Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu Treść Plik

1

Kurs: Roboty związane z montażem i remontem instalacji sanitarnych

Źródło: http://pl.fotolia.com/id/55788624

KURS Roboty związane z montażem i remontem instalacji sanitarnych

MODUŁ Elementy instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych

http://pl.fotolia.com/id/55788624

2


7 Elementy instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych

7.1 Zadania i budowa instalacji zimnej i ciepłej wody

7.1.1 Zadania elementów instalacji wodociągowych

Zadaniem sieci wewnętrznej instalacji wodociągowej jest doprowadzenie wody do punktów czerpalnych. Wielkość instalacji zależy od ilości i położenia zaworów czerpalnych. W instalacji – jak już wspomnieliśmy w poprzednim rozdziale – możemy wyróżnić następujące elementy:

przewody rozdzielcze;

piony;

połączenia do punktów czerpalnych.

Zadaniem przewodów rozdzielczych jest doprowadzenie wody do pionów wodociągowych, które rozprowadzają ją odgałęzieniami do punktów czerpalnych, umieszczonych na poszczególnych kondygnacjach. Przewody rozdzielcze powinny być wykonywane z minimalnym spadkiem, tak, aby powietrze w przewodach mogło dostać się do pionów i być usunięte przy czerpaniu wody z instalacji za pomocą armatury czerpanej.

Lokalizacja pionów wodociągowych zależy od sposobu rozwiązań wyposażenia sanitarnego obiektów budowlanych. Piony mogą obsługiwać całe mieszkania lub poszczególne pomieszczenia. Na dole pionu powinien znajdować się zawór przelotowy z odwodnieniem pozwalającym na odcięcie dopływu wody i opróżnienie pionu z wody.

Instalacją c.w.u nazywamy układ przewodów i urządzeń, których zadaniem jest rozprowadzenie wody ciepłej w obrębie budynku. Temperatura wody nie powinna przekraczać 55°C. W skład instalacji c.w.u. wchodzą następujące elementy:

przewody poziome;

przewody pionowe;

podgrzewacz wody;

armatura;

naczynia wzbiorcze i pompy.

Woda ciepła na cele bytowo-gospodarcze ludzi powinna odpowiadać warunkom jakościowym wody przeznaczonej do picia. Często – z uwagi na znaczną twardość wody zimnej – konieczne jest jej zmiękczanie przed wprowadzeniem do urządzeń przygotowania ciepłej wody. W praktyce – ze względu na wysokie koszty zmiękczania wody, w celu uniknięcia nadmiernego tworzenia się kamienia kotłowego – nie podgrzewa się wody do temperatury wyższej niż 55°C. Zapobiega się procesowi korozji przewodów wodociągowych, jak również niebezpieczeństwu poparzenia użytkowników korzystających z wody ciepłej.

3


W urządzeniach z indywidualnym przygotowaniem ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) temperaturę wody można ustawiać w zależności od potrzeb i powinna ona wynosić 40–45°C dla łazienek i umywalni oraz 55–60°C dla kuchni1.

7.1.2 Urządzenia lokalne do przygotowywania c.w.u.

System stosowany do ogrzewania ciepłej wody zależy od zapotrzebowania na ciepłą wodę, przeznaczenia i temperatury. Małe lokalne instalacje wyposażone są w podgrzewacze wody gazowe i elektryczne. Duże instalacje wykorzystują wymienniki ciepła. W zależności od tego, jakie czynniki oddają i pobierają ciepło, rozróżniamy wymienniki:

wodno-parowe;

wodno-wodne;

parowo-wodne;

wodno-powietrzne.

W budownictwie mieszkaniowym najczęściej są stosowane wymienniki wodno-wodne. W przypadku miejscowego wytwarzania ciepłej wody stosuje się podgrzewacze wody tylko do c.w.u lub kotły do c.w.u i c.o., tzw. dwufunkcyjne. Pogrzewacze wody dzielimy na:

pojemnościowe;

przepływowe.

Podgrzewacze pojemnościowe magazynują pewne ilości wody. Głównym elementem podgrzewacza jest zbiornik wykonany ze specjalnego materiału, odpornego na działanie gorącego czynnika. Urządzenie można wieszać na ścianie lub stawiać na podłodze. Paliwo do zasilanie może być różne2.

