I Pierwsza pomoc – aspekt moralny i prawnyI Pierwsza pomoc – aspekt moralny i prawny

1. ZDECYDUJ SIĘ NA DZIAŁANIE

Art. 162 Kodeksu Karnego:§1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażania siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub poważnego uszczerbku na zdrowiu - podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Często gdy ktoś potrzebuje pomocy dochodzi

do zjawiska rozproszenia odpowiedzialności,

brak naszej reakcji może doprowadzić do tego

że nikt nie udzieli potrzebującemu pomoc.

2. ZAPEWNIJ BEZPIECZEŃSTWO SOBIE

Nasze bezpieczeństwo jest najważniejsze. Jeżeli nie udzielimy pomocy wiedząc, że przez to narażamy swoje zdrowie, jesteśmy zwolnieni z odpowiedzialności karnej. Pamiętajmy, że martwy ratownik już nikogo nie uratuje.

3. NIE CZEKAJ BEZCZYNNIE NA PRZYJAZD

KARETKI POGOTOWIA

W sytuacjach nagłych najpierw należy sprawdzić stan poszkodowanego następnie wezwać karetkę pogotowia. Zatrzymanie akcji serca powoduje obumieranie komórek mózgowych już po 3-5 minutach. Stąd reanimację trzeba podjąć niezwłocznie, karetka na pewno nie dojedzie do poszkodowanego w tak krótkim czasie.

4. NIE BÓJ SIĘ ŻE ZASZKODZISZ

Nawet jeśli nie jesteś pewien swoich umiejętności zacznij działać,

może cię instruować dyspozytor pogotowia, który pokieruje

twoimi działaniami. Ponadto nie ma żadnych przepisów

prawnych mówiących o odpowiedzialności świadka zdarzenia

za nieprawidłowe udzielenie pomocy poszkodowanemu.

Dlatego nie bójmy się udzielać pomocy – lepiej zrobić cokolwiek

(w miarę zdrowego rozsądku) niż dołączyć do tłumu gapiów

patrzących na ofiarę.

5. 5. UWIERZ W SIEBIE

NAWET NIEPORADNIE UDZIELONA POMOC MOŻE URATOWAĆ ŻYCIE

  NAJBARDZIEJ NIEBEZPIECZNA JEST BIERNOŚĆ

II Pierwsza pomoc w szczególnych przypadkach zagrażających życiu

ZABURZENIA ODDYCHANIA

DZIAŁANIE: Sprawdź czy poszkodowany reaguje zadaj pytanie,

delikatnie potrząśnij poszkodowanego Wezwij pomoc Udrożnij drogi oddechowe Ułóż poszkodowanego na plecach Delikatnie odchyl głowę poszkodowanego do tyłu i

unieś żuchwę

Rozpocznij sztuczne oddychanie

- zaciśnij nos poszkodowanego- drugą ręką unieś żuchwę i rozchyl usta

poszkodowanego- nabierz głęboko powietrza- obejmij szczelnie swoimi ustami usta poszkodowanego

i wykonaj jednostajny wydech przez ok. 2 sekundy klatka piersiowa poszkodowanego powinna się unosić tak jakby sam oddychał, gdy klatka piersiowa opadnie wykonaj drugi wydech

Sprawdź oznaki krążenia (wyczuwalne tętno na tętnicy szyjnej)

Jeżeli jesteś pewien, że krążenie jest zachowane kontynuuj sztuczne oddychanie do

momentu, aż poszkodowany zacznie oddychać sam lub do przyjazdu pogotowia.

ZATRZYMANIE AKCJI SERCAJEŻELI NIE MA OZNAK KRĄŻENIA KRWI LUB GDY NIE JESTEŚ TEGO PEWIEN

DZIAŁANIE: Sprawdź czy poszkodowany reaguje

(zadaj pytanie, delikatnie potrząśnij poszkodowanego)

Wezwij pomoc Udrożnij drogi oddechowe Ułóż poszkodowanego na plecach

Delikatnie odchyl głowę poszkodowanego do tyłu i unieś żuchwę

Wykonaj dwa oddechy ratownicze Wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej

Połóż rękę w miejscu zetknięcia się żeber w dolnej krawędzi klatki piersiowej, połóż nadgarstek drugiej ręki na grzbiecie pierwszej, trzymając wyprostowane ramiona ustaw swoje barki nad klatka piersiową poszkodowanego uciśnij mostek na głębokość 4-5 cm.

