15
Yanıklar Prof. Dr. Gülüm Altaca [email protected] www.gulumaltaca.com

Yanıklar

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Yanıklar

YanıklarProf. Dr. Gülüm Altaca

[email protected]

Page 2: Yanıklar

YANIK AĞIRLIK DERECESİ

Minör yanık: %15'ten az yüzeyel yanıkOrta derece yanık: Erişkinde %15-25 yüzeyel yanık, çocukta

%10-20,%10'dan az full-thickness yanıkGöz, kulak, yüz, el, ayak ve perineyi

içermeyen yanıklarMajör yanık: diğerleri

Page 3: Yanıklar

Yanık yüzdeleri

Page 4: Yanıklar

Yanık Yüzeyi (Yanık yüzdesi)

Üst extremite: %9Alt extremite: %18Ön ve arka gövde: %18'erBaş-boyun: %9Perine: %1

Page 5: Yanıklar

Yanık yüzdeleri (Erişkin ve çocuk)

Page 6: Yanıklar

Yanık Merkezine Gönderme Kriterleri:

İkinci ve üçüncü derece, %10'dan fazla yanık, yaş 10'un altında ya da 50'nin üstünde

İkinci ve üçüncü derece, %20'den fazla yanık, diğer yaş gruplarındaGöz, kulak, yüz, el, ayak, perine, majör eklemleri tutan 2. ve 3.

derece yanıklar3. derece, %5'ten fazla yanıkElektrik yanığı (yıldırım çarpması dahil)Kimyasal yanıklar İnhalasyon injuryBaşka ek hastalığı olan yanıklarEk travması olan yanıklar (kırık gibi)Çocuklardaki yanıklar (hastanede kalifiye bakım personeli yoksa)Sosyal, emosyonel, uzun süre rehabilitasyon gerektiren, child abuse

gibi olgular

Page 7: Yanıklar

Yanık derinliği

Birinci derece: epidermisİkinci derece: Superfisyal dermal ve derin

dermal (pembe-beyaz)Üçüncü derece: Dermisin tüm katlarını tutar

(beyaz, siyah)Dördüncü derece: Subküyan yağ ve daha

derin dokular

Page 8: Yanıklar

Yanıkta derinlik sınıflaması

Page 9: Yanıklar

Yanıkta metabolik hız

Page 10: Yanıklar

Yanıkta akciğer hasarı (inhalasyon injurisi)

Page 11: Yanıklar

Sıvı tedavisi Parkland Formülü

4 ml x kg x yanık yüzdesi (Ringer laktat) Hesaplanan sıvının yarısı ilk 8 saatte,

diğer yarısı diğer 16 saatte saatlik idrar çıktısı 30-50 cc olacak şekilde

ayarlama yapılır

Çocukta: 4 mlx kg x yanık yüzdesi + 1500 ml/m2 BSA (body surface area)

Page 12: Yanıklar

Diğer yapılacaklarTetanos profilaksisiGastrik dekompresyonAğrı kontroluYanık yarasının tedavisiEscharotomy-fasciotomy (kompartman

sendromu yanıktan 72 saat sonrasına kadar oluşabilir

Page 13: Yanıklar

Eskarotomi

Page 14: Yanıklar

Diğer konularYara Bakımı:Erken eksizyon ve greftleme Nütrisyonel destek Enfeksiyon Kronik Problemler:Hipertrofik skar ve keloid formasyonuMarjolin's ülser (squamöz h.li ve bazal h.li Ca oluşabilir)

yanıktan yıllar sonraHeterotopik ossifikasyon (%13)