1 Sosnowski S., Taberecki J., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne w budynkach, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1997 2 Ibidem

4


Rysunek 7.1 Podgrzewacz pojemnościowy

Źródło: http://serwis.go3.pl/1002/gazowe-podgrzewacze-wody-i-pomieszczen

Podgrzewacze przepływowe nie mają możliwości magazynowania ciepłej wody. Jest ona tylko wytwarzana podczas pracy podgrzewacza. Do zalet takiego rozwiązania można zaliczyć brak strat energii powstających podczas magazynowania i stygnięcia wody w zbiorniku.

Rysunek 7.2 Podgrzewacz przepływowy

Źródło: http://serwis.go3.pl/1002/gazowe-podgrzewacze-wody-i-pomieszczen

7.2 Montaż przewodów instalacji wodociągowych

Wykonanie instalacji wody zimnej i ciepłej wody użytkowej c.w.u należy wykonać zgodnie z warunkami technicznymi wykonania i odbioru instalacji wodociągowych oraz z wymogami PN-92/B-01706. Ponadto szczegółowe wymagania określają dla poszczególnych materiałów instalacyjnych producenci rur, armatury i innych urządzeń montowanych na przewodach instalacji wodociągowych. Wszystkie wyroby przewidziane do zastosowania powinny posiadać certyfikaty zgodności z Polskimi Normami albo aprobaty techniczne.

http://serwis.go3.pl/1002/gazowe-podgrzewacze-wody-i-pomieszczen

http://serwis.go3.pl/1002/gazowe-podgrzewacze-wody-i-pomieszczen

5


7.2.1 Zasady montażu przewodów instalacji ciepłej i zimnej wody

Zapoznaj się z prezentacją pt. „Zasady montażu przewodów instalacji ciepłej i zimnej wody”.

przewody wody zimnej i ciepłej wody użytkowej powinny być prowadzone po ścianach wewnętrznych budynku, prostopadle i równolegle do ścian. Dopuszcza się prowadzenie przewodów po ścianach zewnętrznych, pod warunkiem wykonania zabezpieczenia przed przemarzaniem;

minimalna odległość przewodów wodociągowych przy układaniu równoległym powinna wynosić:

− od przewodów elektrycznych – 10 cm, a w miejscach skrzyżowań 5 cm;

− od przewodów gazowych – 15 cm;

w przypadku skrzyżowania przewodów wodociągowych z przewodami kanalizacyjnymi przy odległościach mniejszych od 60 cm należy na przewodzie wodociągowym stosować rury ochronne;

dopuszczalne odchyłki przewodu pionowego od pionu wynoszą 1 cm na jedną kondygnację;

średnice wylotów odgałęzień powinny wynosić:

− nad zlewem, zmywakiem, umywalką, przepływowym gazowym podgrzewaczem c.w.u., przy zbiorniku płuczącym, pisuarze, bidecie, natrysku – 15 mm,

− nad wanną z centralnym zaopatrzeniem w ciepłą wodę użytkową, zlewozmywakiem – 20 mm,

− przy zaworze ciśnieniowym płuczącym – 20–25 mm,

− przy zaworze do polewania – 25 mm,

− w innych przypadkach – według rzeczywistego zapotrzebowania.

Po ułożeniu przewodów i zamontowaniu uzbrojenia przeprowadza się próbę szczelności instalacji3.

7.3 Zadania i budowa instalacji kanalizacyjnej

Instalacją kanalizacyjną nazywamy zespół przewodów i urządzeń służących do odprowadzania ścieków bytowo-gospodarczych z obiektu budowlanego. Zgodnie z PN-92/B-01701 do elementów instalacji kanalizacyjnej należą:

przybory sanitarne – urządzenia służące do przyjmowania i odprowadzania

ścieków bytowo-gospodarczych, powstających wskutek działalności człowieka;

