w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Dylematy finansowo-organizacyjne energetyki rozproszonej

dr inż. Jan WiaterEkspert w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie

Lublin, dn. 27 październik 2014 r.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Plan prezentacji:

1.Kilka słów o Narodowym Funduszu.2.Działania poprzedząjace wdrażanie programów.3.Dylematy i trudności we wdrażaniu programów.4.Programy wspierające rozproszoną energetykę.5.Plany w zakresie przyszłego wsparcia.6.Wnioski końcowe.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

• 25 lat doświadczenia w finansowaniu projektów z obszaru ochrony środowiska;

• powołany w okresie zmian ustrojowych 1989 roku;

• państwowa osoba prawna;

• ok. 550 pracowników, w tym ponad 200 inżynierów;

• unikatowy na skalę światową kluczowy element systemu funduszy ekologicznych i filar ochrony środowiska;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Misja i cel generalny

Misja

Poprawa stanu środowiska i zrównoważone gospodarowanie jego zasobami przez stabilne, skuteczne i efektywne wspieranie przedsięwzięć i inicjatyw służących środowisku.

Cel generalny

Skutecznie i efektywnie wspieramy działania na rzecz środowiska.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

WizjaNarodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – lider systemu finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej w Polsce nastawiony na EFEKT.

E – ekologiczną (respektującą i promującą zasady zrównoważonego rozwoju) F – finansującą (efektywnie wspierającą finansowo działania w zakresie środowiska i gospodarki wodnej)E – elastyczną (dostosowującą się do potrzeb odbiorców)K – kompetentną (w sposób kompetentny i rzetelny wypełniającą obowiązki instytucji publicznej)T – transparentną (realizującą swoje zadania w sposób etyczny, jawny i przejrzysty)

Oznacza to, że NFOŚiGW będzie dążył do tego, aby być instytucją:

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

NFOŚiGW instytucją finansową o europejskich standardach

Pozyskane środki zagraniczne oraz

ich pełna obsługa

Wypracowane i doskonalone

centra kompetencji

Doświadczenie w stosowaniu różnorodnych narzędzi finansowych na wielu

obszarach

Wyszkolone i doświadczone

zespoły kadryzarządzającej, specjalistów i ekspertów

Rozpoznawalność instytucji w Komisji

Europejskiej i wymiana doświadczeń

Nowe rozwiązania wspierające przedsiębiorców

i innowacyjność

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Finansowanie ochrony środowiska przez NFOŚiGW w latach 1989 – 2013

mln zł

Środki europejskie: 19,6 mld zł

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Działania poprzedzające wdrażanie programów:

-wielokierunkowe konsultacje założeń programów,- szeroka kampania informacyjno-promocyjna oraz edukacja ekologiczna.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Dylematy :- cel własny, a cel społeczny,- z jakiego programu skorzystać,- kogo wybrać na partnera,- czy obecna forma jest

wystarczająca, itd..

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Trudności we wdrażaniu programów:- brak rozwiązań legislacyjnych, m.in. brak ustawy oze,-niezrozumienie programu,-złe przygotowanie wniosków aplikacyjnych, niedociągnięcia formalne,-opór urzędniczy, protesty społeczne, brak planów przest. zagosp., itd.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wybrane programyw ofercie NFOŚiGW

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii. Część 1) BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii

Rodzaje przedsięwzięć:

• budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji odnawialnych źródeł energii:o elektrownie wiatrowe (do 3 MWe);o systemy fotowoltaiczne (od 200 kWp do 1 MWp);o pozyskiwanie energii z wód geotermalnych (od 5 MWt do 20 MWt);o małe elektrownie wodne (do 5 MW);o źródła ciepła opalane biomasą (do 20 MWt); o biogazownie rozumiane jako obiekty wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła

z wykorzystaniem biogazu rolniczego (od 300 kWe do 2 MWe);o instalacje wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej

dystrybucyjnej i bezpośredniej;o wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji na biomasę (do 5 MWe);

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Budżet programu – 420 mln zł

