Gemi İnşaatı - 04 - Omurga, Dip, Döşek Yapısı

05/03/2305/03/23 Sevilay CANSevilay CAN 11

“Omurga, Dip, Döşek Yapısı”

Gemi İnşaa ve Deniz Yük.Müh.

PRUVA (STEM)PUPA

(STERN)

ANA GÜVERTE(MAİN DECK)

BAŞÜSTÜ- BAŞKASARA(FORE CASTLE DECK)

KIÇ ÜSTÜ(POP DECK)

MİYAR GÜVERTE(STANDARD COMPASS DECK)

ALT GÜVERTE(LOWER DECK)

FİLİKA GÜVERTEBOAT DECK

KÖPRÜÜSTÜ GÜVERTE(BRIDGE DECK)

CAN FİLİKASI(LIFE BOAT)

BAŞ OMUZLUK(Port Bow)

İSKELE(PORT)

PORT SIDE

SANCAK(STARBOAR

D)

STARBOARD SIDE

GEMİ YAPISI TARİFİ VE NOTLAR GEMİ YAPISI TARİFİ VE NOTLAR (SHIP CONSTRUCTION SKETCHES AND NOTES)(SHIP CONSTRUCTION SKETCHES AND NOTES)

GEMİ YÖNLERİ VE GÜVERTELERİ ( SHIP DIRECTIONS AND DECKS )GEMİ YÖNLERİ VE GÜVERTELERİ ( SHIP DIRECTIONS AND DECKS )

KIÇ OMUZLUK(STARBOARD QUARTER)

12345

AMBAR (HOLD)

AMBAR AĞZI(HATCH)

AMBAR KAPAĞI(HATCH COVER)

BAŞ DİREK

GRANDİ DİREĞİ(MAIN MAST)

FUEL OIL TANKI

DIESEL OIL TANKI

LUB. OIL TANKI

ANA MAKİNE(MAIN ENGINE)

BAŞ PİK TANKI(FORE PEAK TANK)

BALLAST TANKI

KIÇ PİK TANKI(AFT PEAK TANK)

PERVANE(PROPELLER)

DÜMEN YELPAZESİ(RUDDER FRAME)

KIÇ ÜSTÜ

BAŞALTI

BULP

BAŞ BODOSLAMA

BAŞ ÜSTÜ

BAŞ TARAF

KÖPRÜÜSTÜ(BRIDGE)

YAŞAM MAHALİ(ACCOMMODATION)

BACA(FUNNEL)

KIÇ TARAF

SU SEVİYESİ

GEMİ YAPISI TARİFİ VE NOTLAR GEMİ YAPISI TARİFİ VE NOTLAR

GEMİ GENEL YAPISI ( SHIP GENERAL STRUCTURE )GEMİ GENEL YAPISI ( SHIP GENERAL STRUCTURE )


GEMİYE ETKİ EDEN KUVVETLER

1 1 – STATİK KUVVETLER– STATİK KUVVETLER

Gemi ağırlığı (yük dağılımı)Gemi ağırlığı (yük dağılımı)Su basıncı, kaldırma kuvveti Su basıncı, kaldırma kuvveti Havuzlamadaki kuvvetlerHavuzlamadaki kuvvetlerKaraya oturmada oluşan kuvvetlerKaraya oturmada oluşan kuvvetler

2- DİNAMAİK KUVVETLER2- DİNAMAİK KUVVETLER

Gemi hareketlerinden oluşanGemi hareketlerinden oluşan kuvvetler (Baş-kıç vurma vs)kuvvetler (Baş-kıç vurma vs)Titreşimden doğan zorlamalarTitreşimden doğan zorlamalarDalga vs.Dalga vs.


GEMİ BÜNYESİNDE ETKİYEN YÜKLER

Gemi üzerinde etkiyen en belirgin yükler geminin kendi ağırlık dağılışı ile sephiye kuvveti arasındaki farktan doğan yüklerdir.

Ticaret gemileri değişik ambar yükleriyle seyiryapacağından ve geminin her draft ve trim durumu için sephiye kuvveti dağılımı değişeceğinden iki kuvvet dağılımının ortaya çıkaracağı kesme kuvvetleri ve eğilme momentleri de değişkenlik arz edecektir.

Sakin su konumu

Boş gemi

Ağırlık dağılımı

Sephiye eğrisi

Kirişin deformasyonu



DALGA TEPESİ VE DALGA ÇUKURUNDA BİR GEMİNİN SARKMASI VE ÇÖKMESİ

SARKMA

ÇÖKME

Bir gemiyi etkiliyen en kötü durum boyu, gemi boyuna eşit dalganın, tepesi veya çukurunda bulunmasıdır.Gemi bir kiriş gibi düşünüldüğünde dalga tepesindeyken sarkma-hogging, dalga çukurundayken çökme-sagging durumu oluşacaktır.