3 http://www.zsb.gliwice.pl/pdf/monter_instlacji_i_urz_san/Monter_instalacji_i_ur-san_713[02]_Z1.05_u.pdf

http://www.zsb.gliwice.pl/pdf/monter_instlacji_i_urz_san/Monter_instalacji_i_ur-san_713%5b02%5d_Z1.05_u.pdf


6


podejście kanalizacyjne – odcinek przewodu łączący przybór sanitarny z pionem kanalizacyjnym lub łączący urządzenie kanalizacyjne z przewodem odpływowym;

pion kanalizacyjny (przewód spustowy) – odcinek instalacji służący do odprowadzania ścieków z podejścia kanalizacyjnego do przewodu odpływowego;

Rysunek 7.3 Schemat instalacji kanalizacyjnej

Źródło: http://ladnydom.pl/budowa/51,106581,12303544.html?i=1

przewód odpływowy – odcinek instalacji służący do odprowadzania ścieków z pionów kanalizacyjnych do przykanalika;

przykanalik (przyłącze kanalizacyjne) – odcinek przewodu odprowadzający ścieki z instalacji kanalizacyjnej do sieci kanalizacyjnej lub innego odbiornika ścieków.

http://ladnydom.pl/budowa/51,106581,12303544.html?i=1

7


Ścieki bytowo-gospodarcze powinny być odprowadzane z budynków do zewnętrznej sieci kanalizacyjnej bądź do zbiornika bezodpływowego (szamba) lub przydomowej oczyszczalni ścieków4.

7.3.1 Podejścia kanalizacyjne

Podejście kanalizacyjne stanowi odcinek przewodu łączącego przybór sanitarny z pionem. Jego średnica nie może być mniejsza od średnicy wylotu z przyboru. Dla pojedynczych przyborów sanitarnych stosujemy średnice: dla umywalki – 40 mm, dla zlewu, zlewozmywaka, wanny – 50 mm, dla wpustu podłogowego – 50 mm lub 25 mm i dla miski ustępowej – 100 mm.

Długość podejścia mierzona poziomo (odległość przyboru od pionu) dla miski ustępowej nie powinna przekraczać 2,5 m, dla pozostałych przyborów – 3,5 m. W przypadku, kiedy długość podejść jest większa, należy zapewnić jego wentylację, a średnicę podejścia należy zwiększyć o jeden wymiar. Spadki podejść wynoszą 2–3%. Podejście może obsługiwać kilka przyborów, np. do podejścia wannowego podłączyć przewód odpływowy umywalki. Miska ustępowa powinna zaś mieć odrębne podejście. Kolejność włączania podejść do pionu bywa różna, natomiast należy przestrzegać pewnych zasad.

Tradycyjny sposób łączenia wymaga, aby podejście od miski ustępowej włączyć do trójnika najniżej umieszczonego w pionie, a pozostałe urządzenia wyżej. Zasada ta obowiązuje przy indywidualnych rozwiązaniach, gdy miska ustępowa nie jest ustawiona w pobliżu pionu.

Rozwiązania w typowym budownictwie charakteryzują się tym, że miska ustępowa jest ustawiona w pobliżu pionu i odpływ z niej jest włączony do odnogi trójnika umieszczonego w pionie na wysokości podłogi. Odpływy z pozostałych przyborów są zaś łączone do wspólnego przewodu, który połączony jest z pionem około 70 cm poniżej poziomu podłogi.

7.3.2 Piony kanalizacyjne

Piony stanowią część instalacji, do której są odprowadzane ścieki z podejść do przyborów na poszczególnych kondygnacjach. Liczba pionów kanalizacyjnych zależy od rozmieszczenia przyborów sanitarnych. W domach jednorodzinnych instalacja przeważnie prowadzona jest dwoma pionami. Średnica pionu powinna być jednakowa na całej długości, przy czym średnica powinna być co najmniej równa największej średnicy podejścia kanalizacyjnego. Włączenie choćby jednej miski ustępowej z podejściem o średnicy 100 mm powoduje, że średnica pionu wynosi również 100 mm. Maksymalnie do jednego pionu można włączyć 20 misek ustępowych. W dolnej części pionu powinien być wmontowany czyszczak. W budynkach, w których wysokość przekracza 15 m lub pięć kondygnacji, w pion powinna być wbudowana odsadzka, a ponad nią czyszczak.

