МАН

2

ØÓÄÀÐÃÀ ªÐѪËĪªÍ, ÕÝÐÝÃËÝÃ×ÈÉÍ ÒªËªª ÃÀÇÐÛÍ ÄÀÐÃÀÀÐ ÀÆÈËËÀÕ ÕÓÃÀÖÀÀÍÄ 2015 ÎÍÄ ÕÈÉÆ ÕÝÐÝÃƯ¯ËÑÝÍ

ÎÍÖËÎÕ ÀÆËÓÓÄ1 Àëèâàà àæëûã õèéæ ¿ð ä¿í ãàðãàõàä õóóëü ýðõ ç¿éí îð÷èí õàìãèéí ÷óõàë ó÷ðààñ تÕÒÃ-ûí ãîë òóëãóóð áîëñîí “Õýðýãëýã÷èéí ýðõèéã õàìãààëàõ òóõàé” õóóëèéã Åâðîïûí õîëáîîíû, “ªðñºë人íèé òóõàé” õóóëèéã ßïîíû, “Ñóóö ºì÷ëºã÷äèéí õîëáîîíû ýðõ ç¿éí áàéäàë, íèéòèéí çîðèóëàëòòàé îðîí ñóóöíû áàéøèíãèéí äóíäûí ºì÷ëºëèéí ýä õºðºíãèéí òóõàé” õóóëèéã ººðèéí îðíû ýðäýìòýä, òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãóóäûí äýìæëýãòýéãýýð ñàíàà÷ëàí áîëîâñðóóëñàí.

Õýðýãëýã÷èéí ýðõèéã õàìãààëàõ àñóóäëààð äýëõèéä æèøèã áîëæ áóé Åâðîïûí õîëáîîíû õóóëü ýðõ ç¿éã Ìîíãîëä íýâòð¿¿ëýõ ÷èãëýëýýð ç¿òãýë ãàðãàí àæèëëàñíû ¿ð ä¿íä Åâðîïûí õîëáîîíû òºñëèéí äýìæëýãòýéãýýð Õýðýãëýã÷èéí ýðõèéã õàìãààëàõ òóõàé õóóëèéí øèíý÷èëñýí íàéðóóëãûí òºñëèéã 14 á¿ëýã 173 ç¿éëòýéãýýð áîëîâñðóóëàí ÓÈÕ-ä ºðãºí áàðèõàä áýëýí áîëãîâ. Ýíý õóóëü áàòëàãäñàíààð Ìîíãîë óëñàä õýðýãëýã÷èéí ýðõèéã äýýäëýí õàìãààëàõ àæèë áîäèòîîð, ºíäºð ¿ð ä¿íòýéãýýð õýðýãæèõ þì. ѪÕ-íû ¿éë àæèëëàãààòàé õîëáîîòîé àñóóäëààð Íèéñëýëèéí

3000 ãàðóé èðãýäèéã õàìðóóëàí ñóäàëãàà àâ÷ ìºí 800-ààä èðãýäòýé áèå÷ëýí óóëçàæ, ñàíàë õ¿ñýëòèéã õ¿ëýýí àâñíû ¿íäñýí äýýð “Ñóóö ºì÷ëºã÷äèéí õîëáîîíû ýðõ ç¿éí áàéäàë, íèéòèéí çîðèóëàëòòàé îðîí ñóóöíû áàéøèíãèéí äóíäûí ºì÷ëºëèéí ýä õºðºíãèéí òóõàé” õóóëüä ººð÷ëºëò îðóóëàõ òºñëèéã ñàíàà÷ëàí áîëîâñðóóëñàí. Õóóëüä çîõèõ ººð÷ëºëò îðñíîîð ѪÕ-òýé õîëáîîòîé çºð÷èë, ìàðãààí ¿ëýìæ õýìæýýãýýð áóóðàõ íºõöºë á¿ðäýõ þì. Ò¿¿í÷ëýí ѪÕ-èéí ¿éë àæèëëàãàà, òºëáºð õóðààìæ, ò¿¿íèé çàðöóóëàëòûã íýýëòòýé, èë òîä, îéëãîìæòîé áîëãîõ ¿¿äíýýñ “ØÈËÝÍ ÑªÕ” ñàíàà÷ëàãûã ýõë¿¿ëñýí.

1

2

3

1 Òºìºðáààòàðûí ÀÞÓÐÑÀÉÕÀÍ

3

“Õýðýãëýã÷èéí ýðõèéã õàìãààëàõ ¿íäýñíèé õºòºëáºð”-èéã áîëîâñðóóëæ Çàñãèéí ãàçðààð áàòëóóëñàí. Óã õºòºëáºðèéã õýðýãëýã÷èéí ýðõèéã õàìãààëàõ ýðõ ç¿éí òààòàé îð÷èí, á¿òýö çîõèîí áàéãóóëàëòûí îíîâ÷òîé òîãòîëöîî á¿ðä¿¿ëýõ, õýðýãëýã÷èéí ýðõèéí òóõàé ìýäëýã, áîëîâñðîë îëãîõ, õýðýãëýýíèé ñî¸ë òºëºâø¿¿ëýõ, õýðýãëýã÷èéí ýðõèéã õàìãààëàõ, ¿¿íä àæ àõóé ýðõëýã÷, îëîí íèéòèéí îðîëöîîã äýýøë¿¿ëýõ çîðèëãîîð 2016-2020 îíä õýðýãæ¿¿ëýõ þì.

