65
PANAHON NG IKATLONG REPUBLIKA (1946-1972)

Ibong Mandaragit at Kuko ng Liwanag

Embed Size (px)

Citation preview

Slide 1

PANAHON NG IKATLONG REPUBLIKA(1946-1972)

1

Sumulat ng Mga Ibong Mandaragit noong 1969. "Manunulat ng mga ManggagawaNakulong siya dahil sa pakikipag-ugnayan niya sa mga kilusang makakomunistaAmado V. Hernandez

sapagkat isa siyang pinuno ng mga Pilipinong manggagawa at sa kaniyang mga pagpuna at pagsusuri sa mga kawalan ng katarungang naganap sa Pilipinas noong kaniyang kapanahunan3

Mga Ibong MandaragitIto ay isang Nobelang Pangsosyopolitika. Pagbabago at pag-aangat ng lipunan.Katayuan ng pamumuhay at kabuhayan ng mga Pilipino.Naisalin ito sa Wikang Ingles at Ruso.

4

Pagbabago sa Sistemang piyudal Kalagayan ng mga mamamayan sa pagdating ng industriyalisasyonPagnanais ng tao na lumaya sa makapangyarihang puwersang panlipunan.Nagsasalaysay at tumatalakay ng mga suliranin ng mga mamamayan, ng buhay ng madla't lipunan at ng kanilang kapaligiran

Mga Ibong Mandaragit

Piyudal-isang sistema ng pamamalakad ng lupain na kung saan ang lupang pag-aari ay ipinasasaka sa mga nasasakupang tauhan na may katungkulang maglingkod at maging matapat sa panginoong may-ari.5

Mga Ibong Mandaragit

Piyudal-isang sistema ng pamamalakad ng lupain na kung saan ang lupang pag-aari ay ipinasasaka sa mga nasasakupang tauhan na may katungkulang maglingkod at maging matapat sa panginoong may-ari.6

Mga tauhan (Mga Ibong Mandaragit) Mando Plaridel- ang pangunahing tauhan ng nobela na sinundan ng mga mambabasa nito. Bawat galaw at kaisipan niya ay inilalahad sa bawat kabanata. Don Segundo Montero- ang antagonista sa nobela na dahilan ng paghihiganti ni Mando. Ang karakter na ito ay epektibo upang humubog sa isang Mandong matalino, matapang at hindi nag paaapi.

Binago ng tadhana ang dalawang tauhan matapos dumanas ng pighati at karangyaan. Si Mando ay napilitang maglayas dahil sa lupit na dinanas sa kamay ng mga Montero kaya sumanib sa mga guerilya. Ngunit kinalaunan ay yumaman at ginamit ang pagkakataon upang palayain ang bansa.2. Epektibo rin ang karakter upang mas makilala ang mga di makatwirang pagpapalakad sa isang lupain hanggang sa iligal na gawain katulad ng pagbebenta ng kontabandong armas. Ngunit hindi rin maiiwasan na mapanigan ang katwiran ng isang Don Montero dahil naman na siyay isang negosyante at pinoprotektahan lamang ang puhunan at kita. Oras na bumagsak ang negosyo ng isang katulad niya, babagsak din ang mga industriya nakakabit dito katulad ng suplay ng pagkain pati na rin ang mga mangagawa nito. Ito ang mistulang pagkakamali ng pagtingin ng iba kay Segundo Montero. 7

Mga tauhan (Mga Ibong Mandaragit) Pastor- ang magbubuklod sa nakaraan at kasalukuyan ni Mando. Ito ang kahalagahan ni Pastor sa nobela. Mapapansin na ang dating katiwala ay nagpapahalaga sa kanyang mga kasama. Matigas ang kanyang paninindigan sa katotohanan at kabutihan ang dapat manaig at hindi ang kawalang hustisya at kasamaan

8

A.Mga tauhan (Mga Ibong Mandaragit) Puri at Dolly- mapapansin sa dalawa ang dalawang mukha ng mga Pilipina. Isang Maria Clara na mahinhin ngunit mas matapang pa sa barako katulad ni Puri at si Dolly naman ay isang Maria Clarang nangingibabaw ang tawag ng laman at pagiging marupok sa pag-ibig.

