Upload
hai-nguyen-hoang
View
605
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Trong lịch sử ngàn năm dựng nước và giữ nước của cha ông ta, chúng ta đã giành được rất nhiều những thắng lợi vẻ vang, oanh liệt.Trong những thắng lợi đó chúng ta không thể không nhắc đến thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là một mốc son chói lọi của lịch sử dân tộc ta. Nó đã chấm dứt gần 100 năm nước ta chịu sự áp bức bóc lột của thực dân Pháp, xóa bỏ chế độ phong kiến ở nước ta, đưa nước ta bước vào một kỉ nguyên mới, từ một nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến trở thành một nước tự do, độc lập. Đồng thời nó là kết quả của sự kết hợp giữa sự chuẩn bị chu đáo về lực lượng cách mạng và sự nắm bắt thời cơ chính xác, nhạy bén của Đảng ta. Thắng lợi này còn là minh chứng cho đường lối giải phóng dân tộc khoa học, đúng đắn của Đảng. Để biết được đường lối này khoa học và đúng đắn như thế nào, nhóm 3 chúng tôi xin đi sâu tìm hiểu đề tài: “Hãy xác định nhận thức của mình về kết quả của đường lối giải phóng dân tộc năm 1945 là đúng đắn, không phải là một sự ăn may.” Nhóm thực hiện: Nguyễn Hoàng Hải
Citation preview
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Lời mở đầu.
Trong lịch sử ngàn năm dựng nước và giữ nước của cha ông ta, chúng ta đã giành
được rất nhiều những thắng lợi vẻ vang, oanh liệt.Trong những thắng lợi đó chúng ta
không thể không nhắc đến thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.Thắng lợi của
Cách mạng Tháng Tám là một mốc son chói lọi của lịch sử dân tộc ta. Nó đã chấm dứt
gần 100 năm nước ta chịu sự áp bức bóc lột của thực dân Pháp, xóa bỏ chế độ phong kiến
ở nước ta, đưa nước ta bước vào một kỉ nguyên mới, từ một nước nửa thuộc địa, nửa
phong kiến trở thành một nước tự do, độc lập. Đồng thời nó là kết quả của sự kết hợp
giữa sự chuẩn bị chu đáo về lực lượng cách mạng và sự nắm bắt thời cơ chính xác, nhạy
bén của Đảng ta. Thắng lợi này còn là minh chứng cho đường lối giải phóng dân tộc khoa
học, đúng đắn của Đảng. Để biết được đường lối này khoa học và đúng đắn như thế nào,
nhóm 3 chúng tôi xin đi sâu tìm hiểu đề tài: “Hãy xác định nhận thức của mình về kết
quả của đường lối giải phóng dân tộc năm 1945 là đúng đắn, không phải là một sự
ăn may.”
Nhóm thực hiện:
Nguyễn Hoàng Hải
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
CHƯƠNG 1: Sự ra đời của đảng Cộng Sản Việt
nam và Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng.
I.Sự ra đời của Đảng Cộng Sản Việt Nam.
1.Hoàn cảnh lịch sử.
a.Thế giới.
Chủ nghĩa tư bản chuyển từ giai đoạn tự do cạnh tranh sang giai đoạng độc
quyền.Mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa với chủ nghĩa thực dân ngày càng gay
gắt,phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc diễn ra sôi nổi ở các nước thuộc địa.
Ngày 1/8/1914 chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ,gây ra nhiều hậu quả đau thương.
Xét về mặt lí luận thì xuất hiện Chủ Nghĩa Mác Lê Nin với tác phẩm “Tuyên ngôn của
Đảng Cộng Sản năm 1848” ra đời.
Năm 1917,Cách mạng tháng 10 Nga giành được thắng lợi,mở ta một thời đại mới
“Thời đại cách mạng chống đế quốc,thời đại giải phóng dân tộc.
b.Trong nước.
Xã hội Việt Nam dưới sự thống trị của thực dân Pháp,Chúng cai trị cả về chính
trị,kinh tế,văn hóa:
Về chính trị: chúng áp đặt chính sách cai trị thực dân,tước quyền lực đối nội và đối
ngoại của chính quyền phong kiến nhà Nguyễn.
Về kinh tế:Thực dân Pháp tiến hành cướp đoạt ruộc đất để lập đồn điền,đầu tư khai
thác tài nguyên,xây dựng một số cơ sở công nghiệp,xây dựng hệ thống giao thông…phục
vụ lợi ích cho chúng.
Về văn hóa:Thực dân Pháp thực hiện chính sách văn hóa,giáo dục thực dân ,dung
túng,duy trì các hủ tục lạc hậu…
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Tình hình giai cấp và mâu thuẫn cơ bản trong xã hội Việt Nam.:dưới chính sách cai trị
và chính sách kinh tế,văn hóa,giáo dục,thực dân,xã hội Việt Nam diễn ra quá trình phân
hóa sâu sắc:
Giai cấp địa chủ:chúng câu kết với thực dân Pháp tăng cường bóc lột,áp bức nông
dân.
Giai cấp nông dân:là lực lượng đông đảo nhất trong xã hội Việt Nam,bị thực dân và
phong kiến áp bức,bóc lột nặng nề.
Giai cấp công nhân Việt nam:ra đời từ cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất,tập trung
nhiều ở các thành phố và vùng mỏ.
Giai cấp tư sản Việt Nam:bị tư sản Pháp và tư sản người Hoa cạnh tranh,chèn ép nên
không dủ điều kiện để lãnh đạo cách mạng.
Trước sự xâm lược của thực dân Pháp,phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc diễn ra
sôi nổi với các phong trào tiêu biểu như Phong trào Cần Vương(1885-1896),cuộc khởi
nghĩa Yên Thế(Bắc Giang)…..các phong trào yeu nước theo khuynh hướng phong kiến
cũng như các phong trào yêu nước theo khuynh hướng tư sản,dân chủ tư sản,đều không
thành công vì chưa có đường lối,phương pháp đúng đắn,thiếu lực lượng và từ bối cảnh đó
xuất hiện phong trào yêu nước thwo khuynh hướng vô sản,phát triển ngày càng mạnh,tạo
sự phân hóa trong dân tộc.Nói đến phong trào yêu nước phải kể tới vị lãnh tụ Nguyễn Aí
Quốc,người đã dày công chuẩn bị về tư tưởng ,chính trị cho sự thành lập Đảng Cộng
Sản.Trong phong trào yêu nước theo khuynh hướng vô sản đã dẫn đến sự hình thành ba
tổ chứ cộng sản : Đông Dương Cộng Sản Đảng(17/6/1929),An Nam Cộng Sản
Đảng(Mùa thu 1929),An Nam Cộng Sản Liên Đoàn(9/1929)
Mặc dù đều giương cao ngọn cờ chống đế quốc,phong kiến,xây dựng chủ nghĩa Cộng
sản ở Việt Nam nhưng ba tổ chức này hoạt động riêng rẽ,phân tán gây ảnh hưởng xấu đến
phong trào cách mạng=>đòi hỏi phải thống nhất ba tổ chức chính trị và đến ngày
24/2/1930 Đảng Cộng Sản Việt nam đã hoàn thành việc hợp nhất ba tổ chức cộng sản ở
Việt nam.
2. Nội dung cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng tháng 2/1930.
Đường lối chiến lược:thực hiện cách mạng tư sản dân quyền và thổ địa cách mạng,thổ
địa cách mạng chống địa chủ phong kiến giành ruộng đất.Cách mạng tư sản dân quyền
chống đế quốc giành độc lập.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Lực lượng cách mạng:cần phải thu phục tất cả dân cày,người nghèo theo giai cấp vô
sản chống đế quốc và phong kiến.Cương lĩnh chỉ rõ,đối với giai cấp tiểu tư sản,phú
nông,tiểu địa chủ…nếu chưa lộ rõ mặt phản cách mạng thì phải thu phục,lôi kéo họ về
phía cách mạng,còn lộ rõ mặt phản cách mạng thì cương quyết tiêu diệt chúng.
