Bài báo cáo thực tập hoàn thiện công tác kế toán lưu chuyển hàng hóa tại công ty phát hành sách hải phòng

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n

more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 1

Lêi më ®Çu

§¹i héi IX §¶ng Céng s¶n ViÖt nam ®· chØ râ "Ph¸t huy søc m¹nh d©n téc,

tiÕp tôc ®æi míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng vµ b¶o vÖ

Tæ quèc ViÖt nam x· héi chñ nghÜa...." (trÝch V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn

quèc lÇn thø IX). Víi môc tiªu x©y dùng níc ta trë thµnh mét níc cã nÒn

c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, §¶ng vµ Nhµ níc ph¶i x©y dùng mét ®êng lèi

chiÕn lîc ®óng ®¾n , phï hîp víi t×nh h×nh cô thÓ cña níc ta . Bªn c¹nh ®ã

nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi tÝnh khèc liÖt cña nã còng lµ mét vÊn ®Ò kh«ng gi¶n

®¬n do ®ã chóng ta ph¶i cã nh÷ng bíc chuyÓn m×nh cho phï hîp. Trong qu¸

tr×nh chuyÓn ®æi ®ã mçi doanh nghiÖp, ®Ó thùc hiÖn tèt môc tiªu cña h¹ch to¸n

kinh tÕ lµ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i cã l·i ®ßi hái lu«n ®æi míi bé m¸y vµ c¬ chÕ

qu¶n lý kinh tÕ.

H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ khoa häc - thu nhËn, xö lý vµ cungcÊp th«ng tin vÒ tµi

s¶n vµ sù vËn ®éng cña tµi s¶n trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh

cña ®¬n vÞ nh»m kiÓm tra gi¸m s¸t ho¹t ®éng tµi chÝnh kinh tÕ cña ®¬n vÞ.

KÕ to¸n lµ mét c«ng cô quan träng cña qu¶n lý kinh tÕ. §Ó cã thÓ ®¸p øng

tèt h¬n cho c«ng t¸c qu¶n lý ®ßi hái ph¶i lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n trong ®ã tæ

chøc c«ng t¸c kÕ to¸n lµ mét néi dung quan träng. ChØ cã tæ chøc hîp lý ®óng

®¾n c«ng t¸c kÕ to¸n míi phôc vô tèt cho çc cÊp l·nh ®¹o vµ qu¶n lý kinh

doanh ë mçi doanh nghiÖp.

ë ViÖt nam hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n ®· ®îc ban hµnh: 04 chuÈn mùc

kÕ to¸n ®Çu tiªn ®îc Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 149/2001/Q§-BTC ngµy

31/12/2001 vµ 06 chuÈn mùc tiÕp theo ®îc Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh

165/2002/Q§-BTC ngµy 31/12/2002 bªn c¹nh ®ã lµ Th«ng t 89/2002/TT-BTC

Ban hµnh ngµy 9/10/2002 ®· thÓ hiÖn néi dung cña çc chuÈn mùc quèc tÕ ë

nh÷ng møc ®é nhÊt ®Þnh vµ ®îc ¸p dông cho tÊt c¶ çc doanh nghiÖp trªn ph¹m

vi c¶ níc.



Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ mang tÝnh ®Æc

thï. Ph¹m vi ho¹t ®éng cña nã rÊt réng bao gåm c¶ bu«n b¸n néi ®Þa vµ bu«n

b¸n quèc tÕ. Nãi ®Õn bu«n b¸n lµ nãi ®Õn mua hµng ho¸ vµo vµ b¸n hµng ho¸ ra

®ã chØ lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh yÕu cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i,

ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ hay cßn gäi lµ lu chuyÓn hµng ho¸ v« cïng quan

träng trong nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Nã quyÕt

®Þnh ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp, v× cã lu chuyÓn hµng ho¸ th× míi cã

chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n vµ gi¸ mua. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay th×

môc ®Ých cuèi cïng cña doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn. Do ®ã viÖc tæ chøc kinh

doanh vµ qu¶n lý kinh doanh th¬ng m¹i ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu ph¶i c¶i thiÖn

mäi c«ng t¸c trong doanh nghiÖp mµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n lµ kh«ng thÓ

thiÕu ®Ó cã thÓ ®¹t ®îc lîi nhuËn cao.

Qua qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu t¹i trêng Cao §¼ng Céng §ång H¶i

Phßng, qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty Ph¸t hµnh

s¸ch H¶i Phßng víi tÇm quan träng cña nghiÖp vô lu chuyÓn hµng ho¸ trong

doanh nghiÖp t«i ®· chän ®Ò tµi:

"Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i C«ng ty Ph¸t

hµnh s¸ch H¶i Phßng" cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh.

Néi dung cña chuyªn ®Ò bao gåm 3 phÇn:

PhÇn I: C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n nghiÖp vô lu chuyÓn hµng

ho¸ trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.

PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i C«ng ty

ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng.

Ph©n III: Hoµn thiÖn c«ng t¸c lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i C«ng ty

ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng.



phÇn i: C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n nghiÖp vô

lu chuyÓn hµng ho¸ trong doanh nghiÖp

th¬ng m¹i

I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i vµ nhiÖm vô

h¹ch to¸n

1. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i.

Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng lu th«ng ph©n phèi hµng

ho¸ trªn thÞ trêng bu«n b¸n cña tõng quèc gia riªng biÖt hoÆc gi÷a çc quèc gia

víi nhau, nãi mét çch cô thÓ lµ ho¹t ®éng ®ã thùc hiÖn qu¸ tr×nh lu chuyÓn

hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt tíi n¬i tiªu dïng, ho¹t ®éng th¬ng m¹i mang nh÷ng

®Æc ®iÓm chñ yÕu sau:

– Lu chuyÓn hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n cña kinh doanh th¬ng

m¹i, ®ã lµ sù tæng hîp çc ho¹t ®éng thuéc çc qu¸ tr×nh mua b¸n, trao ®æi vµ

dù tr÷ hµng ho¸.

– §èi tîng kinh doanh th¬ng m¹i lµ çc lo¹i hµng ho¸ ®îc ph©n lo¹i theo

tõng ngµnh hµng:

+ Hµng vËt t thiÕt bÞ.

+ Hµng c«ng nghÖ phÈm tiªu dïng

+ Hµng l¬ng thùc, thùc phÈm chÕ biÕn.

– Ph¬ng thøc lu chuyÓn hµng ho¸ cña qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸

th«ng qua hai ph¬ng thøc b¸n bu«n vµ b¶n lÎ, trong ®ã: b¸n bu«n lµ b¸n hµng

ho¸ cho ngêi kinh doanh trung gian mµ kh«ng b¸n th¼ng cho ngêi tiªu dïng,

b¸n lÎ lµ b¸n th¼ng cho ngêi tiªu dïng cuèi cïng.

– B¸n bu«n vµ b¸n lÎ hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn b»ng nhiÒu h×nh thøc b¸n

th¼ng, b¸n qua kho, b¸n trùc tiÕp vµ göi b¸n qua ®¹i lý, ký göi.



– Tæ chøc kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong çc m« h×nh nh: tæ

chøc b¸n bu«n, tæ chøc b¸n lÎ, chuyªn doanh hoÆc kinh doanh tæng hîp hoÆc

chuyÓn m«i giíi... ë çc quy m« tæ chøc quÇy, cöa hµng, c«ng ty, tæng c«ng

ty...

2. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n trong doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i.

a. Ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu cña çc doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i

lµ lu chuyÓn hµng ho¸, do ®ã c«ng t¸c kÕ to¸n ë çc doanh nghiÖp th¬ng m¹i

bao gåm 3 phÇn hµnh c¬ b¶n:

– H¹ch to¸n qu¸ tr×nh mua hµng: trong phÇn hµnh nay, kÕ to¸n cña çc

doanh nghiÖp th¬ng m¹i ph¶i ph¶n ¸nh ®îc qu¸ tr×nh h×nh thµnh vèn hµng

ho¸.

– H¹ch to¸n qu¸ tr×nh dù tr÷ hµng ho¸: trong phÇn hµnh nµy, kÕ to¸n cña

çc doanh nghiÖp th¬ng m¹i ph¶i theo dâi ®îc t×nh h×nh tån kho cña tõng lo¹i

hµng ho¸.

– H¹ch to¸n qu¸ tr×nh b¸n hµng: trong phÇn hµnh nµy, kÕ to¸n cña çc

doanh nghiÖp th¬ng m¹i ph¶n ¸nh ®îc qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸, x¸c ®Þnh

kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.

b. §Æc ®iÓm vÒ tÝnh gi¸ hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i.

BiÖn ph¸p thÝch hîp trong viÖc qu¶n lý qu¸ tr×nh thu mua tiªu thô hµng ho¸

®em l¹i lîi nhuËn cao nhÊt th× khi h¹ch to¸n hµng ho¸ cÇn ph¶i tÝnh chÝnh x¸c

gi¸ trÞ hµng ho¸ lu©n chuyÓn.

Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ lµ h¹ch to¸n theo gi¸

thùc tÕ, tøc lµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ph¶n ¶nh trªn çc sæ kÕ to¸n tæng hîp, trªn

b¶ng c©n ®èi tµi s¶n vµ b¸o ço tµi chÝnh kh¸c ph¶i lµ gi¸ ®îc tÝnh dùa vµo çc

c¨n cø cã tÝnh kh¸ch quan.

* TÝnh gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ nhËp kho

Gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh theo tõng nguån nhËp.

– §èi víi hµng ho¸ mua ngoµi nhËp kho th× gi¸ thùc tÕ cña hµng nhËp bao

gåm:



+ Gi¸ ho¸ ®¬n: gi¸ mua ghi tªn ho¸ ®¬n (cha cã thuÕ GTGT)

+ ThuÕ GTGT ®èi víi çc doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p

trùc tiÕp.

+ ThuÕ nhËp khÈu (nÕu cã)

+ Çc kho¶n gi¶m gi¸ ®îc ngêi b¸n hµng ho¸ chÊp nhËn, ghi gi¶m gi¸

thùc tÕ cña hµng nhËp kho.

Çc kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua hµng ë doanh nghiÖp

th¬ng m¹i nh chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, tiÒn hoa hång cho ®¹i lý mua... th×

kh«ng tÝnh vµo gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ nhËp kho mµ ®îc tËp hîp riªng vµ ph©n bæ

th¼ng vµo gi¸ vèn hµng ho¸.

– §èi víi hµng gia c«ng xong nhËp kho th× gi¸ thùc tÕ nhËp kho lµ trÞ gi¸

thùc tÕ xuÊt kho vµ chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh gia c«ng nh chi phÝ vËn

chuyÓn bèc dì, tiÒn thuª gia c«ng, chi phÝ nh©n viªn.

– §èi víi hµng ho¸ göi b¸n, hoÆc ®· bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i nhËp kho th× gi¸

thùc tÕ nhËp kho lµ gi¸ trÞ thùc tÕ ®· x¸c ®Þnh t¹i thêi ®iÓm b¸n hoÆc göi b¸n.

* TÝnh gi¸ hµng ho¸ xuÊt kho.

Nguyªn t¾c khi h¹ch to¸n gi÷ thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt kho ph¶i tÝnh trªn

c¬ së gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ nhËp kho. Tuy nhiªn, c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm hµng ho¸

lu©n chuyÓn cña tõng doanh nghiÖp mµ lùa chän, ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thÝch

hîp. Çc ph¬ng ph¸p thêng sö dông.

– NhËp tríc - xuÊt tríc (FIFO)

– NhËp sau - xuÊt tríc (LIFO)

– B×nh qu©n c¶ kú dù tr÷

– B×nh qu©n liªn ho·n, hÖ sè gi¸...

c. nhiÖm vô h¹ch to¸n trong doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i.

Trong kinh doanh th¬ng m¹i, cÇn xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm quan hÖ th¬ng

m¹i vµ vÞ thÕ kinh doanh víi çc b¹n hµng ®Ó t×m ®îc ph¬ng thøc giao dÞch

mua b¸n thÝch hîp nh»m ®em l¹i lîi Ých lín nhÊt cho ®¬n vÞ. Do ®ã, kÕ to¸n lu

chuyÓn hµng ho¸ nãi chung trong çc ®¬n vÞ th¬ng m¹i cÇn thùc hiÖn ®Çy ®ñ



çc nhiÖm vô ®Ó cung cÊp th«ng tin cho ngêi qu¶n lý ®a ra ®îc çc quyÕt

®Þnh h÷u hiÖu, ®ã lµ:

– Ghi chÐp sè lîng, chÊt lîng vµ gi¸, phÝ chi tiªu mua hµng theo chøng tõ

®· lËp trªn hÖ thèng sè thÝch hîp.

– Ph©n bæ hîp lý chi phÝ mua hµng cho lîng hµng ®· b¸n vµ tån cuèi kú.

– Ph¶n ¸nh kÞp thêi khèi lîng hµng ho¸, ghi nhËn doanh thu b¸n hµng vµ

çc chØ tiªu liªn quan kh¸c (gi¸ vèn, doanh thu thuÇn...) cña khèi lîng hµng

b¸n.

– KÕ to¸n qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh biÕn ®éng vµ dù tr÷ kho hµng ho¸, ph¸t

hiÖn xö lý kÞp thêi hµng ho¸ ø ®äng.

– Lùa chän ph¬ng ph¸p vµ x¸c ®Þnh ®óng gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n ®Ó ®¶m

b¶o ®é chÝnh x¸c cña chØ tiªu l·i gép hµng ho¸.

– X¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng vµ thùc hiÖn chÕ ®é b¸o ço hµng ho¸ vµ b¸o

ço b¸n hµng.

– Theo dâi vµ thanh to¸n kÞp thêi c«ng nî víi nhµ cung cÊp vµ kh¸ch hµng.

II. C«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸

1. Ph¬ng ph¸p vµ tµi kho¶n h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸.

a. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n.

Khi h¹ch to¸n kÕ to¸n cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn

hoÆc ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.

Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh

t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng gi¶m hµng ho¸ mét çch thêng xuyªn, liªn

tôc trªn çc tµi kho¶n tõng lo¹i hµng tån kho. Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc sö

dông ë nh÷ng doanh nghiÖp th¬ng m¹i kinh doanh Ýt mÆt hµng, cã ®iÒu kiÖn

kiÓm kª chÝnh x¸c tõng nghiÖp vô nhËp xuÊt kho.

Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi mét çch

thêng xuyªn, liªn tôc vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng ho¸ trªn çc tµi kho¶n

ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho ®Çu kú vµ cuèi

kú cña chóng trªn c¬ së kiÓm kª cuèi kú, x¸c ®Þnh lîng tån kho thùc tÕ víi



lîng xuÊt ra. Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc sö dông ë nh÷ng doanh nghiÖp

th¬ng m¹i kinh doanh nhiÒu mÆt hµng hµng ho¸ hoÆc hµng ho¸ ®îc xuÊt

thêng xuyªn, kh«ng cã ®iÒu kiÖn lËp chøng tõ cho tõng lÇn xuÊt hµng.

b. Tµi kho¶n sö dông.

§Ó ph¶n ¸nh çc nghiÖp vô lu chuyÓn hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng

m¹i, kÕ to¸n sö dông çc tµi kho¶n sau:

* Çc tµi kho¶n sö dông chung cho c¶ ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn

vµ ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.

Thuéc lo¹i nµy bao gåm çc tµi kho¶n kh«ng liªn quan ®Õn hµng tån kho

mµ chØ liªn quan tíi doanh thu vµ kÕt qu¶ nh çc tµi kho¶n 511, 512, 521, 531,

532, 641, 642, 1422, 911...

* Çc tµi kho¶n chØ dïng cho ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.

§èi víi çc doanh nghiÖp th¬ng m¹i h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng

ph¸p kª khai thêng xuyªn, ngoµi çc tµi kho¶n ®· ®a ra ë trªn th× kÕ to¸n cßn

sö dông çc tµi kho¶n sau:

– Tµi kho¶n 156 "Hµng ho¸" Dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ t¹i kho,

t¹i quÇy, chi tiÕt theo tõng kho, quÇy, tõng lo¹i, nhãm... hµng ho¸.

Bªn Nî: Ph¶n ¸nh çc nghiÖp vô lµm t¨ng gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ t¹i kho, t¹i

quÇy (gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua).

Bªn Cã: + TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho, xuÊt quÇy.

+ PhÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô d Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ

hµng ho¸ tån kho, tån quÇy.

Tµi kho¶n 156 chi tiÕt thµnh:

+ Tµi kho¶n 1561: Gi¸ mua hµng ho¸

+ Tµi kho¶n 1562: Chi phÝ thu mua hµng ho¸.

– Tµi kho¶n 157 "Hµng göi b¸n": Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ mua hµng cña hµng göi

b¸n, ký göi, ®¹i lý cha ®îc chÊp nhËn. Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo

tõng lo¹i hµng, tõng lÇn göi hµng tõ khi göi ®i ®Õn khi ®îc chÊp nhËn thanh

to¸n.



Bªn Nî: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ ®· chuyÓn b¸n hoÆc giao cho

bªn nhËn ®¹i lý, ký göi.

Bªn Cã: TrÞ gi¸ hµng ho¸ ®· ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc

®· thanh to¸n.

D Nî: TrÞ gi¸ hµng ho¸ ®· göi ®i nhng cha ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn

thanh to¸n.

– Tµi kho¶n 151 "Hµng mua ®ang ®i trªn ®êng": Dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸

thùc tÕ hµng mua ®ang ®i ®êng tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng chñng

lo¹i vµ tõng hîp ®ång kinh tÕ.

Bªn Nî: Gi¸ mua theo ho¸ ®¬n ®· nhËn cha cã hµng vµ phÝ tæn kÌm theo.

Bªn Cã: Gi¸ mua theo ho¸ ®¬n cña sè hµng ®· kiÓm nhËn kho, hoÆc ®· giao

nhËn th¼ng cho kh¸ch hµng mua.

D Nî: Hµng mua ®ang trªn ®êng.

- Tµi kho¶n 632 "Gi¸ vèn hµng ho¸: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng ®· tiªu thô

trong kú bao gåm trÞ gi¸ mua cöa hµng tiªu thô vµ phÝ thu mua ph©n bæ cho

hµng tiªu thô. Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d.

Bªn Nî: TËp hîp trÞ gi¸ mua vµ phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô

trong kú.

Bªn Cã: + kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú (gi¸ thùc tÕ)

+ TrÞ gi¸ mua cöa hµng ®· tiªu thô bÞ tr¶ l¹i trong kú.

* Çc tµi kho¶n chØ sö dông cho ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.

§èi víi çc doanh nghiÖp th¬ng m¹i h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng

ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, ngoµi çc tµi kho¶n chung ®· ®a ra ë trªn th× kÕ to¸n

cßn sö dông nh÷ng tµi kho¶n sau:

- Tµi kho¶n 611 (6112) "Mua hµng ho¸": Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸

hµng ho¸ mua vµo theo gi¸ thùc tÕ vµ ®îc më chi tiÕt theo tõng thø, tõng kho,

quÇy hµng ho¸. Tµi kho¶n 6112 cuèi kú kh«ng cã sè d.

Bªn Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ cha tiªu thô ®Çu kú vµ t¨ng thªm trong

kú do çc nguyªn nh©n (mua vµo, nhËn cÊp ph¸t, nhËn vèn gãp...)

Bªn Cã: + Gi¶m gi¸ hµng mua vµ hµng mua tr¶ l¹i.



+ TrÞ gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú cßn l¹i cha tiªu thô cuèi kú.

– Tµi kho¶n 156 "Hµng ho¸": Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng ho¸ tån kho, tån quÇy,

chi tiÕt theo tõng thø, tõng lo¹i, tõng n¬i.

