Upload
beatriz-lopez-danobeitia
View
3.969
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Recopilación de canciones y juegos en Euskera, vocabulario asociado y material audiovisual de soporte. Trabajo realizado por Egizu, iniciativa Euskaraz Olgetan en el municipio de Getxo
Citation preview
Canciones y Juegos, de la mano de
Egizu
Euskaraz OlgetanAlgorta, 23 de Junio de 2012
2
Uztaila gora gora
Uztaila gora gora lurretik zerura, jira alde batera(e)ta gero bestera.(E)Ta behera, behera, behera,(e)ta behera, behera bai,uztai barruan preso gelditu naiz orain ¡ hei ¡Rranroberran, pu pu pu pu pu pu pu puRanroberran, pu pu pu pu pu pu pu pu (bis)
₋ Uztaila: aro (Pero también es el mes de Julio.)₋ Gora gora: hacia arriba₋ Lurra: suelo₋ Zerua: cielo₋ Alde batera: hacia un lado₋ Eta gero bestera: y luego hacia el otro lado₋ Behera: abajo₋ Barruan: dentro₋ Gelditu: quedar ( gelditu naiz: me he quedado)₋ Orain: ahora
Fuente: YouTube http://youtu.be/DHKYBpTFdUA
Abestia Hiztegia
3
Zubiri zubiri
Zubiri-zubirinongori, nongori,nongo alkate zara zu?Frantziako erregearen / Erromoko eskolako seme-alabak gara gu.Zubi honetatikPasatzen denahemen geldituko dela,hemen geldituko dela!Zer nahi duzu,Txokolatea edo marrubia
₋ Zubiri zubiri: Es el juego de pasi misi. ₋ Zubia: puente₋ Nongo: de donde₋ Alkate: alcalde₋ Zara zu : eres tu₋ Erregea: rey₋ Semea: hijo₋ Alaba: hija₋ Zubi honetatik: por este puente₋ Pasatzen dena: el que pase. ₋ Hemen: aquí₋ Gelditu: quedarse.₋ Hemen geldituko dela: se quedará aquí. ₋ Marubia: fresa
Fuente: YouTube http://youtu.be/dRxLw2VpSU8
Abestia Hiztegia
4
Etxetxo bat daukat
Nik etxetxo bat daukatEderra ederraAtea jotzen dutHorrela horrelaLehioak irekitzenHorrela horrelaEta tximiniatik Kea gora gora doa.
₋ Etxea: casa₋ Daukat: ( verbo) tengo₋ Horrela horrela. Así, así. ₋ Lehioa: ventana₋ Ireki: abrir₋ Atea: puerta₋ Jo: tocar/ pegar₋ Tximinia: chimenea₋ Kea: humo₋ Gora: arriba₋ Doa: ( verboa) va
Fuente: YouTube http://youtu.be/GdPp0ZvokPA
Abestia Hiztegia
5
Korro txirinbolo
Korro txiribolo zein polita denKorro txiribolo zein polita den Hanka bat, besteaKorro txirinbolo. Korro txirinbolo, zein polita den Korro txirinbolo, zein polita denHanka bat, bestea, esku bat , bestea.Korro txirinbolo. Korro txirinbolo, zein polita denKorro txirinbolo, zein polita denHanka bat, bestea, esku bat, bestea, begi bat besteaKorro txirinbolo
₋ Etxea: casa₋ Korro: corro₋ Zein polita den: Qué bonito es₋ Hanka: pierna₋ Bestea. La otra₋ Eskua: mano₋ Begia: ojo₋ Belarria: oreja₋ Ipurdia: culo
Fuente: Aisia http://www.aisia.net/jolasak/korro-jolasa/korro-txirinbolo
Abestia Hiztegia
6
Sagu txiki sagu maite
Sagu txiki sagu maitezulotxoan gorde zaitez.Katuak ikusten bazaitukris-kras, kris-kras jango zaitu.Ez nau jango. Jango zaitu ! (bis)
₋ Sagu txiki sagu maite: el juego de la zapatilla por detrás
₋ Sagua: ratón₋ Txikia: pequeño₋ Maite: una expresión de cariño ₋ Zuloa: agujero₋ Gorde: esconder/guardar₋ Katua: gato₋ Jan: comer₋ Ez nau jango: no me va a comer₋ Jango zaitu: te va a comer
Abestia Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/PFpp2jGBpvU
7
John Brown, indio txiki bat zen
Jon brown indio txiki bat zenJon brown indio txiki bat zenindio txiki bat zen Jon.Txiki bat, txiki bi, hiru indio txikilau txiki, bost txiki, sei indio txikizazpi txiki, zortzi txiki bederatzi indio txikihamar indio txiki.Jon brown indio txiki bat zenJon brown indio txiki bat zenindio txiki bat zen Jon.Txiki bat, txiki bi, hiru indio txikilau txiki, bost txiki, sei indio txikizazpi txiki, zortzi txiki bederatzi indio txikihamar indio txiki.
