1

ពរះរាជាណាចពររមពជាបានផតលសចចាបនចលជាសមាជរនន

អនសញចាសដដការពរ នចាយថចាជរនៅនងៃទដ១១ខែវចកាឆចា២០០៥ន�ើយ

បានកាចាយជារដឋភាគដននអនសញចានៅនងៃទដ១៥ខែវចកាឆចា២០០៥។

រដឋភាគដមានកាវរចចអនវតមាពរាទាងឡាយខដលមានខចងរពងអនសញចា

រពងរពមែសបផ។មាពរា៥.២ននអនសញចា ពមរវឲចាយរដឋភាគដបនងកើ

នងអនវតចចាបាបសដដការពរនចាយថចាជរនោយអននោមរាមែលមសារ

អនសញចា។

នសចរតដពរាងចចាបាបសដដការពរនចាយថចាជររបសរមពជាពរវបាន

នរៀបចរារខងរាងដឆចា២០០៣បខនត ទានពរវបានអនមនទរ�ដល

នលននរះ។រមពជាគជាពបនទសខមយគរពងអាសាចានខដល ទានមាន

ចចាបាបសតដ ដការពរនចាយថចាជរ។

នទារះបដជាអពរាអរជរបាររបសបរសនញវយនៅរមពជា

បានយចរះដ៤៨%នៅឆចា២០០៦មរ៤២.៥%នៅឆចា២០១១

រនោយរចននអរជរនៅខមានពបមាណ១.៤ោននារដខដល។

ពបជាលរដឋរមពជាជ១មននាររពង១ឆចាៗឬ៣០នាររពង១នងៃៗសាចាប

បណាចាលមរ ដជមងៃខដលរារនធនលងការជរបារ។ទលរពបារជាង១០០ោនដោចារស�រដឋពរវបានចណាយសពមាបទញបារជរ

រពង១ឆចាៗនៅរមពជា។រឯទលរពបារសពមាបចណាយនៅនលើការ ចាយាបាលជមងៃបងកនោយការជរបារមានទ�នពចើនជាងទលរពបារទញ

បារឆចាយណាស។

ឈមោះបរឈេស ចោបារ

ពបយនណ មាន

រមពជា ពទានអនមត

ឡាវ មាន

នឡងដ មាន

មដយចានមាចា មាន

ឥណឌននសដ មាន

មាចានឡសដ មាន

នវៀណាម មាន

�វដលដដន មាន

សងហបរ មាន

ការអនមចចាបាបសដដការពរនចាយថចាជរ

អងគការសែភា ភនោរបានរណចចាបាសថឧសចាសា�រមមថចាជរគជាឧបសគគធបផរពងការនចាយារ

ការអនមចចាបាបនងនធវើឲចាយចរះនែចាសាយនវែលមសារននចចាបាបសដដការពរនចាយថចាជរនដើមចាបដឲចាយែលនអាចទាញយរ

ផលចនណញខផររាណជជរមមរាមរយ:ការមានទនារទនងនោយច�ឬនោយសមាចាជាមយអរខដលរារនធ

នលងចចាបាបនងនោយពបឌការបភនតមយចនន។

មាពរា៥.៣ននអនសញចាពមរវឲចាយរដឋភាគដទបសាចារឲចាយមានការនពជៀខពជរ ដឧសចាសារមមថចាជរនងអរខដល

បនពមើផលពបនយជនឲចាយឧសចាសា�រមមថចាជរនៅរពងការរារខងនងអនវតចចាបាបសដដការពរនចាយថចាជរនទើបអាច