Bªn Nî: TrÞ gi¸ hµng tån kho, tån quÇy cuèi kú.

Bªn Cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng tån kho, tån quÇy ®Çu kú.

D Nî: TrÞ gi¸ hµng tån kho, tån quÇy

- Tµi kho¶n 157 "Hµng göi b¸n": Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ mua hµng cña hµng göi

b¸n, ký göi, ®¹i lý cha ®îc chÊp nhËn. Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo

tõng lo¹i hµng, tõng lÇn göi hµng tõ khi göi ®Õn khi ®îc chÊp nhËn thanh to¸n.

Bªn Nî: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n cuèi kú

Bªn Cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng göi b¸n ®Çu kú.

D Nî: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n cha b¸n ®îc t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª.

2. Çc h×nh thøc sæ ¸p dông trong h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸.

a. H×nh thøc NhËt ký - Sæ Çi (NK - SC)

§Æc ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ sö dông mét quyÓn sæ kÕ to¸n tæng hîp lµ

NhËt ký - Sæ Çi ®Ó kÕt hîp gi÷a ghi çc nghiÖp vô kinh tÕ theo thêi gian (phÇn

nhËt ký) víi ghi theo hÖ thèng vµo tõng tµi kho¶n kÕ to¸n (phÇn sæ Çi). Çc

chøng tõ gèc (hoÆc b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc cïng mét lo¹i ph¸t sinh trong

ngµy, hoÆc ®Þnh kú ng¾n nhÊt ®Þnh) sau khi ®îc ®Þnh kho¶n chÝnh x¸c ®îc ghi

mét dßng ë NK - SC.

b. H×nh thøc Chøng tõ ghi sæ.

§Æc ®iÓm h×nh thøc kÕ to¸n nµy lµ mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¶i c¨n cø vµo

chøng tõ gèc hoÆc b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc cïng lo¹i, cïng kú ®Ó lËp Chøng

tõ ghi sæ sau ®ã ghi vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ tríc khi ghi vµo sæ Çi. Sæ

®¨ng ký chøng tõ ghi sæ lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp dïng ®Ó ghi chÐp çc nghiÖp vô

kinh tÕ ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian. Sæ nµy võa dïng ®Ó ®¨ng ký çc nghiÖp

vô kinh tÕ ph¸t sinh, qu¶n lý chøng tõ ghi sæ võa ®Ó kiÓm tra, ®èi chiÕu sè liÖu

víi b¶ng c©n ®èi ph¸t sinh. Sæ Çi dïng ®Ó ghi chÐp çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t



sinh theo tµi kho¶n kÕ to¸n. Trong lu chuyÓn hµng ho¸, kÕ to¸n nªn sö dông sæ

çi çc tµi kho¶n 156, 511, 632...

c. H×nh thøc NhËt ký chung

§Æc ®iÓm c¬ b¶n cña h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung: TÊt c¶ çc nghiÖp

vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh ®Òu ph¶i ®îc ghi vµo sæ NhËt ký, mµ träng t©m lµ

sæ NhËt ký chung, theo tr×nh tù thêi gian ph¸t sinh vµ ®Þnh kho¶n kÕ to¸n cña

nghiÖp vô ®ã, sau ®ã lÊy sè liÖu trªn çc sæ NhËt ký ®Ó ghi sæ Çi theo tõng

nghiÖp vô ph¸t sinh. KÕ to¸n sö dông sæ nhËt ký mua hµng vµ sæ nhËt ký b¸n

hµng, sæ NhËt ký chung vµ sæ Çi çc tµi kho¶n 156, 511, 632... ®Ó theo dâi,

h¹ch to¸n çc nghiÖp vô lu chuyÓn hµng ho¸.

d. H×nh thøc nhËt ký - chøng tõ.

§Æc ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Òu ph¶i

c¨n cø vµo chøng tõ gèc vµ çc b¶ng ph©n bæ ®Ó vµo NhËt ký chøng tõ vµ vµo

çc b¶ng kª cïng víi çc sæ chi tiÕt sau ®ã ghi vµo sæ Çi, sè liÖu tõ sæ Çi vµ

NhËt ký chøng tõ cuèi kú sÏ ®îc ®a lªn b¸o ço tµi chÝnh. §Ó h¹ch to¸n vµ

theo dâi c«ng t¸c lu chuyÓn hµng ho¸, kÕ to¸n sö dông NhËt ký chøng tõ sè 8

vµ B¶ng kª sè 8, NhËt ký chøng tõ sè 6, NhËt ký chøng tõ sè 10 vµ sæ Çi çc tµi

kho¶n t¬ng øng lµ 156, 151, 157, 511, 632.

3. KÕ to¸n giai ®o¹n mua hµng.

Mua hµng lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn trong çc ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh

nghiÖp th¬ng m¹i. Hµng ho¸ ®îc coi lµ mua vµo khi th«ng qua qu¸ tr×nh mua

b¸n vµ doanh nghiÖp th¬ng m¹i ph¶i n¾m ®îc quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ (®·

thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn nî). Môc ®Ých mua hµng ho¸ lµ ®Ó b¸n(cho

nhu cÇu tiªu dïng trong níc vµ mua ®Ó xuÊt khÈu ra níc ngoµi). Ngoµi ra,

hµng ho¸ trong çc doanh nghiÖp th¬ng m¹i cßn cã thÓ sö dông ®Ó gãp vèn liªn

doanh, ®Ó tr¶ l¬ng, thëng, biÕu tÆng, qu¶ng ço, chµo hµng, ®Ó ®æi hµng ho¸

kh¸c... çch thøc mua hµng thêng ®îc ¸p dông lµ mua trùc tiÕp cña çc ®¬n

vÞ, ç nh©n s¶n xuÊt hoÆc giao s¶n phÈm gia c«ng, hµng ®æi hµng, bao tiªu, ®Æt



hµng, ký kÕt hîp ®ång s¶n xuÊt khai th¸c... ph¬ng thøc thu mua cã thÓ lµ nhËn

hµng trùc tiÕp, chuyÓn hµng hay uû th¸c thu mua.

a. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n nghiÖp vô mua hµng trong çc doanh nghiÖp tÝnh

thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ.

– Khi mua hµng ho¸ nhËp kho, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng (hoÆc b¶ng kª

hµng ho¸ thu mua) vµ phiÕu nhËp kho, kÕ to¸n ghi.

Nî TK 156 (1561): TrÞ gi¸ mua cña hµng nhËp kho

Nî TK 153 (1532): TrÞ gi¸ bao b× tÝnh riªng nhËp kho (nÕu cã)

Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo

Cã TK liªn quan (331, 311, 111, 112, 336): Tæng gi¸ thanh to¸n.

– Çc kho¶n chi phÝ thu mua thùc tÕ ph¸t sinh

Nî TK 156 (1562): TËp hîp chi phÝ thu mua

Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã)

Cã TK liªn quan (311, 111, 112...)

– Çc kho¶n gi¶m gi¸ hµng mua, hµng mua tr¶ l¹i chiÕt khÊu th¬ng m¹i

(nÕu cã)

Nî TK liªn quan (331, 111, 336, 1388 )

Cã TK 515: Ghi t¨ng thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh

– Trêng hîp doanh nghiÖp ph¶i bá chi phÝ ®Ó hoµn thiÖn hµng ho¸ (tù lµm

hay thuª ngoµi gia c«ng)

Nî TK 154: TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng thuª ngoµi gia c«ng

Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo.

Cã TK 156 (1561): TrÞ gi¸ hµng ho¸ xuÊt chÕ biÕn hoµn thiÖn.

Cã TK 331, 111, 112... : Çc chi phÝ hoµn thiÖn khi hoµn thiÖn hµng

ho¸ nhËp kho.

Khi hoµn thiÖn hµng ho¸ nhËp kho:

Nî TK 156 (1561)

Cã TK 154



– Trêng hîp hµng vÒ cha cã chøng tõ mua hµng theo nguyªn t¾c qu¶n lý

tµi s¶n, kÕ to¸n tiÕn hµnh thñ tôc kiÓm nhËn nhËp hµng vµ t¹m thêi ghi trÞ gi¸

hµng nhËp theo gi¸ t¹m tÝnh.

Nî TK 156 (1561): Gi¸ t¹m tÝnh cña hµng ho¸ thùc nhËp.

Cã TK 331: Ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp

NhËn ®îc bé chøng tõ cña l« hµng nhËp, c¨n cø gi¸ mua thùc tÕ, kÕ to¸n

®iÒu chØnh gi¸ tÝnh cña l« hµng ®· nhËp theo gi¸ thùc tÕ vµ ph¶n ¸nh thuÕ GTGT.

– Trêng hîp ®· nhËn ®îc chøng tõ mua hµng nhng ®Õn cuèi kú hµng ho¸

mua vÉn cha kiÓm nhËn nhËp theo ®Þa ®iÓm quy ®Þnh, th× c¨n cø chøng tõ kÕ

to¸n ghi.

Nî TK 151: TrÞ gi¸ hµng mua ®ang ®i trªn ®êng.

Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo.

Cã TK liªn quan (111, 112, 311, 331...): Gi¸ thanh to¸n.

Khi hµng vÒ ë kú kÕ to¸n tiÕp theo, c¨n cø thùc tÕ kiÓm nhËn kÕ to¸n ghi.

Nî TK 156 (1561): TrÞ gi¸ hµng thùc tÕ nhËp kho

Cã TK 151: Hµng mua ®ang ®i trªn ®êng

– Trêng hîp nhËp hµng mua thõa, thiÕu so víi ho¸ ®¬n, kÕ to¸n lËp biªn

b¶n vµ c¨n cø tÝnh chÊt thõa, thiÕu vµ nguyªn nh©n cô thÓ ®Ó ghi:

Trêng hîp hµng thiÕu so víi ho¸ ®¬n

Nî TK 156 (1562): ThiÕu trong ®Þnh møc

Nî TK 138 (1388): Yªu cÇu båi thêng

Nî 138 (1381): Chê xö lý

Cã TK liªn quan (111, 112, 311, 331...)

Trêng hîp thõa so víi ho¸ ®¬n.

Nî TK 156 (1564): TrÞ gi¸ hµng thõa nhËp kho

Cã TK 338: Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n hoÆc chê xö lý

b. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n nghiÖp vô mua hµng trong çc doanh nghiÖp tÝnh

thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp.



– Khi mua hµng ho¸ nhËp kho, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng (hoÆc b¶ng kª

hµng ho¸ thu mua) vµ phiÕu nhËp kho, kÕ to¸n ghi.

Nî TK 156 (1561) trÞ gi¸ thanh to¸n cña hµng nhËp kho

Nî TK 153 (1532) trÞ gi¸ bao b× tÝnh riªng nhËp kho (nÕu cã)

Cã TK liªn quan (331, 311, 111, 112, 336) sè tiÒn ph¶i tr¶, ®· tr¶ cho

ngêi b¸n theo gi¸ thanh to¸n.

– Çc kho¶n chi phÝ thu mua thùc tÕ ph¸t sinh

Nî TK 156 (1562): TËp hîp chi phÝ thu mua

Cã TK liªn quan (331, 111, 112...)

– Çc kho¶n gi¶m gi¸ hµng mua, hµng mua tr¶ l¹i

Nî TK liªn quan (331, 111, 336, 1388...): Tæng sè gi¸m gi¸ hµng mua,

hµng mua tr¶ l¹i tÝnh theo gi¸ thanh to¸n

Cã TK 156 (1561): Sè gi¶m gi¸ hµng mua, trÞ gi¸ mua cña hµng tr¶

l¹i (bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo)

– Çc kho¶n chiÕt khÊu thanh to¸n ®îc hëng khi mua hµng h¹ch

to¸n gièng nh doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ.

4. KÕ to¸n giai ®o¹n tiªu thô.

Tiªu thô hµng ho¸ lµ giai ®o¹n cuèi cïng trong qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng

ho¸ cña kinh doanh th¬ng m¹i. H×nh thøc lu chuyÓn hµng hho¸ trªn thÞ trêng

bao gåm b¸n bu«n (b¸n bu«n qua kho, kh«ng qua kho, b¸n bu«n vËn chuyÓn

th¼ng cã hoÆc kh«ng tham gia thanh to¸n) vµ b¸n lÎ (b¸n lÎ thu tiÒn tËp trung,

thu tiÒn trùc tiÕp, b¸n hµng tù chän), b¸n tr¶ gãp vµ ký göi, ®¹i ký. Thêi ®iÓm

ghi nhËn doanh thu lµ thêi ®iÓm chuyÓn giao quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ tõ ngêi

b¸n sang ngêi mua. Hµng tiªu thô cã thÓ ®îc ngêi mua thanh to¸n ngay hoÆc

thanh to¸n chËm (b¸n chÞu) b»ng tiÒn mÆt hay b»ng chuyÓn kho¶n, cã thÓ b»ng

tiÒn ViÖt nam hay ngo¹i tÖ tuú theo tho¶ thuËn, trêng hîp doanh thu b»ng

ngo¹i tÖ ph¶i quy ®æi theo tû gi¸ thùc tÕ. ChØ tiªu doanh thu ®îc ghi nhËn ë tµi

kho¶n 511, 512, 515 cã thÓ bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu ra (nÕu thuÕ GTGT tÝnh

theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc víi nh÷ng ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ GTGT)



hay kh«ng bao gåm thuÕ GTGT ®Çu ra (nÕu tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p

khÊu trõ).

a. §Æc ®iÓm kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT

theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ

* B¸n bu«n theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp.

Khi chuyÓn giao hµng ho¸ cho ngêi mua, kÕ to¸n ph¶n ¸nh çc bót to¸n.

– TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tiªu thô.

Nî TK 632: TrÞ gi¸ mua cöa hµng tiªu thô.

Cã TK 156 (1561): B¸n bu«n qua kho.

Cã TK 151, 331, 111, 112: B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng (kh«ng qua

kho) cã tham gia thanh to¸n

– Doanh thu cöa hµng tiªu thô

Nî TK liªn quan (111, 112, 131, 1368...): Tæng gi¸ thanh to¸n

Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng (kh«ng cã thuÕ GTGT)

Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép.

– Bao b× tÝnh gi¸ riªng vµ çc kho¶n chi hé cho bªn mua (nÕu cã)

Nî TK 138 (1388)

Cã TK liªn quan (1532, 111, 112, 331...)

– Kho¶n gi¶m gi¸ hµng ho¸ ph¸t sinh.

Nî TK 532: Sè gi¶m gi¸ hµng b¸n (kh«ng kÓ thuÕ GTGT)

Nî TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT t¬ng øng víi sè gi¶m gi¸

Cã TK liªn quan (131, 111, 112, 3388...): Tæng sè gi¶m gi¸ (c¶ thuÕ

GTGT) tr¶ cho kh¸c hµng.

– Kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i

Nî TK 521: Sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i (kh«ng kÓ thuÕ GTGT)

Nî TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT t¬ng øng víi sè gi¶m gi¸

Cã TK liªn quan (131, 111, 112, 3388 ): Tæng sè chiÕt khÊu (c¶ thuÕ

GTGT) tr¶ cho kh¸ch hµng

– Doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.



Nî TK 531: Sè doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (kh«ng kÓ thuÕ GTGT)

Nî TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT t¬ng øng víi sè doanh thu tr¶ l¹i.

Cã TK liªn quan (131, 111, 112, 3388...): Tæng sè doanh thu hµng b¸n

bÞ tr¶ l¹i (c¶ thuÕ GTGT) tr¶ cho kh¸ch hµng

– Gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.

Nî TK liªn quan (1561, 154, 1388, 334, 111...)

Cã TK 632

– Sè chiÕt khÊu thanh to¸n ph¸t sinh trong kú.

Nî TK 635: Sè chiÕt khÊu thanh to¸n ph¸t sinh

Cã TK liªn quan (131, 111, 112, 3388...): Tæng sè chiÕt khÊu thanh

to¸n chÊp nhËn ®· tr¶ cho kh¸ch hµng.

– Çc kho¶n chi hé cho bªn mua vµ gi¸ trÞ bao b× tÝnh riªng (nÕu cã) khi

®îc bªn mua thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n th× ghi.

Nî TK 131: Bªn mua chÊp nhËn nhng cha thanh to¸n

Nî TK 111, 112... :Sè tiÒn bªn mua ®· thanh to¸n

Cã TK 138 (1388): Sè tiÒn ngêi mua chÊp nhËn

– Trêng hîp doanh thu b»ng ngo¹i tÖ

+ NÕu kÕ to¸n kh«ng sö dông tû gi¸ h¹ch to¸n

Nî TK liªn quan (1112, 1122, 131, 1368...): Tæng gi¸ thanh to¸n theo tû

gi¸ thùc tÕ.

Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng theo tû gi¸ thùc tÕ

Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra.

+ NÕu kÕ to¸n sö dông tû gi¸ h¹ch to¸n.

Nî TK liªn quan (1112, 1122, 131, 1368...) tæng gi¸ thanh to¸n theo tû gi¸

h¹ch to¸n.

Nî (hoÆc Cã) TK 413: PhÇn chªnh lÖch tû gi¸

Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng theo tû gi¸ thùc tÕ

Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra.

* B¸n bu«n theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng, chê chÊp nhËn.

– Khi chuyÓn hµng ®Õn cho ngêi mua ghi.



Nî TK 157: TrÞ gi¸ mua hµng cña chuyÓn ®i.

Nî TK 138 (1388): TrÞ gi¸ bao b× tÝnh riªng.

Cã TK 1561, 1532: TrÞ gi¸ mua cña hµng vµ bao b× chuyÓn th¼ng

(kh«ng qua kho) cã tham gia thanh to¸n.

Khi hµng ho¸ vµ bao b× ®îc chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc thanh to¸n

– Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ bao b× tÝnh riªng.

Nî TK liªn quan (131, 136, 111, 112...): Tæng gi¸ thanh to¸n

Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng

Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép

Cã TK 138 (1388): Bao b× tÝnh riªng.

– Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ mua cña hµng ®îc chÊp nhËn

Nî TK 632

Cã TK 157

Çc bót to¸n kh¸c (chiÕt khÊu b¸n hµng, gi¶m gi¸ hµng mua...) ph¶n ¸nh

nh b¸n bu«n trùc tiÕp.

* B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng, kh«ng tham gia thanh to¸n

VÒ thùc chÊt, doanh nghiÖp th¬ng m¹i ®øng ra lµm trung gian, m«i giíi

gi÷a bªn b¸n vµ bªn mua ®Ó hëng hoa hång (do bªn b¸n hoÆc bªn mua tr¶) bªn

mua chÞu tr¸ch nhiÖm nhËn hµng vµ thanh to¸n cho bªn b¸n.

– Sè hoa hång m«i giíi ®îc hëng, ghi

Nî TK liªn quan (111, 112, 131...): Tæng sè hoa hång (c¶ thuÕ GTGT)

Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ph¶i nép

Cã TK 511, 512: Hoa hång m«i giíi ®îc hëng

– Çc chi phÝ liªn quan ®Õn b¸n hµng.

Nî TK 641: Chi phÝ b¸n hµng.

Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã)

Cã TK liªn quan (334, 338, 111, 112)

* B¸n lÎ hµng ho¸

B¸n lÎ t¹i çc cöa hµng, quÇy hµng, ®iÓm b¸n cña doanh nghiÖp b¸n lÎ

®îc thùc hiÖn díi çc h×nh thøc: b¸n lÎ thu tiÒn t¹i chç, b¸n lÎ thu tiÒn tËp

trung, b¸n hµng tù ®éng vµ tù phôc vô.