₋ Txiki: pequeño₋ Bat: uno ₋ Zen: ( verbo) era₋ Bat: uno₋ Bi: dos₋ Hiru: tres₋ Lau: cuatro₋ Bost: cinco₋ Sei: seis₋ Zazpi: siete₋ Zortzi: ocho₋ Bederatzi: nueve₋ Hamar: diez
Abestia Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/fYUc3kNRWm0
8
Triki traka triki tra ikastolako trena
Triki traka triki traIkastolako trenaTriki traka triki traZubitik barrenaAurretikan ddabilena aurrera doalaAtzetik datorkiguna gelditu dadilaFu, Fu, Fu, FuFu, Fu, Fu
₋ Zubia: puente₋ Aurretik: por delante₋ Atzetik: por detrás₋ Aurrera: adelante₋ Gelditu: parar
Abestia Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/GbhV5T0jqgg
9
Han zeuden
Han zeuden kokodrilo eta tximinuaArratoi txikia, ardi zuriaKatu, oilo, elefanteEz zen inor faltaEz dakit ondo esan dudan Goazen berriro hastera
₋ Zubia: puente₋ Aurretik: por delante₋ Atzetik: por detrás₋ Aurrera: adelante₋ Gelditu: parar
Abestia Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/Xyxtm9Ni9fY
10
Ikusi ikusi han
Ikusi ikusi han!Teilatu gainean Kriston abereaTriziklo gainean Isatza atzean Tronpa du aurreanJa, ja, ja! elefantea da!
₋ Ikusi: ver. En este caso quiere decir mira, mira. ₋ Han: allí₋ Teilatua: tejado₋ Gainean: encima₋ Kriston: muy garande₋ Aberea: animal₋ Isatza: cola₋ Atzean: atrás₋ Aurrean: delante
Abestia Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/Klap8aknfKo
11
Lotan nago
Lotan nago, begiak itxitaLotan nago, begiak itxitaRing eta ring, ezin lorik egin!Ring eta ring, ezin lorik egin!Esnatu naiz, pijama jantzitaEsnatu naiz, pijama jantzitaRing eta ring, ezin lorik egin!Ring eta ring, ezin lorik egin!Zarata asko, banoa korrikaZarata asko, banoa korrikaRing eta ring, ezin lorik egin!Ring eta ring, ezin lorik egin!