Kontynuuj wykonując na przemian 2 oddechy ratownicze 30 uciśnięć klatki piersiowej do momentu kiedy poszkodowany nie zacznie oddychać lub ruszać się lub do momentu przyjazdu pogotowia

KRWOTOKI

Krwotok zewnętrznyKrwotok zewnętrzny

DziałanieDziałanie ocena stanu poszkodowanego: świadomości, oddechu, tętna wezwanie pomocy nałożenie jałowego opatrunku i uciśnięcie miejsca

krwawienia umocowanie opatrunku bandażem; kontynuować ucisk do

ustania krwawienia. Taki opatrunek nazywamy opatrunkiem uciskowym (nie mylić z opaską uciskową!)

jeśli opatrunek przesiąka krwią – dołożyć kolejne warstwy nie zdejmując starego i nie zwalniając ucisku

jeśli krwawienie nadal nie ustaje, unieść krwawiącą kończynę nie zwalniając ucisku

unieruchomić krwawiącą kończynę jeśli powyższe metody zawodzą – zastosować ucisk

na tętnice powyżej miejsca krwawienia (tętnica ramienna poniżej dołu pachowego na kończynie górnej albo tętnica udowa w pachwinie na kończynie dolnej)

w ostateczności stosować opaskę uciskową; powinna być stosowana raczej w bardzo ciężkich urazach jak amputacje lub zmiażdżenia.

POSTĘPOWANIE PRZY WBITYM CIELE OBCYM

Nie wyciągaj ciała obcego. Wezwij pogotowie ratunkowe!!! W oczekiwaniu na pogotowie zabezpiecz przedmiot, aby

nie wypad z rany. Pozostający przedmiot w ranie jest takim "korkiem", który ogranicza krwawienie. Aby zabezpieczyć przedmiot należy wziąć dwa zwykłe bandaże zbliżonych rozmiarów wyciągnąć z opakowania i bez rozwijania przyłożyć po obu stronach przedmiotu i za pomocą plastrów lub bandaża przymocować do skóry tak aby przedmiot się nie poruszał i nie wypad.

Pozostań z poszkodowanym i nie pozwól mu się ruszać.

Użycie opaski uciskowej nie jest zbyt bezpieczne.

Potencjalne powikłania: uszkodzenie nerwów, mięsni bądź naczyń

krwionośnych (głównie przy stosowaniu zbyt wąskiej opaski!)

martwicy tkanek położonych obwodowo od opaski (gdy założona jest zbyt długo i dojdzie do niedokrwienia)

Zakładając opaskę należy pamiętać, że: nie wolno zakładać jej na kończynach poniżej łokci lub

kolan oraz nigdy nie na tułowiu należy stosować szeroki bandaż albo podłożyć pod

wąski szeroki opatrunek (aby powierzchnia ucisku była jak największa)

nie należy poluźniać raz założonej opaski uciskowej opaska musi być widoczna przez cały czas, nie wolno jej

przykrywać należy opisać opaskę hasłem „opaska uciskowa” oraz

godziną jej założenia.

Krwotok wewnętrznyKrwotok wewnętrznyObjawy mogące świadczyć o krwotoku: zmiana zabarwienia skóry (ciemnoniebieskie-

fioletowe), zwane potocznie „siniakiem” wymiotowanie krwią bądź oddawanie

smolistych stolców to często objaw krwawienia z wrzodu żołądka lub dwunastnicy

oddawanie stolca podbarwionego krwią – krwawienie z końcowego odcinka przewodu pokarmowego

oddawanie moczu podbarwionego krwią – krwawienie z układu moczowego

wykrztuszanie wydzieliny podbarwionej krwią lub krwi – krwawienie z płuc

powiększenie się obwodu brzucha, zasinienie pod którymś z łuków żebrowych – krwawienie z narządów jamy brzusznej (wątroby, śledziony)

krwawienie towarzyszące złamaniom zamkniętym; może towarzyszyć temu obrzęk, zasinienie, zwiększone ocieplenie.