ßïîíû Îëîí óëñûí õàìòûí àæèëëàãààíû áàéãóóëëàãà (ÆÀÉÊÀ)-ûí 2 òýðáóì òºãðºãèéí ñàíõ¿¿æèëòýýð õýðýãæ¿¿ëýõ “Ìîíãîë Óëñûí øóäàðãà ºðñºë人íèé îð÷èíã áýõæ¿¿ëýõ íü” òºñëèéí àæëûã ýõë¿¿ëýâ. Ýíýõ¿¿ òºñëèéã 3 æèëèéí õóãàöààíä õýðýãæ¿¿ëñíýýð Ìîíãîë óëñàä øóäàðãà ºðñºë人íèé îð÷èíã áýõæ¿¿ëýõ, تÕÒÃ-ûí ÷àäàâõèéã ñàéæðóóëàõ, ø¿¿ã÷ íàðûã ñóðãàõ, õóóëü ýðõ ç¿éí îð÷íûã îëîí óëñûí ò¿âøèíä õ¿ðãýõýä òîìîîõîí àõèö äýâøèë àâ÷ðàõ áîëíî.

Äààòãàëûí íýð á¿õèé êîìïàíèóä Íèéñëýëèéí Îðîí ñóóö, íèéòèéí àæ àõóéí óäèðäàõ ãàçàð, ѪÕ-óóäòàé õàìòðàí õýðýãëýã÷èéí çºâøººðºëã¿é, áè÷ãýýð õèéñýí ãýðýýã¿éãýýð ñàð á¿ð 1000-1500 òºãðºãèéã äààòãàë íýðýýð

áàéðíû ìºíãºí äýýð øóóä òîîöîí àâ÷ õýðýãëýã÷èéã õîõèðîîæ áàéñíûã òàñëàí çîãñîîæ êîìïàíè òóñ á¿ðä 8 ñàÿ òºãðºãèéí òîðãóóëü íîãäóóëæ, çºð÷ëèéã àðèëãóóëñàí áà õýðýãëýã÷èéí õîõèðëûã áàðàãäóóëàõ, õóóëü áóñààð àâñàí òºëáºðèéã áóöààí îëãóóëàõ àæëûã çîõèîí áàéãóóëæ áàéíà. Öààøèä õýðýãëýã÷èéí çºâõºí áè÷ãýýð áàéãóóëñàí ãýðýýíä ¿íäýñëýæ äààòãàëûí ìºí㺠àâ÷ áàéõ íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëýýä áàéíà.

Àâòîìàøèí à÷èã÷ àæ àõóéí íýãæ¿¿ä z áóñäûí òýýâðèéí õýðýãñëèéã 纺æ, øèëæ¿¿ëýõäýý õýòýðõèé àøãèéí òºëºº ñýòãýëýýð õàíäàæ æîëîî÷ íü ãàðààä èðñýí áàéõàä, äîòîð íü õ¿í ñóóæ áàéõàä ìºí çîðèóëàëòûí çîãñîîë äýýðýýñ à÷èõ çýðýã

4

5

6 7

МАН

4

çºð÷ë¿¿äèéã ãàðãàæ, 纺æ øèëæ¿¿ëýõ ÿâöàä áóñäûí ýä õºðºíãèéã ãýìòýýõ, ýä ç¿éë àëäàõ çýðãýýð èðãýäèéã õîõèðîîæ áàéñíûã òàñëàí çîãñîîæ, õîëáîãäîõ áàéãóóëàãóóäàä ñàíàë, øààðäëàãà õ¿ðã¿¿ëñíèé ¿ð ä¿íä çºâõºí òºðä òàíãàðàã ºðãºñºí çàìûí öàãäààãèéí áàéöààã÷èéí øèéäâýðýýð, ò¿¿íèé õÿíàëò äîð àâòîìàøèíûã à÷èæ øèëæ¿¿ëäýã áîëãîâ.

