Үйлийн холбох нөхцөл

Түүний ангилал

ХОЛБОХ НӨХЦӨЛ ГЭЖ ЮУ ВЭ? Өгүүлбэрийн бүтцийн дунд тохиолдох; Өгүүлбэрийн дунд орсон үгсийг бусад үгтэй холбох;

Òîäîòãîí õîëáîõ

¯¯+ЖН

Цагт нэр, үйлт нэр,

Тэмдэг үйл

ͺõöºëä¿¿ëýí õîëáîõ

ҮҮ+ҮҮ

Үйлийн тийн ялгал

ҮЙЛИЙН ТОДОТГОН ХОЛБОХ НӨХЦӨЛ-х

-аа4

-сан4

-даг4

-маар4

-хуйц2

ҮҮ+ЖН тодотгодог

ҮЙЛИЙН ТОДОТГОН ХОЛБОХ НӨХЦӨЛИЙН ҮНДСЭН ШИНЖ

ҮҮ+ЖН: Үндсэн үүрэгтэй• Шарсан өндөг, унадаг дугуй,

нисэх онгоц,

Тодотгол гишүүн болно• Унадаг дугуй: ямар?

Жинхэнэ нэрийн үүргээр орвол, бусад гишүүн болох тохиолдол бий:

Их идсэний маргааш өнж: харьяалахын тодотгол; Инээдэгийг эр дагана: тусагдахуун; Буга намнадаг нь манайд, булга зүүдэг нь танайд:

өгүүлэгдэхүүн; барын сүүл байснаас батганы толгой байсан нь

дээр: шууд бус тусагдахуун Сурахаар одох: байц

Өгүүлбэр төгсгөж чадахгүй• Нүдний чинь сайханд нүгэл

хурмаар... (юм)

Нийлмэл өгүүлэхүүн бүтээнэ• амьдардаг байжээ, байсан юм

Үл, эс; юм, шүү, ёстой, хэрэгтэй•

-гүй• Унадаггүй, ирэхгүй, явмааргүй,

бодсонгүй...

ЖН (харь.т.я)+ҮҮ.(т.х.н-тэй төгс бус өгүүлэхүүн) гишүүн өгүүлбэрийн:• Дагдангийн эхнэрийн таргалсан, Цэрмаагийн

турсан хоёр яг тэнцэнэ

Үгс хоорондын харьцаа заана;ЦАГ заана;•

Өнгөрсөн

• -сан4

Одоо

• -даг4,• -аа4

Ирээдүй

• -х, -хуйц2• -маар4,

-САН4: Өнгөрсөн цагаар тодотгон холбох

-в, -жээ, -лаа: баймж утгатай;

ҮҮ+ЖН: төрсөн нутагӨссөн газар

САН+Д=ГСАД (гсан: эртний хэлбэр сэргэдэг)

-АА4: Одоо цагаар тодотгон холбох

Өнгөрөн үргэлжилж байгаа одоо цаг

Үргэлжилж байгаа одоо цагийн утгатай;

Òºãñ ºã¿¿ëýõ¿¿í: -àà þì, -àà ø¿¿, -àà áèç…

-ÀÀïÉ: ºíãºðñºí öàã, áèåëýýã¿éã çààõ óòãàòàé

-ÄÀÃ4: Îäîî цагаар тодотгон холбох

Îäîî öàãò äàâòàãäàõ óòãàòàé; байнга давтагдах хийсвэр одоо цаг;

Үргэлж, хааяа, дандаа, заримдаа... Цагийн нэрсийг хамжуулдаг;

-Х: Ирээдүй цагаар тодотгон холбох

Тухайн үйл ирээдүй цагт болох утгатай;

Òºãñ ºã¿¿ëýõ¿¿í болохдоо заавал: þì, байх, биз…

-МААР4: Îäîî цагаар тодотгон холбох

Ирээдүй цагт биелэх боломжийн утгатай;

Өгүүлбэр төгсгөх нь тун ховор;

Хүмүүсийн инээлдэн баясах нь гэр хагармаар...

-ХУЙЦ2: Ирээдүй цагаар тодотгон холбох

Тухайн үйл ирээдүй цагт биелэх боломжтойг үнэлэх;

-гүй: залгаж болдоггүйгээрээ бусад нөхцөлөөсөө ялгаатай;

¯ÉËÈÉÍ НӨХЦӨЛДҮҮЛЭН ХОЛБОХ НӨХЦӨЛ

Байдлын нөхцөлийн дараа орж үгийн бүтцийн эцсийн туйл болно;

• Ирүүлчихэнгүүт, явуулзначихвал...

Эдгээр нөхцөлтэй үйл үг өгүүлбэр төгсгөдөггүй, төгсгөлийн бус өгүүлэхүүн болдог;• Ачит ээж таныгаа санаж очоод уулзана даа

Үйл үгийг үйл үгтэй холбох харьцаа заана;

Цаг баймжийн утгагүй, холбогдож буй төгс өгүүлэхүүнийхээ баймж цагийн утгаар илэрнэ;

УТГА- ҮҮРЭГ – БАЙР - ХЭРЭГЛЭЭ

Зэрэгцүүлэн холбох Угсруулан холбох Зэрэгцэх: -Ж, -Ч Урьдчилах: -ААД4 Хам: -Н Үргэлжлэх: -СААР4

