Upload
hoang-ly-quoc
View
123
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
2
3
MUÏC LUÏC
KIM TUYEÁN VAØ TU ÑAÏO....................................................... 6
GIOØNG CHAÛY DAØI CUÛA KIM TUYEÁN................................ 11
THAÁT PHAÄT TRÒ THEÁ ........................................................... 13
Phaät thöù nhaát : Xích AÙi Phaät ........................................... 13
Phaät thöù hai : Sanh Duïc Phaät .......................................... 14
Phaät thöù ba : Giaùp Tam Xuaân ......................................... 14
Phaät thöù tö : Daäu Tröôûng Canh ....................................... 15
Phaät thöù naêm : Khoâng Coác Thaàn..................................... 15
Phaät thöù saùu : Long Daõ Thò ............................................. 15
Phaät thöù baûy : Keá Thieân Phaät.......................................... 16
TAM PHAÄT THAÂU VIEÂN....................................................... 19
Thanh Döông Kyø............................................................. 19
Hoàng Döông Kyø .............................................................. 22
Baïch Döông Kyø............................................................... 25
TIEÀN ÑOÂNG PHÖÔNG 18 ÑÔØI TOÅ SÖ THÖØA VAÄN KIM
TUYEÁN ÑAÏO THOÁNG ........................................................... 31
Toå sö ñôøi thöù nhaát : Phuïc Hy Thò .................................... 32
Toå Sö ñôøi thöù 2 : Thaàn Noâng Thò .................................... 35
Toå Sö ñôøi thöù 3 : Hieân Vieân Huyønh Ñeá .......................... 35
Hieân Vieân Huyønh Ñeá baùi Quaûng Thaønh Töû.................... 36
Toå Sö ñôøi thöù 4 : Thieáu Haïo ........................................... 43
Toå Sö ñôøi thöù 5 : Chuyeân Huùc......................................... 43
Toå Sö ñôøi thöù 6 : Ñeá Khoác .............................................. 43
4
Toå Sö ñôøi thöù 7 : Ñeá Nghieâu ........................................... 43
Toå Sö ñôøi thöù 8 : Ñeá Thuaán............................................. 44
Toå Sö ñôøi thöù 9 : Ñeá Vuõ .................................................. 46
Toå Sö ñôøi thöù 10 : Y Duaãn .............................................. 47
Toå Sö ñôøi thöù 11 : Ñeá Thang........................................... 48
Toå Sö ñôøi thöù 12 : Khöông Töû Nha................................. 49
Toå Sö ñôøi thöù 13 (I) : Chaâu Vaên Vöông.......................... 51
Toå Sö ñôøi thöù 13 (II) : Chaâu Voõ Vöông .......................... 52
Toå Sö ñôøi thöù 13 (III) : Chaâu Coâng ................................. 52
Toå Sö ñôøi thöù 14 : Laõo Töû ............................................... 55
Toå Sö ñôøi thöù 15 : Khoång Töû - Chí Thaùnh Tieân Sö......... 61
Toå Sö ñôøi thöù 16 : Nhan Töû – Phuïc Thaùnh ..................... 69
Toå Sö ñôøi thöù 16 : Taêng Töû – Toâng Thaùnh ..................... 73
Toå Sö ñôøi thöù 17 : Töû Tö – Thuaät Thaùnh ........................ 77
Toå Sö ñôøi thöù 18 : Maïnh Töû – AÙ Thaùnh.......................... 78
TAÂY PHÖÔNG 28 ÑÔØI TRUYEÀN THUÏ KIM TUYEÁN ÑAÏO
THOÁNG................................................................................... 83
Thích Ca Vaên Phaät – Giaùo Chuû Phaät Giaùo ..................... 83
Taây phöông ñôøi Toå thöù nhaát : Ma Ha Ca Dieáp ............... 89
Taây phöông ñôøi Toå thöù 2 : A Nan Toân Giaû ..................... 95
Taây phöông ñôøi Toå thöù 3 ñeán ñôøi Toå thöù 28 ................. 102
HAÄU ÑOÂNG PHÖÔNG 18 ÑÔØI NOÁI TRUYEÀN KIM TUYEÁN
ÑAÏO THOÁNG........................................................................ 110
Toå Sö ñôøi thöù nhaát : Ñaït Ma Toân Giaû ........................... 110
Toå Sö ñôøi thöù 2 : Thaàn Quang Ñaïi Sö........................... 117
Toå Sö ñôøi thöù 3 : Taêng Xaùn Ñaïi Sö............................... 118
5
Toå Sö ñôøi thöù 4 : Ñaïo Tín Thieàn Sö.............................. 119
Toå Sö ñôøi thöù 5 : Hoaèng Nhaãn Thieàn Sö....................... 120
Toå Sö ñôøi thöù 6 : Tueä Naêng Thieàn Sö ........................... 124
Toå Sö ñôøi thöù 7 (I) : Baïch Ngoïc Thieàm Cö Só.............. 135
Toå Sö ñôøi thöù 7 (II) : Maõ Ñoan Döông Cö Só............... 136
Toå Sö ñôøi thöù 8 : La UÙy Quaàn Cö Só ............................. 136
Toå Sö ñôøi thöù 9 : Huyønh Ñöùc Huy Minh Sö .................. 138
Toå Sö ñôøi thöù 10 : Ngoâ Töû Töôøng Minh Sö................... 139
Toå Sö ñôøi thöù 11 : Haø Lieãu Khoå Minh Sö ..................... 142
Toå Sö ñôøi thöù 12 : Vieân Thoaùi An Minh Sö .................. 144
Toå Sö ñôøi thöù 13 : Döông Hoaøn Hö Minh Sö................ 145
Toå Sö ñôøi thöù 13 : Töø Hoaøn Voâ Minh Sö ...................... 148
Nguõ Haønh Laõo Toå vaøo thôøi Toå Sö ñôøi thöù 13................ 150
Toå Sö ñôøi thöù 14 : Dieâu Haïc Thieân Minh Sö ................ 170
Toå Sö ñôøi thöù 15 : Vöông Giaùc Nhaát Minh Sö .............. 172
Toå Sö ñôøi thöù 16 : Löu Thanh Hö Minh Sö................... 174
Toå Sö ñôøi thöù 17 : Loä Trung Nhaát Minh Sö .................. 175
Toå Sö ñôøi thöù 18 : Tröông Thieân Nhieân Sö Toân ........... 184
Toå Sö ñôøi thöù 18 : Töû Heä Sö Maãu ................................. 190
6
7
KIM TUYEÁN VAØ TU ÑAÏO
ÔÛ giöõa Trôøi Ñaát vuõ truï bao la, moïi vieäc ñeàu khoâng thoaùt
khoûi caùi “Lyù”, vaät naøo cuõng coù caùi “Ñaïo” cuûa noù, nhö vaäy
chính laø pheùp taéc trong thieân nhieân, huoáng hoà chi söï löu
truyeàn cuûa Ñaïo maïch, cuõng coù nhöõng soá lyù cuûa thieân nhieân,
quyeàn haønh veà caùi “sanh” vaø caùi “töû” trong vuõ truï. Laõo Töû coù
noùi: “Ñaïi Ñaïo voâ hình sinh duïc Thieân Ñòa, Ñaïi Ñaïo voâ tình
vaän haønh nhaät nguyeät, Ñaïi Ñaïo voâ danh tröôûng döôõng vaïn
vaät. Ta khoâng bieát teân cuûa noù, mieãn cöôõng goïi laø Ñaïo”, ñuû
cho ta thaáy Thieân vaø Ñòa laø baét nguoàn töø caùi “Ñaïo”. Vaäy Ñaïo
laø gì? – Laø “Thieân Lyù” ñaáy, chôn lyù trong Voâ Cöïc, khi phuù
cho ngöôøi laø “boån tính” cuûa con ngöôøi, cuõng ñöôïc goïi laø
“Phaät Tính”, theo caùi “Tính” naøy maø haønh, töùc laø “Ñaïo”.
Cho neân saùch Trung Dung coù noùi: “Thieân Meänh chi vò Tính,
suaát Tính chi vò Ñaïo”. Caùi “Tính” naøy voán laø voâ hình voâ
töôïng, voâ thanh voâ xuù, baát sanh baát dieät, baát taêng baát giaûm, töï
khoâng phi khoâng, töï höõu phi höõu, khoâng theå duøng buùt möïc
maø hình dung, cho neân Khoång Töû coù noùi: “Thöôïng Thieân chi
taùi, voâ thanh voâ xuù chí hó”. Thaày (Sö Toân) ñaõ töøng noùi: “Ñaïo
khoâng theå duøng lôøi noùi ñeå dieãn taû, tuy raèng duøng lôøi noùi ñeå
dieãn taû thì laø sai laàm, töø mieäng noùi ra ñeàu laø khoâng ñuùng,
nhöng neáu khoâng duøng lôøi noùi ñeå dieãn taû, thì Ñaïo khoâng theå
ñöôïc saùng toû. Cuõng laø phaûi nhôø tôùi caùc vò Thaùnh Hieàn ñi
tröôùc duøng lôøi noùi ñeå dieãn taû, thì môùi coù theå hieåu ñöôïc söï aûo
8
dieäu trong ñoù”. Tieân Thaùnh coù noùi: “Thieân Ñòa nguyeân thuûy,
hoãn nguyeân nhaát khí, hoàn hoàn ngaïc ngaïc, hö lyù nhaát ñoaøn,
thöïc voâ nhaát vaät, voâ thanh voâ xuù, chí hö chí thaàn, bieán hoùa voâ
cuøng, phoùng chi taéc di luïc hôïp, quyeån chi thoaùi taøng ö maät,
ñaïi nhi voâ ngoaïi, tieåu nhi voâ noäi, voâ sôû baát quaùn, voâ sôû baát
bao, di luaân Thieân Ñòa, bao la vaïn töôïng, vaïn linh chi Chuû Teå
daõ”1. Cho neân môùi noùi: “Thieân vaø Ñòa tuy lôùn, nhöng neáu
khoâng ñöôïc caùi Ñaïo laø khoâng theå thaønh, nhaân vaø vaät tuy linh,
nhöng neáu khoâng ñöôïc caùi Ñaïo laø khoâng ñöôïc sanh”. Nhö
vaäy coù theå hieåu raèng: “Ñaïo” quaùn vaïn vaät, “Ñaïo” töùc laø
“Lyù”, “Lyù” töùc laø “Tính”, caùi “Tính” naøy chính laø “Thieân
caên” cuûa chuùng ta, laø “coäi nguoàn” cuûa tính maïng, Tính töùc laø
löông taâm, löông taâm töùc laø Tính, Phaät Tính töùc laø baûn lai
dieän muïc, “Tính” naøy laø boån tính cuûa con ngöôøi, trong theå
xaùc con ngöôøi, moïi ngöôøi ñeàu coù caû, nhöng con ngöôøi tuy coù
maø khoâng bieát mình coù, haèng ngaøy cuõng duøng tôùi maø khoâng
bieát, laøm chuû theå xaùc chuùng ta nhö laø cöû chæ haønh ñoäng vaø
caùc loaïi hoaït ñoäng trong boä phaän thaàn kinh, cô caáu tieâu hoùa
tuaàn hoaøn v.v... tuy raèng caû theå xaùc naøy phaûi chòu nhö vaäy
nhöng laïi khoâng bieát tôùi caùi “Ñaïo” ôû trong ñoù, raát nhieàu
ngöôøi laø nhö theá ñaáy! Trong saùch Trung Dung coù noùi: “Ñaïo
1 “Khi phoùng ra töùc thì toûa ñaày khaép saùu höôùng ñoâng taây nam baéc
treân döôùi, khi cuoán laïi laø aån taøng vaøo nôi bí maät, khi lôùn ra laø
khoâng coù caùi naøo lôùn hôn, khi nhoû laïi laø khoâng coù caùi naøo nhoû hôn,
khoâng coù caùi naøo khoâng quaùn xuyeán, khoâng coù caùi naøo khoâng bao
quaùt, khaép moïi tuyeán ñöôøng döôùi ngaàm trôøi, roäng bao la ñuû muoân
ngaøn hình daïng, laø Chuùa Teå cuûa vaïn linh”.
9
chi baát minh daõ ngaõ tri chi, Ñaïo chi baát haønh daõ ngaõ tri chi”.
Cuõng laø buoàn than con ngöôøi trong theá gian, ngaøy naøo cuõng
trong caùi “Ñaïo”, maø khoâng bieát tôùi “Ñaïo” laø caùi gì? Cuõng laø
do khoâng roõ caùi “Lyù” taïo hoùa aâm döông.
Teá Coâng Hoaït Phaät coù noùi: “Ñaïo laø Lyù ñaáy”, khoâng roõ
“Lyù” laøm sao tu Ñaïo! Cho neân neáu muoán tu Ñaïo, tröôùc tieân
phaûi roõ caùi “Lyù”, roõ caùi “Lyù” roài môùi coù theå tu chôn, môùi coù
theå minh Thieän phuïc Sô, trôû laïi caùi boån lai, leân bôø beân kia,
thoaùt khoûi voøng sanh töû, vónh vieãn ôû nôi Thaùnh-Vöïc. Saùch
Ñaïi Hoïc coù noùi: “Vaät höõu baûn maït, söï höõu thuûy chung, tri sôû
tieân haäu taéc caän Ñaïo hó”, töùc laø noùi trong vuõ truï, vaïn linh vaïn
vaät ñeàu coù caùi “baûn” caùi “maït”, vaïn söï vaïn tình ñeàu coù caùi
“thuûy” caùi “chung”, tröôùc tieân laø bieát tôùi caùi “baûn” cuûa noù,
tieáp theo laø bieát tôùi caùi “maït” cuûa noù; tröôùc tieân laø bieát tôùi caùi
“thuûy” cuûa noù, sau laø bieát tôùi caùi “chung” cuûa noù, tìm hieåu
taän goác taän ñaùy laø “Ñaïo” ñöôïc roõ. Cho neân tu Ñaïo tröôùc tieân
phaûi bieát “Ñaïo” laø caùi gì, “Ñaïo” töø ñaâu maø coù, Thieân Meänh
ôû nôi naøo, phaûi tìm hieåu thaät roõ raøng môùi coù theå thaønh taâm
höôùng Ñaïo, thaønh khaån tin veà Ñaïo, kieân trì tieán tôùi, laø töï
nhieân sôùm ngaøy thaønh Ñaïo.
Kim Tuyeán laø gì? Kim laø vaøng, laø moät loaïi quaëng moû raát
quyù, coù tính chaát khaù toát, thuaàn kim laø khoâng sôï bò löûa reøn,
tha hoà reøn luyeän cuõng khoâng bieán ñoåi, duøng ñeå ví duï “Chôn
Ñaïo”, chôn chôn thaät thaät, khoâng sôï khaûo nghieäm thöû thaùch,
kim cang baát hoaïi. Tuyeán laø moät sôïi daây nhoû thaät daøi, yù noùi
laø caùi “Ñaïo” töø xöa tôùi nay cöù xaâu naøy xaâu kia noái tieáp nhau,
tuy daøi nhöng khoâng döùt, laø chôn toâng chôn maïch, chôn caên
10
chôn nguyeân. Thieân Meänh cöù noái tieáp khoâng ngöøng. Kim
Tuyeán töùc laø Kim Tuyeán Ñaïi Ñaïo, Kim Tuyeán Ñaïi Ñaïo baét
nguoàn töø ñaâu? Baét nguoàn töø Lyù Thieân. Caùi goác laø ôû ñaâu? Laø ôû
minh nhaân. Theá naøo goïi laø “minh nhaân”? Laõo Toå Sö vai gaùnh
nhaät vaø nguyeät töùc laø minh nhaân, ngöôøi tu Ñaïo laø phaûi tìm veà
nguoàn goác, neáu xa rôøi nguoàn goác laø Ñaïo khoù thaønh.
Kim Tuyeán Ñaïi Ñaïo, laø chôn lyù ñoäc nhaát voâ nhò trong
vuõ truï, laø Voâ Cöïc chí chôn, vaïn vaät giöõa Trôøi Ñaát cuøng vôùi
chuùng ta ñeàu töø caùi “Ñaïo” maø ra, cho neân khi chöa coù Trôøi
Ñaát, laø tröôùc ñaõ coù caùi “Ñaïo” roài. Ñaïo taïi “Thieân” goïi laø
“Lyù”; khi phuù cho con ngöôøi, goïi laø “Linh Tính” hay “Phaät
Tính”, cuõng töùc laø boån tính cuûa chuùng ta. Nguoàn goác Ñaïi Ñaïo
töø Lyù Thieân maø ra, roài giao cho “minh nhaân”, nhö vaäy ngöôøi
tu Ñaïo phaûi bieát tìm veà nguoàn goác, môùi coù theå ñaït ñeán muïc
ñích tu Ñaïo. Beà Treân giaùng Ñaïo, ñeå cöùu ñoä chuùng sinh, ñoä
cho nguyeân linh trôû veà, nhöng Ñaïo coù “chôn” vaø “giaû”, neáu
muø quaùng tu luyeän, laø khoå tu khoâng thaønh, sau cuøng laø tu
uoång coâng, thaät laø oan uoång ñaùng tieác thay! ñaùng buoàn thay!
Cho neân khoâng theå khoâng caån thaän. “Kim Tuyeán Ñaïi Ñaïo”
laø hoäi ñuû tam chôn: Ñaïo chôn, Lyù chôn, Thieân Meänh chôn.
Neáu Thieân Meänh khoâng chôn, laø taát caû ñeàu trôû thaønh khoâng
chôn, cuõng khoâng coøn laø “Kim Tuyeán” nöõa, ngöôøi tu Ñaïo
phaûi thaän troïng suy xeùt, caån thaän tìm toøi, phaân bieät chôn giaû,
roài maïnh daïng tieán leân, thaønh kyû thaønh nhaân, trôû thaønh
Thaùnh Hieàn laø khoâng coøn bao xa nöõa.
11
GIOØNG CHAÛY DAØI CUÛA KIM TUYEÁN
Gioøng chaûy daøi cuûa Kim Tuyeán Ñaïi Ñaïo, coi laïi töø thuôû
hoàng-moâng, khi trôøi ñaát hoãn ñoän, nhaät nguyeät chöa ñöôïc
phaân ra, aâm döông chöa ñöôïc phaân roõ, chæ goïi laø “Voâ Cöïc”,
mieãn cöôõng ñaët teân goïi laø “Ñaïo”, khi chöa coù Thieân Ñòa laø
ñaõ “thöôøng toàn”, hö voâ troáng khoâng, hoãn nguyeân nhaát khí,
tuy hö voâ tòch khoâng, maø sinh dieäu höõu, ñöôïc goïi laø “Huyeàn
Dieäu Chi Moân”, cho neân coù caùi cô sanh duïc Thieân Ñòa nhaân
vaät, cô laø töø huyeàn dieäu maø ra, trong caùi huyeàn laïi coù caùi
huyeàn theâm nöõa, nhaân vaø vaät nhaän laáy söï sinh toàn höõu meänh,
nhaän cuûa Thieân caùi tính “minh ñöùc”, tieán haønh caùi Ñaïo chôn
thöôøng töï nhieân, khoâng giaây phuùt naøo rôøi khoûi thaân mình,
thöïc hieän minh meänh cuûa Trôøi, laø caùi goác ñeå haønh Ñaïo minh
Tính, chính laø caùi nguoàn ñeå phuïc sô. Ngöôøi tu phaûi thaáu hieåu
caên nguyeân, phaûi tìm hieåu töø ñaâu maø coù söï sinh thaønh cuûa
nhaân vaø vaät, cho neân caùi maø Thaùnh Nhaân ñaõ vaïch ra, laø cho
bieát söï aûo dieäu cuûa vuõ truï, xieån giaûi veà coäi nguoàn cuûa caùi
“Tính”, mieãn cöôõng ñaët teân goïi laø “Ñaïo”. “Ñaïo” laø caùi goác
cuûa Thieân Ñòa, laø nguoàn cuûa vaïn vaät. Khi chöa coù Thieân Ñòa,
hoãn nguyeân nhaát khí, voâ löôïng haøo quang, vaän chuyeån hö
khoâng, töùc laø “Voâ Cöïc Nguyeân Thuûy”, laø “Huyeàn Huyeàn
Thöôïng Nhaân”. Vì treân ngoâi vò cao nhaát, neân goïi laø “Thöôïng
Ñeá”, cuõng laø thuûy toå cuûa vaïn vaät, neân ñöôïc goïi laø Thieân Phuï,
Laõo Maãu. Vì khoâng bieát teân goïi, neân goïi laø “Huyeàn Huyeàn”,
khoâng bieát quy veà ñaâu, neân goïi laø “Nguyeân Thuûy”. Nhö vaäy
12
laø caùi “nguyeân” cuûa Ñaïi Ñaïo, caùi “thuûy” cuûa voâ danh, khi
vaän chuyeån thì ñaày troøn, “Khí” töï phaân taùn ra, hoùa ra Tam
Thanh laø: Ngoïc Thanh, Thöôïng Thanh, Thaùi Thanh; Tam
Thanh laïi phaân hoùa ra “Höõu Hình”, khí thanh nheï thaêng leân
trôû thaønh Thieân, laø Hoäi Tyù khai thieân, xuaát hieän maët traêng,
maët trôøi vaø ngoâi sao, tam baûo ñöôïc hoaøn thaønh. Khí naëng
tröôït laéng xuoáng tuï laïi trôû thaønh Ñòa, laø Hoäi Söûu laäp Ñòa,
Thuûy hoûa phong ñaày ñuû, tam baûo ñöôïc hoaøn thaønh. Khí ñoäng
laø döông, khí tònh laø aâm, hai khí aâm döông giao hôïp laø nhaân
vaø vaät ñöôïc sanh ra, tam taøi ñöôïc thaønh laäp, laø Hoäi Daàn sanh
ngöôøi, tinh khí thaàn ñaày ñuû, tam baûo ñöôïc hoaøn thaønh. Khi
aâm döông hai khí giao hôïp, töø chaùnh khí nguõ haønh maø sanh
ra con ngöôøi, coøn khí thieân leäch sang beân, phoùng ra phaân taùn
döôùi ngaàm trôøi, sanh ra ñoäng vaät, thöïc vaät, caùc loaøi vaät bay
laën, nhö caàm thuù, thaûo moäc, nöôùc ôû soâng bieån, nguõ kim, ñieän
quang, ñaù löûa, ñaát buïi, v.v... Caâu chuyeän naën ñaát seùt thoåi hôi
vaøo trôû thaønh con ngöôøi cuõng döïa theo trong naøy maø ra, con
ngöôøi ñöôïc hình thaønh töø thoå, thoå sanh thoå tröôûng, neân khi
cheát cuõng hoaøn nguyeân laïi vôùi thoå. Theá giôùi ñaõ ñöôïc saùng taïo
hoaøn thaønh, “anh nhi” “xaù nöõ” giaùng xuoáng traàn gian, Thaùnh
Kinh goïi laø “Baøn Coå Thò”, “Thaùi Huyeàn Ngoïc Nöõ”, cuõng goïi
laø Adam vaø Eva, voán laø theå xaùc thanh tònh, do aên phaûi traùi
caám, maø ñoäng tình ôû traàn gian, aâm döông töông giao, cho neân
loaøi ngöôøi töø ñoù sanh maõi khoâng ngöøng. Töø ñaàu laø do Voâ Cöïc
Nguyeân Thuûy nhaát ñoäng maø sinh ra Thaùi Cöïc, Thaùi Cöïc coù
löôõng nghi laø aâm döông, maø hoùa ra tam taøi, töù töôïng, nguõ
haønh, nhaát boån taùn vaïn thuø, neân goïi laø chuùng sinh, cuõng goïi
laø “cöûu luïc nguyeân linh”, nguï yù Thieân cöûu Ñòa luïc, bao la voâ
13
cuøng, chöù khoâng chæ ôû con soá 9 tæ 6. Nguyeân linh giaùng xuoáng
traàn gian, Caøn Khoân ñaõ ñöôïc ñònh vò, Thöôïng Ñeá taïo hoùa
Thieân Ñòa, vaïn vaät ñaõ hoaøn thaønh, keá tieáp laø meänh cho thaát
Phaät trò theá, tam Phaät thaâu vieân.
THAÁT PHAÄT TRÒ THEÁ
Nguyeân linh xuoáng traàn gian, ban ñaàu boån taùnh thuaàn
tuyù ngaây thô, duøng laù caây che thaân, taâm nhö nguyeân thuûy
khoâng bieát gì caû, cho neân sanh ra roài cheát, cheát roài veà Trôøi,
cuõng khoâng bieát phaûi trò theá ra sao, cho neân Thöôïng Ñeá tröôùc
tieân phaùi “Xích AÙi Phaät” xuoáng traàn gian trò theá.
Phaät thöù nhaát : Xích AÙi Phaät
Phaät thöù nhaát teân laø Xích AÙi Phaät, giaùng sinh taïi phöông
Nam, vò naøy laø linh minh nhaát trong chuùng sanh, giaùo hoùa
ngöôøi ñôøi, khai phaùt nuùi ñaûo, thôøi aáy laø thôøi kyø hoàng hoang,
nhaân hôïp vôùi Thieân, voâ tri voâ thöùc, tính boån chí thieän, ngöôøi
vaø thuù ôû chung, ngöôøi thuù khoâng phaân ra, nhöng khoâng xaâm
phaïm nhau, khoâng gieát choùc laãn nhau, hoøa bình soáng chung,
khoâng giaønh aên vôùi nhau. Trong Kinh Thaùnh “Cöïu Öôùc”
trang thöù nhaát coù ghi: “Thaàn noùi: Xem ñaáy! Ta ñaõ ñem rau
caûi, haït gioáng ñuû loaïi khaép nôi vaø traùi treân caây ñuû loaïi mang
theo haït gioáng, ban cho caùc ngöôi laøm thöïc phaåm, coøn con
thuù ñi treân maët ñaát, con chim bay treân khoâng trung, cuøng caùc
loaøi vaät coù maïng soáng boø treân maët ñaát, Ta ñem coû xanh ban
14
cho chuùng laøm thöùc aên, vieäc nhö vaäy laø hoaøn thaønh, cho neân
ngöôøi vaø thuù ñeàu coù mieáng aên cuûa mình, khoâng xaâm phaïm
laãn nhau”. Trong “Tam Töï Kinh” coù noùi: “Ñaïo, löông, tuùc,
maïch, thöû, taéc, thöû luïc coác nhaân sôû thöïc. Maõ, ngöu, döông,
keâ, khuyeån, thæ, thöû luïc suùc nhaân sôû töï”1, con choù giöõ nhaø
troâng ñeâm, con gaø baùo thöùc saùng sôùm, moïi thöù ñeàu coù caùi cho
söû duïng, thaät laø theá giôùi an hoøa laïc lôïi. Chöôûng Thieân Baøn
6.000 naêm, Hoäi Maõo.
Phaät thöù hai : Sanh Duïc Phaät
Phaät thöù hai teân laø Sanh Duïc Phaät, giaùng sinh taïi phöông
Baéc, vì phöông Baéc laø “Khoân Ñòa”, neân chöôûng quyeàn veà
sanh duïc. Vaøo thôøi baáy giôø, ngöôøi vaø thuù phaân ra ôû, chæ roõ
döôõng duïc, giaùo hoùa ngöôøi ñôøi tìm hang ñoäng ñeå ôû, coù theå
traùnh möa gioù, choáng laïi thôøi tieát noùng nöïc vaø laïnh buoát,
maïng soáng môùi coù theå keùo daøi, nhö Toân Trung Sôn ñaõ noùi:
“YÙ nghóa cuûa cuoäc soáng laø saùng taïo ra maïng soáng noái tieáp
nhau trong vuõ truï, ñeå maïng soáng ñöôïc tieáp tuïc khoâng ngöøng”.
Cho tôùi Hoäi Thìn thì maõn, chöôûng Thieân Baøn 4.800 naêm.
Phaät thöù ba : Giaùp Tam Xuaân
Phaät thöù ba teân laø Giaùp Tam Xuaân, giaùng sanh taïi
phöông Ñoâng, “Tam Xuaân” coù nghóa laø nhieàu aám aùp, phöông
Ñoâng voán raát oân hoøa, do phöông Ñoâng laø moäc, trò theá giaùo
1 “Luùa löông ngoâ maïch keâ taéc, saùu thöù naøy cho con ngöôøi aên. Ngöïa
boø deâ gaø choù heo, saùu loaïi vaät naøy cho con ngöôøi nuoâi”.
15
hoùa daân, troàng caây coái cho tuï laïi thaønh röøng, khoan goã laáy
löûa, ñeå daân bieát naáu aên, daân môùi bieát aên ñoà chín, vaø ñan laù
caây laïi thaønh aùo quaàn, vöøa ñeå che thaân choáng laïnh, vöøa ñeå
giöõ laáy lieâm só. Chöôûng Thieân Baøn 3.720 naêm.
Phaät thöù tö : Daäu Tröôûng Canh
Phaät thöù tö teân laø Daäu Tröôûng Canh, giaùng sanh taïi
phöông Taây, phöông Taây thuoäc veà kim, laø Canh Taân, neân laáy
laøm teân, lo trò theá giaùo daân bieát ngheà laøm ruoäng, troàng troït
nguõ coác, laøm cho cuoäc soáng nguyeân thuûy caûi thieän raát nhieàu.
Ngoaøi ra coøn giaùo hoùa ngöôøi ñôøi bieát duøng ngoân ngöõ noùi ra
“toân chæ”. Cho tôùi Hoäi Tî laø maõn, chöôûng Thieân Baøn 7.080
naêm.
Phaät thöù naêm : Khoâng Coác Thaàn
Phaät thöù naêm teân laø Khoâng Coác Thaàn, giaùng sanh taïi
phöông Taây-Baéc, ôû Taây-Baéc coù nhieàu sôn coác, lo trò theá giaùo
daân bieát khai thaùc nuùi laáy ñaù cheá taïo coâng cuï, cheá ra duïng cuï
laøm ruoäng, laïi tu söûa nôi ñaát hoang vu, taïo theâm nhöõng caùi
chöa coù trong ñoù. Chöôûng Thieân Baøn 5.284 naêm.
Phaät thöù saùu : Long Daõ Thò
Phaät thöù saùu teân laø Long Daõ Thò, giaùng sanh taïi phöông
Ñoâng Nam, phöông Ñoâng Nam nhieàu nöôùc, giaùo hoùa daân trò
luõ luït, môû con keânh cho thoâng nöôùc soâng ñeå daãn nöôùc veà
bieån, laø coù theå choáng naïn luõ luït, khoûi laøm haïi tôùi vieäc troàng
16
troït, coøn coù theå laáy nöôùc töôùi ruoäng caây, taïo phuùc daân sinh.
Cho tôùi Hoäi Ngoï laø maõn, chöôûng Thieân Baøn 5.516 naêm.
Phaät thöù baûy : Keá Thieân Phaät
Phaät thöù baûy teân laø Keá Thieân Phaät, giaùng sanh taïi
phöông Ñoâng Baéc, do phöông Ñoâng Baéc noái lieàn vôùi Thieân,
neân laáy teân laø Keá Thieân Laäp Cöïc. Ñoâng Baéc raát laïnh, khoâng
coù daân ñeå giaùo hoùa, cho neân quan saùt Thieân Ñòa, bieát ñöôïc
trong Thieân Ñòa coù aâm döông, aâm döông laø khí Thaùi Cöïc,
Khí laø töø Lyù sinh ra, Lyù laø Voâ Cöïc, Voâ Cöïc sinh Thaùi Cöïc.
Trong Thaùi Cöïc, khí ñoäng laø döông, khí tònh laø aâm, vaäy laø khí
thanh nheï thaêng leân trôû thaønh Thieân, khí tröôït naëng laéng
xuoáng tuï laïi trôû thaønh Ñòa, hai khí aâm döông giao hôïp, nhaân
vaø vaät ñöôïc sanh ra, vaïn vaät ñöôïc hoaøn thaønh, laø nhaát boån taùn
vaïn thuø. Keá Thieân Phaät bieát ñöôïc trong Thieân Ñòa coù aâm
döông, töø Voâ Cöïc phaân ra; bieát coù khí Thaùi Cöïc hoùa ra aâm
döông. Voâ Cöïc laø meï cuûa Thaùi Cöïc, nhöng luùc naøy chöa veõ
baùt quaùi, vì chöa ñuû soá trong ñoù. Chöôûng Thieân Baøn 5.800
naêm.
Taïi laøng Maõ Doanh, Maõ Gia Trang, trò traán Phaàn
Döông, phuû Ñaïi Ñoàng, tænh Sôn Taây, Trung Quoác, coù moät
ngoâi töï teân laø “Thaát Phaät Töï”, coù theå daãn chöùng cho roõ, ngoâi
töï naøy laø do Phuïc Hy Thò xaây, trong töï coù thôø 7 vò coå Phaät.
Ngoaøi ra coøn coù taám bia ñaù, goïi laø Haø Ñoà bia vaên, laø do “Nöõ
Oa Nöông Nöông” khaéc chöõ treân ñoù, coù ghi baøi saùm baèng thô
thaát ngoân:
“Maãu ñònh Tam Döông ñoä nguyeân nhaân
17
Phuïc thuûy Hy Hoaøng giaùng Ñaïo nguyeân,
Laâm sô Thaùi Coâng xieån Thaùnh Vöông
Thaùi lai Thieân chôn baøn thaâu vieân”.
Thô naøy haøm nghóa nhö theá naøo? Ñôn giaûn giaûi thích,
Caâu thöù nhaát laø noùi Tieân Thieân Thöôïng Ñeá ban saéc leänh ñònh
ra Tam Döông laø: Thanh Döông, Hoàng Döông vaø Baïch
Döông, phoå ñoä Hoaøng thai nguyeân-phaät-töû.
Caâu thöù hai coù chöõ “Phuïc”, laø chæ queû “Ñòa Loâi Phuïc”,
chính laø thöôïng “Khoân” haï “Chaán” , Khoân laø Chaán
cuûa Haäu Thieân, taïi Ñoâng phöông laø tam, tam laø thanh, töùc laø
maøu xanh, coøn chöõ “Hy” laø chæ Phuïc Hy Hoaøng Ñeá, laø yù noùi
thôøi Thanh Döông môû ñaàu, Phuïc Hy Hoaøng Ñeá giaùng Ñaïo
khôûi nguoàn, nguyeân nhaân laø tröôùc thôøi Phuïc Hy Hoaøng Ñeá,
Ñaïo Thoáng voán laø ôû treân theá gian minh truyeàn minh thuï, cho
neân tröôùc thôøi Phuïc Hy 800 naêm veà tröôùc, moïi ngöôøi ai ai
Tính ñeàu löông thieän, neân ngöôøi naøo cuõng coù Ñaïo. Sau ñoù, vì
trong thôøi gian 800 naêm, tri thöùc môû roäng daàn daàn, con ngöôøi
khoâng giöõ “Baùt Ñöùc”, tranh giaønh laãn nhau, taïo ra nghieäp
chöôùng, laø Ñaïo môùi aån veà Trôøi, kieáp giaùng xuoáng traàn gian,
Hy Hoaøng phuïng Thieân thöøa vaän, ñaàu tieân truyeàn baù Ñaïi
Ñaïo, cho neân môùi noùi “Phuïc Thuûy Hy Hoaøng giaùng Ñaïo
nguyeân”.
Caâu thöù ba coù chöõ “Laâm”, laø queû “Ñòa Traïch Laâm”,
chính laø thöôïng “Khoân” haï “Ñoaùi” , Khoân laø Ñoaùi
cuûa Haäu Thieân, ôû Taây phöông laø baûy, baûy laø maøu xích, töùc laø
18
maøu ñoû. “Thaùi Coâng” laø Thaùnh hieäu cuûa Löõ Thöôïng, töùc laø
noùi thôøi Hoàng Döông do Thaùi Coâng Löõ Thöôïng khôûi nguyeân,
xieån döông Ñaïi Ñaïo “noäi Thaùnh ngoaïi Vöông”.
Caâu thöù tö coù chöõ Thaùi, laø queû “Ñòa Thieân Thaùi”, chính
laø thöôïng “Khoân” haï “Caøn” , Khoân laø Khoân cuûa Haäu
Thieân, ôû phöông Taây Baéc laø saùu, saùu laø maøu traéng. “Thieân
Chôn” laø Thaùnh hieäu “Thieân Nhieân” vaø “Toá Chôn”, töùc laø
Sö Toân Sö Maãu, lo vieäc maït haäu nhaát tröôùc, thaâu vieân ñaïi söï.
Thaát Phaät treân ñaây tôùi traàn gian trò theá, moãi vò ñeàu laøm
troïn traùch nhieäm cuûa mình, giaùo hoùa chuùng sinh, maïng soáng
nhôø vaäy môùi keùo daøi maõi.
Phuïc Hy Thò giaùng sanh taïi Haø Nam, ngöôøi naøy taøi ba
khoâng ai saùnh baèng, xem xeùt nhöõng saùng taïo cuûa caùc vò
Thaùnh tröôùc kia, maø hieåu ñöôïc yù trong ñoù, tröôùc coù 7 vò
Thaùnh ôû 7 phöông, coäng theâm mình laø 8 vò, môùi veõ ra baùt
quaùi, xeáp vaøo phöông Taây Nam, laø vò trí “Toán”, Toán laø
Phong, neân laáy phong laøm hoï, bieát ñöôïc caùc vò Thaùnh tröôùc
kia khoâng coù vaên töï, laøm sao ghi thôøi gian töøng naêm moät, laø
Coå Thaùnh töï coù kyù hieäu rieâng, laáy vaät thay theá con soá, neân
bieát ñöôïc thôøi gian töøng naêm, neân “Thieân Can” “Ñòa Chi”
xeáp thaønh 12 nguyeân hoäi. Baùt quaùi ñöôïc taïo thaønh do ( )
vaø ( ), Caøn laø Thieân, Khoân laø Ñòa, Toán
laø Phong, Caán laø Sôn; Khaûm laø Thuûy, Ly
laø Hoûa, Chaán laø Loâi, Ñoaùi laø Traïch. Phuïc Hy Thò,
ñaàu tieân saùng taïo “nhaát vaïch khai Thieân”, nhaèm xieån minh
söï aûo dieäu cuûa Thieân Ñòa, ñaây chính laø söï khôûi ñaàu cho Ñaïi
19
Ñaïo giaùng theá, Beà Treân thaáy vò naøy coù coâng, cho chöôûng
Thieân Baøn 500 naêm, laø Ñaïi Lyù Phaät, giaùo hoùa nhaân daân coù
theå thaønh ngöôøi hieàn naêng, cho tôùi naêm 29 trieàu ñaïi Chuyeân
Huùc, töùc 2.568 naêm tröôùc Coâng Nguyeân.
TAM PHAÄT THAÂU VIEÂN
Thanh Döông Kyø
Phaät thöù taùm, laø Nhieân Ñaêng Coå Phaät, öùng vaän vaøo
Thanh Döông Kyø, laø laàn thöù nhaát lo vieäc thaâu vieân. Luùc ñaàu
nguyeân linh xuoáng traàn gian, laø töø Lyù Thieân xuoáng theá giôùi
naøy lo vieäc trò theá, moãi ngöôøi khi tôùi ñeàu coù mang theo “baùt
baûo”, cho neân chöõ “lai” coù 8 neùt ( 來 ), caùi naøy khoâng phaûi
laø vaøng baïc chaâu baùu treân theá gian, cuõng khoâng phaûi traân
chaâu maõ naõo, maø laø “Baùt Ñöùc”, ñoù laø Hieáu, Ñeã, Trung, Tín,
Leã, Nghóa, Lieâm, Só, neân moïi ngöôøi boån tính ñeàu thuaàn thieän,
do vaäy khi sanh ra roài tôùi cheát, cheát roài laø veà Trôøi. Nhöng haït
gioáng nguyeân linh tôùi theá giôùi ñaõ laâu, tri thöùc môû roäng daàn
daàn, neân ñaõ bò bieán chaát, laøm bieán ñoåi haït gioáng nguyeân
thuûy, daãn ñeán ngöôøi tranh keû ñoaït, “minh tranh” “aùm ñaáu”,
taùnh linh naëng tröôït, maát ñi “Baùt Ñöùc”, coù ngöôøi khi cheát ñi
laø khoâng theå veà Trôøi, khí tröôït naëng phaûi chìm xuoáng, cho
neân Ñòa Nguïc töø ñoù ñöôïc taïo thaønh, neân chöõ “khöù” chæ coøn
coù 5 neùt, vaäy ñi nôi naøo? Phaàn ñaàu chöõ “khöù” laø chöõ thoå , laø
ñi vaøo trong thoå, ñi tôùi con ñöôøng suoái vaøng ôû döôùi ñòa nguïc,
20
chòu luïc ñaïo luaân hoài. Thöôïng Ñeá thaáy vaäy, ñau buoàn khoâng
theå taû noåi, buoàn vì nguyeân-phaät-töû moät ñi khoâng trôû veà, ñaëc
bieät meänh cho Nhieân Ñaêng Coå Phaät, phoå ñoä thaâu nguyeân,
chöôûng quaûn Thieân Baøn, Phuïc Hy Phaät chaáp chöôûng Ñaïo
Baøn truyeàn Ñaïo. Ñaïo vaø kieáp cuøng giaùng, Ñaïo cöùu thieän
nhaân, kieáp tröø aùc nhaân. Beà Treân töø bi, sôï nguyeân-phaät-töû bò
kieáp naïn, neân cho Ñaïo giaùng theá tröôùc; Phuïc Hy Thò nhaát
vaïch khai thieân, laø söï khôûi ñaàu cuûa Thieân Ñaïo giaùng theá,
meänh cho Phuïc Hy ñaïi dieän Beà Treân, keâu goïi nguyeân-phaät-
töû, giaùo hoùa nguyeân-phaät-töû, döïa vaøo Thieân Ñaïo maø haønh
Ñaïo, tieâu oaùn traû nghieäp, laïi sôï nguyeân-phaät-töû khoâng thaät
loøng höôùng thieän, neân sai Ma Vöông giaùng theá, laø A Linh
Vöông, tôùi khaûo nghieäm thöû thaùch ngöôøi tu haønh, phaân ra
chôn giaû, neáu coøn meâ muoäi khoâng chòu quay ñaàu veà, môùi
duøng thieân tai tröøng trò, duøng “Long Haùn Thuûy Kieáp” dieät
tröø. Trong baøi huaán, Phaät coù noùi:
“Nhaân tao kieáp, Thieân baát nguyeän,
Tieân Phaät ñaùo xöù baû nhaân khuyeán,
Taùi tam baát thính Phaät ngoân ngöõ,
Quaû tao Long Haùn Thuûy Kieáp yeâm”.
Long Haùn Thuûy Kieáp, laø teân goïi chung cho taát caû kieáp
naïn thôøi Thanh Döông Kyø, trong ñoù coù phaân ra chín kieáp,
kieáp naøy laø hoái thuùc con ngöôøi tænh ngoä tu Ñaïo. Nhieân Ñaêng
Coå Phaät truyeàn caùch laïy ñôn chöôûng, töùc laø Hôïp Ñoàng Laù
Sen, moät baøn tay laø ñaïi dieän cho laù sen, laù cuûa caây sen naèm ôû
nôi cao nhaát, neân Ñaïo giaùng Ñeá Vöông Töôùc Töôùng, chöùng
minh Ñaïo Thoáng ñöôïc töông truyeàn ôû Quaân Vöông, cho neân
21
coù teân goïi laø “höõu Ñaïo minh Quaân” “voâ Ñaïo hoân Quaân”. Laù
maøu xanh, neân moïi vieäc toát laønh ñeàu laáy maøu xanh laøm ñaàu,
nhö Thaùnh töôïng trong Thaùnh mieáu, ñaàu ñoäi muõ xanh, thaân
khoaùc “thanh baøo”, chaân mang giaày xanh, coøn trong leã keát
hoân, chuù reå ñaàu ñoäi muõ xanh, thaân maëc thanh baøo, chaân
mang giaày xanh, coâ daâu cuõng vaäy; trong phoøng môùi cuûa hai
vôï choàng cuõng laø tuû aùo maøu xanh, muøng maøu xanh, giöôøng
neäm maøu xanh, ñeøn maøu xanh, moïi thöù ñeàu maøu xanh heát.
Noùi tôùi Ñaïo vaän, laø Thieân Ñaïo giaùng ôû Trung Quoác, thuoäc
Ñoâng Phöông. Ñoâng Phöông trong nguõ haønh thuoäc moäc,
trong nguõ saéc laø maøu xanh, neân goïi laø Thanh Döông. Thanh
Döông laø baét ñaàu töø thôøi Phuïc Hy Thò, tôùi trieàu ñaïi Thöông laø
vò vua Thaùi Ñinh, cuõng töùc laø tôùi thôøi Chaâu vò vua Quyù thì
heát, toång coäng 1.886 naêm, goïi laø Thanh Döông Kieáp Kyø, vaøo
luùc ñaàu, Thöôïng Ñeá döïa vaøo toäi aùc naëng nheï cuûa ngöôøi ñôøi,
maø ñònh ra 9 kieáp naïn, do thôøi aáy ôû Trung Quoác vaø ôû ngoaïi
quoác, coù 9 laàn chieán tranh lôùn, ñeàu coù gaëp naïn hoàng thuûy neân
goïi laø thuûy kieáp. Qua 9 laàn chieán tranh lôùn, laø thay ñoåi 9 thôøi
ñaïi, heã coù thay ñoåi moät thôøi ñaïi laø coù chieán tranh, moãi laàn
chieán tranh laø gieát cheát maïng ngöôøi voâ soá keå. 9 thôøi ñaïi ñoù
laø: Thaàn Noâng, Huyønh Ñeá, Thieáu Haïo, Chuyeân Huùc, Ñeá
Khoác, Ñeá Nghieâu, Ñeá Thuaán, Haï Vuõ, Thöông Thang. Thôøi
aáy Tieân gia truyeàn vieân chaâu 9 haït goïi laø “Cöûu Chuyeån Kim
Ñan”. Thaät ra vaøo thôøi thöôïng coå, khoâng coù vaên töï tính toaùn,
neân laáy vieân chaâu ñeå tính con soá, moãi moät vieân chaâu ñaïi dieän
cho moät kieáp soá, 9 vieân chaâu laø ñaïi dieän cho 9 kieáp soá, nhöng
ngöôøi treân theá gian, khoâng phaûi ai cuõng ñeàu aùc caû, trong ñoù
coù raát nhieàu ngöôøi toát, Thöôïng Ñeá khoâng nhaãn taâm ñeå thieän
22
aùc baát phaân, ngoïc ñaù cuøng thieâu, neân ñem Thieân Ñaïo giaùng
theá, laïi sôï ngöôøi ñôøi khoâng bieát, neân ñaëc bieät phaùi Moäc Tinh
Töû, giaùng theá laøm Phuïc Hy Thò, keá Thieân laäp Cöïc, thay Trôøi
tuyeân hoùa, truyeàn thuï chaùnh toâng Ñaïi Ñaïo, cöùu vôùt Hoaøng
Thai nguyeân-phaät-töû, ñeå khi taïi theá ñöôïc traùnh khoûi kieáp naïn,
khi xuaát theá ñöôïc sieâu sanh lieãu töû, theá naøy laø Thanh Döông
phoå ñoä.
Thanh Döông Kyø, chöôûng Thieân Baøn laø Nhieân Ñaêng Coå
Phaät, chöôûng Ñaïo Baøn laø Phuïc Hy Coå Phaät, khaûo Ñaïo laø A
Linh Vöông, chuû trì maït haäu thaâu vieân laø Dieâu Trì Kim Maãu,
cuõng laø teân goïi cuûa Laõo Maãu khi giaùng xuoáng traàn gian,
ngöôøi thaønh Ñaïo coù 2 tyû, tôùi döï “Hoäi Anh Ñaøo”, ñoàng ghi teân
vaøo “AÙi Giaùc Thieân Baøn”, phong thieân töôùc 1.500 naêm.
Khaåu Quyeát Phaät leänh laø “Voâ Löôïng Thoï Phaät” (A Di Ñaø
Phaät), Hôïp Ñoàng Phaät aán laø truyeàn ñôn chöôûng, Trôøi ban maät
ong cho ngöôøi tu duøng.
Hoàng Döông Kyø
Vò Phaät thöù chín laø Thích Ca Maâu Ni, öùng vaän laø Hoàng
Döông Kyø, laàn thöù hai lo vieäc thaâu vieân, vaøo thôøi naøy Ñaïo ñaõ
noåi tieáng treân theá giôùi, nhö vaøo muøa heø vaïn vaät ñeàu thònh
vöôïng, neân goïi laø Hoàng Döông. Do töø Thanh Döông Kieáp trôû
ñi, 1.500 naêm, chuùng sinh treân theá gian, trí tueä caøng luùc ñöôïc
môû roäng, chí rieâng tö daàn daàn naûy sinh, nhaân taâm caøng luùc
caøng ñoåi thay, theo ñuoåi caùi môùi laï, tranh giaønh tieàn taøi cuûa
caûi, coøn nhôn nghóa ñaïo ñöùc daàn daàn bò queân ñi, thaäm chí
möôïn danh nhôn nghóa ñeå möu lôïi cho mình löøa bòp ngöôøi
23
khaùc, nhaân taâm bò chuyeån bieán, caøng luùc caøng tröôït, caøng luùc
caøng bò truïy xuoáng, pheá Ñaïo baïi Ñöùc, taïo thaønh kieáp vaän,
nhöng vaøo thôøi aáy ngöôøi treân theá gian, cuõng khoâng phaûi toaøn
laø ngöôøi aùc, trong ñoù cuõng coù raát nhieàu ngöôøi toát, Thöôïng Ñeá
laïi töø bi, khoâng nhaãn taâm ñeå thieän aùc baát phaân, ngoïc ñaù cuøng
thieâu, neân laïi ñem Thieân Ñaïo giaùng theá, laïi sôï ngöôøi ñôøi
khoâng bieát, neân ñaëc bieät phaùi Kim Tinh Töû, giaùng theá laøm
Thaùi Coâng Voïng, keá Thieân laäp Cöïc, thay Trôøi tuyeân hoùa,
truyeàn thuï chaùnh toâng Ñaïi Ñaïo, cöùu vôùt Hoaøng Thai nguyeân-
phaät-töû, ñeå khi taïi theá ñöôïc traùnh khoûi kieáp naïn, khi xuaát theá
ñöôïc sieâu sanh lieãu töû, theá naøy laø Hoàng Döông phoå ñoä. Hoàng
Döông Kyø, Ñaïo vaän ôû phöông Nam, taïi Thieân laø “Hanh
Chaùnh”, taïi Ñòa laø “Haï Quyù”. Muøa heø boâng hoàng ñeàu nôû caû,
coøn phöông Nam trong nguõ haønh thuoäc Hoûa, trong nguõ saéc laø
maøu hoàng, neân goïi teân laø Hoàng Döông.
Hoàng Döông baét ñaàu töø trieàu ñaïi Thöông vò vua Ñeá AÁt,
töùc laø trieàu ñaïi Chaâu vò vua Quyù, cho tôùi Trung Hoa Daân
Quoác laø heát, toång coäng 3.114 naêm, theá naøy goïi laø Hoàng
Döông Kieáp Kyø. Vaøo luùc ban ñaàu, Thöôïng Ñeá döïa vaøo toäi aùc
naëng nheï cuûa ngöôøi ñôøi, ñònh xuoáng 18 haïo kieáp (goïi laø Xích
Minh Hoûa Kieáp), vaøo thôøi aáy ôû Trung Quoác vaø ôû ngoaïi quoác,
ñeàu coù 18 laàn chieán tranh lôùn, ñeàu laø bò tai naïn vì hoûa, gieát
tôùi maùu chaûy thaønh soâng. Sau ñoù laïi lieân tuïc thay ñoåi 18 thôøi
ñaïi: Ñoâng Chaâu, Xuaân Thu, nhaø Taàn, Taây Haùn, Ñoâng Haùn,
Haäu Haùn, Taây Taán, Ñoâng Taán, Nam Baéc Trieàu, Baéc Ñöôøng,
Nam Ñöôøng, Nguõ Hoà, Baéc Toáng, Nam Toáng, nhaø Nguyeân,
nhaø Minh, nhaø Thanh, toång coäng 18 thôøi ñaïi. Vaøo thôøi aáy,
nhaø Phaät coù truyeàn vieân chaâu 18 haït, goïi laø “Thaäp Baùt La
24
Haùn Chaâu”, thaät ra moãi moät vieân chaâu, aùm thò ñaïi dieän moät
kieáp soá, 18 vieân chaâu töùc laø chöùng minh 18 kieáp soá trong
Hoàng Döông Kyø.
Thöôïng Ñeá sôï trong soá caùc nguyeân-phaät-töû coù ngöôøi
thieän gaëp tai kieáp, neân sai Thích Ca Maâu Ni Phaät chöôûng
Thieân Baøn, Töù Chaùnh Vaên Phaät chöôûng Ñaïo Baøn truyeàn
Ñaïo, cöùu vaõn nguyeân-phaät-töû. Thích Ca Phaät truyeàn caùch laïy
hôïp chöôûng, cuõng goïi laø Hôïp Ñoàng Hoa Sen. Hoa sen naèm ôû
giöõa caây sen, chöùng minh Ñaïo Thoáng ñöôïc töông truyeàn ôû Sö
Nho, neân goïi laø “Höõu Ñaïo Minh Sö” “Voâ Ñaïo Voïng Sö”.
Ñaïo giaùng Sö Nho, neân Phaät Thích Ca phaûi xuaát gia, Ñeá
Vöông voâ Ñaïo, Ñaïo chuyeån Sö Nho öùng vaän. Hoa sen maøu
hoàng, neân moïi vieäc toát laønh ñeàu laáy maøu ñoû ñi ñaàu, nhö
Thaùnh töôïng trong Thaùnh mieáu, ñaàu ñoäi muõ ñoû, thaân khoaùc
hoàng baøo, chaân mang giaøy ñoû; ngöôøi ta ñaùm cöôùi, chuù reå laø
aùo ñoû noùn ñoû giaøy ñoû, coâ daâu cuõng noùn ñoû, aùo ñoû, boä ñoà ñoû,
trong phoøng môùi cuûa hai vôï choàng tuû aùo cuõng maøu ñoû, muøng
ñoû, neäm giöôøng ñoû, moïi thöù cuõng ñeàu ñoû caû. Veà Ñaïo vaän,
Thieân Ñaïo giaùng ôû phöông Nam, phöông Nam laø Hoûa Bính
Ñinh, hoûa thuoäc maøu hoàng, neân goïi laø Hoàng Döông.
Hoàng Döông Kyø, chöôûng Thieân Baøn laø Thích Ca Vaên
Phaät, chöôûng Ñaïo Baøn laø Töù Chaùnh Vaên Phaät (töùc Khöông
Thaùi Coâng – Khöông Töû Nha), khaûo Ñaïo laø Thaân Coâng Baùo,
chuû trì maït haäu thaâu vieân laø Taây Vöông Thaùnh Maãu, cuõng laø
teân cuûa Laõo Maãu khi xuoáng traàn gian. Ngöôøi thaønh Ñaïo coù 2
tyû, tôùi döï “Ñaïi Hoäi Baøn Ñaøo”, ñoàng ghi teân vaøo “Tra Boå
Thieân Baøn”, kieáp naïn laø “Xích Minh Hoûa Kieáp”, taát caû laø 18
25
kieáp trong ñoù, taïi traàn gian taïo ra traïi giam, taïi aâm phuû taïo ra
18 taàng ñòa nguïc, giaùo hoùa ngöôøi raèng “thaäp aùc” “baùt taø”
khoâng ñöôïc phaïm tôùi. Khaåu Quyeát Phaät leänh laø truyeàn “Nam
Moâ A Di Ñaø Phaät”, Hôïp Ñoàng Phaät aán laø truyeàn hôïp chöôûng,
Trôøi ban cho ngöôøi tu ñöôïc uoáng söõa deâ.
Baïch Döông Kyø
Phaät thöù möôøi, laø Di Laëc Coå Phaät, öùng vaän laø Baïch
Döông Kyø, laø laàn thöù ba lo vieäc thaâu vieân, cuõng laø laàn cuoái
cuøng. Di Laëc Coå Phaät lo vieäc maït haäu nhaát tröôùc thaâu vieân
ñaïi söï. Kieáp soá kyø naøy goïi laø “Baïch Döông Kieáp”. Töø luùc
khai Thieân laäp Ñòa cho tôùi Thieân cuøng Ñòa chung, goïi laø moät
nguyeân, moät nguyeân goàm coù 12 hoäi laø: Tyù, Söûu, Daàn, Maõo,
Thìn, Tî, Ngoï, Muøi, Thaân, Daäu, Tuaát, Hôïi. Moãi moät hoäi coù
10.800 naêm, moãi hoäi do khí soá chuyeån bieán, neân coù “kieáp
vaän” theo “soá kyø”. Hieän giôø laø hoäi Ngoï chaám döùt, hoäi Muøi
baét ñaàu. Töøø luùc khai Thieân cho tôùi nay, ñaõ coù phaân ra ba kyø,
hai kyø tröôùc ñaõ keå ôû treân: kyø thöù I laø Thanh Döông Kieáp, öùng
ôû thôøi Phuïc Hy, Ñaïo kieáp cuøng giaùng, Ñaïo gia öùng vaän ñoä
ñöôïc 2 tyû nguyeân linh veà Trôøi. Kyø thöù II laø Hoàng Döông
Kieáp, öùng ôû thôøi Vaên Vöông, Ñaïo kieáp cuøng giaùng, Phaät gia
öùng vaän, ñoä ñöôïc 2 tyû nguyeân linh veà Trôøi. Kyø thöù III goïi laø
Baïch Döông Kieáp, öùng ôû ngaøy hoâm nay, laø luùc Ngoï Muøi giao
theá, Ñaïo kieáp cuøng giaùng, Nho gia öùng vaän. Coi laïi töø Hoäi
Daàn sanh ngöôøi, cho tôùi ngaøy nay ñaõ hôn 50.000 naêm, 96 tyû
nguyeân linh sanh sanh töû töû, tham luyeán giaû caûnh hoàng traàn,
laøm meâ maát ñi caùi “boån lai linh tính”, ñaõ khoâng bieát töø ñaâu
26
maø tôùi, cuõng khoâng bieát tìm ñöôøng naøo veà, caøng sanh caøng
meâ, caøng meâ caøng hoaïi, theá phong suy ñoài, nhaân taâm hieåm aùc
tôùi toät ñænh, neân taïo thaønh ñaïi kieáp xöa nay chöa töøng coù.
Nhöng loaøi ngöôøi khoâng phaûi toaøn laø aùc caû, luùc naøy gaëp vaän
thaâu vieân, neân Trôøi laïi giaùng Ñaïo ñeå cöùu thieän löông, muoán
ñeå Cöûu Luïc Nguyeân Linh toaøn boä ñöôïc ñoä veà Lyù Thieân, neân
coù ñònh ra “Tam Taøo phoå ñoä”. Cho neân Beà Treân giaùng Ñaïo
laàn naøy vôùi muïc ñích laø Cöûu Luïc cuøng ñoä, vieäc Trôøi do ngöôøi
ñi laøm, ngöôøi laøm laø nhôø Trôøi trôï löïc, Trôøi ngöôøi hôïp nhaát,
hoaøn thaønh thaâu vieân, nhöng chuùng sanh maát ñi “Baûn lai dieän
muïc”, luyõ kieáp bò xoay trong voøng töù sanh luïc ñaïo, khoâng
bieát ñaõ tích tuï bao nhieâu oan nghieät, neáu khoâng taåy saïch
nhöõng aùc nghieät kia thì laøm sao phaûn boån hoaøn nguyeân. Neân
Di Laëc Coå Phaät öùng thôøi öùng vaän giaùng theá, nhaèm muïc ñích
vaïch ra cho chuùng sanh bieát chaân lyù tuyeät ñoái veà nhaân sinh
vuõ truï, ñeå chuùng sanh ñeàu coù theå phaùt hieän ra löông tri löông
naêng cuûa mình, boû ñi caùi aùc höôùng veà caùi thieän, töï laäp laäp
nhaân, töï ñaït ñaït nhaân, thaønh töïu ñöôïc nhaân caùch ñænh Thieân
laäp Ñòa, thanh toaùn saïch nghieäp chöôùng ñaõ taïo hoài naøo giôø,
ñeå Boån lai dieän muïc ñöôïc trôû laïi, môùi coù theå sieâu thoaùt Khí
Thieân vöôït khoûi Töôïng Thieân, tröïc phaûn Lyù Thieân.