Íèéñëýëèéí Çàñàã äàðãà Ý.Áàò-¯¿ë õóóëèà𠺺ðò îëãîãäîîã¿é ýðõèéã ýäýëæ, Öàãäààãèéí åðºíõèé ãàçðûí äàðãûí á¿ðýí ýðõýä õàìààðàõ àñóóäëààð 2013 îíû À/769 äóãààð çàõèðàìæ ãàðãàæ, “Çàìûí õºäºë㺺íèé óäèðäëàãûí òºâ” ͪ¯Ã-ò òýýâðèéí õýðýãñëèéã 纺æ øèëæ¿¿ëýõ òºëáºðèéí õýìæýýã òîãòîîõ, õóðààí àâàõ ýðõ îëãîñîí. Óã çºð÷èë ¿éëäýãäñíýýð

“Çàìûí õºäºë㺺íèé óäèðäëàãûí òºâ” íü 2013-2014 îíä íèéò 9230 òýýâðèéí õýðýãñëèéã 纺æ øèëæ¿¿ëýõäýý 70,000-80,000 òºãðºãèéí õóóëü áóñ òºëáºð àâ÷, èðãýäèéã íèéò 647,710,000 òºãðºãººð õîõèðîîñíûã òîãòîîæ, Çàõèðãààíû õýðãèéí äàâæ çààëäàõ øàòíû ø¿¿õýä ÿëààä áàéíà.

ÍÈÒÕ-ûí òýðã¿¿ëýã÷èä íü “Çîðèóëàëòûí äóãóé ò¿ãæèã÷ àøèãëàõ æóðàì” ãýñýí õóóëü áóñ æóðàì áàòëàí Íèéñëýëèéí çàìûí õºäºë㺺íèé óäèðäëàãûí òºâ áîëîí àæ àõóéí íýãæ¿¿äýä òýýâðèéí õýðýãñëèéí äóãóé ò¿ãæèõ ýðõ îëãîæ 11746 òýýâðèéí õýðýãñëèéí äóãóéã ò¿ãæèæ íèéò 234,9 ñàÿ òºãðºãèéí îðëîãûã õóóëü áóñààð òºâëºð¿¿ëýí èðãýäýä

îíö èõ õýìæýýíèé õîõèðîë ó÷ðóóëñàí áîëîõûã óëñûí áàéöààã÷èéí ä¿ãíýëòýýð òîãòîîæ, õóóëü áóñ ¿éë àæèëëàãààã òàñëàí çîãñîîñîí. Õîõèðñîí èðãýäèéí ýðõèéã õàìãààëàõ çîðèëãîîð “Õóóëü÷ ýìýãòýé÷¿¿äèéí õîëáîî” ÒÁÁ, “Øóäàðãà òºðèéí òºëºº” ÒÁÁ-óóä áîëîí èðãýäòýé õàìòðàí Çàõèðãààíû õýðãèéí ø¿¿õýä õàíäñàíû äàãóó àíõàí øàòíû ø¿¿õýýñ íýõýìæëýëèéí øààðäëàãûã õàíãàæ ÍÈÒÕ-ûí òýðã¿¿ëýã÷äèéí áàòàëñàí “Çîðèóëàëòûí äóãóé ò¿ãæèã÷ àøèãëàõ æóðàì”-ûã èëò õóóëü áóñ øèéäâýð áîëîõûã õ¿ëýýí çºâøººðñºí øèéäâýð ãàðñàí. Ø¿¿õèéí äàðààãèéí øàòàíä õýðãèéã õÿíàí øèéäâýðëýõ àæèëëàãàà ¿ðãýëæèëæ áàéíà.

8 9

1 Òºìºðáààòàðûí ÀÞÓÐÑÀÉÕÀÍ

5

Îðîí ñóóöíû àøèãëàëòûí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãàà Òýëì¿¿í îðä ÕÕÊ, Áîãä àñàð ÕÕÊ Áàäàìëàõ íàð ÕÕÊ, Áàòáàÿí äóëààí ÕÕÊ, Òóíàìàë ºð㺺 ÕÕÊ, Öîíõëîí ¿éëñ ÕÕÊ, Àçûí çàâîä ÕÕÊ, Òàóí Êîìôîðò ÕÕÊ, ÌÎÍÒÑ ÕÕÊ íü íèéò 12234 àéë ºðõººñ "óçåëèéí öàõèëãààíû çàðäàë", "óñ äóëààí äàìæóóëàõ òºâèéí çàðäàë", "íàñîñ òîã", "ÖÒÏ", "ÓÄÄÒ" íýðýýð õóóëü áóñààð 2600-11000 òºãðºãèéí òºëáºð àâ÷ áàéñíûã òîãòîîæ õóóëü çºð÷ñºí êîíòîðóóäûã òîðãîæ, õóóëü áóñ òºëáºð àâàõûã òàñëàí çîãñîîæ, èðãýäèéí õîõèðëûã áàðàãäóóëàõ àæèëëàãààã ÿâóóëæ ýõëýýä áàéíà.

Íèéñëýëèéí 29 ѪÕ-íû ¿éë àæèëëàãààíä õÿíàëò øàëãàëò õèéæ çºð÷èë ãàðãàñàí 15 ѪÕ-ä àëáàí øààðäëàãà õ¿ðã¿¿ëæ çºð÷ëèéã òóõàé á¿ðä íü àðèëãóóëàõ àðãà õýìæýý àâ÷ àæèëëàñàí. ѪÕ-äóóä îðøèí ñóóã÷äàäàà òºëáºð õóðààìæíû çàðöóóëàëòûã èë òîä áîëãîõ, àñóóäëàà õàìòäàà øèéäâýðëýõ çîðèëãîîð “Øèëýí ѪՔ òºñëèéã ýõë¿¿ëýâ.

