Click here to load reader
Upload
libra-islame
View
1.102
Download
479
Embed Size (px)
Citation preview
Scanned by CamScanner
P s i k o l o g j i a e s u k s e s i t
S i d h e p r s e e k a m s h k r u a r k t l i b r
N dhj e t v i t e t e f u n d i t n A m e r ik ,
s h t p i t b o t u e s ek a n p a r a q i t Li r m s h s e p e s m i l i o n l ib r a . E s h t t r e g u a rs e s h u m i c a e a t y r e l ib r a v e p r i t e j p o t h u a j p a i n t e r e s i m n g apu b l ik u l e x u e s , a s h t u q s h u m n g a k t o p a r a q i s n i nd s h t i m e f i n a n c i a r e p r b o t u e s i n . D r e j t o r i I n j r s p r e js h t p i v e b o t u e s e m t m dh a p a k k o h m p a r e k a
p r a n u a r p a r a m e j e s e f u m a e t ij - e d h e p s e s h t a t dh j e t ep e s v j e t PTV o j b o t u e s e - h u m b n s h t a t n g a t e t l i b r a t eb o M a r
.
S i g u r i s h t s e d o t a p y e s n i v e t e n s e s i k a m (d u k e p a s u rp a r a s y s h k t o f a Rt e p e s i m i s t e ) m b l e d h u r g u x i m i n t as h k r u a j k t l i b r d h e p s e j u d o t d u h e j t a l e x o n i t !
P y e t j e t j a n p l o t s i s h t m e v e n d , e d o t m u n d o h e mq t p r g j i g j e m n t o .
N v i t i n 19 12 k a m f i l l u a r n N j u J o r k t m b a j k u r s ep r n j o h u r i p l o t s u e s e t n j e r z v e t p u n s u a r . Q n f i l l i mk t o k u r s e k a n q e n t d e d i k u a r a v e t m n z h v i l l i m i n em j e s h t r i s s o r a t o r i s
,
d m t h t m s u a r i t e n j e r z v e s e s i,
t b a l l a f a q u a r m e n d o n j t e m t c a k t u a r , d o t ' I s h f a q i nm e n d i m e t e v e t a t q a r t a , m e al k u p t i m p l o t e , q o f t k u rf l a s i n n m b l e d hj e t p u n s a p o p a r a p u b l i k u t .
P a k n g a p a k k a m f i l l u a r t a k u p t o j s e k u r s a n t v e t m i
, p r v e m j e s h t r i s s o r a t o r i s I d u h e t e dh e d i k a , e k j on d o s h t a m e n e v o j s h m e : m s i m i d h e a r t i I s j e l lj e s m en j e r z i t n v e n d i n e p u n s d h e n j e t n e p r d i t s h Jn e .
D u k e m e n d u a r,
k u p t o v a s e n j m s i m I t i 11 e d h e p rm u a d o t i s h t e I m i r s e a r d h u r . K u r s o t e k u j t o j t k a lu a r nt i m e
,
m v i e t u r p n g a b u d a l l a l l q e t r i n o r e d h e m u n g e s a et a k t ik s s s j e l lj e s m e n j e r z . Qfa r f a t i s i k u r p a r a n j z e tv j e t s h d ik u s h t m dh u r o n t e n j l i b r t k t i 11 ! f a r s h r b i m i t m a d h d o t m k i s h t e b r !
Sj e l lj a m e n j e r z , s h t n j n d r v s h t i r s i t m t m d h a m e t e i l a t b a l l a f a q o h e t b i z n e s m e n i I s o t m . K j o
Scanned by CamScanner
2
: f
Ps ik o l o g j i a e s u k s e s i t 1
m j e s h t r i , n u k s h t m p a k e v l e f s h m e a s P r s h t p iak e n,
a r k i t e k t i n a p o i mhi ni er i n . H u l u m t i m e t e mpar se n nm b ik qy r j e n e f o n d a c i o n i t C A R N E G I E n a k a n z bu lu a r r c t s h u m t r n d s i s h m dh e m e v l e r , g j t c i ln r r1v o n e k a v r te t u a r in s t i t u t i C A R N E G I E p r t e kn o l o gj i
.
H u lu m t i m e t e p r m e n du r a k a n t r e g u a r s e e dh e n kt op r o f e s i o n e e g z a k t e , s i s h t e
dh e p r o f e s i o n i I i n x h in ie r i t,
v e t m 15 % I t a k o n n j o h u r i v e p r o f e s i o n a l e d e r i s a p lo t 85%e s u k s e s i t v a r e t n g a a f t s i a e s j e l lj e s m e n j e r z , d . m
.
Th. N
k a r a k te r i n dh e c i l s i t n j e r z o r e dh e n m n y r n e s je l lj e sm e n j e r z .
M e v i t e k a m u d h h e q m k u r s e n k lu b in ei n x h i n i e r v e t F i l a d e l f i s d h e n i n s t i t u t in ee l e k t r o t e k n i k s n N ju Jo r k . N u m r i I p l o t I k u r s a n t v e t m i t r e g o n s h i f r n e m s h u m s e 15 0 0 i n x h i n i e r v e
.
A t an j e r z k a n a r dh u r t e k u n p r a r s y e s e p a s s h m v i t e s hp r v o j e , m n f u n d e k a n v r e j t t 1r s e m t p a g u a r i t n 1m i n e ty r e n u k j a n a t a q k a n m s s h u m t i n j o hu r it e k n i k e
.
Se p s e n u k s h t e v s h t i r t g j e s h m j e s h t r t m i r
, q o f t t j e t i r u ch i n i e r , 1l o g a r i t a r a p o a r k i t e k t . T t i 11k a m j a f t . Sh u m m v s h t i r s h t t g j e s h m j e s h t r t m i r I c i t i p r v e n j o hu r i v e t e k n ik e p o s e d o n e d h e m j e s h t r i n et shpr ehi t q a r t t m e n d im e v e
,
t i m p r e s i o n im i t dh eu dh h e q ie s s b a s hk p u n t o r v e
,
e p e r s o n in e t i 11,
du he tt a p r a n o jm
, g j i t hm o n d o t Je m i n g je n dj e m s hu m t ap a g u a jm .
I p r e k Li r n g a k j o,
.e x u e s i d o t m u n d t m e n d o n t e s es e c i l a s hk o l l m e l a r t I k u s h t o n k u j d e s t m a dh z h v i l l i m i tt " m j e s h t r i s m t m u a r n n q i e l >" . P r f a t t k e q n u k s h t a s h t u
.
N q o f t s e p r a n n d o n j k o l e g j i a m e r i k a n e dhee k z i s t o n n d o n j k u r s I k t ij l l o j I
, a t h e r p r e j a s t i t k Li r pos tw k t a tT e s h t a k j o g j m k a i k u r n g a v m e n dj a .F a k u l t e t i I ik a g o s d h e b a s hk s i a e t r i n j v e t k r i s ht e r (Y M C A ) p a k k o h m p a r e k a n b r n j a n k e t du k e hu lu m t u a r s e k a n t v r t e t d s h i r o j n t s t u d i o jn a m e r ik a n t e r r i t u r
.
A n k e t a k a z g j a t L LT d y v j e t dhe k a
Scanned by CamScanner
s h t b r n M e r i d e n , n s h t e t i n C o n n e c t i c u t . M e r i d e n i
s h t z g j e dh u r s i q y t e t t ip ik A m e r i k a n . d o I r r i t u r I k t ijq y t e t i s h t pr gj i gj n 156 p y e t j e , s i p . s h . :
" f a r p r o f e s i o n i k e n i d h e k u p u n o n i ? f i l r k u a l i f i k i m i k e n i ? Saf i t o n i ? Si e k a l o n i k o h n e l i r ? A k e n i h o b i ? k a d s h i r o n it a r r i n i n j e t ? k a j u m u n d o n ? C i ta t v e p r i m t a r i m s h =m 1 j u i n t e r e s o j n ? " e k s h t u m e r a dh . A n k e t a k av r te t u a r s e t rT i t u Tv e m s sh. mt i j u in t e r e s o n p r o b l e m iI s h n d e t i t
,
e m e n j h e r p a s k s a j - " n j e r z ie ' , d . m . Th . s i t' I
k u p t o j n t t j e r t dh e s i t p a j t o h e n m e t a , s i t a f i t o j n p r k r a hj e n e ty r e dh e s i t ' I k th e j n k a h m n y r a e ty r e e t m e n du a r i t .
G r u p i I c i t i e k a r e a l i z u a r a n k e t n n f j a l , k av e n d o s t 1r p a s k s a j q n M e r i d e n t o r g a n i z o j n j k u r ss i p a s d s h i r s s t a n k e t u a r v e . Ja n
d h n p a s g j e t j e s s n d o n j d o r a c a k u , p o r a s k u n d n u k k a n m u n d u r t a g je j n .M n f u n d i j a n d r e j t u a r n j n j e r i u t n j o h u r b o t r o r p rm s i m i n e t r r i t u r v e , m e l u t j e n q t ' j u p r e f e r o j n d o n j l i b rI c i t i d o t ' I p r m b u s h t e k r k e s a t e ty r e .
" N u k k a ",
i u s h t
p r g j i g ju r . " Ja m I s i g u r t s e f a r d o t d s h i r o n i n k t an j e r z . P o r . i b r i n I c i t i i u n e v o i t e t , e n d e a s k u s h n u k e k as hk r u a r . "
N g a p r v o j a e d i s e p r g j i g jj a e t ij k a q e n s h u m es a k t
,
s e p s e e d h e v e t m e v i t e p a s uk s e s k a m k r k u a r
n d o n j d o r a c a k t p r s h t a t s h m l i d h m m e r a p o r te tn d m j e r z o r e . D u k e p a s u r p a r a s y s h s e n j l i b r I t i l l n u kk a e k z i s t u a r , k a m t e n t u a r q v e
t t a s h k r u a j p r n e v o j a t ek u r s a n t v e q v ij o n i n k u r s e t e m i a . T a n i , k y l i b r s h t p a r aj u s h
,
e u n s h p r e s o j s e d o t ' j u p 1q e j .P a r a s e t ' I r r e k e m t s h k r u a r i t , k a m l e x u a r
d o g j q k a m m u n d u r t g je j n l i dhj e m e t e m n t i m e : n g a v e p r a t eD o r o t hy D i x , n p r r a p o r t e
t e g jy k i m e v e t sh l mo rz i m e v e d h e a r t i k u j v e t r e v i s t s " P a r e n t
'
s M a g a z i n e" d e r i
t e s h i m e t e H a r r y O v e r s t r e e t i t , A l f r ed A d l e r i t d h e
W i l l i a m Ja m e s i t . P r v e k s a j , e k a m p a s u r n j n d i h m s t k u j d e s s h m , n j e r i u n I c i t i m s h m s e n j v i t e k a k a l u a rn p r b i b l i o t e k a , d u k e l e x u a r t
r a t k a e k i s h a k a l u a r
3
Scanned by CamScanner
Ps ik o l o g j ia e s u k s e s i t 1 T m a iT im edhe n j she m bu l l : Ska n da l i I m adh I
nafts q pat i Jeho n n vit in 1924 n ko hn e pr es identit
Harding . Ky skan da l m e vite ka ngj al l n ev e r i n masn
am er ikan e t he ka ten s io n u a r do ke n d
.
Ja fa kte t : AlbertFa l l
,
m in istr i I pu n v e t br e n dshm e I Ha rdin gu t , shtdashu r q s ipas u dhz im it t qe v e r
is t ' I j ap m e qera(qes im ) fu sha t e n a fts n Te apo t Do m e , e a to ishin r ezery ate n a fts t dediku ar a pr m a r in n a m e r ika n e . A m en don i seFa l li e ka shpa l lu r ]ic ita c io n /n pu bl ik isht? Gabo he n i
. Ai
Me qJIim q t tr ego het sa m shpi r t m a dh pa r a Do henyt,
m in istr i Fa ll n fu shat e n a fts I kshte dr gu a r u shtar t qt ' I dbo n in ko nkL1r en tt nga fu sha %qin je,
d.
m.
Th.
Njerz it tc i lt n x jen n n n a f tn n ga r ez e r v at e n j ej ta
.