Baïch Döông baét ñaàu töø thôøi Trung Hoa Daân Quoác, cho
tôùi sau naøy 10.800 naêm môùi heát. Thöôïng Ñeá döïa vaøo toäi aùc
naëng nheï cuûa ngöôøi ñôøi hieän nay, giaùng xuoáng 81 haïo kieáp,
goïi laø “Khang Phong Kieáp”, töùc laø bò tai naïn vì cöông phong
nhö laø do bom nguyeân töû, bom haïch nhaân, sao choåi maø laøm
cho theá gian bò caøn queùt..., trong tai chæ nghe ñöôïc moät tieáng
noå vang trôøi, laø boùng ngöôøi khoâng coøn thaáy nöõa, vaïn vaät hoaøn
27
toaøn hoùa thaønh tro, coù söùc coâng phaù töông ñöông vôùi cöông
phong, neân goïi laø “Cöông Phong Kieáp”. Nhöng taïi sao coù
kieáp naïn lôùn nhö vaäy? Taïi vì thôøi maït kieáp hieän nay ngöôøi
ñôøi taâm aùc ñoäc, chaùn gheùt leã nghi coå xöa, öa chuoäng traøo löu
thôøi ñaïi môùi, moãi ngöôøi theo caùi khuynh höôùng laø: kieâu ngaïo
quaù möùc, khoâng thaät thaø, ham vinh hoa, tranh giaønh tieàn taøi
danh lôïi, traàm luaân meâ muoäi lo höôûng thuï vaät chaát vaø tình
duïc, coøn cang thöôøng luaân lyù khoâng ai hoûi tôùi, ñaïo ñöùc nhôn
nghóa, moïi thöù ñeàu bò choân vuøi heát, leã nghóa bò beõ ngang
ngöôïc, kyû cöông naøo coøn nöõa, nhaân taâm baïi hoaïi tôùi toät ñænh,
chuùng sanh keát oaùn thuø, tích aùc nghieäp, tôùi möùc ñoä xöa nay
chöa töøng coù, cho neân tam kyø maït kieáp laàn naøy ñöôïc taïo
thaønh laø xöa nay chöa heà coù vaø sau naøy cuõng chaúng theå coøn,
haïo kieáp laàn nay chính laø “Baïch Döông maït kieáp”.
Baïch Döông laø gì? Theo Ñaïo vaän, Baïch Döông Kyø laø töø
phöông Nam chuyeån tôùi phöông Taây, taïi Thieân laø “Lôïi
Chaùnh”, taïi Ñòa laø muøa thu, vaøo muøa thu traêm loaøi quaû traùi
ñöôïc keát thaønh. Do muøa xuaân laø luùc tæa gioáng, muøa haï laø luùc
sanh tröôûng, muøa thu laø luùc thu hoaïch, muøa ñoâng laø luùc caát
giöõ. Coøn phöông Taây trong nguõ haønh thuoäc kim, trong nguõ
saéc laø maøu traéng, Di Laëc Phaät truyeàn daïy “Tyù Hôïi Quan” laø
Hôïp Ñoàng Cuû Sen, cuû sen khi xeû ra laø maøu traéng, neân goïi laø
Baïch Döông. Cuû sen ñöôïc sanh trong buøn laày, chöùng minh
Ñaïo giaùng thöù daân, ngöôøi tu Ñaïo phaûi töø trong buøn laày ra maø
khoâng bò nhieãm, thanh tònh baûn thaân mình, vöøa hoøa mình
trong aùnh saùng vöøa laãn trong phaøm tuïc, tuaân theo luaân lyù ñaïo
ñöùc, khoâng theå bò theá tuïc oâ nhieãm. Cuû sen maøu traéng, moïi
chuyeän toát laønh ñeàu laáy maøu traéng laø ñaàu, vaùch töôøng maøu
28
traéng, phoøng maøu traéng, aùnh ñeøn maøu traéng, chuù reå maëc aùo
traéng, mang giaày traéng, coâ daâu maëc boä ñoà maøu traéng, ñoäi
khaên maøu traéng, giaøy vôù maøu traéng, tuû aùo maøu traéng, neäm
giöôøng maøu traéng..., neáu laø hoài xöa, coâ daâu maëc ñoà maøu
traéng töùc thì bò cöï tuyeät voâ cöûa, phaûi leân kieäu quay ñaàu veà,
nhaát ñònh bò cho laø ñaàu oùc coù vaán ñeà, tröôùc kia hyû söï phaûi
maëc ñoà maøu ñoû, coøn maøu traéng laø cho vieäc tang, baây giôø thì
khaùc, maøu traéng laø cho hyû söï, coøn maøu ñen laø cho vieäc tang,
theá naøy laø Thieân soá öùng vaän ñaáy. Thanh Döông Kyø tang phuïc
maøu ñoû, coù yù nghóa laø giöõ laïi moät chuùt xöông maùu cuûa cha
meï mình, maùu maøu ñoû. Hoàng Döông Kyø tang phuïc maøu
traéng, coù yù nghóa laø giöõ laïi moät chuùt caên baûn cuûa cha meï
mình, caên baûn laø maøu traéng. Hieän nay laø Baïch Döông Kyø
tang phuïc maøu ñen, coù yù nghóa laø giöõ laïi moät chuùt chôn
thöôøng cuûa cha meï mình, “thöôøng” nghóa laø baát bieán. Trong
nguõ saéc, maøu ñen laø baát bieán, theá naøy laø thuaän theo trình töï
Ñoâng Nam Taây Baéc, Thanh Hoàng Baïch Haéc. Nhöng coù ngöôøi
seõ hoûi: Sau Baïch Döông coù phaûi coøn coù Haéc Döông khoâng?
Xeùt laïi chöõ “Döông” trong Thanh Döông, Hoàng Döông, Baïch
Döông, laø chæ veà “Thaùi Döông”, Thaùi Döông laø töø phöông
Ñoâng moïc leân, ñi qua phöông Nam roài chuyeån sang phöông
Taây laën xuoáng, ñoù laø ban ngaøy; maët trôøi laø Thaùi Döông ôû
phöông Taây laën xuoáng roài, laø Döông chìm xuoáng AÂm khôûi
leân, ñi qua phöông Baéc, chuyeån sang phöông Ñoâng laø heát, ñoù
laø ban ñeâm; vaø roài laïi AÂm chìm xuoáng Döông khôûi leân, laïi laø
ban ngaøy, laø Döông, roài laø ban ñeâm, laø AÂm. Ñoaïn thôøi gian
ban ngaøy, laø Thaùi Döông töø phöông Ñoâng moïc leân, ñi qua
phöông Nam roài chuyeån phöông Taây laø heát. Ñoaïn thôøi gian
29
ban ñeâm, laø Thaùi Döông töø phöông Taây ñi qua phöông Baéc
roài chuyeån qua phöông Ñoâng laø heát. Vì vaäy, chæ coù Thanh,
Hoàng, Baïch Döông Kyø, maø khoâng coù Haéc Döông Kyø, cho
neân Baïch Döông Kyø coù theå goïi laø maït kieáp.
Baïch Döông Kyø, chuùng sanh tuy raèng ñaõ tích luyõ aùc
nghieäp, coù raát nhieàu nghieät chöôùng, nhöng ngöôøi thieän cuõng
coøn nhieàu. Thöôïng Ñeá ñaïi töø ñaïi bi, baùc aùi heát möùc, naøo nhaãn
taâm ñeå thieän aùc baát phaân, ngoïc ñaù cuøng thieâu, cho neân laàn
thöù ba laïi cho giaùng Ñaïi Ñaïo, Nho giaùo öùng vaän, phoå ñoä Tam
taøo, phaùi Di Laëc Toå Sö chöôûng Thieân Baøn. Thuûy Hoûa, hai
tinh töû laø Teá Coâng Hoaït Phaät vaø Nguyeät Tueä Boà Taùt, giaùng
theá laøm Cung Tröôøng Toå, Töû Heä Toå chaáp chöôûng Ñaïo Baøn.
Khaûo Ñaïo laø A Tu La Vöông, Chuû trì maït haäu thaâu vieân laø
Trung Hoa Thaùnh Maãu. Ngöôøi thaønh Ñaïo laø 96 tyû nguyeân-
phaät-töû, tôùi döï “Long Hoa Ñaïi Hoäi”, ñoàng ghi teân vaøo
“Truøng Chænh Thieân Baøn”, höôûng thanh phuùc vaø hoàng phuùc
10.800 naêm. Kieáp laø “Cöông Phong Kieáp”, goàm 81 kieáp,
coäng theâm Thanh Döông 9 kieáp, Hoàng Döông 18 kieáp, toång
coäng laø 108 kieáp, cho neân trong Phaät giaùo, xaâu chuoãi nieäm
chaâu goàm 108 vieân, trong ñoù coù 3 vieân lôùn laø Ñaïi Phaät Toå
phuïng meänh chöôûng quaûn “Thuûy kieáp Hoûa kieáp Phong
kieáp”, laø tam ñaïi kieáp. Chí Thaùnh Tieân Sö Khoång Phu Töû
chöôûng Giaùo Baøn, keá Thieân laäp cöïc, thay Trôøi tuyeân hoùa, Ñaïi
Ñaïo phoå ñoä, vaïn giaùo quy nhaát, ñeå moïi ngöôøi ñeàu phaûn boån
hoaøn nguyeân, quy gia nhaän Maãu, sieâu sanh lieãu töû, thaønh
Tieân thaønh Phaät, hoaøn thaønh thaâu vieân. Laàn naøy ôû Taây
Phöông coù baøy ra “Long Hoa Quyønh Töông Thaùnh Hoäi”,
ñònh ra cöûu phaåm lieân ñaøi, tuyeån choïn 3.600 Thaùnh, 48.000
30
Hieàn, aùn coâng ñònh quaû.
Di Laëc Coå Phaät, cöûu chuyeån thaäp sanh, coâng ñöùc voâ
löôïng, cho neân chöôûng Thieân Baøn 10.800 naêm, ñeán Hoäi Muøi
laø soá taän, tôùi Hoäi Thaân khoâng ai tieáp Thieân Baøn, thaäp Phaät trò
theá vaäy laø hoaøn taát.
31
TIEÀN ÑOÂNG PHÖÔNG 18 ÑÔØI TOÅ SÖ
THÖØA VAÄN KIM TUYEÁN ÑAÏO THOÁNG
Ñaïo laø chí trung, chí chaùnh, chí thieän, chí myõ, khoâng
leäch khoâng nghieâng, ñaïi coâng voâ tö, ôû trung öông laø Maäu Kyû
Thoå, Chí Thieän Ñòa laø thaät ngay chính giöõa, laø nöôùc Trung
Quoác, töø xöa tôùi nay goïi laø Trung Nguyeân. Trung Quoác cuõng
goïi laø Trung Hoa, theá naøy thaät laø coù yù nghóa raát saâu xa, taïi vì
vò trí Trung Quoác treân quaû ñòa caàu ôû nôi trung taâm nhaát, haäu
phöông cuûa nöôùc laø tænh Töù Xuyeân, Taân Cöông döïa vaùch nuùi
cao, hoài xöa goïi laø nuùi Tu Di, veà sau goïi laø nuùi Coân Loân, nay
coù teân goïi laø Hy Maõ Laïp Sôn, nuùi naøy laø nuùi cao nhaát treân
toaøn theá giôùi, neân coù teân goïi laø “noùc nhaø cuûa theá giôùi”, ñòa
maïch cuûa toaøn caàu ñeàu baét nguoàn töø Coân Loân naøy, nuùi Coân
Loân treân ñoái maët vôùi thieân haø, nöôùc töø thieân haø ñoå xuoáng Coân
Loân, thoâng tôùi Hoaøng Haø ra bieån caû. Löu vöïc Hoaøng Haø, ñòa
chaát laø ñaát maøu vaøng chieám ña soá, nöôùc soâng Hoaøng Haø luùc
naøo cuõng maøu vaøng ñuïc, neáu Trung Quoác saép söûa coù Thaùnh
Quaân ra ñôøi, hoaëc coù Thaùnh Nhaân giaùng sanh, thì nöôùc
Hoaøng Haø môùi coù vaøi ngaøy trong traéng, ñeå toû caùt töôøng. Xeùt
laïi Hoaøng Haø naøy, laø qua nuùi Coân Loân thoâng vôùi thieân haø,
chính laø vò trí trung öông cuûa Thieân Ñòa laø Maäu Kyû Thoå, coù
maøu vaøng laø chöùng minh.
Trung Quoác laø vò trí trung taâm cuûa Thieân Ñòa, cho neân
Duy Hoaøng Thöôïng Ñeá khi saùng taïo vuõ truï giaùng sinh nhaân
linh muoân loaøi, laø töï nhieân khôûi ñaàu töø ñieåm trung taâm laø
32
Trung Quoác, sau ñoù daàn daàn ñi tôùi boán phía, lyù naøy laø leõ
ñöông nhieân. Trong Kinh Dòch coù noùi: “Hoaøng trung thoâng
Lyù, chaùnh vò cö theå, myõ taïi kyø trung, nhi söôùng ö töù chi, phaùt
ö söï nghieäp, myõ chi chí daõ”, theá naøy laø cuõng khoâng ngoaøi lyù
ñoù. Cho neân Trung Quoác coù vò trí ôû trong Thieân Ñòa laø nôi
chính giöõa nhaát, laïi coù thieän ñöùc theo truyeàn thoáng raát xa
xöa, ñaùng goïi laø Chí Thieän Ñòa, cho neân laø ñieåm trung taâm
giaùng Ñaïo, laø nguoàn goác cuûa Ñaïo Ñöùc, laø maûnh ñaát toát khai
môû vaên hoùa, Thaùnh Vöông Thaùnh Hieàn ña soá giaùng sanh taïi
Trung Quoác. Cho neân Trung Quoác, tröôùc tieân coù Thaát Thaùnh
tôùi trò theá, ôû con soâng hieän ra hình veõ, Phuïc Hy nhaän ñöôïc
“Thieân thö”, quan saùt Thieân Ñòa, veõ ra baùt quaùi, ñaàu tieân
saùng taïo “nhaát vaïch khai Thieân”, xieån minh söï aûo dieäu cuûa
Thieân Ñòa, Ñaïi Ñaïo baét ñaàu truyeàn ra.
Toå sö ñôøi thöù nhaát : Phuïc Hy Thò
Kim Tuyeán Ñaïi Ñaïo, taát nhieân coù chôn Thieân Meänh,
Thieân Meänh laø Minh meänh cuûa Duy Hoaøng Thöôïng Ñeá. Toå
Sö ñöôïc giaùng xuoáng laø phuïng thöøa Ñaïo Thoáng, öùng vaän cöùu
theá, nguyeân nhaân laø nôi Tieân Thieân phuïng Minh meänh cuûa
Thöôïng Ñeá, cho neân taïi Haäu Thieân thay maët Thöôïng Ñeá, laøm
Minh Sö cho muoân daân, töø xöa tôùi nay ñôøi ñôøi töông thöøa,
ñôn truyeàn ñoäc thuï, truyeàn giao taâm aán chôn phaùp baát nhò
phaùp moân, laø ñöôøng loái daãn ngöôøi tu Ñaïo quy boån hoaøn
nguyeân, cho neân ngöôøi gaùnh vaùc kim tuyeán, cuõng töùc laø
ngöôøi chòu söï sai khieån cuûa Thieân Meänh. Tieáp nhaän Thieân
Meänh cuõng khoâng deã daøng, tröôùc kia caùc vò Tieân Vöông, Coå
33
Thaùnh tuy laø ngöôøi giaøu nhaát thieân haï, quyù tôùi baäc Thieân Töû,
nhöng vì phaûi giaùo hoùa thöù daân, trò cho thieân haï ñöôïc thaùi
bình vaø ñöôïc sieâu sanh lieãu töû, khoâng theå khoâng boû heát moïi
vinh hoa phuù quyù, thieân lyù taàm Minh Sö, vaïn lyù caàu chôn
toâng, haàu nhö ñi heát moïi nôi döôùi gaàm trôøi, baêng soâng qua
nuùi voâ soá keå, baùi sö raát nhieàu vò, khaáu ñaàu heát bao nhieâu caùi
roài môùi caûm ñoäng Hoaøng Thieân, phaùi Minh Sö tôùi chæ ñieåm,
truyeàn thuï Chaùnh Phaùp Nhaõn Taøng.
Phuïc Hy Hoaøng Ñeá cuõng khoâng ngoaïi leä, tröôùc ñoù ñaõ
baùi 23 vò danh sö, nhöng chöa ñöôïc chôn truyeàn, sau tôùi vò sö
thöù 24 laø Minh Sö Uaát Hueâ Töû, môùi ñaéc chôn Ñaïo cuûa
Thöôïng Ñeá, trôû thaønh Toå Sö ñôøi thöù nhaát thöøa vaän Ñaïo
Thoáng. Phuïc Hy Thò sau khi laøm vua thieân haï, Trôøi cho thaáy
Long Maõ ôû con soâng, laïi quan saùt Thieân Ñòa, quan saùt moïi
khía caïnh cuoäc soáng cuûa loaøi chim thuù vaø nhöõng moái lieân
quan vôùi Ñaïi Ñòa, nhöõng thöù gaàn laø laáy töø nôi “thaân”, nhöõng
thöù xa laø laáy töø nôi “vaät”, môùi laøm ra Tieân Thieân Baùt Quaùi,
ñeå thoâng ñöôïc vôùi ñöùc cuûa Thaàn Minh, keá ñoù laø xieån döông
Ñaïo toâng, roài Ñaïo maïch ñöôïc nhaát tuyeán töông truyeàn.
Thöôïng Ñeá saéc phong laøm Ñoâng Phöông Thanh Ñeá.
Phuïc Hy Thò, hoï Phong, ñoùng ñoâ taïi Thaønh (laø Hoaøi
Döông Haø Nam hieän nay), giaùo hoùa daân bieát ngheà chaên nuoâi
vaø ñònh ra cheá ñoä cöôùi gaõ, töø ñoù coù cheá ñoä gia toäc, vaø veõ ra
Baùt Quaùi, trò vì 150 naêm.
34
35
Toå Sö ñôøi thöù 2 : Thaàn Noâng Thò
Toå Sö ñôøi thöù 2 laø Vieâm Ñeá Thaàn Noâng Thò, cuõng goïi laø
“Lieät Sôn Thò”, hoï Khöông, ñoùng ñoâ taïi Traàn (Hoaøi Döông
Haø Nam hieän nay), sau dôøi tôùi Sôn Ñoâng Khuùc Phuï, phoùng
löûa khai hoang röøng nuùi, phaùt minh löôõi caøy ñeå laøm ruoäng,
khaûo saùt ñaát ñai, giaùo hoùa daân bieát ngheà laøm ruoäng, troàng troït
nguõ coác vaø ñònh ra buoåi tröa trong ngaøy laø luùc hoäi chôï, ñem
ñoà vaät ra ñoåi chaùc nhau, laø baét ñaàu coù haønh vi giao dòch; töï
neám traêm loaøi coû daïi, cheá ra thuoác trò beänh, vieát ra saùch
thuoác, trong lòch söû ñöôïc goïi laø thôøi ñaïi Taân Thaïch Khí.
Thaàn Noâng Hoaøng Ñeá, tröôùc ñoù töøng baùi 11 vò sö, nhöng
chöa ñöôïc chôn truyeàn, sau gaëp vò sö thöù 12 laø Minh Sö Xích
Tuøng Töû, môùi ñaéc chôn Ñaïo cuûa Thöôïng Ñeá. Sau khi thaønh
Ñaïo, Thöôïng Ñeá saéc phong laø Nam Phöông Xích Ñeá. Thaàn
Noâng Thò trò vì 140 naêm.
Toå Sö ñôøi thöù 3 : Hieân Vieân Huyønh Ñeá
Toå Sö ñôøi thöù 3, laø Huyønh Ñeá Hieân Vieân Thò, hoï laø
Coâng Toân, ñoùng ñoâ taïi Höõu Huøng (Taân Trònh Haø Nam hieän
nay), laõnh thoå goàm khu vöïc: phía ñoâng tôùi bieån caû, phía taây
tôùi Khoâng Ñoàng (Bình Löông Taây Cam Tuùc hieän nay), phía
nam tôùi Ö Giang, phía baéc tôùi Huaân Tuùc, coøn thôøi ñaïi laø
töông ñöông vôùi hôn 2.600 naêm tröôùc coâng nguyeân, laø daân
toäc Trung Hoa baét ñaàu döïng nöôùc. Vaøo thôøi ñoù, coù nhieàu thöù
ñöôïc phaùt minh ra, laø nhöõng thöù caàn duøng trong cuoäc soáng
haèng ngaøy nhö cung ñieän, tieàn teä, y thuaät, y phuïc (laø nguyeân
36
phi cuûa Huyønh Ñeá, töùc Luy Toå, baét ñaàu nuoâi taàm tô), thuyeàn
beø, xe coä, cung teân, kim chæ nam, lòch tính thôøi gian, thieân
vaên, aâm luaät..., caùc thöù vaên hoùa vaät chaát ñeàu coù caû, ngoaøi ra
coù vò söû quan teân laø Thöông Hieät saùng taïo ra caùch ghi cheùp
giaáy chöùng nhaän, ñaïi khaùi laø ñöôïc soaïn ra töø vaên töï daïng
hình veõ trong thôøi nguyeân thuûy.
Huyønh Ñeá chinh phuïc Sy Vöu, thoáng nhaát thieân haï, baùi
qua 72 vò sö, nhöng chöa ñöôïc chôn truyeàn, sau cuøng gaëp vò
sö thöù 73 laø Minh Sö Quaûng Thaønh Töû, môùi ñaéc chôn Ñaïo
cuûa Thöôïng Ñeá. Ñaïi Ñaïo cuõng töø ñoù maø coù tieáp theá truyeàn
giao. Sau khi thaønh Ñaïo, Thöôïng Ñeá saéc phong laø “Trung
Öông Huyønh Ñeá”
Hieân Vieân Huyønh Ñeá baùi Quaûng Thaønh Töû
Hoài xöa, Hieân Vieân Huyønh Ñeá, tính thieän chuoäng Phaät,
coù tham baùi 72 vò sö, vò sö naøo cuõng bieát phöông phaùp truï
theá, nhöng khoâng bieát phöông phaùp xuaát theá. Coù moät ngaøy
kia, laïi ra theâm moät tôø caùo thò, daùn ôû nôi Ngoï Moân, raèng neáu
ai bieát ñöôïc trong thieân haï coù chôn Minh Sö, daãn Traãm ñi baùi
Sö, seõ ñöôïc ban thöôûng ngaøn laïng vaøng, phong cho quan
chöùc “Vaïn Hoä Haàu”, roài cho daùn ôû Ngoï Moân phía saân tröôùc
cöûa, leänh cho moät vò ñaïi thaàn cuûa trieàu ñình ñöùng giöõ vaên baûn
caùo thò naøy. Vaøo thôøi ñoù, ôû Taây Thieân coù moät vò Phaät soáng, laø
taêng ôû Tieåu Laâm Töï, naêm aáy 13 tuoåi, teân laø Quaûng Thaønh
Töû, Ñaïo ñöùc thaâm cao, Phaät lyù quaùn thoâng, trong nhaø chæ coù
moät ngöôøi chuù, teân laø Döôõng Maõ Quaân, coù moät ngaøy thanh
nhaøn voâ söï, thaû böôùc ngang Ngoï Moân, thaáy coù treo moät tôø
37
baûng vaên, Döôõng Maõ Quaân ñoïc tôø baûng vaên moät laàn töø ñaàu
tôùi cuoái, môùi bieát thì ra laø vieäc Thaùnh Thöôïng baùi Sö, lieàn gôõ
baûng vaên aáy xuoáng, luùc ñoù vò trieàu thaàn nhìn thaáy, lieàn daãn
oâng ta ñi gaëp Hoaøng Ñeá.
Vò trieàu thaàn taâu raèng: “Thaàn ñang canh giöõ baûng vaên,
thaáy oâng naøy tôùi gôõ xuoáng, chaéc laø hieåu ñöôïc söï vieäc, chöa
bieát yù Thaùnh Thöôïng nhö theá naøo?” Hieân Vieân Hoaøng Ñeá
hoûi: “Ngöôi bieát trong thieân haï coù chôn Minh Sö phaûi
khoâng?” Döôõng Maõ Quaân taâu raèng: “Tieåu daân coù moät ngöôøi
chaùu, teân laø Quaûng Thaønh Töû, Ñaïo ñöùc cao thaâm, moïi ngöôøi
ñeàu goïi oâng ta laø thieân haï Ñaïi Minh Sö.” Hieân Vieân Hoaøng
Ñeá hoûi: “Chaùu cuûa ngöôi naêm nay bao nhieâu tuoåi?” Döôõng
Maõ Quaân taâu raèng: “Chaùu cuûa tieåu daân naêm nay 13 tuoåi”.
Hoaøng Ñeá noùi: “Traãm ñaõ baùi Sö caû thaûy laø 72 vò, Sö naøo
cuõng coù tuoåi taùc treân 50 döôùi 60, chæ bieát phaùp truï theá, khoâng
bieát phaùp xuaát theá, Quaûng Thaønh Töû môùi 13 tuoåi, ñaïo ñöùc
cao thaâm tôùi ñaâu? Traãm ngaøy mai ñi baùi oâng ta laøm Sö, neáu
coù theå truyeàn thuï 3 ngaøy laø thaønh Ñaïo, laäp töùc phong cho
ngöôi töôùc vò quan lôùn, neáu truyeàn thuï trong 3 ngaøy khoâng
theå thaønh Ñaïo, laø ñem ngöôi chaët ñaàu chaúng tha.”
Döôõng Maõ Quaân nghe noùi trong loøng hoaûng sôï, taâu
raèng: “Ñôïi tieåu daân quay veà tröôùc noùi roõ cho chaùu nghe, laø
Chuùa Thöôïng ngaøy mai tôùi baùi chaùu laøm Sö, phaûi baøy höông
aùn ñeå ngheânh tieáp Thaùnh giaù”. Hoaøng Ñeá chaáp thuaän cho
oâng ta trôû veà ngoâi töï. Döôõng Maõ Quaân trôû veà Tieåu Laâm Töï,
ñi tôùi thieàn phoøng, noùi vôùi Quaûng Thaønh Töû raèng: “Chaùu ôi
khoâng xong roài, tai hoïa tôùi roài, laø chuù lieân luïy tôùi chaùu”.
38
Quaûng Thaønh Töû hoûi: “Chuyeän gì maø hoaûng hoát theá?”,
Döôõng Maõ Quaân noùi: “Hieân Vieân Hoaøng Ñeá ñöông trieàu
muoán baùi Minh Sö, coù ra moät tôø caùo thò, neáu coù ai bieát trong
thieân haï coù chôn Minh Sö, daãn ñi baùi Sö, laø ñöôïc thöôûng
ngaøn löôïng vaøng, phong quan chöùc laø Vaïn Hoä Haàu. Vì chuù
thaáy chaùu ñöôïc moïi ngöôøi goïi laø Ñaïi Minh Sö, môùi caû gan gôõ
baûng vaên xuoáng, chuù ñöôïc phong töôùc vò quan lôùn khoâng toát
laém sao? Ai bieát ñöôïc Hoaøng Ñeá ngaøy mai tôùi baùi chaùu laøm
Sö, neáu coù theå truyeàn thuï trong 3 ngaøy thaønh Ñaïo, laø phong
cho chuù töôùc vò quan lôùn, neáu truyeàn thuï trong 3 ngaøy khoâng
theå thaønh Ñaïo, chuù vôùi chaùu laø cuøng chòu toäi naøy, cheùm ñaàu
chaúng tha, chuyeän naøy laø chuù lieân luïy tôùi chaùu roài.”
Quaûng Thaønh Töû noùi: “Theá naøy laø chuyeän nhoû, khoâng
sao, ñôïi Chuùa Thöôïng ngaøy mai tôùi ñaây, chaùu töï nhieân coù lôøi
ñeå ñaùp öùng.”
Ngaøy hoâm sau, Hieân Vieân Hoaøng Ñeá daãn theo 500 ngöï
laâm quaân hoä giaù tôùi. Quaûng Thaønh Töû lieàn meänh cho ñaïo
ñoàng, chaët caây ôû leà ñöôøng cho ngaõ xuoáng, chaën laïi con ñöôøng
ñi tôùi. Hieân Vieân Hoaøng Ñeá ñeán tröôùc Tieåu Laâm Töï, ngöï laâm
quaân taâu raèng: “Khôûi taáu Chuùa Thöôïng, ñeán ñaây bò caây chaën
laïi, khoâng theå tieán leân”. Hoaøng Ñeá trong taâm chuyeån ngoä:
“Laø do ta trong taâm khoâng thaønh khaån”, lieàn quay trôû veà
Hoaøng Cung. Tôùi ngaøy hoâm sau, meänh cho töôùng quaân
Quyeån Lieâm, hoä giaù loäi boä theo con ñöôøng nhoû tôùi. Quaûng
Thaønh Töû laïi meänh cho ñaïo ñoàng tôùi choã con ñöôøng, cho coû
lau ôû hai beân leà ñöôøng keùo laïi thaét thaønh guùt, toång coäng laø 72
guùt. Hoaøng Ñeá loäi boä tôùi, bò coû lau chaën ngang khoâng theå ñi
39
qua. Töôùng quaân Quyeån Lieâm tính tình noùng naûy, ruùt baûo
kieám ra muoán chaët ñöùt guùt coû lau. Hoaøng Ñeá noùi: “Khoâng
ñöôïc, khoâng ñöôïc, hoâm nay ñaëc bieät tôùi baùi Sö, phaûi caån thaän
môùi ñöôïc, hay laø mi gôõ moät guùt, Traãm laïy moät laïy”. Gôõ xong
72 guùt, cuõng laïy 72 laïy, cuùc cung tieán tôùi, ñeán tröôùc cöûa ngoâi
töï, thaáy moät vò ñaïo ñoàng, Hoaøng Ñeá hoûi: “ÔÛ ñaây laø Tieåu Laâm
Töï phaûi khoâng?” Ñaïo ñoàng traû lôøi:
“Tieåu Laâm tòch mòch thieåu nhaân tri,
Keát thaûo vi moân tieän thò cô,
Phaät phaùp bình ñaúng voâ cao haï,
Kieâu ngaïo sính cöôøng maïc tieán lai”
Hoaøng Ñeá trong taâm lieàn chuyeån ngoä, ñi tôùi cöûa thöù hai,
thaáy moät vò ñaïo ñoàng trong tay caàm caây tröôïng cöù ñaùnh vaøo
caây ñaøo, Hoaøng Ñeá hoûi: “Ñaïo höõu, baïn ñaùnh caây ñaøo naøy laø
vì chuyeän gì?” Ñaïo ñoàng noùi: “Toâi ñaùnh noù vì noù khoâng mau
mau ra traùi”. Hoaøng Ñeá hoûi: “Ñaøo troàng ñöôïc maáy naêm roài?”
Ñaïo ñoàng noùi: “Ñaøo troàng ñöôïc ba ngaøy”, Hoaøng Ñeá noùi:
“Ñaøo troàng coù ba ngaøy, laøm sao coù theå ra traùi?” Ñaïo ñoàng
ñoïc baøi thô raèng:
“Ñaøo taøi tam nhaät vi sinh ñaøo,
Hoïc Ñaïo tam nhaät khôûi thaønh Ñaïo;
Khoan taâm tònh döôõng ñaõi thôøi ñaùo,
Caên thaâm dieäp maäu keát thaønh quaû.”
Hoaøng Ñeá ñi tôùi cöûa thöù ba, thaáy moät vò laõo hoøa thöôïng
ñang thaép nhang vaø queùt nhaø, Hoaøng Ñeá hoûi: “Sö huynh ôi,
Sö Phuï ôû ñaâu vaäy?” Laõo hoøa thöôïng traû lôøi: “Sö Phuï ñang
trong thieàn phoøng phía ñoâng”, Hoaøng Ñeá cuùc cung ñi tôùi,
40
thaáy moät nhi ñoàng, ñoan nhieân tònh toïa. Hieân Vieân Hoaøng Ñeá
quyø xuoáng döôùi ñaát, Quaûng Thaønh Töû noùi: “Ngöôøi quyø ôû döôùi
laø ai vaäy?” Hoaøng Ñeá noùi: “Ñeä töû laø Hieân Vieân”. Quaûng
Thaønh Töû noùi: “Nghe noùi Chuùa toâi töøng baùi 72 vò Sö, vaäy Sö
naøo coù Ñaïo?” Hoaøng Ñeá noùi: “Sö naøo cuõng coù Ñaïo caû, tieác
thay ñeä töû baïc duyeân khoâng theå hoïc ñöôïc. Daùm hoûi toân Sö,
laøm sao môùi thoaùt khoûi voøng sanh töû?”.
Quaûng Thaønh Töû traû lôøi: “Nhaân ly saéc baát laõo, moäc ly
hoûa baát hoâi, chuù taâm hoïc Ñaïo, theo phaùp thuï trì, taát nhieân
thaønh Ñaïo”. Hieân Vieân Hoaøng Ñeá trong taâm ñöôïc ngoä, baùi taï
Sö Phuï, taïm bieät trôû veà Hoaøng Cung.
Töôùng quaân Quyeån Lieâm nhìn thaáy noåi noùng leân, böïc
töùc noùi: “Nhi ñoàng nhoû beù thaät laø to gan, Thaùnh Thöôïng tôùi
ñaây khoâng chòu haønh leã, ñôïi ta ngaøy mai tôùi cheùm heát moïi
ngöôøi trong ngoâi töï cuûa ngöôi”. Noùi ñeán Tieåu Laâm Töï, caùc
ñeä töû ñeàu tôùi choã sö phuï chuùc möøng, Quaûng Thaønh Töû noùi:
“Chuùc möøng caùi gì vaäy?” Caùc ñeä töû noùi: “Thaùnh Thöôïng baùi
sö phuï laøm Sö, chaúng leõ khoâng phaûi vieäc vui möøng”, Quaûng
Thaønh Töû noùi: “Chæ laø vieäc tai hoïa chöù khoâng phaûi vieäc vui
möøng, hoâm nay vò töôùng quaân hoä giaù laø Quyeån Lieâm ñaõ noåi
giaän, ngaøy mai seõ tôùi cheùm heát moïi ngöôøi trong ngoâi töï”, caùc
ñeä töû noùi: “Coù theå chaïy troán ñöôïc khoâng?” Quaûng Thaønh Töû
noùi: “Ñoù chöa phaûi laø bieän phaùp hay”, caùc ñeä töû noùi: “Coù theå
caàu xin Chuùa Thöôïng, xem Ngaøi giaûi quyeát theá naøo?” Quaûng
Thaønh Töû noùi: “Ñaây cuõng khoâng phaûi laø thöôïng saùch, caùc vò
ngaøy mai thöùc daäy tham baùi Phaät, tuïng Kinh Kim Cang, hai
tay caàm nhang theo ta xuoáng nuùi, laø bieát heát caû”.
41
Ngaøy hoâm sau, töôùng quaân hoä giaù laø Quyeån Lieâm quaû
nhieân côõi ngöïa phi nhanh ñeán Tieåu Laâm Töï. Quaûng Thaønh
Töû vaø caùc ñeä töû cuøng nhau quyø xuoáng. Töôùng quaân Quyeån
Lieâm hoûi: “Ngöôøi quyø ôû döôùi laø ai vaäy?” Quaûng Thaønh Töû
noùi: “Laø tieåu taêng Quaûng Thaønh Töû, ñaëc bieät tôùi ngheânh ñoùn
töôùng quaân”, Töôùng quaân noùi raèng: “Chuùa Thöôïng hoâm qua
tôùi ngoâi töï, ngöôi khinh thöôøng voâ leã, ta so vôùi Chuùa Thöôïng
laø haïng ngöôøi naøo, ngöôi hoâm nay hai tay caàm nhang quyø ôû
nôi naøy laø vì chuyeän gì?” Quaûng Thaønh Töû noùi: “Chuùa
Thöôïng hoâm qua ñaëc bieät tôùi caàu xin toâi caùi phaùp sinh töû, ñeå
sau naøy khoûi rôi vaøo tay Dieâm Vöông, coøn tieåu taêng hoâm nay
ñaëc bieät tôùi caàu xin töôùng quaân veà caùi sanh töû.”
Töôùng quaân Quyeån Lieâm noùi: “Nghe noùi Phaät soáng ôû
Taây Thieân, taïi sao laïi ôû Tieåu Laâm Töï?” Quaûng Thaønh Töû
noùi: “Moïi ngöôøi ñeàu laø Phaät soáng, Phaät taïi nôi taâm maø mình
khoâng bieát”. Töôùng quaân Quyeån Lieâm noùi: “Mi cho laø mi ñaõ
bieát, vaäy tính maïng cuûa Chuùa Thöôïng trong tay ai?” Quaûng
Thaønh Töû noùi: “Tính maïng cuûa Chuùa Thöôïng trong tay cuûa
tieåu taêng”. Töôùng Quaân noùi: “Tính maïng cuûa mi trong tay
ai?” Quaûng Thaønh Töû noùi: “Tính maïng cuûa tieåu taêng trong
tay Töôùng quaân”. Töôùng Quaân noùi: “Tính maïng cuûa ta trong
tay ai?” Quaûng Thaønh Töû noùi: “Tính maïng cuûa Töôùng Quaân
trong tay cuûa Dieâm Vöông”. Quaûng Thaønh Töû ñoïc tieáp baøi
thô raèng:
“Quaân Vöông vaán Ñaïo phaï sinh töû,
Tham caàu nhaát chæ ñoùa Dieâm La,
Töôùng quaân nhó lai khôûi saùt yù,
42
Maïng taïi neã thuû ñöông caàu neã.”
Töôùng quaân Quyeån Lieâm nghe ñöôïc baøi thô naøy, trong
taâm khai ngoä lieàn, neân noùi vôùi Quaûng Thaønh Töû raèng: “Ta
nay muoán baùi Ngaøi laøm Sö, chöa bieát yù Ngaøi nhö theá naøo?”
Quaûng Thaønh Töû traû lôøi raèng: “Töôùng Quaân haù laïi chòu tu
haønh sao”. Töôùng Quaân noùi: “Ñeä töû muoán caàu lieãu thoaùt sanh
töû, thoaùt khoûi caùi khoå luaân hoài”. Quaûng Thaønh Töû noùi: “OÂng
ñaõ nhö vaäy laø muoán caàu ñöôïc lieãu sanh töû, thì ñi theo toâi”.
Quaûng Thaønh Töû ñi tröôùc, khi veà tôùi trong töï, leo leân giöôøng
thieàn, ñoan nhieân tònh toïa. Töôùng quaân Quyeån Lieâm ñi tôùi
theàm cöûa, böôùc vaøo moät chaân, laïi hoûi: “Sö Phuï bieát toâi chaân
naøy laø muoán böôùc ra hay böôùc voâ?” Quaûng Thaønh Töû traû lôøi:
“Töôùng Quaân, neáu oâng tieán moät böôùc laø leân Thieân Ñaøng, luøi
moät böôùc laø xuoáng Ñòa Nguïc”. Töôùng quaân Quyeån Lieâm
trong taâm ñöôïc khai ngoä, laøm baøi thô raèng:
“Khi Sö dieät Toå toäi tri phi,
Caàu Sö saùm hoái khaát töø bi,
Nguyeän xaû nhaát thaân kieám haï töû,
Vaïn kieáp thí sieâu xuaát khoå kyø.”
Töôùng Quaân Quyeån Lieâm laøm xong baøi thô, ôû nôi löng
ruùt baûo kieám ra, noùi raèng: “Xin Sö Phuï töø bi thuï kyù cho toâi”.
Noùi xong, töï vaãn maø cheát. Quaûng Thaønh Töû thaáy oâng ta thaät
loøng, thuï kyù cho oâng ta. Laøm baøi thô raèng:
“Cuoàng phong taûo ñòa nhaát tröôøng khoâng,
Thieän vuõ chieâm hoa vaïn saéc hoàng,
Töôùng Quaân kim nhaät hoài ñaàu ngoä,
Vi ñaø toân thieân nhaát ban ñoàng.”
43
Veà sau, Hieân Vieân Hoaøng Ñeá cuõng ñeán ngoâi töï, caàn cuø
tu ñaïo ñöùc, sau tu thaønh chaùnh quaû.
Toå Sö ñôøi thöù 4 : Thieáu Haïo
Toå Sö ñôøi thöù 4 laø Thieáu Haïo, laø con cuûa Hieân Vieân
Hoaøng Ñeá, laø do nguyeân phi Luy Toå sanh ra, teân laø “Chí”.
Tu theo phaùp cuûa Thaùi Haïo (Phuïc Hy), neân goïi laø Thieáu Haïo.
Döïng nöôùc taïi Thanh Döông, neân coøn goïi laø Thanh Döông
Thò; cheát mai taùng ôû Vaân Döông, laïi coøn coù hieäu laø Vaân
Döông Thò. Ñoùng ñoâ taïi Khuùc Phuï, trò vì 84 naêm.
Toå Sö ñôøi thöù 5 : Chuyeân Huùc
Toå Sö ñôøi thöù 5 laø Chuyeân Huùc, laø chaùu cuûa Hieân Vieân
Hoaøng Ñeá, khi leân 10 tuoåi ra hoã trôï Thieáu Haïo, 20 tuoåi leân
ngoâi, tröôùc döïng nöôùc ôû Cao Döông, neân hieäu laø Cao Döông
Thò, sau ñoùng ñoâ ôû Ñeá Khaâu, trò vì 78 naêm.
Toå Sö ñôøi thöù 6 : Ñeá Khoác
Toå Sö ñôøi thöù 6 laø Ñeá Khoác, laø chaùu chít cuûa Hieân Vieân
Hoaøng Ñeá, khi leân 15 tuoåi laø ra hoã trôï Chuyeân Huùc, ñöôïc
phong ñaát ôû Taân, ñoùng ñoâ ôû Haøo (huyeän Yeàn Sö tænh Haø Nam
hieän nay), trò vì 70 naêm.
Toå Sö ñôøi thöù 7 : Ñeá Nghieâu
Toå Sö ñôøi thöù 7 laø Ñöôøng Nghieâu, ñoùng ñoâ ôû Bình
44
Döông (Laâm Phaàn Sôn Taây hieän nay), baét ñaàu ñöôïc truyeàn
taâm phaùp, laø moät vò vua raát nhôn töø roäng löôïng vaø coù trí tueä.
Trong thôøi gian Ñeá Nghieâu trò nöôùc, thieân haï thaùi bình, nhaân
daân coù cuoäc soáng an laïc töï do töï taïi. Do ñöùa con cuûa mình
khoâng ñöôïc toát, Ñeá Nghieâu khoâng truyeàn ngoâi cho con, maø
quyeát ñònh truyeàn ngoâi vua cho moät ngöôøi coù taøi coù ñöùc. Ñeá
Nghieâu sau khi hoûi qua yù kieán cuûa töù phöông Chö Haàu, ñöôïc
hoï tieán cöû: Ngöôøi coù tieáng taêm hieáu thaûo khaép thieân haï laø
Thuaán tôùi keá vò. Tình traïng truyeàn Hieàn khoâng truyeàn con, laø
moät caùch laøm chí coâng voâ tö döôùi gaàm Trôøi nhö theá naøy, ñöôïc
goïi laø “thieän nhöôïng”.
Huyønh Ñeá ñem “Taâm Phaùp Ñaïi Ñaïo” truyeàn cho ngöôøi
coù ñöùc, khoâng noùi truyeàn Ñaïo, chæ noùi “toán vò”. Nghieâu Toå
tieáp tuïc Toå vò, trò vì 100 naêm. Khoång Töû khen raèng: “Ñaïi tai!
Nghieâu chi vi quaân daõ, nguy nguy hoà! Duy Thieân vi ñaïi, Duy
Nghieâu taéc chi. Ñaõng ñaõng hoà, daân naêng danh yeân, nguy
nguy hoà, kyø thaønh coâng daõ, hoaùn hoà, kyø höõu vaên chöông”. Ñeá
Nghieâu höôûng thoï 120 tuoåi.
Toå Sö ñôøi thöù 8 : Ñeá Thuaán
Toå Sö ñôøi thöù 8 laø Ngu Thuaán, hoï Dieâu Thò, ñoùng ñoâ ôû
Boà Phaûn (Vónh Teá Sôn Taây hieän nay). Ñeá Thuaán laø moät vò
Hoaøng Ñeá coù hieáu, taâm caûm ñoäng Beà Treân, coù cha teân laø Coå
Taåu, meï maát sôùm, cöôùi meï gheû, meï gheû hoaøn toaøn khoâng noùi
tôùi “Trung” “Tín”, laø ngöôøi ñaøn baø khoâng bieát leã nghóa, coøn
coù moät ngöôøi em trai ñöôïc cöng chieàu ñeán ñoãi raát ngaïo maïn,
teân laø Töôïng; cha cuûa Ñeá Thuaán cuõng laø moät ngöôøi coá chaáp
45
khoâng phaân bieät phaûi traùi, nhöng Thuaán baåm sinh coù tính raát
hieáu thaûo oân hoøa, tuy nhieàu laàn bò ñaùnh ñaäp la maéng, nhöng
trong taâm khoâng moät chuùt oaùn haän, vaãn toân kính cha meï vaø
thöông em trai. Thuaán thöôøng xuyeân laøm ruoäng ôû döôùi chaân
nuùi Lòch Sôn, truyeàn thuyeát noùi coù con voi lôùn duøng caùi muõi
daøi phuï Thuaán laøm ruoäng, coøn coù con chim traéng duøng moùng
vuoát nhoïn quaét phuï laøm coû. Vaäy laø hieáu taâm cuûa Thuaán laøm
caûm ñoäng ñeán caàm thuù.
Coù moät laàn, ngöôøi cha keâu Thuaán söûa chöõa nhaø kho
chöùa gaïo luùa, ñôïi tôùi khi Thuaán treøo leân treân ñænh nhaø kho,
Töôïng doïn caây thang ñi, xung quanh phía döôùi ñoát löûa leân
muoán thieâu cheát Thuaán, Thuaán nhaûy mình xuoáng döôùi, töø
treân khoâng bay xuoáng luoân, an toaøn chaïm ñaát; laïi moät laàn
nöõa, meï gheû muoán haïi cheát Thuaán, keâu Thuaán ñi ñaøo gieáng,
noùi laø ñaøo saâu theâm moät chuùt, ñôïi ñeán khi Thuaán xuoáng
gieáng roài, Töôïng töùc thì duøng ñaù vaø ñaát ñaáp ñaày caùi gieáng, raát
may thay, döôùi ñaùy gieáng laïi coù moät ñöôøng haàm, laø Thuaán
ñöôïc chui ra. Thuaán hai laàn bò naïn lôùn khoâng cheát, cuõng ñöôïc
hoùa hieåm nguy thaønh bình yeân voâ söï, theá naøy laø do Thuaán coù
boån taùnh chí thieän vaø phaåm ñöùc roäng löôïng nhaân haäu, laøm
caûm ñoäng Beà Treân.
Vaøo thôøi coå xöa, ngöôøi ñöôïc laøm Hoaøng Ñeá, laø ñeàu do yù
chæ cuûa Beà Treân, cho neân chuùng ta goïi Hoaøng Ñeá laø Thieân
Töû, Thieân Töû laø ngöôøi tieáp nhaän Thieân Meänh. Khi Thaát Toå
Ñöôøng Nghieâu ñaõ tôùi tuoåi giaø, muoán nhöôøng ngoâi vua cho
moät ngöôøi coù ñöùc coù taøi keá thöøa, Chö Haàu töù phöông bieát
ñöôïc Thuaán khoâng nhöõng taøi ñöùc song toaøn, maø coøn laø ngöôøi
46
hieáu thaûo, neân tieán cöû cho Nghieâu Ñeá. Traûi qua nhieàu laàn
khaûo nghieäm xem xeùt, sau cuøng laø nhöôøng ngoâi cho Thuaán
leân laøm Thieân Töû, treân lòch söû ñöôïc khen ngôïi laø “Thieän
Nhöôïng Chính Trò”.
Ñöùc Khoång Töû khen raèng: “Thuaán kyø ñaïi tri daõ dó!
Thuaán haûo vaán nhi haûo saùt nhó ngoân; aån aùc nhi döông thieän,
chaáp kyø löôõng ñoan, duïng kyø trung ö daân, kyø töø dó vi Thuaán
hoà!” (“Thuaán hieåu bieát nhieàu, laø do sieâng hoûi vaø sieâng tìm hieåu caâu
noùi nghe ñöôïc; giaáu ñi vieäc aùc, phaùt döông vieäc thieän; caân nhaéc hai
ñaàu, laáy caùi trung trung aùp duïng cho daân, theá naøy laø caùch laøm cuûa
Thuaán ñaáy!”)
Ngöôøi ta kính ngöôõng loøng nhôn töø hieáu thaûo cuûa
Thuaán, coù laøm baøi thô ca tuïng raèng:
“Ñoäi ñoäi canh xuaân töôïng,
Phaân phaân canh thaûo caàm,
Töï Nghieâu ñaêng Ñeá vò,
Hieáu caûm ñoäng Thieân taâm.”
Ngu Thuaán tieáp truyeàn taâm phaùp, trò vì 48 naêm.
Toå Sö ñôøi thöù 9 : Ñeá Vuõ
Toå Sö ñôøi thöù 9 laø Haï Vuõ, ñoùng ñoâ taïi Döông Ñòch
(huyeän Vuõ tænh Haø Nam hieän nay), ñaõ töøng dôøi ñoâ tôùi aáp Ñoâ
An (tænh Sôn Taây hieän nay) vaø Bình Döông. Vaøo thôøi “trieàu
ñaïi tieàn Ñöôøng” bò naïn hoàng thuûy, Ñeá Nghieâu meänh cho
Suøng Baù Coàn trò naïn luït, Coàn aùp duïng phöông phaùp ñaép theâm
bôø ñeå ngaên ngöøa, laøm 9 naêm khoâng ñöôïc gì caû, bò Nghieâu xöû
cheát. Sau khi Thuaán leân ngoâi Thieân Töû, laïi meänh cho con cuûa
47
Coàn laø Vuõ tôùi phuï traùch trò luït, Vuõ laø nhaân taøi raát noåi baät, oâng
ta duøng phöông phaùp daãn nöôùc cho thoâng, thôøi gian 13 naêm,
taäp trung heát taâm yù ñeå trò luït, thaäm chí coù ba laàn ñi qua cöûa
nhaø maø khoâng gheù vaøo, sau cuøng laø daãn ñöôïc nöôùc töø soâng
lôùn soâng nhoû cuøng caùc con keânh thoâng ra tôùi bieån, coù coâng
daãn thoâng nöôùc soâng raát laø lôùn. OÂng ta khoâng nhöõng choáng
ñöôïc luõ luït, maø coøn boå ích cho vieäc troàng troït thuûy lôïi, taïo
phuùc cho daân sinh raát lôùn.
Ngu Thuaán caûm thaáy coâng lao cuûa Vuõ raát lôùn, neân cuõng
y theo caùch laøm cuûa Ñeá Nghieâu, ñem ngoâi vua nhöôøng cho
ngöôøi laäp ñaïi coâng laø Vuõ. Sau khi Vuõ leân ngoâi, oâng ta hoïp
maët caùc Chö Haàu, chia ñaát nöôùc Trung Quoác thaønh cöûu Chaâu.
Vaøo thôøi ñoù, coù daân toäc Cöûu Leâ, Tam Mieâu tôùi quaáy nhieãu, laø
tai hoïa bieân giôùi khaù nghieâm troïng vaøo thôøi coå xöa. Tröôùc kia
vaøo thôøi Thieáu Haïo, Chuyeân Huùc, daân toäc Leâ, Mieâu tôùi quaáy
phaù lieân tuïc, Ñeá Nghieâu, Ñeá Thuaán coù ñi deïp loaïn, tôùi Ñeá Vuõ
môùi deïp yeân, laøm oån ñònh löu vöïc trung du Tröôøng Giang,
daân toäc Leâ, Mieâu heát tôùi xaâm phaïm nöõa. Theá naøy laø moät maøn
chieán tranh gian khoå tröôøng kyø choáng laïi daân toäc phía nam
vaøo thôøi coå xöa, cuõng laø moät coâng lao vó ñaïi khaùc cuûa Ñeá Vuõ,
do vaäy oâng ta ñöôïc toân kính laø Ñaïi Vuõ. Trieàu ñaïi Haï Vuõ
truyeàn nöôùc 439 naêm.
Toå Sö ñôøi thöù 10 : Y Duaãn
Toå Sö ñôøi thöù 10, laø Y Duaãn, Teå töôùng cuûa Ñeá Thang,
laøm ngheà noâng ôû maûnh ruoäng cuûa Höõu Taân Thò, Ñeá Thang ba
laàn tôùi thænh môøi, môùi chòu theo Ñeá Thang. Ñeá Thang ñem
48
quaân ñi ñaùnh vua Kieät, tieâu dieät trieàu ñaïi Haï, laø laøm vua
thieân haï, phaàn nhieàu laø coâng lao cuûa Y Duaãn, Ñeá Thang toân
kính goïi oâng ta laø “A Haønh”. Khi Ñeá Thang qua ñôøi, coù ñöùa
chaùu teân laø Thaùi Giaùp laø keû voâ Ñaïo, Y Duaãn cho ñaøy tôùi xöù
Ñoàng, ñöôïc ba naêm, Thaùi Giaùp hoái caûi, ñöôïc trôû veà Haøo.
Y Duaãn tôùi traêm tuoåi qua ñôøi, Ñeá OÁc Ñinh cho duøng leã
cuûa Thieân Töû ñeå mai taùng, Maïnh Töû goïi oâng ta laø “Thaùnh chi
nhaäm giaû”.
Toå Sö ñôøi thöù 11 : Ñeá Thang
Toå Sö ñôøi thöù 11 laø Thöông Thang, hoï laø Töû Thò, ñoùng
ñoâ ôû Haøo (huyeän Haøo tænh An Huy hieän nay). Thang laø ngöôøi
coù taøi ñöùc, laïi ñöôïc söï hoã trôï cuûa Teå töôùng, nöôùc nhaø caøng
ñöôïc cöôøng maïnh, trôû thaønh “Ñoâng Phöông Minh Chuû”.
Ngöôøi trong trieàu ñaïi Thöông raát chuù troïng leã nghi teá baùi quyû
thaàn, laøm baát cöù vieäc gì, tröôùc tieân cuõng phaûi xin queû hoûi yù
cuûa thaàn. Quyû thaàn ñöôïc teá baùi goàm coù ba loaïi:
1/ Thieân thaàn: laø Thöôïng Ñeá, laø vò ñöùng ñaàu cuûa Thieân
Thaàn, caùc thaàn Nhaät, Nguyeät, Tinh Tuù.
2/ Ñòa kyø: laø thaàn Thoå Ñòa, thaàn Nuùi, thaàn Soâng, thaàn töù
phöông.
3/ Nhaân Quyû: ngöôøi cheát roài trôû thaønh ma.
Ngöôøi trong trieàu ñaïi Thöông raát xem troïng ma, cuõng
töùc laø kính troïng toå tieân, suøng baùi toå tieân. Hieän giôø coù teá baùi
toå tieân, laø cuõng töø thôøi ñaïi AÂn Thöông truyeàn xuoáng.
Thöông Vöông laø Thaønh Thang, thieän chaùnh thaân daân,
49
moãi naêm cuõng nhieàu laàn xuaát tuaàn phoûng vaán daân gian, tìm
hieåu nhöõng ñau khoå trong daân gian, roài nghó caùch caûi tieán. Coù
moät ngaøy, ñang luùc phong hoøa nhaät leä, traêm loaøi chim cuøng
hoùt vui, baày thuù nhaûy nhoùt, Thöông Vöông Thaønh Thang ñi
tôùi moät nôi, thaáy coù ñaùm thôï saên ñang baøy caïm baãy vaø giaêng
voõng löôùi, ngöôøi ñaët voõng löôùi raát vui möøng, lôùn tieáng ñoïc lôøi
chuùc raèng: “Ai töø treân trôøi tôùi, ai töø döôùi ñaát tôùi, ai töø töù
phöông tôùi, ñeàu tieán vaøo trong voõng löôùi cuûa ta, khoâng moät ai
soùt ra ngoaøi löôùi.” Thöông Vöông nghe ñöôïc, loøng khoâng
nhaãn taâm, tôùi gôõ boû 3 maët cuûa voõng löôùi, chæ chöøa laïi moät maët
vaø söûa laïi lôøi chuùc raèng: “Muoán tôùi beân traùi laø tôùi beân traùi,
muoán tôùi beân phaûi laø tôùi beân phaûi, muoán tôùi phía treân laø tôùi
phía treân, muoán xuoáng phía döôùi laø xuoáng phía döôùi, ai
khoâng muoán soáng môùi vaøo voõng löôùi cuûa ta.” Thôï saên nghe
thaáy caûm ñoäng voâ cuøng. Caâu chuyeän gôû boû 3 maët löôùi theá
naøy, sau ñöôïc truyeàn khaép thieân haï. Ngöôøi ñôøi hoâm nay, coù
ngöôøi trong taâm baát thieän, saùt sanh cöôùp giöït, xem laø chuyeän
thöôøng, tònh taâm coi laïi caâu chuyeän naøy laø moät chöùng minh
thöïc teá Ñeá Thang haûo sanh, chaéc phaûi coù caûm ñoäng phaàn
naøo. Con ngöôøi laø moät trong caùc loaøi ñoäng vaät, laø “vaïn vaät
chi linh”, ñöùng treân laäp tröôøng laø linh tröôûng, phaûi coù traùch
nhieäm ñoàng tình vaø baûo veä, phaûi hoïc theo nhaân taâm cuûa Ñeá
Thang. Trieàu ñaïi Thöông Thang truyeàn nöôùc 644 naêm.
Toå Sö ñôøi thöù 12 : Khöông Töû Nha
Toå Sö ñôøi thöù 12 laø Thaùi Coâng Voïng, hoï Khöông Thò,
tröôùc kia ñöôïc phong hoï Löõ, neân ñöôïc goïi laø Löõ Thöôïng,
50
hoaëc Khöông Thöôïng, töï laø Töû Nha, coù ñaïo hieäu laø Phi Huøng,
laø ngöôøi Ñoâng Haûi Höùa Chaâu trong trieàu ñaïi nhaø Chaâu, chính
laø Kim Tinh Töû giaùng theá. Vaøo tuoåi giaø quy aån ôû Baøn Kheâ,
thaû caâu taïi soâng Vò, moãi ngaøy tuïng kinh Hoaøng Ñình, ngoä
Ñaïo tu chôn, khi buoàn laø trong tay caàm sôïi daây döïa mình ôû
caây lieãu xanh maø thaû caâu, yù khoâng phaûi ôû nôi con caù. Khöông
Coâng noùi: “Ta ôû ñaây tuy vôùi danh laø caâu caù, nhöng yù cuûa ta
khoâng phaûi ôû nôi con caù, ta ôû ñaây chaúng qua laø giöõ chôø nôi
Thanh Vaân maø coù ñöôïc con ñöôøng ñi, ñaùnh tan aâm u maø ñöôïc
phi thaêng leân khoaûng trôøi khoâng, laøm sao coù theå nhôø vaøo choã
cong ñeå baét caù, ñoù khoâng phaûi laø caùch laøm cuûa ñaïi tröôïng
phu. Ta chaúng thaø döïa vaøo choã thaúng ñeå baét laáy, khoâng möu
caàu ôû nôi quanh co, khoâng phaûi vì con caù toát ñeïp maø saép ñaët
ra, chæ laø vì ñôïi caâu ñöôïc Vöông vôùi Haàu.”
Neân löôõi caâu khoâng phaûi cong maø laø thaúng. Veà sau, khi
Vaên Vöông ra saên baén, gaëp nhau taïi “Döông”, laø löu vöïc
soâng Vò, troø chuyeän vôùi nhau thaáy möøng quaù, noùi raèng: “Thaùi
Coâng ta mong con laâu quaù roài”. Neân coù teân goïi laø Thaùi Coâng
Voïng, chôû nhau cuøng veà, ñöôïc toân laø Sö, laø moät trong 4 ngöôøi
baïn cuûa Vaên Vöông. Voõ Vöông toân oâng ta laø Sö Thöôïng Phuï,
phong ôû xöù Teà Doanh Khaâu. Thaùi Coâng Voïng coù ñeå laïi binh
thö, goàm 6 quyeån “Luïc Thao”.
Thaùi Coâng Voïng, keá Thieân laäp cöïc, thay Trôøi tuyeân hoùa,
truyeàn thuï chaùnh toâng Ñaïi Ñaïo. Thaùi Coâng thöôøng khuyeân
ngöôøi ñôøi raèng: “Thieän söï maïc tham, aùc söï maïc laïc. Kieán
thieän nhö khaùt, vaên aùc nhö lung, vi thieän toái laïc, Ñaïo lyù toái
ñaïi”. Laïi noùi: “Nhôn töø giaû thoï, hung baïo giaû vong.”
51
Toå Sö ñôøi thöù 13 (I) : Chaâu Vaên Vöông
Toå Sö ñôøi thöù 13 (vò thöù I) laø Chaâu Vaên Vöông, hoï laø Cô
Thò, laø con cuûa Quyù Lòch. Vaøo trieàu ñaïi AÂn Thöông, vua Truï
ngaïo maïn, phung phí aên chôi, taøn baïo voâ ñaïo, chuyeân quyeàn
töï muoán laøm gì thì laøm, nhö laø: Suøng Haàu Hoå duøng lôøi ngon
ngoït xuùi giuïc vua Truï baét Vaên Vöông, ñem nhoát giam ôû nguïc
Duõ Lyù 7 naêm; sau ñoù thaàn laø Taùn Nghi Sanh ñem myõ nöõ, vaûi
luïa, ñaù quyù hieán leân vua Truï, Vaên Vöông môùi ñöôïc tha veà.
