რედაქციისაგან ილია ჭავჭავაძის თხზულებათა სრული კრებულის მეორე ტომში მოთავსებულია მოთხრობები და პიესები, რაც დიდი მწერლის მხატვრული მემკვიდრეობის უმნიშვნელოვანეს ნაწილს შეადგენს. ნაწარმოებები დალაგებულია ჟანრობრივ-ქრონოლოგიური პრინციპით, ოღონდ დაუმთავრებელი მოთხრობები და ნაწყვეტები წარმოდგენილია ცალკე, პიესების შემდეგ. ჩვენს გამოცემაში, ადრინდელი გამოცემებისაგან განსხვავებით, ”კაცია-ადამიანი?!” მოთავსებულია ”გლახის ნაამბობზე” წინ, რადგან იგი 1858–1863 წლებით თარიღდება, ”გლახის ნაამბობმა” კი საბოლოო სახე მიიღო და მთლიანად გამოქვეყნდა მხოლოდ 1873 წელს (ამის შესახებ დაწვრილებით იხ. კომენტარები). გამოცემის მომზადებისას ტექსტის დადგენისათვის გათვალისწინებულია ავტორისდროინდელი ყველა ხელნაწერი და ბეჭდური წყარო, საჭიროების შემთხვევაში ტექსტი შედარებულია ავტორის გარდაცვალების შემდეგდროინდელ გამოცემებთანაც. ილია ჭავჭავაძის ყველა დასრულებული მხატვრული ნაწარმოები, რომლებიც წინამდებარე ტომშია მოთავსებული, პიესა ”მაჭანკალის” გარდა, ავტორის სიცოცხლეში უკანასკნელად დაიბეჭდა ”თხზულებათა” 1892 წლის გამოცემის II და III ტომებში. სწორედ ეს გამოცემა არის აღებული ჩვენი გამოცემის ძირითად წყაროდ; პიესა ”მაჭანკალი” კი ავტორის სიცოცხლეში საერთოდ არ დაბეჭდილა, იგი იბეჭდება ავტოგრაფული დედნის მიხედვით, რომელიც ამჟამად ყვარლის სახლ-მუზეუმშია დაცული. ცნობილია, რომ ილია ჭავჭავაძის ”თხზულებანი”, გამოცემული ოთხ ტომად 1892 წელს ”წიგნების გამომცემელ ქართველთა ამხანაგობის” მიერ, ავტორის უშუალო მონაწილეობით დაიბეჭდა. ამ გამოცემის მომზადებისას ავტორს გულდასმით გადაუხედავს ტექსტებისათვის და შიგ ბევრი შესწორება შეუტანია ორთოგრაფიული და გრამატიკული ნორმების მხრივ. ეს გამოცემა ავტორის ბოლო ნებას გამოხატავს და ძირითად წყაროდ მისი არჩევა სწორედ ამით არის განპირობებული. ცხადია, უკრიტიკოდ არც ამ ტექსტს ვიღებთ: სხვა წყაროების მოშველიებით დაზუსტებულია ცალკეული ადგილები, აღდგენილია შემთხვევით გამორჩენილი სიტყვები და ფრაზები, გასწორებულია კორექტურული შეცდომები და სხვა უზუსტობანი. რაც შეეხება ავტორისეულ ენობრივ ფორმებს, ისინი უცვლელად არის დატოვებული, თუმცა ზოგი მათგანი საგრძნობლად განსხვავდება ამჟამად სალიტერატურო ენაში დამკვიდრებული ფორმებისაგან (მოაჯირი, ჭიისკარი ესტიბარი, ბაშვი და სხვ.). ამ მხრივ გამონაკლისს წარმოადგენს ორიოდე ფორმა (აქედ, შუბსაფენი...). დატოვებულია აგრეთვე პარალელური ფორმები, რომლებიც ზოგჯერ ერთსა და იმავე თხზულებაში და ერთ გვერდზეც კი გვხვდება (ახლა და ეხლა, თითონ და თვითონ, თავადიშვილი და თავადისშვილი, წუთისოფელი და წუთის-სოფელი...). თანამედროვე ნორმების მიხედვით გასწორებულია მხოლოდ პუნქტუაცია და კომპოზიტების მართლწერა. ერთი სიტყვით, ტექსტი დადგენილია იმ პრინციპების დაცვით, რის შესახებაც უფრო დაწვრილებით საუბარი იყო პირველი ტომის სარედაქციო წერილში.
