Embed Size (px)
Citation preview
พระราชบญญต
จดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง
พ.ศ. ๒๕๔๒
ภมพลอดลยเดช ป.ร.
ใหไว ณ วนท ๕ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๒
เปนปท ๕๔ ในรชกาลปจจบน
พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ
ใหประกาศวา
โดยทเปนการสมควรใหมกฎหมายวาดวยการจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง
จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยค�าแนะน�าและยนยอมของรฐสภา
ดงตอไปน
มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณา
คดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒”
มาตรา ๒๑ พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา
เปนตนไป
มาตรา ๓ ในพระราชบญญต
“หนวยงานทางปกครอง” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม สวนราชการทเรยกชออยางอน
และมฐานะเปนกรม ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน รฐวสาหกจทตงขนโดยพระราชบญญตหรอ
พระราชกฤษฎกา หรอหนวยงานอนของรฐ และใหหมายความรวมถงหนวยงานทไดรบมอบหมายใหใชอ�านาจ
ทางปกครองหรอใหด�าเนนกจการทางปกครอง
“เจาหนาทของรฐ” หมายความวา
(๑) ขาราชการ พนกงาน ลกจาง คณะบคคล หรอผทปฏบตงานในหนวยงานทางปกครอง
(๒) คณะกรรมการวนจฉยขอพพาท คณะกรรมการหรอบคคลซงมกฎหมายใหอ�านาจในการ
ออกกฎ ค�าสง หรอมตใด ๆ ทมผลกระทบตอบคคล และ
(๓) บคคลทอยในบงคบบญชาหรอในก�ากบดแลของหนวยงานทางปกครอง หรอเจาหนาท
ของรฐตาม (๑) หรอ (๒)
๑ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๖/ตอนท ๙๔ ก/หนา ๑/๑๐ ตลาคม ๒๕๔๒
300 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
“คณะกรรมการวนจฉยขอพพาท” หมายความวา คณะกรรมการทจดตงขนตามกฎหมายทม
การจดองคกรและวธพจารณาส�าหรบการวนจฉยชขาดสทธและหนาทตามกฎหมาย
“ตลาการศาลปกครอง” หมายความวา ตลาการในศาลปกครองสงสด และตลาการ
ในศาลปกครองชนตน
“ก.ศป.” หมายความวา คณะกรรมการตลาการศาลปกครอง
“คกรณ” หมายความวา ผฟองคด ผถกฟองคด และใหหมายความรวมถงบคคล หนวยงาน
ทางปกครอง หรอเจาหนาทของรฐซงเขามาเปนคกรณดวยการรองสอด ไมวาจะโดยความสมครใจเอง หรอ
โดยถกค�าสงศาลปกครองเรยกเขามาในคด ทงน เนองจากเปนผมสวนไดเสย หรออาจถกกระทบจากผลแหงคดนน
และเพอประโยชนแหงการด�าเนนกระบวนพจารณา ใหรวมถงผมสทธกระท�าการแทนดวย
“ค�าฟอง” หมายความวา การเสนอขอหาตอศาลไมวาจะไดเสนอตอศาลปกครองชนตนหรอ
ศาลปกครองสงสด ไมวาจะไดเสนอในขณะทเรมคดโดยค�าฟองหรอค�ารองขอ หรอเสนอในภายหลงโดยค�าฟอง
เพมเตมหรอแกไข หรอฟองแยง หรอโดยสอดเขามาในคดไมวาดวยความสมครใจ หรอถกบงคบ หรอโดยม
ค�าขอใหพจารณาใหม
“กฎ” หมายความวา พระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ประกาศกระทรวง ขอบญญตทองถน
ระเบยบ ขอบงคบ หรอบทบญญตอนทมผลบงคบเปนการทวไป โดยไมมงหมายใหใชบงคบแกกรณใดหรอ
บคคลใดเปนการเฉพาะ
“สญญาทางปกครอง” หมายความรวมถง สญญาทค สญญาอยางนอยฝายใดฝายหนง
เปนหนวยงานทางปกครองหรอเปนบคคลซงกระท�าการแทนรฐ และมลกษณะเปนสญญาสมปทาน สญญา
ทใหจดท�าบรการสาธารณะ หรอจดใหมสงสาธารณปโภคหรอแสวงประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต
“ประโยชนแกสวนรวม”๒ หมายความวา ประโยชนตอสาธารณะหรอประโยชนอนเกดแกการ
จดท�าบรการสาธารณะหรอการจดใหมสงสาธารณปโภค หรอประโยชนอนใดทเกดจากการด�าเนนการหรอ
การกระท�าทมลกษณะเปนการสงเสรม หรอสนบสนนแกประชาชนเปนสวนรวม หรอประชาชนสวนรวม
จะไดรบประโยชนจากการด�าเนนการหรอการกระท�านน
มาตรา ๔ ใหประธานศาลปกครองสงสดรกษาการตามพระราชบญญตน
มาตรา ๕ บรรดาระเบยบ ขอบงคบ หรอประกาศทออกโดยทประชมใหญตลาการ
ในศาลปกครองสงสดหรอ ก.ศป. หรอ ก.ศป. โดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครอง
สงสด เมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได
มาตรา ๖ ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดตามมาตรา ๔๔ และมาตรา ๖๖
ตองสงใหสภาผแทนราษฎรในวนทออกระเบยบดงกลาว เพอใหสมาชกสภาผแทนราษฎรตรวจสอบได ถาตอมา
มการเสนอญตตและสภาผแทนราษฎรมมตภายในสามสบวนนบแตวนทสงระเบยบดงกลาวใหสภาผแทนราษฎร
๒ มาตรา ๓ นยามค�าวา “ประโยชนแกสวนรวม” เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๕)
พ.ศ. ๒๕๕๑
301กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
ดวยคะแนนเสยงไมนอยกวากงหนงของจ�านวนสมาชกทงหมดเทาทมอย ใหยกเลกระเบยบใดไมวาทงหมดหรอ
บางสวน ใหทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดด�าเนนการใหเปนไปตามนน
ก�าหนดวนตามวรรคหนงใหหมายถงวนในสมยประชม
หมวด ๑
การจดตงและเขตอ�านาจศาลปกครอง
มาตรา ๗ ศาลปกครองแบงออกเปนสองชน คอ
(๑) ศาลปกครองสงสด
(๒) ศาลปกครองชนตน ไดแก
(ก) ศาลปกครองกลาง
(ข) ศาลปกครองในภมภาค
ศาลปกครองสงสดและศาลปกครองชนตนอาจแบงเปนแผนกหรอหนวยงานทเรยกชออยางอน
และจะใหมอ�านาจในคดประเภทใดหรอคดในทองทใดซงอยในเขตอ�านาจของแตละศาลนน แยกตางหาก
โดยเฉพาะกได ทงน ใหออกเปนประกาศประธานศาลปกครองสงสดโดยความเหนชอบของ ก.ศป.๓
ประกาศประธานศาลปกครองสงสดตามวรรคสอง เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว
ใหใชบงคบได๔
มาตรา ๗/๑๕ ในกรณทมการจดต งแผนกหรอหนวยงานท เรยกชออยางอนขนใน
ศาลปกครองสงสดหรอศาลปกครองชนตนใด ใหมตลาการหวหนาแผนกหรอตลาการหวหนาหนวยงาน
ทเรยกชออยางอนนน แผนกหรอหนวยงานละหนงคนเพอรบผดชอบงานของแผนกหรอหนวยงานดงกลาว
ทงน เปนไปตามหลกเกณฑท ก.ศป. ก�าหนด
มาตรา ๘ ใหจดตงศาลปกครองสงสดขนมทตงในกรงเทพมหานครหรอในจงหวดใกลเคยง
ใหจดตงศาลปกครองกลางขนมทตงในกรงเทพมหานครหรอในจงหวดใกลเคยงโดยมเขต
ตลอดทองทกรงเทพมหานคร จงหวดนครปฐม จงหวดนนทบร จงหวดปทมธาน จงหวดราชบร จงหวด
สมทรปราการ จงหวดสมทรสงคราม และจงหวดสมทรสาคร
ในระหวางทศาลปกครองในภมภาคยงมไดมเขตอ�านาจในทองทใดใหศาลปกครองกลาง
มเขตอ�านาจในทองทนนดวย
๓ มาตรา ๗ วรรคสอง เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔๔ มาตรา ๗ วรรคสาม เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔๕ มาตรา ๗/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔
302 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
บรรดาคดทเกดขนนอกเขตอ�านาจศาลปกครองกลางตามวรรคสองและวรรคสาม จะยนฟอง
ตอศาลปกครองกลางกได ทงน ใหอยในดลพนจของศาลนนทจะไมรบพจารณาพพากษาคดทยนฟองเชนนนได
เวนแตคดทโอนมาตามหลกเกณฑของการพจารณาคดปกครอง
การจดตงและการก�าหนดเขตอ�านาจของศาลปกครองในภมภาค ใหกระท�าโดยพระราชบญญต
โดยค�านงถงปรมาณคดและการบรหารบคลากรของศาลปกครอง โดยจะก�าหนดใหเขตอ�านาจศาลปกครอง
ในภมภาคครอบคลมเขตการปกครองหลายจงหวดกได
ศาลปกครองสงสด ศาลปกครองกลาง และศาลปกครองในภมภาค จะเปดท�าการเมอใด
ใหประธานศาลปกครองสงสดประกาศในราชกจจานเบกษาก�าหนดวนเปดท�าการของศาลปกครอง
มาตรา ๙ ศาลปกครองมอ�านาจพจารณาพพากษาหรอมค�าสงในเรองดงตอไปน
(๑) คดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท�าการโดยไมชอบ
ดวยกฎหมายไมวาจะเปนการออกกฎ ค�าสงหรอการกระท�าอนใดเนองจากการกระท�าโดยไมมอ�านาจหรอ
นอกเหนออ�านาจหนาทหรอไมถกตองตามกฎหมาย หรอโดยไมถกตองตามรปแบบขนตอนหรอวธการอนเปน
สาระส�าคญทก�าหนดไวส�าหรบการกระท�านน หรอโดยไมสจรต หรอมลกษณะเปนการเลอกปฏบตทไมเปนธรรม
หรอมลกษณะเปนการสรางขนตอนโดยไมจ�าเปนหรอสรางภาระใหเกดกบประชาชนเกนสมควร หรอเปนการใช
ดลพนจโดยมชอบ
(๒) คดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาท
ตามทกฎหมายก�าหนดใหตองปฏบต หรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร
(๓) คดพพาทเกยวกบการกระท�าละเมดหรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครอง
หรอเจาหนาทของรฐอนเกดจากการใชอ�านาจตามกฎหมาย หรอจากกฎ ค�าสงทางปกครองหรอค�าสงอน หรอ
จากการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก�าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร
(๔) คดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครอง
(๕) คดทมกฎหมายก�าหนดใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐฟองคดตอศาล
เพอบงคบใหบคคลตองกระท�าหรอละเวนกระท�าอยางหนงอยางใด
(๖) คดพพาทเกยวกบเรองทมกฎหมายก�าหนดใหอยในเขตอ�านาจศาลปกครอง
เรองดงตอไปนไมอยในอ�านาจศาลปกครอง
(๑) การด�าเนนการเกยวกบวนยทหาร
(๒) การด�าเนนการของคณะกรรมการตลาการตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการ
ฝายตลาการ
(๓) คดทอยในอ�านาจของศาลเยาวชนและครอบครว ศาลแรงงาน ศาลภาษอากร ศาลทรพยสน
ทางปญญาและการคาระหวางประเทศ ศาลลมละลาย หรอศาลช�านญพเศษอน
มาตรา ๑๐ ศาลปกครองชนตนมอ�านาจพจารณาพพากษาคดทอยในอ�านาจศาลปกครอง
เวนแตคดทอยในอ�านาจพจารณาพพากษาของศาลปกครองสงสด
มาตรา ๑๑ ศาลปกครองสงสดมอ�านาจพจารณาพพากษาคด ดงตอไปน
303กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
(๑) คดพพาทเกยวกบค�าวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉยขอพพาทตามททประชมใหญ
ตลาการในศาลปกครองสงสดประกาศก�าหนด
(๒) คดพพาทเกยวกบความชอบดวยกฎหมายของพระราชกฤษฎกา หรอกฎทออกโดย
คณะรฐมนตร หรอโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตร
(๓) คดทมกฎหมายก�าหนดใหอยในอ�านาจศาลปกครองสงสด
(๔) คดทอทธรณค�าพพากษาหรอค�าสงของศาลปกครองชนตน
หมวด ๒
ตลาการศาลปกครอง
มาตรา ๑๒๖ ในศาลปกครองสงสด ใหมต�าแหนงตลาการศาลปกครอง ดงตอไปน
(๑) ประธานศาลปกครองสงสด
(๒) รองประธานศาลปกครองสงสด
(๓) ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสด
(๔) ตลาการศาลปกครองสงสด
(๕) ตลาการศาลปกครองสงสดทเรยกชออยางอนตามท ก.ศป. ประกาศก�าหนด
ทงน ตามจ�านวนท ก.ศป. ก�าหนด
การก�าหนดต�าแหนงตามวรรคหนง (๕) ให ก.ศป. ก�าหนดวาจะใหเทยบเทากบต�าแหนงใด
ตามวรรคหนง (๒) (๓) หรอ (๔) ไวในประกาศดงกลาวดวย และเมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว
ใหใชบงคบได
มาตรา ๑๓ ผทจะไดรบแตงตงเปนตลาการในศาลปกครองสงสดตองมคณสมบตดงตอไปน
(๑) มสญชาตไทย
(๒) มอายไมต�ากวาสสบหาป
(๓) เปนผทรงคณวฒในสาขานตศาสตร รฐศาสตร รฐประศาสนศาสตร เศรษฐศาสตร
สงคมศาสตร หรอในการบรหารราชการแผนดน ทงน ตามหลกเกณฑ ท ก.ศป. ก�าหนด และ
(๔) มคณสมบตอนอยางหนงอยางใด ดงตอไปน
(ก) เปนหรอเคยเปนกรรมการรางกฎหมาย กรรมการวนจฉยรองทกข หรอกรรมการ
กฤษฎกา
(ข) รบราชการหรอเคยรบราชการในต�าแหนงไมต�ากวาตลาการหวหนาคณะศาลปกครอง
ชนตน
(ค) รบราชการหรอเคยรบราชการในต�าแหนงไมต�ากวาผพพากษาศาลฎกาหรอเทยบเทา
หรอตลาการพระธรรมนญศาลทหารสงสด
๖ มาตรา ๑๒ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔
304 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
(ง) รบราชการหรอเคยรบราชการในต�าแหนงไมต�ากวาอยการพเศษประจ�าเขตหรอเทยบเทา
(จ) รบราชการหรอเคยรบราชการในต�าแหนงไมต�ากวาอธบดหรอเทยบเทาหรอต�าแหนงอน
ในหนวยงานของรฐทเทยบเทาตามท ก.ศป. ประกาศก�าหนด
(ฉ) เปนหรอเคยเปนผสอนวชาในสาขานตศาสตร รฐศาสตร รฐประศาสนศาสตร
เศรษฐศาสตร สงคมศาสตร หรอวชาทเกยวกบการบรหารราชการแผนดนในสถาบนอดมศกษา และด�ารง
ต�าแหนงหรอเคยด�ารงต�าแหนงศาสตราจารยหรอศาสตราจารยพเศษ
(ช) เปนหรอเคยเปนผประกอบวชาชพทนายความไมนอยกวายสบป และมประสบการณ
ในคดปกครองตามหลกเกณฑท ก.ศป. ประกาศก�าหนด
มาตรา ๑๔ ตลาการในศาลปกครองสงสดตองไมมลกษณะตองหามในขณะด�ารงต�าแหนง
ดงตอไปน
(๑) เปนขาราชการอนซงมต�าแหนงหรอเงนเดอนประจ�า
(๒) เปนพนกงานหรอลกจางของหนวยงานของรฐหรอบคคลใด
(๓) เปนผด�ารงต�าแหนงในทางการเมอง สมาชกสภาทองถน ผบรหารทองถน กรรมการหรอ
ผด�ารงต�าแหนงทรบผดชอบในการบรหารพรรคการเมอง สมาชกพรรคการเมอง หรอเจาหนาทในพรรคการเมอง
(๔) เปนกรรมการในรฐวสาหกจ
(๕) เปนกรรมการในหนวยงานของรฐ เวนแตจะไดรบอนมตจาก ก.ศป.
