78

နငင တာ အးချမးသာယာ ရးနငဖ ဖး ရး ကာငစ

မနတ လး မ တာစညပငသာယာ ရးဥပ ဒ

(နငင တာ အးချမးသာယာ ရးနင ဖ ဖး ရး ကာငစ ဥပ ဒအမတ ၈/၂၀၀၂)

၁၃၆၄ ခနစ၊ တန ဆာငမနးလဆနး ၁၀ ရက

(၂၀၀၂ ခနစ၊ န၀ငဘာလ ၁၄ ရက)

နငင တာ အးချမးသာယာ ရးနင ဖ ဖး ရး ကာငစသည အာကပါဥပ ဒက

ြပ ာနးလကသည။

အခနး (၁)

အမညနငအဓပပာယ ဖာြပချက

၁။ ဤဥပ ဒက မနတ လး မ တာစညပငသာယာ ရးဥပ ဒဟ ခ တင စရမည။

၂။ ဤဥပ ဒတင ပါရ သာ အာကပါစကားရပများသည ဖာြပပါအတငး အဓပပာယ

သက ရာက စရမည -

(က) မ တာနယနမတ ဆသညမာ မနတ လး မ တာ စညပငသာယာ ရး

နယနမတက ဆလသည။

(ခ) ကာမတ ဆသညမာ ဤဥပ ဒအရ ဖ စညးထား သာ မနတ လး မ တာ

စညပငသာယာ ရး ကာမတက ဆလသည။

(ဂ) ရးအကးအက ဆသညမာ မနတ လး မ တာစညပငသာယာ ရး ကာမတရး

၏ ၀နထမးအကးအကက ဆလသည။

79

အခနး (၂)

ဖ စညးြခငး

၃။ မနတ လး မ တာ၏ စညပငသာယာ ရးလပငနးများက ထ ရာကစာ ဆာငရက

နငရန နငင တာ၀န ကးချပသည-

(က) ကာမတက အဖ ၀ငအနညးဆးငါးဦး၊ အများဆး ကးဦးြဖင ဖ စညးရမည။

(ခ) ကာမတက ဖ စညးရာတင သင လျာ သာ နငငသားများြဖင ဖ စညး

ရမည။

(ဂ) ကာမတ၏ ဥကက ဌနင အတငး ရးမးတက တစပါတညး သတမတရမည။

လအပပါက ဒတယ ဥကက ဌက သတမတနငသည။

၄။ ကာမတဧ။ ဥကက ဌသည မ တာ၀နြဖစသည။ ဒတယဥကက ဌက သတမတပါက

ဒတယဥကက ဌသည ဒတယမ တာ၀န ြဖစသည။

၅။ ရးအကးအကသည ကာမတ၏ တဖကအတငး ရးမ း ြဖစသည။

၆။ ကာမတသည နငင တာ၀နကးချပအား တကရကတာ၀နခရမည။

၇။ ကာမတသည ကငပငအမည၊ တဆပြဖင ဆာငရကပငခင ၊ စဉဆကမြပတ

ဆာငရကပငခင ၊ တရားစဆနငခင နင တရားစခနငခင ရ စရမည။

အခနး (၃)