Trêng hîp b¸n lÎ thu tiÒn t¹i chç th× ngêi b¸n hµng thùc hiÖn ®ång thêi 2

chøc n¨ng lµ b¸n hµng vµ thu tiÒn. Cuèi ca (ngµy) nh©n viªn b¸n hµng thùc hiÖn

kiÓm tra ®Ó ghi thÎ quÇy vµ lËp çc b¸o ço b¸n hµng, ®ång thêi nh©n viªn b¸n

hµng ph¶i kiÓm tiÒn ®Ó lËp giÊy nép tiÒn.

Trêng hîp b¸n lÎ thu tiÒn tËp trung cã ®Æc trng kh¸c vÒ mÆt tæ chøc quÇy

b¸n so víi ph¬ng thøc thu tiÒn t¹i chç t¹i ®iÓm b¸n (quÇy, cöa hµng...) nh©n

viªn b¸n hµng vµ nh©n viªn thu ng©n thùc hiÖn ®éc lËp chøc n¨ng b¸n hµng vµ

chøc n¨ng thu tiÒn. Cuèi ca b¸n nh©n viªn b¸n hµng kiÓm quÇy lËp b¸o ço

doanh thu trong ca. Nh©n viªn thu ng©n cã nhiÖm vô thu tiÒn, kiÓm tiÒn vµ lËp

giÊy nép tiÒn.

Trong lo¹i hµng ho¸ b¸n lÎ tù phôc vô hoÆc b¸n hµng tù ®éng t¹i çc siªu

thÞ th× c«ng viÖc còng tiÕn hµnh gièng çc ph¬ng thøc trªn nhng tr¸ch nhiÖm

qu¶n lý hµng ho¸ vµ thu tiÒn b¸n hµng lµ cña tËp thÓ nh©n viªn lµm viÖc trong ca

(ngµy).

– Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng (c¨n cø vµo b¸o ço b¸n hµng vµ giÊy nép

tiÒn vµ b¶ng kª b¶n lÎ hµng ho¸ dÞch vô)

Nî TK liªn quan (111, 112, 113)

Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra

Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng.

– Trêng hîp nép thõa tiÒn b¸n hµng (hoÆc thiÕu tiÒn) sè tiÒn thõa (hoÆc

thiÕu) cha râ nguyªn nh©n ph¶i chê xö lý ®îc chuyÓn vµo bªn nî TK 1381

(nÕu thiÕu) hoÆc bªn cã TK 3381 (nÕu thõa). Ch¼ng h¹n, nÕu nép thõa

Nî TK 111, 112, 112: Sè tiÒn ®· nép

Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng

Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra

Cã TK 338 (3381): Sè tiÒn nép thõa

– TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tiªu thô.

Nî TK 632

Cã TK156 (1561)

* B¸n hµng ký göi, ®¹i lý



Nî TK 157

Cã TK 156

– Khi hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh ®· tiªu thô

Nî TK liªn quan (111, 112, 131): Tæng sè tiÒn thùc nhËn

Nî TK 641: Hoa hång ®¹i lý

Cã TK 511: Doanh thu cha tÝnh thuÕ GTGT

Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ®Çu ra

– Ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng tiªu thô.

Nî TK 632

Cã TK 157

* T¹i doanh nghiÖp nhËn lµm ®¹i lý

– Khi nhËn hµng, kÕ to¸n ghi.

Nî TK 003: TrÞ gi¸ xuÊt kho hµng nhËn b¸n hé.

– Khi b¸n ®îc hµng, ph¶n ¸nh sè tiÒn ph¶i tr¶ cho chñ hµng

Nî TK 111, 112.

Cã TK 331

– Sè hoa hång ®îc hëng.

Nî TK 331

Cã TK 5113

§ång thêi kÕ to¸n ghi Cã TK 003 (trÞ gi¸ hµng ho¸ ®· b¸n)

– Khi thanh to¸n tiÒn cho bªn giao ®¹i lý

Nî TK 331

Cã TK 111, 112.

* B¸n hµng tr¶ gãp

Khu xuÊt b¸n theo ph¬ng thøc tr¶ gãp, kÕ to¸n ghi

– TrÞ gi¸ vèn hµnh xuÊt b¸n

Nî TK 632

Cã TK 156

– Ph¶n ¸nh doanh thu



Nî TK 111, 112: Sè tiÒn thu lÇn ®Çu

Nî TK 131: Sè tiÒn cßn ph¶i thu

Cã TK 511: Doanh thu cha thuÕ theo gi¸ b¶n thu tiÒn 1 lÇn.

Cã TK 515: Chªnh lÖch gi¸ b¸n tr¶ gãp víi gi¸ b¸n thu tiÒn 1 lÇn.

Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ®Çu ra

* B¸n hµng theo ph¬ng thøc kho¸n.

Trêng hîp tËp thÓ, ç nh©n nhËn kho¸n kh«ng më sæ s¸ch riªng.

- Khi giao hµng, tiÒn vèn cho ngêi nhËn kho¸n:

Nî TK 138 (1388)

Cã TK liªn quan (111, 112, 331, 311...)

– Ph¶n ¸nh sè doanh thu kho¸n ph¶i thu hoÆc ®· thu:

Nî TK 111, 112, 1388: Tæng sè doanh thu kho¸n (c¶ thuÕ)

Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ph¶i nép

Cã TK 511: Doanh thu kho¸n (kh«ng thuÕ)

– Ph¶n ¸nh çc kho¶n chi cho ngêi nhËn kho¸n

Nî TK 641: Chi phÝ b¸n hµng.

Nî TK 133:ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã)

Cã TK liªn quan (334, 338, 214, 111, 112...)

Trêng hîp çc tËp thÓ, ç nh©n nhËn kho¸n më sæ s¸ch riªng.

Mäi quan hÖ thanh to¸n (vèn øng tríc, doanh thu, thu nhËp ph¶i nép) gi÷a

c«ng ty vµ ngêi nhËn kho¸n ®îc theo dâi qua TK 1368 vµ TK 336

b. §Æc ®iÓm kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT

theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc çc ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ GTGT

§èi víi çc doanh nghiÖpnµy, quy tr×nh vµ çch thøc h¹ch to¸n còng t¬ng

tù nh çc doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, chØ kh¸c trong chØ

tiªu doanh thu (ghi nhËn ë tµi kho¶n 511, 512 bao gåm c¶ thuÕ GTGT, thuÕ tiªu

thô ®Æc biÖt). ThuÕ GTGT ph¶i nép cuèi kú ghi nhËn vµo chØ tiªu doanh thu.

Doanh thu cña hµng tiªu thô

Cã TK liªn quan (111, 112, 131, 1368...): Tæng gi¸ thanh to¸n

Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng (c¶ thuÕ GTGT)



ThuÕ GTGT ph¶i nép trong kú

Nî TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng

Cã TK 3331:ThuÕ GTGT ph¶i nép

5. KÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.

Trong çc doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i ¸p dông ph¬ng ph¸p

kiÓm kª ®Þnh kú ®Ó h¹ch to¸n hµng tån kho, tr×nh tù h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng

ho¸ tiÕn hµnh nh sau:

* §Çu kú, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng tiªu thô

Nî TK 611 (6112): Hµng ho¸

Cã TK 156: Hµng tån kho, tån quÇy ®Çu kú

Cã TK 157: Hµng göi b¸n, ký göi ®Çu kú

Cã TK 154: Hµng mua ®ang ®i ®êng ®Çu kú

* Trong kú, ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng t¨ng thªm do çc nguyªn nh©n (thu mua,

nhËn cÊp ph¸t, thuÕ nhËp khÈu, chi phÝ thu mua...)

Nî TK 611 (6112): TrÞ gi¸ hµng ho¸

Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ

Cã TK liªn quan (334, 411, 111, 112): Gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua.

– Sè gi¶m gi¸ hµng mua vµ hµng tr¶ l¹i.

Nî TK liªn quan (111, 112, 331, 1388...)

Cã TK 611 (6112): TrÞ gi¸ mua cña hµng tr¶ l¹i hay ®îc gi¶m gi¸.

Cã TK 133 (1331): ThuÕ GTGT t¬ng øng cña hµng gi¶m gi¸, hµng

mua tr¶ l¹i.

– Sè chiÕt khÊu thanh to¸n ®îc hëng khi mua hµng

Nî TK liªn quan (111, 112, 331, 1388...)

Cã TK 515: Thu nhËp tµi chÝnh

Çc bót to¸n ph¶n ¸nh doanh thu tiªu thô, chiÕt khÊu thanh to¸n khi b¸n

hµng, gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i trong kú ghi gièng çc doanh

nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.

* Cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª, x¸c ®Þnh hµng ®· tiªu thô vµ cha

tiªu thô.



– KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng cßn l¹i, cha tiªu thô

Nî TK liªn quan (151, 156, 157): TrÞ gi¸ vèn hµng cha tiªu thô.

Cã TK 611 (6112): TrÞ gi¸ vèn hµng cha tiªu thô cuèi kú.

– X¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú

Nî TK 632: TrÞ gi¸ vèn hµng ®· tiªu thô

Cã TK 611 (6112): TrÞ gi¸ vèn hµng tiªu thô.

6. KÕ to¸n hµng ho¸ tån kho

a. T¹i kho

Thñ kho tiÕn hµnh ghi chÐp trªn çc thÎ kho theo tõng l« hµng hoÆc theo

tõng mÆt hµng. §Þnh kú, c¨n cø vµo chøng tõ nhËp, xuÊt kho ®· ghi vµo thÎ kho

mµ thñ kho tiÕn hµnh lËp b¶ng kª nhËp xuÊt tån hµng ho¸.

b. T¹i quÇy hµng.

Nh©n viªn b¸n hµng trùc tiÕp ghi chÐp theo mét trong hai ph¬ng ph¸p sau:

Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vÒ mÆt gi¸ trÞ: nh©n viªn b¸n hµng nhËn hµng ®Ó

b¸n tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ b¸n lÎ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sè hµng ®· nhËn, b¸n

®Õn ®©u nép tiÒn ®Õn ®ã. Cuèi th¸ng (hoÆc ®Þnh kú) nh©n viªn tiÕn hµnh kiÓm kª

sè hµng cã ë quÇy, ®èi chiÕu víi sè tiÒn cßn cha thanh to¸n, x¸c ®Þnh sè tiÒn

thõa hoÆc thiÕu. Nh©n viªn b¸n hµng ph¶i më sæ nhËn hµng vµ thanh to¸n theo

mÉu sau:

Sæ nhËn hµng vµ thanh to¸n

Chøng tõ

SH NT

DiÔn gi¶i TrÞ gi¸ hµng

®· nhËn

Sè tiÒn ®·

nép

Sè tiÒn cßn

l¹i



Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vÒ mÆt sè lîng vµ gi¸ trÞ ë quÇy hµng, nh©n viªn b¸n

hµng ph¶i më "ThÎ quÇy hµng" ®Ó theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng theo tõng mÆt

hµng.

ThÎ quÇy hµng

Tê sè............

Tªn hµng......................... Quy çch...................

§¬n gi¸.......................... §¬n vÞ

XuÊt b¸n XuÊt kh¸c Ngµ

y

th¸

ng

Tªn

ngêi

b¸n

hµng

Tån

®Çu

ca

(ngµy

)

NhËp tõ

kho trong

ca (ngµy)

NhËp

kh¸c ca

(ngµy)

Céng tån

vµ nhËp

trong ca

(ngµy)

Lî

ng TiÒn

Lîn

g TiÒn

Tån

cuèi

ca

(ngµy

A B 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Céng

§èi víi çc ®èi tîng kh«ng thuéc diÖn lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng, nh©n viªn

b¸n hµng ph¶i lËp b¶ng kª b¸n hµng lÎ theo tõng lÇn b¸n, tõng lo¹i hµng vµ cuèi

ngµy lªn b¶ng kª göi bé phËn kÕ to¸n lµm c¨n cø tÝnh thuÕ GTGT.

B¶ng kª b¸n lÎ hµng ho¸

Tªn c¬ së kinh doanh....................................... §Þa chØ................M· sè...........

Hä tªn ngêi b¸n hµng.................................... §Þa chØ n¬i b¸n hµng.................

TT Tªn hµng ho¸ §¬n vÞ

tÝnh

Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn

Tæng céng tiÒn thanh to¸n

Tæng sè tiÒn b»ng ch÷...............................................

Ngµy........th¸ng..........n¨m........................



Ngêi b¸n (Ký, ghi râ hä tªn)

c. T¹i phßng kÕ to¸n

KÕ to¸n tæng hîp sö dông tµi kho¶n 456 hµng ho¸ ®Ó theo dâi hµng tån

kho, t¨ng gi¶m trong kú.

KÕ to¸n chi tiÕt sö dông ph¬ng ph¸p thÎ song song hoÆc ph¬ng ph¸p sè

d ®Ó h¹ch to¸n



phÇn ii: Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n lu

chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty ph¸t hµnh s¸ch

H¶i Phßng

I. §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña C«ng ty

1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn

Ngµy 10/10/1952 Hå Chñ TÞch ký s¾c lÖnh sè 122 thµnh lËp "Nhµ in Quèc

gia ViÖt Nam" tiÒn th©n cña Quèc doanh Ph¸t hµnh s¸ch ngµy nay.

Tõ n¨m 1955 cho ®Õn n¨m 1960 quyÕt ®Þnh ph©n cÊp vÒ ®Þa ph¬ng lÊy tªn

lµ quèc doanh ph¸t hµnh s¸ch tØnh (thµnh phè)

ChÝnh tõ ®©y Quèc doanh Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng ra ®êi víi nh÷ng bíc

kh«ng ngõng ph¸t huy ®Ó tù hoµn thiÖn m×nh.

§Õn n¨m 1982 Nhµ níc ta mét lÇn n÷a quyÕt ®Þnh ®æi tªn Quèc doanh

Ph¸t hµnh s¸ch thµnh C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch tØnh (thµnh phè). Mét lÇn n÷a

C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng víi tªn tuæi míi nh»m phï hîp h¬n víi t×nh

h×nh míi.

N¨m1993 theo NghÞ ®Þnh 388/1993/N§-TTCP cña Thñ tíng ChÝnh phñ

quyÕt ®Þnh chÝnh thøc cho C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch çc tØnh (thµnh phè) trong ®ã

cã C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc . Cho ®Õn

nay C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng vÉn liªn tôc ph¸t triÓn lín m¹nh, quy m«

C«ng ty ngµy cµng më réng c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, thùc hiÖn tèt nhiÖm

vô chÝnh trÞ cña m×nh vµ ®¸p øng nhu cÇu mµ thÞ trêng ®ßi hái.

2. NhiÖm vô vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh

a. NhiÖm vô

C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng ®îc thµnh lËp víi môc ®Ých lÊy nhiÖm

vô chÝnh trÞ ®Æt lªn hµng ®Çu bªn c¹nh ®ã lµ thùc hiÖn nhiÖm vô cung øng ®Çy

®ñ nhu cÇu vÒ sè lîng vµ c¶ chÊt lîng çc lo¹i s¸ch trong níc vµ níc ngoµi

ë tÊt c¶ çc lÜnh vùc vµ v¨n ho¸ phÈm cho ®Þa bµn çc quËn néi thµnh vµ çc

huyÖn ngo¹i thµnh cña H¶i Phßng.



NhiÖm vô cô thÓ cña C«ng ty lµ:

– TiÕp nhËn s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm tõ çc nhµ xuÊt b¶n trong c¶ níc, ngoµi

ra cßn ë kho cña Tæng C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch ViÖt Nam, C«ng ty ph¸t hµnh

s¸ch Hµ Néi, vÒ kho cña C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng.

– Tæ chøc b¸n s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm cho çc ®¬n vÞ thuéc çc thµnh phÇn

kinh tÕ vµ nhu cÇu cña d©n c.

– X©y dùng c¬ së vËt chÊt, ph¸t triÓn çc m¹ng líi çc cöa hµng s¸ch tù

chän ®Ó tho¶ m·n ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu thëng thøc vµ sö dông s¸ch, v¨n

ho¸ phÈm trªn ®Þa bµn.

b. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh.

C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng lµ mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i

chuyªn kinh doanh s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm díi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Së v¨n

ho¸ th«ng tin H¶i Phßng. Nguån hµng cña C«ng ty ®îc chÝnh çc nhµ xuÊt b¶n,

Tæng c«ng ty ph¸t hµnh s¸ch cung cÊp. KÕt cÊu mÆt hµng kinh doanh cña C«ng

ty ®îc chia thµnh 2 nhãm chÝnh.

– Nhãm s¸ch: gåm cã s¸ch gi¸o khoa, s¸ch v¨n häc, s¸ch KTKT, s¸ch chÝnh

trÞ, s¸ch ph¸p luËt, s¸ch thiÕu nhi...

– Nhãm v¨n ho¸ phÈm: ®å dïng häc sinh, ®å dïng gi¶ng d¹y, v¨n phßng

phÈm...

C«ng ty thùc hiÖn b¸n hµng theo gi¸ thèng nhÊt do Bé v¨n ho¸ th«ng tin

quy ®Þnh víi hai ph¬ng thøc chñ yÕu

– B¸n bu«n

– B¸n lÎ

3. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n

a. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý.

Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn tham

mu. Gi¸m ®èc lµ ngêi ®øng ®Çu bé m¸y qu¶n lý, lµ ngêi l·nh ®¹o cao nhÊt,

chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Nhµ níc vµ cÊp trªn vÒ toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh

doanh cña c«ng ty. Gióp viÖc cho Gi¸m ®èc trong ban gi¸m ®èc lµ 2 Phã gi¸m



®èc, mét ngêi phô tr¸ch néi chÝnh vµ mét ngêi phô tr¸ch vÒ kinh doanh . Díi

ban gi¸m ®èc lµ çc phßng ban nghiÖp vô thùc hiÖn c«ng t¸c chuyªn m«n vµcc

cöa hµng s¸ch tù chän trùc thuéc (xem s¬ ®å tæ chøc bé m¸y trang 26)

qu¶n lý cña S¬ ®å tæ chøc bé m¸y c«ng ty

– Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: cã nhiÖm vô tham mu gióp viÖc cho Gi¸m ®èc

vÒ vÊn ®Ò sö dông lao ®éng, tæ chøc qu¶n lý ph©n phèi tiÒn l¬ng, hoµn thiÖn

c«ng t¸c ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ, c¶i tiÕn çc h×nh thøc, chÕ ®é tiÒn l¬ng,

tiÒn thëng, khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt, thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch ®èi víi

ngêi lao ®éng; tæ chøc c«ng t¸c hµnh chÝnh, v¨n th, tiÕp kh¸ch.

– Phßng kinh doanh: cã nhiÖm vô tæ chøc qu¶n lý, chØ ®¹o ho¹t ®éng kinh

doanh cña c«ng ty thèng kª hµng ho¸ tõ kh©u nhËp ®Õn kh©u b¸n, giao dÞch ký

kÕt hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸, tæ chøc c«ng t¸c qu¶ng ço tiÕp thÞ.

– Phßng kÕ to¸n: cã nhiÖm vô ghi chÐp ph¶n ¸nh vµ h¹ch to¸n çc nghiÖp vô

kinh tÕ ph¸t sinh, ®¶m b¶o cung cÊp ®Çy ®ñ kÞp thêi, chÝnh x¸c çc sè liÖu th«ng

Ban gi¸m ®èc

Phßng tæ chøc

hµnh chÝnh

Phßng

Kinh doanh

Phßng

KÕ to¸n

Çc cöa hµng

tù chän trùc thuéc



tin kÕ to¸n vµ b¸o ço kÕ to¸n lµm c¨n cø c¬ së cho viÖc kiÓm tra gi¸m s¸t t×nh

h×nh qu¶n lý tµi s¶n, t×nh h×nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ®ång

thêi tham mu, ®Ò xuÊt çc biÖn ph¸p qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh víi Ban gi¸m

®èc c«ng ty; trùc tiÕp qu¶n lý, theo dâi c«ng t¸c kÕ to¸n ë çc cöa hµng tù chän

trùc thuéc.

