patologie w patologie w organizacjiorganizacji

dysfunkcje zakłócające sprawne działanie organizacji

definicja patologii

patologia organizacji to „względnie trwała niesprawność organizacji, która powoduje marnotrawstwo przekraczające granice społecznej tolerancji.” [W. Kieżun, 1997]

T. Listwan: „przez dysfunkcje rozumie się zakłócenia i nieprawidłowości w obszarze kadrowym organizacji, powodujące odchylenia od stanu określonego jako wzorzec i wywołujące niepożądane skutki”

Z. Chmala „patologia kierowania ludźmi w przedsiębiorstwach, to takie działania, które z założenia, świadomie i celowo są szkodliwe, czyli więcej niż dysfunkcjonalne dla kierowanych, natomiast przynoszą nieuzasadnione korzyści kierującym.

przyczyny patologii w organizacjach

psychiczne organizacyjne technologiczne społeczno-kulturowe ekonomiczne

rodzaje patologii

indywidualna rodzinna społeczna

Czynniki zaburzające prawidłowe funkcjonowanie organizacji:

zmiana struktury organizacyjnej (np. fuzje i przejęcia),

kultura organizacyjna i jej niedopasowanie do kultury narodowej w odniesieniu do działalności przedsiębiorstw międzynarodowych,

atmosfera w miejscu pracy oraz zjawisko lobbingu.

dysfunkcje wynikające z poziomu organizacyjnego

braku akceptacji panujących w organizacji reguł postępowania,

niedostosowania do obowiązujących wartości, norm i zachowań będących składowymi kultury organizacyjnej

konflikt ról pełnionych przez członków danej grupy.

komunikowanie się w relacjach przełożony-podwładny.

dysfunkcje wynikające z poziomu grupowego

przykłady patologii organizacyjnych

identyfikacja z przedmiotem posiadania lub zarządzania – synonim: brak delegowania uprawnień,

· syndrom uodpornienia na zmianę – synonimy: dwulicowość, rozdwojenie jaźni, organizacyjna schizofrenia,

· nepotyzm, · łapówkarstwo (korupcja)

· syndrom zaniku odpowiedzialności · syndrom słabości gratyfikacji – synonimy: syndrom

braku odporności na kasę, syndrom konieczności natychmiastowego efektu, luksusomania,

· dysfunkcjonalny transfer międzydomenowy – synonim: dysfunkcja zarządzania zasobami ludzkimi,

· arogancja władzy (np.: mobbing), · alkoholizm organizacyjny, · gigantomania.

przykłady patologii organizacyjnych

pracoholizm

Określony po raz pierwszy przez W.A.Oatsa w 1971r. jako „przymus nieustannej pracy”

Pracoholik jest całkowicie i bezwarunkowo pochłonięty i oddany swojej pracy zawodowej, która pociąga go bardziej niż cokolwiek innego.

Pracoholizm to tzw. „zespół przewlekłego zmęczenia”, który w 1993r. zostało wpisane przez Światową Organizację Zdrowia na listę chorób cywilizacyjnych.

biurokratyzm

bezduszność, formalizm, rutyna, opieszałość administracji, połączone z niekompetencją i obojętnością dla spraw i interesów jednostek i ogółu

nepotyzm

faworyzowanie członków rodziny przy obsadzaniu stanowisk

nadużycie zajmowanego stanowiska przez faworyzowanie, protegowanie krewnych lub ulubieńców

w celu zagwarantowania preferencyjnego traktowania w zatrudnianiu, nagradzaniu i promowaniu krewnych oraz uzyskiwaniu przez nich preferencyjnych kontraktów i innych zysków

organizacyjna schizofrenia

dwulicowość, rozdwojenie jaźni na szkoleniach i w misji firmy mówi się

o radosnej kooperacji, a w praktyce stara się wycisnąć siódme soki ze wszystkich – dostawców, pracowników i klientów

Korupcja

jest tłumaczone, jako z łac. jako „zepsucie, przekupstwo”. Korupcja to bardzo różnorodne działania, jak również sytuacje społeczne i stosunki interpersonalne, które jednak w większości przypisywane są sferze publicznej.

wyróżnia się trzy strony korupcji: osoba, która daje; osoba, która bierze i otoczenie, które do takich zachowań zachęca lub je toleruje.

defraudacja

malwersacja, sprzeniewierzenie, występek polegający na przywłaszczeniu cudzego mienia ruchomego powierzonego sprawcy

wg Kodeksu Karnego za defraudację grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

brak delegowania uprawnień

Delegowanie uprawnień to możliwość pozyskania osób do realizacji najmniej efektywnych

Delegowanie uprawnień to jednak nie tylko szansa „złapania" ludzi do wykonania „czarnej" roboty. To również obdarowanie wybranych osób zaufaniem, wyposażenie ich w prawo podejmowania decyzji, obdarowanie kompetencjami, których przydzielenie innym jest faktycznym pozbawieniem się części swojej władzy.