4 Sosnowski S., Taberecki J., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne w budynkach, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1997

8


Górna część pionu ponad przyborami najwyższej kondygnacji wyprowadzona jest nad połać dachową i zakończona rurą wywiewną (wywiewką) o średnicy większej o 50–100 mm od średnicy pionu5.

Rysunek 7.4 Schemat instalacji kanalizacyjnej

Źródło: http://instalacje.8p.pl/kanal.html

Taki układ jest stosowany wszędzie tam, gdzie obciążenie pionu ściekami jest niewielkie i gdy długość podejścia kanalizacyjnego jest prawidłowa. W budynkach o dużej liczbie kondygnacji i gdy spodziewane jest duże obciążenie pionu ściekami, powinno się stosować dodatkowy pion wentylacyjny ustawiony obok pionu kanalizacyjnego. Oba piony na każdej kondygnacji powinny być połączone poprzez trójnik z odnogą o kącie 45°. Pod stropem najwyższej kondygnacji oba piony powinny być połączone i zakończone wspólną rurą wywiewną. Jeżeli na kondygnacji jest ustawionych wiele przyborów sanitarnych a odległości są duże, powinien być ustawiony dodatkowy pion6.

7.3.3 Przewody odpływowe

Zadaniem przewodów odpływowych jest odprowadzanie ścieków z poszczególnych pionów kanalizacyjnych i transportowanie ich do przykanalika. Zgodnie z podaną zasadą – średnica przewodu odpływowego powinna być większa od średnicy pionu. Najmniejsze dopuszczalne spadki przewodów odpływowych zależą od ich średnicy i wynoszą:

2,5% – dla średnicy 0,1 m;

1,5% – dla średnicy 0,15 m;

5 Ibidem 6 Ibidem

http://instalacje.8p.pl/kanal.html

9


1,0% – dla średnicy 0,2 m.

Maksymalne spadki przewodów odpływowych zależą od materiału i średnicy dla rur żeliwnych w budynkach mieszkalnych i wynoszą:

40% – dla średnicy 0,15 m;

25% – dla średnicy 0,20 m.

Maksymalne spadki przewodów odpływowych dla przewodów kamionkowych i tworzyw sztucznych wynoszą:

15% – dla średnicy 0,15 m;

10% – dla średnicy 0,2 m.

Przewody odpływowe powinny być układane w odcinkach prostych, równolegle lub prostopadle do fundamentów i przegród budowlanych7.

7.3.4 Przykanalik

Zadaniem przykanalika jest zbieranie ścieków przewodów odpływowych i odprowadzenie do miejskiej sieci kanalizacyjnej. Średnica przykanalika powinna być co najmniej równa największej średnicy przewodu odpływowego – nie powinna być mniejsza od 200 mm. Minimalny spadek przykanalika to 2%, a spadek maksymalny wynika z wytrzymałości na ścieranie rur. Na przykanaliku nie może być żadnych załamań jego przebiegu.

7.4 Przybory sanitarne i ich lokalizacja

Wielkość pomieszczeń zależy od niezbędnej przestrzeni ruchowej człowieka. Przybory sanitarne przeznaczone są do utrzymania higieny osobistej, utrzymania czystości w gospodarstwie domowym oraz do przejmowania ścieków z nich odprowadzanych.

Zlewy

Są przeznaczone do wylewania zużytej wody pozbawionej zanieczyszczeń stałych.

7 Ibidem

10


Rysunek 7.5 Schemat, wymagania wielkości powierzchni użytkowych pomieszczeń sanitarnych oraz wysokość armatury i przyborów

Źródło: Sosnowski S., Taberecki J., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne w budynkach, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003

Wykonane mogą być z żeliwa emaliowanego, kamionki, fajansu. Kształt misy może być prostokątny lub półokrągły. Średnica odpływu wynosi 40 mm lub 50 mm. Na dnie misy powinno być umieszczone sitko do zatrzymywania zanieczyszczeń stałych.

