EKONOMIKS IV

MR. RODEL E.SINAMBAN

JOCSON COLLEGE, INC.

ANGELES CITY

Salapi

Ang salapi o pera ay kahit anong pangkalakalang bagay o kaparaanan, na maaring sa anyo ng papel (bill), barya o sinsilyo (coins, token), bands (bonds), (credit) atbp. Ito ay nagpapanatili ng halaga ng bagay o serbisyong nauugnay o nailaan para dito. Ang halaga ng pera (sa kaniyang ibat ibang kaparaanan) ay tumataas (deflation) at bumamaba (inflation).Ang mga perang tinatawag na commodity ay ang unang uri ng pera. Sa sistemang ito ang mga bagay bagay ay ipinagpapalit o ibinabarter. Asin kapalit ng bigas, pilak kapalit ng serbisyo, o

maging prutas kapalit ng kung ano pang bagay, ay ilan lamang sa halimbawa nito.

Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP)

1. Pamilyar ba sa iyo ang larawan sa otaas? Bakit?

2. Mahalaga ba ang tanggapang ito sa ating bansa? Bakit?

Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP)

Bangko ng mga Bangko

Nag-iisyu at Pinanggagalingan ng Salapi

Chief Banker at Tagapayo ng Pamahalaan

Tagapamahala sa reserbang Dayuhang Salapi, Ginto at ang Pagbabayad ng Utang Oanlabas at Panloob

Nagpapautang sa mga Bangko

Iba’t ibang Paraan Upang Kontrolin ang Suplay ng Salapi

• DISCOUNT RATE

• RESERVE REQUIREMENT

• OPEN MARKET OPERATIONS

• FIAT MONEY AUTHORITY

• MORAL SUASSION

Pandaigdigang Bangko

• WORLD BANK (WB)

• INTERNATIONAL MONETARY FUND (IMF)

Mga Uri

ng BangkoWorld Bank

International

Monetary Fund

Pag-unlad ng Ekonomiya ang Hangarin nito

Pangunahing Bangko ng

Ating Bansa

Dito Nakikipag-ugnayan

Ang BSP

GINAGAMIT SAPANGUNGUTANG

NAIIMPOK SAALKANSYA

IPINAMBIBILI NG MGAPRODUKTO AT SERBISYO

NAIDEDEPOSITOSA BANGKO

IPINAMBABAYADNG UTANG

GINAGAMIT SA PAGTATAKDANG PRESYO NG MGA

BILIHIN

MAHALAGA ANG

SALAPI

SA TAO ATEKONOMIYA

GAMIT NG SALAPI

Ang Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) ay isang bangko sentral ng Republika ng Pilipinas. Isinaayos muli ang karta ng bangkong ito noong Hulyo 3, 1993, alinsunod sa mga panustos ng 1987 Saligang-Batas ng Pilipinas at ang Bagong Batas ng Bangko Sentral ng 1993. Itinatag ang BSP noong Enero 3, 1949, bilang pangasiwaan ng sentrong pananalapi ng bansa.

Mga gawain at tungkulin

Batay sa takda ng Bagong Batas ng Bangko Sentral ng 1993[1], ang mga pangunahing gawain ng Bangko Sentral ay:

1. Tagapamahala sa mga Bayaran, sa pamamagitan ng pagpopormula at pagsasakatuparan ng patakarang pananalapi na humahantong sa pang- uudyok ng paglalaan ng salapi, matatag sa mga pangunahing layunin sa pagpapanatili ng katatagan ng presyo,

2. Paglabas ng pananalapi; ang BSP ay may pantanging kapangyarihan na magpalabas ng panbansang pananalapi. Lahat ng mga salaping-papel at barya na inilabas ng BSP ay lubos na ginagarantiya ng Pamahalaan at ito'y isinasaalang-alang bilang para sa mga utang pansarili at pampubliko,

3. Tagapag-utang ng huling dulog, sa pamamagitan ng pagpapalawig ng mga diskuwento, mga pautang, at mga paunang bayad sa institusyong pagbabangko ukol sa layuning pambayad.

4. Pangangasiwang pampananalapi, sa pamamagitan ng pangangasiwa ng mga bangko at pagtupad ng mga pantahasang kapangyarihan sa itaas ng mga institusyong di- pambangko na nagsasagawa ng gawaing pambangko nang kaantas.