Íèéãìèéí äààòãàëûí ¿íäýñíèé çºâëºë, Íèéãìèéí äààòãàëûí åðºíõèé ãàçðààñ íèéãìèéí äààòãàëûí ÷ºëººò ìºíãºí õºðºíãèéã àðèëæààíû áàíêóóäàä áàéðøóóëàõ áîëîí àðèëæààíû áàíêóóäààð íèéãìèéí äààòãàëûí òýòãýâýð, òýòãýìæèéã äàìæóóëàí îëãîõäîî õóóëüä òóñãàéëàí ýðõ îëãîãäîîã¿é áàéõàä õîëáîãäîõ õóóëü òîãòîîìæèéã çºð÷èæ æóðàì áàòàëæ õóóëü çºð÷ñºí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãààã

øàëãàí òîãòîîæ óëñûí áàéöààã÷èéí ä¿ãíýëò, àëáàí øààðäëàãûã õ¿ðã¿¿ëñýí. ÍįÇ, ÍÄÅà íü óëñûí áàéöààã÷èéí ä¿ãíýëòèéí äàãóó òîãòîîñîí õóãàöààíä çºð÷ëèéã àðèëãàí õóóëü çºð÷ñºí ä¿ðýì, æóðìóóäûã ººð÷ëºõ òºëºâëºãºº ãàðãàí ìºí íýðèéí äàíñíû òóõàé õóóëüä õîëáîãäîõ ººð÷ëºëò¿¿äèéã îðóóëàõààð ñàíàë áîëîâñðóóëàí àæèëëàæ áàéãàà òàëààð õàðèó ìýäýãäñýí áîëíî.

2015 îíû 3 äóãààð ñàðä ÒÑ-1 áóþó îíãîöíû øàòàõóóí òîíí òóòàìäàà ÎÕÓ-ä 540$, ÁÍÕÀÓ-ä 760$ ¿íýòýé áàéõàä “Ìýðãýâàí” ÕÕÊ íü äîòîîäûí çàõ çýýëä 1400$-îîð íèéë¿¿ëæ áàéñíûã òîãòîîæ, õÿíàëò øàëãàëòûí àæèë õèéñíèé ¿ð ä¿íä îíãîöíû øàòàõóóíû íèéë¿¿ëýëòèéí ¿íèéã 1.200.000¥ /620$/ áîëãîí áóóðóóëëàà. “Ñîäìîíãîë ãðóïï” ÕÕÊ, “Ìýðãýâàí” ÕÕÊ íü äàâàìãàé áàéäëàà õóóëü áóñààð

10 11

12 13

МАН

6

àøèãëàñàí ¿íäýñëýëýýð 4 òýðáóì 659 ñàÿ òºãðºãèéí òîðóóëü íîãäóóëñàí.

Äýëõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãààñ 2015 îíûã ýð¿¿ë çºâ, çîõèñòîé õîëëîëòûí æèë áîëãîæ çàðëàñàíòàé õîëáîãäóóëæ Óëààíáààòàð õîòûí 69 äóíä ñóðãóóëü, 18 àéìãèéí 402 äóíä ñóðãóóëèàäààñ ñóðàã÷äàä ¿éë÷ëýõ óíäíû öýâýð óñíû òºõººðºìæèéí ñóäàëãààã àâ÷ ä¿ãíýëò ãàðãàí 21 àéìàã, íèéñëýë, ä¿¿ðã¿¿äèéí Çàñàã äàðãà íàðò ñóðàã÷äûã öýâýð óñààð ¿íýã¿é õàíãàõ àðãà õýìæýý àâàõ, ñóðãóóëü äýýð ñàõàð, äàâñ, ººõ òîñíû ºíäºð àãóóëàìæòàé á¿òýýãäýõ¿¿í áîëîí õèéæ¿¿ëñýí óíäàà õóäàëäààëàõ, ýíý ÷èãëýëèéí ñóðòàë÷èëãàà ÿâóóëàõûã çîãñîîõ òàëààð ÷èãëýë ºã÷ õÿíàëò òàâüñàíû ¿ð ä¿íä àëáàí áè÷èã õ¿ðã¿¿ëýí àæèëëàà. Ýíý àæëûí ¿ð ä¿íä óëñûí õýìæýýíä åðºíõèé áîëîâñðîëûí ñóðãóóëèóäàä óñ öýâýðø¿¿ëýõ òºõººðºìæèéã 357 øèðõýãýýð íýìýãä¿¿ëýýä áàéíà.