Beneficjenci:

• przedsiębiorcy w rozumieniu art. 43 (1) Kodeksu cywilnego podejmujący realizację przedsięwzięć z zakresu odnawialnych źródeł energii na terenie Rzeczpospolitej Polskiej;

Forma dofinansowania:

• pożyczka - oprocentowanie w skali roku WIBOR 3M -100 pkt bazowych, nie mniej niż 2%;• kwota pożyczki - od 2 do 40 mln zł;• pożyczka nie podlega umorzeniu;

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii. Część 1) BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Intensywność dofinansowania:

• elektrownie wiatrowe – do 30 % kosztów kwalifikowanych;• systemy fotowoltaiczne – do 75 % kosztów kwalifikowanych;• pozyskiwanie energii z wód geotermalnych – do 50 % kosztów;• małe elektrownie wodne – do 50 % kosztów kwalifikowanych;• źródła ciepła opalane biomasą – do 30 % kosztów kwalifikowanych;• biogazownie rozumiane jako obiekty wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła

z wykorzystaniem biogazu rolniczego oraz instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej – do 75% kosztów kwalifikowanych;

• wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji na biomasę – do 75 % kosztów kwalifikowanych;

Przy określaniu poziomu dofinansowania należy uwzględniać przepisy dotyczące pomocy publicznej.

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii. Część 1) BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikro-instalacji odnawialnych źródeł energii Rodzaje przedsięwzięć:

• źródła ciepła opalane biomasą, pompy ciepła oraz kolektory słoneczne o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt;

• systemy fotowoltaiczne, małe elektrownie wiatrowe, mikrobiogazownie oraz mikro-kogeneracja o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe;

Budżet programu – 800 mln zł.

Beneficjenci: • osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym;• wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe;

Forma dofinansowania: • kredyt z dotacją do 100% kosztów kwalifikowanych; • dotacja - 20% lub 40%, po roku 2015: 15% lub 30% (w zależności od rodzaju źródła);• oprocentowanie w skali roku – 1%;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Intensywność dofinansowania:

Maksymalna kwota dofinansowania:

w przypadku osób fizycznych

• jedno źródło energii cieplnej lub elektrycznej - 100 000 tys. zł;• kilka źródeł energii cieplnej lub elektrycznej - 150 000 tys. zł;

w przypadku spółdzielni lub wspólnot mieszkaniowych:

• jedno źródło energii cieplnej lub elektrycznej - 300 000 tys. zł;• kilka źródeł energii cieplnej lub elektrycznej - 450 000 tys. zł;

Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikro-instalacji odnawialnych źródeł energii

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

System Zielonych Inwestycji (GIS – Green Investment Scheme)Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznejKonkurs VI

Rodzaje przedsięwzięć:• Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w zakresie:

o ocieplenie obiektu, wymiana okien i drzwi zewnętrznych;o przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą źródła ciepła) oraz systemów

wentylacji i klimatyzacji;o przygotowanie dokumentacji technicznej dla przedsięwzięcia;o zastosowanie systemów zarządzania energią w budynkach;o wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii;• Wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne (jako dodatkowe zadanie

realizowane równolegle z termomodernizacją obiektów);

Budżet konkursu: dotacje - 40 mln zł. Wnioskodawcy mogli ubiegać się o dodatkowe środki w formie pożyczek.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

System Zielonych Inwestycji (GIS – Green Investment Scheme)Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznejKonkurs VI

Beneficjenci:

• jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;• podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jst niebędące przedsiębiorcami;• Ochotnicza Straż Pożarna;• uczelnie w rozumieniu ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz instytuty badawcze;• samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz podmioty lecznicze prowadzące przedsiębiorstwo

w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych;• organizacje pozarządowe, Kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i innych

związków wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne;

Intensywność dofinansowania:

• dotacja ze środków innych niż środki GIS - do 30 % kosztów kwalifikowanych;• pomoc techniczna GIS - przeznaczona wyłącznie na koszty - do 40 % tych kosztów;• pożyczka - do 60 % kosztów kwalifikowanych;• łączne dofinansowanie w formie dotacji i pożyczki nie może być wyższe niż 95 % kosztów kwalifikowanych;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

System Zielonych Inwestycji (GIS – Green Investment Scheme)Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

System Zielonych Inwestycji (GIS – Green Investment Scheme)Część 2) Biogazownie rolnicze – III konkurs

Rodzaje przedsięwzięć:

• budowa, rozbudowa lub przebudowa obiektów wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystaniem biogazu rolniczego;

• budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej.