– Çc cöa hµng tù chän: thùc hiÖn nhiÖm vô tæ chøc b¸n hµng tù chän theo

sù chØ ®¹o cña C«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ çc mÆt ho¹t ®éng t¹i cöa hµng nh

c«ng t¸c b¸n hµng, c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, sö dông chi phÝ kho¸n, çc vÊn ®Ò

liªn quan tíi chÕ ®é ngêi lao ®éng, ®¶m b¶o an toµn phßng chèng ch¸y næ.

b. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n.

XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ ®Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý,

C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng ¸p dông h×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n

tËp trung. Mäi c«ng t¸c kÕ to¸n ®Òu ®îc tËp trung ë phßng kÕ to¸n C«ng ty.

Çc cöa hµng chØ lµm nhiÖm vô lËp chõng tõ ban ®Çu (lËp ho¸ ®¬n xuÊt, b¸n lÎ

hµng ho¸) sau ®ã tËp hîp thµnh çc b¶ng kª nép lªn Phßng kÕ to¸n C«ng ty, KÕ

to¸n C«ng ty tiÕn hµnh kiÓm tra ph©n lo¹i ghi sæ chøng tõ, h¹ch to¸n tæng hîp

vµ chi tiÕt çc nghiÖp vô trªn, ghi sæ tæng hîp vµ lËp b¸o ço tµi chÝnh.

Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty cã nhiÖm vô tæ chøc thùc hiÖn vµ kiÓm tra

c«ng t¸c kÕ to¸n trong ph¹m vi C«ng ty, gióp l·nh ®¹o tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý,

ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh. Bé m¸y kÕ to¸n gåm cã 10 ngêi do kÕ to¸n

trëng trùc tiÕp chØ ®¹o gi¸m s¸t ho¹t ®éng; díi kÕ to¸n trëng lµ çc kÕ to¸n

viªn.

– KÕ to¸n trëng: lµ ngêi trùc tiÕp chØ ®¹o vÒ mÆt nghiÖp vô, gi¸m s¸t çc

ho¹t ®éng trong phßng kÕ to¸n, lµ ngêi gióp l·nh ®¹o n¾m b¾t çc th«ng tin tµi

chÝnh vµ h¹ch to¸n kinh tÕ cña C«ng ty, ®ång thêi lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm

tríc l·nh ®¹o vÒ mäi ho¹t ®éng cña c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh.

KÕ to¸n viªn bao gåm 9 ngêi, trong ®ã mçi ngêi chuyªn tr¸ch mét hoÆc

hai phÇn hµnh kÕ to¸n



– 01 kÕ to¸n thanh to¸n vµ kÕ to¸n c«ng nî cã nhiÖm vô theo dâi, h¹ch to¸n

çc nghiÖp vô thu chi tiÒn mÆt ghi chÐp çc sæ s¸ch liªn quan; theo dâi çc ko¶n

nî cña cöa hµng, c«ng nî cña çc ®¬n vÞ tr¶ sau víi C«ng ty, thùc hiÖn viÖc ®«n

®èc thu håi nî.

– 01 kÕ to¸n ng©n hµng: cã nhiÖm vô theo dâi vµ h¹ch to¸n çc nghiÖp vô

chuyÓn tiÒn qua ng©n hµng, sè d trªn tµi kho¶n tiÒn göi,phô tr¸ch çc quan hÖ

gi÷a C«ng ty vµ Ng©n hµng.

– 01 kÕ to¸n doanh thu: thùc hiÖn viÖc theo dâi, h¹ch to¸n doanh thu b¸n

hµng ho¸, dÞch vô cña C«ng ty.

– 01 kÕ to¸n hµng ho¸: cã nhiÖm vô theo dâi t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån

hµng ho¸ cña toµn C«ng ty.

– 01 kÕ to¸n theo dâi TSC§, thuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép NSNN; cã nhiÖm

vô theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§ vµ çc kho¶n ph¶i nép cho NSNN.

– 01 kÕ to¸n theo dâi çc kho¶n chi phÝ, tiÒn l¬ng kinh phÝ c«ng ®oµn, çc

kho¶n t¹m øng.

– 01 thñ quü lµm nhiÖm vô qu¶n lý quü tiÒn mÆt vµ lËp b¸o ço quü.

– 02 nh©n viªn thu tiÒn: cã nhiÖm vô ®i thu tiÒn b¸n hµng t¹i çc cöa hµng

C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, c¨n cø vµo tr×nh ®é cña ®éi ngò

çn bé kÕ to¸n, ®iÒu kiÖn trang bÞ tÝnh to¸n, C«ng ty ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n

nhËt ký chøng tõ theo quy ®Þnh chÕ ®é kÕ to¸n do Bé trëng Bé tµi chÝnh ban

hµnh ngµy 01/11/1995 theo quyÕt ®Þnh sè 1141 TC/Q§/C§KT. H×nh thøc kÕ

to¸n nµy ®îc ¸p dông thèng nhÊt trong toµn ngµnh, phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh

doanh cña ngµnh lµ çc nghiÖp vô ph¸t sinh nhiÒu vµ thêng xuyªn.

Çc sæ kÕ to¸n bao gåm: çc b¶ng kª (sè 01, 02, 05, 08, 11) tê kª chi tiÕt,

çc NhËt ký chøng tõ (NKCT sè 1, NKCT sè 2, NKCT sè 5, NKCT sè 8), sæ Çi

vµ çc b¸o ço kÕ to¸n theo mÉu quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh (b¶ng

c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh, b¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ, thuyÕt

minh b¸o ço tµi chÝnh).



§Ó h¹ch to¸n hµng tån kho, C«ng ty ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng

xuyªn vµ tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, tuú tõng mÆt hµng mµ

thuÕ cã thÓ lµ 5% hoÆc 10%.

ViÖc lËp sæ s¸ch, lËp b¸o ço tµi chÝnh cho mét kú kÕ to¸n ®îc thùc hiÖn

sau mçi th¸ng, mçi quý vµ niªn ®é kÕ to¸n lµ 1 n¨m.

Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc NhËt ký chøng tõ ¸p dông t¹i C«ng

ty nh sau:

Chøng tõ gèc

B¶ng kª NhËt ký ThÎ vµ çc sæ kÕ

Chøng tõ to¸n chi tiÕt

Sæ çi B¶ng tæng hîp chi tiÕt

B¸o ço tµi chÝnh

Ghi chó: Ghi hµng ngµy

Ghi cuèi th¸ng

Quan hÖ ®èi chiÕu

Hµng ngµy c¨n cø vµo çc chøng tõ gèc®· ®îc kiÓm tra, kÕ to¸n lÊy sè

liÖu ghi trùc tiÕp vµo çc NhËt ký chøng tõ b¶ng kª, sæ chi tiÕt cã liªn quan.

§èi víi NhËt ký chøng tõ ®îc ghi c¨n cø vµo çc b¶ng kª, sæ chi tiÕt th×

hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ kÕ to¸n, vµo b¶ng kª, sæ chi tiÕt, cuèi th¸ng ph¶i

chuyÓn sè liÖu tæng céng cña b¶ng kª, sæ chi tiÕt vµo NhËt ký chøng tõ.

Cuèi th¸ng kho¸ sæ, céng sè liÖu trªn çc NhËt ký chõng tõ, kiÓm tra ®èi

chiÕu sè liÖu trªn çc NhËt ký chøng tõ víi çc sæ kÕ to¸n chi tiÕt, b¶ng tæng



hîp chi tiÕt liªn quan vµ lÊy sè liÖu tæng céng cña çc NhËt ký chøng tõ ghi trùc

tiÕp vµo sæ Çi.

§èi víi çc chøng tõ cã liªn quan ®Õn çc sæ vµ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt th× ®îc

ghi chÐp trùc tiÕp vµo çc sæ, thÎ cã liªn quan. Cuèi th¸ng céng çc sæ hoÆc thÎ

kÕ to¸n chi tiÕt vµ c¨n cø vµo sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi tiÕt lËp çc b¶ng tæng hîp

chi tiÕt theo tõng tµi kho¶n ®Ó ®èi chiÕu víi sæ Çi.

Sè liÖu tæng céng ë sæ çi vµ mét sè chØ tiªu chi tiÕt trong NhËt ký chøng

tõ, b¶ng kª vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt ®îc dïng ®Ó lËp b¸o ço tµi chÝnh

ii. T×nh h×nh h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty

ph¸t hµnh s¸ch h¶i phßng

1. Ph¬ng thøc lu chuyÓn vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng ho¸.

a. Ph¬ng thøc lu chuyÓn hµng ho¸.

Lu chuyÓn hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong

hai ph¬ng thøc b¸n bu«n vµ b¸n lÎ. Cô thÓ, C«ng ty b¸n hµng theo ph¬ng thøc

b¸n bu«n, b¸n lÎ.

B¸n lÎ: Lµ b¸n lÎ theo ®iÒu kiÖn giao hµng t¹i cöa hµng hoÆc b¸n chuyÓn

th¼ng gi¸ b¸n lÎ.

B¸n bu«n: lµ b¸n theo ®iÒu kiÖn giao hµng kh«ng th«ng qua çc cöa hµng.

§èi víi h×nh thøc b¸n bu«n cã 2 h×nh thøc b¸n bu«n qua kho vµ b¸n bu«n

chuyÓn th¼ng, ®èi tîng ®îc mua theo ph¬ng thøc b¸n bu«n lµ nh÷ng kh¸ch

hµng cã nhu cÇu tiªu thô lín vµ thêng xuyªn, nh çc trêng häc hoÆc çc th

viÖn, v¨n phßng C«ng ty lín.

Cßn l¹i lµ çc ®èi tîng mua hµng theo ph¬ng thøc b¸n lÎ trùc tiÕp t¹i çc

cöa hµng b¸n lÎ s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm tù chän trùc thuéc C«ng ty.

b. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng ho¸.

Nh vÊn ®Ò ®· tr×nh bµy C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch lµ thµnh viªn trùc thuéc

Tæng C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch cho nªn hµng ho¸ nhËp kho cña C«ng ty ®îc



h¹ch to¸n theo gi¸ nhËp kho. Gi¸ nhËp kho cña hµng ho¸ lµ gi¸ b¸n ®iÒu ®éng

néi bé ngµnh ®îc Tæng c«ng ty, çc nhµ xuÊt b¶n thuéc Bé v¨n ho¸ th«ng tin

quy ®Þnh thèng nhÊt trong toµn ngµnh. Gi¸ nµy lµ gi¸ cha cã thuÕ GTGT, thuÕ

suÊt ¸p dông cã thÓ lµ 5% hoÆc 10%.

2. Tµi kho¶n vµ chøng tõ sö dông

a. §èi víi giai ®o¹n mua hµng.

KÕ to¸n mua hµng t¹i C«ng ty ®îc tæ chøc h¹ch to¸n theo ph¬ng thøc kª

khai thêng xuyªn. KÕ to¸n mua hµng sö dông chøng tõ chñ yÕu lµ ho¸ ®¬n

GTGT, mét sè chøng tõ cã liªn quan.

Tµi kho¶n sö dông trong h¹ch to¸n

– Tµi kho¶n 156 "Hµng ho¸": Dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ hµng ho¸ t¹i

kho, t¹i quÇy, chi tiÕt theo tõng kho, quÇy tõng lo¹i, nhãm... hµng ho¸. Tµi

kho¶n nµy ®îc chi tiÕt thµnh TK 1561 "Gi¸ mua hµng ho¸"

Tµi kho¶n 1561 "Hµng ho¸ tån kho theo gi¸ vèn": Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh

gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m hµng ho¸, tµi kho¶n ®îc chia

thµnh tiÓu kho¶n sau:

+ Tµi kho¶n 15611 "S¸ch tån kho"

+ Tµi kho¶n 15612 "V¨n ho¸ phÈm tån kho"

– Tµi kho¶n 133 "ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ": Tµi kho¶n nµy ®îc chi tiÕt

thµnh 2 tiÓu kho¶n sau:

+ Tµi kho¶n 1331 "ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ cña hµng ho¸": Tµi

kho¶n nµy ®îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cña hµng ho¸ ®îc

khÊu trõ, hoµn l¹i, miÔn gi¶m vµ t×nh h×nh khÊu trõ thuÕ.

+ Tµi kho¶n 1332 "ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ cña TSC§"

– Çc tµi kho¶n 1111, 1121, 331

b. §èi víi giai ®o¹n tiªu thô

Trong kh©u tiªu thô hµng ho¸, kÕ to¸n sö dông çc chøng tõ chñ yÕu lµ ho¸

®¬n GTGT, phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, giÊy nép tiÒn cña cöa hµng,

giÊy b¸o cã cña ng©n hµng vµ çc chøng tõ kÕ to¸n kh¸c cã liªn quan.



Tµi kho¶n sö dông trong h¹ch to¸n.

– Tµi kho¶n 511 "Doanh thu b¸n hµng": Dïng ®Ó ghi nhËn doanh thu cña

hµng hãa b¸n ra. Tµi kho¶n nµy cã çc tiÓu kho¶n sau:

+ Tµi kho¶n 5111 "Doanh thu b¸n s¸ch": Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh

tæng sè doanh thu s¸ch, çc kho¶n gi¶m trõ doanh thu vµ x¸c ®Þnh doanh thu

thuÇn, trong kú Tµi kho¶n nµy ®îc më 2 tµi kho¶n chi tiÕt:

* Tµi kho¶n 51111 "Doanh thu b¸n bu«n s¸ch"

* Tµi kho¶n 51112 "Doanh thu b¸n lÎ s¸ch"

+ Tµi kho¶n 5112 "Doanh thu b¸n v¨n ho¸ phÈm": Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh

tæng sè doanh thu v¨n ho¸ phÈm çc kho¶n gi¶m trõ doanh thu vµ x¸c ®Þnh

doanh thu thuÇn trong kú. Tµi kho¶n nµy ®îc më 2 tµi kho¶n chi tiÕt.

* Tµi ko¶n 51121 "Doanh thu b¸n bu«n v¨n ho¸ phÈm"

* Tµi kho¶n 51122 "Doanh thu b¸n lÎ v¨n ho¸ phÈm"

– Tµi kho¶n 33311 "ThuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng ho¸ b¸n ra: Tµi kho¶n

nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña hµng ho¸ tiªu thô

trong kú, sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ vµ sè thuÕ GTGT ph¶i nép.

– Tµi kho¶n 131 "Ph¶i thu kh¸ch hµng": Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi

c«ng nî cña çc cöa hµng trùc thuéc vµ kh¸ch hµng. Nã ®îc chi tiÕt thµnh.

+ Tµi kho¶n 1311 "Ph¶i thu cña cöa hµng trùc thuéc": tµi kho¶n nµy dïng

®Ó ph¶n ¸nh çc kho¶n nî ph¶i thu vµ t×nh h×nh thanh to¸n çc kho¶n nî ph¶i

thu vÒ tiÒn b¸n hµng ho¸ cña çc cöa hµng s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm tù chän thuéc

C«ng ty. C«ng ty theo dâi çc kho¶n nî ph¶i thu chi tiÕt theo tõng cöa hµng s¸ch

vµ v¨n ho¸ phÈm tù chän trùc thuéc. Çc cöa hµng s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm cã

tr¸ch nhiÖm theo dâi chi tiÕt c«ng nî theo tõng kh¸ch hµng cã ký hîp ®ång mua

hµng t¹i cöa hµng

+ Tµi kho¶n 1318 "Ph¶i thu çc kh¸ch tr¶ sau kh¸c": Tµi kho¶n nµy dïng

®Ó ph¶n ¸nh çc kho¶n nî ph¶i thu vµ t×nh h×nh thanh to¸n çc kho¶n nî ph¶i

thu vÒ tiÒn b¸n hµng ho¸ cña çc kh¸ch hµng lín cña c«ng ty.

– Tµi kho¶n 632 "Gi¸ vèn hµng b¸n": Dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng

b¸n, tµi kho¶n nµy chi tiÕt thµnh.



+ Tµi kho¶n 6321 "Gi¸ vèn hµng ho¸" tµi kho¶n nµy ®îc chi tiÕt thµnh hai

tiÓu kho¶n.

* Tµi kho¶n 63211 "Gi¸ vèn s¸ch" tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña

s¸ch tiªu thô trong kú.

* Tµi kho¶n 63212 "Gi¸ vèn v¨n ho¸ phÈm" tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸

vèn cña v¨n ho¸ phÈm tiªu thô trong kú.

– Çc tµi kho¶n kh¸c 1111, 1112, 1121, 1131

3. H¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty

a. H¹ch to¸n giai ®o¹n mua hµng

* §èi víi s¸ch

Khi cã nhu cÇu nhËp hµng, çc cöa hµng s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm trùc thuéc

lËp ®¬n xin hµng göi vÒ C«ng ty, hµng ho¸ sÏ ®îc vËn chuyÓn tíi tõng kho cña

çc cöa hµng. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT çn bé nghiÖp vô cöa hµng tËp hîp ho¸

®¬n vµ lËp b¶ng kª ®Þnh kú theo quy ®Þnh nép vÒ C«ng ty, nh÷ng ho¸ ®¬n vµ

b¶ng kª nµy sÏ ®îc göi lªn cho C«ng ty cø 10 ngµy 1 lÇn. Nh©n viªn thèng kª ë

Phßng kinh doanh cã nhiÖm vô vµo sè liÖu sÏ tiÕn hµnh nhËp sè liÖu tõ çc

chøng tõ gèc nµy. nh÷ng chøng tõ gèclµ ho¸ ®¬n GTGT vµ çc b¶ng kª nµy theo

nh lý thuyÕt th× sÏ ®îc vµo NhËt ký chøng tõ hµng ngµy, nhng trªn thùc tÕ

cña C«ng ty do cã rÊt nhiÒu cöa hµng n»m r¶i r¸c trªn kh¾p ®Þa bµn H¶i Phßng

cho nªn khã mµ cã thÓ tËp hîp hÕt chøng tõ cña tÊt c¶ çc cöa hµng ®Ó vµo NhËt

ký chøng tõ thêng nhËt. C«ng ty ®· chän gi¶i ph¸p lµ cø 10 ngµy th× çc cöa

hµng nép chøng tõ gèc lªn cho phßng kÕ to¸n cña C«ng ty.

Ho¸ ®¬n GTGT lo¹i 3 liªn cã kÕt cÊu nh sau:

– Liªn 1: Lu l¹i

– Liªn 2: Giao cho kh¸ch hµng

– Liªn 3: Dïng ®Ó ghi doanh thu

Khi hµng vÒ ®Õn kho cña cöa hµng th× cöa hµng sÏ nhËn ®îc liªn 2 cña

ho¸ ®¬n GTGT.



Ho¸ ®¬n (GTGT)

Liªn 2 (kh¸ch hµng)

Ngµy 20/8/2002

MÉu sè:01 GTKT –

3LL

N0 004551

§¬n vÞ b¸n hµng: C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch HP Chøng tõ sè:

§Þa chØ: 75 CÇu §Êt - Ng« QuyÒn - H¶i Phßng PTB:Di chuyÓn néi bé

§iÖn tho¹i:031.871640 Kho xuÊt:Kho C«ng ty

Sè TK: 058A-00044 NHCT H¶i Phßng

M· sè thuÕ: 0100010194-1

Hä vµ tªn ngêi mua hµng: Cöa hµng s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm tù chän Sè 1

§Þa chØ: 54 Hoµng V¨n Thô - Hång Bµng - H¶i Phßng

H×nh thøc thanh to¸n:

Tªn hµng ho¸ s¸ch

gi¸o khoa

(To¸n L5)

§VT

quyÓn

Sè lîng

500

§¬n gi¸

5000

Thµnh tiÒn

2.500.000

Céng tiÒn hµng 2.500.000

TiÒn thuÕ GTGT 250.000

ThuÕ suÊt GTGT: 10%

Tæng céng tiÒn thanh to¸n 2.750.000

Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷:

Hai triÖu b¶y tr¨m n¨m m¬i ngµn ®ång ch½n.