Óëààíáààòàð õîòûí õýìæýýíä ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãàà 30 ãàðóé áàðüöààëàí çýýëä¿¿ëýõ ãàçðóóäàä /ëîìáàðä/ õÿíàëò øàëãàëò õèéõýä äýýðõè ãàçðóóä íü çýýëèéí ãýðýýãýýð õóãàöàà õýòýðñýí àëäàíãè, òîðãóóëü òîîöîõäîî õîíîãò 0.5 äýýø àëäàíãè òîîöäîã, íèéò àëäàíãèéã ã¿éöýòãýýã¿é ¿¿ðãèéí 50 õóâèàñ õýòð¿¿ëæ òîîöäîã, ìºí çýýëèéí ãýðýýíèé õóãàöàà äóóññàí òîõèîëäîëä áàðüöààíû ýä ç¿éëèéã õóäàëäàí áîðëóóëàõäàà èðãýíä áè÷ãýýð ìýäýãääýãã¿é õóäàëäàí áîðëóóëäàã, çºð¿¿ã áóöààí îëãîäîãã¿é çýðýã íèéòëýã çºð÷ë¿¿ä áàéãààã òîãòîîí øàëãàëòàä õàìðàãäñàí àæ àõóéí íýãæ¿¿äýä óëñûí áàéöààã÷èéí àëáàí øààðäëàãûã õ¿ðã¿¿ëëýý. ̺í ëîìáàðäóóäûí èðãýäòýé áàéãóóëæ áóé ãýðýýã Èðãýíèé õóóëüä íèéö¿¿ëýí ººð÷ë¿¿ëýõ òàëààð çîõèõ àðãà õýìæýýã àâàõ, õÿíàëò òàâèõ òàëààð îðîí íóòàã, íèéñëýë, ä¿¿ðã¿¿äèéí Çàñàã äàðãà íàðò ÷èãëýë ºã÷, õÿíàëòûí õàìòàðñàí øàëãàëòûã õèéæ, çºð÷ë¿¿äèéã àðèëãóóëñàí.

“Ìîíãîëûí ¿íäýñíèé áºõèéí õîëáîî”-íä çîõèîí áàéãóóëæ áóé àðãà õýìæýýíèéõýý ìåíåæìåíòèéã ñàéæðóóëàõ, ø¿¿ëòèéã îð÷èí ¿åèéí òåõíèê, òåõíîëîãè àøèãëàí ¿çýã÷, îëîí íèéòýä ¿íýí çºâ, áîäèòîé îéëãîëò ºãºõ, òººðºãä¿¿ëýõã¿é áàéõ òàëààð óëñûí áàéöààã÷èéí àëáàí øààðäëàãà õ¿ðã¿¿ëñíèé äàãóó òóñ õîëáîî íü ä¿ðýìäýý õîëáîãäîõ ººð÷ëºëòèéã îðóóëæ, Ìîíãîë áºõèéí ºð㺺íèé àãààðæóóëàëòûí òîíîã òºõººðºìæèéã á¿ðýí çàñâàðëàæ, ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðûã äýýøë¿¿ëýõ àðãà õýìæýýã àâ÷ àæèëëàæ áàéíà.

تÕÒà íü æèë á¿ð ñóðãàëòûí òºëáºð íýìñýí õýìýýí õýë àì äàãóóëæ áàéäàã ÌÓÈÑ, ÀØÓ¯ÈÑ, ØÓÒÈÑ, ÕÀÀÈÑ, ÌÓÁÈÑ çýðýã ñóðãóóëèóäûí òºëáºð, õóðààìæ òîãòîîñîí øèéäâýð, ñóðàëöàã÷èäòàé áàéãóóëñàí ãýðýý áîëîí õîëáîãäîõ ä¿ðýì æóðàìä õÿíàëò øàëãàëò õèéæ ÌÓÈÑ íü áàéãàëèéí óõààíû ñàëáàðûí ìýðãýæëèéí àíãèéí ñóðãàëòûí áàãö öàãèéí òºëáºðèéã äóíäàæààð 24,4 õóâèàð ¿íäýñëýëã¿éãýýð íýìýãä¿¿ëñýí, òîãòìîë çàðäàë íýðýýð õè÷ýýëèéí æèëèéí ñóóðü õóðààìæèä 224,000 òºãðºã àâñàí, ìºí õè÷ýýë ñîíãîëòîîñ õîæèìäñîí òîõèîëäîëä ñóðàëöàã÷ ñóðàëöóóëàõ ãýðýýíä çààãààã¿é àëäàíãèéã àâñàí, ÌÓÁÈÑ íü ñóðãàëòûí òºëáºðèéí õýìæýýã äóíäæààð 23 õóâèàð