Tagapamahala sa reserba ng panlabas na pananalapi, sa pamamagitan ng pagpapanatili ng sapat na sabansaang reserba upang makamit ang

maaasahang tiyak na pangangailangan ukol sa panlabas na pananalapi nang sa gayon ay mapangalagaan ang sabansaang katatagan at palitan ng Piso,

Paniniyak sa patakaran sa halaga ng palitan, sa pamamagitan ng pagtitiyak sa patakaran sa ng Pilipinas. Sa kasalukuyan, ang BSP ay naninindigan sa patakaran sa panlabas na halaga ng palitan na umaakma sa pamilihan, at

Bilang taga-bangko, tagapayo sa pananalapi at opisyal na pintungan ng Pamahalaan, ang kanyang pampulitikang subdibisyon at pagiging instrumental at korporasyong pagmamay-ari ng pamahalaan (GOCC).

Organisasyon ng Bangko Sentral

A. Ang Lupon ng Pananalapi, na tumutupad ng mga kapangyarihan at mga gawain ng BSP, tulad ng pamumuno ng pampananalaping patakaran at

pamamahala ng sistemang pananalapi, B. Ang Sektor sa Katatagan ng Pananalapi, na umaatas sa pormulasyon at pagpapairal ng patakarang pananalapi ng BSP, kabilang ang paglilingkod sa

mga pangangailangang pambangko ng lahat ng mga bangko sa pamamagitan ng pagtanggap ng mga lagak (deposits), paglilingkod ng mga pagbabawi (withdrawals), at pagpapalawak ng kredito sa pamamagitan ng

pasilidad ng muling pagdidiskuwento, C. Ang Sektor ng Pamamahala at Pagsisiyasat, na nagpapairal at

nagsusubaybay ng panalima sa mga batas ng pagbabangko upang upang iangat ang malusog at magandang himig ng sistema sa pagbabangko. D. Ang Sektor ng Tagapamahala sa Pagkukunan, na naglilingkod sa

pakukunang pangangailangang pantao, pampananalapi at pisikal ng BSP.

Kasaysayan

1900 - ipinasa ng Unang Komisyon ng Pilipinas an Batas Blg. 52, kung saan isinaayos ang lahat ng mga bangko sa ilalim ng Kawanihan ng Ingatang-yaman at pinapahintulutan ang Pampulong Ingat-yamang na mamahala at suriin ang mga bangko at lahat ng gawaing pagbabangko.

1929 - nahalili ng Kagawaran ng Pananalapi, sa pamamagitan ng Kawanihan ng Pagbabangko, ang pamamahala sa bangko.

1933 - , isang pangkat ng mga Pilipino ay nakapaglikha ng isang bangko sentral para sa Pilipinas.

1939 - , isang pangkat ng mga Pilipino ay nakapaglikha ng isang bangko sentral para sa Pilipinas.

1946 - Naglunsad ng Senado ang bagong panukalang batas na nagpanalo ng suporta ni Pangulong Franklin D. Roosevelt, na kung tawagin ay Batas Tydings-McDuffie,

1947 - Ang Komisyon, kung saan pinag-aralan ang mga pananalapi ng Pilipinas, at mga suliraning hinggil sa pananalapi

1948 - nilikha ni Roxas ang Sangguniang Bangko Sentral upang ihanda ang karta ng panukalang pangasiwaan ng pananalapi. Ipinasa ito sa Kongreso

1981 - ang nasusog na Batas Republika Blg. 265 ay lubos na pinaunlaran sa pagpapalakas ng sistemang pampananalapi, kabilang sa mga pagbabago ay ang pagtaas ng halaga ng puhunan mula P10 angaw sa P10 daplot.

1939 - na hiningi ng Batas Tydings-McDuffie, ipinasa ng tagapagbatas ng Pilipinas ang isang batas na magtatag ng bangko sentral. Bilang batas pananalapi, kinakailangan ang pagpapatibay ng pangulo ng Mga Nagkakaisang Estado; hindi binigyan ni Roosevelt.

1949 - napasinaya nang pormal ang Bangko Sentral ng Pilipinas at si Miguel Cuaderno, Sr. ay naging unang tagapangasiwa.

1972 - sinusog ng Batas Pampanguluhan Blg. 72 ang Batas Republika Blg. 265, na binibigyang-diin ang pagpapanatili ng pantahanan at sabansaang katatagan ng pananalapi bilang pangunahing layunin ng Bangko Sentral.

1993 - Noong Hulyo 3, 1993, nagkaroon ng bisa ang Bagong Batas ng Bangko Sentral.

Simula ng panunungkulan Katapusan ng panunungkulan Pangalan

Mga tagapangasiwa ng Central Bank

1949 1960 Miguel Cuaderno, Sr.