Działanie:Działanie: ocena stanu poszkodowanego – świadomości, oddechu,

tętna wezwanie pomocy zbadanie poszkodowanego i ustalenie rozpoznania przy krwawieniu wewnątrz kończyn – unieruchomienie ułożenie poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej

(z lekko uniesionymi kończynami dolnymi) okrycie poszkodowanego okresowa kontrola parametrów życiowych NIE podawać poszkodowanemu niczego doustnie.

Krwawienie z nosaKrwawienie z nosaPrzyczyny: urazy twarzoczaszki choroby krwi, np. hemofilia nadciśnienie tętnicze zapalenie zatok obocznych nosa infekcje górnych dróg oddechowych zamieniona śluzówka (np. w zbyt częstym

używaniu kropli do nosa!)

DziałanieDziałanie

przy podejrzeniu złamaniu podstawy czaszki (w wywiadzie uraz głowy, widoczny wypływ krwi z uszu i nosa) należy unieruchomić głowę i przykryć miejsce krwawienia (nos, uszy) jałowym opatrunkiem, bez ucisku. Nie tamować wypływu krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego.

gdy nie podejrzewamy urazu czaszki:

Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny:– wezwać pomoc– udrożnić drogi oddechowe– skontrolować zawartość jamy ustnej (krew może

spływać po tylnej ścianie gardła)– stosować ucisk na skrzydełka nosa do ustania

krwawienia– sprawdzać oddech i krążenie

Jeśli poszkodowany jest przytomny:

– posadzić poszkodowanego, uspokoić go, pochylić do przodu (aby poszkodowany nie połykał bądź nie zakrztusił się krwią)

– stosować ucisk na skrzydełka nosa do ustania krwawienia

– przyłożyć zimny opatrunek (lód) bezpośrednio na nos i na szyję w miejscu przebiegu dużych naczyń.

ZATRUCIAZATRUCIA

ZATRUCIA POKARMAMI

Działanie: wywołanie wymiotów jeśli poszkodowany jest

przytomny podanie do picia osobie dorosłej wody z solą,

dziecku wody z sokiem malinowym podanie węgla leczniczego rozpuszczonego

w wodzie

ZATRUCIE GRZYBAMI

Działanie: należy natychmiast wezwać pogotowie, jeśli to

możliwe zabezpieczyć resztki spożytego pokarmu do analizy

ZATRUCIE LEKAMIDziałanie: jeśli poszkodowany jest przytomny i od zażycia

leków nie minęło więcej niż 20 minut należy wywołać wymioty oraz podać węgiel leczniczy rozcieńczony w wodzie

należy zachować resztki leków lub ich opakowania do analizy

oczekując na pogotowie kontrolować czynności życiowe poszkodowanego

nie dopuścić aby poszkodowany zasnął

ZADŁAWIENIEDziałanie: Jeśli poszkodowany może kaszleć zachęcaj go do

tego Jeśli przestaje kaszleć lub słabnie wykonaj

do 5 uderzeń w plecy stań z tyłu poszkodowanego, nieco z boku, przytrzymaj klatkę poszkodowanego jedną ręką i pochyl go do przodu, wykonaj do 5 energicznych uderzeń w plecy między łopatkami

Wykonaj do 5 naciśnięć nadbrzusza stań z tyłu poszkodowanego połóż dłoń złożoną w pięść na jego brzuchu w okolicy żołądka obejmij poszkodowanego i mocno chwyć zwiniętą w pięść dłoń drugą dłonią

Wykonuj na zmianę 5 uderzeń w plecy i 5 ucisków nadbrzusza aż do usunięcia ciała obcego.

