ARBEL DIGITAL INTERAKTIBOA

Pilar EtxebarriaLeioako Berritzegunea

Proposamen didaktikoak

Bigarren HezkuntzaZT eremua

• Arbel digitalaren alboko barra mugikorra erabiltzea

• Notebook programaren orrietan informazioa antolatzea

• Notebook programak dituen ikas-jarduerak garatzeko aplikazioak erabiltzea

Erabilpen- mailak

Proposamen-adibideak

• Testuak• Taulak• Jolasak• Argazkiak• Mapak• Bideoak• Simulazioak• Diapositibak• Ikas-Unitateak

Testu zuzenean idaztea Testuak pantaila zuri batean (testu

prozezatzaile bat irekiz, adibidez) idazten ditugu ( esaldiak, formulak, problemak...) eta, “irudien kaptura” tresnaren bidez, gorde ditzakegu Notebook orri batean

Testu prozesatzaile

an idazten dugu

Pantailaren kapturak egiteko tresna irekitzen

dugu

Formula dagoen pantailaren zatia kapturatzen dugu

Notebook-orri berria berez

irekitzen da eta gure formula

zuzen kokatzen da

Honen gainean lan

egin dezakegu

Eta fitxategi osoa gorde

beste klasean berreskuratze

ko

TaulakDatuak, zenbakiak, argazkiak, irudiak...

taula batean antola daitezke Notebook programak duen tresna honekin

“Taulak” hegalean gure

taularen diseinua

aukeratzen dugu

Datuak idazten

dira

Irudi bat gaineratu nahi badugu, gure

fitxategien artean bilatzen dugu

Orrian kokatzen denean, taularen barrura mugitzen

da

Irudiak taulan

egokitzen dira

Notebook-orria

deskargatu

Jolasak Jolasak aldez aurretik irakasleak azterturik,

pantailan ateratzen dira eta ikasleek jolasten duten bitartean:

• Etena egin daiteke galderak planteatzeko• Prozesu baten oharrak hartzeko agintzen zaie• Jolas antzeko bat nola egin pentsatu behar dute

Adibideak:• Cell Craft • Energuy

Pantailan jolastu eta

gero, kapturatzen

dugu

Notebook-orrian kokaturik,

jarduera bat proposatzen da

Notebook-orria

deskargatu

Testuak

1) Taldeka, ikasleek testu batekin irakurketa kooperatiboa egiten dute (artikuloa, berri zientifikoa...). Talde bakoitzak ideia nagusi batzuk atera eta idazten ditu2) Testua arbel

digitalan erakusten da eta talde bakoitzak bere ideiak azpimarratzen ditu ADE-ren alboko barra-tresnak erabiliz. Irakasleak lana borobiltzen du

Testuak3)Testuari “argazki” bat ateratzen zaio eta

Notebook- orri batean gordetzen da

4) Guztion artean ideiak antolatzen ditugu antolatzaile grafiko baten bidez

Adibidea: izaki bizidunak1. Ondorengo testua hartu eta,

irakurketa kooperatiboa eginez, talde bakoitzak izaki bizidunen sailkapenaren oinarriak atera eta idatziko dituzue: Bizidunen erreinuak

2. Testua arbel digitalan jarrita, talde bakoitzeko idazkariak esaldiak azpimarratuko ditu. Bukatu eta gero Notebook-ean gordetzen da

3. Guztion artean kontzeptu-mapa on line egingo dugu: Text 2 Mind Map

Testua lantzen

da taldeka

Testua kopiatzen dugu

Notebook-orrian

testuaren ideia nagusiak

nabarmentzen dira

Kontzeptu mapa egin eta

gero, salbatzen

dugu

Eta irudi bezala kapsulatzen da

beste orri batean

Notebook-orria

deskargatu

Argazkiak-irudiak-eskemak

1) Argazkia, irudi edo eskema baten gainean deskripzioak egin ditzakegu ADE-ren alboko barra-tresnak erabiliz

2) Irakasleak / Ikasleek benetako argazkiak bilatzen dituzte Sarean eta bilduma txiki bat egiten dute

Argazkiak-irudiak-eskemak

3) Benetako argazki hauek erakusten dira arbel digitalan eta ikasleek deskribitzen dituzte. Emaitza Notebook-ean gordetzen da.