Vaên Vöông caàn kieäm thöông daân, tích thieän thí nhôn, sau khi
ñöôïc tha veà, caøng lo vieäc trieàu chính toát hôn. Chö Haàu hieàn só
töù phöông tôùi quy phuï raát nhieàu. Vaên Vöông laø moät ngöôøi chí
hieáu, ngöôøi cha teân laø Vöông Quyù, ngöôøi meï teân laø Thaùi
Nhaäm. Vaên Vöông luùc laøm Theá Töû, tôùi vaán an Phuï Vöông,
moät ngaøy ba laàn, saùng sôùm luùc gaø môùi gaùy laø y phuïc chænh teà
tôùi tröôùc cöûa phoøng nguû, hoûi noäi tyø raèng: “Hoâm nay Phuï
Vöông coù khoeû khoâng?” Khi nghe noäi tyø noùi khoeû, Vaên
Vöông vui möøng; tôùi buoåi tröa, Vaên Vöông laïi tôùi hoûi noäi tyø
raèng: “Phuï Vöông coù khoeû khoâng?” Noäi tyø noùi khoeû, Vaên
Vöông laïi vui möøng; ñeán khi trôøi toái, Vaên Vöông laïi tôùi, cuøng
hoûi han nhö vaäy, neáu nhö ñöôïc bieát laø khoâng khoeû, Vaên
Vöông saéc maët aâu saàu, ñi ñöùng khoâng yeân, cho tôùi khi Phuï
Vöông coù aên côm trôû laïi, môùi ñöôïc yeân nhö khi tröôùc; khi tôùi
haàu côm, laø hoûi noùng laïnh ra sao, khi aên, hoûi aên uoáng nhö theá
naøo, chöa coù boû lôõ moät ngaøy naøo, Vaên Vöông coù “chí haønh”
nhö theá ñaáy!
52
Toå Sö ñôøi thöù 13 (II) : Chaâu Voõ Vöông
Toå Sö ñôøi thöù 13 (vò thöù II) laø Chaâu Voõ Vöông, laø con
cuûa Vaên Vöông, vaøo maït nieân cuûa trieàu ñaïi AÂn Thöông, ñöôïc
keá vò laø Taây Baù. Do vua Truï voâ ñaïo, Voõ Vöông daãn Chö Haàu
ñoâng chinh, ñoaøn quaân goàm coù: chieán xa 300 chieác, lính tinh
nhueä 3.000 ngöôøi, cuøng 45.000 binh lính, giao chieán vôùi lính
AÂn Thöông taïi Muïc Daõ (phía nam huyeän Kyø tænh Haø Nam),
Chö Haàu theo nhaø Chaâu cuøng xuaát binh hoã trôï. Lính AÂn
Thöông tuy coù 700.000 ngöôøi, nhöng khoâng coù yù chí chieán
ñaáu, quaân lính taùn loaïn chaïy ngöôïc laïi, vua Truï troán veà Haønh
Ñoâ laø Trieâu Ca (gaàn huyeän Kyø tænh Haø Nam) töï thieâu maø
cheát. Voõ Vöông leân ngoâi Thieân Töû, ñöùng theá vaøo cai quaûn
thieân haï, ñoùng ñoâ taïi Caûo (phía taây nam huyeän Tröôøng An
tænh Thieåm Taây).
Voõ Vöông phuïng söï Vaên Vöông chí hieáu, y nhö laø Vaên
Vöông phuïng söï vua Quyù, moãi ngaøy ñeàu tôùi vaán an, chuù taâm
tôùi vaán ñeà aên uoáng; neáu Vaên Vöông coù beänh laø Voõ Vöông aâu
lo, y phuïc chænh teà tôùi thaêm nuoâi, thaáy Vaên Vöông coù aên
mieáng côm thì cuõng theo aên mieáng côm, thaáy Vaên Vöông coù
theâm côm thì cuõng theâm côm; thuaàn hieáu cuûa Voõ Vöông cuõng
nhö theá ñaáy! Quaân töû coù noùi: “Vaên” “Voõ” Thaùnh Thaùnh
töông thöøa, hieáu ñöùc coù theå ñöùng ñaàu trong muoân ngaøn naêm.
Toå Sö ñôøi thöù 13 (III) : Chaâu Coâng
Toå Sö ñôøi thöù 13 (vò thöù III) laø Chaâu Coâng, hoï Cô, laø em
trai cuûa Chaâu Voõ Vöông, laø chuù cuûa Thaønh Vöông. Khi Voõ
53
Vöông qua ñôøi, con laø Thaønh Vöông keá ngoâi, vì tuoåi coøn nhoû,
nhôø Chaâu Coâng nhieáp chaùnh. Anh em cuûa Voõ Vöông laø chuù
Quaûn, chuù Thaùi, chuù Hoaéc thaáy vaäy khoâng phuïc, cho loan tin
ñoàn, laøm lung lay Chaâu Coâng; Chaâu Coâng traùnh ñi nôi khaùc
ôû, laøm moät baøi thô laø “Si Haøo” ñeå laïi cho vua, vua hieåu ra
moïi chuyeän traéng ñen, neân röôùc Chaâu Coâng veà. 3 ngöôøi chuù
sôï, tôùi buoäc chaùu chít doøng doõi AÂn Thöông laø Voõ Canh taïo
phaûn, Thaønh Vöông meänh cho Chaâu Coâng ñem binh ñi deïp
loaïn, gieát Voõ Canh, tru di 3 ngöôøi chuù, deïp yeân caû 50 nöôùc,
laøm oån ñònh phía ñoâng nam, dôøi ñoâ ôû Laïc AÁp (Laïc Döông).
Chaâu Coâng trong thôøi gian 7 naêm nhieáp chaùnh cho
Thaønh Vöông, deïp loaïn ôû phía Ñoâng, xaây döïng leân Vöông
trieàu phong kieán, söûa laïi cheá ñoä quan chöùc, cuøng saùng cheá Leã
Nhaïc, ñöôïc ñôøi sau ca tuïng. Coù cô sôû chính trò oån ñònh nhö
vaäy, neân caû hai ñôøi vua laø Thaønh Vöông vaø Khang Vöông
thieân haï ñeàu thaùi bình, hôn 40 naêm khoâng coøn duøng tôùi hình
phaït, trong lòch söû ñöôïc goïi laø “Thaønh Khang chi trò”.
Khoång Töû noùi: “Chaâu Coâng sôû dó laø thôøi thònh, laø tuy
thaân quyù nhöng caøng ñoãi cung kính, laø tuy giaøu nhöng caøng
ñoãi tieát kieäm, laø tuy thaéng ñòch nhöng caøng ñoãi phoøng ngöøa.”
Thaønh Vöông thaáy coâng lao cuûa Chaâu Coâng raát lôùn,
ñem nöôùc Loã phong cho con cuûa Chaâu Coâng laø Baù Caàm. Luùc
Baù Caàm ñi tieáp nhaän, Chaâu Coâng coù lôøi raên ñe oâng ta: “Giôø
trôû ñi, con khoâng ñöôïc caäy coù Loã Quoác maø ngaïo maïn vôùi moïi
ngöôøi, ta ñaây laø con cuûa Vaên Vöông, em trai cuûa Voõ Vöông,
chuù cuûa Thaønh Vöông, laïi laøm teå töôùng cho Thieân Töû; ta döôùi
ngaàm Trôøi cuõng khoâng phaûi laø thöù nhoû, nhöng moãi khi taém laø
54
keùo toùc 3 laàn, moãi mieáng côm laø nhai nuoát 3 laàn, laø sôï maát ñi
só töû döôùi thieân haï; ta nghe noùi, ñöùc haïnh khoan hoàng, cöù
cung kính giöõ laáy laø ñöôïc vinh hoa; ñaát ñai roäng lôùn, cöù tieát
kieäm giöõ laáy laø ñöôïc bình yeân; loäc vò sang troïng, cöù haï mình
xuoáng giöõ laáy laø ñöôïc quyù troïng; daân ñoâng quaân maïnh, cöù
khoâng khinh khi laø thaéng; thoâng minh trí tueä, cöùù töï cho laø ngu
maø giöõ laáy, laø gaëp thieän; baùc hoïc nhieàu vieäc cöù toùm goïn maø
giöõ laáy laø trí khoân.” Trong ñoaïn lôøi noùi naøy, Chaâu Coâng nhaán
maïnh phaûi boû ñi caùi ngaïo maïn.
Khoång Töû noùi: “Neáu nhö coù caùi taøi caùi hay cuûa Chaâu
Coâng, laø ñeå ngaïo maïn trôû thaønh bình dò, laø khoûi phaûi xem xeùt
nhöõng caùi khaùc nöõa.”
Chaâu Coâng thöïc thi cheá ñoä phong kieán vaø cheá ñoä Toâng
phaùp: Laáy ñòa vò cuûa Thieân Töû laø toái cao, coù quyeàn haïn lôùn
nhaát, coù theå xöng Vöông; coøn töôùc vò ñöôïc chia ra laø: Coâng,
Haàu, Baù, Töû, Nam, theo töôùc vò cao thaáp maø höôûng loäc, ñöôïc
ban cho bao nhieâu ñaát vaø cai quaûn bao nhieâu daân. Coøn veà
Toâng phaùp, trong trieàu ñaïi AÂn Thöông, ngöôøi thöøa keá laø anh
qua ñôøi em tôùi nhaän, nhöng nhöõng naêm cuoái cuûa trieàu ñaïi AÂn
Thöông laø cha truyeàn cho con. Nguyeân phoái cuûa Thieân Töû
sanh ñöùa con goïi laø doøng “ñích”, ngoaøi ra ñeàu goïi laø doøng
“thöù”. Caùc ñöùa con trong doøng “ñích”, trong ñoù coù con caû laø
Thaùi Töû; Thieân Töû töøng ñôøi laø ñeå con caû trong doøng doõi
“ñích” tôùi keá thöøa, goïi laø “ñaïi toâng”, coøn vieäc phaân ra vaø
phong cho caùc con cuûa Chö Haàu, goïi laø “tieåu toâng”. Ngoaøi
Thieân Töû, Chö Haàu ra, ñòa vò cuûa Khanh Ñaïi Phu laø cao nhaát,
hoï ñöôïc phong AÁp, ñöôïc ñôøi ñôøi giöõ quan chöùc aáy, trôû thaønh
55
theá toäc coù quyeàn sôû höõu ñaát ñai vaø quyeàn thoáng trò ñôøi ñôøi.
Coøn veà noâng nghieäp, thieát laäp cheá ñoä “tænh ñieàn”, laø ñaát
ñai ñöôïc chia thaønh ruoäng coâng vaø ruoäng tö, laø caét mieáng
ruoäng ra thaønh chöõ , mieáng chính giöõa laø ruoäng coâng,
xung quanh laø ruoäng tö. Ruoäng coâng laø giao cho taùm nhaø
cuøng gaùnh nghóa vuï laøm, coù thaâu hoaïch laø giao haún cho nhaø
nöôùc, coøn ruoäng tö khi thaâu hoaïch cuõng phaûi ñoùng noäp gaïo
baép, vaûi luïa vaø ñi nghóa vuï lao ñoäng. Coøn ñòa chuû laø Chö
Haàu, Khanh Ñaïi Phu, Só Töû. Thieân Töû laø toång ñòa chuû.
Chaâu Coâng saùng taïo kinh doanh, hoaøn thaønh cheá ñoä
phong kieán vaø cheá ñoä Toâng phaùp.
Toå Sö ñôøi thöù 14 : Laõo Töû
Toå Sö ñôøi thöù 14 laø Laõo Töû, hoï Lyù, teân laø Nhó, töï Baù
Döông, laø ngöôøi aáp Khuùc Nhaân, laøng Leä huyeän Khoå nöôùc Sôû.
Tröôùc kia coù baùi qua 8 vò sö, chöa ñöôïc truyeàn Thieân Ñaïo,
sau cuøng gaëp ñöôïc vò sö thöù 9 laø Minh Sö Hoàng Quaân Töû,
môùi ñaéc chôn Ñaïo, ngöôøi ta goïi laø Ñaïo Ñöùc Töû.
Laõo Töû laø thuûy toå cuûa Ñaïo giaùo, thaät ra Ñaïo giaùo baét
nguoàn töø nguyeân thuûy, laø do Nguyeân Thuûy hoùa ra Tam
Thanh, Tam Thanh laø 3 vò nhaát theå, toû ra Voâ Cöïc, Thaùi Cöïc,
Hoaøng Cöïc, laáy 3 cöïc maø laäp cöïc, truyeàn tieáp Ñaïi Ñaïo cuûa
Nguyeân Thuûy. Neân Voâ Cöïc nhaát ñoäng maø sanh Thaùi Cöïc,
löôõng nghi tam taøi maø hoùa muoân vaïn, theá naøy goïi laø Nhaát lyù
taùn vaïn thuø, töø Tieân Thieân maø hoùa ra Haäu Thieân. Nhaân loaïi
töùc laø “Voâ Cöïc nguyeân linh”, do chaùnh khí cuûa Thieân Ñòa maø
sanh ra, ngoaøi ra nhöõng loaøi ñoäng vaät, thöïc vaät, caùc loaøi bay
56
laën, laø do khí leäch cuûa Thieân Ñòa maø hoùa ra, neân con ngöôøi laø
vaïn vaät chi linh, ñöôïc chaùnh khí cuûa Tam Taøi, vôùi laïi thaân
ngöôøi bao goàm caû hai khí aâm döông, laø moät “tieåu thieân ñòa”.
Neáu nhö coù theå vaän duïng chaùnh khí, laø coù theå hôïp vôùi Huyeàn
Khí Nguyeân Thuûy cuûa Thieân Ñòa, vöôït ra Thaùi Cöïc maø quy
veà Voâ Cöïc. Ñaïo giaùo huyeàn vi, trong Ñaïo Ñöùc Kinh coù 5.000
chöõ, phaùt huy tôùi cöïc ñieåm, laø phaûi “thanh tònh voâ vi” laäp
Ñaïo tu thaân. Nhöng chôn Ñaïo khoâng phaûi ôû nôi xa, trong
“Haøm Coác Quan” côõi traâu xanh, Ñaïo dieäu huyeàn vi chæ ôû
trong maét, maét laø cöûa soå cuûa linh hoàn, nhaät nguyeät ñoái chieáu,
thuûy hoûa töông teá, taïo hoùa aâm döông taïi dieäu Huyeàn, laø thaáu
suoát vaøo khieáu khoâng moät yù nieäm, “Ñaïo traøng” ñöôïc môû
ngay. Ñaïo Giaùo laø thanh tònh giöõ thaàn, Thaàn Linh töï taïi, töùc
laø Chôn Nhaân. Ñaïo khoâng caàn caàu nôi xa, chæ taïi tröôùc maét,
“Töû truùc laâm trung quan töï taïi”.
Khoång Töû vaøo thôøi Chaâu, ñi chuïc ngaøn daëm loä trình, tôùi
nôi Laõo Töû hoïc Leã. Laõo Töû noùi: “Caùi maø Ngaøi noùi, ngöôøi ñaõ
khuaát vaø xöông ñeàu ñaõ muïc caû roài, nhöng lôøi vaãn coøn toàn taïi.
Vaû laïi Quaân Töû gaëp thôøi laø leân, khoâng gaëp thôøi laø ueå oaûi maø
ñi. Ta nghe raèng, ngöôøi buoân baùn lôùn beà ngoaøi nhìn khoâng
thaáy gì caû, Quaân Töû coù ñöùc haïnh cao, töôùng maïo nhìn gioáng
ngu ngoác. Phaûi loaïi boû caùi ngaïo khí vaø loøng ham muoán, “thaùi
saéc” vaø “daâm trí” ñeàu khoâng coù ích cho thaân cuûa oâng, Ta noùi
cho oâng nghe coù nhieâu ñoù thoâi”. Khoång Töû ñi veà, noùi vôùi ñeä
töû raèng: “Chim ta bieát noù coù theå bay, caù ta bieát noù coù theå loäi,
thuù ta bieát noù coù theå chaïy; coù theå laøm voõng löôùi cho nhöõng
thöù chaïy treân ñaát, ñaët daây caâu cho nhöõng thöù loäi döôùi nöôùc,
duøng muõi teân ñeå baén nhöõng thöù bay treân khoâng; coøn roàng laø
57
ta khoâng theå bieát tôùi, roàng laø ñaèng vaân giaù vuï maø bay leân
trôøi; Ta hoâm nay gaëp Laõo Töû, oâng ta nhö con roàng vaäy!”
Laõo Töû phaùt döông Ñaïo toâng, Ñoâng ñoä Khoång Töû, ôû nôi
Khuyeát Lyù ngöôøi ta ñeàu noùi laø “con roàng aån daät”, raát ñoãi tieác
thay. Laõo Töû tu Ñaïo ñöùc, tuy coù hoïc thuyeát rieâng mình,
nhöng luoân töï aån voâ danh, khoâng caàu hieån ñaït. Ñaõ laøm quan
ôû trieàu ñình nhaø Chaâu raát laâu, thaáy nhaø Chaâu suy ñoài, neân töø
quan roài theo höôùng taây maø ñi; khi oâng ta côõi traâu xanh ñi
qua Haøm Coác Quan, vò quan giöõ coång raát möøng khi thaáy coù
aùnh saùng maøu röïc rôõ khaép baàu trôøi, aån ñieàm khí caùt töôøng,
bieát laø coù “dò nhaân” tôùi gaàn coång quan moân. Khi Laõo Töû tôùi
coång quan, vò quan giöõ coång möøng quaù noùi raèng: “OÂng saép ñi
aån roài, haõy raùng vieát giuøm toâi quyeån saùch.” Theá laø Laõo Töû tröù
taùc Ñaïo Ñöùc Kinh goàm 5.000 chöõ, ñeå xieån minh caùi Ñaïo, roài
môùi ra coång quan theo höôùng taây maø ñi, veà sau khoâng coøn
nghe tôùi oâng ta nöõa.
Ñaïo Ñöùc Kinh, chuû yeáu laø xieån döông chaùnh Ñaïo, Ñaïo
tuy khoâng coù hình töôùng, nhöng khoâng coù nôi naøo khoâng toàn
taïi, laø pheùp taéc cuûa giôùi töï nhieân, pheùp taéc naøy neáu aùp duïng ôû
cuoäc soáng con ngöôøi, coù theå goïi laø “Ñöùc”. Nay toùm taét döôùi
ñaây nhöõng troïng ñieåm trong kinh ñieån vaø theâm phaàn chuù
thích:
- Ñaïo: laø baûn theå, laø “Thieân Meänh chi vò Tính” (Trôøi phuù
cho con ngöôøi goïi laø Tính), laø baûn lai dieän muïc cuûa loaøi ngöôøi,
laø choã taän cuøng cuûa Lyù Taùnh. Ñaïo laø moät ñieåm nguyeân toá do
Trôøi ban. Ñaïo laø meänh maïch chaïy doïc thoâng suoát treân döôùi,
nhôø coù meänh maïch naøy, ngöôøi vaø Trôøi coù theå giao tieáp.
58
- Ñöùc: laø öùng duïng, laø “Suaát taùnh chi vò Ñaïo” (Thuaän
theo caùi ñöùc saün coù trong baûn tính goïi laø Ñaïo). Ngöôøi phaûi thuaän
theo Trôøi maø haønh. Thaùi ñoä vaø söï vieäc phaûi thieän myõ. Ñöùc
thoâng töù phöông, laø “chaùnh loä” theo höôùng ngang.
- Ñaïo Ñöùc: moät doïc moät ngang, töùc laø thaäp töï cheùo
nhau. Treân theá gian vaïn thöù ñeàu coù caû, laø coù theå oån ñònh vaø
sinh toàn.
Kinh: laø phöông phaùp, laø “Tu Ñaïo chi vò Giaùo” (Tu Ñaïo
phaûi caàn ñeán caùi Giaùo), laø con ñöôøng chaéc chaén phaûi ñi cuûa ñôøi
ngöôøi, laø phöông höôùng khoâng thay ñoåi.
“Ñaïo khaû Ñaïo phi thöôøng Ñaïo, danh khaû danh phi
thöôøng danh”: Ñaïo voán laø nguyeân khí hoàng moâng vi phaùn,
khoâng thaáy hình daùng vaät chaát naøo caû, chính laø Ñaïo chôn
thöôøng. Ñaïo, khi ra mieäng muøi vò nhaït, laø caùi khoâng cho nhìn
thaáy, khoâng ñuû cho nghe ñöôïc, khoâng ñuû cho söû duïng. Laõo
Töû noùi: “Ñaïo neáu cho laø vaät, laø hoaûng hoát (thaáy khoâng ñöôïc
ñích xaùc), trong hoát coù hoaûng, laø trong ñoù coù hình daùng, trong
hoaûng coù hoát, laø trong ñoù coù vaät. Phuïc meänh goïi laø thöôøng; tri
thöôøng goïi laø minh; thöôøng, laø khoâng bieán hoùa khoâng ñoåi
thay, taïi Tieân Thieân Ñòa laø voâ thuûy, taïi Haäu Thieân Ñòa laø voâ
chung, goïi laø thöôøng Ñaïo.” Vaø coù noùi raèng: “Lôøi cuûa ta, raát
deã bieát, raát deã haønh. Döôùi gaàm trôøi moïi ngöôøi tuyeät khoâng
bieát thì khoâng theå tieán haønh. Thöôïng só nghe Ñaïo sieâng naêng
thöïc haønh; Trung só nghe Ñaïo nhö nhôù nhö queân; Haï só nghe
Ñaïo laø cöôøi to leân, khoâng cöôøi to leân khoâng ñuû goïi laø Ñaïo”
“Coác Thaàn baát töû, thò vò Huyeàn Taãn; Huyeàn Taãn Chi
Moân, thò vò Thieân Ñòa caên, mieân mieân nhöôïc toàn, duïng chi baát
59
caàn”: Coác laø “Khoâng Coác”, Thaàn laø Chôn Thaàn, trong chôn
khoâng huyeàn dieäu coù nguyeân thaàn, coâng duïng vónh vieãn nhö
vaäy khoâng löôøng tröôùc ñöôïc. Coác Thaàn laø moät teân goïi cuûa
Ñaïo theå, töùc laø “Khoâng Coác Thaàn”, taïi thaân theå con ngöôøi
goïi laø Linh Taùnh, naèm ôû giöõa öùng phoù vôùi beân ngoaøi, laøm chuû
taát caû. Thieân coù Coác Thaàn ñoùng goùp cho taïo hoùa, môùi coù theå
sanh duïc vaïn vaät, taïi Thieân goïi laø Thieân Lyù. Ñòa coù Coác
Thaàn, chöùa vaïn vaät nuùi soâng, môùi coù theå tröôûng döôõng vaïn
vaät, taïi Ñòa goïi laø Ñòa Lyù. Nhaân ñöôïc Coác Thaàn, taøng tröõ
chôn Tính, “Tính” laø coù theå tröôøng toàn, Meänh coù theå kieân coá,
môùi coù theå ñieàu lyù vaïn vaät; taïi nhaân laø Tính Lyù, laø nguyeân
thaàn cuûa caû caên nhaø neân treân ñaàu coù Cöûu Cung, treân öùng vôùi
Cöûu Thieân, giöõa coù moät cung goïi laø “Huyønh Ñình”, “Huyeàn
Quan Khieáu” laø cöûa sanh töû, laø “Chaùnh Phaùp Nhaõn Taøng”,
gaùnh vaùc “Thaäp Töï Giaù” cuûa mình, trong röøng saâu nuùi cao coù
hang ñoäng coå, trong ngoâi töï coù Phaät, laø Nhö Lai phaät, tam vò
nhaát theå, coøn goïi laø Phöông Taác Baûo Ñieàn v.v..., coù danh töø
theá naøy raát nhieàu, chính laø caùi cung cuûa nguyeân thaàn ôû, troáng
roãng nhö sôn coác, vì nguyeân thaàn ôû ñoù neân goïi laø Coác Thaàn,
noùi tôùi huyeàn dieäu laø noùi tôùi Coác Thaàn, Thieân Ñòa vaïn vaät
ñeàu ôû trong söï huyeàn dieäu cuûa Coác Thaàn, thieân bieán vaïn hoùa,
ñeàu laø trong caùi khoâng sanh caùi coù, töùc laø yù nghóa “Coác Thaàn
baát töû”. Söï khôûi ñaàu cuûa Thieân Ñòa voâ danh, laø cöûa ngoõ cuûa
moïi thöù huyeàn dieäu. “Höõu vaät hoãn thaønh” sanh ra tröôùc
Thieân Ñòa, coù theå goïi laø “Thieân haï Maãu”, ta khoâng bieát teân
goïi laø chi, mieãn cöôõng goïi laø Ñaïo. Nhìn laø khoâng thaáy, coù theå
naûy sanh trí hueä, coù theå naûy sanh linh caûm, coù caûm roài sau
ñöôïc thoâng, taïo hoùa vaïn vaät ñeàu laø thaàn baát töû.
60
- “Huyeàn Taãn”: huyeàn laø Voâ Cöïc, thaùi huyeàn sanh khí
chi boån, laø baát khaû suy xeùt. Taãn laø Thaùi Cöïc, laø meï cuûa vaïn
vaät höõu danh, moïi thöù sanh sanh hoùa hoùa ñeàu töø choã naøy ra
vaøo, neáu nhö Coác Thaàn coù luùc phaûi cheát, thì Thieân Ñòa vaïn
vaät töø ñaâu maø ñöôïc sanh ra.
Tam thaäp “phuùc”, coäng nhaát “coác”, cho noù laø khoâng,
nhöng ñoái vôùi xe thì noù höõu duïng. Phuùc laø nhöõng caây chaïy
thaúng ôû baùnh xe (caêm baùnh xe), coác laø voøng troøn chính giöõa
baùnh xe (caùi ñuøm xe); taát caû 30 caây “phuùc” ñeàu caém ôû nôi coác,
chính giöõa coác thì troáng roãng, ñeå tieän vieäc raùp truïc xe. Caâu
naøy yù noùi moïi ngöôøi ñeàu bieát coác xe raát höõu duïng, nhöng
khoâng bieát söû duïng moät khieáu trong coác; laáy theá naøy ñeå ví duï,
nhö laø Thieân Ñòa höõu hình, moïi ngöôøi ñeàu bieát Thieân Ñòa raát
höõu duïng, nhöng khoâng bieát söû duïng ôû Ñaïi Ñaïo hö voâ, cuõng
nhö con ngöôøi laø höõu hình, maø moïi ngöôøi ñeàu bieát con ngöôøi
laø höõu duïng, nhöng khoâng bieát söû duïng caùi “Khoâng Coác” cuûa
voâ töôùng hö linh.
Laõo Töû khuyeân ngöôøi tu Ñaïo phaûi hoïc theo “nöôùc”, oâng
ta noùi caùi thieän nhaát thì nhö nöôùc vaäy, nöôùc raát thieän, coù lôïi
cho vaïn vaät maø khoâng tranh giaønh vôùi ai. Ngöôøi tu Ñaïo phaûi
coù caùi ñöùc laø khieâm toán khoâng tranh giaønh, khoâng luùc naøo
khoâng höôùng veà thieän. Laõo Töû coù noùi: “Ngöôøi quaân töû, laøm
vieäc thieän, nhö laø nöôùc vaäy, coù theå ôû treân nuùi, neáu bò caûn laø
coù theå voït leân qua luoân, coù theå vuoâng, coù theå troøn, tuyø tình
traïng maø ñoåi thay hình daïng, neân quaân töû coù theå nhu maø
khoâng yeáu ñi, coù theå maïnh maø khoâng cöông, nhö tính cuûa
nöôùc vaäy. Trong thieân haï noùi tôùi nhu nhöôïc, khoâng caùi naøo
61
hôn nöôùc caû, cho neân nhu nhöôïc laø thaéng cöông cöôøng”.
Laõo Töû trong “Thaùi Thöôïng Caûm ÖÙng Thieân” coù noùi:
“Hoïa phöôùc voâ moân, duy ngöôøi töï chuoác laáy; thieän aùc baùo
öùng, nhö boùng theo hình”, cho neân nhaân taâm neáu khôûi nguoàn
töø caùi thieän, tuy chöa laøm caùi thieän, maø “caùt thaàn” ñaõ theo,
neáu taâm coù khôûi yù nieäm aùc, tuy chöa laøm caùi aùc, maø “hung
thaàn” ñaõ theo. Coù ngöôøi ñaõ töøng laøm vieäc aùc, sau ñoù töï hoái
caûi, thôøi gian laâu chaéc ñöôïc chuyeån caùt töôøng, töùc laø chuyeån
hoïa thaønh phöôùc.
Toå Sö ñôøi thöù 15 : Khoång Töû - Chí Thaùnh Tieân Sö
Toå Sö ñôøi thöù 15 laø Khoång Töû, laø ngöôøi laøng Xöôùng
Bình nöôùc Loã thôøi Xuaân Thu (Khuyeát Lyù, huyeän Khuùc Phuï
tænh Sôn Ñoâng hieän nay), ra ñôøi naêm 551 tröôùc Coâng
Nguyeân, caùch nay ñaõ hôn 2530 naêm. Tröôùc kia ñaõ töøng baùi
qua 6 vò sö, chöa ñöôïc chôn Ñaïo, sau cuøng gaëp ñöôïc vò sö thöù
7 laø Minh Sö Ñaïo Ñöùc Töû, môùi ñöôïc chôn Ñaïo cuûa Thöôïng
Ñeá, trôû thaønh Toå Sö nhaø Nho.
Khoång Töû raát laø baùc hoïc, cuõng laø ngöôøi quaân töû ñuû caùc
ñöùc haïnh oân, löông, cung, kieäm, nhöôïng. Veà vieäc trieàu chính,
oâng ta laø nhaø chính trò cao thöôïng, coù “taøi” “thöùc” löôõng
toaøn. Khi ñaõ töø quan, laïi laø vò löông sö luoân khoâng moûi meät
trong vieäc daãn daét ngöôøi höôùng thieän. OÂng ta laø ngöôøi “laïc
thieân tri meänh”1, khoâng vì cuoäc soáng ngheøo khoå khoán ñoán maø
1 Bieát ñöôïc boån phaän cuûa meänh mình, khoâng ham caàu theâm maø vui
veû nhaän laáy caùi cuûa Trôøi ban.
62
ñoåi thay phaåm chaát con ngöôøi. OÂng ta khoâng coù ñieàu chi ñaùng
goïi laø phieàn naõo, khoâng boù buoäc caûm tình nôi vaät chaát, thuaän
theo Thieân Lyù maø khoâng coù ham muoán rieâng tö, luùc phaán
chaán queân caû vieäc aên uoáng, khi vui veû queân ñi chuyeän lo aâu,
khoâng bieát tuoåi giaø saép tôùi.
Khoång Töû tôùi 51 tuoåi, vì doác loøng hoïc Ñaïo, khoâng ngaïi
ñöôøng ngaøn daëm maø ñi tìm gaëp Minh Sö, caàu Laõo Töû daïy
cho, sau khi ñöôïc Laõo Töû truyeàn thuï chaùnh Ñaïo, Khoång Töû
khaâm phuïc heát mình, khoe vôùi hoïc troø raèng: “Vò Minh Sö ta
baùi laø Laõo Töû, gioáng nhö moät con roàng ñang bôi, chæ nhìn
thaáy ñaàu, maø khoâng thaáy ñuoâi!”, laø hình dung Ñaïo cuûa Laõo
Töû thaät laø ñöùc troøn ñaày khoâng soùt nôi naøo, nhö laø con roàng aån
daät vaäy! Theá naøy chính laø caâu noùi trong Luaän ngöõ: “Nguõ thaäp
nhi tri Thieân Meänh”, cuõng laø “Saùng nghe Ñaïo, toái cheát cuõng
ñöôïc”.
Tuïc ngöõ coù caâu: “Thieân baát sanh Troïng Ni, vaïn coå nhö
tröôøng daï”. Chí Thaùnh Tieân Sö – Khoång Töû, nhö laø ngoïn
“thaùp ñaêng” voâ cuøng saùng suoát, soi saùng cuoäc ñôøi meâ muoäi
cuûa chuùng ta, ñeå chuùng ta laõnh hoäi ñöôïc chaân lyù voâ thöôïng,
trôû laïi caùi “Chí Thieän”. Khoång Töû noùi: “Ñaïi hoïc chi Ñaïo”, yù
laø hoïc laøm ngöôøi lôùn. Caùi gì goïi laø lôùn? Ngöôøi ñöôïc “Nhaát”
laø lôùn. “Nhaát” laø gì? Laø töï taùnh ñaáy; taïi Thieân laø Lyù, taïi nhaân
laø Tính. Thieân ñöôïc “Nhaát” laø thanh, Ñòa ñöôïc “Nhaát” laø
yeân, thaàn ñöôïc “Nhaát” laø linh, vaïn vaät ñöôïc “Nhaát” laø sanh,
con ngöôøi neáu ñöôïc “Nhaát” laø coù theå thaønh Thaùnh thaønh
Hieàn, ñuû cho thaáy söï tinh vi aûo dieäu cuûa caùi “Nhaát”; caùi
“Nhaát” naøy cuõng laø taâm phaùp Thaùnh Thaùnh töông truyeàn,
63
neáu muoán bieát nguoàn goác cuûa chöõ “Nhaát” naøy, khoâng thaønh
taâm caàu Ñaïo laø khoâng theå bieát ñöôïc. Tuïc ngöõ coù caâu: “Giaûng
Ñaïo baát ly thaân, ñaû thieát baát ly chaâm”1, Khoång Töû coù noùi:
“Phaûn caàu chö kyû, nhi töï ñaéc chi”2, thaønh thaät noùi theá ñaáy!
Neân Khoång Töû coù noùi: “Ñaïi hoïc chi Ñaïo, taïi minh minh ñöùc”
laø ñeå loä ra boån lai dieän muïc hoaøn myõ vaø chôn thieän, laø söï
saùng suoát saün coù trong boån taùnh cuûa mình. “Minh ñöùc”, con
ngöôøi ñöôïc noù töø Thieân, laø hö linh baát muoäi, coù ñuû caùc thöù
“Lyù” cho töï taùnh trong vaïn söï. Do baåm khí trôøi sanh, söï theøm
thuoàng cuûa vaät chaát, neân “minh ñöùc” naøy coù khi khoâng ñöôïc
saùng, nhöng söï saùng suoát cuûa baûn theå, chöa heà bò beá taéc, neân
ngöôøi hoïc do coù khôûi phaùt vaø roài ñöôïc saùng leân, trôû veà caùi sô
khôûi cuûa mình. “Taïi thaân daân”, laø töï mình coù theå phuïc hoài laïi
caùi ñöùc tính saùng suoát thanh tònh, cuõng phaûi giuùp ngöôøi khaùc
loaïi boû heát nhöõng oâ nhieãm tröôùc ñaây, töï ñoåi môùi laïi, khoâng
nhöõng phaûi thaân vôùi ngöôøi thaân cuûa mình, maø coøn phaûi thaân
vôùi nhöõng ngöôøi chöa thaân caän vôùi mình, ñeå ñoàng baøo döôùi
gaàm trôøi ñeàu coù theå trôû laïi baûn taùnh saùng suoát, theá naøy laø caùi
maø Thaùnh nhaân goïi laø “kim thieän thieân haï”3. “Taïi chæ ö Chí
Thieän”, “Chí Thieän” töùc laø “Chí Lyù”, “Chí Lyù” töùc laø “Chí
Ñaïo”, töùc laø vò thaàn khoâng nghe khoâng thaáy, caùi “Thieân”
khoâng tieáng khoâng muøi, caùi tính voâ tö voâ vi; Lyù naøy taïi Thieân
goïi laø Thieân Lyù, taïi Ñòa goïi laø Ñòa Lyù, taïi nhaân goïi laø Tính
Lyù, taïi vaät goïi laø Vaät Lyù, taïi söï goïi laø Söï Lyù. Ñaïo coù Ñaïo Lyù
1 Giaûng Ñaïo khoâng rôøi thaân; reøn saét khoâng rôøi thôùt.2 Caàu laïi töï mình laø töï nhieân ñöôïc.3 Thieän khaép moïi nôi döôùi gaàm Trôøi.
64
neân thoâng suoát “Lyù” môùi hieåu troïn caùi “Tính”, thoâng suoát caùi
“thaàn” môùi bieát tôùi caùi “hoùa”; Lyù laø theå “Chí Thieän”, thaàn laø
söû duïng “Chí Thieän”, ôû giöõa Thieân Ñòa, vaïn söï vaïn vaät, ñaéc
Lyù laø thieän, thaát Lyù laø aùc, troïn thieän troïn myõ laø chí thieän.
“Chí Thieän” laø gì? Laø nôi “Minh Ñöùc”, minh ñöùc con ngöôøi
laáy ñöôïc töø Thieân, laø “Thieân Meänh chi vò Tính”,”Tính” laø töø
Lyù Thieân maø ra, laø tính boån nhieân, caùi meänh do Thieân phuù,
töùc laø Ñaïo taâm, laø nguyeân thaàn. Chöõ “chæ” trong Dòch
Kinh goïi laø “caán” , coù kieâm caû sôn caán. Quaân töû coù taàm suy
xeùt, luoân khoâng dôøi choã ñöùng cuûa mình, nhö theá chính laø keû
coù “nhôn töø”, cho neân coù theå vui veû nôi nuùi hoang; phaûi bieát
chöõ “chæ” (ngöng laïi), phaûi tìm chôn lyù caàu Minh Sö, chæ ñieåm
minh baïch, ngöôøi ñöôïc chöõ “chæ” laø “phuïc Leã”, phuïc Leã töùc
laø minh Thieän phuïc Sô, neáu minh Thieän phuïc Sô laø thieân haï
quy Taâm, “Taâm” ngöng nôi Chí Thieän, laø caùi ñöùc ñöôïc döïng
thaønh.
Khoång Töû baøn “Chí Lyù” khaù nhieàu, nhö laø:
1/ Saùng nghe Ñaïo, toái cheát cuõng ñöôïc.
2/ Thaäp muïc sôû thò, thaäp thuû sôû chi1, raát nghieâm ñaáy!
3/ Ai coù theå khoâng töø caùi cöûa maø ra, coù ai khoâng ñi ra töø
cöûa ngoõ naøy.
4/ Caùi cöûa sanh ra ta, caùi ngoõ ta cheát ñi.
5/ Chæ noùi laïi maø khoâng saùng taïo, tin theo maø chuoäng
caùi coå xöa.
1 10 maét nhìn vaøo, 10 tay chæ vaøo
65
6/ Hoïc, laø soá moät, hoïc maø luoân luoân oân taäp laáy khoâng
vui sao?
7/ Thieân Meänh chi vò Tính, suaát tính chi vò Ñaïo.
8/ Ta khoâng phaûi sanh ra laø bieát, maø laø do chuoäng coå,
minh maãn caàu laáy maø bieát.
9/ Ñeám 10 caên nhaø, chaéc coù ngöôøi trung tín nhö Khöu
Ñaïo Nhaân, nhöng khoâng coù hieáu hoïc nhö Khöu Ñaïo Nhaân.
10/ Ba ngöôøi cuøng ñi, chaéc coù Sö cuûa ta, phaûi choïn caùi
thieän maø theo, thaáy caùi baát thieän thì söûa boû.
Khoång Töû ñi du khaép caùc nöôùc, phaùt döông nhôn ñöùc, laø
“Nhaát quaùn chi chæ”1, soaïn ra thô, ñaët ra Leã, xieån minh chôn
lyù baát dieät, laäp ra luaân lyù nhaát ñònh vaïn theá khoâng thay ñoåi,
trôû thaønh thuûy toå Nho giaùo.
Giaùo duïc cuûa Khoång Töû, laáy luaân lyù cang thöôøng laøm
chuû, laøm khuoân khoå cho cuoäc soáng loaøi ngöôøi, vôùi laïi khoâng
phaûi chæ laø Nhôn Ñaïo, maø caøng chuù troïng veà Thieân Ñaïo, neân
laø ñaïo “Thieân Nhaân hôïp nhaát”. Ñaïo töø thôøi Nghieâu,
Thuaán,Vuõ tôùi nay, ñeàu laø Ñaïi Ñaïo naøy, laø tinh hoa cuûa vaên
hoùa Trung Hoa, laøm vieäc thuaän theo Thieân öùng, theo meänh,
töï nhieân daãn ñöa xaõ hoäi tôùi hoøa thuaän. Cho neân, giöõ vöõng
nhaân luaân, goïi laø Nhôn Ñaïo ñöôïc thaønh laäp, caùi “boån” ñöôïc
laäp laø caùi Ñaïo ñöôïc sanh; ñieàu kieän cô baûn cuûa nhaân sanh
ñöôïc giöõ vöõng, thì con ñöôøng giaùc loä cuûa Thieân Ñaïo ñöôïc môû
ra. Mong ngöôøi tu Ñaïo, theo göông cuûa Tieàn Hieàn Tieân
Thaùnh maø tieán tu ñöùc nghieäp, chôn taâm laõnh ngoä Ñaïi Ñaïo,
1 Caùi toân chæ quaùn Nhaát.
66
roài laø “caùch vaät”1 cho tôùi tu thaân döôõng taùnh, teà gia trò nöôùc,
tuaân haønh leã nghóa, khuyeân ngöôøi ta bieát lieâm só. Tinh hoa
cuûa vaên hoùa Trung Hoa, thieân coå baát dieät, vaïn naêm tröôøng
toàn, chính laø do voán coù ñaïo ñöùc luoân noái tieáp khoâng ngöøng,
chôn lyù ñöôïc truyeàn khaép töù haûi vaãn theo chuaån möïc. Loøng
ngöôøi giöõ ñöùc toân lyù, moïi ngöôøi höôùng thieän tu thaân, an phaän
giöõ mình, laø töø “tieåu khang” (höng thònh nhoû) maø tieán tôùi ñaïi
ñoàng, cuõng coù ngöôøi chæ moät kieáp ngöôøi laø leân tôùi vöïc “Nhôn
Nghóa”.
Choïn hieàn só vaø ngöôøi coù khaû naêng noùi chuyeän coù uy tín,
luoân tu chænh cho ñöôïc hoøa muïc laãn nhau. Tu thaân nhaäp
Thaùnh, minh thieän ñaêng Hieàn, töï nhieân coù theå höng bang cöùu
theá, teá nhaân lôïi vaät. Khoång Töû coù tinh thaàn trung haäu khoan
hoàng nhôn nghóa, khuyeán hoùa nhaân taâm, theá ñaïo, duy trì luaân
lyù cang thöôøng, chuùng ta phaûi phaùt huy cho röïc rôõ theâm.
Coù tu ñöùc, laø coù huyû baùng ñi theo, Ñaïo tu cao, laø coù söï
phaù hoaïi tôùi, theá chính laø thöû thaùch chôn taâm cuûa con ngöôøi.
Khoång Töû cuõng coù ba laàn ma khaûo lôùn:
1/ Nôi Khuoâng Quoác ngoä naïn: Luùc Khoång Töû ñi qua
Khuoâng Quoác, do töôùng maïo Khoång Töû gioáng töôùng maïo cuûa
moät vò quan chuyeân quyeàn teân laø Döông Hoå, neân bò hieåu laàm,
ngöôøi ôû Khuoâng Quoác tôùi gieát haïi. Khoång Töû tuy coù giaûi thích
nhöng cuõng khoâng chòu tin, khoâng thay ñoåi caùi yù muoán gieát,
thaân laâm vaøo caûnh nguy hieåm, xeùm chuùt gaëp phaûi chuyeän baát
traéc, may maén coù söï saép xeáp cuûa Töû Loä vaø Nhan Hoài môùi
1 Boû ñi söï ham muoán veà vaät chaát.
67
ñöôïc thoaùt hieåm. Khoång Töû vaøo luùc aáy coù than raèng: “Vaên
Vöông ñaõ qua ñôøi, “vaên” khoâng coøn toàn taïi sao? Trôøi saép maát
ñi caùi vaên nhaõ ñaáy, sau naøy ngöôøi cheát ñi vaãn khoâng ñöôïc
vaên nhaõ roài. Trôøi neáu chöa maát ñi caùi vaên nhaõ, taïi sao ngöôøi
Khuoâng Quoác laø nhö theá?” Tuy raèng qua khoûi naïn naøy,
nhöng Khoång Töû vôùi hoïc troø bò taùch ra, Khoång Töû raát lo aâu,
maõi cho tôùi ñeâm hoâm thöù ba, Nhan Hoài môùi veà tôùi. Khoång Töû
nhìn thaáy ngöôøi ñeä töû meán yeâu ñaõ an toaøn trôû veà, raát laø xuùc
ñoäng noùi raèng: “Ta cho laø ñeä töû ñaõ cheát roài!” Nhan Hoài nöôùc
maét tuoân chaûy noùi raèng: “Thaày coøn ôû ñaây, Nhan Hoài laøm sao
daùm cheát? Thaày coøn soáng, ñeä töû chöa heát tình nghóa phuïng
söï, laøm sao daùm baøn tôùi cheát”, moät hoûi moät traû lôøi, ñuû theå
hieän ra caùi chí tieát veà truyeàn Ñaïo, xieån Ñaïo, laø khoâng ngaïi
nguøng baát kyø nguy hieåm naøo vaø theå hieän söï quan taâm raát töï
nhieân giöõa thaày troø.
2/ Caùi nhuïc veà “töôùc tích phaït ñaøn”: Khoång Töû ñi tôùi
nöôùc Toáng, giaûng Ñaïo ôû döôùi moät caây haïnh ñaøn lôùn, bò moät
gian thaàn nöôùc Toáng teân laø Sö Maõ Hoaøn Ñoâi huyû baùng vaø
muoán gieát haïi, may maén laø coù ñeä töû hay tin baùo cho bieát, sau
moät phen saép xeáp môùi thoaùt hieåm rôøi khoûi nöôùc Toáng, Sö Maõ
Hoaøn Ñoâi tôùi khoâng thaáy ai caû, khoâng gieát ñöôïc ngöôøi, noåi
giaän leân, leänh cho ngöôøi chaët boû caây haïnh ñaøn, khi thaáy
nhöõng daáu chaân ñi cuûa Khoång Töû vaø ñeä töû, cho ngöôøi ñaøo ñi
ba taác ñaát ôû nhöõng daáu chaân ñoù, ñuû moïi hình thöùc sæ nhuïc
Thaùnh trieát, huyû baùng Thaùnh Ñaïo. Khoång Töû than raèng:
“Trôøi sanh caùi ñöùc cho höôûng, Hoaøn Ñoâi sao laïi nhö theá?”
3/ Taïi Traàn Thaùi tuyeät löông: Khi Khoång Töû tôùi Traàn
68
Quoác truyeàn Ñaïo, traûi qua moät ñoaïn thôøi gian, Ñaïo vuï khoâng
tieán trieån neân ñònh veà nöôùc Loã, khi ñi tôùi bieân giôùi nöôùc Traàn,
chuaån bò ñi vaøo nöôùc Thaùi, khoâng ngôø Ngoâ Vöông laø Phu Sai
phaùi binh lính ñaùnh nöôùc Traàn, döôùi caûnh ngoä hai beân ñaùnh
nhau, gaëp nguy cô bò tuyeät löông thöïc 7 ngaøy, trong ñaùm ñeä
töû, naøo bò ñoùi, naøo bò beänh, haàu nhö khoâng caùch naøo duy trì
tieáp. Vaøo luùc aáy, Töû Loä baát maõn caèn nhaèn raèng: “Quaân töû
cuõng coù ngheøo chaêng, chaúng leõ quaân töû hoïc Ñaïo, cuõng phaûi
bò ma naïn, khoán khoå haøng loaït theá naøy sao?” Khoång Töû phaán
chaán traû lôøi raèng: “Quaân töû tuy ngheøo, neáu laø tieåu nhaân gaëp
tình traïng vaäy laø laøm baäy roài, ngöôøi coù hoïc Ñaïo trong luùc
khoán khoå môùi coù theå khoâng thay ñoåi ñöùc haïnh phaåm chaát toát
ñeïp cuûa mình, neáu laø tieåu nhaân, trong luùc khoán ñoán laø baét ñaàu
laøm baäy, baát cöù chuyeän xaáu xa gì cuõng laøm ñöôïc”. Trong
khaûo nghieäm buïng ñoùi baûy ngaøy, coù ngöôøi khoâng chòu ñöôïc,
ngöôøi thì ñi, ngöôøi thì troán boû, ngöôøi thì chaïy maát, coù ngöôøi
nhòn khoâng tôùi ngaøy thöù hai, coù ngöôøi nhòn tôùi ngaøy thöù ba,
ngaøy thöù tö, coù ngöôøi nhòn tôùi ngaøy thöù saùu, ngaøy thöù baûy, vaø
coù ngöôøi nhòn tôùi luùc saép söûa coù löông thöïc môùi boû ñi, nhö theá
chính laø “Giôø ngoï thaønh Ñaïo giôø tî truïy”. Sau cuøng laø trong
soá 3.000 ñeä töû chæ coøn laïi 72 vò, töùc laø 72 hieàn só; trong luùc bò
naïn ñoùi, Khoång Töû ñaùnh ñaøn than thôû, tieáng ñaøn cöù ôû 5 ~ 6, 6
~ 7 khoaûng ñoù, laø aùm thò 5 laàn 6 baèng 30, 6 laàn 7 baèng 42,
coäng laïi laø 72, thaønh con soá hieàn só, thaät laø soá trôøi ñaõ ñònh.
Khoång Töû laâm nguy baát loaïn, trong nghòch caûnh maø coù
theå luoân yeân tònh, ñuû theå hieän ra söï tu döôõng sieâu vieät, chuû
yeáu laø do oâng ta moät loøng vì tuyeân truyeàn Ñaïi Ñaïo, oâm laáy yù
nieäm cöùu theá cöùu daân, ñaõ khoâng maøn tôùi söï soáng cheát an
69
nguy cuûa baûn thaân mình, theá naøy chính laø nhöõng ngöôøi laäp
chí höôùng Ñaïo, phaùt ra quang minh saùng laïng trong khi bò
caûnh lang thang laän ñaän lieân tuïc. Khoång Töû vieát quyeån Xuaân
Thu, do gaëp “laân” (thaáy con kyø laân) maø tuyeät buùt. Khoång Töû
qua ñôøi vaøo muøa xuaân naêm 479 tröôùc Coâng Nguyeân, höôûng
thoï 73 tuoåi. Chuùng ta toân Khoång Töû laø Chí Thaùnh Tieân Sö, laø
vaïn theá Sö bieåu.
Toå Sö ñôøi thöù 16 : Nhan Töû – Phuïc Thaùnh
Toå Sö ñôøi thöù 16 laø Nhan Töû, teân laø Hoài, töï laø Töû Uyeân,
laø ngöôøi huyeän Xöôùng Bình nöôùc Loã thôøi Xuaân Thu (huyeän
Khuùc Phuï tænh Sôn Ñoâng hieän nay), ra ñôøi vaøo naêm 521 tröôùc
Coâng Nguyeân, nhoû hôn Khoång Töû 30 tuoåi, baåm sinh thoâng
minh, hoaït baùt, hieáu hoïc, ñöôïc Khoång Töû daïy doã vaø ñaéc chôn
truyeàn, Khoång Töû khen raèng: “Nhan Hoài coù caùch laøm ngöôøi
laø choïn con ñöôøng trung dung, khi ñaéc “Nhaát” thieän, laø
quyeàn quyeàn phuïc öng (luoân caån thaän giöõ gìn), cöù sôï maát ñi
vaäy”. Nhan Hoài nghe moät hieåu möôøi, khoâng saân giaän, khoâng
phaïm loãi laàn thöù hai. Khoång Töû noùi: “Ta töø khi coù Nhan Hoài,
ñeä töû ngaøy caøng ñoâng”.
Hoaøn caûnh gia ñình cuûa Nhan Hoài raát ngheøo khoå. Khoång
Töû noùi: “Hieàn thay! Hoài ñaáy, vôùi moät gioû ñoà aên, moät bình
ñöïng nöôùc, ôû nôi ñöôøng heûm nhoû heïp, ngöôøi ta khoâng keùm
phaàn lo aâu, nhöng Hoài khoâng thay ñoåi caùi vui cuûa mình, Hieàn
thay! Hoài ñaáy.” Nhan Töû tuy ngheøo, nhöng coù theå an nhieân
soáng trong hoaøn caûnh ñoù, nhö theá chính laø “Quaân töû thöïc baát
caàu baûo, cö baát caàu an, an baàn laïc Ñaïo”.
70
Nhan Hoài ñöôïc Khoång Töû khen hoaøi, laøm cho Töû Loä baát
maõn, neân duøng moät neùn vaøng, treân khaéc chöõ: “Thieân ban
Nhan Hoài nhaát ñænh kim” ñaët tröôùc cöûa Nhan Hoài ñeå thöû
loøng. Nhan Hoài saùng sôùm thöùc daäy, nhìn thaáy neùn vaøng caàm
leân coi, sau khaéc theâm treân maët: “Ngoaïi taøi baát phuù meänh
cuøng nhaân”, roài ñeå laïi choã cuõ. Töø ñoù Töû Loä khoâng daùm khoâng
phuïc. Hieän nay chuùng ta tu Ñaïo, cuõng phaûi hoïc theo phaåm
chaát thanh cao cuûa Nhan Hoài, an baàn laïc Ñaïo.
Khoång Töû coù moät laàn hoûi Nhan Hoài raèng: “Hoài tôùi ñaây,
nhaø thì ngheøo, ñòa vò thì thaáp, khoâng ñi laøm quan sao?” Nhan
Hoài traû lôøi raèng: “Khoâng thích laøm quan, Hoài ôû ngoaïi oâ thaønh
coù ruoäng 50 maãu, ñuû giaûi quyeát vaán ñeà baùnh chaùo, ôû trong
thaønh coù ruoäng 10 maãu, ñuû giaûi quyeát maûnh aùo vaûi khoâ, coù
troáng ñôøn ñuû ñeå töï tieâu khieån; coøn veà Ñaïo, laø caùi maø theo
Phu Töû hoïc ñöôïc, ñuû ñeå töï thoaû thích, Hoài khoâng thích laøm
quan.” Khoång Töû töùc thì saéc maët bieán ñoåi vaø raèng: “Thieän
tai, yù cuûa Hoài, Khöu nghe ñöôïc, laø ngöôøi bieát thoûa maõn,
khoâng vì lôïi maø töï laøm khoå cho mình, xeùt laïi caùi maø mình ñaõ
ñaït ñöôïc, bò maát ñi maø khoâng sôï, tieán haønh tu höôùng veà noäi
taâm, khoâng ñòa vò maø khoâng tuûi theïn, Khöu ñaõ ca ngôïi laâu
roài, nay coù Hoài maø nhaän xeùt theâm nöõa, laø caùi maø Khöu nhaän
ñöôïc ñaáy!”
Khoång Töû laáy nhôn ñöùc laøm toân chæ. “Nhôn” laø thoaû
thích ôû nuùi, “trí” laø thoaû thích ôû nöôùc.
Nhan Töû hoûi veà “Nhôn”, Khoång Töû noùi raèng: “Khaéc kyû
phuïc leã vi Nhôn, nhaát nhaät khaéc kyû phuïc leã, thieân haï quy
nhôn yeân. Vi nhôn do kyû, nhi do nhôn hoà tai?” Nhan Töû hoûi:
71
“Xin hoûi chi tieát muïc naøy?” Khoång Töû noùi: “Phi leã vaät thò,
phi leã vaät thính, phi leã vaät ngoân, phi leã vaät ñoäng.” Nhan Töû
noùi: “Hoài tuy khoâng minh maãn, nhöng muoán hoûi laø nhieâu ñoù
thoâi!” Caùi gì goïi laø “Nhôn”? Khoång Töû noùi: “AÙi nhaân; kyû sôû
baát duïc, vaät thi ö nhaân; kyû duïc laäp nhi laäp nhaân, kyû duïc ñaït
nhi ñaït nhaân” (“Thöông ngöôøi; caùi naøo mình khoâng muoán thì ñöøng
coù ñem tôùi cho ngöôøi ta; mình coù yù muoán ñöôïc laäp roài sau ñoù cuõng
muoán giuùp ngöôøi ta ñöôïc laäp nhö mình, mình muoán ñaït roài sau ñoù
cuõng muoán cho ngöôøi khaùc ñöôïc ñaït nhö mình”) Chuùa Jesus noùi:
“Baùc aùi”; Phaät giaùo noùi: “Töø bi”, ñeàu laø noùi “Nhôn” caû;
“Nhôn” laø caùi thaân löông tri, laø löông naêng töï tính; “Nhôn” laø
coâng chaùnh trong taâm, neáu coâng chaùnh naøy ñöôïc hoaøn toaøn
thì caùi trí laø Nhôn. Cho neân “Nhôn” goàm coù caùi theå “Tính”,
cuõng ñuû caû nhôn ñöùc.
Khoång Töû laáy Nhôn laøm tö töôûng trung taâm cuûa Nho
giaùo, Maïnh Töû laáy Nghóa ñeå bieåu hieän caùi “nhôn ñöùc”. Nhôn
voán laø Ñaïo theå, coù theå dieät tröø moïi ham muoán rieâng tö cuûa
mình, thì Thieân Lyù ñöôïc löu haønh, maø cho thaáy roõ caùi theå cuûa
Nhôn. Maïnh Töû noùi: “Nhôn daõ giaû, nhaân daõ, hôïp nhi ngoân
chi, Ñaïo daõ” (“Noùi tôùi Nhôn, laø ôû nôi con ngöôøi, neáu hôïp laïi caû
hai, laø Ñaïo). Ngöôøi tu Ñaïo phaûi haønh Nhôn Ñaïo, phaûi coù
Nhôn taâm, laø caùi taâm xoùt xa khoâng nhaãn thaáy keû khaùc bò toån
haïi, laø taâm töø bi, taâm coâng baèng, trong taâm kính trôøi ñaát, luoân
coù yù nieäm tôùi Thaùnh Hieàn, toân kính Chuùa Thöôïng, hieáu thaûo
cha meï, giao tieáp vôùi ngöôøi khoâng ngaïo maïn, khoâng giaän,
khoâng oaùn, khoâng saùt sanh, thaáy loaøi vaät nhö con cuûa mình,
theá naøy cuõng goïi laø “nhôn ñöùc”. Tu Ñaïo neáu khoâng chòu laäp
ñöùc, “oaùn” khoâng ñöôïc tieâu, “nghieäp” khoâng ñöôïc giaûi, cho
72
duø ñöôïc Ñaïo cuõng khoù tu, cho duø coù tu cuõng khoù thaønh. Töû
Tö coù noùi: “Neáu khoâng phaûi chí ñöùc thì chí Ñaïo khoâng theå
keát tuï”. Tieân Phaät noùi: “Ñaïo phaûi ñöôïc vun boài bôûi ñöùc,
nghieät môùi ñöôïc tieâu saïch, neáu khoâng thì ma khaûo nghieâm
ngaët”. Nhôn ñöùng ñaàu trong nguõ thöôøng, Töø ñöùng tröôùc cuûa
vaïn ñöùc, tu Ñaïo tröôùc tieân phaûi toàn loøng nhôn töø, Maïnh Töû
noùi: “Quaân töû sôû dó khaùc vôùi moïi ngöôøi, laø ôû choã toàn taâm ñaáy.
Quaân töû laáy Nhôn toàn taâm, laáy Leã toàn taâm, Nhôn laø thöông
ngöôøi, Leã laø kính ngöôøi. Neáu thöông ngöôøi thì ngöôøi ta
thöông laïi, neáu kính ngöôøi thì ngöôøi ta kính laïi, cho neân noùi
chæ coù Nhôn trong ngöôøi, môùi coù taâm thöông ngöôøi, thieáu
Nhôn thì coù taâm gheùt ngöôøi”. Nhôn laø Ñaïo, laø baùc aùi. Trong
theá giôùi bao la, ñaâu ñaâu cuõng ñeàu laø chuùng sanh, maø chuùng
sanh cöù sanh maõi khoâng ngöøng, laø Thieân ñöùc ñaáy. Trôøi coù
ñöùc hieáu sanh, neân coù töù thôøi ñöa ñaåy maø thaønh töïu hoùa duïc,
ñöôïc söông muø vaø möa thaám nhuaàn, coù muøa heø muøa ñoâng ñoåi
thay, ñeàu laø caùi nhôn cuûa Trôøi ban. Chæ coù Thaùnh nhaân môùi
coù theå laøm ñöôïc, laáy taâm thöông mình ñeå thöông ngöôøi ta, laïi
laáy taâm thöông ngöôøi ta ñeå thöông loaøi vaät, loaøi vaät vôùi ta
khoâng coù khoaûng caùch, laø coù caùi nhôn nhö Trôøi vaäy. Maïnh
Töû noùi: “Nhôn giaû voâ baát aùi daõ” (Ngöôøi coù loøng nhôn khoâng thöù
naøo laø khoâng thöông).
Cuoäc soáng con ngöôøi khoâng phaûi laø khoâng coù “nhôn
ñöùc”, maø do baåm khí boù buoäc, con ngöôøi bò che laáp ñi bôûi duïc
voïng, roài bò ñaém chìm khoâng theå toû ra, nhöng caùi “nhôn” cuûa
baûn theå chöa heà bò beá taéc, cho neân khi thaáy treû con rôi vaøo
gieáng, laø naûy sanh caùi taâm xoùt xa baát nhaãn, chính laø caùi
“nhôn” ñöôïc phaùt hieän. Neáu coù theå môû roäng cho ñaày ñuû, ñeå
73
troïn caùi tính, cuõng nhö ñeå troïn caùi tính giöõa ngöôøi vôùi vaät, laø
coù theå phuï hoïa cuøng Thieân Ñòa trong vieäc hoùa duïc, maø cuøng
choã ñöùng vôùi Thieân Ñòa.
