ABDOMİNAL KOMPARTMAN SENDROMUNDA TANIMLAR VE

BASIÇ ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ

Doç.Dr.M.Tahir ÖZERGastroenterolojik Cerrahi veHarp Cerrahisi Uzmanı

Kompartman: Ayrılmış bölüm, kapalı ve sınırlı hacim (Kafa, kol, bacak, batın)

Kompartman Sendromu; bir vücut kompartmanında kompartman hacminin küçülmesi veya kompartman içi elemanların hacminin artması nedeniyle kompartman içi basıncın fizyolojik sınırların üzerine çıkması ve buna bağlı olarak lokal veya sistemik bulguların gelişmesidir. Ne kadar hızlı gelişirse semptomlar o kadar ağır olur

Abdominal kompartmanın sınırları

•Rijit : Pelvik kemikler Kostal ark Vertebral Kolon•Esnek:Diafragma Karın duvarları

Kompartman sendromları içinde tüm sistemleri en fazla etkileyen AKS’ dir.

İAH / AKS*AKS’de kardiyovasküler, renal ve pulmoner etkilenim en başta olmak üzere tüm organ ve sistemlerinin fizyolojik dengeleri bozulmaktadır.*Hastanın kliniğine taşikardi-hipotansiyon, azalmış idrar çıkışı ve hipoksi bulguları hakimdir.*Tüm bu bulgular multiple organ ve sistem yetmezliklerinin bir sonucudur.*Tedavi edilmezse Mortalite oranı %40 ın üzerindedir.

İNSİDANS• Dahili ve Cerrahi YB hastasında %1-12 oranında görülür• Major Abd. travmaların %15-20 sinde ACS görülür.• Travmaya bağlı ACS nin %60’ı künt travma nedeniyle ( Damage Cont. Surg., Abd. Packing, ISS >15) * ACS gelişme zamanı 27+ 4 saat- %40’ı Penetran travma sonrası ISS yüksek,yoğun sıvı

resüsitasyonu ve transfüzyon yapılan hastalarda- Dahili YB de Sepsis, yoğun sıvı resüsitasyonu, masif

tansfüzyon, asit, KC yetm, kardiopulmoner resüsitasyon vb. hastalar da ACS gelişme ihtimali yüksek hastalar.

- Bu hastalar ACS yönünden yakın takipte tutulmalıdır.

Retroperitoneal :Kanama, packing uygulaması, apse, AAA rüptürü, ciddi akut pankreatitİntraperitoneal : Kanama, packing uygulaması, apse/peritonit, intestinal obstruksiyon, akut mide dilatasyonu, mezenterik vasküler obstrüksiyonlar, yüksek volümlü resüsitasyona bağlı visseral ödem, büyük intraabdominal kitle, yaygın asit

İAH / ACS NEDENLERİ

Abdominal duvar :Karnın gergin kapatılması, dev hernilerin tamiri, morbid obezite, geniş yanık eskarlarının kompresyonu

İntraabdominal Hipertansiyon ve SüresiHiperakut İAH: Saniye / Dakikalar sürer Gülme, Öksürme, Zorlama,

Defekasyon, Fiziksel AktiviteAkut İAH: Saatler içinde ortaya çıkar

Cerrahi Hastalar, Pankreatit, AAA rüptür, Mide dilatasyonu, ileus, volvulus v.b. Dev Fıtık Cerrahisi, Gergin Batın Kapatma Yanık Eskarları

Subakut İAH : Günler içinde oluşur Dahili hastalar, predispozan faktörlere yenilerin eklenmesi

Kronik İAH: Gebelik, Obezite, Tümör, Asit, İnt. Abd. Dializ

İAH’ nin Derecelendirilmesi Grade I: 10-15 mmHgGrade II: 16-20 mmHgGrade III: 21-25 mmHgGrade IV: >25 mmHg

* 1 mmHg = 1.36 cmH2O

*Sağlıklı bireylerde karın içi basıncı 0-4 mmHg. aralığındadır.*Laparatomi sonrası artış olur, ancak komplikasyon yoksa genellikle <8 mmHg. düzeyini geçmez.10 mmHg üzeri Abdominal Hipertansiyondur.

ACS

ABDOMİNAL PERFÜZYON BASINCI (APP)

APP = Ort. Arteryel Basınç (MAP) - İntra Abd. Basınç(İAP)

APP için hedef 60mmHg. ve üzeri

Glomerül Filtrasyon Basıncı (GFP)= MAP – İAP

Filtrasyon Gradienti(FG)= GFP – Proksimal Tüp Basıncı

İAPFG= MAP-İAP-İAPFG= MAP-2İAP

(Diastolik Basınç + 1/3 Nabız Basıncı)

TA=90/60mmHg MAP=70mmHgİAP = 35 mmHg. Filtrasyon Gradiyenti= 70 – 70 = 0

yara iyileşmesi bozulur ve anastomoz kaçağı yara ayrışması v.b.

Grade I: 10-15 mmHgGrade II: 16-20 mmHgGrade III: 21-25 mmHgGrade IV: >25 mmHg

Her Abdominal Hipertansiyon Abdominal Kompartman Sendromu değildir.

Abdominal Basınç Ölçüm Metodları

Kiekpatrick AW, Brenneman FD, McLean RF, Rapanos T, Boulanger BR. Is clinical lexamination an accurate indicator of raised intraabdominal pressure in critically injured patients? Can J Surg 2000;43:207-11

Cerrahın karın muayenesi.Tecrübe ile doğrudan alakalı.En ehil ellerde bile sensitivite ve spesivite çok düşük.Tomografi: Yuvarlak karın, kollabe VCİ barsak ödemi ve kalınlaşma doğal herni bölgelerinde herniasyon

Abdominal Basınç ÖlçümüDirekt Ölçüm: Karın içi kateter /iğne ve transducer ileEn doğru değer. Barsak perf. katetere bağlı comp.

İndirekt Ölçüm:

V.Cava Yoluyla: Komplike Katereizasyon, Enf, Trombotik comp. CVP

Mide Yoluyla: Peristaltizm, Mide içi partikül

Mesane yoluyla: Zaten Foleyize, İAP çok iyi yansıtır.Tam yatay pozisyon, 0 noktası midaxiller hat ve pubis20⁰ Oturur pozisyon + 2 mmHg basınç artışıMesane içine 25-50 cc. SFPratik ve doğru sonuç verdiği teyit edilmiş.(Obeid F. Arch Surg. 1995)En önemli sıkıntı enfeksiyon ihtimali

Mesane yolu ve basınç transduseri ile ölçüm-Yine mesaneden indirekt ölçüm yapar-mmHg cinsinden standart veriyi monitörde verir-Her defasında sıfırlama gerekmez-Tamammen kapalı sistem. Enfeksiyon ihtimali az-Kısa sürede doğru sonuç-Hemşirelik hizmetinde kolaylık

İAB ÖLÇÜMÜ İÇİN ÖNERİLER

Riski olanlar YB’de İAH / ACS ye karşı korunmalı (1B)2 ve üstü risk faktörü varsa İAB ölçümü yapılmalı (1B)İAH varsa YB süresince seri İAB ölçümü yapılmalı (1B)APB 50 mmHg üzerinde tutulmalı (1C)