O PROCESAMENTO DO ALIMENTO

NOS ANIMAIS

- Os animais son HETERÓTROFOS: incorporan materia orgánica xa elaborada a partir

da cal forman a súa propia, e obteñen enerxía (quimiotrofos).

Os procesos polos que os seres vivos obteñen a materia e a enerxía que necesitan

para manterse vivos pertenecen á NUTRICIÓN.

- PROCESO DIXESTIVO:

INXESTIÓN

DIXESTIÓN

ABSORCIÓN

EXESTIÓN

- APARATOS IMPLICADOS NA NUTRICIÓN:

MODELOS DE APARATOS DIXESTIVOS:

- Cavidade gastrovascular central cunha única

abertura ao exterior (boca e ano á vez).

Celentéreos e platihelmintos.

- Tubo dixestivo con dúas aberturas (boca e

ano). Maioría de invertebrados, todos os

vertebrados:

Na maioría dos INVERTEBRADOS:

BOCA – FARINXE – ESÓFAGO – ESTÓMAGO - INTESTINO

Anélidos: con papo (almacén de

alimento) e moega (trituración)Moluscos: con hepatopáncreas

Equinodermos: con linterna de

Aristóteles (5 pezas calcárias para

raspar os alimentos)

Artrópodos: con glándulas

salivares (acción enzimática)

APARATO DIXESTIVO NOS VERTEBRADOS:

- Composto por un TUBO DIXESTIVO e por GLÁNDULAS ANEXAS

- O tubo dixestivo:

- paredes musculosas

- distintas rexións

- gran lonxitude

- glándulas nas paredes (gástricas, intestinais)

- As glándulas anexas:

- fora do tubo dixestivo (salivares,

páncreas, fígado)

- verten os zumes dixestivos ao tubo

dixestivo

1.- A INXESTIÓN

1.1.- INXESTIÓN PASIVA:

- ESTRUCTURAS CILIADAS:coanocitos nas esponxas; branquias

ciliadas nos moluscos bivalvos

-FILTROS: en

moluscos e vermes

mariños

1.2.- INXESTIÓN ACTIVA:

- RÁDULA (moluscos)

- TENTÁCULOS: musculosos e con ventosas nos cefalópodos; con células

urticantes (cnidoblastos) nos cnidarios.

- APÉNDICES BUCAIS: artrópodos

- DENTES: vertebrados

- PETEIROS: as aves carecen de dentes, pero posúen peteiros adaptados á súa

alimentación.

2.- DIXESTIÓN

2.1.- DIXESTIÓN INTRACELULAR

2.2.- DIXESTIÓN MIXTA: fase intracelular e fase

extracelular. Nos cnidarios, empeza na cavidade

gastrovascular e continúa no interior das células do

gastroderma.

2.3.- DIXESTIÓN EXTRACELULAR:

- no tubo dixestivo

- permite dixerir alimentos de maior tamaño

- implica fases de dixestión MECÁNICA e de

dixestión QUÍMICA

DIXESTIÓN QUÍMICA: mediante

ENZIMAS DIXESTIVOS

DIXESTIÓN MECÁNICA: como a MASTIGACIÓN, e os MOVEMENTOS

PERISTÁLTICOS (contraccións musculares)

DIXESTIÓN NOS HUMANOS

Comeza a dixestión dos polisacáridos

(amidón) en maltosa, glicosa...

(monosacáridos)

- DEGLUTICIÓN: paso do BOLO ALIMENTÍCIO da boca

– farinxe – esófago

gracias aos MOVEMENTOS PERISTÁLTICOS

A) DIXESTIÓN NA BOCA:

- Dixestión mecánica: MASTIGACIÓN

Tipos de dentes <------> Tipo de alimentación

- Dixestión química: as GLÁNDULAS SALIVARES

producen SALIVA (INSALIVACIÓN):

Agua

Mucina

SALIVA Lisozima

AMILASA (PTIALINA)

B) DIXESTIÓN GÁSTRICA:

- O bolo alimenticio entra no estómago polo CARDIA

- Dixestión mecánica: MOVEMENTOS PERISTÁLTICOS (contraccións

das paredes do estómago)

- Dixestión química: ZUME GÁSTRICO, producido polas GLÁNDULAS

GÁSTRICAS das paredes do estómago.

HCl defensa, activación pepsinóxeno

ZUME GÁSTRICO Mucina

PEPSINA comeza a dixerir as proteínas

- O QUIMO sale do estómago polo PÍLORO

C) DIXESTIÓN INTESTINAL:

- O quimo entra no intestino polo PÍLORO.

- O intestino é un tubo máis longo nos herbívoros que nos carnívoros.

- Partes:

- Intestino delgado: DUODENO – XEXUNO – ÍLEO

- Intestino groso: CEGO – COLON – RECTO – ano

- A dixestión remata no intestino delgado (o quimo transfórmase en QUILO, formado

por auga, sales e nutrientes), coa participación de 3 zumes dixestivos:

- BILE producida polo FÍGADO

- ZUME PANCREÁTICO, producido polo PÁNCREAS

- ZUME INTESTINAL, producido polas GLÁNDULAS

INTESTINAIS da parede do intestino delgado.

Vértense no

dudodeno

Válvula ILEOCECAL

BILE

- producida polo FÍGADO,

almacenada na VESÍCULA BILIAR.

- non contén enzimas dixestivos,

pero sí ácidos e sales biliares que

teñen a función de EMULSIONAR as

graxas.

