8.ünite. sinif kurallari ve işlemleri

Öğr.Gör.Hüseyin AKAR

Öğrencilerden beklenen bazı davranışlariçin ortak olmakla birlikte, bazı davranışlar

öğretmenin özelliğine,

derste kullanılacak öğretim yöntemlerin

ya da okulun gelenek ve göreneklerine farklılık gösterebilir.

Bu nedenle öğrencinin kendisinden ne beklendiğini bilmesigerekir.


Öğretmenin ve okulun öğrencilerden beklediğidavranışlar, olarak iki türlü belirlenir.

sınıfta öğrenciden beklenen ve yapmamasıgereken davranışları gösteren yazılı ifadelerdir.

Bunlar öğrencilere yapabilecekleri ya dayapamayacakları hakkında bilgi verir.

İşlemler sınıftaki etkinliklerin nasıltamamlanacağını ya da yürütüleceğini gösterenifadelerdir.


İşlemlerde kurallar gibi öğrenciden beklenendavranışları tanımlar.

Fakat işlemler yapılmaması gereken davranışlardançok, sınıfta yapılan özel etkinliklerin tamamlanmasıylailgili işlem sıralarını gösterir.

İşlemler çoğunlukla yazılı değildir


Kural ve işlemlerim sınıf yönetimindeki faydaları aşağıdasıralanmıştır;

1. öğrenciye , sınıftaolumsuz öğrenci davranışının ortaya çıkmasını engeller.

2. öğrencileregösterdiği için gereksiz zaman kaybını engeller.

3. öğrencileri bir etkinliğe başlarken .

a. etkinliğin sessizce ve belli bir düzen içinde yürümesineyardımcı olur.b. etkinliğin ve öğrencilerin başarılı olmalarını sağlar.


3.Kurallar herkes için olduğundan,

yansızlığı sağlar,

kişisel isteklerle ilgili sapmalara “hayır” demeolanağı verir.

Bireysel üstünlüğe gerek kalmadan, öğretmeninyetkisinin benimsenmesini kolaylaştırır.

4. Kurallar ödül ve cezayı kişisellikten çıkarır,kabul edilebilir hale koyar.


Sınıf kurallarının belirlenmesinde dikkat edilmesi gerekenhususlar aşağıda sıralanmıştır.

• Öğrencilerin kılık kıyafetleri, okula gelme ve okuldan ayrılmazamanları, okul içinde kendilerinden beklenen davranışlar okulkuralları içinde yer alır.

• Öğrenciler sınıfta da okul kurallarına uymak zorundadırlar.


• Öğrenciler öğrenme ortamı ihtiyaçlarına uygun olduğu zaman sınıf kural ve işlemlerine uygun davranırlar.

• Öğrenciler kuralların belirlenmesinde sorumluluk aldıkları ölçüde kuralları ve sınıfı benimserler.


• Kurallar yapılmaması gereken davranışlar yerineyapılması gereken davranışları gösterirse daha etkiliolur.

• Olumsuz ifadeler öğrenciye ne yapmaması gerektiğinigösterirken, ne yapması gerektiği konusunda bilgivermez.

• Diğer yandan olumlu ifadeler öğrencinin ne yapmasıgerektiğini öğrenmesini sağlar.


• Kurallar belirlenirken en temel davranışlar üzerindedurulmalıdır.

• Çok sayıda kuralın öğretilmesi ve takip edilmesigüçtür.

• Etkili sınıf yönetimi için az sayıda kural yeterlidir.• İdeal kural sayısı 4 ile 6 arasıdır.• Önemli olan öğrencilerin kuralların ahlaki ve

uygulama açısından önemini anlamalarıdır.


• Tüm öğrenciler tarafından kolaylıkla anlaşılmalıdır.


• Bazı öğretmenler kuralları tutum ya da özellikbelirten biçimde ifade etmektedirler. Örneğin,“Arkadaşlarınızı seviniz.”, “Çevrenize saygılı olunuz.”vb. bu tür ifadeler öğrencilerden ne beklendiğinidavranış bazında açık olarak ifade etmemektedir.

• “Arkadaşına ödev konusunda yardımcı ol.”, ya da“Arkadaşın konuşurken dinle.” gibi ifadeler öğrencitarafından daha kolay anlaşılır ve öğretmentarafından gözlenebilir.


• Öğrenciler kurallara uyma veya uymamanınsonucunda ne olacağını bilmek ihtiyacı duyarlar.Pekiştireç ve uyarıların ne olduğu öğrencileresöylenmelidir.

• Kural listesi öğrencilerle birlikte bahsi geçen ilkelerdikkate alınarak hazırlanır ve sınıfıta görülen bir yereasılır.


Kurallar öğretilirken;

1. öğrencilerle kuralların neden gerekli olduğu tartışılmalı

2. doğru ve yanlış davranışların ayırt edilmesi

3. doğru davranışların pekiştirilmesi önemlidir.


• Ders yılı başında öğrencileri kuralların belirlenmesinekatmak için sınıfta yapılmalıdır.

• Bu tartışma bir yandan kuralların belirlenmesinisağlarken, diğer yandan da

yardımcı olur.


• Tartışmada ilk olarak bazıhatırlatılır ve bu kuralların toplumsal açıdan faydalarısorulur.

