271

SINIF : 8 SÜRE : 10 saat

ORAN: %30 ORAN:%20 ORAN: %20 ORAN:%15 OKUMA KONUŞMA YAZMA DİL BİLGİSİ

1. Okuma kurallarını uygulama 5. Okuma yöntem ve tekniklerini kullanır.

2. Sesini ve beden dilini etkili kullanma 1. Konuşurken nefesini ayarlar. 2. İşitilebilir bir sesle konuşur. 3. Kelimeleri doğru telaffuz eder. 4. Konuşurken gereksiz sesler çıkarmaktan kaçınır. 5. Uygun yerlerde vurgu, tonlama ve duraklama

yapar. 7. Sözleriyle jest ve mimiklerinin uyumuna dikkat

eder. 8. Canlandırmalarda, sesini varlık ve kahramanları

çağrıştıracak şekilde kullanır.

1. Yazma kurallarını uygulama 1.Kâğıt ve sayfa düzenine dikkat eder. 4. Standart Türkçe ile yazar. 5.Türkçenin kurallarına uygun cümleler kurar. 11.Yazım ve noktalama kurallarına uyar.

1. Fiilimsilerle ilgili bilgi ve kuralları kavrama ve uygulama

2. Fiilimsilerin işlevlerini ve kullanım özelliklerini kavrar.

2. Okuduğu metni anlama ve çözümleme 1.Metnin bağlamından hareketle kelime ve kelime gruplarının anlamlarını çıkarır. 8. Metindeki sebep-sonuç ilişkilerini fark eder. 19. Metindeki söz sanatlarının anlatıma olan katkısını fark eder. 21. Kendisini şahıs ve varlık kadrosunun yerine koyarak olayları, duygu, düşünce ve hayalleri yorumlar. 24. Metnin öncesi ve/veya sonrasına ait kurgular yapar. 27. Metinle ilgili görsel ögeleri yorumlar.

3. Farklı türlerde metinler yazma 2. Düşünce yazıları yazar.

3. Okuduğu metni değerlendirme 1. Metni dil ve anlatım yönünden

değerlendirir.

6. Yazım ve noktalama

kurallarını uygulama

2. Noktalama işaretlerini işlevlerine uygun olarak kullanır.

www.turkceciler.com Türk Dili ve Edebiyatı Kaynak Sitesi

272

273

274

275

276

277

278

Kaynak: Belki Varmış Belki Yokmuş, editör:Ayfer Tunç, YKY, İstanbul 2003. Resimleyen: Levent GÖNENÇ

279

Tema : Toplum Hayatı Sınıf : 8 Süre : 10 ders saati ���� A.OKUYALIM ANLAYALIM

• Gazetelerden dayanışmayla ilgili haberler bulunur. Bunlarla ilgili kısa bir yazı yazılarak sınıf/okul panosuna asılır.

Resim ve başlıktan hareketle metnin içeriğiyle ilgili tahminde bulunulur. İlk resimle son resim karşılaştırılır.

Öğretmen tarafından okuma süresince sözsüz müzik dinletilir.

Metnin okunması

• Tartışarak okuma yöntemiyle metin okutulur. Tartışma sınıfça veya küçük gruplar hâlinde yapılabilir. Metnin okuma süreci yer yer kesintiye uğratılarak okunan bölüm ile ilgili olarak tartışılır. Tartışma sonunda varılan ortak yargılar not edilir. Bütün öğrencilerin tartışmaya katılması ve birbirlerinin düşüncelerine saygı duyması sağlanır.

• Metni anlama, çözümleme ve yeniden yapılandırmaya yönelik olarak aşağıdaki çalışmalar yapılır.

Kelime ve cümle çalışmaları yapılır (Çalışma Kâğıdı 1,2).

Metni anlamaya yönelik farklı tür ve tiplerdeki sorular cevaplanır.

Örnek sorular:

1. Meşeler ile akçaağaçlar arazındaki sorun nedir?

2. Akçaağaçlar meşe ile konuşmaya gittiği hâlde savaşın çıkma nedeni nedir?

3. Meşeler “gün ışığını” neden kendi hakları olarak görmektedir?

4. Akçaağaçlar ile meşelerin “kör bir balta”ya yenik düşme nedeni nedir?

Öğrencilere;

Siz, akçaağaçların yerinde olsaydınız nasıl bir çözüm bulurdunuz?