(๖) เปนกรรมการ ผจดการ หรอทปรกษา หรอด�ารงต�าแหนงอนใดทมลกษณะงานคลายกน
ในหางหนสวนบรษท
(๗) เปนทนายความหรอประกอบอาชพหรอวชาชพอยางอนหรอด�ารงต�าแหนงหรอ
ประกอบการใด ๆ อนขดตอการปฏบตหนาทตามระเบยบท ก.ศป. ก�าหนด
มาตรา ๑๕ ให ก.ศป. พจารณาคดเลอกบคคลทมคณสมบตตามมาตรา ๑๓ และมความเหมาะสม
ทจะแตงตงเปนตลาการในศาลปกครองสงสด แลวใหเสนอรายชอตอนายกรฐมนตรและใหนายกรฐมนตร
น�ารายชอดงกลาวเสนอความเหนชอบตอวฒสภาภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบรายชอ เมอไดรบ
ความเหนชอบแลวใหนายกรฐมนตรน�าความกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง
ให ก.ศป. พจารณาคดเลอกตลาการในศาลปกครองสงสดคนหนงเปนประธานศาลปกครอง
สงสด แลวใหเสนอชอตอนายกรฐมนตร และใหนายกรฐมนตรน�าเสนอขอความเหนชอบตอวฒสภาภายใน
สบหาวนนบแตวนทไดรบการเสนอชอ เมอไดรบความเหนชอบแลวใหนายกรฐมนตรน�าความกราบบงคมทล
เพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง
การแตงตงตลาการในศาลปกครองสงสดคนใดใหด�ารงต�าแหนงรองประธานศาลปกครอง
สงสด และตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสด ให ก.ศป. พจารณาคดเลอก แลวใหนายกรฐมนตรน�าความ
กราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตงตอไป
305กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
วธการคดเลอกประธานศาลปกครองสงสด รองประธานศาลปกครองสงสด ตลาการหวหนาคณะ
ศาลปกครองสงสด และตลาการศาลปกครองสงสด ใหเปนไปตามระเบยบท ก.ศป. ก�าหนดโดยความเหนชอบ
ของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด
มาตรา ๑๖ ผซงไดรบความเหนชอบจากวฒสภาใหด�ารงต�าแหนงตลาการในศาลปกครองสงสด
ผใดมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๔ ตองลาออกจากการทเปนบคคลซงมลกษณะตองหามหรอแสดงหลกฐาน
ใหเปนทเชอไดวาตนไดเลกประกอบอาชพหรอวชาชพหรอการใด ๆ อนมลกษณะตองหามดงกลาวแลวตอนายก
รฐมนตรภายในสบหาวนนบแตวนทวฒสภาใหความเหนชอบ
มาตรา ๑๗๗ ในศาลปกครองชนตนแตละศาล ใหมต�าแหนงตลาการศาลปกครองดงตอไปน
(๑) อธบดศาลปกครองชนตน
(๒) รองอธบดศาลปกครองชนตน
(๓) ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน
(๔) ตลาการศาลปกครองชนตน
(๕) ตลาการศาลปกครองชนตนทเรยกชออยางอนตามท ก.ศป. ประกาศก�าหนด
ทงน ตามจ�านวนท ก.ศป. ก�าหนด
การก�าหนดต�าแหนงตามวรรคหนง (๕) ให ก.ศป. ก�าหนดวาจะใหเทยบเทากบต�าแหนงใด
ตามวรรคหนงไวในประกาศดงกลาวดวย และเมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได
มาตรา ๑๘ ผทจะไดรบแตงตงเปนตลาการในศาลปกครองชนตนตองมคณสมบต ดงตอไปน
(๑) มสญชาตไทย
(๒) มอายไมต�ากวาสามสบหาป
(๓) เปนผทรงคณวฒในสาขานตศาสตร รฐศาสตร รฐประศาสนศาสตร เศรษฐศาสตร
สงคมศาสตร หรอในการบรหารราชการแผนดน ทงน ตามหลกเกณฑท ก.ศป. ก�าหนดและ
(๔) มคณสมบตอนอยางหนงอยางใด ดงตอไปน
(ก) รบราชการหรอเคยรบราชการเปนพนกงานผรบผดชอบส�านวน หรอเลขานการ
กรรมการรางกฎหมายในส�านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาไมนอยกวาสามป
(ข) รบราชการหรอเคยรบราชการไมนอยกวาสามปในต�าแหนงพนกงานคดปกครองใน
ระดบท ก.ศป. ก�าหนด
(ค) รบราชการหรอเคยรบราชการไมนอยกวาสามปในต�าแหนงไมต�ากวาผพพากษา
ศาลแพงหรอศาลอาญาหรอเทยบเทา หรอตลาการพระธรรมนญศาลทหารกลาง
๗ มาตรา ๑๗ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔
306 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
(ง) รบราชการหรอเคยรบราชการไมนอยกวาสามปในต�าแหนงอยการจงหวดหรอเทยบเทา
(จ) รบราชการหรอเคยรบราชการไมนอยกวาสามปในต�าแหนงไมต�ากวาขาราชการพลเรอน
ระดบ ๘ หรอต�าแหนงอนในหนวยงานของรฐทเทยบเทา ทงน ตามท ก.ศป. ประกาศก�าหนด
(ฉ) เปนหรอเคยเปนผสอนวชาในสาขานตศาสตร รฐศาสตร รฐประศาสนศาสตร เศรษฐศาสตร
สงคมศาสตร หรอวชาทเกยวกบการบรหารราชการแผนดนในสถาบนอดมศกษา และด�ารงต�าแหนงหรอ
เคยด�ารงต�าแหนงไมต�ากวารองศาสตราจารยหรอรองศาสตราจารยพเศษไมนอยกวาสามป
(ช) ส�าเรจการศกษาระดบปรญญาโทสาขากฎหมายมหาชน และรบราชการในหนวยงานของ
รฐนบแตส�าเรจการศกษาระดบดงกลาวไมนอยกวาสบป หรอส�าเรจการศกษาระดบปรญญาเอกสาขากฎหมาย
มหาชนและรบราชการในหนวยงานของรฐนบแตส�าเรจการศกษาระดบดงกลาวไมนอยกวาหกป
(ซ) เปนหรอเคยเปนผประกอบวชาชพทนายความไมนอยกวาสบสองป และมประสบการณ
ในคดปกครองตามหลกเกณฑท ก.ศป. ประกาศก�าหนด
ใหน�าความในมาตรา ๑๔ และมาตรา ๑๖ มาใชบงคบแกตลาการในศาลปกครองชนตน
โดยอนโลม
มาตรา ๑๙ ให ก.ศป. พจารณาคดเลอกบคคลทมคณสมบตตามมาตรา ๑๘ และมความเหมาะสม
ทจะแตงตงเปนตลาการในศาลปกครองชนตน แลวใหเสนอรายชอตอนายกรฐมนตรและใหนายกรฐมนตร
น�าความกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง
ให ก.ศป. พจารณาคดเลอกตลาการในศาลปกครองชนตน เพอด�ารงต�าแหนงอธบด
ศาลปกครองชนตน รองอธบดศาลปกครองชนตน และตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน แลวใหเสนอ
รายชอตอนายกรฐมนตร และใหนายกรฐมนตรน�าความกราบบงคมทล เพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง
ใหน�าความในมาตรา ๑๕ วรรคส มาใชบงคบแกการแตงตงตลาการในศาลปกครองชนตน
โดยอนโลม
มาตรา ๒๐ กอนเขารบหนาทตลาการศาลปกครองครงแรก ตลาการศาลปกครองตองถวาย
สตยปฏญาณตอพระมหากษตรยดวยถอยค�าดงตอไปน
“ขาพระพทธเจา (ชอผปฏญาณ) ขอถวายสตยปฏญาณวา ขาพระพทธเจา จะจงรกภกด
ตอพระมหากษตรย และจะปฏบตหนาทในพระปรมาภไธยดวยความซอสตยสจรต โดยปราศจากอคตทงปวง
เพอใหเกดความยตธรรมแกประชาชน และความสงบสขแหงราชอาณาจกร ทงจะรกษาไวและปฏบตตาม
ซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร
ไทยและกฎหมายทกประการ”
มาตรา ๒๑ ตลาการศาลปกครองพนจากต�าแหนงเมอ
(๑) ตาย
307กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
(๒) ลาออก
(๓) สนปงบประมาณทตลาการศาลปกครองผนนมอายครบหกสบหาปบรบรณ เวนแตจะผาน
การประเมนสมรรถภาพใหด�ารงต�าแหนงตอไปตามมาตรา ๓๑
(๔) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๓ มาตรา ๑๔ หรอมาตรา ๑๘
(๕) เปนบคคลลมละลาย
(๖) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ วกลจรต หรอจตฟนเฟอน
ไมสมประกอบ
(๗) เปนโรคหรอมกายหรอจตใจไมเหมาะสมทจะเปนตลาการศาลปกครองตามทระบไว
ในประกาศท ก.ศป. ก�าหนดโดยไดรบความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด
(๘) ถกสงใหออกจากราชการตามมาตรา ๒๒
(๙) ถกไลออกตามมาตรา ๒๓
การพนจากต�าแหนงตามวรรคหนงนอกจาก (๑) ใหน�าความกราบบงคมทล เพอทรงพระกรณา
โปรดเกลาฯ ใหพนจากต�าแหนง
มาตรา ๒๒ ตลาการศาลปกครองตองประพฤตตนตามวนยแหงการเปนตลาการศาลปกครอง
ตามท ก.ศป. ก�าหนด
ก.ศป. อาจมมตใหตลาการศาลปกครองผใดออกจากราชการตามกฎหมายวาดวยกองทน
บ�าเหนจบ�านาญขาราชการไดในกรณทกฎหมายดงกลาวบญญตใหผถกสงใหออกมสทธไดรบบ�าเหนจบ�านาญ
แตการใหออกจากราชการเพอรบบ�าเหนจบ�านาญเหตทดแทนใหท�าไดในกรณดงตอไปนดวย
(๑) ปฏบตหนาทบกพรองอยางรายแรงหรอประพฤตตนไมสมควรตามทก�าหนดในวนย
แหงการเปนตลาการศาลปกครอง
(๒) หยอนความสามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ หรอเจบปวยไมอาจปฏบตหนาท
ราชการไดโดยสม�าเสมอแตไมถงเหตทพพลภาพ
(๓) ไดรบโทษจ�าคกโดยค�าพพากษาถงทสดใหจ�าคกในความผดอนไดกระท�าโดยประมาท
หรอความผดลหโทษ
(๔) มกรณตามมาตรา ๒๑ (๔) (๕) (๖) หรอ (๗)
มาตรา ๒๓ ก.ศป. อาจมมตไลตลาการศาลปกครองออกไดในกรณ ดงตอไปน
(๑) ทจรตตอหนาทราชการ
(๒) กระท�าผดวนยอยางรายแรงตามทก�าหนดในวนยแหงการเปนตลาการศาลปกครอง
(๓) ไดรบโทษจ�าคกโดยค�าพพากษาถงทสดใหจ�าคก เวนแตในความผดอนไดกระท�า
โดยประมาทหรอความผดลหโทษ
308 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๒๔ ในการพจารณาใหตลาการศาลปกครองพนจากต�าแหนงตามมาตรา ๒๒ (๑)
(๒) หรอ (๔) ประกอบกบมาตรา ๒๑ (๔) หรอ (๗) หรอตามมาตรา ๒๓ (๑) หรอ (๒) ให ก.ศป.
ตงคณะกรรมการสอบสวนประกอบดวยตลาการในศาลปกครองสงสดหรอตลาการในศาลปกครองชนตน
จ�านวนสคน และกรรมการขาราชการพลเรอนตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอนซงไดรบแตงตง
จากคณะกรรมการขาราชการพลเรอนจ�านวนหนงคน เปนกรรมการ เพอท�าการสอบสวน
ในการสอบสวนใหคณะกรรมการสอบสวนมอ�านาจเรยกใหหนวยงานทางปกครองหรอบคคล
ใดใหขอเทจจรง ใหถอยค�า หรอใหสงเอกสารหลกฐานทเกยวกบเรองทสอบสวนได
ในระหวางการสอบสวนหรอพจารณาตามวรรคหนง ถา ก.ศป. เหนวาการใหผถกสอบสวนหรอ
พจารณาปฏบตหนาทตอไปจะเปนการเสยหายแกราชการจะมมตใหพกราชการกได
การใหพกราชการนน ใหพกตลอดเวลาทสอบสวนหรอพจารณา เมอสอบสวนหรอพจารณา
เสรจแลว ถาปรากฏวาผถกใหพกราชการมไดกระท�าการตามทถกสอบสวนหรอพจารณา กใหผนนคงอย
ในราชการตามเดม
วธการสอบสวนและสทธของผถกกลาวหาและบคคลทเกยวของใหเปนไปตามระเบยบท ก.ศป.