ការរារផលពបនយជនសែភាសាធារណ: បាន។

ការពតនងការរភនតសដពដវធានការបតរតពនតោយថោជក

2

ការអនមចចាបាបសដដការពរនចាយថចាជរនលងនធវើឲចាយបរះរាលដលរសររោថចាជរ។

ការអនមចចាបាបសដដការពរនចាយថចាជរនលងនធវើឲចាយបរះរាលដលអរលរបាររាយ។

រសររ៤០%បានផចាសបដរ ដការោថចាជរនៅដណាយទធសាសសតនផចាេងៗរចនៅន�ើយនោយសារ

មលន�ចមចាបងបដគ(១)ដណាយទធសាសសតខដលខណនានោយពរសងរសរមមបានទទលផលចនណញ

នពចើនជាងថចាជរ(២)នមសលរថចាជរនៅទដផចាសារខពបពបរលនឡើងចរះមននទៀងទា(៣)ពរវការនដើមទននពចើន

នងែវរះរមាចាង លរមមនោយសារ លររនរមងៗចលចតនធវើការងារនៅទដពរង។

នផទៃដដោថចាជរមានពបមាណខ១.៦%នននផទៃដដរសរមមនៅនែតរងចមនងពបមាណ០.២%នននផទៃដដ

រសរមមទទាងពបនទសបនណាណចារះ។

បារពរានខជាផលផលមយរពងចនណាមផលផលរាបសបរាបរយរាបរានមែខដល

អរលរោរលរនៅរខនងនដមយៗន�ើយការអនមចចាបាបសដដការពរនចាយថចាជរមននធវើឲចាយ

យចរះចននអរជរបារភាចាមៗនទ។ដចននរះការអនមចចាបាបមនបរះរាលដលអរលរបាររាយនទ។

មតរភនតដែលបរឌតឈោយឧសោសាហកមមថោជក

មតរភនតដែលបរឌតឈោយឧសោសាហកមមថោជក

សារសខានននការអនមតចោបារសដពដការបតរតពនតោយថោជក

នលើរសទៃលយរចាយានភារបសពរះរាជាណាចពររមពជានៅនលើឆរអនតរជារពងនាមជារដឋភាគដនន

អនសញចាសដដការពរនចាយថចាជរ។

រមចខណរកាបនថយភាពរដពរពសបរាមយទធសាសសតចនកាណរបសរាជរោចាភបាល។

បនញបណងរបសពបជាលរដឋរមពជាជាង៩០%ខដលទទចចងឲចាយមានចចាបាប។

សនសងាចារះជដវពបជាលរដឋរមពជា៣០នាររពង១នងៃៗរឲចាយសាចាបបនតនទៀនោយសារជមងៃខដលបងកនោយ

ការនពបើពបាសថចាជរពមទាងសពមាលទរខនវទនាជមងៃនង ការភារបសពបជាលរដឋ។

យវជនរមពជា៩៩%សណមរឲចាយរាជរោចាភបាលរមពជាអនមចចាបាបសដដការពរនចាយថចាជរឲចាយបានឆបរ�សនដើមចាបដបងាចារមនសចាេជនានបចចពបចាបននងជនាននពកាយ ដម�នតរាយសែភានសដឋរចចនងបរសាចានខដលបណាចាលមរ ដការនពបើពបាសថចាជរ។

ការពត

ការពត

3

ការដឡ�ើងពនធឡ�ើផ�តផ�ថាជក

តតរវបានចាតទកថាជាវធានការឈនះ

ឈនះគជយបឡងកើនចណរ�ពនធរដឋផង

នងជយអកជកឲយផាចបារផង។

ពនធល�ើផ�តផ�ថនាជក

គរកតសគាលថកមពជាសតកពងចឈោមបរឈេស

អាសាោនដែលយកពនធថោជកទារជាងឈគឈទាះរដជាថមដៗ

ឈនះពនធអាករពឈសសននបារបតរវបានែឈ�ើងពដ១០%

ឈៅ១៥%កឈោយ។បរឈេសកមពជាហតពនធដត២២%

ននតនមលៃលករាយចឈោះបារផលតកពងបសកនង២៨%

ចឈោះបារនាចលពដររឈេសខណ: ដែលបរឈេសសងហររ

ហតពនធថោជករហតែល៧១%នថ�ងែ៧០%

បរយឈណ៦២%។ល។

ការឈបរៀរឈ�ៀរអបរាពនធឈលើផលតផលថោជកឈៅបរឈេសកមពជានងឈៅរោោបរឈេសអាសាោន

ពបយនណ រមពជា ឥណឌននសដ ឡាវ ឥណឌននសដ មដយចានមា �វដលដដន សងហបរ នឡងដ នវៀណាម

4

៨៦% នៃ យវជៃ កមពជា គាទរ ឲយ មាៃ ការដឡ�ើងពៃធ ឡ�ើផ�តផ� ថជក ។ ឡៅ ឡព� បារ ឡ�ើងនលៃ អនកជកបារ៤២% ៃង ឈប ជក ៣៤%ជក តច ជាង មៃ ៃង២០%មៃ ឈប ជក ឡរ។