Budżet konkursu – 50 mln zł;

Minimalny koszt całkowity przedsięwzięcia:

• powyżej 2 mln zł (w przypadku projektów grupowych – powyżej 5 mln zł);

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

System Zielonych Inwestycji (GIS – Green Investment Scheme)Część 2) Biogazownie rolnicze – III konkurs

Beneficjenci:

•podmioty (osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną) podejmujące realizację przedsięwzięć w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej z wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach rozkładu szczątek roślinnych i zwierzęcych oraz wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej; •podmiot dominujący oraz spółki handlowe od niego zależne, mogą złożyć w jednym konkursie tylko jeden wniosek o dofinansowanie;

Forma dofinansowania:

•kwota dotacji - do 30 % kosztów kwalifikowanych;•kwota pożyczki - do 45 % kosztów kwalifikowanych;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

System Zielonych Inwestycji (GIS – Green Investment Scheme)Część 2) Biogazownie rolnicze – III konkurs

Wpłynęło 55 wniosków na łączny koszt całkowity 980,2 mln zł (dotacja: 257,45 mln zł; pożyczka: 410,47 mln zł)

Nabór do III konkursu zakończony

W dniu 20.02.2014 r. została zatwierdzona lista rankingowa przedsięwzięć zakwalifikowanych do dofinansowania ze środków NFOŚiGW.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji. Część 3) Dopłaty do kredytów na kolektory słoneczneRodzaje przedsięwzięć:

• Zakup i montaż kolektorów słonecznych do:o ogrzewania wody użytkowej;o ogrzewania wody użytkowej oraz wspomagania zasilania w energię innych odbiorników

ciepła w budynkach, przeznaczonych lub wykorzystywanych na cele mieszkaniowe;

Planowane wypłaty w latach 2013 – 2014 – 450 000 tys. zł

Beneficjenci: • osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem;• wspólnoty mieszkaniowe instalujące kolektory słoneczne na własnych budynkach

wielolokalowych;

Forma dofinansowania: • dotacja na częściową spłatę kapitału realizowana za pośrednictwem banku;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wsparcie przedsiębiorców w zakresie niskoemisyjnej gospodarkiCzęść 2) Zwiększenie efektywności energetycznejRodzaje przedsięwzięć:

Przedsięwzięcia poprawy efektywności energetycznej w tym zmiany technologiczne w obszarze:

• technologii racjonalizacji zużycia energii elektrycznej (m.in. rozwiązania OZE takie jak turbiny wiatrowe, kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne, małe elektrownie wodne);

• technologii racjonalizacji zużycia energii (m.in. odnawialne źródła energii w tym systemy geotermalne, kolektory słoneczne, pompy ciepła);

• modernizacji procesów przemysłowych w zakresie efektywności energetycznej;• wdrażania systemów zarządzania energią i jej jakością;

Budżet programu – 162,2 mln zł

Beneficjenci: • przedsiębiorcy;

Forma dofinansowania: • preferencyjna pożyczka – do 75% kosztów kwalifikowanych;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wsparcie przedsiębiorców w zakresie niskoemisyjnej gospodarki Część 3) E-KUMULATOR - Ekologiczny Akumulator dla PrzemysłuKomponent: Energetyczne wykorzystanie przemysłowych odpadów w tym osadów ściekowych

Rodzaje przedsięwzięć:

• budowa nowych lub modernizacja istniejących instalacji energetycznego wykorzystania przemysłowych odpadów;