ก�าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด
มาตรา ๒๕ ตลาการศาลปกครองผใดพนจากต�าแหนงไปโดยมไดมความผดและมใชเปนการ
พนจากต�าแหนงตามมาตรา ๒๑ วรรคหนง (๕) มาตรา ๒๒ หรอมาตรา ๒๓ ก.ศป. อาจพจารณาคดเลอกผนน
ใหกลบเขารบราชการเปนตลาการศาลปกครองในต�าแหนงไมสงกวาต�าแหนงเดมหรอเทยบเทากได ถาผนน
มคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๓ มาตรา ๑๔ และมาตรา ๑๘ แลวแตกรณ
มาตรา ๒๖ ตลาการศาลปกครองผใดประสงคจะลาออกจากราชการ ใหยนหนงสอขอลาออก
เมอประธานศาลปกครองสงสดสงอนญาตแลวใหถอวาพนจากต�าแหนง
ในกรณทตลาการศาลปกครองลาออกเพอด�ารงต�าแหนงทก�าหนดโดยรฐธรรมนญต�าแหนง
ทางการเมอง หรอเพอสมครรบเลอกตง ใหการลาออกมผลตงแตวนทผนนลาออก
นอกจากกรณตามวรรคสอง ถาประธานศาลปกครองสงสดเหนวาจ�าเปน เพอประโยชน
แกทางราชการ จะยบยงการอนญาตใหลาออกไวเปนเวลาไมเกนสามเดอน นบแตวนทขอลาออกกได
มาตรา ๒๗ การยายตลาการศาลปกครองผใดไปด�ารงต�าแหนงอนในศาลปกครองจะตอง
ไดรบความยนยอมจากตลาการศาลปกครองผนน และใหประธานศาลปกครองสงสดมอ�านาจแตงตงได
โดยความเหนชอบของ ก.ศป. ตามระเบยบท ก.ศป. ก�าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการ
ในศาลปกครองสงสด
ความในวรรคหนงมใหใชบงคบกบการเลอนต�าแหนงใหสงขน หรอเปนการยายประจ�าป หรอ
เปนกรณทอยในระหวางถกด�าเนนการทางวนย หรอตกเปนจ�าเลยในคดอาญาทศาลมค�าสงประทบฟองแลว
309กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๒๘ ประธานศาลปกครองสงสดตองรบผดชอบใหงานของศาลปกครองเปนไป
โดยเรยบรอยตามระเบยบท ก.ศป. ก�าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด
โดยมรองประธานศาลปกครองสงสดชวยปฏบตหนาทตามทประธานศาลปกครองสงสดมอบหมาย
อธบดศาลปกครองชนตนตองรบผดชอบใหงานของศาลนนเปนไปโดยเรยบรอยตามระเบยบ
ท ก.ศป. ก�าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด โดยมรองอธบดศาลปกครอง
ชนตนชวยปฏบตหนาทตามทอธบดศาลปกครองชนตนมอบหมาย
ในกรณทต�าแหนงประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนวางลงหรอม
แตไมอาจปฏบตหนาทได ใหรองประธานศาลปกครองสงสดหรอรองอธบดศาลปกครองชนตนหรอตลาการ
ศาลปกครองอน แลวแตกรณ ปฏบตหนาทแทนตามระเบยบท ก.ศป. ก�าหนดโดยความเหนชอบของทประชม
ใหญตลาการในศาลปกครองสงสด
ผปฏบตหนาทแทนยอมมอ�านาจหนาทเชนเดยวกบผซงตนแทน
มาตรา ๒๙ การเปลยนแปลงตลาการศาลปกครองในองคคณะหนงองคคณะใดเนองจาก
ตลาการศาลปกครองผใดพนจากต�าแหนง ถกพกราชการ ไดรบการแตงตงใหด�ารงต�าแหนงอน เจบปวย หรอมเหต
จ�าเปนอนท�าใหไมอาจปฏบตหนาทไดใหเปนไปตามระเบยบททประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดก�าหนด
ตลาการศาลปกครองซงเขามาแทนทตามวรรคหนง ใหมอ�านาจตรวจส�านวนและลงลายมอชอ
ในค�าพพากษาได
มาตรา ๓๐๘ อตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงของตลาการศาลปกครองใหเปนไป
ตามบญชทายพระราชบญญตน
ตลาการศาลปกครองใหไดรบเงนเดอนตามต�าแหนงทไดรบแตงตง ดงตอไปน
(๑) ในศาลปกครองสงสด
(ก) ประธานศาลปกครองสงสด ใหไดรบเงนเดอน ชน ๔
(ข) รองประธานศาลปกครองสงสด ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสดและตลาการ
ศาลปกครองสงสด ใหไดรบเงนเดอน ชน ๓
(๒) ในศาลปกครองชนตน
(ก) อธบดศาลปกครองชนตน ใหไดรบเงนเดอน ชน ๓
(ข) รองอธบดศาลปกครองชนตน และตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตนใหไดรบ
เงนเดอน ชน ๒ - ๓ โดยใหเรมรบเงนเดอนในชน ๒ และเมออยในชน ๒ มาครบเจดปแลวใหเลอนชนเงนเดอน
เปนชน ๓
(ค) ตลาการศาลปกครองชนตน ใหไดรบเงนเดอน ชน ๑ - ๓ โดยใหเรมรบเงนเดอน
ในชน ๑ เมออยในชน ๑ มาครบหนงปแลวใหเลอนชนเงนเดอนเปนชน ๒ และเมออยในชน ๒ มาครบเจดปแลว
ใหเลอนชนเงนเดอนเปนชน ๓
๘ มาตรา ๓๐ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕
310 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
ใหตลาการศาลปกครองไดรบเงนประจ�าต�าแหนงตามต�าแหนงทไดรบแตงตงนบแตวนทไดรบ
แตงตงใหด�ารงต�าแหนงดงกลาว
ตลาการศาลปกครองใหไดรบคาพาหนะเดนทาง คาทพก และคาใชจายอนในกรณเดนทาง
ไปราชการ ตามพระราชกฤษฎกาวาดวยคาใชจายในการเดนทางไปราชการ
เพอประโยชนในการรบบ�าเหนจบ�านาญ ใหตลาการศาลปกครองเปนขาราชการตามกฎหมาย
วาดวยกองทนบ�าเหนจบ�านาญขาราชการ ในการน ใหส�านกงานศาลปกครองเปนเจาหนาทควบคมการเกษยณอาย
ของตลาการศาลปกครอง
ในกรณทสมควรปรบอตราเงนเดอนของตลาการศาลปกครองใหสอดคลองกบภาวะเศรษฐกจ
ทเปลยนแปลงไป ถาการปรบอตราเงนเดอนดงกลาวเปนการปรบเพมเปนรอยละเทากนทกอตราและไมเกน
รอยละสบของอตราทใชบงคบอย การปรบใหกระท�าโดยตราเปนพระราชกฤษฎกา และใหถอวาบญชอตรา
เงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงทายพระราชกฤษฎกาดงกลาวเปนบญชอตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนง
ทายพระราชบญญตน ทงน ในกรณทการปรบเปนรอยละเทากนทกอตราดงกลาว หากท�าใหอตราหนงอตราใด
มเศษไมถงสบบาทใหปรบตวเลขเงนเดอนของอตราดงกลาวใหเพมขนเปนสบบาท และมใหถอวาเปนการปรบ
อตรารอยละทแตกตางกน๙
ตลาการศาลปกครองซงด�ารงต�าแหนงทเรยกชออยางอน เมอเทยบกบต�าแหนงใดตามวรรคสอง
(๑) (ข) หรอ (๒) (ก) (ข) หรอ (ค) แลว ใหไดรบเงนเดอน การเลอนชนเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนง
รวมทงประโยชนตอบแทนอนตามต�าแหนงนน๑๐
มาตรา ๓๐/๑๑๑ ตลาการศาลปกครองอาจไดรบเงนเพมคาครองชพชวคราวตามภาวะเศรษฐกจ
ทงน ตามหลกเกณฑและวธการท ก.ศป. ก�าหนด
ในกรณทมเหตจะตองจดใหมหรอปรบปรงเงนเพมคาครองชพตามวรรคหนงใหเลขาธการ
ส�านกงานศาลปกครองรายงานไปยงคณะรฐมนตรเพอพจารณาด�าเนนการตอไป
มาตรา ๓๑ ให ก.ศป. จดใหมการประเมนสมรรถภาพในการปฏบตหนาทของตลาการ
ศาลปกครองทจะมอายครบหกสบหาปบรบรณในปงบประมาณถดไป
หลกเกณฑและวธการประเมนสมรรถภาพในการปฏบตหนาทตามวรรคหนงใหเปนไป
ตามระเบยบท ก.ศป. ก�าหนดโดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด
ตลาการศาลปกครองซงผานการประเมนสมรรถภาพตามวรรคหนง ใหด�ารงต�าแหนงตอไปได
จนถงวนสนปงบประมาณทผนนมอายครบเจดสบปบรบรณ
๙ มาตรา ๓๐ วรรคหก เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๕๐๑๐ มาตรา ๓๐ วรรคเจด เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔๑๑ มาตรา ๓๐/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๕๐
311กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๓๒ ใหกรณทขาราชการหรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถน ผใดไดรบแตงตง
เปนตลาการศาลปกครอง เพอประโยชนในการรบบ�าเหนจบ�านาญ ใหถอเวลาราชการหรอเวลาท�างานของผนน
ในขณะทเปนขาราชการหรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถน เปนเวลาราชการของตลาการศาลปกครอง
ผนน และใหน�ากฎหมายวาดวยบ�าเหนจบ�านาญขาราชการหรอกฎหมายวาดวยกองทนบ�าเหนจบ�านาญขาราชการ
แลวแตกรณ มาใชบงคบโดยอนโลม
มาตรา ๓๓ เครองแบบตลาการศาลปกครองและระเบยบการแตงกายใหเปนไปตามท ก.ศป.
ประกาศก�าหนด
วนและเวลาท�างาน วนหยดราชการและการลาหยดราชการของตลาการศาลปกครองใหเปนไป
ตามหลกเกณฑท ก.ศป. ประกาศก�าหนด
มาตรา ๓๔ ในการปฏบตหนาท ใหตลาการศาลปกครองเปนเจาพนกงานในต�าแหนงตลาการ
ตามประมวลกฎหมายอาญา
หมวด ๓
คณะกรรมการตลาการศาลปกครอง
มาตรา ๓๕๑๒ ใหมคณะกรรมการตลาการศาลปกครองคณะหนงเรยกโดยยอวา “ก.ศป.”
ประกอบดวย
(๑) ประธานศาลปกครองสงสดเปนประธานกรรมการ
(๒) กรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒทเปนตลาการศาลปกครองจ�านวนเกาคน ดงน
(ก) ตลาการในศาลปกครองสงสดจ�านวนหกคนซงไดรบเลอกจากตลาการในศาลปกครอง
สงสด
(ข) ตลาการในศาลปกครองชนต นจ�านวนสามคนซงได รบเลอกจากตลาการ
ในศาลปกครองชนตน
(๓) กรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒทไมเปนตลาการศาลปกครองจ�านวนสามคน
ดงน
(ก) ผซงไดรบเลอกจากวฒสภาจ�านวนสองคน
(ข) ผซงไดรบเลอกจากคณะรฐมนตรจ�านวนหนงคน
ใหเลขาธการส�านกงานศาลปกครองเปนเลขานการของ ก.ศป. และให ก.ศป. แตงตงขาราชการ
ฝายศาลปกครองจ�านวนไมเกนสองคนเปนผชวยเลขานการ
๑๒ มาตรา ๓๕ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗
312 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๓๕/๑๑๓ กรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๓)
ตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน
(๑) มสญชาตไทย
(๒) มอายไมต�ากวาสสบหาป
(๓) ส�าเรจการศกษาไมต�ากวาปรญญาตรหรอเทยบเทา
(๔) ไมเปนตลาการศาลรฐธรรมนญ กรรมการการเลอกตง กรรมการตรวจเงนแผนดน
ผตรวจการแผนดน กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต กรรมการสทธมนษยชนแหงชาต หรอ
กรรมการในคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมหรอศาลอน
(๕) ไมเปนขาราชการอยการ ขาราชการต�ารวจ ขาราชการตลาการศาลยตธรรมตลาการ
ศาลทหาร หรอทนายความ
(๖) ไมเปนกรรมการ ทปรกษา พนกงาน ลกจาง หรอด�ารงต�าแหนงใดในรฐวสาหกจ
(๗) ไมเปนผมความประพฤตเสอมเสยหรอบกพรองในศลธรรมอนด
(๘) ไมเปนบคคลลมละลาย หรอไมเคยเปนบคคลลมละลายทจรต
(๙) ไมเคยถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ
(๑๐) ไมเคยตองรบโทษจ�าคกโดยค�าพพากษาถงทสดใหจ�าคก เวนแตเปนโทษส�าหรบความผด
ทไดกระท�าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ
(๑๑) ไมเปนคนไรความสามารถ คนเสมอนไรความสามารถ หรอคนวกลจรต หรอจตฟนเฟอน
ไมสมประกอบ
(๑๒) ไมเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา ขาราชการการเมอง สมาชกสภาทองถน
ผบรหารทองถน กรรมการพรรคการเมอง สมาชกพรรคการเมอง หรอเจาหนาทในพรรคการเมอง
(๑๓) ไมประกอบอาชพหรอวชาชพอนใดอนเปนการกระทบกระเทอนถงการปฏบตหนาท
ในต�าแหนงกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒ
มาตรา ๓๖๑๔ การเลอกกรรมการตลาการศาลปกครองผ ทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕
วรรคหนง (๒) ใหใชวธออกเสยงลงคะแนนโดยตรงและลบ ในการนใหเลขาธการส�านกงานศาลปกครอง
จดท�าบญชรายชอบคคลผมสทธไดรบเลอก โดยแยกเปนประเภทตลาการในศาลปกครองสงสดและตลาการ
ในศาลปกครองชนตนสงไปยงตลาการในศาลปกครองสงสดหรอตลาการในศาลปกครองชนตน แลวแตกรณ
และใหแจงก�าหนดวน เวลา และสถานททจะท�าการเลอกไปดวย