Meşeler, akçaağaçların önerilerini kabul etselerdi ormandaki yaşam nasıl olurdu?

Sorunun kaynağı akçaağaçlar olsaydı, olaylar nasıl gelişirdi?

gibi sorular sorularak öğrencilerin eleştirel ve yaratıcı düşünme becerileri geliştirilir. Öğrencilerden metni dil ve anlatım yönünden değerlendirmeleri istenir.

�B. KONUŞALIM

Metin diyaloğa dönüştürülerek “Canlandırma” etkinliği yapılır. Öğrencilerin bir kısmı metni diyaloğa dönüştürürken diğer öğrenciler canlandırmada görev alırlar. Öğrenciler canlandırma etkinliği yaparken diğer öğrencilere “Kazanım Tablosu”nda verilen kazanımlar fotokopi hâlinde dağıtılarak arkadaşlarını “sesini ve beden dilini etkili kullanma” yönünden değerlendirmeleri istenir.

280

����C. YAZALIM

Öğrencilerden metinde virgülün geçtiği yerleri belirleyerek defterlerine listelemeleri istenir. Öğrencilerden bu ifadelerde virgülün hangi işlevlerde kullanıldığını belirlemeleri istenir. Bu yolla virgülün sıralı cümleleri birbirinden ayırmak, cümlede özel olarak vurgulanması gereken ögeleri vurgulamak, cümle içinde ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak için kullanıldığı kavratılır.

Grup olarak yazma yöntemi kullanılarak “birlik ve dayanışma” konulu düşünce yazısı yazılır. Öğrenciler dört gruba ayrılır (Çalışma Kâğıdı 3). Her gruba, konuyla ilgili anahtar kelime ve atasözleri verilerek metin içinde kullanacakları belirtilir. Gruplar kendi içlerinde kelime ve atasözlerini tartışırlar, konuyla ilgili duygu ve düşüncelerini grup olarak yazarlar. Metni gözden geçirerek gerekli düzeltmeleri yaparlar. Metinler okutularak en güzel metni yazan grup ödüllendirilir.

Ç. DİL BİLGİSİ

Aşağıda verilen metinden hareketle fiilimsiler kavratılır. Konuyla ilgili çalışmalar yapılır (Çalışma Kâğıdı 4).

“Mart başlayalı, kırkını geçmiş nice tanıdıklarım hastalandı. Bazılarının bronşiti, bazılarının romatizması azmış. Baharın hastalıkları saymakla tükenmez ki. Mart güneşi organizmada çöreklenip yatan bütün yılanları uyandırıyor, toprağın yeniden gençliğe kavuştuğu bu mevsimde hava, kuş cıvıltılarıyla beraber insan iniltileri ve hırıltılarıyla dolu. Bahar bir muhasip gibi hayata yeni kavuşturduğu varlıkların sayısını, yaşayanların toplamından durmadan çıkarıyor.” Ahmet Haşim, Bize Göre

281

ÇALIŞMA KÂĞIDI 1

1. Aşağıdaki deyimleri gerçek anlamlarının geçtiği cümlelerle eşleştiriniz.

Yüzünü göstermek

Kana kana içmek

Tuzla buz olmak

İki büklüm olmak

Kolu kanadı kırık

Ayakta tutmak

Her kafadan bir ses çıkması

Onu son gördüğümden beri oldukça yaşlanmış, beli bükülmüştü.

Tepsi düşünce bardaklar binlerce parçaya bölündü.

Pınar suyundan doyasıya içti.

Günün ilk ışıklarıyla doğanın güzelliği ortaya çıktı.

Kimse kimseyi dinlemiyor, herkes yalnızca kendi fikrini söylüyordu.

Koruyacak, yardım edecek kimsesi kalmamıştı.

Gurbette memleketimin hayali beni yaşattı.

2. Metinde yer alan aşağıdaki cümleleri aynı anlama gelen farklı cümlelerle ifade ediniz.

Örnek:

• Bir anda tuzla buz olmuştu mutluluğun sırça kaleleri / Mutlulukları birden bire

bozulmuştu.