Lãnh đạo cách mạng:Xác định giai cấp vô sản là lực lượng lãnh đạo,Đảng Cộng Sản
Việt nam là đội tiên phong của giai cấp vô sản.
Quan hệ quốc tế:Cương lĩnh xác định,Cách mạng Việt Nam là một bộ phận của cách
mạng thế giới,chống đói ngèo,chống chế độ phong kiến.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
CHƯƠNG 2: Đường lối giải phóng dân tộc
của Đảng.
I.Giai đoạn 1930-1935.
1.Hoàn cảnh lịch sử và luận cương tháng 10/1930.
Giai đoạn 1930-1935:Lãnh đạo xây dựng lực lượng chính trị.
a.Hoàn cảnh lịch sử :
Tình hình thế giới:cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1935 nổ ra trong hệ thống
các nước tư bản chủ nghĩa,tàn phá kinh tế các nước này.Giai cấp tư sản ở các nước đế
quốc trút gánh nặng khủng hoảng lên vai nhân dân trong nước và nhân dân các nước
thuộc địa nửa thuộc địa.Mâu thuẫn giữa nhân dân với tư bản giữa nông dân với địa
chủ,giữa các nước thuộc địa và nửa thuộc địa với các nước đế quốc,giữa các nhước đế
quốc với nhau trở nên gay gắt.Trong lúc này Liên Xô đang xây dựng chủ nghĩa xã
hội,nên phát triển nhanh chóng về kinh tế,xã hội và văn hóa quốc phòng.
Tình hình trong nước:Ở Đông Dương trong đó có Việt Nam,thực dân Pháp chống đỡ
những tai họa của cuộc khủng hoảnh bằng cách tăng cường bóc lột nhân dân..Công nhân
thất nghiệp ngày càng đông,nông dân bị bần cùng,nạn đói xảy ra trầm trọng,hàng vạn
người phải rời bỏ làng xã,thợ thủ công bị phá sản nhà buôn nhỏ đóng cửa,viên chức bị sa
thải hàng loạt,nhiều nhà tư sản dân tộc và tư sản nhỏ không tránh khỏi sa sút và phá
sản.Mâu thuẫn giữa nhân dân với thực dân Pháp và tay sai ngày càng gay gắt.Giữa lúc đó
thì Đảng cộng sản Việt Nam ra đời lãnh trách nhiệm thúc đẩy phong trào quần chúng
phát triển thành cao trào cả nước.
b.Luận cương chính trị tháng 10/1930.
*Hoàn cảnh.
Tháng 4/1930,Trần Phú được Quốc Tế Cộng Sản cử về nước hoạt động.Tháng 7/1930
Trần Phú được bổ sưng và ban chấp hành Trung ương Đảng.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Từ ngày 14 đến 31-10-1930, Ban Chấp hành Trung ương họp Hội nghị lần thứ nhất tại
Hương Cảng, Trung Quốc do Trần Phú chủ trì. Hội nghị quyết định đổi tên Đảng Cộng
Sản Việt Nam thành Đảng Cộng sản Đông Dương.Hội nghị cử ra ban chấp hành Trung
ương chính thức và cử Trần Phú làm tổng bí thư.
*Nội dung cương lĩnh.
Chỉ rõ mâu thuẩn giai cấp diễn ra gay gắt giữa một bên là thợ thuyền,dân cày và các
phần tử lao khổ với một bên là địa chủ phong kiến và tư bản để quốc.
Vạch ra phương hướng chiến lược của cách mạng Đông Dương:lúc đầu cách mạng
Đông Dương là một cuộc cách mạng tư sản dân quyền,có tính chất thổ địa và phản đế sau
khi tư sản dân quyền thắng lợi sẽ tiếp tục phát triển bỏ qua thời kì tư bản mà tranh đấu
thằng lên con đường xã hội chủ nghĩa.
Khẳng định nhiệm vụ của các mạng tư sản dân quyền là đánh đổ đế quốc,thực hiện
cách mạng ruộng đất triệt để và đánh đổ đế quốc chủ nghĩa Pháp.
Phương hướng chiến lược của cách mạng Đông Dương: lúc đầu là cuộc “cách mạng
tư sản dân quyền”, có “tính chất thổ địa và phản đế”. Sau khi cách mạng tư sản dân quyền
thắng lợi sẽ tiếp tục phát triển bỏ qua thời kỳ tư bản mà đấu tranh thẳng lên con đường xã
hội chủ nghĩa.
Nhiệm vụ cách mạng: Xoá bỏ tàn tích phong kiến và đánh đổ đế quốc chủ nghĩa
Pháp, làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập. Trong đó “vấn đề thổ địa cách mạng là
cái cốt của cách mạng tư sản dân quyền”.
Về lực lượng cách mạng:Bao gồm công nhân,nông dân và các thành phần lao khổ
trong xã hội như thợ thủ công loại nhỏ,trí thức thất nghiệp.
Về phương pháp cách mạng:để đạt được mục tiêu cơ bản của cuộc cách mạng là đánh
đổ đế quốc và phong kiến giành chính quyền về tay công nông thì phải gia sức chuẩn bị
cho quần chúng về con đường”võ trang bạo động”.
Về quan hệ giữa cách mạng việt Nam với cách mạng với cách mạng thế giới: giai cấp
vô sản Đông Dương phải đoàn kết gắn bó với giai cấp vô sản thế giới
Về vai trò lãnh đạo của Đảng sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản là điều kiện cốt yếu cho
thắng lợi của cách mạng.Đảng phải có đường lối chính trị đúng đắn,có kỉ luật tập
trung,liên hệ mật thiết với quần chúng.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Những điểm được và chưa được ở luận cương chính trị:Luận cương chính trị khẳng
định lại nhiều vấn đề căn bản thuộc về chiến lược cách mạng mà chính cương vắn tắt và
sách lược vắn tắt đã nêu ra .Bên cạnh mặt thống nhất cơ bản,giữa luận cương chính trị
với chính cương vắn tắt và sách lược vắn tắt có mặt khác nhau.Luận cương chính trị
không nêu ra được mâu thuẫn chủ yếu là mâu thuẫn giữa dân tộc Việt Nam và đế quốc
Pháp,từ đó không đặt nhiệm vụ chống đế quốc lên hàng đầu;đánh giá không đúng vai trò
cách mạng của tầng lớp tiểu tư sản,phủ nhận mặt tích cực của tư sản dân tộc và chưa thấy
khả năng phân hóa lôi kéo một bộ phận địa chủ vừa và nhỏ trong cách mạng giải phóng
dân tộc,từ đó luận cương đã không đề ra được một chiến lược liên minh dân tộc và giai
cấp rộng rãi trong cuộc đấu tranh chống đế quốc xâm lược và tay sai.Nguyên nhân chủ
yếu của những mặt khác nhau:
Thứ nhất,luận cương chính trị chưa tìm ra và nắm bắt vững những đặc điểm của xã
hội thuộc địa,nửa phong kiến Việt Nam.
Thứ hai, do nhận thức giáo điều máy móc về vấn đề dân tộc và giai cấp trong cách
mạng ở thuộc địa,lại chịu ảnh hưởng trực tiếp khuynh hướng tả của quốc tế Cộng sản và
một số Đảng cộng sản trong thời gian đó.
Thứ 3, Chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi khuynh hướng “tả” trong Quốc tế Cộng sản .
2.Đường lối của Đảng.
Vừa mới ra đời, Đảng trở thành đội tiên phong lãnh đạo cách mạng, phát động được
một phong trào cách mạng rộng lớn, mà đỉnh cao là Xô viết Nghệ Tĩnh.
