Giới thiệuPHƯƠNG PHÁP LUẬN LÂM SÀNG

TS Võ Thành Liêm

Tổng quan

• Chẩn đoán lâm sàng– Là tiến trình được thực hiện bởi người làm lâm

sàng, trong đó bao gồm:• Thu thập thông tin từ người bệnh• So sánh thông tin này với kiến thức có được về

những bệnh đã biết• Hình thành chẩn đoán, làm nền tảng để thực

hiện can thiệp và điều trị

Tổng quan

• Chẩn đoán lâm sàng – Quan trọng, – Mục tiêu đầu tiên (không mục đích cuối)– Phục vụ điều trị– Trực tiếp ảnh hưởng sức khỏe người bệnh– Bệnh sử chi tiết + lâm sàng => chẩn đoán tốt– Đặc tính chung: xác suất đúng/sai.

Tổng quan

• Máy vi tính: không chẩn đoán được– Liệt kê danh sách chẩn đoán -> không ưu tiên, không

xác suất– Thu thập thông tin -> không tổ hợp thông tin– Phần lớn thông tin không được ghi nhận (4 nhóm thông

tin)– Gợi ý cảnh báo -> KHÔNG thể ra quyết định (4 nhóm

yếu tố quyết định)

=> máy tính không thể chẩn đoán thay thế bác sĩ

Tổng quan

• Bác sĩ lâm sàng giỏi:– Thu thập đủ thông tin quan trọng– Kiến thức y khoa tốt– Tổ hợp tốt thông tin– Lập chẩn đoán đủ, không sót– Lên kế hoạch thực hiện từng bước– Rút tỉa kinh nghiệm từ công việc đã làm

Trò chơi 1: đoán con thú

• Đoán con gì ?–Nhanh nhất–Ít câu hỏi nhất–Chính xác nhất

Đúc kết kinh nghiệm

Trò chơi 2: cùng chẩn đoán

• Sử dụng nhiều lựa chọn• Chọn xong, nhấn gửi

Đúc kết kinh nghiệm

Tổng quan

• Phương pháp luận:– Xác suất trong chẩn đoán– Kiến thức về bệnh– Lựa chọn thông tin– Tổ hợp thông tin – Các nhóm thông tin– Các yếu tố quyết định

Xác suất trong chẩn đoán

• Các bước hình thành xác suất

Xác suất trong chẩn đoán

• Các bước hình thành xác suất

Kiến thức về bệnh

Sinh lý bình thường

Hoạt động bình thường của cơ thể

Sinh lý bất thường

Hoạt động có tính chất không bình thường, không gặp trong điều kiện bình thường

Dấu chứng – triệu chứng

Biểu hiện bằng các than phiền hoặc dấu chứng chuyên biệt (lâm sàng – cận lâm sàng)

Bệnh

Bệnh được mô tả bởi y văn bao gồm các định nghĩa – đặc trưng

Kiến thức về bệnh

Sinh lý bình thường

Thân nhiệt <37,5 độ C

Sinh lý bất thường

Thân nhiệt đo >37,5 độ C

Dấu chứng – triệu chứng

Mệt mỏiBan da

Bệnh

- Dengue- Influenza- tất cả siêu vi- Nhiễm vi trùng- …

Lựa chọn thông tin

Thu thập thông tin

Tính chính xác

Sinh viên Y BS chuyên gia

Lựa chọn thông tin

• Vai trò của thông tin

Mèo

BòGà

Là động vật

Có 4 chân

Đẻ ra trứng

Lựa chọn thông tin

• Vai trò của thông tin– Thông tin không quan trọng: không nên hỏi– Không tin quan trọng = giúp phân biệt lựa chọn– Thông tin rất quan trọng = luôn cần phải hỏi

• Bài tập: khai thác thông tin gì– Lý do khám bệnh: hạch cổ ->??– Lý do khám bệnh: tiểu nhiều ->??

Lựa chọn thông tin

• Vai trò của thông tin

Mô hình mới của test chẩn đoán Thông tin = lâm sàng + cận lâm sàng

Quá trình phân tích

Việc phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề không những chỉ dựa trên việc tăng kiến thức mà còn là thay đổi cách thức tổ chức và sử dụng cách thức

Quá trình phân tích

Yếu tố đầu vào•Bệnh sử•Khám lâm sàng•XN cận lâm sàng•Dịch tể địa phương

Yếu tố đầu ra•Chẩn đoán•Điều trị

Yếu tố đầu vào•Bệnh sử•Khám lâm sàng•XN cận lâm sàng•Dịch tể địa phương

Yếu tố đầu ra•Chẩn đoán•Điều trị

Yếu tố chủ quan•Kinh nghiệm bản thân•Cảm xúc bản thân•Phương pháp luận

Cơ chế suy luận = hộp đen

Tổ hợp thông tin

Cao huyết áp

Huyết áp caoChóng mặt

Huyết áp cao

Nhồi máu cơ tim

Huyết áp caoKhó thở

Huyết áp cao

Suy thận

Huyết áp caoSốt siêu vi

Huyết áp cao

Tổ hợp thông tin

1

23

4

5

6

7

89

Triệu chứng – than phiền Hội chứng Bệnh

• Tổng hợp thông tin

Tổ hợp thông tin

• Tổng hợp thông tin1

2

3

4

5

6

7

8

9D

C

A

B

Triệu chứng – than phiền Hội chứng Bệnh

Yếu tố quyết định lâm sàng

• Quyết định lâm sàng (=quản lý do dự)

Quyết định lâm sàng

Y học thực

chứng

Chính kiến,

nguyện vọng của

BN

Nguồn lực cho

phép

Đánh giá, nhận xét của

BS