T dbu ar ngapr on at e tyr e, pr on ar t e to ka v e fqjnj e t a r m ato sm der i nB I dhm b kishin nga r endur dr ejt e n pa l lat in e dr ejtsis kum n fun d I dem asku an m o tiv et njqin dm ij do l la r she tFal lit
.
Shpr theu skan da l i I c i ti gat i e rT z o i qev er in eHar dingu t,
shkakto i n ev er in e m a sav e,
e m in ist r in Fall e:
hodh pas gr i1av e t bu rgu t.
..
'"
-
penduar ? Asnjher l Disa v ite m v o n Her ber t Ho ov er i-
- ' " o s p r e sta Ha r din g,
k e q aka dgjuar kto alt gr u aja e Fa l lit,
du ke qar ngaFalli e ka tr adhtuar Herdingun ! B l uT I im km asken d nuk. L 1 ' " a aq par a n bo t sa ta j o shn in at n
Scanned by CamScanner
P s i k o l o g j i a e s u k s e s i t 1
a s t r a dh t i . A i n u k k a t r a d h t u a r , p o r a t e k a n
t r a d h t u a r , eSe
k a n f u t u r n t h e r t o r e d h e e k a n g o z h d u a r n k r y q .
"
k a E t i l l p r a , s h t n a t y r a n j e r z o r e : f a t t o r i p r v e p r a te t
e v e t a d o t' I a k u z o j t g j i t h , p r v e v e t v e t e s . T g j i t h n e
s i j e m i t t i l l . N s e n d o n j h e r g je n d e n i n s i t u a t t k r i t i k o n i n j e r z r r e t h v e t e s k u j t o n i A 1 C a p o n e n ,r e v o l v e r i s t i n e r r y e r C r a w l e y i n dh e m i n i s t r
i n F a l l . M b a j e n iit n m e n d s e k r i t i k a n u k s h t p 11u m b I c
i t i m b a n g j e t h i nn (s i m b o l I p a q e s ) dh e s e p e r s o n i t c i l i n e k r i t i k o n
i d h e
r t a k u z o n i m e s i g u r i d s h i r o n t a r s y e t oh e t
,
a s h t u q s i
k u n d r p r g j e g j e d o t ' j u a k u z o j j u v e , o s e q s i k u r k r y e t ar i
f a t k e q T a f t i d o t t h o t :
" N u k e d i s i k a m m u n d u r n dy sh e
p x m n g je s i n e t s h t u n e s , 15 p r i l l 18 6 5 , n n j k r e v a t t v e n d o s u r n n j d h o m t v o g 1 p r b a l 1 t e a
t r i t
F o r d n t c i l i n m b r m j e n e k a lu a r , p r e d h a e B o o th i t e
k i s h t e g o d i t u r , L i n c o l n i , m e a t t m p i n e t ij t g j a t i s h t e
s h t r i r p r v d e k j e . M b i k r e v a t i s h t e e v a r u r p ik t u r a" P a n a i r i
I k u a j v e " I R o s e B o n j e a r i t , e k a n d i l i I 11a m b s d r i dh e j d u k e
n d r i qu a r . Sa n t o n i , m i n i s t ri I l u f t s
,
k i s h t e t h i r r u r m b i t r u p i n
ga t i t v d e k u r t Li n c o l n it : " K t u s h t s h t r i r p r
ij s i m I
p r k r y e r q n d o n j h e r e k a n j o hu r b ot a
.
"
K u g ie n d e j s e k r e t i I s u k s e s i t t L i n c ol n i t n
k o m u n ik i m m e n j e r z ? D hj e t v j e t e k a m s t ud i u a r j e t n e
L i n c o l n i t,
e p l o t t r i v j e t i a k a m k u sh t u a r shl i mi t dh e
p r g a t i t j e s s l i b r i t m e e m r i n" L i n c o l n i I p a n j o h u t " . B e s o j
s e n de t a l e e k a m s t u d iu a r j e t n e L in c o l ni t dh e k a r a k t e r i n
e t ij,
d.
m.
Th.
A q s a k a q e n e m u ndm
.
K u j d e s t p o s a q m I
k a m k u s h t u a r s j e l lj e s s L i n c o ln i t m e n je r z . A k a q e n
L in c o l n i I p r , i r u r p r t k ri t ik u a r ? N f i l l im - p o . D e r i s a s i I
r i j e t o n t e n s h t e t i n I n d i a n a , j o v et m q k r i t i k o n t e
go j a r i s h t , p o r s h lm a n t e l e t r a e v j e r sh a n t e i l a t I p r q e s h t e
qy t e t a r t . L e t r a t e t i l l a I h e dh t e n p r u 1 s e t e p a r
k u t,
s e p s e
i s ht e I s i gu r t s e d ik u s h do t ' I g je n t e . D h e m e t v r t e t : n j
n ga k t o l e t r a k i s h t e shk a k t u a r u rT e j t j e n e e i l a k i s h t e z g j a h 1r
n j s he k u l l n j e r z o r .
13
l/
a
e
Scanned by CamScanner
Ps ik o lo g i ia e s u k s e si t 1
E dh e m v o n , k u r i s h t e b r j u r i s t n s ht e t jde r i s a n j di t m n f u n d n u k s h t " dj e g u r " (s j . : r l
,
k u s h lu a n m e z ja r r , e d h e d i g j e t ) - ' " lori 'N v j e s h t n e v i t i t 184 2 k i s h t e p u b l ik t i a r
lo k a le le t r n a n o n i m e n n m u e s e n a d r e s t t e m pe r a m e n t Ja m e s Sh e i l d i t . I g j i t h qy we t i i s hga z , de r i s a Sh e i l d i I p r e k u r d h e k r e n a r s a n u k
.
Pia s te ngai n a t i . K u r e k i s h t e m a r r v e s h e m r i n e a u t o r j t M o n irr :Sh i e l d I k i s h t e h ip u r k a l i t , k i s h t e s hk u a r t e L in c o ln i dhek i s h t e f a r n dy l u f t i m . M e g j i t h s e L i n c o l n i n f i l l irn ek i s h t e d r s h t u a r dy lu f t i m i n,
n a t m o m e n t.
n k ishteg je t u r T u g d a lj e t j e t r . A i L i n c o l n i t I k i s h t e dhnp r p a r s i n z g je d hj e n e a r m s , e L i n c o ln i e k i s h t e z gje dhurl e k , i o n e P_ m i n e s h ; a t : s
,
: ; c0|0dh e Sh e i l d i i s h i n t a k u a r b r e g u n m e r r t lu m itM i s s i s s ipp i , t g a t s h m t lu f t o j n n j e t a v dekje
.
dy lu f t i m i n .
P e r s o n a t s e k o n d a r n q a s t e t e f u n d i t k i s h i n a iT i t u r t n da l inK i s h t e q e n k y k a p i t u l l i m I e r r t I j e t s s L in c o in it
,
I c i t i I k i s h t e o f r u a r m s i m i n e m u a r P r n j e r z.
A s n jhe r p a s k s a j n u k k a g u x u a r t s h k r u a j l e t r a Pr qe shse.
r-
_
A s n jh e r m n u k I k a p r q e s h u r d h e k r i t i k u a r t a f r m it.
M v o n g j a t lu f t s q y t e t a r e,
s h t d a s hu r shu m h e r t n d r r o j g j e n e r a B t e u s h t r i s s v e r i u t p r a r sye tg a b i m e v e f a t a l e, g a t i t r a g ji k e t e i l a t n g a n j h e r e ka n es hp n n d s hp r i m
.
D e r i s a g jy s m a e s h t e t i t rT e p ts isht Ikr i t ik o n t e g je n e r a 1 t s i j o t a f t ,
L i n c o l n i " I n d i e s hm n dajt g j i thv e dh e I k e q n d a j a s k u j t - k i s h t e q n dr u a r I qe t.ty t t m o s a k u z o j s
.
"
M o t o e p r e f e r u a r e t ij k a q e n : " M o s a k t 1z o, q e dhe t t je r t
: m hp r P r j u g u n , Lincolni h t d r e j t u a r : " M o s a ku z o n is t e p r m i,
s e p s e a t a j a n t a t i 11 s i d o t i s h i m e dhe n e;
n k u s h t e t n j j t a.
"
,.
.
.
.
TL14
l I
i l
I
Scanned by CamScanner
P s i k o l o g j i a e s u k s e s i t 1A s k u s h n u k k a p a s u r m s h u m r a s t p r k r i t i k s e s a
L in c o l n i n l u f t n qy t e t a r e n A m e r ik .
B e t e j a a f e rG e t ty s b u r g i t z h v i l l o h e j t r i d i t t e p a r a t m u a j i t k o rT i k t v i t i t 186 3
.
N a t n e 4 k o 1T i k u t, g je n e r a l i L e e k i s h t e f i l l u a r
t t r h i q e t k a h j u g u , I p r c j e l lu r m e s t u h i dh e s h i r a t p a n d r p r e r a . K u r m e u s h t D n e t hy e r k i s h t e a r dh u r d e r i t eI i P e k to m a k
,
e k i s h t e k u p t u a r s e k i s h t e r n n k u r th :p a r a t ij i s h i n u j r a t e p a k a l u e s h m e
,
e p a s t ij u s h t r i a f i t i m t a r ee v e r i u t
.
L in c o l n i k t e d i n t e.
I i s h t e d h n r a s t i I r t,
r a s tI dh n n g a v e t z o t i q t a t hy e n t e u s h t r i n e g je n e r a l i t L e edh e t a p r f u n d o n t e l u f tn
.
P r k t ,
m e s hp e j t s i e k i s h t el a jm r u a r k o m a n d a n t in s u p r e m M e a d e n q t m o s b j m b l e dhj e l u f t e
, p o r q m e n j h e r t a s u l m o j g je n e r a l i n L e e .M e g j i t h a t , M e a d e k i s h t e v e p r u a r n k u n d r s h t i m
m e u r d h r a t e L i n c o l n i t.
K i s h t e b r m b l e d hj e n e l u f t s , ep a s t a j k i s h t e z v a r r i t u r p u n n , d u k e d r g u a r t e l e g r a m e m e11o j - 11o j a r s y e t i m e s h , d e r i s a m n f u n d h a p t a z i k i s h t ek u n d r s h t u a r s u h n in n d a j a r m a t s j u g o r e . L u m i n n d r k o h k i s h t e u l m s h t r a t i n
,
e L e e m e f o r c a t e v e t a k i s h t ei k u r n a n n t j e t r t b r e g u t .
L i n c o ln i k i s h t e q e n s h I h i dh n 1a r ." k a d o t
t h o t k j o ? " k i s h t e b r t i t u r p a r a t b i r i t R o b e r t i t . " I k i s h i mp a r a h u n d s , d u h e j v e t m t z g j a t n i m d o r n e t ' I t h y e n i m .E m e g j i t h a t a s g j n u k m u n d t ' I l v i z t e f o r c a t t o n a . N rT e t h a n a t t i l l a
,
e d h e g j e n e r a l i m I p a a f t d o t a k i s h t e t hy e rg je n e r a l i n L e e . P o t i s h a a t j e , m e du a r t e m i a d o t a k i s h arT a h w
.
"
M j a f t I z h g n j y e r , L i n c o l n i k i s h t e m a i T p e n n dh ek i s h t e s h k r u a r M e a d e u t n j l e t r . E L i n c o l n i , n s e j u
k u j t o h e t , n k t p e r i o d k o h o r e k a q e n s h u m k u jd e s s h m dh e d o r s h t r n g u a r s a I p r k e t k r i t i k s . P rk t k j o l e t r , e s hk r u a r m e 186 3 , i s h t e p r q o r t i m in m t a s hp r
. f I d a s h u r g e n e r a ,N u k e be s o j s e e ku p t o n i k a d . m . Th . p r n e
i k j a e g je n e r a l i t 9 e e . E k i s h im n t ka p u r t d o r s , s h t d a s h u r v e t m t
' I r r e t h o j m q - t n d i h m u a r
15
Scanned by CamScanner
Ps i ko lo g jia e s u k s e si t 1
m e s uks e s e t e tj e r a ko h v e t f u v1d i t
de r i n p a w . )v s e t i i n n e k a t u a r n 1Bk j 1B kqs hku a r p Y do r e
t a s u tm o n i g e n e r a t i t 7 L e e, Q
m e zdo n i s e lc t d o t m u n d l a bn i 716 d r q g . ;
j u go r ku r p r a n v e l e s d o t k e n i v e t m n i t t j i Y?e ushtri si ? D o t i s h t e e p a a r s y e s hm e t pr i t gp r kt e dhe n u
k p r e s - q t a n i d o t m u n d t byl i tdika . 5u ka i ku r r a s t i I a r t , e m u a k i o m 1 1do r 1s hu m .