4) Irakasleak Notebook-ren testu mugikor batzuekin ariketa batzuk prestatzen ditu jarduera borobiltzeko

Adibidea: tolesturak• Eskema baten gainean tolestura mota azaltzen

ditugu errotuladoren bidez• Tolesturen benetako argazkiak erakusten dira

eta ikasleek identifikatzen dituzte• Irakasleak prestatutako ariketa batzuk egiten

dira

Eskemaren gainean

nabarmentzeko tresnen

bidez kontzeptuak azaltzen dira

Benetazko argazkiekin gauza bera

Irakasleak aldez aurretik testu-laukiak egiten

ditu

Testu-tresna

Irakasleak egindako

testu-laukia mugitzen direnez…

Identifikazio-

ariketatxoa plantea daiteke

Saioa osotzen da

Interneteko ariketa batzuk

egiten

Notebook-orria deskargatu

Mapak Mapa bat irekitzen da arbel digitalan eta

ikas-jarduera bat planteatzen da denon artean eraikitzeko:

• Gure herriko elementu geometrikoak azpimarratu, desberdindu, perimetroa edo azalera kalkulatu ahal dugu• Natur-ibilbide bat aztertzen da• Elementu geologiko edo biologiko interesgarria azpimarratzen da...

Mapak

• Zenbat kotxe sartzen dira aparkalekuan?

• Zenbat pertsona sartuko lirateke manifestaldi batean?

• Zein da toki batetik bestera joateko ibilbide laburrarik?

• Zein da herriko gune berdeen portzentazia? Adibidea: parcelas con mapas

Egoera problematikoak plantea ditzakegu:

Adibidea: plaken

tektonika1) Google maps irekitzen dugu2) Ikasleek munduko lurrikadak eta sumendi nagusiak bilatzen

dituzte Interneten eta, taldeka landu eta gero, maparen gainean jartzen dituzte denon artean.

3) Plaka tektonikoen mugekin parekatzen direla azpimarratzen dugu gure mapan

4) Gaia azaltzen dugu baliabide birtual baten bidez (tectónica de placas, temas Clave / sumendiak hiru.com) eta bitartean, mapan elementurik garrantzitsuenak seinalatzen ditugu: Atlantikoko dorsala, Japoniaren alboan fosa tektoniko handia, India Asian kontra jo zueneko ondorioa...

5) Beste baliabide batzuekin irudikatu ahal dugu gaia ( azken lurrikaden mapa, flash artxiboa, bideoa...)

Google Maps

irekitzen dugu

Sumendi eta lurrikadak Mapan seinalatzen dira

Eta plaka-tektokikekin parekatzen

dira

Mapa gordetzen da Notebook-ean

Interneteko baliabide

interaktiboen bitartez gaia

azal dezakegu

Web-helbidea kopiatzen badugu

Testu-lauki bat

sortzen dugu…

…esteka txertatzer

a goaz

Eta Testu-laukian

estekatu ahal dugu

Notebook-orria deskargatu

Bideoak

1. Lehendabiziz klasean bideo bat ikusten da eta ikasleak oharrak hartzen dituzte

2. Ikasle-taldeek bideoan agertzen den prozesuari buruzko ariketa edo jarduera bat egiten dute

3. Informazioa behin landuta, bideoa berriro ikusten da eta pausoz pauso, bideoan dagoen prozesua ikasleek beraiek azaltzen dute arbel digitalean.

Adibidea: mitosia1. Ondorengo mitosiari buruzko

bideoa botatzen dugu (on line edo Notebook-en orri batean kapsulaturik)

2. Gero ikasleei mitosiaren informazioa ematen zaie taldeka lantzeko

3. Informazioa behin landuta bideoa berriro ikusten da eta pausoz pauso, bideoan fase bat ikusten dutenean, gelditu eta azaldu behar dute ikasleek.

4. Jarduera osotzen da mitosian dauden zelula batzen argazkiak identifikatzen

Notebook bideoan izateko, lehendabiziz

deskargatu behar dugu eta gure ordenagailuan

izan

Notebook-orrian

txertatzeko, bilatzen dugu gure bideoa

Aukeratzen dugu

Eta kokatzen da orrian

botatzeko prest

Orain mitosi-faseak banan

banan aztertzen dira

Bideoaren gainean berriro

lantzen dira

Argazkiekin birpasatzen

dira ariketatxo

baten bidez

Notebook-orria deskargatu

Simulazioak

AnimazioakOso erabilpen zabala dute:

• Gaiari sarrera emateko• Gaia azaltzeko• Ariketak egiteko• Problemak planteatzeko• “Jolasteko”, osagai

moduan• ...

