เอกสารประกอบการสอนรายวชา การศกษาแบบเรยน

รวมรหสวชา 1083601

ตามหลกสตรสภาสถาบนราชภฏ พ.ศ. 2543

คำานำา

ตามทสภาสถาบนราชภฏไดมอบหมายใหศนยการศกษาพเศษ 6 แหง คอ สถาบนราชภฏสวนดสต เชยงใหม พบลสงคราม นครราชสมา มหาสารคาม และสงขลา พฒนารายวชาการศกษาแบบเรยนรวม (Inclusive Education) เพอจดเปนรายวชาบงคบใหนกศกษาทเรยนสาขาการศกษาของทกสถาบนเรยน เปนการเตรยมนกศกษาครของสถาบนใหมความพรอมทจะปฏบตหนาทเปนครในโรงเรยนทจะตองมการปฏรปและดำาเนนการตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 มาตรา 10 ทไดกำาหนดใหรฐจดการศกษาใหบคคลทมสทธและโอกาสเสมอกนโดยเฉพาะอยางยง การใหการศกษากบบคคลทมความบกพรองทกดานมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษใหตงแตแรกเกดหรอพบความพการ โดยไมเสยคาใชจายรวมทงใหมสทธไดรบสงอำานวยความสะดวกสอบรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาตามหลกเกณฑและวธการทกำาหนดในกฎกระทรวง และกระทรวงศกษาธการไดประกาศใหป พ.ศ. 2542 เปนปการศกษาเพอคนพการโดยคณะรฐมนตรไดอนมตนโยบาย คนพการทกคนทอยากเรยนตองไดเรยน“ ” นอกจากนไดประกาศเปนนโยบายระยะยาวตอเนองจากปการศกษาเพอคนพการ ดงน “

1

คนพการทกคนตองไดเรยนโดยไดรบการพฒนาคณภาพชวตเพอพฒนาตนเองและสงคม” ตงแตป พ.ศ. 2543 เปนตนไป

จากสาระสำาคญในกฎหมายและนโยบายดงกลาวสงผลใหนกเรยนทมความตองการพเศษเขามาในระบบการศกษาทงในโรงเรยนการศกษาพเศษและโรงเรยนปกต ดงนน จงมความจำาเปนทจะตองบรรจเนอหาการศกษาแบบเรยนรวมในหลกสตรการฝกหดคร เพอใหนกศกษาไดมความรความสามารถในการจดการเรยนการสอนใหแกเดกทมความตองการพเศษไดอยางมประสทธภาพ

คณะผจดทำา

สารบญเรอง หนาคำานำาบทท 1 ความรพนฐานเกยวกบการศกษาแบบเรยนรวม

- ววฒนาการเกยวกบการจดการศกษาเพอเดกทมความตองการพเศษ 1

- ปรชญา 4- กฎหมาย นโยบาย และแผนพฒนาทเกยวของกบการจดการ

ศกษา 8

2

แบบเรยนรวม

บทท 2 ความรทวไปเกยวกบเดกทมความตองการพเศษ

- ความหมายของเดกทมความตองการพเศษ10

- ประเภทของเดกทมความตองการพเศษ14

- ลกษณะของเดกทมความตองการพเศษ15

- การเรยนรของเดกทมความตองการพเศษ16

- การจดการศกษาใหกบเดกทมความตองการพเศษ21

บทท 3 การปรบเปลยนเพอการจดการศกษาแบบเรยนรวม

- การปรบหลกสตร 22

บทท 4 เทคนคการสอนในชนเรยนรวม

- ความจำาเปนในการเลอกใชเทคนคการสอน25

- เทคนคการสอนในชนเรยนรวม 26- แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP)

26

บทท 5 การจดการพฤตกรรมในชนเรยนรวม

- ปญหาของเดกทมความตองการพเศษในชนเรยนรวม27

3

- เปาหมายของการจดการพฤตกรรม28

- การปองกนพฤตกรรมทเปนปญหาในชนเรยน28

- วธการแกปญหาพฤตกรรม29

สารบญ (ตอ)หนา

บทท 6 การบรการสนบสนนสำาหรบชนเรยนรวม- บคลากรและหนวยงาน 52- สอและอปกรณ 52- งบประมาณ แผนพฒนาทกำาหนดงบประมาณแผนดน

53

4

5

บทท 1ความรพนฐานเกยวกบการศกษาแบบเรยนรวม

ผชวยศาสตราจารย ดร.เบญจา ชลธารนนท

ศนยการศกษาพเศษ

สถาบนราชภฏสวนดสต

9 พฤษภาคม 2544

เนอหา ววฒนาการเกยวกบการจดการศกษาเพอเดกทมความตองการพเศษ

ในระบบการจดการศกษาแตเดมจะจดรปแบบเดยว คอ การศกษาปกตทวไป (regular education) ซงแตเดมไมไดมคนคำานงถงเดกพการหรอเดกทไมสามารถเรยนรไดในระบบปกตทวไป แตตอมามกลมเดกพการทนกการศกษาเหนวาสามารถใหการศกษาได จงไดจดเปนโรงเรยนพเศษเฉพาะความพการใหกบกลมเดกพการเหลานน จงไดมกำาเนดการศกษาพเศษ (special education) ขน เมอจดการศกษาพเศษใหเปนระยะเวลาหนง มกลมนกการศกษาไดพจารณาเหนวา เดกพการกลมหนงสามารถพฒนาไดมาก ไดมการทดลองใหเดกพการเขาไปเรยนรวมในโรงเรยนทวไป และเกดวธการจดการศกษาแบบเรยนรวม เรยกวา การเรยนรวม (integrated education หรอ mainstreaming) หลงจากทไดมการจดการเรยนรวมไประยะหนงนกการศกษาไดทำาวจยเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของเดกพการในโรงเรยนการศกษาพเศษเฉพาะความพการกบเดกทเรยนรวมในโรงเรยนทวไป พบวาผลสมฤทธทางการเรยนของเดกกลมนไมมความแตกตางกนและยงพบอกวาเดกทเรยนรวมนนมทกษะทางสงคมดกวาเดกทอยในโรงเรยนพเศษเฉพาะความพการ และยงสามารถ

6

พฒนาพฤตกรรมทเหมาะสมหรอพฤตกรรมทยอมรบกนในสงคมทวไปไดดกวา โดยไดใหคำาจำากดความของการเรยนรวมไว ดงน การเรยนรวม คอ การทเดกทมความตองการพเศษ (special needs) ไดรบโอกาสเขาเรยนรวมกบเดกทวไปโดยไดรบการสนบสนนชวยเหลอจากบคลากรในโรงเรยนทกฝายใหสามารถเขารวมกจกรรมตางๆ ของโรงเรยนไดอยางเหมาะสม สอดคลองกบความตองการจำาเปนทางรางกาย อารมณ สงคม จตใจ สตปญญา และการเรยนรเพอพฒนาศกยภาพของ เดกใหไดสงสด

จากคำาจำากดความของการเรยนรวมและแนวทางการจดการเรยนรวมนมประเดนสาระสำาคญอย 2 ประเดน คอ ขอท 1 โรงเรยนการศกษาพเศษตองเตรยมเดกทมความตองการพเศษใหพรอมทจะเขาเรยนรวมได หมายถง เดกจะตองมพฒนาการเทาเทยมกบเดกปกตทวไปทกประการจงจะไดรบโอกาสใหเขาเรยนรวมโดยทางโรงเรยนจะมองวา เดกมปญหาจงตองปรบและเตรยมทเดก ขอท 2 โรงเรยนและชนเรยนปกตทวไปไมจำาเปนตองปรบเปลยน หลกสตร เทคนคการสอน การประเมน ฯลฯ โรงเรยนเพยงแตจดบรการสนบสนนชวยเหลอเพมเตม ฉะนนหากเดกไดเขาเรยนในโรงเรยนทผบรหารและครเขาใจกจะไดรบโอกาสใหเขาเรยนรวมและไดรบการสนบสนนแตหากเดกไปเขาเรยนในโรงเรยนทผบรหารและครไมเขาใจ เดกกจะขาดโอกาสทจะไดรบการสนบสนนชวยเหลอใหสามารถเ ร ย น ร เ พ อ พ ฒ น า ศ ก ย ภ า พ ใ ห ไ ด ส ง ส ด

เมอการจดการเรยนรวมมจดออนตรงททางโรงเรยนแทบจะไมตองปรบเปลยนอะไรเลยเชนนโดยถอวาปญหาอยทเดกไมใชทโรงเรยน และนอกจากนยงมกลมนกการศกษาทไดศกษาและสนบสนนสทธทางการศกษาของเดกทกคน โดยถอวาเปนสทธขนพนฐาน และเปนสทธของเดกทกคนทจะตองไดรบการปฏบตอยางมศกดศรแหงความเปนมนษย จงไดเกดมปรชญา และแนวทางการจดการศกษาในแนวใหม เรยกวา การศกษาแบบเรยนรวม (inclusive education) มหลกการวา เดกเลอกโรงเรยนไมใชโรงเรยนเลอกรบเดกเหมอนอยางเชนการเรยนรวม และเดกทกคน

7

ควรมสทธทจะเรยนรวมกนโดยทางโรงเรยนและครจะตองเปนผปรบสภาพแวดลอม หลกสตร การประเมนผล วตถประสงค ฯลฯ เพอใหครและโรงเรยนสามารถจดการเรยนการสอนเพอสนองตอบความตองการของนกเรยนทกคนเปนเฉพาะบคคลได ทางศนยการศกษาพเศษของสภาสถาบนราชภฏทง 6 ศนย คอ สถาบนราชภฏสวนดสต เชยงใหม พบลสงคราม (พษณโลก) มหาสารคาม นครราชสมา และสงขลา ไดรวมกนใหคำาจำากดความการศกษาแบบเรยนรวมของประเทศไทย ไวดงน

การศกษาแบบเรยนรวม คอ การศกษาสำาหรบทกคนโดยรบเขามาเรยนรวมกน ตงแตเรมเขารบการศกษาและจดใหมบรการพเศษตามความตองการของแตละบคคล และยงใหคำาจำากดความเปนภาษาองกฤษ เพอสอสารกบประเทศตาง ๆ ไวดงน

“Inclusive Education is Education for all. It involves receiving people at the beginning of theireducation, with provision of additional services needed by each individual”

จากคำาจำากดความดงกลาว จะพบวา เจตคตของโรงเรยนทมตอเดกพการหรอเดกทมความตองการพเศษ จะเปลยนแปลงไปจากเจตคตของโรงเรยนทจดการเรยนรวมในลกษณะทวา การจดการเรยนรวมนนมองวาเดกไมปกต จงตองมการปรบเปลยนเดกแตการศกษาแบบเรยนรวมมองวาเดกแตละบคคลจะมความตองการแตกตางกนไป ไมมเดกคนใดทจะมความตองการเหมอนกบเดกอกคนทกประการแมแตเดกฝาแฝดกยงมความตองการแตกตางกน โรงเรยนจงตองปรบเปลยนเพอใหเปนสถานท

8

ทเดกนกเรยนทกคนเรยนรวมกนได โดยแตละบคคลไดพฒนาเตมศกยภาพ

การศกษาพเศษ การศกษาพเศษ

Regular Special Education

การเรยนรวมIntegrated Education

OrMainstreaming

การศกษาแบบเรยนรวมInclusive Education

การจดการศกษาพเศษในประเทศไทยมความเปนมาตามลำาดบดงนพ.ศ. 2478 การตราพระราชบญญตประถมศกษาภาคบงคบ

ประกาศยกเวนใหเดกพการไมตอง เขาเรยนพ.ศ. 2482 นางสาวเจเนวฟ คอลฟลด (พ.ศ. 2431–2515)

สตรตาบอดชาวอเมรกนรเรมกอตง โรงเรยนสอนคนตาบอด กรงเทพมหานคร พรอมกบไดมคณะบคคลรวมจดตงมลนธชวยคนตาบอดแหงประเทศไทยในพระบรมราชนปถมภ

9

พ.ศ.2494 กระทรวงศกษาธการไดจดการเรยนการสอนใหแกเดกพการประเภทตางๆ ไดแก เรยนชา ตาบอด หหนวก รางกายพการ และเจบปวยเรอรง โดยทดลองเปดโครงการ และโรงเรยนพเศษเฉพาะความพการ โดยกรมสามญศกษาจดตงหนวยทดลองสอนเยาวชนหหนวก 1 หองเรยนในโรงเรยนเทศบาล 17 วดโสมนสวหาร กรงเทพมหานคร

พ.ศ. 2495 มการจดตง มลนธเศรษฐเสถยรขนเพอรวมมอกบกระทรวงศกษาธการเปดเปนโรงเรยนสอนคนหหนวกในปตอมา และเปลยนชอมลนธเดมเปน มลนธอนเคราะหคนหหนวกแทน โดยใชทดนพรอมอาคารตกของคณหญงโตะ นรเนตบญชากจ บรจาคเปนสถานทเรยน ปจจบนโรงเรยนเปลยนชอเปน โรงเรยนเศรษฐเสถยร และในป พ.ศ. 2507 สมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถไดโปรดเกลาฯ ทรง

รบมลนธอนเคราะหคนหหนวกไวในพระบรมราชนปถมภ มลนธจงมชอใหมเปน มลนธอนเคราะห คนหหนวกในพระบรมราชนปถมภ

พ.ศ. 2499 นกเรยนพการตาบอดไดเขาเรยนรวมกบนกศกษาปกต ในระดบชนมธยมศกษาท โรงเรยนเซนตคาเบรยล กรงเทพมหานครเปนครงแรก โดยความชวยเหลอของมลนธคนตาบอดแหงประเทศไทย พ.ศ. 2500 กระทรวงศกษาธการจดใหมการทดลองนำาเดกเรยนชาเขาเรยนรวมใน โรงเรยนปกตระดบประถมศกษาของกรงเทพมหานครเปนครงแรก 7 แหง คอ โรงเรยนพญาไท โรงเรยนวดชนะสงครามโรงเรยนวดพญายง โรงเรยนวดหนง โรงเรยนวดนมมานรด โรงเรยนสามเสนนอก และโรงเรยนวดชยชนะสงคราม

10

พ.ศ. 2501 กรมสามญศกษา อนมตใหกองการศกษาพเศษจดทำาโครงการสอนเดกเจบปวยดวยโรคโปลโอ หรอโรคไขสนหลงอกเสบ ในโรงพยาบาลศรราช มการกอตงมลนธสงเคราะหคนพการ ขนเพอชวยเหลอในการฟ นฟสมรรถภาพแกเดกเหลาน ซงตอมาไดเปลยนชอเปน มลนธอนเคราะหคนพการ ในพระบรมราชปถมภของสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน และจดตง ศนยบรการเดกพการ ขนทอำาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร เพอชวยเหลอเดกพการทยากจน และมภมลำาเนาอยตางจงหวดหรอไกลจากโรงพยาบาลศรราชในกรงเทพมหานคร

พ.ศ. 2504-2508 มลนธอนเคราะหคนพการฯ รวมกบกองการศกษาพเศษ จดตงโรงเรยนสอนเดกพเศษ ขน โดยมบคลากรฝายบรหารและทำาการสอนจากกองการศกษาพเศษ กรมสามญศกษา ทงในระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตนซงตอมากระทรวงศกษาธการอนมตงบประมาณกอสรางอาคารเรยนเพมเตม และสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนนไดพระราชทานชอใหวา โรงเรยนศรสงวาลย ในป พ.ศ. 2508

พ.ศ. 2504 กระทรวงศกษาธการไดจดตงโรงเรยนสอนคนหหนวกขนอกแหงหนงในเขตทงมหาเมฆ

พ.ศ. 2505-2509 กรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ ไดรบความชวยเหลอสนบสนนดาน วทยาการ จากมลนธอเมรกนเพอคนต า บ อ ด โ พ น ท ะ เ ล (American Foundation Overseas for the Blind) จดโครงการทดลองสอนคนตาบอดใหเรยนรวมกบเดกปกตในโรงเรยนระดบประถมศกษาเขตกรงเทพมหานคร และไดขยายโครงการออกสภมภาค เปนระยะเวลาสนๆ จนกระทงหมดงบประมาณขยายผลการดำาเนนงานจงคงอยเฉพาะในเขตกรงเทพมหานครเทานน

พ.ศ. 2505-2507 มการจดตง มลนธชวยคนปญญาออนแหงประเทศไทย ในพระบรมราชนปถมภ ขนใน พ.ศ. 2505 และชนเรยนพเศษในโรงพยาบาลปญญาออน เมอ พ.ศ. 2506 เพอสอนเดกปญญาออนอายระหวาง 7-15 ป จดตามระดบความสามารถเปน 3 กลม คอระดบเรยนได ระดบฝกได และระดบปญญาออนรนแรง โดยทกรมการ

11

แพทย กระทรวงสาธารณสขเปนผขอจดตงโรงพยาบาล และดำาเนนการดงกลาว ในป พ.ศ. 2503 ภายหลงจากการสมตวอยางขององคการอนามยโลกเพอสำารวจจำานวนบคคลปญญาออนของประเทศไทยและพบวามประมาณรอยละ 1 ของพลเมองทงประเทศ (องคการอนามยโลก, 2500) ในป พ.ศ. 2507 โรงพยาบาลปญญาออน ไดรบพระราชทานนามจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช รชกาลท 9 วา โรงเรยนราชานกล พรอมทงพระราชทานรายไดจากการฉายภาพยนตสวนพระองค ใหจดสรางอาคารเรยนภายในบรเวณโรงพยาบาลดวย

พ.ศ. 2507 กรมสามญศกษาขยายการเปดชนเรยนรวมสำาหรบเดกทมความบกพรองทางการไดยนประเภทหตงขนในโรงเรยนพญาไทซงเปนชนเรยนพเศษคขนานกบชนประถมศกษาปกตมครการศกษาพเศษเปนผสอนและฝกแกไขการพดใหนกเรยน ชนเรยนรวมในลกษณะนยงคงดำาเนนการอยจนกระทงปจจบนน แมวาจะมโครงการจดชนเรยนรวมลกษณะอนๆ เกดขนดวยในเวลาตอๆ มา

พ.ศ. 2512-2516 กรมการฝกหดครอนมตการจดตงศนยทดลองสอนเดกหพการชนเดกเลกขนในวทยาลยครสวนดสต พรอมทงเปดสอนวชาการศกษาพเศษในระดบปรญญา เปนแหงแรกในป พ.ศ. 2513 ไดจดใหเดกอนบาลปกตเขามาเรยนรวมกบเดกอนบาลหตง ซงนบวาเปนวธการจดการเรยนรวมแบบหนงทเรยกวา reversed integration จนกระทง ป พ.ศ. 2516 จงไดสงเดกหตงเขาเรยนรวมในระดบชนประถมศกษา ณ โรงเรยนพญาไท

พ.ศ. 2531 กรมการฝกหดครไดมอบใหสถาบนราชภฏสวนดสตจดใหมการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรมเดกพเศษ และครอบครวโดยมจดมงหมายใหคำาแนะนำาพอแมผปกครองในการเลยงดเดกพการซงมอายระหวาง 0-7 ป เพอใหไดพฒนาการไปตามขนตอนเชนเดยวกบเดกปกต โดยเรมตนจากการใหบรการเดกทมความบกพรองทางการเหน แตในปจจบนไดขยายงานบรการโดยใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรมแกเดก

12

พการทกประเภท และเมอเดกมความพรอมทจะเขาเรยนรวมกบเดกปกตจะสงตอใหเดกเขาเรยนรวมทงในระดบอนบาลและระดบประถมศกษาตอไป

ตงแตป พ.ศ . 2520 เป นตนมา กระทรวงศกษาธการได ขยายโครงการสอนเดกเรยนชาและเดกหตงเรยนรวมในระดบประถมศกษาออกไปอกหลายโรงเรยน เชน โรงเรยนอนบาลสามเสน โรงเรยนอนบาลพบลเวศม โรงเรยนอนบาลวดนางนอง โรงเรยนวดหนง โรงเรยนประถมบางแค โรงเรยนประถมนนทรโรงเรยนวดเวตวนธรรมาวาส โรงเรยนพบลประชาสรรค ฯลฯ ซ งสวนใหญเป นโรงเรยนสงกดส ำาน กงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต และโรงเรยนศกษาสงเคราะห สงกดกรมสามญศกษา

พ.ศ. 2520-2531 มลนธชวยคนปญญาออนในพระบรมราชนปถมภ ประกาศจดตงโรงเรยนสำาหรบเดกและบคคลปญญาออน ขยายงานไปสภมภาคหลายแหง คอ ในป พ.ศ. 2520 ไดเปดโรงเรยนปญญาออนสำาหรบระดบเรยนได โดยไดรบความรวมมอกบกองการศกษาพเศษในดานบคลากร ป พ.ศ. 2521 ขยายงานจดตงโรงงานในอารกษฝกอาชพบคคลปญญาออนในโรงเรยนและทศนยฝกวชาชพหญง ทจงหวดนครปฐม ป พ.ศ. 2524 ขยายงานไปสภาคเหนอ โดยจดศนยสงเคราะหบคคลปญญาออนภาคเหนอ ทจงหวดเชยงใหม ป พ.ศ. 2526 ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ทจงหวดอดรธาน และป พ.ศ. 2530 ในภาคใตทจงหวดสงขลา ซงตอมาเปลยนชอเปน โรงเรยนสงขลาพฒนาปญญา แลวโอนใหเปนโรงเรยนของรฐไป

งานของมลนธฯ ยงไดขยายไปสกลมเดกทปญญาออนรนแรง และเดกปญญาออนกอนวยเขาเรยนโดยในป 2525 ไดจดตง ศนยฝกเดกปญญาออนประภาคารปญญา ทเขตตลงชน กรงเทพมหานคร และในป พ.ศ. 2527 จดตงศนยพฒนาเดกปญญาออนวยกอนเขาเรยนในชมชนคลองเตย กรงเทพมหานครเพอกระตนพฒนาการดานตางๆ และเพอเตรยมความพรอมใหแกเดกเหลานกอนเขาเรยนในโรงเรยนพเศษหรอโรงเรยนปกต จากนนยงขยายงานไปเปดศนยพฒนาเดกทชมชนอนๆ อก

13

1 แหง คอ ทบางเขน ในป พ.ศ. 2531 มลนธฯ ไดเรมโครงการจดตงศนยฝกอาชพแบบโรงงานในอารกษ พรอมทงฟ นฟสมรรถภาพดานอาชพแกบคคลปญญาออนวยผใหญ และไดรบพระราชทานชอวา ศนยฝกอาชพปญญาคาร ตงอยทซอยพระมหาการณย จงหวดนนทบร

พ.ศ. 2523-2530 กองการศกษาพเศษ กรมสามญศกษา ไดขยายการจดการศกษาสำาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา โดยรบโอนโรงเรยนกาวละอนกล จงหวดเชยงใหม (พ.ศ. 2523) เดมชอโรงเรยนกองทพบกอปถมภกาวละวทยา สงกดสำานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชนขนกบคายกาวละและจดตงโรงเรยนอบลปญญานกล จงหวดอบลราชธาน (พ.ศ. 2530) ขนเปนโรงเรยนสำาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาแหงทสอง นอกจากน ยงขยายการเปดชนเรยนพเศษสำาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาใหเขาเรยนรวมในโรงเรยนศกษาสงเคราะหอก 4 แหงในภมภาค คอ ทจงหวดจนทบร กาญจนบร เลย และสราษฎรธาน ตอมาไดจดตงโรงเรยนชมพรปญญานกล กบโอน โรงเรยนสงขลาพฒนาปญญา จากมลนธชวยคนปญญาออนฯ มาอก 1 โรง

พ.ศ. 2529 สำานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต ดำาเนนงานจดการเรยนรวมภายใตชอ โครงการพฒนารปแบบการจดการประถมศกษาสำาหรบเดกพการรวมกบเดกปกต โดยมอบใหสำานกงานการประถมศกษากรงเทพมหานคร ดำาเนนงานทดลองจดการเรยนรวมสำาหรบเดกพการ 2 ประเภท คอเดกทมความบกพรองทางการไดยน และเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ทโรงเรยนพญาไท โรงเรยนราชวนต และโรงเรยนวดเวตวนธรรมาวาส รวมทงศกษาวจย สรางเครองมอ และสอตางๆ และในป พ.ศ.สำานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต ไดขยายงานการจดการเรยนรวมไปยงสำานกงานการประถมศกษาจงหวด

14

ตางๆ และในป พ.ศ. 2538 ขยายผลการจดการเรยนรวมไดครบ 76 จงหวด

ระบบการจดการศกษาสำาหรบคนพการในป พ.ศ. 2542 กระทรวงศกษาธการ ไดประกาศนโยบายปการ

ศกษาเพอคนพการขนโดยมคำาขวญวา คนพการทกคนทอยากเรยนตอง“ไดเรยน” รวมทงไดมการจดระบบโครงสรางการจดการศกษาเพอคนพการ เพอขยายโอกาสใหกบคนพการทกกลม ทกประเภท และปรบปรงระบบการบรหารจดการศกษาเพอคนพการใหมประสทธภาพยงขน ซงสรปไดดงน

1. การจดใหมคณะกรรมการระดบชาตทำาหนาทกำากบดแลการจดการศกษาเพอคนพการ ซงไดแกคณะอนกรรมการจดการศกษาเพอคนพการ

2. การจดใหมศนยการศกษาพเศษแหงชาตทำาหนาทบรหารจดการการศกษาเพอคนพการ

3. การจดใหมศนยการศกษาพเศษเขตการศกษา จำานวน 13 เขต ทำาหนาทนำานโยบายไปสการปฏบต และการดแลงานวชาการการศกษาพเศษ

4. การจดใหมศนยการศกษาพเศษประจำาจงหวด ทำาหนาทใหบรการชวยเหลอในระยะแรกเร มแกเดกพการและครอบครว และเตรยมความพรอมแกคนพการ รวมทงการดำาเนนการคดแยก ฟ นฟและสงตอคนพการไปยงสถานศกษา

5. การจดใหมการเรยนรวมในทกสงกดและทกระดบการศกษาทงในสถานศกษาของภาครฐและเอกชน

6. การจดโรงเรยนการศกษาพเศษเฉพาะความพการ7. การจดการศกษานอกระบบ8. การจดการศกษาโดยองคกรเอกชน ชมชนและหนวยงานท

เกยวของ9. การจดการสนบสนนเพอการศกษาตามอธยาศย

15

10. การสนบสนนใหคนพการไดรบส อ สงอำานวยความสะดวก บรการและความชวยเหลออนทางการศกษา

การจดการศกษาเพอคนพการคนพการสามารถรบการศกษาไดทงการศกษาในระบบ การศกษา

นอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย โดยมการจดทสำาคญอยางนอย 6 แบบหลกดงน

1. การเรยนรวม2. โรงเรยนศกษาพเศษเฉพาะความพการ3. การจดในครอบครว4. การจดโดยชมชน5. การจดในสถานพยาบาล6. การจดในศนยการศกษาพเศษ7. การจดการศกษานอกโรงเรยน และการศกษาตามอธยาศย

การเรยนรวมการเรยนรวม หมายถงการจดใหเดกทมความตองการพเศษและ

เดกพการเขาไปในระบบการศกษาทวไป มการรวมกจกรรมและใชชวงเวลาชวงใดชวงหนงในแตละวนระหวางเดกทมความตองการพเศษและเดกพการกบเดกทวไป

16

การเรยนรวม ในแนวคดใหม เปนความรวมมอและรบผดชอบรวมกน (collaboration) ระหวางครทวไปและครการศกษาพเศษในโรงเรยน เพอดำาเนนกจกรรมการเรยนการสอนและบรการตางๆ ใหกบนกเรยนในความดแล

การเรยนรวม อาจจดไดในลกษณะตางๆ ดงน1. ชนเรยนปกตเตมวน นกเรยนเรยนในชนเรยนปกตเตมเวลา โดยอยในความรบผด

ชอบของครประจำาชนและนกเรยนไมไดรบบรการทางการศกษาพเศษโดยตรง แตครทวไปและเดกไดรบบรการทางออม

ก. บรการทางออมสำาหรบคร ไดแก การฝกอบรมครประจำาการในเร องตางๆ เชน เทคนคการ

สอนเดกทมปญหาทางการการเรยนร ครการศกษาพเศษชวยครพเศษ อธบายและใหความรกบ

นกเรยนทวไปเกยวกบความพการ เพอสรางเจตคตเชงบวกและใหเกดการยอมรบเพอนพการ

ครการศกษาพเศษอาจรวมประชมกบครประจ ำาชนเรยนตางๆ ในระดบประถมศกษาและมธยมศกษาเพอชแจงและทำาความเขาใจเกยวกบความพการ

ข. บรการทางออมสำาหรบนกเรยนในเดกพเศษ อาจไดรบบรการ สอวสด อปกรณทจำาเปน เชน ได

รบการตรวจวดการเหนและการแกไข โดยอาจตองใสแวนหรอใชแวนขยาย หรอการตรวจประเมนทางจตวทยา การบรการลามภาษามอ เปนตน

ในเดกทวไปอาจไดรบการฝกอบรมจากครการศกษาพเศษเพอทำาหนาทเปนผชวยสอน(peer tutor) ในชนเรยน

2. ชนเรยนปกตเตมวนและบรการปรกษาหารอ นกเรยนเรยนในชนเรยนปกตเตมเวลา โดยอยในความรบผด

ชอบของครประจำาชน แตมผเชยวชาญซงเปนบคคลทมประสบการณทงในเรองการศกษาปกตและการศกษาพเศษรวมใหการปรกษาหารอ เชน นก

17

จตวทยา ครการศกษาพเศษซงเปนครเดนสอน หรอครการศกษาพเศษทำาหนาทเปนครสอนเสรมในโรงเรยน บคคลเหลานจะไมสอนเดกโดยตรง แตทำาหนาทเปนผคอยแนะนำาชวยเหลอครประจำาชน หรอครประจำาวชา และจดหาบรการสอสงอำานวยความสะดวกตางๆ เพอใหการเรยนรวมป ร ะ ส บ ผ ล ส ำา เ ร จ

3. ชนเรยนปกตเตมวนและบรการครเดนสอน นกเรยนเรยนในชนเรยนปกตเตมเวลา โดยอยในความรบผด

ชอบครประจำาชน แตไดรบการชวยเหลอสนบสนนโดยตรงจากครเดนสอน ตามตารางทก ำาหนด หรอเมอมความจ ำาเปน ครเดนสอนอาจเปนนกกายภาพบำาบด นกกจกรรมบำาบด ครแกไขการพด หรอครการศกษาพเศษทเดนทางไปใหบรการตามโรงเรยนตางๆ แกเดกพการทงในและนอกหองเรยน นอกจากนยงใหบรการชวยเหลอแกครปกตโดยตรงดวย เชน ชวยคร ปกตในกรณท เด กบางคนตองการการสอนเสรม หรอปรบพ ฤ ต ก ร ร ม

4. ชนเรยนปกตเตมวนและบรการสอนเสรม นกเรยนเรยนในชนเรยนปกตเตมเวลาโดยอยในความรบผดชอบ

ของครประจำาชน แตไดรบการสอนเพมเตมหรอสอนเสรมจากครการศกษาพเศษทประจำาทหองสอนเสรมตามกำาหนดตารางการเรยนโดยใหนกเรยนมาเรยนกบครสอนเสรมบางเวลาและบางวชา ครสอนเสรมอาจสอนเนอหาทเดกมความบกพรอง หรอทกษะทเดกมความตองการจำาเปนพเศษ เชน ทกษะการทำาความคนเคยกบสภาพแวดลอมและการเคลอนไหว (Orientation & Mobility : O&M) สำาหรบเดกตาบอด หรอภาษามอสำาหรบเดกหหนวก โดยอาจสอนเฉพาะบคคลหรอกลมเลกๆ ได ในปจจบนครสอนเสรมจะใชเวลาสอนเดกรวมกบครในชนเรยนมากกวาทจะนำาเดกออกมาสอนในหองสอนเสรม

5. ชนเรยนพเศษและชนเรยนปกตนกเรยนเรยนในชนเรยนพเศษ และเขาเรยนรวมในชนเรยนปกต

มากนอยตามความเหมาะสมโดยอาจเรยนรวมในบางวชา เชน พลศกษา

18

ศลปศกษา ดนตร - นาฏศลป การงานพนฐานอาชพ จรยศกษา ครการศกษาพเศษและครปกตรวมกนทำางาน รวมกนรบผดชอบ รปแบบนจดไดทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษา

6. ชนเรยนพเศษในโรงเรยนปกตนกเรยนเรยนในช น เรยนพเศษเต มเวลารวมก บเพ อนพการ

ประมาณ 5-10 คน มครประจำาชนเปน ผสอนเองทกวชา เดกจะมโอกาสเขารวมกจกรรมกบเดกทวไป เชน การเขาแถวเคารพธงชาต สวดมนตไหวพระ การรบประทานอาหาร การไปทศนศกษา เปนตน

การจดการเรยนรวมทง 6 รปแบบวธ จะจดแบบใดขนอยกบการพจารณาความตองการจำาเปนพเศษ (special needs) รวมกนจากหลายๆ ฝาย ไดแก ผปกครอง ตวเดก ผบรหาร คร นกวชาชพทเกยวของ

แผนภมรปแบบวธการจดการเรยนรวม

สภาพแวดลอมทมขดจำากดนอยทสด

นอยทสด รปแบบท 1 ชนเรยนปกตเตมวน นอยทสด

รปแบบท 2 ชนเรยนปกตเตมวนและบรการปรกษาหารอ

รปแบบท 3 ชนเรยนปกตเตมวนและบรการครเดนสอน รปแบบท 4 ชนเรยนปกตเตมวนและบรการสอน

เสรม รปแบบท 5 ชนเรยนพเศษและชนเรยนปกต

มากทสด รปแบบท 6 ชนเรยนพเศษในโรงเรยนปกต มากทสด

สภาพแวดลอมทมขดจำากดมากทสด

19

โรงเรยนศกษาพเศษเฉพาะความพการเปนการจดการศกษาในรปแบบของโรงเรยนศกษาพเศษเฉพาะ

ประเภทความพการแตละประเภทโดยจดในทกระดบตงแตชนเรยนเตรยมความพรอมกอนประถมศกษา ประถมศกษา และมธยมศกษา มทงการศกษาสายสามญและสายอาชพ มการจดทำาหลกสตรเฉพาะประเภทความพการทสอดคลองกบ ความตองการจำาเปนของแตละกลม มการจดทำาโปรแกรมการศกษาเฉพาะบคคล การมบคลากรทเชยวชาญ รวมทงมสอ เทคโนโลย สงอำานวยความสะดวก และบรการทเพยงพอและมคณภาพการจดในครอบครว

ตามบทบญญตแหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 มาตรา 12 ไดใหสทธในการจดการศกษาขนพนฐานแกบคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอนดวย โดยจดในลกษณะศนยการเรยนได ซงอาจจดเปนกลมการเรยน สถานทเรยน หรอในลกษณะโรงเรยนบาน (home school) ได

การใหสทธแกบคคลและครอบครวจดการศกษา นบเปนทางเลอกสำาหรบครอบครวทตองการจดการศกษาทสอดคลองกบความตองการจำาเปน คานยม ทศนคต สภาพเศรษฐกจและสงคมของแตละ ครอบครว ในตางประเทศถอวาสทธดงกลาวเปนสทธในการเลอก (right to choose)

ในครอบครวทมคนพการ การจดการศกษานอกโรงเรยน อาจทำาไดดงน

1. เดกลงทะเบยนกบโรงเรยนแมขายในพนท หรอศนยการศกษาพเศษประจำาจงหวดเพอรบสทธและการอดหนนตางๆ ตามระเบยบทกระทรวงศกษาธการกำาหนด

2. จดกลมการเรยนแบบชนเรยน หรอเรยนทางไกล หรอเรยนดวยตนเองตามความเหมาะสมกบสภาพความพการ

20

การจดโดยชมชนการเปดโอกาสใหชมชน องคกรเอกชน หรอสถาบนทางสงคมม

สทธในการจดการศกษาเกดจากแนวคดประชาธปไตยหรอเสรภาพในการจดการศกษา ทเปดใหชมชน รวมคด รวมวางแผน รวมปฏบตรวมประเมนผล และรวมรบประโยชนในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 รบแนวคดดงกลาวมากำาหนดเปนแนวปฏบตในหลายมาตรา ซงรวมถงการจดหลกสตรทองถนดวย สำาหรบในชมชนหรอองคกรทมคนพการอยจำานวนหนง อาจตงศนยการเรยนสำาหรบกลมคนพการ หรอรวมกบ หนวยงานทจดการศกษานอกโรงเรยน จดการศกษาขนพนฐานแกคนพการหรออาจจดบรการชวยเหลอระยะแรกเรมและเตรยมความพรอมเดกพการในชมชน ในรปแบบกลมชวยเหลอหรอศนยเดกเลก หรอศนยบรการชวยเหลอระยะแรกเรมสำาหรบเดกพการ โดยมการประสานความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของ เชน ศนยการศกษาพเศษเขตการศกษา ศนยการศกษาพเศษประจำาจงหวด โรงเรยนศกษาพเศษเฉพาะ ความพการ โรงเรยนเรยนรวม หรอองคกรอนทเกยวของ

การจดในสถานพยาบาลในเดกทมความบกพรองทางสขภาพ และเจบปวยเรอรงซงตองไดรบ

การดแลรกษาในสถานพยาบาลเปนระยะเวลาหนง อาจจดการศกษาในสถานพยาบาลไปพรอมๆ กบการฟ นฟทางการแพทยซง อาจจดไดในรปแบบดงน

1. สอนเปนรายบคคลตามเตยงผปวย เปนการจดการศกษาใหแกผปวยทไมสามารถเคลอนไหวจากเตยงผปวยได

2. สอนเปนกลมเลกๆ 2-3 คน3. สอนในหองเรยน เปนการจดการศกษาพเศษทผเรยนเรยนรวม

กนในหอง ประมาณ 5-10 คนในชนเรยนพเศษ ในสถานพยาบาล โดยมครการศกษาพเศษเปนผสอน และประสานงานกบโรงเรยนปกตทเดกเคยเรยนกอนเขารบการรกษา

21

4. แนะแนวผปกครอง เปนการใหความรแกผปกครองเพอใหนกเรยนไดรบการชวยเหลอจาก ผปกครองใหถกวธ เมอเดกไดรบอนญาตใหกลบไปพกฟ นทบาน

การจดในศนยการศกษาพเศษเปนการจดใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรมแกเดกพการและ

ครอบครว และเตรยมความพรอมแกเดกพการวยกอนเขาเรยนหรอผพการภายหลงกอนสงกลบไปเรยนรวม โดยศนยการศกษาพเศษ สงกดสถาบนราชภฏ และกรมสามญศกษา ศนยการศกษาพเศษของกรมสามญศกษาแตละระดบมหนาทดงน

บทบาทหนาทของศนยการศกษาพเศษแหงชาต (ฉบบราง) มดงน1. วางแผน จดทำางบประมาณ และกำากบดแลการจดการศกษาเพอ

คนพการ2. เปนศนยกลางขอมล รวมทงจดระบบขอมลสารสนเทศดานการ

ศกษาเพอคนพการ3. วจยและพฒนาหลกสตร รปแบบการศกษา สอ สงอำานวยความ

สะดวก อปกรณสำาหรบคนพการ4. พฒนาและฝกอบรมบคลากรทจดการศกษาเพอคนพการ5. จดระบบสงตอคนพการ ประสานงานการจดการศกษาเพอคน

พการ6. จดระบบเทยบโอนการศกษาสำาหรบคนพการ7. จดทำาเกณฑมาตรฐาน คณภาพการศกษาสำาหรบคนพการ8. ตดตามประเมนผลการจดการศกษาเพอคนพการ9. กำากบดแลการดำาเนนงานของศนยการศกษาพเศษเขตการศกษา

ศนยการศกษาพเศษ (เพอคนพการ) ประจำาจงหวด โรงเรยนเฉพาะความพการและหนวยงานทจดการศกษาสำาหรบเดกพการ

10. งานอนๆ ตามทคณะกรรมการการศกษาเพอคนพการมอบหมาย

22

บทบาทหนาทของศนยการศกษาพเศษเพอคนพการเขตการศกษา (ฉบบราง)

1. วางแผน กำาหนดนโยบายแผนงานการจดการศกษาพเศษ ใหสอดคลองกบนโยบายการจดการศกษาเพอคนพการแหงชาต และนำานโยบายระดบชาตไปสการปฏบต

2. เปนศนยขอมลรวมทงจดระบบขอมลสารสนเทศดานการศกษาเพอคนพการ ระดบเขตการศกษา

3. วจยและพฒนาหลกสตร รปแบบการศกษา สอ สงอำานวยความสะดวก อปกรณสำาหรบคนพการทกประเภท

4. พฒนาและฝกอบรมบคลากรทจดการศกษาเพอคนพการ5. จดระบบสงตอคนพการ ประสานงานและกำากบดแลการจดการ

ศกษาเพอคนพการในเขตพนท6. นเทศ ตดตามประเมนผลการจดการศกษาเพอคนพการ7. ทำาหนาทศนยการศกษาพเศษ (เพอคนพการ) ประจำาจงหวดใน

จงหวดทตง

บทบาทหนาทของศนยการศกษาพเศษเพอคนพการประจำาจงหวด (ฉบบราง)

1. นำานโยบายไปสการปฏบต2. จดทำาและจดสรรงบประมาณใหแกสถานศกษา3. เปนศนยขอมล รวมทงจดระบบขอมลสารสนเทศดานการศกษา

เพอคนพการในพนท4. ประสานงานดานการศกษาเพอคนพการกบหนวยงานทเกยวของ5. ใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรมและการเตรยมความพรอมคน

พการ6. จดระบบสงตอคนพการและสรางเครอขายการทำางานกบสถาน

ศกษา โรงเรยนและชมชนใน พนท

23

7. จดระบบสนบสนนการเรยนการสอน จดสอ สงอำานวยความสะดวก บรการ และความชวยเหลออนใดรวมถงการจดครเดนสอนแกคนพการและสถานศกษา

8. สงเสรม ประสานและรวมจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลใหแกคนพการ

9. จดทำารายงานการจดการศกษาคนพการในจงหวด

ศนยการศกษาพเศษของสถาบนราชภฏ ซงในปจจบนม 6 แหง คอ สถาบนราชภฏสวนดสตกรงเทพมหานคร สถาบนราชภฏเชยงใหม สถาบนราชภฏมหาสารคาม สถาบนราชภฏพบลสงครามจงหวดพษณโลก สถาบนราชภฏสงขลา และสถาบนราชภฏนครราชสมา ทำาหนาทดงน

1. ผลตครการศกษาพเศษ2. งานวจยและพฒนา3. ใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม4. การใหบรการแกนกศกษาพการเรยนรวมระดบอดมศกษา5. การจดการศกษาระดบปฐมวย และสนบสนนการเรยนรวม6. การฟ นฟสมรรถภาพคนพการในชมชน

การจดการศกษานอกระบบและตามอธยาศย การจดการศกษานอกระบบเพอคนพการ เปนการจดการศกษาทม

ความยดหยนในการกำาหนดจดมงหมาย รปแบบวธการจดการศกษา ระยะเวลาของการจดการศกษา การวดและประเมนผล ซงเปนเงอนไขการสำาเรจการศกษาของผทมความตองการพเศษทางการศกษาทแตกตางกบคนปกต ไดแกคนพการประเภทตางๆ โดยคำานงถงความสามารถของแตละบคคล เนอหาหรอหลกสตรจะตองมความเหมาะสมสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของคนพการ

การจดการศกษาตามอธยาศยเพอคนพการ เปนการศกษาทจดใหคนพการไดเรยนรดวยตนเองตามความสนใจ หรอตามศกยภาพ ความพรอม และโอกาสของคนพการเอง หรอคนพการทไมอาจเรยนรหรอไดรบประโยชนจากวธการเรยนดวยระบบอนใด โดยศกษาจากบคคล

24

ประสบการณ สงคม สภาพแวดลอมสอและแหลงความรตางๆ การจดทง 2 รปแบบนน มหลกการรวมกนคอ

1. ไมกำาหนดอาย2. หลกสตร กจกรรมการเรยนการสอนหลากหลายเหมาะสมกบ

ความแตกตางของคนพการ3. สงเสรมระบบเครอขายในการจดการศกษาเพอคนพการการจดการศกษานอกระบบและตามอธยาศย มวตถประสงคคอ1. เพอใหคนพการไดรบโอกาสทางการศกษาเตมตามศกยภาพของ

แตละบคคล2. เพอใหคนพการสามารถปรบตวใหเขากบชมชนและทองถน3. เพอใหครอบครว ชมชน องคกรเอกชน และสงคมมสวนรวมใน

การจดการศกษาเพอคนพการรปแบบการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

การจดการศกษานอกระบบสำาหรบคนพการ จดเปน 3 แนวทาง คอ1. แนวทางการจดการศกษานอกโรงเรยนสายสามญ2. แนวทางการจดการศกษานอกโรงเรยนสายอาชพ3. แนวทางการจดการศกษาตามอธยาศยโดยแยกการจดเปน 3 กลม คอ1. หนวยงาน/องคกรเอกชน2. ครอบครว/ชมชน3. ครอาสาสมครการศกษานอกโรงเรยนสามารถปรบเปลยนรปแบบการเรยนของคนพการได เมอผานการประเมนจากคณะกรรมการประเมนแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) จากการประสานงานระหวาง1. ศนยการศกษาพเศษ2. หนวยงาน/องคกร ครอบครว/ชมชน ครอาสาสมครการศกษา

นอกโรงเรยน ทจะจดการศกษาเพอคนพการ

25

3. หนวยงานทจดการศกษานอกโรงเรยน (กรมการศกษานอกโรงเรยน)

หนวยงานรบผดชอบการจดการศกษาเพอคนพการการพฒนาคนพการ เพอใหสามารถพงตนเอง ดำารงชวตอยใน

สงคม และทำาประโยชนใหกบสงคม ประเทศชาตไดเตมศกยภาพนน ตองพจารณาถงความแตกตางของคนพการแตละวย แตละประเภท และแตละบคคล โดยจะตองพฒนาใหครบทง 4 ดานหลกแบบองครวม คอ การบำาบดฟ นฟดานการแพทย การศกษา การฝกอาชพ สวสดการและสงคม การดำาเนนงานเพอพฒนาแบบองครวมดงกลาว จงมหลายหนวยงานทรบผดชอบทงภาครฐและเอกชน ซงจะตองบรหารจดการในลกษณะเครอขายเชอมโยงกนอยางตอเนองสมพนธกน

สงคม

การแพทย การอาชพ - ศนยบำาบดฟ นฟ - สถานศ กษาด าน

อาชพ- ศนยฝกอาชพ

การศกษา - สถานศกษาเรยนรวม/ เฉพาะทาง - การศกษานอกระบบ - การศกษาในชมชน/โดยครอบครว - การศกษาตามอธยาศย

26

ภาพแสดงการเชอมโยงเครอขายคนพการทง 4 ดาน

กระทรวงศกษาธการ เปนหนวยงานของรฐทมหนาทรบผดชอบโดยตรงในการจดการศกษา เพอคนพการ จงไดกำาหนดนโยบายและมอบหมายใหหนวยงานในสงกดทงสวนกลาง และภมภาค รวมกนรบผดชอบ จดการศกษาใหสอดคลองกบภารกจของแตละกรม ดงน

1) ทกกรมทมสถานศกษารบผดชอบจดการเรยนรวม ตามระดบการศกษาทแตละกรมรบผดชอบ

2) ใหจดการศกษาพเศษเฉพาะความพการในโรงเรยนการศกษาเฉพาะความพการเทาทจำาเปน และสงเสรมใหภาคเอกชนรวมจดการศกษาพเศษเฉพาะความพการ

3) กรมการศกษานอกโรงเรยน ทำาหนาทจดการศกษาใหคนพการนอกระบบโรงเรยน ในหลกสตรทหลากหลายทงสายสามญ และสายอาชพตามความตองการจำาเปนของคนพการแตละบคคล

4) กรมทไมมสถานศกษา ทำาหนาทสงเสรมสนบสนนใหการจดการศกษาเพอคนพการสามารถจดไดอยางด มคณภาพ และประสทธภาพ ตามนโยบายและภารกจทกระทรวงศกษาธการมอบหมาย

27

5) ใหศนยการศกษาพเศษเขตและจงหวด ประสานงานทงกบครอบครว ชมชน สถานศกษาหรอสถานพยาบาล เพอใหคนพการไดรบการพฒนาแบบองครวมตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการ (รายละเอยดศกษาเพมเตมจากเอกสารโครงสรางการบรหารจดการศกษาสำาหรบคนพการ โดย คณะอนกรรมการพฒนาระบบบรหาร

การศกษาเพอคนพการ)

28

โครงสรางการบรหารและเครอขายการประสานการคดแยกและสงคนพการเขารบการศกษา

กระทรวง

ทกกรมในกระทรวง

สถานศกษาพเศษเฉพาะ สถานศกษาเรยน สถานศกษาเรยน สถานศกษาพเศษเฉพาะ

หนวยงานทเกยวของ

รฐ และเอกชน

หนวยงานสงกดกระทรวง

ศกษาธการในภมภาคระดบ

จงหวด

ศนยการศกษาพเศษ

จงหวด

หนวยงานทเกยวของ

รฐ และเอกชน

ครอบครวคนพการวยเรยน

โรงพยาบาล

ชมชนชมชน

สถานอนามย

29

เนอหา ปรชญาคนพการเปนทรพยากรบคคลของสงคม หากไดรบการสงเสรม

อยางถกตอง ยอมมความร ความสามารถ มศกยภาพทจะประกอบอาชพ พงพาตนเอง และดำารงชวตอยในสงคมอยางมความสข รวมทงการชวยสรางสรรคสงคมไดเชนเดยวกบคนทวไป

การสงเสรมพฒนาคนพการใหเตมศกยภาพ ตองดำาเนนการอยางเปนระบบ ตงแตการคนพบความพการ การบำาบดรกษา การฟ นฟสมรรถภาพ การใหการศกษา การพฒนาทกษะสงคม การฟ นฟสมรรถภาพดานอาชพ

การจดการศกษาเพอคนพการ มงเนนการพฒนาความสามารถคนพการใหเตมศกยภาพของแตละบคคล โดยการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม (Early Intervention Services) ตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการ ใหการศกษาอบรมใหรจกสทธ และหนาทในฐานะพลเมองด มอาชพ มงานทำา สามารถดำารงชวตในสงคมอยางมเกยรต มศกดศรเทาเทยมกบผอนในสงคม ชวยเหลอตนเอง และมสวนรวมในการพฒนาประเทศ

การจดการศกษาเพอคนพการ มงเนนการใหโอกาสการศกษาทเทาเทยม ทงการศกษาในระบบ นอกระบบ และการศกษาตามอธยาศยตอเนองตลอดชวต โดยยดหลกการการศกษาเพอปวงชน ทไดกำาหนดไวอยางชดเจนในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 มาตรา 43 ซงบญญตวา บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพน“ฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย ประกอบกบมาตรา ” 30 วรรค 3 บญญตวา การเลอกปฏบตโดย“ไมเปนธรรมตอบคคล เพราะเหตแหงความแตกตางในเรอง ถนกำาเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางกาย หรอสขภาพ สถานะของบคคล จะกระทำามได ซงหมายความวา ประชาชนไทยทกคนยอมมสทธ… ”ทางการศกษาขนพนฐานเปนอยางนอย อยางเสมอภาคและเทาเทยมกน ไมวาจะมสภาพทางกาย หรอสขภาพอยางไร ทงนโดยรฐตองจดสงอำานวย

30

ความสะดวกและความชวยเหลอให ตามมาตรา 55 ซงบญญตวา บคค“ลซงพการหรอทพพลภาพ มสทธไดรบสงอำานวยความสะดวก อนเปนสาธารณะและความชวยเหลอจากรฐ ทงนตามทกฎหมายบญญต”

การจดการศกษาเพอคนพการ เปนการรวมพลงระหวางหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน องคกร ชมชน องคกรคนพการและผปกครองคนพการและองคกรเอกชนอน ๆ ทเกยวของ เพอใหเกดการประสานความรวมมอและสนบสนนการดำาเนนการจดการศกษาเพอคนพการทกระบบและครบวงจร จงจำาเปนตองมการสงเสรมพฒนาระบบการทำางานรวมกนระหวางหนวยงานทเกยวของ

การจดการศกษาเพอคนพการ มงปลกจตสำานกและสรางเจตคตทเหมาะสมเกยวกบการจดการศกษาเพอคนพการ โดยใหสงคม ชมชน ผ จดบรการและประชาชน ตระหนกถงศกยภาพความแตกตางระหวางและเ ฉ พ า ะ บ ค ค ล ร ว ม ถ ง ส ท ธ เ ท า เ ท ย ม ข อ ง บ ค ค ล ท ก ค น

บทท 2ความรทวไปเกยวกบเดกทมความตองการพเศษ

ผ ช วยศาสตราจารย ส ร นทร ยอดคำาแปง

เนอหา ความหมายของเดกทมความตองการพเศษโดยสภาพทวไปในสงคมหากใครทำาอะไร มอะไร หรอปฏบตอะไรทไม

เหมอนกบสมาชกคนอน ๆ ในสงคม เรามกจะเรยกบคคลเหลานวาเปนคนทมความตองการพเศษ ทงนเพราะสงคมยอมรบ และมบรรทดฐาน (norm) ทเปนตวกำาหนด หรอคาดการณไววาทกคนจะตองทำาอยางนน อยางน และบรรทดฐานนเองจงเปนมาตรฐานใหสมาชกของสงคมทำาตาม ปฏบตตาม จนถอเปนระเบยบแบบแผนแหงพฤตกรรม หรอการกระทำาของคน ดงท

31

เราคงจะเคยไดยน ไดฟงเพอน ๆ เรยกเราในบางครงวาเปนคนทมความตองการพเศษ เพราะเราทำาอะไรไดบางอยางไมเหมอนเพอนๆ ในกลม

สำาหรบเดกทมความตองการพเศษนนเรากอาศยบรรทดฐาน (norm) ทมการศกษาคนควา และบนทกเอาไววา เมอเดกเกดมาแลวจะตองมอะไร มลกษณะอยางไร และสามารถปฏบตอยางไรไดเชนเดยวกบคนอน ๆ ในสงคมบาง รวมไปถงเรองของพฒนาการหรอพฤตกรรมวาเหมอนกบทมการศกษาคนควาเอาไวหรอไม หากเกดมาและมการเบยงเบนไปจากบรรทดฐานทกำาหนดไว เรากมกจะมเรยกตามลกษณะทขาดหายหรอตามทบกพรองไป เชน เดกตาบอด เดกปญญาออน เดกแขนดวน ขาดวน เปนตน นนเปนการเรยกกนตามสภาพทเหนวาไมเหมอนคนทวไป แตในทางวชาการเรามกจะใชการเรยกรวม ๆ วา เดกทมความตองการพเศษ ดงนนหากจะจำากดความของคำาวา เดกทมความตองการพเศษ จะพบวามความหมายทกวางมาก ซงองคการอนามยโลก (WHO) ไดพยายามทจะจำากดความหรอใหความหมายของคำาวา เดกทมความตองการพเศษ เพอใหเปนแนวทางสำาหรบการทำาความเขาใจวา เดกทมความตองการพเศษจะตองอยในขอบเขต 3 ประการคอ

1. ความบกพรอง (Impairment) หมายถงมการสญเสยหรอมความผดปกตของจตใจ และสรระหรอโครงสรางและหนาทของรางกาย

2. ไรสมรรถภาพ (Disability) หมายถงการมขอจำากดใด ๆ หรอการขาดความสามารถอนเปนผล มาจากความบกพรอง จนไมสามารถกระทำากจกรรมในลกษณะหรอภายในขอบเขตทถอวาปกตสำาหรบมนษยได

3. ความเสยเปรยบ (Handicap) หมายถงการมความจำากดหรออปสรรคกดกนอนเนองมาจากความบกพรอง และการไรสมรรถภาพทจำากดหรอขดขวางจนทำาใหบคคลไมสามารถบรรลการกระทำาตามบทบาทปกตของเขาไดสำาเรจ

32

จากขอบเขตดงกลาว คำาวา เดกทมความตองการพเศษ“ ” จงหมายถงเดกทไมอาจพฒนาความสามารถไดเทาทควรจากการใหการชวยเหลอ และการสอนตามปกต ทงนมสาเหตจากสภาพความบกพรองทางรางกาย สตปญญา และอารมณ จำาเปนตองไดรบการกระตน ชวยเหลอ การบำาบด ฟ นฟและใหการเรยนการสอนทเหมาะกบลกษณะ และความตองการของเดก

ซงคำาวา เดกทมความตองการพเศษ มาจากคำาภาษาองกฤษวา Children with special needs เปนคำาใหม และเพงใชกนอยางแพรหลายในระยะไมกปทผานมา

นอกจากนแลว ยงมการใหคำานยามเกยวกบเดกทมความตองการพเศษ ตามลกษณะของการจดใหบรการ โดยแยกลกษณะการใหบรการไดดงน

1. ทางการแพทย มกจะเรยกเดกทมความตองการพเศษเหลานวา เดกพการ ดงนนเดกทมความตองการพเศษจงหมายถง ผทมความผดปกต ผทมความบกพรอง หรอผทมการสญเสยสมรรถภาพ อาจเปนความผดปกต ความบกพรองทางกาย หรอการสญเสยสมรรถภาพทางสตปญญา ทางจตใจ เนอเยอหรอระบบเสนประสาทกได ซงความผดปกต ความบกพรอง หรอการสญเสยสมรรถภาพเหลานสงผลกระทบตอการดำาเนนชวตของเขา ทำาใหเขาไมสามารถปฏบตภารกจไดดเทากบคนปกต แตหากมการแกไขอวยวะทบกพรองไปใหสามารถใชงานไดดงเดมแลว สภาพความบกพรองอาจหมดไป

2. ทางการศกษา ใหความหมายเดกทมความตองการพเศษวา หมายถงเดกทมความตองการทางการศกษาเฉพาะของตวเอง ซงจำาเปนตองจดการศกษาใหตางไปจากเดกปกตทางดานเนอหา หลกสตร กระบวนการทใช และการประเมนผล

33

ประเภทและลกษณะของเดกทมความตองการพเศษการจดแบงประเภทของเดกทมความตองการพเศษ มกกระทำาเพอ

เปนการจดใหสอดคลองกบการจดบรการ และใหการชวยเหลอตามความเหมาะสม ซงการจดแบงประเภทจงมความแตกตางกน ดงน