"
k a m e n do n i s e s i k a r e a g u a r M e a d e ku r e
A t l e t r e k a n g j e t u r n k u t i n e L i n c o l n it p a s v de k je s Set ij .M e g j i th a t u n t h e m - m e g j i t h s e v e t m s u p o z o j SeL in c o ln i
,
d u k e e s hk r u a r e t r n,
k a s h i k u a r n p r d r i t a r e dhek a t hn m e v e t e : ' b r it n j a s t.
N u k d u h e t t n x it o he sh.
s h t e l e h t q t i t r r i s h u l u r n Sh t p i n e B a r dh e t ' Idr go s h M e a d e u t w dh r a p r s u l m im.
P o t i s he n G e t ty s bu rg dh e t s h ik o j e t r a t g ja k q e k i s h t e shik tuM e a de u n j a v n e f u n d i t,
s ik u r v e s h t e t u t ' I s hpo n inu lu r im a t e t p l a g o s u r v e d h e t a t y r e q j e p n in shpi r t,
n do s ht a e dh e t i n u k d o t s u l e s h e n s u l m i n e r i.
Po t ishei r r m by e r s i M e a d e u,
n d o s h t a d o t v e p r o j e p ik r i s ht sa i . M e gj i th a t k j o t a n i n u k s h t e r n d s i s hm e.
Sik Lt r tadr go ja k t l e t r,
a t s h l l m d o t a r n d o j a,
e do t a a r r ij at m a1oj m u a P r ga b i m e t e m i a
.
L e t r a a t d o t a k the n tek i m dr m e j e,
do t ' i a u l t e O p e r a t i v i t e t i n,
e n d o s ht a do tan x is t e n do r he qi e.
"
pr v o j a e h idhu r e k i s ht e m s u a r s e n g a k r it ik a e a s hpr dheprb1zja n u k k a s u k s e s.K u r do t g je n d e j n m dy s h j e s e s i d u h e j v e p r u a r n
) p r e s id e n t i T h e o d o r e R o o s e v e l tl 6
l :
,
:
: I
' I
Scanned by CamScanner
P s i k o lo g j i a e s u k s e s i t 1z a k o n i s h t d o t s h i k o n t e p o r t r e t i n e t m a dh i t L i n c o l n I c i t iI T i n t e v a r u r m b i t a v o l i n n e s hk r i m i t n Sh t p i n e B a r d h
,
r a s t i n e t i l l '? "e p a s t a j d o t Py e s t e v e t e n : " S i d o t v e p r o n t e L i n c o l n i n
Siw s h t s e k e n i n d , t n j o h t 1r dh e s h o k n d o n j t c i h n d o t k i s h i t d a s h u r t a n d rT o n i t,
t a b n i t t p r k r y e r ?M r e k u l l i ! U n n u k k a m a s g j k u n d r k s a j . V e t m - p r s et m o s f i l l o n i t n g a v e t v e t j a ? D.
m.
Th.
- N g a a r s y e t t h j e s h t v e t i a k e - s h u m d o t i s h t e m e s u k s e s s h m e s e s a t m u n d o h e n i t ' I n d r y s h o n i t t j e r t
.
G j q d o t j e t e dh e m a , p a k e rT e z i k s hm e.
ca E m o j n j e r i u n,
l u f t a e t c i l i t f i l l o n n v e t a t ",
k a.
t h n B r o w n i n g . N s e I r r e k e n i q s o t v e t p r s o sj e s
,
e t r a q d o t ' j un e v o j i t e t j a n d i s a m u a j q t a r r i n i d i k a . T t h e m i : d e r in V i t i n e R i ! K s h t u q , g j a t f e s t a v e t V i t i t t R i d o t m u n d t p u s h o n i
,
e p a s t a j n V i t i n e R i d o t m u n d t ' In d r y s h o n i dh e t k r i t i k o n i s a t ' u a d o j q e j f 1 .
M e g j i t h a t ,
f i l l o n i n g a v e t j a ." M o s u a n k o n i p r b o r n n pu l l a z i n e fq i u t , d e r i s a
n u k e k e n i f s h i r n p r a g m t u a j ",
k a t h n K o n f u q i e .D e r i s a i s h a I r i s hp r e s m b a j t s
,
I k a m s h]r u a r n j l e t r " b u d a l l a q e " R i c h a r d H a r d i n g D a v i s i t
,
s hk r i m t a r i t I c i t in a t k o h g z o n t e n j r e p u t a c i o n t m a dh . Siba s hk p u n t o r I r i I n j g a z e t e , i s h a du k e p r g a t i t u ra r t ik u Jl i n p r s hk r i m t a r t a m e r i k a n , k s hh 1 q e lu t aD a v i s i n q t m i T f e j s e k r e t i n e m n y r s s t ij t t sBcr uar i t
.
D i s a j a v p a r a k s a j , n f u n d t n j l e t r e k i s h av r e j t u r n j p a s u s I c i t i s hu m m t r h o q i . " E d ik t u a r , p o re p a l e x u a r
"
,
i s h t e e s hk r u a r . M du k e j s e p a s u s in e k i s h t es hk r u a r n do n j p e r s o n I r n ds i s hm dh e I s t r m bu s hu r m epu n . U n n a t k o h k i s h a m j a f t k o h t l i r , p o r do j a t bh e s h a i n t e r e s a n t p a r a D a v i s i t , dh e n k t l e t r z n t i m e
e m ba r o v a m e r r e s h t i n : " E d ik t u a r , p o r e pa l e x u a r"
.
H a r d i n gu a s n u k i s h t e m u n du a r t m p r gj ig je j , po rthj e s h t m k is h t e lc thy e r le t r n , du k e s ht u a r n f u n d k t oa 0 : " F o du l lk u n t u a j e t e jk a l o n v e t m f o du l 1k u j u a j .
" E
17
e
i :
Scanned by CamScanner
; I
P s ik o l o g j i a e s u k s e s i t 1
p r a n o j,
k i s h a g a b u a r , n do s h t a e k i s h a m e r i t u a r e dheo f e n d i m i n e D a v i s i t
.
Po r s i q e n i e n j e r z o r e,
n d i he s h a Io f e n du a r
.
K p a s dhj e t v j e t s h m o r a v e s h p r v de k j e n eD a v i s i t
, g jj a e p a r q m k i s h t e r n n m e n d - m v j e nt u r p t a p r a n o j - i sh t e k u j t i m i p r o f e n d im i n e t ij
.
N s e d s h i r o n i q T e t h v e t e s t m b i l l n i u rT e j t j e,
ee i l a d o t ' I h e lm o j n j e r z i t dh e t ' I ln d o j n d o s h t a e dh e d e r in f u n d t j e t s s ty r e
,
a t h e r k n a q u n i n r e p l ik a tc u T e j t j e - n x i t s e e d h e a t h e r k u r n u k j e n i t s ig u r t s e k e n i ' . / t d r e j t
.I '
:
M ba j e n i n m e n d s e n j e r z i t j a n g j a k s o r n n l k u r s e p a r a s g j i t h a s h n u k j a n q e n i e t a r s y e s
, p o r q e n i e : ;n dj e n j a v e
,
t e k s p o z u a r b e s ty tn i v e t m b u s h u r m e m b m j edh e k o t s i.
P r k t a r s y e k r i t i k a s h t s hk n d ij e T e z i k s h m e.
'
, s hk n d ij e e i l a n m e n dj e n e g o i s t e n j e r z o r e n x i ;e k s p l o d i m,
e n g a n j h e r e d h e v d e k j e n e p a r a k o h s h m e.
.
G je n e r a l i L e o n a r d W o o d, p . s h . N u k gu x o n t e t s hk o n t e m eu s h t r i n F r a n c p r a r s y e s e m p a r e k i s h i n k r i t i k u a rp u b l ik i s h t
.
K j o g o d i t j e e e g o i z m i t t t ij I k i s h t e k u s h m a r m eK r i t i k a e a s hp r e k a t hy e r T h o m a s H a r dy n en d i e s h m
, n j r i n n d r r o m a n s i e r t m t m i r t l e t r s i s
!,
C h a t t e r to n i n e k a s h p n n v e t v r a sj e.
A n g l e z e, q t a b r a k t i s s hk r i m i n
.
E p o e t i n A n g l e z T h o m.
A s
j o t a k t i k,
n v i t e t e Pj e k u r i s i s h t e b r n j d i p l o m a t t c i l i ne k i s h i n e m r u a r a m b a s a d o r n F r a n c . f a r i s h t e s e k r e t i
"
e P r t g j i t h v e t m t m i r a t q d o t ' I g j e j t e k a t a.
"
I F r e n k l i n i t ? " K e q n u k do t f ia s P r a s k e n d,
" k i s h t e t h n ,
d o b u d a l l a d i t k r i t ik o j,
a k u z o j dh e t t r h e qD u h e t
, m e g j i t h a t t k e m i k a r a k t e r dh e v e t k o n t r o l l q t m u n d t k u & o j m dh e t f a l i m
.
C a r ly n j h e r k a t h n :' N j e r iu I m a dh e t r e g o n m a d h s h t i n e t ij n m n y r n s e
18
Scanned by CamScanner
:. I
Scanned by CamScanner
P s i k o l o g j i a e s u k s e s i t 1
2.
S e k r e t i 1 m a d h 1 s j e l 1j e s m e
n j e r z
kzi ston v e t m n j m n y r q t ' I n x i s im n j e r z i t n
a t q du a m n e . A k e n i m e n du a r n d o n j h e r p r k t ? Po
,
e k z i s t o n v e t m n j m n y r : t n x i s i m t e k a t a k r s h r i n P,a t q du a m e dh e n e .
M n y r t j e t r m b a j e n i n m e n d - n u k
M u n d t a d e ty r o n i n j e r i u n q t h e q o r n n g a do r a ,.
/ / d e ty r o n i n b a s hk p u n i m n s e e k r c n o n i m e P u s h i m n g a: <
p u n a . M e f m ij n e k e n i e d h e m }e h t , e v i s hk Jl o n i m e t
/ d s h i r o n.
-
E c k a n t v r t e t d s h i r o n n j e r i u ?F r e u d i (F r o j d i) k a p o h u a r s e v e p r i m t a r i n n j e r z o r e
e u dh h e q i n dy g j r a : d s h i r a p r k n a q s i t e j a s h t m e dh ed s h i r a p r m a d h s h t i n p e r s o n a l e .
F i l o z o f 0 A m e r i k a n Jo h n D e w e y e k a s hp r e h u r k t m e * a l t t j e r a . P r t
,
l v i z s i k r y e s o r I n j e r i u t s ht " d s h i r a p r t q e n I r n d s i s h m " . M b a j e n i n m e n d k t
: t h n i e , s e p s e a j o k a v l e r t m a d h e d h e s e n k t l i b r d ot a t a k o n i s hp e s h .
k a d s h i r o n n j e r i u ? J o s h u m , p o r a j o p a k q e
d s h i r o n a i m u n d o h e t m e t g j i t h a f o r c a t t a a T ij ,
du k e m o sp r a n u a r n s hm a n g i e . G a t i d o n j e r i I Fj e k u r dh e I T i t u r ,
1.
S h n de t d B1e j e t t g j a t .2
.
U s h q i m t mj al Buesh3
.
G j u m t r e h a t s h m.
4.
P a r a d h e e t r a j o q b E l t e t m e t .5
.
J e t t 1u m t u r m a r t e s o r e.
6.
J e t e s t m i p pr m/ j t e ty r e .7
.
N d j e n j a s e v 1e j n d i k a .
2 0
I :
'
.
,
-
,
:
.
:.
:-
.
'
I
Scanned by CamScanner
P s ik o l o g j i a e s u k s e s i t 1G a t i t g j i t h a d s h i r a t e m s i p r m e p l o t s o h e n - t g j i t h a p r v e n j r s
, e e i l a s h t p o a q e t h e l 1 s i d s h i r a p rg ju m t r e h a t s h m d h e p o a q e n e v o j s h m e s i k u r d s h i r a
p r u s h q i m , e e i l a s h p e s h m b e t e t e p a p r m b u s h m.
