afetlerin oluşma potansiyeli (doğalgaz ve kimyasal riskler),

Bilimsel ve gerçekli uygulanabilir afet planının bulunmaması,

Kooperatifler aracılığıyla üretilen toplu konutların ekonomik nedenlerden dolayı yapı kalitesinin

düşük olması,

Dere yatağı- heyelanlı bölgelerin imara açılması,

İmar afları,

Alt gelir grubuna hitap eden güvenilir yapıların yapılmaması,

Gaziköy fayına yakın olması,

Meriç-Ergene havzasının geniş alüvyonlu araziye sahip olması (taşkına elverişli olması),

Olası bir depremde ortaya çıkacak konut kaybı ve bunun yol açacağı ekonomik kayıplar,

İmar yasasının genel yaklaşımında ve içeriğinde eksiklikler olması,

Yanlış avlanma – piknik- kamp – orman yangınlarına sebep olması,

Yukarıda sunulan GZFT analizinden görüldüğü üzere afet hasarlarının en aza indirilmesi

kapsamında yeterli olmayan bir afet yönetim etkinliğinin söz konusu olduğu ancak bölgenin

eğitim durumu ve coğrafi özellikleri ile bir çok güçlü yanı olduğu ve bu güçlü yanların

kullanılmasında afetler ile ilgili bilincin ve farkındalığın oluşturulmasının çok önemli olduğu

gözlenmektedir. Daha önce yapılmış olan vilayet bazındaki planlarda belirtilen afet

tehlikelerinin bölgesel olarak ele alınması bölgesel risk azaltılmasında önemli katkı

sağlayacaktır.

4. PLAN DÖNEMİ PERSPEKTİFİ

4.1. 2023 Vizyonu

Trakya Kalkınma Bölgesinde Doğal Afet Yönetiminde Etkinlik için afet bilinci yüksek

bireylerin yaşadığı afet riskinin farkındalığıyla sürüdürülebilir, güvenli, yaşanabilir; çevre,

mülkiyet ve kültür mirasını koruyan, dirençli bir risk ve kriz yönetiminin uygulandığı, güçlü

bir iletişim ağına sahip, afet öncesinde, sırasında ve sonrasında il afet planlarının

uygulanabilir hazırlıklarının tamamlanmış doğal afet kaynaklı riskleri en aza indirerek etkin

bir modelin oluşturulduğu ekonomik ve sosyal kayıpların en aza indirgendiği ve kaynakların

etkin kullanıldığı denetim ve uygulama erki olan bütünleşik bir afet yönetimidir.

4.2. Bölge Planı Hedefleri

Afet Yönetimi afet öncesi, afet süresince ve afet sonrası yapılması gerekenler olarak

karşımıza çıkar. Afet yönetiminin belirtilen bu süreçleri için gereken hazırlıklar aşağıda

belirtilen Hedef 1, Hedef 2 ve Hedef 3 kapsamında ele alınabilir. Bu hedefler aslında afet

süresince müdahaleyi de etkin bir şekilde yapmayı ve afet sonrası ise yaraların sarılmasını ve

geri konabilecek kayıpların nasıl yapılacağını kapsamaktadır:

Hedef:1

Doğal afetlerden oluşacak can kaybı, yaralanma, ekonomik kayıplar ile doğal ve kültürel

kaynakların yok olmasını en aza indirmek için Trakya Kalkınma Ajansı Bölgesindeki iller

düzeyinde afet tehlike ve risklerinin belirlenmesi ve afet senaryolarının oluşturulması.

Strateji:1

Trakya bölgesindeki iller düzeyinde kapsamlı tehlike, risk haritaları (mikro bölgeleme

haritaları) hazırlanması, afet senaryolarının oluşturulması.