ใหมคณะกรรมการด�าเนนการเลอก ประกอบดวย เลขาธการส�านกงานศาลปกครอง ตลาการ
ศาลปกครองสามคน และคณบดคณะนตศาสตรในสถาบนอดมศกษาของรฐสามคน ซงประธานศาลปกครอง
สงสดเปนผคดเลอก เปนกรรมการ มหนาทในการด�าเนนการเกยวกบการเลอกกรรมการตลาการศาลปกครอง
ผทรงคณวฒตามวรรคหนง การตรวจนบคะแนนและการประกาศผลการเลอก
๑๓ มาตรา ๓๕/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗๑๔ มาตรา ๓๖ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗
313กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
ใหประธานศาลปกครองสงสดรบผดชอบดแลใหการเลอกเปนไปโดยถกตองและเรยบรอย
ใหผไดรบเลอกเปนกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒)
เขารบหนาทเมอประธานศาลปกครองสงสดไดประกาศรายชอผไดรบเลอกเปนกรรมการตลาการศาลปกครอง
ผทรงคณวฒ และใหเลขาธการส�านกงานศาลปกครองด�าเนนการประกาศรายชอผไดรบเลอกในราชกจจานเบกษา
มาตรา ๓๗๑๕ การเลอกกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง
(๓) (ก) ใหวฒสภาตงคณะกรรมาธการขนคณะหนงเพอพจารณาเสนอรายชอบคคล
ทเหนสมควร ซงมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๓๕/๑ จ�านวนสองเทาของจ�านวนทตองเลอก
เสนอตอวฒสภาเพอพจารณาเลอกตอไป
ใหน�าความในมาตรา ๓๖ วรรคส มาใชบงคบกบการเลอกกรรมการตลาการศาลปกครอง
ผทรงคณวฒในวรรคหนง โดยอนโลม
มาตรา ๓๘๑๖ การเลอกกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง
(๓) (ข) ใหนายกรฐมนตรเปนผเสนอชอบคคลทเหนสมควรจะไดรบเลอกตอคณะรฐมนตรเพอพจารณาลงมต
ใหน�าความในมาตรา ๓๖ วรรคส มาใชบงคบกบการเลอกกรรมการตลาการศาลปกครอง
ผทรงคณวฒในวรรคหนง โดยอนโลม
มาตรา ๓๙๑๗ กรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) หรอ
(๓) ใหอยในต�าแหนงคราวละสองปโดยอาจไดรบเลอกใหมไดอก แตจะด�ารงต�าแหนงตดตอกนเกนสองวาระ
ไมได
กอนกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) และ (๓)
จะครบวาระเปนเวลาไมนอยกวาหกสบวน ใหประธานศาลปกครองสงสดด�าเนนการ ดงตอไปน
๑๕ มาตรา ๓๗ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗๑๖ มาตรา ๓๘ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗๑๗ มาตรา ๓๙ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗
314 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
(๑) ด�าเนนการใหมการเลอกกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕
วรรคหนง (๒) ใหม โดยตองแลวเสรจกอนทกรรมการตลาการศาลปกครองผ ทรงคณวฒชดเดม
จะพนจากต�าแหนงตามวาระ
(๒) แจงตอประธานวฒสภาหรอนายกรฐมนตร แลวแตกรณ เพอทราบ ในกรณทเปนการ
พนจากต�าแหนงตามวาระของกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๓)
มาตรา ๓๙/๑๑๘ ในกรณทต�าแหนงกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา
๓๕ วรรคหนง (๒) หรอ (๓) วางลงกอนครบวาระ ใหด�าเนนการเพอใหมการเลอกซอม เวนแตวาระ
การอยในต�าแหนงของกรรมการผนนจะเหลอไมถงเกาสบวน จะไมด�าเนนการเลอกซอมกได
การด�าเนนการเพอใหมการเลอกซอมตามวรรคหนง ใหประธานศาลปกครองสงสดด�าเนนการ
ดงตอไปน
(๑) กรณต�าแหนงกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒)
ใหด�าเนนการเลอกซอมใหแลวเสรจภายในหกสบวนนบแตวนทต�าแหนงวางลง
(๒) กรณต�าแหนงกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๓)
ใหแจงประธานวฒสภาหรอนายกรฐมนตร แลวแตกรณ ทราบภายในสบหาวนนบแตวนทต�าแหนงวางลง
กรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒซงไดรบเลอกซอมใหอยในต�าแหนงเทากบวาระ
ทเหลออยของผซงตนแทน
ใหน�าความในมาตรา ๓๖ วรรคส มาใชบงคบกบการเลอกกรรมการตลาการศาลปกครอง
ผทรงคณวฒในวรรคหนง โดยอนโลม
มาตรา ๔๐๑๙ นอกจากการพนจากต�าแหนงตามวาระ กรรมการตลาการศาลปกครอง
ผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒) และ (๓) พนจากต�าแหนงเมอ
(๑) ตาย
(๒) ลาออกโดยท�าเปนหนงสอยนตอประธานศาลปกครองสงสด
(๓) พนจากต�าแหนงตลาการในศาลปกครองสงสด หรอตลาการในศาลปกครองชนตน
ในกรณทเปนกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๒)
(๔) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๓๕/๑ ในกรณทเปนกรรมการตลาการ
ศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕ วรรคหนง (๓)
มาตรา ๔๑ การประชมของ ก.ศป. ตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของจ�านวน
กรรมการทงหมดจงจะเปนองคประชม
๑๘ มาตรา ๓๙/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗๑๙ มาตรา ๔๐ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗
315กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๔๑/๑๒๐ กรณทไมมกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒตามมาตรา ๓๕
วรรคหนง (๓) หรอมแตไมครบสามคน ถากรรมการตลาการศาลปกครองจ�านวนไมนอยกวาหกคน เหนวา
เปนเรองเรงดวนทตองใหความเหนชอบ ใหกรรมการตลาการศาลปกครองจ�านวนดงกลาวเปนองคประกอบ
และองคประชมพจารณาเรองเรงดวนนนได
ถาประธานศาลปกครองสงสดไมมาประชมหรอไมอาจปฏบตหนาทได ใหรองประธานศาล
ปกครองสงสดปฏบตหนาทแทน ถาไมมรองประธานศาลปกครองสงสด หรอมแตไมอาจปฏบตหนาทได
ใหทประชมเลอกกรรมการตลาการศาลปกครองคนหนงเปนประธานในทประชม
ในกรณทต�าแหนงกรรมการใน ก.ศป. วางลง ใหกรรมการทเหลอปฏบตหนาทตอไปได
แตตองมกรรมการเหลอพอทจะเปนองคประชม
การวนจฉยชขาดใหถอเสยงขางมาก ถามคะแนนเสยงเทากนใหประธานในทประชมออกเสยง
เพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด
ให ก.ศป. มอ�านาจออกขอบงคบวาดวยการประชมและการลงมต
ให ก.ศป. มอ�านาจแตงตงคณะอนกรรมการเพอด�าเนนการใด ๆ ไดตามความเหมาะสม
หมวด ๔
วธพจารณาคดปกครอง
สวนท ๑
การฟองคดปกครอง
มาตรา ๔๒ ผใดไดรบความเดอดรอนหรอเสยหาย หรออาจจะเดอดรอนหรอเสยหาย
โดยมอาจหลกเลยงไดอนเนองจากการกระท�าหรอการงดเวนการกระท�าของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาท
ของรฐหรอมขอโตแยงเกยวกบสญญาทางปกครอง หรอกรณอนใดทอยในเขตอ�านาจศาลปกครองตามมาตรา ๙
และการแกไขหรอบรรเทาความเดอดรอนหรอความเสยหายหรอยตขอโตแยงนน ตองมค�าบงคบตามทก�าหนด
ในมาตรา ๗๒ ผนนมสทธฟองคดตอศาลปกครอง
ในกรณทมกฎหมายก�าหนดขนตอนหรอวธการส�าหรบการแกไขความเดอดรอนหรอเสยหาย
ในเรองใดไวโดยเฉพาะ การฟองคดปกครองในเรองนนจะกระท�าไดตอเมอมการด�าเนนการตามขนตอนและ
วธการดงกลาว และไดมการสงการตามกฎหมายนน หรอมไดมการสงการภายในเวลาอนสมควร หรอภายใน
เวลาทกฎหมายนนก�าหนด
๒๐ มาตรา ๔๑/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗
316 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๔๓ ในกรณทผตรวจการแผนดนของรฐสภาเหนวากฎหรอการกระท�าใดของหนวยงาน
ทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐไมชอบดวยรฐธรรมนญใหมสทธเสนอเรองพรอมความเหนตอศาลปกครองได
ในการเสนอความเหนดงกลาวผ ตรวจการแผนดนของรฐสภามสทธและหนาทเสมอนหนงเปนผ มสทธ
ฟองคดตามมาตรา ๔๒
มาตรา ๔๔ การด�าเนนการทงปวงเกยวกบการฟอง การรองสอด การเรยกบคคล หนวยงาน
ทางปกครอง หรอเจาหนาทของรฐเขามาเปนคกรณในคด การด�าเนนกระบวนพจารณาการรบฟงพยานหลกฐาน
และการพพากษาคดปกครอง นอกจากทบญญตไวแลวในพระราชบญญตนใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการ
ทก�าหนดโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด
มาตรา ๔๕ ค�าฟองใหใชถอยค�าสภาพและตองม
(๑) ชอและทอยของผฟองคด
(๒) ชอหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของอนเปนเหตแหงการฟองคด
(๓) การกระท�าทงหลายทเปนเหตแหงการฟองคด พรอมทงขอเทจจรงหรอพฤตการณ
ตามสมควรเกยวกบการกระท�าดงกลาว
(๔) ค�าขอของผฟองคด
(๕) ลายมอชอของผฟองคด ถาเปนการยนฟองคดแทนผอนจะตองแนบใบมอบฉนทะ
ใหฟองคดมาดวย
ค�าฟองใดมรายการไมครบตามวรรคหนง หรอไมชดเจน หรอไมอาจเขาใจไดใหส�านกงาน
ศาลปกครองใหค�าแนะน�าแกผฟองคดเพอด�าเนนการแกไขเพมเตมค�าฟองนนใหถกตองในการนใหถอวนท
ยนฟองครงแรกเปนหลกในการนบอายความ
ในกรณทมผประสงคจะฟองคดปกครองหลายคนในเหตเดยวกน บคคลเหลานนอาจยนค�าฟอง
รวมกนเปนฉบบเดยว โดยจะมอบหมายใหผฟองคดคนใดเปนผแทนของผฟองคดทกคนในการด�าเนนคดตอไป
กได ในกรณเชนวานใหถอวาการกระท�าของผแทนผฟองคดในกระบวนพจารณาผกพนผฟองคดทกคน
การฟองคดไมตองเสยคาธรรมเนยมศาล เวนแตการฟองคดขอใหสงใหใชเงนหรอสงมอบ
ทรพยสนอนสบเนองจากคดตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓) หรอ (๔) ใหเสยคาธรรมเนยมศาลตามทนทรพย
ในอตราทระบไวในตาราง ๑ ทายประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง ส�าหรบคดทมค�าขอใหปลดเปลองทกข
อนอาจค�านวนเปนราคาเงนได๒๑
ในการด�าเนนกระบวนพจารณา คกรณจะด�าเนนการทงปวงดวยตนเองหรอจะมอบอ�านาจ
ใหทนายความหรอบคคลอน ซงมคณสมบตตามระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดก�าหนด
เพอฟองคดหรอด�าเนนการแทนได
๒๑ มาตรา ๔๕ วรรคส แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๔๘
317กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๔๕/๑๒๒ การฟองคดทตองเสยคาธรรมเนยมศาลตามมาตรา ๔๕ วรรคส หากคกรณใด
ยนค�าขอตอศาลโดยอางวา ไมมทรพยสนเพยงพอทจะเสยคาธรรมเนยมศาล หรอโดยสถานะของผขอถาไมไดรบ
ยกเวนคาธรรมเนยมศาลจะไดรบความเดอดรอนเกนสมควร ถาศาลเหนวามขอเทจจรงเพยงพอทจะรบฟอง
ไวพจารณา หรอในกรณอทธรณซงศาลเหนวามเหตผลอนสมควรทจะอทธรณได แลวแตกรณ และศาลไดไตสวน
แลวเหนวามเหตตามค�าขอจรงกใหศาลอนญาตใหคกรณนนด�าเนนคด โดยยกเวนคาธรรมเนยมศาลทงหมดหรอ
เฉพาะบางสวนได ค�าสงใหยกเวนคาธรรมเนยมศาลทงหมดใหเปนทสด
ในกรณทศาลมค�าสงใหยกเวนคาธรรมเนยมศาลเฉพาะบางสวน หรอมค�าสงใหยกค�าขอผยน
ค�าขอมสทธด�าเนนการอยางใดอยางหนงดงตอไปน ภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบแจงค�าสง
(๑) ยนค�ารองขอใหพจารณาค�าขอนนใหม เพออนญาตใหตนน�าพยานหลกฐานมาแสดง
เพมเตมวาไมมทรพยสนเพยงพอทจะเสยคาธรรมเนยมศาลไดจรง หรอโดยสถานะของผขอถาไมไดรบยกเวน
คาธรรมเนยมศาลจะไดรบความเดอดรอนเกนสมควร
(๒) ยนอทธรณค�าสงนนตอศาลปกครองสงสด
ในกรณทคกรณใชสทธตาม (๑) หรอ (๒) อยางใดอยางหนงแลว จะใชสทธอกประการหนงมได