องคการอนามยโลก (WHO) ไดจดแบงเดกทมความตองการพเศษตามลกษณะไวดงน

1. แบงตามความบกพรอง (Classification of Impairment) ไดแก1.1 บกพรองทางสตปญญาหรอความทรงจำา (Intelligence or

Memory Impairment) ปญญาออน เสยความทรงจำา ลมเหตการณทผานมาและปจจบน

1.2 บกพรองทางจตอน ๆ (Other Psychological Impairment) บกพรองทางสตสมปชญญะ หยอนความสำานก บกพรองทางความสนใจหรอการเขาใจ นอนไมหลบ

1.3 บกพรองทางภาษาหรอการสอความหมาย (Language or Communication Impairment) พดไมได พดไมชด ไมสามารถแสดงความเขาใจ และแสดงการตดตอกบคนอนได

34

1.4 บกพรองทางการไดยน (Aural Impairment) หตง ไดยนไมชดเจนทงสองขาง ไดยนขางหนงและหนวกอกขางหนง

1.5 บกพรองทางการมองเหน (Ocular Impairment) เหนไมชดเจนทงสองขาง บอดขางหนงเหนเลอนลางขางหนง บอดทงสองขาง

1.6 บกพรองทางอวยวะภายใน (Visceral Impairment) บกพรองทางระบบหวใจและการไหลเวยนของโลหต บกพรองทางระบบการยอยอาหาร การขบถาย

1.7 บกพรองทางโครงกระดก (Skeletal Impairment) กระโหลกศรษะ หว ลำาตว แขน ขาไมเปนปกต

1.8 บกพรองทางประสาทสมผส (Sensory Impairment) เสยความรสกรอน หนาว ความรสกลดนอยกวาปกต สญเสยความรสกสมผส เจบ

1.9 อน ๆ 2. แบงตามการไรความสามารถ (Classification of Disabilities)2.1 ไรความสามารถทางอปนสย (Behaviour Disabilities) ไม

สามารถบอกเวลา สถานท ไมสามารถปกปองคมครองตนเอง เสยความสมพนธกบครอบครว

2.2 ไรความสามารถทางการสอความหมาย (Communication Disabilities) พดไดแตไมเขาใจ พดไมรเรอง พดไมได เขยนหนงสอไมได อานไมได

2.3 ไรความสามารถทางการดแลตนเอง (Personal Care Disabilities) ไมสามารถทำากจวตรประจำาวน เชน อาบนำา เขาสวม แตงตว กนอาหารไดเอง

2.4 ไรความสามารถทางการเคลอนไหว (Locomotor Disabilities) เชน เดน วง ขนลงบนไดไมไดตามปกต

2.5 ไรความสามารถทางความคลองแคลวของอวยวะ (Dexterity Disabilities) ไรความสามารถในการทำากจวตรประจำาวน ไมสามารถใชนวมอกำาของ ถอของ หรอไมสามารถบงคบการใชเทา บงคบรางกาย

35

2.6 ไรความสามารถทางสงแวดลอม (Environmental Disabilities) ไมสามารถทนตอการเปลยนแปลงของอณหภม ดน ฟา อากาศ เสยงหรอบรรยากาศในการทำางาน

2.7 ไรความสามารถในบางสถานการณ (Situational Disabilities) ชวยตนเองไมได ตองพงผอน ไมเปนอสระ

3. แบงตามการเสยเปรยบ (Classification of Handicap)3.1 เสยเปรยบทางความสำานก (Orientation Handicap) ไรความ

สำานกตอสงแวดลอมไมสามารถเกยวของกบผอน3.2 เสยเปรยบทางกาย ไมเปนอสระ ตองพงผอน (Physical

Independence Handicap) โดยแบงตามความรนแรงของความพการ คอตองพงผอนทกอยาง ชวยตนเองไดบางแตสวนใหญยงไมเปนอสระ มสถานภาพพงตนเองไดแตนอกบานยงไมมอสระ พงตนเองไดเปนครงคราวในชวงเวลาสน ชวยตนเองในการทำากจวตรประจำาวนไดบางในการแตงตว กนอาหาร เขาสวม แตยงไมเปนอสระทงหมด และชวยตนเองไดในการทำากจวตรประจำาวนทกอยาง

3.3 เสยเปรยบทางการเคลอนไหว (Mobility Handicap) แบงตามความรนแรงของความพการ คอ เคลอนไหวขอในการบรหารกลามเนอเกอบไมได เคลอนไหวไดเองบางแตขอยงตดเปนสวนใหญและเคลอนไหวไดเองเปนสวนใหญโดยใหผอนชวยเปนสวนนอย

3.4 เสยเปรยบทางดานกจกรรม (Occupation Handicap) แบงตามความรนแรงของความพการ ไดแก พงตนเองในการทำากจกรรมไดนอยมาก เปนอสระในกจกรรมตาง ๆ แตยงมขอบเขตทพงตนเองไมได ทำากจกรรมตาง ๆ ไดดวยตนเองในบางเวลา เปนอสระในการทำากจกรรมได 1-2 ชนดแตยงตองพงคนอนอยในกจกรรมอน ๆ

3.5 เสยเปรยบทางดานสงคม (Social Integration Handicap) ไมสามารถเขาสงคมทวไปได ไมสามารถรวมกจกรรมกบเพอน ญาต พ นองได อารมณจตใจยงอยในสภาพไมพรอมทจะเขาสงคม เพราะอายหรอนอยใจ

36

3.6 เสยเปรยบทางสภาพเศรษฐกจ (Economic Self – sufficiency Handicap) ไดแก ไมมรายได มรายไดเลกนอยแตไมพอเพยงกบการรกษาพยาบาล

คณะกรรมการรวมขององคการกองทนเพอเดกแหงสหประชาชาต หรอยนเซฟ (UNICEF)กบองคการฟ นฟสมรรถภาพคนพการระหวางประเทศ ไดกำาหนดประเภทของเดกทมความตองการพเศษ โดยอาศยลกษณะของความพการและปญหาของเดกเปนเกณฑ คอ

1. ตาบอด2. มองเหนไดอยางเลอนลาง หรอบางสวน3. มความบกพรองทางการไดยน4. ปญญาออน5. พการเกยวกบการเคลอนไหว ซงเกดจากความพการทางสมอง

ความพการทางแขน ขาลำาตว6. มความบกพรองทางการพด หรอการใชภาษา7. มปญหาการเรยนรเฉพาะดาน8. มปญหาทางพฤตกรรมตาง ๆ 9. เรยนหนงสอไดชา10. มปญหาความพการซอนสำาหรบทางการแพทย มการจดประเภทความตองการพเศษ เพอการ

บำาบดรกษาตามสภาพความพการออกเปนประเภทอยางกวาง ๆ ดงน1. ความพการทางแขน ขา ลำาตว2. ความพการทางห3. ความพการทางตา4. ความพการทางสตปญญา5. ความพการทางอารมณและจตใจ

37

กองการศกษาเพอคนพการ กรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ ไดกำาหนดประเภทเดกทมความตองการพเศษตามลกษณะทไดดำาเนนการจดใหบรการทางการศกษา โดยแบงเปน

1. เดกพเศษประเภทตาบอด2. เดกพเศษประเภทหหนวก3. เดกพเศษประเภทปญญาออน4. เดกพเศษประเภทพการทางรางกาย รวมทงเดกเจบปวยเรอรงใน

โรงพยาบาล5. เดกขาดโอกาสทจะเรยน หรอเดกศกษาสงเคราะห ไดแก เดกชาว

ปา ชาวเขา ชาวเรอ ชาวเกาะ เดกทอยในทองถนทรกนดาร หรอมปญหาทางสภาพภมศาสตร เดกยากจนทไมสามารถเขาเรยนในโรงเรยน เดกกำาพราบดามารดาขาดผอปการะ บตรหลานของผทมสวนรวมในการเสรมสรางความมนคงของชาต เดกทมปญหาทางสงคม หรอเดกทขาดโอกาสทางการศกษาในลกษณะอน ๆ

คณะอนกรรมการโครงการการศกษาพเศษ โครงการพฒนศกษาอาเซยน ไดจดประเภทเดกทมความตองการพเศษทจะใหบรการทางการศกษาไว ดงน

1. เดกทมความบกพรองทางการมองเหน2. เดกทมความบกพรองทางการไดยน3. เดกทมความบกพรองทางสตปญญา4. เดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพ5. เดกทมปญหาทางการเรยนร

ตามพระราชบญญตการฟ นฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 แบงประเภทของบคคลทมความตองการพเศษ เพอการจดทะเบยนและการฟ นฟสมรรถภาพไว คอ

1. คนพการทางการเหน

38

2. คนพการทางการไดยนหรอสอความหมาย3. คนพการทางกายหรอการเคลอนไหว4. คนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม5. คนพการทางสตปญญาหรอการเรยนรจากทกลาวขางตน จะเหนไดวาถงจะมความพยายามแบงประเภทเดก

ทมความตองการพเศษเพอความสะดวกในการจดบรการ และการใหความชวยเหลอแกเดกทมความตองการพเศษไดอยางเหมาะสม หากนำามาประมวลจดเปนประเภทใหมเพอใหสอดคลองกบความหมายของเดกทมความตองการพเศษแลว จะสามารถจดแบงไดเปน 2 กลมใหญ ๆ คอ

1. กลมเดกทมลกษณะทางความสามารถสง หรอมความเปนเลศทางสตปญญา ซงเรยกโดยทว ๆ ไปวา เดกปญญาเลศ กลมนจะเปนกลมทสามารถพฒนาตนเองไดด เพราะเปนผทมความสามารถทางสตปญญา และ/หรอความถนดเฉพาะทาง เมอเทยบกบระดบพฒนาการในดานตาง ๆ กบเกณฑเฉลยของเดกในชวงอายเดยวกนแลวพบวา สงกวาคาเฉลย หรอเรวกวาคาเฉลยทมการกำาหนดไว ทงในดานการรบร และความสามารถในการแกปญหา ดานปรมาณและคณภาพ เมอทำาการทดสอบระดบสตปญญาจะพบวาระดบสตปญญาสงกวา 120 ขนไป

2.กลมเดกทมลกษณะทางความบกพรอง ดอยความสามารถ หรอมปญหา เดกเหลานมกจะเรยนรไดชา และมปญหาในการเรยนร ตลอดจนการพฒนาดานตาง ๆ เปนไปไดไมเทาเทยมกบเกณฑเฉลยของเดกเมอเทยบกบเดกในชวงระดบอายเดยวกน ดงนนการจะใหการศกษา หรอการจะพฒนาเดกกลมนตองอาศยความรความเขาใจ และใหการชวยเหลอเปนพเศษตามความเหมาะสม ซงจำาแนกไดเปน 8 ประเภท คอ

39

2.1 เดกบกพรองทางสตปญญา 2.2 เดกบกพรองทางการไดยน 2.3 เดกบกพรองทางการเหน 2.4 เดกบกพรองทางรางกายและสขภาพ 2.5 เดกบกพรองทางการพดและภาษา 2.6 พรองทางพฤตกรรมและอารมณ 2.7 เดกทมปญหาทางการเรยนร2.8 เดกออทสตก 2.9 เดกพการซอน 2.10(เดกปญญาเลศ)

เดกทมความบกพรองทางสตปญญา (Children with Intellectual Disabilities)

เดกบกพรองทางสตปญญา หมายถง เดกทมระดบสตปญญา หรอเชาวปญญาตำากวาเกณฑเฉลยเมอเทยบเดกในระดบอายเดยวกน ม 2 กลม คอ

1. เดกเรยนชา หมายถง เดกทมความสามารถในการเรยนลาชากวาเดกปกต จดเปนพวกขาดทกษะในการเรยนร หรอมความบกพรองทางสตปญญาเพยงเลกนอย เดกเหลานจะมระดบสตปญญา (IQ) ประมาณ 71-90

2. เดกปญญาออน หมายถง เดกทมภาวะพฒนาการของจตใจหยดชะงก หรอเจรญไมเตมท ซงแสดงลกษณะเฉพาะ คอ มระดบสตปญญาตำา มความสามารถในการเรยนรนอย มพฒนาการทางกายลาชาไมเหมาะสมกบวย มความสามารถจำากดในการปรบตวตอสงแวดลอม และสงคม เดกปญญาออนแบงตามระดบสตปญญา (IQ) ได 4 กลม คอ

2.1 เดกปญญาออนขนาดหนกมาก มระดบสตปญญา (IQ) ตำากวา 20 ลงไป ไมสามารถเรยนรทกษะดานตาง ๆ ไดเลย ตองการเฉพาะการดแลรกษาพยาบาลเทานน

40

2.2 เดกปญญาออนขนาดหนก มระดบสตปญญา (IQ) ระหวาง 20-34 ไมสามารถเรยนได ตองการเฉพาะการฝกหดการชวยเหลอตวเองในกจวตรประจำาวนเบองตนงาย ๆ

2.3 เดกปญญาออนขนาดปานกลาง มระดบสตปญญา (IQ) ระหวาง 35-49 พอทจะฝกอบรมและเรยนทกษะเบองตนงาย ๆ ได สามารถฝกอาชพ หรอทำางานงาย ๆ ทไมตองใชความละเอยดละออได เรยกโดยทวไปวา T.M.R (Trainable Mentally Retarded)

2.4 เดกปญญาออนขนาดนอย มระดบสตปญญา (IQ) ระหวาง 50-70 กลมนพอจะเรยนในระดบประถมศกษาได และสามารถฝกอาชพและงานงาย ๆ ได เรยกโดยทว ๆ ไปวา E.M.R (Educable Mentally Retarded)

เดกทมความบกพรองทางการไดยน (Children with Hearing Impaired )

เดกบกพรองทางการไดยน หมายถง ผทมความบกพรอง หรอสญเสยการไดยน เปนเหตใหการรบฟงเสยงตาง ๆ ไดไมชดเจน ม 2 ประเภท คอ

1. เดกหตง หมายถง ผทสญเสยการไดยนถงขนาดททำาใหมความยากลำาบากจนไมสามารถเขาใจคำาพด และการสนทนา แตไมถงกบหมดโอกาสทจะเขาใจภาษาพดจากการไดยนดวยหเพยงอยางเดยว โดยไมม หรอมเครองชวยฟง แบงตามระดบการไดยน ซงอาศยเกณฑการพจารณาอตราความบกพรองของห โดยใชคาเฉลยการไดยนทความถ 500 , 1000 และ 2000 รอบตอวนาท (เฮรท : Hz) ในหขางทดกวา จำาแนกได 4 กลม คอ

1.1 เดกหตงระดบนอย มการไดยนเฉลยระหวาง 26-40 เดซเบล (dB) เดกจะมปญหาในการรบฟงเสยงเบา ๆ เชน เสยงกระซบ หรอเสยงจากทไกล ๆ

41

1.2 เดกหตงระดบปานกลาง มการไดยนเฉลยระหวาง 41-55 เดซเบล (dB) เดกจะมปญหาในการรบฟงเสยงพดคยทดงในระดบปกตทมระยะหาง 3-5 ฟต และไมเหนหนาผพด ดงนนเมอพดคยดวยเสยงธรรมดากจะไมไดยน หรอไดยนไมชด จบใจความไมได และมปญหาในการพดเลกนอย เชน พดไมชด ออกเสยงเพยน พดเสยเบา หรอเสยงผดปกต

1.3 เดกหตงระดบมาก มการไดยนเฉลยระหวาง 56-70 เดซเบล (dB) เดกจะมปญหาในการรบฟงและเขาใจคำาพด เมอพดคยกนดวยเสยงดงเตมทกยงไมไดยน มปญหาในการรบฟงเสยงหลายเสยงพรอมกน มพฒนาการทางภาษาและการพดชากวาปกต พดไมชด เสยงเพยน บางคนไมพด

1.4 เดกหตงระดบรนแรง มการไดยนเฉลยระหวาง 71-90 เดซเบล (dB) เดกจะมปญหาในการรบฟงเสยงและการเขาใจคำาพดอยางมาก เดกจะสามารถไดยนเฉพาะเสยงทดงใกลหในระยะ 1 ฟต การพดคยดวยตองตะโกนหรอใชเครองขยายเสยงจงจะไดยน เดกจะมปญหาในการแยกเสยง เดกมกพดไมชดและมเสยงผดปกต บางคนไมพด

2. เดกหหนวก หมายถง เดกทสญเสยการไดยนมากถงขนาดททำาใหหมดโอกาสทจะเขาใจภาษาพดจากการไดยนดวยหเพยงอยางเดยว โดยไมม หรอมเครองชวยฟงจนเปนเหตใหไมสามารถเขาใจหรอใชภาษาพดได หากไมไดรบการฝกฝนเปนพเศษ ถาวดระดบการไดยนแลวจะมการไดยนตงแต 91 เดซเบล (dB) ขนไปเดกทมความบกพรองทางการเหน (Children with Visual Impairments Children)

เดกบกพรองทางการเหน หมายถง ผทมองไมเหน หรอพอเหนแสง เหนเลอนลาง และมความบกพรองทางสายตาทงสองขาง โดยมความสามารถในการเหนไดไมถง 1/10 ของคนสายตาปกต หลงจากทไดรบการรกษาและแกไขทางการแพทยแลว หรอมลานสายตากวางไมเกน 30 องศา เดกบกพรองทางการเหนจำาแนกไดเปน 2 ประเภท คอ

42

1. เดกตาบอด หมายถง เดกทไมสามารถมองเหนไดเลย หรออาจมองเหนบางไมมากนก ไมสามารถใชสายตา หรอไมมการใชสายตาใหเปนประโยชนในการเรยนการสอน หรอการทำากจกรรมไดแตจะตองใชประสาทสมผสอนแทนในการเรยนร และหากมการทดสอบสายตาเดกประเภทนจะพบวา มสายตาขางดสามารถมองเหนไดในระยะ 20/200 หรอนอยกวานน และมลานสายตาโดยเฉลยอยางสงสดจะแคบกวา 5 องศา

2. เดกตาบอดไมสนท หรอบอดบางสวน สายตาเลอนลาง หมายถง เดกทมความบกพรองทางสายตา สามารถมองเหนบางแตไมเทากบเดกปกต เมอทดสอบสายตาเดกประเภทนจะมสายตาขางดสามารถมองเหนไดในระยะ 20/60 หรอนอยกวานน และมลานสายตาโดยเฉลยอยางสงสดจะกวางสงสดจะกวางไมเกน 30 องศา

เดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพ (Children with Physical and Health Impairments)

เดกบกพรองทางรางกายและสขภาพ หมายถง ผทมอวยวะไมสมสวน อวยวะสวนใดสวนหนงหรอหลายสวนหายไป กระดกกลามเนอพการ เจบปวยเรอรงรนแรงหรอเฉยบพลน มความพการทางระบบประสาทสมอง มความลำาบากในการเคลอนไหวจนเปนอปสรรคตอการศกษาเลาเรยน และการทำากจกรรมของเดก จำาแนกไดดงน

1. อาการบกพรองทางรางกาย ทมกพบบอย ไดแก1.1 ซพ หรอ ซรบรล พลซ (C.P. : Cerebral Palsy) หมายถง การ

เปนอมพาตเนองจากระบบประสาทสมองพการ หรอเปนผลมาจากสมองทกำาลงพฒนาถกทำาลายกอนคลอด ระหวางคลอด หรอหลงคลอด ซงทำาใหเกดกลมอาการผดปกตอยางถาวรจนทำาใหการควบคมการเคลอนไหวของกลามเนอสญเสย หรอบกพรอง เชน การเคลอนไหว การพด พฒนาการลาชา เดกซพ มความบกพรองทเกดจากสวนตาง ๆ ของสมองแตกตางกน ทพบสวนใหญ คอ

43

1.1.1 อมพาตเกรงของแขนขา หรอครงซก (Spastic)1.1.2 อมพาตของลลาการเคลอนไหวผดปกต (Athetoid) จะควบคม

การเคลอนไหวและบงคบใหไปในทศทางทตองการไมได1.1.3อมพาตสญเสยการทรงตว (Ataxia) การประสานงานของ

อวยวะไมด 1.1.4 อมพาตตงแขง (Rigid) การเคลอนไหวแขงชา รางกายม

อาการสนกระตกอยางบงคบไมได1.1.4 อมพาตแบบผสม (Mixed)

1.2 กลามเนอออนแรง (Muscular Distrophy) เกดจากประสาทสมองทควบคมสวนของกลามเนอสวนนน ๆ เสอมสลายตว โดยไมทราบสาเหต ทำาใหกลามเนอแขนขาจะคอย ๆ ออนกำาลง เดกจะเดนหกลมบอย เดนเขยงปลายเทา ขาไมมแรงตองใชการทาวโตะหรอเกาอเพอลกยนขนหรอพยงตว อาการอาจเลวลงชาหรอเรวตามสภาพของเซลลกลามเนอทเสอมสมรรถภาพ และจะทำาใหเดนไมได นงไมได ทายทสดตองนอนอยกบท ซงจะมความพการซอนในระยะหลง คอ ความจำาเลวลง สตปญญาเสอม

1.3 โรคทางระบบกระดกกลามเนอ (Orthopedic) ทพบบอย ไดแก 1.3.1 ระบบกระดกกลามเนอพการแตกำาเนด เชน เทาปก (Club

Foot) กระดกขอสะโพกเคลอน อมพาตครงทอนเนองจากกระดกไขสนหลงสวนลางไมตด (Spina Bifida) ทำาใหเกดความพการของประสาทไขสนหลงสวนนน ๆ สญเสยความรสกเจบปวด กลนอจจาระ ปสสาวะไมได อาจมนำาคงในสมอง และกระดกเทาพการ เดกประเภทนจะยน เดนโดยใชกายอปกรณเสรม

44

1.3.2 ระบบกระดกกลามเนอพการดวยโรคตดเชอ (Infection) เชน วณโรค กระดก หลงโกง กระดกผ เปนแผลเรอรงมหนอง เศษกระดกผ

ทำาใหกระดกสวนนนพการ ขาสนเพราะการเจรญของกระดกขาหยดชะงก

1.3.3 กระดกหก ขอเคลอน ขออกเสบ มความพการเนองจากไมไดรบการรกษาทถกตอง หรอทนทวงทภายหลงไดรบบาดเจบ

1.4 โปลโอ (Poliomyelitis) เกดจากเชอไวรสชนดหนงเขาสรางกายทางปาก แลวไปเจรญทตอมนำาเหลองในลำาคอ ลำาไสเลก และเขาสกระแสเลอดจนถงระบบประสาทสวนกลาง เมอเซลลประสาทบงคบกลามเนอถกทำาลาย แขนหรอขาจะไมมกำาลงในการเคลอนไหว ตอมาทำาใหมอาการกลามเนอลบเลก แตไมมผลกระทบตอสตปญญา เพยงพการแขนขา ยนไมได หรออาจปรบสภาพใหยนเดนไดดวยกายอปกรณเสรม

1.5 แขนขาดวนแตกำาเนด (Limb Deficiency) รวมถงเดกทเกดมาดวยลกษณะของอวยวะทมความเจรญเตบโตผดปกต เชน นวมอตดกน 3-4 นว มแคแขนทอนบนตอกบนวมอ ไมมขอศอก หรอเดกทแขนขาดวนเนองจากประสบอบตเหต และการเกดอนตรายในวยเดก หากเดกทมความ

45

พการมาแตกำาเนดและไดรบการใสกายอปกรณเทยมเมออายยงนอยจะสามารถปรบตวไดงายและด แตเดกทมความพการภายหลงถงแมจะไดรบการบำาบดรกษา ปรบสภาพ และฟ นฟสมรรถภาพจนสามารถเดนและใชมอไดดวยกายอปกรณเทยมแลว เดกเหลานยงตองการปรบตว ปรบใจอกระยะหนง

1.6 โรคกระดกออน (Osteogenesis Imperfeta) เปนผลทำาใหเดกไมเจรญเตบโตสมวย ตวเตย มลกษณะของกระดกผดปกต กระดกยาวบดเบยวเหนไดชดจากกระดกหนาแขง

2. ความบกพรองทางสขภาพ ทมกพบบอย ไดแก2.1 โรคลมชก (Epilepsy) เปนลกษณะอาการทเกดเนองมาจากความ

ผดปกตของระบบสมอง ทพบบอยมดงน คอ 2.1.1 ลมบาหม (Grand Mal) เมอเกดอาการชกจะทำาใหหมดสต

และหมดความรสกในขณะชกกลามเนอเกรงหรอแขนขากระตก กดฟน กดลน อาการชกอาจชกเปนระยะสนหรอชกนานหลายนาท ชกครงเดยวหรอชกหลายครงตดตอกน ภายหลงการชกเดกจะซม ออนเพลยหรอหลบ และจำาเหตการณทเกดขนระหวางชกไมได

2.1.2 การชกในชวงเวลาสน ๆ (Petit Mal) เปนอาการชกชวระยะเวลาสน ๆ 5-10 วนาท เมอเกดอาการชก และหยดชกเดกจะหยดชะงกในทากอนชก เดกจะนงเฉย หรอเดกอาจจะตวสนเลกนอย หลงจากนนกจะเรยนหนงสอหรอทำากจกรรมตอไดเหมอนไมมอะไรเกดขน

2.1.3 การชกแบบรนแรง (Grand Mal) เมอเกดอาการชก เดกจะสงเสยง หมดความรสก ลมลง กลามเนอเกรง เกดขนราว 2-5 นาท จากนนจะหาย และนอนหลบไปชวคร

2.1.4 อาการชกแบบพารชล คอมเพลกซ (Partial Complex) บางครงเรยกไซโคมอเตอร (Psychomotor) หรอเทมปอรลโลบ (Temporal Lobe) เกดอาการเปนระยะ ๆ ตงแตไมกวนาทจนถงหลาย ๆ ชวโมง ระหวางมอาการชกอาจกดรมฝปาก ทำาทาทางบางอยางคลายไมตงใจ ไมรสกตว ถ

46

ตามแขนขา เดนไปมา บางคนอาจเกดความโกรธหรอโมโห หลงชกอาจจำาเหตการณทเกดขนไมได และตองการนอนพก

2.1.5 อาการไมรสกตว (Focal Partial) เปนอาการทเกดขนในระยะสน เดกไมรสกตว อาจทำาอะไรบางอยางโดยทตวเองไมร เชน รองเพลง ดงเสอผา เดนเหมอลอย แตไมมอาการชก

2.2 โรคระบบทางเดนหายใจโดยมอาการเรอรงของโรคปอด (Asthma) เชน หอบหด วณโรค ปอดบวม ซงมทงทมอาการรนแรงหรอทเปนระยะยาวจนเกดโรคแทรกซอน ปอดแฟบ

2.3 โรคเบาหวานในเดก เกดจากรางกายไมสามารถใชกลโคสไดอยางปกต เพราะขาดอนซลน

2.4 โรคขออกเสบรมาตอย มอาการปวดตามขอเขา ขอเทา ขอศอก ขอนวมอ

2.5 โรคศรษะโตเนองจากนำาคงในสมอง สวนมากเปนมาแตกำาเนด ถาไดรบการวนจฉยโรคเรวและรบการรกษาอยางถกตองสภาพความพการจะไมรนแรง เดกสามารถปรบสภาพไดและมพนฐานทางสมรรถภาพดเชนเดกปกต แตถาไมไดรบการรกษาจะมอาการอมพาตของแขนขา สตปญญาบกพรองหรอมอาการชกบอย ๆ

2.6 โรคหวใจ (Cardiac Conditions) สวนมากเปนตงแตกำาเนด เดกจะตวเลกเตบโตไมสมอาย ซดเซยว เหนอยหอบงาย ออนเพลย ไมแขงแรงตงแตกำาเนด ทมอาการมากปากจะเขยว เลบมอเลบเทาเขยว ถาไดรบการผาตดรกษาในวยทารกเดกจะมสขภาพสมบรณเหมอนคนปกต

2.7 โรคมะเรง (Cancer) สวนมากเปนมะเรงเมดโลหต และเนองอกในดวงตา สมอง กระดก และไต

2.8 บาดเจบแลวเลอดไหลไมหยด (Hemophilia)

เดกทมความบกพรองทางการพดและภาษา (Children with Speech and Language Disorders)

47

การพดและภาษาเปนสงทมความเกยวเนองกน ทงนเพราะการพดเปนการแสดงออกทางภาษา ดงนนเดกบกพรองทางการพดและภาษา จงหมายถง ผทพดไมชด และลลาจงหวะการพดผดปกต ออกเสยงผดเพยน อวยวะทใชในการพดไมสามารถเปนไปตามลำาดบขน การใชอวยวะเพอการพดไมเปนไปดงตงใจ คำาพดทยากหรอซบซอนหรอยาวจะยงมปญหามากหรอมอาการพดและใชภาษาทผดปกต โดยการพดนนเหนไดชดวาผดแปลกไปจากการพดของคนทวไป ทำาใหฟงไมรเรอง สอความหมายตอกนไมได หรอมอากปกรยาทผดปกตขณะพด ซงความบกพรองทางการพดและภาษาสามารถจำาแนกไดดงน คอ

1. ความผดปกตดานการออกเสยง1.1ออกเสยงผดเพยนไปจากมาตรฐานของภาษาเดม เชน พด

เสยงขนจมกเนองมาจากอทธพลของภาษาถน 1.2 เพมหนวยเสยงเขาในคำาโดยไมจำาเปน1.3 เอาเสยงหนงมาแทนอกเสยงหนง เชน กวาดฟาด

2. ความผดปกตดานจงหวะเวลาของการพด เชน การพดรว การพดตดอาง

3. ความผดปกตดานเสยง3.1 ระดบเสยง เชน การพดเสยงสงเกนไป ตำาเกนไป หรอพด

ระดบเสยงเดยวกนหมด3.2 ความดง เชน พดเสยงดงมาก หรอเบามากจนเกนไป3.3 คณภาพของเสยง เชน พดเสยงแตกพรา เสยงแหบ

เสยงหอบ เสยงขนจมก เสยงแปรง4. ความผดปกตทางการพดและภาษาอนเนองมาจากพยาธสภาพท

สมอง โดยทวไปเรยกวา Dysphasia หรอ aphasia ทควรรจกไดแก 4.1 Motor aphasia (Expressive หรอ Broca’s apasia) หมายถงผ

ทเขาใจคำาถาม หรอคำาสง แตพดไมได ออกเสยงลำาบาก พดชา ๆ พอพดตามไดบางเลกนอย บอกชอสงของพอได แตพดไมถกไวยากรณ

48

4.2 Wernicke’s aphasia (Sensory หรอ Receptive aphasia) หมายถงผทไมเขาใจคำาถาม หรอคำาสง ไดยนแตไมเขาใจความหมาย (word deafness) ผทออกเสยงไมตดขด แตมกใชคำาผด ๆ หรอใชคำาอนซงไมมความหมายมาแทน (Paraphasia) ผทมกจะพดตามไมได (Anomia) ผทไมเขาใจภาษาเขยน หรอ tactile speech symbol (word blindness)

4.3 Conduction aphasia หมายถงผทออกเสยงไดไมตดขด เขาใจคำาถามด แตพดตามหรอบอกชอสงของไมได มกเกดรวมไปกบอมพาตของรางกายซกขวา

4.4 Nominal aphasia (Anomic aphasia) หมายถงผทออกเสยงได เขาใจคำาถามด พดตามได แตบอกชอวตถไมได เพราะลมชอ บางทกไมเขาใจความหมายของคำา มกเกดรวมไปกบ Gerstmann’s syndrome

4.5 Global aphasia หมายถงผทไมเขาใจทงภาษาพด และภาษาเขยน พดไมไดเลย

4.6 Sensory agraphia หมายถงผทเขยนเองไมได เขยนตอบคำาถามหรอเขยนชอวตถกไมได มกเกดรวมกบ Gerstmann’s syndrome

4.7 Motor agraphia หมายถงผทลอกตวเขยนหรอตวพมพไมได และเขยนตามคำาบอกไมได เพราะม apraxia ของมอ

4.8 Cortical alexia (Sensory alexia) หมายถงผทอานไมออก เพราะไมเขาใจภาษา

4.9 Motor alexia หมายถงผทเหนตวเขยนหรอตวพมพ เขาใจความหมาย แตอานออกเสยงไมได

4.10 Gerstmann’s syndrome หมายถงผทไมรชอนว (finger agnosia) ไมรซายขวา (allochiria) ทำาคำานวณไมได (acalculia) เขยนไมได (agraphia) อานไมออก (alexia)

4.11 Visual agnosia หมายถงผทมองเหนวตถ แตไมรวาเปนอะไร บางทบอกชอนวตวเองไมได (finger agnosia)

49

4.12 Auditory agnosia (word deafness) หมายถงผทไมมความบกพรองทางการไดยนแตแปลความหมายของคำา หรอประโยคทไดยนไมเขาใจ

เดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณ (Children with Behaviorally and Emotional Disorders)

เดกบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณ หมายถง ผทมการควบคมอารมณใหอยในสภาพปกต เชนคนปกตนาน ๆ ไมได หรอผทควบคมพฤตกรรมบางอยางของตนเองไมได ซงพฤตกรรมทแสดงออกมานนไมเปนทยอมรบและพอใจของมาตรฐานความประพฤตปฏบตของสงคม ทำาใหไมสามารถอยรวมกบผอนไดอยางเรยบรอย สอดคลองกบสภาพการณ ซงการจะจดวาใครมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณตองคำานงถงองคประกอบตาง ๆ ดงน

1. สภาพแวดลอม พฤตกรรมและอารมณทเปนทยอมรบในสถานการณอยางหนง อาจจะไมเปนทยอมรบในอกสถานการณหนง ทงนขนอยกบเวลา สถานท และการปฏบตของชนกลมนน

2. ความคดเหนของแตละบคคล ความคดเหนของคนสองคนทมตอพฤตกรรมอยางเดยวกนยอมไมเหมอนกน

3. เปาหมายของแตละบคคล ซงเปาหมายจะเปนตวกำาหนดทำาใหการมองพฤตกรรมเดยวกนของคนสองคนมองกนคนละแงเดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณจะไดรบผลกระทบในลกษณะตาง ๆ อาจจะเพยงขอใดขอหนงหรอหลายขอกได และเปนปญหาทเกดขนและมมาเปนเวลานานแลวไดแก

1.ไมสามารถเรยนหนงสอไดเชนเดกปกต และเดกทไมสามารถเรยนไดนน มไดมสาเหตมาจากองคประกอบทางสตปญญา และสขภาพ หรอความบกพรองทางรางกาย

50

2. ไมสามารถรกษาความสมพนธอนดกบเพอนนกเรยนดวยกน หรอกบครได

3. มพฤตกรรมทไมเหมาะสม เมอเปรยบเทยบกบเดกปกตอน ๆ ในวยเดยวกน

4. มความคบของใจ และมความเกบกดอารมณ5. แสดงอาการทางรางกาย เชน ปวดศรษะ ปวดตามสวนตาง ๆ ของ

รางกาย หรอมความหวาดกลว เมอมปญหาสวนตวหรอปญหาทางดานการเรยน

เดกทมความบกพรองทางพฤตกรรม ซงจดวามความรนแรงมาก และกำาลงไดรบความสนใจจากทางการแพทย ทางจตวทยา และทางการศกษา ไดแก

1. เดกสมาธสน (Children with Attention Deficit and Hyperactivity Disorders) หรอเรยกยอ ๆ วา ADHD หมายถงเดกทซนอยไมนง ซนมากผดปกต เคลอนไหวอยตลอดเวลา บางคนมลกษณะอาการทเหนไดชดเจนถงปญหาเรองสมาธบกพรอง (Attention Span) หรออาการหนหนพลนแลน ขาดความยบยงชงใจ (Impulsive Behaviors) สำาหรบเดกเหลานทางการแพทยจะเรยกวา Attention Deficit Disorders หรอ เรยกยอ ๆ วา ADD

2. เดกออทสตก (Autistic) หรอบางครงเรยกวา ออทสซม (Autisum)

เดกทมปญหาทางการเรยนร (Children with Learning Disabilities) เดกทมปญหาทางการเรยนร หรอเรยกยอ ๆ วา L.D. (Learning

Disability) หมายถง ผทมปญหาทางการเรยนรเฉพาะอยาง โดยมความบกพรอง หรอปญหาหนง หรอมากกวาหนงอยาง ในกระบวนการทางจตวทยาทำาใหเดกเหลานมปญหาทางการใชภาษา หรอการพด การเขยน โดยจะแสดงออกมาในลกษณะของการนำาไปปฏบต ทงนไมนบรวมเดกทม

51

ปญหาเพยงเลกนอยทางการเรยน ซงอาจมสาเหตมาจาก การขาดแรงเสรม ดอยโอกาสทางสงแวดลอมและวฒนธรรม หรอเปนเพราะครสอนไมมประสทธภาพ และไมนบรวมถงเดกทมปญหาเนองจากความพการ หรอความบกพรองทางรางกาย ซงการจะบอกไดวา เดกคนใดเปนเดกทมปญหาทางการเรยนรหรอไม จะอาศยเพยงการมองดนนเปนไปไดยากมาก เพราะเดกทมปญหาทางการเรยนร จะตองอาศยเรองของความแตกตางของความสำาเรจในการเรยนกบความสามารถทมอยวาหางกนมากหรอไม ดวยเหตนในการพจารณาเรองปญหาทางการเรยนรจงตองอาศยลกษณะรวมกนคอ เปนผทมระดบสตปญญาปกต หรอมสตปญญาอยในชวงเชนเดยวกบเดกปกตแตผลสมฤทธทางการเรยนจะตำากวาปกต และจะตองไมมความพการหรอความบกพรองในดานตาง ๆ ไมวาจะเปนดานรางกาย สขภาพอนามย ระบบประสาทการสมผสและวฒนธรรมเขามาเกยวของ

เดกออทสตก (Autistic) เดกออทสตก หรอบางครงเรยกวา ออทซม (Autism) หมายถง เดก

ทมความบกพรองอยางรนแรงในการสอความหมาย พฤตกรรม สงคม และความสามารถทางสตปญญาในการรบร อาการตาง ๆ จะมการเปลยนแปลงไมแนนอนเปนระยะ ๆ ไป เดกออทสตกแตละคนจะมเอกลกษณของตนเอง และยอมแตกตางไปจากเดกคนอน ๆ ซงเปนเดกออทสตกเหมอนกน ทงนเปนเพราะอาการทเปนมความรนแรงมากนอยตางกนไป ประกอบกบเดกแตละคนมบคลกภาพของตวเองอยดวย อาการออทสตกนนจะคงอยตดตวเดกไปจนเปนผใหญจนตลอดทงชวต ไมสามารถรกษาใหหายไดหากพจารณาเปรยบเทยบดานพฒนาการของทกษะดานตางๆ ของเดกออทสตกใน 4 ดาน คอ ดานทกษะการเคลอนไหว ดานทกษะการรบรเกยวกบรปทรง ขนาดและพนท ดานทกษะภาษาและการสอความหมาย และดานทกษะทางสงคม จะพบวาเดกออทสตกจะมพฒนาการดานภาษา และพฒนาการดานสงคมตำามาก แตจะมพฒนาการดานการเคลอนไหว ดานการรบรรปทรง

52

ขนาดและพนทโดยเฉลยสงถาความแตกตางระหวางทกษะดานภาษา และสงคมยงตำากวา ทกษะดานการเคลอนไหว และการรบรรปทรงมากเทาใดความเปนไปไดของออทสตกกยงสงขนเทานน พฒนาการทผดปกตน กอใหเกดความเสยหายอยางรนแรงตลอดชวต ซงปกตปรากฎในระยะ 3 ป แรกของชวต

เดกพการซอน (Children with Multiple Handicaps)เดกบกพรองซอน หมายถง ผทมความบกพรองทมากกวาหนงอยาง

เปนเหตใหเกดปญหาขดของในการเรยนรอยางมาก เชน ปญญาออน –ตาบอด ปญญาออน-รางกายพการ หหนวก-ตาบอด ฯลฯ

ลกษณะของเดกทมความตองการพเศษประเภทตางๆ ในชนเรยนเรามกจะพบวา นกเรยนแตละคนมความแตกตางกน ซงม

ผลใหพฤตกรรมของเดกมความแตกตางกนไปดวย ดงนนการเขาใจเกยวกบเรองลกษณะบางประการของเดกทมความตองการพเศษจะชวยทำาใหสามารถคาดการณไดวาเดกทไดพบเหนนนนาจะเปนเดกทมความตองการพเศษประเภทใด ซงจะสามารถจดบรการทางการศกษา และใหการชวยเหลอเพอใหสอดคลองกบความตองการพเศษของเดกได อยางไรกตามลกษณะบางอยางทสงเกตไดนนยงไมสามารถบงชไดวา เปนเดกพเศษหรอไม ทสำาคญการจะบอกไดวา เปนเดกทมความตองการพเศษประเภทใดนนตองไดรบการตรวจสอบและวนจฉยจากผเชยวชาญกอน การเขาใจลกษณะบางประการของเดกทมความบกพรองประเภทตาง ๆ จะชวยใหเกดความเขาใจเกยวกบตวเดกเพอจะไดเตรยมการใหการชวยเหลอ หรอสงตอเดกไปเพอทำาการวนจฉยจากผเชยวชาญไดอยางเหมาะสม

ลกษณะบางประการทจะชวยใหเขาใจ และสามารถคาดการณไดวาจะเปนเดกทมความตองการพเศษประเภทใดนน สงเกตไดดงน

53

เดกทมความบกพรองทางสตปญญาลกษณะบางอยางของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาทพอ

สงเกตได ดงน1. พฒนาการทางรางกาย ภาษา อารมณ และสงคม เชน การชนคอ

การนง การยน การเดนทำาไดไมสมกบวย2. ไมพด หรอพดไดไมสมวย3. ชวงความสนใจสน วอกแวก4. ขาดความสนใจในสงทเฉพาะเจาะจง5. ความคด และอารมณเปลยนแปลงงาย6. อดทนตอการรอคอยนอย7. ทำางานชา8. ทำาอะไรรนแรง ไมมเหตผล ไมถกกาลเทศะ

9. ความเขาใจจากการฟงดกวาจากการอาน10. การจำาตวอกษร หรอขอความนอยกวาวย11. มกมปญหาทางการพด12. อวยวะภายนอกบางสวนมรปรางผดปกต13. กลามเนอทำางานไมประสานกน14. ไมสามารถปรบตวได15. ไมสามารถชวยตนเองได เมอเปรยบเทยบกบวยเดยวกน16. ชอบเลนกบเดกทมอายนอยกวา

เดกทมความบกพรองทางการไดยนลกษณะบางอยางของเดกทมความบกพรองทางการไดยนทพอ

สงเกตได มดงน1. ไมตอบสนองเมอเรยก2. มกตะแคงหฟง3. ไมพด มกแสดงทาทาง

54

4. พดไมชด เสยงผดปกต5. พดไมถกหลกไวยากรณ6. พดมเสยงแปลก มกเปลงเสยงสง7. พดดวยเสยงตำา หรอดวยเสยงทดงเกนความจำาเปน8. เวลาฟงมกจะมองปากของผพด หรอจองหนาผพด9. รสกไวตอการสนสะเทอน และการเคลอนไหวรอบตว10. ไมมปฏกรยาตอเสยงดง เสยงพด เสยงดนตร หรอมบางเปน

บางครง11. ไมชอบรองเพลง ไมชอบฟงนทาน แตแสดงการตอบสนอง

อยางสมำาเสมอตอเสยงดงในระดบทเดกไดยน12. มกทำาหนาเดอเมอมการพดดวย13. ไมพดเมอมสงเราใจจากสภาพแวดลอม14. ซน ไมมสมาธ15. ไมสามารถปฏบตตามคำาสงได16. มความลำาบากในการอานหนงสอ17. ไมตอบคำาถาม18. อาจมปญหาทางอารมณและสงคม

เดกทมความบกพรองทางการเหนลกษณะบางอยางของเดกทมความบกพรองทางการเหนทพอสงเกต

ได มดงน1. เดนงมงาม ชนและสะดดวตถ2. ไมสนใจในสงทตองใชสายตา เชน การเลนซอนหา3. มองเหนสผดไปจากปกต4. มกบนวาปวดศรษะ คลนไส ตาลาย คนตา มองเหนเลอนลาง5. กมศรษะชดกบงาน หรอของเลนทวางอยตรงหนา6. ขาดความสนใจ เหมอลอย7. เพงตา หรตา หรอปดตาขางหนงเมอใชสายตา

55

8. ตาและมอไมสมพนธกน9. ลำาบากในเรองการใชบนได ใสกระดม ผกเชอกรองเทา อานและ

เขยนหนงสอ10. มความลำาบากในการจำา และแยกแยะสงทเปนรปรางทาง

เรขาคณต

เดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพลกษณะบางอยางของเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพ

ทพอสงเกตได แบงเปน1. ลกษณะของเดกบกพรองทางรางกาย มดงน

1.1 แสดงความผดปกตทางรางกายเปนทนาสงเกตอยางเดนชด

1.2 มปญหาเกยวกบการทรงตว1.3 เทาบดผดรป1.4 กระดกสนหลงโคงงอ1.5 กลไกเคลอนไหวมปญหา1.6 ทาเดนคลายกรรไกร คอเขาชดปลายเทาแยกจากกน1.7 สวมรองเทาขาเหลก หรอเบรส1.8 สญเสยการควบคมกลไกกลามเนอ หรอการประสานงาน

ของรางกาย1.9 อาการเคลอนไหวสน หรอกระตก1.10 การทรงตวของรางกายทงสองขางไมสมดลกน1.11 ความผดปกตนนเกยวกบหนาทการใชงานตามปกตของระบบกระดกกลามเนอหรอขอตอ

1.12 เดนขากะเผลก หรออดอาดเชองชา2. ลกษณะของเดกบกพรองทางสขภาพ มดงน 2.1 มอาการเหนอยงาย

56

2.2 มความผดปกตจนไมสามารถเขารวมกลมกบเพอนได หรอถกหวเราะเยาะ กลายเปนตวตลก

2.3 มกกระสบกระสาย และอยไมสข 2.4 ชกชา และขาดความคลองแคลว

2.5 มกหายใจขดหลงการออกกำาลงกาย 2.6 ไอเสยงแหงบอย ๆ 2.7 มกบนเจบหนาอกภายหลงการทำางานโดยใชรางกาย 2.8 หนาแดงงาย มสเขยวจางบนแกม รมฝปากและ/หรอปลาย

นว 2.9 อาการไขตำา ๆ เปนหวดบอย ๆ 2.10 เกดชกอยางกระทนหน 2.11 ขาดสมาธ หรอขาดความตงใจแนวแน 2.12 เปนลมงาย 2.13 บนวาเจบภายในแขน ขาและ/หรอขอตอ 2.14 หวและกระหายนำาอยางเกนกวาเหต 2.15 ทาเดนผดปกต 2.16 ศรษะโคลงไปมา 2.17 กาวขนบนไดดวยความยากลำาบาก 2.18 ทายนผดปกต 2.19 บนปวดหลง 2.20 หกลมบอย ๆ

เดกทมความบกพรองทางการพดและภาษาลกษณะบางอยางของเดกทมความบกพรองทางการพดและภาษาท

พอสงเกตได มดงน1. เมออยในวยทารกมกเงยบผดธรรมชาต รองไหเบา ๆ และออนแรง2. ไมออแอภายในอาย 10 เดอน

57

3. ไมพดภายในอาย 2 ขวบ4. หลง 3 ขวบแลวภาษาพดของเดกกยงฟงเขาใจยาก5. ออกเสยงตวสะกดไมได6. หลง 5 ขวบ เดกยงคงใชภาษาทเปนประโยคไมสมบรณในระดบ

ประถมศกษา7. มปญหาในการสอความหมาย พดตะกกตะกก8. ใชทาทางในการสอความหมาย

เดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณลกษณะบางอยางของเดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมและ

อารมณทพอสงเกตได แบงเปน

1. ลกษณะพฤตกรรมไมสมวยอนอาจนำาไปสความบกพรองทางบคลกภาพและการปรบตว หากไมไดรบการแกไข มดงน

1.1 หยบสงทไมใชอาหารเขาปาก หรอกน1.2 กนอาหารยาก หรอเบออาหาร1.3 กนจ พรำาเพรอ

58

1.4 อจจาระ ปสสาวะรดเสอผา หรอทนอน1.5 ยงตดขวดนม หรอตกตา และของใชในวยทารก1.6 พดนอยคำา1.7 พดไมเปนภาษาทฟงเขาใจ1.8 พดไมชด1.9 พดเสยงเบา คอย ๆ 1.10พดตะกกตะกก ตดอาง1.11พดหยาบคาย1.12ไมยอมพดเฉพาะกบคนบางคน1.13ดดนว1.14กดเลบ1.15ถอนผม1.16กดฟน1.17โขกศรษะ1.18โยกตว1.19เลนอวยวะเพศ1.20เรยบรอยเกนไป1.21ตดคนมากเกนไป1.22เชอผอนมากเกนไป1.23สมยอม1.24ดอดงผดปกต1.25ซนผดปกต1.26หงอยเหงาเศราซม1.27ไมยอมชวยตวเองในสงทควรทำาได1.28พฒนาการตาง ๆ ทเคยทำาไดชงก1.29ชอบพงพาผอน1.30ไมกลาแสดงตนเอง หรอแสดงความคดเหน

59

1.31ขาดความเชอมน หรอภาคภมใจในตนเอง1.32ทอแทสนหวง หมดกำาลงใจ1.33 อาย หลบ หวาดกลว 1.34แยกตวเองไมเขากลม1.35รสกวาตวเองมปมดอย1.36เรยกรองความสนใจ1.37ปายความผดใหผอน1.38ไมยอมรบผด1.39กลวโรงเรยน หรอไมอยากมาโรงเรยน1.40อารมณหวนไหวงายตอสงเรา การถกวจารณ หรอตอการ

เปลยนแปลง1.41ระแวง1.42ยำาคดยำาทำา1.43กาวราว1.44 ตอตานสงคมดวยวธตาง ๆ 1.45 ดอเงยบ เชน ทำาไมรไมช ทำาเปนไมไดยน 1.46มความประพฤต จตใจ การแตงกาย และบทบาทไมสมกบเพศของ

ตนเองตามพฒนาการของวย2. ลกษณะความผดปกตทางความประพฤตทเปนปญหา มดงน2.1 รสกวาตนเองมปมเดน หรอปมดอย2.2 ฝาฝนไมเคารพกฎระเบยบของหมคณะ2.3 ละเมดสทธผอน2.4 กาวราวทงดานการกระทำาและวาจา2.5 ดอดง ตอตาน2.6 มกกอเหตทะเลาะววาท2.7 วางเของ2.8 ตองการความยอมรบจากผอน

60

2.9 อดกลนตอการถกยวยไมคอยได2.10ไมยอมรบผด2.11ไมเปนมตร นอกจากกบกลมพวกของตน2.12อาฆาตพยาบาท2.13เกะกะระราน วางโต2.14 กอใหเกด หรอไดรบอบตเหตบอย ๆ 2.15ลกเลกขโมยนอย2.16พดปด2.17ใสรายปายสผอน2.18หนการเรยน2.19หนออกจากบาน2.20 ใชสารเสพยตดตาง ๆ 2.21ผลการเรยนอยในเกณฑไมดหรอดอยลง

3. ลกษณะความบกพรองทางอารมณและอาการทางประสาท3.1 ชางวตกกงวลจนเกนเหตอยเสมอ3.2 หวาดผวา กลวอยางไมสมเหตผล3.3 ตกใจงาย3.4 เคยดแคนอาฆาต3.5 หงดหงด ฉนเฉยว ขโมโห บนดาลโทสะ3.6 ขอจฉารษยา3.7 เกรยวกราด มทะล กาวราว3.8 เจาอารมณ3.9 เจานำาตา3.10เศราซม3.11หงอยเหงา3.12หมกมนครนคด3.13ฝนกลางวน

61

3.14เหมอลอย3.15ขาดความสนใจตอสงแวดลอม หรอสงเรา3.16กลวโรงเรยน3.17ความเอาใจใส และสมาธตอการเรยนลดลง3.18ผลการเรยนดอยลง3.19ขาดความเชอมนในตวเอง3.20ตดผใดผหนงมากเปนพเศษ3.21ตดสนใจอะไรไมได3.22ทอแท หมดหวง3.23พะวงถงแตตวเอง3.24ตโพยตพาย3.25ตนเตนงาย3.26เกบกดซอนเรนความรสก3.27ตดอาง3.28ฝนราย3.29นอนละเมอ3.30หลบยาก3.31พดเพอเจอ3.32ยำาคดยำาทำา3.33ออนเพลยไมมแรง3.34เหนอยงาย3.35เบออาหาร3.36กลนไมลง3.37หายใจไมเตมอม3.38จกในคอ3.39แนนหนาอก3.40ถอนหายใจ

62

3.41กระตกหรอเกรงตามสวนตาง ๆ ของรางกาย3.42 ทำาเสยงในจมกหรอในคอซำา ๆ ซาก ๆ 3.43เวยนหว หนามด3.44ปวดหว3.45ปวดทอง3.46ปวดขอ3.47ปวดแขน ขา3.48ชาตามสวนตาง ๆ ของรางกาย3.49ดดนว3.50กดเลบ3.51กดรมฝปาก3.52ถอนผม3.53แกะ เกาจนอาจเปนผนแผลตามตว3.54ปสสาวะ อจจาระบอยหรอราด3.55ปสสาวะรดทนอน

4. ลกษณะของเดกสมาธสน แบงเปนกลมคอ4.1 กลมซนอยไมนง หรอทซนมากผดปกต (Hyperactivity) กลมท

หนหนพลนแลน ขาดความยบยงชงใจ (Impulsive) มลกษณะดงน

4.1.1 ไมรจกระมดระวงตวเอง ทำาใหเกดอบตเหต4.1.2ลกออกจากทนงบอย ๆ 4.1.3 ชอบวง หรอปนปาย อยไมนง กระสบกระสาย วนวาย4.1.4 พดคยมากเกนไป4.1.5มความลำาบากในการเลนคนเดยวเงยบ ๆ 4.1.6 ลกลลกลน4.1.7 อารมณรอน เปลยนแปลงงาย4.1.8 ขาดความอดทนในการรอคอย

63

4.1.9 ชอบพดขดจงหวะ รบกวน ชางฟอง4.2 กลมทไมมการซน แตอยไมนง เปนกลมสมาธบกพรอง

(Inattentive) มลกษณะดงน 4.2.1 มปญหาในการทำากจกรรมตามลำาพง โดยเฉพาะคำาสงยาว ๆ มความลำาบากในการฟงคำาสงใหตลอดใจความ

4.2.2 มความลำาบากในการทำางาน หรอเลนกจกรรมใดกจกรรมหนงใหสำาเรจลลวงไป

4.2.3 อปกรณ เครองใชเกยวกบการเรยนตาง ๆ สญหายบอย ๆ

4.2.4 ไมสนใจสงเราสำาคญ แตไปสนใจสงเราทไมสำาคญ 4.2.5 ขาดสมาธ หรอความตงใจในการทำากจกรรมทมราย

ละเอยดปลกยอย หรอเรยนวชาทนาเบอหนายใชเวลานาน 4.2.6 ขาดการวางแผนจดการทด (Disorganized) 4.2.7 มความลำาบากในการทำากจกรรมทตองใชสมองเปนเวลา

นาน ๆ (long mental effort) 4.2.8 มกขลม ทำาของหายเปนประจำา หรอลมนด 4.2.9 ถกรบกวนจากสงเราตาง ๆ งายมาก วอกแวกงาย เหมอ

ลอยหรอชางฝน

เดกทมปญหาทางการเรยนร (L.D.)ลกษณะบางอยางของเดกทมปญหาทางการเรยนรทพอสงเกตได ม

ดงน1. แยกความแตกตางของขนาดและรปทรงไมได2. จำาตวเลขไมได3. นบเลขไมได4. ใชเครองหมายบวก ลบ คณ หาร ไมไดเมอเรยนแลว5. คำานวณผด แมจะใชเครองหมายถก

64

6. มปญหาในการเรยนคณตศาสตร7. เขาใจคำาศพทนอยมาก8. ปฏบตตามคำาสงไมได เพราะไมเขาใจคำาสง9. ไมตงใจฟงคร10. จำาสงทครพดใหฟงไมได11. เลาเรอง/ลำาดบเหตการณไมได12. มปญหาดานการอาน เชน อานขามบรรทด อานไมออก อานไม

ชดเจน ไมเขาใจความหมายของสงทอาน13. มปญหาดานการเขยน เชน เขยนหนงสอไมเปนตว จำาตวอกษร

ไมได สะกดคำาไมไดเขยนบรรยายภาพไมไดเลย14. สบสนเรองเวลา15. กะขนาดไมได16. ไมเขาใจเกยวกบระยะทาง17. เรยงลำาดบมากนอยไมได18. เรยงลำาดบเหตการณไมได19. สบสนเรองซาย-ขวา หรอบน-ลาง20. มองเหนภาพแตบอกความแตกตางของภาพไมได21. จำาสงทเหนไมได22. จำาสงทไดยนไมได และแยกเสยงไมได23. เคลอนไหวชาผดปกต24. เดนงมงาม25. หกลมบอย26. กระโดดสองเทาพรอมกนไมได27. มปญหาในการทรงตวขณะเดน28. หยบจบสงของไมคอยไดจงทำาของหลดมอบอย ซมซาม29. เคลอนไหวเรวอยตลอดเวลา (เรวผดปกต)30. อยนงเฉยไมได

65

31. รบลกบอลไมได32. ตดกระดมไมได33. เอาแตใจตนเองไมฟงความเหนของเพอน34. เพอนไมชอบ ไมอยากใหเขากลมดวย35. ชวงความสนใจสนมาก (ไมเกน 1 นาท)36. แตงตวไมเรยบรอยเปนประจำา37. ทำางานสกปรกไมเปนระเบยบ38. ชอบหลบหนาไมคอยมเพอน39. หวงของ ไมแบงปน40. ขาดความรบผดชอบ เลยงงาน41. มกทำางานทไดรบมอบหมายไมสำาเรจ42. สงงานไมตรงเวลา

เดกออทสตก (Autistic)ลกษณะของเดกออทสตก มดงน

1.อยในโลกของตนเอง คอไมสนใจตอความรสกของคนอน มองเหนคนอนเปนเสมอนวตถหรอมองเลยไปทวตถทเขาสนใจเทานน

2. ไมสนใจทจะเขาไปหาใครเพอใหปลอบใจ เมอเกดการหกลม หรอเจบจะสงเสยงรองเพยงชวขณะแลวจะหยดหายอยางปลดทงไปเลย

