NAZIM:ŞİİRBiçim özellikleri:

1-dize:mısra2-beyit:ikili mısra

3-dörtlük,kıta:dört mısra yada beşlik

4-bent :yedili ile on mısradan meydana gelen

UYAK(KAFİYE):mısra sonlarındaki ses benzerliklerine

denir.1-yarım:tek ses benzerliğidir.

Yarin yüzüne Ayağının tozuna

2-Tam:mısra sonlarındaki iki ses benzerliğine denir.

……gündüz………..düz

3-Zengin :en az üç ses benzerliğine denir.

…….yarışta……..barışta

4-Tunç:uyaklı sözcüklerden birinin diğer mısra sonundaki sözcük içinde bulunmasıdır.

…..kar …..akar

5-Cinaslı:yazılışları aynı anlamları farklı sözcüklerin oluşturduğu kafiye

ne olur bana bir gülbahçeden senin için kopardım gül

REDİF:uyaktan sonra yinelenen,yazılışları aynı olan eklerdir:

Kimler çeker yaş döker

vardıkadardı

HALK EDEBİYATINDA NAZIM1-Anonim halk edebiyatında

nazım: a)MANİ:ilk iki dize hazırlık,son iki

dize söylenmek istenen,yedili hece ölçüsü

b)TÜRKÜ:8li yada 11 li hece ölçüsü kullanılır.

Türkünün aynen tekrarlanan nakaratlarına KAVUŞTAK denir.Farklı tekrarlara da BENT denir

c)NİNNİ:bir yada iki dörtlükten oluşur.güzelliği

ezgisindedir.2-Aşık edebiyat nazım şekilleri

a-KOŞMA:aşk, güzellik, tabiat,savaşa)güzellleme: sevgili ve doğa

güzellikleri:KARACOĞLAN b)koçaklama:savaş, vuruşma

konularıKÖROĞLU,DADALOĞLU

c)taşlama:toplumsal yada kişisel eleştiri, yergi

SEYRANİ

d)Ağıt:kaybedilen kişiye duyulan acıyı dile getirir.

b-VARSAĞI:içerisindeki ünlemlerle

ayırt edilir. Bre, hey, c)DESTAN:farklı konular

üzerine söylenebilir. Savaş,deprem, kıtlık

uzun metinlerden oluşabilir

TASAVVUF EDEBİATI NAZIM ŞEKİLLERİ 1-İLAHİ:Allaha yalvarma ,yakarma

konuları 2-HİKMET:Ahmet Yesevi tarzındaki

şiiirler 3-DEME:Alevi şairlerin söyledikleri

şiirler 4-NUTUK:tarikata yeni giren

müridlere söylenen şiirler

DİVAN DEBİYATI NAZIM ŞEKİLLERİ

1-GAZEL:aşk ,kadın, şarap,eğlence konuları

ilk beyte:matla,son beyite:makta en güzel beyte :beytül gazel denir. Konu bütünlü olan gazellere:YEK AHENK olmayanlara:YEK AVAZ gazel denir.

2-KASİDE:övgü amaçlı yazılan şiirlerdir.Kasidenin bölümleri:

1-nesib yada teşbip:giriş bölümüdür. Tabiat olayı bir doğa güzelliği

anlatılabilir. 2-tegazzül:kasidenin içerisindeki

gazel beyitleridir. 3-girizgah:övgüye geçilmek için

bağlan-tının yapıldığı bölümdür.

4-methiye:övgünün yapıldığı bölümdür. 5-fahriye:şairin kendini övdüğü

bölümdür.6-dua:şairin duasının bulunduğu

bölüm.

Taç beyit:şairin adının geçtiği bölümdür.

3-TERKİB-İ BENT:toplumsal konularda yazılır.7-10 beyit arasında değişir.

4-TERCİ-İ BENT:bağlantı beyiti her bölümün

sonunda tekrarlanır. Bu yönüyle terkib-i bentten

ayrılır.Şairi:ZİYA PAŞA

5-MESNEVİ:en uzun nazım şeklidir. Dini hikayer, aşk

öyküleri şeklinde olabilir. Bir şairin beş mesnevisinden

oluşan eserine:HAMSE denir.6-RUBAİ:dörtlüklerden

meydana gelir.felsefi veya tasavvufi konular üzerine

yazılır. İran edb . Edebiyatımıza girmiştir.

7-TUYUĞ:Türklerin edebiyata kazandırdıkları bir tür.

Vezin Yönüyle Rubainden Ayrılır.8-ŞARKI:Türkler Edebiyata

Kazandırmışlardır.aşk,doğa ve güzeller üzerine söylenir.

NEDİM en önemli temsilcisidir.