Faaliyetler:

1. Trakya bölgesi ve kentsel bazda var olan tehlike haritalarının gözden geçirilerek bütünleşik

olarak tüm afet tehlikelerinin 2 yıl içinde analiz edilerek raporlanması,

2. Trakya bölgesi ve kentsel bazda tüm afet tehlikeline dair çoklu risk haritalarının 4 yıl

içerisinde hazırlanması,

3. Belirlenen tehlike ve risk haritalarına göre sorumlu kuruluşlarca tüm yapılar (konut, işyeri,

kamu binaları) ve alt yapılar (yollar, limnalar, doğal gaz hatları vb.) için kayıp senaryolarının

2018 yılına kadar hazırlanması,

4. Afet zarar ve risk azaltan planların 2018 yılına kadar tamamlanması,

5. Afet(deprem , sel, su, baskını orman yangını teknolojik afetler) tehlike ve risk verilerinin 2

yıl içerisinde hazırlanarak kayıt altına alınması.

6. Afet bilgi bankasının kamuyu ve ilgili kuruluşların paylaşımına imkan sağlayacak sistemin

2 yıl içerinde işbirliğe girmesi, ve yıllık güncellemesi

Hedef:2

Doğal afetlerin ve beraberinde oluşan ikincil olayların topluma ve altyapıya zararlarının

azaltılması, daha az zarar görmek için eğitim, öğretim ve kapasite geliştirilmesine önem

verilmesi, afet bilinci ve farkındalığın yaratılması.

Strateji:1

12 ay içerisinde 5 veya daha fazla dairenin olduğu tüm apartmanlarda ve 5 veya daha fazla

evin bulunduğu tüm sitelerdeki erişkin aile bireylerinin tümüne 30 dakikalık ilin afet

risklerine (deprem, sel-su baskını, endüstriyel kazalar) yönelik farkındalık eğitimi verilmesi

sağlanacak.

Faaliyetler:

1. Gerekli eğitimlerin yapılabilmesi için mahalle liderlerinin eğitilmesi

2. İl genelinde 18 yaş üstü nüfusün % 1’ine eğitimlerin verilmesi.

3. Afet farkındalık eğitimi için eğitmen oluşturulması.

4. Yapılacak eğitimlerin performanslarının değerlendirilmesinin yapılması (Bu

değerlendirmenin yapılması için MEB yıllık ders programı içinde yer alması)

5. Eğitim sonu raporunun yapılması.

Strateji:2

12 ay içerisinde bölgedeki 5.,6.,7.,8., sınıf ilköğretim öğrencilerinin tamamına bölge afet

risklerine (deprem,sel-su baskını,endüstriyel kazalar) yönelik farkındalık eğitimi verilmesi

sağlanacak.

Faaliyetler:

1. Her ilköğretim okulunda 2 müdür yardımcısının ( yoksa bir eğiticinin) eğitimi alması

2. Tüm Okullardaki 5,6,7,8 sınıflardaki öğrencilerin tümü

3. Eğitim denetimi

4. Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğine Bölge afet risklerine yönelik afet

farkındalığı eğitimlerinin yapılması yönünde madde eklenmesi.

Strateji:3

12 ay içerisinde ildeki tüm camilerde en az 10 Cuma hutbesinde bölge afet risklerine

(deprem,sel-su baskını, endüstriyel kazalar) yönelik 10 dakikalık farkındalık konuşması

yapılması(caminin imamı tarafından)sağlanacak.

Faaliyetler:

1. Her cami imamının eğitici eğitimi alması.

2. Yapılacak eğitimlerin değerlendirilmesi.

Strateji:4

12 içerisinde bölgedeki tüm üniversitelerin 1.sınıf öğrencilerinin tamamının bölge afet

risklerine (deprem, sel-su baskını, endüstriyel kazalar) yönelik 40 dakikalık farkındalık

eğitimi verilmesi sağlanacak.