3. ไมเขาไปเลนในกลมเพอน ๆ หรอไมเลนเลยนแบบเดกอน ๆ 4. ไมยอมพด สวนการเลนเสยงจะไมมแบบแผนแนนอน อาจแตกตาง

กนไปในแตละวน 5. เคลอนไหวแบบซำา ๆ ซาก ๆ อยอยางเดยวบอยจนผดปกต

6. ยดตดวตถ สงของอยางใดอยางหนง มกถอเดนไปเรอย ๆ หรอเกบไวเปนสวนตว ถาถกแยงไปจะรองลน

7. ตอตาน หรอแสดงกรยาอารมณรนแรง และไรเหตผล 8. มททาเหมอนคนหหนวก

66

9. ทาทางไมรสกรบรตอสงเราทมากระตน 10. ใชวธการสมผส และเรยนรสงตาง ๆ ดวยวธการทตางจากคนทวไป เชน ใชวธการดม การชม เปนตน

เดกพการซอนลกษณะบางอยางของเดกทมความบกพรองซอนทพอสงเกตไดนนก

จะมลกษณะเชนเดยวกบลกษณะของเดกทมความบกพรองมากกวาหนงประเภทรวมกนดงไดกลาวแลวขางตนรวมกน

เนอหา การเรยนรของเดกทมความตองการพเศษ เปนทยอมรบกนโดยทวไปวา คนเราเกดมาไมเหมอนกน หรอม

ลกษณะแตกตางกน ซงลกษณะความแตกตางกนระหวางบคคลมผลตอระดบความสำาเรจในการเรยนร ทงนเพราะการเรยนรเปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปจากเดมเพอไปสพฤตกรรมใหมทคอนขางถาวร อนเปนผลมาจากประสบการณ หรอการฝกฝน ซงการเรยนรของคนเราอาศยประสาทสมผส ไดแก ห ตา จมก ลน กาย ใจ เปนองคประกอบหลกของการเรยนรและการรบร หากมสวนใดสวนหนงสญเสย หรอบกพรองไปยอมมผลตอการเรยนร และการรบรตามไปดวย ทำาใหการเรยนรของเดกตองลมเหลว เรยนไดไมดเทาทควร หรอเกดขอขดของเสยกอน ซงอาจจดเปนองคประกอบใหญ ๆ ได 3 ประการ คอ

1. องคประกอบดานสรรวทยา ไดแก สาเหตทสบเนองมาจากการทำางานผดปกตของระบบการทำางานของรางกาย เปนเรองทเกยวของกบปญหาทางรางกายของเดกเอง

2. องคประกอบดานจตวทยา ไดแก สตปญญา อตราเรวของการเรยนร ความรสกนกคดเกยวกบตนเอง การปรบตวทางอารมณและสงคม ความสมพนธระหวางครอบครวและเพอนฝง เปนตน

3.องคประกอบดานสภาพแวดลอม ตลอดจนประสบการณตาง ๆ

67

ดงนนเดกทมความตองการพเศษยอมไดรบผลกระทบตอการเรยนรในดานตาง ๆ และหากเปนเดกทมความบกพรองทางดานตาง ๆ แลวยงมผลกระทบตอการเรยนรมากขนไปอก ซงแยกพจารณาถงผลกระทบของความบกพรองทมตอการเรยนรของเดกทมความตองการพเศษเปนประเภทๆ ไป

เดกทมความบกพรองทางสตปญญาการทจะเขาใจถงผลกระทบของความบกพรองทางสตปญญาวา ม

ผลตอการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาอยางไรนน จำาเปนอยางยงทตองเขาใจและยอมรบขอเทจจรงเกยวกบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา วา

1. ระดบสตปญญาของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาไมอยคงทเสมอไป โดยเฉพาะอยางยงเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเลกนอย

2. บคคลทไดรบการทดสอบ จากแบบทดสอบวดเชาวนปญญาวามระดบสตปญญาตำากวาปกตยงมทกษะการปรบตวทใชไดดอย ขนอยกบการทบคคลนนจะไดรบการฝกฝน ไดรบแรงจงใจ ประสบการณ และสภาพแวดลอมทางสงคมทเขาไดรบ

3. การศกษาวจยจำานวนมากชใหเหนวา ลกษณะการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา โดยเฉพาะอยางยงเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเลกนอยไมแตกตางไปจากเดกปกต แตเดกทมความบกพรองทางสตปญญาจะเรยนไดชากวา

4. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาสวนใหญ มความบกพรองทางสตปญญาระดบเลกนอยทมองไมเหนเดนชด ดวยเหตทแบบทดสอบเชาวนปญญาทใชกบเดกเลกไมมความเทยงตรงเหมอนกบแบบทดสอบทใชกบเดกโต และดวยเหตทเมอเดกเขาเรยนแลวไดรบการคาดหวงจาก

68

บคคลตาง ๆ วาจะเรยนไดเหมอนเดกอน ๆ จงทำาใหเดกทไดรบการวนจฉยวามความบกพรองทางสตปญญาไมไดรบการตรวจสอบกอนทพวกเขาจะเขาสระบบโรงเรยน

5. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาสวนมาก มความบกพรองทางสตปญญาระดบเลกนอย จงทำาใหมองดเหมอนเดกปกตทว ๆ ไป

6. เดกทมความบกพรองทางสตปญญาจำานวนมาก โดยเฉพาะอยางยงเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเลกนอย เราไมสามารถระบสาเหตของความบกพรองไดแนชดได ในหลายๆ กรณเชอวาสงแวดลอมทไมดเปนปจจยตวหนงของเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเลกนอยน

หากพจารณาจากขอเทจจรงเกยวกบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาแลว จะพบวาสตปญญาเปนองคประกอบทสำาคญ และเดนชดทสดในเรองของการเรยนรของคนเรา การพฒนาการในดานการเคลอนไหว ดานภาษา ดานความคดรวบยอด ดานอารมณ และดานสงคม ของเดกจะเปนไปตามกฎเกณฑไดเพราะเดกมสตปญญาเปนปกต แตหากมความบกพรองทางสตปญญาแลว พฒนาการดานตาง ๆ ของเดกจะลาชาไป หรอไมเปนไปตามวยทควรจะเปน

เดกทมความบกพรองทางการไดยนการทจะเขาใจถงผลกระทบของความบกพรองทางการไดยนวามผล

ตอการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางการไดยนอยางไรนน จำาเปนอยางยงทตองเขาใจและยอมรบขอเทจจรงเกยวกบเดกทมความบกพรองทางการไดยน วา

69

1. ความบกพรองทางการไดยน ถงแมจะเปนการสญเสยการไดยนระดบมาก ทเปนอปสรรคในการเรยนรภาษากตาม กสามารถสอนใหเรยนรภาษา เขาใจภาษา และพดได

2. โดยทวไปแลวเชอวา สมรรถภาพทางสตปญญาของเดกทมความบกพรองทางการไดยน และเดกปกตอยในระดบเดยวกนเมอแรกเกด แตเดกบกพรองทางการไดยนแสดงออกทางดานตาง ๆ ไดดอยกวากเนองดวยมอปสรรคในการตดตอสอสาร

3. ปจจบนนกการศกษาสวนใหญยอมรบวา การใชวธการแบบผสมผสานกนระหวางการเขยน และการพดเปนวธทดทสดในการสอนทกษะการตดตอสอสาร

4. ภาษามอ เปนภาษาทแทจรงในตวของมนเอง ทมกฎเกณฑทางไวยากรณโดยเฉพาะ

5. ภาษามอสามารถนำามาใชไดในทกระดบของการใชภาษาในการตดตอสอสาร

6.ไมมการสญเสยการไดยนระดบใดเปนอปสรรคตอความพยายามใชเครองชวยฟงหากพจารณาจากขอเทจจรงเกยวกบเดกทมความบกพรองทางการ

ไดยนแลว จะพบวาการสญเสยการไดยน และปญหาทางการเรยนรมกเปนเรองทเกยวเนองกน เพราะเปนเรองทตองเกยวของกบภาษา คนเราเรยนรภาษาและการพดโดยการรบรจากการไดยน ซงการเรยนรภาษาและการพดจะชวยใหคนเราสามารถเรยนรสงอน ๆ ไดเพมมากขนและกวางขวางขน ดงนนหากคนเรามความบกพรองทางการไดยน ความสามารถในการเรยนรของคนเรากจะลดนอยไป เพราะไมมภาษาและการพด การตดตอกบผอนเพอการเรยนร และพฒนาตนเองทางดานสงคมกจะบกพรองตามไปดวย

เดกทมความบกพรองทางการเหน

70

การทจะเขาใจถงผลกระทบของความบกพรองทางการเหนวา มผลตอการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางการเหนอยางไรนน จำาเปนอยางยงทตองเขาใจและยอมรบขอเทจจรงเกยวกบเดกทมความบกพรองทางการเหน วา

1. ผทบกพรองทางการเหนตามกฎหมาย มเพยงจำานวนนอยเทานนทไมมการเหนอยเลย สวนใหญยงมสายตาทเหลออยบางจำานวนหนงทอาจนำามาใชประโยชนได

2. สวนใหญของผทบกพรองทางการเหนตามกฎหมาย ใชสงพมพทมขนาดตวอกษรโตเปนเครองมอในการอาน นอกจากนแลวแนวโนมปจจบนคนทบกพรองทางการเหนทไมสามารถใชประโยชนจาก สงพมพจะใชการฟงมากกวาใชอกษรเบรลล (โดยการฟงเทปเสยง หรอ ระบบบนทกจากคอมพวเตอร)

3. คนทบกพรองทางการเหน ไมมสมผสพเศษแตอยางใด พวกเขาใชประสาททเหลออยอยางชำานาญ คอ การฟง

4. ดวยความมสมาธ และความตงใจทำาใหคนทบกพรองทางการเหนเรยนรทจะแยกแยะสงตาง ๆ ทเขาสมผสรบรได ความสามารถแยกแยะไดนไมใชสงทเกดขนอยางอตโนมต แตเกดเพราะการใชประสาทสมผสทเหลออยเปนประจำาจนเกดความชำานาญ

5. ดวยเจตคตทด และประสบการณการเรยนรทพงพอใจ ทำาใหคนทบกพรองทางการเหนเปนคนทชวยเหลอตนเองได และมบคลกภาพทเขมแขงเหมอนคนปกต

6. การฟงทด เปนทกษะทเรยนรกนได บคคลทบกพรองทางการเหนเปนจำานวนมากไดพฒนาทกษะการฟงทดไดกเนองจากการทพวกเขาตองใชทกษะการฟงในการตดตอสอสารและในการเกบขอมลตางๆ จากสงแวดลอมอยตลอดเวลา

7. สนขนำาทางไมสามารถนำาคนทบกพรองทางการเหนไปทกหนทกแหงได แรกสดคนทบกพรองทางการเหนตองรวาเขาจะไปทใด สนขเปน

71

เพยงผปกปองไมใหคนทบกพรองทางการเหนไปในททไมปลอดภยหรอมอปสรรค

หากพจารณาจากขอเทจจรงเกยวกบเดกทมความบกพรองทางการเหนแลว จะพบวาการเหนและการเรยนรจะมความสมพนธกน คนเราใชการเหนเพอการเรยนรเปนสำาคญ หากมความบกพรองทางการเหนแลวมกจะสงผลตอการเรยนรอยางเดนชด ไดแก มองเหนวตถกลมเปนรปเบยวและพรา เหนเสนแนวตงแนวขวางไดชดเจนไมเทากน ดงนนจงถอวาการเหนมอทธพลตอการเรยนร เดกทมความบกพรองทางการเหนจะตองปรบตวในแบบตาง ๆ หลายอยางดวยกนและในชวงเวลาของการปรบตวเหลานจะทำาใหเดกทมความบกพรองทางการเหนขาดโอกาสในการเรยนรไป หรอทำาใหเรยนรไดไมทนคนอน

เดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพการทจะเขาใจถงผลกระทบของความบกพรองทางรางกายและ

สขภาพวา มผลตอการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพอยางไรนน จำาเปนอยางยงทตองเขาใจและยอมรบขอเทจจรงเกยวกบเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพ วา

1. ซรบรล พลซ (C.P.) ไมใชความบกพรองทเกดจากเชอโรค แตเปนความบกพรองทเกดจากสมองถกทำาลายกอนคลอด ระหวางคลอด หรอหลงคลอด

2. จำานวนเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพรนแรงมอตราสงขน เนองจากความกาวหนาทางการแพทยสมยใหมชวยใหเดกมอตรารอดชวตมากกวาอดต

3. ปญหาทางการศกษาทใหญทสดของเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพ กคอการสอนใหเดกเหลานเรยนรวา ความบกพรองไมใชอปสรรคในการดำารงชวตมากมายอยางทคนทวไปเขาใจกน

72

4. เดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพรนแรงดวยสาเหตใดกตาม สามารถมสตปญญาทดเยยม

5. บคคลทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพมแรงขบทางเพศเหมอนคนปกตทวไป

6. อาการขออกเสบ อาจพบในคนวยใดกได รวมทงสามารถพบในเดกเลก ๆ ดวย

หากพจารณาจากขอเทจจรงเกยวกบเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพ จะพบวารางกายและสขภาพทดกชวยใหมการเรยนรทราบรน สวนคนทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพกตองมาเสยพลงงาน ความสนใจอยในเรองรางกายและสขภาพมากกวาการเรยนร หรอเพราะความบกพรองทางรางกายและสขภาพจงทำาใหเดกตองรกษาพยาบาล หรอเคลอนไหวไดไมเตมทจงขาดโอกาสทจะเรยนรและพฒนาตนเอง หรอไดรบการเอาใจใสทจะชวยใหเดกไดมโอกาสเรยนร ดวยเหตนจงทำาใหเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพไดรบผลกระทบจากสาเหตของความบกพรองทางรางกายและสขภาพ จนไมสามารถพฒนาตนเองไดอยางเตมท รางกายและสขภาพทเหมาะสมเปนสวนสำาคญของความพรอมของเดก เดกทบกพรองทางรางกายและสขภาพจะทำาใหตนตวและพรอมทจะรวมกจกรรมทางการเรยนรในอตราเดยวกบเดกปกตยอมเปนไปไมได นอกจากนการมรางกายหรอสขภาพไมดกยงทำาใหเดกตองขาดเรยนซงเปนหวใจสำาคญทจะทำาใหเกดปญหาดานการเรยนร เพราะเปนเหตใหเดกขาดโอกาสในการฝกทกษะทจำาเปนตงแตเรมแรก

เดกทมความบกพรองทางการพดและภาษาการทจะเขาใจถงผลกระทบของความบกพรองทางการพดและภาษาวา

มผลตอการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางการพดและภาษาอยางไรนน จำาเปนอยางยงทตองเขาใจและยอมรบขอเทจจรงเกยวกบเดกทมความบกพรองทางการพดและภาษา วา

73

1. มความเปนไปไดเสมอทเดกทออกเสยงได รคำาศพทและพดได จะพดไมรเรอง อยางไรกตามเดกทมความบกพรองทางภาษามกมความบกพรองทางการพดดวย

2. เดกทมความบกพรองทางการพดและภาษา มจำานวนไมนอยทมพฒนาการทางสตปญญา สงคม และทางอารมณเปนปกต

3. แมผลการวจยจะชใหเหนวาขนตอนการพฒนาทางภาษาเปนอยางไรกตาม เรากยงไมรวาเดกเรยนรภาษาไดอยางไรกนแน

4. การพดตดอางเกดขนไดกบเดกทกระดบสตปญญา เดกบางคนทตดอางอาจพดตดอางไปจนเปน ผใหญ แตสวนใหญแลวจะหยดตดอางเมอเดกเขาสวยรน หรอกอนวยรนเลกนอย การพดตดอางสวนใหญจะพบในเดกและจะพบในเดกชายมากกวาเดกหญง

5. เดกทเพดานโหวอาจมหรอไมมความบกพรองทางการพดกได ขนอยกบวาลกษณะของรอยโหวเปนเชนไร ขนอยกบการรกษาทางการแพทย และขนอยกบองคประกอบอน ๆ เชน ลกษณะทางจตวทยาและการแกไขการพด

6. ความบกพรองทางการพดและภาษาทกชนดมกเกดขนในกลมคนทมความสามารถทางสตปญญาตำาแตกสามารถพบในกลมคนทมระดบสตปญญาสงไดเชนกน หากพจารณาจากขอเทจจรงเกยวกบเดก ทมความบกพรองทางการพดและภาษาแลว จะพบวาเปนทยอมรบกนโดยทวไปแลววา การพดและภาษามความสมพนธอยางมากกบความสำาเรจในการเรยนรของคนเรา ซงบทบาทของการพดและภาษานนจะมมากหรอนอยเพยงไรนนสวนใหญขนอยกบโอกาสทเดกจะไดรบจากสงแวดลอม ความสำาคญของสงแวดลอมนเหนไดชดเจนจากเดกทมาจากครอบครวซงอยในสภาพขาดแคลน หางไกลจากชมชน หรออยในวฒนธรรมทไมไดฝกใชภาษาตงแตเยาววย ทำาใหมปญหาเมอเรมเรยน เพราะขาดภาษา หรอมความลาชาดานพฒนาการทางภาษา การพดและภาษาเปนเสมอนกญแจสำาคญในการพฒนาการและการเรยนรอยางมประสทธภาพของเดก ดงนนหากเดกม

74

ความบกพรองทางการพดและภาษาแลวการเรยนรในดานตาง ๆ กจะบกพรองตามไปดวยซงทางการศกษาถอกนวาการพดและภาษาเปนเครองมอของการเรยนร

เดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณการทจะเขาใจถงผลกระทบของความบกพรองทางพฤตกรรมและ

อารมณวา มผลตอการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณอยางไรนน จำาเปนอยางยงทตองเขาใจและยอมรบขอเทจจรงเกยวกบเดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณ

1. แมวาจะระบสาเหตของปญหาเดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณไดยากกตามเดกเหลานไมวาเดกกาวราว หรอเดกทลกขโมย เรากสามารถมองเหนลกษณะของพวกเขาไดชด

2. เดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณ เพยงจำานวนนอยทมระดบสตปญญาสงกวาเกณฑเฉลย จากขอมลพบวา เดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณเลกนอยหรอปานกลาง สวนใหญระดบเชาวนปญญาตำากวาเกณฑเฉลย สวนเดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมมากหรอรนแรงเมอนำาไปทดสอบสตปญญาแลว ไดคะแนนเทากบเดกทมความบกพรองทางสตปญญา คอโดยเฉลยไดคะแนนระดบเชาวนปญญาเทากบ 50

3. เดกกาวราว และเดกทแสดงออกรนแรง มโอกาสนอยทจะปรบตวไดดทางสงคมและสขภาพจตเมอเตบโตเปนผใหญ สวนเดกเกบตว เดกทหลกหนมโอกาสดกวาทจะไดงานทำา สามารถแกปญหาของตวเอง และสามารถรกษาตวเองไมใหเขาคก หรอเขาโรงพยาบาลจตเวชได

4. ผลการวจยพบวาสงแวดลอมทจดเตรยมและวางแผนไวเปนอยางดสำาหรบสอนเดกประเภทน มประโยชนอยางมากสำาหรบเดก

5. คร และพอแม ผปกครอง แมไมไดรบการฝกฝนอบรมเกยวกบการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณมาโดยตรง ก

75

สามารถเรยนรทจะชวยเหลอเดกเหลานไดอยางประสบผลสำาเรจ หากพจารณาจากขอเทจจรงเกยวกบเดกทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณแลว จะพบวาความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณเกยวของกบเรองการปรบตวทางอารมณและสงคม และเปนปญหาทพบกนเสมอในหมเดกทประสบความลมเหลวทางการเรยนร แมแตผลการวจยเองกมกจะออกมาในทำานองสนบสนนใหเหนวา ความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณเกยวของกบเรองของการปรบตวทางดานอารมณและสงคม คอเกดความตงเครยดของประสาท การมความคดเกยวกบตนเองทไมเหมาะสม ความกลว หรอความกงวลตอการเรยนร ชวงความสนใจสน ไมเปนตวของตวเอง กงวลเกบตว มพฤตกรรมตอตานสงคม ไมมความรบผดชอบ อยางไรกตามไมสามารถจะสรปไดวา การทเดกมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณนนเปนเรองทเกดขนกอน หรอหลงการมปญหาดานการเรยนร แตเปนการงายทจะกลาวถงขอสรปโดยทว ๆ ไปเกยวกบเรอง ความสมพนธของความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณกบการเรยนรไวเปนกรณได คอ

1. ภาวะการเรยนรทไมนาพงพอใจ มกกอใหเกดความลมเหลวทางการเรยนรแลวจะมปญหาเรองการปรบตวทางดานอารมณตดตามมา

2. เดกทมปญหาเรองการปรบตวทางดานอารมณมากอน จะทำาใหเกดขอขดแยงในใจ และ ความสบสนวนวายใจ อนจะสงผลใหเกดความลมเหลวดานการเรยนร

3. มองคประกอบหลายอยางทอาจจะเกดขนกอน และหลง หรอสลบกนได จงเปนการยากทจะสรปลงไปวา เรองใดเกดขนกอนแน

ดวยเหตนความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณจงนบวามผลกระทบตอการเรยนรของเดกและจดวาเปนองคประกอบทสำาคญอยางหนงของการเรยนร ซงหากเดกมพฤตกรรมและอารมณทเปนปกตกยอมสามารถเรยนร และพฒนาศกยภาพของตนเองไดเปนอยางด ไมกอใหเกดความยงยากซบซอนในกระบวนการเรยนร

76

เดกทมปญหาทางการเรยนรการทจะเขาใจถงผลกระทบของปญหาทางการเรยนรวา มผลตอการ

เรยนรของเดกทมปญหาทางการเรยนรอยางไรนน จำาเปนอยางยงทตองเขาใจและยอมรบขอเทจจรงเกยวกบเดกทมปญหาทางการเรยนร วา

1. แมวาเดกทมปญหาทางการเรยนร จะถกคนพบวา ระบบประสาทสวนกลางถกทำาลาย หรอทำาหนาทบกพรองมากกวาปกต เดกเหลานกสามารถเรยนรไดโดยไมเกยวของกบสาเหตดงกลาว

2. ในขณะทพบวา เดกทมปญหาทางการเรยนร มความถนดทางรางกายตางจากเดกปกต แตเดกทมปญหาทางการเรยนรเหลานจำานวนมากกเรยนรไดดเหมอนเดกปกต

3. ปญหาการรบรพบมากในเดกทมปญหาทางการเรยนร แตกมเดกทมปญหาทางการเรยนรจำานวนมากไมไดมปญหาการรบรแตอยางใด

4. การวนจฉยความบาดเจบทางสมอง ทำาไดยากมาก โดยเฉพาะอยางยงหากการบาดเจบมเพยง เลกนอย

5. การวนจฉยความบาดเจบทางสมอง อาจมความสำาคญทางการแพทย แตสำาหรบนกการศกษาแลว ขอมลจากการวนจฉยมประโยชนไมมาก

6. แมวาเดกทไมอยนง (Hyperactive) จะแสดงพฤตกรรมไมอยนงทางดานรางกายมากเกนไปกตาม ปจจบนเชอกนวาปญหาพนฐานของพฤตกรรมไมอยนงกคอ การขาดความตงใจ

7. การใชยาเสพยตดมผลตอรางกายสงมาก และมผลซบซอน พอแม ผปกครอง แพทย คร และเดก ตองตดตอกนตลอดเวลาเพอปองกนปญหาทจะเกดขน

8. ปญหาการเรยนคณตศาสตร เปนปญหาทเดนชดของเดกทมปญหาทางการเรยนร ซงประมาณกนวา 2 ใน 3 ของเดกเหลานไดรบการบรการทางการศกษาพเศษดานคณตศาสตร และ 1 ใน 4 ของเดกเหลานกำาลงไดรบบรการการศกษาพเศษเนองมาจากปญหาการเรยนคณตศาสตร

77

9. มงานวจยนอยมากทพบวา การสอนเสรมทำาใหเดกทมปญหาทางการเรยนรเรยนไดดขน สงทงานวจยพบอยางเดนชด กคอ การฝกการรบรเทานนทอาจชวยเพมทกษะการรบร และนำาไปสความสามารถทางการเรยนทดขนตอไป

หากพจารณาจากขอเทจจรงเกยวกบเดกทมปญหาทางการเรยนรแลว จะพบวาปญหาทางการเรยนรของเดกสวนใหญเกดจากกระบวนการของการรบร ซงความสามารถในการแยกแยะสงตางๆ มอทธพลตอความสามารถในการจำามากกวาความสามารถในการเหนความแตกตาง และความคลายคลงกนของสงทเรยนรอยางไรความหมาย ดงนนถาเดกคนใดบกพรองในเรองการจำา กควรฝกฝนเกยวกบรปราง ถาบกพรองในเรองของการแยกแยะ กฝกเกยวกบการแยกแยะ เพราะประสบการณตรงเหลานมผลตอการเรยนรของเดก และมผลตอพฒนาการในดานตาง ๆ ของเดกอยางมาก ดงนนเดกทมปญหาทางการเรยนรจงมผลกระทบโดยตรงในดานการเรยนร ซงการเรยนรของคนเราตองอาศยองคประกอบทสมพนธกนทงภายใน และภายนอก เดกทมปญหาทางการเรยนรจงเปนผลมาจากองคประกอบทางการเรยนรตาง ๆ และทำาใหเดกเหลานมพฒนาการในดานตาง ๆ และมความสามารถทแตกตางจากคนทว ๆ ไป

78

การจดการศกษาใหกบเดกทมความตองการพเศษประชากรหรอสมาชกของสงคมเปนปจจยททำาใหเกดการสรางสรรค

สงคม การพฒนาประชากรหรอสมาชกของสงคมใหมคณภาพ และสามารถสนองตอความตองการของแตละบคคลได จำาเปนตองยอมรบความจรงบางประการของลกษณะทางประชากรหรอสมาชกของสงคม โดยทว ๆไปสงคมมกจะจดบรการเพอใหเหมาะสมกบความตองการของสมาชกสวนใหญในสงคมทจะสามารถเรยนรได รบรได หรอปฏบตตามได อยางไรกตามสงคมกมไดทอดทงสมาชกสวนนอยของสงคม เพราะตระหนกถงการเปนทรพยากรของสงคม ทสงคมพงไดรบประโยชนจากสมาชกเหลาน ดงนนจงมการจดการศกษาเฉพาะสมาชกสวนนอยขน เรยกโดยทวไปวา การศกษา“พเศษ”

คำาวา การศกษาพเศษ“ ” น ไดมนกการศกษาพเศษ และนกวชาการดานการศกษาพเศษใหความหมายไวอยางหลากหลาย พอรวบรวมไดดงน

1. การศกษาทมงใหผเรยนทมความบกพรองทางกาย สตปญญา จตใจ อารมณ ไดเรยนรอยางเหมาะสมกบสภาพรางกาย จตใจ และความสามารถ ซงเปนการศกษาทสงเสรมใหผเรยนทมความสามารถพเศษหรอมปญญาเลศไดพฒนาความถนดและอจฉรยภาพของตนไดอยางเตมท

2. การศกษาทจดใหแกเดกทแตกตางกบเดกธรรมดา ในดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา จนไมอาจรบประโยชนจากการสอนตามโครงการทจดใหแกเดกปกตทวไปได ตองมสถานทเรยน อปกรณการเรยน และบรการพเศษตาง ๆ เพอใหเดกไดพฒนาเตมความสามารถ ใหเปนพลเมองทดมประโยชนตอสงคม

3. การจดการศกษาใหแกเดกทไดรบการยกเวนตามพระราชบญญตประถมศกษา เพราะเหตทเปนเดกบกพรองในสวนกำาลงกาย กำาลงความคดหรอเปนโรคเรอรงหรอโรคตดตอ และเดกนอกระดบในทางภมศาสตร และเศรษฐกจเนองจากผปกครองยากจน มบานอยไกลโรงเรยนทสอนใหเปลา

79

เกนกวา 3,000 เมตร ไมอาจสงเดกในความปกครองไปเขาเรยนได หรออยในทองถนทรกนดาร

4. การจดบรการตาง ๆ ของการศกษาสำาหรบเดกทมความตองการพเศษ เปนการปรบหลกสตรวธการสอน อปกรณตาง ๆ ใหสอดคลองกบสภาพของผเรยนทมความแตกตางออกไปจากนกเรยนกลมใหญ โดยคำานงถงความแตกตางระหวางบคคล และความแตกตางของพฒนาการและความสามารถภายในตวบคคลมากกวา

5. การศกษา และบรการโดยความรวมมอกนหลายฝายวางแผนจดใหแกเดกนอกระดบหรอเดกทมลกษณะเบยงเบนไปจากคาเฉลยหรอเกณฑเฉลย หรอเปนเดกทผดปกต หรอเดกทมลกษณะพเศษ หรอเดกทมความแตกตางไปจากเดกปกตในดานรางกาย สตปญญา อารมณและสงคมจนไมอาจไดรบประโยชนอยางเตมทจากการศกษาตามปกตได

6. การใหการศกษาแกผเรยนเปนพเศษทงโดยวธการสอน การจดดำาเนนการ และการใหบรการ ทงนเพราะบคคลเหลานเปนผดอยโอกาสและขาดความเสมอภาคในการไดรบสทธตามทรฐ จดการศกษาภาคบงคบใหแกเดกในวยเรยนโดยทวไป ซงสาเหตแหงความดอยโอกาสนนเปนผลมาจากสภาพความบกพรองทางรางกาย สตปญญา และอารมณ นอกจากนยงรวมถงการจดการศกษาใหแกเดกปญญาเลศ ซงเปนเดกทมระดบสตปญญาสงกวาเดกปกต

7. การฟ นฟ พฒนาเดกใหสามารถพฒนาศกยภาพทเหลออย ใหใชประโยชนไดมากทสดเทาทเขาจะสามารถดำารงชวตในสงคมได

8. การจดสภาพแวดลอมทางกายภาพ สอ อปกรณพเศษ กระบวนการสอน และความชวยเหลออน ๆ โดยการวางแผนเปนรายบคคลและตดตามผลอยางเปนระบบเพอมงใหเดกสามารถพงตนเองใหมากทสด และบรรลความสำาเรจทางการศกษามากทสด

9. การบรณาการการเรยนการสอนในหลกสตรของคนปกต โดยการดดแปลง แกไขใหสอดคลองกบแนวคด และความสามารถของผเรยน

80

พยายามงดเวนหรอหลกเลยงทจะใหเดกพเศษไดเรยนตามความชำานาญและจดประสงคของผสอนเพยงฝายเดยว

10. การศกษาทจดสำาหรบเดกทมความตองการพเศษ ซงเดกเหลานไมสามารถไดรบประโยชนอยางเตมทจากการศกษาทจดใหกบเดกปกต จำาเปนตองดดแปลงทางดานวธสอน เนอหา หลกสตร วสด อปกรณ และการประเมนผลใหสอดคลองกบความตองการ และความสามารถของเดกพเศษแตละคนอยางแทจรง

11. การบรการเพมเสรมจากโปรแกรมการศกษาภาคปกตเพอชวยเดกพเศษในการพฒนาศกยภาพของตน

12. การศกษาสำาหรบเดกทมลกษณะแตกตางจากเดกอน ๆ ในระดบปกตวสย จนไมอาจกระทำาไดเทาเทยมกบระดบของเดกหรออาจจะกระทำาไดเหนอระดบปกตอยเสมอ คอรวมทงพวกทไมสมประกอบในดานสตปญญา รางกาย อารมณ สงคม และพวกทมคณภาพของสตปญญา จตใจ และรางกายทสงกวาระดบปกต โดยมความผดปกตอยางชดเจนถงขนทตองการการศกษาพเศษหรอบรการพเศษทเหมาะสม เพราะไมอาจไดรบประโยชนอยางเตมทตามระดบความสามารถทแทจรง ถาตองเขารบการศกษาเลาเรยนอยในระบบ การจดการเรยนการสอนตามปกตธรรมดา

13. การศกษาทไมเหมอนการศกษาทวไป แตเปนการศกษาอกประการหนงทมลกษณะเฉพาะตว

14. การเรยนการสอนทไดออกแบบไวเปนพเศษ ซงตอบสนองความตองการเฉพาะบคคลของเดกพเศษแตละคน

15. การจดตวแปรตาง ๆ ทางการศกษา เพอนำาไปสการปองกน การลด หรอการจำากดสภาพตางๆ ทกอใหเกดความบกพรองสำาคญตาง ๆ ในดานการปฏบตหนาททางสตปญญา ทางการสอความหมาย ทางการเคลอนไหว ทางสงคม และทางอารมณของเดก

81

16. การประยกตเทคนคทางพฤตกรรมศาสตร และจตวทยาในการเรยนรมาใชในการจดสถานการณ เพอการเรยนรทอาศยความร ความเขาใจทางจตวทยาการศกษา และจตวทยาพฒนาการ

17. กลมวชาหรอกลมกจกรรมทจดขนเพอสนองความตองการของเดก และเนองจากความตองการเหลานมความแตกตางหลากหลาย การสอนเดกเหลานจะตองใชการยดหยนทเหมาะสม

ดงนนจะเหนไดวา การศกษาพเศษ จงเปนกระบวนการในการพฒนาความสามารถของเดกตามสภาพของความแตกตางระหวางบคคล และเอกลกษณของแตละคน วธการทนำามาใชสงสอนอบรมเพอพฒนาเดกจงจำาเปนตองปรบใหเหมาะสมกบเดกแตละคนดวย โดยมเปาหมายทตองการใหเปนประชากรทมคณภาพ สามารถพงตนเองและกอใหเกดประโยชนแกสงคมมากทสดเทาทจะเปนไดในการจดการศกษาสำาหรบเดกทมความตองการพเศษ จงไดยดหลกของความแตกตางระหวางบคคล และการมเอกลกษณเฉพาะของแตละคนเปนเครองชวยใหเกดความสำาเรจในการจดการศกษาเชนเดยวกน ดงนนจงเหนไดวาเดกทมความตองการพเศษแตละประเภทจงมหลกในการจดการศกษาทแตกตางกนไป

การจดการศกษาสำาหรบเดกบกพรองทางสตปญญาเดกทมความบกพรองทางสตปญญา เปนเดกทมลกษณะพเศษแตก

ตางไปจากเดกประเภทอนๆ อยางเหนไดชด เดกกลมนมกถกชกจงไดงาย เนองจากเดกเขากบคนงาย เชอใจคนงาย เดกชวยตนเองไดบาง บางคนไมสามารถชวยตนเองได เดกจะมชวงความสนใจสน ขาดสมาธ ความจำาไมด ไมสามารถจดจำาอะไรไดนาน ใชภาษาไดไมมากนก พอจะสอความหมายไดงาย ๆ สขภาพรางกายมกไมสมบรณ ซงในการจดการศกษาสำาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญานนสามารถแยกเปน 3 ระดบ คอ

1. การจดการศกษาสำาหรบเดกทบกพรองทางสตปญญาระดบเลกนอยหรอขนาดนอย

82

เดกกลมนสามารถเรยนรวมในระดบประถมศกษาได และสามารถฝกอาชพและงานงาย ๆ ได หรอเรยนในระดบมธยมศกษาได หากเราสามารถจดการศกษาทสอดคลองกบความตองการทางการศกษาของพวกเขาไดอยางมประสทธภาพ เดกเหลานในชวงอายแรกเกดจนถง 3 ขวบ ควรใหไดรบการชวยเหลอระยะแรกเรมดานการพฒนาประสาทสมผส และดานสตปญญา เมอถงระยะเขาโรงเรยน

การใหการศกษากอนวยเรยนแกเดกกลมน เพอฝกทกษะความพรอมในการเรยนรวมระดบอนบาลและประถมศกษา ทกษะความพรอม ไดแก การนงและฟงคร การแยกสงเราทางเสยงและการเหน การทำาตามคำาสง การใชภาษา การฝกกลามเนอมดใหญและกลามเนอมดเลก ทกษะการชวยเหลอตนเอง การอยกบเพอนเมอเดกเขาเรยนระดบประถมศกษาซงแมวาระดบเชาวนปญญาจะยงคงเทากบเดกอาย 4-6 ป การศกษาของเดกควรเนนดานภาษา และการสรางความคด ความเขาใจเกยวกบสงตางๆ รอบตวกอน เนนวชาการบาง ไดแก การอาน การคดคำานวณ และการเขยน นอกจากนควรฝกพฤตกรรมการปรบตวในสงคม โดยปกตแลวหลกสตร และการเรยนการสอนระดบนควรเหมอนกบเดกปกตทว ๆ ไป แตจดใหเรยนในระดบทชากวา

เมอเดกขนชนประถมศกษาตอนปลายจะม อายราว 9-13 ป แตอายสมองเทากบเดกอายเพยง 6-9 ป การเรยนทางดานวชาการตองเปนวชาการทใชประโยชนไดจรงในชวตประจำาวน (functional academics) เชน การอานหนงสอพมพ การฟงขาวสาร การซอสงของ การอานสมดโทรศพท การอานปายประกาศ หรอโฆษณา ฉลากยา การกรอกขอความตาง ๆ เปนตน

ในระดบมธยมศกษา เดกควรไดเรยนรเรองเกยวกบการสงคม และอาชพใหเทาเทยมกบการศกษาดานวชาการ

2. การจดการศกษาสำาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบปานกลาง

83

ระดบกอนประถมศกษา ควรจดการศกษาเนนดานภาษา ไดแก ความเขาใจและการใชภาษา และความรความเขาใจสงตาง ๆ รอบตว และสมพนธกบตวเดก เชน บคคลในครอบครว เครองมอเครองใชในชวตประจำาวน สถานทภายนอกบาน ทกษะในการดำารงชวตประจำาวน เปนตน การฝกฝนดงกลาวตองเนนมากกวาปกต นอกจากนยงตองใชผเชยวชาญดานอน ๆ เขามาเกยวของดวย เชน นกแกไขการพด นกกายภาพบำาบด ถาเราสามารถจดการศกษาอยางเหมาะสมแลว เดกเหลานจะประกอบกจกรรมตาง ๆ ในชวตไดมากกวาทเราคาดคดเสยอก

สวนระดบประถมศกษา และมธยมศกษาควรเนนดานวชาการใหนอยลงกวาเดกปกต เนนวชาการทจะชวยใหเขามทกษะเพยงพอในการพงตนเองไดในการทำางาน และการสงคม หลกสตรสำาหรบเดกโตควรเนนใน 2 ดานคอ ดานทกษะการชวยเหลอตนเอง (Self help skills) เชน การอาบนำา การรบประทานอาหาร การแตงตว การใชหองตาง ๆ ภายในบานและอาคาร การใชสงของเครองใช เปนตน อกดานหนงคอ ทกษะทางอาชพ สวนมากตองเนนทกษะการทำางานในโรงงานในอารกษเพอเตรยมเดกสำาหรบการทำางานในสงคมตอไป

3. การจดการศกษาสำาหรบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบรนแรง และรนแรงมาก แตกอนนนการศกษาสำาหรบเดกกลมนถกละเลยมาตลอด เพงมาในชวงป ค.ศ. 1970 นเองทเรมมองเหนวาเดกเหลานควรไดรบการศกษาตามสทธของเขาดวย การใหการศกษาตองเนนททกษะพนฐานเพอการอยรอด และทกษะพนฐานในการชวยเหลอตนเอง ขอบขายของทกษะทควรฝกไดแก การกระตนประสาทสมผส การพฒนาประสาทสมผส และการบรณาการประสาทสมผส การชวยเหลอตนเอง ภาษา และการตอบสนอง นอกจากนตองฝกการปรบพฤตกรรมดวย เนองจากเดกมกมพฤตกรรมทไมเหมาะสม เชน นงโยกตว กดตา ขบถายไมถกท เปนตน

การชวยเหลอเดกบกพรองทางสตปญญาในชนเรยนปกต

84

ปจจบนแนวโนมการศกษาแตละประเภท เนนใหเดกทมความบกพรองทางสตปญญาเรยนรวมในโรงเรยนปกต ซงครจำาเปนตองใหความชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางสตปญญา เพอจะทำาใหเดกประสบความสำาเรจในการเรยน ดงน

1. สอนเปนลำาดบขนตอนอยางละเอยด สอนชา ๆ ไปทละขน แมแตงานทซบซอนกสอนใหกบเดกเหลานไดไมยาก หากสอนทละขนชา ๆ ไปตามลำาดบ

2.ในการเรยนรขอเทจจรงตาง ๆ ตองใหเดกไดทำาซำา และทบทวนซำาแลวซำาอกทำาใหเดกประสบผลสำาเรจ

3. พยายามใหเดกออกเสยงสงทเรยนดวย เนองจากการออกเสยงมสวนชวยการเรยนรของเดกไดดขน

4. ตองสรางแรงจงใจใหเดกไดเรยนร งานทใหม ยาก ซบซอนไมสามารถสงเสรมแรงจงใจใหกบเดกประเภทน

5. ประเมนพฒนาการของเดกอยางตอเนอง ทงการประเมนทเปนทางการ และไมเปนทางการ และตองเกบบนทกไวอยางเปนระบบ 6. พยายามใหขอมลยอนกลบทนทเมอเดกทำากจกรรมใด ๆ การใหข อ ม ล ย อ น ก ล บ ท น ท เ ป น แ ร ง จ ง ใ จ ท ด ใ น ก า ร เ ร ย น ร ข อ ง เ ด ก

การจดการศกษาสำาหรบเดกบกพรองทางการไดยนเดกทมความบกพรองทางการไดยนนน โดยทวไปเชอวา มชวตทเสย

เปรยบมากในสงคมททกอยางขนอยกบภาษาและการสอสาร เดกจะมปญหา

85

ทางภาษาและการพดมากเนองจากสภาพการไดยนมความบกพรอง การแสดงออกทางอารมณของเดกจะใชพฤตกรรมทางกายเปนสอแสดงออกมา การเรยน การปรบตว การสงคม และผลสมฤทธทางการเรยนจะดอยกวาเดกปกต เนองจากไมสามารถใชประโยชนจากการสอสารไดเหมอนคนอน เดกมพฒนาการทางภาษาชา แตความสามารถทางสตปญญาเทาเดกปกตทกอยาง เพยงแตมขอจำากดทางภาษาจงทำาใหดเหมอนวาเดกดอยกวา การปรบตวแตกตางไปจากเดกปกต บางครงดโดดเดยว เหงาหงอย ดงนนในการจดการศกษาสำาหรบเดกบกพรองทางการไดยนควรมลกษณะของหลกสตรและการสอน ทสามารถใชรวมกบหลกสตรของเดกปกตได แตตองมการปรบในเรองของจดประสงคและการวดผลประเมนผล สำาหรบการสอนเดกทมความบกพรองทางการไดยนไมวาจะเปนประเภทหตง หรอหหนวกกตาม จำาเปนตองสอนใหมโอกาสฝกพด เดกทกคนตองไดรบการฟ นฟสมรรถภาพทางการพด ดงนนในการสอนเดกทมความบกพรองทางการไดยนควรครอบคลมการฝกฝนเดกในดานตาง ๆ คอ

1. การฝกฟง (Auditory Training) เปนวธการสอนเดกทมความบกพรองทางการไดยนให

รจกฟงโดยมเปาหมายหลก 3 ประการ คอ1.1 ใหรจกเสยงทฟง ไมวาจะเปนเสยงอะไรกตามรวมทงเสยงท

เปนการพดในสงแวดลอมตางๆ ของเดก1.2 ใหแยกเสยงทคละกนในสงแวดลอมได ซงควรฝกเมอเดกอาย

ได 3 ขวบแลว1.3 ใหแยกเสยงพดไดวา เปนเสยงเชนไร หรอเสยงใคร

2. การฝกอานคำาพด (Speech reading) เปนการฝกอานรมฝปาก หรอการเคลอนไหวรมฝปากของผพดเพอใหเขาใจความหมายตรงกนในเรองทผพดกลาวถง บางครงตองมการสงเกตสหนาทาทาง ตลอดจนการเคลอนไหวมอ เทา และลำาตวของผพดดวย ซงการฝกอานคำาพดมกใชวธการ คอ analytic method

86

โดยสอนใหเดกวเคราะหสวนประกอบของคำาพด เชน วล สระ พยญชนะ แลวใหผสมเปนคำาและประโยค อกวธหนงคอ synthetic method โดยสอนใหเดกอานความหมายของคำาพด ไมเนนทเสยงแตละเสยง

3. ภาษามอและการสะกดนวมอ (Sign Language and Fingerspelling) เปนวธดงเดมทเรมมาตงแตศตวรรษท 18 และยงคงใชมาจนถงปจจบน ภาษามอมขอดคอสามารถสอความหมายไดรวดเรวและเปนทเขาใจของคนหหนวกไดโดยสะดวก แตคนหหนวกไมสามารถใชภาษามอตดตอสอสารกบคนปกตได ลกษณะของภาษามอเปนระบบสอสารอยางหนงของคนหหนวก ผพดจะใชมอทงสองแสดงทาทางหรอวางมอในตำาแหนงตาง ๆ กน แตละทาทางหรอตำาแหนงของมอมความหมาย คำาแตละคำามทามอแตกตางกน ดงนนการสอความหมายเปนประโยคกตองแสดงทามอหลาย ๆ ทาตามความหมายของคำา สวนการสะกดนวมอเปนการทำานวมอแทนพยญชนะ สระ และวรรณยกต เมอเวลาจะประสมคำากทำามอเปนรปตวพยญชนะ สระ และวรรณยกต ผสนทนาดวยหรอผอานกเขาใจความหมายได ในการสะกดนวมอ สวนใหญจะใชกบชอเฉพาะ หรอคำาใหมทยงไมมภาษามอ

4. การสอสารระบบรวม และทาแนะคำาพด (Total Communication and Cued Speech) การสอนคนทมความบกพรองทางการไดยนในปจจบน ไมไดเนนการฝกฟง หรอภาษามออยางใดอยางหนงเหมอนในอดต แตพยายามจะใชหลาย ๆ ระบบรวมกน หรอใชการพดรวมกบภาษามอ และภาษาทาทางอน ๆ ผสมผสานกน ในขณะเดยวกนกอาจแสดงความรสกออกทางสหนาทาทางไดดวย การใชระบบรวมในการตดตอสอสารของผบกพรองทางการไดยน เรมเปนแนวคดทไดรบการยอมรบ ตงแต ป ค.ศ. 1970 เปนตนมา วธการตดตอสอสารอกอยางหนงคอการใชทาแนะคำาพด โดยผพดจะแสดงทามอในลกษณะตาง ๆ ประกอบคำาพด ทามอทใชถกกำาหนดไวอยางเปนระบบ แตละทามความหมายเฉพาะผพดจะวางมอไวในระดบตำากวา

87

คางเลกนอย และจะใชมอเพยงขางเดยวในการแสดงทาตดตอสอสาร ซงเดกจะใชสายตาประกอบการฟง

การชวยเหลอเดกบกพรองทางการไดยนในชนเรยนปกตเดกทมความบกพรองทางการไดยนสวนใหญทเขาเรยนรวมในชน

เรยนปกตไดนน จะมความบกพรองทางการไดยนซงจดอยในกลมหตง ดงนนการใหการชวยเหลอเพอใหเดกเหลานสามารถเรยนรและประสบความสำาเรจในการเรยนรวมควรปฏบตดงน

1. จดใหเดกนงในบรเวณทจะรบฟงการสอนของครไดชดเจน โดยปกตจะหางจากครไมเกน 6 ฟต หรอครควรอนญาตใหเดกนำาเกาอไปนงทใดกไดทจะชวยใหเดกเรยนรไดดทสด

2. พยายามลดการรบกวนทางดานเสยง และดานการเหนใหเหลอนอยทสด เสยงรบกวนทมาจากภายนอกหองควรลดลงหรอไมมเลย โดยเฉพาะอยางยงในขณะครสอน เสยงจากสงแวดลอมกเปนปญหาสำาคญสำาหรบเดกเหลานดวย ครตองพยายามหาทางลดเสยงจากภายนอก

3. พยายามพดใหเปนปกต และเปนธรรมชาต ไมจำาเปนตองพดใหชาลงเมอพดกบเดกทบกพรองทางการไดยน เพราะจะทำาใหเดกเกดความสบสนเนองจากไมใชการพดทแทจรง แตผดแผกไปจากคนปกตทใชพดจากน

4. ตองแนใจวานกเรยนทบกพรองทางการไดยนมองเหนหนา และกรยาทาทางของคร ซงจะชวยใหเดกอานรมฝปากและคำาพดของครได

5. พยายามหาทางใหเดกไดพดบอย ๆ เนองจากเดกพยายามไมเขารวมกจกรรมทเกยวกบการพดมากนก ควรใหเดกรวมการอภปรายโดยเปนสมาชกในกลม อาจใหอานขอความสน ๆ หรอตอบคำาถามทใชคำาตอบสน ๆ ไมมากพยางคนก

88

6. พยายามเรยกเดกใหตอบคำาถาม หรอพด เพอทดสอบความเขาใจของเดกเปนรายบคคล เนองจากเดกมกทำาตามเพอน ๆ ในชน เชน ทำาทวาเขาใจบทเรยนโดยการยกมอตามเพอน หวเราะ พยกหนา เปนตน

7. ตองใหกำาลงใจเดกในการถามคำาถาม ถาจะอธบายซำาตองอธบายใหมโดยใชคำาพดทแตกตางออกไปจากการถามครงแรก จะชวยใหเดกเขาใจไดดขน

8. ใชสออปกรณในการสอนใหมาก ในการสรปบทเรยนนนครตองเขยนกระดานดำาสรป บทเรยนใหเดกไดอานและบนทกไว

การจดการศกษาสำาหรบเดกทมความบกพรองทางการเหนเดกทมความบกพรองทางการเหนจะมลกษณะแตกตางไปจากเดก

บกพรองประเภทอนๆ เนองจากเดกเหลานตองการใหคนอนปฏบตตอพวกเขาเหมอนคนปกต แมวาบางคร งจะตองการความชวยเหลอจากคนอน แตโดยสามญสำานกสวนใหญแลวตองการชวยเหลอตนเองใหมากทสด พฒนาการทางภาษาของเดกชากวาเดกปกตเลกนอย แตทกษะภาษาไมแตกตางกน ความสามารถทางสตปญญาเหมอนเดกปกต แตการสรางความคดรวบยอดตอสงตาง ๆ ชากวา ทกษะการเคลอนไหวของเดกจะเปนไปดวยความลาชา บางครงมปญหาจงตองฝกใหรจกสงแวดลอมและการเคลอนไหวทถกตอง การปรบตวของเดกมบางในกรณทสงคมมเจตคตทไมถกตอง แตโดยภาพรวมเดกสามารถอยในสงคมเพอน ๆ เดกปกตไดด ดงนนการจดการศกษาสำาหรบเดกทมความบกพรองทางการเหนจงควรจดด ง น

1. หลกสตร เนองจากเดกทมความบกพรองทางการเหนมขอจำากดทางสายตา จนไมสามารถใชสายตาทเหลออยใหเกดประโยชนในการเรยนรได ดงนนหลกสตรสำาหรบเดกเหลานจงตองปรบใหเหมาะสมกบเดกโดยเฉพาะอยางยงเดกตาบอด อยางไรกตามโดยภาพรวมแลวหลกสตรควรใชเหมอนกบเดกปกตใหมากทสด

89

2. สงทจำาเปนการเรยนการสอนสำาหรบเดกทมความบกพรองทางการเหนมอย 4 ประการคอ

2.1 อกษรเบรลล (Braille) การสอนอกษรเบรลลกบเดกทบกพรองทางการเหนนใชกบ เดกทตาบอดสนท หรอมการเหนหลงเหลออยนอยมากจนไมสามารถใชสายตาเรยนรได อกษรเบรลลสามารถเขยนได 2 วธคอ การเขยนดวยเครองมอเขยนอกษรเบรลลทเรยกวา slate และ stylus และการใชเครองพมพเบรลล ในระยะแรกควรสอนใหเดกเขยนอกษรเบรลลโดยใชเครองมอเขยนกอน เดกตงแตชนประถมศกษาปท 4 ลงไปควรใชการเขยนกอน เนองจากกลามเนอมอยงไมแขงแรงพอทจะใชเครองพมพเบรลล กอนสอนตองสอนใหรวธสมผสอกษรเบรลลจากแบบฝกหดเสยกอน ใหเดกรวาจดตาง ๆ ของอกษรเบรลลแตละตวแตกตางหรอเหมอนกนอยางไร เดกตาบอดตองเรยนดวยการสมผสจบตองและการจำาทยากกวาเดกปกตมาก เพราะเวลาเขยนอกษรเบรลลตองเขยนจากทางขวาไปหาทางซาย และอานโดยใชปลายนวสมผสปมนน เดกตาบอดอานหนงสอเบรลลไดชากวาเดกปกตประมาณหนงในสาม หรอหนงในสของเวลาทเดกปกตใชอาน ดงนนครจงตองมความอดทนและใหเวลาเดกใหมาก

2.2 การใชการเหนทเหลออย ดวยปญหาจากการอานอกษรเบรลลและดวยความจรงทวาผบกพรองทางการเหนสวนมาก ยงมการเหนทเหลออยบางทจะนำามาใชประโยชนได ผบกพรองทางการเหนในปจจบนจงไดรบการสนบสนนสงเสรมใหอานดวยสายตาใหมากทสด เนองจากปจจบนความกาวหนาทางการพมพ สามารถปรบขยายใหตวอกษรมขนาดโตเทาใดกไดทเหมาะสมกบระดบการเหนของเดก ประกอบกบสามารถใชแวนขยาย หรอจอภาพโทรทศนฉายขยายตวอกษรใหตวโตไดหลายเทาของตวพมพปกต

2.3 การฝกทกษะการฟง (Listening Skills) ปจจบนความกาวหนาทางเทคโนโลยมสง ทำาใหทกษะการฟงของคนบกพรองทางการเหนมมากขนดวย การใชทกษะการฟงมความสะดวกและรวดเรวกวาการใชอกษร

90

เบรลลเปนอยางมาก ซงปจจบนผบกพรองทางการเหนเปนจำานวนมากจงนยมใชการฟงมากขนเปนลำาดบ อยางไรกตามการใชการฟงมากเกนไปจะทำาใหมขอเสยคอ เดกทพอมองเหนเหลออยบางไมพยายามใชสายตาทเหลออยของตน ประการตอมาการบนทกเสยงไมสามารถบนทกสำาหรบทกสงทกอยางไดทงหมด ขอมลจำานวนมากยงใชการพมพเปนตวหนงสอ และปายโฆษณาตาง ๆจำานวนมหาศาลเขยนเปนตวหนงสอทงสน และทสำาคญการฟงตองใชสมาธมาก หากเดกขาดความตงใจแมเพยงเลกนอยจะทำาใหสงทฟงไมสมบรณได ดงนนการฟงแมจะมความจำาเปนสำาหรบเดกทบกพรองทางการเหนกตามเดกเหลานกจำาเปนตองพยายามใชสายตาทเหลออยและใชอกษรเบรลลดวย

2.4 การฝกการเคลอนไหว (Mobility Traning) ถอเปนสงทมความจำาเปนตอผบกพรองทางการเหนอยางมาก เพราะจะตองใชในการเดนทางและเคลอนไหวดวยตนเองไปในทตาง ๆ โดยอสระ การเคลอนไหวจำาเปนตองฝกคอ การทำาความคนเคยเกยวกบสงแวดลอมและการเคลอนไหว การทำาความคนเคยเกยวกบสงแวดลอมเพอใหเดกคนเคยกบสภาพแวดลอม วามอะไร อยทไหน จะใชประโยชนอยางไร หรอกลาวงาย ๆ กคอใหรตวเองวามความสมพนธกบสงแวดลอมในลกษณะใดบาง สวนการเคลอนไหวเปนการสอนใหเดกสามารถเคลอนไหวไปยงสถานทตาง ๆ ไดอยางปลอดภย การเคลอนไหวสามารถใชคนนำาทาง ใชสนขนำาทาง ใชไมเทา และใชเครองมอทางอเลกทรอนก

การชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเหนในชนเรยนปกตปจจบนเดกบกพรองทางการเหนสวนใหญจะไดรบบรการทางการ

ศกษาคอนขางกวางขวางและมแนวโนมขยายการใหบรการในรปแบบของการจดการศกษา เพอใหเดกบกพรองทางการเหนไดเขาเรยนรวมในชนเรยนปกตมากขน ดงนนการใหการชวยเหลอแกเดกทมความบกพรองทางการ

91

เหนในชนเรยนปกตจงนบวามความจำาเปน ซงสามารถใหการชวยเหลอไดดงน

1. ปลอยใหเดกบกพรองทางการเหนไดรบผดชอบตอทรพยสน สงของตาง ๆ เพอฝกใหเขาสามารถพงตนเองได

2. ในบางครงควรใหเดกปกตชวยนำาทางเดกบกพรองทางการเหนบาง จนกวาเดกทบกพรองทางการเหนคนนนจะแสดงททาวาสามารถชวยเหลอตนเองได

3. ปฏบตตอเดกทมความบกพรองทางการเหนเหมอนเดกทวไปทกประการ ไมวาจะเปนกฎระเบยบวนย หรอกจกรรมตาง ๆ ทสำาคญของชนเรยน

4. สงเสรมใหมปฏสมพนธอนดระหวางเดกทวไปกบเดกบกพรองทางการเหน

5. สนบสนนใหเดกเขารวมกจกรรมของชนเรยน หากวามบางกจกรรมทเดกไมสามารถเขารวมได ควรจดเตรยมกจกรรมอยางอนทดแทน

6. มอบหมายงานพเศษใหเหมอนกบคนอน ๆ ในชนเรยน เชน เวรประจำาวน รดนำาตนไม ทำาแปลงปลกผก ทำาความสะอาด ดแลเดก หรออน ๆ

7. ควรฝกและใหโอกาสเดกบกพรองทางการเหนไดชวยเหลอเพอน ๆ ในชนเรยนบาง

การจดการศกษาสำาหรบเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพ โดยปกตแลวมระดบ

สตปญญาเทาเทยมคนทวไปไมมผลการวจยใดสรปไดวาเดกกลมนมระดบสตปญญาตำากวาเดกปกต แตมเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพบางประเภทเทานนทอาจเรยนออนกวาเดกปกต เชน เดกทบกพรองทางระบบประสาทสวนกลาง เดกบกพรองทางรางกายและสขภาพจะมการปรบตวและลกษณะทางอารมณใกลเคยงกบเดกปกตหรอไมขนอยกบวาเดก

92

ไดรบการฟ นฟ ไดรบการเตรยมความพรอมทางดานจตใจเพยงใด อยางไรกตามสงทเดกเหลานดอยกวาเดกปกตกคอ ทกษะทางสงคมเนองจากเดกมอปสรรคทางดานรางกายและสขภาพทจะประกอบกจกรรมตาง ๆ ดวยเหตนการจดการศกษาสำาหรบเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพจงควรจดดงน

1.หลกสตรสำาหรบเดกกลมนไมควรแตกตางไปจากเดกปกต ไมวาจะเปนเรองของการอาน การเขยน การคดคำานวณ หรอประสบการณอน ๆ ทมความจำาเปนตอชวต

2. การเรยนการสอน เปนสงทควรตองมการเปลยนแปลงใหเหมาะสมกบเดก กคอการสอนทกษะการเคลอนไหว ทกษะการดำารงชวตประจำาวน และทกษะทางอาชพเนองจากความบกพรองของเดกไมสามารถใชประโยชนจากการศกษาเชนคนทวไปไดอยางเตมท จงตองจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบสภาพของเดกในหลาย ๆ กจกรรมทเดกบกพรองทางรางกายและสขภาพไมสามารถกระทำาไดเตมท เชน พลศกษา การทองเทยวศกษานอกสถานทหรอการใชสถานทตาง ๆ ภายในโรงเรยนโรงเรยนตองหาทางปรบสอการสอนและกจกรรมตาง ๆ ใหเหมาะสมกบเดก เดกประถมศกษาควรเนนการใชกลามเนอมดใหญ เชน การควบคมศรษะ การกลง นง เดน ยน นอน วง การใชกลามเนอมดเลก เชน การหยบ จบสงของ และเนนการชวยเหลอตนเอง เชนการรบประทานอาหาร การขบถาย การแตงตว สำาหรบระดบสงขนเมอเดกอยในชวงวยรน การเรยนการสอนควรมงเนนไปททกษะทางอาชพ และทกษะทางสงคม เมอเดกเตบโตขนปญหาทจะตามมากคอ ปญหาการมปฏสมพนธทางสงคมและปญหาความสมพนธกบเพศตรงขาม ซงตองฝกความพรอมสำาหรบปญหาทจะเกดขน เชนสอนใหรถงการแสดงออกทเหมาะสมในการคบเพอน การแสดงพฤตกรรมกบคนอน กบเพอนตางเพศ สอนเรองเพศศกษาและการแกปญหาทางเพศ

93

3. การปรบพฤตกรรม เนองจากเดกเหลานไมสามารถแสดงพฤตกรรมทเหมาะสมไดเหมอนคนดงนนจงตองพยายามหาทางปรบปรงพฤตกรรมใหใชประโยชนไดด และไมกอใหเกดปญหาตอสงคม

4. การจดใหบรการเสรมแกเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพ ควรเนนสงตอไปนใหมาก

4.1 การใหบรการเครองใชและเครองมอตาง ๆ ใหแก โตะ เกาอนงพเศษ เครองพมพดด เครองคอมพวเตอร ทเปดหนงสอ ทตงหนงสอ ทจบดนสอ หองสขาเฉพาะ ทางลาดเพอขนลงอาคาร

4.2 การแกไขและบำาบดจากผเชยวชาญเฉพาะดาน เชน แพทย จตแพทย พยาบาล นกกายภาพบำาบด นกแกไขการพด และนกสงคมสงเคราะห เปนตน

การชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพในชนเรยนปกต

การใหการศกษาแกเดกทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพโดยทวไปมงเสรมสรางพฒนาการของเดก และมงการฟ นฟสมรรถภาพของเดกแตละคนใหเดกมโอกาสนำาประสบการณขนพนฐานในการเรยนรไปใชประโยชนในชวตประจำาวน ดงนนจงควรชวยเหลอเดกบกพรองทางรางกายและสขภาพใหสามารถบรรลเปาหมายตาง ๆ เหลานซงแนวทางในการชวยเหลอทสำาคญ ๆ ไดแก

1. ตองเกบประวตการรกษาทางการแพทยของเดกไวอยางด เพอเปนขอมลในการจดการศกษาทเหมาะสม

2. เดกตองไดรบโอกาสทางการศกษาอยางตอเนอง ไมวาเดกจะอยในสถานทใด สถานการณใดกตาม ตองพยายามจดการศกษาใหได เชน เดกเจบปวยในโรงพยาบาล โรงเรยนตองจดการเรยนการสอนใหเปนพเศษ หรอจดโครงการอยางใดอยางหนงทจะชวยเดกใหเรยนทนเพอน ๆ ในชน

94

95

เอกสารอางอง

ขนษฐา เทวนทรภกต. “หนวยท 1 ความรทวไปเกยวกบบคคลพการ.” เอกสารการสอนชดวชา การดแลบคคลพการ หนวยท 1-7. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2531.