Dito makikita ang naging bunga ng pananakop sa Pilipinas. Ang mga babae na dating kasangkapan ay naging matapang at natutong humawak ng patalim para ipagtanggol ang sarili sa mga mananakop. At kinalaunan pay naging liberated dahil pinaikli ng mga kulturang Amerikano ang bawat saya ng mga Pilipina.

9

b. tagpuan(Mga Ibong Mandaragit)Nagsimula ang unang kabanata sa paglubog ng araw sa kagubatan

Kabundukan (bahay ni Tata Matias)Dagat Pasipiko

10

tunggalian(Mga Ibong Mandaragit)Tao laban sa tao Si Mando laban sa mga tao sa kanyang paligid lalong lalo na si Don Segundo. Tao laban sa lipunan-Dahil ang lipunan mismo ang naging pangunahing kalaban ni Mando o Andoy. Nagsimula ang unang kabanata sa paglubog ng araw sa kagubatan. Narating ni Mando Plaridel - at ng dalawang pa niyang kasama - ang bahay-kubo ni Tata Matyas na nasa bulubundukin ng Sierra Madre.

11

panimulaNagsimula ang unang kabanata sa paglubog ng araw sa kagubatan. Narating ni Mando Plaridel at ng dalawang pa niyang kasama - ang bahay-kubo ni Tata Matyas na nasa bulubundukin ng Sierra Madre.

12

Saglit na kakintalanNasisid ni Andoy ang kayamanan ni Simoun sa tulong ng dalawa pang mga gerilya, sina Karyo at Martin. Si Karyo ay namatay nang makagat ng pating. Tinangka ni Martin na patayin si Andoy upang masolo ang kayamanan ngunit siya ang napatay ni Andoy.

13

papataas na aksiyonNataga ni Martin sa pisngi si Andoy at ang pilat na ito ang nagtago sa tunay niyang pagkatao. Siya ay nagpabalatkayong si Mando Plaridel.

14

Kasukdulan. Nakilala ni Don Segundo si Mando at nagkapalitan sila ng masasakit na salita. Dito ipinagtapat ni Mando sa siya ay si Andoy na dating alila roon . Noong una ay ayaw maniwala ni Dolly ngunit nang ulitin iyon ni Mando ay buong hinagpis na tumangis si Dolly.

15

Pababang aksyonSa tulong ng pahayagang Kampilan at ng himpilan ng radyong ipinatayo ni Mando, patuloy na tinuligsa ni Mando ang mga masasamang pinuno ng pamahalaan.

16

wakasNalaman ni Mando na si Don Segundo pala ay puno ng mga smugglers. Hindi nagtigil si Mando hanggang sa maipabilanggo niya si Don Segundo.

17

A. Uring PampanitikanBinubuo ng mahigit kumulang pitumpung kabanata ang nobela ni Amado V. Hernandez na tumatalakay sa lagay panlipunan at pulitika ng isang bansa.

18

B. Istilo ng PaglalahadInilahad ang kuwento ng nobela batay sa pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari sa buhay at paglalakbay ni Mando at ng iba pang tauhan.

19

C. Mga TayutayGusto mong sugpuin ang apoy, eh, binubusan (binubuhusan) mo ng petrolyo.. Kailangan pa ng isang Bonifacio at ng kanyang Katipunan upang palayain ang Pilipinas.Kalahating siglo na ito, ngunit ang mga pangyayaring dinadaliriy walang pinag-ibhan sa mga nakikita natin ngayon, baka sakaling higit na makapal ngayon ang Mga Ibong Mandaragit.

20

Istilo ng AwtorMapapansin na ang istilo ng awtor sa pagsusulat ay sadyang inahalintulad ng kay Rizal upang manaig sa mga mambabasa na ito ay kasunod na kabanata ng mga nobela ng pambansang bayani.

Galaw ng mga PangyayariAng mga pangyayari ay sunud-sunod na inilahad batay na rin sa takbo ng mga karanasan ni Mando..

May mga kabanata lamang na hindi kasunod ng naunang kabanata. Dito ipinapakita ang pagbalanse ng istorya at mga tauhan na nagbibigay-sigla sa mambabasa upang buklatin pa ang susunod na kabanata hanggang sa matapos ang nobela.