• Güneş her sabah gökyüzünü mutluluğun yedi rengine boyuyordu.

………………………………………………………………………………………….

• Her çığlık bir hançer gibi saplanıyordu ormandaki sessizliğe

………………………………………………………………………………………….

• Zavallı akçaağacın göğsü körük gibi inip kalkıyor, suratı renkten renge giriyor.

…………………………………………………………………………………………..

• Korku çiçeğinin tohumları bir kez düştü mü toprağa bir anda sarıverir ortalığı.

…………………………………………………………………………………………..

Sizce bu anlatım tarzı metne ne kazandırmaktadır?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

282

ÇALIŞMA KÂĞIDI 2 Metinde geçen kelimelerle oluşturulan aşağıdaki bulmacayı çözünüz.

BULMACA

Sorular:

1. Ülke, memleket.

2. Duru ve temiz kesme cam.

3. Ateşi canlandırmak için kullanılan ve açılıp kapandıkça içindeki havayı üfleyen araç.

4. Cam, camdan yapılmış.

5. Toprağın kayıp akmasını veya suyun yayılmasını önlemek için yapılan kalın duvar, engel.

6. Havada buğu durumunda iken akşamın ve gecenin serinliği ile yerde veya bitkilerde toplanan küçük su damlaları.

2

6

4

3

1

5

283

ÇALIŞMA KÂĞIDI 3

sevgi

güç

Birlikten güç doğar.

güven

mutluluk

Yalnız taş duvar olmaz.

yardım

neşe

Ağaç yaprağıyla gürler.

saygı

huzur

El elden üstündür.

1. GRUP

4. GRUP 3. GRUP

2. GRUP

www.turkceciler.com Türk Dili ve Edebiyatı Kaynak Sitesi

284

ÇALIŞMA KÂĞIDI 4

1. Aşağıdaki kelimeleri değiştirerek cümleyi aynı anlamı verecek şekilde yeniden yazınız.

Mart başlayalı, kırkını geçmiş nice tanıdıklarım hastalandı .

Baharın hastalıkları saymakla tükenmez ki.

Toprağın yeniden gençliğe kavuştuğu bu mevsimde hava, kuş cıvıltılarıyla beraber insan iniltileri ve hırıltılarıyla dolu.

Bahar bir muhasip gibi hayata yeni kavuşturduğu varlıkların sayısını, yaşayanların toplamından durmadan çıkarıyor.

2. Aşağıdaki boşlukları uygun fiilimsi ekleriyle doldurunuz.

Örnek: Büyük şehirlerdeki oyun alanları giderek azalıyor.

İlkbaharda aç........ çiçekler ne kadar güzel!

Onu birden karşımda gör......... çok şaşırdım.

Sizin benden hiç hoşlan............. zaten biliyordum.

Bizim ders çalış............ odada yüksek sesle konuşulmaması gerekir.

Onun anlat.............. hikâyeyi dikkatle dinledim.

O beni gör............ hemen geriye döndü.

Eski mahallemize git............. arkadaşlarıma uğrarım.

Okuldan çık…. eve gider……. yolda arkadaşıma rastladım.

Her sabah yarım saat yürü........... sağlık için çok faydalıdır.

Çocuk annesini gör….. gör….. onun boynuna sarıldı.

Dersten sonra eve yürü........ yürü......... gittim.

Eve git…… kitaplarımı alacağım.

3. Aşağıdaki cümleleri uygun fiilimsi ekleriyle birleştirip tek cümle olarak yazınız.

Örnek: Ben biliyorum. Ali yarın okula gelmeyecek. Ali’nin [yarın okula gelmeyeceği]ni biliyorum.

Dün biraz rahatsızmış. Bu yüzden okula gelmedi. ........................................................................................................................................... O, dün bir kazak almış. O kazağı bugün giymiş. ........................................................................................................................................... Karşıdan uzun boylu, sarı saçlı bir çocuk geliyor. O çocuk benim arkadaşım. ........................................................................................................................................... Yarın gece televizyonda bir film gösterilecek. Ben o filmi daha önce gördüm. ........................................................................................................................................... Bazı güller kurutulmuş. O gülleri vazoya koymuş. ...........................................................................................................................................