• Okulun da küçük bir toplum olduğu, okul, sınıfkurallarının kendimizi güvende hissetmek veçevremizi korumak için gerekli olduğu vurgulanır.

• Öğrencilere kuralların birlikte çalışmalarını nasılkolaylaştıracağı, kural olmazsa sınıfta nasılolumsuzluklar yaşanacağı örneklerle açıklanır.


• Kuralların ifade edilişi ve gerekliliği tek tek tartışılır.

• Kuraların sınıftaki bütün öğrenciler tarafından öğrenilmesi için tekrar edilmesi ve o gün kurallara ne derece uyulduğu ya da uyulmadığının tartışılması gerekir.


• Kuralların öğretilmesi psiko-motor davranışların öğretilmesine benzer.

• Öğretmen sürekli doğru davranışları göstermeli öğrencilerden bu davranışları göstermeleri istenmeli ve doğru davranışlar pekiştirilmelidir.


Okulöncesi ve ilköğretim ilk yılları için etkili bir yöntemdir. Öğretmen öğrencilere uygun olan ve olmayan davranışları gösterir.

Öğrencilere doğru ve yanlış davranışları gösteren posterler hazırlanarak sınıfa , okulun duvarlarına diğer ilgili alanlara asılır.


Öğrenciler kurallara ilgili bir oyun hazırlayarak sergilerler.

Kurallara uyan öğrencilere yeşil uymayan öğrencilere kırmızı kart verilir. Belli sayıda yeşil kart alan öğrencilere bir ödül verilir. Kırmızı kartlar uygun davranış gösterildiğinde yeşille değiştirilir.

Öğrenciler ebeveynlerine okul kurallarını yazarlar ve altına bu kurallara uyacaklarına dair imza atarlar. Aileye sözleşmeyi göstererek onaylatırlar.


• Kurallar belirlendikten sonra öğrenci davranışlarınınkurallara uyup uymadığı izlenmez ve doğrudavranışlar pekiştirilmezse kurallar işlemez.


• Kurallara uyulmasının sağlanması için öğrenci davranışlarının sürekli gözlenmesi,

• kurallara uyanların pekiştirilmesi, uymayanların ise ikaz edilmesi gerekir.

• Kurallara uyulmadığı zaman verilmesi kararlaştırılan bir yaptırım varsa, bunun da uygulanması gerekir.

• Aksi takdirde kurallara uymayanların sayısı giderek artabilir.



• Etkili sınıf yönetimi için sınıf kurallarının belirlenmesiyeterli değildir. Kuralların sayısı azdır ve geneldir.

• Ancak sınıfta pek çok olumsuz ya da öğrenmeyikesintiye uğratan davranış ortaya çıkar.

• Bu süreçte öğretmen dikkatini tek bir öğrenciye ya dayaptığı işe yönelttiği için sınıf kontrolden çıkabilir.

• Bu sebeple öğretmenin bu tip etkinliklerin nasıldüzenleneceği ve sınıfın diğer işleri yapılırkenöğrencilerin nasıl davranacağını belirlemesi veöğrencilere öğretmesi gerekir.


Öğrencilerin ortak kullandıkları, sıra eşya dolabı, öğrenmemerkezleri, kütüphane, makas, çöp kutusu tahta vb. benzerimekan ve araçlar vardır. Bunların nasıl kullanılacağına ilişkinişlemler belirlenmelidir.


a. Tuvalet ve su sebillerinin kullanımı

b. Öğretmenler odası ve kütüphanenin kullanımı

c. Duvarların korunması

d. Oyun bahçesinin kullanımı

e. Yemekhanenin ve kantinin kullanımı


a. Öğrenci katılımıb. Öğrenciler arası konuşmac. Ödev yapmakd. Kitap paylaşmake. Ödev teslim etmekf. Çalışmaya dönmekg. Çalışma bittikten sonraki etkinlikler


a. Bu işlemlerin bilinmesi sınıfta gürültü çıkmasını ve kargaşayaşanmasını önler.

b. Grupların nasıl oluşturulacağı

c. Öğrencilerin grup üyeleriyle nasıl bir araya geleceği

d. Grup üyelerinin görevleri,

e. Materyallerden nasıl faydalanılacağı ve temin edileceğiöğrencilere anlatılmalıdır.


a. Öğretmenin dersin ilk 4-5 dakikasını öğrencileri derse hazırlamayı ayırması gerekir.

b. Derse geç giren öğrenciler için öğretmenin ilk 4-5 dakikayı etkili kullanabilmesi için, yoklama alımıyla ilgili pratik yöntemler geliştirmesi,

c. geç gelmeyi önlemek için önlem alması, d. öğrencileri derse nasıl ısındıracağını planlaması ve e. öğretim materyallerinin dağıtımı ve kullanımına ilişkin işlemleri

belirlemelidir.


Öğretim etkinlikleri sırasında karışıklığa ve gereksiz konuşmalara meydan vermemek için öğretmenin dikkat etmesi gereken hususlar aşağıda sıralanmıştır

• Öğretmen-öğrenci ilişkisi

• Öğrencilerin sınıftaki hareketleri

• Öğrencinin dikkatini çekmek için işaretler

• Otururken konuşma

• Çalışırken yapılacak etkinlikler


Education

8.ünite. sinif kurallari ve işlemleri