Thành quả lớn nhất của phong trào cách mạng 1930-1931 mà quân thù không thể xoá
bỏ được là: Khẳng định trong thực tế vai trò và khả năng lãnh đạo cách mạng của giai cấp
vô sản, của Đảng; Hình thành một cách tự nhiên khối liên minh công-nông trong đấu
tranh cách mạng; Đem lại cho nhân dân niềm tin vững chắc vào Đảng, vào cách mạng.
Bị địch khủng bố nhưng một số nơi tổ chức cơ sở Đảng vẫn được duy trì: Hà Nội, Sơn
Tây, Hải Phòng, Nghệ Tĩnh…. Các đảng viên chưa bị bắt nỗ lực lần tìm lại cơ sở để lập
lại tổ chức.
Công việc khôi phục Đảng phải kể đến vai trò to lớn của Quốc tế Cộng sản: Lựa chọn
những thanh niên tốt nghiệp tại Đại học Phương Đông, cử về Hồng Kông (Trung Quốc)
thành lập Ban chỉ huy hải ngoại-hoạt động với tư cách là Ban Chấp hành Lâm thời (thay
cho Ban Chấp hành cũ đã tan vỡ): Lê Hồng Phong, Hà Huy Tập, Phùng Chí Kiên….Ban
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
lãnh đạo hải ngoại do Lê Hồng Phong đứng đầu đã công bố Chương trình hoạt động của
Đảng Cộng sản Đông Dương (tháng 6-1932).
Cuộc đấu tranh đòi ân xá chính trị phạm đã dẫn tới năm 1934 toàn quyền Đông
Dương đã ký lệnh ân xá tù chính trị ở Đông Dương. Đây là lần đầu tiên Pháp ký lệnh ân
xá tù chính trị.
Như vậy, nhờ sự cố gắng phi thường của Đảng, được sự giúp đỡ của Quốc tế Cộng
sản, đến cuối 1934 đầu 1935 hệ thống tổ chức của Đảng đã được khôi phục và phong trào
quần chúng dần được nhen nhóm lại.
Khi hệ thống tổ chức của Đảng được khôi phục từ cơ sở tới Trung ương, Ban chỉ huy
ở ngoài của Đảng quyết định triệu tập Đại hội Đảng. Tháng 3-1935, Đại hội lần thứ nhất
của Đảng họp tại Ma Cao (Trung Quốc). Đại hội đề ra các nhiệm vụ trước mắt: Củng cố
và phát triển Đảng cả về lượng và chất; Đẩy mạnh cuộc vận động và thu phục quần
chúng; Tuyên truyền chống đế quốc, chống chiến tranh, ủng hộ Liên Xô và cách mạng
Trung Quốc…
Hồ Chí Minh nói: “Chính sách Đại hội Ma Cao vạch ra không sát với phong trào cách
mạng thế giới và trong nước bấy giờ”.
Nếu ngày trước Đảng ta bị tấn công nhưng giờ Đảng ta vẫn đang hoạt động chứng tỏ
Đảng vẫn sống,vẫn quyết tâm đứng vững trong mọi hoàn cảnh và mọi cuộc chiến,chính
điều này đã tạo động lực lớn để quân và dân tiếp tục chiến đầu,tạo tiền đề vững chắc cho
các chiến lược trong các giai đoạn sau.Trong giai đoạn này Đảng và Nhà nước đã xác
định được những vấn đề chiến lược của cách mạng song vẫn còn tồn tại những mặt hạn
chế sau:
Thứ nhất,chưa nêu được mâu thuẫn chủ yếu của xã hội Đông Dương, không đưa ngọn
cờ dân tộc lên hàng đầu, nặng về đấu tranh giai cấp và cách mạng ruộng đất.
Thứ hai,đánh giá không đúng khả năng cách mạng của tiểu tư sản, khả năng chống đế
quốc và phong kiến của tư sản dân tộc, khả năng lôi kéo bộ phận trung, tiểu địa chủ tham
gia mặt trận dân tộc chống đế quốc và tay sai.
3.Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của phong trào cách mạng 1930-1935.
*Ý nghĩa :
Khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng và quyền lãnh đạo của giai cấp công nhân
đối với cách mạng Việt Nam .
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Khối liên minh công –nông được hình thành khẳng định cách mạng muốn tháng lợi
phải có liên minh công nông .
Cao trào có ý nghĩa như một cuộc diễn tập đầu tiên của Đảng và quần chúng chuẩn bị
cho Cách mạng tháng Tám.
* Bài học kinh nghiệm:Phong trào đã để lại cho Đảng ta nhiều bài học quý báu về
công tác tư tưởng,về xây dựng khổi liên minh công nông và mặt trận dân tộc thống
nhất,về tổ chức lãnh đạo quần chúng đấu tranh..
II. Giai đoạn 1936 – 1939.
1.Hoàn cảnh lịch sử
*Tình hình thế giới:
Hậu quả trầm trọng của cuộc khủng hoảng kinh tế trong những năm 1929-1933 đã
làm cho mâu thuẫn nội tại của chủ nghĩa tư bản thêm gay gắt và phong trào cách mạng
của quần chúng dâng cao.
Chủ nghĩa phátxít xuất hiện và thắng thế ở một số nơi, như phátxít Hítle ở Đức,
phátxít Phrăngcô ở Tây Ban Nha, phátxít Mútxôlini ở Italia và phái Sĩ quan trẻ ở Nhật
Bản. Nguy cơ chủ nghĩa phátxít và chiến tranh thế giới đe doạ nghiêm trọng nền hòa bình
và an ninh quốc tế.
Trước tình hình đó, Đại hội VII của Quốc tế Cộng sản họp tại Mátxcơva (tháng 7-1935)
dưới sự chủ trì của G.Đimitơrốp. Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Đông Dương do Lê Hồng
Phong dẫn đầu. Đại hội đã xác định kẻ thù nguy hiểm trước mắt của nhân dân thế giới
chưa phải là chủ nghĩa đế quốc nói chung mà là chủ nghĩa phátxít.
Trong thời gian này, các đảng cộng sản đã ra sức phấn đấu lập mặt trận nhân dân
rộng rãi chống chủ nghĩa phátxít. Đặc biệt, Mặt trận nhân dân Pháp chống phátxít thành
lập từ tháng 5-1935 do Đảng Cộng sản Pháp làm nòng cốt, đã giành được thắng lợi vang
dội trong cuộc tổng tuyển cử năm 1936, đưa đến sự ra đời một chính phủ tiến bộ, Chính
phủ Mặt trận nhân dân Pháp. Thắng lợi đó đã tạo ra không khí chính trị thuận lợi cho
cuộc đấu tranh đòi các quyền tự do, dân chủ, cải thiện đời sống của nhân .
*Tình hình trong nước:
Ở nước ta, hậu quả kéo dài của cuộc khủng hoảng kinh tế 1929-1933 đã tác động sâu
sắc không những đến đời sống của những giai cấp và tầng lớp nhân dân lao động, mà còn
đến cả những nhà tư sản, địa chủ hạng vừa và nhỏ.Các tổ chức Đảng và phong trào cách
mạng được khôi phục.
Các lực lượng xã hội do áp bức thống trị của thực dân nên nhân dân có mong muốn là
đấu tranh đòi quyền sống,quyền tự do,dân chủ.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
2.Chủ trương và nhận thức mới của Đảng
*Chủ trương mới của Đảng.
Tháng 7-1936, Ban Chấp hành Trung ương họp Hội nghị lần thứ hai tại Thượng Hải
(Trung Quốc), Hội nghị đã xác định chủ trương đấu tranh đòi dân sinh dân chủ: không
thay đổi so với hội nghị lần thứ nhất “Cách mạng ở Đông Dương vẫn là "cách mạng tư
sản dân quyền - phản đế và điền địa - lập chính quyền của công nông bằng hình thức
Xôviết, để dự bị điều kiện đi tới cách mạng xã hội chủ nghĩa". ..