DİVAN EDEBİATI NAZIM TÜRLERİ1-TEVHİT:Allahın birliğini dile

getiren şiirler2-MÜNACAT:Allaha yalvarma,

yakarma konuları üzerine yazılır.3-NAAT:Peygamberi övme

amacıyla yazılan kasideler 4-MERSİYE:Ölen kişinin ardından duyulan acıyı dile getirir. Kanuni

mersiyesi(BAKİ)

5-HİCVİYE:olumsuz eleştiri dile getiren şiirler:

NEFİ(siham-ı kaza)6-NAZİRE:ünlü şairin bir şiirini

aynı ülçü ve uyakla sadce kelimelerin yerlerini değiştireek

yapılan alıntıya denir.

TİYATRO.1-TRAJEDİ(AĞLATI)

-soylu kişiler ele alınır. -akıl ve mantık ön

plandadır.-dil kusursuz olmalıdır.

-Çatışmalar ve tutkular ön plandadır.

-Üç birlik kuralı vardır.(zaman,yer, olay )birliği

Arthur miller: satıcının ölümüsophokles:kral oidipus

Elektra

KOMEDİ(GÜLDÜRÜ)-karekterlerin gülünç tarafları

üzerinde durulur.-alt sınıfve sıradan insana hitap

eder -güncel ,sıradan olaylar

seçilebilir.

-fransız edebiyatında ön plana çıkmıştır.

-bülümleri vardır: 1-karakter komedisi:belli bir

tipin özellikleri verilir.Moliere: cimri

2-töre komedisi:sosyal çevrenin iyi yada kötü yanlarına yönelik

komedidir.Şinasi:şair evlenmesi

3-entrika komedisi:kişiler arası ilişkileri şaşırtıcı bir kurguyla

sunar.Shakspeare:yanlışlıklar

komedyası

KLASİZM(AKILCILIK)(SEÇMEK)

-Düşüncenin temeli aristo ve descartese dayanır.

-Akıl ve mantık esastır.-insanın doğası üzerine

durulmuş-seçkin insanlar ön planda tutulmuş,akıl yüceltilmiştir.

-edebiyat ulusal değil evrenseldir.

-yazarlar eserlerinde duygularını gizlemişlerdir.

AKIMIN EN ÖNEMLİ TEMSİLCİLERİ

-Corneille Ve Racine:tragedya-Moliera:komedi-la fontaine:fabl

-pascal ve la bruyere:deneme fenelon:roman

Türk edeb:Şinasi ve Ahmet vefik paşa

ROMANTİZM(COŞUMCULUK)-Klasizme Tepki Olarak

Doğmuştur.-J.J. Russo tarafından

kullanılmıştır.-konular tarihten ve günlük

yaşamdan alınmış-ulusallk benimsenmiş

-hayal ve duygu ön plana çıkmış

-sanatçılar duygularını gizlememişlerdir.

Temsilcileri:-Viktor Hügo:

-Alfret De Musset-Aleksandre Dumas

-Lard Bayron-Schiller

-Lamartine:-Türk Edebiyatında Namık

Kemal,ahmet Midhat Efendi,recaizade Mahmut Ekrem

REALİZM(GERÇEKÇİLİK)-Rastlantılara Yer Verilmez -Gözlem ve betimlemelere

yer verilir.-yazar aradan çekilir.

Duygularına yer vermez.

Temsilcileri:-gustave flaubert:

-stendal:-honere de balzac:-alponse daudet:

maupasant:tolstoy:

-dostuyevski:anton çehov:

Türk edebiyatında ise ilk temsilci:halit ziya

NATURALİZ(DOĞALCILIK)-Emile Zola Kurucusudur.-Claude Bernad Deneysel

Ortamı Savunmuş-Darvin Evrim Teorisiyle Destek

Olmuştur.İnsanını Yaptıkları Çevrenin Ürünüdür.

-Yazarlar Olaylar Karşısında Tavır Koymaz.

Sanat Toplumsal Sorunları Dile Getirmelidir.

Akımın temsilcileri:-Emile Zola , Alponse Daudet,

MaupassantTürk Edebiyatında Nabizade

Nazım,hüseyin Rahmi,beşir Fuat

PARNASİZM:Realizmin Şiirdeki Yansımasıdır.-Dilde Mükemmelliği Aradılar.-Şiirin Şekil Özelliklerine Çok

Önem Verdiler.-Sanat Sanat İçindir İlkesini

Benimsediler.

Türk edebiyatında :tevfik fikret

SEMBOLİZM(SİMGECİLİK)-Dış Çevre İzlenimlere Göre

Aktarılır.-Serbest Şiir Önem

Kazandı.Kurallara Bağlı Kalınmaz.

-Onların Şiirlerinde Genellikle Karamsarlık Hakimdir.

-Aslolan Ahenkli Ve Etkili Söz Söylemektir.

AKIMIN TEMSİLCİLERİ:-Baudelaire-Verlaine

-Rimbaude-Mallerme

Türk Edebiyatında :Cenap Şahabettin, Ahmet Haşim,ahmet

Muhip Dranas

FÜTÜRİZM(GELECEKÇİLİK)-İtalyan Marinetti Kurucusudur.-Makinileşme Ve Sanayi Şiire

Yansımalıdır.-Tehlikeler Ve Savaşın Tutkuları

Anlatılmalıdır.DADAİZM(KURAL TANIMAZLIK)

-Romen Tiristan -Akıl, Mantık,düzene Karşı

Çıkılmış,-İnsanlar Farklı Şekillerde Arayışlara Girmişlerdir.