K j o s h t a jo q F r e u d e q u a n " d s h i r n p r m a dh s h t i p e r s o n a l e "
,
eD e w e y" d s h i r n p r t q e n I r n d s i s h m "
.L i n c o l n i n j h e r l e t r n e t ij e k a f i l l u a r m e oa l t :" T g j i t h n e I d u a m k o m p l i m e n t e t "
,
e W i l l i a m Ja m e s k at h n : " K a p t in a k r y e s o r e e n a ty r s n j e r z o r e s h t g ja k i m ip r m i r n j o h j e " . K e n i k u j d e s
,
Ja m e s i n u k f l e t p r" d s h i r n "
,
"
n e v o j n " a p o " p r pi e k j e n ", p o r p r g ja k im i n
e n j e r i u t q t j e t I n j o h u r n g a b o t a .K y s h t
, p r a a i l v i z s i,
I z j a m I j e t s n j e r z o r e,
e
d i s a p r e j t c i l v e m e t v r t e t d ij n t s h u a j n u r i n ez e m r s n j e r z o r e d o t k e n s u k s e s t j e n t d a s h u r p rr r e t h i n dh e p r t a f e r m i t . N a t m a s q - s i I t h o n - e dh ev a r r m i h s i t d o t ' I d h i m b s e j .
D s h i r a p r t'
u n dj e r I r n d s i s h m s h t n j r a n d rk a r a k te r i s t i k a t k r y e s o r e m e t e i l a t d a l l o h e t n g a k a f s h a . Jan j s h e m b u l l : d e r i s a r r i t e s h a n f e r m n e b a b a i t n M i s s u r i ,ba b a i i m k a I T Im d e r r a dh e l o p t r a c a v e t b a r dh a .B a g t i n s hp e s h e d r g o n i m n e k s p o z i m e dh e p a n a i r e n
g j it h p e r n d i m i n e m e s m du k e f i t u a r m i m e dh em i r n j o hj e t p a n u m r ta . B a b a i t g j i t h a k t o m im er n d i s t e n n j v e n d t c a k t u a r du k e I z bu k u r u a r dh e u at r e g o n t e t g j i t h t n jo hm v e dh e m iqv e t t ij .
L o p t dh e de r r a t a s p a k n u k q a nin k o k n p r a t o t r o f e ,
po r b a b a i s hu m k r e n o h e j m e t o . E m b u s h n in m e n dj e n j ne t r n d s i s hm i t .
S ik u r p a r a a r dh s i t t a n t m o s I n x i s t e n e v o j a e
z j a p r t ' u.
N dj e r t r n ds i s hm , c i v i l i z i m i n u k do t e k z i s t o n t e
,
e n j e r z i m i e dhe m t e j do t j e t o n t e n e r r s i r ne p a d i t u r i s .
M u k j o d s h i r e k a n x it u r n j t p a pTv o j
,
n j
n d ihm s t r e g t a r i t v a r f e r n s t u d im i n e l ib r a v e t d r e j t s i s
q r a s t s i s h t I k i s h t e g ie t u r n n j vo z g t b l e r p r d i s a
2 1
r
Scanned by CamScanner
:.
P s k o l o g jia e s u k s e s i t 1'
: e Y :.
:.
Di n i s e p r k e k a m al n.
M b i e m r in e U':i f
E n j e j t a k jo n dj e n j e r n d s i s e k a n x i h dhe ilD i c k e n s i n n s h k r i m i n e r o m a n e v e t p a v d e k s hm e
, e
a r k i t e k t in CBi st opher W r e n i n n dh n j e n e f o r m s s :
' Sim fo n i v e n g m "
.
I n dj e k u r n g a k j o n dj e n j e dheR o c k fe l l e r i k a f i t u a r m e m i l i o n a
,
t c i ta t v e t n u k k a m u n du rt ' I h a r x h o j ! N g a g j a k i m e t e t i l l a , t p a s u r i t e g j i t h bo t sn d r to jn s h t p i s t e p r m i t m d h a p r n e v o j a t e ty r e
I : '
, p e r s o n a l e .
P r s hk a k t k s a j n dj e n j e i t oj m t v i s h e m i m e
Scanned by CamScanner
P s i k o lo g j i a e s u k s e s i t 1
s h t d a l l i m I m a dh n m e s t p l o t s i m i t t d s h i r a v ep r r n d s i , n m e s t D i l l in g e r i t dh e R o c k f e l l e r i t .
H i s t o r i a s ht e m b u s h u r m e s h e m bu j q e s ha r a k n g at c i l t v r e h e t p r m bu s hj a e n dj e n j s s m a d h s h t i s .K sh t u
,
: G e o r g e W a s h in g t o n i d s h i r o n t e t a t h rT i s n i n" H i r s i a j u a j
, p r e s i de n t i I Sh t e t e v e t B a s hk u a r a"
,
e
K o l u m b o l u f to n t e p r t i t u l l in " A d m i r a l I o q e a n i t , z v e n d sI m b r e t i t I I n d i s "
.
K a t a r in a e m a d h e n u k d o n t e t ' I h a p t el e t r a t t e i l a t I d r g o h e s h in , e t e i la t n u k i s h i n t m b i s hk n 1a r a m e " H i r s i s s s a j m b r e t r e s h s " , e g r u a j a eL i n c o l n i t n Sh t p in e B a r d h i s h t e al osur m en e r v o z i z m m e g r u a n e g je n e r a l i t G r a n t d h e I k i s h t e t h i - :" Si g u x o n i t u l e n i p a r a s e t
' j u l e j o j u n k t ! "' D i s a n g a m i l i o n r t a m e r ik a n e k a n f i n a n c u a r m e
p a r a e k s p e d i t n e B y r d o v i t n p o l i n e j u g u t n n k o n d i t n eh e s h t u r q m a j a t dh e m a l e t e n g r i r a t A n t a r k t i k u t t m a i T i ne m r a t s ip a s t y r e . V i c t o r H y g o g j a k o n t e n g a d s h i r a q P a r i s i- p r n d e r t t ij - t e m r o h e j m e e m r i n e t ij . E d h eSh a k e s p e a r e , m I m a d h i n d r t m dh e n j t , pi qej q v e t e s t
' I s i g u r o n t e e m r a r i s t o k r a t i , m e q l l i m q e m r i t t
t i j t ' I s h t o n t e e d h e m t e p r s h k l q i m .M e q l l i m q t z g j o j n n dj e n j a t d h e v m e n dj e n e
r r e t h i n s.
N j e r z i t n g a n j h e r s h n d 1T o h e n n i n v a l i d t v r te t
.
Z o n j a M c K in l e y , p . s h . e d e t y r o n t e b u tT i n e s a j ,p r e s i d e n t i n e SH B A - v e , q t
' I s h m a n g e t t a k i m e v e t
r n d s i s h m e s h t e t r o r e , q t m u n d t r r i n t e m e t p r a n
k r e v a t i t m e o r t t r a q t a b n t e t f l i n t e . N g a n e v o j a es m u r p r k u jd e sj e , k r k o n t e q t i s h t e I p r a n i s h m p r d o v i z i t t e s t o m a t o l o g u , d
h e k s h t u n j h e r I k i s h t ek r ij u a r s k e n a t p a h ij s h m e p a r a o p i n i o n i t v e t m p s e a i i s h t eda s h u r t s hk o j n n j t a k i m m e r n d s i m e s e k r e t a r i ns h t e t r o r .
_
'
1"
k u j t o h e t r a s t i I n j f e m r e t r e e t f o r t , e e i l ai s h t e s m u r n g a t k u p t u a r i t s e p o I k a l o n t e r
i n i a,
e p r in c i
n k a l i n e b a r dh n u k du k e j g jk u n d i . D u k e m e n du a r n v i t e t e g j a t a t v e t m i s dh e j e t s s s h k e t , i s h t e s h t r i r n s h t r a t du k e l e j u a r q n n a e s a j t k u j d e s e j p r t e t a
2 3
Scanned by CamScanner
.
'
Ps i k o l o g j ia e s u k s e s i t 1
u s h q e n t e p r d hj e t v j e t t p l o t a . K u r p l a k a e lo dhu r r n n f u n d i s h t e s m u r
dh e k i s h t e v d e,
e s m u r a r r i ep a r a m e n d im k
is h t e q n d r u a r e d h e d i s a j a v e s ht r i r n nm s h i r n e a s k u j t , e p a s t a j n j d i t b e f a s i s h t i s ht e n g r ih t rkndel l dh e s r i s h k i s h t e D l lu a r t j e t o j j e t n e Sa j t ;d i s h me n o r m a l e .
D i s a psi ki r n z , p o h o j n s e n j e r iu, ngai her
z hy te t n m e n d i q t m u n d t p l o t s o n n dj e n jn em a dh s h t i s n b o t n e i m a g j i n a t s s m e n dj e s , gj t c i ln sej e t a e a s hp r e r e a l i t e t i t i a n d a l o n . N1mr i I t s m w v e :
/. M e n t a l n s p i t a l e t m e n t a le t SH B A - v e s h t m I m a dh Se.
..
! n u m r i I t g j i t h t s m u r v e t t j e r . M e s a t a r i s ht, do I
th
' " " d h j e t VJE , 1 K a l o n s n t a t e e t n s p i t a l e m e n t a le : ; Dc :py e t j e t v s h t i r , p o r s h t e n j o h u r s e d i s a s m u n dj e
, s i
p . s h . s i f i .i s i , s bk a t r r o j n q e l i z a t e t r u r i t dh e k shtu diell, t me rs h k a k t o jn rT e g u l l i r h s hp i r t r o r . P r a f r s i s h t g jy s m n e t lundrojne neg j it ha s m u n dj e v e m e n t a l e e s hk a k t o j n s hk a q e t f i z ik e
, s i me kngn ej a n In d i m i I t r u r i t
,
a lk o o l i,
t o k s i n e t dh e ln d i m e t e tj e r a Tragjt r u p o r e . Po r t e g jy s m a tj e t r e t s m m v e m e n t a l sht e silm t kistp a m u n d t u t k o n s t a t o h e t n d o n j rT e g u l l i m o r g a n ik n kthejavetdqe l i z a t
.
e t r u r i t.
N f a k t,
m e r a s t i n e o bdu k s i o n i t dhe shum e lunhu l u m t i m i t t k u j d e s s h m n n m ik r o s k o p e t m t fo r t Prgj s h t k o n s t a t u a r s e t r u r i I t s m u r i t m e n t a l n u k k a k u rT fa r n d r y s h i m i n g a a i I n j e r iu t t s h n d o s h
.
Sesa njerza i s h t e m u n dm p r a , q k t a n j e r z t s m u re n
duhet taprm e n ta l i s h t ? ; 1 d
p i a s r u a r p n m a n u s i t t s p i t a l i t m t ril ir a m e r ik a n pr ; ootrl es m u n dje m e n t a le.
A i s i e k s p e r t I n j o hu r,
s in qe r i sht m pir t c ilns h t pr g je g ju r s e m e t v r te t n u k e di s e s i n j e r iu I
s hn do s h f iz i k is h t m u n d t s m u r e t a q be fa s i s ht . K t n u ke d i a s k u s h
.
M k a t hn ,
m e g j i t h a t s e s hu m t sm u r m e n t a l n k t g je n dj e e g j e j n m a dh s h t i n p e r s o n a l e , gj
24
:'
t n
I .
