TEORIA DONALDA EDWINA SUPERA

ROZWÓJ ZAWODOWY

Anna Paszkowska-Rogacz

Małgorzata Tarkowska

Stadia oraz okresy rozwoju zawodowego według Ginzberga, Ginzburga, Axelrada i Hermy

Stadium Podokres (r.ż) Charakterystyka

Fantazji

(do 11) Od orientacji na zabawę do orientacji na pracę. Odtwarzanie ról zawodowych

Zainteresowań

(11-12)

Uświadomienie preferencji

Zdolności (13 -14) Uświadomienie własnych uzdolnień i możliwości

Wartości (15 -16) Percepcja stylów kariery zawodowej

Przejściowy (17-18) Świadomy wybór zawodowy

Eksploracji (19) Zawężenie możliwości zawodowych do kilku opcji

Krystalizacji(20 -21) Związanie się z określoną rolą zawodową

Specyfikacji(22 -25) Wybór konkretnego zajęcia

Próby

Realizm

u

ETAPY ŻYCIA I ZADANIA ROZWOJOWE

Faza wzrostu– od urodzenia

do 14 lat – stadium dzieciństwa

• okres fantazji – od 4 do 10 roku życia: dominującą rolę odgrywają potrzeby, ważne jest ogrywanie ról społecznych w zabawie;

• okres zainteresowań – od 11 do 12 roku życia: „to co się lubi” staje się główną determinantą aspiracji i aktywności;

• okres umiejętności – od 13 do 14 roku życia: analizowanie własnych zdolności pod kątem wymagań zawodowych.

Faza eksploracji (poszukiwań) - od 15 do 24 roku życia – stadium dorastania.

• okres wstępny – od 15 do 17 roku życia: dokonywanie pierwszych prowizorycznych wyborów na podstawie potrzeb, zainteresowań, umiejętności, wartości oraz dostępnych możliwości

• okres przejściowy – od 18 do 21 lat: kształcenie profesjonalne;

• okres próby – od 22 do 24 lat: podjęcie pierwszej pracy i wypróbowanie jej jako „pracy na całe życie”.

Faza zajęcia pozycji– od 25 do 44 roku życia – stadium wczesnej

dorosłości

• okres prób– od 25 do 30 roku życia: wybrany zawód może okazać się niesatysfakcjonujący, co prowadzi do wielu zmian decyzji

• okres stabilizacji – od 31 do 44 roku życia: wyraźnie zarysowuje się wzór kariery i podejmowane są działania realizujące tez wzór

Faza konsolidacji - od 45 do 64 roku życia – stadium dojrzałości.

• Podejmowane są w niej działania stabilizujące wybraną drogę kariery zawodowej;

• Bardziej rozwijane są wcześniej realizowane rodzaje aktywności niż inicjowane nowe.

Faza schyłku (odchodzenia)– od 65 roku życia – stadium starości

• okres spowolnienia – od 65 do 70 roku życia: czasem jest to okres oficjalnego przejścia na emeryturę a czasem w późnym okresie fazy konsolidacji następuje zmniejszenie tempa pracy

• okres emerytury – powyżej 71 roku życia: ustanie aktywności zawodowej