Hội nghị cũng đã chỉ rõ kẻ thù trước mắt nguy hại nhất của nhân dân Đông Dương
cần tập trung đánh đổ là bọn phản động thuộc địa và bè lũ tay sai của chúng. Từ đó Hội
nghị xác định những nhiệm vụ trước mắt là chống phát xít, chống chiến tranh đế quốc,
chống bọn phản động thuộc địa và tay sai, đòi tự do, dân chủ, cơm áo và hòa bình.
Về đoàn kết quốc tế,để cô lập và chĩa mũi nhọn đấu tranh vào bọn phản động thuộc địa
và tay sai của chúng, đòi các quyền dân chủ, dân sinh, không những phải đoàn kết chặt
chẽ với giai cấp công nhân và Đảng Cộng sản Pháp, "ủng hộ Mặt trận nhân dân Pháp",
mà còn đề ra khẩu hiệu "ủng hộ Chính phủ Mặt trận nhân dân Pháp" để cùng nhau chống
lại kẻ thù chung là bọn phátxít ở Pháp và bọn phản động thuộc địa.
Hoàn cảnh mới, chủ trương mới đòi hỏi phải có một đường lối tổ chức mới. Vì vậy,
Hội nghị chủ trương phải chuyển hình thức tổ chức bí mật không hợp pháp sang các hình
thức tổ chức và đấu tranh công khai, nửa công khai, hợp pháp và nửa hợp pháp, nhằm
làm cho Đảng mở rộng sự quan hệ với quần chúng, giáo dục, tổ chức và lãnh đạo quần
chúng đấu tranh bằng các hình thức và khẩu hiệu thích hợp.
*Nhận thức mới của Đảng về mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ dân tộc và dân chủ.
Được thể hiện trong các văn kiện lịch sử xung quanh vấn đề chính sách mới:
Tháng 10-1936, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã đặt vấn đề nhận thức lại mối quan
hệ giữa hai nhiệm vụ dân tộc và dân chủ, phản đế và điền địa trong cách mạng ở Đông
Dương. Nếu phát triển cuộc tranh đấu chia đất mà ngăn trở cuộc tranh đấu phản đế thì
phải lựa chọn vấn đề nào quan trọng hơn mà giải quyết trước. Nghĩa là chọn địch nhân
chính, nguy hiểm nhất, để tập trung lực lượng của một dân tộc mà đánh cho được toàn
thắng". Đó là nhận thức mới phù hợp với tinh thần trong Cương lĩnh cách mạng đầu tiên
của Đảng, bước đầu khắc phục hạn chế của Luận cương chính trị tháng 10-1930.
Các Hội nghị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp trong năm 1937 và 1938 đã
tiếp tục giải quyết mối quan hệ giữa mục tiêu chiến lược với mục tiêu cụ thể trước mắt
của cách mạng, đã đặt ra nhiệm vụ chính trị cụ thể của cách mạng trong một hoàn cảnh
cụ thể, biết tập hợp rộng rãi những lực lượng chính trị dù là bé nhỏ, bấp bênh, tạm thời.
Tháng 3-1938, Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp hội nghị toàn thể nhấn mạnh
vấn đề lập mặt trận thống nhất dân chủ, coi đây là nhiệm vụ trung tâm của Đảng trong
giai đoạn hiện tại. Hội nghị chủ trương phải sử dụng mọi hình thức để liên hiệp thật rộng
rãi các tầng lớp dân chủ, các đảng phái.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Tháng 3-1939, Đảng ra bản Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản Đông Dương đối với
thời cuộc kêu gọi các tầng lớp nhân dân phải thống nhất hành động hơn nữa trong việc
đòi các quyền tự do dân chủ, chống nguy cơ chiến tranh đế quốc.
Tháng 7 năm 1939, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ cho xuất bản tác phẩm Tự chỉ trích,
nhằm rút kinh nghiệm về những sai lầm, thiếu sót của các đảng viên hoạt động công khai
trong hoạt động tranh cử ở Hội đồng quản hạt Nam Kỳ (4-1939).
Sự phát triển mạnh mẽ của phong trào quần chúng từ giữa năm 1936 trở đi khẳng
định sự chuyển hướng chỉ đạo cách mạng đúng đắn. Song thực tiễn cách mạng diễn ra
phong phú hơn, sinh động hơn, đòi hỏi Đảng phải theo dõi, bổ sung và hoàn chỉnh từng
bước các chủ trương và biện pháp đấu tranh.Qua đây, ta thấy được sự mâu thuẫn giữa
cương lĩnh và luận cương chính trị tháng 10/1930,từ đây đưa đến một thống nhất là
chống để quốc là yêu cầu cấp thiết trước.Đây là nhận thức mới của Ban Chấp hành Trung
ương, nó phù hợp với tinh thần trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng và bước đầu
khắc phục những hạn chế của Luận cương chính trị tháng 10/1930, đồng thời phong trào
dân chủ 1936- 1939 được coi là một bước diễn tập chuẩn bị lực lượng cho cuộc Tổng
khởi nghĩa tháng Tám sau này.
3.Ý nghĩa của phong trào 1936-1939.
Phong trào dân chủ 1936-1939 nói lên sức sống mãnh liệt của Đảng và nhân dân ta,
sau thời kỳ thoái trào, sau đợt khủng bố tào bạo của kẻ thù đã nhanh chóng khôi phục
được lực lượng và phát triển phong trào lên một quy mô mới, rộng lớn hơn, lôi cuốn
được đông đảo quần chúng tham gia, với những hình thức tổ chức và đấu tranh phong
phú; buộc chính quyền thực dân phải nhượng bộ một số yêu sách về dân sinh, dân chủ.
Giúp cho quần chúng được tổ chức giác ngộ và rèn luyện qua thực tiễn đấu tranh, trở
thành lực lượng chính trị hùng hậu của cách mạng; đội ngũ cán bộ, đảng viên có sự phát
triển về số lượng và chất lượng; Đảng ta thêm trưởng thành về chỉ đạo chiến lược và tích
lũy thêm nhiều kinh nghiệm quý báu về xây dựng Mặt trận dân tộc thống nhất; về kết hợp
mục tiêu chiến lược với mục tiêu trước mắt, về sử dụng các hình thức đấu tranh…
III. Phong trào giải phóng dân tộc 1939 – 1945
1.Hoàn cảnh lịch sử.
*Tình hình thế giới:
Cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ và ngày càng lan rộng:
Ngày 1 – 9 – 1939, phát xít Đức tiến công Ba Lan. Hai ngày sau, Anh, Pháp tuyên
chiến với Đức chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ.
Tháng 6/1940, nước Pháp bị phát xít Đức chiếm đóng, chính phủ phản động Pê tanh
lên cầm quyền.
Ngày 22/ 6/1941, Đức tấn công Liên Xô, tính chất chiến tranh thay đổi.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
*Tình hình trong nước:Chiến tranh thế giới thứ 2 đã ảnh hưởng mạnh mẽ và trực tiếp
đến Đông Dương và Việt Nam.Ngày 28/9/1939 Toàn quyền Đông Dương ra nghị định
cấm tuyên truyền cộng sản.
Thực dân Pháp thi hành chính sách thời chiến rất trắng trợn:phát xít hóa bộ máy chính
trị,thẳng tay đàn áp phong trào cách mạng của nhân dân.
Ngày22/ 9/1940, Lợi dụng Pháp thua Đức,Nhật vào Lạng Sơn,Hải Phòng.
Ngày 23/9/1940 tại Hà Nội ,Pháp ký hiệp định đầu hàng NhậtNhân dân phải phải
chịu cảnh một cổ hai tròng áp bức.
Mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với đế quốc xâm lược và tay sai phát triển
vô cùng gay gắt. Nhiệm vụ giải phóng dân tộc được đặt ra cấp thiết.
2. Chủ trương của Đảng.
a.Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần 6 tháng
11/1939:
*Nội dung:
Hội nghị nhận định tình hình Đông Dương và thế giới trên cơ sở đó xác định dự báo
Nhật vào Đông Dương và Pháp sẽ đầu hàng Nhật.
Đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu; tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng
đất, chỉ tịch thu ruộng đất của đế quốc và địa chủ phản bội quyền lợi dân tộc, chống tô
cao, lãi nặng; thay khẩu hiệu lập chính quyền Xô viết công – nông – binh bằng khẩu hiệu
lập chính quyền dân chủ cộng hòa.
Phương pháp đấu tranh: chuyển từ đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ sang đấu tranh
trực tiếp đánh đổ chính quyền đế quốc và tay sai; từ hoạt động hợp pháp, nửa hợp pháp
sang hoạt động bí mật, bất hợp pháp.
Thành lập Mặt trận thống nhất dân tộc phản đế Đông Dương thay cho Mặt trận Dân
chủ Đông Dương, nhằm tập hợp mọi lực lượng dân tộc chống đế quốc.
Ý nghĩa: Đánh dấu sự chuyển hướng quan trọng, dương cao ngọn cờ giải phóng dân
tộc, đưa nhân dân bước vào giai đoạn trực tiếp vận động cứu nước.
*Phương hướng.
Chuẩn bị lực lượng cho khởi nghĩa vu trang giành chính quyền.
Chuyển sinh hoạt của Đảng về nông thôn,củng cố xây dựng tổ chức Đảng.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
b. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần 7 tháng
11/1940:
*Nội dụng:
Khẳng định chủ trương của hội nghị trung ương 6 là hoàn toàn đứng đắn.
Nhấn mạnh khởi nghĩa vũ trang.
Hội nghị các định kẻ thù của nhân dân Đông Dương là phát xít Nhật Pháp.
*Phương pháp:
Duy trì củng cố lực lượng du kích Bắc Sơn.
Ngày 13/1/1941 cuộc binh biến Đô Lương do đội Cung dẫn đầu nổ ra
c. Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (tháng 5/1941) do Nguyễn Ái
Quốc chủ trì:
*Nộidung:
Giải quyết mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ độc lập dân tộc và cách mạng ruộng đất, đặt
nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu và nhấn mạnh là nhiệm vụ “bức thiết nhất”;
tiếp tục tạm gác khẩu hiệu “cách mạng ruộng đất”, chỉ thực hiện khẩu hiệu giảm tô, giảm
tức, chia lại ruộng công.
Quyết định thành lập ở mỗi nước Đông Dương một mặt trận riêng. Việt Nam độc lập
đồng minh (Việt Minh) là mặt trận đoàn kết dân tộc Việt Nam, không phân biệt giai cấp,
tầng lớp, dân tộc, tôn giáo tín ngưỡng.
Đề ra chủ trương khởi nghĩa vũ trang, coi chuẩn bị khởi nghĩa là nhiệm vụ trung tâm
của toàn Đảng toàn dân; chỉ rõ một cuộc tổng khởi nghĩa bùng nổ và thắng lợi phải có đủ
điều kiện chủ quan, khách quan và phải nổ ra đũng thời cơ; đi từ khởi nghĩa từng phần
lên tổng khởi nghĩa.
*Phương pháp.
Hình thức khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa giành chính quyền.
Chủ trương xây dựng Đảng gấp rút đào tạo cán bộ chuyên môn.
Qua ba hội nghị,Ban chấp hành Trung ương đã quyết định chuyển hướng chỉ đạo
chiến lược như sau:
Một là,đưa ra nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu,giải quyết cấp bánh mâu
thuẫn chủ yếu lúc này giữ nhà nước ta với đế quốc,phát xít Pháp-Nhật.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Hai là,quyết định thành lập mặt trận Việt Minh để đoàn kết tập hợp lực lượng cách
mạng nhằm mục tiêu giải phóng dân tộc.
Ba là,quyết định xúc tiến chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang là nhiệm vụ trung tâm của
Đảng và nhân dan ta trong giai đoạn hiện tại.
3.Ý nghĩa.
Hoàn chỉnh chủ trương chiến lược giải phóng dân tộc được đề ra tại Hội nghị Ban
Chấp hành Trung ương Đảng tháng 11/1939.
Khẳng định lại đường lối cách mạng giải phóng dân tộc đứng đắn trong Cương lĩnh
chính trị đầu tiên của Đảng, đồng thời khắc phục triệt để những hạn chế của Luận cương
Chính trị tháng 10 – 1930.
Là sự chuẩn bị về đường lối và phương pháp cách mạng cho thắng lợi của Tổng khởi
nghĩa tháng Tám năm 1945.
4.Chủ trương phát động tổng khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.
4.1 Phát động cao trào kháng Nhật,cứu nước và đẩy mạnh khởi nghĩa từng phần.
a.Hoàn cảnh lịch sử.
Cuối 1944 đầu 1945 chiến tranh thế giới 2 ở vào giai đoạn chót, quân đội Phát Xít đã
bị quét sạch ra khỏi Liên Xô, các nước Đông âu lần lượt được giải phóng. Số phận của
quân Phát xít Hitle sắp sửa bị kết liễu
Biết rõ tâm địa của Pháp, 20h ngày 9/3/1945 Ban thường vụ trung ương Đảng họp hội
nghị mở rộng ở làng Đình Bảng.
Ngày 12/3/1945 ban thường vụ Trung ương Đảng ra chỉ thi Nhật Pháp bắn nhau và
hành động của chúng ta với những nội dung cơ bản sau:
Nhận định tình hình: Cuộc đảo chính Nhật - Pháp đã đưa đến hậu quả là gây ra 1 cuộc
khủng hoảng lớn về chính trị với Nhật làm cho tình thế cách mạng xuất hiện. Từ đó Hội
Nghị đi đến chủ trương phát động ptrào cứu nước thật mạnh mẽ trong toàn quốc làm tiền
đề cho Tổng khởi nghĩa và sẵn sàng chuyển qua hình thức Tổng khởi nghĩa khi thời cơ
đến.
Xác định kẻ thù:Sau cuộc đảo chính,Phát xitx Nhật là kẻ thù chính.kẻ thù cụt hể trước
mắt duy nhất của nhân dân Đông Dương,vì vậy phải thay khẩu hiệu “Đánh đuổi Phát Xít
Nhật-Pháp bằn khẩu hiệu “Đánh đuổi phát xít Nhật”.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Chủ trương:Phát động cao tròa khánh Nhật,cứu nước mạnh mẽ,làm tiền đề cho cuộc
tổng khởi nghĩa.Thay đổi mọi hình thức tuyên truyền,cổ động,tổ chức và đấu tranh.
Phương châm đấu tranh:Phát động chiến tranh du kích,giải phóng từn vùng,mở rộng
căn cứ địa.Dự kiến những thuận lợi để thực hiện tổng khởi nghĩa.
b.Diễn biến cao trào kháng Nhật cứu nước.
Tháng 3/1945 Cao trào kháng Nhật diễn ra sôi nổi,mạnh mẽ,phong phú.
Phong trào diễn ra ở nhiều vùng thượng du,trung du Bắc bộ sau đó lan rộng ra các
tỉnh Cao Bằng,Bắc Cạn,Lạng Sơn….
Ở Bắc Giang,quần chúng nổi dật thành lập ủy ban dân tộc giải phóng ở nhiều làng.Ở
Quảng Ngãi cuộc khởi nghĩa nổ ra ở Ba Tơ.Đội d kích Ba Tơ được thành lập.
Ngày 15/4/1945 Ban thường vụ trung ương Đảng triệu tập hội nghị quân sự Bắc
Kì.Hội nghị nhận định tình thế đã đặt nhiệm vụ quân sự lên trên tất cả các nhiệm vụ quan
trọng và cần kíp,Ta phải tích cực hát triển chiến tranh du kích.xây dựng căn cứ kháng
chiến chống Nhật.