Luùc Khoång Töû gaëp naïn ôû Khuoâng Quoác, ba ngaøy khoâng
thaáy Nhan Hoài, ñôïi Nhan Hoài veà tôùi, Khoång Töû noùi: “Ta
töôûng laø ñeä töû ñaõ cheát”, Nhan Hoài noùi: “Thaày coøn ôû ñaây, Hoài
laøm sao daùm cheát?” ñuû caû aân nghóa nhö theá. Nhan Töû naêm 29
tuoåi toùc baïc heát, tôùi 32 tuoåi qua ñôøi. Khoång Töû thaáy Hoài maát,
than raèng: “OÂi! Trôøi cho cheát, Trôøi cho cheát!” vì thöông tieác
Ñaïo khoâng coù ai noái truyeàn, nhö laø Trôøi cho mình cheát vaäy,
nhö theá maø töôûng nhôù maõi. Khoång Töû noùi: “Tieác thay, ta chæ
thaáy Hoài tieán trieån, ta chöa thaáy Hoài döøng böôùc laïi.” Laïi noùi
raèng: “Nhan Hoài laø ngöôøi hieáu hoïc, khoâng may cheát sôùm.”
Nhan Töû ñöôïc Khoång Töû chôn truyeàn, ñöùng ñaàu trong
“thaäp trieát”1, veà sau ñöôïc höôûng leã nghi cuùng teá y nhö Khoång
Töû, ñöôïc toân laø “Phuïc Thaùnh”.
Toå Sö ñôøi thöù 16 : Taêng Töû – Toâng Thaùnh
Toå Sö ñôøi thöù 16 laø Taêng Töû, teân laø Tham, töï laø Töû Dö,
laø ngöôøi thaønh Nam Voõ nöôùc Loã thôøi Xuaân Thu, cha teân laø
Taêng Trieát, cuõng laø ñeä töû cuûa Khoång Töû. Taêng Töû laø ngöôøi
trung haäu, phuïng söï cha meï chí hieáu, ngoä “Nhaát quaùn chi
chæ” cuûa Thaùnh Ñaïo, truyeàn Ñaïo cuûa Khoång Töû cho Töû Tö.
Khoång Töû noùi: “Ñaïo khoâng rôøi xa ngöôøi, maø ngöôøi laøm
cho Ñaïo rôøi xa, neân khoâng theå cho laø Ñaïo”, noùi rieâng vôùi
1 10 vò ñeä töû gioûi nhaát cuûa Khoång Töû.
74
Taêng Töû raèng: “Saâm hoà! Ngoâ Ñaïo Nhaát dó quaùn chi”, Taêng
Töû ñaùp: “Vaâng”. Sau ñoù moïi ngöôøi hoûi Taêng Töû: “Laø sao
vaäy?” Taêng Töû noùi: “Ñaïo cuûa Phu Töû, laø trung thaønh khoan
hoàng maø thoâi!” neân coù caâu tuïc ngöõ: “Ñöông nieân Taêng Töû
nhaát thanh Duy, ngoä lieãu Dieâm phuø ña tieáu nhaân”, Töû Coáng
coù than raèng: “Vaên chöông cuûa Phu Töû coù theå nghe ñöôïc,
nhöng noùi tôùi Tính vaø Thieân Ñaïo laø khoâng theå nghe ñöôïc.”
Do vaäy coù theå bieát ñöôïc Khoång Töû ngoài daïy hoïc ôû Haïnh Ñaøn,
cuõng laø minh truyeàn giaùo hoùa, maät truyeàn chôn Ñaïo. Khoång
Töû noùi: “Quaân töû giöõ cheát caùi thieän Ñaïo”, “Quaân töû lo aâu veà
Ñaïo, khoâng lo aâu veà ngheøo”, “Quaân töû thoaû thích vôùi Ñaïo”.
Taêng Töû sau khi ñöôïc truyeàn chôn Ñaïo, chieán chieán caïnh
caïnh (thaät laø caån thaän), nhö ñöùng tröôùc hang saâu, nhö ñi treân
lôùp ñaù moûng. Taêng Töû noùi: “Möôøi maét nhìn thaáy, möôøi ngoùn
chæ vaøo, thaät laø toân nghieâm!” neân trong moät ngaøy phaûi suy
xeùt laïi baûn thaân ba laàn, laøm vieäc vôùi ngöôøi ta coù trung thaønh
khoâng? Giao tieáp baïn beø coù maát chöõ tín khoâng? Nhöõng gì
thaày daïy coù oân laïi khoâng?
Ñaïo ôû baûn thaân, ngoaøi thaân khoâng phaûi Ñaïo, Khoång Töû
coù noùi: “Caàu ngöôïc laïi ôû baûn thaân laø ñöôïc roài”. Taêng Töû noùi:
“Quaân töû suy xeùt khoâng dôøi choã ñöùng cuûa mình”, ñoù laø boån
vò, neân Khoång Töû coù noùi: “Quaân töû lo laø laøm sao ñöôïc chöõ
boån, boån laäp laø Ñaïo sanh”. Phaät kinh coù noùi: “Ñaïo taïi Linh
Sôn maïc vieãn caàu, Linh Sôn chæ taïi nhó taâm ñaàu”. Taâm töùc laø
Tính, Tính töùc laø Ñaïo, Ñaïo töùc laø Phaät; kieán Tính thaønh Phaät,
rôøi taâm voâ Phaät. Taâm, laø choã cuûa Tính, laø choã cuûa Ñaïo. Saùch
Trung Dung coù noùi: “Suaát tính chi vò Ñaïo”.
75
Taêng Töû noùi: “Só töû khoâng theå khoâng coù nghò löïc, nhieäm
vuï thì naëng, Ñaïo thì xa. Nhôn laø nhieäm vuï cuûa mình, khoâng
phaûi naëng sao? Tôùi cheát roài môùi chu toaøn cho mình, khoâng
phaûi xa ö?” Khoång Töû noùi: “Con ngöôøi coù theå xieån döông caùi
Ñaïo, khoâng phaûi Ñaïo xieån döông con ngöôøi. Só töû maø chæ lo ôû
cho yeân, khoâng theå goïi laø Só töû”. Ngöôøi Só töû phaûi gaùnh vaùc
nhieäm vuï khaån caáp laø cöùu theá cöùu daân, coù noãi lo aâu laø lo aâu
veà theá gian, cöùu vaõn thôøi vaän, giaùo hoùa vaïn daân döôùi gaàm
trôøi cuøng trôû veà vôùi “nhôn”, thì thieân haï seõ thaùi bình, theá giôùi
ñöôïc ñaïi ñoàng.
Taêng Töû noùi: “Caùi giaùo cuûa Khoång Phu Töû, laø laáy caùi
ñöùc giaùo hoùa con ngöôøi, laáy caùi Ñaïo ñeå daãn loái con ngöôøi,
giaùo hoùa cho bieát tu thaân, daãn daét cho bieát döôõng tính, theo
ñuùng tam cöông nguõ thöôøng, ñeå cho daân hieåu roõ “Minh Ñöùc”,
coù theå döøng laïi ôû nôi “Chí Thieän”, theá naøy laø Ñaïo cuûa Phu
Töû, laø söï daïy baûo cuûa Phu Töû”. Töø xöa tôùi nay, ngöôøi coù chí
hoïc Ñaïo, khoâng ai laø khoâng theo söï daïy doã cuûa Phu Töû ñeå tu
Ñaïo, döôõng tính, tu ñöùc, khaéc tu khoå luyeän. Taâm, hôïp vôùi caùi
ñöùc cuûa Thieân Ñòa, ñoàng theå vôùi Ñaïo, böôùc ñi coù theå haïp vôùi
Thieân Lyù, neân Ñaïo ñöôïc tu thaønh.
Taêng Töû laø ngöôøi chí hieáu, coù laàn cuøng vôùi cha laøm raãy
troàng döa, Taêng Töû khoâng caån thaän laøm toån haïi tôùi reã döa,
cha laø Taêng Trieát noåi giaän, duøng moät caây to ñaùnh ñaäp, Taêng
Töû chòu nhaän cho ngöôøi cha ñaùnh ñaäp, khoâng traùnh chaïy,
thaûn nhieân tieáp nhaän tröøng phaït, do ngöôøi cha duøng söùc quaù
maïnh, neân Taêng Töû bò ñaùnh xæu naèm döôùi ñaát, tôùi khi tænh laïi,
choàm daäy xin loãi cha raèng: “Ñaïi nhaân duïng löïc tröôïng Saâm,
76
ñaéc vaät taät hoà?” (Cha duøng söùc maïnh ñaùnh ñaäp Saâm, coù bò beänh
ñau khoâng?), neân ñaùnh ñôøn laøm cho cha vui. Khoång Töû nghe
ñöôïc, khoâng vui vaø traùch raèng: “Neáu laáy caây nhoû ñaùnh thì
chòu nhaän, neáu laáy caây lôùn ñaùnh thì phaûi chaïy, neáu khoâng
may bò ñaùnh troïng thöông hoaëc cheát ñi, khoâng phaûi laøm cho
cha baát nhôn baát nghóa chaêng, coù phaûi laø hieáu töû sao?” Taêng
Töû noùi: “Saâm bieát loãi roài”, laø tôùi Khoång moân xin tha loãi.
Laïi coù moät ngaøy noï, Taêng Töû vaøo trong röøng nuùi chaët
cuûi, ôû nhaø coù khaùch, meï khoâng bieát phaûi laøm sao, mong Saâm
trôû veà, neân caén ngoùn tay, Saâm töï nhieân thaáy ñau tim, laø ñem
cuûi veà nhaø, hoûi coù chuyeän gì, meï noùi: “Coù khaùch tôùi tìm vì
vieäc gaáp, neân meï caén ngoùn tay ñeå nhaéc con veà”. Coù moät
ngaøy, laøm ruoäng ôû Thaùi Sôn, trôøi möa tuyeát, möôøi ngaøy
khoâng veà ñöôïc, nhôù ñeán cha meï, laøm baøi thô “Löông Sôn” ñuû
thaáy coù hieáu taâm raát thieát tha.
Taêng Töû noùi: “Hieáu Töø giaû, baùch haønh chi tieân! Hieáu
chí ö Thieân, taéc phong vuõ thuaän thôøi. Hieáu chí ö ñòa, taéc vaïn
vaät hoùa thaønh. Hieáu chí ö nhaân, taéc chuùng phuùc haøm traên”(Hieáu vôùi cha meï, laø caùi ñöùng ñaàu trong traêm ñöùc haïnh! Hieáu ñaït
tôùi Trôøi, laø möa thuaän gioù hoøa. Hieáu ñaït tôùi Ñaát, laø vaïn vaät ñöôïc
hoùa thaønh. Hieáu ñaït tôùi ngöôøi, laø nhieãm phuùc moïi ngöôøi khaép nôi).
Taêng Töû noùi: “Phuï Maãu aùi chi, hyû nhi baát vong. Phuï
Maãu aùc chi, lao nhi baát oaùn. Phuï Maãu höõu quaù, giaùn nhi baát
nghòch” (Ñöôïc cha meï thöông, vui möøng maø khoâng queân ôn; cha
meï coù gheùt, duø cöïc nhoïc nhöng khoâng oaùn traùch; cha meï coù loãi,
duøng lôøi can ngaên nhöng khoâng nghòch laïi).
Taêng Töû noùi: “Hieáu höõu tam, ñaïi hieáu toân thaân, kyø thöù
77
baát nhuïc, kyø thöù naêng döôõng.” (Hieáu coù ba loaïi: Ñaïi hieáu laø toân
kính cha meï, keá laø khoâng laøm cho cha meï mang tieáng chòu nhuïc,
sau cuøng môùi laø nuoâi döôõng)
Taêng Töû, coù theå noùi laø moät ñôøi hieáu töû, vaïn theá toân sö.
Taêng Töû ngoaøi vieäc truyeàn Ñaïo, truyeàn thuaät, coøn coù tröù
taùc hai quyeån kinh laø “Ñaïi Hoïc” vaø “Hieáu Kinh”, ñöôïc löu
truyeàn ñôøi ñôøi khoâng phai môø.
Taêng Töû noùi: “Caùi hoïc cuûa Taêng Töû laø thaønh thaät maø
thoâi”, hoïc giaû Thaùnh moân coù raát nhieàu vò thoâng minh huøng
bieän, nhöng xeùt cho cuøng ngöôøi ñöôïc truyeàn chôn Ñaïo laø
haïng ngöôøi thaät thaø, neân hoïc caùi thaät thaø môùi laø quyù ñaáy.
Taêng Töû coù vieát ra “Taêng Töû Thaäp Baùt Thieân” vaø nhieàu
quyeån saùch khaùc ñeå laïi ñôøi sau.
Taêng Töû ñöôïc ñoäc truyeàn “Khoång moân taâm phaùp”, ñöôïc
ñôøi sau toân laø Toâng Thaùnh.
Toå Sö ñôøi thöù 17 : Töû Tö – Thuaät Thaùnh
Toå Sö ñôøi thöù 17 laø Töû Tö, laø ngöôøi nöôùc Loã thôøi Xuaân
Thu, laø chaùu cuûa Khoång Töû, laø hoïc troø cuûa Taêng Töû, ñöôïc
ñoäc truyeàn Khoång moân taâm phaùp, coù vieát quyeån “Trung
Dung” goàm 47 thieân, “Töû Tö” 23 thieân, thuaät laïi hoïc thuyeát
cuûa Thaùnh Toå, daïy ñeä töû Maïnh Kha vôùi maáy traêm ñeä töû.
Höôûng thoï 62 tuoåi, ñôøi sau toân laø Thuaät Thaùnh.
Taïi sao vieát ra quyeån Trung Dung? Laø vì Töû Tö lo raèng
Ñaïo hoïc seõ thaát truyeàn. Töø thôøi thöôïng coå, caùc vò Thaùnh
Thaàn, keá Thieân laäp cöïc, Ñaïo Thoáng ñöôïc truyeàn xuoáng, Töû
78
Tö e raèng thôøi gian caøng laâu, caøng bò leäch laïc vôùi Chôn Ñaïo,
neân baét nguoàn töø Nghieâu, Thuaán truyeàn xuoáng, vôùi nhöõng lôøi
cuûa Thaày noùi haøng ngaøy, theâm vaøo lôøi dieãn giaûi, môùi vieát
thaønh quyeån Trung Dung, ñeå hoïc giaû ñôøi sau ñöôïc naém roõ.
Do Taêng Töû lo xa nhö theá, neân lôøi vieát trong ñoù cuõng xaùc
thaät, do taàm suy raát xa, neân lôøi trong ñoù cuõng raát roõ.
Töû Tö noùi: “Thieân Meänh chi vò Tính, suaát Tính chi vò
Ñaïo, tu Ñaïo chi vò giaùo, Ñaïo daõ giaû baát khaû tu du ly daõ, khaû
ly phi Ñaïo daõ. Thò coá Quaân Töû giôùi thaän hoà kyø sôû baát ñoå,
khuûng cuï hoà kyø sôû baát vaên, maïc kieán hoà aån, maïc hieån hoà vi,
coá Quaân Töû thaän kyø ñoäc daõ. Hyû noä ai laïc chi vò phaùt, vò chi
trung, phaùt nhi giai trung tieát, vò chi hoøa. Trung daõ giaû thieân
haï chi ñaïi boån daõ, Hoøa daõ giaû, thieân haï chi ñaït Ñaïo daõ, chí
trung hoøa, Thieân Ñòa vò yeân, vaïn vaät duïc yeân”.
(Trôøi meänh cho goïi laø Tính, daãn daét caùi Tính goïi laø Ñaïo, tu
Ñaïo goïi laø Giaùo. Ñaïo khoâng theå rôøi khoûi trong choác laùt, neáu coù theå
rôøi ñöôïc, thì khoâng phaûi laø Ñaïo nöõa. Cho neân Quaân Töû ngaên ngöøa
nhöõng caùi khoâng nhìn thaáy ñöôïc, lo sôï nhöõng caùi khoâng nghe thaáy
ñöôïc, khoâng thaáy nhöõng caùi aån, khoâng hieän leân cho roõ nhöõng caùi
nhoû tí ti, neân nhöõng caùi thaän troïng cuûa Quaân Töû thaät laø ngöôøi khaùc
khoâng coù. Hyû noä ai laïc, boán thöù naøy chöa phaùt cho ngöôøi ta nhìn
thaáy goïi laø “Trung”, neáu phaùt ra roài maø ôû khoaûng giöõa goïi laø
“Hoøa”; caùi “Trung” laø ñaïi boån cuûa thieân haï, caùi “Hoøa” laø ñaït Ñaïo
cuûa thieân haï, ñaït tôùi trung hoøa, laø choã ñöùng cuûa Thieân Ñòa, vaïn vaät
ñöôïc hoùa duïc).
Toå Sö ñôøi thöù 18 : Maïnh Töû – AÙ Thaùnh
Toå Sö ñôøi thöù 18 laø Maïnh Töû, laø ngöôøi xöù Chaâu thôøi
79
Chieán Quoác (huyeän Chaâu tænh Sôn Ñoâng hieän nay), laø ngöôøi
ôû thôøi ñaïi naêm 372 ~ 289 tröôùc Coâng Nguyeân, laø hoïc troø cuûa
Töû Tö, ñöôïc ñoäc truyeàn Khoång moân taâm phaùp.
Maïnh Töû noùi: “Thieân haï chi ngoân tính daõ, taéc coá nhi dó
hó” (Trong thieân haï, noùi tôùi Tính, goõ nheï laø ngöng roài). Khoång Töû
noùi: “Thuaät nhi baát taùc, tín nhi haûo coå” (Thuaät laïi maø khoâng tröù
taùc, chæ tin maø roài chuoäng caùi coå xöa). Laõo Töû noùi: “Chaáp coå chi
Ñaïo, dó ngöï kim chi, höõu naêng tri coå, thuûy thò vi Ñaïo kyû” (Giöõ
caùi Ñaïo coå xöa, aùp duïng ngaøy hoâm nay, coù theå bieát veà caùi coå xöa,
môùi chính laø hieåu ñöôïc Ñaïo Thoáng).
Maïnh Töû noùi: “Ñaïo taïi nhó, nhi caàu chö vieãn; söï taïi
dòch, nhi caàu chö nan, nhaân nhaân thaân kyø thaân, tröôûng kyø
tröôûng, nhi thieân haï bình” (Ñaïo voán ôû nôi baûn thaân mình, maø ñi
caàu ôû nôi xa; söï vieäc voán deã, laïi caàu ôû nhöõng caùi khoù; moïi ngöôøi,
ñeå nhöõng ngöôøi caàn söï thaân thieän, laø nhaän ñöôïc söï thaân thieän,
nhöõng ngöôøi caàn ñöôïc nuoâi lôùn, laø nhaän ñöôïc chieáu coá nuoâi lôùn,
nhö vaäy thieân haï seõ thaùi bình).
Khoång Töû noùi: “Phaûn caàu chö kyû nhi hó, Ñaïo baát vieãn
nhaân, nhaân chi vi Ñaïo nhi vieãn nhaân, baát khaû dó vi Ñaïo” (Tìm
ngöôïc laïi ôû choã mình laø ñöôïc roài, Ñaïo khoâng rôøi xa ngöôøi, con
ngöôøi laøm cho Ñaïo rôøi xa ngöôøi, thì khoâng theå goïi laø Ñaïo nöõa).
Maïnh Töû noùi: “Taän kyø taâm giaû, tri kyø Tính daõ; tri kyø
Tính, taéc tri Thieân hó. Toàn kyø taâm, döôõng kyø Tính, sôû dó söï
Thieân, yeåu thoï baát nhò, tu thaân dó ai chi, sôû dó laäp maïng daõ”(Ngöôøi troïn ñöôïc caùi taâm, laø bieát tôùi caùi Tính; bieát tôùi caùi Tính, laø
bieát tôùi Trôøi. Toàn caùi Taâm, döôõng caùi Tính, theá laø phuïng söï Trôøi, coù
cheát sôùm cuõng khoâng thay ñoåi, tu thaân kieân trì, theá laø laäp meänh).
Laïi noùi: “Döôõng taâm maïc thieän y quaû duïc” (Döôõng taâm, khoâng
80
ngoaøi caùi bôùt duïc voïng). Maïnh Töû noùi: “Ngaõ thieän döôõng ngoâ
haïo nhieân chi khí” (Toâi nuoâi cho toát khí haïo nhieân cuûa toâi), theá
laø sao? Noùi raèng: “Nan ngoân daõ, kyø vi khí daõ, chí ñaïi chí
cöông, dó tröïc döôõng nhi voâ haïi, taác taét ö Thieân Ñòa chi gian.
Kyø vi khí daõ, phoái nghóa döõ Ñaïo, voâ thò noãi daõ. Thò taäp nghóa
sôû sanh giaû, phi nghóa taäp nhi thuû chi daõ; haønh höõu baát khieåm
ö taâm, taéc noãi hó, trì kyø chí, voâ baïo kyø khí” (Khoù noùi thaät, ñoù laø
khí ñaáy, lôùn nhaát vaø cöông nhaát, ñem nuoâi döôõng tröïc tieáp laø khoâng
coù haïi, laø ñöôïc nheùt ôû giöõa Thieân Ñòa. Ñoù laø khí ñaáy, phoái caùi
nghóa cho Ñaïo, laø khoâng tình traïng ñoùi reùt, laø taäp hôïp caùi nghóa laïi
môùi sanh ra, neáu phi nghóa laø ñaùnh uùp maø laáy; neáu laøm maø khoâng
bieát aân haän trong taâm, laø ñoùi reùt, giöõ vöõng caùi chí, khoâng boû maát
caùi khí).
Maïnh Töû noùi veà tính: “Haønh chi nhi baát chöôùc yeân, taäp
hó nhi baát saùt yeân, chung thaân do chi, nhi baát tri kyø Ñaïo giaû,
chuùng daõ” (Coù tieán haønh nhöng khoâng chaïm thaáy, coù taäp nhöng
khoâng xeùt thaáy, suoát ñôøi nhö theá khoâng bieát tôùi Ñaïo cuûa mình, raát
nhieàu ngöôøi laø nhö vaäy); laïi noùi: “Vaïn vaät giai bò ö ngaõ hó, phaûn
thaân nhi thaønh, laïc maïc ñaïi yeân; cöôøng thöù nhi haønh, caàu
nhaân maïc caän yeân” (Vaïn vaät ñeàu chuaån bò saün saøng cho ta, chæ
caàn tìm ngöôïc laïi ôû baûn thaân, thaät thaø tieán tôùi, maø thoaû thích khoâng
theå taû noåi; neáu ngoan coá maø tieán haønh, tuy caàu caùi “nhôn” maø
khoâng tôùi gaàn ñöôïc).
Maïnh Töû noùi: “Thò coá Thieân töông giaùng ñaïi nhieäm ö
thò nhaân daõ, taát tieân khoå kyø taâm chí, lao kyø gaân coát, ngaõ kyø
theå phu, khoâng khuyeát kyø thaân, haønh phaát loaïn kyø sôû vi; sôû dó
ñoäng taâm nhaãn tính, taêng ích kyø sôû baát naêng. Nhaân haèng quaù,
nhieân haäu naêng caûi; khoán ö taâm, haèng ö löï, nhi taùc; tröng ö
81
saéc, phaùt ö thanh, nhi haäu duï. Nhaäp taéc voâ phaùp gia phaát só,
xuaát taéc voâ ñòch quoác ngoaïi hoaïn giaû, quoác haèng vong. Nhieân
haäu tri sanh ö öu hoaïn, nhi töû ö an laïc daõ.” (Cho neân khi Trôøi
saép giaùng nhieäm vuï lôùn cho ngöôøi naøy gaùnh vaùc, chaéc chaén tröôùc
tieân phaûi laøm khoå taâm chí, laøm meät nhoïc gaân coát, laøm ñoùi reùt thaân
da, laøm cho theå xaùc bò troáng khoâng, nhöõng böôùc ñi bò phaù quaáy laøm
hoãn loaïn nhöõng gì ñang laøm; cho neân “doác taâm” “nhaãn tính”, theâm
boå ích cho nhöõng caùi mình laøm khoâng ñöôïc. Ngöôøi naøo cuõng coù loãi,
nhöng roài coù theå söûa laïi; phaûi ñeå trong taâm, caân nhaéc vaø suy xeùt,
roài môùi laøm; xeùt saéc maët, nghe tieáng ñoäng roài môùi ngoû lôøi. Xeùt veà
beân trong, neáu khoâng theo pheùp taéc, laø trong nhaø khoâng coù só töû; veà
beân ngoaøi, neáu khoâng choáng ñöôïc nhöõng keû ngoaïi xaâm, laø quoác gia
chaéc dieät vong; vaø roài môùi bieát neáu nhö khi soáng laø trong caûnh lo
aâu theá naøy, khi cheát laø ñöôïc an laïc).
Maïnh Töû noùi: “Söï thuïc vi ñaïi? Söï thaân vi ñaïi; thuû thuïc
vi ñaïi? Thuû thaân vi ñaïi” (Phuïng söï ai laø vieäc lôùn nhaát? – Phuïng
söï cha meï laø vieäc lôùn nhaát. Giöõ vöõng caùi naøo laø vieäc lôùn nhaát? –
Giöõ caùi thaân laø vieäc lôùn nhaát). Hieáu Kinh coù noùi: “Thaân theå
phaùt phu, thuï chi phuï maãu, baát caûm huûy thöông, hieáu chi thuûy
daõ; laäp thaân haønh Ñaïo, döông danh ö haäu theá, dó hieån phuï
maãu, hieáu chi chung daõ.” (Thaân theå toùc da laø nhaän cuûa cha meï,
khoâng daùm laøm toån thöông, laø baét ñaàu cuûa chöõ Hieáu; laäp thaân haønh
Ñaïo, döông danh ñôøi sau, ñeå cha meï ñöôïc saùng maët, saùng maøy, laø
cuoái cuøng cuûa chöõ Hieáu)
Maïnh Töû noùi: “Thieân haï nòch, vieän chi dó Ñaïo” (Thieân
haï bò chìm ñaém, ñem caùi Ñaïo tôùi giuùp cho).
Maïnh Töû noùi: “Quaân Töû chi ö caàm thuù daõ, kieán kyø sanh,
baát nhaãn kieán kyø töû; vaên kyø thanh, baát nhaãn thöïc kyø nhuïc, thò
dó Quaân Töû vieãn baøo truø daõ” (Quaân Töû ñoái vôùi caàm thuù, laø nhìn
82
noù soáng, khoâng nhaãn taâm nhìn noù cheát; nghe tieáng keâu cuûa noù, maø
khoâng nhaãn taâm aên thòt noù, cho neân Quaân Töû rôøi xa vôùi vieäc naáu
beáp).
Maïnh Töû noùi: “Thieân haï höõu Ñaïo, dó Ñaïo tuaãn thaân;
thieân haï voâ Ñaïo, dó thaân tuaãn Ñaïo; vi vaên dó Ñaïo tuaán hoà
nhaân giaû daõ” (Khi thieân haï coù Ñaïo, thì vì Ñaïo maø queân thaân; khi
thieân haï voâ Ñaïo, thì laáy thaân naøy hy sinh cho Ñaïo; chöa heà nghe
caùi Ñaïo laøm cho ngöôøi cheát).
Maïnh Töû xieån döông Chaùnh Ñaïo cuûa Khoång moân, vua
Nguyeân Vaên Toân phong Maïnh Töû laø “AÙ Thaùnh Chaâu Quoác
Coâng”. Tôùi ñôøi Minh Theá Toân coù boû ñi phong töôùc, nhöng
vaãn goïi laø AÙ Thaùnh; AÙ laø thöù, goïi Khoång Töû laø Chí Thaùnh,
neân goïi Maïnh Töû laø AÙ Thaùnh, coù nghóa laø ñöùng sau Khoång
Töû.
Toå Sö tröôùc kia tôùi ñôøi Toå thöù 18 laø Maïnh Töû, goïi laø
Tieàn Ñoâng Phöông 18 ñôøi Toå, Toå Toå töông truyeàn, chôn
Thieân Meänh ñôn truyeàn ñoäc thuï, laø Toå Sö trong Ñaïo Thoáng
theo chôn Kim Tuyeán. Sau Maïnh Töû laø Ñaïo maïch chuyeån
qua Taây Phöông, taâm phaùp thaát truyeàn, Nho maïch bò dieät ñi;
sôû dó Ñaïo Thoáng khoâng ñöôïc tieáp tuïc laø vì Ñaïo Baøn aùm
chuyeån Taây vöïc, Thích Ca Maâu Ni tieáp thöøa Ñaïo maïch.
83
TAÂY PHÖÔNG 28 ÑÔØI TRUYEÀN THUÏ
KIM TUYEÁN ÑAÏO THOÁNG
Thích Ca Vaên Phaät – Giaùo Chuû Phaät Giaùo
Thích Ca Maâu Ni, teân laø Taát Ñaït Ña, ra ñôøi vaøo naêm
565 tröôùc Coâng Nguyeân, cha laø Tònh Phaïn Vöông, meï laø Ma
Da Thò. Sau khi sanh ra ñöôïc 7 ngaøy, Ma Da Thò qua ñôøi,
nhôø baø dì nuoâi lôùn leân, tôùi 19 tuoåi, cöôùi con gaùi cuûa Thieän
Giaùc Vöông teân laø Da Taûi Ñaø La laøm vôï, tôùi naêm sau sanh
ñöôïc moät ñöùa con, teân laø La Haàu La. Vaøo luùc naøy ñaõ töøng ñi
boán cöûa thaønh du ngoaïn, nhìn thaáy trong ñôøi ngöôøi coù boán thöù
ñau khoå laø Sanh Laõo Beänh Töû, tænh ngoä ñöôïc söï voâ thöôøng
cuûa theá gian, roài naûy sinh yù nieäm giaûi thoaùt, quyeát chí xuaát
gia. Vaøo nöûa ñeâm moàng 8 thaùng 12, luùc trong thaønh ñang yeân
tònh, sau buoåi tieäc chuùc möøng Thaùi Töû ra ñôøi, phi ngöïa ñi qua
böùc töôøng thaønh, ñi tôùi Lam Ma Quoác ôû Ñoâng Phöông, caïo
toùc tu haønh.
Tònh Phaïn Vöông nghe tin con ñaõ caïo toùc tu haønh, phaùi
ngöôøi ñi khuyeán Thaùi Töû trôû veà; nhöng cuõng uoång coâng, baát
ñaéc dó neân tuyeån ra 5 ngöôøi coù taâm tu haønh, theo Thaùi Töû
ñoàng tu ñoàng haønh, tröôùc tieân ñi baùi nhieàu vò sö, khoâng ngoä
ñöôïc gì caû, neân ñi tìm gaëp 2 vò Tieân Nhaân laø Uaát Ñaø La vaø A
La, keát quaû cuõng khoâng ñaït ñöôïc nhö yù nguyeän. Neân Ngaøi ñaõ
quyeát taâm khoå haïnh ñeå giaûi thoaùt khoûi voøng sanh töû luaân hoài,
neân tôùi moät maûnh röøng keá beân con soâng Ni Lieân Thieàn, coâ
84
toïa khoå haïnh, neám taän moïi gian nan ñaéng cay, tu tôùi thaân
hình gaày oám khoâng theå nhaän ra, traûi qua thôøi gian 6 naêm,
khoâng ñöôïc gì caû, môùi bieát khoå haïnh laø khoâng ñöôïc, vì giaùc
ngoä Ñaïo thaät ra laø do hueä giaûi (hueä laø trí hueä, giaûi laø giaûi thoaùt)
maø thaønh, neân hueä giaûi laø phaûi nhôø tôùi caùi “caên”, neáu khoå
haïnh laø huyû hoaïi caùi “caên”, khoâng phaûi Ñaïo thöôïng thöøa.
Neân töï tôùi soâng Ni Lieân Thieàn taém röûa, röûa saïch buïi baëm
trong 6 naêm, chaám döùt khoå haïnh voâ yù nghóa theá naøy vaø ñöôïc
coâ chaên deâ teân laø Nan Ñaø Ba La ñem söõa deâ tôùi cho uoáng.
Sau khi uoáng xong, nguyeân khí ñöôïc phuïc hoài daàn daàn, luùc
naøy laøm cho 5 ngöôøi cuøng tu haønh do khoâng hieåu nghi ngôø
Thaùi Töû ñaõ thoaùi chí tu haønh, ñaõ boû Thaùi Töû maø ñi theo
höôùng Ba La Kyø Thaønh tieáp tuïc khoå haïnh cuûa hoï.
Vaøo luùc ñoù, Thaùi Töû Taát Ñaït Ña, töï mình ñi tôùi goác caây
Boà Ñeà, theà raèng: “Neáu ta khoâng chöùng ñöôïc voâ thöôïng chaùnh
ñaúng chaùnh giaùc Boà Ñeà giaùc, thaø naùt thaân naøy, quyeát khoâng
ngoài daäy”. Thaønh taâm theá naøy caûm ñoäng Beà Treân, ñöôïc
Nhieân Ñaêng Coå Phaät, truyeàn thuï nhaát chæ Thieàn Ñaïo, chöùng
ñöôïc chôn Ñaïo; töø ñoù tònh toïa suy tö 49 ngaøy, quaùn töù ñeá1,
thaäp nhò nhaân duyeân, yeân tònh quaùn xuyeán roài ñaïi ngoä, sau
cuøng trôû thaønh Phaät Ñaø vaïn ñöùc vieân maõn, luùc ñoù laø ngaøy 8
thaùng 2 naêm 531 tröôùc Coâng Nguyeân, laø naêm 35 tuoåi.
Thích Ca Maâu Ni sau khi ñöôïc Nhieân Ñaêng Coå Phaät
1 Töù ñeá: Khoå Ñeá – bieát tôùi moïi thöù khoå treân theá gian, Taäp Ñeá
– phaûi dieät tröø caùi nhaân daãn tôùi nhöõng khoå sôû taäp keát laïi, Dieät
Ñeá – bieát tôùi nhöõng khoaùi laïc khi tu ñaït tôùi xuaát theá, Ñaïo Ñeá –
phaûi tu caùi nhaân ñeå ñöôïc xuaát theá.
85
truyeàn thuï chôn Ñaïo, trôû thaønh ñaïi giaùc Theá Toân, laø Ñaïi Ñaïo
Sö cuûa ngöôøi vaø Trôøi, döïa vaøo trí hueä voâ thöôïng dieäu, quaùn
nhaát thieát chuùng sanh, bieát caên cô khaùc nhau, neân öùng cô
thuyeát phaùp, cho thuoác ñuùng theo chöùng beänh, chuû yeáu laø
ñoaïn tuyeät nghi ngôø roài naûy sinh loøng tin, toân chæ laø ly töôùng,
voâ truï laø caùi theå, tænh “meâ” phaù “si”, ngoä Ñaïo tham tu, chaùnh
taâm tu thaân, trôû thaønh “voâ thöôïng chi dieäu”.
Theá Toân coù noùi: “Ngoâ höõu chaùnh phaùp nhaõn taøng, nieát
baøn dieäu taâm, thaät töôùng voâ töôùng, vi dieäu phaùp moân, baát laäp
vaên töï, giaùo ngoaïi bieät truyeàn, phoù chuùc Ma Ha Ca Dieáp.”
Theá Toân nieâm hoa thò chuùng, ñoä Ma Ha Ca Dieáp taïi Linh
Thöùu Sôn Phaùp Hoa Hoäi. Theá Toân noùi: “Thieän nam töû, thieän
nöõ töû, phaùt a naäu ña la tam mieäu tam Boà Ñeà taâm, öùng nhö thò
truï, nhö thò giaùng phuïc kyø taâm”.
Theá Toân noùi: “Nhöôïc höõu thöû kinh, nhaát thieát theá gian,
Thieân nhaân A Tu La sôû öùng cung döôõng, ñöông tri thöû xöù, taéc
vi thò thaùp, giai öùng cung kính”.
Theá Toân noùi: “Nhaát tính vieân minh, thaäp phöông bình
ñaúng”.
Theá Toân noùi vôùi Öu Ba Ly raèng: “Nay mi chuù yù nghe,
Di Laëc Boà Taùt laø Thaùnh giaû cho chuùng sanh döïa vaøo trong
maït theá, moïi ngöôøi chòu Di Laëc Boà Taùt daïy baûo, laø ñöôïc “Voâ
Thöôïng Ñaïo”, sieâu xuaát tam giôùi, khoûi bò luïc ñaïo luaân hoài,
nhöng nhöõng ngöôøi naøy phaûi ñöôïc thuï kyù, môùi thaáy Phaät
quang minh”.
Laïi noùi: “Chuùng sanh trong maït theá sau khi ñöôïc Di Laëc
Chôn Kinh, neáu ai ñi khai hoang nhieàu, môû ñöôïc ñaïo traøng
86
lôùn, tôùi khi cheát, muøi thôm ngaäp trong phoøng, xung quanh
ñaày ñieàm khí caùt töôøng. Luùc aáy, Di Laëc Boà Taùt cuøng chö
Thieân Töû tôùi röôùc ngöôøi naøy, ngöôøi naøy trong choác laùt laø tôùi
nôi Di Laëc, ñöôïc nghe chaùnh phaùp, ñaéc “Voâ Thöôïng Ñaïo”,
sieâu xuaát tam giôùi, cuøng ôû vôùi chö Phaät”.
Theá Toân noùi: “Nhöôïc dó tam thaäp nhò töôùng quaùn Nhö
Lai giaû, chuyeån luaân Thaùnh Vöông töùc thò Nhö Lai, baát öùng
dó tam thaäp nhò töôùng quaùn Nhö Lai”, coù baøi thô raèng:
“Nhöôïc dó saéc kieán Ngaõ, dó aâm thanh caàu Ngaõ, thò nhaân haønh
taû Ñaïo, baát naêng kieán Nhö Lai”. Theá Toân thöôøng noùi “Tam
quy nguõ giôùi”, laø gì? Sô löôïc dòch laø: Quy y Phaät (höôùng tôùi
töï taùnh thöôïng giaùc chôn Phaät, töï minh kyø Tính), quy y Phaùp
(trong “Tính” chôn nhö, khi yeân tònh, phaùt ra “Trí” phaùp
tính), quy y Taêng (thaân taâm thanh tònh, môùi laø chôn taêng, moïi
thöù quy veà boån taùnh thanh tònh nhaát). Nguõ giôùi: Saùt, ñaïo,
daâm, voïng, töûu. Thuï trì nguõ giôùi, taâm haønh coâng Ñaïo, vun boài
thieän caên.
Theá Toân noùi: “Luïc ñoä vaïn haïnh”. Laø nhöõng ai tu pheùp
taéc ñaïi thöøa chaéc phaûi hieåu:
1/ Boá thí Ba la maät: Boá thí coù 3 loaïi: Taøi thí, phaùp thí
vaø voâ uyù thí. Neáu laø ngöôøi tu haønh, laø phaûi boá thí voâ vi theo
kieåu voâ truï töôùng, töùc laø boá thí khoâng bò truï ôû saéc, thanh,
höông, vò, xuùc, phaùp. Phaät noùi: Xaû, xaû, xaû, neáu chôn xaû laø
chôn ñaéc, chôn boá thí laø khoâng coù caùi taâm coø keø coù yù keo
kieät, goïi laø boá thí Ba la maät.
2/ Trì giôùi Ba la maät: Trì giôùi laø ñoä daâm taø (baát tuaân
Phaät qui), giôùi luaät chính laø Chôn Sö voâ töôùng, quyù ôû choã
87
sieâng naêng maø haønh, ngöôøi tu haønh phaûi giöõ giôùi luaät:
(1) Thaân xuùc saéc giôùi; (2) Khaåu ngöõ quaù giôùi; (3) YÙ
nieäm taø vong giôùi; (4) Saùt ñaïo daâm giôùi; (5) Vi chuùng nhaân
chi taâm giôùi; (6) Vi Thieân boái Ñaïo giôùi; (7) Baát tu Ñaïo truïy
laïc giôùi; (8) Coâng khuy nhaát truø giôùi; (9) Tieàn haäu baát tuaân
giôùi; (10) Taâm nghi Thaàn Ñaïo baát chôn giôùi.
Luïc Toå noùi: “Taâm bình haø lao trì giôùi” (Taâm bình laëng
thì caàn chi phaûi trì giôùi), laø ñaõ ñaït tôùi caûnh giôùi “Baát giôùi nhi
giôùi”.
3/ Nhaãn nhuïc Ba la maät: Nhaãn goàm 3 loaïi: (1) Sanh
nhaãn: ñôøi ngöôøi tu Ñaïo, khi gaëp kieáp, naïn, khaûo, huyû, baùng,
phaûi chòu nhaãn moïi thöù khoâng theå nhaãn. (2) Phaùp nhaãn: ñôøi
ngöôøi tu Ñaïo, vì phaûi loaïi boû nhaân duyeân suoát maáy kieáp, phaùt
nguyeän ñoä ngöôøi, treân ñöôøng haønh Ñaïo khi gaëp kieáp naïn,
trong taâm phaûi nhaãn moïi thöù “phaùp nhaãn”. (3) Voâ sanh phaùp
nhaãn: ñôøi ngöôøi tu Ñaïo laø ñöùc hieáu sanh, trieån khai caùi taâm
ñaïi töø ñaïi bi, cho neân caøng khoâng theå baét keït ôû “sanh nhaãn”
“phaùp nhaãn”, taâm tònh nhö nhaät nguyeät, töùc laø voâ sanh phaùp
nhaãn, goïi laø nhaãn nhuïc Ba la maät.
4/ Tinh taán Ba la maät: Tinh taán ñoä giaûi ñaõi (ñoä löôøi
bieáng). Tuïc ngöõ coù caâu: “Sô tu Phaät hieän hieän, trung ñoà Phaät
baùn Thieân, chí vó Phaät baát kieán” (Môùi tu Phaät ôû tröôùc maët, sau
moät thôøi gian Phaät ôû treân khoâng, sau cuøng Phaät khoâng thaáy nöõa).
Ñaàu coïp ñuoâi raén, roát cuoäc khoù thaønh coâng, tu Ñaïo phaûi ñi
thuyeàn ngöôïc doøng nöôùc chaûy, khoâng tieán leân töùc laø thoaùi lui,
ngöôøi thoaùi lui laø löôøi bieáng. Ngöôøi tu Ñaïo khoâng ñöôïc löôøi
bieáng, (1) Laø coù theå minh baïch “ñaïi trí”; (2) Laø coù theå haønh
88
“ñaïi nhaân”; (3) Laø coù theå bieát “ñaïi duõng”. Nhôn, Trí, Duõng,
theá naøy töùc laø tinh taán Ba la maät.
5/ Thieàn ñònh Ba la maät: (ñoä taùn loaïn) Thieàn ñònh tònh
taâm giöõ laïi caùi Tính goïi laø thieàn ñònh; taâm trí vöõng vaøng
khoâng bò ngoaïi vaät lung lay goïi laø ñònh. Thaáy “caûnh” maø suy
nhôù tôùi “caûnh” goïi laø loaïn, neáu thaáy “caûnh” maø taâm khoâng
loaïn laø chôn ñònh. Ñaït tôùi thieàn ñònh, coù 3 caùi:
(1) Thanh tònh baûn thaân goïi laø thieàn, thaân taùn loaïn
khoâng theå nghieâm-trang trung-chaùnh.
(2) Thanh tònh töï taâm goïi laø ñònh, taâm taùn loaïn thì taát
sanh aûo töôûng nhieàu thöù, töï taâm voâ chuû.
(3) Thanh tònh töï “Tính” goïi laø thieàn ñònh. Tính taùn
loaïn, thì laøm sao coù theå phaùt taâm laøm vieäc lôùn Ñaïi Nhôn, Ñaïi
Duõng, Ñaïi Töø.
6/ Trí tueä Ba la maät: (ñoä meâ muoäi) Ngöôøi ngu si, bò danh
lôïi taøi saéc boù buoäc, khoâng ñöôïc caùi trí tueä ñeå laøm vieäc teá theá
ñoä nhaân, caùi thieän taâm ñeå haønh coâng laäp ñöùc. Khoâng theå laõnh
ngoä, loaïi boû heát caùi nhaân duyeân ñaïi söï cuûa ñôøi ngöôøi, khoâng
theå töï ñoä ñoä nhaân.
Ngöôøi tu Ñaïo phaûi tuaân haønh “luïc ñoä vaïn haïnh phaùp”
môùi coù theå ñi ñöôïc 10 ngaøn 8 traêm daëm vaø coù theå tu tôùi caûnh
giôùi vieân maõn.
Theá Toân coù ñeå laïi chöõ laøm kyù hieäu Phaät. Theá Toân
laáy chöõ aùm thò caùi Ñaïo thaønh Phaät; Phaät vieát nhö theá,
cho bieát Ñaïi Ñaïo laø ôû trong chöõ , gioáng y chang Thaäp
Töï Giaù cuûa chuùa Jesus löu laïi, theá naøy ñeàu laø Thaùnh Nhaân
löu laïi caùi thieân cô, aùm taøng dieäu ngöõ, möôïn vaên ñeå taû Ñaïo,
89
laøm ngöôøi ñôøi tænh ngoä.
Theá Toân ôû Truùc Laâm tònh xaù, Kyø Vieân tònh xaù, Linh
Thöùu Sôn, tuøy cô thuyeát phaùp, tôùi khi phuï vöông qua ñôøi, laïi
cho pheùp baø dì teân laø Ba AÂm Baø Ñeà xuaát gia, laïi cho thaønh
laäp giaùo ñoaøn Bæ Khaâu Ni, giaûng Ñaïo thuyeát phaùp nhö theá,
traûi qua thôøi gian hôn boán möôi naêm, môùi hoaøn thaønh ñaïi
nguyeän giaùo hoùa chuùng sanh.
Veà sau tôùi ngoaïi oâ thaønh Caâu Ni La ôû Tuyeát Sôn, ôû döôùi
goác caây ñoâi Baø La. Sau khi ban lôøi giaùo huaán cuoái cuøng cho
chuùng ñeä töû, laø ñaàu höôùng veà baéc, maët höôùng veà taây, naèm
nghieâng naùch phaûi höôùng xuoáng döôùi, tòch nhieân nhaäp dieät.
Luùc aáy laø nöûa ñeâm ngaøy 15 thaùng 2 naêm 485 tröôùc Coâng
Nguyeân, höôûng thoï 80 tuoåi.
Taây phöông ñôøi Toå thöù nhaát : Ma Ha Ca Dieáp
Thích Ca Maâu Ni phuïng Thieân thöøa vaän, Ñaïo Thoáng
Kim Tuyeán moät maïch töông truyeàn, tröôùc tieân laø truyeàn cho
ñaïi ñeä töû Ma Ha Ca Dieáp.
Ñôøi Toå thöù nhaát laø Ma Ha Ca Dieáp, laø con nhaø ñaïi phuù
haøo. Ca Dieáp khi leân 8 tuoåi, theo tuïc leä laø thuï nhaän giôùi ñieàu
Baø La Moân vaø môøi thaày tôùi ñeå hoïc hoûi caùc thöù hoïc vaán nhö laø
cuùng teá, vieát veõ, caùch tính toaùn, vaên hoïc, nguõ minh, Töù
Quyeån Ñaø, Thieân Vaên, aâm döông caùt hung… do baåm sinh
thoâng minh, moïi thöù ñeàu hieåu thoâng suoát.
Sau khi Ca Dieáp tröôûng thaønh laø moät thanh nieân tuaán tuù
ñeïp trai, cha meï coù yù cöôùi vôï cho, Ca Dieáp töùc thì töø choái
90
raèng: “Khoâng ñöôïc khoâng ñöôïc, con muoán tu Ñaïo, cöôùi vôï
roài seõ laøm trôû ngaïi tu haønh cuûa con.” Nhöng ngöôøi cha vaãn
eùp Ca Dieáp cöôùi con gaùi Baø la moân Ca Bæ La, laø con nhaø ñaïi
phuù haøo teân laø Dieäu Hieàn, saéc ñeïp nhaát vuøng trong nöôùc, hoa
dung nguyeät maïo, laø myõ nhaân noåi tieáng. Vaøo ngaøy ñaùm cöôùi,
tuy raèng coâ daâu coù saéc ñeïp ñuû laøm nghieâng nöôùc nghieâng
thaønh, nhöng caëp maøy coâ ta luoân nhíu laïi, thaät laø khoâng ñöôïc
vui. Ca Dieáp thaáy laï, hoûi raèng: “Thaáy coâ nhíu maøy khoâng
vui, coù taâm söï gì?” Dieäu Hieàn nhoû tieáng xoùt xa oaùn raèng:
“OÂng phaù hoaïi taâm nguyeän cuûa toâi, toâi voán chaùn gheùt “nguõ
duïc”, hy voïng ñöôïc tu haønh thanh tònh, maø nay nguyeän voïng
cuûa toâi bò phaù maát roài.” Ca Dieáp nghe ñöôïc, möøng quaù töùc thì
noùi cho Dieäu Hieàn nghe, toâi cuõng chaùn gheùt vuï thöông yeâu,
thích tu haønh thanh tònh, theá naøy laø do yù Trôøi cho saép xeáp
tuyeät ñeïp, chuùng ta coù theå laøm theo chí nguyeän cuûa mình,
cho neân treân danh nghóa laø vôï choàng, nhöng tuyeät ñoái khoâng
naèm chung moät giöôøng. Nhöng Dieäu Hieàn ñeà nghò raèng:
“Chuùng ta toát nhaát laø xuaát gia sôùm chuùt, khoûi phaûi bò nguõ duïc
treân theá gian aån hieän khaép nôi gaây meâ hoaëc con ngöôøi daãn tôùi
truïy laïc. Nhöng cha meï coøn treân ñôøi, laïi laø ñöùa con ñoäc nhaát,
thaät laø laøm toâi tieán thoaùi löôõng nan.”
Vôï choàng Ca Dieáp, tuy laø thaân taïi hoàng traàn, nhöng taâm
thoaû thích Ñaïo nghieäp thanh tònh, giöõa nhau laø nöôùc soâng
khoâng phaïm nöôùc gieáng, an nhieân traûi qua thôøi gian 12 naêm,
roát cuoäc laø cha meï maõn tuoåi thoï qua ñôøi.
Ca Dieáp, luùc baáy giôø ñaõ hôn 30 tuoåi. Nghe noùi, ngaøy
oâng ta xuaát gia ñi tu Ñaïo, chính laø luùc Phaät Ñaø ôû döôùi caây Boà
91
Ñeà ñaït thaønh chaùnh ñaúng chaùnh giaùc, treân kim cang toïa khi
ngaém nhìn ngoâi sao chieáu saùng treân baàu trôøi ban ñeâm, thì
ñöôïc Nhieân Ñaêng Coå Phaät hoùa aùnh sao truyeàn ñieåm Nhö Lai
Phaät. Ca Dieáp boân ba töù phöông taàm Sö taàm Ñaïo. Hai naêm
sau, môùi ôû Truùc Laâm tònh xaù gaëp Phaät Ñaø, nhöng oâng ta nghó
raèng neáu khoâng phaûi Phaät Ñaø thaät söï, thì nhaát ñònh khoâng baùi
laøm Sö. Khi nghe Phaät Ñaø thuyeát phaùp, ñöùc hueä vaø töôùng oai
nghieâm yeân tònh cuûa Phaät Ñaø, laøm cho ai ai ñeàu töï nhieân kính
neå; sau ñoù, tôùi tröôùc maët Phaät Ñaø, chaáp tay tham baùi raát ñoãi
caûm ñoäng, tha thieát noùi raèng: “Phaät Ñaø, Ñaïi Sö cuûa toâi, xin
nhaän Ca Dieáp quy y.” Töø ñoù Ca Dieáp laø ñeä töû cuûa Phaät Ñaø.
Phaät Ñaø bieát tín nieäm luùc naøy cuûa Ca Dieáp, noùi raèng:
“Ca Dieáp! Mi ñuùng laø ñeä töû cuûa ta, ta chính laø thaày cuûa mi,
treân theá gian naøy neáu khoâng phaûi laø ngöôøi chöùng ñaéc “chaùnh
giaùc”, thu nhaän khoâng noåi mi laøm ñeä töû, mi theo ta cuøng ñi
nheù!”
Phaät Ñaø laúng laëng ñöùng leân, ñi theo höôùng Truùc Laâm
tònh xaù, Ca Dieáp ñi theo phía sau Phaät Ñaø, oâng ta cung kính,
caûm ñoäng vui möøng! Töï nhieân nöôùc maét tuoân chaûy xuoáng.
Phaät Ñaø quay ñaàu laïi, maét nhìn Ca Dieáp, noùi raèng: “Ñaõ
laâu roài toâi coù nghe noùi tôùi oâng, toâi bieát oâng sau cuøng seõ tôùi
choã toâi caàu Ñaïo, hoâm nay laø ngaøy oâng ñöôïc ñoä, sau naøy Phaät
phaùp löu truyeàn, coù raát nhieàu choã caàn tôùi oâng, vì chuùng sanh
vaø vì baûn thaân mình, ñeàu phaûi baûo troïng”. Veà tôùi Truùc Laâm
tònh xaù, Phaät Ñaø xuoáng toùc cho oâng ta vaø thuyeát giaûng cho
oâng ta nghe töù ñeá, thaäp nhò nhaân duyeân…
Ca Dieáp töø hoài naøo tôùi giôø thoaû thích tu taäp “Ñaàu Ñaø
92
khoå haïnh”; nhaéc tôùi vieäc oâng ta tu taäp khoå haïnh, cho tôùi tuoåi
giaø, baát cöù tình huoáng naøo, hoaëc lôøi khuyeân cuûa ngöôøi naøo,
thaäm chí Phaät Ñaø tôùi khuyeân, oâng ta cuõng khoâng chòu giaùn
ñoaïn khoå haïnh cuûa mình.
Heã laø ngöôøi tu taäp “Ñaàu Ñaø khoå haïnh”:
Thöù 1: Phaûi choïn moät nôi troáng khoâng.
Thöù 2: Phaûi qua cuoäc soáng tay caàm baùt côm xin aên.
Thöù 3: Phaûi ôû moät nôi.
Thöù 4: Phaûi moät ngaøy aên moät laàn.
Thöù 5: Phaûi aên xin khoâng phaân bieät giaøu ngheøo.
Thöù 6: Phaûi giöõ gìn 3 thöù “y baùt” cho troïn boä.
Thöù 7: Phaûi thöôøng ngoài döôùi caây suy tö.
Thöù 8: Phaûi thöôøng ôû ngoaøi trôøi tònh toïa.
Thöù 9: Phaûi maëc aùo phaân taûo y.
Thöù 10: Phaûi ôû nôi moà maõ.
Cuoäc soáng cuûa ngöôøi tu taäp ñaàu ñaø khoå haïnh, phaûi gian
nan nhö theá ñaáy, laø moät cuoäc soáng thanh tònh, phaûi coù duõng
khí vaø nghò löïc, ham muoán ít, bieát thoaû maõn, coù theå chòu khoå
nhaãn naïi, chòu ñaïm baïc, vun boài ñöùc haïnh cuûa mình töø cuoäc
soáng nghieâm tuùc.
Tôùi moät ngaøy noï, Phaät Ñaø ôû Linh Thöùu Sôn thuyeát phaùp,
Phaïm Vöông duøng boâng hoa Ba La maøu vaøng ñeå hieán Phaät,
xaû thaân laøm giöôøng goïi laø saøn toïa, xin Phaät thuyeát phaùp. Theá
Toân ñaêng toïa, nieâm hoa thò chuùng, nhaân vaø Thieân coù traêm
vaïn, nghe khoâng hieåu gì, chæ coù moät mình Ñaàu Ñaø laø Ca
Dieáp, ñoät nhieân mæm cöôøi. Theá Toân noùi: “Ngoâ höõu chaùnh
phaùp nhaõn taøng, nieát baøn dieäu taâm, thöïc töôùng voâ töôùng, vi
93
dieäu phaùp moân, baát laäp vaên töï, giaùo ngoaïi bieät truyeàn, phoù
chuùc Ma Ha Ca Dieáp.” Theá Toân ñem taâm phaùp Phaät moân,
truyeàn thuï cho Ca Dieáp, trôû thaønh Toå Sö ñôøi thöù nhaát ôû Taây
Phöông AÁn Ñoä, cuõng laø caâu chuyeän thöù nhaát cuûa Thieàn Toâng.
Phaät Ñaø öùng thaân hoùa theá ñaõ tôùi luùc duyeân maõn, laø naêm
Phaät Ñaø 80 tuoåi, truyeàn ra caùi tin Phaät Ñaø saép söûa nhaäp nieát
baøn, tröôùc tieân laø Muïc Kieàn Lieân vì “giaùo” maø “tuaãn naïn”,
sau ñoù laïi laø Xaù Lôïi Phaát hoài höông nhaäp dieät, trong giaùo
ñoaøn khaép nôi ñeàu ngaäp traøn söông saàu maây thaûm, ñeå chaùnh
phaùp ñöôïc löu truyeàn, Phaät Ñaø töø laâu ñaõ chuù yù tôùi vieäc tuyeån
choïn ngöôøi keá thöøa. Ca Dieáp toân giaû lôùn tuoåi, ñöôïc coâng nhaän
laø nhaân vaät thích hôïp nhaát keá thöøa Phaät Ñaø.
Töø ñoù, traùch nhieäm löu truyeàn Ñaïi phaùp giao Ca Dieáp
toân giaû gaùnh laáy. Sau khi Phaät Ñaø nhaäp dieät 90 ngaøy, Ñieån
Leã keát taäp Phaùp Taïng ñöôïc baét ñaàu. Ca Dieáp laáy thaân phaän laø
Thuû Toïa, tröôùc maët moïi ngöôøi, ñeám ra 6 caùi toäi cuûa A Nan
Ñaø, traùch oâng ta vaãn chöa chöùng ñöôïc Thaùnh quaû toái cao, moãi
laàn ñoïc moät toäi laø cho xuoáng moät theû, oai nghieâm y nhö Phaät
Ñaø; ñaõ laâu nay A Nan Ñaø nhö laø con cöng cuûa Trôøi, tröôùc
maët Ca Dieáp, oâng ta khoâng daùm choáng laïi, oâng ta chæ chòu
nhaän toäi.
Sau ngaøy keát taäp, tôùi hoâm sau baét ñaàu, A Nan Ñaø ñoïc
“kinh”, Öu Ba Ly ñoïc “luaät”, Phuù Laâu Na ñoïc “luaän”, ñoù laø
keát taäp laàn thöù nhaát “Tam Taïng kinh luaät luaän”, moät ñaïi
nghieäp Thaàn Thaùnh ñöôïc thuaän lôïi hoaøn thaønh nhö theá.
Chuùng ta coù theå thuï nhaän laøn möa phaùp cam loà cuûa Phaät Ñaø,
ñöôïc sôû höõu nhieàu thöù Thaùnh Ñieån, chuùng ta phaûi caûm taï Ca
94
Dieáp toân giaû.
Sau khi keát taäp “Tam Taïng” khoaûng 20 ~ 30 naêm. Ca
Dieáp toân giaû töï nhieân thaáy chaùn ñôøi, oâng ta nghó raèng: “Phaät
Ñaø ñaõ laø Ñaïi Sö cuûa toâi, ñoái vôùi toâi nhö cha meï thöông con,
coù ñaïi aân nhö bieån caû, toâi vì lo cho sau naøy, neân ñem ñaïi
phaùp löu truyeàn, cuõng laø coù moät chuùt baùo ñaùp laïi aân hueä cuûa
Phaät Ñaø. Baây giôø toâi ñaõ giaø roài, caùi thaân vöøa xaáu vöøa giaø nhö
theá naøy, ai coøn thöông giöõ laøm chi, sôùm tí nhaäp nieát baøn laø
hay hôn”, luùc naøy oâng ta ñaõ hôn traêm tuoåi.
Ca Dieáp toân giaû töùc thì ñi tôùi choã ôû cuûa A Nan Ñaø phoù
chuùc phaùp taïng, taâm phaùp Phaät moân, baát nhò phaùp moân, giao
A Nan Ñaø keá thöøa. Sau ñoù oâng ta nhaûy voït leân ñi vaøo hö
khoâng, tôùi Baùt Thaùp cuûa Phaät Ñaø, cuùng döôøng leã baùi khoâng
soùt töøng chi tieác, sau ñoù ñi tôùi nuùi Keâ Tuùc caùch hôn 800 daëm
phía taây nam thaønh Vöông Xaù, treân nuùi Keâ Tuùc coù 3 ngoïn
cao gioáng nhö caùi chaân gaø (keâ tuùc). Moät nöûa treân cuûa nuùi laø
röøng caây Ong-Uaát Thoâng-Long, nöûa phaàn döôùi cuûa nuùi laø
moïc ñaày loaïi daây leo boø. Khi toân giaû tôùi nuùi naøy, 3 ngoïn nöùt
ra töï nhieân hình thaønh Thieàn Toïa cuûa oâng ta, oâng ta töùc thì
gom coû laïi ngoài toïa leân treân, vaø raèng: “Toâi seõ duøng söùc thaàn
thoâng giöõ gìn caùi theå xaùc naøy, duøng “phaàn taûo y” che chuïp
laáy, ñôïi tôùi 67 öùc nieân sau, Di Laëc Boà Taùt giaùng sinh thaønh
Phaät, toâi seõ tôùi baùi kieán oâng ta, hoã trôï oâng ta giaùo hoùa chuùng
sanh”, khi Ca Dieáp döùt lôøi, 3 ngoïn cuûa nuùi Keâ Tuùc raùp khít
laïi aån taøng caùi thaân xaùc cuûa oâng ta.