• budowa nowych lub modernizacja istniejących instalacji służących produkcji i wykorzystaniu paliw alternatywnych we własnych procesach technologicznych i w spalarniach odpadów;

Budżet programu – 60 mln zł

Beneficjenci: • przedsiębiorcy;

Forma dofinansowania: • preferencyjna pożyczka - do 75% kosztów kwalifikowanych (z możliwością umorzenia do 15%);

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wsparcie przedsiębiorców w zakresie niskoemisyjnej gospodarki

Planowane efekty ekologiczne

Zmniejszenie zużycia energii w przedsię-biorstwach o 1 000 GWh/rok

- wytworzenie energiiz osadów ściekowych (odpadów): 20 000 MWh/rok- wytworzenie paliwaz osadów ściekowych (odpadów): 6 000 GJ/rok

Zmniejszenie zużycia surowców pierwotnychw przedsiębiorstwacho 500 000 ton/rok

Ograniczenie emisji:

- CO2 : 1000 Mg/rok- SO2: 900 Mg/rok- Nox : 400 Mg/rok- Pyły: 800 Mg/rok

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Plany gospodarki niskoemisyjnej(PO IiŚ – działanie 9.3)

Rodzaje przedsięwzięć (obligatoryjnie):• opracowanie, bądź aktualizacja planu dla gminy (poprzez zlecenie jego wykonania firmie

zewnętrznej bądź wykonanie przez pracowników gminy, rozliczając koszty osobowe);• stworzenie w gminie bazy danych zawierającej wyselekcjonowane i usystematyzowane

informacje pozwalające na ocenę gospodarki energią w mieście/gminie oraz w jego/jej poszczególnych sektorach i obiektach oraz inwentaryzację emisji gazów cieplarnianych i CO2;

• szkolenia dla pracowników gmin na temat problematyki związanej z tworzeniem planów gospodarki niskoemisyjnej, planowania energetycznego i zarządzania energią;

• działania informacyjno promocyjne związane z planami;

Budżet programu – 10 mln zł

Beneficjenci: • gminy oraz ich grupy (związki, stowarzyszenia, porozumienia);

Forma dofinansowania: • dotacja - do 85 % kosztów kwalifikowanych;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

• 759 - liczba wniosków złożonych (w tym 12 grupowych);

• 873 - liczba gmin biorących udział w konkursie (35 % gmin w Polsce);

• wnioskowana kwota dofinansowania 48,7 mln zł (kwota całkowita 56,9 mln zł);

* aktywność gmin z danegowojewództwa

17

26

70

84

5635 97

3973

7824 21

34

5991

69*52%

*74%

*48%

Plany gospodarki niskoemisyjnej(PO IiŚ – działanie 9.3)

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Niska emisja w nowejperspektywie

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

PO IiŚ na lata 2014 - 2020Oś priorytetowa I: Promocja odnawialnych źródeł energii

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

NFOŚiGW na lata 2014 - 2020Nowe programy priorytetowe

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wnioski końcowe

1/. Narodowy Fundusz aktywnie wspiera likwidacje niskiej emisji (kilkanaście programów priorytetowych).2/. Potrzeba kontynuowania aktywnej edukacji ekologicznej.3/. Niezbędna pomoc legislacyjna, stwarzająca pewność ekonomiczną.4/. Konieczność rozwoju energetyki rozproszonej:• mniejsze straty na przesyle,• nowe miejsca pracy,• wzrost potencjału ekonomicznego najsłabszych gosp. obszarów,• przeciwdziałanie „ubóstwu energetycznemu”, itd.5/. Nowa rola izb gospodarczych (pomoc organizatorska, merytoryczna i formalne współuczestnictwo w nowych inicjatywach).6/. Formy zachęty na wybrane inwestycje proekologiczne.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Dziękuję za uwagę

dr inż. Jan WiaterEkspert w NFOŚiGW

Wszystkie programy priorytetowe dostępne są na naszej stronie internetowej

www.nfosigw.gov.pl