Scanned by CamScanner
P s ik o l o g j i a e s u k s e s i t
t c i l n n u k k a n m u n du r t a k e n n j e t n n o r m a l e . P a s t a jm a t r e g o i k t r a s t :
M o m e n t a l i s h t e k e m i n j p a c i e n t e e e i l a e k ap r j e t u a r t r a g je d i n b a s h k s h o r to r e . D s h i r o n t e t k e t da s hu r i
,
k n a q s i s e k s u a l e , f e m ij d he s t a t u s n s h o q r i ,p o r j e t a i a k i s h t e r r z u a r n d r r a t e s a j . B u lT I n u k e d o n t e ,b i l e n u k d o n t e a s t h a n t e m e t
. jo d u h e j t ' i a q o n t eu s h q i m i n n s h t r a t . N u k k i s h t e f e m ij e a s n u k i s h t e epu n s u a r . M n f im d e m j e r a , u s m u r m e n t a l i s h , a s h t u q n b o t n e s a j f i l l o i t im a g j i n o j s e i s h t e s hk u r o r z u a r n g aI s h o q i d h e s e p r a p e k i s h t e m b i e m r i n e v a j z r i s . T a n im e n d o n s e s h t m a r tu a r p r n j f a r lo r d i a n g l e z , d h ein s i s t o n t a t h r r a s i m L a dy Sm i t h . E s a I p r k e t r m ij v e ,i m a g j i n o n s e p r d o n a t l i n d n g a n j f e m ij t r i . d o h e r q e v i z i t o j , m t h o t : " D o k t o r , m b r m k a m l i n d u r f e m ij . "
A n ij e t e n d r r a v e t s a j i s h i n n d e s h u r p r b r i g je t et h e p i s u r a t j e t s . T a n i e q e t j e t o n n u jd h e s a t m a g j ik e m ed i e l l
,
t m e n dj e s s s a j , e a n ij e t e p a r a m e n du a r a t s a jlu n d r o j n n p r l i m a n e t e s ig a , m e v e l a , t p r c j e l l u r am e k n g n e e r s .
T r a g j i k e ? N u k e d i . D o k t o r i I s a j m k a t h n : " E dh es i t k i s h a m u n d s i
, q m e n j t l v i z t 1r t d o r s t ' i ak th e j a v e t d ij e n , u n k t n u k d o t a k i s h a b r . K s h t u s h t s h c rm e l u m t Li r . "
P r g j i t h s i s h t , t s m u r t m e n t a l j a n m t lu m t u rs e s a n j e r z i t n o r m a l . S h i c a k n a q e n n g je n dj e n e e i l a- d u h e t t a p r a n o jm - j u k a z g j i dh m t g j i t h a p r o b l e m e t . M ek n a q s i d o t
' j u n n s h k n 1a j n e k u n p r e j n j m i l i o nd o l l a r s h a p o t
' j u l s h o j n f le t 1 s h im i n p r t e A g a K a n i .N b o t n e ty r e j o r e a l e a t a g j e j n n dj e n jn e m a d h s h t i s p r t c i l n m p a r m k o t e g j a k o n i n .
t h e,
n s e n j e r z i t j a n a q s h u m t e t L' i r p rv m e n d j e dh e m i r n j o hj e s a q s m u r e n m e n t a l i s h t v e t me v e t m t a a r r ij n a t , p a r a m e n d o n i s e f a r u d i r a d o t a r r i n i t p o q e s e j u s hp r e hn i m i r n j o hj e t s i n q e r ta n j e r z v en o r m a l n j e t n e p r d i t s hm e .
2 5
Scanned by CamScanner
Ps i k o l o g j ia e s u k s e s i t 1
" M b r e t i I e l i k u t"
a m e r ik a n i A n d r e w Carnegi e e kap a g u a r n d ihm s i n e
v e t C h a r l e s S c hw a b i n m e s hu rn ng j ig a n t e p r e j n j m i l i o n d o l l a r s h n v i t . P r s e ? M o sm e n do n i v a l l s e Sc h w a b e k a q e n g j e n i ? Se m o s n do s ht ak a d i t u r m s hu m p r p r o dh i m i n e e l i k u t s e t t j e r t ?A sp a k ! Sc hw a b m a k a p r a n u a r s e s h u m i n x h i n i e r n f ab r ik k a n d i t m m s h Lu n s e a i p r p r o d h im in e e l ik u t
.M k a t hn s e p a g e s n a q t m a d h e e k i s h t e f i t u a r s e p s e+ I : : ' ; k i s h t e d i t Lir t s i l l e t m e n j e r z . M le j o n i q t a c i t o j na l Pral
,
a t o a l q d o t du h e j t s h] i hen n b r o , al t
e i la t d o t du h e j n g u l i t u r t h e l l n m e n dj e t e s hk o l l a r v e(n v e n d t f o j e v e t g ju h s l a t i n e e g j r a v e tj e r a tp a n e v o j s h m e ) - a l t c i ta t d o t n a n d n o j n r r je dhn e
.
,
J C ILC B 1 10 q U I LA i c 1 p e r m D d n e m 1 :
" Si d h u n t i m t m a d h e q e k a m,
s h t : ; : ; / m e mi r ni ol e d be ta v d a t a t c i s q a t k a s l i [ 1 m e m i r t e a t a
.
A s g j VBu k s h t m e p a s hp r e s P r a r sy e nn j e r z o r e s e s a k r i t i k a n g a a n a e p u n d hn s i t.U n a s n i h e r a s k e n d n u k e kr i t i k s e p s e b e s qn d o b i n e nxi es n p u n
.
P i k t g i l l iu m u n d o h e m t g r e j a 1 m i r a d i e,
e m u n do he m t ' I5 l i m a n g e m g f e l j e s s g a b i m e v e.
N s e m e d i k aj a m i k n a q u r,
I 5 /I r p r e h a t mi r o 1e t p to t d bee m bu l o m e 1a v d a t a.
"
k u n dr s h t o j m e t m a dh e,
e n s e m e d i k a s h t I k n a qu r- n u k t ho t a s g j !m dhe n j v e " n t r b o t n " k a t hn S c hw a b
,
"
a s g jk u n d i, n u k x ; q n j e r iu I G i l i ' s h t I v r s hu a r m e k r i t ik a dhe : X0 : : : |i+i ; p a s i o r i s e s a a i c i h n d o ha p26
' I
l :
,
l
Scanned by CamScanner
P s ik o l o g j i a e s u k s e s i t 1
N p a r i m i n e p r m e n d t 1r,
s i p a s * a l v e t Sc h w a b i t ,b a z o h e t s u k s e s i I A n d r e w C a m e g i e s . Car negi eb a s hk p u n t o r t e t i j I k a l a v d r u a r p u b l i k i s h t dh e n k a t rs y . E k a v a z hd u a r t ' I la v d r o j e d h e p r e j v a iT i t m e k t e p i t a f :
" K t u p r e h e t n j e r i u I c i t i d i n t e t s h o q r o h e j m en je r z m t m e n qm s e a i v e t
.
"
L a v d r i m i I s i n q e r t i s h t e n j r i n d r s e k r e t e t es u k s e s i t t R o c k f e l le r i t
.
K u r b a s hk p u n t o r i I t ij B e d f o r d ,m e v e p r i m i n e p a m e n d u a r m i r t b l e r j e s s e t o k s n A m e r i k n Ju g o r e , e k i s h t e d m t u a r i T je dh n a fa r i s t e p r n j m i l i o n do l l a r
,
R o c k f e l l e r i m e t d r e j t k a m u n d u r t h i dh r o h e t
.
M i r p o , a i e d i n t e s e B a d f o r d i k i s h t e b r ' i s h t e e m u n d u r , dh e p r k t n u k k i s h t e t h n a s g j , b i l ee d h e e k i s h t e m a r q k i s h t e a r r i t u r t s hp t o j g j a s h t d hj e t p r q i n d t k a p i t a l i t t i n v e s t u a r .
" M r e k u l l i -,
k i s h t e t h n R o c k f e l l e r
.
" N e t k a t i t t p a r n u k j e m i g j i t h n j a q m e f a t . "* (Z y r e t e d r e j t o r v e a m e r ik a n z a k o n i s h t j a n n k a t i n ep a r )
Z i e g f i e l d , m e n a g j e r i m I s h n d T i t u r I B r o a dw a y t , ek a a 1T i t u r p o p u l l a r i t e t i n s e p s e k a d i t u r
" t r r i s m a dh s h t i n e t ip i t t f e m r s
"
.
N t e a t r i n e t ij, g j i t h n j I m e r r t e f e m r a t
t p a h ij s h m e p r t c i ta t a s k u s h n u k d o t a k t h e n t e k o k n dyh e r
,
e p r e j t y r e n s k e n k r ij o n t e y j e s h a r m a n t e d h et r h e q s e . I v e t d ij s h m p r v e p r i m i n e m i r n j o hj e s dh ev e t b e s i m i t
,
Z i e g f i e ld m e k u j d e s i n d h e r e s p e k t i n , I s h ty e n t et n d i h e s h i n t b u k u r a . P r a k t ik s i i s h t e , s h u m s h p e j t u an g r i s t e p a g a t d h e u d r g o n t e t e l e g r a m e
'
m i r n j o hj e j e,
e
v a l l t a r e v e t g r u p i t n m n y r pu b l ik e u h i dh t e tu l e .N j h e r m u n d o h e s h a t d o b s o h e s h a , dh e m b a j t a
d i e t p r rT e s h t g j a s h t d i t dh e n e t . N u k e k i s h a t v s h t i r ,s e p s e n f u n d t d i t s s g j a s h t n d i h e s h a m p a k I i t u rs e s a n f i l l i m t d i e t s . N s e d i k u s h d o t a m b a n t e t t 1r i t u rf a m i lj e n e v e t a p o b a s hk p u n t o r t p l o t g j a s h t d i t , d o t ' Im b a n i m s i k r i m i n e l dh e t p a s h p i r t . M i r p o , a n u k d o t
m u n d t ' I 4 u a n i m k r i m i n e l a t a n j e r z t c i l t t a f e r m v e t ty r e m e d i t , j a v , m u a j e v i t e I m u n d o jn m e u r in p r
2 7
Scanned by CamScanner
P s i k o l o g j i a e s u k s e s i t 1
m i r n j o hj e dh e a l t m i r a , e m i r n j o hj a I d u h e t qe n ie sn j e r z o r e g a t i n j s o j s a e dh e u s h q i m i !
Je m i m s u a r q f e m ij v e t a n , s h o k v e dheba s hk p u n t o r v e t
' j u o f r o jm u s h q i m t r u p o r, p o r s hu m
rT a l l n a b ie n m e n d s e d o t du h e j t u s hq e n im e dhev e t n de r i m i n e ty r e . M e m i s h dh e z a r z a v a t e e m b a jm f u q in e ty r e , e ha i T o jm t ' j u d h u r o j m a l t m b lam i r n j o hj e j e , t c i ta t m e v i t e d o t q n d r o j n n m e n dj e t e
: ; ty r e , t n g ja s h m e m e m e lo d i n m t d a s h u r .S h l e x u e s m u n d t t h o n : " B u d a l l a l l qe ! al t k o t a ! L a jk a dh e m a s h t r i m e ! T r k t u n e k a m p r o v u a r
,
p o r p a s u k s e s , e s i d o m o s t e n j e r z i t e m e n u r . "M e l a jk a m e t v r te t s e r a l l d o t a i T ij m d ika
,
m e g j i t h a t - p r f a t t k e q - d i s a n j e r z a q s h u m g ja ko jn p r m i r n j o hj e s a q j a n n g j e n dj e t g 11t i s i n d o g j
, m u
s i k u r n j e r i u I c i t i s h t d u k e v d e k u r n g a u r i a, q n u k do t
g r d i t e t n g a n g r n j a e b a r i t d h e r r n j v e.
P r s e p . s h .,
v l0e z r i t M d i v a n k a n a iT i t u r t p u s h t o jn z e m r a t e a q s h f e m r a v e ? M e k a a t a"
p r i n c r " k a n a r r i t u r t ' I f u s i n n m a r t e s dy y j e t n j o hu r at D1m i t,
n j p r i m a d o n t n j o hu r d h e n j z b o t r o r m ev le r m i l io n i ? Ja s e s i m s h t p r g j e g ju r P o ta N e g r i
,a r t i s tj a e m a dh e d h e n j o h s e e m i r e n a ty r s m a s hk u l lo r e :" V 11e z r i t M d i v a n i k a n q e n n j o h s t m j e s h t r i s s la jk t im i t m s hm s e d o m a s h k u l l q k a m n j o hu rn do n j h e r .
E k jo m j e s h t r i g a t i s h t h a i T u a r n b o t n ea s hp r,
dh e p r q e s h s e t d i t v e t s o t m e.
N kt m j e s h t r i,
m be s o n i, g je n d e t f s h e h t s i a e s u p e r i o r i t e t i t t ty r e
.