คณะกรรมการการฟ นฟสมรรถภาพคนพการ. สำานกงาน. “พระราชบญญตการฟ นฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534.” กรงเทพฯ : สำานกงานคณะกรรมการฟ นฟสมรรถภาพคนพการ กรมประชาสงเคราะห, ม.ป.ป.

คณะกรรมการสงเสรมและพฒนางานสงคมสงเคราะหแหงประเทศไทย. “ปญหาคนพการ.” รายงานการสมมนาเรองแนวทางการจดทำาแผนการสงเคราะหและฟ นฟสมรรถภาพคนพการแหงชาตฉบบท 2. กรงเทพฯ : กองสวสดการสงเคราะห กรมประชาสงเคราะห, 2532.

ณรงค นตยาพร, “แนวความคดในการจดทำาแผนการสงเคราะห และฟ นฟสมรรถภาพคนพการ.”รายงานการสมมนาเรองแนวทางการจดทำาแผนการสงเคราะห และฟ นฟสมรรถภาพคนพการแหงชาตฉบบท 2. กรงเทพฯ : กองสวสดการสงเคราะห กรมประชาสงเคราะห, 2532.

บญเลศ นาคแกว. “ความรเบองตนเกยวกบการศกษาพเศษ.” กรงเทพฯ : ศรเมองการพมพ, 2525.เบญจา ชลธารนนท. “รวมบทความวชาการทางการศกษาพเศษ.” กรงเทพฯ : สหธรรมก, 2536.ประหยด ภหนองโอง. “ความรทวไปเกยวกบการศกษาพเศษ.”

นครราชสมา : ศนยบรการการศกษาคนตาบอดนครราชสมา, 2535.ผดง อารยะวญญ. การศกษาสำาหรบเดกทมความตองการพเศษ.

กรงเทพฯ : บรรณกจเทรดดง, 2533.

96

ศรยา นยมธรรม. การศกษาสำาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ : ภาควชาการศกษาพเศษ คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2532.

ศรยา นยมธรรม. “การศกษาพเศษและการจดการเรยนรวม,” ทศวรรษการจดการเรยนรวม. กรงเทพฯ :สำานกงานการประถมศกษากรงเทพมหานคร, 2539.

ศนยพฒนศกษาแหงชาตของประเทศไทย. “คมอการจดการเรยนรวม.” นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2529.

สวนดสต,วทยาลยคร. “การศกษาพเศษสำาหรบผมความบกพรองทางการไดยน.” กรงเทพฯ : โรงพมพ ชวนพมพ, 2520.

สามญศกษา, กรม. “คมอครการศกษาพเศษ เลม 1.” พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ทพยอกษร, 2525.

สามญศกษา, กรม. “คมอการจดเดกพการเรยนรวมในโรงเรยนศกษาสงเคราะห.” กรงเทพฯ :

หนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษา, 2531.สนตย สทธสวรรณกร. “หนวยท 2 ความพการทางแขน ขา ลำาตว และ

การฟ นฟสมรรถภาพ.”เอกสารการสอนชดวชาการดแลบคคลพการ หนวยท 1-7. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช, 2531.

สรนทร ยอดคำาแปง. “ความรพนฐานเกยวกบการศกษาพเศษ,” เอกสารการประชมเชงปฏบตการการใหบรการการศกษาแกเดกพเศษ เรองการศกษาแบบเรยนรวม วนท 19-21 พฤศจกายน 2539. นครราชสมา : ศนยการศกษาพเศษ สถาบนราชภฏนครราชสมา, 2539.

Ashman, A. and Elkins, J. Education Children with Special Needs. Sydney : Perntice-Hall of Australia, 1990

Batshaw, M.L. and Perret, Y.M. Children with Handicaps : A Medical Primer. Baltimore : Paul H. Brookes, 1986

97

Calhoun, M.L. and Hawisher, M. Teaching and Learning Strategies for Physically Handicapped Students. Baltimore : University Park Press, 1979

Conway, Bob. ADD/ADHD. University of Newcastle 1994Furth, H.G. Deafness and Learning : A Psychological Approach.

Belmont, Calif. : Wadsworth, 1973Goldstein, H. and Wetherby, B. “Application of a Functional

Perspective on Receptive Language Development to Early Intervention.” Remedical and Special Education. 5(2), 1984

Hallahan, D.P. and Kauffman, J.M. Exceptional Children : Introduction to Special Education. (5th ed.) Englewood Cliffs, N.J. : Prentice-Hall International, 1991

Kirk, S.A and Gallagher, J.J. Educating Exceptional Children. (4th ed.) Boston : Houghton Mifflin, 1983

Loed, R. and Sarigiani, P. “The Impact of Hearing Impairment on Self-Perceptions of Children.” The Vota Review. 88(2), 1986

Mercer, C.D. and Payne, J.S. “Programs and Services.” In J.M. Kauffman and J.S. Payne (Eds.), Mental Retardation : Introduction and Personal Perspectives. Columbus : Charles E.Merril, 1975

Mori, A. “Career Education for the Learning Disabled – Where Are We Now?” Learning

Disability Quarterly. 3, 1980Ross, M., with Brackett, D. and Maxon, A. Hard of Hearing Children

in Regular Schools. Englewood Cliffs, N.J. : Prentice-Hall, 1982Sanders, D.A. Aural Rehabilitation. (2nd ed.) Englewood Cliffs, N.J :

Prentie-Hall, 1982Stassen, R.A. “I Have One In My Class Who’s Wearing Hearing

Aids.” In W.H. Northcott (Ed.).The Hearing Impaired Child in a Regular Classroom. Washington, D.C. : Alexander Graham Bell Association for the Deaf, 1973

Weiss, P. and Gallanger, J.J. Report on Education of the Gifted. Vol. II Chapel Hill, N.C. : Frank Porter Graham Child Development Center, 1982

98

Zigmond, N. And Brownlee, J. “Social Skills Training for Adolescents With Learning Disabilities.” Exceptional Education Quarterly, 1, 1980

บทท 3การปรบเปลยนเพอการจดการศกษาแบบเรยนรวม

อ า จ า ร ย ส น น ท า เทยงตรง

เนอหา ความจำาเปนในการปรบหลกสตรหวใจของการจดการเรยนการสอนสำาหรบเดกทมความตองการพเศษ

ในวธการจดการศกษาแบบเรยนรวม คอ การปรบหลกสตร เพอให นกเรยนทมความตองการพเศษ สามารถเรยนในชนเรยนปกตไดและเปน

99

ความจำาเปนอยางสงสดประการหนงทครจะตองมความสามารถในการปรบหลกสตรทมอยใหเหมาะสมกบความตองการพเศษของเดก และการนำาไปใชไดจรงในชวตประจำาวนดวย เมอกลาวถงการปรบเปลยน มใชเปนการปรบจดใดจดหนง หรอมใชปรบใหงายอยางเดยวเทานนแตเปนการปรบในสงตอไปน

1. กลมผเรยน การจดทนง2. สภาพแวดลอม3. เอกสารประกอบการเรยนการสอนแบบเรยน และสอชวยในการ

สอน4. ขอบขาย เนอหาทจะใชสอน5. จดประสงคและเปาหมาย6. วธการและเทคนควธทใชในการสอน7. ระดบหรอประเภทของการชวยเหลอเปนรายบคคล8. การปรบทจำาเปนทสดและจะลดความสำาคญไมไดเลย คอ การปรบ

เกณฑการวดผล

คำาจำากดความการปรบ หมายความวา การดดแปลงใหเหมาะสมหรอการปรบแตง

ใหใชประโยชนไดดขนไมวาจะในดานสภาพแวดลอม ดานการสอน หรอสอการสอน เพอทจะสงเสรมความสามารถในการเรยนหรอใหมสวนรวมในกจกรรม แมเพยงบางสวน ความมงหมายของการปรบเปลยนกเพอชวยชดเชยสงททาทายความสามารถในสตปญญา ทางกายหรอพฤตกรรมของนกเรยนการปรบเปลยนชวยใหนกเรยนไดใชทกษะ ความสามารถปจจบนทมอย และในขณะเดยวกนกสงเสรมการเรยนรทกษะใหม ๆ ไปดวย การปรบหลกสตรมประโยชนในการลดความไมสมดลยระหวางทกษะของนกเรยนกบสงทจะตองเรยน

100

ปรบเพออะไร และปรบอะไรการปรบหลกสตรจะเปนคำาตอบสำาหรบปญหาทวานกเรยนตองเขามา

นงในชนเรยนปกตเฉยๆ เนองจากเรยนอยางเพอนไมได ใหกลายเปนวานกเรยนผนนสามารถมสวนรวมในกจกรรมการเรยนประจำาวนไดเปนปกต การปรบหลกสตรจะชวยลดชองวางเรองความสามารถทแตกตางกนอยางหลากหลาย

การปรบหลกสตรจะทำาหนาทดงน1. เพมโอกาสใหนกเรยนไดเปนผรเรม2. ลดระดบนามธรรมของเนอหาในบทเรยน3. ทำาใหเนอหาทเรยนสอดคลองกบการดำารงชวตปจจบนและอนาคต

ของผเรยน

ทำาไมจงตองปรบหลกสตรหากครทสอนเดกทมความตองการพเศษใชวธการปรบหลกสตร ดง

ทจะกลาวในบทน จะสามารถชวยไมใหเกดความลมเหลวทเดกมกไดรบเปนประจำาในการเรยน ทำาใหเดกเหลานสามารถเรยนกบเดกทวไปได และมโอกาสทจะประสบความสำาเรจตามระดบความสามารถของตน โดยไมตองแขงขนกบเดกทวไปหรอเดกพเศษคนอนๆ แตเดกจะแขงขนกบตนเอง โดยเนนทพฒนาการและความกาวหนาทเดกสรางขนและแนนอนเขาจะตองบรรลจดประสงคและเปาหมายทตงขนใหเหมาะสมกบระดบความสามารถและความตองการพเศษ ดงนนเดกมสทธทจะไดคะแนนสงหรอคะแนนเตมและผานขนชนตอไปได มใชถกจำากดใหเรยนอยทเดมเปนเวลาหลายป ดงเปนปญหาทมกไดยนกนบอยๆ เมอมการเรยนรวมชนกบเดกปกตหรอกลาวอกอยางหนงไดวา หากไมมการปรบหลกสตรใหเหมาะสมแลว การ

101

เรยนรวมจะไมประสบความสำาเรจ และยงไดรบการตอตานจากผเกยวของอ ก ด ว ย

สรปวา ครจำาเปนตองรวาจะปรบหลกสตรใหเหมาะกบความตองการและความสามารถของผเรยนไดอยางไร และจะจดแผนการเรยนใหเดกทมความตองการพเศษอยางไร

หลกการพนฐานในการปรบหลกสตร เลอกเนอหาและกจกรรมทจะนำาไปสการทำาไดจรงและทำาไดสำาเรจ

ของนกเรยน ผลทเหนไดเรวและชดเจน จะชวยสรางความมนใจใหแกนกเรยน

ความสำาเรจจะเกดขนไดเมอเราจดเนอหา และกจกรรมทไมเกนระดบความสามารถในทางความคดของเดก สงทเรยนควรมความหมายแกนกเรยนและเชอมโยงกบความรเดม

ถาสงทเรยนคลายกบสงทน กเรยนเคยรมาแลว แตเปนขนทกาวหนาขนไปอกขนหนง นกเรยนจะเรยนรไดงายขนมาก

สงทเรยนอาจจำาเปนตองตดทอน (แบง) ออกเปนขนเลก ๆ ซงแตละขนตอนจะเชอมโยงกนไปจนครบถวนในทสด

ตองปรบจดประสงคในการเรยนตลอดจนเปาหมายใหส งท นกเรยนผนนสามารถบรรลจดประสงคนำาทางและเปาหมายระยะยาวได

สงทเรยนไมควรอาศยความรหรอทกษะทนกเรยนไมม (เชน ความเขาใจในการอานการ ประสานสมพนธระหวางมอกบตา ความสามารถในการคดเลข เปนตน)

นกเรยนจะมสวนรวมและเกดแรงจงใจ ถาสงทเรยนมความสำาคญและนาสนใจตอตนเองเชน นกเรยนทมความบกพรองในระดบปานกลางถงมาก สงทเรยนควรจะเปนประโยชนนำาไปใชไดทนทในการดำารงชวตประจำาวน

102

นกเรยนจะตงใจเรยน ถาสงทเรยนมคณคามความหมายตอตนเอง

เลอกจดทำาหรอปรบปรงการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบความถนดของนกเรยน (เชนระดบความสามารถในการอาน) และสงทจะเราใหเกดแรงจงใจมกมความจำาเปนทจะตองปรบแบบเรยนทใชอยอกดวย

ในการสอน จะตองใชตวอยางแบบฝกหดและกจกรรมเพมเปนพเศษตางออกไปจากทใชกบ นกเรยนสวนใหญ และอาจนำาสงเหลานใชเปนการบานหรอในการสอนซอมเสรมได

จดใหมสอทเปนภาพ หรอสงชวยในการเรยนรทเปนรปธรรม เพอใหเกดประสบการณทไดผานพบจรง ซงจะชวยใหเกดความเขาใจดขน

บางครงควรรวมสงทจะเรยนใน 2 วชาหรอมากกวานน เขาเปนหนวยการเรยนเดยวกน เพอเปดโอกาสใหไดเรยนทกษะพนฐานหลายดาน

การบรณาการหลกสตรเชนนทำาไดโดยนำาเนอหาจากวชาการดานตางๆ ประมวลเขาดวยกนเพอเดกจะไดใชความคดในแนวกวางและใชทกษะจากสงทเคยเรยนแลว

การปรบจดประสงค เปาหมาย และเกณฑเพอประเมนเปาหมายเปนสงทกำาหนดไวเพอแสดงถงความร ทกษะ เจตคต

หรอคณสมบตทครหวงวาจะพฒนาใหเกดขนในตวนกเรยน มกจะเปนรปแบบของความมงหมายในการสอน ซงวางขอบขายใหครสอนและมกใหแนวทางกวางๆ ในการสอน (เชน สอประเภทใด เวลาเทาไร กจกรรม วธการอยางไรเปนตน)

เปาหมายไมไดกำาหนดผลทจะเกดแกนกเรยน ในเชงของความร ทกษะ หรอพฤตกรรมทสงเกตเหนไดเมอเสรจการสอนเปาหมายจงเปนจด

103

เรมทจะวางแผนการสอนทเหมาะสม แตไมไดเปนสงทชวยใหครรวาการเรยนรทคาดหวงไว เกดขนหรอไม ดงนนขนตอไปทครตองทำากคอการแปลความจากเปาหมายใหเปน จดประสงคเชงพฤตกรรม ซงจะบอกไดแนนอนวานกเรยนสามารถทำาอะไรได จงจะมความหมายวามการเรยนรเกดขน

จดประสงคเชงพฤตกรรมบอกไวชดเจนทสดวา นกเรยนจะตองทำาอ ะ ไ ร ไ ด ก า ร ท ำา ง า น ข อ งน ก เ ร ย น จ ะ บ อ ก ไ ด ท น ท ว า เ ก ด ก า ร เ ร ย น ร ห ร อ ไ ม

จดประสงคทตงไวชดเจนดจะนำาไปสการประเมนผลการเรยนรในรปแบบทเหมาะสมจดประสงคจะมความเฉพาะเจาะจงในตวเองถาประกอบดวย องคประกอบ 3 ประการ คอ พฤตกรรมทสงเกตได เงอนไขทกำาหนดใหแสดงพฤตกรรม และระดบความถกตองหรอเกณฑทครคาดหวง

ขอไดเปรยบของการใชจดประสงคทก ำาหนดไวแนนอนกคอ ครจะสามารถสอความมงหมายของครกบผทเกยวของ ซงจะชวยใหเกดความเขาใจและการคดพจารณาอยางรอบคอบเมอจะวางแผนการศกษาเฉพาะบคคลแกเดก

นอกจากนจดประสงคยงชวยในการทำาแผนก และประเมนผลการเรยนอยางมประสทธ ผลจดประสงคจงเปรยบเสมอนปายบอกทางทจะชวยเตอนใหครและผอนรวากำาลงมงหนาไปทศไหนและจะเลอกเสนท า ง ใ ด ใ น ก า ร เ ด น ท า ง

จดประสงคควรมลกษณะอยางไรจดประสงคทดควรมลกษณะตอไปน1. จะตองบอกใหแนนอน ชดเจน วาจะสอนอะไร2. กำาหนดแนนอนวานกเรยนจะทำาอะไร แสดงอะไร เราจงจะรวาผาน

จดประสงคแลว

104

3. กำาหนดชดเจนวาจะใหทำางานเสรจในเวลาเทาไร เดกจะตองทำาไดขนาดไหน (เกณฑและเงอนไข)

4.จดประสงคจะเปนประโยชนและใชไดจรง ตองมความคาดหวงวาผลจ ะ อ อ ก ม า อ ย า ง ไ ร แ ล ะ ม เ ก ณ ฑ ว า อ ย า ง ไ ร

การปรบโดยใชจดประสงคนำาทางกอนถงจดประสงคปลายทาง

เปาหมาย : พฒนาทกษะการตดดวยกรรไกรจดประสงค : นกเรยนสามารถใชกรรไกรตดกระดาษได

ในการทจะใหเดกสามารถตดกระดาษตามเสนได จดประสงค (เชงพฤตกรรม) คอ ใชกรรไกรตดกระดาษตามเสนทขดไวดวยกรรไกร โดยมเกณฑวาใหแนวตวหางจากเสนไดประมาณ ¼ นว เสรจ ภายในเวลา 5 นาท

ไดกลาวขางตนแลววา เดกในชนเรยนหนงมความสามารถหรอมระดบพฒนาการทแตกตางกนอยางแนนอน จดประสงคทกำาหนดไวนนเหมาะสมดแลว สำาหรบทกษะของเดกปกตอาย 5 ขวบ

จดประสงค : ใหนกเรยนใชคมปลายมนคบกอนสำาล 5 กอน ใสในถวยกวางขนาด 4 นว

พฤตกรรมทใหนกเรยนทำาคอ เปดปลายคม คบสำาล ปดปลายคม ยกขนเหนอถวย เปดปากคมใหส ำาลตกลงในถวย แลวเร มคบอนอนตอไป ระหวางทท ำาครจะชวยเทาท จ ำาเป น โดยมเกณฑวาเดกจะวางนวและเคลอนไหวนวในการเปด-ปด คมหยบกอนสำาลไดถกตอง ใหครชวยเมอจำาเปน ไมกำาหนดระยะเวลาททำา และถาสำาลตกกไมเปนไรใหหยบขนใหม

จากตวอยางขางบนนจะเหนไดวา เปาหมายและจดประสงคเบองตน ควรเขยนขนใหเปนแนวทางทมประโยชนในการสอนนกเรยนทวไป ซงเปนกลมใหญของหองเรยน แตสำาหรบเดกบางคนแลวครจำาเปนตองแยกจดประสงคแตละขอออกเปนขนตอนยอย ๆ หลายขนตอน โดยแจกแจง

105

ออกมาจากจดประสงคทมอยแลว ครกจะทราบวาจะเลอกขนไหนออกมาสอนใหตรงกบความสามารถและความตองการของเดก วธการเชนนขอเรยกวา การวเคราะหงาน หรอ การแบงขนยอยจากจดประสงคเปนขนตอนทนกเรยนจะทำาไดสำาเรจ

ขอทครควรตระหนกในการเขยนจดประสงค1.หลงจากทครเขยนจดประสงคและลองใชสอนแลว ครจะเหนได

ทนทวา เดกคนไหนมปญหาในการเรยนบาง และจะเหนทนทวาการปรบจดประสงคตามวธวเคราะหงาน หรอแยกขนยอยมความจำาเปนและสำาคญอยางไร

2. หลงจากครเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมใหละเอยด รอบคอบ เปนเร องตอเนองและวเคราะหงาน และแยกขนยอยแทรกอยแลว เมอมเดกทมความตองการพเศษเรยนดวย จะนำามาใชไดอยางงายดายและเกดผลด โดยเดกไมรสกวาลมเหลว นนกคอ จดประสงคทเขยนไวอยางดจะชวยในการเตรยมการสอนเปนอยางมาก

การปรบเนอหาวชาพนฐานผเรยนเปนสงสำาคญทครจะตองคำานงถง

106

ในการทจะเลอกเนอหาใดมาใหเดกเรยน จำาเปนทครจะตองรพนฐานและลกษณะเฉพาะของนกเรยนเสยกอน ดงนนปจจยตอไปนเปนสงสำาคญทจะตองนำามาพจารณากอนเลอก

ประสบการณเดม นกเรยนมประสบการณประเภทใดมากอน ทงประสบการณในโรงเรยนและนอกโรงเรยน

ความรและทกษะทมในขณะน นกเรยนเขาใจอะไรและนกเรยนสามารถทำาอะไรได

ความสนใจ นกเรยนสนใจเรองอะไร และมความกระตอรอรนเกยวกบอะไรเปนพเศษ

เจตคต นกเรยนมความรสกในเชงบวก หรอเชงลบ ทอาจเปนผลตอการเรยนรหรอไม

หลกสตรตองคำานงถงความตองการพเศษของเดกสงทครตองตระหนกกคอ นกเรยนบางคนมลกษณะเฉพาะซงมผล

ตอการใชหลกสตรในแงตางๆ เชน นกเรยนทมความบกพรองไดยน จะตองการความเอาใจใสของครเพอชวยในเรองการพดและการฟงอยางมาก

เดกทมความบกพรองทางสตปญญาจะตองการความเอาใจใส ชวยเหลอจากครเรองทกษะในการชวยเหลอตนเอง ทกษะในการดำารงชวตประจำาวน ทกษะทางสงคมและทกษะทางการสอความหมาย

นกเรยนทมความบกพรองทางรางกาย ซงมขอจำากดเรองการเคลอนไหวและปฏสมพนธกบผอนตองไดรบเนอหาหลกสตรทชดเชยความขาดแคลนดานประสบการณ

นกเรยนทมความบกพรองทางอารมณและพฤตกรรม ตองไดรบเนอหาหลกสตรทมสถานการณในการเรยนซงจะชวยใหรสกวาตนประสบความสำาเรจ เพอจะไดชวยสรางความมนใจ และเหนคณคาในตนเอง เพอพฒนาทกษะในการจดการกบตนเอง และชวยพฒนาทกษะในดานสงคม

107

และการสอความหมายกบผอน นอกจากนแลวเดกกลมนยงจำาเปนอยางมากทตองเรยนรทกษะในการพงพาตนเองดวย

หลกสตรจะตองเหมาะสมและใชประโยชนไดจรงนอกจากนครตองไมลมวา การเรยนบางอยางส ำาคญมากทเปน

เนอหาซงเดกทกคนตองร เรยกวาเนอหาแกนนอกเหนอจากเนอหาแกนกเปนความร ทกษะ เจตคต และสาระ

ประโยชนทวไปทเดกนาจะไดรแตไมจำาเปนตองรกได เรยกวา เนอหาเสรมการสอนในโรงเรยนพเศษเฉพาะความพการควรเปนการจดหลกสตร

แบบ เนอหาแกนบวกเนอหาเสรม“ ” แตการนำาเดกทมความตองการพเศษเรยนรวมกบเดกปกตนนมความยากอยทวาจะปรบเนอหาอยางไรเพอจะใหเดกเรยนได ซงจะเปนความทาทายทขอฝากไวใหกบครทกทาน

เพอชวยครเลอกเนอหาทจะสอนใหเหมาะสมกบชนเรยนทมการเรยนรวม เนอหาทเราจะนำามาใหเรยนควรอยในกลมตอไปน

1. มใหเหน กลาวคอ เปนเนอหาทเกยวของกบประสบการณในชวตของเดก

2. มความสำาคญ จะตองมคณคาและความจำาเปนทเดกจะเรยนร หรอจะตองทำาได

3. เปนจรงไดในการเรยน ซงจะตองมเปาหมายทเดกทำาไดสำาเรจ4. สมเหตสมผล ความมงหมายของการเรยนสามารถแสดงไดชดเจนกา รท ำา แ ผ น ก า ร จ ด ก า ร ศ ก ษ า เ ฉ พ า ะ บ ค ค ล (Individualized

Education Plan หรอ IEP) เปนวธการหนงของการปรบหลกสตรทกขนตอนสำาหรบเดกทมความตองการพเศษ (ศกษารายละเอยดในบทท 4)

วชาเลขคณตทจะใหเดกทมผลสมฤทธทางการเรยนตำาและเดกทมความบกพรองเรยน จำาเปนตองมการปรบเนอหาจากทตองสอนใหครบตามทหลกสตรกำาหนด ควรจะมการตดทอนหรอลดเนอหาโดยเนนใหเรยน

108

เรองเกยวกบการนำาไปใชประโยชนจรง สำาหรบเดกทมความตองการพเศษซงมความสามารถจำากด

ในการสำารวจความคาดหวงของชมชน เกยวกบทกษะทางเลขคณตเบองตน นกวชาการทศกษาวจยพบวาสงสำาคญเกยวกบตวเลขทเดกควรตองรมดงน การนบ ตารางเวลา การใชประโยชนเกยวกบ บวก ลบ คณ หาร การจดการกบเงน เวลาและการชง ตวง วด เกมสเร องทศนยม และเศษสวนอยางงายและความสามารถทจะเขาใจแผนภมงายๆ

แตสำาหรบเดกทมความตองการพเศษ จำาเปนตองเรยนเนอหาทปรบเปลยนใหเหมาะสมกบความตองการจำาเปน เนอหาตอไปนเหมาะสมสำาหรบเนอหาแกนสำาหรบเดกทมผลสมฤทธตำาเนอหาเสนอแนะ

1. จำานวนพนฐาน- รจกหลกหนวย สบ รอย ความสามารถทจะนบสงของ

ลำาดบท- เขาใจการบวก ลบ เลข- การคณและหาร จะเรยนภายหลงดวยการใชจ ำานวนจรง

การจดของเปนกลม (ไมหามใชสตรคณ หรอเคร องคดเลข)

2. เรองเงน- รจกชนดของเหรยญและธนบตร- ใชเงนเหรยญได- รจกหนวยของเงน 100 บาท 50 บาท 20 บาท 10 บาท

3. เศษสวน ทศนยม- เขาใจเศษสวนงายๆ เชน ½ ¼ 1/10 - เขาใจความหมายของ 100 เปอรเซนต 50 เปอรเซนต 25

เปอรเซนต และโดยเฉพาะเมอลดราคา 10 เปอรเซนต4.การชง ตวง วด

109

- สามารถท จ ะว ด โดย ใช หน วย มม . (มลล เมตร ) ซม . (เซนตเมตร) และเมตร รระยะทาง

- สามารถชงสงของไดเปนหนวย กรม และกโลกรม เขาใจนำาหนกสนคานำาตาล 1 ถง สม 1 ถง เปนตน

- สามารถบอกเวลาไดโดยเร มจากชนดบอกเวลาเปนตวเลขกอน เขาใจความชา เรว ของนาท ชวโมง

- รวนตางๆ ในสปดาห เดอนตางๆ และฤดกาล- รหนวยวดของเหลว นำามน 1 ลตร นม 1 กลอง นำา 1 ขวด- อณหภม และการอานเทอรโมมเตอร

หลกสตรสำาหรบเดกทมความบกพรองระดบปานกลางถงมาก1. ความคดรวบยอดเกยวกบตวเลข เดกควรจะสามารถแสดงทกษะ

ตอไปนไดโดยไมตองชวยหรอแนะนำา- ทองจำาตวเลขไดถงสบ- นบสงของไดถงสบ- บอกจำานวนสงของไดเมอถาม (ถงสบ)- จบคตวเลขไดหนงถงสบ- นบและชตวเลขไดตามลำาดบ หนงถงสบ- หาตวเลขไดถกเมอถาม- เมอใหดบตรเลขบอกตวเลขไดถงสบ- ทองจำาตวเลขไดถงยสบ- ลอกตวเลขไดหนงถงสบ- เขยนตวเลขจากคำาบอก- บวกสงของไดถงสบ- นบสงของไดถงยสบ- บวกจำานวนเลขไดถงสบ- ลบดวยจำานวนเลขไดถงสบ

110

- รวมสงของไดถงยสบ- ทองจำาตวเลขไดถงหนงรอย

2. ความคดรวบยอดเรองเงน- จบคเหรยญและธนบตรทมคาเทากน- บอกชนดเหรยญและธนบตร

3. ความคดรวบยอดเรองการบอกเวลา- ทองจำาวนตางๆ ในหนงสปดาหได- ทองจำาเดอนตางๆ ในหนงปได- บอกความเชอมโยงของชวงเวลาตางๆ ในหนงปได- บอกเวลาได (อาจดจากนาฬกาชนดเปนตวเลข)

4. ความคดรวบยอดเกยวกบขอมลสวนตว บอกชอ – สกลตนเอง/ท อยคราวๆ และหมายเลขโทรศพท

- บอกชอ – สกล พอแมได- บอกวนเกดได- บอกวาตวเองเปนชายหรอหญงได

การปรบวธสอนในการปรบวธการสอน ไมวาจะโดยปรบจากหลกสตรของชนเรยน

ปกต หรอการจดแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลกตาม เปนเพยงสวนหนงของการแกปญหาในการสนองความตองการพเศษทางการศกษาของเดกเทานน และยงไมเปนการเพยงพอ

ปรบอยางไรในกระบวนการสอนขนตอไปนจะตองพจารณาวาจะปรบสวนทจ ำาเปนอยางไร ครอาจ

เลอกใชวธการตางๆ ทจะเสนอตอไปน- การสาธต สำาหรบนกเรยนบางคนมความจำาเปนอยางมากทครตอง

สอน โดยการแสดงใหดโดยใชวธการทละขนตอน อาจใชการวเคราะหงาน (Task analysis)

111

- การบอกใหทำา คำาสงทครใชสอนจะตองชดเจนและสน ใหการแนะหรอบอกใบเพอชวยนกเรยนไดตอบสนอง

- การฝก ใหเวลาเพมขนสำาหรบฝกฝน กำาหนดหวขอในการฝกเพมมากกวาปกต อาจใชเวลานอกหลงเรยนในการฝก หรอใหเปนการบาน ถานกเรยนทำาไดสำาเรจกจะเรยนรเรวขน

- การชวยเหลอ ใหความชวยเหลอโดยตรงเพมขนหรอมากกวาเดกกลมอน และใหขอมลยอนกลบบอยๆ ในการทำางานของเดก

- การตงคำาถาม ใชคำาถามหลายระดบของความยากงาย เวลาถามคำาถามเดกหลายกลม คำาถามรอยละ 80 ควรเปนสงททกคนตอบไดงายๆ ถามคำาถามมากๆ โดยเฉพาะคำาถามททำาใหนกเรยนเกดความมนใจในการตอบ

- ใหเวลาในการตอบ เดกบางคนใชเวลานานกวาคนอนๆ - วธการตอบ ครไมจำาเปนตองอาศยคำาตอบทนกเรยนเขยนตอบ

อยางเดยว ใหคดถงวธอนบาง เชน การวาดรป การเลอกคำาตอบทถกจากชดคำาตอบทจดให การตอบโดยใชเทปอดเสยง เปนตน

- ความสนใจและความสามารถสวนตวของนกเรยน ครตองคำานงถงวาเดกมความสนใจและความสามารถสวนตวอะไรบาง และนำามาใชในการสอน

- การชมเชย ใหชมเชยสงทนกเรยนทำาบอยๆ และระบชดเจนวาชมเชยเร องอะไร และควรชมเชยทนทเมอนกเรยนทำาในสงทครตองการ

- รางวล เพมสงลอแกนกเรยน โดยใชวธการใหรางวล และอาจจดทำากราฟแสดงความกาวหนาดวย

- ผลงาน ครตองไมคาดหวงปรมาณ และคณภาพของผลงานจากนกเรยนวาจะเหมอนกนทกคน

- การทบทวน ครพดถงและทบทวนสงทสอนบอยๆ

112

- กำาหนดเปาหมายระยะสน สำาหรบนกเรยนบางคน เปาหมายทยาวเกนไปเปนสงทนาเบอ

- เดกบางคนอาจทอถอย ถาตองใชเวลานานมากกวาจะไปถงจดหมายปลายทาง จงควรวางเปาหมายระยะสน ๆ ทเดกจะบรรลไดภายในเวลาระยะสน อาจเปนในแตละวนกได และพดกบเดกเรองเปาหมายนดวย

- ปฏ สมพนธระหวางน กเรยนก บคร จ ง ใจท จะ ให เวลาส ำาหรบปฏสมพนธกบเดกบางคน ใหบอยกวาคนอนและปฏสมพนธนนควรเปนไปในเชงบวก ซงจำาเปนมากสำาหรบเดกทมความสามารถตำา

การเขยนและสะกดคำาการสอนเขยน

เดกทมปญหาเกยวกบการเขยนมสองกลมดวยกน กลมแรกเปนพวกทมปญหาในการเรยนอานเขยน และสะกดคำา เนองจากอาจเปนกลมทเรยนรได หรอแมแตมความบกพรองทางดานสตปญญาระดบเลกนอย หรอเปนกลมทมระดบสตปญญาปกตแตมความบกพรองในดานภาษา ทงสองประเภทนมปญหาตรงทขาดความสามารถ และครจำาเปนทจะชวยใหการเรยนเขยนชดเจนและงายพอทเดกจะทำาไดโดยครตองชวยเหลอแนะแนวทางเปนพเศษดวย

กลมทสองเปนเดกทเขยนไดแตไมเขยน เปนเดกทลงเลและขาดแรงจงใจ เนองจากไมเหนความสำาคญของการเขยน หรอไมเคยมประสบการณวาการเขยนใหประโยชน หรอนาสนใจอยางไร ครมหนาททตองเสรมสรางความสนใจและเรยกความมนใจกลบคนมา

สำาหรบเดกทมปญหาทางความสามารถในการเรยน สงเราจำาเปนตองมาจากครทจะชวยใหเดกรสกอยากเขยน เดกบางคนมความสนใจและ

113

ประสบการณทเขาบอกหรอเลาใหเราฟงได และคอยชวยใหเขาเรยนภายหลง

วธการเชอมโยงภาษาและประสบการณเขาดวยกนน ควรทำาใหเดกเขาใจวา ฉนรอะไร ฉนเลาไดฉนเลาแลว ถามใครชวย ฉนกจะเขยนได ฉน“เขยนแลวฉนอานได”

ขนตอนทจะชวยเดกทมปญหาในการเขยน- ซกซอม 5 นาทแรกควรเปนการลองซอมรปแบบของลายมอ

หรอการเรมเขยนตวอกษร

- ลอกสงทเขยนไวแลว- พดคยกนถงหวขอและสงทจะเขยน- วาดรปหวขอเรอง- พดคยกบครตอ- ลองเขยนเพยง 1-2 ประโยค- ครใหผลยอนกลบ

อกวธหนงมหลกการคลายกน เรยกวา วธ ด“ – ปดไว – เขยน – ตรวจสอบ” มลำาดบขนตอนดงน

- ดคำาทใหไวในรายการ ใหจำารายละเอยดทกอยาง- ปดคำาไวไมใหเดกเหน- ไวเขยนคำานนจากความจำา ออกเสยงเบาๆ ไปดวย- ตรวจสอบคำาทเขยนไวกบตนแบบ ถาไมถกใหกลบไปเร มท

แรกใหมแลวใหตามลำาดบจนกวาจะเขยนไดถก- ครตรวจสอบความจำาของนกเรยน อาจหลงจากนนเปน

หลายวนหรอหลายสปดาหสำาหรบเดกบางคนทจำาเปนตองอาศยเวลาและขนตอน อาจใชวธลากนวไปตามตวอกษร โดยมขนตอน 5 ขนคลายทกลาวมาแลว

- ออกเสยงคำานน

114

- เขยนและอานคำานน- ตรวจสอบการเขยนกบตนแบบ- ใชนวมอลากตามตวอกษร และอานอกครง- เขยนตามความจำา

การสอนสะกดคำาเดกทมความตองการพเศษทมผลสมฤทธตำา มกจะมปญหาในดาน

การสะกดคำาเปนเวลานานทง ๆ ทมทกษะในการอานแลวกตาม สาเหตเพราะในการสอนเรามกเนนแตการจ ำาคำา และการอานเพอความเขาใจมากกวาการเขยน

ตอไปนเนนหลกการเบองตนในการสอนสะกดคำาซงรวบรวมมาจากการศกษาของนกวชาการ

1. ใหแบบฝกหดเกยวกบการเขยนทมความหมาย และแตกตางกนออกไปไมใชงานลกษณะเดยวกน

2. ใหตนแบบและโอกาสฝกใชกลวธตางๆ เพอใหสะกดคำาได3. สงเสรมใหเดกไดลองใชคำาตางๆ และชวยกนคดวาสะกดอยางไร4. พฒนาความสนใจในคำาตางๆ ในเชงของความหมาย รปแบบ ทมา

และวธใช5. สรางบญชค ำาข นมาจากหวขอและเน อเร องทเรยนทกวชาใน

หลกสตร6. ครประจำาวชาตางๆ ควรสอนคำาทเกยวของในวชานน ๆ ใหไดความ

หมายทชดเจนดวย7. ตรวจสอบและประเมนความกาวหนาของนกเรยนในการสะกด และ

ชแนะเมอจำาเปน8. แนะกลวธทชวยในการสะกดของเดกแตละคน9. ใหเดกทเปนคนสะกดคำาไดด เพอชวยเดกทมปญหาเรองสะกด

115

10. สอนใหนกเรยนตรวจสอบงานททำาดวยตนเอง โดยการตรวจทานหรอใชพจนานกรม

11. พยายามสอนสะกดคำา และคดลายมอพรอมๆ กน12. ตระหนกวาเดกแตละคนมพฒนาการตางๆ ทจะสงเสรมการสะกด

คำาดตางๆ กน จงไมควรทจะเพงเลงแตจะใหนกเรยนสะกดถกอยางเดยว จนลมพฒนาการดานอน

13. จดเวลาในตารางเรยนแตละสปดาหใหมการเรยนสะกดคำา ม ฉะนนความสำาคญจะมนอยจนไมไดรบความสนใจ แตไมควรจะสอนแยกออกจากหลกสตรของชนเรยน การทจะสอนสะกดคำาอยางเดยวจะทำาใหไมไดประโยชนสำาหรบการเขยนในสถานการณจรง

14. อยาใชวธ สะกดดง“ ๆ “ ในชน เพราะการสะกดไมใชการอาน แตเปนกจกรรมทจำาเปนสำาหรบการเขยน

การปรบสอการเรยนการสอนการปรบสอการเรยน (เชน แบบฝกหด หนงสอเรยน เทป ฯลฯ) จะ

ชวยใหนกเรยนทมความบกพรองไมมาก สามารถเรยนหลกสตรของนกเรยนทงชนได โดยไมตองปรบเปลยนอยางอนมากนกมขอสงเกตวาเมอจะเลอกหรอปรบสอ ใหพจารณาวธการนำาเสนอแบบอนๆ ดวย เชน ถาการอานและเขยนเปนปญหาใหญสำาหรบเดกควรใชเทปเสยง เทปวดทศน ภาพหรออนๆ ทจะเตรยมปทางใหเดกไดทอง อานและเขยนตอไป

ในดานการใชสอการเรยนการสอนทเปนเอกสารประกอบการเรยนการสอนนน มวธการ 4 ทางเลอกดวยกนดงน

1. ปรบเปลยนเอกสารทมอยแลว กลาวคอมแบบเรยนทกำาหนดใหใชอยแลว

2. นำาเอกสารอนมาใชทดแทน3. ทำาขนมาใหม4. ใชวธการ 1-3 รวมกน

116

ในทนจะกลาวถงวธการท 1 และวธการท 3 เนองจากอาจเปนสงทใชไดงายและปฏบตไดในสถานการณจรง

วธการปรบเปลยนเอกสารการเรยนทมอยทำาภาษาใหงายกวาเดม โดยประโยคจะตองงายไมซบซอน ศพทจะ

ตองเปนคำาทใชในชวตประจำาวน อานงาย สะกดงาย เขาใจงาย ความยาวของเนอเรอง ตองลดลงโดยครจะตองตดสนใจแบงสงทจะสอนออกเปน 3 ระดบ คอ สงทตองรควรรและสงทจะรดวยกได แตไมรกไมเปนไร

ขนตอนการปรบเอกสารการเรยนจากแบบเรยนทมอยแลวมขนตอนตามลำาดบดงตอไปน1. ระดบความสามารถของนกเรยนสวนใหญ หากนกเรยนมระดบ

แ ต ก ต า ง ก น ม า ก อ า จ ต อ งทำา 2 ชด อยางไรกตามหาเกณฑความสามารถกลางของนกเรยนสวนใหญว า จ ะ อ ย ท ค ว า ม ย า ก ง า ย เ พ ย ง ใ ด

2. ตดสนใจวาจะใหเนอหาสวนไหน เปนสงทนกเรยน ตองร “ ” ควร“ร” และ รได“ ”

3. ตดสนใจเร องคำาศพทและภาษาทจะใช ทสำาคญเมอเปลยนแปลงตรงไหน ตดทอนตรงไหนจะตองทำาใชตลอดสมำาเสมอ ไมใชใชบางไมใชบาง

4. คดกจกรรมทจะใชสอนคำาศพท หรอความหมายของภาษาไวดวยพรอมกน โดยเฉพาะกจกรรมทใหนกเรยนปฏบต ตลอดจนสอทใชเพอใหเกดความเขาใจในสงทเรยน

5. ปรบเกณฑการวด โดยปรบเปลยนเร มตงแตจดประสงคเปนตนมา

117

6. เมอปรบเปลยนเนอเร อง ศพท วธการสอนและการวดผลแลว ตรวจใหแนใจวาไมมสอหรอกจกรรมไหนทเรามองขามไปไมไดปรบ ถาจะใหดใหเพอนชวยตรวจด

ปรบแบบเรยนโดยทำาขนใหม1. นกเรยนสามารถชวยกนทำาสอการเรยนขนใชใหเหมาะสมกบระดบ

ความสามารถ และความตองการจำาเปน เชน หนงสอเลมเลก ๆ เปนเรองเกยวกบตวฉน ครอบครวของฉน หองเรยนของฉน โรงเรยนของฉน เมอฉนไปเทยวทตางๆ เชน สวนสตว ทะเล ฯลฯสอเหลานจะมความหมาย และนาสนใจสำาหรบนกเรยนเพราะเปนเรอง

ของนกเรยนเอง มขอมลจรง เชน สงเทาไร หนกเทาไร อายเทาไร เกดเมอไร อยทไหน เปนตน

2. เขยนจดหมายถงเพอนรกโรงเรยนหนง เปนจดหมายทนกเรยนเขยนแลวไดสงถงผรบจรงแลกเปลยนขอมล เรองราวเหตการณ ระหวางเพอนตางโรงเรยน เขยนเร องงายๆ โดยครเร มตนเร องใหแลวนกเรยนเขยนตอในแนวทางทตองการจนจบ

สดทายนเปนขอสรปในการเลอกหรอผลตสอการสอนทจะใหผลคมคาในการชวยใหเกดการเรยนร และประสบการณแกผเรยนในการเตรยมสอการเรยนการสอนควรยดหลกการดงตอไปน

เนนจดเดนทตองการใชประโยชน ลดรายละเอยดทมากไป ใชภาษาทงาย (ประโยคตองสน คำาศพทเขาใจงาย) สอนศพททสำาคญกอนจะเรมใช มรปภาพ หรอแผนภมประกอบ

118

ใหคำาแนะ หรอคำาใบเมอตองการใหนกเรยนตอบ เปดโอกาสใหเปลยนหรอแกคำาตอบได ตวพมพอานงาย ตวหนงสอมาตรฐาน รปแบบไมสบสน

119

หนงสออางอง

Barone, D. (1992) “Whatever happened to spelling?”, Reading Psychology 13, 1:1-17.

Bentley, D. (1990) Teaching Spelling : Some Questions Answered, Earley : University of Reading.

Bourke, S. (1981) “Community expectations of numeracy in schools” SET Research Information for Teachers, No. I.Hawthoun, Victoria : Australian Council for Educational Research.Brennan, W.K. (1985)

Curriculum for Special Needs, Milton Keynes : Open University Press.Clutterbuck, P.M. (1990)

The Art of Teaching Spelling, Melbourne : Longman-Cheshire.Cohen, S.B. and Lynch, D.K.1991) “An instructional modification process”, Teaching Exceptional Children 23, 4 :12-18.

Cook, R., Tessier, A. and Armbruster. V.B. (1987) Adapting Early Childhood Curricula for Children with SpecialNeeds (2nd

edn), Columbus : Merrill. Currie. H. (1990) “Making texts more readable”, British Journal of Special Education

17, 4 : 137-9.Graves. D.H. (1981)“Writing research for the eighties”, Language

Arts 58, 2 : 197-206.Gumblatt, L. and Mc Clennen, S. (1991) “Math is more than counting”, in S.Mc Clennen Cognitive Skills for

Community Living, Austin : Pro-Ed. Lynch, E.M. and Jones, S.D (1989)

“Process and product : a review of the research on LD children’s Writing skills”,Learning Disability Qarterly 12 : 74-86.Meese, R.L. (1992)

“Adapting text look for children with learning disabilities”, Teaching Exceptional Children 24, 3 49-51.

Peters, M.L. (1985) Spelling Caught or Taught : A New Look (2nd

edn). London : Routledge.

120

Polloway. E.A., Patton, J.R., Smith, J.D. and Roderique, T.W. (1991) “Issues program design for Elementary students with mild retardation : emphasis on curriculum design, Education and Training” Mental Retardation 26, 2 : 142-50.

Udvari – Silner, Alice, (1995) : Curricular adaplations : Reconfiguring Teaching Practice to Support Students with Disabilitees in General Education Classrooms. In Lyn Nadel & Donna Rosenthal (Eds.) : Down Syndrome.Living and Learning in the Community. PP 170 – 181. Wiley – Liss, Inc. New York.

Westwood, P. (1983) Commonsense Methods for Children with Special Need. London : Routledge.