ကာမတ၏ လပငနးတာ၀နများ

၈။ ကာမတသည မ ဘ တာနယနမတအတငး အာကပါလပငနးတာ၀နများနင

စပလျဉး၍ မချမတြခငး၊ လမးညနမ ပးြခငး၊ ကးကပကပကြခငး၊ အ ကာငအထည ဖာ

ဆာငရကြခငးြပရမည -

(က) မ ြပစမကနး ရးဆြခငး၊ မသစများ တည ထာငြခငး၊

(ခ) ြမများက တညဆဥပ ဒများနငအည စမခန ခြခငး၊

80

(ဂ) အ ဆာကအအများ ဆာကလပြခငး၊ ြပငဆငထနးသမးြခငးနင ဖျကသမး

ြခငး၊

(ဃ) ကျး ကျာအမများ၊ ကျး ကျာအ ဆာကအများ၊ ကျး ကျာရပကကများ

ဖျကသမးြခငးနင ြပာငး ရ နရာချထားြခငး၊

(င) လမးများ ဖာကလပြခငး၊ တတားများ တည ဆာကြခငးနင ယငးတက

ြပငဆငထနးသမးြခငး၊

(စ) ယာဉနငအ နးယာဉများ သားလာြခငး၊ ရပနားြခငးတနင စပလျဉး၍

စညးကမးများ သတမတြခငး၊

(ဆ) လမးစညးကမးနင လမးအသးချမ သတမတြခငး၊ လမးအမည သတမတ

ြခငးနင အ ဆာကအအအမတ သတမတြခငး၊

(ဇ) ပတ၀နးကျငထနးသမး ရးလပငနးများ ဆာငရကြခငး၊

(စျ) ပနးဥယျာဉ၊ ပနးြခ၊ ကစားကငး၊ အပနး ြဖ နရာများ တည ဆာကြခငးနင

ြပြပငထနးသမးြခငး၊

(ည) လမးမး ပး ရးလပငနးများ ဆာငရကြခငး၊

(ဋ) ရ ပး ရးလပငနးများ ဆာငရကြခငး၊

(ဌ) သန ရငး ရးလပငနးများ ဆာငရကြခငး၊

(ဍ) ြပညသကျနးမာ ရးဆငရာ လပငနးများ ဆာငရကြခငး၊

(ဎ) စျးများတည ဆာကြခငး၊ ြပငဆငထနးသမးြခငးနင စမခန ခြခငး၊

(ဏ) အစားအ သာကဆငရာလပငနးများ၊ စား သာကဆငများ၊ လမး ဘး စျး

ဆငများနင စပလျဉး၍ စညးကမးများ သတမတြခငး၊

(တ) ြပညတငးခရးသညများသာ တညးခမည တညးခခနးများ ဖင လစခင ြပ

ြခငးနင စညပငသာယာ ရးဆငရာ ကစစမျာနငစပလျဉး၍ ဟတယ၊ မတယ၊

ဧည ဂဟာနင တည:ခခန:မျာ:အာ: စစ ဆ:ြခင:၊

(ထ) ကးတလပငနးများ၊ ပရလပငနးများနင ပဂဂလက အ ပါငဆငလပငနးများ

လပကငခင ြပြခငးနင စမခန ခြခငး၊

81

(ဒ) သားသတရများ တည ထာငြခငး၊ စားသးရန တရစဆာနများ သတြဖတခင

ြပြခငး၊

(ဓ) က၊ နားပ စျးများ တည ထာငြခငးနင စမခန ခြခငး၊

(န) တရစဆာနများထားရြခငး၊ မးြမြခငးတနင စပလျဉး၍ ခင ြပြခငး၊

လလင သားလာ န သာ တရစဆာနများက ဖမးဆးထနးသမးြခငး၊

(ပ) လလင သားလာ န သာ ရးသပသ၊ အနာကး ရာဂါ စကပသနင

တာငးရမးစား သာကသများက ထနးသမး စာင ရာကမလပငနးများ

ဆာငရကြခငး၊

(ဖ) မး ဘး၊ ရ ဘး၊ လ ဘး၊ သဘာ၀ ဘးအနတရာယ ကတငကာကယ ရး

လပငနးများ ဆာငရကြခငး၊

(ဗ) သသာနများ သတမတြခငး၊ ဖျကသမးြခငး၊ သဂဟြခငး၊ သဂလစကများ

တည ဆာကြခငးနင စမခန ခြခငး၊

(ဘ) အများြပညသအကျးြပ အြခားစညပငသာယာ ရး လပငနးများ ဆာငရက

ြခငး၊

(မ) နငင တာ၀နကးချပက အခါအား လျာစာ ပးအပသည လပငနးတာ၀န

များက ဆာငရကြခငး။

၉။ ကာမတသည ပဒမ ၈ ပါစညပငသာယာ ရး လပငနးတာ၀နများက ဆာငရကရာ

တင မဝါဒသ ဘာပါရ သာ လပငနးများကလညး ကာငး၊ မ တာနယနမတအတငး

အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရကမည အထးစမကနးများကလညး ကာငး၊ နငင တာ

၀နကးချပ၏သ ဘာတညချကရရ ပးမ ဆာငရကရမည။

၁၀။ ကာမတသည မမလပငနးတာ၀နများက ဆာငရကရာတင လအပပါက

သကဆငရာ အစးရဌာန၊ အဖ အစညးများနင ညနငး ဆာငရကနငသည။

82

အခနး (၄)