₋ Lotan nago: estoy durmiendo₋ Begiak itxita: ojos cerrados₋ Ezin lorik egin: no puedo dormir₋ Esnatu: despertar₋ Pijama jantzita: pijama vestido. Jantzi: vestir₋ Zarata : ruido₋ Asko: mucho₋ Banoa: me voy ₋ Korrika: corriendo
Abestia Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/hxIaizp5hxE
12
Hilabeteak
Urtarrila lehenengoBigarren otsailaHirugarren martxoaGero apirilaMaiatza badakizu da bosgarren hilaSeigarrena ekainaOndoren uztailaAbuztua da guretzat garairik onenaIraila eta urria gora udazkenaAzaroa nola den hamaikagarrenaAzkena abendua hamabigarrena
₋ Urtarrila: enero, Lehenengo: primero₋ Bigarren: segundo, Otsaila. Febrero₋ Gero: después, Martxoa: marzo₋ Maiatza: mayo, Badakizu: ya sabes₋ Bosgarrean: quinto, Hila: mes₋ Seigarrrena : sexto, Ekaina: junio₋ Ondoren: después, Uztaila: julio₋ Abuztua: agosto, Guretzat: para nosotros/as₋ Garaia: época, Onena: mejor₋ Iraila: septiembre. Urria: octubre₋ Gora: viva, Udazkena: otoño₋ Azaroa: noviembre, Hamikagarrena: undécimo₋ Abendua: diciembre, Hamabigarrrena: duodécimo
Abestia Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/LhGsOhBrppM
13
Xalala!Rikiriki!
Xalala!Rikiriki!Xalala!Rikiriki!Dutxan dardarakaUr hotzarekin Hartu esponja ta xaboituBurua buztiIgurtziz garbituXilbor ta titiJira bira ipurdiaMugitu betiBi oinetan bukaeraEz dago gaizki
₋ Dardaraka: tenblando₋ Ura: agua₋ Hotza: fría₋ Hartu: coge₋ Xaboitu: jabonar₋ Burua: cabeza₋ Buzti: mojar₋ Igurtzi: frotar₋ Garbitu: limpiar₋ Xilbor: ombligo₋ Titi: teta₋ Ipurdia: culo₋ Mugitu: moverse₋ Bi: dos₋ Oinak: pies₋ Ez dago gaizki: no está mal
Abestia Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/mK4JIziLu3Y
14
Txiki txiki txikia
Txiki, txiki, txikiaikusten naiz kalean.Handitzen, handitzenhasi naiz handitzentxikia izanikasko maite zaitut nik.Bi begi ikustekobi belarri entzuteko.Handitzen, handitzen...
₋ Txikia: pequeño/a₋ Ikusten naiz kalean: me veo en la calle₋ Handitu: crecer₋ Hasi naiz: he empezado₋ Asko maite zaitut: te quiero mucho₋ Bi: dos₋ Begi: ojos₋ Ikusteko: para ver₋ Ahoa: boca₋ Gozatzeko: para disfrutar₋ Belarri: oreja₋ Sudurra: nariz₋ Usaintzeko. Para oler₋ Eskuak: manos₋ Ukitzeko: para tocar₋ Oinak: pies₋ Ibiltzeko: para andar₋ Burua: cabeza₋ Pentsatzeko: para pensar₋ Bihotza: corazón₋ Maitatzeko: para querer
Abestia Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/l3kpYCktCOI
Ahoa gozatzekosudurra usaintzeko
Handitzen, handitzen...Eskuak ukitzekobi oinak ibiltzeko
Handitzen, handitzen...Burua pentsatzekobihotza maitatzeko
Handitzen, handitzen...
15
Txakur bat
Txakur bat erosi dutZaun zaun zaunMerke azokanZikina zegoen (e)taZikina zegoen (e)ta Sartu dut baineranZaun, zaun,zaun, zaunTxakur bat erosi dutMerke azokan
₋ Txakurra: perro₋ Erosi: comprar₋ Merke: barato₋ Azoka: mercado/ feria₋ Zikina: sucio₋ Sartu dut: lo he metido₋ Abestia aldatu daiteke animaliz aldatzen. La canción
se puede repetir cambiando de animales:₋ Astoa: burro₋ Katua: gato₋ Ardia: oveja
Abestia Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/dscrimrVoJg
Zaun, zaun, zaunTxakur bat erosi dut
Merke azokanZaun, zaun.