การยนค�าขอ การพจารณาค�าขอ การขอใหพจารณาใหม การอทธรณและการด�าเนนกระบวน
พจารณาอนใดทเกยวกบการขอด�าเนนคดตามวรรคหนงและวรรคสอง ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการ
ทก�าหนดโดยระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดทออกตามมาตรา ๔๔
มาตรา ๔๖ ค�าฟองใหยนตอพนกงานเจาหนาทของศาลปกครอง ในการนอาจยนค�าฟอง
โดยสงทางไปรษณยลงทะเบยนกได และเพอประโยชนในการนบอายความ ใหถอวาวนทสงค�าฟองแก
เจาพนกงานไปรษณยเปนวนทยนค�าฟองตอศาลปกครอง
มาตรา ๔๗ การฟองคดทอยในเขตอ�านาจของศาลปกครองชนตน ใหยนฟองตอศาลปกครอง
ชนตนทผฟองคดมภมล�าเนาหรอทมลคดเกดขนในเขตศาลปกครองชนตนนน
การฟองคดทอยในเขตอ�านาจของศาลปกครองสงสด ใหยนฟองตอศาลปกครองสงสด
ในกรณทศาลปกครองใดพพากษาวาคดทฟองตอศาลปกครองนนอย ในเขตอ�านาจของ
ศาลปกครองอน ใหสงค�าฟองนนไปใหศาลปกครองทมเขตอ�านาจเพอพจารณา ในกรณทศาลปกครองชนตน
มความเหนขดแยงกนในเรองเขตอ�านาจศาล ใหศาลปกครองทรบค�าฟองไวหลงสดเสนอความเหนตอ
ศาลปกครองสงสดเพอมค�าสงในเรองเขตอ�านาจศาล
การพจารณาคดทยนไวตอศาลปกครองใดจะตองกระท�าในศาลปกครองนนตามวนเวลาท�าการ
เวนแตในกรณทมเหตฉกเฉนหรอจ�าเปนหรอเพอความสะดวกของคกรณ ศาลปกครองจะสงใหด�าเนนการ
พจารณาในสถานทอนหรอในวนหยดหรอในวนเวลาใดกได
มาตรา ๔๘ ใหประธานศาลปกครองสงสดเปนผประกาศสถานทตง และวนเวลาท�าการ
ตามปกตของศาลปกครองในราชกจจานเบกษา
๒๒ มาตรา ๔๕/๑ เพมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๔๘
318 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
ศาลปกครองแหงหนงๆ อาจมสถานทท�าการเฉพาะการไดตามจ�านวนทเหมาะสมตามทประธาน
ศาลปกครองสงสดจะไดประกาศสถานทตงและวนเวลาท�าการของสถานทท�าการเฉพาะการในราชกจจานเบกษา
ทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดมอ�านาจก�าหนดใหการยนฟอง และการด�าเนนการ
อยางหนงอยางใดเกยวกบการพจารณาพพากษาคดปกครองอาจกระท�า ณ สถานทท�าการเฉพาะการของ
ศาลปกครองกได
มาตรา ๔๙ การฟองคดปกครองจะตองยนฟองภายในเกาสบวนนบแตวนทรหรอควรรถง
เหตแหงการฟองคด หรอนบแตวนทพนก�าหนดเกาสบวนนบแตวนทผฟองคดไดมหนงสอรองขอตอหนวยงาน
ทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐเพอใหปฏบตหนาทตามทกฎหมายก�าหนดและไมไดรบหนงสอชแจงจาก
หนวยงานทางปกครอง หรอเจาหนาทของรฐหรอไดรบแตเปนค�าชแจงทผฟองคดเหนวาไมมเหตผล แลวแตกรณ
เวนแตจะมบทกฎหมายเฉพาะก�าหนดไวเปนอยางอน
มาตรา ๕๐ ค�าสงใดทอาจฟองตอศาลปกครองได ใหผออกค�าสงระบวธการยนค�าฟองและ
ระยะเวลาส�าหรบยนค�าฟองไวในค�าสงดงกลาวดวย
ในกรณทปรากฏตอผออกค�าสงใดในภายหลงวา ตนมไดปฏบตตามวรรคหนงใหผนนด�าเนนการ
แจงขอความซงพงระบตามวรรคหนงใหผรบค�าสงทราบโดยไมชกชา ในกรณนใหระยะเวลาส�าหรบยนค�าฟอง
เรมนบใหมแตวนทผรบค�าสงไดรบแจงขอความดงกลาว
ถาไมมการแจงใหมตามวรรคสองและระยะเวลาส�าหรบยนค�าฟองมก�าหนดนอยกวาหนงป
ใหขยายเวลาส�าหรบยนค�าฟองเปนหนงปนบแตวนทไดรบค�าสง
มาตรา ๕๑๒๓ การฟองคดตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓) ใหยนฟองภายในหนงปและการฟองคด
ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๔) ใหยนฟองภายในหาป นบแตวนทรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคด แตไมเกน
สบปนบแตวนทมเหตแหงการฟองคด
มาตรา ๕๒ การฟองคดปกครองทเกยวกบการคมครองประโยชนสาธารณะ หรอสถานะของ
บคคลจะยนฟองคดเมอใดกได
การฟองคดปกครองทยนเมอพนก�าหนดเวลาการฟองคดแลว ถาศาลปกครองเหนวาคด
ทยนฟองนนจะเปนประโยชนแกสวนรวมหรอมเหตจ�าเปนอนโดยศาลเหนเองหรอคกรณมค�าขอ ศาลปกครอง
จะรบไวพจารณากได
มาตรา ๕๓ ในกรณทคกรณฝายหนงถงแกความตายกอนศาลปกครองพพากษาคดใหศาลปกครอง
รอการพจารณาไปจนกวาทายาท ผจดการมรดก ผปกครองทรพยมรดก หรอผสบสทธของคกรณผนนจะมค�าขอ
เขามาแทนทคกรณผถงแกความตาย หรอผมสวนไดเสยจะมค�าขอเขามาโดยมค�าขอเขามาเองหรอโดยทศาล
๒๓ มาตรา ๕๑ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๕๑
319กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
หมายเรยกใหเขามา เนองจากคกรณฝายหนงฝายใดมค�าขอ ค�าขอเชนวานจะตองยนภายในก�าหนดหนงปนบแต
วนทคกรณผนนถงแกความตาย
ถาไมมค�าขอของบคคลดงกลาว หรอไมมค�าขอของคกรณฝายหนงฝายใด ภายในเวลาทก�าหนด
ตามวรรคหนง ศาลปกครองจะมค�าสงจ�าหนายคดนนกได
สวนท ๒
การด�าเนนคดปกครอง
มาตรา ๕๔ ศาลปกครองสงสดตองมตลาการในศาลปกครองสงสดอยางนอยหาคนจงจะเปน
องคคณะพจารณาพพากษา
ศาลปกครองชนตนตองมตลาการในศาลปกครองชนตนอยางนอยสามคน จงจะเปนองคคณะ
พจารณาพพากษา
มาตรา ๕๕ การพจารณาพพากษาคดตองด�าเนนการใหเสรจสนไปโดยเรว แตตองเปดโอกาส
ใหคกรณชแจงและแสดงพยานหลกฐานประกอบค�าชแจงของตนตามควรแกกรณ แตการชแจงตองท�าเปน
หนงสอ เวนแตเปนกรณทศาลอนญาตใหชแจงดวยวาจาตอหนาศาล
คกรณมสทธขอตรวจดพยานหลกฐานทแตละฝายไดยนไวในส�านวน เวนแตกรณใดมกฎหมาย
คมครองใหไมตองเปดเผยหรอศาลปกครองเหนวาจ�าเปนตองไมเปดเผย เพอมใหเกดความเสยหายแกการ
ด�าเนนงานของรฐ แตกรณทไมเปดเผยดงกลาว ศาลปกครองจะน�ามาใชรบฟงในการพจารณาพพากษาคดไมได
ในการพจารณาพพากษาคด ศาลปกครองอาจตรวจสอบและแสวงหาขอเทจจรงไดตาม
ความเหมาะสม ในการน ศาลปกครองจะรบฟงพยานบคคล พยานเอกสาร พยานผเชยวชาญหรอพยาน
หลกฐานอนนอกเหนอจากพยานหลกฐานของคกรณไดตามทเหนสมควร
พยานบคคลหรอพยานผ เชยวชาญทศาลปกครองเรยกมาใหถอยค�าหรอท�าความเหน
ตอศาลปกครองมสทธไดรบคาตอบแทนตามหลกเกณฑและวธการทก�าหนดในพระราชกฤษฎกา
มาตรา ๕๖ เมอมการฟองคดตอศาลปกครองใด การจายส�านวนคดในศาลปกครองนน
ใหประธานศาลปกครองสงสดหรออธบดศาลปกครองชนตนปฏบตตามหลกเกณฑ ดงตอไปน
(๑) ในกรณทมการจดองคคณะทมความเชยวชาญในประเภทคดดานใดดานหนงเปน
การเฉพาะ ตองจายส�านวนคดใหตรงกบความเชยวชาญขององคคณะทจดไว
(๒) ในกรณทมการแบงพนทรบผดชอบคดขององคคณะ ตองจายส�านวนคดทมมลคดเกดขน
ในพนทใหแกองคคณะทจดไว
(๓) ในกรณทไมมการจดองคคณะตาม (๑) หรอ (๒) หรอมการจดไวลกษณะเดยวกน
หลายองคคณะ หรอองคคณะทรบผดชอบคดดงกลาวมคดคางการพจารณาอยเปนจ�านวนมากซงหากจายส�านวนคด
ใหแกองคคณะนนจะท�าใหคดลาชาหรอกระทบกระเทอนตอความยตธรรมใหจายส�านวนคดโดยใชวธการใด
ทไมอาจคาดหมายไดลวงหนาวาจะจายส�านวนคดใหแกองคคณะใด
320 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
เมอองคคณะในศาลปกครองใดไดรบส�านวนคดแลว ใหตลาการหวหนาคณะศาลปกครอง
สงสดหรอตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตนในองคคณะนน แลวแตกรณ แตงตงตลาการศาลปกครอง
ในคณะของตนคนหนงเปนตลาการเจาของส�านวน เพอเปนผด�าเนนการรวบรวมขอเทจจรงจากค�าฟอง
ค�าชแจงของคกรณ และรวบรวมพยานหลกฐานทเกยวของ ทงน โดยมพนกงานคดปกครองเปนผชวยด�าเนนการ
ตามทตลาการเจาของส�านวนมอบหมาย
เมอไดมอบส�านวนคดใหแกตลาการเจาของส�านวนคนใดแลว หรอไดจายส�านวนคดใหแก
องคคณะใดแลว หามมใหมการเรยกคนส�านวนคดหรอโอนส�านวนคด เวนแตกรณดงตอไปน
(๑) เมอมการโอนคดตามทระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดก�าหนด
(๒) เมอมการคดคานตลาการเจาของส�านวนส�าหรบกรณเรยกคนส�านวน หรอตลาการ
ศาลปกครองในองคคณะพจารณาพพากษานนถกคดคาน หรอไมครบองคคณะส�าหรบกรณโอนส�านวน
(๓) เมอตลาการเจาของส�านวนหรอองคคณะพจารณาพพากษามคดคางการพจารณาอยเปน
จ�านวนมากซงจะท�าใหการพจารณาคดลาชา และตลาการเจาของส�านวนหรอองคคณะพจารณาพพากษาขอสละ
ส�านวนคดทตนรบผดชอบอย
มาตรา ๕๗ ใหตลาการเจาของส�านวนท�าหนาทตรวจสอบและเสนอความเหนในขอเทจจรง
และขอกฎหมายตอองคคณะพจารณาพพากษา ตลอดจนด�าเนนการตาง ๆ ทเกยวของกบคดนน
ในระหวางการด�าเนนการของตลาการเจาของส�านวนตามวรรคหนง ใหเปดโอกาสใหคกรณ
ไดทราบถงขออางหรอขอแยงของแตละฝาย และใหคกรณแสดงพยานหลกฐานของฝายตนเพอยนยนหรอ
หกลางขอเทจจรงและขอกฎหมายได เมอตลาการเจาของส�านวนเหนวาไดรวบรวมขอเทจจรงและขอกฎหมาย
เพยงพอแลว ใหตลาการเจาของส�านวนท�าความเหนเสนอใหองคคณะพจารณาพพากษาเพอพจารณาคดตอไป
ในการใหโอกาสคกรณตามวรรคสอง ใหตลาการเจาของส�านวนก�าหนดใหคกรณแสดงพยาน
หลกฐานของฝายตนภายในระยะเวลาทก�าหนด ถาคกรณมไดปฏบตภายในระยะเวลาทก�าหนด ใหถอวาคกรณ
ทไมไดแสดงพยานหลกฐานนนไมมพยานหลกฐานสนบสนนหรอยอมรบขอเทจจรงตามพยานหลกฐานของ
คกรณอกฝายหนง แลวแตกรณ และใหศาลปกครองพจารณาพพากษาตอไปตามทเหนเปนการยตธรรม
ในกรณทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐไมด�าเนนการภายในระยะเวลาทก�าหนด
ตามวรรคสามหรอมพฤตกรรมประวงคดใหลาชา ศาลปกครองจะรายงานผบงคบบญชาผก�ากบดแล ผควบคม
หรอนายกรฐมนตรเพอด�าเนนการแกไขปรบปรงหรอสงการหรอลงโทษทางวนยตอไปกได ทงน โดยไมเปนการ
ตดอ�านาจทศาลจะมค�าสงลงโทษฐานละเมดอ�านาจศาล
การปฏบตหนาทของตลาการเจาของส�านวนและพนกงานคดปกครองใหเปนไปตามทก�าหนด
ในระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด
มาตรา ๕๘ กอนวนนงพจารณาคด ใหตลาการเจาของส�านวนสงมอบส�านวนคดใหผ แถลง
คดปกครองพจารณา และใหผแถลงคดปกครองจดท�าสรปขอเทจจรง ขอกฎหมาย และ ความเหนของตน
ในการวนจฉยคดนนเสมอตอองคคณะพจารณาพพากษา และใหมาชแจงดวยวาจาตอองคคณะพจารณาพพากษา
ในวนนงพจารณาคดนน และใหมสทธอยรวมในการพจารณาและในการประชมปรกษาเพอพพากษาคดนนได
แตไมมสทธออกเสยงในการวนจฉยคดนน
321กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
ในการนงพจารณาคดใด ถาผ แถลงคดปกครองเหนวาขอเทจจรงในการพจารณาคด
เปลยนแปลงไป ใหผแถลงคดปกครองจดท�าสรปขอเทจจรง ขอกฎหมาย และความเหนของตนขนใหมเสนอ
ตอองคคณะพจารณาพพากษาเพอพจารณาตอไป
ใหอธบดศาลปกครองชนตนหรอประธานศาลปกครองสงสดแตงตงผ แถลงคดปกครอง
จากตลาการศาลปกครองคนหนงในศาลนนทมใชตลาการในองคคณะพจารณาพพากษาคดนน
ผแถลงคดปกครองในศาลปกครองสงสดอาจแตงตงจากตลาการศาลปกครองชนตนกได
การแตงตงและการปฏบตหนาทของผแถลงคดปกครองใหเปนไปตามระเบยบของทประชมใหญ
ตลาการในศาลปกครองสงสด
บทบญญตในวรรคหนงมใหใชบงคบกบคดทก�าหนดในระเบยบของทประชมใหญตลาการ
ในศาลปกครองสงสด
มาตรา ๕๙ ในการพจารณาคด ใหองคคณะพจารณาพพากษาจดใหมการนงพจารณาคด
อยางนอยหนงครงเพอใหคกรณมโอกาสมาแถลงดวยวาจาตอหนาองคคณะพจารณาพพากษา
กอนการนงพจารณาคดครงแรกใหสงสรปขอเทจจรงของตลาการเจาของส�านวนใหคกรณ
