SIÊU ÂM ĐỊNH TUỔI THAI

BS CKII. LÊ THỊ QUZNH HÀ

KHOA CĐHA- BV HÙNG VƯƠNG

2

MỤC TIÊU

• Hiểu được tầm quan trọng của xác định tuổi thai

• Biết cách ứng dụng các số đo để tính tuổi thai theotừng giai đoạn của thai kỳ

• Cắt được các mặt cắt thông thường để xác định tuổithai

TẦM QUAN TRỌNG XÁC ĐỊNH TUỔI THAI

• Giúp có hướng xử trí chính xác trong suốt thai kz

• Có vai trò quan trọng để theo dõi sự phát triển vàtăng trưởng của thai nhi

• Quan trọng trong chẩn đoán tiền sản (xét nghiệmDouble test, Triple tets, chọc ối, chọc hút gai nhau…)

ĐỊNH NGHĨA

• Tuổi thai (GA- gestational age): cũng được biết đếnvới tên gọi là tuổi thai theo kinh nguyệt

• Tuổi thụ thai (CA- conceptual age): là tuổi thực củathai nhi và là thời gian mang thai kể từ ngày thụ thai

5

CÁCH TÍNH TUỔI THAI

• Bề cao tử cung

• Kinh chót

• IVF

• Siêu âm

ĐO BỀ CAO TỬ CUNG

• Bằng thước dây đo: từ bờ trên khớp vệ đến điểmchính giữa của đáy TC

• BCTC/4+1= Tuổi thai theo tháng x 4 + thêm 1 tuầncho mỗi 3 tháng = tuổi thai theo tuần

• Ví dụ: BCTC=32, có thể tính: 32/4+1=9;

9x4+3 tuần = 39 tuần

ĐO BỀ CAO TỬ CUNG

Các yếu tố ảnh hưởng đến bề cao tử cung

KINH CHÓT

• 10-45% phụ nữ mang thai không thể nhớ và cung cấpthông tin đủ tin cậy về ngày đầu kz kinh cuối

• 18% số phụ nữ có kinh nguyệt thất thường

KINH CHÓT

Dùng công thức Naegele`s: sử dụng ngày kinh cuối đểtính toán ngày dự sinh

SIÊU ÂM• ĐK túi thai (GS): đo hết bờ trong

• Không nên tính tuổi thai giai đoạn này, chỉ bắt đầu tínhtuổi thai khi có phôi

SIÊU ÂM

TUỔI THAI CHỈ SỐ ĐO

TCN I CRL

TCN II BPD, HC, AC, FL

TCN III

CRL (Crown Rump Length)

• Cần chẩn đoán phân biệt túi thai thật và giả ở thaigiai đoạn sớm

• Lần đầu tiên phát hiện bằng siêu âm phôi có CRLkhoảng 1-2mm và mỗi ngày tăng khoảng 1mm

• Tim thai hoạt động khi CRL≥ 2mm nhưng khoảng 5-10% CRL từ 2-4mm tim thai hoạt động chưa rõ ràng,nên kết luận hoạt động tim thai chắc chắn khi CRL ≥7mm.

• Giai đoạn thai từ 6-9 tuần tránh đo túi noãn hoàng,phần chi thai nhi sai lệch kết quả

CRL (Crown rump length)

• Độ chính xác cao nhất, sai số cho phép±5ngày

• 7-9 tuần là chính xác nhất, nếu giữa 2 lần đo màchênh lệch 2-3 ngày thì không quan trọng, nếu chênhlệch quá lớn (7-9 ngày) thì nên coi lại cách đo cóchuẩn hay không hay là có bất thường thai nhi (chậmtăng trưởng khởi phát sớm - triploidy)

• Theo ISUOG thì 10- 13 tuần 6 ngày đánh giá tuổi thaichính xác

Đo bờ ngoài phần đầu và bờ ngoài phần mông, mặtcắt dọc giữa có chiều dài lớn nhất, nên đo ba lần vàlấy chỉ số trung bình

CRL (Crown rump length)

ĐƯỜNG KÍNH LƯỠNG ĐỈNHBiparietal Diameter (BPD)

Đo tuổi thai 14-28 tuần

Mặt cắt ngang chuẩn:

• Đồi thị

• Liềm não

• Não thất III

• Khoang vách trong suốt

• Thấy được toàn bộ xương sọ

• Không bao gồm tiểu não

Cách đo: Bờ ngoài phần xương sọ (không bao gồmlớp da) ở phía gần đầu dò đến bờ trong phần xươngsọ ở phía xa đầu dò

SONG THAI HAY ĐA THAI

Tính tuổi thai dựa vào số đo thai lớn nhất

(tùy quan điểm)

CHU VI VÒNG ĐẦUHead circumference (HC)

Đo ở mặt cắt lưỡng đỉnh

Cách đo:

• Đặt con trỏ ở vị trí bờ ngoàicủa xương trán và xương chẩm

• Không bao gồm phần da

CHU VI VÒNG BỤNGAbdominal circumference (AC)

Mặt cắt ngang bụng thai nhi

• Thấy bóng dạ dày

• Thấy tĩnh mạch rốn ngang mứctĩnh mạch cửa (Umbilical vein at the level of the portal sinus)

• Không được thấy thận

• Vòng elip được đặt ở bờ viềnngoài phần da

CHIỀU DÀI XƯƠNG ĐÙIFemur legth (FL)

• Chính xác tương đương BPD

• Cách đo: Đặt đầu dò trùng với trục dài của xương, đo từ đầu trên tới đầu dưới thân xương, không bao gồm phần đầu đùi và mảnh sụn ở đầu xa

Chiều dài

xương bàn chân

Đường kính

ngang tiểu nãoChiều dài

xương đòn

Đường kính

giữa 2 hốc mắt

Chiều dài

xương cánh tay

Các thông số

khác

CÁC THÔNG SỐ KHÁC

CHIỀU DÀI XƯƠNG ĐÒN

ĐƯỜNG KÍNH HAI HỐC MẮT

ĐƯỜNG KÍNH NGANG TIỂU NÃO

CHIỀU DÀI XƯƠNG BÀN CHÂN

BẢNG GIÁ TRỊ CÁC SỐ ĐO THEO TUỔI THAI

• Tùy tác giả: Hadlock,..

• Mới nhất: INTERGROWTH

ĐỘ CHÍNH XÁC TUỔI THAI

ĐỘ CHÍNH XÁC TUỔI THAI QUA SIÊU ÂM

• 5-10 tuần ±3 ngày

• 11-14 tuần±5 ngày

• 15-18 tuần±7 ngày

• 19-24 tuần±10 ngày

• 25-29 tuần±14 ngày

• >30 tuần ±21 ngày

KẾT LUẬN

• Siêu âm là lựa chọn hàng đầu để chẩn đoán chính xáctuổi thai, nhất là trường hợp bệnh nhân không nhớ hoặcnhớ không chính xác kinh chót

• Cần đo thật kỹ, chính xác CRL ở TCN I để xác định tuổithai

• Khi thai đã lớn, mà chưa xác định được tuổi thai cần đođồng thời nhiều thông số (BPD,HC,AC,FL)

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Sách siêu âm sản khoa thực hành – Đỗ Danh Toàn – NXB y học

2014

Dev Maulik. Doppler Ultrasound in Obstetrics and Gynecology.

2ndEdition. 2005

https://www.isuog.org

https://fetalmedicine.org,...