Katu bat erosi dutMau, mau, mau
Asto bat erosi dutA, A
Ardi bat erosi dutMe, me, me
16
Korroka dantzaka
KORROKA DANTZAKA DANTZAKA KORROKA KARRIKETAN KORRIKA KORROKA DANTZAKA DANTZAKA KORROKA KARRIKETAN KORRIKA KOKORIKA KOKORIKA OILARRA BEZALA KORROKA DANTZAKA
₋ Korroka: en corro₋ Dantzaka: bailando₋ Karrika: calle₋ Korrika: correr₋ Kokorika kokorika: el sonido que hace el gallo₋ Oilarra: gallo₋ Saltoka: saltar₋ Igela: rana
Abestia Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/SrCBxVRRX7E
DANTZAKA KORROKA KARRIKETAN KORRIKA KORROKA DANTZAKA DANTZAKA KORROKA
KARRIKETAN KORRIKA SALTOKA SALTOKA
IGELA MODUAN KOKORIKA KOKORIKA
OILARRA BEZALA
17
Benito otsoa
Benito otsoa mendian dabilJanik ez du aurkitzenMendian dabilBenito otsoa gosez erdi hilJanik ez du aurkitzenMendian dabil.AUUUUUUUUUU!
₋ Otsoa: lobo₋ Mendia: monte₋ Janaria: comida₋ Aurkitu: encontrar₋ Gosea: hambre₋ Hil: morirse
Abestia Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/D6tyUdql2_U
18
Bugi bugi
O, bugi, bugi, bugi bai, hey!, O, bugi, bugi, bugi bai, hey!O, bugi, bugi, bugi bai., Paran-pan, pan-pan, pan, hey!
Hau da nire behatza, hau da beste behatza,hau da nire eskua, hau da beste eskua.O, bugi, bugi, bugi, bugi, bugi bai.
Hau da nire ukondoa, hau da beste ukondoa,hau da nire sorbalda, hau da beste sorbalda.O, bugi, bugi, bugi bai., Paran-pan, pan-pan, pan, hey!
₋ Hau da nire Behatza/ Hatzamarra: este es mi dedo₋ Eskua: mano₋ Ukondoa: codo₋ Sorbalda: espalda₋ Ipurdia: culo
Abestia Hiztegia
http://www.goear.com/listen/45a99e1/bugi-bugi-haur-kanta-euskal-musika
19
Besteak
Dona dona katona,sutondoan aitona,lepotik behera kuttuna, atera hadi kanpora, neska mutil ttuntuna
₋ Zozketa: rifa
Zozketarako abestia Hiztegia
Honek arrautza erosiHonek gatza bota, Honek frijitu, Honek pixkat dastatu,Honek dena zurrupatu.
₋ Hatzamarra: dedo₋ Arrautza: huevo₋ Erosi: comprar₋ Honek: este₋ Gatza: sal₋ Bota: tirar, Frijitu: freir, Dastatu: saborear₋ Dena: Todo₋ Zurrupatu: sorber. En este caso comer
Hatzamarren jolasa Hiztegia
Aran txan txan, aran txan txan,guli, guli, guli, guliguli, Arantxan txan.Arabi, arabi,guli, guli, guli, guliguli, Arantxan txan
Aran txan txan Musika
20
Besteak (II)
PAILAZOAK GURE LAGUNAK, GAITUZU BETI PRESTETA TRISTE BALDIN BAZAUDE, ZATOZ LAGUNA ZAITUGU, ZATOZ LAGUNA ZAITUGU SUDURRA GORRI GORRIA, BOTOIAK BOROBILAKZAPATAK HANDI HANDIAK, ZATOZ LAGUNA ZAITUGUZATOZ LAGUNA ZAITUGU BURUAN AMESTS GOXOAK, BIHOTZA BETI BEROAKANTARI AURRERA GOAZ, ZATOZ LAGUNA ZAITUGUZATOZ LAGUNA ZAITUGU