Ca Dieáp toân giaû coù tinh thaàn vó ñaïi, mong raèng trong ñaïi
hoäi Long Hoa coù theå may maén gaëp nhau, Phaät Ñaø khen Ca
95
Dieáp toân giaû laø Ñaàu Ñaø ñeä nhaát. Coù baøi thô raèng:
Phaùp chi boån lai phaùp
Voâ phaùp voâ phi phaùp
Haø ö nhaát phaùp höõu
Phaùp phi phaùp haäu truyeàn.
Taây phöông ñôøi Toå thöù 2 : A Nan Toân Giaû
Ñôøi Toå thöù 2, laø A Nan Toân Giaû, laø em trai cuøng doøng toå
tieân vôùi Phaät Ñaø. Sanh vaøo ñeâm Phaät Ñaø thaønh Ñaïo, cha laø
Baïch Phaïn Vöông. A Nan Ñaø toân giaû, luùc keát taäp Tam Taïng
Thaùnh ñieån ñöôïc khai ngoä chöùng quaû, Ca Dieáp ñem chaùnh
phaùp nhaõn taøng, Phaät moân taâm phaùp, phoù chuùc cho A Nan
Ñaø, keá thöøa Ñaïo maïch, trôû thaønh ñôøi Toå thöù 2.
Vaên Thuø Boà Taùt khen A Nan Ñaø raèng: “Töôùng nhö thu
maõn nguyeät, nhaõn töï tònh lieân hoa, Phaät phaùp nhö ñaïi haûi, löu
nhaäp A Nan taâm”. Trong taát caû caùc ñeä töû cuûa Phaät Ñaø, ngöôøi
töôùng maïo trang nghieâm nhaát, trí nhôù toát nhaát, nghe phaùp
nhieàu nhaát, phaûi noùi laø A Nan toân giaû.
A Nan Ñaø laø ñoàng chaân nhaäp Ñaïo, trong soá caùc Hoaøng
Töû, Phaät Ñaø hy voïng nhaát laø A Nan Ñaø coù theå theo oâng ta
xuaát gia. Phaät Ñaø laø ngöôøi ñoaùn tröôùc moïi vieäc xaûy ra, nghó
raèng: “Neáu nhö A Nan xuaát gia, sau naøy coù theå quaûng truyeàn
Phaät chuûng, ñem Phaät phaùp vónh truyeàn haäu theá”. Cho neân,
gaëp cô duyeân laø ñoä hoùa A Nan Ñaø, cho caïo toùc xuaát gia. Phaät
Ñaø thaønh Ñaïo chaúng bao laâu laø choïn ñöôïc oâng ta, Phaät Ñaø
nhìn xa hieåu roäng, laøm ngöôøi khaâm phuïc.
96
A Nan Ñaø coù thieân taùnh oân hoøa töø bi, coù töôùng maïo haáp
daãn ngöôøi, trong giaùo ñoaøn laø ngöôøi ñöôïc ñaøn baø toân kính
nhaát, ñoái vôùi Bæ Khaâu Ni oâng ta quan taâm heát mình, ñoái vôùi
tín nöõ tu taïi gia, oâng ta cho lôøi khích leä. Trong taêng ñoaøn
nghieâm tuùc vaø laïnh nhaït ñöôïc reøn luyeän töø trí tueä ra, khi coù A
Nan Ñaø ñeïp trai vaø coù loøng caûm thoâng, nhö laø muøa ñoâng coù
maët trôøi, söôûi noùng moïi ngöôøi tu haønh.
Noùi tôùi ñaøn baø ñöôïc pheùp theo chaùnh phaùp xuaát gia,
phaûi noùi toaøn laø nhôø söùc cuûa A Nan Ñaø toân giaû. Nguyeân nhaân
laø Thaùnh Maãu Ma Da phu nhaân coù em gaùi laø Kieâu Vaân Di, laø
döôõng maãu cuûa Phaät Ñaø, nhìn thaáy Phaät Ñaø thaønh Ñaïo roài,
trong 5 naêm coù raát nhieàu Hoaøng Töû ñeàu quy y Phaät Ñaø caïo
toùc xuaát gia, con cuûa Phaät Ñaø laø La Haàu La cuõng laø Sa Di,
phu quaân Tònh Phaïn Vöông cuõng qua ñôøi, coâ ta nghó tröôùc
nghó sau, coù nhieàu caûm xuùc, roát cuoäc tôùi xin Phaät Ñaø cho
pheùp xuaát gia, nhöng vì ñeå chaùnh phaùp ñöôïc löu truyeàn, Phaät
Ñaø cöï tuyeät raèng: “A Nan Ñaø, phaùp cuûa toâi treân Trôøi hoaëc ôû
nhaân gian cuøng moät thöù, toâi khoâng phaân bieät nam nöõ, moïi
chuùng sanh ñeàu bình ñaúng caû; ñaøn baø hoaëc ñaøn oâng theo
phaùp cuûa toâi laø tín ngöôõng gioáng nhau, tu trì gioáng nhau,
chöùng quaû gioáng nhau, nhöng khoâng nhaát ñònh phaûi xuaát gia,
theá naøy laø vaán ñeà phaùp cheá, khoâng phaûi vaán ñeà nam nöõ bình
ñaúng, ñaøn baø xuaát gia nhö trong ruoäng ñaát moïc ra coû daïi, seõ
laøm toån haïi tôùi thaâu hoaïch.” Phaät Ñaø kieân quyeát töø choái,
nhöng A Nan Ñaø oân hoøa tuoân chaûy nöôùc maét, ñænh leã noùi
raèng: “Phaät Ñaø! Chaúng leõ oâng nhaãn taâm nhìn thaáy hoï vì xuaát
gia maø hy sinh, khoâng theå töø bi ñöa tay ra giuùp ñôõ sao?”.
Phaät Ñaø caûm thaáy treân theá gian khoâng theå chu toaøn caû “tình”
97
“lyù” “phaùp”, vaû laïi bieát chuùng duyeân hoøa hôïp, treân theá gian
khoâng coù caùi phaùp thanh tònh naøo laø thöôøng truï baát hoaïi, suy
nghó moät hoài, sau cuøng thaâu veà chuû tröông cuûa mình. Töø
meänh cuûa Phaät Ñaø vöøa ra, Kieàu Vaân Di vaø 500 ñaøn baø, ñeàu
caûm kích nöôùc maét tuoân chaûy, nhöng Phaät Ñaø yeâu caàu hoï ñoái
vôùi Bæ Khaâu phaûi phuïng haønh baùt kính phaùp.
Cuoäc soáng tu Ñaïo, trong taâm nhö laø coù moät chieán
tröôøng, theá chính laø söï giao chieán giöõa lyù trí vaø tình caûm, khi
lyù trí chieán thaéng laø coù theå thaønh Tieân thaønh Phaät, khi tình
caûm chieán thaéng thì vaãn laø phaøm phu tuïc töû. Neân khoâng theå
coù yù nieäm ham muoán, ñaët thaân taâm ôû caûnh giôùi voâ sôû caàu.
Con ngöôøi caàu mieáng aên, maûnh aùo, caùi ôû, laø vì giöõ thaân, coøn
giöõ thaân, laø vì tu Ñaïo. Tu Ñaïo môùi ñöôïc yeân taâm, neáu nhö
queân ñi caùi Ñaïo, caàu laáy laïc thuù khoâng thieát thöïc treân theå
xaùc, sau cuøng phaûi hoái haän. Chuùng ta tu Ñaïo taâm phaûi yeân
tònh, töùc dieät aùi duïc, ly laïc töôûng, rôøi xa caùi taâm voïng ñoäng,
caàu caùi Ñaïo chôn thaät, khoâng theå bò meâ ôû caùi phaùp voâ thöôøng
hö aûo.
Trong maét Phaät Ñaø, A Nan Ñaø laø ngöôøi quaûng truyeàn
Phaät chuûng, nhöng oâng ta coù nöõ naïn raát nhieàu. Ñeå cho A Nan
Ñaø coù theå laøm chuû cho mình, chuyeân taâm tu Ñaïo, neân ñöôïc
tuyeån laø thò giaû cuûa Phaät Ñaø. Luùc naøy Phaät Ñaø thaønh Ñaïo ñaõ
22 naêm, Phaät Ñaø ñaõ 53 tuoåi roài, A Nan Ñaø luùc baáy giôø môùi
hôn 20 tuoåi, töø ñoù laøm thò giaû cuûa Phaät Ñaø. Trong thôøi gian 27
naêm phuïng söï, oâng ta haønh ñoäng theo yù chæ cuûa Phaät Ñaø, y
giaùo phuïng haønh, theo sau löng Phaät Ñaø, tôùi khaép nôi tuyeân
hoùa, nhôø coù nhaân duyeân naøy Phaät phaùp bao la, hoaøn toaøn
98
chaûy vaøo trong taâm cuûa A Nan Ñaø.
Phaät Ñaø thaønh Ñaïo 49 naêm, töø ñoäng ñi tôùi tònh, Phaät Ñaø
tuyeân boá taïi Caâu Ni Ca La thaønh, caùch Giaø Bæ La thaønh hôn
30 daëm, nôi coù caây ñoâi Baø La, ôû ñoù nhaäp nieát baøn. Phaät Ñaø
caùt töôøng naèm treân giöôøng toïa do A Nan Ñaø doïn ra, noùi vôùi
moïi ngöôøi raèng: “Chö Bæ Khaâu! A Nan Ñaø raát laø trung thaät
phuïng söï toâi nhieàu naêm, oâng ta raát oân hoøa vaø hieàn laønh, oâng
ta nghe Ñaïi phaùp khoâng queân, coâng ñöùc cuûa oâng ta sau naøy
coù theå treân theá gian phaùt ra aùnh saùng.” A Nan Ñaø coù caûm tình
yeáu ôùt, tieáp nhaän giaùo huaán nhö vaäy, trong loøng raát chua,
nöôùc maét tuoân chaûy, trong taâm nghó Phaät Ñaø saép söûa nhaäp
nieát baøn, nhöõng ñaïi ñeä töû khaùc ñaõ ñöôïc khai ngoä, chæ coù toâi,
sau naøy nhôø ai chöùng ngoä?
Phaät Ñaø an uûi raèng: “A Nan Ñaø, ñöøng thöông taâm quaù,
theá gian laø voâ thöôøng, coù sinh laø phaûi coù töû, saéc thaân höõu vi
naøy phaûi hö hoaïi, Phaät Ñaø seõ trong phaùp tính chieáu coá moïi
ngöôøi, mi coá gaéng tinh taán tu Ñaïo, chaúng bao laâu laø coù theå rôøi
khoûi söï raøng buoäc cuûa phieàn naõo, maø coù theå khai ngoä chöùng
quaû”, A Nan Ñaø caûm kích tôùi khoùc khoâng ra tieáng.
Caùi taâm cao thöôïng tòch nhieân cuûa Phaät Ñaø, soi saùng
moïi ngöôøi trong röøng, luoân caû Thaùnh Nhaân kia ñaõ khai ngoä,
cuõng khoâng traùnh khoûi nhaân tình naøy, moïi ngöôøi ñeàu khoùc loùc
bi thöông. Nhöng maø nhö vaäy chaúng ñöôïc gì caû, ñieàu quan
troïng laø ñaët ra vaán ñeà nhö theá naøo ñeå chaùnh phaùp ñöôïc
tröôøng toàn. Ñeå xin yù kieán cuûa Phaät Ñaø, moïi ngöôøi cöû A Nan
Ñaø tôùi hoûi Phaät Ñaø raèng:
Thöù 1: Sau khi Phaät Ñaø nhaäp nieát baøn, ngöôøi naøo laø Sö?
99
Thöù 2: Sau khi Phaät Ñaø nhaäp nieát baøn, phaûi an truï nhö
theá naøo?
Thöù 3: Sau khi Phaät Ñaø nhaäp nieát baøn, laøm sao giaùng
phuïc ngöôøi aùc?
Thöù 4: Sau khi Phaät Ñaø nhaäp nieát baøn, keát taäp kinh ñieån,
laøm sao môùi ñeå ngöôøi ta coù loøng tin?
Phaät Ñaø vaãn nhö tröôùc kia, töø bi noùi raèng: “A Nan Ñaø,
mi vôùi moïi ngöôøi nhôù cho kyõ, moïi ngöôøi phaûi laáy giôùi luaät
laøm Sö, laáy töù nieäm ñeå an truï, khi gaëp ngöôøi aùc, im laëng truïc
chôø, kinh thuû an laäp, nhö thò ngaõ vaên, laø ngöôøi ta coù loøng tin,
moïi ngöôøi theo phaùp maø haønh, töùc laø phaùp thaân cuûa Phaät Ñaø
toâi ñöôïc tröôøng toàn”.
Phaät Ñaø noùi döùt lôøi, laø nhaäp vaøo nieát baøn an döôõng. Sau
3 ngaøy Phaät Ñaø nhaäp nieát baøn, A Nan Ñaø voäi ñi höôùng nam
tôùi Vöông Xaù Thaønh, taïi vì ôû ñoù laø ngaøy 15 thaùng 4 laø ngaøy
an cö, phaûi keát taäp kinh ñieån cuûa Phaät Ñaø. Tuy raèng A Nan
Ñaø chöa ñöôïc khai ngoä, nhöng trong giaùo phaùp cuûa Phaät Ñaø,
A Nan Ñaø cuõng coù ñòa vò quan troïng, oâng ta khoâng theå khoâng
vì phaùp queân mình maø ñi goùp söùc cho phaùp thaân tueä meänh
cuûa Phaät Ñaø. Luùc A Nan Ñaø tôùi Vöông Xaù Thaønh, laø tröôùc
moät ngaøy keát taäp kinh ñieån, luùc naøy Ca Dieáp toân giaû ñöôïc cöû
laøm thuû toïa, ñaõ tuyeån choïn ra 500 Ñaïi Bæ Khaâu tôùi tham döï.
500 Ñaïi Bæ Khaâu naøy ñeàu laø La Haùn ñaõ chöùng quaû, cho neân
khoâng coù keâ teân cuûa A Nan Ñaø vaøo, nguyeân nhaân laø oâng ta
chöa ñöôïc khai ngoä.
Ñöông nhieân, Ca Dieáp cuõng thöøa nhaän sôû tröôøng cuûa A
Nan Ñaø, nhaát laø khi Phaät Ñaø thuyeát phaùp, oâng ta coù theå nhôù
100
kyõ khoâng queân, nhöng e raèng söï vieäc troïng ñaïi nhö theá, neáu
cuõng cho A Nan Ñaø laø ngöôøi chöa döùt phieàn naõo tôùi tham döï,
vaäy ñoái vôùi Phaät Ñaø ñaõ nhaäp nieát baøn, vaø chuùng sanh ñôøi sau,
khoâng bieát daãn ñeán loãi laàm lôùn bao nhieâu. Cho neân khi moïi
ngöôøi tieán cöû A Nan, Ca Dieáp noùi raèng: “A Nan Ñaø chöa
ñöôïc khai ngoä, toâi cuõng bieát oâng ta laø sö töû, nhöng hieän giôø
oâng ta nhö con sö töû trong baày thuù hoang daõ”.
A Na Luaät toân giaû vaø Ñaïi Bæ Khaâu ñaõ chöùng quaû, cuõng
coù caùi nhìn nhaän gioáng nhau, laøm cho A Nan bò ñaû kích raát
lôùn, thaät baát ngôø, thöông taâm quaù ñoãi, nhöng ñeø neùn caøng
naëng thì duyeân ñöôïc taêng leân caøng nhieàu, nhö laø hoa mai
trong muøa ñoâng, phaûi traûi qua moät chaëng söông gioù, môùi caøng
ñöôïc nôû thôm tho. Cho neân trong ñeâm aáy, oâng ta phaán chaán
ra coâng tu haønh, suy tö maät töôûng, buoâng xuoáng taát caû vaïn
duyeân, ñem caùi taâm höôùng ngoaïi chuyeån vaøo höôùng noäi, caàu
ngöôïc laïi baûn thaân mình, roát cuoäc trong nöûa ñeâm khuya ñöôïc
khai ngoä chöùng quaû. Tôùi hoâm sau, oâng ta hieän ñaïi thaàn thoâng,
khoâng ñôïi cöûa môû maø ñi luoân vaøo trong nhaø.
Luùc naøy, ñaïo maïo cuûa A Nan Ñaø nhö laø maët traêng môùi
ra khoûi vaàng maây toûa chieáu aùnh saùng, ñeïp nhö boâng sen nôû ra
döôùi aùnh naéng maët trôøi ban mai, moïi ngöôøi ñeàu hoan ngheânh
döôùi aùnh maét laï kyø, döôùi söï daãn daét cuûa Ñaïi Ca Dieáp, ñöôïc
ñaåy leân Sö Töû Toïa, baét ñaàu tuïng ra:
“Nhö thò ngaõ vaên, nhaát thôøi, Phaät taïi,…”
OÂng ta tuïng ra heát taát caû trong trí nhôù, taát caû Ñaïi Bæ
Khaâu treân toïa, moät laàn nöõa tieáp nhaän giaùo huaán cuûa Phaät Ñaø,
moïi ngöôøi caûm kích muoân phaàn, nhö laø toân giaû Kieàu Traàn
101
Nhö vì söùc khoûe yeáu giaø, chòu khoâng noåi côn soác maø bò ngaát
xæu.
Kinh ñieån ban ñaàu, goïi teân laø “Tröôûng A Haøm”, “Trung
A Haøm”, “Taïp A Haøm”. “Taêng Nhaát A Haøm”, “Ví Duï
Kinh”, “Phaùp Cuù Kinh”,… ñeàu do A Nan Ñaø toân giaû tuïng ra
trong ñaïi hoäi keát taäp kinh ñieån laàn thöù nhaát.
Sau khi Phaät Ñaø nhaäp nieát baøn 20 naêm, Ñaïi Ca Dieáp toân
giaû ñaõ hôn 100 tuoåi, oâng ta nhaäp nieát baøn trong nuùi Keâ Tuùc.
Luùc saép söûa nhaäp nieát baøn, oâng ta ñem Phaät Ñaø taâm phaùp,
chaùnh phaùp nhaõn taøng, truyeàn cho vaø phoù chuùc A Nan Ñaø. A
Nan Ñaø luùc baáy giôø gaàn 80 tuoåi, keá thöøa Ñaïo Thoáng, gioáng
nhö hoa nôû trong muøa xuaân, keát quaû trong muøa thu. Theá naøy
chính laø nieàm hy voïng luùc ban ñaàu cuûa Phaät Ñaø ñoái vôùi A
Nan Ñaø.
Luùc A Nan Ñaø 120 tuoåi, ñem traùch nhieäm löu truyeàn ñaïi
phaùp Ñaïo Thoáng, phoù chuùc cho ñeä töû oâng ta vun boài ñaõ laâu
teân laø Thöông Na Hoøa Tu toân giaû, roài treân khoâng cuûa soâng
Haèng Haø, nhaäp hoûa quang tam muoäi, nhaäp vaøo nieát baøn, ñem
Thaùnh theå phaân ra laøm 2 phaàn, cho nöôùc “Ma Kieät Ñaø” vaø
nöôùc “Bæ Xaù Li”, do nguyeân nhaân A Nan Ñaø nhaäp dieät, 2
nöôùc ñaõ xoùa ñi yù thuø ñòch, hoøa hôïp khoâng chieán tranh nöõa,
cöùu vaõn taøi saûn, tính maïng cuûa muoân vaïn ngöôøi, söï hy sinh
cuûa A Nan Ñaø thaät laø vó ñaïi, cao thöôïng.
Phaät Ñaø khen A Nan Ñaø toân giaû laø “Ña Vaên Ñeä Nhaát”,
coù baøi thô raèng:
Baûn lai voâ höõu phaùp
Voâ tri dieäc voâ phaùp
102
Caùc do tu töï ngoä
Phaùp töû voâ chi phaùp.
Taây phöông ñôøi Toå thöù 3 ñeán ñôøi Toå thöù 28
Töø sau Toå Sö A Nan Ñaø Toân Giaû, vì khoâng coù tö lieäu ñeå
tra, neân chæ sô löôïc nhöõng baøi keä thuaät laïi.
* Ñôøi Toå thöù ba, laø Thöông-Na-Hoøa-Tu Toân Giaû,
Hoï Bì Haøm Ña. Coù baøi keä raèng:
Phi phaùp dieäc phi phaùp
Voâ taâm dieäc voâ taâm
Thuyeát thôøi taâm phaùp töï
Thò phaùp phi taâm phaùp.
* Ñôøi Toå thöù tö, laø Öu-Baø-Cuùc-Ña Toân Giaû,
Hoï Thuû Ñaø. Coù baøi keä raèng:
Taâm thò boån lai tính
Boån taâm phi höõu phaùp
Höõu phaùp höõu boån tính
Phi taâm boån voâ phaùp.
* Ñôøi Toå thöù 5, laø Ñeà-Ña-Ca Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Thoâng ñaït boån taâm phaùp
Voâ phaùp dieäc phi phaùp
Ngoä lieãu ñoàng vi ngoä
103
Voâ taâm dieäc voâ phaùp.
* Ñôøi Toå thöù 6, laø Di-Giaø-Ca Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Voâ taâm voâ khaû ñaéc
Thuyeát phaùp baát minh phaùp
Nhöôïc lieãu taâm phi lieãu
Töû lieãu taâm chi phaùp.
* Ñôøi Toå thöù 7, laø Baø-Tu-Maät-Ña Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Taâm ñoàng hö khoâng giôùi
Thò ñaúng hö khoâng phaùp
Ñaúng ñaéc hö khoâng thôøi
Voâ thôøi voâ phi phaùp.
* Ñôøi Toå thöù 8, Phaät-Ñaø-Nan-Ñeà Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Hö khoâng voâ noäi ngoïai
Taâm phaùp dieäc nhö thöû
Nhöôïc lieãu hö khoâng coá
Töï ñaït chôn nguïy Lyù.
* Ñôøi Toå thöù 9, Phuïc-Ña-Maät-Ña Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Chaân lyù boån voâ danh
Nhaân danh hieån chaân lí
104
Thuï ñaéc kyø thaät phaùp
Phi ñaéc dieäc phi chôn.
* Ñôøi Toå thöù 10, laø Hieáp Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Chôn theå töï nhieân chôn
Nhaân chôn thuyeát höõu lyù
Laõnh ñaéc chôn chaùnh phaùp
Voâ ñaéc dieäc voâ phaùp.
* Ñôøi Toå thöù 11, Phuù-Na-Daï-Xaù Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Meâ ngoä nhö aån hieån
Minh aùm baát töông ly
Kim thôøi aån hieån phaùp
Phi nhöùt baát phi nhò.
* Ñôøi Toå thöù 12, laø Maõ-OÂ Ñaïi Só.
Coù baøi keä raèng:
AÅn hieån töùc höõu phaùp
Minh aùm quang baát nhò
Kim thôøi ngoä lieãu phaùp
Phi thuû baát phi ly.
* Ñôøi Toå thöù 13, laø Ca-Bì-Ma-La Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Phi aån phi hieån phaùp
105
Thuøy kieán chôn thaät teá
Ngoââï thöû aån hieån phaùp
Phi ngu dieäc phi trí.
* Ñôøi Toå thöù 14, laø Long-Thuï Ñaïi Só.
Coù baøi keä raèng:
Vi minh aån hieån phaùp
Phöông thöùc giaûi thoaùt lyù
Ö phaùp taâm baát chaùnh
Voâ minh dieäc voâ hæ.
* Ñôøi Toå thöù 15, Ca-Na-Ñeà-Baø Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Boån ñoái truyeàn phaùp nhaân
Vi thuyeát giaûi thoaùt lyù
Xaû phaùp thaät phi chaùnh
Voâ chung dieäc voâ thuûy.
* Ñôøi Toå thöù 16, La-Haàu-La-Ña Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Thuyeân phaùp dieäc phi chöùng
Baát thuû dieäc baát ly
Phaùp phi höõu voâ töôùng
Noäi ngoïai chi haø khôûi.
* Ñôøi Toå thöù 17, Taêng-Ca-Nan-Ñeà Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
106
Taâm ñòa boån voâ sanh
Nhaân ñòa toøng duyeân khôûi
Chuûng duyeân baát töông phoûng
Buùt quaû dieäc phuïc nhó.
* Ñôøi Toå thöù 18, Giaø-Da-Xaù-Ña Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Höõu hoøa höõu taâm ñòa
Nhaân ñòa naêng phaùt manh
Dó duyeân baát töông ngaïi
Ñöông sanh sanh baát sanh.
* Ñôøi Toå thöù 19, Cöu-Ma-La-Ña Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Tính thöôïng boån voâ sanh
Vi ñoái caàu nhaân thuyeát
Ö phaùp töùc voâ ñaéc
Haø hoaøi quyeát baát quyeát.
* Ñôøi Toå thöù 20, laø AÙm-Da-Ña Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Ngoân haï leänh voâ toaøn
Ñoàng ö phaùp giôùi tính
Nhöôïc naêng nhö thò giaûi
Thoâng ñaït lyù söï caûnh.
* Ñôøi Toå thöù 21, Baø-Tu-Baøn-Ñaàu Toân Giaû.
107
Coù baøi keä raèng:
Phao aûnh ñoàng voâ ngaïi
Nhö haø baát lieãu ngoä
Ñaït boån taïi kyø trung
Phi kim dieäc phi coå.
* Ñôøi Toå thöù 22, laø Ma-Naõ-La Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Taâm tuyø vaïn caûnh chuyeån
Chuyeån xöù thaät naêng u
Tuøy löu nhaän ñaéc tính
Voâ hyû phuïc voâ öu.
* Ñôøi Toå thöù 23, laø Haïc-Laëc-Na Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Nhaän ñaéc taâm tính thôøi
Khaû thuyeát baát tö nghò
Lieãu lieãu voâ khaû ñaéc
Ñaéc thôøi baát thuyeát tri.
* Ñôøi Toå thöù 24, laø Sö-Töû Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Chaùnh thuyeát tri kieán thôøi
Tri kieán cuï thò taâm
Ñöông taâm nhi tri kieán
Tri kieán töùc ö kim.
108
* Ñôøi Toå thöù 25, Baø-Xaù-Tö-Ña Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Thaùnh nhaân thuyeát tri kieán
Ñöông kim voâ thò phi
Ngaõ kim ngoä chôn tính
Voâ Ñaïo dieäc voâ Lyù.
* Ñôøi Toå thöù 26, Baát-Nhö-Maät-Ña Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Chôn tính taâm ñòa taøng
Voâ ñaàu höïu voâ vó
Nhaân duyeân nhi hoùa vaät
Phöông tieän hoâ vi trí.
* Ñôøi Toå thöù 27, Baùt-Nhaõ-Ña-La Toân Giaû.
Coù baøi keä raèng:
Taâm ñòa sanh chö chuûng
Nhaân söï phuïc sanh lyù
Quaû maõn thieän ñeà vieân
Hoa khai theá giôùi khôûi.
* Ñôøi Toå thöù 28, laø Boà Ñeà Ña La Toân Giaû.
Boà Ñeà Ña La Toân Giaû, ngöôøi nöôùc Nam Thieân Truùc.
Phaät moân taâm phaùp, chaùnh phaùp nhaõn taøng, baát nhò phaùp
moân, truyeàn thöøa tôùi ñaây ñaõ 28 ñôøi Toå. Ña La Toå Sö phuïng
Taây Thieân Phaät leänh, ñem Ñaïo Thoáng keá thöøa truyeàn thuï
sang phöông Ñoâng, beû caây Loã Vó ñeå baêng qua soâng, ñi vaøo
109
Trung Quoác, ñoåi teân laø Boà Ñeà Ñaït Ma, trieån khai Phaät phaùp
ñoä theá, ñem Kim Tuyeán Ñaïo Thoáng trôû veà Trung Quoác, treân
lòch söû goïi laø “Laõo Thuûy Hoaøn Trieàu”, ñöôïc toân laø Sô Toå ôû
Trung Quoác.
Coù baøi keä raèng:
Höõu tình lai haï chuûng
Nhaân ñòa quaû töï sanh
Voâ tình taát voâ chuûng
Voâ ñòa dieäc voâ sanh.
110
HAÄU ÑOÂNG PHÖÔNG 18 ÑÔØI NOÁI
TRUYEÀN KIM TUYEÁN ÑAÏO THOÁNG
Toå Sö ñôøi thöù nhaát : Ñaït Ma Toân Giaû
Toå Sö ñôøi thöù nhaát laø Ñaït Ma Toå Sö, hoï Saùt Lôïi Ñeá
Phaät, dòch nghóa laø “Giaùc Phaùp” hoaëc “Ñaïo Phaùp”. Teân
nguyeân thuûy laø Boà Ñeà Ña La, laø do Hoà Thaønh Coå Phaät hoùa
thaân, giaùng sanh vaøo ngaøy moàng 5 thaùng 10 taïi Taây vöïc,
mieàn nam AÁn Ñoä, laø Tam Thaùi Töû nöôùc Höông Chi. Töø nhoû
Phaät tính baát muoäi, khoâng ham luyeán ngoâi vua, nhìn xuyeân
thaáu vinh hoa, theo Ñöùc Baùt Nhaõ Ña La Toân Giaû tu haønh,
Toân Giaû muoán thöû trí tueä cuûa Ñaït Ma, môùi hoûi oâng ta raèng:
“Trong moïi vaät, caùi naøo laø cao nhaát?” Ñaït Ma noùi: “Nhaân
ngaõ laø cao nhaát”; laïi hoûi: “Trong moïi vaät, caùi naøo lôùn nhaát?”
Ñaït Ma noùi: “Phaùp tính laø lôùn nhaát”. Toân giaû raát ñoãi vui
möøng, noùi oâng ta ñoái vôùi chö phaùp ñaõ ñöôïc thoâng suoát, neân
ñaët teân laø Ñaït Ma. Töø ñoù xuaát gia, laø ñôøi Toå thöù 28 ôû AÁn Ñoä,
hoaèng phaùp taïi AÁn Ñoä 64 naêm, tuaân theo lôøi phoù chuùc cuûa Sö
mình luùc nhaäp nieát baøn: “Sau khi ta nhaäp dieät, mi coù theå tôùi
Ñoâng phöông Trung Thoå, ñeå khai Phaät phaùp ñoä theá”. Vaäy laø
Ñoâng ñoä Phieám Haûi tôùi Quaûng Chaâu, thôøi ñoù laø Nam Baéc
Trieàu, vaøo ngaøy 21 thaùng 9 phoå thoâng nguyeân nieân ñôøi vua
Löông Voõ Ñeá (naêm 520 sau coâng nguyeân).
Taïi Trung Quoác, vaøo thôøi Chieán Quoác, Maïnh Töû qua
ñôøi, neân Ñaïi Ñaïo bò truïy, taâm phaùp thaát truyeàn. Tôùi thôøi Nam
111
Trieàu, Löông Voõ Ñeá gaëp Chí Coâng hoøa thöôïng, laø ngöôøi thaáu
hieåu nhaân quaû ba kieáp, chæ ñieåm cho Löông Voõ Ñeá bieát nhaân
quaû kieáp tröôùc, noùi Löông Voõ Ñeá kieáp tröôùc laø moät tieàu phu,
laø ngöôøi raát coù loøng hieáu, ñaõ töøng laáy 3 chieác noùn laù ñeå che
naéng che möa cho töôïng Phaät, yù laø muoán xaây “Tam Baûo
Ñieän”, laïi coù ñem 7 taûng ñaù ñaët ôû khe suoái nhoû ñeå ngöôøi qua
laïi deã daøng, yù gioáng nhö xaây “Thaát Tinh Kieàu”, maø keát laáy
Phaät duyeân, neân ñöôïc chuyeån theá laøm Ñeá Vöông ñeå nhaän
quaû baùo toát laønh. Nhöng do sai laàm laø ñi bít laïi moät hang
ñoäng, laøm cheát moät con khæ, roài con khæ chuyeån kieáp laøm Ñaïi
töôùng teân laø “Haàu Caûnh”, veà sau tôùi ñoøi quaû baùo, ñem ñeán
vieäc khoå sôû. Cho neân Löông Voõ Ñeá caàn maãn tu thieän quaû,
quaûng chuûng phuùc ñieàn, truyeàn xuoáng Thaùnh Chæ, cöù caùch 5
daëm laø cho xaây moät am, caùch 10 daëm laø cho döïng moät chuøa
mieáu, toân troïng Phaät Ñaïo, thieän khí xoâng Thieân, treân khoâng
toû hieän khí caùt töôøng, laøm caûm ñoäng caùc vò Thaàn Taøo lai
vaõng trong hö khoâng, taâu leân Tam giaùo Thaùnh Nhaân, quaàn
Thaùnh hoäi nghò, do Ñaïo Thoáng ôû Trung Thoå bò pheá töø laâu
khoâng ai thöøa keá, neân phaùi choïn Boà Ñeà toân giaû laø ñôøi Toå thöù
28 ôû Taây Phöông, qua Ñoâng ñoä, ñeå keá thöøa Ñaïo Thoáng ôû
Trung Thoå, truyeàn thuï chôn khoâng dieäu duïng, khoâng duøng
vaên töï ñoä ngöôøi laäp coâng, chæ nhôø khaàu truyeàn taâm aán ñeå tieáp
Nguyeân Löông. Muoán ñem Ñaïi Ñaïo truyeàn thuï cho Voõ Ñeá,
vì Voõ Ñeá töï cho laø moïi thöù boá thí, vieäc thieän laø coâng ñöùc voâ
löôïng, nhöng Ñaït Ma noùi raèng: “Boá thí laøm vieäc thieän khoâng
phaûi laø coâng ñöùc”. Voõ Ñeá trong loøng khoâng vui, do oan
nghieät ngaám ngaàm caûn trôû, khoù hieåu ñöôïc yù töø phöông Taây
ñeán, ngöôïc laïi duøng ngoïc tröôïng ñaùnh ñuoåi Toå Sö, Laõo Toå
112
thaáy Voõ Ñeá voâ duyeân neân boû ñi. Toå noùi raèng:
“Kieán Tính nhaát chuyeån tam thieân quyeån
Lieãu yù nhaát khaéc baùch boä kinh
Meâ nhaân baát thöùc Taây lai yù
Voâ Töï Chôn Kinh theá nan taàm.”
Thaáy Voõ Ñeá voâ duyeân neân chuyeån tôùi Kim Laêng (töùc
Giang Nam). Trong Vöông Xaù Thaønh, nuùi Hoaøng Hoa, Thaàn
Quang ôû ñoù giaûng kinh thuyeát phaùp 49 naêm, nhaân Thieân traêm
vaïn cuøng nghe, giaûng ñeán laø thieân hoa tôùi taáp, ñòa hieän kim
lieân, giaùo hoùa chuùng sanh, coâng ñöùc bao la, neân tôùi ñoä cho.
Laõo Toå tôùi tröôùc giaûng ñaøi cuûa Thaàn Quang, chaáp tay noùi
raèng: “Tieân sinh thuyeát giaûng veà caùi gì vaäy?” Thaàn Quang
noùi: “Toâi giaûng kinh ñaáy, thuyeát phaùp ñaáy”, Toå noùi: “Kinh ôû
nôi naøo? Phaùp ôû nôi naøo?” Thaàn Quang noùi: “Kinh phaùp ñeàu
coù ôû treân giaáy”, Toå noùi: “Chöõ laø ñen giaáy laø traéng, laøm sao coù
phaùp, oâng noùi laø coù phaùp, vaäy toâi veõ moät caùi baùnh baèng giaáy
cho oâng aên ñôõ ñoùi.” Thaàn Quang noùi: “Baùnh baèng giaáy laøm
sao cho ñôõ ñoùi?”
Toå noùi: “Ñaõ bieát baùnh baèng giaáy khoâng theå ñôõ ñoùi, thì
oâng noùi Phaät phaùp treân giaáy laøm sao coù theå lieãu ñöôïc sanh töû,
voán laø voâ ích, nghe toâi ñem ñi ñoát cho roài.”
Thaàn Quang noùi: “Toâi giaûng kinh thuyeát phaùp ñoä ngöôøi
voâ löôïng, laøm sao noùi laø voâ ích, oâng khoâng khaùc gì laø khinh
khi Phaät phaùp, toäi lôùn voâ cuøng.”
Toå noùi: “Toâi khoâng phaûi khinh khi Phaät phaùp, chính laø
oâng töï mình khinh khi Phaät phaùp, hoaøn toaøn khoâng nghieân
cöùu taâm aán chôn phaùp cuûa Phaät, chaáp kinh saùch maø thuyeát
113
phaùp, thaät laø baát minh Phaät phaùp.”
Thaàn Quang noùi: “Caùi toâi noùi laø Ñaïo vaïn phaùp quy
Nhaát, sao noùi laø baát minh Phaät phaùp.”
Toå noùi: “Vaïn phaùp quy Nhaát, Nhaát quy veà ñaâu?”
Thaàn Quang nhaát thôøi khoù traû lôøi, trong loøng noåi giaän,
tay caàm chuoãi haït chaâu baèng saét, tôùi ñaùnh vaøo maët, laøm Laõo
Toå rôùt 2 chieác raêng cöûa, trong mieäng ngaäp ñaày maùu raêng,
theo höôùng taây maø ñi. Coù baøi thô raèng:
“Ñaït Ma nguyeân lai Thieân ngoaïi Thieân,
Baát giaûng Phaät phaùp daõ thaønh Tieân,
Vaïn quyeån kinh saùch ñoâ baát duïng,
Ñôn ñeà sanh töû nhaát haøo ñoan.
Thaàn Quang nguyeân lai haûo giaûng kinh,
Trí hueä thoâng minh quaûng truyeàn nhaân,
Kim trieâu baát ngoä Ñaït Ma ñoä,
Nan sieâu tam giôùi lieãu töû sanh,
Ñaït Ma taây lai nhaát töï voâ,
Toaøn baèng taâm yù duïng coâng phu,
Nhöôïc toøng chæ thöôïng taàm Phaät phaùp,
Buùt tieâm traùm can Ñoäng Ñình Hoà.”
Laõo Toå yù ñònh lui veà, nhaãn naïi khoâng muoán noùi theâm,
laïi sôï Ñaïo Thoáng khoâng ai keá thöøa, ñôøi sau khoâng ai bieát
nhaän Toå, khoâng theå quy caên phuïc meänh, laøm sao ñaéc Ñaïo,
sieâu sanh lieãu töû ñaây! Neân ñeám haït chaâu laáy möôøi vieân, hoùa
thaønh Thaäp Ñieän Dieâm Vöông, bay nheï tôùi ñöùng neù beân phaùp
ñaøi cuûa Thaàn Quang. Thaàn Quang hoûi: “Caùc vò laø Thaàn
Thaùnh phöông naøo?”
114
Möôøi vò traû lôøi raèng: “Chuùng ta laø Thaäp Ñieän Dieâm
Vöông, do mi döông thoï ñaõ maõn, ñaëc bieät tôùi caâu laáy sanh
hoàn cuûa mi.”
Thaàn Quang giöït mình raèng: “Toâi ñaõ thuyeát phaùp ñoä
ngöôøi 49 naêm, tích coâng ñöùc voâ löôïng, sao vaãn khoù traùnh
khoûi Dieâm Vöông?”
Dieâm Quaân raèng: “Mi chöa ñaéc chôn kinh chôn phaùp,
laøm sao coù theå traùnh khoûi?”
Thaàn Quang noùi: “Chôn kinh chôn phaùp ngöôøi naøo coù
ñaëng?”
Dieâm Quaân noùi: “Hoâm tröôùc vò taêng kia, chính laø Chôn
Phaät Taây Thieân, ñöôïc roõ voâ töï chôn kinh, nhaát quaùn chôn
truyeàn, tu thaønh Phaät soáng ñaïi thöøa.”
Thaàn Quang nghe ñöôïc, hoái haän maát duyeân, quyø xuoáng
saùm hoái, caàu xin Dieâm Quaân raèng: “Caàu xin chö vò Ñaïi Thaàn
töø bi, taïm tha toâi khoâng cheát, ñeå ñöôïc ñi taàm Ñaït Ma, chæ cho
chôn phaùp sieâu thoaùt, suoát ñôøi khoâng queân ñaïi ôn.”
Noùi xong ñænh leã, möôøi vò Dieâm Quaân töï nhieân bieán
maát, Thaàn Quang töùc thì khaáu taï aân ñieåm hoùa cuûa Thaàn
Thaùnh, caáp toác truy taàm Laõo Toå, tôùi Huøng Nhó Sôn, thaáy Toå
ñoan toïa khoâng noùi lôøi gì, Thaàn Quang quyø xuoáng caàu xin
saùm hoái toäi loãi, traûi qua moät ngaøy moät ñeâm, tuyeát ngaäp cao
tôùi löng.
Laõo Toå thöông xoùt, noùi raèng: “Muoán caàu chôn Ñaïo,
phaûi khöù taû baøng (taû ñaïo baøng moân) môùi coù theå truyeàn thuï.”
Thaàn Quang nghe laàm, ruùt “giôùi ñao” ra, chaët ñi taû baøng
(caùnh tay traùi), maùu ñoû nhieãm toaøn thaân. Laõo Toå thaáy vaäy raát
115
ñoãi töø bi, laáy caø sa treân mình xeù moät maûnh, ñaép leân caùnh tay
traùi cuûa Thaàn Quang, laø maùu ngöng heát ñau. Than raèng:
“Chuùng sanh Ñoâng Thoå ñaõ coù taâm nieäm chöøng naøy, coù theå
thuï nhaän chôn truyeàn”, baûo Thaàn Quang phaûi laäp hoàng theä
ñaïi nguyeän.
Toå Sö laøm baøi keä:
Ngoä baûn lai Ñoâng Thoå
Truyeàn phaùp ñoä meâ taân
Nhaát hoa khai nguõ dieäp
Keát quaû töï nhieân thaønh.
Laõo Toå thaáy Thaàn Quang chôn taâm saùm toäi, caàu Ñaïo
thieát tha, trí hueä ñaõ ñaït, neân ñaët teân laø “Tueä Khaû”. Vaäy laø
ñem Nhö Lai Chaùnh Phaùp Nhaõn Taøng, Phaät moân taâm phaùp,
phoù chuùc cho. Coù baøi keä raèng:
Phuùc noäi vaän chôn kinh
Neâ hoaøn bieät chuû taân
Phích loâi nhaát thanh höôûng
Trieät thuû thoaùt hoàng traàn.
Laïi noùi raèng:
Chôn Kinh baát dó chæ kinh ñoàng,
Chæ thöôïng taàm kinh uoång duïng coâng,
Höõu nhaân tham thaáu kyø trung yù,
An taïi nguy nguy baát ñoäng trung.
Thaàn Quang coù löu laïi moät baøi keä:
Vaïn phaùp quy Nhaát, Nhaát quy haø?
116
Huøng Nhó Sôn tieàn baùi Ñaït Ma
Thuû chaép giôùi ñao taû baøng khöù
Tröïc chæ ñôn truyeàn ñoùa Dieâm La.
Laõo Toå coù baøi keä:
Ñoâng Thoå chuùng sanh ña meâ muoäi
Taän taïi ta baø theá giôùi taøng
Töôûng hoài Taây phöông cöïc laïc giôùi
Baát minh töï taùnh nan hoài höông
Laïi noùi:
Kính höõu thaäp vaïn baùt thieân lyù
Minh minh baïch baïch cöïc laïc cung
Chæ phaù Taây Thieân muïc tieàn taïi
Khaû tieáu meâ nhaân loä baát thoâng.
Sau ñoù Laõo Toå quy aån nôi phuû Haø Nam, trong Thieáu
Laâm Töï ôû nuùi Trung Nhaïc Sôn, dieän bích 9 naêm, tôùi ngaøy
tam thieân coâng vieân baùt baùch quaû maõn, thoaùt hoùa quy Taây,
theá laø Ñaïo Thoáng ñöôïc truyeàn giao Thaàn Quang chaáp
chöôûng.
117
Toå Sö ñôøi thöù 2 : Thaàn Quang Ñaïi Sö
Thaàn Quang Nhò Toå, hoï Cô, teân laø Thaàn Quang, hieäu laø
Tueä Khaû Ñaïi Sö, laø cao taêng trieàu ñaïi Haäu Nguïy, do Nhieân
Ñaêng Coå Phaät hoùa thaân taïi Kim Laêng, laø ngöôøi Laïc Döông.
Vì toå tieân nhaø oâng ta tích luyõ nhieàu coâng ñöùc, neân caûm Phaät
Tính tôùi giaùng laâm trong nhaø, laïi do ngöôøi meï caûm nhaän aùnh
saùng kyø laï roài coù thai, neân ñaët teân laø Thaàn Quang. Töø nhoû trí
tueä thoâng minh, Phaät Tính baát muoäi, coøn nhoû ñaõ thoâng suoát
hoïc thuyeát cuûa Laõo Töû, Khoång Töû, laïi caøng tinh thoâng huyeàn
lyù. Ñeán khi lôùn laø xuaát gia tu haønh, thoâng hieåu kinh ñieån, moãi
ngaøy ôû trong thaønh Vöông Xaù taïi Kim Laêng, giaûng kinh
thuyeát phaùp treân nuùi Hoaøng Hoa Sôn, nhaân Thieân traêm vaïn
cuøng nghe, thöôøng coù Tieân nöõ raõi hoa uûng hoä. Thaàn Quang ôû
ñoù giaûng kinh thuyeát phaùp 49 naêm, coù moät ngaøy töï nhieân coù
moät vò taêng tôùi, neân hoûi Laõo Taêng töø ñaâu tôùi, Toå noùi töø nôi
khoâng xa tôùi; ñaõ laø khoâng xa tröôùc kia sao khoâng thaáy tôùi
ñaây. Toå noùi khoâng ñöôïc raûnh, moät maët phaûi leân nuùi haùi linh
döôïc, laïi phaûi xuoáng bieån laáy baûo chaâu, ñeå taïo moät toøa thaùp
goïi laø Voâ Phuøng Thaùp, chæ vì coâng quaû chöa hoaøn thaønh, hoâm
nay xaû hôi tôùi ñaây, nghe mi töø bi giaûng kinh vaên. Thaàn
Quang theá laø dôõ ra kinh saùch, giaûi thích kinh vaên Phaät phaùp.
Toå noùi: “Chöa ñuùng Phaät phaùp, chöa coù theå lieãu sanh töû.”
Thaàn Quang noùi: “Tuy khoâng theå lieãu sanh töû, nhöng coù theå
mieãn ñi luaân hoài”. Toå noùi: “Ñaõ coù sanh töû laø coù luaân hoài,
chöa lieãu sanh töû laøm sao coù theå mieãn ñi luaân hoài, thuyeát
giaûng coù boå ích gì ñaâu? Baát minh Phaät phaùp”, Thaàn Quang
118
nghe xong noåi giaän leân, trong tay coù saün chuoãi haït chaâu baèng
saét, ñaùnh rôùt raêng cöûa cuûa Toå Sö. Toå Sö muoán lui veà quy aån
khoâng noùi gì caû, laïi sôï ñôøi sau khoâng theå nhaän Toå quy caên,
vónh truïy traàm luaân khoå haûi, neân phaân thaân hoùa thaønh Thaäp
Ñieän Dieâm Vöông, ñieåm hoùa oâng ta, ñeå roõ chaùnh toâng, nhôø
chôn thaân cuûa Toå Sö, Thaàn Quang ñöôïc ñieåm hoùa, hoái haän
maát ñi chôn Phaät, caáp toác truy taàm tôùi Huøng Nhó Sôn, quyø
xuoáng saùm hoái, trôøi ñang xuoáng tuyeát, tuyeát cao tôùi eo löng,
sau nghe laàm maø chaët ñi “taû baøng”, chôn taâm laøm caûm ñoäng
Laõo Toå, neân ñem Phaät moân taâm aán, chaùnh phaùp nhaõn taøng,
Ñaïo chí thieän, truyeàn thuï cho oâng ta, laïi ñem Ñaïo Thoáng
truyeàn giao Thaàn Quang chaáp chöôûng, keá tuïc Kim Tuyeán
Ñaïo Thoáng, sau ñoù thuï nhaän y baùt cuûa Ñaït Ma, keá thöøa phaùp
thoáng Thieàn Toâng. Veà sau truyeàn Ñaïo taïi Kim Laêng, Ñaïo
traøng hoàng khai, höôûng thoï 107 tuoåi. Tôùi ngaøy moàng 7 thaùng
9 naêm thöù 13 nieân hieäu Khai Hoaøng ñôøi Tuyø Vaên Ñeá nhaäp
dieät. Ñôøi sau goïi laø chaùnh toâng Phoå Giaùc Ñaïi Sö, ñem nhaát
maïch Ñaïo Thoáng truyeàn giao Phoå Am Ñaïi Sö chaáp chöôûng.
Toå Sö ñôøi thöù 3 : Taêng Xaùn Ñaïi Sö
Toå Sö ñôøi thöù 3, hoï Dö, teân laø Phoå Am, hieäu laø Taêng
Xaùn, Giaùm Trí Ñaïi Sö, laø cao taêng trieàu ñaïi nhaø Tuyø, bieät
hieäu Nam Tuyeàn, laø do Linh Baûo Thieân Toân hoùa thaân, giaùng
sanh vaøo ngaøy 21 thaùng 7 taïi huyeän Nghi Xuaân phuû Vieân
Chaâu tænh Giang Taây. Töø nhoû hieáu Ñaïo tu haønh, ñeán naêm 40
tuoåi maø vaãn khoâng nhaéc tôùi hoï teân, thöôøng ôû Töø Hoùa Töï,
thích ñoïc Hoa Nghieâm Kinh, coù theå bieát chuyeän töông lai,
119
moïi ngöôøi ñeàu goïi oâng ta laø Boà Taùt.
Taêng Xaùn Ñaïi Sö thöøa thuï Tueä Khaû Thieàn Sö, thöøa keá
phaùp thoáng cuûa Thieàn Toâng, ñöôïc thuï Taâm AÁn Khaåu Quyeát,
laø Ñoâng Thoå Thieàn Toâng ñôøi Toå thöù 3. Veà sau rôøi khoûi huyeän
Nghi Xuaân khoaûng hôn 30 daëm, ôû trong moät hang ñaù, caàn tu
khoå luyeän, aån ôû nuùi Hoaûn Coâng taïi Thö Chaâu, vieát ra quyeån
“Tín Taâm Minh”. Veà sau, khi nghe Maãu tôùi, töùc thì ñöùng leân
cung kính ngheânh ñoùn, ñaàu chaïm phaûi ñænh hang laøm nöùt ra,
tôùi nay tieân tích vaãn coøn, lieãu Ñaïo vaøo ngaøy 24 thaùng 8 naêm
thöù 2 nieân hieäu Ñaïi Nghieäp nhaø Ñöôøng, ñem Kim Tuyeán Ñaïo
Thoáng truyeàn thuï cho Taøo Ñoäng chaáp chöôûng. Vua Ñöôøng
Huyeàn Toâng truy phong laø Giaùm Trí Thieàn Sö.
Toå Sö ñôøi thöù 4 : Ñaïo Tín Thieàn Sö
Taøo Ñoäng Töù Toå, hoï Tö Maõ, teân laø Taøo Ñoäng, hieäu laø
Ñaïo Tín, laø cao taêng nhaø Ñöôøng, Ñaïi Y Thieàn Sö, laø do Linh
Hoaøng Toân Giaû hoùa thaân, giaùng sinh vaøo ngaøy 14 thaùng 5, laø
ngöôøi huyeän Haø Noäi phuû Hoaøi Khaùnh tænh Haø Nam, coøn nhoû
ñaõ haâm moä “Khoâng Toâng”, naêm 14 tuoåi gaëp Tam Toå, ñöôïc
caàu Ñaïo, theo hoïc Taêng Toå, roài sau tieáp nhaän Ñaïo Thoáng,
ñöôïc thuï Nhö Lai Chaùnh Phaùp Nhaõn Taøng. Coù baøi keä raèng:
Hoa chuûng tuy nhaân ñòa
Toøng ñòa chuûng hoa sanh
Nhöôïc voâ nhaân haï chuûng
Hoa ñòa taän voâ sanh.
Töù Toå sau khi thuï Ñaïo, nhieáp taâm khoâng nguû, thaân
120
khoâng ngaõ vaøo giöôøng 60 naêm. Luùc sau tôùi nuùi Phaù Ñaàu Sôn,
ñeä töû theo hoïc ñoâng ñuùc.
Veà sau tôùi Ñoâng Thieàn Töï ôû huyeän Huyønh Mai phuû
Huyønh Chaâu tænh Hoà Baéc, ñem Kim Tuyeán Ñaïo maïch truyeàn
giao Huyønh Mai Toå, laø Hoaèng Nhaãn Ñaïi Sö chaáp chöôûng,
nhaäp dieät vaøo naêm thöù 2 nieân hieäu Vónh Tröng, vaøo thôøi vua
Ñaïi Toâng ñöôïc truy phong laø Ñaïi Y Thieàn Sö.
Toå Sö ñôøi thöù 5 : Hoaèng Nhaãn Thieàn Sö
Huyønh Mai Nguõ Toå, hoï Chaâu, laø hoï Huyønh Mai, teân laø
Hoaèng Nhaãn, laø cao taêng nhaø Ñöôøng, coøn goïi laø Ñaïi Maõn
Thieàn Sö, laø do Linh Baûo Kim Ñoàng hoùa thaân, giaùng sinh vaøo
giôø Tyù ngaøy 15 thaùng 8, taïi huyeän Huyønh Mai nôi Kyø Chaâu,
aån tu trong nuùi Huyønh Mai, gaëp Töù Toå Ñaïo Tín Thieàn Sö,
ñöôïc truyeàn taâm aán, tieáp thöøa phaùp thoáng. Taïi sao coù hoï laø
Huyønh Mai? Laø xuaát xöù töø caâu chuyeän:
Taïi huyeän Huyønh Mai ñôøi Ñöôøng, coù vò phuù oâng, hoï
Tröông teân Hoaøi, töø nhoû hieáu Ñaïo tu haønh, Phaät Tính baát
muoäi, nhöng sau khi cöôùi vôï, bò vôï laøm trôû ngaïi, chöa ñöôïc
toaïi nguyeän. Moät hoâm noùi vôùi vôï raèng: “Toâi naêm nay ñaõ 30
tuoåi, yù muoán leân nuùi trì chay tu haønh, em nghó nhö theá naøo?”,
bò vôï caûn trôû raèng: “Thong thaû vaøi naêm nöõa, ñôïi khi chuyeän
nhaø ñaâu ra ñoù, môùi ñi tu coøn chöa muoän.” Nghe lôøi vôï, 30
tuoåi chöa ñi tu. Tôùi 40 tuoåi laïi noùi vôùi vôï raèng: “Toâi nay ñaõ
40 tuoåi, phaûi ñi leân nuùi tu haønh, em nghó nhö theá naøo?” Laïi bò
vôï caûn trôû raèng: “Haõy theâm vaøi naêm, ñôïi khi con caùi lôùn leân,
môùi ñi tu coøn chöa muoän”, cho neân 40 tuoåi vaãn chöa ñi tu.
121
Tôùi 50 tuoåi laïi noùi vôùi vôï raèng: “Toâi nay ñaõ 50 tuoåi, yù muoán
leân nuùi tu haønh, em nghó nhö theá naøo?” Laïi bò vôï caûn trôû
raèng: “Haõy theâm vaøi naêm nöõa ñi, tôùi khi moïi chuyeän ñeàu
hoaøn taát caû, môùi ñi tu coøn chöa muoän”, naøo bieát tôùi naêm 55
tuoåi, vôï oâng ta qua ñôøi, luoân caû con caùi cuõng cheát theo, trong
nhaø khoâng ai troâng coi, tôùi 60 tuoåi cuõng khoâng caùch naøo tu
haønh. Tôùi naêm 75 tuoåi, luùc ñoù Töù Toå hay bieát tieàn duyeân haäu
söï cuûa Tröông Hoaøi, meänh cho Sa Di daãn Tröông Hoaøi xuaát
traàn tu Ñaïo, may laø “Hoaøi” Phaät Tính baát muoäi nhaéc laø tænh
lieàn, xaû boû hoàng phöôùc, voäi vaøng tôùi tham baùi Töù Toå, khoå caàu
Ñaïi Ñaïo. Töù Toå noùi: “OÂng taïi sao khoâng tôùi sôùm, moïi vieäc
ñeàu ñaõ laøm roài, khoûi caàn oâng tôùi tu nöõa, oâng giaø roài chæ coù theå
lieãu Tính, khoâng theå lieãu maïng, oâng töïï mình ñi tu thoâi!”
Tröông Hoaøi vì khoâng coù “sanh cô”, chæ troàng caây tuøng
treân nuùi Mai phía sau ngoâi töï, khoå luyeän taâm tính, nhaát taâm
baát nhò, khoå haïnh 6 naêm. Sau ñöôïc Toå ban cho baùt maâm,
phaùp y, thieàn tröôïng, leänh ñi theo höôùng Taây Nam, thaáy caàu
laø döøng, thaáy nöôùc laø troâi, töï nhieân seõ coù vieäc toát laønh. Coù baøi
keä raèng:
Truùc Gia Trang thöôïng ngoä quaàn thoa,
Phaùp y thieàn tröôïng quaùi taâm Hoaøi,
Thoaùt khöôùc khoâ huû thaønh mai töû
Tröôïc haø phoù thuûy chuyeån theá lai.
Tröông Hoaøi phuïng meänh Toå Sö theo höôùng Taây Nam
maø ñi, tôùi soâng Tröôïc Haø quaû nhieân thaáy moät coâ gaùi ñang giaët
quaàn aùo, laø ngöôøi vôï chuyeån theá, hoûi ra laø hoï Chuùc, 15 tuoåi,
vöøa khôùp vôùi lôøi yù cuûa Sö, neân noùi vôùi coâ ta raèng: “Baàn ñaïo
122
muoán möôïn nhaø coâ qua moät ñeâm, yù coâ theá naøo?” Coâ gaùi traû
lôøi raèng: “Chæ caàn cha vaø anh toâi chaáp thuaän, coù gì laø khoâng
ñöôïc?” Tröông Hoaøi töùc thì ñem phaùp y thieàn tröôïng maùng
vaøo caây treân nuùi, roài tay caàm baùt maâm ñi xuoáng soâng, cho
nöôùc troâi ñi maø cheát, nhaát linh chôn tính thoaùt hoùa thaønh moät
quaû mai, theo doøng nöôùc troâi tôùi, coâ gaùi vôùt leân thaáy muøi
thôm phöùt, neân nuoát vaøo trong buïng, vaø caûm nhaän coù thai, veà
sau cha vaø anh thaáy coâ coù thai, cho laø khoâng ñoan chaùnh, laøm
nhuïc gia moân, neân ñuoåi ra khoûi nhaø, chòu moïi ñaéng cay
khoâng taû xieát, nghó tôùi töï vaãn, may gaëp Kim Tinh tôùi cöùu hoä
cuoäc ñôøi taøn taï, daãn tôùi Töûu Chaâu daïy bieát haùt vaø ngaâm ca,
ban ngaøy ñi aên xin khaép nôi, ban ñeâm an thaân nôi coå mieáu.
Thôøi gian troâi qua nhaùy maét ñaõ maáy thaùng, luùc saép sanh, aùnh
haøo quang maøu ñoû thaåm röïc rôõ ngaäp baàu trôøi, ñöùa beù sanh ra
khoâng khoùc, daïng nhö ngoài thieàn, trong loøng coâ ta bieát ñöôïc
ñöùa con naøy khoâng phaûi ngöôøi phaøm, do aên huyønh mai maø coù
thai, neân ñaët hoï laø Huyønh Mai. Coù baøi keä raèng:
Hoài thuûy kyù tuùc thò haø nhaân,
Thöû töû duy höõu laõo Thieân tri,
Maãu töû höõu nhaät truøng töông hoäi,
Thieát thuï khai hoa ñeä nguõ chi.
Coâ gaùi nuoâi con mình, coá gaéng ñi aên xin qua ngaøy, ba
böõa khoâng ñöôïc no. Moät ngaøy kia aên xin tôùi phöông Baéc,
toaøn laø nuùi, tôùi moät coå töï, thaû con xuoáng trong töï daïo chôi,
con coøn nhoû voâ tö, ñaùi ôû Phaät ñieän. Töù Toå thaáy, la raèng: “Baø
aên xin naøy, thaät laø voâ leã, ñaây laø Phaät ñieän, con cuûa baø laøm
sao coù theå ñaùi ôû ñaây?” Tieåu ñoàng noùi: “Ñaâu ñaâu cuõng laø
123
Phaät, choã naøo cuõng khoâng cho toâi ñaùi, moïi ngöôøi ñeàu laø Phaät,
maët naøo cuõng laø Phaät, ngöôøi ta coù theå laøm Phaät, toâi cuõng coù
theå laøm Phaät, toâi cuõng muoán ôû ñaây tu haønh.” Töù Toå noùi: “Ñöùa
beù nhoû nhoû naøy, laøm sao bieát tu haønh nhö theá naøo?” Tieåu
ñoàng noùi: “Baûy möôi tu haønh cheâ toâi giaø, ba tuoåi tu haønh cheâ
toâi nhoû”, Töù Toå bieát laø Nguõ Toå neân hoûi raèng: “Tieåu nhi hoï gì
vaäy?” Tieåu ñoàng noùi: “Tính (hoï) naøy phi thöôøng, chính laø
Phaät tính ñaáy”, Töù Toå noùi: “Con muoán baùi ta laøm Sö khoâng?”