14

15 16

17

1 Òºìºðáààòàðûí ÀÞÓÐÑÀÉÕÀÍ

7

¿íäýñëýëã¿éãýýð íýìýãä¿¿ëñýí, ÀØÓ¯ÈÑ íü äàìæàà òóñ á¿ðèéí ñóðãàëòûí òºëáºðèéã 10-68 õóâèàð ¿íäýñëýëã¿éãýýð íýìýãä¿¿ëñýí, çàðèì áàãø íàð õè÷ýýë íºõººã¿é áîëîâ÷ îþóòíààñ íºõºëòèéí òºëáºðèéã àâ÷ îþóòíóóäûã õîõèðîîñîí çýðãèéã øàëãàí òîãòîîæ äýýðõ èõ ñóðãóóëèóäàä ÒÓÇ õóðëàà õèéæ ñóðãàëòûí òºëáºðèéí õýìæýýã áóóðóóëàõ òàëààð àëáàí øààðäëàãûã õ¿ðã¿¿ëñíèé ¿ð ä¿íä ñóðãóóëèóä óäèðäàõ çºâëºëººðºº äàõèí ýíý àñóóäëûã àâ÷ õýëýëöýõýýð áîëñîí.

“Ìîíãîëûí õºðºíãèéí áèðæ” ÒªÕÊ íü õóóëèàð òóñãàéëàí ýðõ îëãîîã¿é áàéõàä ãèø¿¿í÷ëýëèéí æóðàì áîëîí ¿íýò öààñíû êîìïàíèóäòàé õàìòðàí àæèëëàõ ãýðýýíèé çàãâàðûã áàòàëñàí áîëîí ãýðýý áàéãóóëàõäàà õàðèëöàí òîõèðîëöîëã¿é, íýã òàëûí õ¿ñýë çîðèãèéã òóñãàõã¿éãýýð, òóëãàæ áàéãóóëäàã áîëîõûã òîãòîîæ, çºð÷èë àðèëãóóëàõ òóõàé óëñûí áàéöààã÷èéí àëáàí øààðäëàãûã õ¿ðã¿¿ëæ, 64 ñàÿ 635 ìÿíãàí òºãðºãèéí òîðãóóëü íîãäóóëàâ.

Áàðèëãûí ìàòåðèàëûí ¿íý òîãòâîðæóóëàõ õºòºëáºðèéí õ¿ðýýíä öåìåíò, àðìàòóðûí ¿íèéã òîãòâîðæóóëàõ õºòºëáºðò õàìðàãäñàí àæ àõóéí íýãæ¿¿äèéí ãýðýýíèé ¿¿ðãèéí áèåëýëòòýä õÿíàëò øàëãàëò õèéõýä íýð á¿õèé 16 àæ àõóéí íýãæ¿¿ä ãýðýýíèé ¿¿ðãýý íîöòîé çºð÷èæ, 44 òýðáóì òºãðºãèéí õºíãºëºëòòýé çýýëèéã çîðèóëàëòûí áóñààð çàðöóóëñíûã òîãòîîâ. Òºðººñ äýìæëýã àâ÷èõààä çºð÷è뺺 àðèëãàõã¿é áàéãàà äýýðõè êîìïàíèóäàä õóóëèéí äàãóó õàðèóöëàãà òîîöîõ ñàíàëûã Áàðèëãà õîò, áàéãóóëàëòûí ÿàìàíä õ¿ðã¿¿ëñýí.

Áàðèëãûí ñàëáàðò õýðýãëýã÷èéí ýðõ çºð÷èãäºõ àñóóäëûã áàãàñãàõ çîðèëãîîð Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí ÿàìòàé ñàíàìæ áè÷èã áàéãóóëæ, Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí ñàéäûí çºâëºë, òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ êîìèññ, áàðèëãà õ¿ëýýí àâàõ óëñûí êîìèññò تÕÒÃ-ûí òºëººëºë îðæ àæèëëàäàã áîëëîî. 17 äàâõàðààñ äýýø ºíäºðòýé áàðèëãûã õ¿ëýýí àâàõ êîìèññò

îðæ àæèëëàñíààð áàðèëãûí òàëáàéí ì2-ûí çºð÷èëòýé áîëîí ãàäíà òàëáàéí òîõèæèëò, çîãñîîëûí ñòàíäàðò õàíãààã¿é áàðèëãà áàéøèí àøèãëàëòàíä îðîõ àñóóäëûã òàñëàí çîãñîõ áîëîìæ á¿ðäëýý.

ÎÕÓ-ä ¿éëäâýðëýñýí “Âèôåðîí” íýð á¿õèé ýì áýëäìýëèéã õóóëü áóñààð èìïîðòëîí õóäàëäààëæ áàéãààä õÿíàëò øàëãàëò õèéæ óëñûí áàéöààã÷èéí àëáàí øààðäëàãà, ä¿ãíýëòèéã ãàðãàæ çºâøººðºëã¿é áýëäìýëèéã àêò òàâüæ óñòãàæ, õóóëèéí äàãóó òîðãóóëèéí àðãà õýìæýý àâàâ.