E k a m p r o v u a r n l k u r n t im e.
"
Edhe m b r e t r e s h a e A n g i i s V i k t o r i a i s ht e en d ie s hm e n da j la jk t im e v e.
D i s r a e l i e k a p r a n u a r s e m e t m a dhe e k a s hf r y t z u a r k t d o b s i t s a j a p o , s i t ho t a is e " i a k a ly e r s y t m e lo p a t n e m u r a t o r i t ".
D i s r a e l l i k a qe n n j e r i n d , b u r r s h t e t a s i t m t a f t dh e m d i n a k q k a n u dhhe qm n d o n jh e r im p e r a t o r i n A n g l e z e . A i k a qe n ,d o r a t ij n u k s h t e n e v o j s hm e t n a s hk o j p r do r e a s j u v e2 8
I :
Scanned by CamScanner
P s i k o l o g j i a e s u k s e s i t 1e a s m u a
.
L a jk t i m i,
f u n d i I f u n d i t m u n d t ' j u s hk a k t o j m s h p a s o j a s e s a s u k s e s.
L a jk a s h t s ik u r p a r a j a f a l l c o :p s o n i .
Ta t m e s h u m i c ,
s h u m k e q d o t a
S i g u r i s h t s e do t Py e s n i s e c i t i s h t d a l l i m i n m e st la jk t i m i t d h e m i r n j o hj e s ? K j o n t v r t e t s h t m j a f te t hj e s h t ! M i r n j o hj a s h t e s i n q e r t
,
e l a jk t i m i s h t Ip a s i n q e r t . M i r n j o hj a bu r o n n g a z e m r a
,
e l a jk a v e t m n g ag o j a . L a jk a s h t e g o i s t e e m i r n j o hj a n u k s h t e g o i s t e .D e r i s a m i r n j o h j e n t g j i t h e m o j n
,
l a jk n t g j i t h et u T e jn
.
N j a f o r i z m I n j o h u r t h o t : " M o s iu k i k o a r m i k u tq t s u lm o n
, p o r m ik u t q t l a jk t o n.
"
Ja n j n d r m a k s i m a t m t d a s h u r a t m b r e t i tA n g l e z G e o r g e v : " K u 1T m o s e s hp r e h e a s m o s e p r a n ola v d r i m i n e l i r
.
" E la jk t i m i s h t m u ky : l a v d r i m i I l i r .
O s e s ip a s n j d e f 0n i c i o n i t j e t r : " L a jk t i m d.
m.
Th.
t ' I t h u a s hd ik u jt m u a t q a i m e n d o n p r v e t e n . "
P r k t m o s m e n d o n i s e j u s u g j e r o j t l a jk t o n i .A s p a k ! Sik u r a r t i I t j e t u a r i t t p r b h e j n g a l a j k t i m i
,/ s e c i l i s h u m ]e h t d o t m u n d t b h e j m j e s h t rm a r r dh n ie v e n d r k o m b t a r e
.
N s e n u k m e l T e m i m e p u n t r n d s i s h m e , t g j i t h n e e k a l o jm 9 0 % t k o h s du k e m e n du a r p r v e t e . N s ev e t m n j Fj e s t v o g l t k s a j k o h e e k a l o jm du k em e n du a r p r k a r a k te r i s t ik a t e m i r a t n j e r z v e t t j e r , n u kdo t k e m i n e v o j t s h r be h e m i m e al l a jk a t a r e t e i l a tj a n a q t l i r a d h e j o t s i n q e r ta q s e c i l i n j r i I m e n u rn e v e r i t e t e dh e p a I p r f u n du a r m i r a t o * a 1 .
E m e r s o n i k a t hn : " do n j r i q e n j o h n n j f a r m n y r e s h t m I v l e f s hm s e u n , s e p s e n g a s e c i l i m s o jd ik a .
"
N s e k j o k a v l e j t u r p r E m e r s o n in , p s e n u k do t v le n t e p r j u e p r m u a ? T n da le m i p r t m e n du a r p ra r r i t je t dh e d s h i r a t t o n a ; t m u n d o he m i t g j e jm s e p rk a j a n t t je r t m t m i r s e n e . A t h e r s ' d o t m u n do h e m i m t l a jk t o jm , dhe t a f e r m v e t zln do t
2 9
\1
Scanned by CamScanner
P s i k o l o g j i a e s u k s e s i t 1
b h e m i s ik m Sc hw a b l,
" T Pr m ba j t u r n k r i t ika,
dhed o r l i r n m i r n j o hj e t s in qe r ta "r e s p e k t o j n al t t o n a
,
dh e do t ' I t oj ; k=x n : : d
3 0p
Scanned by CamScanner
t P s i k o l o g j i a e s u k s e s i t 13
.
N s e d o t d i n i t a a p l l k o n i k t r r e g u l l - t r b o t a d o t Je t m e Ju
- e n s e j o,
d o t m b e t e n i v e t mD o t j u t h e m d ik a P r v e t e : m e k n a q s i p e s hk o jn lu m
, e u s h q i m i i m I p r e f e r u a r s ht k r e m i m e d r e dh z a
.P e s h q i t , m e g j i t h a t n u k dm n t d ij n p r d r e dh z a ; a t a m s h I d u a n k r i m b a t.
P r k t ,
s hk o j n p e s hk i m n u kv e n d o s n g r e p k r e m m e d r e dh z a
, p o r I p r s h t a t e m s h ij e ss p e s h q v e dh e i j o s h m e k r i m b a
.
P r s e n u k e p r a k t i k o j m k t rT e g u l l k a q t t hj e s h t t : j u p r s h t a t e m i s h ij e v e t t t j e r v e n s e d s h i r o jm t f i t o jm p r k r a h j e n e t y r e ?K t u u dh h e q s i n A n g l e z L Io y d G e o r g e e k a n
p y e s e s i I k a s hk u a r p r d o r e t qn d r o j n p u s h t e t a qs h d e r i s a u dh h e q s i t e t j e r n g a l u f t a e p a r b o t r o r e
- W i l s o n,
O r l a n d o,
C 1e m e n c e a u - i s h i n h .,
i s h t ep r8 i e g ju r s e p r k t du h e j t ' I f a l e n d e r o h e j rT e g u l 1 s s c i l s g j i t h n j I s h t p r mb dh e e e i l a t h o t : " V r e n g r e p a t u s h q i m I c i t i d o t ' I p r g j ig j e t s h ij e s s p e s hk u t . "s h t e p a n u n d m dh e q e s h a r a k e t f l i s n i p r a t q JU e d s h i r o n i
,
e dh e p s e JU V E k jo,
s ig m i s h t q p a m a s j up 1q e n dh e j u i n t e r e s o n . M ba j e n i n m e n d s e t t j e r v e k j om u n d t m o s u i n t e r e s o j f a r e . E du k e p a s m p a r a s y s h s e t g ii t h n e n j e r z i t j e m i n g a m i s h i dh e g j a k u , g j i th s e c i l in m s s h t 1m t i e in t e r e s o n a jo k a e t r he q p e r s o n a l i s ht
, p r k as i i n d i v i d e j o s h . P r k t
,
m n y r a e v e t m e t a t r h e q i mn j e r i u n qn d r o n n a t q t f l a s i m m e t pr a t k a a ids h i r o n
,
dh e t ' I t r e g o jm s e s i m s m iD do t m u n d e ir e a l i z o n t e ds h i r a t e t ij .
P r a,
n s e ds h i r o n i t ' I n x i s n i n je r z i t n ba s hk p u n im , p r m ba jm i r r e gu l la v e t c e a . N s e p . sh .e k u n d r s h t o n i p i r je n e du h a n i t t dj a l i t t u a j m o s I m ba n i"
p r e dik i m e ",
m o s I t ho n i s e JU do n i q a i t a le r p i r j e n edu ha n i t
.
M m i r do t i s h t e s ik u r t ' I t ho s h i t s e p i r ja e
3 1
l
e
Scanned by CamScanner
P s i k o l o gj i a e s u k s e s i t 1
du h a n i t n m a s m j a f t t m a d h e d o t' I z v o g l o j r e z u l t a t e t
n fu s hn e f u tb o l li t a p o n v r a p im i n n 10 0 m e t r a .
R r e g u l l a e c e k u r vl e n p r f m ij , t rT i t u r
, e b i le
e dhe p r k a f s h . Ja n j s h e m b u l l : E m e r s o n i n j di t m edja l in P i q e j t a f u s t e b a g t in n s h t a l l . D u k e m o sm e n du a r p r de l e t dh e d s h
i r a t m o m e n t a l e t ty r e,
e bn
:
.
,
ga b im in e ty r e t r nd o m t : m e fo r c d e s h n t a r e a l i z o jn
, / : I s hty e n t e n g a p r a p a . D e r i s a q e n g j i k o k f o r t rT i n t e m e t / : : : v e t e n : n u k j e p e j t l a r g o h e j n g a l i v a dh i . D u k e e p a r k t s k e n
,
n n d ihm u e r dh i n j v a j z e f s h a t i t e e i l a n t! /
. c *,
v r te t n u k d i n t e t s hk r u a n t e l i b r a t m e n u r e a s t d e b a t o n t e
, p o r e k i s h t e n d i e r s e k a d o n t e q e n g j i . M e1v i z j e t bu t g a t i p r e j n n e , i a k i s h t e f u t u r g i s h t i n n g o j
,
dh e q e n g j i d u k e t h i t h u r g i s h t i n e v a s h s I q e t d h e I k n a qu r: # : : , , : i s h t e E g j i t h a j o q e k e n i b r n j e t , e k e n i b r s e p s e
' :
:
: : I k e n i dh u r u a r 10 0 d o l l a r ,
n u k j e n i s h m a n g Li r n g a a j o n n g .k e n i dh n p a r a t k r y q i t t k u q s e p s e k e n i d a s hu r t ' I
l : :
n d ihm o n i n j e r z i t,
s e p s e k e n i d a s h u r t b n i v e p r t
; >
. +.
,
v y e s h m e j o e g o i s t e . M i r p o , s i k u r p r k t v e p r t m o s.
: li d o t 1 s h o n i n d o r n t u a j . S i k u r t ' j u d h i m b s e s h i n p a r a t n k r a h a s i m m e n dj e n j a t m o r a l e
,
s ig u r i s h t s e n u k d o t ' i j e p n i t .:
' ; :
s h t e m u n d u r,
m e g j i t h a t ,
s e d o t ' j u k e t a r dh u r t u r p t ar e f i 1z o n i t lu tj e n p r n d i hm m e p a r a , o s e p a r a b o t s dhem i qv e a f a r i s t k t n u k k e n i g u x u a r t a b n i n g a f r i k a s e m o sd o t ' Ju qo r to j n
.
s id o q t j e t , p a r a t I k e n i dh n s e p s ek e n i d a s hu r t a r r i n i d i k a .
Ja k a t h o t H a r r y A . O v e r s t r e e t n l ib r i n e t ij m em e n dj e m p r e ht s i
, P r sj e l lj e n n j e r z o r e : " T g i i t hav e p r im e t t o n a d a l in n g a a j o k a n e n t h e l b g j a k o jm . . . Dhek s h i l l a m e m i r q m u n d t ' u j a p i m a ty r e q d s h i r o jn t n d ik o jn n n j e r z s h t k j o : S p a r i z g j o j e n t a f e r m ind s h i r n P r v e p r im
.
N s e k t e a lT i n,
e t r b o t a d o t j e t m e ty,
n s e j o - d o t m b e t e n i v e t m.
"
32
,
'
.
.
. !:
, i :
: i i t
q
Scanned by CamScanner
P s ik o l o g j i a e s u k s e s i t 1
A n d r e w Carnegi e c i t i n D1n d t j e t s s t ij p rq l l i m e h u m a n i t a r e k a s hp m da r 3 6 5 m i l i o n d o l l a r , e k af i l lu a r m J g n j e t s o r e s i I r i I v a r f r m e p a g e s p r e j 2c e n t v e n o r
.
E dh e p s e I k i s h t e v e t m k a t r k l a s t s hk o l l s f i l l o r e
,
s k o c e z i I r i s h h e r e t e k a v r e j t u r s e p re i b r n j e r z i t p r v e t e m s l e h t i s h t
,
n s er e s p e k t o j m d s h i r a t dh e n e v o j a t e ty r e .