Faaliyetler:

1. Türk Dili okutmanlarına eğitici eğitiminin verilmesi.

2. Yıllık ders planlarında 20 dakikalık Afet Farkındalık eğitimlerinin verilmesi

(Performans değerlendirmesi yapılacaktır)

Strateji:5

Bölge afet risklerine (deprem,sel-su baskını, endüstriyel kazalar) yönelik farkındalık

eğitimlerinde kullanılacak eğitim materyallerinin hazırlanması için AFAD sekretaryasında

AFAD/İtfaiye/Emniyet/Jandarma/UMKE/STK ÜYELERİNDEN oluşan komisyon kurulacak

ve eğitim materyallerini hazırlayacak.

Faaliyetler:

1. Eğitim materyallerinin hazırlanarak komisyonun oluşturulması.

Strateji:6

Ortak yaşam alanlarındaki ekranlarda, yerel televizyon kanallarında,reklam panolarında,

kurumların bilgi panolarında(dijital ve dijital olmayan), Kamu kurumlarının web sitelerinde,

şehirlerarası ulaşım araçlarında, şehir içi toplu ulaşım araçlarındaki video paylaşım sitelerinde

paylaşılacak bölge afet risklerine (deprem,sel-su baskını, endüstriyel kazalar yönelik

farkındalık materyalleri hazırlanacak.

Strateji:7

12 ay içerisinde Bölgedeki Afetlerde Müdahale Birimleri çalışanlarının tamamına 3 TRAC

(Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti) üyesi tarafından telsiz kullanımı eğitimi için içerik,

eğitim metaryali oluşturulup eğitimi gerçekleştirilecek.

Faaliyetler:

1. Afet Müdahale birimlerine telsiz eğitimi materyallerinin oluşturulup eğitiminin verilmesi

2. Yapılan eğitim doküman ve performanslarının değerlendirilmesi

3. Hizmet Grupları

Strateji:8

Bilgi inovasyon ve eğitimi kullanarak afetlere karşı dayanıklı ve güvenliği her seviyeden

oluşturmak.

Faaliyetler:

1. Toplumda afet bilinci farkındalığı için başka yayın oranları ve interaktif eğitim

metaryalleri (afiş, broşür vb.) hazırlamak. Kamuoyunun ilgi ve dikkatini toplamak.

2. Farklı düzeylerde risk analiz ve risk azaltma çalışanlarına yerilen yüksek

lisans/Doktora,araştırma ve öğretim programlarının açılması (2yıl içerinde)

Strateji:9

Sivil toplum kuruluşları ve gönüllülerin katılımın sağlanması.

Faaliyetler:

1. Afet yönetim sistemi içerisinde, yerel yönetimler, STK’lar ve gönüllülere tanımlanmış

roller verilmesi.

2. Toplum afet gönüllüleri ve STK’ların tanımlanan rolleri üzerine, sık sık eğitim-tatbikat

yapmadan organize edilip, uygulama esnasında yetkin kişilerle kademeli çalışmalarını

sağlamak.

Hedef:3

Afetlere müdahale yönetiminin etkin şekilde oluşturulması.

Strateji:1

İl Afet Müdahale planları gerçekçilik ve uygulanabilirlik esaslarına göre hazırlanacak.

Faaliyetler:

1. Afet Planlarının hazırlanması.

2. Planın son hale getirilmesi.

3. İl Afet Müdahale Planlarının gerçekçilik ve uygulanabilirlik esaslarına göre hazırlanıp

hazırlanmadığı AFAD Başkanlığı tarafından denetimi yapılacak.

Strateji:2

İl Afet Müdahale Planları yılda en az iki defa gerçekleştirilecek uygulama tatbikatlarından

sonra revize edilecek.

Faaliyetler:

1. İl Afet Müdahale Planlarının tatbikatlarının gerçekleştirilmesi

2. Planların revize edilmesi

Strateji:3

Kısa sürede hasar tespitinin yapılmasının sağlanması. Afetler (deprem, sel-su baskını,

endüstriyel kazalar) gerçekleştikten sonra AADYM ler illerin Valilerine hasar tesbit

çalışmalarını 24 saat içinde bitirebilmeleri, için gerekli personel, araç ve malzeme

ihtiyaçlarını 3 saat içerisinde bildirecekler.