₋ Gure lagunak: nuestros amigos₋ Gaituzu beti prest: siempre dispuestos₋ Triste baldin bazaude: si estas triste₋ Zatoz laguna zaitugu: ven, eres nuestro amigo. ₋ Sudurra gorri gorria: la nariz roja roja₋ Botoiak borobilak: botones redondos₋ Zapatak handi handiak: zapatos grandes grandes₋ Buruan amets goxoak: sueños dulces en la cabeza₋ Bihotza beti beroa: el corazón caliente₋ Kantari aurrera goaz: cantando vamos hacia adelante
Pailazoak gure lagunak Abestia Hiztegia
Katxiporreta-03-Pailazoak-Takolo Pirritx eta Porrotx.mp3
NOR DA DANTZARI JAI HANDI HONETANZUEN POZGARRI HEMENTXE BERTANDANTZA EZAZU ZUK, GARAZI, NIREKINDANTZA EZAZU ZUK BADAKIZU
₋ Nor da dantzari: quién es el que baila₋ Jai handi honetan: en esta gran fiesta₋ Dantza ezazu zuk: baila tú ₋ Zuk badakizu: tú ya sabes
Nor da dantzari jai handi honetan Abestia Hiztegia
21
Besteak (III)
Harri kozkor batekin,hor dabil Martin, tin, tin.Jotzen ditu kax, kax, kax!Bata bestarekin.Bata bestearekin,jotzen ditu kax, kax, kax!Harri kozkor batekin,hor dabil Martin, tin , tin
₋ Harria: piedra₋ Kozkorra: trozo₋ Hor dabil: anda₋ Jotzen ditu bata bestearekin : pega una piedra contra
la otra
Harri koxkor batekin Hiztegia
http://martintxoikasten.blogspot.com.es/2011/11/harri-koxkor.html
Ikusi makusi , zer ikusi?Ikuste, ikusten, ikustenGauza bat hasten dena“Maddiren” izena bezala Eta bukatzen dena, “ A” letraz. Zer da?
Ikusi makusi Hiztegia₋ Ikusi makusi: es el juego de veo veo₋ Zer ikusi? : ¿ Qué ves?₋ Ikusten, ikusten: veo veo₋ Gauza bat: una cosa₋ Hasten dena: que empieza₋ Eta bukatzen dena: y termina
http://www.aisia.net/fitxategiak/jolasak/mp3/audio140.mp3
22
Besteak (IV)
Maritxu teiletako Gona gorridunaEutsi hagin zaharraTa ekarri barrie
₋ Maritxu teiletako : Es un personaje; cuando se les cae los dientes a los niños, es la que les trae el diente nuevo
₋ Gona: falda₋ Gorrria: roja₋ Eutsi/ hartu: coge₋ Hagina: diente₋ Zaharra: viejo₋ Ekarri: traer₋ Barrie: nuevo
Maritxu Teilateko Hiztegia
Arre arre mandakoBihar TolosarakoEtzi IruñearakoHandik zer ekarrikoZapatak ta gerrikoZapatak norentzako………tzako.
₋ Arre arre: lo que se le dice al burro para que avance₋ Mandoa: mulo₋ Bihar: mañana₋ Etzi: pasado mañana₋ Handik: de allí, Zer ekarriko: que me traerás₋ Zapatak. Zapatos, Gerriko: cinturón₋ Norentzako: para quién
Arre arre mandako Hiztegia
Fuente: YouTube http://youtu.be/cAgDH1kVoCY
23
Jolasak (I)
3 pertsonatik gora jolasteko jolasa ( Juego para jugar más de 3 personas).