Tieåu ñoàng noùi: “Xin Sö Phuï nhaän ñeä töû leã baùi”. Ngöôøi meï
thaáy ñöùa con nhö vaäy, tình nguyeän xaû cho Töù Toå laøm ñeä töû,
baûo theo Sö maø ñi. Töù Toå nuoâi nguõ Toå tröôûng thaønh taïi Ñoâng
Thieàn Töï huyeän Huyønh Mai, truyeàn thuï chí Ñaïo taâm phaùp,
giao cho y baùt, ñaët teân laø Hoaèng Nhaãn.
Coù moät ngaøy, meï cuûa Huyønh Mai tôùi trong töï, Nguõ Toå
möøng quaù, cho doïn baøn chay baùnh traùi, môøi meï aên böõa chay,
laïi baûo ñeä töû doïn moät caên phoøng saïch seõ, thanh tònh goïn gaøng
cho meï ôû. Sau ñoù nhoát meï trong phoøng, ñoaïn tuyeät thuûy hoûa
7 ngaøy, cho ñeán luùc taét thôû. Nguõ Toå laïi baûo caùc ñeä töû, loâi thaân
xaùc ngöôøi meï ñi qua 18 caên nhaø ñeå moïi ngöôøi coi, laïi baûo caùc
ñeä töû ñem muõi ñuïc, ñuïc beå ñaàu meï. Caùc ñeä töû thaáy Sö Phuï
ñoái xöû vôùi ngöôøi meï nhö vaäy, nghó raèng ôû ñaây tu haønh laø voâ
duïng, moïi ngöôøi phaân taùn maø ñi khoûi ngoâi töï. Meï cuûa Sö Phuï
ôû treân khoâng ngaâm baøi keä raèng:
Chö ñoà baát taát thoaùi Ñaïo taâm,
Ngoâ nhi vi ngaõ lieãu tieàn nhaân,
Tam theá toäi nghieät tuøng thöû lieãu,
Boà Ñeà y cöïu chöùng kim thaân.
124
Chuùng ñeä töû nghe ñöôïc baøi keä cuûa maãu thaân Sö Phuï,
bieát laø do quaû baùo tieàn kieáp, neân ñeàu gaéng söùc theâm tu haønh,
sau chuùng ñeä töû tu thaønh quaû vò La Haùn. Veà sau Nguõ Toå oân
döôõng “Thaùnh Thai”, quy aån ôû huyeän Trònh Phuû Phoøng, ôû nuùi
Phoøng Sôn trong thaïch ñoäng, tham thieàn oân döôõng “Thaùnh
Thai”, cho tôùi luùc thoaùt thai Thaùnh hoùa, moïi ngöôøi ôû huyeän
laân caän thaáy aùnh saùng muoân ngaøn tia phaùt ra treân ñænh thaïch
ñoäng, khí caùt töôøng taàng taàng lôùp lôùp, cho tôùi coâng quaû vieân
maõn, nhaäp dieät vaøo ngaøy 15 thaùng 5 naêm thöù 2 nieân hieäu
Haøm Höôûng. Kim Tuyeán Ñaïo Thoáng truyeàn thuï Tueä Naêng
Toå Sö chaáp chöôûng. Thôøi vua Ñaïi Toâng ñöôïc truy phong laø
Ñaïi Maõn Thieàn Sö.
Toå Sö ñôøi thöù 6 : Tueä Naêng Thieàn Sö
Luïc Toå Tueä Naêng, hoï Loâ, cha laø Loâ Haønh Löu, meï laø
Lyù Thò, mang thai 6 naêm, giaùng sanh vaøo giôø tyù moàng 8
thaùng 2 naêm Maäu Tuaát, laø naêm thöù 12 nieâu hieäu Trinh Quan
ñôøi vua Ñöôøng Thaùi Toâng, laø do Ñòa Taïng Coå Phaät hoùa thaân.
Goác doøng toäc luùc xöa voán laø ngöôøi Phaïm Döông, nhaø ôû Taân
Chaâu Laõnh Nam. Khi leân 3 tuoåi laø maát cha, choân ôû Traïch
Ban, meï giaø giöõ chí thuû trinh tieát chòu coâ quaû, nuoâi con cho
lôùn leân, sau ñoù doïn tôùi Nam Haûi Taøo Kheâ ôû. Nhaø ngheøo, phaûi
kieám cuûi baùn ñeå nuoâi meï.
Naêm 24 tuoåi, moät ngaøy noï, coù moät vò khaùch tôùi mua cuûi
baûo ñöa tôùi nhaø troï, thaáy moät vò khaùch tuïng kinh Kim Cang,
do Tueä Naêng baåm sinh thoâng minh, linh taâm hueä tính, nghe
tôùi caâu “ÖÙng voâ sôû truï, nhi sanh kyø taâm”, hieåu yù trong ñoù,
125
neân hoûi töø ñaâu maø coù kinh ñieån naøy, vò khaùch noùi: “Toâi töø
Ñoâng Thieàn Töï ôû huyeän Huyønh Mai xöù Kyø Chaâu tôùi ñaây.”
Tueä Naêng nghe noùi, cuõng do duyeân phaàn khieán, ñöôïc vò
khaùch naøy taëng 10 laïng baïc veà cho meï giaø laøm caùi aên caùi
maëc, lo xong vieäc meï, beøn ñi tôùi xöù Huyønh Mai tham leã Nguõ
Toå.
Luùc môùi tôùi Ñoâng Thieàn Töï, Toå hoûi raèng: “Mi töø phöông
naøo tôùi ñaây, muoán caàu xin thöù gì?”
Tueä Naêng traû lôøi raèng: “Ñeä töû töø Taân Chaâu xöù Laõnh
Nam tôùi ñaây, töø xa tôùi leã baùi Sö, chæ caàu laøm Phaät, khoâng caàu
thöù khaùc.“
Toå hoûi: “Mi laø ngöôøi Laõnh Nam, laøm sao coù theå laøm
Phaät?”
Tueä Naêng noùi: “Phaät tính voán khoâng phaân bieät nam baéc,
thaân cuûa ngöôøi man rôï vôùi hoøa thöôïng laø khaùc nhau, nhöng
Phaät tính thì coù gì khaùc nhau?”
Toå noùi: “Ngöôøi man rôï cuõng coù caên tín ñaïi lôïi, coøn mi
thì khoûi noùi, tôùi nhaø chöùa caën baõ, cheû cuûi, ñaåy coái.”
Coù moät ngaøy, Toå baûo caùc ñeä töû tôùi noùi: “Moïi ngöôøi töï
xem trí tueä cuûa mình, laáy töø caùi tính boån lai baùt nhaõ, töï laøm
moät baøi keä, ñem cho ta coi, neáu nhö ngoä ñöôïc ñaïi yù seõ giao
cho y phaùp, laøm ñôøi Toå thöù 6. Hoûa toác tieán haønh, khoâng ñöôïc
chaäm treã, neáu suy nghó laø khoâng xaøi ñöôïc, ngöôøi kieán tính laø
trong lôøi noùi seõ thaáy ngay, gioáng nhö xaùch dao ra traän, laø
thaáy ñöôïc ngay.”
Luùc aáy, Ñaïi ñeä töû Thaàn Tuù laøm moät baøi keä raèng:
126
Thaân thò Boà Ñeà thuï
Taâm nhö minh kính ñaøi
Thôøi thôøi caàn phaát thöùc
Vaät söù nhieãm traàn ai.
Toå noùi: “Mi laøm baøi keä naøy chöa thaáy boån Tính, chæ tôùi
tröôùc cöûa, chöa ñöôïc vaøo trong cöûa. Neáu nhö nhaän xeùt nhö
theá ñeå taàm Voâ Thöôïng Boà Ñeà, roát cuoäc khoâng theå ñöôïc. Voâ
Thöôïng Boà Ñeà laø phaûi trong lôøi noùi bieát tôùi boån taâm cuûa
mình, laø thaáy boån tính cuûa mình baát sanh baát dieät, trong baát
cöù giôø naøo, nieäm nieäm töï thaáy. Vaïn phaùp khoâng trì treä, moät
chôn laø caû thaûy ñeàu chôn, vaïn caûnh töï nhö nhö, nhö nhö chi
taâm, töùc laø chôn thaät. Neáu nhaän xeùt nhö vaäy, töùc laø töï taùnh
cuûa Voâ Thöôïng Boà Ñeà”.
Hai ngaøy sau, Tueä Naêng nghe ñöôïc baøi keä naøy, bieát
ngay laø chöa thaáy boån tính, döùt lôøi, noùi laø cuõng coù moät baøi keä,
nhôø Tröông Nhaät Duïng, laø phoù quan cuûa huyeän tröôûng vieát
duøm. Tröông Nhaät Duïng noùi: “Mi cuõng laøm baøi keä, thaät laø
chuyeän hieám coù.” Tueä Naêng noùi: “Muoán hoïc Voâ Thöôïng Boà
Ñeà, khoâng theå xem thöôøng nhöõng keû môùi hoïc. Haï haï nhaân coù
thöôïng thöôïng trí, thöôïng thöôïng nhaân coù voâ yù trí, neáu nhö
khinh ngöôøi, taát coù toäi voâ löôïng voâ bieân.”
Tröông Nhaät Duïng noùi: “Mi cöù noùi baøi keä ra, toâi vieát
duøm mi, mi neáu ñaéc phaùp, phaûi ñoä toâi tröôùc, ñöøng queân lôøi
naøy.”
Tueä Naêng ñoïc baøi keä:
Boà Ñeà boån voâ thuï
127
Minh kính dieäc phi ñaøi
Boån lai voâ nhaát vaät
Haø xöù nhieãm traàn ai.
Nguõ Toå thaáy baøi thô cuûa Tueä Naêng cöïc cao, kinh ngaïc
quaù, laïi sôï coù ngöôøi tôùi laøm haïi oâng ta, neân duøng ñeá giaøy xoùa
ñi baøi keä naøy. Nguõ Toå noùi: “Vaãn chöa thaáy Tính”, moïi ngöôøi
khoâng ñeå yù nöõa.
Qua hoâm sau, Toå im laëng tôùi choã coái giaõ gaïo, thaáy Tueä
Naêng laáy ñaù coät vaøo eo cho ñuû söùc ñeå giaõ gaïo, Nguõ Toå noùi:
“Ngöôøi caàu Ñaïo vì phaùp queân mình laø nhö theá ñaáy, gaïo ñaõ
chín chöa?”
Tueä Naêng noùi: “Gaïo chín laâu roài, chæ coøn thieáu saøng
thoâi”.
Nguõ Toå möøng thaàm, duøng thieàn tröôïng goõ coái ba caùi roài
ñi, Tueä Naêng hieåu yù, tôùi khuya canh ba ñi vaøo trong phoøng,
khaáu Sö caàu phaùp, Toå duøng caø sa che laïi, khoâng cho ai thaáy.
Nguõ Toå truyeàn chí Ñaïo chaùnh phaùp nhaõn taøng vaø truyeàn y
baùt, meänh Tueä Naêng laøm ñôøi Toå thöù 6.
Nguõ Toå daën doø raèng: “Baát thöùc boån taâm, hoïc phaùp voâ
ích. Neáu nhö bieát ñöôïc boån taâm, laø thaáy ñöôïc boån tính, töùc
goïi laø Tröôïng Phu, laø Thieân Nhaân Sö, laø Phaät. Mi laø ñôøi Toå
thöù 6, thieän töï hoä nieäm, quaûng ñoä höõu tình, löu boá töông lai,
chôù ñeå ñoaïn tuyeät.” Nguõ Toå ñoïc baøi keä:
Höõu tình lai haï chuûng
Nhaân ñòa quaû hoaøn sanh
Voâ tình töùc voâ chuûng
128
Voâ ñòa dieäc voâ sanh.
Nguõ Toå laïi noùi: “Khi xöa Ñaït Ma Toå Sö môùi tôùi Ñoâng
Thoå, moïi ngöôøi chöa tin, neân truyeàn y baùt naøy ñeå laøm tín
chöùng, ñôøi ñôøi töông truyeàn. Chaùnh phaùp do taâm truyeàn taâm,
ñeàu laø ñeå töï ngoä töï giaûi. Töø xöa, Phaät Phaät duy truyeàn boån
theå, Sö Sö maät phoù boån taâm. Nhöng nay y baùt trôû thaønh ñaàu
moái tranh giaønh, neân tôùi mi chaám döùt khoâng ñöôïc truyeàn nöõa,
neáu coøn truyeàn tieáp y baùt naøy, maïng nhö ngaøn caân treo sôïi
toùc. Mi coù duyeân ôû phöông Nam, mau mau ñi keûo ngöôøi ta
haïi mi, gaëp Hoaøi laø döøng laïi, gaëp Hoäi laø aån taøng. Sau naøy
Phaät phaùp laø nhôø ôû ñaïi haønh cuûa mi, mi ñi 3 naêm ta môùi qua
ñôøi. Nay mi haõy mau ñi, coá gaéng theo höôùng nam, khoâng neân
noùi nhieàu, Phaät phaùp khoù ñaëng.”
Nguõ Toå noùi xong, trong taâm ñau ñôùn, sau khi Tueä Naêng
ñi roài, sau ñoù 4 naêm töùc laø naêm thöù 2 nieân hieäu Thöôïng
Nguyeân môùi vieân tòch, höôûng thoï 74 tuoåi. Tueä Naêng sau khi
töø giaõ Nguõ Toå, khôûi haønh theo höôùng nam, thôøi gian 2 thaùng
tôùi Ñaïi Canh Lónh, theo ñuoåi phía sau laø maáy traêm ngöôøi
muoán ñoaït y baùt, trong soá ñoù coù moät vò taêng hoï Traàn, teân laø
Hueä Minh, ñuoåi tôùi tröôùc hôn moïi ngöôøi.
Tueä Naêng ñem y baùt ñaët treân cuïc ñaù lôùn noùi raèng: “Y
baùt naøy laø bieåu tín, coù theå baèng söùc maïnh maø giöït ñi ö”, Tueä
Naêng aån vaøo trong buïi coû, Hueä Minh tôùi naém keùo khoâng
nhuùc nhích.
Hueä Minh hoâ raèng: “Haønh giaû haønh giaû ôi, toâi vì phaùp
maø tôùi, khoâng phaûi vì y maø tôùi.” Tueä Naêng böôùc ra, ngoài treân
taûng ñaù. Hueä Minh laøm leã noùi raèng: “Mong haønh giaû thuyeát
129
phaùp cho toâi nghe.”
Tueä Naêng noùi: “Mi ñaõ vì phaùp maø tôùi, coù theå nín boû heát
caùc moái duyeân, chôù sanh moät yù nieäm naøo, ta noùi cho mi
nghe”. Moät luùc laâu, roài Tueä Naêng noùi: “Khoâng nghó thieän,
khoâng nghó aùc, buoâng xuoáng vaïn duyeân, khoâng sanh nhaát
nieäm, bình taâm tònh khí, ngay trong luùc ñoù, caùi kia laø minh
thöôïng toïa, cuõng laø baûn lai dieän muïc.” Truyeàn thuï chaùnh
phaùp cho oâng ta, Hueä Minh nghe xong ñaïi ngoä.
Hueä Minh laïi hoûi raèng: “Ngoaøi caùi maät ngöõ maät yù kia,
coøn coù maät yù naøo khaùc nöõa khoâng?”
Tueä Naêng noùi: “Caùi noùi ñöôïc vôùi mi, laø khoâng phaûi maät
roài. Mi coù theå hoài quang phaûn chieáu, heát möïc tìm veà boån
nguyeân, giaùc ngoä tôùi Chí Thieän Chi Ñòa, bí maät laø ôû beân choã
mi.”
Hueä Minh noùi: “Nay ñöôïc chæ roõ, nhö ngöôøi uoáng nöôùc,
noùng laïnh töï hay, nay ñaõ bieát boån lai dieän muïc, haønh giaû töùc
laø Sö cuûa toâi ñaáy.”
Tueä Naêng noùi: “Mi neáu laø nhö vaäy, ta vôùi mi cuøng coù sö
phuï laø Huyønh Mai, thieän töï hoä trì”.
Hueä Minh laïi hoûi: “Hueä Minh töø giôø phaûi ñi tôùi ñaâu?”
Tueä Naêng noùi: “Gaëp Vieân laø döøng böôùc, gaëp Moâng laø
ñònh cö.”
Hueä Minh baùi bieät xong, tröôùc tieân tôùi nuùi Lu Sôn, 3
naêm sau môùi tôùi nuùi Moâng Sôn, ôû ñoù tu haønh, do cung kính
ñaïi aân chæ thò cuûa Tueä Naêng, ñoåi teân laø Ñaïo Minh.
Sau khi Tueä Naêng tôùi Taøo Kheâ, aån naùu trong ñoäi thôï
130
saên, ñeå traùnh ngöôøi aùc tôùi tìm, traûi qua thôøi gian 15 naêm,
nhöng chæ aên rau caïnh beân thòt. Moät ngaøy kia töï suy tö, luùc
naøy ñang phaûi hoaèng phaùp, khoâng theå toái ngaøy aån naùu, neân
tôùi Böûu Laâm Töï giaûng kinh thuyeát phaùp.
Tueä Naêng minh taâm Phaät toâng, haønh giaûi töông öùng, ñoä
ngöôøi voâ soá keå, ñaùng laø göông maãu, neân ñöôïc toân laø Ñaïi Sö.
Tieáng “Ñaïi Sö” coù nghóa laø coù theå giaùo hoùa daãn daét voâ löôïng
chuùng sanh, ñeå cho moïi thöù khoå bò daäp taéc, laïi coù theå xuaát
theá, ngoaøi ra coøn chuyeân dieät tröø ngoaïi Ñaïo taø ueá, thaät laø
göông saùng cho quaàn sanh.
Luïc Toå noùi: “Thieän tri thöùc, laø trí Boà Ñeà Baùt Nhaõ, ngöôøi
ñôøi voán töï coù, chæ vì taâm meâ muoäi, khoâng theå töï ngoä neân phaûi
möôïn Ñaïi thieän tri thöùc, chæ cho kieán tính. Phaûi nhôø Minh Sö
vaïch ra chæ daïy, thaáy ñöôïc chôn Tính, tröïc chæ kieán tính.
Ngöôøi ñôøi suoát ngaøy trong mieäng nieäm Baùt Nhaõ, khoâng bieát
Töï Tính laø Baùt Nhaõ, trong mieäng luoân noùi khoâng, vaïn kieáp
khoâng ñöôïc kieán Tính, sau cuøng khoâng ñöôïc boå ích gì.”
Luïc Toå noùi: “Boån Tính laø Phaät, rôøi Tính laø khoâng coøn
Phaät, Töï Tính coù theå bao quaùt vaïn phaùp laø lôùn nhaát. Vaïn
phaùp laø ôû trong Nhaân Tính, neáu nhö thaáy taát caû ngöôøi gheùt
hoaëc öa, ñeàu khoâng laáy khoâng boû, cuõng khoâng bò nhieãm, taâm
nhö hö khoâng, ñöôïc goïi laø lôùn, neân coù teân laø Ma Ha.”
Luïc Toå noùi: “Baát ngoä thì Phaät laø chuùng sanh, khi nhaát
nieäm ñöôïc ngoä, thì chuùng sanh laø Phaät. Neân bieát vaïn phaùp
ñeàu ôû taïi taâm, taïi sao khoâng töø trong taâm, ñoán thaáy Chôn Nhö
boån tính. Thieän tri thöùc, toâi ôû choã Nguõ Toå Hoaèng Nhaãn, nghe
laø ngoä lieàn, ñöôïc thuï moät chæ, ñoán thaáy Chôn Nhö boån tính,
131
cho neân ñem giaùo phaùp naøy löu haønh, ñeå ngöôøi hoïc Ñaïo ñoán
ngoä Boà Ñeà, moïi ngöôøi töï quan saùt caùi taâm, töï mình thaáy ñöôïc
boån Tính.”
Luïc Toå noùi: “Neáu nhö töï mình khoâng ñöôïc ngoä, phaûi
taàm Ñaïi thieän tri thöùc, Minh Sö, tôùi giaûi “toái thöôïng thöøa
phaùp”, tröïc chæ chaùnh loä. Laø Thieän tri thöùc coù ñaïi nhaân
duyeân, töùc laø giaùo hoùa daãn ñoä, ñeå cho kieán Tính. Neáu bieát
ñöôïc Töï Tính, nhaát ngoä laø tôùi Phaät ñòa.”
Luïc Toå noùi: “Thieän tri thöùc, ñôøi sau ñöôïc phaùp cuûa toâi,
ñem phaùp moân ñoán giaùo naøy, ñoàng kieán ñoàng haønh, phaùt
nguyeän thuï trì nhö laø phuïng söï Phaät vaäy, suoát ñôøi khoâng lui
böôùc, chaéc chaén ñöôïc xeáp Thaùnh vò, nhöng phaûi truyeàn thuï
caùi ñaõ nhaän ñöôïc ôû treân, maät truyeàn phaân phoù, khoâng ñöôïc aån
giaáu chaùnh phaùp naøy. Neáu khoâng ñoàng kieán ñoàng haønh, ôû
trong phaùp khaùc, khoâng ñöôïc truyeàn giao, laøm haïi tieàn nhaân,
theá naøo ñi nöõa cuõng laø voâ ích, e raèng ngöôøi ngu daïi khoâng
hieåu, phæ baùng phaùp moân naøy, traêm ngaøn kieáp, ñoaïn tuyeät
Phaät chuûng Tính.”
Luïc Toå noùi: “Phaät phaùp taïi theá gian, khoâng rôøi xa caùi
giaùc treân theá gian, rôøi xa theá gian taàm Boà Ñeà, nhö tìm kieám
söøng cuûa con thoû. Tröïc taâm laø Ñaïo traøng, tröïc taâm laø Tònh
Thoå.”
Luïc Toå noùi: “Neáu ñöôïc giaûi thoaùt, töùc laø Baùt Nhaõ tam
muoäi. Baùt Nhaõ tam muoäi töùc laø voâ nieäm. Sao goïi laø voâ nieäm?
Bieát vaø thaáy moïi thöù phaùp, taâm khoâng bò nhieãm, töùc laø voâ
nieäm. Ngöôøi ngoä voâ nieäm phaùp, laø vaïn phaùp taän thoâng, ngöôøi
ngoä voâ nieäm phaùp, thaáy caûnh giôùi chö Phaät, ngöôøi ngoä voâ
132
nieäm phaùp, laø tôùi ñòa vò Phaät”. Tam muoäi töùc laø Tam Ma Ñòa.
Luïc Toå noùi: “Ngöôøi ñôøi neáu tu Ñaïo khoâng bò moïi thöù
laøm trôû ngaïi, thöôøng töï thaáy loãi mình, töùc laø töông ñöông vôùi
Ñaïo. Rôøi Ñaïo maø ñi taàm Ñaïo, suoát ñôøi khoâng thaáy Ñaïo. Neáu
laø ngöôøi thaät söï tu Ñaïo, khoâng thaáy caùi loãi cuûa theá gian, neáu
thaáy ngöôøi khaùc khoâng phaûi, töï mình cuõng khoâng phaûi, töùc laø
laøm traùi; ngöôøi khaùc khoâng phaûi, ta khoâng ñöôïc khoâng phaûi,
neáu ta khoâng phaûi thì laø töï coù loãi. Nhöng töï mình loaïi boû caùi
taâm khoâng phaûi, laø caùch phaù giaûi ñaùnh ñuoåi phieàn naõo.”
Luïc Toå noùi: “Theá naøo laø toïa thieàn? Trong phaùp moân
naøy, voâ chöôùng voâ ngaïi, laø ôû ngoaøi moïi thöù caûnh giôùi thieän
aùc, khoâng noåi leân yù nieäm, goïi laø toïa. Beân trong thaáy Töï Tính
baát ñoäng, goïi laø thieàn. Theá naøo laø thieàn ñònh? Ngoaïi ly töôùng
laø thieàn, noäi baát loaïn laø ñònh. ÔÛ ngoaøi neáu chaáp töôùng, trong
taâm töùc phaûi loaïn, beân ngoaøi neáu ly töôùng, trong taâm töùc
khoâng loaïn. Boån Tính töï tònh töï ñònh, neáu thaáy caûnh maø suy
nhôù tôùi caûnh töùc goïi laø loaïn. Neáu thaáy caûnh maø taâm baát loaïn,
laø chôn ñònh.”
Luïc Toå noùi: “Boån Tính cuûa mi, nhö laø hö khoâng, troáng
khoâng chaúng thaáy vaät naøo, töùc laø chaùnh kieán; troáng khoâng
chaúng bieát tôùi vaät naøo, töùc laø chôn tri; khoâng coù xanh vaøng
daøi ngaén, chæ thaáy boån nguyeân thanh tònh, giaùc theå vieân minh,
töùc laø kieán Taùnh thaønh Phaät, cuõng goïi laø “Nhö Lai tri kieán”.
Nay coù moät baøi keä:
Baát kieán nhaát phaùp toàn voâ kieán
Ñaïi töï phuø vaân giaø nhaät dieän,
Baát tri nhaát phaùp thuû khoâng tri
133
Hoaøn nhö thaùi hö sanh thieåm ñieän,
Thöû chi tri kieán mieät nhieân höng
Sai nhaän haø taêng giaûi phöông tieän,
Nhó ñöông nhaát nieäm töï tri phi
Töï kyû linh quang thöôøng hieån hieän”.
Luïc Toå noùi: “Khi soáng chæ lo ngoài thieàn maø khoâng naèm,
khi cheát laø naèm xuoáng maø khoâng ngoài ñöôïc nöõa, chaúng qua
laø moät boä xöông thuùi, haø taác chi phaûi ngoài thieàn. Ngöôøi kieán
tính, ñöùng cuõng ñöôïc, khoâng ñöùng cuõng ñöôïc, ñi laïi töï do,
khoâng trì treä, khoâng trôû ngaïi. ÖÙng duïng tuyø taùc, öùng ngöõ tuyø
ñaùp, phoå kieán hoùa thaân, baát ly Töï Tính. Töùc laø ñaéc “thaàn
thoâng töï taïi”, du hyù tam muoäi, goïi laø kieán Tính.”
Phaät Thích Ca Maâu Ni phuïng Thieân thöøa vaän, truyeàn
giao Kim Tuyeán Ñaïo Thoáng, töông truyeàn tôùi Luïc Toå Tueä
Naêng ôû Trung Quoác, laø luùc Thieân yù ñaõ ñònh, Ñaïo giaùng hoûa
traïch (nhaø tuïc gia), Nho khôûi Thích chung, hoøa söï saùng suoát
vaøo coõi traàn gian, caàn tham Boà Ñeà ñaïo taâm, vónh chöùng nieát
baøn dieäu quaû. Coù baøi keä raèng:
Thích gia toøng thöû tuyeät toâng phong,
Nho moân ñaéc phaùp chí Ñaïo thoâng,
Nhaät haäu tam kyø khai phoå ñoä,
Chaùnh taâm thaønh yù hôïp trung dung.
Töø ñoù, Thích chaám döùt Nho khôûi daäy, Ñaïo höng thònh ôû
hoûa traïch, laø chôn Thieân yù.
Luïc Toå Tueä Naêng caên cô sieâu vieät, trí tueä Thieân thaønh,
thuyeát phaùp cuûa oâng ta phaûi noùi laø ñuùng khôùp Thieân cô, troøn
ñaày tinh dieäu. Cuoäc ñôøi cuûa oâng ta coù theå noùi laø ñeå laïi ñôøi sau
134
moät göông saùng toát nhaát, laø noùi moãi con ngöôøi ñeàu coù Phaät
Tính, ngoä Phaät Tính naøy chaéc chaén ñaéc Ñaïo.
Luïc Toå thuyeát phaùp, chuû yeáu baøn veà Thieân cô, giaûng
chôn ñieåm ngoä, laøm cho ngöôøi ta suy xeùt raát saâu xa, nhöng
dieäu nghóa voâ thöôïng phaûi khôùp vôùi cô chuyeån, Thaùnh yù caøng
khoù hieåu ñaëng, cho neân phaûi thoâng suoát aûo dieäu trong ñoù, tìm
ra chaân lyù vi dieäu, vaäy laø phaûi nhôø böôùc tieán cuûa moãi caù
nhaân.
Luïc Toå noùi: “Ngoä vaø meâ ñeàu taïi theá gian, coù caâu laø:
“Phaät phaùp taïi theá gian, baát ly theá gian giaùc”, ngöôøi chí ñöùc
coù theå traø troän vôùi theá tuïc, nhöng khoâng bò troâi vaøo loái taø; y
thuaän moïi ngöôøi nhöng khoâng maát ñi chaùnh Ñaïo cuûa mình.
Toùm laïi, treân taâm tính ñaõ coù giaùc ngoä, töï nhieân linh minh
thoâng ñaït, trong taâm thoâng ñaït töùc laø trí tueä, trí tueä thoâng suoát
töùc laø ñaïo ñöùc, saùng suoát chí thieän cuûa ñaïo ñöùc daãn daét con
ngöôøi ñi vaøo caûnh giôùi chí thieän, hoaøn myõ, thuaän chôn.”
Khoång Töû noùi: “Caåu voâ chí ñöùc, chí Ñaïo baát ngöng”, ngöôøi
khoâng coù ñöùc, khoâng theå taåy saïch ham muoán rieâng tö, maø
ham muoán caøng nhieàu, thieân cô caøng caïn, con ñöôøng trí tueä
bò beá taéc.
Phaät phaùp ñaïi thöøa cuûa Luïc Toå, dieäu lyù thieàn cô, mong
ngöôøi tu Ñaïo coù theå sieâng naêng nghieân cöùu, khoâng laøm
bieáng, coá ñöôïc quaùn thoâng, minh Taâm kieán Tính, Thaùnh
phaøm ñoàng vieân dieäu quaû. Vaäy laø khoâng phuï loøng khoå taâm
cuûa Ñaïi Sö ñieåm khai cho ñôøi sau.
Ñaïi Sö Luïc Toå Tueä Naêng, vieân tòch vaøo canh ba ngaøy
moàng 3 thaùng 8 naêm thöù 2 nieân hieäu Tieân Thieân ñôøi vua
135
Ñöôøng Huyeàn Toâng, luùc aáy muøi thôm ngaäp traøn trong phoøng,
khaép maët ñaát nhö caàu voàng traéng, caây coái ñeàu ñoåi ra maøu
traéng, caàm thuù tieáng keâu u saàu. Thôøi Ñöôøng Hieán Toâng truy
phong ñöùc hieäu laø “Ñaïi Giaùm Thieàn Sö”.
Toå Sö ñôøi thöù 7 (I) : Baïch Ngoïc Thieàm Cö Só
Baïch Ngoïc Thieàm Thaát Toå, hieäu laø Baïch Y Cö Só, laø do
Nam Nhaïc Ñaïi Ñeá hoùa thaân, giaùng sanh vaøo ngaøy 14 thaùng 3
taïi Quaûng Ñoâng, laø ngöôøi Taøo Kheâ.
Luùc Tueä Naêng bò maáy traêm ngöôøi aùc ñuoåi theo, muoán
ñoaït y baùt, may gaëp Baïch Ngoïc Thieàm ôû ñoù laøm ruoäng, trong
ruoäng cöùu Toå, tieáp nhaän y baùt, röôùc Toå veà aån trong nhaø
phuïng döôõng ba naêm, cung kính khoâng thaát leã. Ngoïc Thieàm
baåm tính hieáu Ñaïo, töøng vôùi Maõ Ñoan Döông tình ñaàu yù hôïp,
Maõ thöôøng tôùi nhaø Baïch chôi, luùc ñoù Maõ gaëp may ñöôïc tham
kieán Luïc Toå, Luïc Toå thaáy oâng ta ñöùc hueä song toaøn, coù thieän
caên raát lôùn, do duyeân Trôøi ñònh khieán minh Taâm kieán Tính,
thaät laø nhaân taøi hoïc Ñaïo, cho neân ñem maät phaùp truyeàn cho
Baïch, Maõ hai ngöôøi, trôû thaønh ñôøi Toå thöù 7, keá thöøa Ñaïo
Thoáng löôõng nghi. Daën doø phaûi ôû hoûa traïch (nhaø tuïc gia) tu
luyeän, caám ñoä taêng ni. Tuïc ngöõ coù caâu: “Nguyeän ñoä tuïc gia
thieân thieân vaïn, baát ñoä xuaát gia baùn caùi taêng”. Veà sau khai
hoùa ôû Giang Taây, taïi Loâ Sôn baét ñaàu thuyeát phaùp ñoä chuùng,
boá trí tònh thaát 108 caên.
Baïch Ngoïc Thieàm Toå Sö noùi: “Chæ caàn ngöng ñoïng laïi
caùi Thaàn cho yeân tònh, trong nieäm maø voâ nieäm, coâng phu
thuaàn tuyù, hoøa ñoàng trong ñoù, suoát ngaøy traàm laëng nhö gaø aáp
136
tröùng, laø thaàn quy khí phuïc, töï nhieân thaáy ñöôïc Huyeàn Quan
Nhaát Khieáu, kyø ñaïi voâ ngaïi, kyø tieåu voâ noäi, töùc laø haùi ñöôïc
Tieân Thieân nhaát khí, coøn goïi laø Kim Ñan, sieâng naêng cöù tieán
haønh nhö theá, sôùm ngaøy ñöôïc cuøng böôùc vôùi Ñöùc Chung vaø
Ñöùc Löõ”. Huyeàn Quan Khieáu laø choã ôû cuûa nguyeân thaàn, thaáy
ñöôïc Huyeàn Quan, töùc laø Tieân, laø hình dung söï vi dieäu huyeàn
thoâng cuûa Huyeàn Quan Khieáu.
Toå Sö ñôøi thöù 7 (II) : Maõ Ñoan Döông Cö Só
Maõ Ñoan Döông Thaát Toå, hieäu laø “Ñaïo Nhaát Cö Só”, laø
do Maõ OÂ Toân Giaû (laø Taây phöông ñôøi Toå thöù 12) hoùa thaân,
giaùng sanh vaøo ngaøy moàng 9 thaùng 4 taïi Taøo Kheâ, laø taêng sa
moân cuûa “Baùt Nhaõ Töï”, truï trì phaùp vieän, thöôøng tôùi nhaø
Baïch tham leã. Luïc Toå thaáy oâng ta chuyeân caàn tu thieän quaû,
quaûng chuûng phöôùc ñieàn, thaät laø nhaân taøi hoaèng Ñaïo, neân
truyeàn thuï taâm phaùp chí Ñaïo, meänh cho cuøng Baïch Toå ñoàng
chöôûng “nhaát maïch Ñaïo Thoáng”. Baïch Toå vaø Maõ Toå ñeàu aån
tu nôi Loâ Sôn, hoaèng Ñaïo thuyeát phaùp ñoä nhaân. Veà sau Baïch,
Maõ hai Toå coâng quaû vieân maõn, ñem Ñaïo Thoáng truyeàn thuï
La Toå chaáp chöôûng.
Toå Sö ñôøi thöù 8 : La UÙy Quaàn Cö Só
La UÙy Quaàn Baùt Toå, laø do Coâng Vieãn Chôn Nhaân, ñaïi
ñeä töû cuûa Thaùi Thöôïng Lyù Laõo Quaân hoùa thaân, giaùng sanh
vaøo ngaøy moàng 8 thaùng gieâng taïi Baéc Tröïc Leä, ngöôøi Traùc
Chaâu. Töø nhoû nhìn xuyeân thaáu hoàng traàn laø khoå haûi, laäp chí
137
tu haønh, ñi khaép nôi taàm Minh Sö, tôùi phuû Cöûu Giang tænh
Giang Taây, ñuùng luùc gaëp phaûi hai Toå laø Baïch Ngoïc Thieàm vaø
Maõ Ñoan Döông, hai vò Toå thaáy oâng ta Phaät Tính baát muoäi,
caên cô thaâm haäu, thaønh taâm caàu Ñaïo, neân ñem thöôïng thöøa
chí Ñaïo taâm phaùp truyeàn thuï cho oâng ta, meänh cho keá vò Toå
Sö, khai hoùa vuøng Giang Nam Haø Baéc, luùc aáy Thieân thôøi
chöa tôùi, cho ñaïi hoàng Töø Haøng (laø phaùp thuyeàn) phoå ñoä, laïi coù
vieát ba quyeån kinh laø: “Taïo Baøo Linh Vaên Kinh”, “Chìa
Khoùa Thoâng Thieân Kinh”, “Long Hoa Thaâu Vieân Kinh”, tieát
loä chaân cô, ñaïi xieån Tieân Thieân Ñaïi Ñaïo, quaûng ñoä ñaïi ñòa
thieän löông, tieác thay chuùng sanh nghieät naëng, oaùn hoàn
nghieät chöôùng baùo veà aâm phuû ñoøi traû nôï, caùch thôøi phoå ñoä
coøn xa, La Toå vôùi loøng ñoä theá quaù gaáp, laøm Voâ Hoaøng Thieân
Toân noåi giaän, giaùng Hoaøng Phong ñaïi khaûo, laøm cho La Toå
phaûi phanh thaây maø cheát, thaâu veà Tieân Thieân Ñaïi Ñaïo, coù
löu laïi baøi ca “Giang Taây Nguyeät Ñieäu” laøm chöùng:
“Ñaïo khai Giang Nam Haø Baéc
AÙm caâu hieàn löông quy caên,
Duïc ñoä Ñeá Vöông quy Phaät moân
Dó tieän thaâu vieân phoå ñoä,
Phaùt haï thoâng Thieân thöôïc thi (chìa khoùa)
Tröôùc taùc Taïo Baøo Linh Vaên,
Coâng thaønh hoaøn höông phao thi thaân.”
Ñeå laøm Tam Hoäi baèng chöùng, Voâ Hoaøng Thieân Toân
thaâu hoài Ñaïo maïch, quy veà Voâ Sanh Baûo Ñòa, taát caû kinh vaên
do La Toå vieát ñeàu caát giaáu trong hoà sô nha moân, ngöôøi ñôøi
khoâng coù duyeân nghe tôùi. Veà sau môùi truyeàn ra moïi thöù baøng
138
moân, goõ moõ chuoâng troáng tuïng nieäm ngaâm nga, moïi thöù
ngoaïi Ñaïo loän xoän ñoä ngöôøi höõu duyeân, laøm cho ngöôøi ta bieát
hoài taâm tu haønh, chæ ñeå hoïc xem kinh nieäm Phaät, bieát tôùi quaû
baùo thieän aùc maø thoâi, nhöng khoâng theå thoaùt khoûi luïc ñaïo
luaân hoài, khoâng theå lieãu ñi sanh töû. Tieân Thieân Ñaïi Ñaïo
thöôïng thöøa phaùp moân töø ñoù tuyeät truyeàn.
Maõi tôùi ñôøi vua Khang Hy nhaø Thanh, caùch nhau hôn
1.000 naêm Thieân thôøi môùi tôùi, Voâ Hoaøng Thieân Toân meänh
cho Nguyeân Thuûy Thieân Toân phaân taùnh linh giaùng phaøm, laø
Toå Sö ñôøi thöù 9, tieáp noái Kim Tuyeán Ñaïo Thoáng, ñeå tieáp tuïc
Ñaïo maïch.
Toå Sö ñôøi thöù 9 : Huyønh Ñöùc Huy Minh Sö
Huyønh Ñöùc Huy Cöûu Toå, laø do Nguyeân Thuûy Thieân Toân
hoùa thaân, giaùng sanh vaøo ngaøy moàng 8 thaùng 2 taïi huyeän Baø
Döông phuû Nhieâu Chaâu tænh Giang Taây. Töø nhoû ñöùc tueä song
toaøn, chuoäng Ñaïo thieát tha, Phaät Tính baát muoäi, thaáy kinh
saùch ñoïc laø hieåu. Khi 9 tuoåi, ñöôïc Thaàn Tieân tröïc tieáp truyeàn
thuï Kim Ñan Khaåu Quyeát, Phaät moân taâm aán, cuøng truyeàn cho
“Chí Huyeàn”, töø ñoù noái tieáp taâm truyeàn Ñaïo Thoáng, trôû thaønh
Toå Sö ñôøi thöù 9 chaáp chöôûng Ñaïo Baøn. Tu luyeän chí huyeàn
dieäu Ñaïo, dieãn thuyeát toái thöôïng thöøa chaùnh phaùp, ñoä ngöôøi
voâ soá keå, ngöôøi khaép xöù xa gaàn ñeàu goïi laø “Thieân Haï Thaàn
Ñoàng”, xieån döông Ñaïo giaùo caùc nôi, bò keû khaùc phaùi phæ
baùng, chòu khoå cöïc voâ haïn, chòu ñöïng caùc thöù ma khaûo,
khoâng saân khoâng haän, moãi buoåi saùng thaép nhang chuùc caùo
Thieân Ñòa, khaån caàu Ñaïi Ñaïo sôùm ñöôïc trieån khai, vieäc phoå
139
ñoä sôùm ñöôïc hoaøn thaønh, thaønh caûm Beà Treân, moät ngaøy kia,
ñoät nhieân thaáy ôû phöông Taây coù aùnh maøu röïc rôõ, trong vaàng
saùng maøu vaøng hieän ra 3 quyeån saùch, quyeån treân laø “Leã
Boån”, quyeån giöõa laø “Nguyeän Saùm”, quyeån döôùi laø ”Ñieän
Yeâm” hai taäp.
Sau khi Cöûu Toå nhaän ñöôïc, Thieân cô tieát loä, thöôøng gaëp
soùng gioù vaø ma khaûo, trong luùc nguy cô, laïi vieát ra quyeån
“Hoaøng Cöïc Kim Ñan”, chuaån bò baèng chöùng cho Tam hoäi
thaâu vieân, coâng quaû vieân maõn, ñoäi laáy kieáp naïn cho chuùng
sanh, theá chuùng sanh tieâu oaùn tröø nghieät, chòu uaát khuaát saùt
thaân, lieãu Ñaïo thaønh Nhôn, khoùc veà Thieân Cung. Cöûu Toå lieãu
Ñaïo, ñem Ñaïo Thoáng truyeàn thuï cho Ngoâ Toå chaáp chöôûng.
Coù ñeå laïi “Chaùnh Toâng Thieân” raèng:
“Cöûu Toå chuùc caùo Thieân Ñòa,
Taây phöông hieän xuaát kinh vaên,
Giang Taây Baø Döông ñieàu lyù,
Saùt thaân lieãu Ñaïo thaønh nhôn,
Hoaøng Cöïc Kim Ñan chuù haï,
Höõu danh cöûu lieân quy chôn,
Khuûng haäu chuùng sanh baát tín,
Döï taùc thaâu vieân ñònh baèng”.
Toå Sö ñôøi thöù 10 : Ngoâ Töû Töôøng Minh Sö
Ngoâ Töû Töôøng Thaäp Toå, hieäu laø Tònh Laâm, laø do Vaên
Xöôùng Ñeá Quaân hoùa thaân, giaùng sanh ngaøy 13 thaùng 8 naêm
AÁt Muøi, töùc naêm thöù 53 nieân hieäu Khang Hy ñôøi nhaø Thanh,
taïi huyeän Kheâ phuû Vuõ Chaâu tænh Giang Taây. Gaëp Cöûu Toå ôû
140
Giang Taây thuyeát phaùp ñoä nhaân, neân tham baùi Cöûu Toå hoïc
Ñaïo, baåm tính thieän löông, khí chaát cung kính vaø khieâm
nhöôøng, Cöûu Toå thaáy oâng ta laø nhaân taøi hoaèng Ñaïo, neân
truyeàn cho oâng ta Phaät moân taâm phaùp, chaùnh phaùp nhaõn taøng,
Chí Thieän chi Ñaïo, tieáp thöøa Kim Tuyeán Ñaïo Thoáng, meänh
cho keá vò Toå Sö.
Sau khi thöøa meänh, ñoä kyû ñoä nhaân, thuûy chung tröôùc sau
nhö moät, khoâng phaân bieät baûn thaân vaø ngöôøi khaùc, ai ai cuõng
ñeàu khaâm phuïc. Nhöõng nôi Toå ñeán, gaø choù ñeàu im tieáng, Quyû
khaâm Thaàn kính, khoâng ngaïi nuùi cao huyeän laøng xa gaàn ñeàu
ñem Ñaïo ñeán xieån khai, khoâng sôï lao khoå aân caàn chæ ñieåm
meâ ñoà, khoâng may gaëp Hoaøng Phong ñieân khaûo, bò ñöa vaøo
nhaø giam, trong loøng vaãn thöông xoùt chuùng sanh nghieät naëng,
aâm thaàm chuùc caùo Thieân Ñòa, tình nguyeän xaû thaân, theá chuùng
sanh gaùnh laáy tai kieáp, thöôøng thaáy con haïc traéng tôùi bay
muùa ngoaøi nhaø giam, tieáng keâu thaûm thieát, Toå bieát ñaõ ñeán luùc
quy khoâng, töùc thì ngaâm moät baøi thô ñeå maït haäu laøm baèng
chöùng:
Thaát thaát töù cöûu xuaân saéc thu,
Tam luïc khoå trung xuaát u du,
Nhöôïc vaán xuaân saéc quy haø xöù
Baùt baùt keâ haàu thaân thöôïng höu.
Ngaâm xong baøi thô, hoûi ai coù theå giaûi nghóa? Moïi ngöôøi
ñeàu cho laø khoù hieåu, chæ coù Haø Toå minh taâm kieán tính, giaûi
raèng:
- Thaát thaát: laø noùi Toå naêm nay 77 tuoåi, laø naêm thöù 49
nieân hieäu Caøn Long.
141
- Xuaân saéc thu: laø taám thaân saéc tôùi muøa thu thì lieãu
thoaùt.
- Tam luïc khoå trung: laø noùi trong nhaø giam 18 ngaøy.
- Xuaát u du: laø noùi ñi ra khoûi nhaø giam u minh, tôùi du
ngoaïn ôû Thieân ngoaïi.
- Nhöôïc vaán xuaân saéc quy haø xöù: laø noùi chöøng naøo môùi
lieãu Ñaïo.
- Baùt baùt: laø noùi ngaøy 18 thaùng 8.
- Keâ haàu: laø noùi thaùng 8 thuoäc thaùng Daäu, laø gaø chaéc
chaén vaøo giôø Thaân lieãu Ñaïo.
- Thöôïng höu: laø noùi lieãu thoaùt saéc thaân, boû heát traàn khoå,
coâng thaønh quaû töïu, nhaát sieâu tröïc thöôïng.
Thaäp Toå thaáy giaûi ra khoâng leäch tí naøo, neân ñem Ñaïo
Thoáng truyeàn thuï cho Haø Toå chaáp chöôûng, tôùi luùc laâm chung,
caùc ñeä töû tôùi hoûi Ñaïo naøy luùc naøo coù theå saùng toû, Toå ngaâm
moät baøi thô raèng:
Cao sôn laõnh nhö baêng
Long Xaø löôõng bieân phaân
Thaùnh nhaân lai phoø Ñaïo
Vaïn giaùo toång quy caên.
Ngaâm thô xong noùi raèng: “Toâi phaûi ñi roài!”, ngaøy naøy
Ngoâ Toå lieãu Ñaïo. Luùc aáy khaép vuøng xa gaàn caû nhaân daân vaø
quan phuû ñeàu thaáy Thaäp Toå côõi ngoãng phi thaêng, quan huyeän
meänh ñem thi theå an taùng baèng leã teá. Ñoái dieän Tam Quan
Mieáu ôû huyeän Quyù Kheâ phuû Quaûn Tín tænh Giang Taây coù bia
ñaù ghi lôøi vaên coù theå tra duyeät khaûo chöùng.
142
Toå Sö ñôøi thöù 11 : Haø Lieãu Khoå Minh Sö
Thaäp Nhaát Toå laø Haø Khoå, ñaïo hieäu laø Lieãu Khoå, laø do
Cöûu Thieân Ñaåu Maãu Thieân Toân hoùa thaân, giaùng sanh vaøo
ngaøy moàng 9 thaùng 3, nieân hieäu Caøn Long ñôøi nhaø Thanh, taïi
nôi Tam Baûn Kieàu, Thaïch Laâm, Höông Nam huyeän Quyù Kheâ
phuû Quaûng Tín tænh Giang Taây. Vaøo thôøi traùng nieân tham gia
naáu aên cho chuøa, ñeå thoûa maõn taám loøng chuoäng moä thanh
tònh, khoâng ham danh lôïi, laäp chí tu Ñaïo, laø nguyeän voïng
phaán ñaáu trong ñôøi ngöôøi.
Ngoâ Toå thaáy oâng ta caên cô thaâm haäu, Phaät Tính baát
muoäi, laïc Ñaïo thaân daân, neân ñem Kim Tuyeán Ñaïo Thoáng
truyeàn thuï Haø Toå chaáp chöôûng, meänh cho keá thöøa Toå vò, xieån
hoùa hoàng ñoâ, cho hoûa haàu ñöôïc saùng toû ra, theá laø Ñaïi Ñaïo bò
tieát loä heát.
Theá naøo laø hoûa haàu? Hoûa haàu laø coâng phu chuû yeáu ñeå tu
Ñaïo luyeän Tính, luyeän Tính tuy laø coâng phu beân trong, nhöng
chæ bieát haønh Ñaïo ñoä chuùng maø hoûa haàu chöa coù cuõng khoâng
ñöôïc, phaûi töø beân ngoaøi maø haønh, töø beân trong maø chöùng,
môùi coù theå ñaït kyû ñaït nhaân, noäi ngoaïi song tu, “Tính”
“Meänh” ñoàng lieãu. Tu Ñaïo baát ly Tính, luyeän Tính baát ly
taâm, tu taâm baát ly thaân. Tu Taâm luyeän Tính laø baét ñaàu tu töø
nôi taâm cuûa mình, baét ñaàu luyeän töø caùi Tính cuûa mình, töø ñoù
maø caùi thaân haønh theo. Tu haønh voán laø tu taâm haønh Ñaïo, môùi
coù theå noäi ngoaïi hôïp nhaát, neáu khoâng thì chæ tu taâm mình, maø
khoâng ôû beân ngoaøi haønh Ñaïo ñoä chuùng, laø trôû thaønh “tieåu
thöøa phaùp” chæ coù lo cho baûn thaân mình.
Hoûa haàu laø coâng phu chuû yeáu ñeå tu Ñaïo luyeän Tính,
143
luyeän Tính töùc luyeän taâm, phaùp luyeän taâm laø loaïi boû voïng
töôûng, laø phaùp moân thanh tònh. Toå Sö ñôøi ñôøi töông truyeàn,
voâ vi chôn thieàn chaùnh phaùp, Tieân Thieân chôn lyù, laø Ñaïo
Kim Ñan ñaáy. Taâm cuûa ta nhaát nieäm baát khôûi, laø hö linh baát
muoäi, töï nhieân thuûy hoûa töông teá, luùc ñoù tinh laø chôn tinh, khí
laø chôn khí, thaàn laø chôn thaàn, laáy thaàn hôïp khí, tònh döôõng laø
coâng phu, töùc laø caùi maø Maïnh Töû noùi: “Toàn taâm döôõng
Tính”. Laáy khí hôïp thaàn, thuï trì laø raát quan troïng, Maïnh Töû
noùi: “Trì kyø chí, voâ baïo kyø khí thò daõ” (“). Laáy tinh hôïp thaàn,
thanh hö laø goác, Maïnh Töû noùi: “Döôõng taâm, maïc thieän ö quaû
duïc thò daõ.”
Haø Toå tieáp chöôûng Toå vò, hoaèng hoùa hoàng ñoâ, ñem Hoûa
Haàu phaùt minh, töø ñoù Ñaïi Ñaïo tieát loä heát, töùc thì khôi daäy
Hoaøng Phong ñieân khaûo, Toå bò ñaøy tôùi huyeän Long Lyù tænh
Quyù Chaâu, chòu taän moïi gian nan ma khaûo, khoâng moät lôøi
oaùn traùch, töï nghó raèng moãi khi caùc thieän nam tín nöõ gaëp ñaïi
naïn laø do 2 quyeån kinh “Leã Boån” vaø “Ñieän Yeâm” hai taäp,
Thieân cô bò tieát loä heát; vôùi laïi khi Ñaïo ñöôïc hoaèng khai ôû nôi
naøo thì nôi ñoù coù phong ba noåi daäy, neân gaëp ñaïi naïn. Toå phaùt
töø taâm, neân trình taáu Tam Thieân chö Phaät, xin xoùa ñi lôøi
Thieân cô ghi ôû trang cuoái cuûa 2 quyeån kinh “Leã Boån” vaø
“Ñieän Yeâm” hai taäp. Töø ñoù veà sau, soùng gioù laëng haún.
Nghe noùi nhaø hoï Vieân, toå tieân maáy ñôøi ñeàu öa giuùp ñôõ
ngöôøi khaùc, quaûng tích aâm ñöùc, baåm tính öa ñoïc “Kim Ñan”,
thaân caän vôùi moïi ngöôøi. Toå tôùi nhaø hoï Vieân, Vieân Toå möøng
quaù, cung kính khoâng beà chi thaát leã; lui tôùi vaøi laàn, vaãn kính
leã nhö ban ñaàu, khoâng maát ñaïi nghóa, Haø Toå möøng quaù, neân
144
truyeàn thuï “Chaâu Thieân Hoûa Haàu Khaåu Quyeát”. Sau ñoù ñem
Toå maïch Ñaïo Thoáng truyeàn thuï Vieân Toå chaáp chöôûng. Vaøo
ngaøy moàng 8 thaùng 4 taïi laøng Long Lyù lieãu Ñaïo thaønh chôn.
Neân Chaùnh Toâng Thieân coù raèng:
Haø Boån Ñaåu Maãu hoùa thaân
Hoàng Ñoâ Ñaïi Döôïc hieån danh,
Nhaân tao Hoaøng Phong thieån phaùt
Sung ö Long Lyù huyeän thaønh,
Phoûng ngoä Thaäp Nhò Vieân Toå
Thaân truyeàn Kim Tuyeán nhaát maïch.
Toå Sö ñôøi thöù 12 : Vieân Thoaùi An Minh Sö
Thaäp Nhò Toå laø Vieân Thoaùi An, ñaïo hieäu laø Chí Khieâm,
laïi coù hieäu laø Voâ Khi, laø do Nguyeân Thuûy Thieân Toân hoùa
thaân, giaùng sanh vaøo ngaøy 13 thaùng 5 naêm Canh Thìn, töùc
naêm thöù 25 nieân hieäu Caøn Long, taïi huyeän Long Lyù tænh Quyù
Chaâu.
Töø nhoû Phaät Tính baát muoäi, baåm tính öa coi “Kim Ñan”,
thaân caän moïi ngöôøi, ñöùc thieän song toaøn, cung kính höõu leã.
Haø Toå möøng quaù thöôøng tôùi ñieåm hoùa giaùo huaán, sau truyeàn
thuï Voâ Cöïc chí Ñaïo, laïi cho keá vò Toå Sö, trôû thaønh ñôøi Toå thöù
12.
Sau khi keá thöøa Toå vò, ban ñaàu khai hoang ôû tænh Vaân
Nam vaø tænh Quyù Chaâu, sau ñoù xieån Ñaïo ôû xöù Taây Thuïc. Luùc
Vieân Toå xieån Ñaïo, ban ngaøy laøm ngheà boùi toaùn ñeå che daáu
thaân phaän, thöôøng giaûng lyù Tam Giaùo hôïp nhaát, ñaõ töøng tôùi
xöù Taây Thuïc, 3 laàn chöa gaëp ngöôøi coù nguyeân caên, laâu ngaøy,
145
haønh trang quaàn aùo ñem caàm baùn saïch heát, 3 thaùng phaûi aên
khoai ñoû ñeå ñôõ ñoùi, saùng chieàu chuùc caùo Thieân Ñòa, may gaëp
Töø - Döông hai ngöôøi, öa laøm vieäc thieän boá thí, vui möøng ngoä
ñöôïc Ñan Kinh, nhöng raát tieác cô duyeân khoâng gaëp, neân
Vieân Toå laøm baøi ñaïo ca ”Lieân Hoa”, giaû vôø aên xin, moãi ngaøy
ñeàu tôùi tröôùc cöûa nhaø hoï ca xöôùng, nghe thôøi gian laâu Döông
Toå caûm thaáy huyeàn ngöõ naøy raát coù dieäu thuù, tôùi hoûi nguyeân
do, neân gaëp maët Vieân Toå, tình ñaàu yù hôïp, tieáp theo ñoä ñöôïc
Töø Toå, ñeàu laø ñaïi caên ñaïi khí. Sau khi Vieân Toå ñoä ñöôïc
Döông - Töø hai ngöôùi, cho laø Ñaïo ñaõ coù ngöôøi noái truyeàn,
suoát ngaøy giaûng thuyeát chí Ñöùc chí Ñaïo, thaâu vieân phoå ñoä
v.v..., hoùa ñöôïc Töø - Döông ñaïo taâm kieân coá. Tôùi luùc naøy,
Vieân Toå nghó laø neân ñem Ñaïi Ñaïo chôn truyeàn, truyeàn thuï
cho Döông - Töø hai Toå, vaø vaøo ngaøy 27 thaùng gieâng naêm
Bính Tuaát, töùc naêm thöù 6 nieân hieäu Ñaïo Quang, ñem Kim
Tuyeán Ñaïo Thoáng truyeàn giao Döông - Töø hai Toå chaáp
chöôûng.
Toå Sö ñôøi thöù 13 (I) : Döông Hoaøn Hö Minh Sö
Thaäp Tam Toå laø Döông Hoaøn Hö, ñaïo hieäu laø Thuû Nhaát,
laø do Nam Haûi Coå Phaät hoùa thaân, giaùng sanh vaøo ngaøy 23
thaùng 7 naêm thöù nhaát nieân hieäu Gia Khaùnh ñôøi nhaø Thanh,
taïi huyeän Taân Ñoâ phuû Thaønh Ñoâ tænh Töù Xuyeân.
Toå tieân maáy ñôøi thieän caên thaâm haäu, baåm tính öa xem
Ñan Kinh, töø khi gaëp Vieân Toå, Ñaïo taâm caøng thieát tha hôn,
chòu ma khaûo nhieàu laàn maø khoâng thoaùi chí, môùi ñöôïc Vieân
Toå truyeàn thuï Kim Tuyeán Ñaïi Ñaïo, Phaät moân taâm phaùp, theo
146
phaùp haønh trì, thaønh taâm baát nhò. Sau ñoù Vieân Toå ñònh ñem
Ñaïo maïch truyeàn thuï Döông Toå chaáp chöôûng, laïi lo sôï khoâng
theå gaùnh kieáp naïn giuùp chuùng sanh giaûi nghieät, thöôøng xuyeân
khoùc loùc khoâng ngöøng, Döông Toå hieåu yù lieàn quyø döôùi ñaát,
hoûi Toå Sö coù phaûi sôï haäu hoïc khoâng theå gaùnh theá kieáp naïn
cuûa chuùng sanh? Vieân Toå gaät ñaàu noùi: Ñuùng vaäy. Döông Toå
noùi: “Haäu hoïc tôùi cheát khoâng oaùn traùch.”
Vieân Toå thaáy oâng ta chôn taâm, khi aáy laø ngaøy 27 thaùng
gieâng naêm Bính Tuaát, töùc naêm thöù 6 nieân hieäu Ñaïo Quang
ñôøi nhaø Thanh, Toå trình taáu 3 ngaøy, meänh cho keá vò Toå Sö.
Veà sau xieån Ñaïo taïi xöù Gia Döông, giaùo ñoä quaàn hieàn, khoâng
ngaïi khoå cöïc maø lo vieäc thaâu vieân. Tieác thay chuùng sanh luõy
kieáp nghieäp naëng, tín Ñaïo khai thò laøm cho oaùn quyû laïi khoùc
taâu aâm taøo.