មតរភនតដែលបរឌតឈោយឧសោសាហកមមថោជក

មតរភនតដែលបរឌតឈោយឧសោសាហកមមថោជក

ការដនឡើង នធបារនលងនាឲចាយរដឋបាបងចណល។

ការដនឡើង នធបារមននធវើឲចាយបាបងចណល នធរដឋនទ។ផទៃពយនៅវញចណល នធរដឋនលងនរើននឡើង

យចាងនពចើននបើនយងរាមបទនសាធនរបសបណាចាពបនទសជានពចើន។ជារខសតងនៅពបនទសនឡងដនៅ

ឆចា១៩៩០នៅនលខដល នធអាររ នសសមានអពរា៥៥%ពបនទសនឡងដទទលបានចណល នធ១៥៤៦១

ោនបាន�ើយនៅឆចា២០១៣នលខដល នធអាររពរវបានដនឡើងរ�ដល៨៧%ចណល នធនរើននឡើង

រ�ដល៤៤០%គ៦៧៨៦៣ោនបា។

នធបារែសនាឲចាយមានការរ នធ។

ននរះជាអណរះអណាងបភនតរបសឧសចាសា�រមមថចាជរនដើមចាបដរារាងមនឲចាយមានការដនឡើងនធថចាជរ។

ការរ នធមានអពរាែសអាពសយនោយមលន�នពចើនយចាងរមមានភាធររលងននយនតការពរនចាយ

រាមពខដនរពមននអនើររលយមហាជនមននអើនើនលងការរនធរបសឧសចាសា�រមមថចាជរ។ល។

រាមការពសាវពជាវបងាចាញចចាបាសថពបនទសខដលមាននធថចាជរែសមានអពរារនធថចាជរ ចជាង

ពបនទសខដល�នធថចាជរទាប។

រពងរយ: នល១០ឆចាចងនពកាយ២០០៤-២០១៣នៅនលខដលនមទនញចបាចនរើននឡើងគរឲចាយរសរាល នមបារនរើននឡើង

បនតចបនតលចឬសថនៅនរ។នលើស ដននរះនទៀនមបារមយចននខបរជា យចរះនៅវញ។រាមការសរចាសាមយខដលនធវើនោយអគគនាយ

រោចាននធោរននពរសងនសដឋរចចនង�រញញវថពបានបងាចាញថនបើនធអាររនសសព រវបានដនឡើងដ១០%នៅ២០%ននារះរោចាភបាល

នលងទទលបានចណលនធបខនថម១០% ដអាររនសសនងដពបនភទនធនផចាេងនទៀមយចនន។ខនបើនធអាររនសសពរវបានដនឡើង

ដ១០%នៅ៣០%ននារះចណលនធនលងនរើននឡើងនទវដងបខនថមនទៀ។

នើនធថចាជរគរមានអពរាបនាចានភាគរយនទើបសមពសប?ធនារារភនោរបានផតលអនសាសនថរោចាភបាលគរ�នធ

ថចាជរយចាងច៦៦%នៅ៨០%នននមបារលររាយ។

ពបនទសខដលមានពបារចណលែស

ពបនទសខដលមានពបារចណលមធចាបម

ពបនទសខដលមានពបារចណលទាប

ឈតើតនមលៃបារនថងៃពតជានាឲោយមានការរតពនធដមនឬ?