Ngêi mua hµng Ngêi lËp phiÕu Thñ kho KÕ to¸n Thñ trëng ®¬n vÞ

Do trong ngµy ë mét cöa hµng cã thÓ nhËp çc lo¹i hµng kh¸c nhau cho

nªn çc cöa hµng ph¶i lËp b¶ng kª tËp hîp hÕt ho¸ ®¬n GTGT cña hµng ho¸

nhËp vµo b¶ng kª nµy ®îc xem nh lµ chøng tõ gèc cïng víi çc ho¸ ®¬n

GTGT kÌm theo



B¶ng kª cña C«ng ty ®îc lËp theo mÉu riªng víi môc ®Ých gi¶m bít sè

lîng chøng tõ gèc lµ ho¸ ®¬n GTGT kÓ c¶ ®Çu vµo vµ ®Çu ra. Cuèi ngµy, nh©n

viªn cöa hµng sÏ tiÕn hµnh lËp b¶ng kª hµng ho¸ nhËp vµo kÌm theo sè ho¸ ®¬n

GTGT. Néi dung cña b¶ng kª tÝnh theo sè lîng hµng nhËp vµ thµnh tiÒn t¬ng

øng.

Khi ®· cã sè liÖu, nh©n viªn kÕ to¸n h¹ch to¸n

Nî TK 15611 "Hµng ho¸ s¸ch": 2.500.000

Nî TK 1331 "ThuÕ GTGT ®Çu vµo: 250.000

Cã TK 331 "Ph¶i tr¶ ngêi b¸n": 2.750.000

§Þnh kú cuèi th¸ng hoÆc cã thÓ lµ 15 ngµy kÕ to¸n tæng hîp toµn bé çc

chøng tõ kª nhËp ®· ®îc h¹ch to¸n vµ lu tr÷ ®Ó tÝnh ra tæng sè ph¸t sinh t¨ng

cña tµi kho¶n s¸ch. Cô thÓ trong th¸ng 8/2002 sè lîng nhËp s¸ch cña toµn C«ng

ty ®îc thÓ hiÖn ë b¶ng kª tæng hîp. B¶ng kª tæng nhËp ®îc lËp ®Ó theo dâi

lîng nhËp vµ sè tiÒn thùc tÕ, sè liÖu trong b¶ng kª táng hîp dïng ®Ó so s¸nh

®èi chiÕu víi sè chøng tõ nhËp ®· ®îc h¹ch to¸n. Môc ®Ých cña b¶ng kª tæng

nhËp nµy lµ ®Ó ®èi chiÕu nh»m tr¸nh çc chøng tõ nhËp ®Þnh kho¶n sai hoÆc

thiÕu



Tæng c«ng ty ph¸t hµnh s¸ch

C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng

B¶ng kª tæng nhËp hµng ho¸

Tõ ngµy: 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002

Nguån hµng: Tæng c«ng ty s¸ch vµ çc Nhµ xuÊt b¶n

Nhãm hµng: S¸ch

Hµng ho¸: TÊt c¶

Lo¹i bao b× TÊt c¶

Kho hµng: TÊt c¶

Kh¸ch hµng: TÊt c¶

PhÇn h¹ch to¸n Hµng ho¸ §VT

Gi¸ vèn Sè lîng TiÒn vèn

SGK

Líp 1 Bé 70.000 1000 70.000.000

Líp 2 Bé 68.000 900 61.200.000

Líp 3 Bé 65.000 1200 78.000.000

Líp 4 Bé 62.000 1000 62.000.000

Líp 5 Bé 72.000 800 57.600.000

Líp 6 Bé 75.000 1000 75.000.000

Líp 7 Bé 67.000 800 53.600.000

Líp 8 Bé 63.000 900 56.700.000

Líp 9 Bé 65.000 1000 65.000.000

Líp 10 Bé 69.000 7000 48.300.000

Líp 11 Bé 70.000 7000 49.000.000

Líp12 Bé 68.000 7000 47.600.000

Tæng céng 11.600 724.000.000



Trong th¸ng 8/2002, tæng sè s¸ch ph¸t sinh ®· ®îc h¹ch to¸n

Nî TK 15611 "Hµng ho¸ s¸ch" 724.000.000

Cã TK 331 "Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n" 724.000.000

C¨n cø vµo sè liÖu trªn çc chøng tõ gèc lµ çc ho¸ ®¬n GTGT vµ çc b¶ng

kª kÌm theo cña s¸ch ®· ®îc h¹ch to¸n trong th¸ng 8/2002, kÕ to¸n lªn NhËt

ký chøng tõ tæng hîp cho tµi kho¶n s¸ch. Nã cã kÕt cÊu ghi Cã cho tµi kho¶n

ph¶i tr¶ ngêi b¸n hµng ®èi øng víi ghi Nî TK 15611, tËp hîp tÊt c¶ lîng hµng

ho¸ nhËp vµo ®· ®îc h¹ch to¸n. NhËt ký chøng tõ ®îc kÕ to¸n lËp vµo cuèi

th¸ng ®Ó tæng hîp sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n cña lîng s¸ch nhËp vµo tõ çc

chøng tõ gèc ®· ®îc h¹ch to¸n.

Sè liÖu trªn NhËt ký chøng tõ nµy lµ c¨n cø vµ sÏ ®îc kÕ to¸n vµo sæ Çi

tµi kho¶n 156 ë cuèi th¸ng.

Do ®Æc trng cña lo¹i hµng ho¸ lµ s¸ch nªn rÊt dÔ dµng trong kh©u kiÓm

nhËn. Thñ kho cã tr¸ch nhiÖm kiÓm nhËn ®ñ lîng hµng theo ho¸ ®¬n GTGT vµ

nhËp kho. Do vËy trong qu¸ tr×nh nhËp hµng kh«ng ph¸t sinh thõa thiÕu hµng

ho¸.

Ho¸ ®¬n (GTGT)

Liªn 2 (kh¸ch hµng)

Ngµy 20/8/2002

M· sè: 01GTKT-3LL

Ký hiÖu:PHS/2000

N0 004551

Tªn kh¸ch hµng: C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch HP M· KH:

§Þa chØ: 75 CÇu §Êt - Ng« QuyÒn - H¶i Phßng M· thuÕ:

Kho xuÊt: NXBGD M· xuÊt kho:

Tªn hµng ho¸ M· sè §VT Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn

SGK líp 1 Bé 1000 70.000 700.000.000


ThuÕ GTGT (10%) 70.000.000

Tæng céng 770.000.000

Ngêi mua Thñ kho Ngêi lËp ho¸ ®¬n KÕ to¸n trëng Gi¸m ®èc



C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT, nh©n viªn sÏ thèng kª sè liÖu vµ h¹ch to¸n nh sau:

Nî TK 15611 "Hµng ho¸ s¸ch" 700.000.000

Nî TK 13311 "ThuÕ GTGT” 70.000.000

Cã TK 331 "Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n" 770.000.000

Sè liÖu thu thËpp ®îc sÏ ®îc h¹ch to¸n vµo NhËt ký chøng tõ, cuèi th¸ng

nh©n viªn kÕ to¸n lËp NhËt ký chøng tõ sè 5 tæng hîp cho çc lo¹i hµng ho¸.

NhËt ký nµy cã kÕt cÊu ghi cã cho tµi kho¶n ph¶i tr¶ ngêi b¸n ®èi øng vµ

ghi nî TK 15611. NhËt ký chøng tõ tËp hîp tÊt c¶ sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n

cña lîng hµng ho¸ nhËp vµo trong th¸ng. Sè liÖu ghi vµo NhËt ký nµy c¨n cø

vµo çc chøng tõ gèc vµ b¶ng kª cña toµn C«ng ty ®· ®îc h¹ch to¸n.

C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng

NhËt ký chøng tõ sè 5

Ghi cã tµi kho¶n 331

Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002

§¬n vÞ tÝnh: VN§

Trang 1

TK Cã

TK Nî Tæng sè TK 331

TK 15611 7.240.000 7.240.000

TK 15612 2.570.000 2.570.000

Tæng 9.810.000 9.810.000

Ngêi lËp KÕ to¸n trëng

Nh s¬ ®å ®· tr×nh bµy, tr×nh tù lu©n chuyÓn cña chøng tõ sÏ ®îc tiÕp tôc

qua sæ çi. TÊt c¶ sè liÖu trªn NhËt ký chøng tõ ®îc kÕ to¸n ®a vµo sæ Çi tµi

kho¶n 156 vµo cuèi th¸ng.



Cuèi quý, sè liÖu tõ NhËt ký chøng tõ sè 5 vµ sè liÖu tõ sæ çi tµi kho¶n 156

®· ®îc ®èi chiÕu víi sæ tæng hîp chi tiÕt (hµng th¸ng) lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n viªn

lËp çc b¸o ço tµi chÝnh.

Nh vËy giai ®o¹n mua hµng ®· kÕt thóc víi viÖc hµng ®· vÒ kho theo

nhiÒu ph¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau. Tuy nhiªn, hµng ho¸ ®îc nhËp vÒ

n»m trong kho mµ kh«ng ®îc ®a tíi tay ngêi tiªu dïng hay nãi çch kh¸c lµ

tiªu thô th× hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh lu chuyÓn b»ng kh«ng, hµng ho¸ sÏ ø ®äng.

§iÒu nµy dÉn ®Õn vßng quay vèn chËm, doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng khã

kh¨n. Do ®ã giai ®o¹n tiªu thô hµng ho¸ quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña doanh

nghiÖp th¬ng m¹i.

b. H¹ch to¸n giai ®o¹n tiªu thô.

Do ®Æc ®iÓm vµ ph¹m vi kinh doanh cña c«ng ty chñ yÕu lµ b¸n hµng ho¸

cho nhu cÇu ®äc, häc, nghiªn cøu vµ sö dông cña tÊt c¶ çc häc sinh, gi¸o viªn

trêng häc, th viÖn, d©n c... v× vËy kh©u tiªu thô hµng ho¸ cã vai trß rÊt quan

träng vµ ®îc c«ng ty quan t©m ®Æc biÖt.

Còng nh phÇn lín çc doanh nghiÖp th¬ng m¹i kh¸c, C«ng ty Ph¸t hµnh

s¸ch H¶i Phßng tæ chøc b¸n hµng theo 2 ph¬ng thøc chÝnh: B¸n bu«n, b¸n lÎ

Trong giai ®o¹n h¹ch to¸n nµy, ®Ó b¸m s¸t t×nh h×nh thùc tÕ cña c«ng ty, t«i

xin tr×nh bµy qu¸ tr×nh h¹ch to¸n theo tõng ph¬ng thøc tiªu thô kh¸c nhau.

* Theo ph¬ng thøc b¸n bu«n

Ph¬ng thøc nµy ®îc ¸p dông t¹i C«ng ty còng ®îc chia thµnh b¸n bu«n

t¹i cöa hµng vµ b¸n bu«n t¹i C«ng ty. B¸n bu«n t¹i cöa hµng chÝnh lµ h×nh thøc

b¸n qua kho. Cßn b¸n bu«n t¹i C«ng ty lµ b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng nh lý

thuyÕt.

NÕu nh ®¬n vÞ mua hµng muèn mua theo h×nh thøc vËn chuyÓn qua kho

th× c«ng ty sÏ ký hîp ®ång theo h×nh thøc b¸n bu«n t¹i cöa hµng gÇn nhÊt víi

®¬n vÞ mua hµng. NÕu nh b¹n hµng muèn C«ng ty vËn chuyÓn th¼ng hµng cho

hä th× C«ng ty sÏ tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång mua b¸n theo h×nh thøc b¸n bu«n

t¹i kho C«ng ty. C¶ hai trêng hîp trªn ®Òu ph¶i tho¶ m·n mét ®iÒu kiÖn lµ ®¬n



vÞ mua hµng ph¶i ®Æt hµng víi sè lîng lín nh ®· tr×nh bµy ë phÇn ph¬ng thøc

lu chuyÓn hµng ho¸.

Sù kh¸c biÖt cña hai h×nh thøc b¸n bu«n nµy lµ kh«ng lín, khi xuÊt hµng

b¸n bu«n t¹i C«ng ty th× kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n kho¶n ph¶i thu vµo tµi kho¶n 1314

"Ph¶i thu kh¸ch hµng tr¶ sau", ®èi víi b¸n bu«n t¹i cöa hµng th× kho¶n ph¶i thu

nµy l¹i ®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 1311 "Ph¶i thu cña kh¸ch hµng trùc thuéc".

Nh vËy sù kh¸c biÖt nµy cho ta thÊy râ rµng kho xuÊt hµng ë ®©u. §©y chÝnh lµ

sù kh¸c biÖt gi÷a thùc tÕ vµ lý thuyÕt.

Trong phÇn tr×nh bµy nµy, t«i xin lÊy ®¹i diÖn lµ h×nh thøc b¸n bu«n t¹i cöa

hµng. Sau khi hai bªn ký kÕt hîp ®ång mua b¸n, ®¬n vÞ mua hµng sÏ ®Õn nhËn

hµng t¹i cöa hµng n¬i gÇn nhÊt vµ còng lµ n¬i m×nh ký hîp ®ång. Khi xuÊt hµng

ra khái kho cña cöa hµng, thñ kho sÏ viÕt ho¸ ®¬n GTGT xuÊt hµng cho lo¹i

hµng ho¸ ®îc xuÊt ®ång thêi lËp thÎ kho theo dâi hµng xuÊt ra.

C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT nµy, çn bé nghiÖp vô cña cöa hµng tËp hîp vµ

lËp b¶ng kª xuÊt ®Þnh kú nép vÒ C«ng ty.

Ho¸ ®¬n GTGT mµ thñ kho lËp cho xuÊt hµng cã kÕt cÊu nh ®· tr×nh bµy ë

phÇn nhËp hµng. Lóc ®ã, çc cöa hµng sÏ gi÷ l¹i liªn 1 vµ göi lªn C«ng ty liªn 3

cña ho¸ ®¬n cßn liªn 2 ®îc giao cho kh¸ch hµng. Còng nh giai ®o¹n mua hµng

ho¸ ®¬n xuÊt hµng lµ chøng tõ gèc trong qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn chõng tõ, cô thÓ

lµ liªn 3 cña ho¸ ®¬n.

Khi cã sè liÖu cña ho¸ ®¬n xuÊt b¸n bu«n t¹i cöa hµng tù chän sè 1 th«ng

qua nh÷ng lÇn cËp nhËt th«ng tin cña bé phËn thèng kª C«ng ty, kÕ to¸n viªn

c«ng ty sÏ h¹ch to¸n hai bót to¸n:

KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng ho¸

Nî TK 632 "Gi¸ vèn s¸ch”

Cã TK 15611 "Hµng ho¸ s¸ch"

Ghi nhËn doanh thu

Nî TK 1311 "Ph¶i thu cña cöa hµng trùc thuéc"

Cã TK 51111" Doanh thu b¸n bu«n s¸ch

Cã TK 33311 "ThuÕ GTGT ph¶i nép"



Sè liÖu nµy sÏ ®îc ghi tiÕp vµo NhËt ký chøng tõ sè 8A cña tµi kho¶n

s¸ch, vµo NhËt ký chøng tõ sè 8B cña tµi kho¶n doanh thu b¸n s¸ch. Cuèi th¸ng

kÕ to¸n viªn sÏ tËp hîp tÊt c¶ sè liÖu cña toµn c«ng ty ®Ó lªn sæ Çi tµi kho¶n

156, Sæ çi tµi kho¶n 511, Sæ çi tµi kho¶n 632. PhÇn nµy sÏ ®îc tr×nh bµy sau

khi h¹ch to¸n xong çc h×nh thøc tiªu thô.

C«ng ty PHS H¶i Phßng

75 CÇu §Êt -Ng« QuyÒn -HP

M· sè thuÕ: 0100010194-1

Ho¸ ®¬n (GTGT)

Liªn 3 (Néi bé)

MÉu sè: 01GTKT-3LL

Ký hiÖu:PHS/2000

N0 004551

Ngµy 20/8/2002

Ph¬ng thøc xuÊt: B¸n bu«n

§¬n vÞ b¸n hµng: Cöa hµng sè 1

§Þa chØ: 54 Hoµng V¨n Thô - H¶i Phßng

Tªn kh¸ch hµng: Trêng TiÓu häc §inh Tiªn Hoµng

§Þa chØ: 60 §inh Tiªn Hoµng - H¶i Phßng

TT

1

Tªn hµng ho¸

SGK líp 3

§VT

Bé

Sè lîng

200

§¬n gi¸

66.000

Thµnh tiÒn

13.200.000


TiÒn thuÕ GTGT 1.320.000

ThuÕ suÊt 10%


Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: Mêi bèn triÖu n¨m tr¨m hai m¬i ngh×n ®ång ch½n

Ngêi mua hµng Ngêi lËp phiÕu KÕ to¸n Thñ trëng ®¬n vÞ

* Theo ph¬ng thøc b¸n lÎ trùc tiÕp

Trong ph¬ng thøc b¸n hµng ho¸ nµy, C«ng ty cho phÐp çc cöa hµng trùc

thuéc b¸n hµng theo 2 h×nh thøc. §ã lµ: B¸n lÎ thu tiÒn trùc tiÕp, b¸n lÎ thu tiÒn

sau.



B¸n lÎ thu tiÒn trùc tiÕp lµ h×nh thøc chñ yÕu cña çc cöa hµng. §©y lµ h×nh

thøc chiÕm tû lÖ cao trong doanh thu. Çc cöa hµng b¸n s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm

trùc tiÕp cho kh¸ch vµ thu tiÒn ngay t¹i quÇy.

B¸n lÎ thu tiÒn sau hay cßn gäi "CÊp phiÕu dÞch vô" lµ h×nh thøc ®¬n vÞ

mua hµng ký kÕt hîp ®ång víi C«ng ty mua hµng t¹i çc cöa hµng nhng sÏ tr¶

tiÒn sau. §¬n vÞ mua hµng sÏ ph¶i ®¨ng ký víi c«ng ty mÉu phiÕu dÞch vô mua

hµng vµ khi nhËn, hµng ë cöa hµng th× ngêi nhËn chØ cÇn ®a phiÕu ra lµ cã thÓ

lÊy hµng.

Khi h¹ch to¸n, c¶ 2 h×nh thøc b¸n lÎ trªn ®Òu ®îc h¹ch to¸n nh nhau. V×

ph¶i th«ng qua kho cña cöa hµng cho nªn kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n ph¶i thu theo tµi

kho¶n 1311 "Ph¶i thu cöa hµng trùc thuéc" Tuy nhiªn, do ®· nhËn tiÒn tríc cña

kh¸ch hµng cho nªn tríc ghi nhËn doanh thu th× kÕ to¸n ph¶i ghi nhËn sè tiÒn

mµ kh¸ch hµng ®· ®Æt tríc.

Hµng ngµy, t¹i çc cöa hµng, hµng ho¸ ®îc xuÊt b¸n trùc tiÕp cho çc

kh¸ch hµng. Cã kh¸ch hµng lÊy ho¸ ®¬n nhng cã kh¸ch hµng mua lÎ víi sè

lîng Ýt. V× vËy viÖc lËp ho¸ ®¬n cho kh¸ch mua lÎ sè lîng Ýt lµ rÊt khã kh¨n.