22

Bisang Pampanitikana. Bisa sa IsipMaisasaisip ng mambabasa ang kalagayan ng mga Pilipino bago pa man sila ipanganak. Ang mga Pilipino noon ay di lubusang malaya sa kabila ng pagtatapos ng pananakop ng mga dayuhan.

Maiisip ng mambabasa na ang akdang Mga Ibong Mandaragit ay tila isang prediksyon sa hinaharap. Ang mga pangyayari sa Asyenda Montero ay tulad ng mga nangyayari sa mga lupain ngayon. Ang mga pagpatay sa mga magsasaka na ang tanging hiling lang ay makamtan ang lupa kung saan nila inialay ang dugot pawis ay naganap din sa Hacienda Luisita sa Tarlac na pag-aari ng pamilya Cojuangco. 23

b. Bisa sa DamdaminAng mga kaganapan sa kuwento ay isa sa mga nagpaigting ng damdamin ng kahit sino man na huwag agad na maniwala sa mga taong nasa iyong kapaligiran..

May mga kabanata lamang na hindi kasunod ng naunang kabanata. Dito ipinapakita ang pagbalanse ng istorya at mga tauhan na nagbibigay-sigla sa mambabasa upang buklatin pa ang susunod na kabanata hanggang sa matapos ang nobela.

24

c. Bisa sa Kaasalanmatutong tumayo sa kanyang paa upang makipagtalastasan at makipaglaban hindi lang sa mga sarili ngunit higit sa nakakarami.

Ang naging bunga ng pagbabasa ng Mga Ibong Mandaragit ay vigilance at pagpanig sa makatarungan at pagkakapantay-pantay ng lipunan.

25

Tinaguriang Haligi ng Kontemporaryong Panitikang Pilipino. "Manunulat ng mga ManggagawaAng kanyang mga likha ay unang natampok sa Tagalog na magasin na Liwayway. Edgardo M. Reyes

Bukod sa pagiging isang manunulat, si Edgardo ay isa ring mahusay na Screenwriter. Ilan sa kanyang mga likha tulad ng Laro sa Baga at Mga Uod at Rosas ay nagkamit na ng mga papuri. Ang mga ito ay nakilala sa buong mundo at naisalin na sa ibat-ibang wika.27

Sa Mga Kuko ng Liwanag

Ito ay isang kathambuhay o nobela.Unang lumitaw bilang isang serye sa magasing liwayway(1966-67)

.

Sa Mga Kuko ng Liwanag

Nagantimpalaang pelikulang Pilipino (Sa mga Kuko ng Liwanag o Claws of Light)May salin sa Nihonggo ni Motoe Terami-Wada

Sa Mga Kuko ng Liwanag

Si Julio, isang mahirap na mangingisda. Isang araw umalis si Ligaya ang kanyang kasintahan na kasama ang isang babaeng may pangalang Ginang Cruz na pinangakuang makakapag-aral at makapaghanapbuhay sa Maynila si Ligaya. Kaya't sinundan ni Julio sa Maynila ang kanyang nobyang si Ligaya.

Sa Mga Kuko ng Liwanag

Noong nasa Maynila na, naging biktima si Julio ng mga mapanlamang na mga tao sa lungsod. Nakaranas si Julio ng mga pang-aabuso habang nagtatrabaho sa isang lugar ng konstruksiyon at pagbebenta ng sariling katawan para lang kumita ng malaking pera.

Sa Mga Kuko ng Liwanag

Unti-unting nawawalan ng pag-asa si Julio na matagpuan pa si Ligaya. Ngunit nagbago ang lahat ng muli niyang makita si Ligaya at malaman mula sa kasintahan na naging biktima ito ng prostitusyon at pinagmamalupitan ng intyek na kinakasama.

Sa Mga Kuko ng Liwanag

Nagbalak na tumakas ang dalawa ngunit gaya ng sabi ni Ligaya kaya siyang patayin ng kinakasama pag ito ay nahuling tumatakas. Dumaan ang gabi at sa pag gising ni Julio ay patay na si Ligaya. Ginantihan ni Julio si Ligaya at pinaslang ang kinakasama nitong intyek subalit maraming nakasaksi at pinagmalupitan si Julio hanggang sa ito ay mawalan din ng hininga.