ZUME PANCREÁTICO

- producido polo PÁNCREAS (na súa parte exocrina)

- compoñentes:

- BICARBONATO DE SODIO (NaHCO3) para neutralizar a acidez do quimo

- enzimas dixestivas:

TRIPSINA e QUIMOTRIPSINA

AMILASA

LIPASA

(proteasas: dixiren as proteínas

en péptidos/as)

dixire os polisacáridos en

monosacáridos

comeza a dixerir as graxas en ácidos

graxos e glicerol

ZUME INTESTINAL

- producido polas GLÁNDULAS INTESTINAIS das paredes do intestino delgado.

- Compoñentes:

- DISACARIDASAS (MALTASA, SACARASA, LACTASA)

- PEPTIDASAS

- LIPASAS

- Cando remata a dixestión, todos os nutrientes dos alimentos están

descompostos en monosacáridos, aminoácidos, ácidos graxos e glicerol.

- A AUGA, SALES MINERAIS e VITAMINAS non precisasn dixestión.

O ESTÓMAGO DOS HERBÍVOROS:

ABSORCIÓN

- paso dos nutrienteas ao SANGUE (ou, no caso dos ácidos graxose a glicerina, aos

VASOS QUILÍFEROS)

- nas PILOSIDADES INTESTINAIS, que á súa vez persentan MICROPILOSIDADES.

- por DIFUSIÓN (monosacáridos) e TRANSPORTE ACTIVO (monosacáridos e

aminoácidos)

EXESTIÓN

- os restos de alimentos non dixeridos, a fibra, as vitaminas, sales minerais e

casi toda a agua entran no INTESTINO GROSO a través da VÁLVULA

ILEOCECAL.

- Ao longo do intestino groso, teñen lugar varios procesos:

1) REABSORCIÓN DE AUGA

2) FORMACIÓN E EXPULSIÓN DAS FECES (EXESTIÓN)

3) SÍNTESE DE VITAMINAS POLAS BACTERIAS DA FLORA

INTESTINAL.

Escherichia coli

EXESTIÓN en AVES RAPACES: EGAGRÓPILAS

ANFIBIOS, REPTILES e AVES: CLOACA

O TRANSPORTE DE NUTRIENTES

1) LÍQUIDO DE TRANSPORTE

- pertencente ao tecido conectivo

- auga, sales, proteínas, células e pigmentos para transportar gases.

HIDROLINFA

(equinodermos)

~~ auga de mar

Nutrientes,

sustancias de refugo

Non transporta gases

HEMOLINFA

En moluscos e

crustáceos contén

hemocianina, que

transporta osíxeno.

SANGUE

En anélidos e

vertebrados

Plasma e células.

A hemoglobina

transporta osíxeno

LINFA

En vertebrados con S

C Linfático

Carece de pigmentos

2) VASOS SANGUÍNEOS

- polos que circulan os líquidos de

transporte

ARTERIAS

Saen do

corazon

VEAS

Entran no

corazón

CAPILARES

Intercambian

sustancias

coas células3) CORAZÓN

- para impulsar o líquido mediante as súas contraccións

dilatacións

TIPOS DE APRATOS CIRCULATORIOS

ABERTO:

- o líquido (hemolinfa) sae dos vasos e baña directamente as células

- require gran volume sanguíneo, presión moi baixa pouco eficiente

- animais con taxas metabólicas baixas (artrópodos, moluscos)

PECHADO:

- máis eficiente, en animais moi activos e de gran tamaño

- o sangue non abandona o circuito: só o plasma sae, para permitir o intercambio

de sustancias e gases coas células

- anélidos, moluscos cefalópodos e vertebrados.

APARATO CIRCULATORIO EN INVERTEBRADOS:

- Moluscos:

- (excepto os cefalópodos) circulación aberta con corazón tabicado

na cavidade pericárdica

- corazóns accesorios (branquiais) que impulsan o sangue das veas

cara ao corazón

- Artrópodos:

- circulación aberta cun corazón tubular con pequenos orificios (ostíolos)

- Anélidos:

- circulación pechada, con dous vasos sanguíneos lonxitudinais (dorsal

e ventral) unidos por vasos transversais.

- o sangue é impulsado polos corazóns que comunican os vasos

APARATO CIRCULATORIO EN VERTEBRADOS:

- circulación pechada, con corazón tabicado.

- a circulación pode ser:

- corazón con dúas cámaras (aurícula, ventrículo) e un seo venoso.

- o sangue sae polo ventrículo por unha arteria (aorta ventral) cara as branquias,

onde se osixena.

- a aorta dorsal distribúe o sangue osixenado por todo o corpo, onde se realiza o

intercambio de gases.

- o sangue (xa rico en CO2) volve ao corazón polo seo venoso

SIMPLE

DOBRE

- nos vertebrados pulmonados: anfibios, reptiles, aves, mamíferos

- o sangue pasa dúas veces polo corazón: circulación maior

(sistémica) e menor (pulmonar)

Corazón cun só ventrículo

O sangue osixenado e sin osixenar

mestúranse no ventrículo

Corazón con 2 aurículas e 2 ventrículos, e

un tabique completo separa por completo

o sangue osixenado e sin osixenar

O CICLO CARDÍACO

- SÍSTOLE (contracción) / DIÁSTOLE (relaxación)

COMO SE ORIXINA E PROPAGA O LATEXO CARDÍACO?

O músculo cardíaco (miocardio) é autoexcitable, é dicir, funciona de forma

involuntaria sen estimulación nerviosa: o latexo cardíaco orixínase no propio corazón,

nunhas fibras da aurícula dereita que forman o nodo senoauricular ou marcapasos.

William Harvey (1578-1657)

Pasou á historia como o descubridor

da circulación sanguínea

Nun libro adicado á teoloxía

describiu a circulación

pulmonar por primeira vez.

Miguel Servet (1509?-1553)