§èi víi kh¸ch hµng mua hµng theo h×nh thøc b¸n lÎ thu tiÒn sau th× cø 15 ngµy

cöa hµng viÕt ho¸ dd¬n mét lÇn cho ®¬n vÞ mua hµng.

Cuèi ngµy, c¨n cø sè lîng hµng xuÊt ra khái kho mµ kh¸ch hµng kh«ng

lÊy ho¸ ®¬n, çn bé nghiÖp vô cña cöa hµng lËp ho¸ ®¬n xuÊt hµng. Theo quy

®Þnh cña C«ng ty cöa hµng sÏ lËp b¶ng kª tËp hîp sè lîng b¸n ra kÌm çc ho¸

®¬n råi cø 10 ngµy nép lªn cho C«ng ty.

Hµng ngµy, çn bé Phßng kÕ to¸n ®i thu tiÒn t¹i çc cöa hµng. Khi nhËn

tiÒn kÕ to¸n sÏ viÕt phiÕu thu theo mÉu sau:



PhiÕu thu

C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng: Sè 30 MÉu sè: 01 -TT

75 CÇu §Êt - Ng« QuyÒn - H¶i Phßng Ngµy 20/8/2002

Hä tªn ngêi nép tiÒn: TrÇn V¨n Phîng

§Þa chØ: CH Tù chän s¸ch & V¨n phßng phÈm sè 1

Lý do nép: TiÒn hµng

Sè tiÒn: 29.746.2000

ViÕt b»ng ch÷: Hai m¬i chÝn triÖu b¶y tr¨m bèn s¸u ngµn hai tr¨m ®ång

Ngµy 20 th¸ng 8 n¨m 2002

Thñ trëng ®¬n vÞ KÕ to¸n trëng Ngêi lËp phiÕu Ngêi nép thñ quü

Khi nh©n viªn thu tiÒn nép tiÒn vÒ C«ng ty, kÕ to¸n viªn c¨n cø vµo phiÕu

thu tiÒn ®Ó h¹ch to¸n

Nî TK 1111 "TiÒn mÆt ViÖt nam": 29.746.200

Cã TK 1311 "Ph¶i thu cöa hµng trùc thuéc": 29.746.200

Khi nhËn ®îc liªn 3 cña ho¸ ®¬n GTGT cïng víi b¶ng kª hµng ho¸ xuÊt

b¸n lÎ tõ çc cöa hµng göi lªn, nh©n viªn bé phËn thèng kª tiÕn hµnh nhËp sè

liÖu ®Ó çn bé Phßng kinh doanh kiÓm tra ®èi chiÕu víi lîng thùc xuÊt vµc hîp

®ång ®· ký kÕt, cßn nh©n viªn kÕ to¸n th× lÊy ®ã ®Ó h¹ch to¸n doanh thu vµ

lîng hµng xuÊt ra.

C¨n cø vµo ho¸ ®¬n hµng xuÊt b¸n, kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n

vµ ghi nhËn doanh thu trÞ gi¸ vèn hµng b¸n.

Nî TK 63211 "Gi¸ vèn s¸ch": 25.953.700

Cã TK 15611 "Hµng ho¸ s¸ch": 25.953.700

Bót to¸n ghi nhËn doanh thu

Nî TK 1311 "Ph¶i thu cöa hµng trùc thuéc”: 29.746.200

Cã TK 5111 "Doanh thu b¸n lÎ s¸ch": 27.042.000

Cã TK 33311 "ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép": 2.704.200



C«ng ty PHS H¶i Phßng

75 CÇu §Êt - Ng« QuyÒn -HP Ho¸ ®¬n (GTGT)

Liªn 3 (Néi bé)

MÉu sè: 01GTKT-3LL

Ký hiÖu:PHS/2000

N0 004551

Ngµy 20/8/2002

Ph¬ng thøc xuÊt: B¸n lÎ trùc tiÕp

§¬n vÞ b¸n hµng: Cöa hµng Sè 1 Chøng tõ sè:

§Þa chØ: 54 Hoµng V¨n Thô - H¶i Phßng Nguån hµng:

Tªn kh¸ch hµng: B¸n lÎ M· sè thuÕ:

§Þa chØ:........................................................................................

TT Tªn hµng ho¸ §VT Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn

1 SGK líp 1 Bé 20 71.700 1.434.000

2 SGK líp 2 Bé 9 68.500 616.500

3 SGK líp 3 Bé 15 67.500 1.012.500

4 SGK líp 4 Bé 25 64.500 1.612.500

5 SGK líp 5 Bé 40 74.000 2.960.000

6 SGK líp 6 Bé 30 77.000 2.310.000

7 SGK líp 7 Bé 20 69.000 1.380.000

8 SGK líp 8 Bé 15 65.400 981.000

9 SGK líp 9 Bé 25 67.300 1.682.500

10 SGK líp 10 Bé 17 72.800 1.237.600

11 SGK líp 11 Bé 23 73.700 1.695.100

12 SGK líp 12 Bé 26 70.400 1.830.400

13 Çc lo¹i s¸ch kh¸c QuyÓn 40 3.470.800

14 V¨n ho¸ phÈm 8.901.920


TiÒn thuÕ GTGT 2.974.620

ThuÕ suÊt GTGT 10%


Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: Ba m¬i hai triÖu b¶y tr¨m hai m¬i ngµn t¸m tr¨m

hai m¬i ®ång

Ngêi mua hµng Ngêi lËp phiÕu KÕ to¸n Thñ trëng ®¬n vÞ



Trong th¸ng 8/2002 sè hµng s¸ch b¸n ra theo hai ph¬ng thøc kh¸c nhau

®· ®îc h¹ch to¸n.

Nî TK 6321 "Gi¸ vèn s¸ch" 719.895.050

Cã TK 15611 "Hµng ho¸ s¸ch” 719.895.050

Sè liÖu trªn ®· h¹ch to¸n ®a vµo NhËt ký chøng tõ 8A. NhËt ký chøng tõ

víi kÕt cÊu ghi cã tµi kho¶n s¸ch, ph¶n ¸nh lîng hµng s¸ch ®· xuÊt b¶n ®îc

h¹ch to¸n thµnh tiÒn. Sè liÖu trªn NhËt ký chøng tõ 8A ®îc tËp hîp tõ çc

chøng tõ gèc lµ ho¸ ®¬n GTGT vµ b¶ng kª xuÊt hµng ho¸ s¸ch ®· ®îc h¹ch

to¸n hµng ngµy. Cuèi th¸ng sau khi ®èi chiÕu víi b¶ng kª tæng xuÊt s¸ch ®îc

lËp nh b¶ng kª tæng hîp ë cuèi th¸ng), kÕ to¸n viªn lËp NhËt ký chøng tõ 8A

cho toµn bé hµng ho¸ lµ s¸ch cña C«ng ty xuÊt ra trong th¸ng.

C«ng ty phs H¶i Phßng

NhËt ký chøng tõ sè 8a

Ghi Cã tµi kho¶n 15611

Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002

Trang 1 §¬n vÞ tÝnh: VN§

TK cã

TK nî

Tæng sè TK 15611

TK63211 719.895.050 719.895.050

TK641 8.010.770 8.010.770

Tæng céng 727.905.820 727.905.820


T¬ng tù nh vËy, hµng ho¸ lµ v¨n ho¸ phÈm còng ®îc h¹ch to¸n nh trªn

thay vµo ®ã lµ çc tµi kho¶n t¬ng øng ®· tr×nh baú. Cuèi th¸ng cã sè liÖu tõ çc

ho¸ ®¬n GTGT vµ b¶ng kª hµng ho¸ ®· ®îc h¹ch to¸n sÏ ®îc kÕ to¸n viªn lËp

lªn NhËt ký chøng tõ sè 8B tæng hîp cho hµng ho¸ lµ v¨n ho¸ phÈm. NhËt ký

chøng tõ sè 8B cã kÕt cÊu t¬ng tù NhËt ký chøng tõ sè 8A lµ ghi Cã cho tµi



kho¶n v¨n ho¸ phÈm. Nã dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè tiÒn hµng ®· xuÊt ra cña mÆt hµng

nãi trªn. Sè liÖu trong NhËt ký chøng tõ sè 8B nµy ®îc tËp hîp tõ çc chøng tõ

gèc ®· ®îc h¹ch to¸n hµng ngµy


NhËt ký chøng tõ sè 8B

Ghi Cã tµi kho¶n 15612

Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002


TK cã

TK nî Tæng sè TK 15611

TK63212 156.796.587 156.796.587

TK641 279.120 279.120

Tæng céng 157.075.708 157.075.708


Cuèi th¸ng c¨n cø vµo NhËt ký chøng tõ sè 5, sè 8A, sè 8B kÕ to¸n lËp sæ

Çi tµi kho¶n 156. Çc tµi kho¶n 156 ph¶n ¸nh to¸n bé sè ph¸t sinh t¨ng vµ

gi¶m cña tÊt c¶ çc mÆt hµng cña toµn C«ng ty. Sè liÖu ph¸t sinh cã cña sæ Çi

tµi kho¶n 156 ®îc lÊy tõ çc phÇn cña NhËt ký chøng tõ sè 8A, NhËt ký chøng

tõ sè 8B. PhÇn ph¸t sinh Nî cña sæ Çi tµi kho¶n n¶y ®îc lÊy tõ phÇn Cã cña

NhËt ký chøng tõ sè 5 ®èi øng víi phÇn ghi Nî TK 15611, 15612. Nh÷ng sè liÖu

trªn sæ Çi tµi kho¶n 156 sau khi ®îc lËp vµo cuèi th¸ng sÏ dïng lµm c¬ së lªn

b¸o ço tµi chÝnh cuèi quý vµ cuèi n¨m.




Sæ çi tµi kho¶n

156: Hµng ho¸ tån kho

Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002

Nî: Cã:

§Çu kú: 157.067.525

Ph¸t sinh Ph¸t sinh nî Ph¸t sinh cã Tµi kho¶n ®èi øng

981.000.000 331

876.691.637 632

8.289.890 641

Tæng ph¸t sinh 981.000.000 884.981.527

Cuèi kú 253.085.998


C¨n cø vµo sè liÖu trªn NhËt ký chøng tõ sè 8A, sè 8B cuèi th¸ng kÕ to¸n

lËp sæ Çi tµi kho¶n gi¸ bèn hµng b¸n 632. Sæ çi tµi kho¶n 632 ®îc lËp theo

kÕt cÊu ghi Nî vµ ghi Cã. Nã tËp hîp tÊt c¶ nh÷ng sè liÖu cña gi¸ vèn hµng b¸n

ra ®· ®îc h¹ch to¸n vµ lu l¹i (xem sè liÖu trang 42, 43). Sæ Çi tµi kho¶n 632

ph¶n ¸nh sè tiÒn vèn cña hµng ho¸ b¸n t¬ng øng, víi lîng hµng xuÊt ra. PhÇn

ghi Nî cña tµi kho¶n 632 c¨n cø vµo phÇn Cã cña NhËt ký chøng tõ sè 8A vµ

NhËt ký chøng tõ sè 8B ®èi øng víi ghi Nî TK 63211, 63212 phÇn ghi Cã cña

sæ Çi nµy chÝnh lµ phÇn kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh

doanh. Tuy nhiªn ®iÒu nµy chØ ®îc tiÕn hµnh ë cuèi quý mµ th«i, sè liÖu trªn sæ

Çi tµi kho¶n 632 cña mçi th¸ng sÏ ®îc luü kÕ tõ ®Çu quý cho ®Õn cuèi quý ®Ó

kÕ to¸n viªn c¨n cø vµo ®ã mµ lªn chØ tiªu gi¸ vèn hµng b¸n trong b¸o ço kÕt

qu¶ kinh doanh cña tõng quý mét.





632 Gi¸ vèn hµng b¸n

Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002

Nî: Cã:

§Çu kú: 702.498.713


719.895.050 15611

156.796.587 15612

Tæng ph¸t sinh 876.691.637

Cuèi kú 1.579.190.350


§ång thêi víi viÖc h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n, kÕ to¸n h¹ch to¸n doanh thu

cña hµng ho¸ ®îc b¸n ra t¬ng øng víi lîng hµng cã gi¸ vèn ®· ®îc h¹ch

to¸n trong th¸ng 8/2002, doanh thu cña mÆt hµng s¸ch ®· ®îc thanh to¸n nh

sau:

Nî TK 1311 "Ph¶i thu cña cöa hµng trùc thuéc": 685.244.930

Nî TK 1314 "Ph¶i thu kh¸ch hµng tr¶ sau kh¸c”: 321.070.520

Cã TK 511 "Doanh thu b¸n s¸ch": 1.006.315.450

C¨n cø vµo sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT ®· ®îc h¹ch to¸n trong phÇn

doanh thu ë trªn, cuèi th¸ng kÕ to¸n viªn lËp NhËt ký chøng tõ cho tµi kho¶n

doanh thu hµng ho¸ s¸ch. NhËt ký chøng tõ nµy mang sè hiÖu: NhËt ký chøng tõ

sè 8C. Nã cã kÕt cÊu ghi Cã tµi kho¶n tµi kho¶n doanh thu s¸ch, ph¶n ¸nh toµn

bé doanh thu cña hµng ho¸ s¸ch b¸n ra trong toµn C«ng ty. NhËt ký chøng tõ sè

8C tæng hîp tÊt c¶ sè liÖu cña çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cã doanh thu mµ

®· ®îc h¹ch to¸n vµ ghi vµo sæ s¸ch. Sè liÖu cña NhËt ký chøng tõ sè 8C lµ c¬

së ®Ó kÕ to¸n ghi vµo sæ Çi tµi kho¶n 511.




NhËt ký chøng tõ sè 8c

Ghi Cã tµi kho¶n 511111, 511112

Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002


TK cã

TK nî Tæng sè 511111 511112

TK1311 685.244.930 97.865.720 587.388.210

TK1314 321.070.520 8.742.650 312.327.870

Tæng céng 1.006.315.450 106.599.370 999.716.080


Vµo cuèi th¸ng, cô thÓ trong vÝ dô nµy lµ ngµy 31/8/2002 kÕ to¸n tiÕn hµnh

lËp sæ Çi tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng ho¸. Sæ Çi tµi kho¶n 511 ph¶n ¸nh

toµn bé doanh thu cña hµng ho¸ b¸n ra trong th¸ng t¬ng øng víi lîng hµng

xuÊt ra. Sæ Çi tµi kho¶n 511 cã kÕt cÊu ghi Nî vµ ghi Cã cho toµn bé nghiÖp vô

kinh tÕ ph¸t sinh cã doanh thu trong th¸ng. C¨n cø ®Ó ghi vµo sæ Çi lµ sè liÖu

trªn NhËt ký chøng tõ sè 8C vµ NhËt ký chøng tõ sè 8D, NhËt ký chøng tõ sè 8D

lµ NhËt ký chøng tõ dïng ®Ó ph¶n ¸nh cho tµi kho¶n v¨n ho¸ phÈm nã cã kÕt cÊu

vµ çch ghi gièng víi NhËt ký chøng tõ sè 8C. Sè liÖu ®Ó ghi Cã cña sæ Çi tµi

kho¶n 511 c¨n cø vµo phÇn Cã cña NhËt ký chøng tõ sè 8C, NhËt ký chøng tõ sè

8D. Cßn phÇn ghi Nî cña sæ çi tµi kho¶n 511 chÝnh lµ kÕt chuyÓn vÒ tµi kho¶n

911 cho nªn nã chØ ®îc ghi khi cuèi quý kÕ to¸n tiÕn hµnh x¸c ®Þnh kÕt qu¶

ho¹t ®éng kinh doanh





511 Doanh thu b¸n hµng

Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002

Nî: Cã:

§Çu kú: 932.510.370


685.244.930 1311

321.070.520 1314

Tæng ph¸t sinh 1.006.315.450

Cuèi kú 1.938.825.820


Sè liÖu trªn sæ çi tµi kho¶n 511 th¸ng 8 nµy sÏ ®îc kÕ to¸n viªn luü kÕ

víi sè liÖu trªn sæ Çi tµi kho¶n 511 th¸ng 9 vµ th¸ng 7 ®Ó lªn chØ tiªu doanh thu

b¸n hµng trong b¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh vµo cuèi quý.Sè liÖu trªn sæ çi tµi

kho¶n 511 cña mçi quý sÏ ®îc tæng hîp l¹i ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu cña c¶ n¨m.

Tõ ®ã kÕ to¸n lËp chØ tiªu tæng doanh thu vµ doanh thu thuÇn trªn b¸o ço kÕt

qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¶ n¨m.

Cuèi quý, phßng kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp çc b¸o ço tµi chÝnh.Sè liÖu ®Ó lªn

çc b¸o ço ®ã lµ tõ nh÷ng NhËt ký chøng tõ, b¶ng kª chøng tõ vµ sæ Çi ®ång

thêi kÕ to¸n ph¶i ®èi chiÕu sæ Çi víi sæ tæng hîp chi tiÕt råi míi lªn çc b¸o

ço tµi chÝnh.

Nh trong vÝ dô cña bµi viÕt, c¨n cø vµo NhËt ký chøng tõ sè 5, sè 8A, sè

8B, sè 8C, sè 8D cña th¸ng 7, th¸ng 8, th¸ng 9, cïng víi sè liÖu cña sæ çi çc

tµi kho¶n 156, tµi kho¶n 632 tµi kho¶n 511 ®· ®îc ®èi chiÕu víi sæ tæng hîp

chi tiÕt kÕ to¸n lªn chØ tiªu hµng ho¸ trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n , chØ tiªu gi¸ vèn



hµng b¸n vµ doanh thu b¸n hµng trªn b¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh vµ çc sæ Çi,

NhËt ký chøng tõ tµi kho¶n kh¸c kÕ to¸n lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o ço kÕt

qu¶ kinh doanh.

Nh vËy, t«i ®· tr×nh bµy phÇn thùc tr¹ng h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸

t¹i C«ng ty PHS H¶i Phßng. MÆc dï kh«ng thùc sù ®Çy ®ñ nh lý thuyÕt nhng

chóng ta còng ®· thÊy râ qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸ tõ nhËp vµo cho ®Õn

xuÊt ra. C«ng t¸c h¹ch to¸n vµ qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ ®îc m« t¶ chÝnh

x¸c. Tuy nhiªn, môc ®Ých cña bµi chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña t«i kh«ng dõng l¹i ë

gãc ®é m« t¶ mµ ngay tiªu ®Ò cña ®Ò bµi chØ ra lµ hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n

lu chuyÓn hµng ho¸.Muèn hoµn thiÖn mét vÊn ®Ò g× th× chóng ta ph¶i biÕt ®îc

nhîc ®iÓm vµ u ®iÓm cña vÊn ®Ò ®ã,sau khi ®¸nh gi¸ çi ®îc vµ cha ®îc

c¨n cø vµo ®ã ®Ó ®a ra kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p. Tríc khi ®¸nh gi¸ vµ nªu kiÕn

nghÞ cho c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸, t«i xin tr×nh bµy vÒ ®¸nh gi¸

kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty, tÊt c¶ néi dung nµy sÏ ®îc tr×nh bµy

ngay sau ®©y ë phÇn cuèi cïng cña bµi viÕt.



phÇn iii: Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n lu

chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty phs H¶i Phßng

I. NhËn xÐt vÒ ho¹t ®éng kinh doanh, c«ng t¸c h¹ch to¸n

lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty phs H¶i phßng

1. NhËn xÐt chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh

Ra ®êi trong nÒn kinh tÕ tËp trung, hiÖn nay ®ang tõng bíc ®æi míi çch

thøc ho¹t ®éng ®Ó phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng, C«ng ty PHS H¶i Phßng

®· cã nh÷ng bíc tiÕn ®¸ng kÓ trong kinh doanh çc mÆt hµng s¸ch vµ v¨n ho¸

phÈm mÆc dï ph¶i chÞu nh÷ng ¶nh hëng kh«ng nhá cña c¬ chÕ qu¶n lý tËp

trung quan liªu bao cÊp. Tuy nhiªn C«ng ty ®· tiÕp cËn víi nh÷ng quy luËt míi

cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ vËn dông chóng mét çch linh ho¹t vµo qu¶n lý tæ

chøc ®iÒu hµnh C«ng ty. Lµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng ®éc lËp nªn ®©y cïng cã

thÓ coi lµ mét thuËn lîi lín cña C«ng ty. MÆt dï vËy nhng thÞ trêng s¸ch vµ

v¨n ho¸ phÈm hiÖn nay cã sù tham gia cña rÊt nhiÒu ®¬n vÞ thuéc Së gi¸o dôc.