បរមាណបារែស

ចចាបាប

នមបាររពងមយរញចប

ការពត

ការពត

5$

2$

10%

12%

17%

1$

5

មតរភនតដែលបរឌតឈោយឧសោសាហកមមថោជក

ការដនឡើងនធខដលនាឲចាយបារនឡើងនជាការោរបនទៃពរដលអរជរបារ។

រាលការដនឡើងនធ១០%នាឲចាយអរជរបាររពងពបនទស

អភវឌចាឍន៤%ឈបជរនង៨%រពងពបនទសរងអភវឌចាឍន

ឈបជរ។នៅនលឈបជរអដអរជរបារបានទទល

ផលចនណញយចាងនពចើន(១)ខលងចណាយពបារនៅទញបារ

ជរ នៅនទៀ។រពង១ឆចាៗអរជរបារនៅរមពជាចណាយ

ពបារជាង១០០ោនដោចារស�រដឋអានមររនៅនលើការទញ

បារជរ(២)ខលងចណាយ វកានៅនលើការចាយាបាលជមងៃខដល

បងកនោយការជរបារ(៣)ខលងបងហពយខផចាេងបារោរអរដនទជា នសសពបនធរននងអររមការងារ។

ពបជាលរដឋដនពចើននលើសលបចងឲចាយោរសារពមាន

សែភាជារបភានលើរញចបបារនោយយវជន៩០%យលថ

សារពមានសែភាជារបភានលើរញចបបារមានពបសទធភាជយ

អរជរបារនបារះបងការជរបារែណៈយវជន៩២%នទៀនជឿថ

សារពមានសែភាជារបភានលើរញចបបារមានពបសទធភារពង

ការបងាចាររមារ ដការចបនផតើមជរបារ។

រាជរោចាភបាលរមពជាបាននចញអនពរល ចាយរាង ដឆចា២០០៩

ពមរវឲចាយពរម�នបារទាងអសនបារះមសារពមានសែភាជា

អរចាេរ(រាចានរបភា)ពគបដណតប៣០%នលើរញចបបារ។

នរាលការណខណនាសពមាបអនវតមាពរា១១ននអនសញចាសដដការពរនចាយថចាជរបាន ពមរវឲចាយរដឋភាគដនបារះមសារពមាន

សែភាជារបភាពគបដណតបយចាងនហាចណាស៥០%នននផទៃសខានទាងដររបសរញចបបារ។សារពមានសែភាជារបភា

មានពបសទធភាជាងសារពមានសែភាជាអរចាេររពងការបងាចាររមាររឲចាយចបនផតើមជរបារនងជយអរជរបារឲចាយផចាចបារបាន។

សារពមានសែភានលើរញចបបារគជាវធានការអបរដមានពបសទធភាអដនពរារះថចារននការជរបារន�ើយវធានការននរះរដឋមនបាច

ចណាយ វកាអដវនទពរានខ ពមរវឲចាយពរម�ននបារះមសារពមានសែភាជារបភានលើរញចបបារជាការនពសច។

ពបនទសទាងអសរពងអាសាចានបាននបជាចាច តែសរពងការោរសារពមានសែភានលើរញចបបារនោយពបនទសនឡងដ

មានសារពមានសែភាជារបភារ�ដល៨៥%ពបនទសសងហបរពបនទសពបយនណពបនទសមាចានឡសដពបនទសឥណឌនណសដពបនទស

នវៀណាមសទធខមានសារពមានសែភាជារបភានលើរញចបបារនសមើឬនលើសដ៥០%។ចខណរពបនទស�វដលដដនពបនទសមដយចានមាចា

ពបនទសឡាវរនលងមានសារពមានសែភាជារបភានលើរញចបបាររពងនលឆបៗននរះ។ដនចរះការោរសារពមានសែភាជារបភា

នលើរញចបបារមនខមនជានរឿង មដនទពបនទសជានពចើនបានអនវតវធានការននរះមនពបនទសរមពជាជាយរមរន�ើយ។

រញចបបាររមពជា រញចបបារន

សារពពមានសខភាពល�ើកញចបបារ

ការពត

6

មតរភនតដែលបរឌតឈោយឧសោសាហកមមថោជក

ការោរសារពមានសែភានលើរញចបបារបរះរាលដលរាណជជសញចារបសមាចារបារ។

ការោរសារពមានសែភាជារបភានលើរញចបបារមនបរះរាលដលរាណជជសញចានទ។ជានពចើនឆចាមរន�ើយខដលពរម�នថចាជរធៗបានបតលងនៅោការរពងពបនទសនងអនតរជារពងនរាលបណងរារាងមនឲចាយរោចាភបាលនចញចចាបាបពមរវឲចាយមានសារពមានសែភានលើរញចបបារ។បខនត ោការរពងពបនទសទាងននារះនងោការអនតរជាសទធខបានការតដឲចាយពរម�នថចាជរចញនោយនយងនៅនលើរចចពមនពៀងTrade-

Related Aspects of Intellectual Property Rights(TRIP)។ មដៗននរះពរម�នថចាជរបានបតលងរោចាភបាលនឡងដខដលនចញចចាបាបពមរវឲចាយពរម�នថចាជរនបារះមសារពមានសែភាជារបភាទ�៨៥%នលើនផទៃខាងមែនងខាងនពកាយននរញចបបារនោយអរះអាងថចចាបាបននរះបរាននៅនលងចចាបាបសដ ដរមមសទធបញចា។បខនតោការនឡងដឈរនលើមលោចានចចាបាបបានកាឲចាយពរម�នថចាជរចញរតដមតងនទៀនធវើឲចាយពបនទសនឡងដមានសារពមានសែភាជារបភាមានទ�ធជាងនគនៅអាសដ។ស�គមនអនតរជាបានសាទរចនរារះជយជនរះននរះន�ើយចទរននរះជាជយជនរះមនខមនសពមាបខពបនទសនឡងដនទបខនតជាជយជនរះរបសភនោរទាងមល