Sh e m b u l l : K u n a t a e C a m e g i e s n j h e r i s h t e s hu m e b r e n g o s w p r dy dj e m t e s a j t c i l t s t u d i o n i n n f a k u l t e t i n Y a l e s e p s e i s h i n a q t p r e o k u p u a r m e m s im e s aq p r n j k o h t g ja t n u k i s h i n p r g j e g ju r n l e t r a t eb r e n g o s w a t n n s . D u k e iu k u j t u a r v u a j t j a
,
x h a x h a i d i n a kl i dh e t m e b a s t m e t k u n a t n m e 10 0 d o l l a r
,
d u k e p o h u a rs e dj e m t u r g j e n t i s h t d o t p r g j ig j e n n s e a i u a d r g o n t en j l e t r
,
d h e p a k r k u a r p r g j i g j e . P a s t a j a i u a s hk r u a n n j l e t r t d a s h d h e n f u n d s h t o n s e s e c i l i t n i p i a d r g o n n g ap e s d o l l a r . P a r a t , s i k u r p a d a s hj e I " h a r r o n " t ' I f u s n z a r f e
.
P a s d i s a d i t s h I v i e p r g j e g j a e d a s h u r : " I d a s h u rx h a x h a
,
t f a l e m i n d e r i t p r l e t r , p o r . . ." M b a r i m i n
,
s ig u r i s h t d o t a g j e n i v e t !N s e n t a r d h m e n d o t d o n i q n d o k e n d t a b n i
p r v e t e n a T i t j e n e q l l i m i t q k e n i p a r a m e n du a r , b j e n ik t m e m e n d
.
P a r a s e t a h a p n i g o j n , n d a l u n i d h e p y e t e n iv e t e n : " S i
,
m s m i r i n k t n j e r i d o t a z g j o j d s h i r n p rt a b r a t ? "
K j o n s h i k im t p a r , du k e t p y e t j e e p a r n d s i s h m ep o r k L1r s e n m j a f t s h p j e g i m e t e p a n e v o j s h m e t d s h i r a v ep e r s o n a l e .
P r n jz e t s e t n a t s , g j a t n j v i t i , p r n j k o h t g j a t , e k i s h a m a r r m e q e r a s a l 1 n e m a dh e t v a l l z i m i tt n j h o t e l i n N ju Jo r k . N f i l l i m t n j s e m e s t r i d r e j t o r i ae h o t e l i t m l a jm r o i s e r e n t a n t a r dh m e n d o t j e t t r ih e r m e m a d h e s e d e r i a t h e r . L a jm i k i s h t e a r r i t u r p a s iq b i l e t a t m e m im t s hy p u r i s h i n d r g u a r , dh e n g a z e t i s h t e s hp a l lu r l a jm r i m i .
Qe r a n t r e f i s h m t m a dh e , n a ty r i s h t , n u k d o j a t ap a g u a ja , p o r e d ij a s e a s g j n u k d o t a r r ij a n s e d r e j t o r i s
3 3
Scanned by CamScanner
l ,
r 1
Ps ik o lo gj i a e su k s e s i t 1
s ho t e l i t do t' I f l i s ja p r a t s e k a d o j a u n . E d i ja Se
drt ori n e in t e r e s o n t e v et m in t e r e s i I h o t e l i t . P r k t Pas
di s a d i t sh v a jt a n v i z it t e dr e j t o r i I h o t e l i t
.
" Let raj uaj m b e f a s o i " , I t h a s h ," P o r n u k j u
o jpr kt . Po t
i s ha n n 1k u r n t u a j , e dh e v e t d o t k i shav e pm n t n je j t n m n y r . Si d r e j t o r , j u d u h e t t m e n do n ipr in t e r e s in e ho t e
l i t,
pm dr y s h e n u k d o t i s h i t d r e j t o r Im ir
.
Ju p r o po z o j t m a 1T im n j l e t r dh e t s hk r u a jm tgj i tha pr p a r s i t dhe m a n g s i t q T i t j a e t e p r u a r e qe r a s do t m u n d t s i l l t e .
"
Pa s t a j m o r a n j le t r , e n d a v a n d y Fj e s m e la ps,
' /.
: ! ] dh e n pj e s n e p a r t n d a r ie s s h ] o v a " P r p a r s i t ",
e n t dy tn
" M a n g s i t "
.
N n Tpar si t " s p a r i s hk r o v a,
'
,
: : , " Sa l l a e l i r e v a l 1z im i t ".
" I sht e q a r t s e s a l 1n m u n d t aj e p n i m e q e r a p r m b r m j e v a l l z i m i a p o p r m b l e dhj e "
,
t ha s h.
" K j o s h t n j p r p a r s i e m a dh e,
s e p s e k t o p u n ,
'.
,
,
> do t ' j u sj e l l i n m sh m f i t i m s e k u r s e t e m i a,
s i d o m o s n k o hn e s e z o n s
.
"
" T sh i k o jm t a n i m u n g e s a t . N v e n d q n g a u n t m e r m i qe r a n e t r e f i s hu a r
, j u d o t a h b i s n i n t r s i
,
s e p s eu n n u k m u n d e j u p a g u a j s a k r k o n i,
d h e k s h t u u n du he tt k r k o j n do n j lo k a l t j e t r.
P r v e k s a j,
m e r m i p a r a s y sh:.
. ;. //! e dh e di k a : k L s e t e m i a t r h e q i n n h o t e l i n t u a j m e q in dr a
. :. ; g r e k l a m m j a f t e m i r
, a p o j o ? N t v r t e t
,
s ik u r n r e k la m im i n e ho t e l i t n p r g a z e t a t h a r x h o n i t ; dh e 5000do l la r ,
n u k d o t m u n d t m b l e d hn i t a q n j e r z s a u a sj e l l; : ; : : : " . I s h t s e d o t a p r a n o n i s e k jo v i e nia do r z o v a dr e j t o r i t dhe e l u t a q e d h e n j h e r m i r t m e n do n t e Pr Pr p a r s i t dh e m a n g s i t
,
d h e.
p a s di s a
e ho t e l i t m l a jm r o i s e qe r a j a d o t 1T i t e j v e t m 50 %,
n v e n d t 300 % t d e r i a t h e r s h m
.
34
l1* b *
Scanned by CamScanner
P s ik o l o g j i a e s u k s e s i t 1P a r a m e n d o n i
,
e a r r i t a z bD t j e n e q e r a s ,
dh e m e a s n j al n u k e p r m e n d a s e f i k r k o j a.
T r k o h n f o tav e t m p r i n t e r e s a t e d r e j t o r i s dh e n m n y r n s e s i d o t m u n d t ' I a 1T i n t e q l l i m e t e s a j :
E k a d o t a 1T ij a s i kL t s i l l e s h a " n o r m a l i s h t " dh e"n m n y r n e z a k o n s hm e n j e r z o r e ? " Sik u r p s h t s u l e s h a
n z y r n e d r e j t o r i t dh e t ' I t h o s h a : " f a r j u k a r n n d rm e n d
,
t rT i s n i q e r a n p r 3 00 p r q i n d,
k u r e d h e v e t e d i n is e b i l e t a t j a n s hp m d a r dh e l a jm r i m e t j a n s h p a l l c1r n g a z e t a ? 3 0 0 p r q i n d ! Qe s h a r a k e ! A b s u r d e ! A s n u k m b i en m e n d q t a p a g u a j k t s h u m ! "
k a d o t n d o d h t e ? D o t v i n t e d e r i t e de b a t i m i,
d ot f 011o n t e m o s m a r r v e s hj a
,
e j u e d in i s e s i z a k o n i s h tm b a r o j n m o s m a 1T v e s hj e t . B i l e e dh e s ik u r t m u n d o h e s h ae i m b u s h j a m e n dj e n
, j a m I s i g u r t s e k r e n a r i a e t ij n u k d o
t a t i n t e t l s h o n t e p e .T d i i t e s j e l lj e s m e n j e r z s h t m j e s h t r i e
m a dh e,
e n j r n n d r k s h i l l a t m t m i r a n a k a dh n H e n r y F o r d m e k t o a 1 : " A j o p r b h e t n g a a f t s i a q t v r e j m q n d r i m i n e t tj e r v e
,
a s h t u q t m u n d o h e m i t ' Is h ik o jm g j r a t p r e j k n d i t t ty r e s ik u r I s h ik o j m p r e jk n d i t t o n
.
" K y p a r i m s h t a q I t hj e s h t d h e a q I q a r t s a q s e c i l i n j e r i I m e n q u r d o t d u h e j t a k u p t o n t e r n d s i n e t ij dh e t s i l l e t n p a j t i m m e t . N j e t
,
m e g j i t h a t ,
s h u m i c a e n j e r z v e n u k b a z o h e n n t .
Sh e m b u l 1? ! E d h e v e t d o t a g j e n i s h l e h t n s e Is h i k o n i l e t r a t q d o m n g je s j u p r e s i n m b i t a v o l i n . D o t ak u p t o n i s e n j e r z i t q I s t1k r u a jn , p a n d r p r e r e t hy e j n k t p a r i m t h e m e l o r t m e n dj e s s s h n d o s h .
D o t ' j u t r e g o j p r l e t r n e d r e j t o r i t t p r o g r a m i t t r a d i o s t n j a g j e n s i e t r e k l a m i m i t , f i l i a l e t e s c i l s j a n t s hp m d a r a n p r g j i th k o n t i n e n t i n a n e Dk a n . L e t r a Id r e j t o h e j t g j i t h d r e j t o r v e t s t a c i o n e v e t r a d i o s n t r v e n d i n
.
N k l l a p a p a s s e c i l i t p a s u s j a p k o m e n t i n e m e r i t u a r :. d a s h u r z o t r i xA g je n s /a j o n r e k1a m u e s e do t d s h i r o n t e t m b a n t e
v e n d i r B p r ij s TB 1 m i n e r a d i o - /a jm r i m e v e .
3 5
Scanned by CamScanner
P s ik o l o g j i a e s u k s e s i t 1
(A q m b n m u a s e f a r d o t d s hij u j . I k a m m j a f t k t o p r o b l e m e t e m i a.la jm r u a r s e p o I d e l a f a t i h ip o t e k s s im e
v e s h t p o m' I s hu r dh o j n n k o p s h t ; a k s i o n e t n Wb i e n s i t m e n du r a ; s o t n m n g j e s s x = a l B
g j i t h a s h n g a m j e k u m s o j s e e k a m t n s i o n in : : Par a sn jf a r a g j e n s i e q e s h a r a k e e e i l a m e k m b ; r :
: m dha
: : r t dhe
t r e g o n s e f a r d o t d s h i r o n t e ! M a i T z i r a ! Sik t E a i t ipidi n t e s e f a r r e k l a m e n e g a t i v e k r ij o n m e k t 1e t,, do tn d r p r i s t e p u n n e l a jm r im e v e d h e d o t f i l l o n t e : ; r r i steb a gt i . )
STpal et t c i ta t I p t a s o i m n e t e P r bq n n5/ tyl l t t r l r a d zo - r d e t s.
K o h a e e m i t im i t t s br Pat j evet o n a m e v i t e s h t s h u m m e g ja t s e ko ha e fa r doa g e n s i e t5e t r r e k 1a m u e s e.(D o t t h o t s e k e n i p a r a d h e j e n i k r y e s o r i ! m hap a l l a m u a p r j u
,
b i l e e d h e s i k u r t i s h i t t f o r t s i Gje n e r a lM o t o r s a t,
G j e n e r a l E l e c t r i k s i d h e P e n t a g o n ba s hk .