Tháng 5 và 6/1945 các cuộc khởi nghĩa từng phần liên tục nổ ra.Ở khu giải phóng và
một số địa phương chính quyền địa phương đã hình thành.tồn tại song song với chính
quyền tay sai.
Ngày 4/6/1945 Khu giải phóng chính thức được thành lập hầu hết ở các tỉnh Cao
Bằng,Bắc Cạn,Lạng Sơn,Tuyên Quang,Thái Nguyên,Hà Giang…..
Trong lúc phong trào phát triển manh mẽ thì nạn đói diễn ra nghiêm trọng ở Bắc Bộ
và Bắc Trung Bộ do Nhật,Pháp vơ vét hàg triệu tấn lúa gạo của dân.Đảng ta kịp thời đề
ra khẩu hiệu “Phá kho thóc,giải quyết nạn đói.
* Ý nghĩa.
Cao trào kháng Nhật cứu nước thể hiện tinh thần nỗ lực đấu tranh giành độc lập của
nhân dân Việt Nam; đồng thời góp sức cùng Đồng minh tiêu diệt chủ nghĩa phát xít. Làm
cho kẻ thù ngày càng suy yếu, thúc đẩy thời cơ tổng khởi nghĩa mau đến.
Qua cao trào kháng Nhật, lực lượng cách mạng được tăng cường, trận địa cách mạng
được mở rộng, tạo ra đầy đủ những điều kiện chủ quan cho một cuộc tổng khởi nghĩa.
Là một cuộc tập dượt vĩ đại, làm cho toàn đảng, toàn dân sẵn sàng, chủ động tiến lên
chớp thời cơ tổng khởi nghĩa.
Phong trào dân chủ 1936- 1939 được coi là một bước chuẩn bị lực lượng cho cuộc
Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
4.2.Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.
* Điều kiện bùng nổ.
Một cuộc tổng khởi nghĩa chỉ có thể thắng lợi khi có đủ những điều kiện chủ quan,
khách quan và nổ ra đúng thời cơ.
Về chủ quan:
Đảng đã có sự chuẩn bị đầy đủ về đường lối và phương pháp cách mạng, thể hiện tập
trung ở Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng (5 – 1941)
Lực lượng cách mạng cũng được chuẩn bị chu đáo trong 15 năm kể từ khi Đảng ra
đời, được rèn luyện qua nhiều phong trào cách mạng.
Đến tháng 8 – 1945, toàn Đảng, toàn dân đã sẵn sàng, chủ động, kiên quyết hi sinh
phấn đấu giành độc lập tự do.
Tầng lớp trung gian, khi Nhật đảo chính Pháp mới chỉ hoang mang, dao động, nhưng
đến lúc này đã thấy rõ bản chất xâm lược của Nhật, chán ngán những chính sách của
Nhật, nên đã ngả hẳn về phía cách mạng.
Về khách quan:
Sau khi phát xít Đức bị tiêu diệt, Liên Xô tuyên chiến với Nhật, đánh tan đạo quân
Quan Đông của Nhật ở Đông Bắc Trung Quốc. Mĩ ném 2 quả bom nguyên tử xuống các
thành phố Hirôsima và Nagaxaki của Nhật Bản. Ngày 9 – 8 – 1945, Hội đồng tối coa
chiến tranh của Nhật họp bàn về các điều kiện đầu hàng theo Tuyên bố Pốtxđam. Ngày
14 – 8 – 1945, Hội đồng tối cao chiến tranh và Nội các Nhật Bản thông qua quyết định
đầu hàng. Ngày 15/8/1945, Nhật hoàng tuyên bố đầu hàng Đồng minh không điều kiện.
Quân Nhật ở Đông Dương rệu rã, chính phủ Trần Trọng Kim hoang mang, lo sợ đến cực
điểm. Điều kiện khách quan thuận lợi cho Tổng khởi nghĩa đã đến. Thời cơ cách mạng
xuất hiện.
Tuy nhiên, một nguy cơ mới đang dần đến. Quân đội các nước đế quốc với danh nghĩa
đồng minh chuẩn bị vào Đông Dương để giải giáp quân đội Nhật. Những thế lực phản
động trong nước cũng đang tìm cách thay thầy đổi chủ. Chính vì thế, vấn đề giành chính
quyền được đặt ra như một cuộc chạy đua nước rút với quân Đồng minh mà nhân dân
Việt Nam không thể chậm trễ.
Đảng kịp thời phát động khởi nghĩa:
Ngày 13/8/1945, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh thành lập Uỷ ban khởi
nghĩa toàn quốc. 23 giờ cùng ngày, Uỷ ban khởi nghĩa toàn quốc ban bố Quân lệnh số 1,
chính thức phát lệnh Tổng khởi nghĩa trong cả nước.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Từ ngày 14 đến 15/8/1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào, thông qua
kế hoạch lãnh đạo toàn dân tổng khởi nghĩa.
Tiếp đó, từ ngày 16 đến ngày 17/8/1945, Đại hội quốc dân ở Tân Trào tán thành
chủ trương Tổng khởi nghĩa của Đảng, thông qua 10 chính sách của Việt minh, cử ra Uỷ
ban giải phóng dân tộc Việt Nam do Hồ Chí Minh làm chủ tịch.
* Diễn biến.
Từ ngày 14 – 8 – 1945, tuy chưa nhận được lệnh tổng khởi nghĩa, nhưng căn cứ vào
tình hình cụ thể của địa phương và vận dụng chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và hành động
của chúng ta”, một số cấp bộ Đảng và Việt Minh đã phát động tổng khởi nghĩa và giành
được thắng lợi.
Chiều 16/8/1945, theo lệnh của Ủy ban khởi nghĩa, một đơn vị của Đội Việt Nam
Giải phóng quân do Võ Nguyên Giáp chỉ huy tiến về giải phóng thị xã Thái Nguyên.
Ngày 18/8/1945, nhân dân Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam giành chính
quyền ở tỉnh lị sớm nhất trong cả nước.
Tại Hà Nội, ngày 19/8/1945, hàng vạn nhân dân đánh chiếm cơ quan đầu não
của địch như Phủ Khâm sai, trại Bảo an binh, Tòa Thị chính. Tối 19/8, cuộc khởi nghĩa
giành chính quyền ở Hà Nội thắng lợi.
Ngày 23/8, hàng vạn nhân dân Huế biểu tình thị uy, chiếm công sở. Chính quyền
về tay nhân dân.
Ngày 25/8, tổng khởi nghĩa thắng lợi ở Sài Gòn.
Khởi nghĩa thắng lợi ở 3 thành phố lớn: Hà Nội, Huế, Sài Gòn đã tác động đến các địa
phương trong nước, quần chúng các tỉnh còn lại nối tiếp nhau khởi nghĩa. Hà Tiên
và Đồng Nai Thượng là những nơi giành chính quyền muộn nhất (28/8).
Chiều 30/8 vua Bảo Địa thoái vị, triều đình phong kiến nhà Nguyễn hoàn toàn sụp đổ.
Ngày 25/8/1945, Chủ tich Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng và Uỷ ban Dân tộc
giải phóng Việt Nam từ Tân Trào về đến Hà Nội.
Ngày 28/8/1945, Uỷ ban Dân tộc giải phóng Việt Nam cải tổ thành Chính phủ lâm
thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng Hòa.
Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính
phủ lâm thời đọc “Tuyên ngôn độc lập”, trịnh trọng tuyên bố với toàn thể quốc dân và cả
thế giới: Nước Việt Nam dân chủ cộng hoà thành lập. Bản Tuyên ngôn đã:
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Khẳng định quyền độc lập tự do là quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm mà mọi dân
tộc phải được hưởng trong đó có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.
Nêu rõ: “Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng
xích thực dân gần 100 năm nay để xây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh
đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỉ mà lập nên chế độ dân chủ cộng hoà”
Khẳng định ý chí sắt đá của nhân dân Việt nam quyết giữ nền độc lập tự do vừa
giành được: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã trở thành
một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng,
tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do độc lập ấy”.
