Kung ako ay magiging superhero,

ang gusto kong maging

kapangyarihan ay…

EPIKO

BU

OD

NG

TA

L AK

AY A

N

URI NG EPIKO

Epikong Sinauna:

- sinasabing sinauna sapagkat ang mga uring ito ay lumitaw noong unang panahon.

- kilala rin sa taguring Epikong Pambayani na naglalahad ng isang sambayanan o bansa sa pagtataguyod ng isang layunin o mithiin.

- karaniwan nang may katangian pangunahing tauhan nag-aangkin kahima-himala at kumakatawan sa adhikain ng isang lahi o isang bansa.

- Ang tulang ito ay nag-pasalin salin sa mga bibig ng salinlahi at unti-unting nabuo sa mga anyo nito ngayon.

URI NG EPIKO

Epikong Masining:

-Tinatawag din itong epikong makabago o epikong pampanitikan.

 Nahahawig sa epikong pambayani, nasusulat sa isang marangal na kabuuan at nahihinggil

sa lunggati at tahakin ng isang lipi, lahi o bansa.  Ngunit naiiba sa pangyayaring ang

makata sa isang pampanitikang panahon ay sumulat ng tulang may pagkakahawig sa

epikong pambayani.

URI NG EPIKO

Epikong Pakutya:

- kabalangkas ng Epikong pambayani ngunit ang paksa ay naglalahad na

kutyain ang gawaing walang kabuluhan at pag-aaksayahan lamang

ng panahon ng tao.

KRISTIYANO:BIAG NI LAM-ANG

MUSLIM:BANTUGAN, INDRAPATRA AT SULAYMAN

PANGKATING LUMOD:(DI KRISTYANO O MUSLIM)

HUDHUD AT ALIM, AGYU, TUWAANG

BIAG N

I LAM-

ANG - isang epikong patula na mula sa rehiyon ng Ilokos sa Pilipinas.

- Sinalaysay at sinulat sa orihinal na wikang Ilokano, sinulat noong 1640 ng isang bulag na manunulat na si Pedro Bucaneg (Ama ng Panitikang Iloko) nagmula sa kanyan ang salitang “Bukanegan” na nangangahulugang “Balagtasan.” At dalubhasa sa wikang Kastila at Santoy (wikang Iloko)

- may isang libong taludtod na tula.

Epik

o ng Il

okan

o

IBALO

N

-tawag sa rehiyon ng Bikol

-matandang epiko na Ibalon na isinalaysay ng isang makatang manlalakbay na si Cadugnung na isinalin ni Fr. Jose Castaño.

-nalathala sa Madrid sa tulong ni Wenceslao Retana.

Epik

o ng B

ikol

IBALO

N

--inaawit daw sa matandang Bikol ng isang makatang manlalakbay na ang pangalan ay Kadugnung.

-Ang Epiko ay nababahagi sa trilogia. Inilalarawan dito ang kabayanihan nina Baltog, Handiong, at Mantong. 

Epik

o ng B

ikol

MARAGTAS

-epikong nasusulat sa wikaing Hiligaynon-Iraya.

-KASAYSAYAN ang katumbas ng salitang Maragtas

Epik

o ng P

anay

MARAGTAS

-kilala rin bilang Alamat ng Maragtas ay isang kasulatan na nagtatala ng pagdating ng sampung datu ng Borneo sa isla ng Panay upang matakasan ang mapagmalupit na si Datu Makatunaw ng Borneo.

-Ayon sa pag-aaral, ang kasulatang ito ay tinatayang naisulat sa pagitan ng mga taong 1200 at 1250.

Epik

o ng P

anay

DARANGAN-may 25 Kabanata at

natititik ito sa wikang Maranaw.

-pinakamahabang epiko sa Pilipinas

-epikong-bayan hinggil sa pakikipagsapalaran ng mga bayani ng Bumbaran

-pahimig na tono ng pagsasalita

-nasusulat sa wikang Maranaw

-kinilala ng UNESCO bilang Masterpiece of the Oral Intangeble Heritage of Humanity

Epik

o ng M

indan

aw

BANTUGAN

-ikatlong salaysayin sa Darangan

-paulit-ulit na binibigkas sa dating pagkakakatha sa palibot ng Lawa ng Lanaw

-magiting na bayani na mandirigma at bayani ng Darangan.

Epik

o ng M

indan

aw

INDARAPA

TRA

AT S

ULAYM

AN

-isinulat ni Bartolome del Valle

-pangalawa sa pagkapopular sa Darangan.