„mur milczenia”

Przerwaniem komunikacji między członkami danej grupy a jej liderem lub też między samymi uczestnikami grupy.

Komunikacja wybiórcza jest związana z tendencyjnością informacji przekazywanych przez lidera członkom grupy i odwrotnie. Część komunikacji przebiega formalnie, a część nieformalnie (plotki, domysły).W efekcie członkowie grupy nie mają zaufania ani do lidera grupy, ani do siebie nawzajem.

gigantomania

rozbudowa nadmiernej ilości małych jednostek organizacyjnych

nadmierny rozwój struktur administracyjnych

konformizm i stadne myślenie władza wie lepiej skoro zawsze decyduje stanowisko

wyższej instancji, to cóż może być racjonalniejszego niż wypowiadanie się zgodnie z jej stanowiskiem

negatywne skutki – pozbawienie pracownika własnego zdania, porzucenie przez niego dotychczasowych przekonań

konformizm c.d.

uległość (metoda „kija i marchewki”) identyfikacja (uleganie

powierzchownej atrakcyjności osoby lub idei)

internalizacja (puste naśladownictwo i bezmyślne potakiwanie

kapitanoza (świadoma zgoda na decyzje przełożonego, mogące doprowadzić do katastrofy)

alkoholizm organizacyjny

Autoagresja i samozniszczenie

Uzależnienia: od alkoholu, narkotyków i pracy. Przyczyny, objawy i skutki uzależnień.

arogancja władzy

Termin wywodzący się z angielskiego słowa to mob (szykanować grupowo), oznaczający celowe, systematyczne, powtarzające się przez dłuższy czas, zachowania naruszające godność osobistą danej osoby

Mobbing zazwyczaj ma na celu lub skutkuje: poniżeniem, ośmieszeniem, zaniżeniem samooceny lub wyeliminowaniem albo odizolowaniem pracownika od współpracowników

Kierunki mobbowania w zhierarchizowanych

strukturach organizacyjnych: mobbing ukośny - osoby mobbująca i

mobbowana znajdują się na różnych poziomach;

mobbing prosty - osoby mobbująca i mobbowana znajdują się na tym samym poziomie

Taktyki mobbingu: taktyka upokorzenia taktyka zastraszenia taktyka pomniejszenia kompetencji taktyka izolacji taktyka poniżania taktyka utrudniania wykonywania pracy

Cechy ofiary mobbingu

Pracownik, który swoim wyglądem, przekonaniami, orientacją seksualną lub sytuacją socjoekonomiczną, wyróżnia się na tle innych,

kobiety pracujące w zawodach uważanych za typowo męskie ) lub mężczyźni pracujący w zawodach sfeminizowanych

syndrom zaniku odpowiedzialności

„róbta, co chceta”,

agresja i przemoc

molestowanie seksualne

Zachowanie o charakterze seksualnym naruszające godność osobistą, nieakceptowane przez społeczeństwo jako sprzeczne z normami społecznymi.

Molestowanie seksualne w najściślejszym znaczeniu jest napastliwym czynem seksualnym.

Molestowania seksualnego zwykle dopuszczają się mężczyźni wobec kobiet, chociaż istnieją również przypadki, gdy kobiety wymuszają molestowanie dla otrzymania później w wyniku wyroków sądowych odszkodowań.

prawo Parkinsona

wykonywanie zadań wydłuża się, wypełniając cały czas pracy.

oznacza ono, że jeżeli pracownik ma określony czas na wykonanie danego zadania, zadanie to zostanie wykonane w możliwie najpóźniejszym terminie

patologia decyzji

naginanie faktów w celu uzasadnienia poprawności poprzednich decyzji (np.. błędna decyzja szefa)

podejmowanie decyzji podnoszących status w organizacji (zamiast realizujących cele strategiczne firmy)

zasada Petera (próg kompetencji) w organizacji hierarchicznej każdy awansuje aż do

osiągnięcia własnego progu niekompetencji. Zasada ta w szczególności odnosi się do organizacji typu biurokratycznego, gdzie jej członkowie w trakcie własnej kariery awansują tak długo, póki nie znajdą się na poziomie, na którym nie będą już kompetentni.

zakłada się tutaj, że jeżeli organizacje mają zdolność do ciągłego funkcjonowania, to jest to spowodowane tym, że jeszcze nie wszyscy urzędnicy osiągnęli swój poziom niekompetencji.

luksusomania

stwarzanie sobie superluksusowego środowiska pracy, wysokie pensje, wyposażenie, obsługa, dobre samochody, drogie podróże, luksusowe przyjęcia

syndrom słabości gratyfikacji syndrom braku odporności na kasę syndrom konieczności

natychmiastowego efektu,

makiawelizm

„cel uświęca środki” stosowanie środków moralnie

nagannych takich jak przemoc, obłuda czy kłamstwo, często nacechowanych cynizmem, przewrotnością i brakiem skrupułów

Dziękujemy za uwagę

Autorzy: Dąbrowska Agnieszka Herej Agata Jancewicz Marta