4.2.1 Nguyên nhân thắng lợi.
*Nguyên nhân khách quan:Cách mạng tháng 8 nổ ra trong bối cảnh quốc tế thuận lơi.Kẻ
thù trực tiếp của nhân dân ta là Nhật đã bị Liên Xô và các lực lượng dân chủ thế giới
đánh bại.Bọn Nhật ở Đông Dương và tay sai tan rã.
*Nguyên nhân chủ quan:
Cách mạng tháng Tám nổ ra trong bối cảnh quốc tế rất thuận lợi: Kẻ thù trực tiếp của
nhân dân ta là phatxit Nhật đã bị Liên Xô và các lực lượng dân chủ thế giới đánh bại. Bọn
Nhật ở Đông Dương và tay sai tan rã. Đảng ta đã chớp thời cơ đó phát động toàn dân nổi
dậy tổng khởi nghĩa giành thắng lợi nhanh chóng.
Cách mạng tháng Tám là kết quả tổng hợp của 15 năm đấu tranh gian khổ của toàn
dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng, đã được rèn luyện qua 3 cao trào cách mạng rộng lớn:
Cao trào 1930-1931, Cao trào 1936-1939 và Cao trào giải phóng dân tộc 1939-1945.
Quần chúng cách mạng được Đảng tổ chức, lãnh đạo và rèn luyện bằng thực tiễn đấu
tranh đã trở thành lực lượng chính trị hùng hậu, có lực lượng vũ trang làm nòng cốt.
Cách mạng tháng Tám thành công là do Đảng ta đã chuẩn bị được lực lượng vĩ đại
của toàn dân đoàn kết trong mặt trận Việt Minh, dựa trên cơ sở liên minh công nông,
dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố chủ yếu nhất, quyết định thắng lợi của cách mạng
Tháng Tám 1945. Đảng có đường lối cách mạng đúng đắn, dày dạn kinh nghiệm đấu
tranh, đoàn kết thống nhất, nắm đúng thời cơ, chỉ đạo kiên quyết, khôn khéo, biết tạo nên
sức mạnh tổng hợp để áp đảo kẻ thù và quyết tâm lãnh đạo quần chúng khởi nghĩa dành
chính quyền..
Dân tộc Việt Nam vốn có truyền thống yêu nước nồng nàn, từng trải qua những cuộc
đấu tranh kiên cường, bất khuất cho độc lập, tự do. Vì vậy, khi Đảng Cộng sản Đông
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Dương và Mặt trận Việt Minh phất cao cờ cứu nước thì toàn dân nhất tề đứng lên cứu
nước, cứu hà.
4.2.2 Kết quả,ý nghĩa và bài học kinh nghiệm.
a. Ý nghĩa lịch sử
* Đối với trong nước:
Mở ra bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc,,phá tan xiềng xích nô lệ của Pháp hơn 80
năm và Nhật gần 5 năm,Chấm dứt chế độ phong kiến,lập nên Nhà nước Việt Nam dân
chủ cộng hòa.
Mở đầu kỉ nguyên mới của dân tộc: kỉ nguyên độc lập, tự do, kỉ nguyên nhân dân
nắm chính quyền, làm chủ đất nước.
Đảng Cộng sản Đông Dương từ chỗ phải hoạt động bí mật, bất hợp pháp, trở thành một
Đảng cầm quyền và hoạt động công khai. Nhân dân Việt Nam từ địa vị nô lệ, bước lên
địa vị người làm chủ đất nước.
* Đối với thế giới:
Góp phần vào thắng lợi của cuộc chiến tranh chống chủ nghĩa phát xít; chọc thủng
hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc.
Cổ vũ các dân tộc thuộc địa trong cuộc đấu tranh tự giải phóng; có ảnh hưởng trực
tiếp đến cách mạng Lào và Campuchia.
b. Bài học kinh nghiệm.
Về chỉ đạo chiến lược: Đảng vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào thực tiễn
Việt Nam, nắm bắt diễn biến tình hình thế giới và trong nước để thay đổi chủ trương cho
phù hợp; giải quyết đúng mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ độc lập dân tộc và cách mạng
ruộng đất, đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu.
Về xây dựng lực lượng: Tập hợp, tổ chức đoàn kết lực lượng cách mạng trong một
mặt trận dân tộc thống nhất rộng rãi, tạo nên sức mạnh toàn dân, phân hoá và cô lập cao
độ kẻ đế quốc và tay sai để đánh đổ chúng.
Về phương pháp cách mạng: Sử dụng bạo lực cách mạng của quần chúng, kết hợp
lực lượng chính trị với lực lượng vũ trang, kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ
trang, đi từ khởi nghĩa từng phần và chiến tranh du kích cục bộ ở nông thôn…
Về xây dựng Đảng: Luôn kết hợp giữa tổ chức và đấu tranh, làm cho đảng vững
mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, đủ năng lực và uy tín lãnh đạo cách mạng thành
công.
Đường lối cách mạng giải phóng dân tộc năm 1945 tiêu biểu là Cách mạng Tháng Tám
(năm 1945) thành công đã đánh đổ chế độ thực dân, phong kiến, thành lập nước Việt
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Nam dân chủ cộng hòa - Nhà nước cách mạng kiểu mới ở Việt Nam - là thắng lợi có ý
nghĩa lịch sử trong công cuộc dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Thắng lợi đó là kết
quả của sự phát huy sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, trong đó, sức mạnh dân tộc
đóng vai trò quyết định cùng với những chủ trương vô cùng mới mẻ và đúng đắn của
Đảng.Đồng thới góp phần hoàn chỉnh đường lối đấu tranh giải phóng dân tộc của Đảng
Cộng Sản Việt Nam,phản ánh sự vận dụng đúng đắn và làm sang tỏ chủ nghĩa Mác trong
điều kiện cụ thể của Việt Nam.
*Nhận xét chung sau 3 giai đoạn:
Với đường lối cách mạng, cứu nước đúng đắn, Đảng ta đã quy tụ đoàn kết xung quanh
mình tất cả các giai cấp và tầng lớp yêu nước không phân biệt dân tộc, tôn giáo xây dựng
nên lực lượng cách mạng to lớn và rộng khắp trong cả nước, đấu tranh chống thực dân
Pháp xâm lược và bọn phong kiến tay sai. Qua 15 năm (1930-1945) lãnh đạo cách mạng,
trải qua đấu tranh gian khổ, mặc dù gặp phải những tổn thất hy sinh to lớn nhưng Đảng
vẫn giữ vững ý chí chiến đấu, kiên định cách mạng, trung thành với mục tiêu lý tưởng
của mình.
Ba cao trào cách mạng lớn:(1930-1935),(1936-1939),(1939-1945) đay là bao cuộc
tổng diễn tập cách mạng chuẩn bị cho lực lượng,tạo cơ sở giành thắng lợi cho cuộc chiến
đấu mới.Nắm chắc thời cơ lịch sủ,với một nghệ thuật lãnh đạo và tổ chứ khởi nghĩa tài
tình.Đảng ta đã lãnh đạo cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng thắng 8/1945 thành công trọn
ven.Chỉ trong một thời gian ngắn,nhân dân Việt Nam đã vùng lên đập tan xiềng xích nô
lệ của thực dân,lật nhào chế độc phong kiến tay sai,giành hcinhs quyền về tay nhân dân.
Ngày 2-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa- Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, đưa
dân tộc ta bước sang một kỷ nguyên mới- kỷ nguyên độc lập, tự do tiến lên CNXH. Đánh
giá ý nghĩa lịch sử của thắng lợi này, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: "Chẳng những giai cấp
lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào mà giai cấp lao động và những dân tộc bị
áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: Lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng
của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng
thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc".Để rồi hôm nay đây cả nước ta có thể tự hào
mà tuyên bố lớn với toàn thế giới rằng :”Kết quả của đường lối giải phóng dân tộc
năm 1945 là hoàn toàn đúng đắn,không phải một sự ăn may”
IV,Ý nghĩa thực tiễn.