ZŁAMANIA

Rodzaje złamań:

- proste- gdy dochodzi do uszkodzenia tylko kości,- powikłane- gdy oprócz kości uszkodzeniu ulegają też inne tkanki, np. nerwy lub naczynia krwionośne,- wieloodłamowe- gdy kość łamie się na wiele części.

Złamania kości kończyn górnych

Działanie: Zabezpieczyć miejsce wypadku, Ocenić rozległość urazu i poprosić

poszkodowanego aby zdrową dłonią podparł złamana rękę,

Jeśli złamanie jest otwarte, to w miejscu rany należy założyć opatrunek osłaniający

i umocować go do zdrowej skóry,

Ułożyć złamaną rękę na np. deseczce i założyć temblak wykonany z chusty trójkątnej,

Wezwać pogotowie, Okryć poszkodowanego kocem termicznym, Kontrolować czynności życiowe, Reagować na zmiany, Wspierać psychicznie.

Unieruchomienie uszkodzonego stawu polega na unieruchomieniu dwóch sąsiadujących ze sobą kości.

Złamania kości kończyn dolnych Złamana noga zwykle bywa wykręcona lub podwinięta, należy wtedy zastosować unieruchomienie obłożeniowe. W tym celu uszkodzoną kończynę stabilizuje się jakimś przedmiotem np. deseczką, nartą. Trzeba pamiętać o zachowaniu szczególnej ostrożności podczas poruszania złamanej nogi- najlepiej w ogóle tego unikać.

Złamanie obojczyka

Obojczyk jest jedną ze składowych stawu barkowego. W przypadku złamania tej kości pomoc polega na unieruchomieniu obojczyka. Poszkodowany prawdopodobnie ułoży rękę w poprzek klatki piersiowej, sięgając dłonią do przeciwległego obojczyka, należy wtedy:

Przełożyć chustę pod ręką, najdłuższym brzegiem ku górze

Związać końce chusty na przeciwległym ramieniu

Złamanie żeber

Złamanie żeber występuje najczęściej wskutek bezpośredniego urazu. Charakterystyczną cechą takiego złamania jest ostry (występujący w miejscu zranienia) ból, nasilający się przy oddychaniu, płytki oddech i przyjęta przez poszkodowanego pozycja. Poszkodowanego transportuje się w pozycji półsiedzącej. Rękę po uszkodzonej stronie należy unieruchomić, natomiast pod kolana należy podłożyć zrolowany koc, aby zapobiec przesuwaniu się nóg.

Złamanie miednicy

Jest to uraz zagrażający życiu poszkodowanego, bardzo skomplikowany i wymagający szczególnej ostrożności podczas udzielania pierwszej pomocy. Poszkodowanego nie należy przemieszczać.

W pierwszej pomocy stosuje się unieruchomienie ułożeniowe. W tym celu pod kolana podkłada się zrolowany koc, a okolice lędźwi wypełnia się tkaniną. Głowę należy unieść, odchylić do tyłu i odwieść w bok w celu udrożnienia dróg oddechowych.

PORAŻENIE PRĄDEM

Pierwsza pomoc polega na przerwaniu obwodu elektrycznego, najczęściej przez wyciągnięcie wtyczki z gniazdka lub wykręcenie bezpiecznika. Gdy to nie jest możliwe, ratownik oddziela porażonego od obwodu elektrycznego przez odciągnięcie za odzież. Sam izoluje się od podłoża przy pomocy suchej deski lub suchej tkaniny, względnie innego materiału izolacyjnego

Gdy oderwanie za odzież nie jest możliwe, dokonuje się oddzielenia porażonego za pomocą suchej listwy drewnianej lub kija itp. Ratownik musi być zawsze dokładnie izolowany. Nie wolno chwytać ratowanego przedmiotem przewodzącym elektryczność lub gołymi rękami za ciało.