1. PAKSA

Ang kahirapan ng buhay ng mga probinsiyano sa Maynila at ang pagkamaaalalahanin ng isang probinsiyano sa kanyang kauri.

2. TAGPUAN

Ang tagpuan sa kwentong sa mga kuko ng liwanag ay sa Maynila.

3. TAUHANSi Julio na isang probinsyanong lumuwas ng Maynila upang magtrabaho, Si Pol na kaibigan ni JulioSi Ligaya na kaibigan rin ni Julio na matagal na niyang hindi nakikita Si Ah Tek na kasintahan ni Ligaya.

TUNGGALIAN

Tao laban sa lipunan, sapagkat si Julio at si Ligaya ay mga probinsyano at dahil doon ay tinatrato silang maliit at hamak lamang ng mga taga- Maynila.

4. BANGHAYA. PANIMULASi Julio ay napadpad sa Maynila mula sa probinsya. Siya ay namasukan sa isang construction site. Hindi sapat ang kanyang kita gayundin ng kanyang mga kasamahan pagkat maliit lang ang sweldo roon. Si Julio ay nakitira sa kanyang kasamahan rin sa trabaho.

May mga kabanata lamang na hindi kasunod ng naunang kabanata. Dito ipinapakita ang pagbalanse ng istorya at mga tauhan na nagbibigay-sigla sa mambabasa upang buklatin pa ang susunod na kabanata hanggang sa matapos ang nobela.

38

B. SAGLIT NA KAKINTALANNoong malapit nang matapos ang gusaling iyon, nagbawas na ng mga trabahador ang nagpagawa ng gusali. Isa sa mga tinanggal at nabawas si Julio bilang construction worker. Dahil doon ay umalis rin si Julio doon sa tinitirahan niyang bahay.

May mga kabanata lamang na hindi kasunod ng naunang kabanata. Dito ipinapakita ang pagbalanse ng istorya at mga tauhan na nagbibigay-sigla sa mambabasa upang buklatin pa ang susunod na kabanata hanggang sa matapos ang nobela.

39

Naisip niya ang kanyang kaibigang si Pol. Dahil doon ay hinanap niya ito at doon rin siya nakitira sa kaibigan niya. Dahil rin kay Pol ay nakahanap ng regular na trabaho si Julio at kumikita na siya ng maayos.

Isang gabi habang naglalakad si Julio ay parang naaninag niya ang kanyang kababayang si Ligaya, ngunit hindi niya sigurado kung si Ligaya nga iyon sapagkat nakita niya lang ito sa isang parang paupahan.

May mga kabanata lamang na hindi kasunod ng naunang kabanata. Dito ipinapakita ang pagbalanse ng istorya at mga tauhan na nagbibigay-sigla sa mambabasa upang buklatin pa ang susunod na kabanata hanggang sa matapos ang nobela.

40

C. PAPATAAS NA AKSYONNoong hinahanap ni Julio ang nanakaw niyang wallet ay nakita niyaa si Linda, ang kanyang kababata at kaibigan sa probinsiya. Niyaya niya itong kumain sa isang restawran at naikwento ni Ligaya na nagging biktima siya ng prostitusyon sa Maynila. Ngayon ay may nakilala siyang isang Intsik na nagngangalang Ah Tek. Niyaya ni Julio si Ligaya na tumakas na sa Maynila at umuwi na ng probinsiya. Napagplanuhan nilang magkita sina Ligaya at Julio mula alas dose hanggang alas tres.

May mga kabanata lamang na hindi kasunod ng naunang kabanata. Dito ipinapakita ang pagbalanse ng istorya at mga tauhan na nagbibigay-sigla sa mambabasa upang buklatin pa ang susunod na kabanata hanggang sa matapos ang nobela.

41

D. KASUKDULAN

Hindi sumulpot si Ligaya sa napagplanuhan nila ni Julio. Nabalitaan niya sa kanyang kaibigang si Pol na namatay pala si Ligaya sapagkat nahulog ito mula sa taas ng kanyang tinutuluyan.

