INTERNET VE REKLAM Reklamcılığın Kuramsal Temelleri

ALİ ATIF BİR

Cem Tolga Bayraktar

12/31/2007

2

“All technology is a religious phenomenon”

3

Dijital Tüketici Davranışları

AVENUE A | RAZORFISH DIGITAL 2007 TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI ANKETİ SONUÇLARI

TEMMUZ 2007 | 475 AMERİKAN VATANDAŞI

WEB 2.0

Tüketicilerin büyük çoğunluğu dijital deneyimlerini arttırmak ve farklı çeşitlilikteki içeriklere ulaşmak

için kişiselleştirmeleri kullanmaktadır. Tüketicilerin %60 home page’lerini kişiselleştirmektedir.

Yukarıda kendi web tarayıcımdaki kişiselleştirilmiş home page’i görebilirsiz. Sol üst köşedeki kişiselleştirilmiş

araçlar sayesinde RSS ile kanca attığım tüm dijital içeriğe ulaşabilir, çektiğim, beğendiğim tüm fotoğrafları

görüntüleyebilir, takip ettiğim kişilerin yeni yüklediği fotoğrafları anında görebilir, blog’uma yazı yazmak üzere

bilgi girişi yapabilir, FaceBook’taki arkadaşlarımın durumunu görebilir, gelen mesajlara cevap verebilirim. Tüm

bunları kişiselleştirme çılgınlığının basit bir uygulaması olarak ifade edebiliriz. Kişiselleştirilebilen web sayfaları

reklam açısından da iddialı bir potansiyele dönüşeceği açıktır.

4

MEDIA & ENTERTAINMENT

Bu kategoride alışkanlıklar değişmektedir. Tüketicilerin %70 düzenlik olarak günlük blogları takip

etmekte ve ortalama kişi başı 4-5 blog okunmaktadır. %41 tüketici ise kendi blog’una sahip durumda

ve düzenli olarak yayın yapmaktadır. Bu davranış değişikliği geleneksel medya çıktılarının hakimiyet

alanını da tehdit etmektedir.

Benzer media içeriği değişimi YouTube üzerinde video izlemede %67’ye ulaşmış, internet üzerinden

mp3 satınalma oranı da %42’ye çıkmıştır.

En önemli saptamada tüketicilerin %91’i haber ve bilgiye erişimini ağırlıklı olarak web kanalı ile

sağlamaktadır. Bu bağlamda geleneksel medya devlere konuyla ilgili dinazorlaşmaktadır.

5

eCOMMERCE

Kişiselleştirme de yaşanan değişim ticarete de benzer şekilde yansımaktadır. Dijital ve çok kanallı

ticaret modelleri gelişmektedir. Burada kişiselleştirilmiş ‘recommendation engines’ önemli rol

oynamaktadır. Tüketicilerin %62 benzer motorların yardımı ile satın almalarını yapmaktadır, satın

alma yapan tüketicilerin %72 bu hizmetlerden memnun kalmaktadır.

Satın alma kararlarını oluşturmada tüketicilerin %38’in farklı siteler/kanalları arasındaki fiyat farkları

olduğunu belirtmektedir.

Arama motoru pazarında başarılı olmak öncelikle teknolojik altyapının dağıtımlı çalışmasından geçiyor. Yani

bütün arama, depolama, ve indeksleme gibi işleri birden fazla bilgisayara dağıtarak yapmak. Hatta böyle bir

altyapısı olduğu için Google’dan aslında bir dağıtımlı bilgisayar şirketi diye bahsedilir. Yani herkes internetten

bilgileri toplayıp depolayabilir ama bunu yüksek performansta yapmak yükü bir bilgisayar tarlasına

dağıtabilmekten geçiyor. Bilgisayarlar arasındaki bu iş bölümünü Google kendi geliştirdiği MapReduce denilen

bir yazılım platformu ile yapıyor. Ancak MapReduce ile aynı işi yapan ve açık kaynaklı olan bir yazılım platformu

daha var: Hadoop.

Hadoop’un Google’un MapReduce’undan en büyük farkı tabii ki açık kaynaklı olması (Hadoop nasıl çalışıyor).

Dolayısıyla Hadoop kullanarak isteyen herkes Google kadar hızlı çalışabilen bir arama motoru yapabilir, tabii bir

miktar bütçeyle bir bilgisayar tarlası kurabiliyorsanız. Burada

durup bir kere daha düşünün. Hadoop açık kaynaklı

olduğundan Google’a bir değil binlerce rakip çıkabilir.

MapReduce işlemleri küçük parçalara bölüyor ve farklı

bilgisayarlara dağıtıyor, sonra işlenenleri toplayıp

sonucu veriyor.

Hadoop giderek bir endüstri standardı olmaya başlıyor. Mesela Facebook Hadoop kullanarak kullanıcı

davranışlarının analizini yapıyor (50 milyon kişi ve ilişkileri) ve sosyal reklamların etkisini ölçüyor. Geçtiğimiz

aylarda New York Times bilgi işlem ekibi Hadoop

kullanarak 150 yıllık arşivindeki 11 milyon makaleyi

dijitalleştirdi ve aranabilir hale getirdi. Normalde aylar

sürebilecek bilgi işleme bir kaç günde bitirildi. Amazon ile

Hadoop kullanarak EC2 (dağııtmlı işlemci) ve S3

(dağıtımlı depolama) servislerinden faydalanabilirsiniz.

Hadoop projesini başlatan Doug Cutting aynı zamanda

Yahoo ArGe bölümünde çalışmaya başladı, haliyle

Yahoo içinde arama dahil bir çok başka bilgi işleme sisteminin performansını geliştiriyor. Daha fazla geliştiricinin

katılmasıyla Hadoop giderek daha da iyileşiyor ve tabii üniversitelerde de yayılmaya başlıyor. Hadoop

kullanabilmek / programlayabilmek önemli bir beceri haline geliyor. Sonuçta Hadoop kullanabilen yeni

6

mezunlar piyasaya çıktıkça sadece Google gibi şirketler değil daha fazla kişi veya şirket yüksek performanslı iş

yapabilecek.

Bir zamanlar dağıtımlı bilgisayar sistemlerine bilgisayar tarlası denilmekteydi, bugünlerde ise bilgisayar bulutu

(”cloud computing“) diyoruz. Çok daha dinamik bir dünyanın tasviri bu. Nasıl bugün herkesin kişisel bilgisayarı

varsa yakında hepimiz günlük hayatımızdaki bilgileri düzenleyebilmek için bilgisayar bulutu kullanıyor olabiliriz.

Aslında yaptığımız her Google aramasında kullanıyoruz bile. (Kaynak: http://www.dugumkume.org/googlea-

acik-kaynakli-rakip-hadoop)

SONUÇ OLARAK:

Online tüketicinin davranışları göz önüne alındığında pazarlamacılar ve web yayıncıları aşağıdaki

tanımlara göre yapıları yeniden tanımlamalıdır.

İçeriği Göçebe (Mobil) Yapın

Tüketicinin bilgiyi veya ürünü ölçmesi ve yorum yazmasına imkan verin

Online Video’ya yatırım yapın

Web sitenizi web sitesi olarak algılamayı bırakıp, ötesini düşünün

Mobile uygulamalar ile entegre olun ama aceleci olmayın. Çünkü mobil uygulamalar hale bazı

belirsizlikleri korumaktadır.

Dünya dijitalleşiyor sizde buna ayak uydurun! Kişiselleştirin!