ကာမတ၏ လပပငခင များ

၁၁။ ကာမတ၏ လပပငခင များမာ အာကပါအတငးြဖစသည -

(က) မ တာနယနမတသတမတြခငး၊ ြပငဆငသတမတြခငး၊

(ခ) ကာမတပင ရနပ ငြဖင တညဆဥပ ဒ၊ နညးဥပ ဒများ၊ စညးမျဉးများ၊

စညးကမးများနငအည စညပငသာယာ ရးလပငနးများက ဆာငရကြခငး၊

(ဂ) စညပငသာယာ ရးလပငနးများနင သကဆင သာ အခနအခများနင

အခနနနးထားများ သတမတြခငး၊ ြပငဆငသတမတြခငး၊ စညးကပြခငး

နင ကာကခြခငး၊

(ဃ) ကာမတပငအ ဆာကအအနင ြမများက ငားရမးြခငး၊ စညးကမးချက

တစရပရပ ဖာကဖျက သာ အငားယသများက ဖယရားနငထတြခငး၊

(င) အ ဆာကအအနင ြမငားရမးခများ၊ အြခားနညးြဖင ရရသည ငများက

လပထးလပနညးများ၊ စညးမျဉးစညးကမးများနငအည စညပငသာယာ ရး

လပငနးများအတက သးစြခငး၊

(စ) ြပညတငးြပညပအဖ အစညး သမဟတ ပဂဂလတနငဆကသယ၍ စညပင

သာယာ ရးက အ ထာကအကြပ သာ လပငနးများ ဆာငရကြခငး၊

(ဆ) အစးရထမြဖစ စ၊ ြပညတငးြပညပ အဖအစညးများထမြဖစ စ ချး င

ရယြခငး၊ အ ထာကအပများရယြခငး၊

(ဇ) စညပငသာယာ ရးလပငနးအလက လအပ သာ ဆပ ကာမတများ ဖ စညး

၍ ဆာငရကြခငး၊

(စျ) စညပငသာယာ ရးလပငနများက ပမထ ရာကစာ ဆာငရကနငရန

ခတမတးတကသည နညးပညာများြဖင စစဉ ဆာငရကြခငး၊

(ည) နငင တာ၀နကးချပက အခါအား လျာစာ အပနငးသည လပပငခင များက

ကျင သးြခငး။

83

အခနး (၅)

ဘ ာ ရး

၁၂။ ကာမတသည မမရနပ ငြဖင ရပတညရမည။ ထြပင မမ၏ဘ ာ ရးဆငရာ

ကစစရပများကလညး တာ၀နယရမည။

၁၃။ ကာမတသည မမရနပ ငက သးြခားဘဏစာရငးဖင လစထားရ၍ စညပငသာယာ

ရးလပငနးများအတက သးစပငခင ရသည။ သရာတင အများြပညသအကျးအတက

အမနသးစရန လအပပါက မ တာနယနမနြပငပရ လပငနးကစစတစခခအတက သးစနင

သည။

၁၄။ ကာမတသည လတတ လာအသးြပရန မလအပသည ရနပ ငက တးပား စရန

သင လျာသလ စစဉ ဆာငရကနငသည။

၁၅။ ကာမတသည ရရ သာ နငငြခား ငက သးြခားဘဏစာရငးဖင လစထားရ၍

လပထးလပနညးများ၊ စညးမျဉးစညးကမးများနငအည စညပငသာယာ ရးလပငနးများ

အတက သးစနငသည။

၁၆။ ကာမတသည -

(က) ရးအကးအကက ရးဆတငြပ သာ နစစဉရသးမနး ြခ ငစာရငးက

စစစ ပး နငင တာ၀နကးချပထတငြပ၍ အတညြပချကရယရမည။

(ခ) နစစဉမမ၏ ဘ ာ ရးအ ြခအ နနင စာရငးစစ ဆး တရချကတက

ဘ ာ ရးနစကနဆး ပး ရက ပါငး ၉၀ အတငး နငင တာ၀နကးချပ

ထသ တငြပရမည။

84

အခနး (၆)

