Sağlık Bilgisi Sunusu• Büyüme ve Gelişme

• Büyüme ve Gelişmede Rol Oynayan Faktörler

1. Büyüme ve Gelişmenin Tanımı• Büyüme; vücudun hacim ve kütlece artışıdır.

Gelişme ise hücre ve dokuların yapı ve bileşimlerindeki değişmeler sonucu organların, işlevlerinde belli bir olgunluğa erişmesidir.

Özet olarak büyüme ve gelişme, çocuğun erişkin hâle gelinceye kadar geçirdiği organik ve işlevsel değişikliklerin bütünüdür.

1. Büyüme ve Gelişmenin Tanımı• Büyüme ve gelişme, genellikle birbirleri ile uyumlu olaylardır ve belli

bir sıra izlerler. İlk yaşlarda büyümesi geri kalan bir çocuğun, zekâ ve ruh gelişimi de geri kalır. Gelişme; büyüme, öğrenme ve olgunlaşmanın etkisi altındadır.Bir konuda bilgi edinmek, yetenek ve becerilerini ilerletmek anlamına gelen öğrenme, zekâ, ruh ve beden gelişiminde etkilidir. İnsanların, bedensel ve ruhsal yeteneklerinin en üst düzeyde gelişmesi ise olgunlaşma adını alır.

2. Büyüme ve Gelişmede Rol Oynayan Faktörler• a. Genetik: Anne ve babadan geçen genler, çocuklarda bazı özellikleri

belirlemektedir. Büyüme ve gelişme de bu özellikler arasındadır. Örneğin, boy uzunluğu genetik özelliklerle yakından ilişkilidir. Down (Davn) Sendromu, çeşitli bedensel ve zihinsel yetersizliklere sebep olan bir hastalıktır. Akondroplazi sebebi bilinmeyen kalıtsal bir cücelik tipidir .Genetik geçişli hastalıklar büyüme ve gelişmeyi etkilemektedir.

2. Büyüme ve Gelişmede Rol Oynayan Faktörler• b. Hormonal: İç salgı bezlerinden salgılanan büyüme hormonu ile

tiroksin; ergenlik döneminden itibaren salgılanan androjen ile östrojenler büyüme ve gelişmede etkilidir. Örneğin, büyüme hormonunun fazla salgılanmasıyla ortaya çıkan akromegali hastalığında el, ayak, burun, çene gibi vücudun uç kısımlarında aşırı büyüme ile devlik gözlenir.

2. Büyüme ve Gelişmede Rol Oynayan Faktörler• c. Beslenme: Yeterli ve dengeli beslenmeyen

çocuklarda bedensel olarak büyüme ve gelişme geri kalırken, zekâ ve ruhsal gelişim de olumsuz etkilenmektedir.

2. Büyüme ve Gelişmede Rol Oynayan Faktörler• d. Fiziki çevre: Büyüme ve gelişmeye iklim şartları da etki eder.

Bunun yanı sıra olumsuz çevre şartları da hastalıklara yol açar, büyüme ve gelişmeyi engeller. Ayrıca, spor ve beden eğitimi, kasların kasılma gücünü geliştirip oksijen taşıma mekanizmalarını güçlendirerek büyüme ve gelişmeyi olumlu yönde etkiler.

2. Büyüme ve Gelişmede Rol Oynayan Faktörler• Büyüme hormonu uykuda daha fazla salgılandığından,

büyüme ve gelişme için uykuya ve dinlenmeye yeterli zaman ayrılması gerekir. Büyüme ve gelişmenin hızını belirleyen faktörlerden biri de annenin sağlıklı bir gebelik geçirip geçirmediğidir.

Hazırlayan