រពងបវន�សែភាសាធារណៈ។

រាជរោចាភបាលរមពជាបាននចញអនពរលចាយនលែ០៣៥អនពរ.បររាងដឆចា២០១១ហាមឃារាលទពមងននការផចាសាយរាណជជរមម

ផលផលថចាជរបខនតអនញចាឲចាយរាងបងាចាញនចារះផលផលថចាជរឬនមតសញចាពរម�នថចាជររពងទ�មនឲចាយនលើសដនផទៃពរឡា

៦០០សម២រពងរខនងលរបារមយ។បខនតពរម�នថចាជរបាននៀយរចនណញ ដចននាចារះពបនហាងននរះនោយផចាសាយរាណជជរមមបារ

នពរាងពរារាមរយៈផចាងរបភាបទឬចងចាយលរនៅរាមផទៃរះឬបលរនពគឿងនទសនងនភាជនដយោចានហាងកាន�វ។ល។

នៅនលខដលការផចាសាយរាណជជរមមបារពរវបានហាមឃាពរម�នបារបានរចនារញចបបារឲចាយមានលរខណៈទារទាញ។

ដនចរះការរាងរញចបបារនៅរខនងលរពរវបានចទរជាទពមងមយននការផចាសាយរាណជជរមមបារន�ើយមានឥទធលទារទាញ

រមារឲចាយចបនផតើមជរបារមនចញទពមងនផចាេងនទៀននការផចាសាយរាណជជរមមនទ។

ពបនទសជានពចើននៅនលើភនោររមទាងបណាចាពបនទសអាសាចានផងខដរបាននងរងហាមឃាការរាងបងាចាញរញចបបារ

នៅរខនងលរសនៅកាបនថយការទារទាញឲចាយជរបារ។ពបនទសរមពជាគររមជាមយពបនទសដនទនទៀហាមឃាការរាងបងាចាញ

រញចបបារខដរ។

ការផសាយពាណជជកមមផ�តផ�ថនាជក

ការពត

ផចាងរបភាផចាសាយរាណជជរមមបារចងចាយលរនៅផទៃរះលរនពគឿងនទស

ទផចាសាយរាណជជរមមបារ ពបទនផចាសាយរាណជជរមមបារ ផចាងរបភាផចាសាយរាណជជរមមបារ

7

ទដភាចារងារការរារបរសាចានរបសស�រដឋអានមររបានចទរសារធាជរថខដលមានរពងខផចាេងបារជាសារធាបងកមហាររ

ថចាររល។ការពសបខផចាេងបារ ដនគបងកឲចាយមានជមងៃជានពចើនមែដចជាមហាររសមហាររពចមរះមហាររនោរះន ចាបៀសរនសម

ោចសរនសមែររចាបាលរាងនបរះដងជមងៃផដវដនងហើមជមងៃសរានរៃ។ល។ចនរារះរមារវញមានការពបឈមនលើស ដមនសចាេនញវយ

ដចជាដនៅពនចៀរមែងារសចរះនែចាសាយដរះសាចរពងែររចាបាលមហាររម។ល។សសតដមាននផទៃនរារះខដលបានពសបខផចាេងបារដនគញលរញាប

ពបឈមនលងការរលរនរននរើមនពគបខែមនពគបគដឡដរននរើមរសាចាបសររាងមាសចាបដនការឈនរារះសរាលអសបនាចាយនលយរ។

រឯទាររមានសែភានែចាសាយមែងារសមនពបពរដមានការលោសយទាងកាយសមចាបទានងសបញចា។

ការពសរបផផែងបារពលេ

ទរាងផចាសាយរាណជជរមមរញចបបារនៅផចាសារទននើប

ទរាងបងាចាញរញចបបារ ការរាងបងាចាញរញចបបារនៅ បលរបារ

8

រខនងខដលពបជាលរដឋរមពជាពសបខផចាេងបារនពចើនជាងនគគ(១)ជ៩០%នៅហាងកាន�វនភាជនដយោចានអាហារោចាន(២)ជ៦០%នៅនលនធវើដនណើររាមមនធចាយាបាយនធវើដនណើរសាធារណៈនង(៣)ជ៥០%នៅរខនងនធវើការ។នរាលការណខណនា

សពមាបអនវ តមាពរា៨ននអនសញចាសដ ដការព រន ចាយថចាជរបានពមរវឲចាយរដឋភាគដអនវ តការហាមជរបារ១០០%រពងអរារននរខនង