Po usunięciu porażonego z niebezpiecznego miejsca kontroluje się u niego oddech i tętno. W przypadku utraty przytomności i zachowanym oddechu stosuje się tzw. bezpieczne ułożenie na boku i przytrzymuje go, aby wskutek bezładnych ruchów nie doszło do opadnięcia języka i zatkania wejścia do krtani. W razie zatrzymania oddechu stosuje się sztuczne oddychanie zgodnie z zasadami obowiązującymi przy prowadzeniu reanimacji. W razie zatrzymania akcji serca należy wykonać natychmiast zewnętrzny masaż serca.

W czasie rażenia piorunem prąd stały osiąga natężenie kilku tysięcy amperów w czasie tysięcznych części sekundy. Skutki są podobne do porażeń prądem o wysokim napięciu.

Niebezpieczeństwo rażenia piorunem jest większe w pobliżu szczytów górskich, pojedynczych drzew, wież i samotnych domów. Prawdopodobieństwo rażenia piorunem jest mniejsze po położeniu się w rowie lub na ziemi. W górach porażonym grozi ponadto oziębienie. Pierwsza pomoc polega na zastosowaniu takich zabiegów, jak w razie porażenia prądem elektrycznym.

POPARZENIAPodział głębokości oparzeń:

• I stopień. Oparzenie obejmuje tylko naskórek, widzimy rumień i obrzęk skóry, poszkodowany zgłasza ból.

• II stopień. Uszkodzenie dotyczy naskórka i powierzchownej warstwy skóry właściwej. Skóra jest zaczerwieniona, powstają na niej pęcherze, czucie jest zachowane.

• III stopień. Martwica całego naskórka i skóry właściwej, może obejmować też tkanki znajdujące się poniżej skóry: skóra jest sucha, biała lub szara, może być ze strupem, brak jest czucia bólu.

Działanie:Działanie:

Odsunięcie poszkodowanego do źródła ciepła. Ugaszenie odzieży. Przyczepiony do ubrania palący

się materiał musi zostać usunięty, podczas gdy przyczepiony do skóry powinien tam pozostać.

Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych (należy usunąć oparzonego z pomieszczenia zadymionego)

Natychmiastowe schładzanie zimną wodą oparzonej powierzchni przez kilkanaście minut (zmniejsza to stopień oparzenia, ponieważ zimna woda odbiera oparzonej skórze ciepło, działa przeciwobrzękowo a ponadto uśmierza ból). Należy pamiętać, że woda powinna być czysta i mieć temperaturę ok. 20 st.C. Można zanurzyć poszkodowanego w wannie, na co najmniej 20 minut.

Przy oparzeniach w obrębie jamy ustnej i gardła poszkodowany powinien płukać gardło zimną wodą albo ssać kawałki lodu.

W przypadku oparzeń chemicznych np. kwasem lub zasadą, należy spłukiwać oparzoną powierzchnię strumieniem bieżącej wody przez 15 minut. Jedynie

w przypadku ofiar oparzonych wapnem niegaszonym przed zmywaniem oparzonej powierzchni należy najpierw na sucho wytrzeć wapno ze skóry.

Trzeba koniecznie zdjąć obrączki, pierścionki, krawat itp. – ze względu na szybko pojawiający się obrzęk.

W celu uniknięcia zakażenia należy zaopatrzyć ranę jałowym opatrunkiem.

W przypadku stwierdzenia objawów wstrząsu należy ułożyć poszkodowanego w pozycji przeciw wstrząsowej.

Należy przewieźć oparzonego do szpitala.

Czego nie wolno robić: Po oparzeniu nie wolno zrywać ubrania, które przykleiło

się do skóry, należy ostrożnie ściągać pozostałą odzież. W przypadku oparzeń o dużej powierzchni, ciało należy

schładzać tylko wilgotnymi chustami, nie wolno polewać bieżącą zimną wodą!

Nie wolno stosować na świeże oparzenie żadnych maści, kremów lub innych powszechnie stosowanych okładów np. z kwaśnego mleka.

Nie wolno neutralizować kwasów zasadami i odwrotnie, jedynym i najlepszym środkiem leczniczym jest woda.

Pamiętaj !

Udziel pierwszej pomocy!

Ty także możesz jej kiedyś potrzebować…

Dziękujemy za uwagęDziękujemy za uwagę