Zmywaki

Przeznaczone do mycia i płukania naczyń kuchennych i laboratoryjnych. Wykonane mogą być z żeliwa emaliowanego, stali nierdzewnej, kamionki lub fajansu jako prostokątne, jedno- lub dwukomorowe. Średnica odpływu wynosi 50 mm.

Zlewozmywaki

Przeznaczone do zmywania naczyń kuchennych oraz przejmowania wody brudnej, stanowią połączenie funkcji zmywaka i zlewu. Wykonane mogą być z żeliwa emaliowanego, blachy stalowej nierdzewnej, fajansu, kamionki lub mas ceramicznych, pokrywanych żywicami. Produkowane zlewozmywaki posiadają różne kształty, wymiary, kolorystykę i przeznaczenie lokalizacyjne. Najczęściej wykonywane są jako jedno- lub dwukomorowe, z ociekaczem lub bez. Średnica odpływu wynosi 50 mm.

Umywalki

Służą do utrzymania higieny osobistej oraz wykonywania drobnych przepierek. Wykonuje się je z fajansu, porcelitu, kamionki, stali nierdzewnej lub żeliwa emaliowanego. Kształt jest owalny lub prostokątny o różnej wielkości. Średnica odpływu wynosi 40 mm.

Wanny

Przeznaczone są do kąpieli. Wykonywane są jako standardowe lub z systemem hydromasażu, z żeliwa emaliowanego, blachy stalowej emaliowanej, tworzyw

11


sztucznych czy kamionki. Wykonywane są najczęściej jako prostokątne o różnej długości. Występują również w innej gamie kształtów. Średnica odpływu wynosi 50 mm. Każda wanna powinna być zaopatrzona we wpust wannowy z korkiem, przelew zabezpieczony rozetą i syfon.



Brodziki natryskowe

Przeznaczone są do odprowadzania ścieków po kąpieli pod natryskiem, wykonywane są jako kwadratowe, półokrągłe z blachy stalowej emaliowanej. Warunkiem poprawności dla tego przyboru jest ukształtowanie obrzeża i dna w taki sposób, aby zapewniony był spływ ścieków do otworu spustowego. Średnica odpływu wynosi 50 mm.

Miski ustępowe

Przeznaczone są do odprowadzania ścieków feralnych. Wykonywane są z fajansu lub kamionki. Z uwagi na sposób użytkowania i warunki montażu mogą być: stojące, wiszące, stropowe. Ze względu na sposób zamontowania można wyróżnić spłuczki z górnopłukiem, dolnopłukiem oraz spłuczki kompaktowe. Każdy ustęp składa się z: miski ustępowej, deski siedzeniowej i urządzenia płuczącego. Średnica odpływu ścieków wynosi 100 mm.

12




Bidety

Przeznaczone są do utrzymania higieny osobistej intymnych części ciała. Wykonywane są z fajansu lub porcelitu, jako stojące lub wiszące. Zaopatrzone są w baterie bidetowe. Średnica odpływu ścieków wynosi 32 mm lub 40 mm.

13




Pisuary

Przeznaczone do odprowadzania ścieków feralnych. Zakładane są w miejscach publicznych. Wykonane są z fajansu, kamionki, stali nierdzewnej. Mogą być muszlowe, korytkowe lub ścienne. Mogą mieć różny kształt i sposób umocowania na ścianie. Umieszcza się je pojedynczo lub grupowo wzdłuż ściany. Na dnie pisuaru umieszczone jest sitko, a w górze otwór do połączenia przewodu doprowadzającego zimną wodę do spłukiwania. Średnica odpływu ścieków wynosi 50 mm8.

8 Sosnowski S., Taberecki J., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne w budynkach, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003

14


7.5 Literatura

7.5.1 Literatura obowiązkowa

Heidrich Z., Malesińska A., Chudzicki J., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne – projektowanie, wykonanie, eksploatacja, WSiP, Warszawa 2013;

Heidrich Z., Wodociągi i kanalizacja, cz 1., Wodociągi, WSiP, Warszawa 2008;

Heidrich Z., Wodociągi i kanalizacja, cz 2., Kanalizacja, WSiP, Warszawa 2008;

Szaflik W., Projektowanie instalacji ciepłej wody użytkowej w budynkach mieszkalnych, Politechnika Szczecińska, Szczecin 2008;

Popek M., Wapińska B., O instalacjach sanitarnych najkrócej, WSiP, Warszawa 2001;

Sosnowski S., Taberecki J., Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne w budynkach, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003;

Świderek A., Montaż instalacji zimnej wody i ciepłej wody użytkowej, Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006.