-kasaysayan ng bayaning emperador ng Mantapuli na si Indarapatra, ang pinakadakila sa mga haring kanluranin.

Epik

o ng M

indan

aw

BIDASARI

-nakabatay sa isang Romansang Malay.

-ayon sa paniniwala, upang tumagal ang buhay ng tao, ito’y pinaaalagaan at iniingatan ng isang isda, hayop, halaman o punungkahoy.

-hindi katha ng mga Moro kundi hiram sa Malay.

-ipinapalagay na siyang lalong kabihag-bighaning tula sa buong Panitikang Malay.

-isinalin sa Ingles ni Chauncey C. Starkweather, et al.

Epik

o ng M

indan

aw

ALIM -nagsasalaysay ng isang panahong ang lupain ay saganang-sagana

-nagsasalaysay sa buhay ng kanilang bathala at mga kagila-gilalas na pangyayari

-kalimitang ginagamit sa mga ritwal na gawain lamang. Ang Alim ay ginagamit para sa mga namatay, may sakit at ritwal ng paggawa at paglagay ng hagabi (isang malaking bangko).

Epik

o ng Ip

ugaw

ALIM

-Ang mga kumakanta nito ay mga lalaki

-tinutukoy ng epikong ito ang mga dahilan kung bakit magsimula ang patayan o digmaan at pag-aalitan ng tao sa daigdig.

Epik

o ng Ip

ugaw

HUDHUD

-karaniwang inaawit kapag ipinagdiriwang ang anihan

-ipinaliliwanag dito ang pagkalikha sa daigdig at inilalarawan ang mga kadakilaan at kaluwalhatian ng mga unang pangyayari sa kasaysayan ng kanilang lahi.

Epik

o ng Ip

ugaw

HUDHUD

-isinasaad dito ang tungkol sa walang katulad na pakikipaglaban at pakikipagsapalaran ng kanilang bayani na si Aliguyan.

-isinasalaysay rin ang pagkakatuklas niya sa kasamaan ng digmaan at ang kabutihan at kaayusang dulot ng kapayapaan.

Epik

o ng Ip

ugaw

KODIG

O NI

KALANTI

YAW

- isang tala ng mga sugo o alituntunin na pinaniniwalaang isinulat noong 1433 ni Datu Kalantiaw, ang Punoan ng Aklan. Kung pagtutuonan ng pansin ang nilalaman ng kodigong ito, mapupunang higit na mararahas at malulupit ang mga parusang ipinapataw sa sinumang nagkasala.

Epik

o ng Ip

ugaw

TUW

AANG-karaniwang inaawit

upang maging libangan tuwing may libing at kasal, at isinasagawa rin bilang ritwal ng pagpapasalamat para sa masaganang ani o tagumpay na pangangaso.

-sinaliksik ni Prop E. Arsenio Manuel sa tulong ni Saddani Pagayaw, isang katutubo sa hanggahan ng Davao at Cotabato.

-isinalin sa Filipino nina G.E Matute at E.G Matute

Epik

o ng M

anob

o

TUW

AANG-50 katha ngunit 2

lamang ang nailathala

DALAWANG BAHAGI NG AWIT:

1. TABBAYANON – nagdudulot ng interes at kadalasang naghahayag ng pag-ibig at pangarap ng mang-aawit.

2. BANTANGON – nagpapabatid ng simula ng pag-awit.

*Mongovayt Buhong ng Langit

*Midsakop Tabpopawong

Epik

o ng M

anob

o

AGYU

-bayani sa epikong-bayan ng mga Ilianon

-bilang pinakamaringal, masalimuot, at mainam na etnoepiko ng bansa. Binubuo ito ng dalawang bahagi: ang kepu’unpu’un at ang sengedurug

Epik

o ng C

otab

ato

AGYU -KEPU’UNPU’UN - Ito’y ang pinaka-henesis ng mga Manobo; ukol sa paglikha at pagtakas ng kanilang lahi sa kalupitan ng mananakop na Amerikano at ang pagbubuwis ng mga Maguindanao, hanggang sa ang mga piling nilalang ay makasasakay sa sarimbar, magiging imortal, at tutungo sa lupang pangako ng Nalandangan/ Nelandangan.

Epik

o ng C

otab

ato

AGYU

--SENGEDURUG - mga kuwento ukol sa buhay nina Agyu sa Nalandangan, kung ano ang istruktura, ang pagkakagawa, at pagtatanggol ng kuta sa mga lumulusob na mandirigmang may tatu

Epik

o ng C

otab

ato

NALANDANGAN

- Bayan na pinamunuan ni Agyu

Epik

o ng C

otab

ato