Flash fitxategiak

Simulazioak, animazioak, jolasak… Flash fitxategiak (swf) dira eta Internetean daudenak Web-orritik jaitsi ahal ditugu Notebook-orrian kapsulatzeko

Bi egoera aurki ditzakegu:• Web-orri osoak flash formatoa

izatea• Web-orri barnean flash

fitxategia egotea

Gai bat bilatzen dugu Flash formatoan

(.swf)

Web-orri bat aukeratzen dugu

eta...

Web-orriaren URL “swf” bukatzen dela konprobatzen dugu

Nabegatzailean “gorde” besterik

ez dugu egin behar

Gure karpeta batean

gordetzen dugu

Web-orrian simulazioa / animazioa

“habiaratuta” badago...

...Web-orriaren gainean saguaren eskumeko

botoiaz klik egiten dugu

Agertzen den menuan “orriaren

informazioa ikusi” sakatzen

dugu

“Medios” hegala irekitzen dugu

Nahi dugun .swf fitxategia

aukeratzen dugu

Eta gordetzer

a goaz

Gure karpeta batean

gordetzen dugu

Notebook irekitzen

dugu

“Kapsulatea” sakatuz ”Flash

fitxategia” aukeratzen

dugu

Fitxategia bilatzen

dugu

Flash-a Notebook-

orrian kokatzen da

Adibidea: higidura aztertzen• Lehendabiziz ikasle batzuek simulazio batekin- motorra

- jolasten dute. Zer gertatzen da azeleratzen denean?, eta abiadura uniformea mantentzen duzunean?...

• Gero ikasleek simulazioa irekitzen dute beren eskuko ordenagailuetan, datu batzuk sartu eta gero, higiduraren emaitzak grafiko batean kokatzen dute:Create a graph

• Higidura azaltzen dugu ondorengo simulazioaren bitartez: higidura zuzen eta uniformeki azeleratua

Simulazio honen bidez

motibatzen dira

Honen bitartez

datuak eta taulak lantzen dituzte

Eta simulazio hau dela

medio gaia azaltzen dugun

bitartean, irudikatzen

dugu

Notebook-orria deskargatu

Diapositibak

Irakasleak edo ikasleek arbel digitalaren bitartez diapositibak botatzen eta lantzen dituzte edo Notebook programaren orrietan zuzenean:

• Elementu multimedia (estekak, bideoak, argazkiak...) barneratzen

• Jarduera bat proposatzen• Ikas sekuentzia oso bat eratzen

Adibidea: zelularen egitura

Notebook programa irekitzen dugu eta han bertan, orrietan zuzenean gaia antolatzen dugu

1. Zelularen tamainua aztertzeko animazioak txertatxen ditugu

2. Ikas-unitate elektronikoa estekatzen dugu

3. Eta bukatzeko ariketa batzuk simulazio batzuen bitartez

Zelularen egitura lantzeko

tamainua lantzen has

gaitezke

Gero ikas-unitate

elektronikoa aprobetxatzen

da gaian sakontzeko

Eta bukatzeko ariketa batzuk garatzen dira

simulazio batzuen bitartez

Lau orritan dena ondo ordenaturik

Notebook-orria deskargatu

Programak/Ikas-Unitateak

Eginda eta egituratuta dauden aplikazioak direnez, aztertu behar dira etekina ateratzeko:

• Programak instalatzen dira eta zuzenean erabili ahal ditugu( Geogebra, Klik...) edo beste irakasleek garatutako jarduerak aprobetxatu (Geogebrarekin lantzen)

• Ikas unitateak on line erabil daiteke: Jesús Gorroño / Maths Experiencing / Agrega

Geogebra programa pantailan

zuzenean lan dezakegu

Ikas-Unitate propioak

Irakasleak bere neurrikoak garatzen ditu:

• Diapositiba-programa baten bidez, elementu multimedia eta estekak barneratzen

• Notebook programa erabiliz, arbel digitalean botatzeko prest: atmosfera

• Balibide –biltoki bat biltzen Web-orri batean, edozein momentutan eskura izateko: Geuregela / Arrigorriaga BHI

Baliabideen bildumak

• ZIENTZIARBELA

• ZIENTZIABERRI

• MATEGUAY

• KIKLATEKLA