Strateji:4

Tüm ilçelerde her mahallede afetlerde erken dönemde kullanılacak halka açık açık

havada,ortak toplanma ve kullanım(belki yaşam)alanlarının oluşturulması için

kamulaştırılması Belediye Başkanlığı ve Özel İdareler tarafından 3 ay içerisinde plan

oluşturularak , erken dönemde gereken toplanma alanlarının kamulaştırılması.

Strateji:5

Erken Müdahale Birimlerinin malzeme stoğunun güçlendirilmesi. (ÖrneğinTekirdağ ili için

29 adet tıbbi müdahale konteynırı alınması. Alınacak hafif kurtarma (jeneratör) konteynırların

19 adetinin kamu ve özel hastane bahçelerine konulması ve 9 unun ilçe sağlık müdürlükleri 1

tanesinin de komuta kontrol merkezi bahçelerine konuşlandırılacaktır. 1 Adet 112 mobil

komuta kontrol aracı 1 adet mobil röle aracı ve 3 adet afetlerde sağlık hizmetleri yönetim ve

depo konteynırı alınmalıdır). Bu konteynırların muhteviyatı bağlı illerde görev yapan UMKE

sorumluları ve kamu hastaneleri birlikleri genel sekreterlikleri tıbbi hizmetler bölümünden

katılımcılarla belirlenecektir.

Faaliyetler:

İl Sağlık Müdürlüklerinden alınacak veri ışığından standartların sağlanması.

Strateji:6

Ulaşım araçlarının güçlendirilmesi. (Örneğin Tekirdağ için afetin başlangıcında aktif görev

alan UMKE personelinin müdahale ve araç ve personel sevkiyatında kullanılması için 2 adet

4x4 pickup (kamyonet arka yük bölümü sert malzeme ile kapatılmış-hard top) ve bir adet 4x4

en az 10 kişi kapasiteli minibüs alınmalıdır). Diğer bağlı illere de bu planlama yapılmalıdır.

Faaliyetler:

1. Trakya bölgesindeki illerin ulaşım araçlarının güçlendirilmesi için kurumların bütçe

ayırması.

2. Ulaşım araçlarının alınması.

Strateji:7

Telsiz röle sisteminin güçlendirilmesi.

Faaliyetler

Afetlerde Müdahale Birimlerinin tümünün afetlerde kullanılacağı telsiz frekans ve kanallarına

hizmet eden telsiz röle sisteminin bölgede kör alanlar kalmayacak şekilde geliştirilecek

(rölelerin güçlendirilmesi, yenilenmesi,yeni rölelerin kurulması).

Strateji:8

Afet Müdahale Birimlerinin hepsinin katılacağı, aylık yuvarlak masa toplantıları

gerçekleştirilecek.

Faaliyetler

1. Katılım listesinin oluşturulması.

2. Yıllık Toplantı takviminin oluşturulması.

3. Toplantıların tam katılımının gerçekleştirilmesi.

Strateji:9

Stratejik plan ve yönetim kılavuzlarının bölgesel işbirliği belli periyotlarda denetlenecektir.

Faaliyetler:

Konunun uzmanlarının katılacağı teknik çalıştayın işbirliğinin izlenmesi ve denetlenmesi.

Strateji:10

Afet yönetim kapasiteleri, teknolojik kapasiteler, kurumsal kapasitelerin belirlenmesi

Faaliyetler:

Hazırlanan ulusal müdahale planı çerçevesinde, bölgesel bazlı yönetim teknolojik ve

kurumsal kapasite verilerinin yer aldığı müdahale planlarının 1 yıl içerisinde hazırlanması.