121

บทท 4เทคนคการสอนในชนเรยน

ผชวยศาสตราจารย ดร.เบญจา ชลธารนนท

อาจารยศรวมล ใจงาม

เนอหา ความจำาเปนในการเลอกใชเทคนคการสอนการเรยนการสอนทมประสทธภาพ คอ การสอนทพบวาหลงจากเดก

ไดรบความร หรอมพฒนาการในดานตาง ๆ เพมขนตามวตถประสงคทครตงไว ซงครอาจมวธการมากมายทจะทำาใหเดกเกดการเรยนร แตไมไดหมายความวา ครเลอกใชวธการใดวธการหนงแลวประสบความสำาเรจ จงใชวธการเดยวกนนสำาหรบสอนเดกทกคน เพอใหเดกเหลานนพฒนาขนเทาเทยมกน ทงนเพราะวาเดกมพนฐานตางกน ความรความสามารถของเดกแตละคนกไมเทากน เดกอาจไดรบประโยชนจากการเรยนการสอนไมเตมท ถาหากครใชวธการสอนเชนนน ดงนนครจงตองปรบเปลยนเทคนคการสอน เลอกใชเทคนคการสอนทเหมาะสม เพอสนองตอเดกกลมทมความหลากหลายในหองเรยนรวม

แนวคดในการปรบเปลยนเทคนคการสอน ไดแก1. การเรยนการสอนทด ควรยดเดกเปนศนยกลาง (Child Center)2. เดกมความแตกตางกน3. เดกมความสามารถในการคดและรบรตางกน

เนอหา เทคนคการสอนเดกในชนเรยนรวมในปจจบนประเทศตาง ๆ ทวโลกตางใหการยอมรบการจดการศกษา

แบบเรยนรวม ดงไดรวมทำาสญญาการดำาเนนการจดการศกษาแบบเรยนรวมพรอมกนในทประชม (UNESCO) ณ ประเทศสเปน ป ค.ศ. 1995 ดงนนจงตองมการปรบเปลยนแนวทางการจดการ

122

ศกษาและหาวธการเพอสงเสรมใหการเรยนรวมมความกาวหนายงขน ซงมผกลาววา ควรคำานงถงสงสำาคญบางประการ ในการดำาเนนการ คอ (Elkins : 1990)

1. ตองปรบเปลยนหลกสตรชนเรยนปกตเพอใหตอบสนองความตองการของเดกทมความตองการพเศษ

2. ตองพฒนาทศนคตของทกหนวยงานการศกษาทมตอเดกทมความตองการพเศษใหเปนไปใน เชงบวก

3. ตองพฒนานโยบายของโรงเรยนตาง ๆ ใหเปดกวางเพอรบเดกทมความตองการพเศษเขาเรยนรวมตงแตระยะแรกเรม

4. ใหบคลากรทกฝายในโรงเรยนปกตเหนความสำาคญและรบผดชอบรวมกนในการจดการศกษาสำาหรบเดกทมความตองการพเศษ

นอกจากนนกการศกษาพเศษยงไดแนะนำาวธการหลก 5 วธ ในการสอนเดกพเศษในหองเรยนรวมใหประสบผลส ำาเรจดวยด ดงน (McGrath & Nobel, : 1993)

1. สรางหองเรยนทมบรรยากาศของการสนบสนนซงกนและกน (Building a Supportive

Classroom)2. ใชวธการเรยนโดยรวมมอกนในการเรยนร (Using Co-operative

Learning)3. สอนเรองเดยวกนแกเดกทมความสามารถตางกน (Working on

the same topic with different abilities)

4. ใชผชวยสอนมาชวยสอนในหองเรยน (Classroom tutors) โดยอาจเปนเพอชวยสอน (Peer

tutoring) หรอผปกครองและอาสาสมครอน ๆ กได5. สรางทมสนบสนนโรงเรยน (Building a school support team) จะเหนไดวา การจดการศกษาแบบเรยนรวม จำาเปนตองมการปรบ

เปลยนหลายประการดงกลาวมาแลว เชน หลกสตร ทศนคตของบคคลรอบขางทเกยวของ วธ

123

การเรยนการสอน เปนตน และการวเคราะหงานการเรยนโดยรวมมอกน (Co-operrative Learning) การสอนเรองเดยวกนแกเดกทมความสามารถตางกน การสอนแบบเพอนชวยสอน (Peer tutoring) เปนวธการสอนหนงในหลายๆ วธการทไดรบการยอมรบวามประสทธภาพสำาหรบการจดการศกษาแบบเรยนรวม

การวเคราะหงาน (Task Analysis)การวเคราะหงาน เปนวธการสอนทเหมาะสมกบเดกทมความตองการ

พเศษวธหนง ซงครวางแผนการสอนอยางดมเปาหมาย และแบงกจกรรมหรองานใดงานหนงเปนขนตอนยอย ๆ จากขนตอนแรกไปจนขนตอนสดทาย และสอนไปตามลำาดบขนตอนทละขนจนเดกทำาไดสำาเรจ ดงนนการวเคราะหงานจงจดเปนเทคนคการสอนอยางหนงทครจะตองนำามาใชเพอใหการสอนมประสทธภาพมากขนการวเคราะหงาน หมายถง กระบวนการทใชแยกงานออกเปนขนตอนยอยอยางตอเนองกน โดยมการจดลำาดบขนตอนยอยของงาน และอธบายขนตอนทสำาคญของงานทงหมด

งานในทน คอ พฤตกรรมใดพฤตกรรมหนง หรอกลมพฤตกรรมทแตละบคคลตองปฏบต เพอแสดงใหเหนวามทกษะหรอความรนน ๆ แบงไดเปน 2 งาน ดงน

1. ง า น เ ป า ห ม า ย (Target task) ห ร อ พ ฤ ต ก ร ร ม เ ป า ห ม า ย (Terminal behavior) และ

2. งานยอย (Subtask) หรอพฤตกรรมข นตอน (Intermediate behavior)

ประโยชนของการวเคราะหงาน1. ทำาใหครตดสนใจวา จะสอนอะไรตอจากเนอหาทสอนไปแลว

124

2. ทำาใหครรวาเดกมปญหาตรงไหน เดกทำาขนตอนใดไมสำาเรจ3. ทำาใหครแยกขนตอนยอยทจำาเปน เพอชวยใหเดกทำางานแตละชน

ไดสำาเรจ4. ทำาใหครรวาจะตองเปลยนและปรบปรงอะไรบาง ทจะชวยใหเดก

ทำางานทไดรบมอบหมายไดสำาเรจ5. ทำาใหครหาวธอนใด เพอใหเดกทมความตองการพเศษทำางานได

สำาเรจ เชน ถาเดกใสกระดมเสอไมไดจะมวธใดทจะสอนใหเดกใสกระดมเสอได

วธวเคราะหงาน1. ครจะเปนผแบงงานแตละงานเปนขนตอนยอย ๆ ไดมากเทาทคร

คดวาจำาเปน2. ครจะระบทกษะยอยทเปนขนตอนสำาคญไววาคออะไร3. สอนใหเดกทำางานทกำาหนดใหไดสำาเรจ

4. แกไขดดแปลง เครองมอ อปกรณตาง ๆ สำาหรบเดกบางคนทตองเรยนรทกษะยอยแตละขนของงาน แตบางคนฝกงานบางชนไมได กรณนตองตงจดประสงคใหมแทนวตถประสงคเดมทวางไว เพอเปนการแกไขปญหาทเกดขนนน

ผลการวเคราะหงาน1. เมอครแยกขนตอนของงานชนหนงได โดยการแสดงผลของ

การวเคราะหงานนนไดแสดงวาครสามารถใชกระบวนการวเคราะหงานและวเคราะหงานชนนนได

2. เมอครทำาการวเคราะหงานไดสำาเรจ ครยอมไดขอมลพนฐานความกาวหนาของเดกทเรยนในโครงการ

3. เมอครวเคราะหงานใดไดแลว ครยอมตงเกณฑในการเขยนวตถประสงคของการเรยนการสอนในเนอหาอนตอไปไดอยางเหมาะสม

125

4. เมอครวเคราะหงานแลว ครสามารถเปรยบเทยบความสำาเรจของเดกไดเปนชวงระยะ เวลา

5. เมอครวเคราะหงานใด ยอมจะทราบวาเนอหานนใชเวลาสอนเทาไร จะตองเนนอะไร อยางไร การเขารวมแกปญหาโดยใชวธการวเคราะหงานอยางไร ลกษณะของปฏสมพนธใดทชวยใหเรยนรงานไดดและเรว

ลกษณะของการตดสนใจของคร หลงการวเคราะหงานครอาจตดสนใจทำาสงตอไปน หนงขอหรอมากกวา

1.ตดสนใจวาจะมอบใหเดกทำางานอะไรหรอชนไหนตอไป2.แบงงานออกเปนขนตอนยอย ๆ ตามความเหมาะสม3.หาเทคนควธแปลกใหมกวาธรรมดา เพอชวยใหเดกทำางานชนนนไดสำาเรจ

ขนตอนการวเคราะหงาน1. กำาหนดงานเปาหมาย และจดประสงคเชงพฤตกรรม

ตวอยาง 1 : เมอกำาหนดเลขสองหลก และเลขหลกเดยวทมคานอยกวา 10 ใหนกเรยน จะสามารถหาผลคณของเลขสองจำานวนไดภายใน 60 วนาท และมความถกตอง 90 %ตวอยาง 2 : หลงจากทครอานออกเสยงคำาภาษาองกฤษใหฟง 5 คำา 2 เทยว นกเรยนจะสามารถอานออกเสยงคำาภาษาองกฤษทง 5 คำา ไดถกตอง

2. วเคราะห ออกเปนขนตอนยอย หรองานยอย3. จดลำาดบของงานยอย4. วเคราะหโดยกำาหนด ทกษะบงคบเบองตน5. จดลำาดบ ทกษะบงคบเบองตน6. จดทำาแผนภม (Flow Chart หรอ Sequence Chart)7. ทำาสอบ8. จดประเภทพฤตกรรมเปาหมาย

126

9. สอนโดยอธบายไปตามขนตอน แตบางครงตองสอนโดยบรณาการขนตอนยอยเขาดวยกน

ตวอยางการวเคราะหงาน 1

การวเคราะหงาน : การคณเลข 2 หลกดวยเลขหลกเดยว โดยมผลคณนอยกวา 10 เปาหมายระยะยาว : นกเรยนจะสามารถคณเลข 3 หลกดวยเลข 2 หลก ไดถกตอง จดประสงคเชงพฤตกรรม : เมอครสอนใหนกเรยนคณเลข 2 หลกดวยเลขหลกเดยว โดยมผลคณนอยกวา 10 แลว นกเรยนจะสามารถคณเลข 2 หลกดวยเลขหลกเดยว โดยมผลคณนอยกวา 10 ถกตองอยางนอย 4 ใน 5 ขอ การวเคราะหงาน : 1. เขยนเลข 2 หลกเปนตวตง และเลขหลกเดยวเปนตวคณ 12X

4 2. คณ 2 ดวย 4 3. เขยนผลคณตรงหลกหนวย 12X

4 8 4. คณ 1 ดวย 4

127

5. เขยนผลคณตรงหลกสบ 12X

4 48

กระบวนการสอน : ใชวธสอนโดยการสาธต บนกระดานดำาไปทละขนตงแตขอ 1 ถงขอ 5 แลวใหนกเรยนชวยกนทำาทงหองบนกระดานดำา 2 ขอ ตอจากนนจงใหเดกแตละคนไดฝกปฏบตดวยตนเอง 3 ขอ โดยครคอยใหความชวยเหลอ กระตนเตอน และใหขอมลปอนกลบ ในขนตอนสดทายครใหนกเรยนทำาเอง 5 ขอ โดยครไมใหความชวยเหลอ การประเมนผล : ประเมนจำานวนขอทนกเรยนทำาถก โดยใชเกณฑ ทำาถก“ 4 ใน 5 ขอ ” หรอ 80 % การนำาไปใช : ครฝกใหนกเรยนใชทกษะเมอสอนเลขคณในลำาดบตอไป

ตวอยางการวเคราะหงาน 2

การวเคราะหงาน : การถอดเสอชนดสวมหว เปาหมายระยะยาว : นกเรยนจะสามารถแตงตว และถอดเสอผาไดเอง จดประสงคเชงพฤตกรรม : เมอบอกใหถอดเสอ นกเรยนจะถอดเสอประเภทสวมหว และวางเสอบนโตะได 3 ครง ตดตอกน โดยไมตองชวยจบ การวเคราะหงาน : (ม 9 ขนตอน)

1. จบชายเสอดวยมอทงสองขาง2. ดงเสอขนจนถงใตรกแร3. จบเสอดานหลงคอดวยมอทงสองขาง4. ดงเสอผานศรษะ

128

5. จบเสอดานไหลซายดวยมอขวา6. ดงเสอออกจากแขนซาย7. จบเสอดานไหลขวาดวยมอซาย8. ดงเสอออกจากแขนขวา9. กางเสอบนโตะ

กระบวนการสอน : ใชวธสอนแบบถอยหลง คอ เร มฝกจากขนตอนสดทาย ในลำาดบขนตอนของงานกอนทละขนจนถงขนท 1 และเมอนกเรยนสามารถทำาไดแลว จงเรมฝกใหมจากขนท 1 จนนกเรยนทำาไดโดยไมตองชวยแลวฝกทำาขนท 2 ตอไป จนถงขนท 9 โดยนกเรยนสามารถทำาไดจนไมตองชวยเหลอ ในการสอนนจะใชการกระตนเตอนทางกาย (Physical Prompting) และคำาชมในตอนตนของการฝก และคอย ๆ สลายตวกระตนออกไป คอ คอย ๆ ถอนการกระตนเตอน การประเมนผล : ประเมนความถของจำานวนครงทเดกปฏบตแตละขนตอนไดถกตองในแตละวน การนำาไปใช : พอหรอแม นำาไปฝกเดกทบานทกเชา

การเรยนโดยรวมมอกน (Co-operative Learning)

แนวคดและหลกการการเรยนโดยรวมมอกน เปนกระบวนการเรยนการสอนทเกดจาก

การผสมผสานระหวางทกษะการอยรวมกนในสงคมและทกษะในดานเนอหาวชาการตางๆ เปนการเรยนการสอนทยดนกเรยนเปนศนยกลาง โดยจดใหนกเรยนทมความสามารถตางกนไดเรยนและทำางานดวยกนเปนกลม กลมละ 2-4 คน แตละคนตองมสวนรวมอยางแทจรงในการเรยนรและในความสำาเรจของกลม ทงโดยการแลกเปลยนความคดเหน การแบงปนทรพยากร การเรยนร รวมทงการเปนกำาลงใจซงกนและกน คนทเรยนเกงชวยเหลอคนทเรยนออนกวา สมาชกในกลมไมเพยงแตรบผดชอบตอการ

129

เรยนรของตนเองเทานน แตตองรบผดชอบตอการเรยนรของเพอนสมาชกในกลม ความสำาเรจของกลมขนอยกบสมาชกทกคนในกลม

Johnson and Johnson (1975) เสนอวา การเรยนโดยรวมมอกนควรมลกษณะดงน

1.แบงนกเรยนในหองเรยนออกเปนกลมยอย ๆ แตละกลมยอยประกอบดวยสมาชกทมความรความสามารถคละกนประมาณ 2 ถง 6 คน

2.สมาชกทกคนภายในกลมตางมเปาหมายทจะทำาใหคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนโดยเฉลยของกลมสงขน

3.สมาชกแบงงานหรอหนาทรบผดชอบ ความสำาเรจของสมาชกทกคนถอเปนความสำาเรจของกลม

4.สมาชกของกลมตางยอมรบและไวใจซงกนและกน ยอมรบในบทบาทและผลงานของสมาชกในกลมเสมอนหนงเปนผลงานของตนเอง และพรอมทจะยอมรบในความสามารถจดเดนและจดดอยของเพอนสมาชก

5.สมาชกของกลมตางชวยเหลอ แลกเปลยนและรวมมอกน คนทเรยนเกงจะใหกำาลงใจและกระตนใหเพอนทเรยนออนขยนมากขน เพอจะไดประสบความสำาเรจทางการเรยน ถงแมผลสมฤทธทางการเรยนไมเพมขนหลงจากทไดพยายามแลว เขากยงไดรบการยอมรบจากเพอนในกลม นกเรยนแตละคนจงตองรบผดชอบตอการเรยนรของตนเองและเพอนในกลม

นอกจากลกษณะดงกลาวขางตนแลว การเรยนรโดยรวมมอกนยงมลกษณะแตกตางจากวธการอน ทกจกรรมในชนเรยนนกเรยนจะตองฝกฝนทกษะทางสงคมเพอการทำางานกลมและปฏสมพนธในเชงบวก สวนการประเมนผลเนนการประเมนทงกระบวนการและผลงานแรกเรม

สาเหตของการนำาเทคนคการเรยนโดยรวมมอกนมาใชในวงการศกษาคำาถามทนาสนใจสำาหรบวงการศกษาในขณะนคอ ทำาอยางไร“

จงจะชวยใหนกเรยนเปนคนเกง ด และมความสข” และ โรงเรยน“

130

สามารถผลตผสำาเรจการศกษาทมทกษะในการทำางานรวมกบผอนมทกษะในการแกปญหา และทกษะในการแสวงหาความรใหมหรอไม” โรงเรยนควรทำาอยางไรเพอพฒนานกเรยนในทศทางดงกลาว แนวทางหนงซงโรงเรยนอาจนำาไปใชในการแกปญหาขางตนคอ การใชเทคนคการเรยนโดยรวมมอกน

การเรยนโดยรวมมอกนจะชวยใหนกเรยนไดฝกฝนและพฒนาทกษะในการทำางานรวมกบผอน การแกปญหา การตดสนใจ การแสวงหาความรใหม และการยอมรบซงกนและกน สงเหลานจะชวยใหนกเรยนไดเรยนรอยางมความสข ควบคกบการพฒนาความดงามและความรความสามารถ

นอกจากนงานวจยเกยวกบการเรยนโดยรวมมอกนตางกลาวตรงกนวา

1. การเรยนโดยรวมมอกนชวยเสรมสรางบรรยากาศการเรยนรทด นกเรยนในกลมทกคนจะชวยเหลอ แลกเปลยน และใหความรวมมอซงกนและกนในบรรยากาศทเปนกนเองและเปดเผย สมาชกในกลมทกคนกลาตอบคำาถามทตนเองไมเขาใจ บรรยากาศเชนนนำาไปสการอภปรายซกถามทงในชนเรยนและนอกชนเรยน อนจะนำาไปสการเรยนรแบบไรพรมแดน

2. เทคนคการเรยนโดยรวมมอกนจะทำาใหเกดการเรยนรในกลมยอย การทำาความเขาใจในความคดรวบยอดหรอหลกการทส ำาคญนน ครอาจแบงนกเรยนเปนกลมยอย เพอเปดโอกาสใหน กเรยนไดพดคย อภปราย และซกถามจนเกดความเขาใจอยางแจมชด คนทเรยนไวสามารถชวยเหลอคนเรยนชาเพอใหตามเพอไดทน ในบางโอกาสครอาจทำางานอยางใกลชดกบนกเรยนบางคนหรอบางกลมในขณะทมอบหมายงานใหสมาชกคนอน ๆ ในชนทำางานกบโครงการพเศษของตน หรออาจมอบหมายใหอานตำาราหรอทำาแบบฝกหด

3. เทคนคการเรยนโดยรวมมอกนชวยลดปญหาวนยในชนเรยน ทกคนในหองเรยนรวมแรงรวมใจจะใหกำาลงใจ ยอมรบ รวมมอ และชวย

131

เหลอซงกนและกน สมาชกในกลมทกคนจะรบผดชอบในความสำาเรจของกลมจงจำาเปนตองรวมมอกนพฒนาเสรมสรางพฤตกรรมทพงประสงคใหเกดขนในกลม การขาดเรยนพฤตกรรมกาวราวรนแรง และการโตเถยงในชนเรยนจงไมปรากฏใหเหน

4. เมอตองการพฒนาทกษะการปฏบตภารกจทซบซอน นกเรยนจะมเวลาสำาหรบการทำาความเขาใจกบภารกจในกลมเพอน มการแบงหนาทรบผดชอบภายในกลมตามความถนดของแตละคน

5. เมอตองการเนนคณภาพของงาน ดวยเหตทการเรยนโดยรวมมอกนมงเนนการทำางานใหบรรลเปาหมายของกลม สมาชกในกลมแตละคนยอมจะผลกดนเพอนในกลมใหใชศกยภาพสงสดของตนในการทำางาน เพอนำาไปสความสำาเรจของกลมซงหมายถงความสำาเรจของทกคน

6. เมอตองการเสรมสรางประชาธปไตยในชนเรยน นกเรยนทเรยนโดยเทคนคการเรยนโดยรวมมอกนจะเรยนรวธท ำางานและวธอยรวมกน นกเรยนเหลานจะเคารพและใหเกยรตซ งกนและกนและปฏบตตามระเบยบกฏเกณฑ ชวยใหครควบคมชนเรยนไดงายขน

7. พฒนาทกษะทางสงคม นกเรยนในหองเรยนทใชเทคนคการเรยนโดยรวมมอกนจะไดรบการพฒนาทกษะทางสงคมเปนอยางด แตละคนจะไดรบการพฒนาทกษะการสอสาร การแลกเปลยนความ คดเหน วสดอปกรณ การยอมรบคนอน การใหกำาลงใจ การสนบสนนและการทำางานรวมกบผอน

8. สรางนสยความรบผดชอบรวมกน ดวยเหตทความสำาเรจของกลมขนอยกบความสำาเรจของสมาชกแตละคน ความรวมมอทขาดหายไปของสมาชกเพยงคนเดยวยอมมผลตอความสำาเรจของกลมได เมอเปนเชนนจงเปนการบบบงคบใหสมาชกแตละคนในกลมตองอทศตนใหกบภารกจทไดรบมอบหมาย

132

9. เมอเราประสงคจะเสรมสรางความรวมมอภายในกลม และลดระดบการแขงขนระหวางบคคลสมาชกในกลมทกคนใหความชวยเหลอซงกนและกน ความสำาเรจของสมาชกแตละคนในกลมคอความสำาเรจของกลม

การเรยนโดยการรวมมอกน 1. นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนดขน2. นกเรยนมทศนคตทดตอการเรยน3. บรรยากาศในการเรยนดกวาการเรยนแบบอน4. นกเรยนทเรยนออนมความมนใจในตวเองมากขน5. นกเรยนรจกชวยเหลอซงกนและกน6. นกเรยนรจกยอมรบฟงความคดเหนของผอน7. นกเรยนเรยนรการปรบตวและสามารถทำางานรวมกบผอนได

เปนการเตรยมตวเพอทำางานในสงคมตอไป

การสรางหองเรยนแบบการเรยนโดยรวมมอกนหองเรยนแบบการเรยนโดยรวมมอกนจะเกดขนไดตองไดรบความ

รวมมอจากนกเรยน คร ผปกครองและชมชน โดยทกฝายมเป าหมายรวมก นในการพฒนาน กเรยนให เป นคนเก ง คนด และม ความสข บทบาทของแตละฝายขางลางนเปนสวนหนงทจะชวยสรางบ ร ร ย า ก า ศ ก า ร เ ร ย น แ บ บ ร ว ม แ ร ง ร ว ม ใ จ

บทบาทของนกเรยน1. นกเรยนตองไวใจซงกนและกนและพฒนาทกษะการสอความหมาย

ของตนไดด2. ในการทำากจกรรมการเรยนแตละกจกรรม สมาชกของกลมคน

หนงจะทำาหนาทประสานงานคนหนงทำาหนาทเลขานการกลม ทกคนในกลมตองเขาใจเรองทกำาลงเรยน และสามารถตอบคำาถามไดเหมอนกนทกคน

133

จะไมมสมาชกคนใดของกลมถกทอดทง ผประสานงานกลมตองกระตนใหสมาชกทกคนมสวนเสรมสรางความสำาเรจของกลม

3. นกเรยนควรใหเกยรตและรบฟงความคดเหนของเพอนสมาชกทกคน สมาชกในกลมอาจวจารณ ความคดเหนของเพอนได แตจะไมวจารณตวบคคล และควรเปนไปเพอความชดเจนในความ คดเหน

4. นกเรยนเปนผรบผดชอบการเรยนรของตนเองและเพอน ๆ ในกลม นกเรยนจะรวมมอกนทำากจกรรม การกำาหนดเปาหมายของกลม และแลกเปลยนความรและอปกรณ การใหกำาลงใจซงกนและกน และการดแลใหทกคนไดปฏบตตามบทบาทและหนาท และการชวยกนควบคมเวลาในการทำางาน

บทบาทคร1. ครควรแบงนกเรยนในหองออกเปนกลมยอย ซงอาจประกอบ

ดวยสมาชกกลมละ 2-6 คน แตละกลมควรประกอบดวยสมาชกทมความสามารถ เพศ ฐานะครอบครว และเชอชาตคละกน

2. ควรเลอกใชเกาอทมนำาหนกเบาเพอความสะดวกในการจดกลม การเลอนเขาหากนเพอการแลกเปลยนความคดเหน อปกรณ และวสดกบสมาชกคนอน ๆ ของกลม นอกจากนนการจดเกาอของกลมกควรใหครสะดวกในการทจะสงเกตและตดตามความกาวหนาการทำางานของกลม

3. ครควรชแจงกรอบกจกรรมใหนกเรยนแตละกลม และชวยใหนกเรยนทกคนเขาใจขอกำาหนดเกยวกบวธการเรยนโดยรวมมอกน

4. ครตองสรางบรรยากาศทเสรมสรางการแลกเปลยนความคดเหน อปกรณและวสดการเรยนและสงเสรมใหมการแลกเปลยนความคดเหนและแบงหนาทรบผดชอบใหแกสมาชกในกลม

5. ครควรทำาหนาทเปนทปรกษาของทกกลมยอยและคอยตดตามความกาวหนาการเรยนรของกลมและสมาชกของแตละกลมยอย ครตอง

134

เคลอนไหวไปรอบ ๆ ชนเรยน เพอใหสามารถสงเกตความกาวหนาของกลมไดอยางทวถง

6. ครควรยกยองเมอเหนนกเรยนทำางานรวมกนเปนกลม รางวลและคำาชมเชยทใหแกนกเรยนควรตงอยบนพนฐานของความสำาเรจของกลม

7. ครเปนผกำาหนดวานกเรยนควรทำางานรวมกนเปนกลมนานเพยงใด งานวจยสวนใหญชใหเหนวานกเรยนควรทำางานและเรยนรวมกนในกลมเดมตดตอกนอยางนอยหนงภาคเรยนจงจะเกดผลด ทงนเพอใหสมาชกในกลมการเรยนรสรางความไววางใจซงกนและกน

8. ครควรรวมมอกนเปนทมในการนำาเทคนคการเรยนโดยรวมมอกนมาใชในโรงเรยน ครในทมควรชวยเหลอ รวมมอ และแลกเปลยนความคดเหนและอปกรณซงกนและกน ในการพฒนาสอการสอนและการแกปญหาตาง ๆ ทเกดขนจากการนำาเทคนคการเรยนรแบบรวมแรงรวมใจมาใชในโรงเรยน

9. ครทใชเทคนคการเรยนโดยรวมมอกน ตองตระหนกเสมอวาเราสามารถสรางบรรยากาศทสงเสรมใหนกเรยนรได แตไมสามารถเรยนแทนนกเรยน

บทบาทของผปกครองและชมชนผปกครองควรชวยเหลอนกเรยนโดยการใหกำาลงใจและคำาปรกษา

ตามโอกาสอนควรหรอเมอนกเรยนตองการ และควรแสดงความสนใจตองานทนกเรยนทำาและชมเชยเมอนกเรยนทำางานกลมไดส ำาเรจหรอเมอนกเรยนเลาถงประสบการณทดเกยวกบการทำากจกรรมกลม ผปกครองควรรวมกจกรรมหรอเปนกรรมการการศกษาของโรงเรยน เชน เขารวมกจกรรมวชาการและการพฒนาโรงเรยนเสมอ ๆ เพอเปนการสรางจตสำานกใหเกดแกผปกครองวาตนตองรบผดชอบตอการพฒนานกเรยนใ ห เ ป น ค น เ ก ง ด แ ล ะ ม ส ข

135

ในการเรยนโดยรวมมอกน นกเรยนเปนผมบทบาทสำาคญในการทำากจกรรมการเรยนเพราะจะตองรบผดชอบตอการเรยนของตนเองและของเพอน ครมบทบาทในการวางแผนการเตรยมการและเปน ผ สนบสนนการทำากจกรรมของนกเรยน ผปกครองมบทบาทในการใหกำาลงใจและชวยเหลอบตรหลานและโรงเรยนตามโอกาสอนควร ชมชนมบทบาทในฐานะเปนแหลงวทยาการของโรงเรยน ถาทกฝายสามารถประสานสมพนธกนเปนอยางดแลวผเรยนยอมจะไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ

สาระสำาคญของการเรยนโดยรวมมอกน1.สมาชกทกคนพงพาอาศยซงกนและกนในเชงบวก มหนาทและ

ความสำาคญเทาเทยมกน(Positive Interdependence) แตละคนรหนาทของตวเองวา จะตองทำากจกรรมอะไรบางในการเรยนครงนน และจะตองรบผดชอบในกจกรรมนน ๆ เสมอ สมาชกทกคนตระหนกดวา ความสำาเรจของกลมขนอยกบสมาชกทกคนภายในกลม

กลยทธในการสราง Positive Interdependence1. ใหมเปาหมายเดยวกน เชน ครแจกเอกสารแบบฝกใหกลมละ 1

ชดเทานน และกลมผลงานเพยง 1 ชน ตอกลม2. รางวลหรอคะแนนขนอยกบผลงานของกลม เชน คะแนนกลม

ไดมาจากการนำาคะแนนของสมาชกแตละคนในกลมมารวมกน และทมใดไดคะแนน 80 % ขนไปจะไดรบรางวลพเศษ เปนตน

3. สมาชกทกคนตองมหนาทและรบผดชอบในหนาททไดรบมอบหมายและตองชวยเหลอกนและกน เชน ทำาหนาทเปน

- ผจดบนทก (Recorder)- ผสนบสนน (Encourager)- ผรายงาน (Reporter)- ผตรวจสอบ (Checker)

136

2. นกเรยนมปฏสมพนธในกลมยอย (Face-to-Face Interaction) สมาชกในกลม 2-4 คน หนหนาเขาหากนเพอทจะไดซกถาม ตอบปญหา อธบาย โตตอบ ซงกนและกนใหสมาชกทกคนมสวนรวมในการทำางาน ยอมรบเหตผลของผอน โตเถยงกนดวยเหตผลไมใชเถยงกนเพราะบคคล รจกสนบสนนและกลาวชมเชยผอน เปนการฝกทกษะพนฐานของการอยรวมกนในสงคม

3. สมาชกแตละคนในกลมมความรบผดชอบตอหนาท ของตน (Individual Accountability) ทกคนมความเชอถอไดมหนาททตองรบผดชอบและจะตองทำางานทไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถเสมอ เชน

- ตอบคำาถามและอธบายใหแกเพอนสมาชกดวยความเตมใจเสมอ- สนบสนนใหกำาลงใจแกเพอนสมาชกในกลม- ตระหนกในผลงานของกลม

4.ผเรยนไดรบการพฒนาทกษะทางสงคม (Social Skills) ครควรพฒนาใหนกเรยนมทกษะในการทำางานกลม ดงน

4.1 ทกษะเบองตนในการทำางานรวมกน (Forming Skills) ครจะตองใหนกเรยนมทกษะและลกษณะการปฏบตงานตอไปน เชน

- รจกฟง ถาม แสดงความคดเหน แลกเปลยนความคดเหน แบงปน ฯลฯ

- จดกลมไดอยางรวดเรวไมทำาเสยงดงรบกวนผอน- นงทำางานในกลม ไมเดนไป-มาทวหอง- ผลดเปลยนกนทำาหนาทตาง ๆ ผบนทก ผสนบสนน- ใหความสำาคญแกสมาชกทกคนเทาเทยมกน

4.2 ท ก ษ ะ ท น ำา ม า ใ ช ป ร ะ โ ย ช น ใ น ก า ร ท ำา ง า น เ ป น ก ล ม (Functioning Skills) เพอใหเกดผลสำาเรจทด รกษาความสมพนธทด ระหวางสมาชกภายในกลม เปนทกษะเกยวกบ

137

- การรจกใชคำาพดในการพด เจรจา ตอรองหาทางออกทดเมอมขอโตแยง

- การประสานความเขาใจภายในกลม- การโนมนาวจงใจผอนใหคลอยตาม ไมใชการสงใหผ

อนทำาตาม- การสรางบรรยากาศทดในการทำางานรวมกน โดยการ

มอารมณขน รกษานำาใจซงกนและกน4.3 ทกษะในการสรปความรและความคดเหนและองคความร

ค ว า ม ค ด เ ห น ข อ ง ก ล ม แ ล ะ เ ล อ ก ส ร ร ส า ร ะ ส ำา ค ญ เ พ อ น ำา เ ส น อ (Formulating) เปนการกระตนใหเกดการใชความคดตามลำาดบขนอยางมเหตผล ทกษะดานน ไดแก

- การสร ปความค ดเหนและขอ เท จจรงท งหมดท เกยวของโดยการพดปากเปลา ไมตองดจากบนทกหรอแบบฝกหด

- ตรวจสอบความถกตองแมนยำาของผลงานกลม โดยการแกไข ปรบปรงขอคดเหนทยงไมถกตองของเพอนสมาชก เพมเตมขอความสำาคญทสมาชกคนใดคนหนงหลงลมไป สำารวจและแสดงความคดเหนของตนเองในสวนทคดวา ตนเองยงไมเขาใจชดเจนหรอมความคดเหนเปนอยางอน

5. กระบวนการทำางานของกลม (Group processing) หลงจากทมการทำางานรวมกนเปนกลมในระยะหนง สมาชกแตละคนจะประเมนผลการทำางานของตนเองและผลงานกลมเพอทจะรถงขอบกพรอง และสงทควรปรบปรงแกไข และวางเปาหมายในการทำางานเปนกลมครงตอไปใหด

การประเมนผลการทำางานของสมาชกและกลม ทำาไดดงน1. สงเกตและสอบถามโดยครผสอน2. สำารวจตวเองโดยใชแบบสำารวจ3. สำารวจกลมโดยใชแบบสำารวจ

138

การเปรยบเทยบวธการเรยนโดยรวมมอกน และการเรยนแบบกลมเดม (Traditional Learning Group)

การเรยนโดยรวมมอกน การเรยนแบบกลมเดม1. ทกคนพงพาซงกนและกนในเชง

บวก2. แตละคนมความจำาเปน

ปจเจกบคคล เชอในความแตกตางระหวางบคคล

3. สมาชกในกลมมความหลากหลาย4. สมาชกผลดเปลยนกนเปนผนำา

กลม5. สมาชกในกลมแบงกนรบผดชอบ

และรบผดชอบซงกนและกน6. สอนใหมทกษะทางสงคม

7. เนนทกษะทางสงคมและงานวชาการคกน

8. ครสงเกตการทำางานของกลมและเปนผคอยใหความชวยเหลอ

9. กลมประเมนประสทธภาพงานของกลม

1. ไมมการพงพาซงกนและกน2. ไมคอยคำานงถงความแตกตาง

ระหวางบคคล

3. สมาชกในกลมมลกษณะเดยวกน4. กลมมผนำาเพยงคนเดยว5. มสมาชกรบผดชอบเฉพาะตนเอง

6. คาดเดาวาผมเรยนทกษะทางสงคมแลวจงไมสอนทกษะน

7. เนนทางดานวชาการโดยเฉพาะ8. ครมกจะไมคอยสงเกตและตดตามงานของกลม

9. ไมมการประเมนประสทธภาพงานของกลม

ขนตอนและเทคนคการเรยนโดยรวมมอกน

1. ขนตอนการเรยนโดยรวมมอกนขอเสนอแนะเกยวกบบทบาทของนกเรยน คร และผปกครองขาง

ตนเปนบทบาทในทางทฤษฎ ในทางปฏบตนกการศกษาไดนำาเอาทฤษฎและ

139

หลกการดงกลาวมาผสมผสานกนและคดเปนเทคนคสำาหรบการเรยนการสอนแบบการเรยนโดยรวมมอกนไวเปนจำานวนมาก เทคนคตางๆ เหลานอาจเหมาะสมกบวตถประสงคในการเรยนและผเรยนทมลกษณะแตกตางกน

สำาหรบขนตอนในการเรยนแบบการเรยนโดยรวมมอกนนนไมวาจะใชเทคนคใดกตาม จะมลำาดบขนตอนในการเรยนทคลายกนคอ ขนเตรยม ขนสอน ขนทำางานกลม ขนตรวจสอบผลงานและทดสอบ ขนสรปบทเรยนและประเมนผลการทำางานของกลม รายละเอยดของแตละขนตอนมดงน

1) ขนเตรยม กจกรรมในขนเตรยมประกอบดวยครแนะนำาทกษะในการเรยนรรวมกนและจดกลมนกเรยนเปนกลมยอย ๆ ประมาณ 2-6 คน ครควรแนะนำาเกยวกบระเบยบของกลม บทบาทและหนาทของสมาชกในกลม แจงวตถประสงคของบทเรยนและการทำากจกรรมรวมกนและการฝกฝนทกษะพนฐานทจำาเปนสำาหรบการทำากจกรรมกลม

2) ขนสอน ครนำาเขาสบทเรยน แนะนำาเนอหาและแหลงขอมล มอบหมายงานใหนกเรยนแตละกลม และอธบายขนตอนการทำางาน

3) ขนทำากจกรรมกลม นกเรยนเรยนรรวมกนในกลมยอย โดยทแตละคนมบทบาทและหนาทตามทไดรบมอบหมาย เปนขนตอนทสมาชกในกลมจะไดรวมกนรบผดชอบตอผลงานของกลมในขนนครจะกำาหนดใหนกเรยนใชเทคนคตาง ๆ กนในการทำากจกรรมแตละครง เทคนคทใชแตละครงจะตองเหมาะสมกบวตถประสงคในการเรยนแตละเรอง ในการเรยนครงหนง ๆ อาจตองใชเทคนคการเรยนโดยรวมมอกนหลาย ๆ เทคนคประกอบกน เพอใหเกดประสทธผลในการเรยน

4) ขนตรวจสอบผลงานและการทดสอบ ในขนนเปนการตรวจสอบวาผเรยนไดปฏบตหนาทครบถวนแลวหรอยง ผลการปฏบตเปนอยางไร เนนการตรวจสอบผลงานกลมและรายบคคลในบางกรณอาจตองซอมเสรมสงทยงขาดตกบกพรอง ตอจากนนเปนการทดสอบ

140

5) ขนสรปบทเรยนและประเมนผลการทำางานกลม ครและนกเรยนชวยกนสรปบทเรยนถามสงทผเรยนยงไมเขาใจครควรอธบายเพมเตม ครและนกเรยนชวยกนประเมนผลการทำางานกลมและพจารณาวา อะไรคอจดเดนของงานและอะไรคอสงทควรปรบปรง

เทาทกลาวมาแลวนนเปนขนตอนของการเรยนโดยรวมมอกน โดยทว ๆ ไป และเพอใหการเรยนการสอนเปนไปตามขนตอนดงกลาว และบงเกดผลดตอนกเรยน ครจะตองวางแผนการเรยนใหแกผเรยนอยางเปนระบบครบทกขนตอน ในสวนของการประเมนผลอาจกระทำาไดหลายวธเพอเปนการยวย และการใหกำาลงใจแกผเรยนครอาจจดใหมการวดและประเมนผลดงน

1. ใหคะแนนรายบคคลบวกกบคะแนนกลม ถาทกคนในกลมทำางานไดตามเกณฑทครตงไว

2. ทกคนในกลมไดคะแนนเทากน3. เลอกงานคนใดคนหนงในกลมตรวจแลวใหคะแนน4. ตรวจผลงานของทกคนในกลมแลวหาคะแนนเฉลยแลวจงเอา

คะแนนเฉลยบวกกบคะแนนการทำางานรวมกน

2. การพฒนาทกษะทางสงคมเพอความสำาเรจของการเรยนแบบรวมมอกน

ทกษะทางสงคม ทควรพฒนา คอทกษะการตดตอสอสารและมนษยสมพนธ ไดแก

การสอสารทถกตองและเทยงตรงการใชเสยงคอย ๆการใชภาษาสภาพและเหมาะสมกบโอกาสการแสดงความคดเหนและการรบฟงความคดเหนการแยกแยะและสรปความคดเหนของผอน

141

การเชอมโยงความรเกากบใหมการตงคำาถามและการตอบคำาถามการวจารณความคดเหนโดยไมวจารณเจาของความคดการใหกำาลงใจในการทำางานรวมกนดวยคำาพด หรอการ

แสดงความสนใจทกษะการอยรวมกนและการทำางานเปนกลม ไดแก

การใหความสำาคญและเอาใจใสตอทกคนเทาเทยมกนสามารถหลกเลยงขอขดแยงยอมรบฟงความคดเหนของผอนมนำาใจและความกระตอรอรนในการชวยเหลอผอนรจกใหกำาลงใจเพอน ๆการเปนผนำาทด การชแนะ การทำางานของกลมการเปนผตามทด

การรบผดชอบตอตนเองและผอน ไดแกการทำางานในหนาทใหสำาเรจดวยดดแลเพอน ๆ ใหปฏบตตามหนาทไมกาวกายหนาทของผอนการรกษากฎระเบยบในการทำางานและรกษาเวลา

แนวทางในการพฒนาทกษะทางสงคม1. ใหผเรยนเหนความจำาเปนของทกษะการตดตอสมพนธกบ

ผอน2. ใหผเรยนรวาจะใชทกษะใด เมอใด3. ใชบทบาทสมมต เกม สถานการณจำาลองในการฝกทกษะ

ทางสงคม เชน การฝกเปนผใหกำาลงใจ ผสรปและผประนประนอมในกลม

142

การฝกควรผลดเปลยนบทบาทกนใหทกคนไดมโอกาสเลนบทบาทตาง ๆ กน

4. ใหผเรยนทบทวนวาบทบาททตนทำาไปแลวเปนอยางไร ควรมการอภปราย แสดงความคดเหนเกยวกบการใชทกษะ เชน ใหบอกสามสงทกลมรสกวาทำาดอยแลวบอกหนงสงทคดวาคราวหนาจะทำาใหดขน

5. ใหผเรยนฝกทกษะอยเสมอและนานพอทจะเกดความชำานาญ และใชทกษะไดโดยอตโนมต ครควรใหผเรยนไดรผลของการใชทกษะดงกลาว

ระยะเรมแรกทนำาเทคนควธการเรยนโดยรวมมอกนมาใช ครจะตองดแลใหนกเรยนไดฝกฝนทกษะทางสงคม สรางความเปนกนเอง ความคนเคย และความไววางใจระหวางครกบนกเรยนและระหวางนกเรยนกนเองในขนสอนและขนกจกรรมกลม นอกเหนอจากการเรยนรในดานเนอหาวชาแลวครตองสนใจในการพฒนาทกษะทางสงคมของนกเรยน เพอการพฒนานกเรยนไปในทศทางทถกตองเหมาะสม และเพอการพฒนาให น ก เ ร ย น เ ป น ค น เ ก ง ค น ด แ ล ะ ม ค ว า ม ส ข

วธการสอนแบบ ภาพตดตอ“ ” วธสอนแบบ ภาพตดตอ“ ” (Jigsaw)ขนท 1 ครทบทวนบทเรยน โดยการบรรยาย และอภปราย ประมาณ 10 นาทขนท 2 ครแบงหวขอทจะเรยนเปนหวขอยอย ๆ ใหเทากบจำานวนสมาชกของแตละกลมขนท 3 จดกลมนกเรยนโดยใหนกเรยนมความสามารถคละกนภายในกลมเรยกวา กลมเหยา“ ” (Home Groups) กลมละ 3-4 คน และครแจกบตรงานแกนกเรยนสมาชกแตละคนในกลมอานเฉพาะหวขอยอยในบตรงานทตนไดรบมอบหมายเทานน

143

เชน นกเรยนคนท 1 อานเฉพาะหวขอยอยท 1นกเรยนคนท 2 อานเฉพาะหวขอยอยท 2นกเรยนคนท 3 อานเฉพาะหวขอยอยท 3

นกเรยนคนท 4 อานเฉพาะหวขอยอยท 4ขนท 4 กลม ผเช ยวชาญ “ ” (Expert Groups) นกเรยนทอานหวขอยอยเดยวกนมานงดวยกนเพอทำางานซกถามและทำากจกรรมในกลม ผเชยวชาญ“ ”

กลม ก กลม ข กลม คกลม ง

1. นกเรยนคนท 1 ก 1. นกเรยนคนท 1 ข 1. นกเรยนคนท 1 ค 1. นกเรยนคนท 1 ง2. นกเรยนคนท 2 ก 2. นกเรยนคนท 2 ข 2. นกเรยนคนท 2 ค 2. นกเรยนคนท 2 ง3. นกเรยนคนท 3 ก 3. นกเรยนคนท 3 ข 3. นกเรยนคนท 3 ค 3. นกเรยนคนท 3 ง4. นกเรยนคนท 4 ก 4. นกเรยนคนท 4 ข 4. นกเรยนคนท 4 ค 4. นกเรยนคนท 4 ง

ตวอยางกจกรรมในกลม ผเชยวชาญ“ ”นกเรยนคนท 1 อานคำาถามนกเรยนคนท 2 จดบนทกขอมลสำาคญทโจทยกำาหนดให อธบายวา

โจทยตองการใหหาอะไรนกเรยนคนท 3 คำานวณคำาตอบนกเรยนคนท 4 สรปทบทวนขนตอนทงหมด ตรวจสอบคำาตอบอก

ครง***เมอทำาแตละขอเสรจแลวใหนกเรยนหมนเวยนเปลยนหนาทกนแลวทำาโจทยขอถดไปจนครบทกขอ***

144

ขนท 5 “กลมเหยา” นกเรยนแตละคนในกลม ผเชยวชาญ“ ” กลบมายง กลมเหยา“ ” แลวผลดเปลยนกนอธบายแกเพอนสมาชกในกลมเรมจากหวขอยอยท 1 , 2 , 3 และ 4ขนท 6 ทบทวนบทเรยนทงหมดรวมกนทงชนขนท 7 นกเรยนท ำาแบบทดสอบแตละเน อหาประมาณ 10 นาท คะแนนของสมาชกแตละคนในกลมนำามารวมกนเปน คะแนนกลม“ ”ขนท 8 แจงผลการสอบกลมและบคคลทไดคะแนนสงสดในการสอบ จะมชอตดบนปายประกาศของชนเรยน

วธการสอนแบบแขงขนระหวางทม (Teams-Games-Tournaments : TGT)

ขนตอนในการสอนขนท 1 ครทบทวนบทเรยนโดยการบรรยายและอภปรายขนท 2 จดกล มแบบคละก นเรยกวา ทมเหยา“ ” (Home Team) จำานวน 3-4 คน ครแจกบตรงานชดท 1 ใหแกนกเรยนทกคนพรอมทงอธบายขนตอนและวธการสอน โดยวธนครชวยชนำาใหนกเรยนทำางานในลกษณะรวมมอกน นกเรยนตองชวยซงกนและกนและมหนาททจะตองทำาในทมของตนขนท 3 นกเรยนทำาคำาถามขอตอไปโดยเร มจากขนท 2 แตจะใหสบเปลยนหนาทกนในทม ใหทำาหมดทกคำาถามขนท 4 หลงจากทำาคำาถามเสรจแลว นกเรยนอภปรายจนแนใจวาสมาชกในทมทกคนเขาใจเนอหาขนท 5 ครจด ทมใหม“ ” เพอตอบคำาถามในการแขงขนระหวางทม

145

กฏเกณฑในการแขงขน5.1 ครเปนผจด ทมใหญ“ ” โดยนำานกเรยนจากแตละทมมา 1 คน

โดยดจากความสามารถในการทำางานใหแตละทมมความสามารถใกลเคยงกน

ทมเหยา 1

ทมเหยา 1

ทมเหยา 1

ทมเหยา 4

ท มใหญ 1ทมเหยา 3

ทมเหยา 2

ทมเหยา 4

ทมใหญ 2ทมเหยา 3

ทมเหยา 2

ทมเหยา 4

ทมใหญ 3ทมเหยา 3

ทมเหยา 2

5.2 แตละทมไดรบซองคำาถามซงมคำาถามเหมอนกน จำานวน 10 ขอ5.3 นกเรยนแตละคนผลดกนจบคำาถามจากซองและอานคำาถาม

แลวจงวางไวกลางโตะ นกเรยนทไดคำาตอบเปนคนแรกจะได 2 คะแนน แตถาตอบผดคะแนนนนจะเปนของผทจะตอบถกคนตอไป (มเฉลยคำาตอบให)

5.4 ทำาซำาขนท 5.3 จนนกเรยนตอบคำาถามหมดทกคำาถามคะแนนโบนสอาจจะไดมาจากหลายวธ เชน

- ผทไดคะแนนสงสดประจำาโตะแตละโตะจะไดโบนส 10 คะแนน

- ผทไดคะแนนรองท 2 ประจำาโตะแตละโตะจะไดโบนส 8 คะแนน

- ผทไดคะแนนรองท 3 ประจำาโตะแตละโตะจะไดโบนส 6 คะแนน

- ผทไดคะแนนรองท 4 ประจำาโตะแตละโตะจะไดโบนส 4 คะแนน

ขนท 6 นกเรยนกลบมากลมเดม ทมเหยา“ ” และรวมคะแนนโบนสของนกเรยนแตละคนทไดคะแนนสงสดในทม คะแนนทไดทงหมดเปนคะแนนของทมจะไดตดชอบนปายประกาศในหองเรยน

146

เทคนคตาง ๆ ของการเรยนโดยรวมมอกนจากหลกการและแนวปฏบตเกยวกบการเรยนโดยรวมมอกนทกลาว

ไปแลวนนนกการศกษาไดพฒนาเทคนคการเรยนโดยรวมมอกนไวเปนจำานวนมาก ตอไปนเปนตวอยางเทคนคการเรยนโดยรวมมอกนทอาจนำามาป ร ะ ย ก ต ใ ช ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย

1)การเลาเรองรอบวง (Roundrobin) เปนเทคนคทเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนในกลมเลาประสบการณความรสงทตนกำาลงศกษา สงทตนประทบใจใหเพอนๆ ในกลมยอยฟงทละคนโดยเปดโอกาสใหสมาชกทกคนใชเวลาเลาเทา ๆ กน หรอใกลเคยงกน ในบางครงอาจเปนเรองราวเกยวกบสงทไดทำามาตงแตหลงเลกเรยนวานนจนถงเวลามาโรงเรยนวนน หรอเปนเรองราวทตนเองตงใจจะทำาหลงจากเลกเรยนวนน การเลาเรองรอบวงจะชวยพฒนาทกษะการสอความหมายของผเรยน

2)มมสนทนา (Corners) เปนเทคนคทชวยสรางความสามคคในชนเรยน ขนตอนการเรยนเรมตนดวยการจดใหนกเรยนแตละกลมยอยเขาไปนงตามมมหรอจดตาง ๆ ของหองเรยน นกเรยนในกลมยอยแตละกลมจะชวยกนคดหาคำาตอบสำาหรบโจทยปญหาตาง ๆ ทครยกขนมา หลงจากนนเปดโอกาสใหสมาชกในมมใดมมหนงอธบายเร องราวทตนไดศกษาใหเพอนในมมอนฟง

3)คตรวจสอบ (Pair Check) เปนเทคนคทแบงนกเรยนออกเปนกลมยอยกลมละ 4 คน หรอ 6 คน สมาชกในกลมจบคกนทำางาน เมอไดรบโจทยปญหาหรอแบบฝกหดจากคร นกเรยนคนหนงจะเปนคนแกโจทยหรอตอบปญหา และอกคนหนงทำาหนาทเสนอแนะวธการแกปญหา หลงจากทำาโจทยขอ 1 เสรจ นกเรยนคนนจะสลบหนาทกนคอคนทใหโจทยขอทผานมาทำาหนาทเปนผเสนอแนะ และใหคนทเคยทำาหนาทเสนอแนะไปทำาหนาทแกโจทยปญหา เมอแกโจทยเสรจครบแตละขอแตละคจะนำาคำาตอบมาแลกเปลยนและตรวจสอบคำาตอบกบคำาตอบของคอนในกลม

147

4)คคด (Think-Pair Share) เปนเทคนคทเรมจากการทครตงโจทยคำาถามใหนกเรยนในชนตอบ แตกอนทนกเรยนจะตอบคร นกเรยนจะตองคดหาคำาตอบของตนเองกอน หลงจากนนใหนำาคำาตอบของตนไปอภปรายกบเพอนอกคนหนงทนงตดกบตน เมอมนใจวาคำาตอบของตนถกตองหรอดทสดแลวจงนำาคำาตอบนนมาเลาใหเพอนทงชนฟง

5) เพอนเรยน (Partners) นกเรยนจบคเพอชวยเหลอกนเรยนและทำาความเขาใจเนอหาทเปนความคดรวบยอดทสำาคญ ในบางครงคหนงอาจไปขอคำาแนะนำา คำาอธบายจากคอน ๆ ทคาดวาจะมความเขาใจเกยวกบเรองดงกลาว และเชนเดยวกนเมอนกเรยนคนนเกดเขาใจทแจมชดแลวกจะเปนผถายทอดความรใหนกเรยนคอน ๆ ตอไป

6)ภาพตดตอ (Jigsaw) เปนกจกรรมทครมอบหมายใหสมาชกในกลมยอยแตละกลมศกษาเนอหาในบทเรยนหรอเอกสารทกำาหนดใหสมาชกแตละคนจะถกกำาหนดใหศกษาเนอหาคนละตอนแตกตางกน คนเรยนเรวและอานเรวอาจจดใหศกษาเนอหามากกวาคนเรยนชาอานชา นกเรยนทศกษาหวขอเดยวกนจากทก ๆ กลมจะรวมกนเปนกลมผเชยวชาญ หลงจากททกคนศกษาเนอหาจนเขาใจ และรวมกนคดหาวธอธบายใหเพอนนกเรยนในกลมประจำาของตนฟงแลว นกเรยนแตละคนจะกลบมาทกลมประจำาของตน สมาชกทไดรบมอบหมายใหศกษาหนาตน ๆ หรอโจทยขอแรกจะเปนคนเลาเรองทตนศกษาใหสมาชกคนอน ๆ ในกลมฟง ทำาเชนเดยวกนนโดยการเรยงลำาดบไปจนถงหนาสดทายหรอโจทยขอสดทาย จงขอใหสมาชกในกลมคนใดคนหนงสรปเนอหาของสมาชกทกคนเขาดวยกน ครควรทดสอบความเขาใจในเนอหาทเรยนในชวงสดทายของการเรยนและใหรางวล

7) กลมรวมมอ (Co-op Co-op) นกเรยนในหองแบงเปนกลมยอย แตละกลมยอยรวมกนศกษาเร องใดเร องหนงโดยสมาชกแตละคนจะแบงหนาทรบผดชอบกน หลงจากทสมาชกแตละคนทำางานทตนไดรบมอบหมายสำาเรจ สมาชกในกลมจะนำาผลงานมารวมกนเปนงาน

148

กลม อาจมการอานทบทวนและจดบนทก เพอใหผลงานทกลมรวมกนทำาราบรนและตอเนอง นำาผลงานของกลมเสนอตอชนเรยน ความสำาเรจของกลมคอความสำาเรจของสมาชกทกคน ขอดของกลมรวมมอคอสมาชกทกคนมสวนชวยในการแกปญหาของกลมทมความหลากหลาย ผทเรยนชาจะไดรบความชวยเหลอจากเพอน ผทเรยนเกงจะไดชวยเหลอเพอนท ำาใหตนเองเขาใจมากขน จงเปนวธทชวยเพมผลสมฤทธทางการเรยนของกจกรรม ผทเรยนแตละคนมหวขอยอย แตละทมมบทบาทตาง ๆ กนทจะชวยใหบรรลเปาหมายของชน เปนกจกรรมทเกยวกบการคดระดบสงทงการวเคราะหและสงเคราะหเปนวธการทสามารถนำาไปสอนในวชาใดกได แบงเปน 9 ขนตอน คอ

1.นกเรยนเปนศนยกลางในการอภปรายในชนเรยน2.สรางทม3.หวขอทเลอก/แบงงาน4.เลอกหวขอยอย5.ศกษาหวขอยอย6.นำาเสนอหวขอยอยในกลม7.เตรยมทมทจะมาเสนอผลงานตอชนเรยน8.ทมเสนอผลงาน9.ประเมนผล8) ก า ร แ ข ง ข น ร ะ ห ว า ง ท ม (Teams Games

Tournaments : TGT) เทคนคการเรยนโดยรวมมอกนแขงขนแบงนกเรยนออกเปนกลม 3 กลมใหมความร เพศ และความสามารถคละกน กลมท 1 และกลมท 2 เปนกลมแขงขน ซงจะมสมาชกกลมจำานวนเทากน สวนกลมท 3 เปนกลมผเชยวชาญ เมอเรมเรยนทกกลมจะศกษาเนอหาทไดรบมอบหมายใหแตกฉาน หลงจากนนสมาชกทกคนในกลมท 1 และกลมท 2 จะชวยตงคำาถามโดยไมจำาเปนตองเขยนคำาตอบแลวนำาไปมอบใหผประสานงานของกลมท 3 ในขณะเดยวกนสมาชกทกคนในกลมท 1 หรอ

149

กลมท 2 กจะตวขอคำาถามโดยใหสมาชกของกลมของตนเอง เมอครบกำาหนดเวลา ผประสานงานกลม 3 จะเรยกผแทนจากกลมท 1 และกลม 2 สลบกนออกมาจบฉลากคำาถามทกลม 1 และกลม 2 เขยนขนมา แลวตอบคำาถามโดยใหกลมท 3 เปนกลมเฉลย ถาตอบถกจะไดคะแนนขอละ 1 คะแนน และมการรวมคะแนนเมอสนสดการแขงขน กลมทไดคะแนนสงกวาจะไดรบคำาชมเชย สวนกลมทไดคะแนนตำากวาจะไดรบการใหกำาลงใจ สรปผลทำากจกรรม สงทไดเรยนร และขอเสนอแนะ ครอธบายเพมเตมในสวนทนกเรยนยงไมเขาใจ

9) รวมกนคด (Numbered Heads Together) รวมกนคดเปนกจกรรมทเร มตนดวยครถามคำาถาม แลวเปดโอกาสใหนกเรยนในแตละกลมยอยชวยกนคดหาคำาตอบ หลกจากนนครจงเรยกใหนกเรยนคนใดคนหนงจากกลมใดกลมหนงตอบคำาถาม เหมาะสำาหรบการทบทวนหรอตรวจสอบความเขาใจ โดยการกำาหนดขนตอนการเรยนเปน 4 ขนตอน (Kagan : 1992)

ขนตอนท 1 แบงผเรยนเปนกลม ๆ กลมละ 4 คน ประกอบดวยผเรยนเกงหนงคน ผทเรยนปานกลางสองคน ผทเรยนออนหนงคน แตละคนมหมายเลขประจำาตว

ขนตอนท 2 ถามคำาถาม/มอบหมายใหทำาขนตอนท 3 ใหอภปรายในกลมยอยจนมนใจวาสมาชกในกลมทก

คนเขาใจขนตอนท 4 ครถามคำาถามโดยเรยกหมายเลขประจำาตวผเรยน

หมายเลขทครเรยกจะเปนผยกมอตอบคำาถามจากการวจยพบวา ไมมเทคนคใดเทคนคหนงทสามารถใชกบบท

เรยนไดทกลกษณะ และในการสอนเนอหาบทหนง ๆ ครอาจตองใชมากกวาหนงเทคนค เชน บางบทเรยนอาจเร มตนดวยการเลาเร องรอบวงแลวตามดวยเทคนคภาพตดตอหรอการแขงขนระหวางทม

150

ตวอยางโครงการเรยนโดยรวมมอกนมโรงเรยนเปนจำานวนมากในอเมรกา แคนาดา และยโรป นำาเทคนค

การเรยนโดยรวมมอกนไปทดลองใช ตวอยางการนำาเทคนคดงกลาวมาใชไดแก โครงการทดลองตอไปน

1.โ ค ร ง ก า ร TAI (Team Assisted Individualization)

มโครงการนำาเทคนคการเรยนโดยรวมมอกนไปใชกบการเรยนวชาคณตศาสตรชนประถม 3 – 6 ซงเปนโครงการวจยนำารองโดยอาจารยจากมหาวทยาลยจอหนฮอบกนแหงสหรฐอเมรกา

องคประกอบของ TAI ไดแก1.กลมผเรยน แบงนกเรยนเปนกลมยอยกลมละ 4-5 คน ใน

แตละกลมประกอบดวยสมาชก ซงมคะแนนสมฤทธผลทางการเรยนเฉลยคละกน คอมทงคนทเกรด

เฉลยสง ปานกลาง และตำา และมทงผหญง ผชาย และมาจากครอบครวทบดามารดามอาชพและรายไดคละกน หลงจากเรยนไปไดประมาณ 8 สปดาห ผเรยนจะถกจดกลมใหม

2.การทดสอบความรกอนเรยน เมอเรมตนโครงการผวจยไดทดสอบความรทางคณตศาสตรของผเรยน ครผสอนและผวจยจะรวมกนแบงนกเรยนออกเปนกลมตามคะแนนสมฤทธในการสอบกอนเรยน

3.เมอเรยนจากครแลวนกเรยนจะทำางานเปนกลม ๆ โดยใชตำารา วสด และอปกรณทไดรบจากครซงจะครอบคลมเนอหาเรองการบวก ลบ ทศนยม โจทยปญหา สถต และพชคณต

4.การสอนกลมยอย ในแตละวนครจะสอนนกเรยนในกลมยอย ๆ ซงประกอบดวยนกเรยนทมความสามารถแตกตางกนซงกำาลงเรยนเนอหาเดยวกน ครจะเลอกเทคนคในการนำาเสนอความคดรวบยอดทสำาคญ วตถประสงคสำาคญของการสอนกลมยอยเพอใหนกเรยนไดรบความคด

151

รวบยอดหลกในขณะทครกำาลงสอนกลมยอยน นกเรยนทเหลอจะไดรบมอบหมายใหทำางานในกลมและตรวจการบานกนเอง จดเกบอปกรณและตำาราเขาทเอง

5.การจดกลมคนควา หลงจากการทดสอบกอนเรยน นกเรยนแตละคนไดรบมอบหมายใหเรยน ณ จดเร มตนแตกตางกนตามพนฐานของผเรยน อยางไรกตามแตละคนยงคงเรยนและทำางานในกลมยอย โดยมเงอนไขใหสมาชกภายในกลมคอยชวยเหลอ

6.คะแนนและความส ำาเรจเปนกลม ในวนสดทายของแตละสปดาหครจะรวมคะแนนจากการสอบยอยของสมาชกทกคนในกลม โดยกำาหนดเกณฑไวลวงหนาวาทมทไดคะแนนเฉลยรวมกนตงแตเทาใดขนไปจงจะไดชอวาเปน “Super team” , “Great team” และ “Good team” ทมทไดคะแนนตามเกณฑ Super team และ Great team จะไดรบใบประกาศชมเชย

7.การทดสอบความร ทก ๆ 2 สปดาห จะมการทดสอบความคดรวบยอดเพอวดความรของผเรยน แตเปนการทดสอบทใชเวลาประมาณ 3 นาทตอครง

8.การสอนนกเรยนทงชน ทก ๆ 3 สปดาห ครจะสอนนกเรยนเป นกล มใหญเตมท งสปดาห โดยเน อหาท สอนจะครอบคลมเน อหาเรขาคณต การวด ระบบจำานวน และเทคนคการทำาโจทยปญหา

2.โ ค ร ง ก า ร CIRC (Cooperative Integrated Reading and Composition)

โครงการ CIRC ดำาเนนงานโดยคณาจารยของมหาวทยาลยจอหนฮอบกน และเปนโครงการวจยนำารองเพอพฒนาการเรยนการสอนภาษาองกฤษใหแกนกเรยนชนประถม 3-5 ในมลรฐนวยอรค

องคประกอบทนาสนใจของ CIRC ไดแก

152

1. การสรางกลมการอาน ครแบงนกเรยนออกเปน 2-3 กลมตอหอง (โดยในแตละกลมจะมนกเรยนประมาณ 8-15 คน) ตามระดบความสามารถทางการอาน

2. การจดกลมยอย นกเรยนในแตละกลมจะทำางานเปนค ๆ หรอกลมละ 3 คน ตามความเหมาะสม หลงจากนนจะนำากลมยอยทสรางใหมนไปจบคกบกลมยอยจากกลมการอานกลมอนเพอใหแตละกลมมสมาชกทมความสามารถคละกนทงสมาชกทมความสามารถทางการอานสง ความสามารถปานกลาง และความสามารถทางการอานตำา

3. กจกรรมการอานพนฐาน นกเรยนทกคนตองอานหนงสอทบงคบตามหลกสตร นอกจากนนครจะเลาเรองใหนกเรยนฟงวนละประมาณ 20 นาท หลงจากการเลาเรองครจะนำาตำารามา เสนอแนะใหนกเรยนสนใจและอยากอาน นกเรยนทกคนจะไดรบมอบหมายใหอานหรอทำากจกรรมเกยวกบการอานอยางใดอยางหนงในขณะทครกำาลงทำางานกบกลมยอยใดกลมยอยหนง

4. การหาเพอนชวยตรวจสอบ หลงจากทำากจกรรมตามทครมอบหมายสำาเรจนกเรยนจะขอใหเพอนเซนรบรองวาเขาไดทำากจกรรมและเรยนรตามวตถประสงคทครกำาหนดทงนครจะกำาหนดวตถประสงคสำาหรบนกเรยนแตละคนวาเขาควรทำากจกรรมอะไรบางในแตละวน นกเรยนแตละคนสามารถกาวไปขางหนาตามความสามารถของตนเอง โดยบางคนอาจทำากจกรรมเสรจกอนคนอนแลวใชเวลาทเหลอในการอานหนงสอนอกเวลา

5. การทดสอบ หลงจากเรยนแตละชวโมงจะมการสอบยอยโดยใชเวลาอน ๆ

6. การสอนอาน ในแตละสปดาหครจะสอนการอานใหแกนกเรยนหนงคร ง โดยเนนการสอนอานเพอจบใจความ ภายหลงการสอนครจะมอบหมายใหนกเรยนไปฝกอานจบใจความ