၀နထမးဖ စညးပ

၁၇။ ကာမတသည လပငနးတာ၀နများက အ ြခခလျက လအပ သာ ၀နထမး

ဖ စညးပက နငင တာ၀နကးချပ၏ အတညြပချကြဖင ရးဆထားရရမည။

၁၈။ ကာမတသည ပဒမ ၁၇ အရ ၀နထမးဖ စညးပက ရးဆထားရာတင

စညပငသာယာ ရးလပငနးများက အ ထာကအကြပသည အာက ဖာြပပါ

၀နထမးများကလညး သကဆငရာ အစးရအဖ အစညးများနင ညနငး၍ ဖ စညးပတင

ထညသငးနငသည -

(က) ရာဂါက တငကာကယ ရးနင ြပညသကျနးမာ ရးဆငရာ လပငနးများ

ဆာငရက သာ၀နထမးများ၊

(ခ) မး ဘး ကတငကာကယ ရး လပငနးတာ၀နများက ဆာငရက သာ

၀နထမးများ၊

(ဂ) လြခ ရးနင စညးကမးထနးသမးသည လပငနးတာ၀နက ဆာငရက သာ

စညပငသာယာ ရး ရတပဖ ၀ငများနင အြခား၀နထမးများ။

၁၉။ ကာမတသည ၀နထမးများ ခန ထားရာတင -

(က) တညဆ စညးမျဉးများ၊ စညးကမးများနငအည ဖ စညးပအတငး ခန ထား

ပငခင ရသည။

(ခ) စညပငသာယာ ရးလပငနးများက ထ ရာကစာ ဆာငရကနငမည

၀နထမးများက သကဆငရာအစးရဌာန၊ အဖ အစညးများနင ညနငး၍

လ ြပာငးရယ ခန ထားနငသည။

၂၀။ ကာမတသည ၀နထမးများခန ထားရာတင နစစဉရရ သာ ၀င င၏ ၃၀

ရာခငနနးထက ကျာလန၍ သးစြခငး မြပရ။

၂၁။ ကာမတသည ၀နထမးများက ကးကပကပကနငရနအလငာ ၀နထမး ရးရာ

လပပငခင များက ရးအကးအကအား လအပသလ လအပ ဆာငရက စနငသည။

85

အခနး (၇)

ရနပ ငထနးသမးြခငး၊ စာရငးစစ ဆးြခငး

၂၂။ ကာမတသည ရးအကးအကက စာရငးများက နညးလမးတကျထနးသမးထားရ

နငရနနင စစ ဆးြခငးြပနငရနအလငာ ငစာရငးလပထးလပနညးများက စာရငးစစချပ

နငညနငး၍ သတမတရမည။

၂၃။ ရးအကးအကသည -

(က) ကာမတက သတမတထားရသည ငစာရငးလပထးလပနညးများနငအည

စာရငးများ ြပစထနးသမးထားရရမည။

(ခ) ပဒမခ(က) ြပစထနးသမးထားရသည စာရငးများနငစပလျဉး၍ စာရငး

စစချပက တာ၀န ပးအပသ၏ စစ ဆးြခငးက ခယရမည။

အခနး (၈)