នធវើការនងរខនងសាធារណៈរមមាននភាជនដយោចានអាហារោចានសណាចារារនងមនធចាយាបាយនធវើដនណើរសាធារណៈនដើមចាបដការរារ

សែភាអរមនជរបារជានសសសសតដនងរមារដការពសបខផចាេងបារពបរបនោយនពរារះថចារ។រឯការែណខចរបនទៃបឬខបងខចរសពមាប

អរជរនងអរមនជរឬការោរពបនធែចាយលរាចានពបសទធភាពគបពរាននដើមចាបដការរារសែភាអរមនជរបារនទនពរារះ(១)នយើងមន

អាចហាមឃាខផចាេងបារមនឲចាយនចញ ដបនទៃបអរជរមរបនទៃបអរមនជរបាននទន�ើយរមនអាចហាមឃាខផចាេងបារមនឲចាយង ដ

អរជរនៅអរមនជរបាននទ(២)រាចានពបនធបែចាយលណាមយខដលអាចបខផចាេងបារនចញដបនទៃបបាននទរ�ដលនលននរះ។

រាមបទនសាធននៅនលើភនោរបានបងាចាញថនរាលការណសមពគច តនងវធានការនផចាេងៗខដលផលចនផើមនោយឧសចាសា�រមម

ថចាជររមទាងវធានការអបរផងមនមានពបសទធភាពគបពរាននទ។ផទៃពយនៅវញវធានការចចាបាបនងការផរនយចនរារះអរពបព ល ត

នលមើសនទើបមានពបសទធភាពគបពរាននដើមចាបដការរារអរមនជរបាន។

មតរភនតដែលបរឌតឈោយឧសោសាហកមមថោជក

មតរភនតដែលបរឌតឈោយឧសោសាហកមមថោជក

បពមាមមនឲចាយជរបាររពងនភាជនដយោចាននលងនាឲចាយនភាជនដយោចានដលរល។

បពមាមមនឲចាយជរបារបរះរាលដលសទធបគគល។

ននរះគជាអណរះអណាងបភនតខដលបនងកើនឡើងនោយឧសចាសា�រមមថចាជរ។រាមបទនសាធននៅនលើភនោររាចាននភាជនដយោចានណាមយខដលដលរលនោយសារការហាមមនឲចាយជរបារខាងរពងនភាជនដយោចាននឡើយ។អជនខដលជាអរមនជរបារមានចនននពចើននលើសលបជាងអរជរបារ។ន ើមាចាសនភាជនដយោចានគរគគរដលអរមនជរបារមនឬគដលអរជរបារជាធ។មចាយាចាងវញនទៀសមចាបដអរជរបាររមនចងពសប

ខផចាេងបាររបសអរដនទខដរ។

ការបងហពយខផចាេងបារពបរបនោយនពរារះថចារនៅឲចាយអរមនជរបារពសបជានសសសសតដនងរមារនទើបជាការបរះរាលយចាងធងៃនធងៃរដលសទធចនរារះសែភារបសបគគល។មនសចាេពគបរបមានសទធដរដនងហើមរពងបរយកាសខដលមនបលនោយអរដនទន�ើយរដឋនដមយៗមានកាវរចចការរារពបជាលរដឋដភយនតរាយសែភារមមានការពសបខផចាេងបារជានដើម។មចាយាចាងវញនទៀការហាមជរបារនធវើនឡើងខរពងអរារបនណាណចារះ។អរជរបារនៅខអាចជរបារនៅខាងនពរៅអរារដខដល។

ឯរសារនយង៖ -World Health Organization’s report on the Global Tobacco Epidemic, 2011 -World Health Organization report on Mortality Attributed to Tobacco, 2012 -National Institute of Statistic, Ministry of Planning, National Adult Tobacco Survey in Cambodia, 2011 -Professor Eav Sokha, Khmer-Soviet Friendship Hospital, 2011 -Southeast Asia Tobacco Control Alliance, 2nd edition on the ASEAN Tobacco Control Atlas, 2014 -Population Research Center, Royal University of Phnom Penh, Study on Tobacco Farming in Cambodia, 2009 -General Department of Taxation, Ministry of Economy and Finance, Research Study on Affordability and Tobacco Taxation, 2013. -General Department of Taxation, Ministry of Economy and Finance and Royal University of Phnom Penh, Youth Opinion Survey on Tobacco Control Measures, 2013.

ការពត

ការពត