Siku rt k i s h i t p a k k r ip n k o k d o t a k u p t o n i t s e m u a m ha pa l lav e t m P r r a d i o s t a c i o n i n t i m,
e j o p r Ju . N g a m bu lT ja ju ajk r y e l a r t f i t o j v e t m n dj e n j n e v l e r s s u l t. )K e m i d s h i r q p a l v e t ' j u o f r o m i n o r m a t a t m t r e j a P r m u n d s it e r a d i o - s hp a [1j e v e
.(M o s m o r e ! JU d s h i r o n i k t ! JU ! JU ! JU ! A q m bn m u a s e k a d s h i r o n i j u a p o k u s h d o q o f t . A e ku pto n is e m u a m bn v e t m P r a t s e k a d u a u n ,
e k jo n le t r nt u a j a s s he n j n u k k a ! )P r k t d o j a v n a q m i o n i p r kot i i n em u n d s l im e l e 1?t i t im i t dl e n a e o fT o n i p r p a r s in n e l e m e n t e t t c i ta t d o t n a m zBn d s o ? q e k j u l r e z e r y o 1?z k o h n m l p r efe r u a r t e m i t i m i t
.
gu x i m s hm ! S Pa r i m e v e t l a v d r i m e m s h ty e n i t n d ihe m
36
la
Scanned by CamScanner
P s i k o l o g j i a e s u k s e s i t 1
i n f e r i o r,
e p a s t a j n g a u n k r k o n i t : j u o f r o j p r p a r s i ! K i s h i tm u n du r b i le n j e r ez i s h t t e m e lu t e n i l )
P r g j g ij a u r g e n t e n k t 1e t r m e t d hn a t ep 1a n e v e t u a j a d o t i s h t e n j a v o r t dya n s h m .
(B u d a l l a i ! M d r g o n l e t r t s h a p i r o g r a f u a r n l e t rt l i r
,
z a r f i n e s hk tT y e r p r t o k s i k u r g je t h v j e s h t o r , dh ep r a p k a g u x i m q n k o h n k u r m m u n d o j n 100 b r e n g ap e r s o n a l e , t m k r k o j p r e p r m e s k t ij z a r f I t p a n d r g je g j s h m . D h e k j o " u r g j e n t i s h t ! " E , a e d i n a i s ee dh e u n k a m pu n t s h u m t a ? Se e dh e m j a m d ik u s h dh ed i k a ? D h e m e ' t d r e j t a i m u r dh r o n t ' I s h k r u a j ? T h o t s e do t j e t n " f a v o r t dy a n s h m " . M n f u n d I a le e i l a I p r m e n d i n t e r e s a t e m i a , m e g j i t h s e n u k e k a m t q a r t s e f a r i n t e r e s i d o t n x j e iT u n n g a k j o . )
M e n d e r i m e,
N ND r e 5t o r i I r a d i o - p r o g r a m i t r e k1a m u e s
p.
s.
Shp r e s o j s e d o t ' j 1 i n t e r e s o j a r t i ku 11iba s ht a p r d o r n i s i m a t e r i a 1 p r r a d i o - e m i s i o n e .
(M n f Lm d d i k a q d o t m u n d t m n d i h m o n t e !P r s e k t n u k m a p r m e n d i n f i l l im t l e t r s ? E f a r i n t e r e s i d o t k i s h t e n g a k j o ? N j e r i u I c i t i m e r r e t m e r e k l a m dh e I c i t i s h t n g j e n dj e t s h k r u a j n j 1e t r t k t i l l
,
du k e te q a r t , n u k k a m j a f t k r ip n k o k . T t i 11 v e d u h e t t ' j ud r g o h e t h e l m i , e j o p r g j i g j a m e t dh n a p r t e r m i n e t t o n a l i r a )
P r a,
m o s u u d i s n i n g a l e t r a t q p r d o d i t I m e r m i.
Se p s e , n s e n j e r i u I c i t i s i p r o f e s i o n e k a t m e t T e t m er e k l a m a
,
m u n d t s hk r u a j k s i 11o j l e t r e p a t a k t, k a du h e t
t p r e s i m n g a a t a t c i l t k a n p a k o s e a s p a k n g a k j o a f t s i ?D o t ' j u t r e g o j e dh e n j s h e m b u l l : l e t r n e s h e f i t t
s t a c i o n i t t m a dh h e k u n 1dh o r d r e j t u a r d r e j t o r i s " Z e r e g a " .L e t r a
,
s h t m e m i r s e e k a l u a r a, p o r n u k s h t p a g a b i m e .
3 7
Scanned by CamScanner
g
i 0 Ps ik o l o gj ia e s u k s e s i t 1
r e da s ht t r z o t er i n 5:
Pu n a e r e p a r t i t t o n p r d r g e s n m a 1l i t,
m e t m a dhe s h t v sh t i r s u a r p r a r sy e s g Fj e s a
lcr y e s o r e e m a 11i t a r r in n o r t e v o n a t p a s d i te s
.
Pa s o j a t j a n t s hu m t a : t o l l o v i a n p r m bu s hj e ne endi t t 1i r , p u n a j a s h t o r a r i t t P11nt or i eta n
, p a m u n ds ia e sh ka r k i m i t t s hp ej t t
ka m i o n it , n ga n j h e r e dh e n d r p r e r 0a n dr ge s n e m a 11i t . K a m i o n
t t u a t,
m e 1o t e t o r ka n
sj e 1/ n ga r ke s n pr e 5 10 p a ko v e n o r n 16 . 20 .5u lu t e m t n a n d i h m o n i n s hm a n g i e n e
kty r e p a s o a v e t p a ds h i r n e shm e p r t c i1a t
sht j t or e d r g e s a e v o n s h m e e m a 11i t . N do s ht ado t du he s h i t t m u n do he n i q n d i t t m e
n g a r ke s a m t m dha , si ku r n r a s t i n e m s ip r m ,
t ' I dr go r Bi ka m i o n t n p a s d i t e n e he r shm e o s e q
n j 5es t n g a r ke s s t a d r g o n i t n e s r m e TB n m n g ie s .
N k t m n y r d o t m u n d t' j u s i gu r o n im
n 5 s hka r k i m t s hp e t n g a k a m i o n t dhe
dr g im i n e s hp e t t m a l l i t .
M e n d e r i m eJVM
Sh e f i I s t a c i o n i t
K u r E dw a r d V e r m y l e n , s h e f i I d r g i m i t n fa br ikn
" Z e r e g a " , k is h t e l e x u a r l e t r n t i m e , m k i s h t e dr gua r n jt+
l e t r m e k t p r m b e : " K j o l e t r k a p a s m e f ek t tk u n dr t n g a aj o q d r g u e s i k a p a s u r p r q l l im t a f r ii
,
Q n f i l l im t l e t r s,
s h e f i I h e k u r u dh s f l e t p r v sht irs it
e r e p a r t i t p r d r g i in i n e m a l l i t,
e e i l a n e v e,
t h n s in qe r isht
,
n u k n a i n t e r e s o n.
P a s t a j k r k o n t ' I n d i. Hm o jm , du k e m os
m e n du a r s e a t hu a p r n e do t i s h t e k jo g j e v o l i t s hrn e apo
j o , e n f t m d t l e t r s p r m e n d in t e r e s a t t o n a : s hk a r k in tio e
s hp e j t t k a m i o n v e dh e d r g i m in u r g j e n t t m a l l i t .
A c; l :38
Scanned by CamScanner
P s i k o lo g j i a e s u k s e s i t 1
M e al t t je r a,
du k e f ol L k r y e s i s h t p r i n t e r e s a tv e t i a k e
,
n m n y r k a t e g o Dk e,
a i n a n x i t n k u n d r v n i e,
n v e n d t b a s hk p u n im i t . "
T m u n d o h e m i t v r e j m s e a t h u a l e t r a e s hk r u a rdo t m u n d t p r p i l o h e j m m i r
,
d.
m.
Th.
T s hk r u a j m e p a ka l v s h t i r s i t p e r s o n a le . T m u n do h e m i - s i p a s k s h i l l s
s H e n r y F o r d i t - " t s h ik o jm n g a k n d i I t j e t r i t s i k u r t i s h t e I y n i ! " Ju p r o p o z o j v e r z i o n i n I c i t i
,
s i gu r i s h t s e n u k d ot j e t m I m iD
, p o r q s i g u r i s h t s e d o t j e t m I m i r s ea i I p a r i .
0 dasi ur z o t r i Ve r m y 1e nF a b r i k a j u a j p i o t k a t r m b d hj e t v j e t s h t
n j n d r k l i e n t t t a n m t m i r .
N a g z o n f a k t is e p r ka q k o h t h e m e s u k s e s b a s hkp u n o m m ej u
,
e d o t d s h i r o n i m q e d h e n t a r d h m e ns h r b i m e t t o n a t j e n t s hp e j t a dl ef r yt dhnse .M e g i t h a t , p r j . t t ke q , d u h e t t ' j u t h e m s e on u k d o t
,
i s h t e e m u n d u r n s e k a m i o n t t u a jv a z hdo i n t s j e 11i v 1 n g a r k e s a t m d h a n o r t ev o n a t p a s d i te s , s i ka n d o d h u r m e d a t n 1 0 t e t o r .D u k e p a s u r p a r a s y s h s e e d h e d i s a k / i e n t t t5e r n a e d r g o j n m a 11i n v o n m b a s d i t e , s hp e s h h e r v i e d e r i t e b11o k i m i
.
E n u k a r r ij m q m e k o h t ' Is he ko n s i d e r u e s hm e t d r g i m i t .
M e d s h i r q t ' j u k u r s e j m n g a v r e j tj e t e
p a d s h i r u e s h m e p r v o n e s n e d r g e s a v e , j u1u t e m i q t n a d r g o n i k a m i o n t m e m a 11 s a m he r e t q t j e t e m u n du r n o r t e p a s d i t e s ,s i gu r i s h t s a h e r q t k e n i m u n d s i p r k t . P rk t a r s y e , k a m i o n t t 11a j n u k d o t ke n n e v o j t p r e s i n a s n j m i n u t , m a l l i d o t n g a r k o h e tm e n j he r d h e t d r g o he n p r n v e n d i T1 ed e d i ku a r
,
e p u n t o r t t a n m e ko h t m u n d t k t h e h e n n s h tp i , q n q e t s i t m u n d t kT1a q e nm e p r o d h i m e t q p r o d ho h e n n j a b r i k n t u a j .
3 9
Scanned by CamScanner
/' , r"7"; : a?" ' . . ' " ; ' ":
,.
'
.
.
Ps ik o lo g j i a e s u k s e s i t 1
Ju lu t e m q k t Ze t r t m o s e k t Bp t o
v r e j t j e n g a a n a j o n , e a s s i r a s t q t' j u j a p i n
m s i m . N s hkr u a r i e n e s a j , m k a s h ty e r v g t rnds h i r a , q e dhe m t e t ba s
h
s u ks e s s i ku r de r i m t a ni
.
Shp r e s o s e e dhe n t a r d hm e n - p a M a r r p a r a s y s h ko hn e
a r r i t j e s s d r g e s a v e tu a j a - 1118kn a q s i , do t bm m o s q s a m s hp e 5t t bh e t d r g i m i I ty r e .
E d i s e ke n i m a t p u n , d h e j 1 l u t e m q tm o s m u n do he n i t m prg i geni n k t 1e t r .
Si T1q e r i s h t i j u a iN N
.
She f I s t a c i o n i t
N bo t e k z s t o j n m e m ij r a t r e g ta r t c i lt s ht un s hp e s h I n d r r o jn v e n dp u n i m e t du k e k r k u a r p u n m tm i r
.
Shk a k u I m o s s u k s e s i t t ty r e n p u n s h t n qa sj e ne g a bu a r n da j p u n s : n a t s e n u k d ij n t m b ij e t o j n m e
p
r ob l eme t e b l er s v e t Wr e t mu n d s h m.
At a
n u k e
k u p t o jn s e n j e r u n t v r t e t n u k ds h i r o n q t T JERTe i s h e s in s e n d i n a t ij - a i d s h i r o n q V E T t b l e j a t ka In e v o i t e t
.
' E t r e g ta r i I m i r s h t a i I c i t i d i n q b le r s it t' I
t r e g o j s e n ' m n y r m a l l i I o f r u a r d o t ' I z g j i dh p r o b l e m e te t ij . T r e g ta r t t t i l l n u k I n e v o i t e t t s h e s - b l e r s i v e t b ienn ga a i .
T a s h ik o n i m a l l i n t u a j o s e o f e r tn m e s y t e b le r s it- ky s h t s e k r e t i t c i l in n u k e d i n a p o e n n v l e r s o jn t r e g ta r t e s h u m t dh e n j e r z i t e p r o f e s i o n e v e t t je r a tn dr y s hm e . U n
, p . s h . Je t o j n F o r e s H i l l s , k u a r t I v o gl IN ju Jo r k u t I c i