Îíãîöíû òàñàëáàð áîðëóóëàã÷ àæ àõóéí íýãæ¿¿ä áîëîõ “Ýéð íýòâîðê” ÕÕÊ, “Íàíäèí âýé” ÕÕÊ, “Ìîíãîëèàí Àýð Ýæèíñè” ÕÕÊ, “Ñèòè ýéð ìàéëñ” ÕÕÊ-èóäàä íü çºâøººðºëã¿éãýýð ÌÈÀÒ-ûí òàñàëáàð áîðëóóëæ, õýðýãëýã÷äèéã ýðñäýëä îðóóëñàí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëñíûã òîãòîîæ çºð÷ëèéã òàñëàí çîãñîîæ, äýýðõ àæ àõóéí íýãæ òóñ á¿ðä 8,000,000 òºãðºãèéí òîðãóóëü íîãäóóëëàà.

“Ìîáèêîì êîðïîðàöè” ÕÕÊ äàâàìãàé áàéäëàà õóóëü áóñààð àøèãëàæ, ªðñºë人íèé òóõàé õóóëü çºð÷ñºíèéã òîãòîîæ 2,3 òýðáóì òºãðºãººð òîðãîâ.

18

19

20

21

22

23

МАН

8

Íèéñëýëèéí ãýð õîðîîëëûí èðãýäèéí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷òýé õîëáîîòîé ãîìäëûí äàãóó 2000 ãàðóé èðãýíòýé áèå÷ëýí óóëçàæ, ãýð õîðîîëîëä áàéðëóóëñàí çàðèì öàõèëãààíû ùèòí¿¿ä òîîëóóðûí çààëòûã õÿíàõ öîíõã¿é, ºíäºðò áàéðëàäàã çýðãýýñ õýðýãëýã÷ ººðèéí òîîëóóðûí çààëòûã õàðàõ áîëîìæã¿éãýýñ õýðýãëýýíäýý õÿíàëò òàâüæ ÷àääàãã¿é, “Óëààíáààòàð öàõèëãààí ò¿ãýýõ ñ¿ëæýý” ÒªÕÊ-èéí àæèë÷èä òîîëóóðûí çààëò àâ÷, òºëáºðèéí áè÷èëò õèéõ ÿâöàä òîîëóóðûí çààëòûí òàëààð ìýäýýëýë àâàõûã õ¿ñýõýä ºãäºãã¿é, ãàçðûí ãýð÷èëãýý áîëîí ¿ë õºäëºõ õºðºíãèéí ãýð÷èëãýýã¿é õýðýãëýã÷òýé ýð÷èì õ¿÷ýýð õàíãàõ ãýðýý áàéãóóëäàãã¿é, õýðýãëýã÷äýä ¿éë÷ëýõ òºâ¿¿ä öàõèëãààíû òºëáºðèéí áàðèìòàä òîîëóóðûí çààëò, ò¿¿íèé çºð¿¿ã áè÷èõã¿éãýýð òºëáºð õóðààí àâäàã çýðýã çºð÷ë¿¿äèéã òîãòîîâ. Ǻð÷ëèéã àðèëãàõ àðãà õýìæýý àâ÷, õÿíàëò òàâüñíû ä¿íä 2015 îíû 9,10 ñàðä Íèéñëýëèéí 6 ä¿¿ðýã áîëîí Çóñëàí, Çóóíìîä õîòóóäàä áàéðøèëòàé íèéò 671 öàõèëãààíû ùèòèéã 1,6 ìåòðò áàéðëóóëæ áóóëãàñàí áºãººä ãýð õîðîîëîëûí á¿õ õýðýãëýã÷ ººðèéí õýðýãëýý áîëîí òîîëóóðûí çààëòàà á¿ðýí õÿíàõ, ìýäýýëýë àâàõ á¿ðýí áîëîìæ á¿ðäñýí. Ãàçðûí ãýð÷èëãýý áîëîí ¿ë õºäëºõ õºðºíãèéí ãýð÷èëãýýã¿é

õýðýãëýã÷òýé ýð÷èì õ¿÷ýýð õàíãàõ ò¿ð ãýðýý áàéãóóëäàã áîëñíîîð õýä õýäýí àéë äóíä íýã òîîëóóðààð òºëáºð òºëºõ áèø àéë áîëãîí òóñäàà òîîëóóðààð çºâõºí ººðèéí õýðýãëýýíèé òºëáºðºº òºëºõ áîëîìæòîé áîëñîí. Õýðýãëýã÷äýä ¿éë÷ëýõ òºâ¿¿ä öàõèëãààíû òºëáºðèéí áàðèìòàä òîîëóóðûí çààëò áîëîí ò¿¿íèé çºð¿¿ã áè÷èæ ºã÷, õýðýãëýã÷èéí õýðýãëýýíèé òàëààðõ ìýäýýëëèéã á¿ðýí ºãäºã áîëñîí.

