20. yüzyıl Amerikan felsefesidir.

Pragma kelime olarak “fayda,yarar” anlamındadır.

Esas itibariyle Amerikalı felsefeci John Dewey’in deneyci düşünce sistemi üzerine kurulmuştur.

“Tecrübe” ve “yaşantı” bilginin esas kaynağıdır(Gerçek,insanın tecrübelerinin ürünüdür).

Gerçek,sürekli değişim halindedir(Mutlak doğru yoktur).

İnsan doğası sosyal ve biyolojik bir yapıya sahiptir.

Gelişmenin kaynağının içgüdülerde olduğunu savunur.

Amaca yararlılık ilkesi vardır.

Değerler ve ahlaki ilkeler görecelidir ve zamana,topluma,kültüre göre değişir.

Yaşam tarzı olarak demokrasi önemlidir.

Bireysellik yüceltilir ve insan davranışlarında eleştirel bakış açısını ön planda olmalıdır.

Dewey,gerçek yaşamda karşılaşılabilecek problemleri çözme becerisini öne çıkarmıştır.Eğitimin amacı, bireyi yetiştirmek ve gelecekte hayatını kontrol etmesini sağlayacak beceriler kazandırmaktır.Böyle bir eğitimin merkezinde problem çözme,uygulama ve tecrübe gibi kavramlar yer almaktadır.

Dewey’in problem merkezli eğitiminde öğretmen,öğrenmeyi yönlendirmekten çok rehberlik eder.Öğretmenin öğrenmeyi dolaylı yoldan kontrol etmesi en ideal yöntemdir.Doğrudan kontrol,zorlama ya da dış disiplin;genellikle öğrencinin iç disiplinini zayıflatır ve kendi kendisini yönlendirmesine engel olur.Bu nedenle pragmatik eğitim felsefesi soyut ve değişmez kavramlar yerine deneyci araştırmayı esas alır.

Pragmatizme göre eğitim sosyal bir süreçtir.Okul, deneysel öğrenme için en uygun çevre ve demokratik özgür bir toplumdur.Dewey’e göre okulun 3 işlevi vardır:

1) Basitleştirilmiş bir çevre sağlamak

2) Özel olarak düzenlenmiş yaşantı ortamı sağlamak

3) Sosyal çevredeki çeşitli öğeleri dengelemek

(Değirmencioğlu,1997)

Pragmatizmin “A Tipi” ve “B Tipi” olmak üzere 2 tip öğrenme kuramı vardır.A Tipi Homo Sapiens yazıyı bulduktan sonra ortaya çıktığı ileri sürülmektedir.Bu nedenle B Tipi’nin günümüz insanı için gerekli tek kuram olduğu düşünülmektedir.

A Tipi Öğrenme Kuramı:Kitaplardan öğrenme kuramıdır.

Genellikle başkalarının söz ya da ifadelerini öğrenmekten ibarettir.

Öğrenen için çok az a da hiç anlam ifade etmeyen bir muhteva etrafında toplanmakta ve öğrenmenin hayattan kopuk bir durum içerisinde ortaya çıkacağını varsaymaktadır.

Öğrenmenin esasen tekrar yoluyla gerçekleşeceğini savunmaktadır.

Öğrenmenin daima olmasa bile ortaya çıktığı tecrübeden farklı bir tecrübe içinde uygulanacağını kabul etmektedir.

B Tipi Öğrenme Kuramı:

Tepki gösterme öğrenme sürecinin gerekli bir

parçasıdır.

Öğrenme en iyi şekilde somut kişisel yaşama durumu içinde işlemektedir.

Öğrenmenin ilk uygulaması normal olarak öğrenmenin yer aldığı tecrübe içinde olmaktadır çünkü öğrenme esasen bu tecrübeyi devam ettirmek için vuku bulmaktadır.