Strateji:11

Afet Müdahale Birimlerinin tümünün kullanımına açık eğitim ve tatbikat alanları her ilde

oluşturulacak.Tekirdağ ilinde AFAD tarafından proje çalışması başlanmış olan”Afet ve Acil

Durum Müdahale Ekipleri Eğitim ve Tatbikat alanı Projesi” 1 ay içerisinde tamamlanıp 3 ay

sonunda Eğitim Tatbikat alanı inşası bitirilip, alan kullanımına hazır hale getirilecek.

Faaliyetler

1. Alan projesinin bitirilmesi

2. Proje Oluşturulması

3. Projelerin değerlendirilmesi ve Birleştirilmesi

4.3. Önemli Projeler

Çalışma grubunun önermiş olduğu bazı projeler aşağıda sunulmuştur.

Proje:1 Projenin Adı: Bölgesel bazda risk belirleme çalışması ve risk azaltma ve savunma planlarının

hazırlanması.

Projenin Amacı : Bölgenin risklerinin belirlenerek, bunların azaltılmasına yönelik kurum ve kuruluşlara

planlarının yapılması.

Projenin Gerekçesi: Bölgesel bazda güncel ve gerçekçi bir risk haritasının bulunmaması. Risk

azaltılmına yönelik planlama bulunmaması.

Projenin Paydaşları: İL AFAD Müdürlükleri, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri belediyeler ve Özel

İdareler, DSİ.

Yaklaşık Bütçe : -100.000-TL

Proje:2

Projenin Adı: Saros Körfezi Bütünleşik Kıyı Planlaması

Projenin Amacı: Kıyı kesiminde yer alan Yapı stoğunun belirlenmesi ve riskli

yapıların tespitinin yapılması.

Projenin Gerekçesi: Ülkemizde 1985 sonra gelişen deniz turizmi sonrası kıyıların

plansız büyümesi ve yapı kalitesinin kötü olması farklı belediyeler ve valilikçe

yönetilmesinin doğurduğu olumsuz sonuçlar.

Projenin Paydaşları: İl özel İdaresi Belediyeler, Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü

Ortaklığı

Yaklaşık Bütçe: 1.000.000 TL

Proje:3

Projenin Adı: Kırklareli İlindeki Mevcut Yapıların Afet ve Deprem Risklerinin

Belirlenmesi Ve Yapı Envanterinin Oluşturulması.

Projenin Amacı: Bu proje kapsamında, Kırklareli ilindeki mevcut yapıların

deprem riskleri belirlenecektir. Ayrıca yoluyla Kırklareli ilindeki yapı envanter

çıkartılacaktır.

Projenin Gerekçesi: Kırklareli ilindeki etkin bir deprem risklerinin belirlenme yöntemi

geliştirilmesi gereklidir.

Projenin Paydaşları: Kırklareli Üniversitesi, AFAD, Valilik, Belediye de,

Yerel Yönetimler, İMO vb., Trakya Kalkınma Ajansı.

Yaklaşık Bütçe: 500.000 TL

Proje:4

Projenin Adı : Mahalle Afet Gönüllüleri (MAG)

Projenin Amacı: Afetlerde ilk 72 saat içinde daha bilinçli ve eğitimli kişilerin

kurtarma çalışmalarına katılması ayrıca afet öncesi ve afet sonrasında da profesyonel

ekiplere yardımcı olacak gönüllerin işbirliğine alınması.

Projenin gerekçesi: Afetlerde ilk 72 saat içinde daha fazla can kurtarılmış afet

öncesinde farkındalığın artırılarak afet sırasında zararın en aza indirilmesi.

Projenin Paydaşları: İl Özel İdaresi, Büyükşehir Belediye Başkanlığı,

Muhtarlar, AFAD Tekirdağ

Yaklaşık Bütçe: 750.000 TL

Proje:5

Projenin Adı: Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli illeri sırasıyla çoklu risk haritalarının

(geoteknik araştırma vb.) hazırlaması.