ทราบลวงหนาไมนอยกวาเจดวน ในการนใหคกรณมสทธยนค�าแถลง รวมทงน�าพยานหลกฐานมาสบประกอบ
ค�าแถลงดงกลาวเพอยนยนหรอหกลางขอเทจจรง หรอขอกฎหมายเพมเตมตอองคคณะพจารณาพพากษา
ในวนนงพจารณาคดแตจะไมมาแถลงดวยวาจากได
มาตรา ๖๐ การนงพจารณาคดจะตองกระท�าโดยเปดเผย
ในคดเรองใดเพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนด หรอเพอคมครองประโยชน
สาธารณะ ถาศาลปกครองเหนสมควรจะหามมใหมการเปดเผยขอเทจจรง หรอพฤตการณตางๆ ทงหมด
หรอแตบางสวนแหงคด ซงปรากฏจากค�าคความหรอค�าแถลงของคกรณหรอค�าพยานหลกฐานทไดสบมาแลว
ศาลปกครองจะมค�าสงดงตอไปนกได
(๑) หามประชาชนมใหเขาฟงการพจารณาทงหมดหรอบางสวน แลวด�าเนนการพจารณาไป
โดยไมเปดเผย หรอ
(๒) หามมใหออกโฆษณาขอเทจจรงหรอพฤตการณตาง ๆ เชนวานน
ไมวาศาลปกครองจะไดมค�าสงตามวรรคสองหรอไม มใหถอวาการออกโฆษณาทงหมดหรอ
แตบางสวนแหงค�าพพากษา หรอยอเรองแหงค�าพพากษาโดยเปนกลางและถกตองเปนการผดกฎหมาย
เวนแตในกรณทศาลเหนสมควรเพอประโยชนในการรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดหรอ
เพอคมครองประโยชนสาธารณะ จะหามมใหมการเปดเผยขอความทงหมดหรอบางสวนแหงค�าพพากษานนกได
322 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๖๑ ใหตลาการศาลปกครองคนหนงคนใดซงไดรบมอบหมายจากองคคณะมอ�านาจ
ดงตอไปน
(๑) มค�าสงเรยกใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของชแจงขอเทจจรงหรอ
ใหความเหนเปนหนงสอเกยวกบการปฏบตงานของหนวยงานทางปกครองหรอของเจาหนาทของรฐทเกยวของ
(๒) มค�าสงเรยกใหหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐสงวตถ เอกสาร หรอพยาน
หลกฐานอนทเกยวของ หรอใหความเหนในเรองหนงเรองใด หรอสงผแทนหรอเจาหนาทของรฐในหนวยงาน
ทางปกครองนนมาชแจงหรอใหถอยค�าประกอบการพจารณา
(๓) มค�าสงเรยกใหคกรณมาใหถอยค�าหรอน�าพยานหลกฐานมาประกอบการพจารณา
(๔) มค�าสงเรยกใหบคคลทเกยวของกบคดมาใหถอยค�า หรอใหสงพยานหลกฐานมาประกอบ
การพจารณา
(๕) ไตสวนหรอมค�าสงในเรองใดทมใชการวนจฉยชขาดคด ทงน ตามทก�าหนดในระเบยบ
ของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด
ในกรณจ�าเปน ตลาการศาลปกครองหรอบคคลทไดรบมอบหมายจากตลาการศาลปกครอง
มอ�านาจไปตรวจสอบสถานท บคคล หรอสงอนใดเพอประกอบการพจารณากได
มาตรา ๖๒ ถาผฟองคดไดรบค�าสงจากศาลปกครองใหมาใหถอยค�าหรอแสดงพยานหลกฐานแลว
ไมด�าเนนการตามค�าสงนนภายในระยะเวลาทศาลปกครองก�าหนดโดยไมมเหตผลอนสมควร ศาลปกครอง
จะสงใหจ�าหนายคดเสยกได
คดทศาลปกครองไดสงจ�าหนายตามวรรคหนง ถาภายในเกาสบวนนบแตวนทศาลปกครอง
มค�าสงใหจ�าหนายคด ผฟองคดแสดงใหเปนทพอใจแกศาลปกครองไดวาการทตนไมสามารถปฏบตตามค�าสง
ของศาลปกครองไดนน เปนเพราะเหตสดวสยหรอมเหตอนสมควร ศาลปกครองจะอนญาตใหพจารณาใหม
หรอฟองคดใหมกได
มาตรา ๖๓ ตลาการศาลปกครองในองคคณะพจารณาพพากษาหรอผแถลงคดปกครองอาจถก
คดคานไดตามเหตแหงการคดคานผพพากษาทบญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง รวมทง
เหตอนใดอนมสภาพรายแรงซงอาจท�าใหการพจารณาพพากษาคดเสยความยตธรรม
การขอถอนตวจากคด การยนค�าคดคาน การพจารณาค�าคดคาน การสงใหผถกคดคานงดการ
ปฏบตหนาท และการสงใหผอนเขาปฏบตหนาทแทน ใหเปนไปตามทก�าหนดในระเบยบของทประชมใหญ
ตลาการในศาลปกครองสงสด
การสงใหตลาการศาลปกครองผถกคดคานงดการพจารณายอมไมกระทบกระเทอนถงการกระท�าใดๆ
ของตลาการศาลปกครองผถกคดคานทไดกระท�าไปแลว
มาตรา ๖๔ นอกจากทบญญตไวแลวในพระราชบญญตนใหน�าบทบญญตทถอวาเปนการกระท�า
ละเมดอ�านาจศาลตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม และเมอมการละเมด
อ�านาจศาลปกครองมอ�านาจสงลงโทษไดดงน
323กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
(๑) ตกเตอน โดยจะมค�าต�าหนเปนลายลกษณอกษรดวยหรอไมกได
(๒) ไลออกจากบรเวณศาล
(๓) ลงโทษจ�าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ�าทงปรบ
การสงลงโทษฐานละเมดอ�านาจศาลพงใชอยางระมดระวงและเทาทจ�าเปนตามพฤตการณ
แหงกรณ และหากเปนการลงโทษตาม (๓) ใหองคคณะอนทมใชองคคณะพจารณาพพากษาคดนนเปน
ผพจารณาและสงลงโทษ
มาตรา ๖๕ ผใดวจารณการพจารณาหรอการพพากษาคดของศาลปกครองโดยสจรตดวยวธการ
ทางวชาการ ผนนไมมความผดฐานละเมดอ�านาจศาล หรอดหมนศาลหรอตลาการ
มาตรา ๖๖ ในกรณทศาลปกครองเหนสมควรก�าหนดมาตรการหรอวธการใดๆ เพอบรรเทาทกข
ใหแกคกรณทเกยวของเปนการชวคราวกอนการพพากษาคด ไมวาจะมค�ารองขอจากบคคลดงกลาวหรอไม
ใหศาลปกครองมอ�านาจก�าหนดมาตรการหรอวธการชวคราวและออกค�าสงไปยงหนวยงานทางปกครองหรอ
เจาหนาทของรฐทเกยวของใหปฏบตได ตามหลกเกณฑและวธการทก�าหนดโดยระเบยบของทประชมใหญ
ตลาการในศาลปกครองสงสด
การก�าหนดหลกเกณฑและวธการตามวรรคหนง ใหค�านงถงความรบผดชอบของหนวยงาน
ทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐและปญหาอปสรรคทอาจเกดขนแกการบรหารงานของรฐประกอบดวย
สวนท ๓
ค�าพพากษาหรอค�าสงคดปกครอง
มาตรา ๖๗ การท�าค�าพพากษาหรอค�าสงของศาลปกครองถาจะตองกระท�าโดยตลาการ
ศาลปกครองหลายคน ค�าพพากษาหรอค�าสงนนจะตองบงคบตามความเหนของฝายขางมากและในกรณ
ทตลาการในศาลปกครองผใดมความเหนแยงใหท�าความเหนแยงไวในค�าพพากษาหรอค�าสงนน
มาตรา ๖๘ ถาประธานศาลปกครองสงสดเหนสมควรจะใหมการวนจฉยปญหาใดหรอคดใด
โดยทประชมใหญกได หรอมกฎหมายหรอระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดใหวนจฉย
ปญหาใด หรอคดใดโดยทประชมใหญกใหวนจฉยโดยทประชมใหญ
ภายใตบงคบมาตรา ๖๓ ทประชมใหญนนใหประกอบดวยตลาการในศาลปกครองสงสดทกคน
ทอยปฏบตหนาท แตตองมจ�านวนไมนอยกวากงหนงของจ�านวนตลาการในศาลปกครองสงสด และใหประธาน
ศาลปกครองสงสดเปนประธานทประชมใหญ
ค�าวนจฉยของทประชมใหญใหเปนไปตามเสยงขางมาก และถามคะแนนเสยงเทากนใหประธาน
ในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด
324 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๖๙ ค�าพพากษาหรอค�าสงชขาดคดปกครองของศาลปกครองอยางนอยตองระบ
(๑) ชอผยนค�าฟอง
(๒) หนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเปนเหตแหงการฟองคด
(๓) เหตแหงการฟองคด
(๔) ขอเทจจรงของเรองทฟอง
(๕) เหตผลแหงค�าวนจฉย
(๖) ค�าวนจฉยของศาลในประเดนแหงคด
(๗) ค�าบงคบ ถาม โดยใหระบหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทตองปฏบตตาม
ค�าบงคบไวดวย
(๘) ขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด�าเนนการใหเปนไปตามค�าพพากษา ถาม
ค�าพพากษาหรอค�าสงตามวรรคหนงตองลงลายมอชอของตลาการศาลปกครองทนงพจารณา
และพพากษาคดหรอมค�าสงนน ถาตลาการศาลปกครองคนใดมเหตจ�าเปนไมสามารถลงลายมอชอได ใหอธบด
ศาลปกครองชนตนหรอประธานศาลปกครองสงสด แลวแตกรณ จดแจงเหตดงกลาวไวในค�าพพากษาหรอ
ค�าสงนนดวย
เมอศาลปกครองไดอานผลแหงค�าพพากษาหรอค�าสงชขาดคดปกครองในศาลปกครอง
โดยเปดเผยในวนใดแลว ใหถอวาวนทไดอานนนเปนวนทศาลปกครองมค�าพพากษาหรอค�าสงในการน
ใหศาลปกครองแจงใหคกรณทราบก�าหนดวนอานผลแหงค�าพพากษาหรอค�าสงนนเปนการลวงหนาตามสมควร
ถาไมมคกรณมาศาลปกครองในวนนดอานผลแหงค�าพพากษาหรอค�าสงใหศาลปกครอง
งดการอานค�าพพากษาหรอค�าสง แลวบนทกไวและใหถอวาวนทบนทกเปนวนทศาลปกครองไดมค�าพพากษา
หรอค�าสง
ใหส�านกงานศาลปกครองจดใหมค�าพพากษาหรอค�าสงชขาดคดปกครองไวทศาลปกครอง
เพอใหประชาชนเขาตรวจดหรอขอส�าเนาทมการรบรองถกตองได โดยจะเรยกคาธรรมเนยมในการนนกได
ทงน ตามระเบยบท ก.ศป. ก�าหนด
ใหส�านกงานศาลปกครองพมพเผยแพรค�าพพากษาหรอค�าสงชขาดคดของศาลปกครอง
และความเหนของผแถลงคดปกครองตามมาตรา ๕๘
มาตรา ๗๐ ค�าพพากษาศาลปกครองใหผกพนคกรณทจะตองปฏบตตามค�าบงคบนบแตวนท
ก�าหนดในค�าพพากษาจนถงวนทค�าพพากษานนถกเปลยนแปลงแกไขกลบหรองดเสย
ในกรณทเปนค�าพพากษาของศาลปกครองชนตน ใหรอการปฏบตตามค�าบงคบไวจนกวา
จะพนระยะเวลาการอทธรณ หรอในกรณทมการอทธรณใหรอการบงคบคดไวจนกวาคดจะถงทสด
มาตรา ๗๑ ภายใตบงคบบทบญญตวาดวยการอทธรณค�าพพากษาหรอค�าสงค�าพพากษาหรอ
ค�าสงใดๆ ใหมผลผกพนบคคลภายนอกไดในกรณ ดงตอไปน
(๑) ในค�าพพากษาใหบคคลใดออกไปจากสถานทใดใหใชบงคบตลอดถงบรวารของผนนทอย
ในสถานทนนดวย เวนแตผนนจะพสจนไดวาตนมสทธพเศษอน
325กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
(๒) ถาบคคลใดไดเขาเปนผค�าประกนในศาลเพอการด�าเนนการใด ๆ ตามค�าพพากษาหรอ
ค�าสง ใหค�าพพากษาหรอค�าสงใชบงคบแกการประกนนนไดโดยไมตองฟองผค�าประกนใหม
(๓) ค�าพพากษาหรอค�าสงเกยวกบสถานะหรอความสามารถของบคคล หรอนตบคคล
บคคลภายนอกจะยกขนอางองหรอใชยนกบบคคลภายนอกกได เวนแตบคคลภายนอกจะมสทธดกวา
(๔) ค�าพพากษาหรอค�าสงทเกยวกบสทธแหงทรพยสนใดๆ คกรณทเกยวของอาจอางกบบคคล
ภายนอกได เวนแตบคคลภายนอกจะมสทธดกวา
มาตรา ๗๒ ในการพพากษาคด ศาลปกครองมอ�านาจก�าหนดค�าบงคบอยางหนงอยางใด
ดงตอไปน
(๑) สงใหเพกถอนกฎหรอค�าสงหรอสงหามการกระท�าทงหมดหรอบางสวน ในกรณทมการฟองวา
หนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท�าการโดยไมชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑)
(๒) สงใหหวหนาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของปฏบตตามหนาท
ภายในเวลาทศาลปกครองก�าหนด ในกรณทมการฟองวาหนวยงานทางปกครอง หรอเจาหนาทของรฐละเลย
ตอหนาทหรอปฏบตหนาทลาชาเกนสมควร
(๓) สงใหใชเงนหรอสงมอบทรพยสนหรอใหกระท�าการหรองดเวนกระท�าการโดยจะก�าหนด
ระยะเวลาและเงอนไขอน ๆ ไวดวยกได ในกรณทมการฟองเกยวกบการกระท�าละเมดหรอความรบผด
ของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐหรอการฟองเกยวกบสญญาทางปกครอง
(๔) สงใหถอปฏบตตอสทธหรอหนาทของบคคลทเกยวของ ในกรณทมการฟองใหศาล
มค�าพพากษาแสดงความเปนอยของสทธหรอหนาทนน
(๕) สงใหบคคลกระท�าหรอละเวนกระท�าอยางหนงอยางใดเพอใหเปนไปตามกฎหมาย
ในการมค�าบงคบตามวรรคหนง (๑) ศาลปกครองมอ�านาจก�าหนดวาจะใหมผลยอนหลง
หรอไมยอนหลงหรอมผลไปในอนาคตถงขณะใดขณะหนงได หรอจะก�าหนดใหมเงอนไขอยางใดกได ทงน
ตามความเปนธรรมแหงกรณ
ในกรณทศาลปกครองมค�าพพากษาถงทสดใหเพกถอนกฎ ใหมการประกาศผลแหงค�าพพากษา
ดงกลาวในราชกจจานเบกษา และใหการประกาศดงกลาวมผลเปนการเพกถอนกฎนน
ในกรณทศาลปกครองมค�าบงคบใหผใดช�าระเงนหรอสงมอบทรพยสนตามค�าพพากษา ถาผนน
ไมช�าระเงนหรอสงมอบทรพยสน ศาลปกครองอาจมค�าสงใหมการบงคบคดแกทรพยสนของบคคลนนได