ြပစမနငြပစဒဏများ

၂၄။ မညသမဆ ဤဥပ ဒအရ ကာမတက ထတြပနသည နညးဥပ ဒတစရပရပက

ဖာကဖျကကျးလန ကာငး သမဟတ လကနာရန ပျကကက ကာငး ြပစမထငရားစရင

ြခငးခရလင ထသက ထာငဒဏတစနစအထြဖစ စ၊ ငဒဏကျပ ၅၀၀၀၀ အထြဖစ စ၊

ဒဏနစရပလးြဖစ စ ချမတရမည။

၂၅။ ပဒမ ၂၄ အရ ြပစဒဏချမတြခငးခရသသည အဆပါနညးဥပ ဒက ဆကလက၍

ဖာကဖျကကျးလနလင သမဟတ လကနာရန ပျကကကလင ထသက ဆကလက

ဖာကဖျကကျးလနြခငး သမဟတ ပျကကကြခငးြပသည န အသးသးအတက တစ န

လင အနညးဆး ငဒဏ ကျပ ၅၀၀ မ အများဆး ငဒဏ ကျပ ၅၀၀၀ အထ ချမတမည။

၂၆။ မညသမဆ ဤဥပ ဒအရ ကာမတက ထတြပနသည စညးကမးတစရပရပက

ြဖစ စ၊ အမန တစရပရပကြဖစ စ ဖာကဖျကကျးလန ကာငး သမဟတ လကနာရန

86

ပျကကက ကာငး ြပစမထငရားစရငြခငးခရလင ထသက ထာငဒဏသးလအထြဖစ စ၊

ငဒဏကျပ ၁၀၀၀၀ အထြဖစ စ ဒဏနစရပလးြဖစ ချမတရမည။

၂၇။ ပဒမ ၂၆ အရ ြပစဒစချမတြခငးခရသသည အဆပါ စညးကမးတစရပရပက

ြဖစ စ၊ အမန တစရပရပကြဖစ စ၊ ဆကလက၍ ဖာကဖျကကျးလနလင သမဟတ

လကနာရန ပျကကကလင ထသက ဆကလက၍ ဖာကဖျကကျးလနြခငး သမဟတ

ပျကကကြခငးြပသည နအသးသးအတက တစ နလင အနညးဆး ငဒဏ ကျပ ၂၀၀ မ

အများဆး ငဒဏ ကျပ ၂၀၀၀ အထ ချမတရမည။

အခနး (၉)

အ ထ ထ

၂၈။ ကာမတသည မနတ လး မ စညပငသာယာ ရး ကာမတပင ရနပ ငများ၊

ရ ြပာငး နင သာပစစညးများသည မ ရ ြပာငးနင သာ ပစစညးများ၊ ဆာငရကဆ

လပငနးများနင ဆာငရက ပးလပငနးများ၊ ရရနပငခင နင ပးရနတာ၀နများက ဆကခ

ရမည။

၂၉။ ကာမတသည ရပသမး ပးြဖစ သာ စညပငသာယာ ရးဆငရာ ဥပ ဒအရ

ထတြပနထားသည မနတ လး မ စညပငသာယာ ရးအဖ နင စပလျဉးသည စညးကမးများ၊

အမန များနင အမန ကာြငာစာများက ဤဥပ ဒနင မဆန ကျငသ ရ ကျင သးနငသည။

၃၀။ ဤဥပ ဒအရ တရားစဆသည မခငးများက ြမနြမနဆနဆန စစ ဆး စရငနင

ရနအလငာ မ တာနယနမတအတငး သင လျာသည နရာများတင တရားရးများ

ဖင လစထားရနင ရးအတက ကာမတသည တရားရးချပနင ညနငး ဆာငရကရမည။

၃၁။ (က) မ တာနယနမတအတငးရ မ ရမ ြပာငးနငသည ပစစညးလ ြပာငးသည

စာချပစာတမးများ ချပဆရာတင အခနတဆပ ခါငးထမး ဆာငရမည

ပဂဂလသည ြမနမာနငငတဆပ ခါငးအကဥပ ဒအရ ထမး ဆာငရသည

87

အခနတဆပ ခါငးတနဖးအြပင ၂ ရာခငနနးက တးြမင၍ ထမး ဆာင

ရမည။

(ခ) ကာမတသည ပဒမခ(က)အရ တးြမငထမး ဆာငသည အခနတဆပ

ခါငးတနဖးက လ ြပာငးရယ ရးနင စပလျဉး၍ ဘ ာ ရးနင အခန

၀နကးဌာနနင ညနငး ဆာငရကရမည။

၃၂။ ကာမတသည ဤဥပ ဒပါ ြပ ာနးချကများက အ ကာငအထည ဖာ ဆာငရက

ရာတင -

(က) လအပ သာ နညးဥပ ဒများက နငင တာ၀န ကးချပ၏ သ ဘာတညချက

ြဖင ထတြပနနငသည။

(ခ) လအပ သာ လပထးလပနညးများ၊ စညးကမးများ၊ အမန ကာြငာစာများ၊

အမန များနင ညနကားချကများက ထတြပနနငသည။

၃၃။ မနတ လး မစညပငသာယာ ရးဥပ ဒ (ဥပ ဒအမတ ၁၀/၉၂)က ဤဥပ ဒြဖင

ရပသမးလကသည။

(ပ) သနး ရ

ဗလချပမးကး

ဥကက

နငင တာ အးချမးသာယာ ရးနင ဖ ဖး ရး ကာငစ