Projenin Amacı: Trakya Bölgesindeki yaklaşık 5000 km. goğalgaz boru hatları,

doğalgaz kuyuları (300 adet yaklaşık), elektrik, telekominikasyon hattı gibi yaşam

hattı işletildiklerini yatırım öncesi ve afet anında etkin yönetim ve müdahale

amacıyla yapılmalıdır.

Projenin Gerekçesi: Altyapı ve yerüstü tesislerinin etkin işletilmesi ve acil durumlarda

müdahale altyapısı yapılaşmaya uygun olmayanların tespiti.

Projenin Paydaşları: Belediye Başkanlıkları, AFAD Müdürlükleri, İlgili Kamu

Kurum ve Kuruluşlar

Yaklaşık Bütçe:1 Milyon TL

Proje:6

Projenin Adı: Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitisü Marmara Bölgesinde

Kurulu sismik cihazlardan alınan deprem verilerinin, erken uyarı sistemiyle AFAD,

GAZDAŞ, TEDAŞ vb. kurumların izlenmesine imkan sağlanması.

Projenin Amacı: Yıkıcı depremin bölgeyi etkileme öncesi haber alınarak gaz, elektrik,

enerji tesisleri vb. devre dışı bırakarak ikincil afetlerin oluşmasını engellenebilmesi.

Projenin Gerekçesi:İkincil afetlerin oluşmasının önüne geçilmesi için erken haber

olması.

Projenin Paydaşları: Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi, GAZDAŞ, TEDAŞ,

Enerji Santralleri, AFAD

Yaklaşık Bütçe:50.000 TL

Proje:7

Projenin Adı: Tekirdağ daTıbbi Afet Konteynırları

Projenin Amacı: 29 Adet konteynır temini, tıbbi malzeme içeriğinin temini,

hastane, ilçe S.R., KKB bahçesine konuşlandırılması.

Projenin Gerekçesi: Kısa sürede yoğun sağlık hizmet talebini karşılamaya yetecek

afetlere Düşük bir şekilde korunması

Projenin Paydaşları: İl Sağlık Müdürlüğü,Kamu Hastane Birliği Genel Sekreterliği

Yaklaşık Bütçe:7000TLx29=203 000 TL (Sadece çıplak konteynır)

20 000TLx29=580 000 TL (Konteynır içeriği)

Proje:8

Projenin Adı: Mobil arındırma üniteleri (dekontaminasyon)

Projenin Amacı: Her ilde (3 il) birer tane referans hastane bulunacak arındırma ünitesi

temin ve kurulum.

Projenin Gerekçesi: KBRN ve endüstriyel kazalarda hastanelere (referans hastane)

ulaştırılacak yaralıların arındırma yapılmadan hastanelere kaldırılması.

Projenin Paydaşları: İl Sağlık Müdürlüğü/Kamu Hastane Birliği Genel Sekreterliği.

Yaklaşık Bütçe: 5000TLx3=15 000 TL

Proje:9

Projenin Adı: Gelecek Nesillerde Afet Bilincinin Oluşturulması.

Projenin Amacı: İlk, orta ve lise düzeyinde eğitim gören öğrencilere afet bilinci

oluşturulması.

Projenin Gerekçesi: Deprem öncesi esnası ve sonrası sırasında her bir bireyin yapması

gereken görevlerini yerine getirecek kendi can güvenliklerinin korumaları

sağlanacaktır. Bölgenin büyük bir kısmı her evde en az bir kişinin afet bilinci eğitimi

almiş olacaktır.

Projenin Paydaşları: AFAD, MEB

Yaklaşık Bütçe: 8 aylık eğitim için 100 kişilik atanamamış öğretmen adaylarından

ücretli öğretmenlik ücreti+sigorta 1.000.000 TL

Yol+harcırah+dökuman + 600.000 TL

1.600.000 TL

NOT: Eğitimleri her sınıfa yıl içerisinde 2 saat verilebilir. 100 kişilik profesyonel

eğitimci potansiyeline sahip olunabilir.