Дутагдах: -ВЧ Бэлтгэх: -МАГЦ4 Угтах: -ТАЛ4 Дагалдах: -ХЛААР4 Болзох: -БАЛ4/-

ВАЛ4 Далимдах: -НГУУТ/-

НГҮҮТ Дашрамдах: -НГАА4 Үгүйсгэх: -ЛГҮЙ

НӨХЦӨЛДҮҮЛЭН ХОЛБОХ НӨХЦӨЛИЙГ 2 ХУВААН АНГИЛАХЫН УЧИР

Зэрэгцүүлэн холбох нь Угсруулан холбох нь

Зэрэгцсэн нийлмэл өгүүлбэрийг холбоно;

Өгүүлэгдэхүүн нь: Нэрлэхийн тийн ялгалд байна: Намар болж мод шарлав

Болц байдлын утгыг ихэвчлэн заана: Хавар болоод, өдөр уртасч байна

Угсарсан нийлмэл өгүүлбэрийг холбоно;

Өгүүлэгдэхүүн нь: ихэвчлэн заахын тийн ялгалд байна: чамайг иртэл би хүлээнэ ээ

Цаг, шалтгааныг ихэвчлэн заана: Хонх дуугармагц, хичээл завсарлав

Зэрэгцүүлэн холбох нь Угсруулан холбох нь

Нийлмэл өгүүлэхүүн болно: инээгээд байна, явсаар байна, орж болно, бодон сууна

Давтан хэрэглэж, тухайн үйл удаан үргэлжилсэн утга гаргаж болдог: бодож бодож хэллээ, санан санан уярах..., инээсээр инээсээр...

Минь, маань, чинь таньгэх мэт хамаатуулах нөхцөл ордоггүй

Нийлмэл өгүүлэхүүн болох нь тун ховор.

Давтан хэрэглэж болдоггүй.

Хамаатуулах нөхцөл орно

Зэрэгцүүлэн холбох нь Угсруулан холбох нь

Нэг нөхцөлөөр олон утга илэрнэ:

-Ж: Бодож сууна Бодон сууна

Бодсоор суунаБодоод сууна

Солин найруулж болно;

Нэг нөхцөл = Нэг утга;

Солин найруулж болдоггүй

Зэрэгцүүлэн холбох нөхцөлүүд

Тухайн нөхцөлтэй үйл, холбогдож буй үйлээс өмнө болсон;

-аад4+бай-, бол-, өг-, ав-, орхи-, суу-: болц байдлын утга заасан нийлмэл өгүүлэхүүн болно: уншаад өг-, уншаад орхи-...

-Ж/-Ч: Зэрэгцэх

Тухайн нөхцөлтэй үйл, холбогдож буй үйлтэй зэрэг болсон;

Хоёр үйл үг хоршиход;уйлж унжих, үглэж дуулах, харж хандах... Зэрэгцсэн өгүүлэхүүнүүдийн

эцсийн бус өгүүлэхүүн: намар болж, жимс самар бүрэн боловсорчээ...

-ААД4: Урьдчилах

Тухайн хоёр үйлийн нэг цагт хамсан болох;

Жирэлзэн мяралзах голын дэргэд... -н+ХАН: дууланхан,

уяранхан... Угсруулан холбож,

угсарсан нийлмэл үг бүтээнэ: бүтээн байгуулах

Тухайн үйл удаан үргэлжлэн болох болж байдлын утгатай:

Нийлмэл өгүүлэхүүн болно:

Хамаатуулахын нөхцөл авахгүй:

-Н: Хам -СААР4: Үргэлжлэх

-вч: дутагдах -магц4: бэлтгэх

Нэг үйлийг нөгөө үйлтэй утга эсрэгцүүлэн холбох;

-сан4+ч+гэсэн: хүсэвч~хүссэн ч гэсэнхүсээд ч

Нэг үйл нөгөө үйлийнхээ бэлтгэл, өмнөтгөл болох болох утга: хавар болмогц мал төллөж эхэлнэ;

Дорж тэр тухай сонсмогцоо гүйн гарав н.т.я

Батыг ирмэгц бүгдээрээ гаръя з.т.я

Угсруулан холбох нөхцөлүүд

-тал4: угтах -хлаар4: дагалдах

Тухайн үйл эхлэх, эсвэл дуусах хүртэл дараагийн үйл үргэлжлэх;

Унатал унатал худлаа хэлэх: үйлэнд өртөх эзэн юмын олон болохыг заана;

Нэг үйлийг дагаж нөгөө үйл болох цаг, шалтгааны утгатай: түүнийг ирэхлээр би явна;

-хлаар ~ -х+аар; Бүх тохиолдолд утга

дүйхгүй; сурахаар одох ~ сурахлаар одох

-бал4/-вал4: болзох -нгуут2: далимдах

Дараагийн үйлийнхээ болзол шалтгааныг заана;

~ваас4, -хул2 ~х+юм бол: ирвэл~ ирэх

юм бол

Нэг үйл дараагийн үйлийнхээ угтал далим болох:

Цагийн харьцааг голлон заана: Хэзээ?

Таныг явангуут тэр орж ирсэн

нгуут2 ~ -магц4, -уут2: явангуут, явмагц, явуут...

-нгаа4: дашрамдах -лгүй

Нэг үйлийг гүйцэтгэх дашрамдаа нөгөө үйлийг гүйцэтгэх: утсаар ярингаа хумсаа будав;

Хэрэглээ бага. Ардаа хамаатуулах нөхцөл авдаггүй;

Өгүүлэгдэхүүн нь ямагт н.т.я-д байна

Тухайн үйлийн биелээгүй нь дараагийн үйлийн шинж болох;

Сэтгэлд минь ганцхан үг хэлэлгүй чи явсан ч...