7.5.2 Literatura uzupełniająca

Hoffmann Z., Lisicki K., Instalacje budowlane, Wydawnictwo PSIP, Warszawa 2006;

Maj T., Zawodowy rysunek budowlany, WSiP, Warszawa 2012.

7.5.3 Netografia

http://ladnydom.pl/budowa/1,106581,12303544,Poprawna_instalacja_kanalizacji_wewnetrznej.html;

http://www.instsani.webd.pl/przybor1.htm;

http://www.zsb.gliwice.pl/pdf/monter_instlacji_i_urz_san/Monter_instalacji_i_ur-san_713[02]_Z1.05_u.pdf;

http://www.e-instalacje.pl/a/3266,elementy-instalacji-kanalizacyjnej;

www.muratorplus.pl.

7.6 Spis rysunków

Rysunek 7.1 Podgrzewacz pojemnościowy .......................................................................................... 4 Rysunek 7.2 Podgrzewacz przepływowy ............................................................................................... 4 Rysunek 7.3 Schemat instalacji kanalizacyjnej .................................................................................... 6 Rysunek 7.4 Schemat instalacji kanalizacyjnej .................................................................................... 8 Rysunek 7.5 Schemat, wymagania wielkości powierzchni użytkowych pomieszczeń sanitarnych oraz wysokość armatury i przyborów ........................................................................ 10 Rysunek 7.6 Schemat, wymagania wielkości powierzchni użytkowych pomieszczeń sanitarnych oraz wysokość armatury i przyborów ........................................................................ 11

http://ladnydom.pl/budowa/1,106581,12303544,Poprawna_instalacja_kanalizacji_wewnetrznej.html

http://ladnydom.pl/budowa/1,106581,12303544,Poprawna_instalacja_kanalizacji_wewnetrznej.html

http://www.instsani.webd.pl/przybor1.htm



http://www.e-instalacje.pl/a/3266,elementy-instalacji-kanalizacyjnej

http://www.muratorplus.pl/

15


Rysunek 7.7 Schemat, wymagania wielkości powierzchni użytkowych pomieszczeń sanitarnych oraz wysokość armatury i przyborów ........................................................................ 12 Rysunek 7.8 Schemat, wymagania wielkości powierzchni użytkowych pomieszczeń sanitarnych oraz wysokość armatury i przyborów ........................................................................ 13

7.7 Spis treści

7 Elementy instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych........................................................... 2

7.1 Zadania i budowa instalacji zimnej i ciepłej wody ............................................................................. 2 7.1.1 Zadania elementów instalacji wodociągowych ................................................................................................... 2 7.1.2 Urządzenia lokalne do przygotowywania c.w.u. ................................................................................................. 3

7.2 Montaż przewodów instalacji wodociągowych ................................................................................... 4 7.2.1 Zasady montażu przewodów instalacji ciepłej i zimnej wody ...................................................................... 5

7.3 Zadania i budowa instalacji kanalizacyjnej ........................................................................................... 5 7.3.1 Podejścia kanalizacyjne .................................................................................................................................................. 7 7.3.2 Piony kanalizacyjne .......................................................................................................................................................... 7 7.3.3 Przewody odpływowe..................................................................................................................................................... 8 7.3.4 Przykanalik .......................................................................................................................................................................... 9

7.4 Przybory sanitarne i ich lokalizacja .......................................................................................................... 9 7.5 Literatura .......................................................................................................................................................... 14

7.5.1 Literatura obowiązkowa ............................................................................................................................................. 14 7.5.2 Literatura uzupełniająca ............................................................................................................................................. 14 7.5.3 Netografia .......................................................................................................................................................................... 14

7.6 Spis rysunków ................................................................................................................................................. 14

Education

Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu Treść Plik