C«ng ty s¸ch vµ thiÕt bÞ trêng häc, çc nhµ s¸ch t nh©n... ®ang ra søc th©m

nhËp vµo thÞ trêng.

MÆc dï vËy víi ®éi ngò çn bé c«ng nh©n viªn yªu nghÒ, cã tr×nh ®é n¨ng

lùc v÷ng vµng cïng víi sù gióp ®ì cña Tæng c«ng ty PHS, C«ng ty Ph¸t hµnh

s¸ch H¶i Phßng ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh qu¶. Môc tiªu cña doanh nghiÖp kinh

doanh th¬ng m¹i lµ lîi nhuËn th× doanh nghiÖp lu«n hoµn thµnh. Tõ khi ra ®êi,

doanh thu ®¹t ®îc cña C«ng ty n¨m sau cao h¬n n¨m tríc. Bëi v× C«ng ty ®·

vËn dông chÝnh s¸ch gi¸ c¶ mét çch linh ho¹t cho tõng ®èi tîng. ChÝnh ®iÒu

®ã lµm cho s¶n lîng tiªu thô cña c«ng ty lu«n ë møc æn ®Þnh, kÕt qu¶ ho¹t

®éng kinh doanh trong 2 n¨m gÇn ®©y sÏ cho chóng ta thÊy râ ®iÒu ®ã. Nh×n vµo

b¶ng b¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty, chóng ta thÊy doanh

thu cña c¶ 2 n¨m ®Òu ®¹t ë møc kh¸ vµ n¨m 2002 cao h¬n n¨m 2001, lîi nhuËn

n¨m 2002 l¹i thÊp h¬n 2001.



B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh

§VT: TriÖu ®ång

STT ChØ tiªu Thùc hiÖn 2001 Thùc hiÖn 2002

1 Tæng doanh thu 18.653,00 20.347,00

2 Doanh thu thuÇn 18.653,00 20.347,00

3 Gi¸ vèn hµng b¸n 15.829,00 17.824,00

4 Lîi nhuËn gép 2.824,00 2.523,00

5 Chi phÝ b¸n hµng 117,00 126,00

6 Lîi nhuËn tõ H§KD 2.707,00 2.397,00

7 Tæng lîi nhuËn tríc thuÕ 2.707,00 2.397,00

8 Lîi nhuËn sau thuÕ 1.840,76 1.629,96

§iÒu nµy do nhiÒu nguyªn nh©n g©y ra trong ®ã ngay trªn b¶ng b¸o ço kÕt

qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh chØ ra lµ do gi¸ vèn hµng b¸n t¨ng cao h¬n. Bªn c¹nh

chi phÝ b¸n hµng cña n¨m 2002 cao h¬n n¨m 2001 mét møc kh«ng ph¶i lµ nhá.

Nh vËy C«ng ty ®· qu¶n lý cha tèt c«ng t¸c b¸n hµng lµm ph¸t sinh nhiÒu chi

phÝ b¸n hµng ngoµi dù kiÕn, ë ®©y còng cÇn nãi thªm r»ng C«ng ty ®îc sù cho

phÐp cña Bé Tµi chÝnh ®· h¹ch to¸n gép çc kho¶n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp

vµo tµi kho¶n chi phÝ b¸n hµng, cho nªn chóng ta míi thÊy chi phÝ b¸n hµng ë

C«ng ty lín ®Õn vËy. Chi phÝ b¸n hµng ë cöa hµng ®îc kho¸n cho tõng cöa

hµng cho nªn cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng l·ng phÝ. Do vËy t×nh h×nh qu¶n lý doanh

nghiÖp ph¶i chÆt chÏ h¬n ®Ó cã thÓ h¹ ®îc chi phÝ qu¶n lý vµ chi phÝ b¸n hµng

ë çc cöa hµng trùc thuéc.

Cïng víi chÝnh s¸ch gi¸ c¶, C«ng ty ®· vµ ®ang më réng thÞ trêng tiªu

thô. C«ng ty tiÕn hµnh ký kÕt nhiÒu hîp ®ång b¸n bu«n h¬n, kh«ng chØ giíi h¹n

trong ph¹m vi néi thµnh mµ cßn më réng quy m« ra çc huyÖn nhiÒu cöa hµng



h¬n n÷a. Tuy nhiªn do sù ph©n chia thÞ trêng cña Tæng c«ng ty PHS th«ng qua

çc C«ng ty PHS khu vùc cho nªn viÖc më réng thÞ trêng ra çc tØnh lµ khã

thùc thi. VÒ h×nh thøc b¸n ®¹i lý, C«ng ty cha thùc hiÖn do vËy trong thêi gian

tíi cÇn nhanh chãng triÓn khai ®Ó ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu cña d©n c. C«ng t¸c

b¸n lÎ hµng ho¸ ®îc tæ chøc hîp lý vµ ngµy cµng n©ng cao ý thøc phôc vô

kh¸ch hµng, ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt khang trang, s¹ch ®Ñp, tho¸ng m¸t cïng víi

®éi ngò nh©n viªn b¸n hµng nhiÖt t×nh ®· ®em l¹i cho c«g ty kh«ng nh÷ng doanh

thu cao mµ cßn cã c¶ uy tÝn ®iÒu rÊt cÇn cho mäi doanh nghiÖp trong thêi kú

kinh tÕ thÞ trêng.

C«ng ty ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nh trªn kh«ng chØ cña riªng mét bé phËn

phßng ban nµo mµ lµ sù ®oµn kÕt thèng nhÊt, nç lùc hÕt m×nh cña tÊt c¶ çn bé

c«ng nh©n viªn, trong ®ã cã sù ®ãng gãp cña Phßng kÕ to¸n víi c«ng t¸c tµi

chÝnh kÕ to¸n. Phßng kÕ to¸n ®· hoµn thµnh nhiÖm vô cña mét phßng chøc n¨ng:

ph¶n ¸nh, cung cÊp, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kÕ to¸n

cña C«ng ty cho l·nh ®¹o ®Ó ra quyÕt s¸ch ®óng ®¾n. §ång thêi C«ng ty ®· cè

g¾ng vµ tiÕn bé trong viÖc ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh

doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý. Tuy vËy, C«ng ty cÇn tiÕn hµnh c¶i çch c«ng t¸c

qu¶n lý b»ng çch øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo qu¸ tr×nh lµm viÖc nh»m

phï hîp víi chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc vµ tiÕn hµnh héi nhËp kinh tÕ víi

thÕ giíi.

2. §¸nh gi¸ c«ng t¸c h¹ch to¸n

Víi quy m« kinh doanh cña m×nh, çc nghiÖp vô ph¸t sinh diÔn ra hµng

ngµy t¹i C«ng ty PHS H¶i Phßng rÊt nhiÒu nªn h×nh thøc kÕ to¸n phï hîp nhÊt

®îc lùa chän lµ h×nh thøc sæ NhËt ký chøng tõ. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i

C«ng ty còng nh bµi viÕt tr×nh bµy, h×nh thøc nµy ®· chøng tá nh÷ng u ®iÓm

cña nã. C«ng ty sö dông çc b¶ng kª tËp hîp ho¸ ®¬n GTGT lµ hoµn toµn thÝch

hîp. Nã gióp cho nh©n viªn thèng kª nhËp sè liÖu tõ çc chøng tõ dÔ dµng vµ

kh«ng tèn nhiÒu thêi gian. Ngoµi ra chøng tõ nhËp, xuÊt ®îc ph©n ®Þnh râ rµng



theo tõng ph¬ng thøc b¸n hµng ®· gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn cho c«ng

t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸.

HÖ thèng tµi kho¶n cña C«ng ty tu©n thñ çc nguyªn t¾c vµ phï hîp víi chÕ

®é kÕ to¸n hiÖn hµnh cña Bé Tµi chÝnh. §îc phÐp cña Bé Tµi chÝnh çc tµi

kho¶n sö dông t¹i C«ng ty chi tiÕt ®Õn cÊp 4. Nh÷ng tiÓu kho¶n nµy ®· cô thÓ

ho¸ ®îc néi dung cña tõng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. §iÒu ®ã phï hîp víi

c«ng viÖc h¹ch to¸n lu chuyÓn sè lîng lín vµ nhiÒu lo¹i hµng ho¸.

VÒ néi dung h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸, tuy cha ph¶i thËt hoµn h¶o

nhng nh×n chung C«ng ty ®· cã qu¸ tr×nh h¹ch to¸n phï hîp.

C«ng t¸c h¹ch to¸n ®i liÒn víi qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ sæ s¸ch.

C«ng ty tæ chøc lu©n chuyÓn chøng tõ kh«ng hoµn toµn gièng nh lÝ thuyÕt tr×nh

bµy nhng l¹i phï hîp víi yªu cÇu c«ng viÖc. Çc chøng tõ sæ s¸ch kÕ to¸n ®îc

lu©n chuyÓn râ rµng, ®óng kú tiÖn lîi cho c«ng t¸c kÕ to¸n vµ kiÓm tra. Bªn c¹nh

nh÷ng u ®iÓm, c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty theo t«i cßn

nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc ®Ó qóa tr×nh h¹ch to¸n tèt h¬n.

Do c«ng ty cã hÖ thèng b¸n hµng réng kh¾p trªn ®Þa bµn H¶i Phßng, nªn

viÖc tËp hîp chøng tõ gèc ®Ó vµo NhËt ký chøng tõ hµng ngµy gÆp rÊt nhiÒu khã

kh¨n . Çc chøng tõ gèc sÏ ®îc tËp hîp t¹i tõng cöa hµng råi cø 10 ngµy nép

lªn cho C«ng ty. ChÝnh thêi gian kÐo dµi gi÷a nhng lÇn nép chøng tõ ®· lµm

cho c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ kh«ng thÓ cËp nhËt hµng ngµy nh

trong lý thuyÕt. ViÖc vµo çc NhËt ký chøng tõ ph¶i lµm tõng 10 ngµy mét, nh

thÕ kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ ph¶n ¸nh kh«ng thËt kÞp thêi víi nhÞp ®é xuÊt

hµng ho¸ cña çc cöa hµng trùc thuéc.

Trong hÖ thèng tµi kho¶n ®îc ¸p dông t¹i c«ng ty, mÆc dï çc tµi kho¶n

chi tiÕt cÊp 4 nhng vÉn cßn mét sè tµi kho¶n cha thËt cô thÓ ho¸. Qu¸ tr×nh

h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ c«ng ty lµ tæng hîp cña nhiÒu sè liÖu tõ çc

ph¬ng thøc b¸n hµng kh¸c nhau, trong ®ã cã c¶ h×nh thøc thanh to¸n ngay vµ

thanh to¸n sau. C¶ hai h×nh thøc trªn ®Òu ®îc h¹ch to¸n ë TK 131, nh t«i d·

tr×nh bµy ë phÇn thùc tr¹ng. §iÒu nµy gióp cho c«ng t¸c kÕ to¸n ®¬n gi¶n h¬n



nhng l¹i thiÕu s¸t thùc víi tõng cöa hµng vµ b¹n hµng. Tµi kho¶n c«ng nî nµy

kh«ng ®îc chi tiÕt cho tõng cña hµng hay tng b¹n hµng mµ chØ ph©n theo

kh¸ch hµng tr¶ sau vµ cña hµng trùc thuéc. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho kÕ to¸n

c«ng nî khi xö lý l¬ng b¹n hµng vµ çc cöa hµng trùc thuéc qu¸ nhiÒu. Bªn

c¹nh ®ã viÖc ®èi chiÕu cña hµng ho¸ xuÊt b¸n vµ sè nî ph¶i thu còng kh«ng dÔ

dµng.

Lîng chøng tõ cña C«ng ty trong mét th¸ng rÊt nhiÒu nªn c«ng t¸c lu tr÷

chøng tõ ®ßi hái mét sè thêi gian nhÊt ®Þnh. Çc chøng tõ gèc nµy in ra theo

mÉu cña Tæng C«ng ty PHS ®îc sù cho phÐp cña Bé Tµi chÝnh. Ngoµi ra, sæ

s¸ch kÕ to¸n cña C«ng ty ®îc ®¸nh sè hiÖu, ghi ®Ò riªng, kh¸c víi lý thuyÕt vµ

hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n hiÖn hµnh. Tuy nhiªn sù kh¸c biÖt kh«ng lín l¾m.

§iÒu nµy kh«ng ¶nh hëng tíi c«ng t¸c h¹ch to¸n nhng do kh«ng thèng nhÊt

hoµn toµn víi hÖ thèng chung nªn cã thÓ C«ng ty sÏ gÆp khã kh¨n khi tiÕn hµnh

kiÓm tra, kiÓm to¸n khi cã sù tham gia cña ngêi ngoµi ngµnh.

Nh÷ng nhîc ®iÓm t«i võa nªu kh«ng nh»m môc ®Ých nµo kh¸c lµ gãp

phÇn hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty PHS

H¶i Phßng ®Ó C«ng ty ho¹t ®éng tèt h¬n, hiÖu qu¶ h¬n.

ii. mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch lu chuyÓn

hµng ho¸ t¹i C«ng ty PHS H¶i Phßng.

1. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn

C«ng ty PHS H¶i Phßng lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng

m¹i cho nªn ho¹t ®éng lu chuyÓn hµng ho¸ gi÷ vai trß quan träng quyÕt ®Þnh

mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty. Bªn c¹nh nhiÖm vô chÝnh trÞ ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu,

nhiÖm vô cuèi cïng vÉn lµ lµm thÕ nµo ®Ó C«ng ty lu«n cã l·i vµ l·i cao. H¬n

n÷a trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh gay g¾n nh hiÖn nay, viÖc tån t¹i

®øng v÷ng cña mét doanh nghiÖp ®i liÒn víi tÝnh hiÖu qu¶ trong kinh doanh.

Muèn kh«ng bÞ ®µo th¶i ra khái vßng quay ®ã th× chØ cã çch duy nhÊt lµ lu«n tù

®æi míi,hoµn thiÖn. Cô thÓ ë c«ng ty lµ hoµn thiÖn lu chuyÓn hµng ho¸.



Do ph¸t triÓn cña KHKT nªn qu¸ tr×nh thu thËp xö lý th«ng tin vµ b¸o ço

sè liÖu ngµy cµng nhanh gän. Nhng sù bïng næ th«ng tin g©y ra nh÷ng th«ng

tin nhiÒu lo¹i v× vËy chän läc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô cho c«ng t¸c ra

quyÕt ®Þnh cña l·nh ®¹o lµ v« cïng quan träng. Mét trong nh÷ng c«ng cô cung

cÊp, th«ng tin ®Ó l·nh ®¹o qu¶n lý chÆt chÏ h¬n, quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c h¬n lµ kÕ

to¸n, bé phËn kÕ to¸n cung cÊp th«ng tin tµi chÝnh tham mu l·nh ®¹o vÒ tµi

chÝnh cña C«ng ty, ngoµi ra çc b¸o ço tµi chÝnh mµ bé phËn nµy lËp ®Çy ®ñ,

chÝnh x¸c lµ nguån th«ng tin h÷u Ých cho çc b¹n hµng, ®èi t¸c kinh doanh cña

C«ng ty.

Tõ nh÷ng u, nhîc ®iÓm t«i ph©n tÝch ë trªn, chóng ta thÊy râ cÇn ph¶i

hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ qu¸ tr×nh h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng

ho¸ nãi riªng. NÕu c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ ngµy cµng ®îc hoµn

thiÖn ch¾c ch¾n nã sÏ ®em l¹i nhiÒu lîi Ých cho C«ng ty. Nã gióp C«ng ty qu¶n

lý chÆt chÏ h¬n t×nh h×nh lu th«ng, ph©n phèi hµng ho¸, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp

thêi doanh thu, c«ng nî. Th«ng qua ®ã C«ng ty cã chÝnh s¸ch phï hîp ®Èy

nhanh vßng quay vèn, tr¸nh ®îc tæn thÊt kh«ng ®¸ng cã. H¹ch to¸n lu chuyÓn

hµng ho¸ tèt sÏ gióp l·nh ®¹o n¾m b¾t kÞp thêi t×nh h×nh thÞ trêng, tËn dông

nh÷ng l¬i thÕ cña C«ng ty ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng tr¸nh bá qua c¬ héi thÞ

trêng. Çc chøng tõ, sæ s¸ch tµi liÖu kÕ to¸n cã tÝnh ph¸p lý, thèng nhÊt cao

h¬n t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng thanh, kiÓm tra cña c¬ quan cã thÈm quyÒn.

Tãm l¹i ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty thêng xuyªn, liªn tôc, hiÖu

qu¶ th× c«ng t¸c lu chuyÓn hµng ho¸ ph¶i thùc hiÖn tèt, hoµn thiÖn theo thêi

gian. V× vËy, hoµn thiÖn vµ kh«ng ngõng ®æi míi c«ng t¸c kÕ to¸n trong ®ã

träng t©m lµ h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ phï hîp yªu cÇu qu¶n lý, ®¸p øng

nhiÖm vô môc tiªu cña C«ng ty lµ thËt sù kh¸ch quan, cÇn thiÕt.

2. Mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸

KiÕn nghÞ 1: VÒ chøng tõ gèc.

Néi dung cña nh÷ng chøng tõ gèc ë c«ng ty PHS H¶i Phßng buéc ph¶i tu©n

thñ nh÷ng quy ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh cho nªn kh«ng cã g× ph¶i hoµn thiÖn thªm.



Tuy nhiªn nh÷ng chøng tõ gèc nµy ®¸ng lÏ ph¶i ®îc çc cöa hµng trùc thuéc

nép lªn C«ng ty hµng ngµy ®Ó kÕ to¸n vµo çc NhËt ký chøng tõ. Nhng trªn

thùc tÕ th× cø mêi ngµy çc cöa hµng tËp hîp chøng tõ nhËp vµ xuÊt lªn C«ng

ty. §iÒu nµy g©y ¶nh hëng cho c«ng t¸c kÕ to¸n ®· ®îc tr×nh bµy trong phÇn

®¸nh gi¸ sù chËm trÔ nµy cã thÓ kh¾c phôc b»ng çch rót ng¾n kho¶ng thêi gian

nép chøng tõ lªn C«ng ty ®Ó c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ ®Çy ®ñ kÞp

thêi h¬n. NÕu nh viÖc nép chøng tõ cña çc cöa hµng kh«ng thÓ tiÕn hµnh hµng

ngµy th× C«ng ty nªn ®iÒu chØnh thêi h¹n nép chøng tõ gèc xuèng cßn 5 ngµy.