Weight – agırlıkBuoyancy – sephiyeBuoyancy curve - sephiye eğrisiWave crest – dalga tepesiStill water – sakin suTension – çekmeCompression – basmaAmidship – gemi ortası




• Hogging condition

Trough Crest Trough


• Sagging condition

TroughCrestCrest





GEMİ ELEMANLARI

Gemi bünyesi bir dış kabuk ve bu dış kabuğu içten destekleyen elemanlardan oluşur.Bu elemanlar birincil veya ikincil elemanlar olarak ikiye ayrılabilir.Birincil elemanlar gemi bünyesinin tümünü veya önemli bir bölümünü etkileyen yüklere karşı geminin bünyesel bütünlüğün korumasına katkı yapan elemanlardır. Bu tür elemanların tipik örnekleri gemi dış kaplaması(güverte, borda ve dip), tülaniler (merkez ve yan), döşekler (dolu ve boş), posta ve kemereler v.s.İkincil elemanlar ise genelde lokal yüklere karşı mukavemeti sağlayan elemanlar ilebirincil elemanları destekleyen ve onların devamlılığını sağlayan elemanlardır. Bu tip elemanların tipik örnekleri küçük teçhizat temelleri ve braketler gibi elemanlardır.


1-Güverte altı Derin tülani2-Üst güverte kaplaması3-Güvertealtı tülanileri4-Derin kemere5-Güverte braketi6-Posta7-Ara güverte kaplaması 8-Kemere9-Borda kaplaması10-Sintine braketi11-Merkez omurga12-Yan tülani13-Dip ve içdip tülanileri 14-Dolu döşek15-İç dip kaplaması16-Dip kaplaması17-Enine perde18-Perde stifneri19-Puntel

GEMİ YAPI ELEMANLARI


GEMİ YAPI ELEMANLARI


GEMİ ELEMANLARI

1. Merkez Tülani (Görder)

2. Yan Tülani (Görder)3. Boyuna Dip Tülani4. Boyuna İçDip Tulani5. Dolu Döşek6. Levha Omurga7. A sacı sırası8. Dip Kaplama9. Sintine Sacı10. Borda Kaplama11. Borda Üst Sacı12. Şiyer Sacı13. İç Dip Sacı14. Sintine Braketi15. Gasset Sacı16. Ambar Postası

17. Ara Güverte Postası18. 2. Güverte Kemeresi19. Kemere Braketi20. 2. Güverte21. Üst Güverte22. Stringer Sacı23. Tripping Braketi24. Güverte Derin Kemere25. GüverteTülanisi26. Güverte Görderi27. Ambar Mezarnası28. Öksüz Kemere29. Web Posta


DİP YAPININ BOYUTLANDIRILMASINA ETKİ EDEN

FAKTÖRLERGeminin dip yapısı, karşıladığı yüklere bakıldığında mukavemet açısından önemli bir kısmını oluşturduğu görülmektedir. Geminin büyüklüğune ve çalışma koşullarına göre farklılıklar gösteren dip yapısının etki altında kaldığı zorlamalar şunlardır:

Gemi dalga tepesindeyken su basıncı zorlaması Gemi dalga çukurunda iken su basıncı zorlaması Tank iç basıncı Gemi havuzlanmasında ve denize indirme sırasında oluşan

kuvvetler Gemi baş tarafında dövünme hareketinden oluşan

hidrodinamik dalga kuvvetleri Kıç tarafta pervane tarafından oluşturulan titreşim

zorlamaları


OMURGA

Konstrüksiyon şekillerinin geliştiği bugün de bile omurganın oldukça önemli bir yeri vardır. Çünkü omurga geminin dibindeki en takviyelerini birbirine bağlamakta ve dipteki yerel yüklemelerden kaynaklanan gerilmeleri, uygun bir şekilde geniş bir alana yaymaktadır. Çok geniş gemilerin birden fazla omurga ile takviye edildiği görülmektedir. Omurganın havuzlamadaki yeri çok önemlidir.

Dört değişik tip omurga mevcuttur. Bunlar:

Lama Omurga Levha Omurga Kutu Omurga Yalpa Omurga


1-LAMA OMURGA

Lama omurga, özel gemi tipi olan bazı yelkenli gemilerde, romorkörlerde, balıkçı gemilerinde ve yatlarda kullanılmaktadır. Su basıncı ile, havuzlama süresinde doğan havuzlama basıncını uzun bir boyda döşeklerle ve iç omurgalara dağıtarak değişik gerilmeleri dağıtma görevini görür. Bu nedenle lama omurga, önemli bir boyuna mukavemet elemanıdır.


2- LEVHA OMURGA

Bugün bazı özel tipte olanların dışında, gemiler levha omurga olarak inşa edilmektedir . Levha omurga bir dış kaplama sırasıdır. Orta iç tulani ile beraber bir boyuna mukavemet elemanı olduğu gibi, kalınlığının arttırılması ile karaya oturmada ve deniz darbelerinde gemi dibinin mukavemetini arttırır.