4.4. Plan Hedeflerini Gerçekleştirmek İçin Yapılması Gereken Araştırmalar

Plan hedefleri doğrultusunda ihtiyaç duyulan ve çalışma grubu tarafından önerilen araştırma

konuları aşağıda sunulmuştur.

Araştırma:1

Araştırmanın Adı: Edirne hudutları içinde yer alan heyelanların etüdü.

Amacı: Can ve mal tehlikesinin azaltılması.

Kimlerle çalışılabilceği: AFAD, İl Özel İdaresi, Belediyeler, Çevre ve Şehircilik İl

Müdürlüğü.

Araştırma:2

Araştırmanın Adı: Trakya Bölgesindeki Yapı Denetim Sisteminin Değerlendirilmesi.

Amacı: Trakya Bölgesinde mevcut yapı denetim firmaların ne derece etkili çalıştığı

belirlenmelidir.

Kimlerle çalışılabileceği: Yapı Denetim Firmalar, Üniversiteler,Trakya Kalkınma

Ajansı.

Araştırma:3

Araştırmanın Adı: Tekirdağ, Çorlu, Çerkezköy ölçeğinde çoklu risk haritaları ve

geoteknik araştırmaların yapılması.

Amacı: Trakya bölgesinde yaklaşık 5.000 km doğalgaz boru hattı ve tesislerinin risk

senaryoları, afet azaltım ve etkin acil müdahale amaçlı yapılmalıdır.

Kimlerle çalışılabilecği: MTA, Kandilli Rasathanesi, AFAD, Belediye Bşk.

Araştırma:4

Araştırmanın Adı: Doğal Afet Yönetimi konusunda etkin sistem işleten en az 2

ülkedeki uygulamaların izlenmesi ve Türkiye ile kıyaslama açısından teknik araştırma

gezilerinin organize edilmesi.

Amacı: Uygun yöntem ve uygulamanın uyarlanması, gerektiğinde mevcut

uygulamaların güncellenmesi.

Kimlerle çalışılabileceği: AFAD, Kurum ve Kuruluş Yetkilileri, Kalkınma Ajansı

Yetkilileri.

5. SONUÇ VE GENEL DEĞERLENDİRME

Bölgenin kalkınma planı hazırlanırken doğal afetlerin etkisi mutlaka göz önüne alınmalıdır.

Bu nedenle afetlere hazır olmak bir bakıma afet kayıplarının azaltılmasını içerdiğinden

üzerinde çok çalışılması gereken bir husustur. Bölge için düşünülen hedefler aslında tüm

ülkemiz için de geçerlidir ve afetlerle mücadelenin en önemli ayağı halkımızda afet bilincinin

ve farkındalığının oluşturulmasıdır. Bu bakımdan rapora katkıda bulunanların bir çoğunun

ortak fikri olan hedefler dikkatlice seçilmiştir. Özellikle Doğal afetlerin ve beraberinde

oluşan ikincil olayların topluma ve altyapıya zararlarının azaltılması, daha az zarar görmek

için eğitim, öğretim ve kapasite geliştirilmesine önem verilmesi, afet bilinci ve farkındalığın

yaratılması hedefinin dokuz stratejiden ve afetlere müdahale yönetiminin etkin şekilde

oluşturulması hedefinin ise onbir stratejiden oluşması bir bakıma eksikliği hissedilen

hususların ele alınmasına yöneliktir.

Bölgesel kalkınma planlarında, orta vadeli programlarda ve yıllık programlarda sektörel baz

da afetlerle olan ilişki ve alınması gereken önlemlerin önerilen hedefler ve stratejiler ve

faaliyetler kapsamında ele alınması sürdürülebilir bir kalkınmanın olmazsa olmaz koşulu

olduğu unutulmamalıdır. Gereken mevzuat değişiklikleri için Kalkınma Bakanlığı vasıtasıyla

ülke çapında ele alınmalıdır.