May mga kabanata lamang na hindi kasunod ng naunang kabanata. Dito ipinapakita ang pagbalanse ng istorya at mga tauhan na nagbibigay-sigla sa mambabasa upang buklatin pa ang susunod na kabanata hanggang sa matapos ang nobela.

42

E. PABABANG AKSYONLabis na naghinagpis si Julio nang malamang patay nap ala si Ligaya. Tahimik lamang siya hanggang mailibing si Ligaya. Natapos ang kwento na napatay ni Julio ang kasintahang Intsik ni Ligaya na si Ah Tek.

May mga kabanata lamang na hindi kasunod ng naunang kabanata. Dito ipinapakita ang pagbalanse ng istorya at mga tauhan na nagbibigay-sigla sa mambabasa upang buklatin pa ang susunod na kabanata hanggang sa matapos ang nobela.

43

F. WAKAS

Natapos ang kwento na napatay ni Julio ang kasintahang Intsik ni Ligaya na si Ah Tek.

May mga kabanata lamang na hindi kasunod ng naunang kabanata. Dito ipinapakita ang pagbalanse ng istorya at mga tauhan na nagbibigay-sigla sa mambabasa upang buklatin pa ang susunod na kabanata hanggang sa matapos ang nobela.

44

TEORYANG GINAMIT

Teoryang Realismo

PAGSUSURI GAMIT ANG TEORYANG NAPILI

Sumasalamin ito sa totoong mukha ng buhay sa naganap kila Julio at Ligaya.

SIMBOLISMO

Simbolismo ngPAMAGAT

KUKOKASAWIAN | KARAHASANBANGIS

LIWANAGPAG-ASA | KAGINHAWAANKALAYAAN

MAYNILAKUKO NG LIWANAGMAILAP NA PANGAKO NG KAGINHAWAANLUNGSOD NGPANGARAP AT KASAWIAN

Simbolismo ng mgaTAUHAN

KINAKATAWAN NAMAN NG MGA TAUHAN TULAD NI JULIO AT LIGAYA ANG PAGBABAKASAKALI NG MGA PILIPINO SA MAYNILA (O IBA PANG ITINUTURING NA MAS MAUNLAD NA LUGAR) AT KANILANG PAGKABIGO AT PAGIGING BIKTIMA SA PAGSASAMANTALA

JULIO MADIAGAKaraniwang probinsyanoNa nagbasakali sa siyudadUpang sa pamamagitan ng pagiging matiyaga ay mahanap ang kaginhawaan

LIGAYA PARAISOKAGINHAWAAN NA HINAHANAP-HANAP SA SIYUDAD LIGAYA, PARAISO

KINAKATAWAN NAMAN NI MRS. CRUZ, AH TEK AT IBA PA ANG IBAT IBANG PAGSASAMANTALA NA KINAHAHARAP NG MGA NAGBABAKASAKALI SA MANILA

MRS. CRUZISANG KRUS, ISANG PAGHIHIRAP NA PASAN-PASAN NG KANYANG MGA NALINLANG.

AH TEKATIK: IBIG SABIHIN SA TAGALOG AY PERA NA PINAGMUMULAN NG KARAHASAN AT KAHIRAPAN

Simbolismo ngTAGPUAN

ESTEROKARAHASAN NA PUMAMALIBOT SA LUNGSOD NG MAYNILA

GUSALIAng siyudad na itinatayo at kung saan nagsisilbing pundasyon ang mga napagsasamantala-hang manggagawa.

Bisang Pampanitikana. Bisa sa IsipMaisasaisip ng mambabasa na hindi dapat maging gahaman sa pera dahil ito ang ugat ng kasamaan.

62

b. Bisa sa DamdaminNaging malungkot ang katapusan ng kuwento. Namatay si Ligaya at pinatay ni Julio sa Ah Tek.

63

c. Bisa sa KaasalanNararapat na magkaroon tayo ng pantay-pantay na pakikitungo sa mga taong nakapaligid sa atin. Huwag rin tayong mapang-api sa ating kapwa.

64

Inihanda ni:JULIET A. ORIGENES