3- KUTU OMURGA

Kutu omurga, makine dairesi perdesinden baş çatışma perdesine kadar uzanır ve çift dip boru devrelerinin taşınması amaçlı yapılırlar. Bu şekilde, boru devrelerinin et kalınlıkları daha ince alınabilir. boru ve valf kaçaklarına daha kolay erişilebilir. Kıç tarafta borular şaft tünelinden geçtigi için kutu omurgaya gerek yoktur.Kutu omurganın genişliği 1.83 m’ye kadar alınabilir


4-YALPA OMURGA

Yalpa Omurgaları, denizli havalarda gemi yalpasını azaltmak yönünden kullanılırlar. Omurgalar sintine dönümü üzerinde gemi kaplamasına aşağı yukarı dik konumda bağlanan saclardan yapılmakta olup, geminin orta bölümünde ve belirli bir boyda olurlar. Çünkü yalpa süresinde gemi karinası üzerindeki suyun en fazla hareket ettiği bölüm geminin orta gövdesidir. Bu omurgalar yalpayı azaltsa da gemi boy mukavemeti üzerinde belirli etkileri yoktur.


DİP YAPISI

1- TEK DİPLİ GEMİLER

2- ÇİFT DİPLİ GEMİLER


1- TEK DİPLİ GEMİLER

Boyut olarak daha küçük gemilerde tek dip kullanılmaktadır. Tek dipli gemilerde iç omurgalar görevi, gemi dibine etki yapan kuvvetleri geniş bir alana yaymak, dip düzleminin mukavemetini arttırmak ve döşekleri eğilme veya katlanmaya karşı korumaktır.

Orta iç omurga gemi boy ekseni üzerinde olan, yan iç omurgalarda orta iç omurganın her iki yanında bulunan elemanlardır. Bunlarmümkün olduğu kadar başa ve kıça uzatılırlar.


2- ÇİFT DİPLİ GEMİLERÇift-dip in uygulanması ile, denizciliğin artması yanında, geminin boy ve en mukavemeti de önemli derecede artmıştır. Çift dibin bulunması özellikle yolcu gemilerinde denizde can güvenliğini sorununu da çözümlemiştir.

Bugün için çift-dip yalnız safra suyu için kullanılmamaktadır. Kazan suyu, tatlı su, makinalar için yakıt, kazanlar için yakıt ve yağlama yağları da çift- dibin içerisine yerine göre alınmaktadır. Bir çok döşekler su geçmez veya yağ geçmez olarak inşa edilerek orta ve yan iç tulanilerle beraber, çift dip tanklarını oluştururlar.


DÖŞEKLER

Geminin enine mukavemetinde en önemli elemanlarından biri de döşeklerdir. Kalınlıkları, sınıflandırma kuruluşları tarafından saptanmış olan bu döşeklerin her biri ayrı ayrı postalara bağlanır ve orta iç tulanide kesilirler. 120 m’nin üzerindeki gemiler için boy mukavemeti daha önemli olduğu için boyuna sistemde inşaa edilirler. İç dip ve dip kaplama arasında enine halkanın alt kısmını oluşturan döşeklerin görevi, boy istikametine giden merkez omurga ve yan tülaniler arasını mukavemet yönünden takviye eden, ambar (veya tank) yüklerinin dağılımını temin eden elemanlardır.

Enine konstrüksiyon sisteminde üç tip döşek vardır:

1) Dolu Döşek2) Boş Döşek (Braketli Döşek)3) Su Geçirmez Döşek


DOLU DÖŞEK

Bunlar, makine dairesinde, kazan yataklarının perdelerin altında, geminin baş ve kıç gövdesinde baştan başlayarak ¼ L uzunlukta ve şaft yatakları altında her postada bir olmak üzere konulurlar , ancak aralarındaki uzaklık 3.0 metreyi geçmemelidir. Bu durumda dolu döşeklerin arasına braketli döşekler gelir.


ENİN

E SİSTEMD

E BOŞ

DO

LU D

ÖŞEK

BOYU

NA SİSTEM

DE BO

Ş D

OLU

DÖ

ŞEK


BOŞ DÖŞEK

Dolu döşeklerin istenmediği yerlerde braketli (boş) döşekler kullanılır. Bir braketli döşek, gemi dibinin içi üzerindeki posta ve Çift-dip kaplaması altındaki ters posta ile gemi ortasında, posta, ters posta ve orta iç tülani arasındaki bir braket levha ve yanda, posta, ters posta ve marcin levhası arasındaki bir braket levhadan meydana gelir


ENİN

E SİSTEMD

E BOŞ

DO

LU D

ÖŞEK

BOYU

NA SİSTEM

DE BO

Ş D

OLU

DÖ

ŞEK


SU GEÇİRMEZ DÖŞEK

Su geçirmez döşeklerin fonksiyonu, çift-dip içerisindeki tankları sınırlandırmakta olup su geçirmez perdelerin altına konurlar. Bu döşek levhaların kalınlıkları, normal döşek levhalarının kalınlıklarından 2 mm daha kalın olmalıdır


Engineering

Gemi İnşaatı - 04 - Omurga, Dip, Döşek Yapısı