Bölge planında belirtilen hedef ve stratejilerin ve faaliyetlerin bir çoğu Ulusal Deprem

Stratejis ve Eylem Planı 2023 (UDSEP 2023) hükümleri ile örtüşmektedir. Bu kapsamda

bölgedeki afet tehlikeleri gözönüne alınarak öncelikle mevcut risklerin artmaması için yoğun

çaba gösterilmelidir.

Önerilen hedefler, stratejiler ve faaliyetler T.C. Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma

Planı(2014 – 2018) Afet Yönetiminde Etkinlik Özel İhtisas Komisyonu Raporunun genel

değerlendirmeler kısmında belirtilen aşağıdaki;

Tehlike ve Risk Haritaları Hazırlanmalıdır, Konut Envanteri Çıkarılmalıdır, Afetlere Karşı

Güvenli Yapı ve Yerleşimler Oluşturulmalıdır, Eğitim ve Bilinçlendirme Programları

Yapılmalıdır, Afetlere Etkin Müdahale Yapılmalıdır, Haberleşme ve İletişim Sistemi Kesintisiz

Hale Getirilmelidir, Afet Yönetimine Sivil Toplum Kuruluşlarının ve Halkın Katılımı

Sağlanmalıdır, İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri Güçlendirilmelidir, Afet ve Acil Durum

Planları Güncellenmeli veya Yapılmalıdır, Mevcut Riskler Artırılmamalıdır, Afet Zararlarının

Azaltılması İçin Yeterli Kaynak Ayrılmalıdır. Ana başlıklarla da çok yakından örtüşmektedir.

Bu nedenlerle Doğal Afet Yönetiminde Etkinlik Bölge Planında belirtilen hedefler

doğrultusunda strateji ve faaliyetler ile araştırma ve projelerin bir öncelik sırasına konularak

uygulamaya geçilmesinin bölge kalkınması ve afet zararlarının en aza indirilmesi bakımından

çok önemli olduğu unutulmamalıdır.

KAYNAKLAR

T.C. Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı(2014 – 2018) Afet Yönetiminde Etkinlik

Özel İhtisas Komisyonu Raporu (Yayınlanmamış).

Türkiye Deprem Vakfı Ekim 2011Van Depremi Arama Kurtarma Anketi 2011.

Hyogo Framework for Action (HFA) 2005-2015 Building The Resilience of Nations and

Communities to Disasters, http://www.unisdr.org/we/coordinate/hfa

1/25000 Tekirdağ İl Çevre Düzeni Planı Plan Analitik Raporu Temmuz 2010.

1/25000 Edirne İl Çevre Düzeni Planı Plan Raporu Temmuz 2010.

1/25000 Kırklareli İl Çevre Düzeni Planı Plan Hükümleri Nisan 2011.

Edirne Deprem Stratejisi ve Eylem Planı 2012-2023.

Edirne İli Su Taşkın Planı

Türkiye Deprem Vakfı http://www.turkiyedepremvakfi.org.tr

Türkiye Ulusal Jeodezi ve Jeofizik Birliği (TUJJB) Ulusal Deprem Programı (1999)

DPT VIII. Beş yıllık Kalkınma Planı Doğal Afetler Özel İhtisas Komisyonu (2000)

Tubitak Ulusal Deprem Konseyi Raporu (2002)

Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Deprem Şurası Raporu (2004)

Türkiye’de Doğal Afetler Konulu Ülke Strateji Raporu JICA (2004)

TÜBİTAK Ulusal Deprem Konseyi Raporu (2005)

TÜBİTAK Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 12. Toplantısı (2005)

Türkiye Ulusal Deprem Araştırmaları Programı (TUDAP) (2006-2014)

Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Kentleşme Şurası Raporu (2009)

TBMM Deprem Riskinin Araştırılarak Deprem Yönetiminde Alınması Gereken Önlemlerin

Belirlenmesi Meclis Araştırma Komisyonu Raporu (2010)

Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı (2011)