Ãýð õîðîîëëûí àéë ºðõ¿¿ä, õóäàëäààíû òºâ, óñ ò¿ãýýõ ãàçðóóäàä óíäíû óñíû ñàâíû õýðýãëýý, ò¿¿íèé çîðèóëàëò, àøèãëàëòûí áàéäàëä ñóäàëãàà, ä¿í øèíæèëãýý õèéæ, ýð¿¿ë ìýíäýä õîðòîé, õ¿íñíèé çîðèóëàëòààð àøèãëàõ áîëîìæã¿é óñ õàäãàëàõ, 纺âºðëºõ ñàâóóäûã õýðýãëýýíýýñ õàñàõ àæëûã ýõë¿¿ëýâ.

Øàòàõóóíû çîõèîìîë õîìñäîë ¿¿ñãýñýí ¿íäýñëýëýýð “ÍÈÊ” ÕÊ-ä çîõèõ òîðãóóëèéã íîãäóóëàõ øèéäâýðèéã Äýýä ø¿¿õèéí õÿíàëòûí øàòíû õóðàëäààíààñ 2013 îíä øèéäâýðëýñýí áîëîâ÷ ø¿¿õèéí øèéäâýðèéã ºìíºõ óäèðäëàãà õýðýãæ¿¿ëýýã¿é áàéñíûã øàëãàí òîãòîîæ, “ÍÈÊ” ÕÊ-ä 2,3 òýðáóì òºãðºãèéí òîðãóóëü íîãäóóëàâ.

“Æàñò îéë”, “Ìàãíàé òðåéä” êîìïàíèóä ¿ãñýí õóéâàëäàæ øàòàõóóíû ¿íèéã íýìñíèéã òîãòîîñîíòîé õîëáîãäóóëæ ãóðâàí øàòíû ø¿¿õýä ÿëàëò áàéãóóëæ, òóñ êîìïàíèóäàä 3,1 òýðáóì òºãðºãèéí òîðãóóëü íîãäóóëàâ.

2015 îíä íèéò 56 òåíäåðòýé õîëáîîòîé ãîìäëûã õÿíàæ, ªðñºë人íèé òóõàé

24

25

26

27

28

1 Òºìºðáààòàðûí ÀÞÓÐÑÀÉÕÀÍ

9

õóóëü áîëîí Òºðèéí áîëîí îðîí íóòãèéí ºì÷èéí õºðºí㺺ð áàðàà, àæèë, ¿éë÷èëãýý õóäàëäàí àâàõ òóõàé õóóëü çºð÷ñºí 34 òåíäåðèéã çîãñîîëãîæ, õóóëüä íèéö¿¿ëæ ÿâóóëàâ.

تÕÒà îðîí íóòàãò õ¿ð÷ àæèëëàõ çîðèëãîîð 21 àéìãèéí îðîí òîîíû áóñ óëñûí áàéöààã÷ íàðûã 3 óäààãèéí ñóðãàëòàä õàìðóóëæ ¿¿ðýãæ¿¿ëýâ. Çàìûí-¯¿ä ñóìàíä تÕÒÃ-ûí îðîí íóòàã äàõü àíõíû Õýðýãëýã÷èéí òºâèéã íýýæ, îðîí òîîíû óëñûí áàéöààã÷ àæèëëóóëàâ. Íèéò 21 àéìàãò ñàëáàðòàé áîëîõ çîðèëãîîð “تÕÒà îðîí íóòàãò õ¿ð÷ àæèëëàõ” òºñºë áîëîâñðóóëàâ.

ÁÍÕÀÓ-ûí ªÌªÇÎ-íû ¯éëäâýð õóäàëäààíû çàñàã çàõèðãààíû õàìààðàëòûí òîâ÷îîòîé õàìòðàí àæèëëàõ ñàíàìæ áè÷èã áàéãóóëàí õàìòàðñàí õÿíàëò øàëãàëò õèéæ Ìîíãîë Óëñûí îäîí ìåäàëèóäûã ÁÍÕÀÓ-ûí Ýðýýí õîòîä õóóðàì÷ààð ¿éëäâýðëýæ áàéãàà àñóóäëûã á¿ðýí çîãñîîæ, “Ìîíãîëä ¿éëäâýðëýâ” ãýñýí õóóðàì÷ áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿íèéã íýâòð¿¿ëýõã¿é áàéõàä õÿíàëòûã ÷àíãàðóóëàâ.

Õýðýãëýã÷èéí ýðõèéí çºð÷èë èõýýõýí ãàðäàã ãàçðóóä áîëîõ Çàìûí-¯¿ä, Àëòàíáóëàã ñóìóóäàä Óëñûí áàéöààã÷èéã àæèëëóóëæ, ÁÍÕÀÓ áîëîí ÎÕÓ-ä áèçíåñ ýðõëýã÷äýäýý øóäàðãààð ºðñºëäºõ íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëæ, èðãýäèéíõýý ýðõ àøãèéã òóñ óëñóóäûí õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãóóäûí øóãàìààð õàìãààëäàã áîëëîî.

29

30

31

МАН

10