Döông Toå theá chuùng sanh gaùnh kieáp naïn tieâu nghieät,
lieân tuïc bò soùng gioù, bò khaûo phaït nhöng moät loøng khoâng thay
ñoåi, chí phoå ñoä khoâng dôøi. Vaøo naêm Maäu Tyù, Hoaøng Phong
khôi daäy, ma khaûo lieân mieân, Toå traùnh khoâng kòp, aån nuùp vaøo
trong thuøng goã maøu vaøng, ñaùm lính duøng dao göôm ñaâm
xuoáng, coù thaàn löïc hoä trì neân khoâng bò maát maïng, aùo maëc
treân mình Toå bò ñaâm 108 caùi loã, caùc quan tröôûng “Tam Ñaïi
Hieán” tôùi thaåm vaán Döông Toå, cöù hoûi laø traû lôøi ngay, ñem
“Tam Giaùo Chí Lyù” noùi cho quan tröôûng nghe, laøm caùc quan
tröôûng im laëng khoâng noùi ñöôïc moät lôøi, chæ eùp toäi “tuï taäp daân
chuùng” ñöa vaøo nhaø giam, chòu khoå khoâng saân khoâng haän,
coøn ñem vieäc Ñaïo tình traïng thaâu vieân, noùi cho caùc hieàn
nhaân bieát, ñeå cuøng hieäp söùc phoå ñoä. Toå laäp ra “Thieát Dieän
147
baùt ñieàu”, tuyeån choïn “Phaät nhieäm”, neân “Khaùnh Chuùc
Bieåu” ghi raèng: “Khai Ñænh Baûo nhaát baùch linh baùt chi Baøn,
phaân nhò thaäp töù Phaät chaáp chi vò, töø haøng ñaïi khai, hieàn
löông töø ñoù xuaát hieän, tueä moân ñaïi trieån, vieäc phoå ñoä töø ñoù
ñöôïc saùng toû.”
Vaøo naêm thöù 6 nieân hieäu Ñaïo Quang, Döông - Töø hai
Toå môùi chöôûng Thieân Baøn, khai hoang haï chuûng, Huyeàn
Quang phoå truyeàn.
Vaøo ngaøy 29 thaùng 4 naêm Maäu Tyù, töùc naêm thöù 8 nieân
hieäu Ñaïo Quang, Döông Toå xaû thaân lieãu Ñaïo, ñaàu Toå treo ôû
Cöûu Nhaõn Kieàu xöù Thaønh Ñoâ, neân Döông Toå coù laøm tröôùc
moät baøi thô löu laïi:
Hoaøn Hö phaùp löïc ñaïi
AÂm döông löôõng taïo hoùa
Nhaát caù hoà loâ baûo
Ñaû taän maõn thieân haï
Chôn ñích ñaû baát ñaûo
Giaû ñích vaên phong phaï
Hoaøn Hö chôn baûo boái
Cöûu Nhaõn Kieàu thöôïng quaùi.
Baøi thô naøy hieän giôø choã naøo cuõng coù, chính laø Toå Sö
laøm tröôùc baøi thô naøy ñeå löu laïi laøm baèng chöùng. Dieâu Trì
saéc phong coù bieåu ghi roõ.
Theá naøo goïi laø hoà loâ? Haõy xem baøi thô döôùi ñaây:
Hoà loâ teá tieåu löôõng ñaàu khoâng
Bao la Caøn Khoân taïo hoùa coâng,
148
Nhö naêng giaûi khai kyø trung yù
Bieän thò Taây phöông baát laõo oâng.
Toå Sö ñôøi thöù 13 (II) : Töø Hoaøn Voâ Minh Sö
Thaäp Tam Toå laø Töø Hoaøn Voâ, ñaïo hieäu laø Caùt Nam, laø
do Di Laëc Coå Phaät hoùa thaân, giaùng sanh vaøo ngaøy moàng 7
thaùng 8 naêm cuoái ñôøi vua Caøn Long, taïi huyeän Taân Phoàn phuû
Thaønh Ñoâ tænh Töù Xuyeân. Nhaø toå tieân maáy ñôøi ñöùc traïch
thaâm haäu, thieän hieáu löôõng toaøn, töø nhoû trí tueä thoâng minh,
Phaät Tính saùng suoát, hieáu Ñaïo tu haønh. Veà sau ñöôïc gaëp
Vieân Toå, ñoä hoùa vaøo Phaät moân, taâm chí chuyeân nhaát, bò khaûo
maõi maø khoâng thoaùi chí, môùi ñöôïc truyeàn thuï chí thieän Ñaïi
Ñaïo, theo phaùp haønh trì, tröôùc sau nhö moät.
Vaøo ngaøy 27 thaùng gieâng naêm Bính Tuaát, töùc naêm thöù 6
nieân hieäu Ñaïo Quang, Vieân Toå meänh cho Döông - Töø hai Toå
cuøng phaùt theä nguyeän, keá thöøa Toå vò, laõnh thuï Thieân Baøn, Töø
Toå Hoaøn Voâ chöôûng noäi Baøn, Döông Toå Hoaøn Hö chöôûng
ngoaïi Baøn, tröôùc laø xieån Ñaïo ôû Thuïc Xuyeân, keá tieáp khai hoùa
ôû xöù Taàn Ñòa, giaùo hoùa quaàn hieàn, doác heát taâm huyeát, lo vieäc
phoå ñoä thaâu vieân.
Vieäc thaâu vieân phen naøy laøm raát heä troïng, Thöôïng Ñeá
leänh truyeàn 500 naêm tröôùc ñaõ cho môû ra thieân moân vaïn hoä,
sau ñoù môùi truyeàn Cöûu Chuyeån Kim Ñan, chaùnh phaùp nhaõn
taøng, phoå ñoä chuùng sanh. Tieác thay chuùng sanh luyõ kieáp
nghieäp naëng, tín Ñaïo trieån khai ra, oaùn hoàn khoùc taâu aâm phuû,
Thaäp Ñieän ban chieáu baøi chuaån cho ñoøi nôï.
Toå aân vó ñaïi, nguyeän theá chuùng sanh gaùnh tai tieâu
149
nghieät, theá moïi ngöôøi chòu naïn gaùnh khoå, chòu nhuïc khoâng
oaùn khoâng saân, chí phoå ñoä raát thieát tha, khoâng may gaëp
Hoaøng Phong ñieân khaûo, Döông - Töø hai Toå bò nhoát vaøo traïi
giam. Vaøo ngaøy 29 thaùng 8 naêm Maäu Tyù, töùc naêm thöù 8 nieân
hieäu Ñaïo Quang, xaû thaân thaønh Ñaïo, trôû veà Dieâu Trì Taây
Thieân.
Sau khi Döông - Töø hai Toå quy khoâng, Vieân Toå laïi
chöôûng Ñaïo Baøn lo lieäu moïi vieäc, töøng laøm baøi Thi Ca ñeå
xieån döông Ñaïo phaùp ñieàu ñoäng hieàn löông, sau ñöôïc Ngoïc
Sôn Laõo Nhaân soaïn laïi thaønh 6 quyeån, ñaët töïa laø “Kim Baát
Hoaùn”, trong ñoù toaøn laø lôøi thieát tha phoå ñoä thaâu vieân, ñuû
thaáy Toå vì Ñaïo maø toån maát taâm huyeát, thaät laø cöïc khoå.
Tôùi naêm thöù 15 nieân hieäu Ñaïo Quang, Vieân Toå lieãu Ñaïo
quy khoâng. Ñaïo maïch luùc naøy taïm giao Traàn Ngoïc Hieàn lo
lieäu moïi vieäc, trong khi ñoù coù Chaâu Thieân Nguyeân, Caùt Y
Huyeàn taùc ma loaïn Ñaïo.
Vaøo naêm Quyù Maõo, Vieân Toå hieån hoùa ôû Haùn Döông,
meänh cho nguõ haønh, laø Nguõ Laõo Toå: Kim, Moäc, Thuûy, Hoûa,
Thoå, tieáp tuïc Ñaïo Thoáng, môùi phaân bieät ñöôïc chaùnh taø, coù
“Vónh Ñònh Vaân Thaønh Quy Chöông”1, noäi ngoaïi toång coäng
48 ñieàu, laáy laøm ñònh lyù. Neân Thaäp Caùo Linh Vaên coù ghi
raèng: “Quyù Maõo Haø Ñoà phuïc xuaát, Vaân cung ñaïi ñònh
chöông trình”.
1 Vónh Ñònh laø ñònh ra vónh vieãn; Vaân Thaønh laø Phaät ñöôøng, Quy laø
pheùp taéc.
150
Laõo Maãu thieát laäp sa baøn1 töø meänh: “Nguõ haønh thaäp ñòa,
baèng keâ2 thuû toaøn, thuøy thò Tieân Phaät, thuøy thò Thaùnh Hieàn,
thuøy nhaân phoø trì, thuøy nhaân chöôûng Baøn, nhaát nhaát thuaät
minh, giai thò Thaàn phaùn”.
“Chaùnh Toâng Thieân” noùi:
“Vi thuï hoaøng phong ñieân khaûo,
Hieän xuaát thaäp ñòa nguõ haønh,
Hieän thuï dieän khang maït kieáp,
Vaïn loaïi thöû hoäi thu thaønh,
Ñaúng haäu Di Laëc haï giaùng,
Vaïn giaùo teà phoù Dieâu Kinh.”
Nguõ Haønh Laõo Toå vaøo thôøi Toå Sö ñôøi thöù 13
Döông - Töø hai Toå, laø ñôøi Toå thöù 13, vì vieäc phoå ñoä
chuùng sanh, theá chuùng sanh gaùnh tai kieáp tieâu nghieät, theá
moïi ngöôøi chòu naïn chòu khoå, hai Toå keá tieáp nhau xaû thaân
thaønh Ñaïo. Sau khi Döông - Töø hai Toå quy khoâng, Vieân Toå
laø ñôøi Toå thöù 12 laïi chöôûng Ñaïo Baøn lo lieäu tieáp, choïn ra Nguõ
Haønh, tieáp tuïc Ñaïo Thoáng phoå ñoä chuùng sanh.
Nguõ haønh laø 5 vò Laõo Toå: Kim, Moäc, Thuûy, Hoûa, Thoå.
* Hoûa Toå, laø Traàn Thò, ñôøi sau goïi laø Hoûa Tinh, hieäu laø
Ngoïc Hieàn, laø do Xích Tinh Coå Phaät ôû Phöông Nam trong
Tieân Thieân Nguõ Laõo hoùa thaân, giaùng sinh vaøo ngaøy 27 thaùng
1 Sa baøn: Laø maâm caùt ñeå Tieân Phaät vieát chöõ treân ñoù.2 keâ: laø vieát chöõ treân maâm caùt.
151
2 taïi huyeän Thaønh Ñoâ tænh Töù Xuyeân. Töø nhoû laïc Ñaïo, bieát
tôùi vieäc tu thaân döôõng Taùnh, gaëp dòp Vieân Toå tuyeån choïn anh
taøi, keá nhieäm Ñaïo Thoáng, chöôûng lyù Hoûa boä chi Baøn trong
nguõ haønh, lo vieäc phoå ñoä thieân haï, khoûi phaûi lang thang ôû ngaõ
tö loä, taïo thaønh meâ loä, ñi laàm vaøo ñöôøng reõ, ñeå chuùng sanh
ñeàu coù theå döïa vaøo pheùp taéc cuûa ñaïi töï nhieân, tuaân theo
Thieân Tính haønh söï, maø phaûn boån hoaøn nguyeân. Hoûa Toå vì
theá chuùng sanh gaùnh laáy cöûu cöûu haïo kieáp, nhaãn nhuïc khoâng
saân, chòu khoå khoâng döøng böôùc, do phoå ñoä Thieän Tín (thieän
nam tín nöõ), ñòa phuû xoùa teân, laøm cho oaùn hoàn baát cam maø taáu
thöa aâm phuû, Toå chòu theá chuùng sanh gaùnh tai kieáp, theá ngöôøi
ñôøi tieâu nghieät, lo cho moïi ngöôøi, roäng raõi coâng chaùnh, khoâng
theo tình rieâng tö.
Vaøo muøa xuaân naêm Quyù Maõo, Haéc phong ñaïi khaûo,
baøng moân ngoaïi giaùo loaïn Ñaïo, may gaëp Toå chaùnh khí phoå
hieän, nhaát thôøi ñöôïc phaân minh, Vaân Thaønh thieát laäp, Tam
Tinh (Hoûa, Moäc, Thoå, tam Toå) nhaân taøi khoâng ñuû, ngaøy ñeâm
cöïc nhoïc, khoâng maøn tôùi vieäc laïnh noùng, chòu khoå khoâng reân,
döôùi aân chieáu Beà Treân hoaøn thaønh ñaïi coâng theá moïi ngöôøi
gaùnh tai kieáp.
Hoûa Toå xieån Ñaïo, yù chí kieân cöôøng, tôùi cheát khoâng thay
ñoåi. Moät ngaøy kia, xieån Ñaïo ôû tænh Hoà Baéc, gaëp Hoaøng
Phong ñaïi khaûo, Toå bò nhoát vaøo traïi giam vaøo ngaøy moàng 8
thaùng 9 naêm AÁt Tî, töùc naêm 25 nieân hieäu Ñaïo Quang, saùt
thaân thaønh Nhôn, ñaàu Toå bò treo treân cöûa chính phuû Haùn
Döông, töùc thì löûa chaùy phuû Haùn Döông 3 ngaøy 3 ñeâm khoâng
taét, quan phuû Tam Ñaïi Hieán hoái haän ñaõ lôõ duøng hình phaït
152
môùi, caáp toác haï xuoáng thuû caáp, laøm leã cuùng teá, ngoïn löûa taét
lieàn. Hoûa Toå uy linh phi thöôøng, laøm cho ai ai cuõng caûm thaáy
khaâm phuïc.
Hoûa Toå, laø moät trong Tieân Thieân Nguõ Laõo, laø Nam Hoa
Ñeá Quaân, Nam Hoa laø tinh hoa cuûa phöông Nam, ñöôïc ôû taïi
coõi trôøi Hoûa Bính Ñinh ôû phöông Nam, coøn ñöôïc goïi laø Xích
Tinh Töû, laø do Tam Thanh hoùa ra, nhôø löûa maø soáng, neân goïi
laø Xích (Hoûa) Tinh Töû, ñoù laø “chuûng hoûa”, laø hình thuø cuûa
nguyeân linh “tam muoäi chôn hoûa”. Hoûa coù nhöõng ñöùc tính
sau:
1/ Trong cô theå con ngöôøi laø tim vaø maùu, laø nguyeân
ñoäng löïc cuûa taát caû sinh maïng.
2/ ÔÛ taïi Thieân, laø “hanh”, hanh laø thoâng ñaït, trong nguõ
thöôøng.
3/ ÔÛ taïi Ñòa, laø Haï trong 4 muøa, thôøi tieát muøa Haï raát
noùng nöïc, vaïn vaät phaùt trieån phoàn vinh.
4/ Taïi nhaân luaân, laø “Leã” trong nguõ thöôøng, laø “Daâm”
trong nguõ giôùi. Khi Hoûa ñoäng töùc voâ Leã, khi löûa tình duïc noåi
leân laø ham daâm. “Nhaát baû voâ minh hoûa, thieâu taän coâng ñöùc
laâm”, neáu löûa tình duïc khoâng caám, laø löûa chaùy Linh Sôn, moät
tí coâng quaû cuõng khoâng coøn. Cho neân con ngöôøi phaûi tuaân
theo Leã maø haønh söï, ñem duïc hoûa hoùa thaønh Thaùnh hoûa,
duøng ñeå chieáu saùng ngöôøi khaùc, daãn daét chuùng sanh.
5/ Taïi nhaân gian, tröôùc laø hoùa thaân Xích Ñeá, laø “Thaàn
Noâng”, sau ñoù hoùa thaân Quan Thaùnh Ñeá Quaân, sanh ra da
maët ñoû, taâm ñoû, tính noùng nhö löûa, chaùnh khí hieån nhieân, caùi
haønh laø ñuû caû nguõ thöôøng, töùc Nhôn Nghóa Leã Trí Tín, laø
153
göông saùng tu Ñaïo cuûa chuùng sanh. Baát luaän taïi gia hay xuaát
gia, traùi vôùi nguõ thöôøng naøy töùc laø leäch ñöôøng phaûn Ñaïo, roát
cuoäc phaûi truïy aùc Ñaïo. Ñaïo Thoáng giaùng theá, Quan Thaùnh
chuû tröôûng trong vieäc phoå ñoä laø Phaùp Luaät Chuû. Quan Thaùnh,
thuï xích khí cuûa Hoûa Laõo phöông Nam, giaùng sanh vaøo thaùng
6 thôøi tieát noùng nöïc, tính noùng duõng maõnh, qua cöûa aûi traûm
duõng töôùng. Sau khi thaêng Thieân, ñöôïc ôû Hoûa vò coõi Nam
Thieân, do phoå ñoä chuùng sanh coâng ñöùc ngaäp Trôøi, luyõ kieáp
hoùa theá, nguyeân linh baát muoäi, neân ñöôïc toân laø: Phoå Ñoä
Nguyeân Linh, Nhôn Nghóa Coå Phaät. Nay laïi duy trì Ñaïo
Thoáng, khoâng ñeå bò dieät, tieáp nhieäm Kim Tuyeán Ñaïo Thoáng,
laïi hoùa thaân laø Traàn Thò Hoûa Toå, chaáp chöôûng nguõ haønh Hoûa
boä chi Baøn, lo vieäc phoå ñoä, cöùu ñoä chuùng sanh, laïi theá chuùng
sanh gaùnh kieáp naïn, saùt thaân thaønh Ñaïo, aân lôùn bao la, mong
ngöôøi tu Ñaïo haõy nhôù laáy, phaûi sieâng naêng ñoä chuùng sanh,
haønh coâng laäp ñöùc ñeå baùo ñaùp.
* Moäc Toå, laø Toáng Thò, ñôøi sau goïi laø Moäc Thaønh, laø do
Moäc Coâng Coå Phaät ôû phöông Ñoâng trong Tieân Thieân Nguõ
Laõo hoùa thaân, laø ngöôøi thaønh Ñaøm Chaâu phuû Tröôøng Sa tænh
Hoà Nam, chaáp chöôûng nguõ haønh Moäc boä chi Baøn, keá thöøa
Ñaïo Thoáng Thieân Meänh chi nhieäm, saéc leänh laäp Vaân Thaønh
(Phaät Ñöôøng) taïi Haùn Döông, xaû boû aân aùi, danh lôïi, khoâng
ngaïi thôøi tieát noùng laïnh, khoâng sôï soáng cheát, coâng quaû vieân
maõn. Dieâu Trì giaùng Chieáu, thanh loan truyeàn thö, baûo cho
bieát phaûi theá chuùng sanh gaùnh kieáp naïn giaûi nghieät, sau töï
nhieân bò oan khuaát, trong khi bò naïn vaãn soaïn thö vaên phoå
bieán cho ñaïo thaân.
154
Vaøo naêm AÁt Tî, töùc naêm thöù 25 nieân hieäu Ñaïo Quang,
Hoaøng Phong ñaïi khaûo, lieân tieáp bò ñaïi naïn, bò nhoát vaøo traïi
giam, vaøo ngaøy moàng 2 thaùng chaïp saùt thaân lieãu Ñaïo thaønh
Nhôn.
Moäc Toå laø moät trong Tieân Thieân Nguõ Laõo, laø Ñoâng Hoa
Ñeá Quaân, ñöôïc ôû nôi Moäc Giaùp AÁt taïi phöông Ñoâng, coøn goïi
laø Moäc Coâng, do Tam Thanh hoùa ra, nhôø Moäc maø soáng. Moäc
coù nhöõng ñöùc tính sau:
1/ Taïi Thieân, laø “Nguyeân” trong nguõ thöôøng, Nguyeân laø
vaïn boån chi thuûy töùc laø nguyeân thuûy “nguyeân boån”.
2/ Taïi Ñòa, laø xuaân trong boán muøa, vaøo muøa xuaân khí
haäu oân hoøa, vaïn vaät sanh tröôûng toát laønh. Thieân ñaïo vaän haønh
coù thöù töï, neân khoâng ñeå 4 muøa ñeàu laø xuaân, coù phaân bieät
xuaân haï thu ñoâng. Moäc, laø phöông Ñoâng, phöông Ñoâng laø
maët trôøi moïc, aùnh saùng “Thaùi Döông” xuaát hieän, theá giôùi
quang minh, vaïn vaät “tænh giaùc”, khoâi phuïc “nguyeân khí”,
nhö laø söï sinh tröôûng cuûa caây coái xanh töôi, phoàn vinh thònh
vöôïng, neân phöông Ñoâng laø nguoàn sinh toàn cuûa vaïn vaät. Söï
sinh tröôûng cuûa Moäc, öùng vaän vaøo muøa xuaân, neân coù caâu:
“Nhaát nieân chi keá taïi ö xuaân, nhaát nhaät chi keá taïi ö thaàn”1.
Ngöôøi tu Ñaïo phaûi hoïc theo tinh thaàn cuûa Moäc Laõo, sôùm tu
sôùm thaønh, Moäc maøu xanh ñænh Thieân laäp ñòa. Moäc khoâ laø
taùch rôøi vôùi trôøi, ngaõ xuoáng ñaát, cho neân ngöôøi tu Ñaïo, phaûi
trong luùc coøn coù theå ñöùng vöõng haønh ñoäng, haønh coâng laäp
1 “Keá hoaïch moät naêm ôû ñaàu xuaân, keá hoaïch moät ngaøy luùc saùng
sôùm”.
155
ñöùc, quaûng ñoä chuùng sanh, taïo phöôùc quaàn sanh, ñöøng ñeå tôùi
luùc Moäc khoâ, muoán taùi sanh laø khoù ñaáy.
3/ Taïi nhaân theå, laø gan vaø gaân, ngöôøi soáng treân ñôøi neáu
gan hö laø moäc khoâ, laø maát ñi maïng soáng.
4/ Taïi nhaân luaân, laø “Nhôn” trong nguõ thöôøng, laø “Saùt”
trong nguõ giôùi, phöông Ñoâng laø nhôn aùi, baát nhôn thì hieáu
saùt. Trôøi voán hieáu sanh maø kî saùt sanh, ngöôøi vaø vaät ñeàu tieác
maïng maø caàu sanh, cho neân ham gieát laø phaûn vôùi “Nhôn”, laø
thaát ñöùc, saùt khí naëng maø nhôn nghóa nheï. Ngöôøi coù Nhôn laø
thoï, ngöôøi hung baïo laø cheát yeåu, noåi giaän thì laøm gan toån
thöông, cho neân ngöôøi coù tính hieáu saùt, Moäc khí thaát taùn, thoï
maïng khoâng laâu daøi; vaû laïi neáu haønh baát nhôn, seõ gaëp baùo
öùng baát nhôn, khoâng sai traät tí naøo. Chuùng sanh, neáu coù theå
trong taâm luoân hieáu sanh thì ñöôïc tröôøng sanh, laøm vieäc
nghòch baïo nhieàu thì laø töï keát lieãu, caùi lyù tu Ñaïo toaøn ôû trong
ñoù, haïp vôùi Ñaïo laø thaønh, maát Ñaïo laø baïi, mong coù theå ngoä
ñöôïc.
5/ Taïi nhaân gian, tröôùc hoùa thaân laø Thanh Ñeá, laø “Phuïc
Hy Thò”, laø boån linh cuûa Thaùi Thöôïng Laõo Quaân, sau laïi hoùa
thaân giaùng phaøm tieáp laøm Laõo Töû, xieån giaùo phöông Ñoâng,
neân goïi laø “Ñoâng Hoa Giaùo Chuû”, nhöng ngöôøi ñôøi chæ bieát
Laõo Quaân hoùa thaân Laõo Töû, khoâng bieát nhaân duyeân Nguõ Laõo
hoùa ra Nguõ giaùo. Trung Quoác, ñöôïc goïi laø Ñoâng Thoå hoaëc
Trung Thoå, Laõo Quaân hoùa thaân laø Phuïc Hy trong Nguõ Ñeá,
khôûi nguoàn Ñaïo Thoáng neân goïi laø “Thanh Ñeá”; hoùa thaân Laõo
Töû taïi Haøm Coác Quan, xuaát hieän vaàng khí caùt töôøng, vò quan
giöõ coång raùng giöõ laïi nhôø vieát saùch, laø Ñaïo Ñöùc Kinh goàm
156
5.000 chöõ, trôû thaønh Toå cuûa Ñaïo giaùo. Nay laïi duy trì Ñaïo
Thoáng ñeå khoâng bò dieät, noái tieáp Kim Tuyeán Ñaïo Thoáng, laïi
hoùa thaân tieáp laøm Toáng Thò Moäc Toå, chaáp chöôûng Nguõ haønh
Moäc boä chi Baøn, keá thöøa Ñaïo Thoáng Thieân Meänh chi nhieäm,
lo vieäc phoå ñoä, cöùu ñoä chuùng sanh, theá chuùng sanh gaùnh kieáp
tieâu nghieät, saùt thaân lieãu Ñaïo thaønh Nhôn.
Ngöôøi tu Ñaïo phaûi hoïc theo Moäc Coâng, phaûi nhôn aùi,
hoøa khí, laïc Ñaïo, hieáu sanh, höõu thieän, chæ coù ngöôøi vôùi taâm
ñöùc theá naøy môùi coù theå sieâu phaøm nhaäp Thaùnh. Tu Ñaïo, laø ñeå
cöùu vôùt ngöôøi ñôøi, khoâng phaûi traùnh xa ngöôøi ñôøi, phaûi tieáp
caän chuùng sanh, khoâng phaûi rôøi xa chuùng sanh, phaûi tuyø
duyeân hieän thaân ñoä hoùa chuùng sanh, ñoàng ñaêng Thieân Ñaïo.
* Thoå Toå, laø An Thò, ñôøi sau goïi laø Thoå Ñaïo, laø do
Hoaøng Laõo Coå Phaät ôû Trung Öông trong Tieân Thieân Nguõ Laõo
hoùa thaân, laø ngöôøi huyeän Ninh Höông phuû Tröôøng Sa tænh Hoà
Nam. Thích laøm vieäc thieän ham hoïc Ñaïo, phaåm ñöùc thanh
cao, may gaëp Vieân Toå tuyeån choïn anh taøi, tieáp tuïc Ñaïo
Thoáng, chaáp chöôûng Nguõ haønh Thoå boä chi Baøn, keá thöøa Kim
Tuyeán Ñaïo Thoáng Thieân Meänh chi nhieäm, cuøng vôùi Moäc Laõo
ñoàng lo phoå ñoä, boû queâ nhaø ñi laøm Ñaïo vuï, toán tieàn taøi ñeå
phaùt trieån phaùp thuyeàn, giuùp cho Vaân Thaønh ñöôïc söï ñaûm
baûo, ñònh ra chöông trình cho ñaïi nghieäp phoå ñoä, nhò luïc thôøi
trung ñeàu khoâng löôøi bieáng, khoå haïnh raát nhieàu, traûi qua thaäp
ma cöûu naïn, chòu taän moïi gian nan khoå cöïc, nhaát taâm baát nhò,
luoân gaëp trôû ngaïi maø khoâng luøi böôùc. Kim Maãu giaùng Chieáu
cho moïi ngöôøi bieát Thoå Laõo phaûi gaùnh kieáp naïn tieâu nghieät,
khoâng daùm laøm traùi tí naøo.
157
Vaøo thaùng 3 naêm AÁt Tî, Hoaøng Phong ñaïi khaûo, lieân
tieáp gaëp ñaïi naïn, cuøng vôùi Moäc Coâng bò nhoát vaøo traïi giam.
Vaøo moàng 2 thaùng chaïp, hai vò Toå Sö cuøng ngaøy xaû thaân
thaønh Ñaïo, vónh höôûng Thieân töôùc.
Thoå Laõo laø moät trong Tieân Thieân Nguõ Laõo, laø Trung
Hoa Ñeá Quaân, ñöôïc ôû taïi ñaát choã trung taâm cuûa Thieân laø
trung öông Maäu Kyû, laøm chuû thaäp phöông, laø Huyeàn Quan
Tònh Thoå, neân goïi laø Thoå Laõo, do Tam Thanh hoùa ra, nhôø thoå
maø soáng. Thoå Laõo raõi raùc khaép ñaïi ñòa, ngöôøi ñôøi khoâng theå
rôøi khoûi ñaát maø ôû, nhöng do nhaân taâm baát coå, theá Ñaïo suy
ñoài, treân theá giôùi ñaõ khoâng coøn moät maûnh Tònh Thoå, khaép nôi
ñeàu laø caùt vaøng tung bay, laøm ngöôøi ta môû maét khoâng ra, ñaûo
ñieân thò phi, nhaän höôùng khoâng ra, laøm cho chuùng sanh meâ
muoäi theâm.
Trung Thoå, laø chuû cuûa nguõ haønh, Kim Moäc Thuûy Hoûa
phaûi ôû treân ñaát môùi coù theå thaønh laäp. Kim töø Thoå sanh ra,
Moäc töø Thoå lôùn leân, Thuûy töø Thoå chaûy ra, Hoûa nöông Thoå
saùng ra. Thoå naèm ôû giöõa, vaïn vaät ñeàu nhôø thoå tính nuoâi
döôõng, môùi coù theå sanh tröôûng thaønh töïu.
Loaøi ngöôøi, ñöôïc sanh toàn treân thoå, aên nguõ coác rau caûi
ñeå soáng, sau khi cheát cuõng hoaøn nguyeân veà thoå, neân tuïc ngöõ
noùi raèng: “Thoå sanh thoå tröôûng, thoå sanh thoå vong”, ñuû thaáy
quan heä giöõa thoå vaø ngöôøi raát laø maät thieát. Ngöôøi tu Ñaïo phaûi
hoïc taäp theo thoå, tha hoà cho ngöôøi chaø ñaïp, cuøng coù ñöùc tính
vun boài vaïn vaät, sau khi traêm naêm, Linh Tính môùi coù theå trôû
veà Thaùnh giôùi tònh thoå, trôû thaønh moät ngöôøi ñænh Thieân laäp
ñòa.
158
Thoå ñöùc vó ñaïi heát möùc, nay toùm löôïc giaûi ra ñeå laøm
tham khaûo cho vieäc tu haønh:
1/ Taïi Thieân, laø “Caøn” trong Nguõ thöôøng; Caøn laø Thieân
laø döông, ñòa phaùp Thieân laø aâm. Baûn tính loaøi ngöôøi laø do trôøi
phuù cho, maø do ñaát nuoâi döôõng, neân goïi laø “Thieân sanh ñòa
döôõng”, nuoâi döôõng loaøi ngöôøi laø ôû treân thoå ñòa. Ñöùc cuûa
Thieân Ñòa laø “sanh”, ôû treân ñaát döôùi gaàm trôøi khoâng chòu giöõ
Ñòa ñaïo nhaân luaân, laø maát ñi tö caùch trôû veà Trôøi, cho neân thoå
ñòa bao quaùt vaïn vaät. Thieân raát xa, khoâng theå thaáy ñöôïc, Ñòa
tröôùc maét, neân coù theå tu.
2/ Taïi Ñòa, laø 4 muøa, Xuaân Haï Thu Ñoâng, Hoaøng Laõo ôû
chính giöõ, bao quaùt tinh hoa cuûa 4 muøa, neáu khoâng coù Hoaøng
Thoå vun boài, Xuaân sanh Haï tröôûng Thu thaâu Ñoâng taøn ñeàu
khoâng theå thaønh laäp, Hoaøng Laõo naém laáy tieàn haäu taû höõu 4
muøa, nhö laø moät caây, baát keå xuaân haï thu ñoâng, caønh laù bieán
hoùa nhö theá naøo thì “thoå caên” vónh vieãn coá ñònh khoâng thay
ñoåi.
Noùi veà tu Ñaïo, Hoaøng Ñình ôû chính giöõa, Trung öông
Maäu Kyû Thoå goïi laø Huyeàn Quan, laøm chuû moïi thöù hoaït ñoäng
cuûa cô theå con ngöôøi, laø nguyeân thaàn cuûa caên nhaø, laø Chuû
Nhaân OÂng, neáu coù theå moät naêm 4 muøa troàng troït thaät söï, chaéc
chaén thaâu hoaïch phong phuù.
Thieân Ñòa huyeàn hoaøng, maøu vaøng laø maøu trang nghieâm
quyù troïng, hoaøng ñaïo laø caùt töôøng, haéc ñaïo laø hung, thoå tính
thuoäc maøu vaøng, mong ngöôøi tu Ñaïo, moät naêm 4 muøa tuaân
thuû ñaïo ñöùc, quaûng haønh hoaøng ñaïo, thì caùt thaàn giaùng laâm,
hung thaàn ruùt lui, aùnh vaøng caùt töôøng phoå chieáu.
159
3/ Taïi nhaân theå, laø thòt vaø tyø, tyø laø cô quan tieâu hoùa cuûa
con ngöôøi. Nay ngöôøi ta thöôøng mang giaøy vôù, chaân taùch rôøi
vôùi ñaát ñaõ laâu, thoå khí khoâng ñuû, vôùi laïi aên uoáng khoâng ñuùng
giôø, neân beänh bao töû ñöôøng ruoät raát nhieàu, muoán trò loaïi beänh
naøy, taâm traïng phaûi traàm laëng trong khi lo moïi vieäc, khoâng
ñöôïc khaån tröông, khoâng ñöôïc aên uoáng quaù nhanh, aên uoáng
phaûi ñuùng giôø, vaøo ngaøy nghæ leã ñi ra ngoaïi oâ loäi boä nôi ñoàng
coû xanh, queân ñi böôùc chaân khaån tröông, tieáp xuùc vôùi coû ñaát,
töø töø maø ñi, tôùi ngaøy naøo thoå khí ñaày ñuû, cuõng nhö coû caây
phoàn vinh, beänh bao töû khoûi thuoác men maø heát haún. Nay
ngöôøi ta böôùc ra khoûi nhaø, toaøn laø nhôø xe coä theá cho ñi boä,
ñoâi chaân cuûa mình thaät laø “taác böôùc khoù ñi”, thieáu vaän ñoäng,
bao töû bò öùc cheá, khaån tröông, dinh döôõng veä sinh bò thaát
thöôøng, thoå phuû taát bò teâ lieät, chöùc naêng bao töû khoâng bình
thöôøng, traêm thöù beänh töï nhieân naûy sinh.
4/ Taïi nhaân luaân, laø “Tín” trong nguõ thöôøng, laø “Voïng”
trong nguõ giôùi. Nhôn Nghóa Leã Trí Tín, laø nguõ thöôøng cuûa
con ngöôøi, duø coù Nhôn Nghóa Leã Trí nhöng ngöôøi thieáu Tín
laø baát laäp, neân bieát Tín laø chuû cuûa nguõ thöôøng. Trung Öông
Maäu Kyû Thoå, Thoå thuoäc Tín, taïi sao noùi vaäy?
Thoå ñòa laø giöõ Tín nhaát, troàng döa ñöôïc döa, troàng ñaäu
ñöôïc ñaäu, troàng cay ñöôïc cay, troàng chua ñöôïc chua, troàng
ngoït ñöôïc ngoït, khoâng sai traät tí naøo, tuyeät ñoái khoâng thaát tín,
hö voïng. Nhöng ngaøy nay, ngöôøi ñôøi khoâng giöõ chöõ Tín, boäi
vôùi chöõ Tín, khoâng chòu tính soå, löôøng gaït ñuû loaïi, roát cuoäc laø
heát ñöôøng ñi, nöûa böôùc khoù nhích, ôû ñaïi ñòa ñaõ khoâng caùch
naøo coù choã ñöùng, daãn ñeán loái ñi beá taéc, hoå theïn khoâng taû noåi,
160
thaät laø bi thaûm.
Tín laø neàn taûng döïng nöôùc, laø “laäp nhaân chi boån”, neân
Khoång Töû noùi: “Töï coå giai höõu töû, daân voâ tín baát laäp”, laïi
noùi: “Nhaân nhi voâ tín, baát tri kyø khaû”. Chöõ Tín laø do lôøi noùi
con ngöôøi maø ra, neân lôøi noùi phaûi chôn thaät, khi noùi phaûi lo
tôùi thöïc haønh, khi thöïc haønh laø nghó tôùi lôøi noùi ra, bieát daãn daét
caùi tín maø haønh, laø ñaïi ñöùc chu toaøn Thieân Ñòa. Con ngöôøi
neáu theå hieän ñöôïc chöõ Tín y chang chöõ Tín cuûa Thieân Ñòa,
thì môùi khoâng theïn vôùi Tam Taøi. Dòch Kinh coù caâu: “Thaønh
Tín toàn taïi, Ñaïo nghóa chi moân”, chuùng ta tu Ñaïo, phaûi noùi
theo chöõ Tín, thöïc hieän theo chöõ Tín, Thieân Ñòa bao la, môùi
coù theå töông lai môû roäng vaïn daëm ñöôøng.
5/ Taïi nhaân gian, tröôùc laø “Hieân Vieân” Hoaøng Ñeá, laø do
Hoaøng Laõo hoùa thaân, cho neân noùi tôùi vaên hoùa Trung Hoa,
chaéc laáy Hoaøng Laõo hoïc thuyeát laøm nguoàn goác. Vaøo thôøi
Huyønh Ñeá, coù vò quan teân laø Thöông Hieät, laø Thuûy Toå phaùt
minh vaên töï Trung Quoác.
Huyønh Ñeá phaùt minh raát nhieàu, heã nhöõng haïng muïc
quan troïng trong vaên hoùa nhö laø lòch tính thôøi gian, cheá ñoä
ruoäng ñaát, cung thaát, y phuïc, aâm nhaïc, tieàn teä, xe coä, taøu beø,
kim chæ nam…, coù ñuû caû, ñeàu laø khôûi nguoàn cuûa vaên hoùa
Trung Quoác.
Nay laïi lo tieáp noái Kim Tuyeán Ñaïo Thoáng, laïi hoùa thaân
laø An Thò Thoå Toå, chaáp chöôûng nguõ haønh Thoå boä chi Baøn, keá
thöøa Ñaïo Thoáng Thieân Meänh chi nhieäm, phoå ñoä chuùng sinh,
vì Ñaïo maø xaû thaân thaønh Nhôn.
Taïi nhaân theå, laø trung öông Maäu Kyû Thoå, coøn goïi laø
161
Linh Sôn, hoaëc goïi laø “Phöông Taác Baûo Ñòa”, mong ngöôøi tu
haønh, trong “Phöông Taác Thoå” naøy coá gaéng troàng troït, thaû
haït gioáng Tieân Thieân vaøo trong Thoå naøy, vun boài cho toát ñeå
coù theå nôû hoa keát traùi, sanh tröôûng ra muoân ngaøn traùi quaû,
luyeän thaønh moät vò Chaân Nhaân.
* Thuûy Toå, laø Baønh Thò, ñôøi sau goïi laø Thuûy Ñöùc, ñaïo
hieäu laø “Haïo Nhieân”, coøn coù hieäu “Thöông Haûi Giaùc Chôn
Töû”, “Thöông Chaâu Nho Ñoàng”, “Toá Nhaát Laõo Nhaân”, laø do
Thuûy Tinh Coå Phaät ôû phöông Baéc trong Tieân Thieân Nguõ Laõo
hoùa thaân, giaùng sinh vaøo ngaøy moàng 8 thaùng 12 taïi tænh Hoà
Baéc. Töø nhoû linh maãn töø hoøa, haûo Ñaïo thieát tha, may gaëp
Vieân Toå tuyeån Baøn, tieáp nhieäm Ñaïo Thoáng, chaáp chöôûng nguõ
haønh Thuûy boä chi Baøn, coù taøi coù ñöùc coù duõng, kieâm quaûn Ñaïo
Thoáng, aâm döông voâ thieân (leäch) voâ chaáp, töø haøng phoå ñoä.
Vaøo naêm thöù 8 nieân hieäu Haøm Phong, töùc naêm Maäu
Ngoï, ñaïi söï thaâu vieân giao haún Kim Coâng chaáp chöôûng, vaøo
ngaøy moàng 1 thaùng 12, coâng thaønh lieãu Ñaïo trôû veà Taây
Thieân.
Thuûy Laõo, laø moät trong Tieân Thieân Nguõ Laõo, laø Baéc
Hoa Ñeá Quaân, ñöôïc ôû taïi Thuûy Nhaâm Quyù ôû phöông Baéc,
cuõng goïi laø Thuûy Tinh Töû, do Tam Thanh hoùa ra, nhôø Thuûy
maø soáng. Thuûy laø nguyeân toá caàn thieát cho söï sanh tröôûng cuûa
vaïn vaät, nöôùc chieám 70% trong cô theå con ngöôøi, con ngöôøi
khi khaùt nöôùc, thieáu nöôùc, tôùi luùc nöôùc caïn laø töï nhieân thaân
naøy cheát ñi. Tinh huyeát cuõng nhö thuûy, laø nguoàn tuyeàn cuûa
sinh maïng, con ngöôøi phaûi giöõ laáy noù, ñeå khoûi thaát “tinh” baàn
“huyeát”, tinh thaàn suy thoaùi, say saåm muoán ngaõ, khoâng
162
nhöõng thaønh ngöôøi khoù khaên, thaønh Tieân thaønh Phaät caøng
khoâng deã daøng. Thuûy coù nhöõng ñöùc tính sau:
1/ Taïi Thieân, laø “Trinh” trong nguõ thöôøng, nöôùc trong
traéng, “Tính” nhu nhö con gaùi, neân noùi laø “trinh khieát”. Taâm
ngöôøi hieåm aùc, haønh vi oâ ueá, coù haønh vi laõng maïn daâm ueá baát
trinh, ñaõ taïo thaønh moät doøng nöôùc ñuïc. Ngöôøi tu Ñaïo phaûi
duøng “thieän thuûy” röûa saïch toäi aùc cuûa loaøi ngöôøi, khöû tröôïc
döông thanh, khoâi phuïc boån tính “thanh baïch” nguyeân lai, ñeå
trôû thaønh theá giôùi Lieân Hoa.
2/ Taïi ñòa, laø Ñoâng trong boán muøa, muøa Ñoâng laïnh reùt,
boán muøa tuaàn hoaøn, Thu thaâu Ñoâng taøng. Ngöôøi ñôøi hieän
nay, ôû trong nhaø cao cöûa roäng, cöûa saét khoùa kín, töï ôû moät
mình, khoâng ai hoûi han, nhaân tình laïnh nhaït, töï aån naùu moät
mình, nhö Ñoâng taøng vaäy.
Ñaïo ñöùc treân theá gian ngaøy caøng ñi xuoáng, xaõ hoäi toái
ñen, ngöôøi tu Ñaïo phaûi Thuûy Hoûa töông teá, taâm hoaøi phaûi môû
roäng voâ tö, ñi soi saùng nôi bò boùng toái che phuû, khoâng ñeå gioù
laïnh loït vaøo, laøm cho maïnh ai naáy töï aån taøng trong phoøng,
phaûi phaù boû ñi boùng toái, cho aùnh saùng hieän trôû laïi.
3/ Taïi nhaân theå, laø thaän vaø xöông, nöôùc laø vaät caàn thieát
ñeå duy trì cuoäc soáng, con ngöôøi khoâng theå moät ngaøy rôøi boû
noù, nöôùc tuy coù söï coáng hieán ñoái vôùi loaøi ngöôøi lôùn nhö vaäy,
nhöng con ngöôøi laïi khoâng quyù tieác noù. Cô theå con ngöôøi,
“tinh” laø nguoàn cuûa söï soáng, tinh tuûy tuï taäp keát laïi laø xöông,
trong thaän taïng laø taøng tröõ tinh. Nay con ngöôøi daâm duïc quaù
ñoä, thaän thuûy tieâu hao quaù nhieàu, thuûy nguyeân ñaõ caïn, gaân
coát bò loûng, neân thöôøng coù chöùng beänh ñau löng nhöùc eo, cho
163
neân phaûi bieát “duøng nöôùc” tieát kieäm, thaän taïng tröõ tinh, tinh
thaàn sung tuùc töï nhieân coù theå taêng thoï soáng laâu.
Con ngöôøi hieän nay, laïi “döông hoa thuûy tính”, phieâu
baït phoùng ñaõng, khoâng bieát loái quay trôû veà, taâm ngöôøi nhö
con soâng ngaøy caøng ñi xuoáng, traàm luaân caøng saâu theâm, khoå
haûi voâ bieân, quay ñaàu laø bôø beán!
4/ Taïi nhaân luaân, laø “Trí” trong nguõ thöôøng, laø “Töûu”
trong nguõ giôùi, phöông Baéc laø thuûy, trí tueä nhö thuûy, neân coù
teân goïi laø “Trí haûi”, “Trí thuûy”. Trí tueä phaûi saùng trong nhö
nöôùc hieän roõ ra, bieán hoùa voâ cuøng, coù caù tính hoaït baùt linh
ñoäng. Nhöng con ngöôøi kî nhaát laø laáy röôïu ñeå uoáng, vì seõ
laøm hoân meâ caû trí oùc, vôùi laïi sau khi uoáng röôïu seõ laøm loaïn
Tính, laøm nhöõng vieäc toån haïi ñaïo ñöùc, neân coù lôøi caûnh giaùc laø
“Töûu haäu baïi giang sôn”, mong ngöôøi ñôøi haõy caån thaän giaùc
ngoä.
5/ Taïi nhaân gian, tröôùc laø hoùa thaân laøm “Thaønh Thang”
Haéc Ñeá, ñoái vôùi daân nhôn töø ñoái vaät thöông yeâu, chaùnh khí
haïo nhieân, löu phöông vaïn coå. Nay laïi hoùa thaân laøm Thuûy Toå
Baønh Thò, duy trì Ñaïo Thoáng, noái tieáp Kim Tuyeán, chaáp
chöôûng nguõ haønh Thuûy boä chi Baøn, phoå ñoä chuùng sanh, tröïc
chæ nhaân taâm, phaûn boån hoaøn nguyeân, khoâi phuïc baûn lai dieän
muïc. Ngöôøi tu Ñaïo phaûi hoïc theo coâng phu cuûa Thuûy ñöùc:
nöôùc nhö taám göông, coù theå duøng ñeå töï soi, caùi taâm nhö hoà ao
yeân laëng khoâng soùng gioù, soi thaáy baûn lai dieän muïc, nhö moät
maûnh kieáng trong môùi röûa qua, sôn haø ñaïi ñòa, hoa thuï thaûo
moäc, ñeàu trong nöôùc hieän ra heát, cho neân taâm phaûi tònh nhö
maët hoà, ñeå khoûi bieán thaønh beå khoå.
164
Thuûy tính thuoäc nhu, nhu coù theå khaéc cöông, luùc hoàng
thuûy luõ luït, nuùi ñaát nöùt ra, troâi maát ruoäng nhaø, ñuû thaáy thuûy
nhu, söùc löïc raát lôùn, cuïc ñaù to ñi qua doøng nöôùc, coù theå bieán
thaønh caùt nhoû, neân giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi phaûi laáy nhu vaø bao
dung ñoái xöû nhau, ñeå traùnh ma saùt maø laøm toån thöông.
Tính cuûa Thuûy laø chaûy xuoáng choã thaáp, khieâm nhöôøng
khaùch saùo, khoâng phaûi nhö ñoä löôïng thoâng thöôøng cuûa chuùng
ta. Thuûy coù boån tính quang minh trong suoát tôùi taän ñaùy, nuoâi
soáng vaïn vaät, mong ngöôøi tu Ñaïo haõy hoïc tinh thaàn nhö theá,
tu thaønh Ñaïi La Kim Tieân.
* Kim Toå, laø Laâm Thò, ñôøi sau goïi laø Kim Bí, hieäu laø
“Toaøn Nguyeân”, “Ngoïc Sôn”, “Khoân Phoá”, laø do Kim Laõo
Coå Phaät ôû phöông Taây trong Tieân Thieân Nguõ Laõo hoùa thaân,
giaùng sanh vaøo ngaøy 25 thaùng 6 naêm Giaùp Tyù, töùc naêm thöù 9
nieân hieäu Gia Khaùnh. Töø nhoû thoâng minh hieáu Ñaïo, môùi lôùn
leân, nghe tôùi Ñaïo cuûa Vieân Toå, kính lónh chôn truyeàn cuûa
Döông- Töø Thaäp Tam Toå, cung öng Thieân Meänh, baøn chöôûng
Nguõ haønh Kim Ñoâ, vôùi Thuûy Toå ñoàng taâm hieäp löïc cuøng lo
vieäc thaâu vieân, tröø taø suøng chaùnh, baåm tính kieân cöôøng, trung
thöïc chôn taâm, bò ma naïn lieân tieáp, chòu cöïc nhoïc khoâng keå
sieát.
Tôùi muøa ñoâng naêm Maäu Ngoï, töùc naêm thöù 8 nieân hieäu
Haøm Phong, sau khi Thuûy Toå quy Thieân, moïi thöù giao Kim
Coâng moät mình gaùnh laáy, lo vieäc trung ngoaïi khai thoâng, taø
chaùnh phaân minh, giaùo hoùa nhieàu nôi, traûi qua quaù trình khoå
cöïc 49 naêm, yù chí khoâng thay ñoåi chuùt naøo. Coù vieát nhöõng
quyeån saùch nhö: “Giaûng Luaân Hôïp Bieân”, “Haønh Ñaïo Taâm
165
Thieát”, “Chuùc Huaán Nöõ Caùch Ngoân”, “Thöôøng Ngaïc Coân
Loân Ñieäu Töø”, “Thaùi Hoøa Ñöôøng Thö Thieáp”, “Khaùnh Chuùc
Bieåu Vaên”, “Taâm Kinh Bí Giaûi” v.v..., ñeå laøm baèng chöùng
cho vieäc thaâu vieân. Tieác thay Ñaïo traøng bò khaûo, bò yeâu taø baùt
loan tôùi giaû chôn, töï maïo nhaän laø Tieân Phaät nhieãu loaïn nhöõng
ngöôøi coù loøng tham, taùc ma loaïn Ñaïo. Cho neân, vaøo naêm
Giaùp Tyù (luùc Kim Toå 60 tuoåi), thöôïng taâu 3 ngaøy, gaït boû
ñoàng loan loaïn ñaïo, phaân roõ Ñaïo vôùi ma, ñeå cho nguyeân
löông thaáy bieát nhaän roõ ñöôïc chôn Toâng.
Vaøo naêm Canh Ngoï, ñoåi teân Thaùi Hoøa Ñöôøng laø Taây
Hoa Ñöôøng, trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc cuøng ñöôïc nhieãm thuï
hoàng aân. Höôûng thoï 69 tuoåi, bieát tröôùc ñaõ ñeán luùc coâng vieân
quaû maõn, neân coù giao heïn vaøo naêm Taân Muøi phaûi giao Ñaïo
cöông, Vieân Toå hieån hoùa phoù chuùc Kim Coâng ñem Thieân
Meänh giao cho Toá Ngoïc Toá Döông. Tôùi ngaøy raèm thaùng 2
naêm Nhaâm Thaân chuyeån Baøn thay ngöôøi. Baøn chuyeån tôùi ñaây
laø ñuû 15 ñôøi Toå, 20 vò toân giaû.
Tôùi ngaøy moàng 10 thaùng 4 naêm Quyù Daäu, töùc naêm thöù
12 nieân hieäu Ñoàng Trò, Kim Coâng taïi Phaät ñöôøng Hoà Baéc ôû
Haùn Döông quy khoâng. Sau khi vieân tòch, linh cöõu dôøi veà
huyeän Long Xöôùng xöù Taây Thuïc an taùng. Vaøo naêm naøy, taïi
Taây Thuïc, Toá Döông nhaän maät thuï, ñaïi chöôûng Kim Coâng chi
Baøn, baûo thuû Thieân Meänh, aån ôû nôi thaønh Long Giang xöù
Quaûng, goïi teân laø “Thaät Am Caùt Thoï Thò”. Ñaïo Taân Laõo
Nhaân keá thöøa vieäc thaâu vieân.
Tôùi muøa thu naêm Ñinh Hôïi, nieân hieäu Quang Töï, Toá
Döông qua ñôøi, noäi ma naûy sinh.
166
Tôùi muøa haï naêm Quyù Maõo, Caùt Thoï Laõo Nhaân vieân
tòch, Thieân Meänh taïm giao cho “Tam Hy Ñöôøng” “Ngöu
Coâng Ñaïo Nhaát Ñaïo Nhaân” ñaïi lyù.
Kim Toå, laø moät trong Tieân Thieân Nguõ Laõo, ñöôïc ôû Kim
Canh Taân phöông Taây, laø choã ôû cuûa Dieâu Trì Kim Maãu, Kim
Maãu laø meï cuûa nguyeân linh chuùng sanh, coøn coù teân goïi laø
Taây Hoa Ñeá Quaân, ngoâi vò toân quyù, töø hoaøi voâ löôïng. Nay
gaëp phöông Taây öùng vaän, hoaøng kim (vaøng) leân giaù gaáp maáy
traêm laàn, cho thaáy roõ ñaõ tôùi luùc Kim Maãu phoå ñoä nguyeân linh,
cho neân danh hieäu Dieâu Trì Kim Maãu ñang truyeàn khaép
thieân haï, thieân vaän tuaàn hoaøn, phöông Taây öùng vaän, neân Ñaïi
Ñaïo giaùng theá, phoå ñoä ngöôøi höõu duyeân, chæ coù ñoàng nhaän
moät Meï laø Thöôïng Ñeá môùi coù theå theá giôùi ñaïi ñoàng, Beà Treân
duïng yù huyeàn dieäu, mong ngöôøi ñôøi hieåu ñöôïc.
Kim laø vua cuûa vaïn baûo, neân ngöôøi ñôøi xem kim laø “chí
baûo”, ñuû thaáy ñòa vò cao thöôïng cuûa Kim. Taïi sao goïi laø
“Maãu”? Kim laø baûo vaät, khoâng sôï löûa ñoát, nöôùc ngaâm, ñaát
choân, goã ñeø, laø Vua cuûa Nguõ haønh, laø Linh cuûa Nguõ Laõo, chòu
noåi moïi huûy dieät, cho neân Phaät thaân goïi laø “Kim Thaân”, Ñaïo
theå goïi laø “Kim Ñan”. Kim coù ñòa vò toân quyù, löu thoâng
khoâng trôû ngaïi, nhaân thieân ñeàu coá giaønh cho ñöôïc. “Kim
Maãu” coù theå sanh “Kim töû”, “Phaät Maãu” coù theå sanh “Phaät
töû”, laø chuû cuûa vaïn linh, neân goïi laø Maãu. Linh Tính cuûa vaïn
vaät laø ñoám saùng maøu vaøng, cho neân nguyeân linh laáy vaøng
laøm Maãu, ñeå toû Linh Tính nhö Kim baát dieät, mong ngöôøi ñôøi
hieåu ñöôïc. Kim Maãu sanh hoùa nguyeân linh, coâng ñöùc voâ
löôïng voâ bieân, vaäy Kim Maãu laø ai?
167
Hoãn Nguyeân Nhaát Khí, hoùa ra Nguyeân Thuûy vaø Thaùi
Thöôïng Huyeàn Nöõ, neân voán laø Linh cuûa Hoãn Nguyeân Nhaát
Khí, Tam Thanh dieãn hoùa, nguõ haønh sanh ngöôøi. Voâ Cöïc Hoãn
Nguyeân Nhaát Khí laïi hoùa tieáp laø Kim ñi ñaàu trong nguõ haønh.
Hoãn Nhieân Nhaát Khí laø boån linh cuûa Laõo Maãu, laïi hoùa thaân
tieáp laøm Kim Maãu. Kim Maãu coù traùch nhieäm hoùa sanh
nguyeân linh, gaùnh naëng ñöôøng xa.
Voâ Cöïc Hoãn Nguyeân Nhaát Khí, ñoù laø baûn lai dieän muïc
cuûa cöûu luïc nguyeân linh, nhöng chuùng sanh meâ muoäi khoâng
bieát giaùc ngoä, hoài quang phaûn chieáu, nhaän roõ baûn thaân, taâm
thaàn höôùng ra ngoaøi, neân rôøi xa Voâ Cöïc Tieân Thieân Ñaïi Ñaïo.
Kim coù nhöõng ñöùc tính sau:
1/ Taïi Thieân, laø “Lôïi” trong Nguõ thöôøng, lôïi laø thuaän
lôïi, tieän lôïi. Lôïi laø taøi saûn haøng hoùa, “Quaân töû yeâu taøi, thuû chi
höõu Ñaïo”, “Phi phaùp thuû lôïi, taát chieâu oaùn kî”. Tuïc ngöõ coù
caâu: “Nhaân vi taøi töû, ñieåu vi thöïc vong”, truy caàu taøi lôïi, chæ
bieát tôùi lôïi, gian traù giöït gaït, töï chuoác laáy dieät vong.
2/ Taïi ñòa, laø “Thu” trong boán muøa, muøa Thu laø thôøi kyø
thaâu hoaïch, vaïn vaät ruïng laù haún. Boán muøa Xuaân Haï Thu
Ñoâng coù tuaàn hoaøn, vaän hoäi cuûa Thieân Ñòa cuõng coù caùi lyù laø
khoâng ngöøng tuaàn hoaøn. 4 muøa Xuaân sanh Haï tröôûng Thu
thaâu Ñoâng taøng, vaän hoäi cuûa Thieân Ñòa cuõng coù 4 thôøi kyø laø
Thaønh Truï Hoaïi Khoâng. Thaønh, cuõng nhö muøa Xuaân, vaïn vaät
sanh thaønh, chính laø Moäc khí Giaùp AÁt ôû phöông Ñoâng, laø caùi
Nhôn ñeå sanh ñeå phaùt. Truï, gioáng nhö muøa Haï, vaïn vaät sanh
tröôûng thònh vöôïng, chính laø Hoûa Bính Ñinh ôû phöông Nam,
laø caùi Leã ñeå sanh ñeå phaùt. Hoaïi, nhö muøa Thu, vaïn vaät tieâu
168
ñieàu, chính laø Kim Canh Taân ôû phöông Taây, laø caùi Nghóa
phaùt ra. Khoâng, nhö muøa Ñoâng, vaïn vaät aån taøng, chính laø
Thuûy Nhaâm Quyù ôû phöông Baéc, laø caùi Trí phaùt ra. 4 thôøi kyø
ñuùng khôùp vôùi 4 muøa, laïi khôùp vôùi 4 phöông, 4 goùc, nhö theá
chính laø tuaàn hoaøn cuûa Vaän hoäi Thieân thôøi.
Thieân thôøi luùc naøy chính laø vaøo “Thu” Kim Baïch khí,
vaïn vaät sanh tröôûng ñeán möùc cao nhaát, cuõng laø phoàn vinh ñeán
möùc cao nhaát, keá tieáp laø caùi khí tieâu ñieàu cuûa muøa Thu, laø luùc
phaù hoaïi, cho neân theá gian ngaøy hoâm nay, khoa hoïc vaên
minh vaät chaát phaùt trieån tôùi ñieåm toät ñænh, cuõng vì theá maø
ngöôøi ñôøi saùt kieáp hoãn loaïn taêng leân raát nhieàu. Cho neân, Beà
Treân trong luùc naøy, ñaïi khai phoå ñoä, ñeå ngöôøi thieän löông
döôùi gaàm trôøi, coù theå duy trì caùi löông taâm vaøng ngoïc maø
khoâng bò traøo löu oâ nhieãm, khoâng theo khí soá Thieân Ñòa maø
bò hoaïi dieät, ngöôøi naøo coù theå nghe Ñaïo maø tu luyeän, thì Linh
Ñaøi Xaù Lôïi thöôøng toûa aùnh saùng, tuy trôøi ñaát toái ñen, Thieân
Ñòa hoaïi khoâng, nhöng Tính naøy baát hoaïi, boån tính Xaù Lôïi
naøy laø theå Kim Cang ñaáy. Ngöôøi ñaéc ñöôïc maø coøn phaûi bieát
tôùi haøm döôõng baûo thuû, chaêm lo cho toát caùi boån tính Thieân
Meänh naøy, môùi khoâng uoång phí moät phen boân ba taïi theá gian.
Tu só trong thieân haï, tuy raát nhieàu nhöng toát xaáu ñuû haïng,
chôn tu hoaëc giaû tu ñeàu coù caû, tham quaû vò, giaønh ñòa vò,
khoâng toân Phaät qui, coù raát nhieàu ngöôøi nhö theá, cuõng laø do yù
Trôøi möôïn vaäy ñeå khaûo nghieäm nhaân taâm, cuõng chính laø ma
töû haï phaøm loaïn Ñaïo. Tuïc ngöõ coù caâu: “Ñaïo cao moät thöôùc,
ma cao moät tröôïng.” Tu Ñaïo muoán laáy moät “thieän danh” thaät
laø khoâng deã, muoán ñöôïc moät “aùc danh” laïi laø raát deã. Cho neân
tu só höõu duyeân, ñaõ nghe Ñaïi Ñaïo, nhaát ñònh phaûi nhaän lyù
169
quy chôn, ñöøng nghòch yù toát cuûa moïi ngöôøi, ñi vaøo ma Ñaïo,
laøm cho cöûu huyeàn thaát toå ñeàu truïy caû, sau naøy hoái haän
khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc.
3/ Taïi nhaân theå, laø phoåi vaø da, maët traêng trong muøa thu
tuy saùng nhöng theå chaát yeáu ôùt. Vaøo muøa thu laù ruïng, khoâng
caùch naøo nhaû ra khí oxy, neân phoåi cuûa loaøi ngöôøi khi hoâ haáp,
nguyeân toá caàn thieát bò giaûm bôùt. Phoåi taïng gioáng nhö laù, laù
ruïng trôû veà goác, chæ coøn lôùp da traéng boïc beân ngoaøi, thaân theå
hö nhöôïc khoâng chaéc, cho neân muøa thu tôùi laø phaûi theâm aùo
quaàn ñeå baûo hoä caùi thaân. Hieän nay ñang thôøi kyø Thu thaâu,
nguyeân linh phaûi trôû veà Linh Sôn Taây Phöông. Cho neân Ñaïi
Ñaïo hoaèng döông, chö Tieân Phaät tôùi taáp ñaàu thai chuyeån theá,
heát loøng giaùo hoùa chuùng sanh, ngöôøi naøo coù tueä caên baát muoäi,
ñoùng goùp hy sinh tinh thaàn vaät chaát, boân ba khaép nôi vì phoå
ñoä höõu duyeân. Mong ngöôøi tu Ñaïo taâm nhö laù ruïng, thanh
baïch voâ nhieãm, khoâng sanh trôû ngaïi, ai ai cuõng ñeàu tu Ñaïo,
nhö muøa Thu coù ñöôïc thaâu hoaïch toát.