1961 1967 Andres V. Castillo

1968 1970 Alfonso Calalang

1970 1981 Gregorio S. Licaros

1981 1984 Jaime C. Laya

1984 1990 Jose B. Fernandez, Jr.

1990 1993 Jose L. Cuisia, Jr.

Mga tagapangasiwa ng Bangko Sentral

1993 1999 Gabriel C. Singson

1999 2005 Rafael B. Buenaventura

2005 kasalukuyanAmando M. Tetangco, Jr.

Mga himpilan Maynila, Pilipinas

Itinatag Hulyo 3, 1993

Tagapangasiwa Amando M. Tetangco, Jr.

Bangko Sentral ng Pilipinas

Pananalapi Piso ng Pilipinas

Kodigong ISO 4217 PHP

Reserba

PHP773,012 daplot o€12,098 daplot o$16,285 daplot,tuwiran (Marso 2007)

Halaga ng batayan sa pangutang 7.50%

Halaga ng batayan ng deposito 9.75%

Websayt bsp.gov.ph

Naunahan ngCentral Bank of the Philippines(Enero 3 1949-Hulyo 3 1993)

MONETARY BOARD NG BSP

Governor ng Bangko Sentral ng Pilipinas

Miyembro ng Gabinete

Myembro mula sa Pribadong Sektor

Ano Kaya Yun?

• Bangko ng mga Bangko• Dating kilala bilang IBRD• Gawain ng BSP dahil

sinusuri nito ang lahat ng idenedepositong tseke sa mga Bangko

• Ang pagsingilmng Bangko Sentral ng interes sa inuutang ng Bangko

• Tanda ng pagkakautang ng Pamahalaan

• Bangko Sentral• World Bank• Clearing House• Discount Rate• Banmk Run

• Sabay-sabay na pag-bawi ng perang deposito ng Tao sa Bangko

• Isa sa mga Bansa na tinularan ng ating Bansa

• Naitatag sa pamamagitan ng Batas Republika Blg. 7653

• Pag-imprenta ng Salapi ng Bangko Sentral

• Bansa na kumokontrol sa IMF

Guatemala

Central Monetary Authority

Fiat Money Authority

United States

World Bank

Panindigan!

• Makabubuti ba sa ekonomiya ng pangungutang sa WB-IMF? Bakit?

• Maaari bang umunlad ang isang ekonomiya kung walang Bangko Sentral? Bakit

• Bakit nakatali ang kamay ng Pamahalaan sa dikta ng WB-IMF?

Magsaliksik!!!• Sistema ng Kredito• Kasaysayan at Kahalagahan ng Salapi• Sistema ng Pagmoneda ng Salapi

Ekshibit!!!Unang Pangkat 1800-1899

Ikalawang Pangkat Kasaysayan at Kahalagahan ng Salapi,1900-1999

Ikatlong Pangkat Sistema ng Pagmoneda ng Salapi, 2000- kasalukuyan

Ikaapat na Pangkat Museo ng Salapi

Walang Lipatan, Walang Iwanan!!!

• Del Rosario• Gonzales• Galang• Abretil• Dela Pena• Ildefonso• Healey• Lodia

• Fullido• Grape• Reyes• Asilo• Barcelon• Emano• Napoleon• Nolasco

Walang Lipatan, Walang Iwanan!!!

• Manusig• Quiambao• Creo• James• Garcia• Lazaro• Nolledo• Ramos

• Nadela• Sabangan• Delan• Maalihan• Mriano• Narciso• Pacaanas• Tamayo

Pre-Hispanic Era Spanish Era (1521-1897)

Revolutionary Period (1898-1899)

The American Period (1900-1941)

The Japanese Occupation (1942-1945) The Philippine Republic

AMERICAN PERIOD

BORROWING MONEY

CREDIT

I

N

S

T

R

U

M

E

N

T

O

Tseke

Promissory Note

Credit Book

Bill of Exchange

Commercial

Letter of Credit

URI

BASEHAN

Agricultural

Industrial

Consumer

Merkantil

Karakter

Kapasidad

Kapital

Kolateral

Kondisyon

ANG KREDITO AY MAHALAGA

SISTEMA NG PAGMOMONEDA NG SALAPI

LIMITADO DI-LIMITADO

BRASSAGE SEIGNIORAGE

Sa isang bansa, anumang paraan ang gamitin at kahit anong kabayaran ang singilin ay dapat itong isagawa

ng pamahalaan at ng Bangko Sentral upang ang mga gawaing pang-ekonomiya ay amisakatuparan tungo sa kaunlaran ng bansa

Ang paggawa ng salapi ay napakahalagaSISTEMA NG PAGMOMONEDA