7. การสอนเขยน ครจะใชบทเรยนทคณาจารยจากมหาวทยาลยชวยกนพฒนาขน โดยนกเรยนยงคงทำางานในกลมยอยทจดไวตงแตตน หลง

153

จากเรยนในหอง 3 ชวโมง นกเรยนจะเขารวมโครงการการฝกปฏบตการเขยน โดยตองเขยนเรองทตนสนใจ

8. ใหครการศกษาพเศษและครสอนการอานมาชวย โครงการ CIRC จะนำาครการศกษาพเศษครสอนอาน และครสอนเสรมเขามาทำางานรวมกนกบครปกตในชนเรยนรวม การกระทำาดงกลาวจะชวยใหครปกตเขาใจปญหาของนกเรยนทมความตองการพเศษได

3. โ ค ร ง ก า ร HGC (Holweide Gesamtschulen in Cologne) ประเทศเยอรมน

ลกษณะเดนของโครงการ มดงน1. โรงเรยน นกเรยนและครในโรงเรยนถกแบงเปนกลม แตละกลม

ประกอบดวยนกเรยนประมาณ 90 คน และครจำานวน 6 คน ในแตละกลมจะแบงเปนกลมยอยลงไปอก 3 กลมยอย สมาชกของแตละกลมจะเรยนและทำางานรวมกนและตดตอกนเปนเวลา 6 ป โดยเรมตนตงแต ประถม 5 ไปจนถงชน มธยม 4

2. ครจดใหนกเรยนนงเรยนดวยกนเปนโตะ ๆ ละ 5-6 คน แตละโตะมนกเรยนคละกนทงเพศความสามารถ และเชอชาต ในกลมการเรยนเลก ๆ น สมาชกของกลมแตละคนจะชวยกนตวและใหกำาลงใจซงกนและกน นกเรยนในกลมยอยนจะเรยนรวมกน และอยในกลมยอยเดยวกนตดตอกนนานหนงปการศกษา สมาชกกลมยอยแตละคนนอกจากจะมหนาทรบผดขอบตอความสำาเรจทางการเรยนของตนแลวยงตองรบผดชอบตอความสำาเรจทางการเรยนของสมาชกในกลมยอยดวย สมาชกในกลมใหญจะพบกนสปดาหละหนงครงเพออภปราย และเสนอแนะแนวทางในการพฒนาการเรยนการสอนของกลม

3. ครมอสระในการตดสนใจเกยวกบการสอนคอนขางสง ครแตละคนในทมงานจะสอนทกวชา และรบผดชอบตอความสำาเรจทางการศกษาของนกเรยนทกคน ครเหลานจะจดทมของตนในการสอนแตละรายวชา ครจดตารางสอนเอง กำาหนดหวขอทแตละคนจะสอน เลอกวธสอนแตละหวขอ

154

จดกจกรรมระหวางพกรบประทานอาหารกลางวน การเชญผปกครองเขามามสวนรวมการทศนศกษา และจดแบงเวลาวาครคนใดจะเปนครตวแตละหวขอ

4. กจกรรมของโครงการ ครสอนทกษะการสอความหมาย การสรางความเชอถอในหมเพอนและการขจดขอขดแยง ครและนกเรยนแบงหนาทรบผดชอบกนทำาทงเพอใหนกเรยนแตละคนและทงกลมกาวไปสความสำาเรจ ในแตละปครจะจดใหมการหารอและสงสรรคทบานครคนใดคนหนง 2 ครง นกเรยนและครทกคนไปรวมงาน จากการสงเกตพบวาเวลาหารอกนทบานนกเรยนพดคยกนอยางเปนกนเองมากขน

5. บทบาทผปกครอง ผปกครองสามารถเขารวมกจกรรมหลายทาง ผปกครองนกเรยนในแตละหมเรยนจะคดเลอกตวแทนมา 5 คน เพอมาทำาหนาทใหคำาปรกษาแนะนำา ผแทนเหลานจะเสนอแนวทางแกปญหาทโรงเรยน คร และนกเรยนเผชญอย

การสอนโดยเพอนชวยสอน (Peer Tutoring)

ความหมายการสอนโดยเพอนชวยสอน หมายถง วธการสอนทใหเพอนนกเรยน

ชวยสอนใหเกดการเรยนรในเรองตาง ๆ แบบตวตอตวหรอ 1 : 1 โดยเพอนชวยสอนอาจเปนนกเรยนชนสงกวาหรอนกเรยนชนเดยวกน อายเทากน แตมความสามารถสงกวามาชวยสอน

ประโยชนของการสอนโดยเพอนชวยสอนประโยชนสำาหรบคร ทำาใหมครเพมขนจากเดมมคร 1 คน ใน 1

หองเรยน เมอมเพอนนกเรยนชวยสอนจงเทากบวามครมากกวา 1 คน ในหองเรยน ครมคนชวยดแลเดกอยางใกลชดและทวถงยงขน

155

ประโยชนสำาหรบนกเรยน นกเรยนจะไดรบผลประโยชนทง 2 ฝาย คอ

นกเรยนผชวยสอน จะเกดทกษะในการเรยนรและทกษะทางสงคมมากขน

นกเรยนผถกสอน จะเรยนรไดดขนจากการใชภาษาของเพอนในวยเดยวกน

ขอแนะนำาสำาหรบครในการสอนโดยเพอนชวยสอนเปนวธการทดวธหนง ครควรคำานงถง

เร องตาง ๆ ดงตอไปนการเลอกงานทเหมาะสม เพราะกจกรรมบางอยางอาจไมเหมาะสมสำาหรบการใชวธการสอนแบบเพอนชวยสอน

1. การประเมนความตองการของผเรยนกอนการสอน เพอทราบวานกเรยนยงขาดความรความสามารถในเรองใดบาง

2. การจดเตรยมกจกรรมและสอการสอนไวใหพรอม3. การเตรยมขนตอนการสอนใหงาย เพอใหนกเรยนผชวยสอน

ปฏบตตาม4. การจบคผชวยสอนกบผเรยนใหเหมาะสม5. การฝกนกเรยนผชวยสอนใหมความเขาใจในบทบาทกอน6. การจดรายการปฏบตแตละวนใหแนนอน เพอใหผชวยสอนแนใจ

และปฏบตตามตารางทกำาหนด7. การจดสภาพแวดลอมในการทำางานทเหมาะสมสำาหรบเดก8. การตรวจสอบความกาวหนาทงผชวยสอนและผถกสอน อาจตรวจ

สอบไดทกสปดาหเพอดความกาวหนาและสรางความมนใจในการปฏบตงาน

9. การใหกำาลงใจผชวยสอน เชน ประกาศเกยรตคณใหเขาเปนทยอมรบ ใหเกยรตบตร ใหรางวลเลก ๆ นอย ๆ อาจเปนเสอยดทม สมดบนทก ฯลฯ เปนตน

156

การสอนใหเดกเปนผชวยสอนทดกอนจะใหเดกชวยสอน ครตองอธบายหรอสอนเทคนคการเปนผชวย

สอนใหเดกเขาใจเปนอยางดในเรองตาง ๆ ทเกยวของโดย1. อธบายใหเขาใจถงแนวทางการสอน โดยเพอนชวยสอน และ

กระตนใหเขากระตอรอรนทจะทำางานน2. บอกลกษณะงานประจำาใหเดกเขาใจอยางชดเจน เชน หนตอง“

สอนนองคนนวนละ 30 นาทสปดาหละ 3 วน เปนเวลา 1 ภาคเรยนนะคะ”

3. อธบายใหเดกเขาใจถงงานทตองทำา เชน สอนนองจบคสใหถกตอง สอนใหนองใชเงนซอของ เปนตน

4. บอกวธการ ท ำาอยางไรจงจะผกมตรก บผถกสอน หรอ“ ” ทกษะการเขากบเพอน ใหเดกผชวยสอน“ ”

5. สอนขนตอนงาย ๆ ในการสอนใหเดกผชวยสอนเขาใจวธการ ดงน

ขนท 1 แสดง สาธต อธบาย ใหผถกสอนเขาใจเนอเร องทตองการสอน

ขนท 2 สอบถามความเขาใจในสงทแสดง สาธต หรออธบายใหฟงแลว

ขนท 3 ใหเดกผถกสอนปฏบตพรอม ๆ กบผชวยสอนขนท 4 ใหเดกผถกสอนปฏบตเอง โดยผชวยสอนไมตองชวย

เหลอขนท 5 ตรวจสอบผลการปฏบตงาน และอาจผลดกนเปนผถาม-

ตอบดวยกได6. สอนทกษะในการทำางานกบผอน พฒนาทกษะทางสงคมใหผชวย

สอน เชน ทกษะเบ องตนในการท ำางานรวมกน ทกษะทจะน ำามาใช

157

ประโยชนในการทำางานเปนกลม ทกษะการสรปความร ความคดเหนของผอน และรจกเลอกสรรสาระสำาคญเพอนำาเสนอ เปนตน

7. สอนวธการวด/การตรวจสอบผเรยน ใหเดกผชวยสอนเขาใจ8. สอนใหเดกผชวยสอนจดบนทกความกาวหนาของผเรยน9. สอนเคลดลบในการเปนผสอน เชน ใจเยน ไมเรงเราผเรยน

รจกชมเชยเมอเขาทำางานประสบความสำาเรจ ฯลฯ เปนตน

การตว (Tutoring) การตว เปนกระบวนการทใชในการสอนตวตอตว ใชการตวเพอ

สนองตอบความตองการของนกเรยนเฉพาะบคคล โดยมจดมงหมายทจะพฒนาทกษะและเอออำานวยใหเกดความคดรวบยอดทางบวกเกยวกบตนเอง (Koskinen & Wilson : 1980 อางถงใน Cole & Chan : 1990)

ผตว (tutor) คอ บคคลททำาการสอนผรบการตว (tutee) คอ บคคลทไดรบการสอนผตว จะชวยครในชนเรยน โดยการจดดำาเนนกจกรรมทชวยเสรม

หรอชวยสอนแกไขหรอสอนเสรม ในการตวสวนใหญ จะตองมการวนจฉยระดบความกาวหนาทกษะทางการเรยนของบคคลนน กอนทจะเร มดำาเนนโปรแกรมตว ซงจะทำาโดยครประจำาชนและนำาเอาขอมลเหลานไปบอกใหกบผตว ผตวกจะใชประโยชนขอมลในการดำาเนนการตว ในบางครงอาจมผตวหลายคนชวยเดกคนเดยว

เพอนชวยสอน (เพอนชวยตว) คอ การสอนทจดใหโดยเพอนนกเรยนและเปนการใหเดกชวยเดกอน โดยทวไปทำาในลกษณะหนงตอหนง (Ehly & Larsen : 1980 อางใน Cole & Chan : 1990) ซงจะเปนลกษณะการตวทตางอายหรออายเทากน หรอการตวทตางชนหรอเทากน

158

การตวโดยเพอนตางอายหรอตางชนกน หมายถง สถานการณการสอนทนกเรยนทเปนผตวสอนนกเรยนทมอายนอยกวาหรอเรยนอยในชนตำากวา

การตวโดยเพอนทมอายเทากนหรออยในชนเดยวกน เปนการสอนทนกเรยนเปนผตวสอนนกเรยนทมอายเทากนหรอเรยนอยในชนเดยวกน

การตวโดยเพอนทงชน (Classwide peer tutoring) เกดขนเมอนกเรยนทกคนในชนมสวนรวมในกจกรรมการตว (ไมวาจะอยในฐานะผตวหรอผรบการตว) ในชวงระยะเวลาเฉพาะตอน ในระหวางวน

หนาทของผตวในกระบวนการตว ผตวจะทำาหนาทเปนผควบคมตดตามในสงเสรม

แรง สาธต และอธบาย1.การควบคมการตว เปนกจกรรมทงายทสด เปนการนเทศก

และวางกฎในการปฏบตพฤตกรรมของผไดรบการตว ผตวจะใหขอมลปอนกลบแกผรบการตวเกยวกบคณภาพของงานทผไดรบการตวปฏบต

2.การใหส งเสรมแรง คอ การใชเงอนไขทเหมาะสม เมอพฤตกรรมทตอบสนองเปนทยอมรบผตวอาจชมเชยหรอใหรางวลนกเรยน หากนกเรยนปฏบตงานทไดรบมอบหมายไดครบถวนถงเกณฑทกำาหนด

3.การสาธต หมายถง การสาธตกจกรรมหรอการปฏบตโดยผตว

4.การอธบาย เปนกจกรรมทซบซอนทสดและมความเกยวของกบการอธบายความสมพนธตางๆ ของทฤษฎ ผตวอาจใหตวอยางทเหมาะสม ขยายความ ความคดรวบยอดสำาคญ ๆ โดยใหตวอยางทเปนรปธรรมมากกวาทครใหในชนเรยน

คณภาพของปฏสมพนธเชงสงคมระหวางผตวและผไดรบการตว มกจะเปนตวกำาหนดวาการตวนนจะประสบความสำาเรจหรอไม (Ehly & Larsen : 1980, อางถงใน Cole & Chan : 1990) ผตวมบทบาท

159

สำาคญในกระบวนการเรยน การสอน แตครจะเปนผรบผดชอบทงหมดในการกำาหนดทศทาง การจดและผลสมฤทธของการตว ครจะทำาหนาทผประสานงานของโปรแกรมตว และนอกจากนครยงมหนาทจดการและดำาเนนโครงการเพอนชวยตวใหถกตองเหมาะสม ครมหนาทดแลโครงการทงหมดทำาหนาทฝกใหคำาแนะนำาแกผตว และประเมนความกาวหนาทงหมด ครยงควบคมการทำางานของผตวรวมทงปรบโครงการหากตองมการเปลยนแปลง

ผลของการตวน ครจะพยายามใหมผลดตอทงผตวและผไดรบการตวในแงการเรยนร ทศนคตหรอพฤตกรรม

เปาหมายของการตวอาจเปนในเร องของวชาการ สงคมหรอการเคลอนไหว โดยทวไปทงสามเรองนจะมมสวนเกยวของ

การสรางโปรแกรมการตว จะประสบผลสำาเรจใหใชแนวทางตอไปน1. วนจฉยจดออนของนกเรยนและกำาหนดจดมงหมายท

ชดเจน ในขนแรกนจะตองมการวนจฉยจดออนของนกเรยนในแตละวชาอยางถถวน ครควรเขยนจดประสงคทไมกำากวมเพอทผตวจะไดเขาใจ ควรบอกใหผตวทราบถงระดบการเรยนรทครคาดหวง สำาหรบแตละจดประสงค (เกณฑ) และควรบอกใหผตวรถงระยะเวลาทกำาหนดใหผไดรบการตวบรรลจดประสงค

2. จบคผตวกบผทจะรบการตว ควรตอบคำาถามสองขอคอ 1) ผตวมความรและทกษะในเรองทจะตวหรอไม 2) ผตวและผไดรบการตวจะม

160

แนวโนมทจะพฒนาความสมพนธเชงทำางานทสอดคลองและมประสทธภาพหรอไม? ควรจบคบคคลทมความสนใจและภมหลงคลายคลงกน และควรใหผตวและผไดรบการตวมโอกาสเลอกคตวบางและถามความเหนวาพอใจคของตนหรอไมกอนทจะเรมการตว

3. พฒนาโปรแกรมและสงทสอดคลองกบหลกสตรทเหมาะสม ครควรเตรยมชดการสอนทผตวจะใชได โดยเตรยมเอกสารประกอบการตว (worksheets) เกม และกจกรรมการเรยนการสอน แผนภม แผนบนทก และสงทใชฝกปฏบตไวลวงหนา ผตวกอาจชวยไดในขนตอนน โดยเตรยมสอการสอนภายใตการดแลของคร สงทตองระวงคอ อยาใหงานและกจกรรมทซบซอนมากเกนไปแกผตว ควรใหเรมตนงานทงาย ๆ กอน หากเนอหายากเกนไปผตวอาจสบสนและสงผลใหการตวไมไดผลเทาทควร

4. จดอบรมสน ๆ ใหกบผตว ตองบอกใหผตว ตองบอกใหผตวทราบวาเขาตองทำาอะไรในการตว ผตวตองไดรบการฝกอบรมใหมทกษะการตวทตองใช เชน การใหขอมลปอนกลบ การใชสงเสรมแรง การถาม การคนหาและการบนทกความกาวหนา การฝกอบรมอาจใชวธอธบาย สาธตและฝกปฏบตโดยมการใหขอมลปอนกลบ (Delquadri et al. : 1986 อางถงใน Cole & Clan : 1990) นอกจากนควรกำาหนดแนวทางทชดเจนในการทจะชวยใหผตวทราบวาจะสอนอะไรและหากปญหาเกดขนและผตวจดการไมได จะทำาอยางไร การใหคำาแนะนำาเกยวกบเทคนคการจดการมกจะมประโยชน และการใหโอกาสผตวเรยนรจากการสงเกตผเชยวชาญ โดยเฉพาะวธดงความสนใจของนกเรยน และการจดการพฤตกรรมทไมเหมาะสม (Spraque & McDonnell : 1984 อางถงใน Cole & Clan : 1990) ครควรใหรางวลสำาหรบผตว โดยทวไปมกใหประกาศนยบตรแกบคคลเหลาน

5. จดใหมกระบวนการสอนงาย ๆ ทผตวสามารถใชได กจกรรมการเรยนการสอนตองเปนลำาดบขนตอนชดเจน โดยจดใหเปน

161

งานประจำาทผตวสามารถปฏบตไดโดยไมตองไดรบการนเทศกตลอดเวลาเพราะกระบวนการสอนงายไมซบซอน

6. การจดระบบปฏบตงานประจำาวน ควรใหตารางกจกรรมแกผตวสำาหรบการตวแตละครง โดยกำาหนดระยะเวลาใหชดเจนวาแตละกจกรรมจะใชเวลาเทาไร สงทตองปฏบตเปนกจวตรประจำาในการเรมและสนสดการตว กระบวนการในการแจกเครองเขยน กระดาษ หนงสอ และตารางการใชอปกรณ เชน เครองคอมพวเตอร ททำางาน (work station) ครควรสนบสนนใหผตวสามารถปฏบตงานไดมประสทธภาพและดวยตนเองและในการตดสนใจ

7. จดสภาพแวดลอมในการทำางานสำาหรบการตวใหเหมาะสม ครอาจทำาไดโดยกำาหนดททำางานตามจดตาง ๆ ภายในหองเรยน โดยเลอกสถานททไมมสงดงดดความสนใจจากภายนอก สามารถหยบหรอใชสอไดสะดวก และอยในบรเวณใกลกบโตะคร พอทจะชวยนเทศไดอยางเหมาะสม ในบางครงนกเรยนจะตวกนนอกหองเรยน เชน ในหองสมดหรอททำางานพเศษ เชน ศนยวทยาศาสตร ซงมอปกรณเครองมอ หรอสอการเรยนทเหมาะสม

8. ใหสงเสรมแรงทางบวกแกผตวและผไดรบการตว ครควรใหสงเสรมแรงกบทงสองฝายเปนประจำาและสนบสนนใหกำาลงใจในการปฏบตงาน ผตวควรไดรบการบอกเลาวาจะใชอะไรเปนสงเสรมแรง และจะไดเมอไร คำาชมมกจะใชไดดในการทำากจกรรมเปนกลมเลก อาจใชเบ ยอรรถกร รางวล เปนตน

9. ควบคมตดตามความกาวหนาของการตว ครตอง1. นเทศกระบวนการตวเพอใหผตวสอนในระดบทเหมาะสมและ

สอนครอบคลมเนอหา2. ประเมนคณภาพของสมพนธภาพของผตวและคตว ครควร

ควบคมตดตามระดบความกาวหนา การสอสารระหวางคตว เชน ผตวอาจใชภาษาทยากไป กควรแนะนำาใหใชภาษางายขนในการสอน

162

3. ควบคมตดตามความถในการเขาปฏบตการตวหรอรบการตว เพราะการมาถอวาเปนองคประกอบสำาคญสวนหนงทจะทำานายความสำาเรจของการตว

10. เปลยนผตวหากจำาเปน หากผลการตวไมเปนทนาพอใจหรอมความขดแยงระหวางคตว โดยทวไปจำาเปนทจะตองเปลยนผตวหรอผไดรบการตว หากครไดรบคำาบอกเลาถงความไมพอใจจากฝายใดฝายหนงสมำาเสมอกถอไดวาเปนตวบงชวามความจำาเปนตองเปลยนแปลงการกำาหนดสงตางๆ และในหลายกรณ ครหลายคนเชอวาการเปลยนผตวเปนประจำาจะหลกเลยงปญหาดงกลาวได นอกจากความขดแยง ครอาจเปลยนผตวไดในกรณทจบคไมเหมาะสมกน ซงนำาไปสความไมมประสทธภาพเทคนคการตวพนฐานม 3 เทคนค

1. The Show-do procedures : คอ การสาธต/พฤตกรรม ใหดแลวใหผไดรบการตวทำา โดยใชหลกการวา 1) สอนเปนขนยอย ๆ ทละขน สาธตใหชดเจนเพอจะไดเชอมโยงขนตาง ๆ เขาดวยกนได 2) ใหผไดรบการตวไดฝกปฏบตทนทหลงจากสาธตแตละขนแลว ผไดรบการตวตองแสดงใหเหนวาสามารถทำางานทละขนตอนไดตามลำาดบ

2. Test-teach-Test แบงเปน 3 ขนตอน คอ 2.1 ผตวทดสอบ ผไดรบการตววาสามารถทำางานเปาหมาย

ไดหรอไม ถาทำาไมไดกจะมการวเคราะหดวางานทใหนน ในสวนตรงไหนทยากและเดกทำาไมได

2.2 ขนการสอน มลกษณะเชนเดยวกบเทคนคแรก กลาวคอ สาธตแลวใหทำา และ

2.3 ขนทดสอบผไดรบ การตวอกครงเพอดวาเดกทำางานไดหรอไม ถาเดกทำางานไมไดอกกจะวเคราะหขอผดพลาดของเดกแลวทำาการสอนอกครง บางครงผไดรบการตวสามารถทำางานไดสมบรณหรอเพยงบางสวน แตยงไมถงเกณฑทกำาหนด กตองมาดวาเดก

163

ตองมหรอขาดทกษะบงคบเบองตนอะไรบางแลวจงสอนเดกในทกษะทขาดอย โดยแยกสอนแลวทดสอบอกครง เพอดวาอยในระดบทเหมาะสมแลวหรอยง เทคนคนตองมขนการทดสอบ-สอน อยางตอเนอง และตองมการควบคมตดตาม ปฏกรยาตอบสนองของเดกอยางระมดระวง

3. ผตวและผไดรบการตวผลดกนท ำากจกรรมทก ำาหนดใหท งกจกรรม ผตวเรมทำางานทไดรบมอบหมายงานแรกกอนแลวผไดรบการตวทำางานท 2 สลบกนไปจนจบทงกจกรรม เชน ในการอานผตวอานยอหนาแรก ผไดรบการตวอานยอหนาท 2 สลบกนจนจบ ผไดรบการตวกจะเลยนแบบพฤตกรรมของผตว วธนใชไดผลด เพราะผไดรบการตวจะชอบลกษณะการทำางานรวมกนเชนน

สรป ในการตว ผตวควรตงเกณฑไวอยางนอย 80 % ผตวควรไดรบทราบหนาทอยางชดเจน สวนการสนบสนนและ

ความรบผดชอบตอเดกสวนใหญเปนหนาทของคร

สงทจะเสรมการตว1. จดบนทกความกาวหนาของนกเรยน ใหทำาใหงาย

ทสด ไดแก จดบนทกจำานวนขอทเดกทำาไดสำาเรจ จำานวนหนาทอานได จำานวนเวลาททำางานกบเดก ความสามารถในการทำากจกรรม

2. อภปรายรวมกนถงผลของโปรแกรมการตว ตองพบกนสมำาเสมอ โดยครฟงรายงานจากผตวทงหลายถงความกาวหนา และผตวจะไดสนบสนนและแลกเปลยนประสบการณและปญหาทพบขณะปฏบตงาน

ตวอยาง การตวในชนเรยนรวม

164

1. ขอใหครทสอนในชนสงกวา ชวยในโปรแกรมการตว คอหานกเรยนทสนใจเปนอาสาสมครเปนผตวในระยะเวลาสน ๆ ในตอนเชากอนโรงเรยนเขาหรอหลงเลกเรยน 15 นาท จะชวยเดกไดมากโดยเฉพาะเดกทตองการทกษะการอานออกเสยง เปนตน

2. ใชวธตวทงชน 1 หรอ 2 ครง/สปดาห โดยจบคเดกสำาหรบวชาการอานหรอคณตศาสตรใหเดกเกงคเดกออน ใหรางวลเปนคะแนนหรอเบยอรรถกรกบคททำางานดวยกนไดดทสด ใชเวลากอนหมดชวโมงใหนกเรยนไดรายงานวาทำาอะไรบาง

3. ใชเพอนชวยเพอนในการใหเดกฝกปฏบต จบคใหไดทำางานดวยกน แลวทดสอบสน ๆ หลงจากแตละชวงการตว คใดทำาคะแนนเฉลยไดดทสดคนนชนะ

4. จบคแขงขนในวชาสรางเสรมประสบการณชวต (สปช.) โดยจบคเดกเกงกบเดกไมเกงหรอเดกทมความบกพรองหรอพการ ใหเดกศกษาทำางานดวยกนแลวมาแขงกนวาวชาไหนดทสดโดยครตงคำาถามใหตอบ โดยครงแรกใหเดกเกงตอบแลวใหเดกพการตอบ ครพยายามใชคำาถามยากแกเดกปกตและคำาถามงายกวาแกเดกพการ

5. ขอความรวมมอพอแมและอาสาสมครชวยชวงระยะเวลาสน ๆ (เพมเตม)

6. ดดแปลงเกม (กระดาน) ใหเดกไดเลน โดยใหแตละคฝกปฏบตแลวตอบคำาถามจากเกมซงใชเปนขอสอบสอบทงชนไดดวย คไหนทำาคะแนนเฉลยไดดทสดชนะ

7. จดใหคตวทำางานรวมกนใหสำาเรจ เชน ใหเดกปกตเขยนและเดกพการวาดแผนทหรอออกแบบรายงาน

8. ใหเดกพเศษตวยอยสำาหรบผทมปญหาคลายคลงกน โดยใหอาสาสมครทเปนตวหรอนกเรยนเปนผนเทศก โดยอาจทำาในหองสมด โดยจดให 1-2 สปดาห (Cole & Chan :1990)

165

การสอนเดกตางระดบในหองเรยนเดยวกน (Multi level Teaching)

ความหมายการสอนเดกตางระดบในหองเรยนเดยวกน หรอการสอนเรอง

เดยวกนใหแกเดกทมความสามารถตางกนนตามหลกปฏบตของครผสอน ไดนำาทฤษฎการเรยนและความสามารถทแตกตางของแตละบคคลของบลม และของการดเนอร มาประยกตใชโดยสรางบทเรยนเดยวกนใหเหมาะสมกบเดกหลายระดบเนองจากเดกแตละคนมไดมความสามารถเหมอนกนและเทากน ครผสอนจงจะตองจดกจกรรมใหหลากหลาย และใหเดกทกคนมสวนรวมในการเรยนการสอนในแตละหนวย มโอกาสใชความสามารถตางๆ ของตนเองอยางเตมท

แนวคดและทฤษฎ1. ทฤษฎของบลม (Bloom’s Theory of Learning) ไดแบงความ

สามารถในการเรยนรของคนเปน 6 ระดบ ดงนระดบท 1 ขนมความรพ นฐาน (Knowledge) หมายถงการร

และจำาในสงทเปนจรง สงทมองเหนเกยวกบสงนนๆ เชน รวาผลไมม กลวย มะละกอ มะมวง เปนตน

ระดบท 2 ขนความเขาใจ (Commprehension) หมายถงความเขาใจในสงนนๆ วาเปนอยางไรหมายถงอะไร เชน เขาใจวากลวยเปนผลไมชนดหนง มหลายประเภท นำามารบประทานได ทงสกและดบ เปนตน

ระดบท 3 ขนนำาไปใช (Application) หมายถงการนำาเอาความร ทไดรบนนไปประยกตใชในชวตประจ ำาวน ในสถานทเหมาะสม เชน รบประทานกลวยทกๆ วนจะทำาใหสขภาพด นำากลวยหรอผลไมอนๆ ไปประกอบอาหารไดหลายชนด เปนตน

166

ระดบท 4 ขนวเคราะหความร (Analysis) หมายถง ความสามารถในการอธบายแยกแยะความรนนๆ ไดเปนสวนๆ อยางละเอยด เชน นำาสม มสวนประกอบอะไรบาง นำากบนำาสมเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร เปนตน

ระดบท 5 ขนสงเคราะห (Synthesis) หมายถงนำาความรทไดรบหลายๆ เร องมาผสมผสานกนทำาใหเกดแนวความคดใหมขนมา เชน ถาจะปลกตนไมใหไดผลด มลกดก จะทำาไดอยางไรบาง เปนตน

ระด บท 6 ข นประเมนผล (Evaluation) หมายถ ง ความสามารถในการตดสนใจในสงทควรกระทำาไดวา ดหรอไมด ถาตดสนใจวาดมเหตผลอยางไร หรอถาไมดบกพรองตรงไหน เปนตน

การประยกตใชในทฤษฎของบลมตามทฤษฎนสามารถนำามาประยกตใชในการจดกจกรรมการเรยนการ

สอนเดกทมความสามารถตางกนในหองเรยนเดยวกนไดโดยการสอนเรองเดยวกนในหลายๆ ระดบตามความงายและยาก โดยจดเปนขนตอนตามลำาดบอาจแบงเปน ระดบ 1-2 ระดบ 3-4 และระดบ 5-6 ซงการสอนเชนนคงจะตองสงเกตพฤตกรรมเดกพรอมกบทำาความเขาใจเดกเปนรายบคคลดวย

2. ทฤษฎองคประกอบทางสตปญญาของการดเนอร (Gardner’s Theory of Multiple Intelligence)การตเนอร (Gardner : 1985) กลาววา ความสามารถทางสตปญญาของมนษยแบงเปน 7 ดานดงน

ดานท 1 ความสามารถทางดนตร (Musicle)ดานท 2 ความสามารถทางภาษา (Linguistic)ด า น ท 3 ค ว า ม ส า ม า ร ถ ท า ง ก า ร ร บ ร โ ด ย ก า ร ส ม ผ ส

(Kinesthetic)ดานท 4 ความสามารถทางคณตศาสตร (Mathematical)ดานท 5 ความสามารถทางการกะระยะ/พนท (Spatial)

167

ดานท 6 ความสามารถทางดานศลธรรมจรรยา (Moralistic)ดานท 7 ความสามารถทางดานสมพนธภาพระหวางบคคล

(Interpersonal)มนษยทกคนมใชจะตองมความสามารถในทกๆ ดานตามทกลาวมา

แลว บางคนอาจถนดในเรองเดยว บางคนอาจมความถนดสองดาน หรอบ า ง ค น อ า จ ม ค ว า ม ส า ม า ร ถ ห ล า ย ๆ ด า น ร ว ม ก น ก ไ ด

การประยกตใชทฤษฎองคประกอบทางสตปญญาของการดเนอรดานทฤษฎนสามารถนำามาใชในการสอนเดกทมความแตกตางกนใน

หองเรยนเดยวกนได โดยการใชวธการหลายๆ อยางในการสอนเรองใดเรองหนง เชน สอนเรองการประกอบอาหาร เราอาจสอนโดยวธการตางๆ หลายๆ วธ เพอใหเดกทมความสามารถดานใดดานหนงไดเรยนรรวมกนดวย ดงน

กจกรรมท 1 ใหเดกรองเพลง อธบายเกยวกบการประกอบอาหาร

กจกรรมท 2 ใหเดกพด อธบายเกยวกบการประกอบอาหารกจกรรมท 3 ใหเดกหยบ จบ สมผส วสดและสวนประกอบ

ตางๆ ทนำามาใชปรงอาหารกจกรรมท 4 ใหเดกชง ตวง วด นบจำานวนของเคร องปรง

ตางๆ ทนำามาประกอบเปนอาหารกจกรรมท 5 ใหเดกรจกทศทาง การกะระยะ ชองหางของจาน

อาหารบนโตะอยางเหมาะสมกจกรรมท 6 ใหเดกรจกการแบงปนและการประหยด โดยจด

ตกอาหารแบงใหพอประมาณทจะรบประทานใหหมดไมเหลอทง รจกแบงใหพอทจะรบประทานไดครบ สวนทเหลออาจนำาไปใหสตวเลยงไมทงของเสยเปลา

168

กจกรรมท 7 ใหเดกรจกการรวมมอกนทำางาน ชวยเหลอกนทำางาน แบงหนาทรบผดชอบรวมกน

วธการสอนการสอนควรใชหลายๆ วธในเร องใดเร องหนง เชน สอนเร องการ

ประกอบอาหาร เราอาจใชวธการตางๆ หลายๆ วธเพอใหเดกมความรความสามารถดานหนงดานใดโดยการเรยนรรวมกนกบเพอนๆ ดงน

กจกรรมท 1 ใหรองเพลงและเลนดนตรสอดคลองกบชออาหารและวธทำา ตวอยางเชน เพลงพระราชนพนธ สมตำา“ ” โดยสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ เปนกจกรรมนนทนาการ

กจกรรมท 2 ใหเดกพดและอธบาย เกยวกบการประกอบอาหาร สมตำา“ ” ตามบตรงานการประกอบอาหาร เปนกจกรรมทางภาษา

กจกรรมท 3 ใหเดกไดสมผส หยบชนสวนประกอบหรอวสดทใชปรงอาหาร สมตำา“ ” เปนการเรยนรลกษณะของวสด

กจกรรมท 4 ใหเดกได ชง ตวง วด นบจำานวนอาหารทประกอบขน เปนการบรหารการวางแผนทำา สมตำา“ ”

กจกรรมท 5 ใหเดกไดรจกทศทาง การคาดคะเน กะระยะ การวางอาหารบนโตะให เหมาะสม

กจกรรมท 6 ใหเดกรจกแบงปนอาหาร ตกแบงใหเพอน รบประทานอาหารใหหมด รจกนำาอาหารทเหลอไปใหสตวเลยง

กจกรรมท 7 ใหเดกรวมมอกนทำางาน แบงหนาทรบผดชอบรวมกน โดยการแบงงานทง 5 ขอทำาไปตามหนาท ความรบผดชอบและตามความสามารถ

การประเมนผลผประเมน1. ประเมนผลดวยตนเอง

169

2. ประเมนผลโดยครวธการประเมน

1. สงเกตพฤตกรรม2. ตรวจสอบใบประเมน ระดบคะแนน3. แบบประเมนรวมคะแนน4. เทยบเกณฑในการประเมน

สรปผลจดกจกรรมตามลำาดบขนตอนขนท 1 การเตรยมขนท 2 การแบงงานขนท 3 การดำาเนนการขนท 4 การประเมนผล

170

การจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล(Individualized Education Program : IEP)

ความเปนมาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (Individualized Education

Program : IEP) เกดจากการออกกฎหมายโดยรฐบาลกลางของประเทศสหรฐอเมรกาชอ Education for All Handicapped Children Act of1975 หรอ เรยกสนๆ วา Public Law 94-142 (PL 94-142) ซงมผลบงคบใชในป ค.ศ. 1977 โดยกำาหนดใหเดกพการทกคนทมอายระหวาง 3-21 ป ไดรบการศกษาและมการกำาหนดใหรฐบาลจดสรรงบประมาณเพอการศกษาพเศษเพมขนจากในอดตเปนอนมาก ตอมาในเดอนตลาคม ค.ศ. 1990 PL 94-142 ไดปรบเปลยนเปน Individuals with Disabilities Education Act : IDEA (PL 101 – 486) และนอกจากนกฎหมายฉบบนยงไดกำาหนดใหมการจดทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลใหกบเดกพเศษ โดยมการกำาหนดจดประสงค การวางแผนและการตดตามความกาวหนา

ในประเทศไทยไดเรมจดทำาแผนการศกษาเฉพาะบคคล กบเดกทมความตองการพเศษทกประเภท ในปการศกษา 2546 โดยครและคณะจดทำาแผนการศกษาเฉพาะบคคล(IEP) ในโรงเรยนจดทำา และรวบรวมแผนการศกษาเฉพาะบคคล(IEP) สงศนยการศกษาเขตและศนย/การศกษาจงหวด เพอขอรบคปองเพอใหบรการเดกพเศษ ตามบญรายการสอสงอำานวยความสะดวกสำาหรบเดกทมความตองการพเศษมลคา 2000 บาท

ความหมายแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล หมายถง แผนซงกำาหนด

แนวทางการจดการศกษาทสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของ

171

บคคลพการแตละบคคล ตลอดจนกำาหนดสงอำานวยความสะดวก สอบรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาใหเปนเฉพาะบคคลวตถประสงคในการใช IEP

มอย 2 ประการคอ1. IEP เปนแผนทเขยนขนเปนลายลกษณอกษรสำาหรบเดกคนใดคน

หนงโดยเฉพาะ IEP หรอทประชมเดกเฉพาะกรณ ใน IEP จะมขอมลในการจดเดกเขารบบรการการศกษาและบรการทเกยวของอนๆ

2. IEP เปนเครองมอในการจดการกบกระบวนการตรวจสอบและกระบวนการสอนทงหมด ฉะนน IEP ในแงทเปนสวนสำาคญของกระบวนการตรวจสอบและกระบวนการสอนจะมสวนเกยวของกบการประเมนผลและวธการสอน

การจดทำา IEPเพอประกนวา 1. การศกษาทจดใหกบเดกทมความตองการพเศษ หรอเดกทม

ความบกพรองแตละคนนนเหมาะสมกบความตองการพเศษทางการเรยนร ของเดกคนนน

2. เมอมการกำาหนดการใหบรการทางการศกษาพเศษใน IEP แลวนน ไดมการใหบรการดงกลาวจรง

3. มการด ำาเน นการควบคมตดตามผลการใหบรการ (Lerner, Dawson, & Horvath, : 1980, ห น า 6; Lerner, J.W : 1993, ห น า 67; Podemski, R.S. & Others : 1995, หนา 50 – 53)

การเปรยบเทยบลกษณะการสอนแบบเกากบการสอนทจดใหมแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP)

การสอนแบบเกา การสอนโดยใช IEP1. จดประสงคการสอนทกำาหนดใหใช 1. จดประสงคในการสอนมหลาก

172

สำาหรบนก เรยนทกคนเหมอนกน2. จดเรมตนในการใชหลกสตรเทากนทกคน3. อตราความเรวและระยะทใชสอนกำาหนดไวตายตว

4. ผเรยนมสวนรวมในการตดสนใจจำากด5. สอนเปนกลมใหญ

6. ประเมนผเรยนโดยใชแบบองกลม

หลายและใชในการตรวจสอบทกษะโดยตรง

2. จดเรมตนในการใชหลกสตรไมเทากน

3. อตราความเรว และระยะเวลาไมตายตว ขนอยกบนกเรยนแตละคน

4. ผเรยนมสวนรวมในการตดสนใจอยางมาก

5. มการจดกลมเพอการสอนตางๆ แตกตางกนหลากหลาย ขนอยกบลกษณะเนอหา งานหรอลกษณะทกษะ

6. ประเมนผเรยนโดยใชแบบองเกณฑ

ทมา : แปลและเรยบเรยงจาก Mercer, D. & Mercer, A.R. (1989). Teaching Children with Learning Problems. 3rd ed., p.5, (Columbus : Merrill Publishing Company).

1 IDEA เปนกฎหมายทยงคงมขอบงคบทงหมดใน PL 94-142 แตไดเพมและปรบเปลยนสาระสำาคญๆ คอ

1) ใชค ำาวา Disabilities แทนคำาวา handicaps และค ำาวา individuals แทน children

2) ไดรวมกลมบคคลทมความบกพรองอนคอ ออทสซม (autism) และสมองไดรบบาดเจบ (traumatic brain injury) เพมเตมจากกลมเปาหมายทางการเรยนร

173

ปญญาออน หตง หหนวก ตาบอดและพการซำาซอน เขารวมในกฎหมายฉบบนทรฐจะตองจดการศกษาพเศษและบรการอนใหขนตอนของกระบวนการตรวจสอบและการสอนตาม IEP

แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) กระบวนการตรวจสอบและกระบวนการสอนตาม IEPแบงออกไดเปน 3 ขนตอนใหญ ดงน

1. ขนสงตอ แบงเปน 2 ขนยอยดงน ขนท 1 กจกรรมกอนการสงตอ (Prereferral Activities) กจกรรมกอนการสงตอคอ มาตรการการใหความชวยเหลอใน

ระยะเรมตนของปญหาทครปกตใช เมอพบวามนกเรยนทมปญหาหรอความบกพรองอยในชนเรยนของตน โดยครใชวธการงายๆ ทใชอยในชนเรยนรวบรวมขอมลเกยวกบการปฏบตงานของนกเรยน และดวยความชวยเหลอจากบคคลเหลาน ไดแก ครการศกษาพเศษ ศกษานเทศก หรอผชวยอาจารยใหญฝายวชาการ ครจะทำาการวเคราะหปญหาวชาการและพฤตกรรมของนกเรยน และจะรวมปรกษาหารอในการชวยเหลอนกเรยนดวยวธตางๆ ในขณะทนกเรยนยงเรยนในชนเรยนปกต เพอแกไขหรอขจดปญหาหรอความบกพรองเหลาน ในขนตอนนอาจใชรปแบบการใหความชวยเหลอในระยะเรมตนของปญหา 2 รปแบบ คอ การใหคำาแนะนำาและการใชคณะครชวย

รปแบบการใหคำาแนะนำา ในระบบโรงเรยน ครผทำาหนาทใหคำาแนะนำาจะตอบสนองคำาขอของครปกต โดยมการดำาเนนงานตามลำาดบขนดงน

1. ครปกตผทจะสงตอนกเรยน ขอคำาแนะนำาเกยวกบนกเรยน 2. ครผใหคำาแนะนำาหาวธการใหความชวยเหลอนกเรยนทเปนไปได

โดยรวมมอกบครปกต

174

3. ครปกตผทจะสงตอนกเรยน นำาขอเสนอแนะไปใชปฏบตในชนเรยน และประเมนผลการปฏบตตามขอเสนอแนะ

4. หากจำาเปนตองมการตดสนใจเพมเตม ครผใหคำาแนะนำาสงเกตน ก เ ร ย น ใ น ช น เ ร ย น แ ล ว จ ง ป ร ะ ช ม ห า ร อ ก บ ค ร ป ก ต

5. หากนกเรยนยงคงมปญหาอย จะมการสงตอนกเรยนอยางเปนทางการเพอประเมนวานกเรยนมความตองการการศกษาพเศษหรอไม

จากงานวจยของ Geaden et al. (1985) อางถงใน Lerner, J.W. (1993 หนา 70) พบวาการใชรปแบบการใหคำาแนะนำานใชไดผลดในหลายโรงเรยน

รปแบบการใหคณะครชวย เปนรปแบบทใหครปกตในโรงเรยน 2-3 คน กบครปกตผทจะสงตอนกเรยน ประชมรวมกนเพอระดมสมองและชวยครผทจะสงตอนกเรยนจดทำาแผนเพอชวยปรบปรงการปฏบตงานของนกเรยนในหองเรยนใหมประสทธภาพยงขน ซงรปแบบนจะชวยลดจำานวนนกเรยนทมความบกพรองหรอพการทจำาเปนตองสงตอลงไปมาก และนอกจากน ประโยชนทไดรบเพมเตม คอครรวมมอทำางานเพอแกไขปญหาของชนเรยน

ขนท 2 การสงตอและการวางแผนในระยะเรมตน (Referral and Initial Planning)

การสงตอนกเรยนในระยะเรมตนเพอไปรบการประเมน อาจผานมาไดจากหลายทาง ไดแกจากพอแม คร นกอาชพอนๆ ผซงรจกคนเคยกบนกเรยน หรอนกเรยนอาจสงตอตนเองกได บคลากรของโรงเรยนจะตองทำาหนาทตดตามการสงตอนน ตองมการแจงใหพอแมทราบวาทางโรงเรยนคนพบอะไรเกยวกบนกเรยน และทางโรงเรยนจะตองวางแผนใหมการประเมนนกเรยน และนอกจากน จะตองมการตดสนใจวาจะตองการขอมลอะไรเพมเตมอก และใครจะเปนผรวบรวมขอมลเหลาน

2. ขนตรวจสอบ

175

ขนตรวจสอบนเปนสวนสำาคญยงของกระบวนการสอนตาม IEP ซงจะเกยวของกบการจดทำาและการเรยน IEP โดยม 2 ขนตอนยอยดงน ขนท 3 การประเมนโดยคณะสหวทยาการ (Multidisciplinary Assessment)

ในขนน ผเชยวชาญหลายดาน เชน นกจตวทยาโรงเรยน พยาบาลโรงเรยน นกแกไขการพดและภาษา ผเชยวชาญเกยวกบเดกทมปญหาทางการเรยนร หรอผเชยวชาญทางการอาน รวมรวมขอมลทจำาเปนจากการตรวจสอบทางวชาการและพฤตกรรมทสงสยวาจะเปนความบกพรองของเดก ในขนนเปนการรวมมอและการทำางานเปนคณะ

การทดสอบตองกระทำาโดยบคลากรทไดรบการฝกอบรมมาโดยเฉพาะ คณะผตรวจสอบจะตองรวมเอาครการศกษาพเศษเปนหนงในคณะผตรวจสอบดวย หากนกเรยนใชภาษาพดเปนภาษาถน การทดสอบกควรจะดำาเนนการโดยใชภาษาถนทนกเรยนใช แบบทดสอบและสอทใชในการทดสอบตองเทยงตรง มคาความเชอมนในระดบสง และนอกจากนยงทดสอบความตองการทางการศกษาของเดกเฉพาะเรองได โดยไมมแตตวเลขแสดงระดบเชาวปญญา (IQ) เทานน หากแบบทดสอบนนๆ ใชกบเดกทมความบกพรองทางการไดยน ทางการเหน หรอทมความบกพรองเกยวกบการใชมอหรอทกษะทางการพด ผลทไดจากการทดสอบจะตองสะทอนใหเหนถงความสามารถจรงหรอระดบผลสมฤทธของเดกจรงๆ ทแบบทดสอบนนประเมน ขนท 4 การประชมเดกเฉพาะกรณ หรอการประชมเพอเขยน IEP (Case Conference or IEPMeeting for the IEP)

176

หลงจากทไดมการรวบรวมขอมลโดยคณะสหวทยาการแลว จะมการตดตอพอแมเพอประชมรวมกน และทประชมจะรวมกนเขยน IEP โดยทประชมจะตองประกอบไปดวยบคคลเหลานเปนอยางนอย

1. ผแทนจากโรงเรยนปกต ซงไมใชครของนกเรยน และ เปนผทมคณวฒและมความร ความสามารถในสาขาความบกพรองทตรงกบความบกพรองของนกเรยน โดยทำาหนาทเปนผนเทศกหรอใหบรการการศกษาพเศษ

2. ครของนกเรยน จะพจารณาวาเปนใครนน อาจพจารณาไดหลายประเดน เชน การทนกเรยนไดรบการศกษาพเศษจาก คร“ ” ครคนนกอาจเปน ครการศกษาพเศษ“ ” หรอ หากนกเรยนทมความบกพรองทางการพด คร“ ” ของนกเรยนกอาจเปนครปกต หรอครการศกษาพเศษทใหบรการสอนเสรมหรอตวแทนครปกตหลายๆ คนทสอนเดกคนเดยวกน

3. ตวนกเรยนเอง ในหลายกรณเดกนกเรยนเองสามารถเขารวมประชม IEP และออกความเหนเกยวกบการศกษาทเขาตองการ ฉะนนอาจใหนกเรยนเขารวมประชมดวยหากเปนไปได

4. พอแมตองมสวนรวม เพราะพอแมเปนศนยกลางในเรองทเกยวกบการศกษาของลกของเขาตองมการเชญใหพอแมมารวมประชม หากพอแมไมสามารถมาไดทงสองคน กควรจะมคนใดคนหนงมารวมประชม และหากไมสามารถมาไดเลยทงสองคน ทางโรงเรยนจะตองมวธใหพอแมมสวนรวมโดยอาจเชญพอแมมาพบเปนเฉพาะบคคล หรออาจใชการปรกษาหารอทางโทรศพทหรอจดหมาย นอกจากนจำาเปนตองมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจตงแตในขนตอนการสงตอ อยางไรกตาม ทประชมเดกเฉพาะกรณนไมควรมจำานวนคนมากเกนไป เพราะจะทำาใหประสทธภาพในการประชมตดสนใจดอยลงโดยทวไปมกจะประกอบไปดวยบคคลตางๆ ประมาณ 5-7 คน

โดยทวไป การประชม IEP นน จะกระทำาเพยงครงเดยวคอตอนทมการประชมเดกเฉพาะกรณแตในทางปฏบตพบวา หากมการประชม

177

วางแผนกอนกจะมประโยชนอยางยงในการอภปรายเกยวกบการประเมนและการตดสนใจตางๆ ทจะตองนำามาหารออกครงในการประชมเพอเขยนแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) ในปจจบน ขอเสนอแนะใหมการประชม IEP ของเดกเปนระยะๆ เชน 6-8 สปดาหตอครง หรออยางนอยภาคการศกษาละ 1 ครง เพอประเมนความกาวหนาของเดกและทบทวนจดประสงค

เนอหาสาระของ IEP ควรประกอบไปดวยเนอหาสาระดงน1. ขอมลสวนตวเกยวกบนกเรยน ไดแก ชอ เพศ อาย ประเภท

ของความบกพรอง เปนตน2. ผรวมประชมเขยน IEP (เนอหารายละเอยดอยในขนท 4 : การ

ประชมเดกเฉพาะกรณหรอการประชมเพอเขยน IEP)* ระยะเวลาซงระบวน เดอน ปทประชม IEP วนเรมตนใหบรการและวนสนสดการใหบรการ

3. ระดบความสามารถในการปฏบตงานในปจจบนในดานตางๆ เชน ดานการพด และภาษาคณตศาสตร การเขยน การสะกดคำา การสงคม ทกษะการเคลอนไหว พฤตกรรมการรบร การชวยเหลอตนเอง วฒภาวะทางอารมณ และนสยการทำางาน เปนตน

4. เปาหมายระยะยาวหนงป โดยทวไปจะตองกำาหนดไววา เมอครบหนงปแลวนกเรยนจะเรยนรหรอแสดงพฤตกรรมการเรยนร พฤตกรรมทางสงคม อารมณ ฯลฯ ไดอยางไร และอยในระดบใด มกจะมการกำาหนดเปาหมายระยะยาวหนงป 2 – 3 เปาหมายในแตละดานทนกเรยนแตละคนมความบกพรอง

5. จดประสงคเชงพฤตกรรมหรอจดประสงคระยะสน เปนสงทครนำาไปใชกำาหนดเขยนแผนการสอนเฉพาะบคคล (Individual Implementation Plan : IIP) ซงสามารถจดทำาแผนประจำาวนหรอประจำาสปดาหกได โดยมเนอหารายละเอยดเกยวกบวธสอน สอ การประเมนจดประสงค และผลการประเมนทกษะทกำาหนดในจดประสงควา บรรลจดประสงคหรอไม ในจดประสงคเชงพฤตกรรมนจะกำาหนดเกณฑในการ

178

ประเมนผลไวอยางไรอยางชดเจน ซงครสามารถนำาไปใชประเมนพฤตกรรมของนกเรยนได

6. กระบวนการประเมน จะตองมการกำาหนดใหมการประเมนเปาหมายระยะยาวหนงปวาจะกระทำาเมอใด คอตองระบวาอยางนอยจะมการประเมนปละครง ในปจจบนเสนอแนะวา ควรจดทำาอยางนอยภาคเรยนละครง และรวมทงระบดวยวาจดประสงคเชงพฤตกรรมตางๆ นนจะทำาการประเมนเมอใด

7. บรการเกยวของอนๆ จะระบบรการเกยวของทนกเรยนทมความบกพรองจำาเปนตองไดรบ เชน การสอนเสรมทกษะ การทำาความคนเคยกบสภาพแวดลอมและการเคลอนไหว (Orientation and Mobility :O & M) ใหกบนกเรยนตาบอด การแกไขการพดสำาหรบนกเรยนทมความบกพรองทางการไดยน หรอนกเรยนทมปญหาในการพด กายภาพบำาบดสำาหรบนกเรยนรางกายพการ กจกรรมบำาบดสำาหรบนกเรยนทมปญหาทางอารมณ วชาพลศกษาทปรบแลวสำาหรบนกเรยนรางกายพการและการจดรถพเศษรบสงสำาหรบนกเรยนรางกายพการ เปนตน ในรางกฎกระทรวงศกษาธการทออกตามความในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต ไดระบไววา นกเรยนทมความบกพรองจะตองไดรบสงอำานวยความสะดวก สอบรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา

นกเรยนทมความบกพรองนน อาจตองการบรการดานใดดานหนงหรอหลายๆ ดานกได ฉะนนจงตองมการระบไวอยางชดเจนใน IEP

8. ความเหนชอบจากพอแมผปกครอง เม อเขยน IEP เสรจเรยบรอยแลว กอนทจะสงนกเรยนเขารบบรการและการบรการจะเร มไดนนพอแมจะตองเหนดวยกบ IEP นเปนลายลกษณอกษร

แผนการจดการศกษา/การฝกอาชพ จะระบบรการการศกษาทจำาเปนตองจดใหกบนกเรยน โดยตองระบอยางชดเจนวา นกเรยนทมความ

179

บกพรองจะเขาเรยนรวมในโรงเรยนหรอชนเรยนปกตเปนเวลานานเทาไรในแตละวนและแตละสปดาห รวมทงระบบรการการศกษาพเศษทเดกจะตองไดรบวาเปนจำานวนเทาไร3. ขนการเรยนการสอน

จะเกดขนหลงจากไดเขยน IEP เสรจสมบรณแลว ในขนนจะประกอบดวยการสอนและการตดตามความกาวหนาของเดก ดงน

ขนท 5 การปฏบตตามแผนการสอน (Implementation of the Teaching Plan)

ในขนน นกเรยนจะไดรบการจดใหเขาเรยนตามทตกลงกนไวใน IEP และจะไดรบการสอนตามแผนการสอนเฉพาะบคคล (Individual Implementation Plan : IIP) ซงเปนแผนการสอนทจดขนเฉพาะเจาะจงสำาหรบนกเรยนคนนน แผนการสอนเฉพาะบคคลนจดทำาขนเพอชวยใหนกเรยนบรรลจดประสงคและเปาหมายทกำาหนดไวใน IEP

ขนท 6 การตดตามความกาวหนาของนกเรยน (Monitoring the Students Progress)

ในหลกการไดมการกำาหนดใหมการทบทวน IEP อยางนอยปละครง ในปจจบนไดมการเสนอแนะใหทบทวนอยางนอยภาคเรยนละครง และมการประเมนแผนในลกษณะตดตามความกาวหนาของนกเรยนใน IEP เปนระยะๆ ซงจะตองระบวาจะดำาเนนการประเมนโดยวธใด ใครจะเปนผประเมน และจะใชเครองมอและเกณฑอะไรในการประเมน ควรมการเสนอรายงานผลการประเมนใหเหนอยางชดเจน เชน อาจเสนอในรปของกราฟแทง เปนตน

นอกจาก IEP ซงมขนตอนของกระบวนการแบงเปน 6 ขนตอนแลว ครยงจำาเปนตองมแผนการสอนสำาหรบชนเรยนปกต ทบงชถงการสอนวชาตางๆ และการจดกจกรรมตางๆ ไดแก ศลปดนตร พลศกษา ทศนศกษา เปนตน รวมทงจำาเปนตองมการจดทำาแผนการสอนเฉพาะ

180

บคคล (IIP)ใหกบนกเรยนทมความบกพรองแตละคนควบคกบการจดทำา IEP ดวย

ในการจดทำาแผนการสอนเฉพาะบคคล จะตองพจารณาขอมลเกยวกบนกเรยนทงหมด เชน จดออนและจดเดน ระดบพฒนาการของนกเรยน ทกษะทนกเรยนมอยแลว และทกษะทยงทำาไมไดหรอยงไมม อาย ความสนใจ เจตคต เปนตน

ประโยชนของแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล IEP เกดขนจากพนฐานทางกฎหมายเพอคมครองสทธทางการ

ศกษาทบคคลทมความบกพรองพงไดรบ โดยมงทจะใหบคคลเหลานไดรบการศกษาทเหมาะสมสอดคลองกบความตองการจำาเปนพเศษของบคคลนน ฉะนนประโยชนทไดจาก IEP สำาหรบบคคลทมความบกพรองนน จะเปนประโยชนโดยตรง นอกจากน IEP ยงบอกใหรวา ทกษะทนกเรยนยงไมมหรอยงไมเรยนรคออะไร ความสนใจและเจตคตของนกเรยนเปนอยางไร เปนตน สำาหรบการวางแผนยทธศาสตรการสอนนน ครจะตองมความเขาใจอยางกวางขวางในเรอง วธสอน สอ เนอหา หลกสตร และระดบพฒนาการของนกเรยน (Hancock,R : 1990, หนา 378-379; Lerner, J.W : 1993 หนา 67-77; ศนยพฒนาการศกษาแหงชาตของประเทศไทย : 2529 หนา 298-302; Mercer, C.D. & Mercer, A.R : 1989, หนา 5-8) นอกจากนนกการศกษาพเศษของประเทศตางๆ กยอมรบวา IEP มคณประโยชนตอการจดการเรยนการสอนใหนกเรยนทมความบกพรองและไดรบหลกการ IEP เขาไปในการจดการเรยนการสอนของประเทศตน ในปจจบนประเทศไทยนำา IEP บรรจไวในกฎกระทรวงมาตรา 10 วรรค 3 ในพระราชบญญตการศกษาป 2542 โดยกำาหนดการใหบรการและสทธในการรบบรการสอ สงอำานวยความสะดวก บรการและความชวยเหลออนๆ ตามความตองการจำาเปน

181

ประโยชนของ IEP พอสรปไดดงตอไปน1. คร ผบรหาร และผทเกยวของกบการจดการศกษาใหบคคลทม

ความบกพรอง ตระหนกและมความรบผดชอบ (accountable) ตอผลของการจดการศกษาทมตอบคคลเหลาน

2. คร ผบรหาร และผทเกยวของตระหนกและทราบวา บคคลทมความบกพรองตองการการศกษาเฉพาะบคคลทเหมาะสมและสอดคลองกบความตองการพเศษของ ครจงมหนาททจะตองเตรยมพรอมทจะสอน