Pertsona bat geldituko da eta hormara begira begiak itxita BAT, BI , HIRU EGUZKI esango du. Bitartean besteak aurrera mugitu beharko dira. BAT, BI , HIRU , EGUZKI esaterakoan buelta eman beharko du eta besteak geldi geratu beharko dira. Geratzen den persona norbait mugitu den ikusi beharko du eta norbait mugitzen baldin bada, atzera bueltatu beharko da berriro ere. Ez baldin bada mugitu bertan geratuko da. Jolasaren helburua geratzen den jokalaria dagoen hormara heltzea izango da. Behin hormara helduta, hatzamarrak irekita hitz ezberdinak esango ditu ( etxea, erlea, egunkaria, erreka, erregea, eztia, eroa) geratzen den jokalaria eta EGUZKI esaterakoan korrika irten beharko dute eta norbait harrapatu beharko du. Harrapatzen dionari hurrengo txandan geratuko da
Una persona se la queda y mirando hacia la pared con los ojos cerrados debe decir BAT, BI, HIRU EGUZKI. Mientras el que se la queda dice BAT, BI, HIRU EGUZKI los demás jugadores/as deben avanzar hacia adelante con el objetivo de tocar la pared donde está el otro jugador/a. El jugador/a que se la queda, cada vez que dice la frase debe darse la vuelta y mirar si ve a alguien moviéndose que, si es así, comenzará de nuevo. Una vez que uno/a de los/as jugadores/as toca la pared y dice la palabra EGUZKI, el que se la queda debe abrir las manos y los dedos y cada jugador debe agarrarle un dedo.Este va a decir diferentes palabras que empiecen por E ( etxea, erlea, erregea, egunkaria,…) y cuando diga EGUZKI los/as demás deberán salir corriendo. A la persona que le coja se la queda en el próximo turno de juego. • Erlea, eztia: abeja, miel• Egunkaria: periódico• Erregea, erregina: rey, reina• Erreka, etxea: rio, casa• Eroa: loco• Mugitzen ikusi zaitut: te he visto moverte• Zu geratzen zara: te la quedas tú.
Bat, bi, hiru Eguzki Azalpena eta hiztegia
24
Jolasak (II)
Mandoka-mandoka
hormara bota pilota.
Pilota hormatik,
egin salto gainetik.
Mandoka-mandoka
jar gaitezen lerroan
saltoka-saltoka
saltoka erritmoan
Joku honetan pilota hormaren kontra botatzen da eta pilotaren gainetik salto egin behar da abestia abesten den bitartean
Este es un juego en el que hay que tirar la pelota contra la pared y saltar por encima de la pelota. Mientras tanto se canta esta canción
Mandoka Azalpena eta hiztegia
25
Jolasak (III)
Gure herriko alkateakate, kate, katea;alkate dotoreatore, tore, torea.Jazten duen trajeaktraje, traje, trajeak;tomate kolorealore, lore, lorea.Gure herriko alkateakate, kate, katea;alkate xelebrealebre, lebre, lebrea.Haretxen biboteabote, bote, botea;fideo luzez beteabete, bete, betea
Abesti honekin bi haur bata bestearen aurrean jarriko dira eta musikaren erritmora txaloak ematen joango dira.
En esta canción un niño/a se pone enfrente de otro niño/a y al ritmo de la canción van dando palmas con las manos.
Hiztegia: ₋ Herria: pueblo₋ Alkatea: alcalde₋ Dotorea: elegante₋ Jantzi: vestir₋ Tomate kolorea: color tomate₋ Xelebrea: gracioso₋ Bikotea: pareja₋ Luzea: largo₋ Betea: llena
Gure Herriko Alkatea Azalpena eta hiztegia
26
Jolasak (IV)
Soka salto saltoka
erran iezadazu ordua.
Ez dut ordularirik.
Berdin zait asmaturik.
Ordubatak, ordubiak,
hirurak, laurak, bostak,
seiak, zazpiak, zortziak,
bederatziak, hamarrak,
hamaikak, hamabiak
Soka saltoan abesteko abestia
Canción para jugar a la cuerda
Orduena Azalpena eta hiztegia
Eskerrik Asko
Euskaraz OlgetanAlgorta, 23 de Junio de 2012