MGA AKDANG PAMPANITIKAN LUMAGANAP

BAGO DUMATING ANG MGA ESPANYOL

PAMANTAYAN SA PAGKAKATUTO:

Naiuugnay ang mga mahahalagang kaisipang

nakapaloob sa mga karunungan-bayan sa mga

pangyayari sa tunay na buhay sa kasalukuyan

Sinaunang Panitikang Pilipino…

Yamang pamana ng ating ninuno

Pahalagahan at ingatan sa ating ma puso.

MGA AKDANG LUMAGANAP BAGO DUMATING ANG MGA ESPANYOL• Sinasabing ang mga sinaunang Pilipino ay may sarili nang panitikang nagtataglay ng kasaysayan ng lahi bago pa man dumating ang mga Espanyol at iba pang mga dayuhan sa bansa.

MGA AKDANG LUMAGANAP BAGO DUMATING ANG MGA ESPANYOL• Karamihan sa mga panitikan ay pasalin-dila •Mababakas dito ang kultura, tradisyon, paniniwala at maging ang mga panlipunan at panlahing kaugalian ng ating mga ninuno

MGA AKDANG LUMAGANAP BAGO DUMATING ANG MGA ESPANYOL• Karunungan-Bayan (Salawikain, Sawikain o Idyoma, Kasabihan at Bugtong)• Kuwentong-Bayan

KARUNUNGAN-BAYAN• Tinatawag ding kaalamang-bayan•Ginagamit ito bilang pampatalas ng mga isipan at panlibang• Karaniwan ito ay hango sa mga mahahabang tula

SALAWIKAIN• Ito ay ang mga nakaugalian nang sabihin at sundin bilang tuntunin ng kagandahang-asal ng ating mga ninuno na naglalayong mangaral at akayin ang kabataan tungo sa kabutihang-asal

SALAWIKAIN• Ito ay ang karaniwang batay sa katutubong kalinangan, karunungan at pilosopiya mula sa buhay sa Pilipinas

SALAWIKAIN“Ang hindi lumingon sa

pinanggalinganDi makakarating sa paroroonan”

“Kung ano ang itinanim, ay siya ring aanihin”

“Pag maikli ang kumot, marunong mamaluktot”

SAWIKAIN O IDYOMA• Ito ay ang mga salitang o pahayag na nagtataglay ng talinghaga. Karaniwang hindi tiyak ang kahulugang ibinibigay nito sapagkat may tagong kahulugan ito patungkol sa iba’t-ibang bagay

SAWIKAIN O IDYOMAButas ang Bulsa – walang peraIlaw ng Tahanan – Nanay o InaNagbibilang ng Poste – walang trabahoIbaon sa hukay – kalimutanTaingang-kawali – Nagbibingi-bingihanGinintuang Puso – Mabuting kalooban

KASABIHAN• Ito ay mga tugmang sinasambit ng mga bata at matatanda• Karaniwang ginagamit sa panunukso o pagpuna sa kilos ng isang tao• Katumbas ito ng Mother Goose Rhymes sa wikang Ingles

KASABIHAN

KASABIHAN

KASABIHAN

BUGTONG• Ito ay mga palaisipan o tanong na may doble

o nakatagong kahulugan• Ginagamit ito upang mahasa ang mga isip ng

tao• Sinasalamin dito ang pag-uugali, pang-araw-

araw na pamumuhay at katutubong kapaligiran ng mga Pilipino

BUGTONG“Yumuko man ang reyna,

di nalalaglag ang Korona”

Sagot: Bayabas

BUGTONG“Palda ni Santa Maria, ang kulay ay iba-iba”

Sagot: Bahaghari

BUGTONG“Bibingka ng Hari, hindi

mo mahati”

Sagot: Tubig

BUGTONG“Sa araw ay bungbong,

sa gabi ay dahon”

Sagot: Banig

BUGTONG“Sa maling kalabit, may

buhay na kapalit”

Sagot: Baril

KUWENTONG-BAYAN• Ito ay isang tuluyang kuwentong nagsasalaysay ng mga tradisyong Pilipino• Karaniwang ito ay hindi totoo o piksyon• Ito ay karaniwang pumapaksa sa kanilang mga diyos at mga espiritu na siyang nagtatakda ng kapalaran ng tao

KUWENTONG-BAYAN•Naglalarawan ito ng mga kaugalian, pananampalataya, at mga suliraning panlipunan ng panahong iyon•Halimbawa:Kuwento ni Maria Makiling at si Malakas at si Maganda

Sa iyong palagay, bakit mahalagang pag-aralan ang

iba’t-ibang panitikan ng ating lahi?

Paano mo mapapanatili at mapaunlad ang mga

panitikang minana pa sa ating ninuno sa

kasalukuyang panahon?