Ngày nay đất nước đã hòa bình, không còn chiến tranh nhưng những đường lối của
Đảng trong vấn đề giải phóng dân tộc vẫn để lại những bài học sâu sắc trong quá trình
đổi mới đất nước hiện nay,đặc biệt bài học về phát huy sức mạnh dân tộc với sức mạnh
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
thới đại.Một trong những bài học tuyệt vời nhất là việc xây dựng củng cố và phát duy sức
mạnh khối đại đoàn kết dân tộc.
Đảng ta trong suốt những năm qua vẫn giữ vững quan điểm độc lập, tự chủ, sáng tạo,
thực hiện đường lối đối ngoại mềm dẻo, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của các nước trên
thế giới, phát huy sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại để đưa nước ta trở thành một
nước “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
Về chính trị, Đảng ta luôn nắm vai trò lãnh đạo và giữ vững mục tiêu đi lên Chủ nghĩa
Xã hội. Trong bối cảnh toàn cầu đang có những vấn đề chính trị phức tạp, Đảng ta đã có
những nhận thức sâu sắc để giữ vững mục tiêu của mình cũng như trong việc củng cố và
xây dựng thế trận lòng dân mà nội dung cơ bản là củng cố sự nhất trí về chính trị - tinh
thần trong nhân dân, sự gắn bó giữa nhân dân với Đảng, giữa nhân dân với chế độ chính
trị do Đảng lãnh đạo bởi dân luôn được coi là cái gốc, là nền tảng để xây dựng Đảng ngày
càng lớn mạnh và giành được những thắng lợi to lớn không chỉ trong thời kì chiến tranh
mà còn trong cả thời kì hòa bình như hiện nay.
Về ngoại giao, Đảng ta luôn chú trọng tăng cường đoàn kết quốc tế. Để tăng cường
đoàn kết quốc tế, Đảng ta chủ trương tranh thủ mọi lực lượng, tận dụng mọi nhân tố tích
cực, hoan nghênh mọi sáng kiến vì hòa bình, kiên quyết đấu tranh có nguyên tắc, đồng
thời khôn khéo, mềm dẻo, kiên trì thuyết phục nhằm hạn chế những yếu tố tiêu cực trong
quan hệ quốc tế để giữ vững hòa bình, ổn định chính trị. Đồng thời cũng đã có những đổi
mới trong lĩnh vực ngoại giao.Đó là mở rộng mối qun hệ quốc tế với tất cả các quốc gia
muốn làm bạn với Việt Nam.Cụ thể là kí kết những hiệp định song phương, đa phương
để thúc đẩy quá trình phát triển đất nước trên mọi mặt về kinh tế, xã hội, văn hóa.
Về kinh tế, luôn vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh
để đề ra những chính sách kinh tế phù hợp với điều kiện cụ thể của Việt Nam, đặt ra mục
tiêu đưa Việt Nam thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Nhà nước đã có
những chính sách ưu đãi để thu hút vốn đầu tư nước ngoài, đẩy mạnh sản xuất kinh
doanh, ổn định lạm phát, duy trì mức tăng trưởng kinh tế hợp lí, sử dụng nguồn vốn viện
trợ có hiệu quả và cố gắng giải quyết những thách thức mới được đặt ra trong điều kiện
hội nhập kinh tế toàn cầu.
Về quân sự, an ninh quốc phòng, Đảng ta luôn chú trọng đến việc xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa. Bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là bảo vệ vững
chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an
toàn xã hội và nền văn hoá; bảo vệ Đảng; Nhà nước; nhân dân và chế độ xã hội chủ
nghĩa; bảo vệ sự nghiệp đổi mới và lợi ích quốc gia dân tộc. Tăng cường quốc phòng; giữ
vững an ninh quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Đảng, Nhà nước và của toàn dân, trong đó Quân đội và Công an nhân dân là lực lượng
nòng cốt.
Hiện nay,toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đã và đang đặt ra nhiều thới cơ,thách thức
với dân tộc Việt.Vì vậy để xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh và phát triển hơn thì
Đảng và Nhà Nước ta cần phải quán triệt sâu sắc các bài học cũng như những đường lối
đúng đắn mà Đảng và Nhà Nước ta đã đạt được trong thời chiến.Trong mọi hoàn cảnh
cần kiên định,biết chớp lấy thời cơ,phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc kết hợp
sức mạnh thời đại đã được vận dụng linh hoạt để đưa đất nước tiến lên,đổi mới và hội
nhập.Bên cạnh đó vừa tranh thủ phát huy sức mạnh mội địa,vừa tận dụng những cơ hội
của thế giới,của thới đại mang lại để không chỉ đưa đất nước chuyển mình theo hướng
tích cực,kinh tế phát triển,chính trị ổn định,đời sống xã hội ngày càng được cải thiện rõ
rệt mà còn góp phần nâng cao vị thế của đất nước trong khu vực và trên trường quốc
tế,làm cho các nước giàu và nghèo được xích lại gần nhau hơn.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Kết luận.
Thực tiễn cách mạng Việt Nam từ đầu những năm 40 của thế kỷ XX đã diễn ra theo
đúng đường lối cách mạng giải phóng dân tộc mà Đảng và Hồ Chí Minh đã đề ra.Trong
quá trình lãnh đạo, Đảng đã giải quyết thành công nhiều vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực
tiễn và đặc biệt là đã phân tích, đánh giá đúng tình trong nước và thế giới để quyết định
thời cơ cách mạng. Đó vừa là khoa học vừa là nghệ thuật trong lãnh đạo cách mạng nói
chung và trong khởi nghĩa giành chính quyền nói riêng.Một thành công nổi bật của Đảng
và Hồ Chí Minh trong giai đoạn này là đã huy động được sức mạnh của lực lượng toàn
dân tộc, nêu cao tinh thân yêu nước, khát vọng độc lập tự do ý chí tự lực, tự cường, quyết
tâm đem sức ta mà tự giải phóng cho ta; đã tập hợp được các tổ chức yêu nước và đông
đảo quần chúng nhân dân thành một khối và phát triển lực lượng cách mạng rộng khắp
trên tất cả địa bàn rừng núi, nông thôn đồng bằng và đô thị; trong tất cả mọi giai cấp, tầng
lớp xã hội kể cả các giai cấp bóc lột, tầng lớp trên có tinh thần yêu nước, các dân tộc
trong cộng đồng dân tộc Việt Nam, các tôn giáo, các cá nhân yêu nước, tiến bộ. Không
có lực lượng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc như thế, không thể có thắng lợi của Cách
mạng Tháng Tám năm 1945.
Từ những thành công trong thời kỳ 1930 - 1945 cho thấy, phát huy sức mạnh tổng hợp
bằng sự phối hợp với nhiều lực lượng, kết hợp với nhiều lực lượng, nhiều cách đánh khác
nhau, nhiều hình thức đấu tranh khác nhau là nét đặc sắc về phương pháp tiến hành cách
mạng, là quy luật phát triển thắng lợi của cách mạng nước ta. Đây là bài học kinh nghiệm
có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc không những trong cách mạng dân tộc dân chủ mà còn có ý
nghĩa to lớn trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện nay.
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected] FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/
Rất mong nhận được sự ủng hộ và góp ý của các
bạn. Mình mong muốn sẽ có thêm nhiều tài liệu để
chia sẻ cùng các bạn hơn nữa. Nếu cần tài liệu gì các
bạn có thể gửi email hoặc inbox mình để có thông
tin phản hồi nhanh nhất nha. Xin cảm ơn!
Nguyễn Hoàng Hải
Email: [email protected]
FB: Fb.com/hainh.tmdt
Web: hoicudem.com/