3. พอแมมสวนรวมในการวางแผน IEP สำาหรบลกของเขา และไดรบทราบโดยตลอดตงแตตนวาทางโรงเรยนจะจดการศกษาและบรการทเกยวของใหกบลกของตนอยางไรและแคไหน และทางพอแมจะรบรถงสทธทจะขอรบทราบขอมลตางๆ เกยวกบลกของตนทกระยะ นอกจากนทางพอแมยงสามารถใหการสนบสนนกบทางโรงเรยนในการชวยใหทางโรงเรยนบรรลจดประสงคทวางไว

4. IEP รบประกนการจดการศกษาทมประสทธภาพใหกบนกเรยน ไมใชจดใหนกเรยนเขาเรยนโดยทางครและโรงเรยนไมมหนาทรบผดชอบในการตดตามความกาวหนา และนอกจากนจะตองนำาเสนอผลการประเมนตอพอแมดวย

5. IEP ชวยใหทางโรงเรยนจดหาหรอจดบรการเสรมทนกเรยนจำาเปนตองไดรบ เพอชวยใหการฟ นฟสมรรถภาพทางการศกษาสำาหรบนกเรยนทมความบกพรองหรอมความตองการพเศษมประสทธภาพมผลตอการพฒนาการทกดานของนกเรยน (ศนยพฒนาศกษาแหงชาตของประเทศไทย : 2529 หนา 298-302 ; Lerner, J.W, Dawson, D., & Horvath, L : 1980, หนา 5-10

สรปในการจดแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลนนโดยทวไปจะจดใหกบ

เดกตงแตอาย 3 ป ขนไปซงโดยทวไปเดกเหลานจะเขามาอยในระบบการ

182

ศกษา อยางไรกตาม นกการศกษายงมความเหนวาส ำาหรบการจดแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลใหกบเดกอาย 0 – 2 ป นน ควรจะจดทำาเปนแผนบรการเฉพาะครอบครว (Individualized Family Services Plan : IFSP) โดยใหความสำาคญตอสทธของครอบครวทจะตองไดรบความคมครองชวยเหลอตามกระบวนการทางกฎหมาย (Due Process) กลาวคอ

1)มสทธตอขอมลเกยวกบการศกษาของเดกทงหมดทหนวยงานจดหาและเกบรวบรวมไดซงจะชวยใหพอแมเขาใจชดเจนยงขนเกยวกบการปฏบตงานของหนวยงานทเกยวของ ในเรองของการประเมนเพอบงชความบกพรองหรอความตองการพเศษของเดก การประเมนผลและการตดตามความกาวหนาของพฒนาการของเดก และการจดใหเดกเขารบบรการเพมเตมและบรการทางการศกษา

2) ไดรบการแจงลวงหนา หากจะมการรเร มทจะเปลยนแปลงในเร องทเกยวกบการประเมนเพอบงชความบกพรองหรอความตองการพเศษของเดกขนใหม การประเมนความกาวหนา การจดใหเดกเขารบบรการ หรอเขาเรยน ในการแจงลวงหนาน ตองมคำาอธบายถงทางเลอกอนๆ ททางโรงเรยนไมไดเลอกใชกบเดก และจะตองอธบายถงการใชขอมลจากการประเมน สงทสำาคญยงคอ คำาอธบายตางๆ เหลานตองจดทำาใหพอแมเกดความเขาใจ เชน อาจจำาเปนตองมการอธบายเปนภาษาถนในการสอความเขาใจกบ พอแม

3) ไดรบอนญาตจากพอแมกอนทจะประเมนเดก เพอจดเขารบบรการ หรอเขารบการศกษาพเศษ

4)จดใหมกระบวนการการรบฟงความเหน (hearing process) หมายถง การประชมเพอทำาความตกลงในขอทขดแยงกนเกยวกบเรองของการประเมนเพอการบงช การประเมนตดตามความกาวหนา การจดใหเขารบบรการ หรอเขาเรยนทางการศกษา

183

5)หากพอแมไมพอใจกบผลการประเมนโดยหนวยงานของรฐ หรอโรงเรยน และตองการใหมการประเมนใหม กอาจรองขอใหมการประเมนจากองคการหรอหนวยงานอสระได รฐควรเปนผรบผดชอบคาใชจาย นอกจากสทธของพอแมตามกระบวนการตามกฎหมายแลว IFSP ยงใหความสำาคญตอการรกษาขอมลของเดกและครอบครวเปนความลบ (confidentiality) และหากจะมการใหขอมลแกบคคลหรอหนวยงานใด จะตองไดรบอนญาตจากพอแมเสยกอน รวมทงตองมการระบใน IFSP เกยวกบการจดใหเดกเขารบบรการในหนวยงานใดและสงแวดลอมของสถานทนนๆ จะตองมลกษณะมขดจำากดนอยทสด (the least restrictive environment : LRE)

สำาหรบเดกทมอายระหวาง 3-5 ป นน อาจมการจดทำา IEP ให (ในบางกรณอาจใช IFSP ได)โดยคำานงถงพฒนาการของเดกทจะตองมกระบวนการพฒนา รวมทงมการตดตามผลความกาวหนาซงจำาเปนตองระบไวใน IEP (Lerner, J.W. 1993 : หนา 250,251,253.264)

(รปแบบ IEP ตามทใชเพอขอรบ สอ บรการ สงอำานวยความสะดวกสำาหรบเด กท มความตองการพเศษแตละประเภท ในป จจบนโปรดดาวนโหลดไดท www.rajabhatsped.com )

ตวอยางแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล(Individualized Education Program : IEP)

วนเดอนป 10 พฤษภาคม 2542(ทประชมจดทำา IEP)

(1) ขอมลเกยวกบเดก (2) ผ เขารวมประชม__________________________________________________________ _____________ชอ ด . ช . บญเสรม นกนอย ชอ ตำาแหนง/อาชพ ลายเซน

184

ความบกพรอง ปญหาทางการเรยนร นายม สดใส อาจารยใหญ โรงเรยน นาบญลอม นางสาวราตร เดอนเพญ ครปกต ระดบชน ป .4 นายแกว มณ ครสอนเสรม การจดเขาชนเรยน ชนเรยนปกต / หองสอนเสรม นางศร สดใส นกจตวทยา

วนเดอนปเกด 9 กมภาพนธ 2531 อาย 11.3 ป นางนวล นกนอย พอ/แม

ด.ช.บญเสรม นกนอย นกเรยน วนทใหบรการ ตงแต 16 พฤษภาคม 2542 ถง 31 มนาคม 2543(3) ระดบความสามารถในการปฏบตงานใน

ปจจบน

(4) เปาหมายระยะยาว 1 ป

(5) จดประสงคเชงพฤตกรรม

(6) เกณฑและการประเมน

ผล

185

คณตศาสตรจดเดน1.ส า ม า ร ถ บ ว กและลบเลข 2 หลกได2. ทองสตรคณไดจดออน1.คดเลขผดบอย

ครง ทง ๆ ทเปนโจทยทเคยทำามาแลว

2. ไมสามารถนงทำางานทไดรบมอบหมายไดสำาเรจ

3.สามารถทำาเลขไดในระดบชน ป.2

บญเสรมจะนำาความรไปใชในการบวกเลข 3 หลก

1. เมอใหโจทยเลขบวก 3 หลก จำานวน 10 ขอ บญเสรมจะคดหาคำาตอบไดในเวลาขอละ 1 นาท และมความถกตอง 90 %

- ใชแบบทดสอบทครสรางขนเอง

- ทดสอบสปดาหละครงโดยใชเกณฑในจดประสงคเชง พฤตกรรม (ขอละ 1 นาท ทำาถกตองทงหมด 90%)

(3) ระดบความสามารถในการปฏบตงานใน

ปจจบน

(4) เปาหมายระยะยาว 1 ป

(5) จดประสงคเชงพฤตกรรม

(6) เกณฑและการประเมน

ผล

186

การอาน1. สามารถ

อานคำาทใชบอยไดโดยไมสะกด 70 คำา เทาระดบชน ป.2

2. ความเขาใจคำาอยในระดบชน ป. 3

ภาษา1. ลายมอ

เขยนหวดอานไดออกเกอบหมด

2. ไมสามารถแตงประโยคในการเรยงความได3. สะกดค ำาจากเสยงอาน

1. การอานออกเสยงของบญเสรมจากระดบความสามารถ 30 คำาตอนาทเปน 40 คำาตอนาท

2. บญเสรมจะอานหนงสอได คลองแคลวขน

บ ญ เ ส ร ม จ ะป ฏ บ ต ง า น ท เก ยวกบภาษาในระดบชน ป.4 ท ไ ด ร บ ม อ บห ม า ย ไ ด ทงหมด โดยมความถกต องอยางน อย 90 % ภายในเดอนมนาคม 2543

1. เมอใหอานคำาทใชบอย 200 คำา จากงายไปหายากบญเสรมจะสามารถอานออกเสยงไดถกตอง 150 คำา เมอจบปการศกษาน

2. เมอใหอานคำาและวลทเหนหรอใชบอยจากงายไปหายาก บญเสรมจะสามารถอานออกเสยงไดถกตอง 35 คำา

1. เมอใหลอกขอความจากหนงสอ 5 บรรทด บญเสรมจะเขยนดวยลายมอหวดแกมบรรจงทครคนอนสามารถอานออกไดอยางนอย 90 %

2. เมอกำาหนดหวขอทคนเคยให บญเสรมจะเขยน

- ครประเมนจากการฟงและจดบนทกทกวน

- ครประเมนจากการฟงและจดบนทกทกวน

- ครตรวจงานเขยนของนกเรยนและ จดบนทกทกวน

- ครตรวจงานเขยนของนกเรยนและ จดบนทกทกวน

187

ประโยคสมบรณไดอยางนอย 5 ประโยค ภายในเวลา 30 นาท

3. เมออานคำาทใชบอย จำานวน 50 คำา ใหฟงบญเสรมจะเขยนและสะกดไดถกตอง 95 %

- ครตรวจงานเขยนและประเมนจากการฟงและจดบนทกทกวน

(3) ระดบความสามารถในการปฏบตงานใน

ปจจบน

(4) เปาหมายระยะยาว 1 ป

(5) จดประสงคเชงพฤตกรรม

(6) เกณฑและการประเมน

ผล

188

สงคม/อารมณจดเดน1. บ ญ

เ ส ร ม ร ว ม ม อทำางานในกลม

2. ต ง ใ จและใหความรวมมอในชนเรยน

จดออน1. ไมคอย

มนใจในการทจะเขารวมเลนกบเพอนขณะพก

2. พดถงตนเองในทางเสอมเสยบอย ๆ ในแตละวน

3. มเพอนนอย เพอนไมสนใจ

1. บญเสรมจะพดเกยวกบตนเองในเชงบวก

2. บญเสรมจะรวมเลนกบเพอนในกลมเลก ๆ ขณะพกและมสวนรวมในชนเรยน

1. ในสถานการณตวตอตว บญเสรมจะพดถงจดเดนของตวเองกบครเปนเวลา 5 นาท/วน

2. หลงกจกรรมกลมเลก (นกเรยน 3-4 คน) บญเสรมจะสามารถบอกครวาเขาจะทำาอะไรไดดในกลมได 3 ขอ

3. หลงกจกรรมกลมเลก บญเสรมจะบอกครวาเขาทำาอะไรไดดในกลมได 6 ขอ

- ครสงเกตเดกทกวนเปนเวลา 15 วน

- จดบนทกแบบระเบยบพฤตการณหรอแบบตอเนอง

- จดบนทกแบบระเบยนพฤตการณตดตอกน 5 วน

- จดบนทกแบบระเบยนพฤตการณตดตอกน 5 วน

189

(7) บรการทางการศกษาทจะจดให (ตามรายการบญชสอและเทคโนโลยสงอำารวยความสะดวก)

บรการทเดกตองการ/ วนเรม วนสนสด บคคลทรบ

ผดชอบลกษณะ

เหตผลของการใหหรอไมใหบรการ

ใ ห บรการ

ก า ร ใ ห บรการ

ใหบรการ ก า ร ใ ห บรการ

7.1) สงอำานวยความสะดวกบญเสรมไมตองไดรบบรการสงอำานวยความสะดวก

7.2) สอ7.2.1 โปรแกรมคอมพวเตอรชวย 29 พ.ค. 42 29 ก.พ. 43 ครการศกษา

พเศษ เงนอดหนนทกษะการอาน สทธยม(เชน Hypertext) สทธกยม

เงน โรงเรยนจดให ผปกครองจดหา

เองเหตผล

190

โปรแกรมคอมพวเตอรชวยทกษะการอาน เชน Hypertext สามารถนำามาใชปรบเปลยนเนอหาในหนงสอ เรยนได โดยใชศพทและคำาศพทเดมทเขาใจยาก ชวยใหบญเสรมมพฒนาการทกษะทางการอานมากยงขน

7.2.2 เครองคอมพวเตอร 29 พ.ค. 42 29 ก.พ. 43 ครการศกษาพเศษ เงนอดหนน

สทธยม สทธกยมเงน โรงเรยนจดให ผปกครองจดหา

เองเหตผลบญเสรมไมมความตองการสงอ ำานวยความสะดวกอนแตทาง

โรงเรยนจำาเปนตองจดใหมการใชคอมพวเตอรชวยสอนเพอทครจะไดใชประโยชนและบญเสรมจะใชเครองคอมพวเตอรเพยงครงคราวเมอมความจำาเปน

7.3) บรการ - บรการการสอนเสรม 29 พ.ค. 42 29 ก.พ. 43 ครการศกษาพเศษ

เงนอดหนน - บรการแนะแนว 29 พ.ค. 42 29 ก.พ. 43 ครแนะแนว

สทธยม สทธกยมเงน โรงเรยนจดให ผปกครองจดหา

เองเหตผล

191

- บรการในหองสอนเสรม จะสามารถทำาใหบรรล เป าหมายและวตถประสงคทตงไวสำาหรบบญเสรมไดดยงขนโดยเฉพาะอยางยงเมอมการประสานงานกบครปกต- บญเสรมจะไดรบประโยชนยงขนหากไดคยกบครแนะแนว เพราะเขาตองการใครซกคนทเขาจะพดคยและพดถงความรสกของตนเอง

7.4) ความชวยเหลออนใดทางการศกษา- ปรบเนอหาสอการอาน 29 พ.ค. 42 29 ก.พ. 43 ครการศกษาพเศษ

เงนอดหนน- สอนเนอหาการอานทปรบแลว 29 พ.ค. 42 29 ก.พ. 43 ครการศกษาพเศษ

สทธยม สทธกยมเงน โรงเรยนจดให ผปกครองจดหาเอง

เหตผล- บญเสรมไมสามารถอานสอทใชประกอบการสอนอานในระดบชน

ป.4 ได จงจำาเปนตองปรบเนอหาสอการอานตาง ๆ ทใชในระดบชน ป.4 และครจำาเปนตองสอนโดยใชสอเหลาน จงจะสอดคลองกบระดบความสามารถของบญเสรม

7.5) ความชวยเหลออน- การควบคมอาหารและสขภาพ 29 พ.ค. 42 29 ก.พ. 43 พยาบาลโรงเรยน

เงนอดหนน สทธยม สทธกยมเงน โรงเรยนจดให ผปกครองจดหาเอง

192

เหตผลบญเสรมมนำาหนกมากกวาเกณฑปกตและมลกษณะการรบประทาน

จกจกชอบอาหารทเปนแปง และมนำาตาลสง

(8) ผม/ดฉนไดเขารวมในการพฒนา IEP ฉบบน และ เหนดวย ไมเหนดวย

ล า ย เ ซ น…………………………………………..

(น า ย /น า ง ………………………………….) พอ/แม หรอผปกครอง โดย ผศ.ดร.เบญจา ชลธารนนท ศนย/โปรแกรมวชาการศกษาพเศษคณะครศาสตร สถาบนราชภฏสวนดสต มกราคม 2543

193

บทท 5การจดการพฤตกรรมในชนเรยนรวม

ผชวยศาสตราจารยเสาวนย จนทรเจดศกดในชนเรยนทวๆ ไป จะมเดกทมความสามารถทางการเรยน ลกษณะ

นสย อารมณ และการแสดงออกของพฤตกรรมตางกน ครสวนใหญยอมรบวาเดกทมพฤตกรรมรบกวนชนเรยน หรอพฤตกรรมทครรสกวาเปนปญหาในชนเรยนอยางนอยหนงคนในแตละหอง ครจะตองจดการชนเรยนและแกไขพฤตกรรมทเปนปญหาในชนเรยนของตนเปนปกตอยแลว เมอมเดกทมความตองการพเศษเรยนรวมอยดวยครจะกงวลเพมขน กลววาจะพบปญหาทจะตองแกไขมากขน แมวาในหลายกรณพฤตกรรมทเปนปญหาในชนเรยนไมไดเกดจากเดกทมความตองการพเศษทเขาไปเรยนรวมกตามเนอหา ปญหาของเดกทมความตองการพเศษในชนเรยนรวม

พฤตกรรมทเปนปญหาในชนเรยนทวไป ตงแตชนเรยนระดบอนบาลไปจนถงระดบชนมธยมศกษา ในชนเดกเลกๆ อาจพบปญหาเกยวกบการกน การนอน ไมเชอฟง เจาอารมณ อยไมนง ไมมสมาธ พดไมชด ไมพด เปนตน ในระดบประถมศกษา ไดแก พฤตกรรมกาวราว ในระดบมธยมศกษา จะซมเศรา วตกกงวล เครยด กอกวน พดปด ไมสนใจการเรยน ไมชอบเรยน ในระดบมธยมศกษา จะมปญหาทางอารมณ พฤตกรรมตอตาน และผดกฎระเบยบเพมขนจากปญหาพฤตกรรมในระดบประถมศกษาลกษณะของพฤตกรรมทเปนปญหา

พฤตกรรมทครสงเกตเหนไดงาย และรสกวาเปนปญหามากกวาพฤตกรรมอนๆ คอ ลกษณะทางอารมณรนแรง พฤตกรรมกอกวน อยไมนง พฤตกรรมหลายอยางทมองเหนไมชดเจน ตองใชเวลาในการสงเกต อาจจะเปนพฤตกรรมทเปนปญหา เชน เดกเงยบเฉย แยกตว เกบกดอารมณ แตพฤตกรรมบางอยางทดเหมอนเปนปญหา กอาจจะ

194

ไมใชพฤตกรรมทเปนปญหาทแทจรง การจะบอกวาพฤตกรรมเปนปญหาหรอไม อาจตความไดตางกนระหวางผทเกยวของกบเดก เชน แพทย นกจตวทยา ผปกครองและคร โดยเฉพาะครกบพอแมซงเปนผเกยวของกบเดกในโรงเรยนมากทสด อาจมองวาพฤตกรรมใดพฤตกรรมหนงเปนปญหา หรอสาเหตของปญหาคออะไรไดแตกตางกน จงตองทำาความเขาใจใหตรงกนเปนเบองตน

พฤตกรรมใดเปนปญหาหรอไม จะพจารณาจากความถ ระยะเวลาและความรนแรงของพฤตกรรม เชน เดกลกจากทนงในขณะททำางาน หรอขณะทครสอนบอยมาก จนทำางานไมเสรจ หรอเรยนไมรเรองถอวาเปนปญหา พฤตกรรมการแกแคนจะทำารายเพอนตงแตเชาจนเยน เนองจากโกรธทเพอนตอวาซงเกดขนเปนระยะเวลานานมากกวาปกตถอวาเปนพฤตกรรมทเปนปญหา พฤตกรรมทรนแรง เชน เมอขอยมของเลนเพอน แตเพอนยงไมใหในทนท กกระชากโตะใหลมทำาใหเพอนไมไดเลนตอไป ทงนตองคำานงถงวฒภาวะตามวยของเดกดวย เชน เดกเลกๆ อาย 2 ขวบ อาจจะกระทบเทาเมอโกรธทแมไมซอลกโปงให ถอเปนพฤตกรรมทไมเปนปญหาชดเจน แตหากเปนเดกอาย 8 ขวบกระทบเทา ในกรณเดยวกบเดก 2 ขวบ เรยกวาเปนพฤตกรรมทเปนปญหา

พฤตกรรมตางๆ เหลาน ถอวาเปนปญหา เนองจากจะเกดผลเสยตอตวเดกเอง เชน อาจเปนผลเสยตอรางกายและสขภาพ ไมไดพฒนาทกษะการเรยนรทจำาเปน เปนผลเสยตอการอยรวมกนกบเพอนเนองจากเดกไมสามารถปรบตวเขากบกฎกตกาของกลมได และเปนผลเสยตอกระบวนการเรยนการสอนโดยรวม เชน พฤตกรรมรบกวนชนเรยนทำาใหครและเพอนอารมณเสย การเรยนการสอนเปนไปไดไมราบรน และมผลตอการเรยนของตวเดกเอง เดกจะเรยนรไดไมเตมท พฤตกรรมใดทสงเกตเหนไดชดเจน ครพยายามจะคดแกปญหา แตพฤตกรรมบางอยาง เชน เฉยเมย ไมพด แยกตว ครอาจไมรสกวาเปนปญหาเทากบพฤตกรรมกอกวน แตกรณเชนนจะมผลโดยตรงตอตวเดกเอง ในดาน

195

สขภาพจตและการปรบตวเขากบคนอนๆ ถาครไมใหความสนใจและจดการแกปญหาจะสงผลใหเกดพฤตกรรมทเปนปญหามากขน

เดกทมความตองการพเศษในชนเรยนรวม ไดแก เดกทมความบกพรองทางใดทางหนง เชน ความบกพรองทางสตปญญา บกพรองดานการไดยน บกพรองดานการเหน บกพรองทางรางกายและสขภาพ บกพรองทางอารมณและพฤตกรรมหรอบกพรองดานอนๆ โรงเรยนปกตทวๆ ไปในชนเรยนหนงๆ จะมเดกทมความตองการพเศษเพยงหนงหรอสองคน และมกจะมความบกพรองดานเดยวแตอาจมระดบความบกพรองแตกตางกนไมวาจะมความบกพรองประเภทใด เดกทมความตองการพเศษจะมพฤตกรรมทเปนปญหารวมอยใน 3 ดาน ตอไปน คอ

ดานนสยการทำางาน เดกอาจมพฤตกรรมเหลานไดแก การทเดกไมอยในหองเรยน ไมอยกบท ไมเชอฟง ไมทำางานใหเสรจตามทครมอบหมายใหทำา ไมยอมทำาหรอเตรยมสงทครบอกใหทำา ไมทำากจกรรมในกลม ไมยอมแกไขสงทผด ไมทำาตามทครบอกทนท เหลานจะทำาใหครตองเสยเวลาและรบกวนการเรยนของคนอนในหองเรยน

ดานทกษะการแกปญหา เดกไมมวธการตอบสนองความตองการทเหมาะสม เชน เวลาตองการสงใดจะไมบอก ไมพด หรอใชกรยาวาจาทไมเปนทยอมรบของคนอน ไมรวธการทำางานใหเสรจทนเวลา ไมรวธการขอใหคนอนชวย ตองการใหคนอนทำาให ไมยอมจดการแกปญหาดวยตนเอง เปนตน

ดานการสรางความสมพนธกบเพอนและคนอนๆ ไดแก พฤตกรรมแยกตว ไมเขากลม ไมรวธการเลนกบเพอน ไมรวธการแบงปน ไมรวธการพดเพอสรางความสมพนธทดกบคนอน ไมรวธการทจะทำาใหเพอนสนใจหรอยอมรบ หรอวธการทจะใหคนอนรก จะแสดงออกเปนการเรยกรองความสนใจโดยวธการทไมเหมาะสม หรอแสดงอารมณตอบโตทไมสมเหตสมผล

พฤตกรรมทเปนปญหาในชนเรยนสวนใหญ ครจะสามารถแกไขได

196

ดวยตนเอง หรอดวยความรวมมอจากบคคลทเกยวของในโรงเรยนและครอบครวของเดก นอกจากในกรณทมความรนแรงมากจะตองอาศยผเชยวชาญเฉพาะในการชวยเหลอเดกเปนรายกรณสาเหตของพฤตกรรมทเปนปญหา

สาเหตสำาคญททำาใหเกดปญหาพฤตกรรมของเดกนน คอสงแวดลอมตงแตแรกเกด ททำาใหเดกเรยนรทจะมพฤตกรรมเชนนน ลกษณะนสย การแสดงออกของอารมณกรยาทาทาง รปแบบการกระทำา การคด วธการแกปญหา ความรสกความเขาใจตอตวเองและผอน การปฏบตตามกฎกตกาของกลมเหลานเกดจากการทเดกมประสบการณตอบคคลและสภาพแวดลอม โดยการรบร และเกดความคดความเขาใจแสดงออกเปนอารมณและพฤตกรรมทสมพนธกบความคดความเขาใจของตวเอง ดงนนเดกทวๆ ไป จะมพฤตกรรมทเปนปญหามากนอยหรอไมเพยงใด เกดจากการทเดกแตละคนใชคณสมบตในตวเองในการเรยนรจากสภาพแวดลอม สำาหรบเดกทมความตองการพเศษอาจมขอจำากดบางประการททำาใหการเรยนรบางอยางบกพรอง เกดเปนพฤตกรรมทเปนปญหา เชน เดกทพฒนาการทางสตปญญาลาชา จะมพฒนาการทางอารมณและสงคมตำากวาอาย ความเขาใจวาอะไรควรทำาหรอไมควรทำาเกดขนชากวาเดกทมสตปญญาปกต เดกออทสตกและเดกสมาธสนมพฤตกรรมทางสงคมและอารมณเปนปญหาอนเนองมาจากความบกพรองทเปนลกษณะเฉพาะ เดกทมความบกพรองทางการไดยนตงแตแรกเกดจะมผลทำาใหการเรยนรและการพฒนาทกษะทางสงคมไมสมบรณเทากบเดกปกตทมอายและความสามารถทางสมองเทาเทยมกน เปนตน ไมวาเดกจะมความบกพรองดานใดมากนอยเพยงใดกตาม เดกทกคนสามารถไดรบการสอนใหเรยนรสงใหม และเปลยนแปลงใหมพฤตกรรมทพงประสงคเกดขนไดทกคน

กลาวไดวาพฤตกรรมทเปนปญหาของเดกในชนเรยนรวมหรอในชนเรยนพเศษ เกดจากสาเหตรวมอยใน 3 ประการตอไปน คอ

197

1. เดกไมไดรบการสอนการฝกทกษะทใชในการอยรวมกบเพอนกบคนอน หรอทกษะการแกปญหามากอน ทกษะบางอยางทไมไดรบการฝกอาจเนองมาจากการทเดกมความบกพรองเฉพาะ เชน มความพการทางรางกาย ความบกพรองทางการเหน การไดยน ซงตองไดรบการฝกเตรยมความพรอมมากกวาเดกปกต

2. เดกเรยนรทจะกระทำาเชนนนมากอน พฤตกรรมบางอยางของเดกไดรบการเสรมแรง หรอไมไดรบการเสรมแรงทเหมาะสม เดกไมรวาเปนพฤตกรรมทไมพงประสงค เชน เดกไมยอมทำาตามทครบอกใหทำาเนองจากเดกไมทำาในขณะทอยทบาน พอแมจะทำาใหทกครง หรอเดกพดจาหยาบคายแลวไดรบความสนใจ เดกจงพดคำาหยาบจนตดเปนนสย

พฤตกรรมบางอยางเปนผลมาจากความกดดนจากสภาพแวดลอมในครอบครว หรอจากผเลยงด สภาพความเปนอยในครอบครว การอบรมเลยงดและเจตคตตอเดกของบคคลในครอบครวสงผลใหเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค เชน พอแมทมความเครยดเนองจากมลกทพการ หรอพอแมเลยงดทปกปองเกนไปเมอรสกวาลกเปนเดกทมความบกพรอง ทำาใหเดกขาดการสงเสรมทางดานลกษณะนสย อารมณและพฤตกรรมการสรางความสมพนธกบบคคลอนอยางเหมาะสม เชนมนสยเอาแตใจตวเอง ไมชวยเหลอตวเอง เจาอารมณหรอกาวราว

3. สาเหตจากโรงเรยน ไดแก การจดหลกสตรการสอน เดกไมสามารถทำากจกรรมการเรยนตามหลกสตรทใชกบเดกปกตทวไปไดครบถวน การจดกจกรรมการเรยนการสอน การจดการเรยนทไมยดหยนใหเดกทำาไดตามความสามารถ และไมสมพนธกบลกษณะความบกพรองของเดก สาเหตทสำาคญจากโรงเรยนคอตวคร ความไมเขาใจ และเจตคตทางลบของคร เปนสาเหตทำาใหเกดปญหาทางอารมณและพฤตกรรมไดมากเปาหมายของการจดการพฤตกรรม

เพอใหเดกแตละคนเรยนรวมอยกบคนอนๆ ในชนเรยนได และกระบวนการเรยนการสอนทงกลมเปนไปไดอยางราบรน ครจะตองพฒนา

198

เดกใหมพฤตกรรมเปาหมายดงตอไปน1. ใหเดกเรยนรทจะควบคมตวเองไดมากขน เชน เวลาตองการสง

ใด จะอดทนรอได แสดงกรยาตอบโตดวยอารมณทสมเหตสมผล ลดปฏกรยาตอบโตทรนแรงลง ลดการกระทำาตามใจตวเองลง

2. ใหเดกเรยนรทจะเขาใจและยอมรบผลการกระทำาของตวเอง เดกตองเรยนรวาถาตวเองกระทำาเชนนนแลว จะเกดผลตามมาอยางไร เชน การลกจากทบอยๆ จะไมมงานของตวเองสงคร หรอการพดจาไมสภาพ เพอนจะไมพดดวย

3. ใหรบผดชอบตวเอง และพงพาคนอนตามความจำาเปนไดอยางเหมาะสม เดกทมความตองการพเศษอาจมสงทตองพงพงหรอขอใหคนอนชวยในหลายกรณ เชน เดกหตง อาจจะใหเพอนทอยใกลบอกสงทครพดใหฟง เดกเรยนชา กตองอาศยการชวยแนะนำาจากครและเพอน เดกบางคนชอบใหคนอนจดการทกอยางให ไมยอมชวยเหลอตวเอง เดกจะตองเรยนรวาไมสามารถพงพงผอนไดตลอดเวลา จงจะตองฝกไดรบการฝกทกษะใหทำางานดวยความรบผดชอบของตวเองเชนเดยวกบคนอนๆ นอกจากกรณทจำาเปนทตองการขอความชวยเหลอเดกจะตองรวาการขอใหคนอนชวยจะตองใชวธการอยางไรจงจะเหมาะสมวธการจดการพฤตกรรมเดกทมความตองการพเศษ

ขอเนนวาไมมวธการเฉพาะหรอวธการพเศษใดๆ สำาหรบแกปญหาทางพฤตกรรมของเดกทมความตองการพเศษ วธการทใชคอวธการเดยวกนกบการจดการพฤตกรรมของเดกทวไป

การจดการพฤตกรรม อาจแบงไดเปน 3 ระดบระดบท 1 การปองกนพฤตกรรมทเปนปญหาในชนเรยน โดยการ

สรางความสมพนธทดระหวางครกบเดก ใหเดกมความรสกทดตอคร ตอหองเรยน ตอการเรยน เปนวธการทตองจดการเปนอนดบแรกซงครจะทำาไปพรอมกบกระบวนการเรยนการสอนในชนเรยนรวมทงสน

ระดบท 2 การคดหาวธการแกปญหา หรอจดการพฤตกรรมทเกด

199

ขนไดอยางเหมาะสม เมอเดกคนใดมพฤตกรรมทเปนปญหาเกดขน ครจะตองสามารถจดการใหเดกเรยนรใหม เกดพฤตกรรมใหมทดกวาเดม และถาเปนพฤตกรรมทเกดขนเฉพาะหนาทเปนผลเสย หรอเปนอนตราย ครจะสามารถจดการไดอยางเหมาะสม ไมทำาใหเกดผลเสยตอตวเดกและคนอนๆ หรอเกดผลเสยนอยทสด

ระดบท 3 การใชวธจดการพฤตกรรมอยางเปนระบบ เพอปรบเปลยนพฤตกรรมบางอยางทเปนปญหา โดยการลดพฤตกรรมทไมพงประสงคลง และเพมพฤตกรรมทพงประสงคใหเกดขนอยางถาวร

การจดการพฤตกรรมทกลาวนไมสามารถแบงเปนระดบไดชดเจน พฤตกรรมบางอยางของเดกบางคนอาจจะปองกนหรอจดการไดจากวธการสรางความสมพนธทดกบเดกและการจดการชนเรยนทดในหองเรยน และพฤตกรรมหลายประการตองอาศยการจดการพฤตกรรมเฉพาะหนา และการแกปญหาอยางเปนระบบ ครจำาเปนตองมความสามารถในการจดการพฤตกรรมโดยวธการทง 3 ระดบไปพรอมกนขอควรคำานงกอนการจดพฤตกรรม

สงทครทกคนควรรและเขาใจเปนเบองตนเกยวกบพฤตกรรมของเดกในชนเรยนมหลายประการตอไปน

1. ครตองมขอมลเดกทกคน รวาเดกคนใดมความบกพรอง ตองการความชวยเหลอพเศษในลกษณะใดบาง

2. การจดการพฤตกรรม ปญหาคอ พฤตกรรม ไมใช เดก เปน“ ” “ ”ปญหา การคดเชนนจะชวยใหจดการพฤตกรรมไดตรงประเดน

3. ศกษาวาพฤตกรรมทเกดขนในชนเรยนเปนผลมาจากความบกพรองเฉพาะตวของเดกหรอเปนผลมาจากสภาพแวดลอมหรอมาจากตวคร

4. พฤตกรรมทครคดวาเปนปญหานนจะเกยวของกบการจดหลกสตร เนอหาในการเรยนการสอน กจกรรมการเรยนการสอนและสภาพแวดลอมในหองเรยนเปนเบองตน

200

5. พฤตกรรมของเดกสามารถเปลยนแปลงได โดยใชวธการสรางความรสกทดใหเกดขน และใชวธการทางบวกในการแกไขเนอหา การจดการพฤตกรรมในการจดการชนเรยน

กอนทครจะคดถงการจดการพฤตกรรมของเดกเปนรายบคคล จะตองคำานงถงสาเหตเบองตนจากตวคร และกระบวนการเรยนการสอนในชนเรยน พฤตกรรมทรบกวนชนเรยนจำานวนมาก จะลดลงไดจากการทจดการชนเรยนทมประสทธภาพ ไดแก การจดสภาพแวดลอมในหองเรยนจะชวยใหเดกไดเรยนและทำากจกรรมการเรยนอยางสะดวกสบาย การจดเนอหาการเรยนทพอเหมาะกบความสามารถของเดกไมทำาใหรสกวายาก การจดกจกรรมการเรยนทเดกสนใจและสนกสนาน การใชกฎและกตกาของหองใหเดกเรยนรแนวการปฏบตทพงประสงค รวมถงการใชวธการเสรมแรงและลงโทษเพอแกไขพฤตกรรมเดกอยางเหมาะสม

กระบวนการจดการชนเรยนเพอปองกนพฤตกรรมทเปนปญหาจะเกยวของกบองคประกอบและวธการตางๆ ดงตอไปน

สภาพแวดลอมในหองเรยน ไดแก จดพนททจะใชสอนเดกในหองเรยน ควรจะมพนททใหมททเดกจะเรยนไดทงหอง ทสำาหรบเรยนเปนกลม และทสำาหรบเดกบางคนทจะทำางานคนเดยว ควรจะมพนททเดกจะทำากจกรรมอยางอสระ พนททครจะเดน และทสำาหรบวางเครองมอในการทำากจกรรม เปนตน รวมทงการจดทนงและการใชพนทในหองจะตองใหครมองเหนเดกไดทกจด

ถามเดกทมความตองการพเศษเรยนรวมอยดวย อาจจะใหเดกนงในกลมเพอนทจะชวยเหลอไดหรอเปนแบบอยางทดได ใหเดกไดมทนงทจะมสวนรวมในกจกรรมเหมอนๆ คนอน และถาเดกมพฤตกรรมทเปนปญหา เดกควรมทนงอยใกลคร เพอจะไดดแลหรอกระตนใหทำางาน หรอเสรมแรงในเวลาทเขาทำาดไดทนท ครตองสามารถจดปรบเปลยนทนงในหองเรยนไดสมพนธกบเปาหมายของกจกรรมการเรยนการสอนแตละครง

เนอหาหลกสตรทใชสอน เปนสงสำาคญในการปองกนปญหา

201

พฤตกรรมทไมเหมาะสมในหองเรยน เนอหาจะตองเปนลำาดบขนตอนทเดกทำาไดทละขนโดยมขอผดพลาดนอยทสด และถาเปนไปไดควรใหเดกผานตามระดบความสามารถของเขา

กจกรรมการเรยนการสอน เปนสงทครจะตองเตรยม เพอใหเดกสนใจและใชเวลาเรยนรไดเตมท โดยมเวลาวางระหวางกจกรรมมากจนเดกเกดพฤตกรรมทไมพงประสงคขน เนนใหเดกมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอน ครใสใจตดตามการทำางานของเดกเพอใหคำาแนะนำา หรอชมเชยเดกททำาได รวมทงปองกนพฤตกรรมทเปนปญหาทจะเกดขนในเวลาเดยวกน

กฎกตกาของหอง จะเปนแนวทางใหเดกแสดงพฤตกรรมทควรทำา หรอพฤตกรรมทเดกจะตองปฏบต เดกควรไดรตงแตเรมเรยนในแตละวน กฎของหองจะมไมมาก ประมาณ 3-4 ขอ ตองเขยนในระดบทเดกทกคนเขาใจ ทำาได ระบใหชดเจน เขยนในเชงบวก เชน เขยนวา สภาพ ชวย“เหลอคนอน ยกมอกอนพด ไมละลาบละลวงขาวของคนอน กฎของหอง”จะตองอธบายยกตวอยางใหเดกเขาใจชดเจน และบอกเงอนไขในการปฏบตวา การทำาตามกฎจะไดรบผลอยางไร การไมทำาตามกฎจะไดรบผลอยางไร เชน ถาปฏบตตามกฎจะไดรบคำาชม ความชนชม รางวล สทธพเศษ ไดทำากจกรรมทชอบ การไมปฏบตตามกฎจะใชวธการเชงปฏเสธ เชน ไมพดดวย ไมใสใจ ด เตอน ตดรางวล ตดสทธ ถกรบของ หรอยายจากททเดกพอใจ เปนตน

ในการใหเดกปฏบตตามกฎนน ครตองแนใจวาเดกรผลดผลเสยของการปฏบตหรอไมปฏบตตามกฎอยางครบถวนแลว ครอาจตองเนนยำาในเวลาทเหมาะสม เพอจะชวยปองกนการโตแยงวาครไมยตธรรม เมอเกดกรณทำาผดแลวไดรบผลตามกฎ

เปาหมายของการใชกฎ คอการใหเดกเรยนรทจะเขาใจและยอมรบผลการกระทำาของตวเอง นอกเหนอจากการฝกปฏบตในสงทเหมาะสมและมวนยทางสงคม

202

ในกรณทมเดกทมความตองการพเศษในชนเรยน ครอาจตองอธบายเพมเตม ยกตวอยางกรณทตองปฏบตและไมปฏบตสก 2-3 ตวอยางประกอบใหเดกดวย และอาจตองสอนทกษะทจำาเปนสำาหรบการปฏบตตามกฎของหอง เชน การใหเพอนชวย การเขากลม เปนตน

จดเนนในกรณนครตองเสรมแรงพฤตกรรมหรอลงโทษ พฤตกรร“ม ไมใชเสรมแรงเดกหรอลงโทษ เดก เชน ครจะพดวา หนนง” “ ” “เรยบรอย ครชอบมาก หรอ พดวา ฉกกระดาษไมดเลย ครไมชอบ ” “ ”จะไมพดวา เธอนแยมาก ฉกกระดาษทำาไม ประโยคหลงเปนการแสดง“ ”ความรสกเชงลบตอตวเดก ไมชอบเดก แตประโยคแรกแสดงถงครไมชอบ พฤตกรรม ซงมผลตางกน การเนนทตวเดกไมใชเจตนาทจะแกไข“ ”พฤตกรรม การใชกฎกตกาของหองสมำาเสมอ เปนการฝกใหเดกควบคมตวเอง โดยการทครใชกฎทกครงกบเดกเสมอกนทกคน และใชอยางสมำาเสมอไมละเลย หรอเขมงวดกบเดกบางคนทเคยทำาผดมากกวาเดกทมพฤตกรรมดมากอน ไมเปลยนแปลงตามอารมณของคร และครทกคนจะตองใชกฎนเหมอนกน การจดการชนเรยนโดยวธการทกลาวมาน จะสามารถลดพฤตกรรมทเปนปญหาหลายประการลง และจะปองกนพฤตกรรมทเปนปญหาจำานวนมากทจะเกดขนในชนเรยนทครอาจควบคมไมได การจดการชนเรยนเปนสงทครทำาควบคไปกบกระบวนการเรยนการสอนตลอดเวลาในชนเรยนการตรวจสอบกอนการจดพฤตกรรมในชนเรยน จากทกลาวแลวขางตนในเรองการจดการชนเรยนทดจะปองกนหรอลดพฤตกรรมทเปนปญหาในชนเรยนได ครไดจดการชนเรยนเพอปองกนปญหาพฤตกรรมหรอไม จงตรวจสอบไดจากหวขอเหลาน 1. เดกแตละคนไดรบการสอน ไดรบงานตรงกบระดบความสามารถของเขาหรอไม มการจดการระบบใหเดกรความกาวหนาของ

203

ตนเองหรอไม 2. ครไดใหผลยอนกลบแกเดกอยางสมำาเสมอและชมเชยในความสำาเรจของเดกหรอไม 3. ไดบอกแนวทางการทำากจกรรมการเรยนชดเจนหรอไม 4. ไดวางกฎของหองชดเจนแลวหรอยง 5. เดกทกคนรบรกฎของหองหรอไม 6. กฎทตงไวครอบคลมสถานการณครบถวนหรอไม 7. เมอเดกปฏบตตามกฎ ครไดเสรมแรงอยางเหมาะสมและคงเสนคงวาหรอไม 8. ครไดใชวธการตางๆ ใหเดกกระตอรอรนตนตวในการเรยนหรอไม 9. ครเปนแบบอยางในเรองความสภาพและการใสใจเดกหรอไม เนอหา หลกการเสรมแรงและการลงโทษในการจดการพฤตกรรม เมอมพฤตกรรมทเปนปญหาเกดขน ครตองคดหาวธการจดการแกไข วธการทวไปทครใชคอเสรมแรงและการลงโทษ การเสรมแรงและการลงโทษเพอจดการพฤตกรรม จะเกดผลอยางมประสทธภาพกตอเมอครมความเขาใจสาเหตทมาของพฤตกรรมและความตองการของเดก ตวครเปนผมอารมณมนคง มเหตผล และใชหลกการของการเสรมแรงและการลงโทษอยางเหมาะสม

เปาหมายของการเสรมแรง คอ ใหเดกเรยนรวาพฤตกรรมใดพงประสงคควรทำาตอไป และรวาถาไมทำาสงทไมพงประสงคแลวจะไดรบการเสรมแรง เชน เมอเดกไมลกจากโตะ ครสงสายตาพอใจและยมใหทกครง เดกจะนงกบทมากขน หรอถาอยากไดของเลนโดยการหยบเอาเองไมขออนญาตคร ครจะไมให เดกตองเรยนรวาถาพดขอกอน เมอรบอนญาตแลวครจะชม และไดของทตองการดวย สงทใชในการเสรมแรงไดแก คำาชม ทาททแสดงความรก ความพอใจ รางวล สทธพเศษ การไดทำาสงทตวเองชอบ เปนตน

204

ความหมายของการเสรมแรง เปนการทำาใหผเรยนมพลงในการกระทำาสงทพงประสงคมากขนเปนการเสรมแรง ซงม 2 ชนด คอ การเสรมแรงชนดบวก และการเสรมแรงชนดลบ

การเสรมแรงชนดบวก (Position Reinforcement) เปนการทำาอะไรกตามททำาใหผเรยนมพลงตอบสนองเปนพฤตกรรมมากขน จากการไดรบสงทเขาพงพอใจ เชน เดกตองการคำาชม ทำาแลวครชมเดกทำางานแลวครเอาผลงานไปตด แสดงใหเหนวาทำาไดด ทำาใหเดกพอใจและอยากจะทำาเชนนนอก

การเสรมแรงชนดลบ (Negative Reinforcement) เปนการกระทำาใดกตามททำาใหผเรยนมพลงตอบสนองเปนพฤตกรรมทพงประสงคขน จากการทไมตองพบกบสงเราทไมพงพอใจ เชนเดกทไมยอมทำางานใหเสรจตามเวลาทกำาหนด ครจงบอกวา งานนใหทำาเสรจในเวลา “ 15 นาท แลวเราจะไปดวดโอทหองโสตฯ กน ถาใครไมเสรจจะไมไดไปด เดกกลว”การตองอยคนเดยวโดยไมไดไปด VDO เหมอนคนอนๆ จงรบทำาใหเสรจเหมอนคนอนๆ การตองอยในหองเรยนคนเดยวจงเปนตวเสรมแรง ทำาใหเดกรบทำางานใหเสรจแตเปนตวเสรมแรงชนดลบ

หลกการเสรมแรงการเสรมแรงทำาไดทกเวลาเมอพบวาเดกมพฤตกรรมทพงประสงค

แตในการใชวธการเสรมแรงเพอจดการพฤตกรรมทไมพงประสงค จะตองทำาใหเดกเรยนรวธปฏบตทถกตอง และใหทำาพฤตกรรมนนกอน แลวตามดวยการเสรมแรง เชน เดกทงขยะไมถกท ครจะบอกชแจงใหเดกเขาใจกอนแลวใหเกบขยะใสถง เมอเดกทำาครกเสรมแรงดวยคำาชมและทาททแสดงความพอใจ และครตดตามสงเกตตอไปเมอพบวาเดกทำาถกกจะเสรมแรงทกครง

ในการเสรมแรงมขอควรคำานงถงหลายประการ เพอใหเกดประโยชนตรงตามเปาหมายมากทสด

1. เมอพบพฤตกรรมใดเปนพฤตกรรมทพงประสงค ของเดกคนใด

205

เวลาใดกตาม จะตองเสรมแรงพฤตกรรมนนทนท ใหเดกรวาสงททำานนดแลว

2. ควรใหเพอนและบคคลอนเสรมแรงเดกดวยและโดยวธการตางๆ3. การเสรมแรงเดก ตองเกดจากความจรงใจของคร และไมใชวธ

การเดยวซำาๆ4. ตองแนใจวาสงทใชเสรมแรงเปนสงทเดกตองการ5. ควรเสรมแรงอยางตอเนองเพอใหพฤตกรรมทพงประสงคขน

อยางถาวร6. ในการเสรมแรงพฤตกรรมเดกในชนเรยนตองเสรมแรงเดก

อยางทวถง ไมใชเลอกเสรมแรงเฉพาะเดกทมเปาหมายจะแกไขพฤตกรรม7. ใชวธการไมเสรมแรงกบพฤตกรรมทไมพงประสงคหรอการไม

ใสใจกบพฤตกรรมทไมพงประสงค การใสใจโดยวธการใดกตามอาจเปนการเสรมแรงแกพฤตกรรมนนโดยครไมตงใจ แตจะเสรมแรงพฤตกรรมทตรงกนขามแทน เชน เดกตอบโดยไมยกมอ ครจะไมแสดงกรยารบร แตเมอเดกยกมอ ครจะใสใจเรยกชอใหพดทนท

8. ครตองเปนแบบอยางทดในพฤตกรรมทตองการการลงโทษครทวๆ ไปมกจะนกถงวธการลดพฤตกรรมทไมพงประสงคโดยวธ

การลงโทษมากกวาใชวธการอน การลงโทษไมใชวธการแกไขปญหาทแทจรง เปนเพยงการระงบพฤตกรรมทไมพงประสงคในขณะนนมผลทำาใหเกดปฏกรยาตอตาน เกดความกาวราว และอาจจะแสวงหาวธการกระทำา หรอเกดพฤตกรรมทไมพงประสงคขนมาใหมทดแทนพฤตกรรมเดมทถกลงโทษ นอกจากนนจะมผลโดยตรงตอการเรยนของเดก เดกจะไมไดเรยนขณะทถกลงโทษ และผลทางอารมณทำาใหไมพรอมทจะเรยนร จงควรหลกเลยงการลงโทษเดก

การลงโทษจะใชในกรณทไดตกลงกนไวในกฎกตกาของชนเรยน วาทำาอยางนนจะไดรบผลอยางไร และอาจใชการลงโทษในกรณทเกด

206

พฤตกรรมรนแรงขนซงครไดจดการแกไขพฤตกรรมนนทนท หลงจากนนเดกจะไดการพจารณาลงโทษตามเหตผล

วธการลงโทษทใชไดในหองเรยน1. การใชเวลานอก (Time out) หมายถง การแยกตวเดก

ออกจากสภาพทเดกพอใจ ในขณะทเดกทำาพฤตกรรมทไมพงประสงค อาจจะแยกตวเดกไปนงทโตะหนาหองทครเตรยมไวระยะหนง โดยไมใหเดกไดมปฏสมพนธกบเพอน แตตองระวงไมใหเดกเสยการเรยน

2. การแกไขเกนกวาความผด (Overcorrection) เปนการใหเดกแกไขความผดมากกวาทไดทำาในขณะนน เชน เดกขวางสมดของตวเองลงบนพนเพราะโกรธ ครจะใหไปหยบกลบมา แลวใหจดโตะใหมทำาความสะอาดโตะใหเรยบรอย

3. การใชเงอนไขทเปนการปรบ เปนการดงเอาสงทพอใจออกไป หรอลดตวเสรมแรงทเดกไดรบอยหรอกำาลงจะไดรบขณะนนออกไป เมอเดกทำาพฤตกรรมทไมพงประสงค ไดแก การรบของเลน การหกคะแนน หรอตดสทธการไดออกไปเลนนอกหอง ซงจะตองเปนเงอนไขทไดตกลงกนไวกอนแลว

4. การไมใสใจหรอการปฏเสธพฤตกรรมทไมพงประสงค โดยครจะไมมปฏกรยาตอบสนองใดๆ เมอเดกทำาพฤตกรรมนน แตจะหนไปสนใจเดกทมพฤตกรรมดในขณะนนแทน แตเมอเดกทำาพฤตกรรมดภายหลงกจะสนใจและชมเชย วธการไมใสใจหรอปฏเสธน ถาครไดฝกใหเพอนในกลมทำาดวยกจะเปนวธการทใหผลด แตตองระวงไมใชวธการไมใสใจกบพฤตกรรมบางอยาง เชน พฤตกรรมกาวราวททำาใหเกดความเสยหายหรอเปนอนตราย ขอควรคำานงถงในการลงโทษเดก มขอควรคำานงถงบางประการทชวยใหการลงโทษเกดผลตามเปาหมาย ไดแก 1. ในการลงโทษจะตองใหเดกรวาไดรบโทษเนองจากกระทำา

207

พฤตกรรมใด มผลเสยอยางไรและพฤตกรรมทถกตองคออยางไรไปพรอมกน 2. ตองลงโทษทนทในขณะทเกดพฤตกรรมนน ถาเวลาหางไปนานเดกจะลมไมยอมรบวาเปนความผด และตองการใหเดกโยงความสมพนธระหวางพฤตกรรมททำากบการถกลงโทษได เพอใหเกดการเรยนรวาพฤตกรรมแบบใดจะถกลงโทษ และจะไมทำาในครงตอไป 3. การลงโทษตองทำาใหเดกรสกวาเปนการลงโทษจรงๆ คอ ใหมความแรงพอ ถาเดกรสกวาครทำาโทษไมจรง ไมรสกวาเปนการลงโทษ การลงโทษกจะไมเกดผล 4. การลงโทษทางกาย และการลงโทษทางจตใจ ททำาใหเดกอายหรอรสกวาถกประจาน เปนสงทไมควรทำา 5. วธการลงโทษเดกแตละคน จะใชวธการตางกน เชน การตสำาหรบเดกบางคนจะรสกวาถกลงโทษอยางรนแรง แตสำาหรบเดกบางคนจะไมรสกวาถกลงโทษ 6. ในการลงโทษและถามขอตกลงกนไวกอนแลว ครจะตองใชวธการนน โดยไมออนไหวยดหยนจนทำาใหเดกขาดความเชอถอ จะทำาใหการลงโทษขาดประสทธภาพการจดการพฤตกรรมทเกดขนเฉพาะหนา ในกรณทมการปองกนปญหาและการจดการในขนตนแลว อาจยงมปญหาพฤตกรรมบางอยางเกดขน ซงครจะตองจดการทนทเฉพาะหนา ไดแก ปญหาทจะเปนอนตรายทางกายตอตวเดกและตอคนอน หรอเปนความประพฤตทไมเหมาะสมกบบคคล ไมเหมาะสมกบสถานการณทมปรมาณสง เชน ตชก ทำารายตวเองหรออน กาวราวดวยวาจาและกรยาทาทาง เปนตน ปญหาพฤตกรรมจะลดความรนแรงลง หรอปองกนปญหารนแรงได ถาครหตาไว สงเกตเดกทวหองตลอดเวลา และคาดการณไดทนทวาจะมปญหาขน เมอเหนสภาพทแสดงวาจะเปนปญหา ครตองจบตา

208

มอง และอาจไปอยใกลๆ ตวเดก เพอเตอนหรอกนไมใหเดกกระทำาสงทรนแรง หากเกดปญหาขน สงทครตองทำาขณะนน คอ 1. ยตพฤตกรรมนนทนทโดยวธการทเหมาะสม หรอดงตวเดกออกจากสถานการณทเปนอนตรายมาอยใกลตวกอน โดยไมแสดงอารมณตนเตนตกใจ โกรธเกรยว โวยวาย 2. คดวาจะทำาอยางไรในทนท ดวยอารมณเยนและมนคง 3. จดการแกไขสงทจะเปนอนตราย ยายเปลยนสงแวดลอมใหม จดเดกใหอยในททเหมาะสม 4. บอก อธบาย ใหรวาการกระทำานนผดเพราะอะไร หลงจากนนครและเดกจะทำาขอตกลงระหวางกนวาการกระทำานนควรไดรบผลอยางไร การจดการพฤตกรรมทเกดขนเฉพาะหนาตองอาศยความเขาใจเกยวกบตวเดกเปนสำาคญครทมขอมล รจกลกษณะเฉพาะของเดกอยแลว จะเขาใจสาเหตของพฤตกรรมทเกดขนนนไดด การแกปญหาเฉพาะหนามความสมพนธกบสาเหตทมาของพฤตกรรม พฤตกรรมบางอยางทเดกแสดงออกมาทงโดยตงใจและไมตงใจ อาจจะเกดจากความไมเขาใจ และไมรวาจะเปนผลเสยตอตวเองและคนอนอยางไร แตถาไดรบการบอก การอธบายใหเขาใจอยางชดเจน หากเดกเชอถอคร พฤตกรรมดงกลาวอาจจะหายไปได หลงจากจดการพฤตกรรมทเกดขนเฉพาะหนาแลว พฤตกรรมนนจะตองไดรบการแกไขโดยวธการตางๆ ตอไป เพอใหเปลยนแปลงหรอเรยนรทจะแสดงพฤตกรรมในรปแบบทเหมาะสมมากขนครควรจะตองพดคยกบเดกใหเดกระลกยอนถงการกระทำาของตนในสถานการณนน ใหเขาใจผลทเกดขนตอตวเองและตอคนอน ใหเขาใจเหตผลทจะตองควบคมตวเอง และกระทำาในรปแบบทพงประสงคครอาจจะเสนอแนะวธการเฉพาะทเดกจะแสดงออกในแตละสถานการณ โดยครจะตดตามพฤตกรรมและ

209

เสรมแรงพฤตกรรมอยางตอเนอง จนเดกเกดการเรยนรทจะกระทำาพฤตกรรมทพงประสงคอยางชดเจนโปรแกรมการจดการพฤตกรรมเฉพาะบคคลในชนเรยนรวม ในกรณทครปองกนปญหาพฤตกรรมในชนเรยนขางตนแลว แกปญหาเฉพาะหนาทเกดขนแลว แตพฤตกรรมบางอยางยงไมเปลยนแปลง ยงคงเปนปญหา จะตองจดการแกไขอยางเปนระบบตอไป วธการนดจะเปนเรองยงยาก สำาหรบครทจะปฏบตไปพรอมกบกระบวนการเรยนการสอนในเวลาปกตดวยตวเองคนเดยว แตมความจำาเปนทจะตองทำา เพราะจะทำาใหประสบความสำาเรจในการจดการพฤตกรรมได ถาไดตงใจทำาอยางตอเนองไมเลกลมเสยกลางคน อาจจะตองอาศยครคนอนชวยในบางขนตอน ขนท 1 ขนสงเกต เมอพบวามพฤตกรรมทจะตองแกไขอยางเปนระบบ ครจะตองเรมดวยการสงเกต และบนทกพฤตกรรมทเกดขนจรง วาเดกทำาอะไร อยางไร มปรมาณมากนอยเพยงใดเปนการบนทกพฤตกรรมทงทดและไมดควบคกน เพอใหแนใจวาพฤตกรรมนนเปนปญหาจรงๆ เชนพบวา ด.ญ.แวว มปญหาการเลนกบเพอนทกครงทเลน ขนท 2 เขยนพฤตกรรมทเปนปญหา และตงจดมงหมายกวางๆ วาตองการจะเปลยนแปลงใหเปนอยางไร เชน ปญหา ด.ญ.แวว เลนกบเพอนไมเปน เวลาเลนจะแยงและไมแบงปนของเลนกบเพอนจดมงหมาย ด.ญ.แวว เลนกบเพอนไดโดยไมแยงและสามารถแบงปนของเลนกบเพอนได ขนท 3 ตงจดประสงคเชงพฤตกรรมระบชดเจนวา เดกจะมพฤตกรรมอะไรเกดขน ระบสถานการณทเดกทำา และระบเกณฑทบงบอกวาเกดพฤตกรรมตามจดมงหมายหรอไม เชน ด.ญ.แวว จะเลนกบเพอนโดยแบงของเลนกน และรจกขอรองเพอนเวลาตองการของเลนจากเพอน ในการเลนเวลาพกเทยง และตอนเยนหลงเลกเรยนทกวน จะตองทำาไดอยางนอย 8 ใน 10 ครง ในการ