4/ Taïi nhaân luaân, laø “Nghóa” trong Nguõ thöôøng, laø
“Ñaïo” trong Nguõ giôùi. Phöông Taây thuoäc Kim, ngöôøi ham
vaøng (kim), thaáy lôïi queân nghóa, con ngöôøi neáu sanh yù nieäm
tham, giöït laáy taøi vaät, goïi laø keû cöôùp, khoâng phaûi laø nghóa só.
Moät tí moät haøo, neáu khoâng phaûi ñoà cuûa mình thì chôù laáy,
baèng khoâng, laø traùi ngöôïc luaät Trôøi, Ñòa nguïc coù phaàn, Thieân
Ñaøng khoâng coù ñöôøng ñeå ñi.
Ngöôøi tu Ñaïo, mong ñöøng tham kim (vaøng) giaû, taøi giaû
treân theá gian, nhöõng thöù naøy chæ cho ngöôøi ñôøi taïm möôïn
duøng trong vaøi naêm thoâi, maø phaûi neân tu thaân döôõng tính, vun
170
boài “Kim Cang taâm” cuûa mình, ñeå sau naøy phaûn hoài Taây
Phöông Cöïc Laïc, böôùc leân Baûo Ñòa maøu vaøng (kim), soi
chieáu cuøng aùnh vaøng trong taâm cuûa mình raát ñoãi ngoaïn muïc,
nhö theá, nhöõng caùi sôû höõu cuûa mình môùi chôn thaät vónh cöûu.
5/ Taïi nhaân gian, tröôùc laø hoùa thaân laøm “Haï Vuõ” Baïch
Ñeá, laø Toå Sö ñôøi thöù 9 trong “Tieàn Ñoâng Phöông 18 ñôøi Toå”
noái truyeàn Kim Tuyeán Ñaïo Thoáng. Nay do duy trì tieáp noái
Ñaïo Thoáng, laïi hoùa thaân laøm Kim Toå Laâm Thò, chaáp chöôûng
nguõ haønh Kim Boä chi Baøn, keá thöøa Ñaïo Thoáng Thieân Meänh
chi nhieäm, vôùi Thuûy Toå ñoàng taâm hieäp löïc cuøng lo vieäc thaâu
vieân, traûi qua moïi thöù ma naïn, chòu gian nan voâ cuøng, coâng
thaønh lieãu Ñaïo quy Taây.
Toå Sö ñôøi thöù 14 : Dieâu Haïc Thieân Minh Sö
Toå Sö ñôøi thöù 14 laø Dieâu Haïc Thieân, ñaïo hieäu laø Minh
Trì, laø do Dieâu Trì Kim Maãu hoùa thaân, giaùng sinh vaøo giôø tyù
moàng 5 thaùng gieâng, laø ngöôøi phuû Thaùi Nguyeân tænh Sôn
Taây, ñôøi Thanh. Toå tieân 7 ñôøi ñeàu trì chay laøm vieäc thieän,
cho neân Laõo Maãu nhieàu laàn khuyeán caùo, coù moät ñeâm ñöôïc
Laõo Maãu baùo moäng: “Ngaøy mai, tröôùc coång lôùn ñaët moät baøn
cuùng, cho höôùng veà chaùnh phöông Nam ngheânh tieáp Thieân
Meänh.”
Tôùi hoâm sau, vaøo luùc aáy, töø höôùng phöông Nam coù moät
vò Kim Thaàn ñeán, ñöùng tröôùc baøn cuùng, trong mieäng hoâ to 3
tieáng, mau tieáp Thieân Meänh, Dieâu Toå voäi ngaång ñaàu leân, chæ
thaáy Ñaïo Nhaân aùnh maøu vaøng, tay traùi caàm caây truùc, treân
ñænh thieân döôùi ñaïp ñòa, tay phaûi xaùch tuùi caøn khoân, Toå lieàn
171
quyø xuoáng, tieáp thuï Thieân Meänh, Ñaïo Nhaân boãng nhieân bieán
maát. Ñaáy laø Laõo Maãu giao phoù Thieân Meänh roõ raøng.
Dieâu Toå truyeàn Ñaïo ñöôïc vaøi naêm, nhaän 2 ngöôøi nghóa
nöõ laø ñoà ñeä Toá Döông Toá Ngoïc, sau cuøng Thieân Meänh giao
cho Vöông Toå tieáp tuïc chaáp chöôûng Ñaïo maïch.
Vaøo naêm thöù 6 nieân hieäu Ñaïo Quang, Döông - Töø Thaäp
Tam Toå, môùi chöôûng Thieân Baøn, khai hoang haï chuûng,
Huyeàn Quang phoå truyeàn.
Vaøo naêm 23 nieân hieäu Ñaïo Quang, Haø Ñoà xuaát hieän,
Laõo Maãu töø meänh cho thieát laäp sa baøn. Nguõ haønh thaäp ñòa,
toaøn do “keâ” ñònh ñoaït.
Vaøo naêm 25 nieân hieäu Ñaïo Quang, Thieân khai khaûo
tuyeån, chö Phaät cuõng phaûi kinh ngaïc, ai khoâng coù caên cô laø bò
khaûo lui maát.
Khi Moäc Hoûa Thoå 3 vò Toå quy khoâng, Thaäp Ñòa bò baïi
lieät, Kim Toå vaø Thuûy Toå cuøng lo phoå ñoä löông duyeân.
Vaøo naêm Maäu Ngoï, laø naêm thöù 8 nieân hieäu Haøm Phong,
Thuûy Toå Baønh Thò quy Taây. Thieân Meänh giao Kim Toå moät
mình gaùnh laáy, hieäu laø “Taây Caøn Ñöôøng”, chaáp chöôûng Ñaïo
Thoáng. Vaøo luùc aáy, ma töû loäng haønh, tranh giaønh Thieân Baøn.
Vaøo ngaøy moàng 10 thaùng 4 naêm Quyù Daäu, töùc naêm thöù
12 nieân hieäu Ñoàng Trò, Kim Coâng taïi Phaät ñöôøng Hoà Baéc xöù
Haùn Döông quy khoâng, Thieân Meänh Ñaïo Thoáng aùm giao Toá
Döông Toá Ngoïc taïm chöôûng, chaáp chöôûng Thieân Baøn 5 naêm.
“Song phuïng ñöông gia trò theá”, coù nghóa laø: Song
phuïng vaøo luùc aáy, neáu noùi veà Ñaïo Baøn, laø chæ Toá Döông Toá
172
Ngoïc; neáu noùi veà chính trò quoác gia, laø chæ Töø Hy Thaùi Haäu
vaø Töø Nhôn Ñaïi Haäu.
Sau khi Kim Toå quy khoâng, Ñaïo Thoáng Thieân Baøn hoãn
loaïn. Sau Thaäp Tam Toå, Thieân Meänh thaät ñaõ aùm chuyeån qua
Sôn Taây cho Dieâu Toå. Vaøo luùc ñoù, ma töû loäng haønh, tranh
giaønh Thieân Baøn.
Sau khi Dieâu Toå quy khoâng, Ñaïo Thoáng töø ñoù bò hoãn
loaïn. Sau truyeàn Vöông Toå Giaùc Nhaát, cuõng laø aùm thuï, Ñaïo
Thoáng caøng thaáy hoãn loaïn theâm.
Toå Sö ñôøi thöù 15 : Vöông Giaùc Nhaát Minh Sö
Toå Sö ñôøi thöù 15 hoï Vöông teân laø Hy Maïnh, ñaïo hieäu laø
Giaùc Nhaát, laø do Thuûy Tinh Töû hoùa thaân, coøn coù teân laø Baéc
Haûi Laõo Nhaân.
Vöông Toå luùc 3 tuoåi, thì ngöôøi cha maát, leân 7 tuoåi thì
ngöôøi meï qua ñôøi, may ñöôïc ngöôøi chuù trong doøng toäc nhaän
veà nuoâi döôõng. Luùc 13 tuoåi chaên traâu cho Löu phuû, naêm 17
tuoåi nghe noùi taïi Sôn Taây coù Ñaïo, Vöông Toå hoûi thaêm ñöôøng
ñi Sôn Taây, moät loøng moät daï muoán ñi caàu Ñaïo, tieác thay
khoâng coù tieàn ñi ñöôøng, sau Vöông Toå gom ñöôïc tieàn leû laët
vaët 80 ñoàng, laø leân ñöôøng ñi tôùi phuû Thaùi Nguyeân tænh Sôn
Taây gaëp Thaäp Töù Toå. Thaät laø ñuùng khôùp, Dieâu Toå chieâm bao
thaáy ôû höôùng Ñoâng Loã coù moät vò Phaät töû tôùi, töôùng maïo y heät
Vöông Toå, nghó raèng khoâng leõ laø ngöôøi naøy sao. Dieâu Toå hoûi
chi tieát ñaàu ñuoâi, bieát laø ngöôøi khoâng coù hoïc, laïi ôû nhaø ngheøo
naøn, trong loøng raát do döï. Trong ñeâm aáy, Laõo Maãu baùo moäng
cho bieát, truyeàn thuï Ñaïo Thoáng khoâng phaûi ngöôøi naøy laø
173
khoâng ñöôïc, cho neân ñem Ñaïo Thoáng truyeàn thuï cho Vöông
Toå chaáp chöôûng.
Vöông Toå, giaùng sinh vaøo giôø tyù ngaøy moàng 1 thaùng 2,
luùc nhoû nhaø ngheøo, chöa ñöôïc ñi hoïc, sau khi lôùn leân, moãi khi
coù cô hoäi laø phaán chaán leân sieâng naêng hoïc laáy, do baåm sinh
thoâng minh, nhìn qua laø khoâng queân, hoïc nhieàu kinh saùch,
vôùi laïi ñöôïc Dieâu Toå chæ cho, trí tueä ñaïi khai, haøm döôõng boån
nguyeân. Do ñònh tònh maø ngoä “ñaïi hoùa”, môùi bieát taâm
nguyeân Tính haûi Tam Giaùo ñuùng khôùp nhau, ñaït tôùi toät ñænh,
vaïn Thaùnh ñoàng qui.
Sau khi Thaäp Töù Toå quy khoâng, Ñaïo Thoáng caøng hoãn
loaïn theâm. Vöông Toå laø ngöôøi raát thöông ngöôøi, sôï sau naøy
giaùo truyeàn baøng moân, hoïc thaát chaùnh loä, laøm uoång maát cô
may xöa nay hieám coù, cho neân vieát ra quyeån “Lòch Nieân
Dòch Lyù” “Lyù Boån Tam Dòch”, ñeå xieån döông Tính lyù taâm
phaùp, cho bieát roõ: ngöôøi thöøa tieáp Thieân Meänh, töùc laø Minh
Sö, cuõng töùc laø nôi coù “baát nhò phaùp moân”.
Vaøo naêm thöù 3 nieân hieäu Quang Töï, Vöông Toå thöøa vaän
Ñaïo Thoáng, töø Taây Caøn Ñöôøng ôû phuû Thaùi Nguyeân tænh Sôn
Taây, chuyeån veà huyeän Ích Ñoâ xöù Thanh Chaâu, ñoåi teân laø
Ñoâng Chaán Ñöôøng. Cho neân Ñoâng Chaán tieáp tuïc Taây Caøn,
chính laø aùm chuyeån Baøn.
“Thieân Ñaïo u thaâm canh huyeàn vieãn
Phaøm nhaân yeân naêng khaùn ñích xuyeân
Minh Sö nhaát chæ Thieân Ñaøng loä
Phaûn boån hoaøn nguyeân taùc anh hieàn.”
Vöông Toå xieån Ñaïo ôû vuøng Sôn Taây, Sieån Taây, Töù
174
Xuyeân, Quyù Chaâu, truyeàn Ñaïo ñoä nhaân, phoå ñoä chuùng sanh,
khoaûng thôøi gian hôn möôøi naêm, vaáp phaûi khoù khaên lieân tuïc,
veà sau rôøi khoûi Quyù Chaâu trôû veà Sôn Ñoâng. Vaøo thaùng 3 naêm
Bính Tuaát, töùc naêm thöù 10 nieân hieäu Quang Töï, Vöông Toå
quy khoâng. Sau ñoù truyeàn giao Löu Toå tieáp chöôûng Toå vò, keá
thöøa Thieân Meänh, trôû thaønh Toå Sö ñôøi thöù 16.
Toå Sö ñôøi thöù 16 : Löu Thanh Hö Minh Sö
Toå Sö ñôøi thöù 16 laø Löu Thanh Hö, sau naøy ñöôïc goïi laø
Hoùa Thieän, hieäu laø Thanh Hö Laõo Nhaân, laø ngöôøi Thanh
Chaâu, thaønh Ích Ñoâ, nhaø maáy ñôøi laø trieäu phuù, laø do Khöông
Thaùi Coâng hoùa thaân. Vöông Toå töø Sôn Taây ñöa Ñaïo Thoáng
sang Sôn Ñoâng, ñem Ñaïo Thoáng truyeàn giao Löu Toå chaáp
quaûn.
Vaøo naêm thöù 12 nieân hieäu Quang Töï, thöøa vaän phuïng
meänh Tam Giaùo hôïp nhaát.
Khi Vöông Toå quy khoâng, thaép nhang thænh Laõo Maãu
ban töø duï, ñoåi teân laø “Tam Cöïc Nhaát Quaùn”, giao phoù Löu
Toå laø Thanh Hö Laõo Nhaân chaáp chöôûng.
Vaøo naêm Bính Tuaát, laø naêm thöù 12 nieân hieäu Quang Töï,
Löu Toå ñoåi teân “Voâ Cöïc Tieân Thieân Ñaïi Ñaïo” thaønh “Tam
Cöïc Nhaát Quaùn Chi Ñaïo”, yù laø quaùn trieät chaân lyù Voâ Cöïc cuûa
vaïn vaät vaïn söï vaïn loaïi trong Thieân Ñòa, cuõng töùc laø quaùn
thoâng Thieân Ñòa coå kim trung ngoaïi, laø Ñaïi Ñaïo quang minh
phoå ñoä chuùng sanh. YÙù trong ñoù raát saâu, lyù trong ñoù raát dieäu.
Noùi toùm laïi, “Nhaát” laø chôn trong Voâ Cöïc, dieäu trong Tieân
Thieân, chí thaàn chí minh, cuõng ñöôïc goïi laø “Lyù”. “Quaùn”: yù
175
laø quaùn trieät moïi thöù, töø “voâ” quaùn “höõu”, töø “thuûy” quaùn
“chung”, laø Voâ Cöïc Chí Lyù, cho neân, lyù naøy quaùn trieät Thieân
Ñòa vaïn vaät, maø vaïn vaät trong Thieân Ñòa ñeàu töï coù lyù naøy, lyù
naøy ñem haønh trong Ñaïi Ñaïo, coù theå trôû laïi vôùi Chí Thieän,
neáu haønh trong loái taø, nhaát ñònh seõ bò truïy kieáp luaân hoài.
Löu Toå sau khi thöøa meänh Ñaïo Thoáng, xieån döông
chaùnh Ñaïo taïi vuøng duyeân haûi phía baéc tænh Sôn Ñoâng, giaùo
hoùa hieàn löông, phoå ñoä chuùng sanh.
Hoàng Döông Kyø tôùi ñaây laø 16 ñôøi vieân maõn.
Toå Sö ñôøi thöù 17 : Loä Trung Nhaát Minh Sö
Toå Sö ñôøi thöù 17 laø Loä Trung Nhaát, hieäu laø Thoâng Lyù
Töû, laø ngöôøi Chaâu Teá Ninh tænh Sôn Ñoâng, giaùng sinh vaøo
giôø Ngoï ngaøy 24 thaùng 4 naêm Quyù Söûu, töùc naêm thöù 3 nieân
hieäu Haøm Phong, laø do Di Laëc Coå Phaät hoùa thaân, tuoåi thô aáu
ñaõ maát cha meï, chæ coù moät ñöùa em gaùi ôû trong 2 gian nhaø
raùch naùt taïi khu heûo laùnh nôi ngoaïi oâ thaønh, khoå khoâng theå
taû. Luùc 22 tuoåi gia nhaäp quaân ñoäi ôû Baéc Tieåu traïm, 3 naêm sau
leân laøm só quan huaán luyeän, coù daønh duïm ñöôïc moät soá tieàn laø
240 laïng baïc. Naêm 27 tuoåi, vaøo thaùng 2, Laõo Maãu baùo moäng
cho bieát: “Haõy mau tôùi Thanh Chaâu taàm Ñaïo, khoâng theå
tham luyeán vieäc hoàng traàn”. Loä Toå söûa soaïn leân ñöôøng taàm
Ñaïo, trong ngaøy ñaõ tôùi Thanh Chaâu tìm hoûi Ñaïo traøng. Löu
Toå ñeâm tröôùc naèm moäng ñöôïc thaàn linh chæ ñieåm: “Saùng sôùm
ngaøy mai coù moät vò ñaïi hieàn tôùi ñaây, ngöôi coù theå ñi ñeán
tröôùc nuùi ngheânh ñoùn”. Hoâm ñoù nghe noùi coång lôùn cuûa Löu
Toå toaøn laø haïng ngöôøi giaøu coù ra vaøo, laïi gaëp luùc Löu Toå ôû
176
ngoaøi cöûa thaû boä cho thö giaûn, thaáy moät ngöôøi maët ñen vöøa
luøn vöøa maäp, ñaàu ñoäi noùn nhung vaønh lôùn, treân mình maëc aùo
ngaén laïi raùch, sau löng vaùc moät tuùi haønh lyù. Löu Toå thaáy
ngöôøi naøy trong loøng nghó: Khoâng leõ thaàn linh chæ ñieåm laø
ngöôøi naøy hay sao?
Löu Toå beøn hoûi: “OÂng ñöùng tröôùc cöûa laâu vaäy laø muoán
tìm ai?”
Loä Toå traû lôøi: “Ñaõ laâu toâi nghe noùi ôû ñaây coù Ñaïo, ñaëc
bieät ñeán caàu Ñaïo.”
Löu Toå cöôøi to raèng: “Laø tôùi caàu Ñaïo ö? Xin môøi vaøo
trong noùi chuyeän.” Vaäy laø cuøng ñi vaøo coång lôùn, tôùi döôùi maùi
saân nhaø phía taây hoûi roõ ñaàu ñuoâi.
Löu Toå cöôøi noùi: “OÂng laø moät ngöôøi lính, taïi sao phaûi
caàu Ñaïo?”
Loä Toå raèng: “Coù nhieàu thöù hieån hoùa, khoâng caàu Ñaïo
khoâng ñöôïc.”
Löu Toå noùi: “Ñaõ laø moät loøng muoán caàu Ñaïo, vaäy oâng coù
töøng nghe noùi pheùp taéc cuûa Ñaïo toâi khoâng, khoâng coù 100
laïng baïc, laø khoâng theå caàu Ñaïo.”
Loä Toå ñaùp: “Moät traêm laïng thì moät traêm laïng, con vaãn
phaûi Caàu Ñaïo, con coøn dö laïi 140 laïng, xin nhôø Thaày giöõ
giuøm”.
Löu Toå nghe ngöôøi naøy raát coù thaønh yù muoán Caàu Ñaïo môùi
noùi: “Ngöôi theo ta tôùi Phaät ñöôøng chuaån bò höông quaû hieán
cuùng, chæ ñieåm Ñaïi Ñaïo (khai khieáu)”.
Sau khi Caàu Ñaïo xong, Löu Toå noùi: “Ñaïo ñaõ truyeàn cho
177
ngöôi roài, ngöôi coù theå veà”.
Loä Toå ñaùp: “Con ñi lính nhieàu naêm, chæ daønh duïm ñöôïc
240 laïng baïc, nay ñaõ giao heát cho Thaày, con khoâng coù nhaø ñeå
veà, con chæ bieát theo Thaày tu Ñaïo”.
Löu Toå nghe vaäy, ñaønh phaûi nhaän cho ôû laïi, vaø hoûi:
“Ngöôi bieát laøm gì?”
Loä Toå ñaùp: “Con khoâng bieát chöõ, chæ bieát laøm coâng vieäc
laët vaët”.
Löu Toå noùi: “Phía ñoâng nhaø beáp coù moät caên phoøng chöùa
coû, ngöôi coù theå ôû ñoù, moãi ngaøy, saân tröôùc saân sau giao ngöôi
queùt doïn, taát caû lu khoâng ñöôïc caïn nöôùc, coøn Phaät ñöôøng khoûi
caàn ngöôi lo.”
Loä Toå chaáp nhaän taát caû, sau ñoù haøng ngaøy laøm nhöõng
vieäc naøy, vaát vaû khoå cöïc trong 3 naêm. Naêm Loä Toå ba möôi
tuoåi thì Löu Toå ñaõ coù naêm möôi tuoåi.
Vaøo moät buoåi noï, Löu Toå thænh thò Laõo Maãu: “Vieäc Ñaïo
vuï sau naøy phaûi giao ai tieáp laáy?” Laõo Maãu huaán raèng: “Vò
ñaïi hieàn ôû taïi tröôùc maét”. Thanh Hö Toå hoûi: “Vò naøy laø ai?”
Ñöôïc nghe lôøi huaán raèng:
Nhöôïc vaán Di Laëc taïi na lyù
Khuùc giang trì noäi quan töû teá
Ñaàu ñaùi döông nhung maïo
Thaân phi tuïc gia y
Tröông khaåu thoå chaân ngoân
Thöôøng töông nhôn nghóa thí
Tröøng nhaõn song phaân loä
Trung gian Nhaát ñieåm cô
178
Nhaät nguyeät hôïp minh giaùm
Nhaân coâng thuû trung ñeà
Thanh Hö Toå luùc ñoù chöa ngoä ñöôïc haøm yù, laïi hoûi nöõa:
“Ngöôøi aáy laø ai?” Laõo Maãu huaán tieáp: “Thôøi cô chöa ñeán,
khoù noùi vôùi mi”.
Qua naêm sau, Löu Toå môùi hieåu ñöôïc haøm yù cuûa Laõo
Maãu huaán. Ngaøy 15 thaùng 3 naêm thöù 8 nieân hieäu Quang Töï,
laø ngaøy Xuaân Quyù Ñaïi Ñieån, Löu Toå baûo caùc ñeä töû röûa tay
thaép nhang, coøn mình ngoài ôû cöûa Phaät ñöôøng kieåm tra baøn
tay. Moãi ngöôøi ñöa baøn tay cho Löu Toå kieåm tra, xem coi coù
saïch seõ khoâng, Löu Toå thaáy traêm maáy ngöôøi ñeä töû, khoâng ai
coù hai chöõ “Hôïp” “Ñoàng”, ñang luùc nghó ngôïi khoâng bieát
phaûi laøm sao, thì Loä Toå töø trong nhaø beáp, röûa ñoâi baøn tay ñen
maáy laàn cuõng khoâng saïch, chaïy voäi tôùi cöûa Phaät ñöôøng, ñöa
tay trình cho Löu Toå kieåm tra. Loä Toå noùi: “Xin Thaày kieåm
tra xem baøn tay con coù saïch seõ chöa?” Löu Toå voán khoâng
muoán kieåm tra baøn tay cuûa Loä Toå, ngaång ñaàu leân nhìn thaáy
trong baøn tay raát roõ raøng, coù chöõ “Hôïp” ôû baøn tay traùi vaø chöõ
“Ñoàng” ôû baøn tay phaûi, trong loøng Löu Toå caøng thaáy do döï,
thaàm nghó chaúng leõ Thieân Meänh giao cho ngöôøi thoâ loã nhö
theá tieáp nhaän, thaät laø laøm ngöôøi khoù hieåu. Löu Toå noùi: “Taát
caû thaép nhang khaáu ñaàu ñi”.
Ñeâm hoâm aáy, Laõo Maãu laïi baùo moäng cho Löu Toå raèng:
“Thanh Hö khoûi phaûi do döï, Thieân Meänh phaûi giao cho
Trung Nhaát thöøa tieáp, trôû veà nguyeân quaùn xieån Ñaïo, khoâng
ñöôïc chaäm treã nöõa.”
179
Qua hoâm sau, Löu Toå cuõng vì muoán khaûo caùc ñeä töû neân
giaû vôø noùi: “Toâi tuoåi taùc ñaõ cao, Ñaïo Vaän ñaõ suy thoaùi, vôùi
hoaøn caûnh nhö theá, toâi cuõng khoâng caùch naøo duy trì tieáp, caùc
ngöôi haõy xuoáng nuùi töï lo cho baûn thaân, moãi ngöôøi hoaèng hoùa
moät phöông”. Caû thaûy khi nghe noùi nhö vaäy, ñeàu caûm thaáy
khoâng theå cöùu vaõn tình theá, neân moãi ngöôøi töï lo thu doïn haønh
lyù, coù ngöôøi thì ñi veà nhaø, coù ngöôøi thì töï ñi döïng laäp Ñaïo Vuï.
Chæ coù Loä Toå trong loøng caûm thaáy hoang mang, vì ai naáy ñeàu
coù nhaø ñeå veà, chæ coù mình rôøi khoûi queâ nhaø laâu naêm, cha meï
cheát sôùm, neân hoaøn toaøn khoâng tin töùc gì caû, töông lai maäp
môø, phaûi ñi veà ñaâu? Phaàn Löu Toå, khi thaáy caùc ñeä töû ñaõ ñi
heát, môùi truyeàn Toå vò cho Loä Toå vaø noùi: “Laõo Maãu töø bi chæ
thò, con phaûi laõnh Thieân Meänh thöøa keá Toå vò. Töø thôøi Ñaït Ma
Toå Sö ñeán nay ñaõ möôøi saùu ñôøi, nay thaày phuïng meänh Laõo
Maãu truyeàn laïi cho con, con thöøa keá laø möôøi baûy ñôøi, chôù neân
ñoaïn tuyeät”.
Loä Toå bieát khoâng theå töø choái ñöôïc, neân quyø laõnh Thieân
Meänh vaø hoûi Löu Toå: “Ñeä töû khoâng nhaø khoâng bieát ñi veà
ñaâu, coù theå taâu trình hoûi Laõo Maãu coù ñöôïc khoâng?” Löu Toå
noùi: “Ñöôïc”. Vaø Löu Toå thænh ñaøn, caàu xin Laõo Maãu giaùng
cô chæ thò, ñöôïc nghe lôøi huaán raèng: “Nay laø tam kì maït kieáp,
ñaïi khai phoå ñoä, nhaát ñieàu loä caøn lieân maõn sôn haø ñaïi ñòa, saán
thanh thuûy giaù phaùp thuyeàn Ñoâng Loã laäp cô...” Loä Toå laïi hoûi:
“Con phaûi ñi veà ñaâu?” Laõo Maãu raèng: “Haõy ñeán Quan AÂm
Am an thaân”.
Roài laø khôûi haønh ñi xuoáng nuùi, Löu Toå tieãn ñöa ñoaïn
ñöôøng daøi 3 caây soá, giao phoù phaûi laøm “Tam Thieân ñaïi söï”.
180
Noùi veà Loä Toå, laïi khoâng bieát phaûi ñi veà ñaâu, trong loøng nghó
raèng: Quan AÂm am laø nôi tu haønh cuûa ni coâ, ta laø ngöôøi ñaøn
oâng laøm sao coù theå an thaân nôi ñoù? Laïi nghó tôùi queâ nhaø ôû
huyeän Teá Ninh tænh Sôn Ñoâng, laø coøn moät ngöôøi em gaùi,
tröôùc tieân phaûi ñi xin cho ôû nhôø roài tính sau.
Khi Loä Toå trôû veà Teá Ninh, nghe noùi em gaùi ñaõ gaõ qua ôû
Traàn Phuû, nôi naøy chính laø Quan AÂm Ñöôøng, anh em gaëp
maët, baøy toû tình nghóa bieät ly laâu nay, taïi Teá Ninh xieån döông
Thieân Ñaïo.
Töø khi Loä Toå trôû veà Quan AÂm Ñöôøng, töùc toác xieån
döông Ñaïi Ñaïo, cöùu vôùt hieàn löông, ñaïi khai phoå ñoä, maø nay
ñang laø tam kyø maït kieáp, Ngoï Muøi töông giao, loøng ngöôøi luùc
naøy rôøi Ñaïo quaù xa, caùc nguyeân-Phaät-töû sanh sanh töû töû,
tham luyeán hoàng traàn giaû caûnh, laøm maát ñi boån lai Tính Linh,
ñaõ khoâng bieát töø ñaâu maø tôùi, cuõng khoâng bieát tìm ñöôøng trôû
veà, caøng traàm luaân thì caøng meâ muoäi, nhaân taâm baát coå, theá
phong nhaät haï, ñaïo ñöùc truïy ñòa, baát hieáu baát nghóa, thaát leã
loaïn luaân, tranh giaønh laãn nhau, laøm cho xaõ hoäi toái ñen, loøng
ngöôøi hieåm traù, meâ muoäi quaù saâu, ñaõ ñeán toät ñænh, do ñoù taïo
ra ñaïi haïo kieáp xöa nay chöa töøng coù. Cho neân Loä Toå ñaïi
khai phoå hoùa, trôï Thieân haønh Ñaïo, theá Thieân tuyeân hoùa, tu
Chôn döôõng Tính, cöùu ñoä chuùng sanh, ñeå cöùu vaõn Ñaïi Thieân
theá giôùi, khoâi phuïc laïi nhöõng ngaøy Ñeá Nghieâu Ñeá Thuaán, cho
neân Ñaïo giaùng thöù daân, chôn phaùp phoå truyeàn.
Loä Toå phuïng Thieân thöøa vaän, ñaïi khai phoå ñoä, laø Baïch
Döông Sö Toå, ñaïi xieån huyeàn cô, lo vieäc maït haäu nhaát tröôùc,
Tam Taøo phoå ñoä, vaïn giaùo quy nhaát.
181
Loä Toå thöû caên cô ñeä töû ñeå tuyeån hieàn thuï meänh
Töø ngaøy 16 thaùng 3 naêm thöù 9 nieân hieäu Quang Töï, Loä
Toå thöøa thuï Ñaïo Thoáng, töùc toác trôû veà nguyeân quaùn Quan
AÂm Ñöôøng, laø luùc 30 tuoåi, phuïng Thieân thöøa vaän, lo vieäc
“Tam Thieân Ñaïi Söï”, ñaïi khai phoå ñoä, xieån döông Kim
Tuyeán Ñaïi Ñaïo, cöùu vôùt hieàn löông.
Do tam kyø maït kieáp, haïo kieáp ngaäp khaép baàu trôøi, Laõo
Maãu sôï nhöõng ñöùa con bò huyû trong ñaïi kieáp, neân ñem Chôn
Ñaïo laø Thieân cô maät baûo haèng coå baát truyeàn, giaùng xuoáng
traàn gian, ñaëc bieät meänh cho Loä Toå ñaïi khai phoå ñoä, ñeå cho
nhöõng chuùng sanh hieàn löông ñoàng ñaéc Chôn Ñaïo, haàu mong
an nhieân qua khoûi kieáp naïn, maïng soáng vaø Linh Tính ñeàu
ñöôïc an toaøn, vôùi laïi Linh Tính moät khi veà Trôøi, chung coå ñaéc
cöùu, vónh baát thoái chuyeån, ñuû hieåu Laõo Maãu Beà Treân ban cho
chuùng ta moïi thöù töø bi, thaät laø khoâng soùt tí naøo.
Loä Toå töø khi ôû Quan AÂm Ñöôøng, ñaïi trieån Ñaïo vuï, anh
taøi tuï taäp, töï laäp hoàng nguyeän, theá Thieân haønh Ñaïo, ñaïi
Thieân tuyeân hoùa, xaû kyû cöùu chuùng, hieåu thoâng ñöôïc taâm cuûa
Sö, ñeå cöùu vaõn chuùng sanh, thoaùt khoûi beå khoå, ñoàng ñaêng
giaùc loä.
Loä Toå töø naêm thöù 9 nieân hieäu Quang Töï baét ñaàu xieån
Ñaïo, tôùi naêm thöù 14 Trung Hoa Daân Quoác, toång coäng 43
naêm, sö huynh ñeä ñoàng moân raát nhieàu, ñeàu vì Ñaïo taän taâm
taän löïc, khaép nôi tuyeân döông Ñaïo nghóa, cöùu ñoä chuùng sanh
meâ muoäi, hoùa aùc vi thieän, hoùa ngu muoäi thaønh hieàn löông,
khôûi phaùt nhaân trí, hoùa nhaân thaønh Ñaïo, chòu daàu soâi löûa
boûng, chòu möa chòu gioù, hieán thaân cho Ñaïo, moïi thöù khoâng
182
töø choái. Nhöng Thieân Meänh Ñaïo Thoáng neáu khoâng phaûi
ngöôøi chí ñöùc chí Thaùnh, laø khoâng truyeàn khoâng giao.
Loä Toå coù moät laàn phaûi khaûo trí tueä vaø caên cô cuûa caùc ñeä
töû. Loä Toå noùi: “Baây giôø chieán tranh ñaõ keát thuùc roài, thaùi bình
thònh theá. Tu Ñaïo, ñaõ heát moät giai ñoaïn roài, veà sau khoûi phaûi
tu nöõa, chuùng ta baây giôø coù theå thòt caù ñaày maâm ñeå höôûng thuï
khaåu phuùc moät phen, aên! aên! aên! haõy aên cho thoaû thích!”
Loä Toå caàm ñuõa leân, töï mình aên roài, laïi noùi tieáp: “AÊn ñi!
Cöù vieäc aên! noùi aên laø aên, coøn chaàn chöø gì nöõa!”, caùc ñeä töû
thaáy Toå Sö ñaõ aên roài, vôùi laïi khoâng ngöøng keâu moïi ngöôøi aên,
laø moïi ngöôøi yeân taâm roài, khoâng coøn lo ngaïi chi heát, cuõng
vaøo aên luoân.
Loä Toå chính laø hoùa thaân cuûa Phaät Di Laëc, do Thieân
Meänh phaûi ñöôïc noái truyeàn, neân möôïn khaûo naøy ñeå thöû thaùch
caùc ñeä töû, leõ ñöông nhieân Loä Toå chöa heà aên vaøo, Toå ñaõ hoùa
ñi, nguyeân veïn nhaû trôû ra, moïi ngöôøi khoâng bieát söï tình, ñeàu
bò löøa caû.
Luùc ñoù chæ coù Sö Toân Sö Maãu khoâng aên, vieän côù töø choái,
giaû vôø noùi laø ñau buïng, thaân theå khoâng ñöôïc khoeû, khoâng coù
theøm aên uoáng, moät mieáng cuõng khoâng aên.
Loä Toå nhìn thaáy, raát böïc mình, noùi raèng: “Baûo aên laø aên,
sao daùm choáng laïi Sö meänh!”
Sö Toân Sö Maãu töùc thì quyø xuoáng: “Xin Toå Sö töø bi, ñeä
töû sao daùm choáng laïi, chæ do thaân khoâng ñöôïc khoeû, mong Toå
Sö thöù loãi.”
Loä Toå raèng: “Khoâng aên thì noùi khoâng aên, coøn noùi nhieàu
theá laøm chi.”
183
Loä Toå muoán khaûo nghieäm trí tueä vaø caên cô cuûa caùc ñeä
töû, keát quaû laø raát nhieàu Ñaïo tröôûng vaø Tieàn nhaân, ñeàu bò khaûo
ngaõ. Sau böõa aên, Loä Toå môùi noùi: “Caên cô, trí tueä cuûa caùc
ngöôi thaät laø caïn, chòu khoâng noåi moät caùi khaûo nhoû nhoi. Caùc
ngöôøi tu Ñaïo gì ñaây, luoân caû tam quy nguõ giôùi cuõng khoâng
bieát, aên chay gì ñaây, baây giôø ñaõ phaù giôùi roài, toaøn boä phaûi
xuoáng aâm sôn, vónh baát phuïc thaân, ñaõ taïo sai laàm lôùn, moät
saåy chaân laø trôû thaønh thieân coå haän!” Caùc ñeä töû nghe roài giöït
mình, maët taùi haún ñi, töùc thì caû thaûy quyø xuoáng khoùc ñau ñôùn
chaûy nöôùc maét, hoái haän khoâng kòp, caàu xin raèng: “Xin Toå Sö
ñaïi phaùt töø bi, xaù toäi, caùc ñeä töû chuùng con quaù meâ muoäi voâ tö,
taïo ra toäi lôùn!” Loä Toå noùi: “Nay chæ coù xin Beà Treân töø bi, xaù
toäi, nhöng caùc ngöôi phaûi töø ñaàu tu laïi. OÂi! Thieân soá khoù
thoaùt.”
Theá laø Thieân soá, Sö Toân Sö Maãu laø haäu hoïc, laø phaûi
khaûo ngaõ caùc Tieàn nhaân, môùi coù theå tieáp Thieân Meänh, thöøa
vaän Ñaïo Thoáng. Loä Toå quy khoâng vaøo moàng 2 thaùng 2 naêm
thöù 14 Trung Hoa Daân Quoác, höôûng thoï 76 tuoåi.
Sau khi Loä Toå vieân tòch, Thieân Meänh Ñaïo Thoáng giao
cho em gaùi, laø Traàn Sö Coâ, laø do Nam Haûi Coå Phaät hoùa thaân,
taïm chaáp chöôûng Ñaïo Thoáng 6 naêm. Sau ñoù môùi truyeàn cho
Cung Tröôøng Toå.
Traàn Sö Coâ quyù tieác Tính meänh cuûa chuùng sanh, ñeå cho
chuùng sanh coù theå Tính meänh song tu, neân heát söùc khuyeân
ngöôøi ta giôùi boû taät nghieàn huùt aù phieän, baûo döôõng linh theå,
trôû veà caùi thaân thanh tònh.
184
Toå Sö ñôøi thöù 18 : Tröông Thieân Nhieân Sö Toân
Thaäp Baùt Toå, hoï Tröông (coøn goïi laø Cung Tröôøng Toå
Sö1), teân Khueâ Sanh, töï Quang Bích, coù Thaùnh hieäu laø Thieân
Nhieân Coå Phaät, laø do Teá Coâng Hoaït Phaät phaân linh ñieån
quang giaùng traàn. Nguyeân quaùn ôû Loã Taây, laø ngöôøi thaønh
Nam Höông, huyeän Teá Ninh, tænh Sôn Ñoâng, giaùng sinh vaøo
ngaøy moàng 19 thaùng 7 naêm Kyû Söûu, töùc naêm thöù 15 nieân hieäu
Quang Töï ñôøi nhaø Thanh (laø naêm 1889 döông lòch). Luùc
giaùng sinh, ngoâi Thieân Ñaøn2 taïi Baéc Kinh bò hoûa hoaïn, cho
neân phía Baéc soâng Hoaøng Haø, nöûa baàu trôøi trôû thaønh “hoàng
quang phoå bieán”, con soâng Hoaøng Haø töø xöa ñeán nay laø moät
doøng nöôùc ñuïc ngaàu, ngaøy ñoù boãng trôû thaønh trong veo nhìn
suoát taän ñaùy. Caên cöù theo lòch söû ghi cheùp laïi cho bieát, moãi
khi soâng Hoaøng Haø trôû thaønh trong veo, laø coù Thaùnh nhaân
giaùng sinh taïi traàn gian, neân coù theå noùi Sö Toân voán laø moät vò
“Thieân sanh Thaùnh nhaân”.
Sö Toân sinh ra coù dò töôùng, ñaàu vuoâng ñænh baèng, trong
troøng maét coù hai con ngöôi. Töø nhoû coù trí thoâng minh saùng
suoát, baûn taùnh trung haäu, soáng trong moät gia ñình Nho giaùo töø
bao ñôøi oââng cha tôùi nay, töø nhoû ñaõ ñöôïc cuï thaân sinh giaûng
daïy cho Töù thö Nguõ kinh. Vaøo naêm 1913 caàu Ñaïo.
Sau khi ñöôïc Loä Toå ñoä hoùa, chæ ñieåm meâ taân, truyeàn thuï
taâm phaùp, laø ñi theo khaép nôi ñoä hoùa hieàn löông. Trong soá
1 Hoï Tröônglaø do chöõ 弓 (Cung) vaø chöõ 長 (Tröôøng) hôïp laïi, neân
coøn goïi laø Cung Tröôøng Toå 弓長祖 .2 Laø nôi teá Trôøi cuûa caùc vò vua nhaø Thanh.
185
caùc ñeä töû cuûa Loä Toå, Tröông Thieân Nhieân laø haäu hoïc, cuõng
khoâng phaûi laø xuaát saéc nhaát, chæ laø ngöôøi trung haäu thaät thaø,
luoân thaønh khaån vôùi moïi ngöôøi. Tôùi naêm 1930, Laõo Maãu baùo
moäng phaûi mau ñi tieáp Thieân Meänh. Sö Toân töï nghó raèng coù
ñöùc ôû ñaâu, taøi naêng ôû ñaâu maø daùm gaùnh Thieân Meänh, neân töùc
thì khaáu taï xin nhöôøng cho Tieàn Hieàn khaùc. Naøo ngôø Laõo
Maãu laïi baùo moäng tieáp, khoâng chaáp nhaän cho xin, chæ ñöôïc
tôùi nôi Traàn Sö Coâ laõnh meänh. Traàn Sö Coâ 3 laàn 4 phen thöû
thaùch khaûo nghieäm, sau cuøng môùi noùi: “Ngöôi muoán nhö theá,
thì cho ngöôi”, Sö Toân töùc thì quyø xuoáng, baùi tieáp Thieân
Meänh, trôû thaønh Toå Sö ñôøi thöù 18, töø nôi Quan AÂm Ñöôøng
thöøa tieáp Thieân Meänh, aùm chuyeån Ñaïo Baøn.
Sö Toân chaáp chöôûng Ñaïo Thoáng laø Baïch Döông Nhò Toå.
Sau khi keá thöøa Toå vò, Tieân Phaät khoâng ngöøng duøng caùch
möôïn khieáu, hoái thuùc Toå ñi xieån Ñaïo nhöõng nôi khaùc. Toå môùi
rôøi khoûi nguyeân quaùn laø Teá Ninh Sôn Ñoâng ñi ñeán Teá Nam,
Phaät ñöôøng ñaàu tieân ñöôïc laäp ôû trong thaønh Teá Nam, goïi laø
Trung Thöù Ñöôøng, sau ñoù ñoåi teân laø Suøng Hoa Ñöôøng, do Sö
Toân töï mình chöôûng lyù. Trong moät naêm laïi laäp theâm 4 Phaät
ñöôøng: Ñoâng Ñöôøng laø Ñoâng Chaán Ñöôøng, Nam Ñöôøng laø Ly
Hoùa Ñöôøng, Taây Ñöôøng laø Kim Cang Ñöôøng, Baéc Ñöôøng laø
Thieân Nhaát Ñöôøng.
Sö Toân taïi Teá Nam khai trieån Ñaïo vuï, phoå ñoä Tam Taøo,
thöôïng ñoä Khí Thieân Haø Haùn Tinh Tuù, haï ñoä ñòa phuû u minh
quyû hoàn, trung ñoä ñaïi ñòa thieän nam tín nöõ, lo vieäc maït haäu
nhaát tröôùc thaâu vieân ñaïi söï, chæ ñieåm chôn ngaõ, bieát ñöôïc cöûa
ngoõ sinh töû, Thieân Ñaïo nhaát boä tröïc sieâu.
186
Ñaïo vuï töø Teá Nam truyeàn tôùi Thieân Taân, vaøo naêm 1932,
ñaïo thaân ôû Thieân Taân yeâu caàu Sö Toân ñi giaûng Ñaïo tieáp, Sö
Toân do vieäc raát baän khoâng theå phaân thaân, neân xin sö huynh
ñeä trong thôøi Loä Toå laø Hoà Queá Kim ñaïi dieän Sö Toân chuû trì
Ñaïo vuï ôû Thieân Taân, theá laø söï khôûi nguoàn cuûa Hoà Ñaïo
Tröôûng ôû Thieân Taân.
Luùc naøy, Ñaïo vuï ñaõ ñöôïc ñaïi khai hoàng trieån, Kim
Tuyeán Ñaïi Ñaïo töø Taây An truyeàn tôùi caùc vuøng Thöôïng Haûi,
Töù Xuyeân, Ninh Ba, Giang Nam, môû ra “Baûo Quang
Ñöôøng”, “Cô Sôû Ñöôøng”, “Haïo Nhieân Ñöôøng” vaø “Vaên Hoùa
Ñaøn” ôû Thieân Taân. Khai hoang haï chuûng khaép nôi, tuyeân hoùa
Chôn Ñaïo, haàu mong hoã trôï cho Thaày, lo vieäc maït haäu nhaát
tröôùc ñaïi söï phoå ñoä thaâu vieân. Ñeå Ñaïo vuï caøng ñöôïc phaùt
trieån, moïi ngöôøi vôùi caùi taâm kieân trì baát khuaát, laäp chí xung
Thieân, khoâng phaân bieät ngaøy ñeâm, khi ñi khoaùc sao khi veà
ñoäi traêng (nghóa laø khi ñi trôøi chöa saùng, luùc veà traêng ñaõ leân cao),
chòu möa chòu gioù, theá Thieân tuyeân hoùa, cöùu ñoä chuùng sanh,
ñeå ñeàn ñaùp Thieân aân Sö ñöùc, vì Ñaïo hy sinh, thuû töû Thieän
Ñaïo.
Sö Toân vì vieäc phoå ñoä Tam Taøo, ra baéc vaøo nam raát baän
roän, coù moät laàn ngoài thuyeàn ñeå ñeán nôi baøn söï, ñoät nhieân gaëp
gioù baõo soùng lôùn, thaân taøu laéc lö khoâng oån, khi chìm khi noåi,
raát laø nguy hieåm, boãng nhieân thaáy caùc loaøi caù toâm thuûy toäc
tôùi ñôõ thuyeàn hoä giaù, ñeå thuyeàn ñöôïc thuaän lôïi tôùi nôi. Khi tôùi
nôi, Thaày noùi: “Caùc vò ñi ñöôïc roài”, caùc loaøi caù toâm thuûy toäc
môùi rôøi khoûi, töø choã naøy ñuû thaáy söï quyù baùu cuûa Thieân Meänh.
Coù moät laàn, Thaày treân ñaøn giaûng Ñaïo, noùi veà “Leã moân
187
Nghóa loä, baát nhò phaùp moân”, daïy moïi ngöôøi phaûi phaûn boån
quy chôn, ñaït boån hoaøn nguyeân, trôû laïi baûn lai dieän muïc. Vaøo
luùc aáy, ngöôøi nghe raát ñoâng, phaân ra treân laàu döôùi laàu 2 lôùp.
Trong luùc giaûng Ñaïo, moïi ngöôøi taäp trung tinh thaàn, chuù yù
laéng nghe, khoâng coù ngöôøi naøo tuyø yù ñi laïi, yeân laëng khoâng
coù tieáng ñoäng naøo caû. Thaày raát thöông ngöôøi, giaùo hoùa heát
möïc, nhaéc tôùi nhaéc lui, tuaàn tuaàn thieän duï, noùi ñuùng ñieåm cuûa
mình, moïi ngöôøi sao khoâng thoaû thích, nieàm vui hieän treân neùt
maët, möøng thaàm may gaëp “Tam Kyø”, laïi ñöôïc Minh Sö giaùo
hoùa, thaät laø tam sanh höõu haïnh. Sau khi Thaày giaûng xong, ñeä
töû döôùi laàu hoûi treân laàu: “Lôùp treân laàu laø ai giaûng Ñaïo cho
nghe?”, ñeä töû treân laàu noùi: “Chuùng toâi thaät laø may maén ñöôïc
nghe Thaày töø bi”, ñeä töû döôùi laàu nghe ñöôïc, giöït mình raèng:
“Caùc vò khoâng coù noùi baäy ö?”, ñeä töû treân laàu noùi: “Roõ raøng laø
Thaày ôû ñoù giaûng Ñaïo, laøm sao coù theå noùi baäy”. Thì ra Thaày
töø bi, ñaõ phaân thaân xieån hoùa.
Coù moät laàn Sö Toân ñeán bôø bieån ñoä hoùa thöù daân, ôû trong
nhaø troï laø moät toøa kieán truùc coå xöa, ngoaøi bieån coù raát nhieàu
chim bieån, caû baày bay leân maùi nhaø ñaäu chôi, keâu choeù khoâng
ngöøng, laøm cho caû maùi nhaø ñaày cöùt chim raát khoù coi, laïi maát
veä sinh. Sö Toân thaáy vaäy trong loøng nghó coù trôû ngaïi tôùi caûnh
thanh tònh, neân tuyø mieäng noùi raèng: “Hy voïng xuoáng möa
moät traän, doäi ñi laø toát bieát bao!”, naøo ngôø vöøa noùi xong, ñoät
nhieân treân trôøi maây ñen mòt muø, gioù möa hoäi tuï, chaúng maáy
choác laø möa lôùn ñoå xuoáng, moät choác laùt laø cöùt chim ñöôïc doäi
saïch haún, hieän ra maùi nhaø saïch seõ. Sö Toân thaáy vaäy trong
loøng töï traùch raèng: “Mau caån thaän lôøi noùi, thaät laø khoâng theå
luoân mieäng noùi ñaïi, toäi loãi, toäi loãi!” Sö Toân thaân mang Thieân
188
Meänh, heã kim khaåu noùi ra, laø thieân Thaùnh vaïn Phaät ñeàu
khoâng daùm nghòch meänh, phuïng meänh duy caån. Luùc Thaày bò
beänh, tröôùc nhaø coù moät caây böôûi, ra ñöôïc 7 traùi böôûi, töï nhieân
khoâng coù nguyeân do rôùt xuoáng 4 traùi, Thaày than raèng: “Thieân
soá ö!”, veà sau coù 4 vò Ñaïo Tröôûng theo Sö Huynh ñi luoân.
Luùc Traàn Sö Coâ taïm laõnh Thieân Meänh cuûa Loä Toå, ngöôøi
con lôùn cuûa Traàn Coâ laø Traàn Höng Haûi tieân sinh, ngöôøi con
thöù laø Traàn Höng Loäng tieân sinh, cuøng vôùi moät soá Sö Huynh
ñoàng moân cuûa Thaày, khoâng chaáp nhaän Thieân Meänh cuûa
Thaày, trong loøng khoâng phuïc, cho laø con cuûa Traàn Coâ laø Traàn
Ñaïi Tieân Sinh, coù theå thöøa gaùnh Thieân Meänh, vaãn nhö xöa
truyeàn Thieân Meänh cuûa Loä Toå, bieåu vaên duøng hoï teân cuûa Loä
Toå.
Thaày ôû Teá Ninh, vì ngaïi vôùi thaân tình, do thaân tình baø
con nhö theá, laøm cho khoâng caùch naøo truyeàn roäng ra. Veà sau
Laõo Maãu taïi caùc nôi giaùng loan (ñaøn cô) chæ thò, traûi qua thôøi
gian 2 - 3 naêm, nhöõng sö huynh ñeä thuû cöïu môùi chòu tin maø
ñoàng taâm trôï Ñaïo. Söï vieäc naøy xaûy ra vaøo khoaûng naêm 1930
- 1931. Veà sau caû hai ngöôøi con trai cuûa Traàn Coâ ñeàu laõnh
Thieân Meänh truyeàn Ñaïo.
Vaøo naêm 1936, Tröông Boài Thaønh laø Tieàn nhaân trong toå
Cô Sôû, vaø Tröông Ñöùc Phuùc laø Tieàn nhaân trong phaùi Sö
Huynh, ñeàu môøi Thaày tôùi Nam Kinh, do soá ngöôøi ñeán röôùc
Thaày tôùi maáy traêm ngöôøi, ñeàu maëc leã phuïc Trung Quoác, khi
thaáy Thaày ñeàu quyø xuoáng thænh an, laøm cho nhaân vieân trò an
sinh nghi maø giam giöõ laïi. Sau khi Thaày bò giam giöõ, raát
nhanh choùng laø ñöôïc thaû ra.
189
Thaày phuïng thöøa Ñaïo Thoáng, giaùng traàn öùng vaän cöùu
theá, nguyeân do laø ôû Tieân Thieân phuïng Minh meänh cuûa
Thöôïng Ñeá, cho neân ôû Haäu Thieân ñaïi bieåu Thöôïng Ñeá laøm
Minh Sö cho muoân daân. Gaëp phaûi tam kyø maït kieáp naøy,
Thieân Ñaïo giaùng theá, caûi trang chuyeån kieáp giaùng phaøm, hoùa
thaân laø Cung Tröôøng Toå, vôùi boån nguyeän laø tröïc chæ boån
Tính, ñoä hoùa chuùng sanh, thöøa Thieân ñöùc maø phoå hoùa, quang
minh chieáu khaép tam giôùi, khoâng nhöõng chuùng sanh nhôø theá
maø thoaùt khoûi beå khoå, luoân caû Chôn Tieân ôû Khí Thieân, quyû
hoàn ôû Ñòa Phuû, cuõng ñoàng ñöôïc aân ñieån trôû veà Lyù Thieân.
Thaày thöøa thuï Thieân Meänh, lo vieäc Tam Taøo ñaïi söï,
nhöng söùc ngöôøi coù haïn, vôùi laïi ngaøy nay Ñaïo giaùng hoûa
traïch, thöù daân öùng vaän, hieàn löông ñeàu coù theå ñaéc Ñaïo, Ñaïo
vuï raát baän, may coù chö Thieân Tieân Phaät ñoàng xuoáng Ñoâng
Thoå, giuùp söùc trôï Ñaïo, cuøng lo vieäc thaâu vieân, neáu khoâng nhö
theá laøm sao coù theå trong thôøi gian vaøi naêm, Ñaïi Ñaïo ñöôïc
hoàng trieån khaép toaøn quoác, keá tieáp laø toaøn caàu. Theá naøy ñeàu
laø Tieân Phaät töø bi, khaép nôi baùo moäng, ñaøn cô hieån hoùa, chæ
ñieåm chuùng sanh ñi caàu Ñaïo baùi Sö, ñaéc chôn truyeàn ñeå sieâu
sanh.
Ngaøy 15 thaùng 8 naêm 1947 Sö Toân taïi Töù Xuyeân,
Vöông Gia Ñaøm, höôûng thoï 59 tuoåi. Trong Di Laëc Chaân Kinh
coù ghi: “Ñaïi chöùng Töù Xuyeân Vöông Ñaøo Taâm”, chæ roõ cho
ta bieát, Sö Toân thaønh Ñaïo taïi Töù Xuyeân Vöông Ñaøo Taâm.
Vieäc truyeàn thuï Thieân Meänh, coù hieån coù vi, vi laø khoù
thaáy, hieån laø deã bieát. Nhöng ngöôøi thöôøng chæ coù maét cuûa xaùc
phaøm, laøm sao coù theå nhìn thaáu Sö Toân döôùi lôùp aùo vaûi, ñích
190
thöïc laø Minh Sö coù Thieân Meänh?
Toå Sö ñôøi thöù 18 : Toân Tueä Minh Sö Maãu
Toå Sö ñôøi thöù 18 laø Töû Heä Toå, hoï Toân1, huùy Tueä Minh,
teân laø Toá Chaân, Thaùnh hieäu laø Trung Hoa Thaùnh Maãu, giaùng
sinh vaøo ngaøy 28 thaùng 8 naêm 1895, laø naêm thöù 21 nieân hieäu
Quang Töï, trieàu ñaïi nhaø Thanh vua Ñöùc Toâng, taïi huyeän Ñôn
tænh Sôn Ñoâng, laø do Nguyeät Tueä Boà Taùt hoùa thaân, coøn goïi laø
Nguyeät Tueä Sö Maãu, hoaøn toaøn laø vì quan heä trong Ñaïo
duyeân. Sö Maãu vì hoã trôï Ñaïo vuï neân phaûi hôïp taùc, khoâng
phaûi cuøng vôùi Sö Toân laø vôï choàng theá tuïc, ñeå deã goïi neân
chuùng ta toân laø Sö Maãu. Cung Tröôøng Sö Toân coù vôï laø Löu
phu nhaân, quaûn lyù vieäc nhaø, khoâng coù ra ngoaøi hoã trôï truyeàn
Ñaïo.
Vaøo naêm 1930, Sö Maãu taïi tænh Sôn Ñoâng cuøng vôùi Sö
Toân ñoàng laõnh Thieân Meänh theá Thieân truyeàn Ñaïo, chöôûng
Baïch Döông Ñaïo Baøn, laø Baïch Döông Nhò Toå, lo vieäc maït
haäu nhaát tröôùc, ñaïi söï phoå ñoä thaâu vieân. Do hai ngöôøi cuøng
laõnh Thieân Meänh môùi coù theå ñaïi khai Phaät moân, nam nöõ bình
ñaúng, ñeàu coù theå ñaéc ñaïo caû, Sö Toân Sö Maãu chuùng ta caàn
phaûi coù vôùi danh phaän laø vôï choàng, goïi laø “Thieân taùc chi
hôïp”, ñöôïc Tieân Phaät caùc nôi giaùng ñaøn cho bieát roõ, ñuû ñeå
chöùng minh raèng vaøo Baïch Döông Tam Kì naøy phaûi ñoä veà
“Tieân Thieân nguyeân linh” goàm “Cöûu Luïc Hoaøng Thai
1 Hoï Toân laø do chöõ 子 (Töû) vaø chöõ 系 (Heä) hôïp laïi, neân coøn goïi laø
Töû Heä Toå 子系祖.
191
Nguyeân Töû”, goïi laø Ñaïo giaùng xuoáng hoûa traïch, aâm döông
(caøn khoân) cuøng ñöôïc daãn ñoä. Cha con choàng vôï anh em
ñoàng tu, taïi gia cuõng nhö xuaát gia, khoâng phaân bieät só noâng
coâng thöông, nöûa Thaùnh nöûa phaøm1, Taùnh maïng song tu,
khoâng caàn boû nhaø boû söï nghieäp, ngöôøi ngöôøi ñeàu coù theå ñaéc
Ñaïo thaønh Ñaïo, nay coù ñeä töû khaép moïi nôi treân theá giôùi, thaät
laø moät kì duyeân xöa nay chöa töøng coù.
Vaøo teát Trung Thu naêm Ñinh Hôïi, töùc naêm 1947, Sö
Toân do quaù moûi meät vì Ñaïo, ñoät nhieân quy Thieân, tin buoàn
truyeàn ra, Tam Taøo chaán ñoäng, thaät laø sôn haø ñoå leä, thaûo moäc
ñoàng bi. Teát Trung Thu maët traêng saùng nhaát troøn nhaát, ñuùng
khôùp cho Nguyeät Tueä Sö Maãu öùng vaän, Thieân Meänh chuyeån
giao. Töû Heä Sö Maãu keá thöøa gaùnh naëng phoå ñoä thaâu vieân.
Luùc Sö Toân bò beänh, Sö Maãu thöôøng khi buoàn khoùc,
thöôøng xuyeân baåm caùo Beà Treân, khaán caàu Thaùnh theå mau
ñöôïc khoeû laïi, ñeå lo ñaïi söï Tam Taøo. Sö Maãu khoùc raèng:
“Cuùi xin Laõo Maãu töø bi, con baát taøi nguyeän cheát theá cho Sö,
ñem soá thoï sang heát cho Thaày, con ngu ñaàn voâ taøi voâ ñöùc,
Tam Taøo ñaïi söï thaät khoù ñaûm nhieäm, khaån xin Maãu töø bi,
thaønh toaøn cho con ngu ñaàn naøy, ñeå Thaày coù theå hoaøn thaønh
ñaïi nhieäm”, buoàn khoùc ñoå leä, thöông taâm trình taáu nhieàu laàn.
Tuy raèng Sö Maãu töø bi caùo chuùc Beà Treân, xin nguyeän
cheát theá, nhöng Thieân soá khoâng theå thay ñoåi, khoâng ñeå Sö
Maãu keá thöøa tieáp laø khoâng ñöôïc.
Sö Maãu quy Thieân vaøo ngaøy 23 thaùng 2 naêm 1975 taïi
1 Nöûa lo vieäc Thaùnh, nöûa lo vieäc phaøm, laø Ñaïo vaø ñôøi cuøng tu.
192
Ñaøi Loan, ngaøy ñoù möa to gioù lôùn, trôøi ñaát u aùm, Thieân ñòa
cuøng bi, Thaàn vaø ngöôøi cuøng thöông xoùt. Sö Maãu höôûng thoï
81 tuoåi.
Ngöôøi dòch : Voâ Danh Cö Só
Hieäu ñính Vieät vaên : H.N.L, Thuan Khiem Cu Si
Thieát keá vi tính : Thuan Khiem Cu Si
Thaùng 8 naêm Kyû-Maõo, 1999