SÜRREALİZM(GERÇEKÜSTÜCÜLÜK)

-Eserler İnsanın İç Benini Ortaya Koymalıdır.

-Toplumsal Düzen , Ahlak. Devre Dışı Bırakılmıştır.

-Freud Un Bilinç Altına Yönelik Çalışmaları Yön Vermiştir.

İKİNCİ YENİLER TÜRK EDEBİYATINDA TEMSİLCİ

GÖSTERİLEBİLİR.

EGZİSTANYELİZM(VAROLUŞÇLUK)-İnsan Kendisine Yön

Vermekle Kalmaz Toplumu Da Şekillendirir.

Jaen Paul Sartre,albert Camus, Niezshhe .

EMPRESYONİZM(İZLENİMCİLİK-Resimde ön plana çıkmış bir

akımdır.

DÜNYA EDEBİYATINDAN SEÇME YAZARLAR

-YUNAN EDEBİYATI:Homeros:iyada Ve

Odessa-Hesiodos:işler ve günler-sappo: çağın tek kadın

şairidir.Aisapos: dönemin fabl

yazarıdır.

-aisaklos:antigone,elektra,

oedipus-

eurupides:medeia,iphigenia

-aristophanes:barış ve kuşlar

-herodetes:tarihin babası-eflatun:sokratesin savunması, devlet,

kanunlar

LATİN EDEBİYATI:-Çiçero:yasalar üstüne

-vergilius:bukolika,georgia-seneca

yunan edebiyatının temelini oluşturur.

İTALYAN EDEBİYATI:-dante:ilahi komedya

boccacio:decamorone(hikaye türünün ilk örneği)

-tasso:kurtarılmış kudüs(destansı eser)

-

FRANSIZ EDEBİYATI:-montaigne:denemeler

-corneille: le cid( tiyatroda trajedi

türü)-racine:iphigenya,phedre-moliere:gülünç kiibarlar, kocalar mektebi,tartuffe,

zoraki hekim, çimri , kibarlık budalası,hastalık

hastası

-La Fontaine: fabl - La Bruyere: karekterler

-Montespue: felsefeci-

Voltaire:Hendiade,,zadig,candide,

J.J. Rousso.:Söylev, Toplum Sözleşmesi,julie, ,Emil Ve

İtiraflar-Lamartine:graziella,raphael,

VictorHugo:hernani,cromwel,sefi

llr Noturdam De Paris

-Honee De Balzac: insanlık Komedyası:öykü Kitabı,eugenia Grandet,goriot Baba, Vadideki

Zambak-Stendhal:parma Manastırı,

Kırmızı Ve Siyah-Gustave Flaubert: mademe

Bvary,,salombo,-Emile Zola: deneysel

Roman,meyhane, Germinal,,nana,toprak

-Alphonse Daudet: Değirmenimden Mektuplar,

Pazertesi Hikayeri,-

GuyDeMaupassant:tombalak,ayışığı

(öyküleri)Bir Hayat, Ölüm Gibi Kuvetli,

Kalbimiz-Baudleare:elem Çiçekleri

-Andre Gide: dar Kapı, Vatikanın Zindanları

-Jean Paul Sarte: Bulantı

İNGİLİZ EDEBİYATI:-sehakespeare: hamlet,

otello,kral lear,jullus caesar,romeo ve

juliet,yanlışlıklar komedyası, hırçın kız

-daniel defoe: robenson ceruseo

-charles dickens: büyük ümitler,iki şehrin hikayesi, oliver

tivist

ALMAN EDEBİYATI:-geothe:genç vetherin

acıları,faust-schiller:wilhem tell

-betold breht:(absürt tiyatronun kurucusudur.cesaret, ana ve

çocukları,üç kuruşluk opera,godoyu beklerken

RUS EDEBİYATI:-Dostoyevski:suç VE CEZA, Delikanlı,budala, Karamazof

Kardeşler, Kumarbaz-Tolstoy: Harp Ve sulh, Anna

Karanina , Diriliş-Anton Çehov: Martı, Vanya

Dayı, Vişne Bahçesi, Üç Kızkardeş

-Gogol Ve -Gorki De Tanınmış Rus Yazarlandandır.

AMERİKAN EDEBİYATI:

-Edgar Allen: Morg Sokağı Cinayeti

-Jack London: Vahşetin Çağrısı, Demir Ökçe

-Ernest Hemingvay: Silahlara Veda, Çanlar Kimin İçin Çalıyor,

İhtiyar Adam Ve Dniz-John Steinbeck: Yukarı Mahale,

Sardalya Sokağı, Fareler Ve İnsanlar, Gazap Üzümleri