210

เลนภายในเวลา 1 สปดาห ขนท 4 เลอกเทคนควธการตางๆ ทเหมาะสมเพอปรบเปลยนพฤตกรรม เชน การสอนการอธบายใหเขาใจ การใหดตวแบบ การชแนะกระตนเตอน การทำาสญญา เปนตน เปนการใชวธการเพอใหเดกกระทำาพฤตกรรมใหม โดยมการเสรมแรงทมประสทธภาพควบคกน และสงเกตพฤตกรรม บนทกพฤตกรรมทเกดขนจากการใชวธการนนๆ ตลอดระยะเวลาทกำาหนดเพอดความกาวหนาของพฤตกรรม ขนท 5 สรปจากการประเมนพฤตกรรมหลงจากปฏบตตามโปรแกรม ถามการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปตามเปาหมาย กทำาการปรบพฤตกรรมตอไป โดยคอยๆ ลดตวเสรมแรงลง จนแนใจวามพฤตกรรมใหมเกดขนแลวจงยตโปรแกรม การใชโปรแกรมการจดการพฤตกรรมเฉพาะบคคลในชนเรยน จะตองคำานงถงสาเหตของปญหาพฤตกรรมดวย ถาเปนสาเหตมาจากสงแวดลอมในครอบครวอยางชดเจน ครจะจดการไดไมมากดงนนการแกปญหาพฤตกรรมในระดบชนเรยนจะมงแกทสาเหตจากตวเดก และสาเหตจากสงแวดลอมในโรงเรยนและในชนเรยนเนอหา เทคนคการจดการพฤตกรรมในชนเรยนรวม ตอไปนเปนเทคนคบางประการทครจะสามารถนำาไปปรบใชไดกบการจดการพฤตกรรมเดกแตละบคคล การเสนอตวแบบ (Modeling) ใหเดกสงเกตเหนตวแบบทกระทำาพฤตกรรมทพงประสงค แลวไดรบการเสรมแรงทเดกรสกพอใจ ใหเดกเกดความสนใจทจะทำาตาม โดยคาดหวงวาถาตนเองกระทำาเชนนนกจะไดรบผลทพอใจเชนกน และเมอเดกกระทำาตามกจะไดรบการเสรมแรงจรงๆ เปนผลใหเกดพฤตกรรมใหมทพงประสงคขน การหยดยง (Extinction) เปนการระงบการเสรมแรง เปนเงอนไขใหผเรยนรวาถาทำาเชนนนจะไมไดรบการเสรมแรงทเคยไดอกตอไป วธการนผใชตองรจกสงเกตวาเดกเคยไดรบการเสรมแรงจากวธการใดมา

211

มากนอยเพยงใด และพฤตกรรมชนดใดจะใชวธการหยดยงไดผล เชน เดกรองไหจะเอาของเลน พอรองไหจะตองไดทกครง แมวาตอนแรกพอแมจะไมให แตใจออน ยอมใหเปนสวนใหญ การหยดยงไมใสใจ ไมใหตามทเดกตองการจะทำาใหเดกเปลยนพฤตกรรมได แตถาเดกอยากไดอะไรจะหยบเอาเองโดยไมขออนญาต และไมมการหาม การด เทากบไดรบการเสรมแรงตลอดมา จะใชวธการหยดยงไมใสใจ กจะไมเกดประโยชน การทำาสญญาเงอนไข (Contingency Contracting) เปนการตกลงกนระหวางครกบเดก โดยการพดคยกนวา เดกจะตองเปลยนพฤตกรรมอะไร จะตองทำาอะไร และครจะตองทำาอะไรบาง การเสรมแรงรวมถงการระบวาทำาแลวจะไดรบอะไร ถาไมทำาจะไดรบอะไรอยางชดเจน วธการนจะใชไดกบเดกทมความสามารถทางสมองเปนปกตสามารถเขาใจเหตผลได การแตงพฤตกรรม (Shaping) เปนการทำาใหเกดการเปลยนพฤตกรรมทละนอยตามลำาดบ จนเปลยนแปลงไปสพฤตกรรมทตองการ เชนเดกกลวไมยอมเขาใกล ไมกลาจบตกตาหรอสงของทมลกษณะฟๆ นมๆ ครจะตองจดแบงพฤตกรรมทจะปรบแตงเปนขนๆ เรมจากวางสงของนนในระยะทใกลทสดทเดกจะยอมอยใกลได เชนหาง 5 ฟต ใหเดกดแลวบอกเดกวาตกตาหวฟนารก เตนไดดวยใหคนทเดกชอบเลนกบตกตาหวฟ แลวคอยๆ ขยบเขามาใกล โดยใหเดกไดรบความพอใจทกครงทเลอนตกตาหวฟเขามา ผทเลนกบตกตาจบตวเดกไว และจบตกตาไวดวยเลนกบตกตาอยางสนกสนานเดกกจะหวเราะสนกดวย จนกระทงใหเดกยนมอไปใกลๆ และจบตกตาหวฟไดในทสด การชแนะ (Prompting) เปนเจตนาทจะใหเดกเปลยนพฤตกรรมจากทกำาลงกระทำาอยหรอกำาลงจะกระทำาพฤตกรรมทไมพงประสงค โดยการใชกรยาทาทาง หรอคำาพดใหเดกรบร ไดคด และกระทำาตามหรอกระทำาโดยวธการทพงประสงคขน และเมอเดกทำาแลวจะไดรบการเสรมแรงเพอใหคงพฤตกรรมนนไว เชน ขณะเดกเลนของเลนคนเดยว ม

212

เพอนเขาไปจะเลนดวย เดกกจะเกบรวมของเลนเขามาหาตว ไมยอมใหเพอนเลนดวย ครจะเรยกชอเดกและสบตา และพดวาเลนกบเพอนสนกนะ วนหลงเพอนจะมของเลนจากบานมาจะไดเลนดวยกน เมอเดกยอมใหเพอนเลน ครกจะชมทนท และใชวธการทำานองนบอยๆ จนเดกเปลยนแปลงเปนการเลนกบเพอนไดทกครง จงจะยกเลกการชแนะ ขอเนนวา ในการจดการพฤตกรรมไมวาจะใชวธการใดกตาม ครหรอผปฏบตจะตองเปนตวแบบทดใหแกเดก ควบคกนกบการใหความรกความสมพนธทดกบเดก ใหเดกไวใจและเชอถอ จงจะทำาใหการจดการแกปญหาพฤตกรรม หรอการเปลยนแปลงพฤตกรรมเดกสมฤทธผลเนอหา แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการจดการพฤตกรรม พฤตกรรมตางๆ ของบคคลเกดขนจากการเรยนร ดงกลาวขางตน การเปลยนแปลงพฤตกรรมนน มเจตนาใหผเรยนมการกระทำาในรปแบบใหมตางจากเดม หรอลดพฤตกรรมในรปแบบเกาลง จงเปนการทำาใหเกดการเรยนรใหม การเกดพฤตกรรมขนมาและการเปลยนแปลงพฤตกรรม จงเปนการเรยนรโดยหลกการเดยวกน เทคนควธการทใชเพอปรบเปลยนพฤตกรรม อาศยแนวคดจากทฤษฎการเรยนรหลายทฤษฎทจะกลาวถงในทน ม 2 กลมทฤษฎ คอ 1. แนวคดจากทฤษฎการเรยนรจากเงอนไข เปนแนวคดจากกลมพฤตกรรมนยม ซงใหความสำาคญกบอทธพลของสงเราหรอสงแวดลอมในการกำาหนดพฤตกรรมการเรยนรของคน การเรยนรจากเงอนไข ม 3 ลกษณะ คอ เงอนไขทเนนการใหสงเราเพอกระตนการตอบสนองใหเกดพฤตกรรมการเรยนรขน เรยกวาเงอนไขสงเรา และเงอนไขทเนนใหผเรยนกระทำาตามเงอนไขนนเรยกวาเงอนไขการกระทำา เงอนไขสงเรา เปนแนวคดทพฒนามาจากทฤษฎการวางเงอนไขของ Ivan P. Pavlov (1849-1936) การจดเงอนไขสงเรา คอการจดสงเราทคาดวาผเรยนจะมปฏกรยาตอบสนองทด ใหเขาคกบสง

213

เราทตองการใหผเรยนเกดการเรยนร ซงจะชวยใหเกดการเรยนรตามทผสอนตองการ เชนเดกทกลวตกตาสนขทมขนปกปย ไมกลาเขาใกล ผสอนกจะเลอกของเลนทเดกชอบไปเขาคกบตกตาสนข เชน เอาลกบอลสสวยๆ ไปใหตกตาสนขเลน โดยจบตกตาสนขเตะลกบอลอยางสนกสนานใหเดกด และใหเดกลองเลนดวย เดกจะชอบใจ มผลใหการกลวตกตาสนขลดลง เงอนไขการกระทำา เปนแนวคดจากทฤษฎการวางเงอนไขของ B.F Skinner (1925) แนวคดนใหความสำาคญตอปจจยจากตวบคคลทมผลตอการเรยนรนอกเหนอจากปจจยจากสงแวดลอม ปจจยสวนบคคลไดแก ลกษณะทางรางกาย สตปญญา อารมณ ความคด เหลานมอทธพลรวมกนกบสงแวดลอมในการเรยนรของแตละบคคล และอธบายวาทงสงแวดลอม ตวบคคล และพฤตกรรม 3 ประการน จะมอทธพลซงกนและกนดวย กลาวคอ ความคดความเขาใจ ความรสกของบคคล เปนผลมาจากการรบรและการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม และความคดความรสกของบคคลกเปนตวกำาหนดพฤตกรรมของบคคลนน ในขณะเดยวกนพฤตกรรมของบคคลกมผลตอการเปลยนแปลงในสงแวดลอมดวย ตวอยางเชน เดก(ตวบคคล) อยกบแม(สงแวดลอม) เดกมอารมณหงดหงดไมพอใจจากการทแมพยายามจะพดใหหยดเลนและไปรบประทานอาหาร มกเคยวเขญใหไปรบประทานอาหารในขณะทกำาลงเลนอยางสนกสนาน ความหงดหงดไมพอใจแสดงออกเปนการกระทำา(พฤตกรรม) คอ กาวราว พฤตกรรมกาวราวกจะมผลตอแม ทำาใหแมเปลยนวธการ จากการพดดวยอารมณเยนเปนการขใหเดกกระทำาตาม ซงจะมผลตอตวเดกและพฤตกรรมของเดกตอไป ทฤษฎปญญาสงคมใหความสำาคญกบตวแบบในการเรยนร เชอวาจากการทคนเรามประสบการณจากการรบรพฤตกรรมของคนทเกยวของและจากสอตางๆ ทำาใหมความคด ความเขาใจ เกดการเรยนร

214

เปนพฤตกรรมใหม หรอทำาใหกระทำาพฤตกรรมทมอยเดมเพมมากขน และยงทำาใหการกระทำาบางอยางยตลงได และอธบายวาแตละคนมความสามารถในการควบคมการกระทำาของตวเอง รวาตวเองตองการอะไร และจะตองทำาอยางไร รวมทงอธบายวาคนแตละคนจะรบรความสามารถของตวเอง จะคาดหวงวาตวเองจะทำาสงใดไดหรอไมไดในแตละสถานการณ แนวคดจากทฤษฎปญญาสงคม จะชวยใหครจดพฤตกรรมเดกในชนเรยนดวยความเขาใจวาพฤตกรรมทเกดขนเปนผลรวมกนระหวางคณสมบตเฉพาะตวของเดกกบอทธพลจากสภาพแวดลอมซงรวมทงตวครดวย และการจะทำาใหเดกเปลยนแปลงพฤตกรรมจะตองทำาใหเดกรบรสงแวดลอม รบรความสามารถของตวเองทถกตอง ฝกใหเดกคดเกยวกบการกระทำาของตวเอง ควบคมการกระทำาตวเองและใหเดกมตวแบบทดในการเรยนรเพอใหเกดพฤตกรรมทพงประสงค

หนงสออางองสมโภชน เอยมสภาษต. ทฤษฎและเทคนคการปรบพฤตกรรม. สำานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2539สทธโชค วรานสนตกล. การจดการพฤตกรรมมนษย. โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร. 2529.Blankenship, C.S. “Structuring the classroom for success”. Australian Journal of Special Education, 12(2) 1988.Conway, R. Behavior problem. Australia : University of Newcastle, 1996.Foreman, P. Intergration and Inclusion in action. Australia : Harcourt brace and company, 1996.Martin, M. Managing inappropriate behavior in the classroom. Education children with special needs in

regular classroom. Australia : Macguarie University, 1996.Westwood, P. Commonsense methods for a children

215

with special needs. London : Routedge, 1997.Wolfendale, S. and Bryans, T. Managing Behaior. London : NASAN House, 1994.

216

บทท 6 บรการสนบสนนสำาหรบชนเรยนรวม

ผชวยศาสตราจารยสดารตน ชณหคลายเนอหา บคคลทเกยวของกบการเรยนรวม ในการจดการเรยนรวมของเดกทมความตองการพเศษสงสำาคญทจะทำาใหการดำาเนนการตามโครงการสมฤทธผลตามเปาหมายอยางมประสทธภาพจำาเปนอยางยงทจะตองศกษาใหเขาใจความหมายบทบาทหนาท การจดเตรยมบคลากรรวมทงเจตคตของบคลากรทมตอการเรยนรวม เพราะในการดำาเนนการตามโครงการจะตองอาศยบคลากรหลายดาน (คณะสหวทยาการ) และงานของการเรยนรวมของเดกทมความตองการพเศษจะตองเกยวของในหลายสาขาอาชพ หากแตละบคคลมความสมพนธกนในหนาทการทำางาน มเจตคตทดงานทจะตองประสานกน กยอมบงเกดผลดตามไปดวยบทบาทและหนาทของบคลากร 1. แพทย (Medical Personnel) หมายถง แพทยทวไป และแพทยผเชยวชาญเฉพาะโรค เชน กมารแพทย จกษแพทย ศลยแพทยทางกระดก แพทยทางโสตนาสก จตแพทย รวมทงแพทยทางเวชศาสตรฟ นฟ แพทยประจำาหนาท ตรวจใหการวนจฉย และวางแผน การบำาบดรกษา เพอปรบสภาพความบกพรอง ฟ นฟสมรรถภาพของเดกพเศษ จนสามารถดำารงชวตไดใกลเคยงกบคนปกตมากทสดโดยอาศยความรวมมอจากพยาบาล นกกายภาพบำาบด นกกจกรรมบำาบด นกแกไขการพดและนกจตวทยาคลนค 2. นกโสตสมผสวทยา (Audiologist) หมายถง ผทศกษามาโดยตรงมความสามารถในการตรวจวดการไดยน เพอเลอกและแนะนำาการใหเครองชวยฟง อนเปนงานดานเทคนคการแพทยและจะตองพฒนาภาษาและการพด โดยใชการมองเพอสอความหมาย และประสานงานกบคร เพอแนะนำาเกยวกบการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการไดยน

217

นอกจากนยงตองแนะแนวผปกครองดานจตใจ สงคมและการจดการศกษาใหเดกอยางเหมาะสม 3. นกแกไขการพด (Speech Therapist) หมายถง ผทมความร ความสามารถในการทดสอบและประเมนความสามารถในการพด เพอวางแผนแกไขการพดของเดกทมความบกพรองทางการพดเปนรายบคคลตลอดจนดำาเนนการฝกตามความเหมาะสมเปนรายกรณ หรอเปนกลมตามสภาพความบกพรองนอกจากนยงตองสงเสรมพฒนาการทางภาษาใหเดกทบกพรองทางการไดยน แนะนำาเทคนควธสอนพดใหครสอนพด (Speech Teacher) เพอใหพฒนาและแกไขการพดใหเดกทมความตองการพเศษตามความจำาเปน 4. นกกายภาพบำาบด (Physical therapist) หมายถง ผทมความร ความสามารถในการประเมนผลและใหการบำาบดทางกายภาพ พฒนาความแขงแรงของกลามเนอในการทรงตว แกไขการเคลอนไหวของกลามเนอ ขอตอทยงทำาหนาทไมถกตอง รวมทงฝกการใชกายอปกรณเสรมหรอเทยมและเครองชวยการเคลอนไหวใหแกผทมความบกพรองทางรางกาย 5. นกกจกรรมบำาบด (Occupational Therapist) หมายถง ผทมความรและความสามารถในการแกไขลกษณะทาทาง ใหการฝกกลามเนอมอและนวในการปฏบตกจวตรประจำาวน แกไขปรบปรงทกษะอนทสมพนธกน รวมทงการประดษฐอปกรณหรอเครองชวยอำานวยความสะดวกในการปฏบตภารกจประจำาวน หรอการประกอบอาชพ ดดแปลงอปกรณพเศษ เพอชวยในการเรยนการสอนเดกทมความบกพรองทางรางกาย 6. นกจตรวทยาคลนก (Clinical Psychologist) หมายถง ผทมความรและความสามารถ ซงฝกฝนมาเปนพเศษ ใหการตรวจพนจฉยทางจตวทยา แกไขปญหาทางพฤตกรรมและอารมณ ใหคำาแนะนำาปรกษาการแกไขปญหาดานสขภาพจต ใหแกผทเกยวของกบเดกพเศษ

218

ไดแก คร ผปกครอง ผเลยงดเดก นอกจากนยงใหความรเกยวกบการเรยนรของเดกพเศษ ซงเปนประโยชนตอครผสอน 7. นกสงคมสงเคราะห (Social Worker) หมายถง ผทมความรความสามารถ และไดรบมอบหมายใหทำาหนาท การแนะนำา สงเคราะห ใหคำาปรกษาแกเดกพเศษทมปญหาทางดานเศรษฐกจและครอบครว โดยทำางานประสานกบโรงเรยน ครอบครวเดกพเศษแตละราย รวมทงการประสานประโยชนระหวางโรงเรยนกบองคกรอนดวยบรการสนบสนนสำาหรบชนเรยนรวมก. บคลากร ไดแก ผบรหาร ครการศกษาพเศษตองสอนเสรม งานการสอนจะสำาเรจผลและมประสทธภาพไดอยางมากกเพราะความสามารถ ความเอาใจใสและความรบผดชอบของบคลากร ไดแก 1. ครปกตตองสอนดวย ถาไมมครการศกษาพเศษ ทำาหนาทสอนประจำาชนในโรงเรยนปกต เนองจากการจดชนพเศษจดตามสภาพความบกพรองของเดก ดงนนครพเศษควรไดรบการฝกอบรมมาเฉพาะดาน เชน การสอนเดกทมความบกพรองทางการไดยน การสอนเดกปญญาออน เปนตน 2. ครเดนสอน หรอ ครการศกษาพเศษ เปนครทเดนทางจากโรงเรยนหนงไปยงโรงเรยนอกแหงหนงหรอหลายๆ แหง เพอทำาหนาทสอนเดกทมความตองการพเศษ การจดครเดนสอนมกจะจดในกรณทแตละโรงเรยนมจำานวนเดกทมความตองการพเศษนอยในแตละโรงเรยน ครเดนสอนอาจไมสงกดโรงเรยนใดโรงเรยนหนงโดยตรง แตอาจสงกดหนวยงานกลาง เชน สำานกงานการประถมศกษาจงหวด เปนตน ซงขนอยกบการจดระบบงานบรหารบคคลของหนวยงานทางการศกษา 3. ครเสรมวชาการ เปนครททำาหนาทสอนเดกเพมเตมจากการทเดกไดเรยนในหองเรยนปกต ครเสรมวชาการจะปฏบตงานในหองเสรมวชาการ (หรอศนยวชาการ) นกเรยนแตละคนมตารางเฉพาะทจะเขามาเรยนกบครเสรมวชาการ นกเรยนแตละคนอาจใชเวลาเรยนในหองน

219

วนละ 1-2 คาบ (คาบละ 50 นาท) หรอมากกวา ขนอยกบความตองการของเดกกบครปกตในการปฏบตตอเดกทมความตองการพเศษ 4. ครทปรกษา มหนาทใหคำาปรกษาแกครทสอนเดกปกตในการปฏบตตอเดกทมความตองการพเศษ ตลอดจนวางแผนจดการเรยนการสอนสำาหรบเดกและประสานงานกบครอนในโรงเรยน ครทปรกษาอาจไมสอนเดกโดยตรง 5. ครแนะแนว มหนาทใหคำาแนะนำาในดานการปรบตวตลอดจนแนะแนวดานการศกษา การประกอบอาชพ และการเตรยมความพรอมดานอาชพ และการศกษาตอของเดกทมความตองการพเศษ 6. ผชวยคร มหนาทชวยครโดยเฉพาะการดแลเดกเมอประกอบกจกรรม 7. นกจตวทยา ควรไดรบการพจารณาในฐานะผรวมงานสำาคญยงของครการศกษาพเศษ หนาทของนกจตวทยาคอศกษาเดกและใหการวนจฉย จดสรางเครองมอในการทดสอบและศกษาเดกทมความตองการพเศษเปนกรรมการรวมกบโรงเรยนในการพจารณาหรอแนะนำาเกยวกบกจกรรมทางการเรยนการสอนการปองกนหรอการจดการพฤตกรรม 8. นกสงคมสงเคราะห มหนาททำาประวต และรายงานเกยวกบเดกทตองการบรการทางการศกษาพเศษ ชวยเหลอครและผปกครองใหเขาใจตวเดกและสถานการณ พรอมทจะชวยปรบปรงสถานการณประสานงานระหวางโรงเรยน บาน และชมชน เปนตน 9. นกกจกรรมบำาบด มหนาทจดกจกรรมเพอฝกฝนฟ นฟทางดานทกษะ พนฐานในการประกอบอาชพใหกบเดกทมความตองการพเศษ ตามความเหมาะสม และพฒนาโครงการฝกทกษะอาชพตลอดถงการหารายไดพเศษสำาหรบเดกทมความตองการพเศษ เพอฝกนสยและทศนคตทางอาชพ 10. นกกายภาพบำาบดมหนามจดกจกรรมเพอฝกฝนฟ นฟ

220

ทางดานกลามเนอและประสาทสมผส ในกรณทเดกทมความตองการพเศษมความบกพรองทางรางกาย 11. นกอรรถบำาบดหรอนกแกไขการพด มหนาทจดกจกรรมเพอฟ นฟบำาบดและแกไขการพดผด ปกตสำาหรบเดกทมความบกพรองทางการไดยนและผดปกตทางการพด 12. นกโสตสมผสวทยา มหนาทจดกจกรรมฟ นฟการไดยน ตรวจวดระดบการไดยนและเสนอแนะขอคดเหนเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลอง หรอสงเสรมการไดยนของเดก

ข. หนวยงานตางๆ ทใหความชวยเหลอคนพการ มหนวยงานตางๆ ทเรมเหนความสำาคญในความเปนคนพการวาควรจะมสทธทดเทยมกบคนปกตอนๆ ทงภาครฐและเอกชน รวมทงหนวยงานจากตางประเทศหลายๆ หนวยงาน ทงนหนวยงานเหลานนไดพยายามทจะกระทำาการเพอชวยเหลอทงในดานการแกไขปรบปรงขอบกพรองพการ การใหความชวยเหลอทงในดานการแกไขปรบปรงขอบกพรองพการ การใหความชวยเหลอดานการศกษา การอาชพ และความทดเทยมกนในสงคมหนวยงานของรฐบาลและเอกชน1. กระทรวงศกษาธการ 1.1 กรมสามญพเศษใหแกเดกพการประเภทตางๆ ไดแก หหนวก ตาบอด ปญญาออน รางกายพการ ออทสตก เรยนชา จดโรงเรยนพเศษเฉพาะความพการในชนประถมและมธยมศกษา 1.2 สำานกงานการประถมศกษาแหงชาต จดโรงเรยนรบเดกพการเรยนรวมและเรยนรวมกบเดกทวไปตามขอบขายของงานการประถมฯ ซงปจจบนนมเดกพการประเภทตางๆ เพมมากขนทกป 1.3 สำานกงานสภาสถาบนราชภฏ - รบผดชอบงานผลตครสาขาการศกษาพเศษผ

221

สอนเดกพการประเภทตางๆ - เปดโรงเรยนสาธต เพอเตรยมความพรอมใหแกเดกพการ - เปดดำาเนนการใหบรการระยะแรกเรม สำาหรบเดกพการและครอบครว - ศกษาและวจยเกยวกบการจดการศกษาแบบพเศษ - ตดตอตางประเทศเพอพฒนารปแบบการศกษาพเศษ - อบรม และใหความรเกยวกบระบบงานการศกษาพเศษแกชมชน - อบรมพฒนาอาชพใหแกบคคลพการทวๆ ไป - ใหบรการการศกษาพเศษแกชมชนตามความตองการ 1.4 กรมอาชวศกษา - สถานศกษาของกรมอาชวศกษาไดเปดรบนกศกษาพการเขาศกษารวมชนกบนกศกษา ปกตหลายแหง - สถานฝกอาชพระยะสนเปดรบนกเรยนพการเขาเรยนรวมเพอฝกอาชพในสถานทเหลาน2. กระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม 2.1 กรมประชาสงเคราะห จดบรหารสงเคราะหเลยงดและจดบรการดานการศกษาโดยรวมมอกบกระทรวงศกษาธการ 2.2 สถานสงเคราะหคนพการและทพพลภาพ ศนยพฒนาสมรรถภาพคนตาบอดจดสงเคราะหเดกพการยากจน มปญหาทางครอบครว ใหมทเรยนและทอยอาศย จดการตดตามและสงเดกพการตางๆ เขาเรยนในโรงเรยนพเศษหรอโรงเรยนปกตทจดเรยนรวม

222

ดแลผพการซงเกดจากอบตภยตางๆ ใหไดรบความสะดวกและความยตธรรม เชน กรรมกรทเกดความพการจากการทำางาน จะไดรบความเอาใจใสจากกรมแรงงานสงไปฝกอบรมงานอาชพตามความถนดของตน ณ ศนยฝกอาชพ และใหไดรบสวสดการตามความพการนนๆ3. โรงพยาบาลในสงกด กรงเทพมหานคร เชน โรงพยาบาลวชระพยาบาล โรงพยาบาลเลศสน มบรการตรวจการไดยน ฝกฟงและฝกพด ใหแกเดกทมความคดปกตทางการไดยนและบรการสำาหรบบคคลโดยทวไปอกดวย4. กระทรวงสาธารณสข กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ชวยเหลอเดกพการประเภทตางๆ อยตลอดเวลาโดยไดจดบรการตาม รพ.ทวประเทศ - โรงพยาบาลตางๆ เปดบรการตรวจห รกษาโรค และแกไขขอบกพรองของห ฝกฟง ฝกพดและบรการแกไขการพด เชน โรงพยาบาลรามาธบด โรงพยาบาลศรราช โรงพยาบาลจฬาลงกรณ เปนตน ปจจบนไดขยายงานไปตามจงหวดตางๆ ในการตรวจหและแกไขขอบกพรอง เชน ท โรงพยาบาลมหาราช เชยงใหม - โรงพยาบาลราชานกล ตรวจ รกษา และแกไขโดยการตงโรงเรยนสอนเดกปญญาออน และมโรงานฝกอาชพ สำาหรบคนปญญาออนอกดวย5. กระทรวงกลาโหม โรงพยาบาลในสงกดกระทรวงกลาโหม ไดแก โรงพยาบาลพระมงกฎเกลาฯ โรงพยาบาลภมพล เนองจากมบคคลพการจากการสรบในสงครามมากขน โรงพยาบาลทงสองแหงนจงจำาเปนตองเปนสถานรกษาใหการอนเคราะหตางๆ อกดาย มลนธสงเคราะหทหารผานศก ใหการอนเคราะหดานอาชพ แกบคคลพการเนองจากการสรบ กองบญชาการทหารสงสด ไดใหบรการแกผพการดานการเงน โดยพยายามจดหาทนใหทกๆ ป6. หนวยงานของเอกชนในประเทศ และตางประเทศ

223

1. มลนธของเอกชนใหความชวยเหลอ มมลนธมากมายในประเทศไทยเพอคนพการซงบางมลนธอาจจดตงขนโดยคนตางชาต ตวอยางเชน - มลนธอนสารสนทรสงเคราะหคนหหนวก จงหวดเชยงใหม - มลนธธรรมมกชนเพอคนตาบอด จงหวดขอนแกน มสาขาทจงหวดภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคใต - มลนธอนเคราะหคนพการในพระบรมราชปถมภ จงหวดนนทบร - มลนธสงเคราะหคนหหนวกในพระบรมราชนปถมภ กทม. - มลนธเพอเดกพการ กทม. - มลนธสถาบนแสงสวาง กทม. - มลนธดวงประทป กทม. - มลนธชวยคนปญญาออนแหงประเทศไทยในพระบรมราชนปถมภ กทม. 2. โรงเรยน - โรงเรยนฝกคนตาบอดพทยา (มหาไถ) เปนโรงเรยนตงขนจากคณะศาสนา - โรงเรยนปญญาวฒกร สอนคนปญญาออน - ศนยฝกเดกปญญาออนประภาคารปญญา กทม. - ศนยฝกอาชพปญญาคาร จงหวดนนทบร 3. องคการของตางประเทศ - ยนเซฟ (UNICEF) - HKI มลนธเฮเลนเคลเลอรเพอคนตาบอด

224

- CBM องคการครสเตยนเพอคนตาบอดค. สอ/อปกรณ แนวการจดเตรยมสอการเรยนการสอนควรยดหลก - เนนจดเดนทตองการใชประโยชน - ลดรายละเอยดทมากเกนไป - ใชภาษาทงาย (ประโยคตองสน คำาศพทเขาใจงาย) - สอนศพททสำาคญกอนจะเรมใช - มรปภาพหรอแผนภมประกอบ - ใหคำาแนะนำาหรอคำาชแนะเมอตองการใหนกเรยนตอบ - เปดโอกาสใหเปลยนหรอแกคำาตอบได 1. สำาหรบเดกทมความบกพรองทางการเหน เครองมอและอปกรณททางโรงเรยนควรจด (ดภาพประกอบทายบท) ไดแก 1. ดนสอพเศษสำาหรบคนตาบอด (stylus) และแผนรองเขยน (Slate) 2. เครองขยายตวอกษร (CCTV) 3. เครองพมพดดเบรลล (Brailler) 4. ไมเทาสำาหรบฝกเดน 5. แวนขยาย 6. เครองถายเอกสารอกษรเบรลล (Thermoform) นอกจากนยงมอปกรณดานการเรยนการสอน เชน เครองมอเรขาคณต ลกคด อปกรณทเกยวกบอกษรเบรลล หนงสอทมตวอกษรขนาดใหญ อกษรนน เปนตน 2. เดกทมความบกพรองทางรางกาย ทางโรงเรยนควรเตรยมเครองมอและอปกรณทจำาเปนดงน

225

1. โตะเวา 2. เกาอเลอน 3. ไมคำายน (นกเรยนอาจจดเตรยมมาเอง) 4. ไมเทา (นกเรยนอาจจดเตรยมมาเอง) 5. ดนสอขนาดใหญ 6. ทเปดหนาหนงสอ 7. เครองชวยเดน อปกรณอนๆ ททางโรงเรยนเหนวามความจำาเปน ตลอดจนอปกรณดานการเรยนการสอน 3. เดกทมความบกพรองทางการไดยน ทางโรงเรยนควรจดเตรยมอปกรณและเครองมอทจำาเปนดงน 1. เครองชวยฟง (เดกอาจจดหามาเอง) 2. กระจกเงาบานใหญควรเปนประเภทมขาตงหรอเคลอนยายไดสะดวก 3. เครองขยายเสยง อาจเปนแบบ F.M. กได 4. เครองมอในการบนทกเสยงเพอแกไขการพดโดยเฉพาะ เชน Phonio mirror, nasal indicator, S-Indicator เปนตน 5. เครองดนตรประกอบจงหวะ เชน กลอง ฉง ฉาบ 6. เครองมอและอปกรณอนๆ ททางโรงเรยนเหนวาจำาเปน 4. เดกทมความบกพรองทางปญญาออน เดกทมความบกพรองทางสตปญญาอาจใชเครองมอและอปกรณเดยวกนกบเดกปกต แตควรจดหาใหเพยงพอ และมความแขงแรง คงคน เนองจากครตองใชอปกรณบอยๆ สวนเดกทมระดบสตปญญาตำามาก ควรมอปกรณและเครองมอ ดงน

226

1. เตยง ควรมทงเตยงตรงปกต และเตยงลาดเอยง ซงขนอยกบความตองการใช 2. เปล สำาหรบใชในการเคลอนยายเดก 3. เตยงออกกำาลงกาย 4. ไมกระดานฝกการทรงตว 5. อปกรณทจำาเปนอนๆ 5. เดกทมความบกพรองดานอน เดกทมปญหาทางพฤตกรรมใชเครองมอและอปกรณรวมกบเดกปกต แตเมอเดกตองการการบำาบดทางจตวทยา ดนตรบำาบด หรอกายบำาบด หรอการบำาบดโดยการเลน ทางโรงเรยนควรเตรยมอปกรณและเครองมอเฉพาะเหลานดวย โดยขอคำาแนะนำาจากแพทย นกจตวทยาและนกบำาบดโดยตรง ในการจดเตรยมอปกรณ สวนเดกทมปญหาในการเรยนรอาจใชเครองมอรวมกบเดกปกตได สวนเครองมอทใชในการบำาบดรกษาเฉพาะนน ควรรบคำาแนะนำาจากแพทย และนกบำาบดโดยตรงง. เครองชวยพเศษ 1. ระบบเครองชวยสอนแบบแมเหลก (Loop System) คอระบบขยายเสยงซงตอสายไฟฟาจากไมโครโฟนผานเครองขยายเสยง แลวเดนสายไฟรอบหองเรยน เพอใหเกดกระแสคลนแมเหลกโดยรอบหอง เมอนกเรยนใชเครองชวยการไดยนทมสวทชปรบคลนเสยงระบบโทรศพท

2. เครองถายเอกสารอกษรเบรลล1) เปนเครองถายเอกสารทสามารถถายไดทงเอกสาร วสด

สออปกรณตางๆ ทตองการใหมความนนได2) เพอใหบคคลทมความบกพรองทางการเหนสามารถใชการ

สมผส นวสมผส สามารถรบรสญลกษณ เครองหมาย รปภาพโดยการสมผส

3) เปนการชวยบคคลทมความบกพรองทางการเหนสามารถใชการสมผส ความแตกตางของสงตางๆ ได เชน การเตรยมความ

227

พรอมดานคณตศาสตร3. เครองพมพอกษรเบรลลสำาหรบคนตาบอด

1) เพอชวยใหผทมความบกพรองทางดานการเหน ไดศกษาเอกสารการสอนโดยการนำาเอกสารการสอนทมาพมพเปนอกษรเบรลล

2) ใชเปนการสอสารระหวางบคคลทมความบกพรองทางสายตา กบบคคลทวไปโดยการพมพเปนอกษรเบรลล

3) ใชเปนการตดตอประสานงานระหวางบคคลทวไปกบบคคลทมความบกพรองทางการเหน โดยพมพเปนอกษรเบรลล

4. ระบบเครองอานอเลคทรอนคส และถายทอดเปนเสยงใหคนตาบอด

1) ใชเปนสอการเรยนการสอนสำาหรบบคคลทมความบกพรองทางการเหนโดยถายทอดเปนเสยง

2) ทำาใหบคคลทมความบกพรองทางการเหนสามารถศกษาเอกสารการสอนไดดวยตนเองอยางมประสทธภาพ

3) ทำาใหบคคลทมความบกพรองทางการเหนไดขอมลจากเอกสารการสอนโดยตรง

5. เครองขยายภาพอกษร1) เพอใหบคคลทมความบกพรองทางการเหนทมสายตา

เลอนราง สามารถอานอกษรตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ2) เพอใหบคคลทมความบกพรองทางการเหนทมสายตา

เลอนราง สามารถเหนตวอกษรหรออานไดอยางชดเจนมากยงขนจ. งบประมาณ

การจดบรการทางการศกษาพเศษมความจำาเปนตองใชงบประมาณมากพอสมควรเพราะตองใชเทคนคการสอน สออปกรณและอาจมความจำาเปนตองใชเครองชวยพเศษตางๆ เพมขนไปอกจงจะสามารถจดไดเปนอยางด และมประสทธภาพแกทกฝาย ดงนนการบรหารจดการทดจงเปนสงจำาเปนอยางยงนบแตการคดโครงการลวงหนาเพอรางงบประมาณเสนอ

228

ตอหนวยงานบงคบบญชาตามกำาหนด ซงการคดงบประมาณตองอาศยความรอบรเกยวกบราคาของเครองมออปกรณสอการเรยนสำาหรบเดกพเศษ คาใชจายอนๆ ตลอดถงคาตอบแทน ซงจะตองทำารายละเอยดประมาณการไดทกโครงการ

ปจจบนงบประมาณทรฐบาลจดสรรใหแกงานการศกษาพเศษมไมมาก เชน ไมมเงนจางคร ขาดเงนทะนบำารงครภณฑ ตลอดถงบรการพเศษตางๆ ผบรหารงานการศกษาพเศษ จงจำาเปนตองเปนผทมความสามารถในการขวนขวายหาเงนเสรมจากแหลงอน เพอใหการดำาเนนงานการศกษาพเศษสามารถดำาเนนงานไปไดด กรณเชนน ผบรหารจะตองใหผรวมงานไดรบทราบความเปนมาและวธการใชเงน บคลากรทกคนจะตองรถงคณคาและความจำาเปนของการจดใหมเครองมออปกรณและสอการสอนพเศษตางๆ การจดกจกรรมและบรการพเศษตางๆ เพอเขาเหลานนจะไดสามารถชวยกนอธบายหรอชกชวนใหผมจตศรทธาบรจาคเงนเพอกจการของงานการศกษาพเศษไดเมอมโอกาสหรอเพอรวมกนจดกจกรรม เพอจะไดเงนมาใชจายเพอพฒนาและสงเสรมกจกรรมใหแกงานการศกษาพเศษไดเพยงพอ

229

เครองชวยฟ นฟพฒนาการกลามเนอมดใหญ-เลก

บนไดฝกเดนพฒนาดาน : กลามเนอมดใหญ

เพอฝกเดน ฝกการทางตว

230

เครองบรหารนวมอพฒนาดาน : กลามเนอมดเลก

เพอใหกลามเนอแขงแรง

231

เครองออกกำาลงกายขาพฒนาดาน : กลามเนอมดใหญ

พฒนากลามเนอใหแขงแรง

232

นำาหนกรดขอ ขอเทาพฒนาดาน : กลามเนอมดใหญ

233

สอ-อปกรณสำาหรบการฟ นฟพฒนาเดกทมความ

บกพรองทางดานสตปญญา

- ฝกรดซบเสอ- ฝกตดกระดมเสอ- ฝกตดกระดมแปป- ฝกผกเชอกรอยเชอก

พฒนาดาน : บคลกภาพ-การดแลตวเองเพอใหเดกๆ ไดลองเชอมสองดานของ

234

เสอผาเขาดวยกนดวยวสด เชน กระดม ซบ ผกเชอก

สน ยาวพฒนาดาน : สตปญญา ความคดรวบยอด

เพอใหเดกรบรความแตกตางกนของขนาด สน ยาว–

และจดวสด โดยใชความสน - ยาว เปนเกณฑในการ

พฒนาและฝกความคดสรางสรรคตางๆ

235

เรองมาก - นอยพฒนาดาน : สตปญญา ความคดรวบยอด

เพอฝกทดลองใชความคดรวบยอดเรองจำานวน, รปทรง

236

บลอกเพอเรยนรส ขนาด และรปทรง

พฒนาดาน : สตปญญา ความคดรวบยอด

237

ใหญ - เลกพฒนาดาน : สตปญญา ความคดรวบยอด

นำาหวาน

ของขวญ

238

ชอของหนพฒนาดาน : บคลกภาพ - ความมนใจตนเอง

เพอใหเดกเรมตนรจกเชอมตวอกษรใหเปนคำาทเกยวของ กนตนเอง เปนเรองสำาคญสำาหรบเดก ในการเรยนรชอของ

ตนเอง

ขาวกลอง

แพรไหม

239

มอซาย - มอขวาพฒนาดาน : บคลกภาพ - ความมนใจตนเอง

เพอฝกใหเดกรจกแยกความแตกตางของมอซาย มอขวา

และสามารถใสถงมอไดถกตอง

240

ผกเชอกรองเทาพฒนาดาน : บคลกภาพ - การดแลตนเอง

เพอใหเดกเรยนรการรอยเชอกผกรองเทา

เปนการฝกเพอพฒนากลามเนอมดเลก

241

การใส - วางทเสาหลกพฒนาดาน : กลามเนอมดเลก

ควบคมการใสวางและจดจำาแนกชนไมออกเปนหมๆ

เปนการทำางานทตองใชการประสาน

242

ระหวางสายตาและการฝกกลามเนอมดเลก เพอการพฒนา

ปญญาไปพรอมกน ดวย

การใส - วางกระดานรปทรงตางๆพฒนาดาน : สตปญญา ความคดรวบยอด

เพอฝกหดการจบครปทรงแบบพนฐานตางๆ

243

244

บกพรองทางการไดยน

เครองชวยฟง

ภาษามอ

245

สอ - อปกรณ เครองชวยฟ นฟพฒนาบคคล

ทมความบกพรองทางการเหน

ไมเทา ขาว สำาหรบผทมความบกพรองทางการเหน ใชเครองนำาทาง

246

ดนสอ (Stylus) และ แผนรองเขยน (Slate)ใชเขยน และรองเขยนหนงสอ สำาหรบบคคลทมความ

บกพรองทางการเหน

เครองพมพดดอกษรเบรลล สำาหรบผทมความบกพรองทางการเหน

247

แวนขยาย สำาหรบนกเรยน นกศกษาทมการเหนเลอนลาง

เครองขยายตวอกษร เครองขยายตวอกษรสำาหรบผทมองเหนเลอนลาง

248

ลกคด สำาหรบคนตาบอด

พฒนาดาน : สตปญญาสำาหรบเดกทมความบกพรองทางการเหน

เพอฝกทกษะทางคณตศาสตร

249

ระนาดพฒนาดาน : สตปญญา การรบรดวยประสาทสมผส

ทงหา และการฝกกลามเนอมดเลก

250

เครองดนตรใชสำาหรบฟงเสยงตางๆ พฒนาดาน : สตปญญา การรบรดวยประสาทสมผสทงหา เพอฝกการสรางสรรคและแยกความแตกตางของเสยงดนตร

251

สน ยาวพฒนาดาน : สตปญญา ความคดรวบยอด

เพอใหเดกรบรความแตกตางกนของขนาด

ความยาว - สน การจดกลมส การรอยเชอก

เพอฝกพฒนากลามเนอมดเลก

252

สอ - อปกรณ เครองชวยฟ นฟพฒนาบคคล+ผทมความบกพรองทางดานรางกาย

เครองใชฝกเดนหรอใชยน สำาหรบเดกท

บกพรองทางดานรางกาย

253

กระดานปรบมมสำาหรบเดกทบกพรองทางดานรางกายทไมสามารถถอ

หนงสอไดดวยตนเองใหสามารถปรบระดบตามความตองการของผอานได

254

หองนำาอาคาร สถานท

หองนำาเปนเรองสำาคญทสดทโรงเรยนตองดำาเนนการ ควรจดใหมหองนำาในอาคารเรยน หรอไมไกลจากอาคารเรยนมากนก ขนาดของหองกวางเพยงพอในการใช เกาอรถเขนไดสะดวกในกรณทมเดกพการทางแขนขา และลำาตวเรยนรวม อาจมขนาดประมาณ 2 x 2 เมตร บานประตเปดออกดานนอกและมทจบแขงแรง ชองประตกวางอยางนอย 90 ซม. พนหองนำาไมขดมน มราวเกาะทมนคงรอบหอง โถสวมเปนแบบนงหอยขา ถามโถสวมแบบนงยองๆ อาจดดแปลงทำาเปนเกาอวางครอมกได

255

ทางลาด สำาหรบใชเปนทางเดนขน - ลงของเดกพเศษ

และเปนทางขน - ลง สำาหรบเดกพเศษทใชรถเขน (Wheel Chair)

256

ฝกการทรงตวและการเคลอนไหว

257

อปกรณ กระตนพฒนาการ

กระสอบทราย ฝกออกกำาลงกลามเนอแขน ขา

258

รถฝกเดน ใชในการฝกยนและเดน ฝกการกำามอ ออกกำาลงแขน - ขา

259

ทฝกคลาน ฝกใหเดกชนคอ ฝกคลาน

260

ครกกระเดอง ฝกการประสานงานของมอ และตา ฝกการเหยยดขอสะโพก ขอเขาฯ

261

ภาคผนวกFocus on Technology

สรปจาก Sheryl Burgstahler U. of Washington.การใชเทคโนโลยการใชเทคโนโลยคอมพวเตอรของเดกพการ

ในยคขาวสารคอมพวเตอรเปนสงจำาเปนและขาดไมไดสำาหรบเดกพการ เพราะคอมพวเตอรชวยใหเดกพการสามารถทจะมสวนรวม เสมอนสมาชกคนหนงของสงคม เดกพการสามารถใชคอมพวเตอรเปนเครองมอสอสาร สบคนขอมล เขยน เรยน และทำางานอนๆ ตอไปนจะเปนบางตวอยางทแสดงใหเหนวาเราจะสามารถใชคอมพวเตอรกบเดกพการไดอยางไรเครองมอทดแทนสงทขาดไป

สำาหรบเดกทมความบกพรองทางการเหน ทางการพด การไดยน หรอใชอปกรณการเขยนไมได การรวมกจกรรมในโรงเรยนจงเปนสงททำาไดยาก นอกจากเดกพการจะใชคอมพวเตอรเพอประโยชนเดยวกบเดกปกตแลว เดกเหลานสามารถใชคอมพวเตอรเปนเครองมอทดแทนสงทพวกเขาขาดหรอบกพรองไป คอมพวเตอรสามารถเปนห ตา ชวยใหเคลอนไหว (เดนทาง) เปนเครองมอรบและสอสารกบบคคลอน เชน สำาหรบเดกทมปญหาในการพด สามารถใชคอมพวเตอรชนดทพกพาไปไหนไดและแบบมเสยง ซงแทนเสยงในการอภปรายในชนเรยนอก ทงสามารถเปนเครองเขยน วาดรป สำาหรบเดกทรางกายพการ ไมสามารถใชมอได กลาวโดยสรป คอมพวเตอรเปนสงบนดาลความเปนไปไดใหเดกพการสามารถทำางาน ของตนเองไดตองพงพาคนอนเมอเดกใชไดจนคลองแลว กจะทำาไดเรว ชวยใหเวลาในการทำางานลดลงเดกกจะสามารถคมสถานการณแวดลอมตนไดด และชวยปองกนความรสกวาตนหมดหนทางหรอไมมมอมเทา

262

การสอนโดยใชคอมพวเตอรเปนเครองชวยคอมพวเตอรชวยใหเดกพการมโอกาสรวมกจกรรมดวยตนเองโดย

ไมมขดจำากดดานความพการ ทงยงสามารถใชฝกทกษะและความคดรวบยอด มการสาธตและการฝกปฏบต สอน พมพงาน การแกปญหา และใชโปรแกรมซอฟทแวรตวอนๆ ตวอยางเชน เวรดโปรเซสเซอร และซอฟแวรทใชสอนซงจะชวยพฒนาทกษะภาษาและการเขยนแกเดกบกพรองทางการไดยนและบกพรองทางภาษา ซอฟทแวรทางการศกษาชวยในดานประสบการณทางประสาทสมผสหลายดานการปฏสมพนธ การเสรมแรงทางบวกการสอนรายบคคล และการทำาซำา ซงจะเปนประโยชนตอเดกพการ และเสรมสรางทกษะแกเดกพการทางการเรยนร

ซอฟทแวรทสรางขนพเศษน ยงสามารถนำามาใชสอนเดกพการมากและพการซอนในดานความคดรวบยอดดานสาเหตในปญหาและผลทเกดขน เดกจะเหนวาการกระทำาของเขา (เชนการกดสวทซ) จะสงผลตอสงแวดลอมรอบตวเขา (เชน จะเกดภาพขน ดนตรบรรเลง หรอของเลนทเคลอนไหวได) คอมพวเตอรจะเปนตวควบคมผเรยนใหอดทนขน และเดกจะเกดประสบการณโดยทนท และเพมปฏสมพนธทางการสมผสหลายทาง และสภาพแวดลอมการเรยนรอยางอสระ ทงนคอมพวเตอรยงชวยใหเดกเกดความตงใจ นงฟง และเปนแรงจงใหผเรยนเกดความอยากร อยากเหนการสบคนขาวสาร

คอมพวเตอรและเครอขายคอมพวเตอรเปนทางเลอกใหมในการสบคนขาวสาร โดยผานรายการของหองสมดออนไลน สารานกรม พจนานกรม บทความ หนงสอ หนงสอพมพ ฐานขอมลและแหลงขอมลอนๆ สำาหรบเดกพการทไมสามารถไปหองสมดได และ/หรอ turn pages แหลงขอมลจากเครอขาย CD-ROM และสอตางๆ ทจะทำาใหสามารถอานสงพมพบนจอคอมพวเตอร เทคโนโลยคอมยงชวยใหกระบวนการสนทนาผานสอ เชน มอปกรณเทคโนโลยสำาหรบเดกบกพรอง

263

ทางการเหนทสามารถอานหนงสอพมพและบทความออนไลน (สายตรง) ทงยงสามารถใชซอฟทแวรและฮารดแวรปรบพเศษใหมเสยง หรอพมพเปนอกษรเบรลล การขยายเครอขายการใหบรการไปทวโลกนชวยใหเดกพการปรบใชใหเหมาะสมและเขาสบรการจากแหลงตางๆ ไดโดยไมตองพงใครและลดความจำาเปนในการเดนทางการสอสารทางระบบอเลคทรอนกส

การสอสารทางไกลเปนระบบทนยมใชกนมาก เดกพการทสญเสยการไดยนและบกพรองทางการพดทมคอมพวเตอรสวนตว มซอฟทแวรและโมเดมกสามารถสอสารกบคนอนโดยผานเครอขายอเลคทรอนกส เมอครนำาวธการสอสารไดเหมอนกบเดกปกต จากการเพมสงเราและปฏสมพนธกบเดกประเภทน การสอสารโดยใชอเลคทรอนกสนเทากบเปนการเสรมพฒนาการทางภาษาและสงคมใหแกเดกพการอกดวยการปรบเทคโนโลยเพอใชงานคอมพวเตอร

เดกพการบางคนประสบปญหาในการใชคอมพวเตอรแปลความหมายตออกมาและไมสามารถอานเอกสารจากคอมพวเตอร มซอฟทแวรและฮารดแวรเอนกประสงคนบพนๆ ชนด ทถกปรบใหไดมาตรฐาน อปกรณคอมพวเตอรบางชนดสามารถใชไดกบความพการประเภทตางๆ ตวอยางเชน อปกรณทใชปรบตำาแหนงคอมพวเตอร คยบอรด และ table tops เหมาะสมกบผใชประเภทตางๆ คอมพวเตอรแบบพกพาไปไหนไดกชวยใหเดกจดบนทก สอสารในชนเรยนชวยลดปญหาการสอสาร รบสารและอานเอกสารตางๆเดกทมคามบกพรองทางรางกาย

สำาหรบเดกรางกายพการไดมการปรบใชคอมพวเตอร เพอชวยใหเดกเหลานสามารถเปดปดเครองคอมพวเตอรดวยตนเองโดยใชมอ เทาเพยงเลกนอยหรอไมใชเลย เดกอาจใชนวกดแปนคยหรอใชอปกรณ เชน ไม/หรอ ไมชจากศรษะ ตวคยบอรดกมการปรบใหมปมคำาสงนอยลงเพองายสำาหรบเดกพการซอน/พการมาก

264

อปกรณในการคดลอก เชน เครองสแกนนง หรอรหสมอส กนำามาใชกบเดกพการได อปกรณสำาหรบเดกพการเหลาน จะใชอวยวะสวนใดสวนหนงของรางกาย (ศรษะ นว เทา เขา ปาก) ในการบงคบ ในการใชรหสมอส ผใชแคกดสวทซ (เชน สวทซ sip/putt กจะเปนจดๆ sip และม dash สำาหรบ putt) เครองฮารดแวร ซอฟทแวร แปลรหสมอสทคอมพวเตอรเขาใจไดเพราะฉะนน ซอฟทแวรทไดมาตรฐานทวไปกสามารถนำามาใชได

อปกรณแบบมเสยง เปนอกทางเลอกหนงสำาหรบเดกพการ เดกสามารถบงคบใหคอมพวเตอรออกเสยงอกษร คำาตางๆ โดยใชคอมพวเตอรชนดมระบบคำาจำาเสยง

ซอฟทแวรบางชนด ชวยเดกทมปญหาในการเคลอนไหว มการขยายขนาดและซอฟทแวรชนดเดาคำา ชวยลดการใชปมคยบอรด หรอ เนอหาทวไป เชน ซอฟทแวรชนดเดาคำา ซงมรายการคำาตางๆ ทคาดวาจะเปนคำาทตองการ ม Keystrokes หลายตวทสามารถเพมความเรวไดเดกทมความบกพรองทางการเหน

เดกสวนใหญจะใชคยบอรดธรรมดาได แตกมอกษรเบรลลบรรจในคอมพวเตอรใหเชนกน ตวพมพขนาดใหญ หรอคยสำาหรบเบรลล และมการปรบอปกรณทแสดงในหนาจอ และเครองพมพโดยกำาหนดเปนสญลกษณ ทงเนอหาและกราฟก โดยทำาใหเปนตวใหญใชสำาหรบเดกสายตาเลอนราง (low vision) เพอพมพงานตางๆ ทำาตารางงาน (Spreadsheet) สงจดหมายอเลคทรอนกส (E-Mail) และอปกรณซอฟแวรอนๆ สำาหรบเดกสายตาพการนน การปรบสหนาจอและฉากหลงเปนสงทมประโยชนมาก เชน มซอฟทแวรบางตวสามารถเปลยนจากสดำาเปนสขาว ขาวเปนดำาสำาหรบพวกทสายตาไวตอแสง จะมหนาจอแบบทกนแสงเขาตาทำาใหอานงายขน

การอดเทปเขาในเครองคอมพวเตอรชวยใหอานบทเรยนสำาหรบเดกพการทางตาดวยเครองเบรลลแบบแปลเปนอกษรเบรลล บรรทดตอ

265

บรรทดกม เปนชนดทเตมบรรทด จดจะเคลอนไปตามขวาง เมอเครองทำาการสแกนขอความจะออกมาเปนอกษรเบรลล

ระบบแบบน ชวยใหเดกพการทางสายตาสามารถอานบทความ บทเรยนการบานเองไดเดกทมความบกพรองทางภาษา

เดกเหลานโดยมากไมมปญหาในการใชคยบอรด เมาท ตามมาตรฐานทวไปแตถงแมวาเดกเหลานจะสามารถใชอปกรณคอมพวเตอรโดยไมตองปรบเปลยนใหม แตแบบทพดใสในคอมพวเตอรไดจะสามารถชวยเดกพการทางหได เชน ซอฟทแวรบางตวจะขนภาพเมอมการพด เปลงเสยงใสเขาไปในเครองเดกทมความบกพรองทางการเรยนร

ซอฟทแวรบางตวชวยเดกทมปญหาในการเรยนร ซงมกสะกดคำา/ใชคำาผด สามารถตรวจสอบตวสะกด ใชคำาเหมอน และตรวจไวยากรณได อกทงยงมโปรแกรมชวยเดาคำา โดยจะมคำาทคาดวาจะเปนคำาทผกดตองการใช ซงทำานายจากรายการคำาทงหมด จาก Tragment ซอฟทแวรแบบขยายขนาดชวยลดความจำาของคยบอรด

เดกบกพรองทางการเรยนรบางคนชอบสอทผลตสำาหรบเดกพการทางตา เชน ขยายตวอกษรใหมขนาดใหญ เลอกสทจอคอมพวเตอรได และแบบใหมเสยงออกมาไดสำาหรบใชกบเดกทมปญหาทางการมองเหนและประสบปญหาในการอาน คนทมปญหาในการอาน

สำาหรบเดกทมปญหาในการแปลความหมายสอการทมซอฟทแวรแบบใชตวอกษรขนาดใหญหรอมเสยงเปลงออกมาจากเครองชวยใหคนพการทางการเรยนร เฉพาะอยางสามารถเขาใจหรอสามารถแยกแยะ ตรวจคำาผดไดเทคโนโลยคอมพวเตอรสำาหรบครผสอนและผบรหาร

คอมพวเตอรชวยในการวางแผน จดขอมลวเคราะหขอมล ประเมนผลเดกและการเตรยมสอครและผบรหารสถานศกษายงสามารถใชบรการ

266

สงจดหมายอเลคทรอนกส หรอ E-Mail และใชบรการจากแหลงตางๆ ของเครอขาย ประสานกบเพอนคร หรอผบรหาร หรอแลกเปลยนผลงานวจยได กลวธในการชวยเหลอเดก และความคดเหนเกยวกบหลกสตร

หนงสออางองการศกษาเพอคนพการ กอง กรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ. วารสารกองการศกษาเพอคนพการ . กรงเทพฯ : สมชายการพมพ, 2543.ปเตอร เบอรบจ. การจดระบบการเรยนรวมในประเทศไทย ขอเสนอแนะและความคดเหน A REPORT

EROM V.S.O. มมพ. : VOLUNIARY SERAVICE OVERSEAS (Thailand), มมป.ขนษฐา เทวนทรภกต. การฟ นฟสมรรถภาพคนพการ : ทางสความสข ความสำาเรจของคนพการ . มมพ. : สำานกงานคณะกรรมการฟ นฟสมรรถภาพคนพการ กรมประชาสงเคราะห กระทรวงแรงงาน

และสวสดการสงคม, 2539. . แผวถางทางการฟ นฟสมรรถภาพ : สการพฒนาทยงยน ของคนพการ . กรงเทพฯ :

วรน กราฟฟค, 2540แผนงาน กอง กรมการศกษานอกโรงเรยน กระทรวงศกษาธการ. นโยบายการจดการศกษานอกระบบ

สำาหรบคนพการ . พมพครงท 2. กรงเทพฯ : บรษท รำาไทย เพลส จำากด, 2543.มลนธเพอเดกพการ กระทรวงสาธารณสข. ของเลนจากปไพร. กรงเทพฯ : บรษทเบญจผล จำากด, 2540.

267

David Werner. Disabled Village Children. The Hesperian Foundation USA. November, 1988.Japanese Association of Rehabilitation Psychology. The Journal of Rehabilitation Psychology. Special

Edition DoHSA – HOU, 1992.

268