Nh vËy lµ dung hoµ cho c¶ 2 gi¶i ph¸p hµng ngµy vµ 10 ngµy. Quy ®Þnh hiÖn

nay cña C«ng ty kh«ng ®îc tèi u l¾m nhng gi¶i ph¸p nép chøng tõ hµng

ngµy lµ khã thùc hiÖn. ViÖc çc cöa hµng tËp hîp chøng tõ cña 5 ngµy nép lªn

cho C«ng ty sÏ gi¶m bít mét lîng lín chøng tõ dån ®éng vµ t¹o ®iªï kiÖn cho

kÕ to¸n h¹ch to¸n hµng ho¸ chÝnh x¸c, kÞp thêi h¬n, b¸m s¸t thùc tÕ nhËp xuÊt

hµng ho¸ cña çc cöa hµng, gi¶i ph¸p nµy mang tÝnh thùc tiÔn cao.

KiÕn nghÞ 2: VÒ h×nh thøc sæ kÕ to¸n.

NÕu nh chøng tõ gèc lu©n chuyÓn cha nhanh vµ kÞp têi th× sÏ ¶nh hëng

tíi çc NhËt ký chøng tõ, sæ kÕ to¸n chi tiÕt. NhËt ký chøng tõ cïng víi hÖ thèng

sæ chi tiÕt cña C«ng ty ®îc ®¸nh sè vµ ghi ®Ò môc h¬i kh¸c so víi hÖ thèng sæ

tµi liÖu kÕ to¸n hiÖn hµnh. DÉu biÕt r»ng ®ã lµ sù kh¸c biÖt cña tõng ngµnh nghÒ,

tõng doanh nghiÖp nhng sÏ g©y khã kh¨n cho ngêi ngoµi khi hä cÇn th«ng tin.

ThiÕt nghÜ C«ng ty nªn cã sù thèng nhÊt víi hÖ thèng kÕ to¸n vÒ çc tiªu ®Ò cña

sæ s¸ch tµi liÖu kÕ to¸n bëi sù thèng nhÊt nµy kh«ng chØ mang tÝnh nhÊt qu¸n mµ

cßn gióp cho c«ng t¸c thanh, kiÓm tra thuËn tiÖn h¬n nhanh chãng h¬n.

KiÕn nghÞ 3: VÒ tµi kho¶n sö dông.

Khi ph¶n ¸nh hµng ho¸ b¸n ra dï theo ph¬ng thøc nµo th× c«ng ty còng

h¹ch to¸n vÒ TK 131 trong ®ã chi tiÕt ra cho cöa hµng trùc thuéc lµ 1311 vµ cho

kh¸ch tr¶ sau lµ 1314. Tuy nhiªn çc kho¶n c«ng nî ®Òu ®îc theo dâi trªn b¶ng

kª c«ng nî TK 131 theo tõng cöa hµng trùc thuéc vµ b¹n hµng. B¶ng kª c«ng nî

nµy còng chØ tËp hîp çc kho¶n ph¶i thu cho tõng th¸ng mµ kh«ng chi tiÕt ra



tõng nghiÖp vô ph¸t sinh. §©y lµ sù rót ng¾n cho ®¬n gi¶n nhng l¹i g©y ra khã

kh¨n nhÊt ®Þnh trong viÖc theo dâi kiÓm tra tra ®èi chiÕu lîng hµng xuÊt b¸n

víi c«ng nî ph¶i thu. Nªn ch¨ng c«ng ty cã thÓ h¹ch to¸n TK 131 chi tiÕt cho

tõng cöa hµng, b¹n hµng theo tõng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. Ph¬ng thøc b¸n

hµng cña c«ng ty ®a d¹ng nhng ®Ó h¹ch to¸n kho¶n ph¶i thu th× c«ng ty l¹i chØ

dïng TK 131 chi tiÕt ra thµnh 2 tiÓu kho¶n 1311 vµ 1314. Trªn thùc tÕ tiÓu

kho¶n 1311 vµ 1314 ®¶m ®¬ng cho tÊt c¶ çc kh¸ch hµng, cöa hµng trùc thuéc.

Trong khi C«ng ty cã c¶ b¸n bu«n, b¸n lÎ trùc tiÕp. H×nh thøc b¶n lÎ l¹i cã b¸n

thu tiÒn trùc tiªp, b¸n thu tiÒn sau. Theo t«i C«ng ty nªn chi tiÕt TK 131 theo

tõng h×nh thøc b¸n hµng.

- TK 1311 "Ph¶i thu cöa hµng trùc thuéc"

+ TK 13111"Ph¶i thu cöa hµng b¸n thu tiÒn trùc tiÕp"

+ TK 13112 "Ph¶i thu cöa hµng b¸n thu tiÒn sau"

- TK 1314 "Ph¶i thu b¸n bu«n"

+ TK 13141 "Ph¶i thu b¸n bu«n qua kho c«ng ty"

ViÖc chi tiÕt çc tiÓu kho¶n theo çc ph¬ng thøc b¸n hµng sÏ gióp c«ng ty

dÔ dµng h¬n trong c«ng t¸c theo dâi c«ng nî, gãp phÇn ®Èy nhanh thu håi nî tõ

chç hµng ho¸ lu chuyÓn nhanh, ®ång vèn sÏ quay vßng theo tû lÖ thuËn. Qu¸

tr×nh h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ phøc t¹p h¬n nhng râ rµng h¬n

KiÕn nghÞ 4: VÒ c«ng t¸c kÕt chuyÓn gi¸ vèn vµ doanh thu

T¹i c«ng ty PHS H¶i Phßng, c«ng t¸c kÕt chuyÓn gi¸ vèn vµ doanh thu b¸n

hµng chØ ®îc thùc hiÖn ë cuèi quý, viÖc h¹ch to¸n kÕt chuyÓn nh thÕ t¹o ra sù

kh¸c biÖt rÊt lín ë çc TK kh«ng cã sè d cuèi th¸ng. Trªn lý thuyÕt, nh÷ng TK

kh«ng cã sè d sÏ ®îc kÕt chuyÓn vµo cuèi th¸ng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh

doanh. Thùc tÕ chóng ta ®· thÊy trong phÇn h¹ch to¸n ë trªn,cuèi th¸ng c«ng ty

cha kÕt chuyÓn cho nh÷ng TK kh«ng cã sè d nh TK 511, 632 mµ ®iÒu nµy

chØ ®îc tiÕn hµnh khi C«ng ty x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµo cuèi quý. §iÒu

nµy cã thÓ g©y khã kh¨n cho C«ng ty khi kh«ng tiÕn hµnh kÕt chuyÓn cuèi th¸ng



vµ nã kh«ng tu©n thñ ®óng nh hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn hµnh theo t«i c«ng ty PHS

nªn tiÕn hµnh kÕt chuyÓn gi¸ vèn vµ doanh thu b¸n hµng vµo cuèi th¸ng ®óng

nh hÖ thèng kÕ to¸n ®ang ban hµnh viÖc nµy kh«ng cã g× khã kh¨n nhng rÊt

quan träng trong c«ng t¸c lu chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.

KiÕn nghÞ 5: VÒ bé m¸y kÕ to¸n

Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty gåm cã 10 ngêi, mçi ngêi ®¶m ®¬ng mét

chøc n¨ng chuyªn biÖt. Sè lîng kÕ to¸n viªn ë ®©y kh«ng qu¸ nhiÒu so víi khèi

lîng c«ng t¸c, bëi v× C«ng ty cã hÖ thèng b¸n lÎ réng kh¾p, sè lîng chøng tõ

nhiÒu cho nªn khèi lîng c«ng t¸c kÕ to¸n kh¸ lín. Cã lÏ C«ng ty nªn s¾p xÕp

®éi ngò nh©n sù Phßng kÕ to¸n cho phï hîp víi yªu cÇu cña nh÷ng kiÕn nghÞ mµ

t«i nªu ë trªn. §ã lµ t¨ng lîng nh©n viªn thu tiÒn hµng ngµy tõ 2 ngêi lªn 3

ngêi ®Ó cã thÓ gi¶m bít viÖc di chuyÓn qu¸ nhiÒu cña hä.

KiÕn nghÞ 6: VÒ qu¶n lý chi phÝ

Sau khi æn ®Þnh l¹i nh©n sù th× C«ng ty còng nªn xem xÐt viÖc giao chi phÝ

kho¸n xuèng cho tõng cöa hµng ®· thËt hîp lý cha. Chóng ta biÕt r»ng kho¸n

chi phÝ lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p tèi u ho¸ cho tiÕt kiÖm chi phÝ b¸n hµng

vµ qu¶n lý doanh nghiÖp. Nhng t¹i çc cöa hµng trùc thuéc chi phÝ kho¸n ®îc

ph©n vÒ qu¸ nhiÒu so víi thùc tÕ. Nh thÕ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng l·ng phÝ,lµm t¨ng

chi phÝ b¸n hµng lªn cao mµ kh«ng râ nguyªn nh©n. §Ó tr¸nh sù kh«ng x¸c thùc

gi÷a thùc tÕ vµ tÝnh to¸n kho¸n chi phÝ qu¸ nhiÒu, C«ng ty nªn yªu cÇu çc cöa

hµng lËp çc b¸o ço chi phÝ hµng th¸ng vµ kÕt hîp víi c«ng t¸c kiÓm tra xuèng

tõng cöa hµng hµng quý. Tõ ®ã cã thÓ n¾m b¾t thùc tÕ tÝnh vµ cã biÖn ph¸p xö lý

kÞp thêi, ®Ò ra chi phÝ kho¸n phï hîp nhÊt.

KiÕn nghÞ 7: VÒ viÖc ¸p dông hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n vµ øng dông

kÕ to¸n m¸y vµo thùc tÕ

MÆc dï hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n vµ Th«ng t 89/2002/TT-BTC ®· ban

hµnh vµ ®i vµo thùc thi nhng viÖc ¸p dông nã vµo thùc tiÔn t¹i C«ng ty vÉn

cha ®ù¬c tiÕn hµnh . §©y lµ mét vÊn ®Ò mµ C«ng ty cÇn ph¶i quan t©m tÝch cùc

h¬n n÷a ®Ó nh÷ng quyÕt ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh sím ®îc thùc hiÖn. Bªn c¹nh ®ã



cã mét thùc tÕ lµ hiÖn nay hÇu nh tÊt c¶ çc doanh nghiÖp ®Òu øng dông tÝnh

tiÖn Ých cña c«ng nghÖ th«ng tin ®ã lµ sö dông phÇn mÒm KÕ to¸n m¸y vµo c«ng

t¸c kÕ to¸n nh»m gi¶m tèi ®a thêi gian lao ®éng thñ c«ng cho çc kÕ to¸n viªn

vµ ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n trëng, tËn dông thêi gian ®Ó lµm nh÷ng c«ng viÖc kh¸c

KiÕn nghÞ 8: VÒ TK chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý DN

Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý cña C«ng ty kh¸ nhiÒu do tÝnh chÊt vµ

®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh, chi phÝ lín l¹i ®îc h¹ch to¸n tÊt c¶ vµo TK

641 ®iÒu nµy ®îc sù ®ång ý cña Bé Tµi chÝnh. Tuy vËy C«ng ty sÏ gÆp khã

kh¨n trong viÖc t×m ra nguyªn nh©n t¨ng lªn cña chi phÝ b¸n hµng hay chi phÝ

qu¶n lý doanh nghiÖp khi chóng kh«ng ®îc h¹ch to¸n riªng biÖt. Nªn ch¨ng

h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp theo 2 TK riªng biÖt

vµ t×m gi¶i ph¸p kh¸c cho ph©n biÖt lao ®éng trùc tiÕp hoµn thiÖn nªu trªn cã thÓ

chØ lµ nh÷ng ý tëng mang Ýt tÝnh kh¶ thi nhng víi mong mu«n c«ng t¸c kÕ

to¸n sÏ ®îc tæ chøc tèt h¬n t«i vÉn m¹nh d¹n ®a ra. T«i mong r»ng c«ng ty

PHS H¶i Phßng quan t©m xem xÐt nh÷ng kiÕn nghÞ ®ã



KÕt luËn

Víi qu¸ tr×nh héi nhËp nÒn kinh tÕ níc ta víi kinh tÕ thÕ giíi, hÖ thèng kÕ

to¸n ViÖt nam kh«ng ngõng c¶i tiÕn, hoµn thiÖn. Chóng ta ®· vµ ®ang trong qu¸

tr×nh so¹n th¶o vµ ban hµnh hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n cho phï hîp víi yªu

cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý míi, tiÕn tíi hoµ nhËp çc chuÈn mùc vµ th«ng lÖ kÕ

to¸n phæ biÕn trªn thÕ giíi.

Vai trß cña th«ng tin ngµy cµng ®îc xem nh lµ ch×a kho¸ cho mäi ho¹t

®éng kinh doanh. §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh thªm tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ

to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ nãi riªng. V× nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù sèng cßn cña

doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i . §øng tríc th¸ch thøc ®ã C«ng ty PHS

H¶i Phßng n¾m b¾t ®îc c¬ héi vµ hiÓu râ tÝnh thiÕt yÕu cña c«ng t¸c nµy,

kh«ng nh÷ng vËy C«ng ty cßn chó träng cho c«ng t¸c kÕ to¸n b»ng viÖc n©ng

cao tr×nh ®é nghiÖp vô cu¶ nh©n viªn, tíi tíi söa ®æi bæ sung, n©ng cÊp trang

thiÕt bÞ ngµy cµng hiÖn ®¹i ®Ó cã thÓ ®¸p øng tèt mäi c«ng viÖc.

S¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng mang gi¸ trÞ tinh thÇn

rÊt cao, nã lµ nguån tri thøc lín cña nh©n lo¹i vµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc dï ë bÊt

cø thêi ®¹i nµo vµ bÊt cø ®©u. Do vËy c«ng t¸c qu¶n lý nãi chung vµ qu¶n lý tµi

chÝnh kÕ to¸n t¹i C«ng ty PHS H¶i Phßng rÊt ®îc coi träng, nhê viÖc tæ chøc tèt

c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh kÕ to¸n gãp phÇn kh«ng nhá lu th«ng s¸ch vµ v¨n

ho¸ phÈm trªn thÞ trêng ®Ó ®Õn tay ngêi ®äc, ngêi sö dông, ®em l¹i hiÖu qu¶

x· héi vµ kinh tÕ.

Trªn ®©y lµ toµn bé bµi viÕt cña t«i vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty PHS

H¶i Phßng, c«ng t¸c kÕ to¸n ®ßi hái tÝnh chÝnh x¸c, cÈn thËn, nh÷ng phÈm chÊt

nµy ®éi ngò çn bé kÕ to¸n c«ng ty ®¸p øng ®Çy ®ñ. Ngoµi ra hä cßn thÓ hiÖn

tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cao, lu«n tiÕp thu çi míi ®¸p øng mäi yªu cÇu

®Æt ra. Víi ®éi ngò kÕ to¸n viªn nh vËy cho nªn tÊt c¶ çc phÇn hµnh kÕ to¸n

®Òu ®îc h¹ch to¸n râ rµng, chÝnh x¸c, kÞp thêi cung cÊp th«ng tin cho l·nh ®¹o

c«ng ty. Riªng trong c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸, phÇn thùc tr¹ng



®· cho chóng ta thÊy tÝnh hîp lý khi nhËp hµng ho¸ vµo vµ tÝnh hiÖu qu¶ khi

xuÊt hµng ho¸ ra. Chøng tõ sæ s¸ch, tµi liÖu kÕ to¸n ®îc lËp minh b¹ch chÝnh

x¸c, ®Çy ®ñ phï hîp víi hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn hµnh. Néi dung h¹ch to¸n b¸m

s¸t thùc tÕ cña çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, tuy nhiªn ®«i khi vÉn cßn nh÷ng

®iÓm cha hoµn h¶o.

Sau thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty, ®îc sù gióp ®ì cña nh©n viªn Phßng kÕ

to¸n díi sù híng dÉn cña çc thÇy gi¸o Qu¸ch M¹nh Hïng vµ TrÇn §øc

ThuÇn cïng víi sù nç lùc cña b¶n th©n, t«i ®· hoµn thµnh bµi viÕt cña m×nh. Do

thêi gian thùc tËp cha thËt nhiÒu, tr×nh ®é hiÓu biÕt cha s©u, tµi liÖu nghiªn

cøu cßn h¹n chÕ nªn phÇn tr×nh bµy kh«ng tr¸nh khái khiÕm khuyÕt. V× vËy, t«i

rÊt mong ®îc sù gãp ý chØ b¶o cña çc thÇy c« gi¸o, cña çn bé Phßng kÕ to¸n

c«ng ty PHS H¶i Phßng.

Cuèi cïng t«i xin tr©n träng c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña ban l·nh ®¹o

cïng toµn thÓ çc c« chó Phßng kÕ to¸n C«ng ty PHS H¶i Phßng. Em muèn bµy

tá lßng c¶m ¬n quý thÇy c« gi¸o trêng Cao §¼ng Céng §ång H¶i Phßng ®· d×u

d¾t dËy dç trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp t¹i trêng. §Æc biÖt em xin ch©n thµnh

c¶m ¬n sù híng dÉn tËn t×nh chu ®¸o cña çc thÇy gi¸o Qu¸ch M¹nh Hïng vµ

TrÇn §øc ThuÇn - Gi¶ng viªn Bé m«n KÕ to¸n – Cao §¼ng Céng §ång H¶i

Phßng ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh bµi chuyªn ®Ò nh mong muèn cña m×nh.



Môc lôc

Lêi më ®Çu ........................................................................................................ 1

phÇn i: C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n nghiÖp vô lu chuyÓn

hµng ho¸ trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.....................................3

I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n .. 3

1. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i............................ 3

2. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n trong doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i.... 4

II. C«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ ........................................... 6

1. Ph¬ng ph¸p vµ tµi kho¶n h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸. ............ 6

2. Çc h×nh thøc sæ ¸p dông trong h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸..... 9

3. KÕ to¸n giai ®o¹n mua hµng......................................................... 10

4. KÕ to¸n giai ®o¹n tiªu thô. ........................................................... 13

5. KÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. 20

6. KÕ to¸n hµng ho¸ tån kho ............................................................ 21

phÇn ii: Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng

ho¸ t¹i c«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng................................... 24

I. §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña C«ng ty ............................................ 24

1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ................................................ 24

2. NhiÖm vô vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh............................... 24

3. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n.................... 25

II. T×nh h×nh h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty ph¸t hµnh s¸ch h¶i phßng................................................................................................. 30

1. Ph¬ng thøc lu chuyÓn vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng ho¸. ........ 30

2. Tµi kho¶n vµ chøng tõ sö dông..................................................... 31

3. H¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty .................................. 33

phÇn iii: Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng

ho¸ t¹i c«ng ty phs H¶i Phßng ............................................................. 52

I. NhËn xÐt vÒ ho¹t ®éng kinh doanh, c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty phs H¶i phßng ......................................................... 52

1. NhËn xÐt chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh..................................... 52

2. §¸nh gi¸ c«ng t¸c h¹ch to¸n ........................................................ 54

II. mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i C«ng ty PHS H¶i Phßng........................................................................... 56

1. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn.......................................................... 56

2. Mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn c«ng t¸c KT lu chuyÓn hµng ho¸ ... 57

KÕt luËn........................................................................................................... 62



Tµi liÖu tham kh¶o

1. KÕ to¸n th¬ng m¹i - dÞch vô

PGS - TS TrÇn ThÕ Dòng - NXB Thèng kª 1999

2. Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh

TS - NguyÔn V¨n C«ng - NXB Tµi chÝnh 2002

3. Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh trong çc doanh nghiÖp th¬ng

m¹i dÞch vô

TS - NguyÔn V¨n C«ng - NXB Tµi chÝnh 2002

4. Th«ng t 89/2002/TT-BTC Ban hµnh 9/10/2002 cña Bé Tµi chÝnh



NhËn xÐt cña c¬ së thùc tËp

Education

Bài báo cáo thực tập hoàn thiện công tác kế toán lưu chuyển hàng hóa tại công ty phát hành sách hải phòng