ในกรณทศาลปกครองมค�าบงคบตามวรรคหนง (๕) หรอตามวรรคส ใหน�าบทบญญตวาดวย
การบงคบคดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม
ในการพพากษาคด ใหศาลปกครองมค�าสงคนคาธรรมเนยมศาลทงหมดหรอแตบางสวน
ตามสวนของการชนะคด
326 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๗๓ การคดคานค�าพพากษาหรอค�าสงของศาลปกครองชนตนนน ใหยนอทธรณ
ตอศาลปกครองชนตนทมค�าพพากษาหรอค�าสงภายในก�าหนดสามสบวนนบแตวนทไดมค�าพพากษาหรอค�าสง
ถามไดยนอทธรณตามก�าหนดเวลาดงกลาว ใหถอวาคดนนเปนอนถงทสด
ค�าพพากษาหรอค�าสงตามวรรคหนงใหหมายความรวมถง ค�าสงเกยวกบการละเมดอ�านาจศาล
หรอค�าสงอนใดทท�าใหคดเสรจเดดขาด
ในกรณทศาลปกครองสงสดเหนวาค�าอทธรณใดมขอเทจจรงหรอขอกฎหมายทไมเปนสาระ
อนควรไดรบการวนจฉย ศาลปกครองสงสดจะสงไมรบอทธรณนนไวพจารณากได
ค�าพพากษาหรอค�าสงของศาลปกครองสงสดใหเปนทสด
มาตรา ๗๔ เมอมค�าพพากษาหรอค�าสงอนเปนทสดของศาลปกครองตางชนกนในประเดน
แหงคดอยางเดยวกน ขดหรอแยงกนใหถอตามค�าพพากษาหรอค�าสงของศาลปกครองสงสด
ถาค�าพพากษาหรอค�าสงอนเปนทสดของศาลปกครองชนตนดวยกนมการขดหรอแยงกน
ในประเดนแหงคดอยางเดยวกน คกรณหรอบคคลภายนอกผมสวนไดเสยจะยนค�ารองขอตอศาลปกครองสงสด
เพอใหมค�าสงก�าหนดวาจะใหถอตามค�าพพากษาหรอค�าสงใด ค�าสงของศาลปกครองสงสดเชนวานใหเปนทสด
มาตรา ๗๕ ในกรณทศาลปกครองไดมค�าพพากษาหรอค�าสงชขาดคดปกครองเสรจเดดขาดแลว
คกรณหรอบคคลภายนอกผมสวนไดเสยหรออาจถกกระทบจากผลแหงคดนนอาจมค�าขอใหศาลปกครอง
พจารณาพพากษาคดหรอมค�าสงชขาดคดปกครองนนใหมไดในกรณดงตอไปน
(๑) ศาลปกครองฟงขอเทจจรงผดพลาดหรอมพยานหลกฐานใหม อนอาจท�าใหขอเทจจรง
ทฟงเปนยตแลวนนเปลยนแปลงไปในสาระส�าคญ
(๒) คกรณทแทจรงหรอบคคลภายนอกนนมไดเขามาในการด�าเนนกระบวนพจารณาคดหรอ
ไดเขามาแลวแตถกตดโอกาสโดยไมเปนธรรมในการมสวนรวมในการด�าเนนกระบวนพจารณา
(๓) มขอบกพรองส�าคญในกระบวนพจารณาพพากษาทท�าใหผลของคดไมมความยตธรรม
(๔) ค�าพพากษาหรอค�าสงนนไดท�าขนโดยอาศยขอเทจจรงหรอขอกฎหมายใด และตอมา
ขอเทจจรงหรอขอกฎหมายนนเปลยนแปลงไปในสาระส�าคญซงท�าใหผลแหงค�าพพากษาหรอค�าสงขดกบ
กฎหมายทใชบงคบอยในขณะนน
การยนค�าขอตามวรรคหนง ใหกระท�าไดเฉพาะเมอคกรณหรอบคคลภายนอกไมทราบถงเหตนน
ในการพจารณาคดครงทแลวมา โดยมใชความผดของผนน
การยนค�าขอใหพจารณาพพากษาคดหรอมค�าสงใหมตองกระท�าภายในเกาสบวนนบแตวนท
ผนนไดรหรอควรรถงเหตซงอาจขอใหพจารณาพพากษาหรอมค�าสงใหมได แตไมเกนหาปนบแตศาลปกครอง
ไดมค�าพพากษาหรอค�าสงชขาด
หมวด ๕
ส�านกงานศาลปกครอง
327กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๗๖ ใหมส�านกงานศาลปกครองเปนสวนราชการทเปนหนวยงานอสระตามรฐธรรมนญ
มฐานะเปนนตบคคล
มาตรา ๗๗ ส�านกงานศาลปกครองมอ�านาจหนาท ดงตอไปน
(๑) รบผดชอบในงานธรการของศาลปกครอง
(๒) ด�าเนนการเกยวกบคดปกครองตามค�าสงของศาลปกครอง
(๓) ด�าเนนการบงคบใหเปนไปตามค�าบงคบของศาลปกครอง
(๔) ศกษาและรวบรวมขอมลเพอประโยชนแกการปฏบตงานของศาลปกครอง
(๕) วเคราะหเหตแหงการฟองคดปกครองเพอเสนอแนะแนวทางการปรบปรงวธปฏบต
ราชการตอหนวยงานของรฐทเกยวของ
(๖) จดพมพและเผยแพรค�าพพากษาหรอค�าสงของศาลปกครอง
(๗) จดใหมการศกษาอบรมและพฒนาความรของตลาการศาลปกครอง ขาราชการฝายศาลปกครอง
และเจาหนาทอนของรฐทเกยวของ ตลอดจนประสานงานกบหนวยงานอนทเกยวของเพอพฒนาหลกกฎหมาย
มหาชน การบรหารราชการแผนดน และบคลากรดานกฎหมายมหาชน
(๘) ปฏบตการอนตามบทบญญตแหงพระราชบญญตน หรอตามทมกฎหมายก�าหนดใหเปน
อ�านาจหนาทของส�านกงานศาลปกครอง
มาตรา ๗๘ ใหมเลขาธการส�านกงานศาลปกครองเปนขาราชการฝายศาลปกครองขนตรง
ตอประธานศาลปกครองสงสด มหนาทควบคมดแลโดยทวไป ซงราชการของส�านกงานศาลปกครอง และ
เปนผบงคบบญชาขาราชการในส�านกงานศาลปกครอง โดยมรองเลขาธการส�านกงานศาลปกครองเปนผชวยสง
และปฏบตราชการ
การแตงตงเลขาธการส�านกงานศาลปกครอง ใหประธานศาลปกครองสงสดคดเลอกบคคล
ทเหมาะสมจะด�ารงต�าแหนง โดยความเหนชอบของ ก.ศป. เสนอตอนายกรฐมนตร และใหนายกรฐมนตร
น�าความกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตงตอไป
ในกจการของส�านกงานศาลปกครองทเกยวของกบบคคลภายนอก ใหเลขาธการส�านกงาน
ศาลปกครองเปนผแทนของส�านกงานศาลปกครอง เพอการน เลขาธการส�านกงานศาลปกครองจะมอบหมาย
ใหบคคลใดปฏบตราชการเฉพาะอยางแทนกได ทงน ตองเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการขาราชการ
ฝายศาลปกครองก�าหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา
มาตรา ๗๙ ใหมพนกงานคดปกครองท�าหนาทชวยเหลอตลาการเจาของส�านวนในการด�าเนนคด
ปกครองตามทตลาการเจาของส�านวนมอบหมาย และปฏบตหนาทอนในส�านกงานศาลปกครองตามทเลขาธการ
ส�านกงานศาลปกครองมอบหมาย
ในการปฏบตหนาทเกยวกบการด�าเนนคดปกครองตามทตลาการเจาของส�านวนมอบหมาย
ใหพนกงานคดปกครองเปนเจาพนกงานในต�าแหนงพนกงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายอาญา
328 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๘๐ คณสมบตของบคคลทไดรบการแตงตงเปนพนกงานคดปกครองในระดบตางๆ
ใหเปนไปตามหลกเกณฑท ก.ศป. ก�าหนด
ใหเลขาธการส�านกงานศาลปกครองมอ�านาจพจารณาแตงตงขาราชการในสงกดส�านกงาน
ศาลปกครองซงมคณสมบตตามวรรคหนงเปนพนกงานคดปกครอง
มาตรา ๘๑ ใหมคณะกรรมการคณะหนง เรยกวา “คณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครอง”
ประกอบดวย ประธานศาลปกครองสงสด เปนประธาน รองประธานศาลปกครองสงสดคนทหนง อธบดศาล
ปกครองกลาง เลขาธการส�านกงานศาลปกครอง ขาราชการฝายศาลปกครองในระดบไมต�ากวาต�าแหนงท ก.ศป.
ก�าหนด จ�านวนสามคนซงไดรบเลอกจากขาราชการฝายศาลปกครองดวยกนตามวธการท ก.ศป. ประกาศ
ก�าหนด โดยความเหนชอบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา
และเลขาธการคณะกรรมการขาราชการพลเรอน เปนกรรมการ
ใหเลขาธการส�านกงานศาลปกครองแตงตงขาราชการฝายศาลปกครองเปนเลขานการ และ
ผชวยเลขานการ
มาตรา ๘๒ กรรมการขาราชการฝายศาลปกครองทไดรบเลอกจากขาราชการฝายศาลปกครอง
ใหอยในต�าแหนงคราวละสองป และอาจไดรบเลอกใหมได แตจะอยในต�าแหนงเกนสองวาระตดตอกนมได
ถาต�าแหนงวางลงกอนครบวาระ ใหด�าเนนการเลอกซอมภายในหกสบวนนบแตวนทต�าแหนง
วางลง เวนแตวาระการอยในต�าแหนงของกรรมการผนนจะเหลอไมถงเกาสบวนจะไมด�าเนนการเลอกซอมกได
กรรมการขาราชการฝายศาลปกครองซงไดรบเลอกซอมใหอยในต�าแหนงเทากบวาระทเหลออย
ของผซงตนแทน
มาตรา ๘๓ นอกจากการพนจากต�าแหนงตามวาระ กรรมการขาราชการฝายศาลปกครอง
ทไดรบเลอกจากขาราชการฝายศาลปกครองพนจากต�าแหนงเมอ
(๑) ตาย
(๒) ลาออก
(๓) พนจากการเปนราชการฝายศาลปกครอง
(๔) คณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองมมตดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสามในสของ
จ�านวนกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองทงหมดใหพนจากต�าแหนง เนองจากกระท�าการหรอมพฤตการณ
ไมเหมาะสมในการปฏบตหนาทกรรมการขาราชการฝายศาลปกครอง
มาตรา ๘๔ ใหคณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองมอ�านาจออกระเบยบหรอประกาศ
เกยวกบการบรหารงานทวไป การบรหารงานบคคล การงบประมาณ การเงน และทรพยสน และการด�าเนนการอน
ของส�านกงานศาลปกครองโดยเฉพาะเรอง ดงตอไปน
(๑) การแบงสวนราชการภายในของส�านกงานศาลปกครองและอ�านาจหนาทของสวนราชการ
ดงกลาว
329กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
(๒) การก�าหนดคณสมบต การคดเลอก การบรรจ การแตงตง การทดลองปฏบต หนาทราชการ
การยาย การเลอนต�าแหนง การพนจากต�าแหนง การเลอนขนเงนเดอน การออกจากราชการ การสงพกราชการ
การสงใหออกจากราชการไวกอน วนย การสอบสวน และการลงโทษทางวนย การรองทกข และการอทธรณ
การลงโทษส�าหรบขาราชการฝายศาลปกครอง
(๓) การรกษาราชการแทนและการปฏบตราชการแทนในต�าแหนงของขาราชการฝายศาลปกครอง
(๔) การก�าหนดวนเวลาท�างาน วนหยดราชการตามประเพณ วนหยดราชการประจ�าป และ
การลาหยดราชการของขาราชการฝายศาลปกครอง
(๕) การก�าหนดเครองแบบและการแตงกายของขาราชการฝายศาลปกครอง
(๖) การจางและการแตงตงบคคลเพอเปนผเชยวชาญหรอเปนผช�านาญการเฉพาะดานอนจะเปน
ประโยชนตอการปฏบตหนาทของศาลปกครอง รวมทงอตราคาตอบแทนการจางดวย
(๗) การแตงตงบคคลหรอคณะบคคลเพอด�าเนนกจการใด ๆ ตามแตจะมอบหมาย
(๘) การบรหารจดการงบประมาณและการพสดของส�านกงานศาลปกครอง
(๙) การจดสวสดการหรอการสงเคราะหอนแกขาราชการฝายศาลปกครอง
(๑๐) การรกษาทะเบยนประวตและควบคมการเกษยณอายของขาราชการฝายศาลปกครอง
(๑๑) การก�าหนดวธการและเงอนไขในการจางลกจางส�านกงานศาลปกครอง รวมทง
การก�าหนดเครองแบบและการแตงกาย การก�าหนดวนเวลาท�างาน วนหยดราชการตามประเพณวนหยดราชการ
ประจ�าป การลาหยดราชการ และการจดสวสดการหรอการสงเคราะหอนของลกจางส�านกงานศาลปกครอง
(๑๒) การก�าหนดกจการอนทอย ในอ�านาจและหนาทของคณะกรรมการขาราชการ
ฝายศาลปกครอง
ระเบยบหรอประกาศตามวรรคหนง ใหประธานกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองเปน
ผลงนาม และเมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได
มาตรา ๘๕ การก�าหนดต�าแหนงและการใหไดรบเงนเดอน เงนประจ�าต�าแหนงและเงนเพม
ส�าหรบต�าแหนงทมเหตพเศษของขาราชการฝายศาลปกครอง ใหน�ากฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอน
ในสวนทเกยวกบขาราชการพลเรอนสามญมาใชบงคบโดยอนโลม ทงนค�าวา “ก.พ.” ใหหมายถงคณะกรรมการ
ขาราชการฝายศาลปกครอง
มาตรา ๘๖ อตราเงนเดอน อตราเงนประจ�าต�าแหนง และการใหไดรบเงนประจ�าต�าแหนง
และการจายเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงของขาราชการฝายศาลปกครอง ใหน�าบทบญญตทใชบงคบ
แกขาราชการพลเรอนในกฎหมายวาดวยเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงมาใชบงคบโดยอนโลม
มาตรา ๘๗ การบรรจบคคลเขารบราชการเปนขาราชการฝายศาลปกครอง และการแตงตง
ใหด�ารงต�าแหนง ใหผมอ�านาจดงตอไปนเปนผสงบรรจและแตงตง
330 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
(๑) การบรรจและแตงตงรองเลขาธการส�านกงานศาลปกครอง ใหประธานศาลปกครองสงสด
คดเลอกบคคลทเหมาะสมจะด�ารงต�าแหนง โดยความเหนชอบของ ก.ศป. เสนอตอนายกรฐมนตร และใหนายก
รฐมนตรน�าความกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตงตอไป
(๒) การบรรจและแตงตงใหด�ารงต�าแหนงอนนอกจาก (๑) ใหเลขาธการส�านกงาน
ศาลปกครองเปนผมอ�านาจสงบรรจและแตงตง
มาตรา ๘๘ การโอนขาราชการฝายศาลปกครองไปบรรจและแตงตงใหด�ารงต�าแหนงขาราชการ
ในหนวยงานของรฐอนหรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถนหรอการโอนขาราชการในหนวยงาน
ของรฐอนหรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถนมาบรรจและแตงตงใหด�ารงต�าแหนงขาราชการ
ฝายศาลปกครองอาจกระท�าไดถาเจาตวสมครใจโดยผมอ�านาจสงบรรจท�าความตกลงกบเจาสงกด และไดปฏบต
ตามระเบยบทคณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองก�าหนดโดยความเหนชอบจากคณะกรรมการขาราชการ
หรอคณะกรรมการพนกงานสวนทองถนประเภทนน ๆ แลวแตกรณ
การบรรจและแตงตงขาราชการหรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถนทโอนมาเปน
ขาราชการฝายศาลปกครองตามวรรคหนง ใหด�ารงต�าแหนงระดบใดและใหไดรบเงนเดอนและเงนประจ�า
ต�าแหนงเทาใด ใหคณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองเปนผพจารณาก�าหนด แตเงนเดอนทจะใหไดรบ
จะตองไมสงกวาขาราชการฝายศาลปกครองทมคณวฒ ความสามารถ และความช�านาญงานในระดบเดยวกน
เพอประโยชนในการนบเวลาราชการ ใหถอเวลาราชการหรอเวลาท�างานของผทโอนมาเปน
ขาราชการฝายศาลปกครองตามวรรคหนงในขณะทเปนขาราชการ หรอพนกงานขององคกรปกครองสวนทองถน
นนเปนเวลาราชการของขาราชการฝายศาลปกครองตามพระราชบญญตนดวย
การโอนขาราชการการเมองและขาราชการทอยในระหวางทดลองปฏบตหนาทราชการมาเปน
ขาราชการฝายศาลปกครองตามพระราชบญญตนจะกระท�ามได
มาตรา ๘๙ ขาราชการฝายศาลปกครองมสทธไดรบบ�าเหนจบ�านาญตามกฎหมายวาดวย
กองทนบ�าเหนจบ�านาญขาราชการเชนเดยวกบขาราชการพลเรอน
มาตรา ๙๐ เมอส�านกงานตรวจเงนแผนดนไดท�าการตรวจสอบรบรองบญชและการเงน
ทกประเภทของศาลปกครองและส�านกงานศาลปกครองแลว ใหเสนอผลการสอบบญชโดยตรงตอสภาผแทน
ราษฎร วฒสภา และคณะรฐมนตร โดยไมชกชา
มาตรา ๙๑ ใหส�านกงานศาลปกครองเสนองบประมาณรายจายตอคณะรฐมนตรเพอจดสรร
เปนเงนอดหนนของศาลปกครองและส�านกงานศาลปกครองไวในรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ�าป
หรอรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม แลวแตกรณในการน คณะรฐมนตรอาจท�าความเหน
เกยวกบการจดสรรงบประมาณของศาลปกครองและส�านกงานศาลปกครองไวในรายงานการเสนอราง
พระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ�าปหรอรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตมดวยกได
331กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๙๒ ในการเสนอหรอพจารณางบประมาณรายจาย การแตงตงตลาการศาลปกครองหรอ
ในการพจารณาเรองใดเกยวกบส�านกงานศาลปกครองหรอศาลปกครอง ถาเลขาธการส�านกงานศาลปกครอง
รองขอคณะรฐมนตร ทประชมรวมกนของรฐสภา สภาผแทนราษฎร วฒสภาหรอคณะกรรมาธการทเกยวของ
อาจอนญาตใหเลขาธการส�านกงานศาลปกครองหรอผซงเลขาธการส�านกงานศาลปกครองมอบหมายมาชแจงได
มาตรา ๙๓ ใหส�านกงานศาลปกครองจดท�ารายงานการปฏบตงานของศาลปกครองและของ
ส�านกงานศาลปกครองเสนอตอคณะรฐมนตร สภาผแทนราษฎร และวฒสภาปละหนงครง
บทเฉพาะกาล
มาตรา ๙๔ ในวาระเรมแรก ใหจดตงศาลปกครองในภมภาค ดงตอไปน
(๑) ศาลปกครองขอนแกน ตงอยในจงหวดขอนแกน โดยมเขตตลอดทองทจงหวดกาฬสนธ
จงหวดขอนแกน และจงหวดมหาสารคาม
(๒) ศาลปกครองชมพร ตงอยในจงหวดชมพร โดนมเขตตลอดทองทจงหวดชมพร จงหวด
ประจวบครขนธ จงหวดเพชรบร และจงหวดระนอง
(๓) ศาลปกครองเชยงใหม ตงอยในจงหวดเชยงใหม โดยมเขตตลอดทองทจงหวดเชยงราย
จงหวดเชยงใหม จงหวดแมฮองสอน จงหวดล�าปาง และจงหวดล�าพน
(๔) ศาลปกครองนครราชสมา ตงอยในจงหวดนครราชสมา โดยมเขตตลอดทองทจงหวด
ชยภม และจงหวดนครราชสมา
(๕) ศาลปกครองนครศรธรรมราช ตงอยในจงหวดนครศรธรรมราช โดยมเขตตลอดทองท
จงหวดกระบ จงหวดนครศรธรรมราช จงหวดพงงา จงหวดภเกต และจงหวดสราษฎรธาน
(๖) ศาลปกครองบรรมย ตงอยในจงหวดบรรมย โดยมเขตตลอดทองทจงหวดบรรมย และ
จงหวดสรนทร
(๗) ศาลปกครองพษณโลก ตงอย ในจงหวดพษณโลก โดยมเขตตลอดทองทจงหวด
ก�าแพงเพชร จงหวดตาก จงหวดนครสวรรค จงหวดพจตร จงหวดพษณโลก จงหวดเพชรบรณ และจงหวดสโขทย
(๘) ศาลปกครองแพร ตงอยในจงหวดแพร โดยมเขตตลอดทองทจงหวดนาน จงหวดพะเยา
จงหวดแพร และจงหวดอตรดตถ
(๙) ศาลปกครองยะลา ตงอยในจงหวดยะลา โดยมเขตตลอดทองทจงหวดนราธวาส จงหวด
ปตตาน และจงหวดยะลา
(๑๐) ศาลปกครองระยอง ตงอยในจงหวดระยอง โดยมเขตตลอดทองทจงหวดจนทบร
จงหวดฉะเชงเทรา จงหวดชลบร จงหวดตราด จงหวดปราจนบร จงหวดระยอง และจงหวดสระแกว
332 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
(๑๑) ศาลปกครองลพบร ตงอยในจงหวดลพบร โดยมเขตตลอดทองทจงหวดนครนายก
จงหวดพระนครศรอยธยา จงหวดลพบร จงหวดสระบร จงหวดสงหบร และจงหวดอางทอง
(๑๒) ศาลปกครองสกลนคร ตงอยในจงหวดสกลนคร โดยมเขตตลอดทองท จงหวดนครพนม
จงหวดมกดาหาร และจงหวดสกลนคร
(๑๓) ศาลปกครองสงขลา ตงอยในจงหวดสงขลา โดยมเขตตลอดทองทจงหวดตรง จงหวด
พทลง จงหวดสงขลา และจงหวดสตล
(๑๔) ศาลปกครองสพรรณบร ตงอยในจงหวดสพรรณบร โดยมเขตตลอดทองทจงหวด
กาญจนบร จงหวดชยนาท จงหวดสพรรณบร และจงหวดอทยธาน
(๑๕) ศาลปกครองอดรธาน ตงอยในจงหวดอดรธาน โดยมเขตตลอดทองทจงหวดเลย
จงหวดหนองคาย จงหวดหนองบวล�าภ และจงหวดอดรธาน
(๑๖) ศาลปกครองอบลราชธาน ตงอย ในจงหวดอบลราชธาน โดยมเขตตลอดทองท
จงหวดยโสธร จงหวดรอยเอด จงหวดศรสะเกษ จงหวดอบลราชธาน และจงหวดอ�านาจเจรญ
มาตรา ๙๕ ในกรณทมการจดตงและเปดท�าการศาลปกครองในภมภาคตามมาตรา ๘ เพมเตม
ในเขตศาลปกครองกลางหรอศาลปกครองในภมภาคตามมาตรา ๙๔ บรรดาคดของเขตทองทศาลปกครอง
ในภมภาคทตงขนใหม ซงคางพจารณาอยในศาลปกครองกลางหรอศาลปกครองในภมภาคตามมาตรา ๙๔
ใหคงพจารณาพพากษาในศาลปกครองกลางหรอศาลปกครองในภมภาคนนตอไป
มาตรา ๙๖ ภายในระยะเวลาหาปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ มใหน�ามาตรา ๒๑
วรรคหนง (๓) มาใชบงคบกบผไดรบการแตงตงเปนตลาการในศาลปกครองสงสดในระหวางนน
ในกรณทผไดรบแตงตงเปนตลาการในศาลปกครองสงสดตามวรรคหนงเปนผทไดรบหรอ
มสทธไดรบบ�านาญปกตแลวในขณะแตงตง ใหน�าความในมาตรา ๓๒ มาใชบงคบโดยอนโลม
มาตรา ๙๗ การแตงตงตลาการในศาลปกครองสงสดครงแรกเมอพระราชบญญตนใชบงคบ
ใหมคณะกรรมการคดเลอกตลาการในศาลปกครองสงสด ประกอบดวยขาราชการส�านกงานคณะกรรมการ
กฤษฎกาสองคนซงไดรบเลอกโดยทประชมใหญคณะกรรมการกฤษฎกา ผพพากษาในศาลฎกาสองคนซงด�ารง
ต�าแหนงไมต�ากวาผพพากษาศาลฎกาและไดรบเลอกโดยทประชมใหญศาลฎกาผแทนคณะกรรมการขาราชการ
อยการหนงคน ผแทนคณะกรรมการขาราชการพลเรอนหนงคน ผแทนคณะกรรมการสภาทนายความหนงคน
ผแทนคณะนตศาสตรหรอเทยบเทาของสถาบนอดมศกษาของรฐทกแหงซงเลอกกนเองใหเหลอสองคนและ
ผแทนคณะรฐศาสตรหรอเทยบเทาของสถาบนอดมศกษาของรฐทกแหง ซงเลอกกนเองใหเหลอหนงคนเปน
กรรมการ และใหกรรมการดงกลาวเลอกกรรมการดวยกนเองคนหนงเปนประธานกรรมการ
ใหคณะกรรมการตามวรรคหนงเลอกขาราชการฝายศาลปกครองคนหนงท�าหนาทเปน
เลขานการ
333กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๙๘ ใหคณะกรรมการคดเลอกตลาการในศาลปกครองสงสดคดเลอกบคคลผม
คณสมบตตามพระราชบญญตนและมความรความสามารถและความประพฤตเหมาะสมทจะแตงตงเปนตลาการ
ในศาลปกครองสงสดไมเกนยสบสามคน และใหน�าความในมาตรา ๑๕ วรรคหนง มาใชบงคบโดยอนโลม
ทงน ตองด�าเนนการใหเสรจภายในหกสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ
ใหคณะกรรมการคดเลอกตลาการในศาลปกครองสงสดจดท�าบญชรายชอบคคลทจะคดเลอก
จากผทสนใจสมครและผทสถาบนหรอองคกรทเกยวของกบผทมคณสมบตตามมาตรา ๑๓ (๔) เสนอขน และ
ใหบคคลดงกลาวแสดงหลกฐานผลงานทางวชาการหรอทางประสบการณทบงชถงความรความสามารถทเหมาะสม
ส�าหรบต�าแหนงตลาการในศาลปกครองสงสดเพอสรรหาบคคลทมความร ความสามารถเหมาะสมทสด
ตามจ�านวนทก�าหนดในวรรคหนง ในการนใหเปดเผยบญชรายชอบคคลทจะคดเลอกและรายชอบคคลทไดรบ
การคดเลอกใหทราบทวไป และเชญชวนใหบคคลในวงการกฎหมายและการบรหารราชการแผนดนใหขอคดเหน
และน�ามาพจารณากอนน�ารายชอผทไดรบการคดเลอกในชนทสดเสนอตอนายกรฐมนตรเพอด�าเนนการตอไป
เมอมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ แตงตงตลการในศาลปกครองสงสดตามวรรคหนงแลว
ใหคณะกรรมการคดเลอกตลาการในศาลปกครองสงสดเปนอนพนจากหนาท และใหตลาการในศาลปกครอง
สงสดคดเลอกตลาการในศาลปกครองสงสดดวยกนเอง เปนประธานศาลปกครองสงสดหนงคน รองประธาน
ศาลปกครองสงสดสองคน และตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสดสคน และใหน�าความในมาตรา ๑๕
วรรคสอง และวรรคสาม มาใชบงคบโดยอนโลม
มาตรา ๙๙ ในระยะเรมแรกใหทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดซงไดรบแตงตง
ตามมาตรา ๙๘ คดเลอกรายชอบคคลผมคณสมบตและมความเหมาะสมทจะแตงตงเปนอธบดศาลปกครอง
ชนตน รองอธบดศาลปกครองชนตนศาลละหนงคน และตลาการศาลปกครองชนตนอกไมเกนหนงรอยสามสบคน
และใหด�าเนนการตามมาตรา ๙๘ วรรคสอง โดยอนโลมกอนเสนอรายชอใหนายกรฐมนตรน�าความกราบบงคมทล
เพอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แตงตง
มาตรา ๑๐๐ เมอมการแตงตงตลาการในศาลปกครองสงสดตามมาตรา ๙๘ และตลาการ
ในศาลปกครองชนตนตามมาตรา ๙๙ แลว ใหวฒสภา คณะรฐมนตร และประธานศาลปกครองสงสดด�าเนนการ
ใหมการเลอกกรรมการตลาการศาลปกครองภายในเกาสบวน
มาตรา ๑๐๑ ในระยะเรมแรกจนถงวนท ๓๐ กนยายน พ.ศ. ๒๕๔๔ มใหน�ามาตรา ๓๐
วรรคสอง มาใชบงคบ และใหตลาการศาลปกครองชนตน ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน และ
รองอธบดศาลปกครองชนตนไดรบเงนเดอนในขนต�าของต�าแหนง แตถาผทโอนมาเคยไดรบเงนเดอนสงกวา
ขนต�าของต�าแหนง การใหไดรบเงนเดอนอตราใดใหเปนไปตามท ก.ศป. ก�าหนด
มาตรา ๑๐๒ ในกรณทผโอนมาเปนตลาการศาลปกครองหรอขาราชการฝายศาลปกครอง
เปนขาราชการตามกฎหมายวาดวยบ�าเหนจบ�านาญขาราชการอย แลวกอนวนทบทบญญตหมวด ๓
แหงพระราชบญญตกองทนบ�าเหนจบ�านาญขาราชการ พ.ศ. ๒๕๓๙ ใชบงคบ แตมไดสมครเปนสมาชกกองทน
บ�าเหนจบ�านาญขาราชการ ใหมสทธไดรบบ�าเหนจบ�านาญตามกฎหมายวาดวยบ�าเหนจบ�านาญขาราชการ
334 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๑๐๓ เมอไดมการแตงตงตลาการศาลปกครองตามมาตรา ๙๘ และมาตรา ๙๙ แลว
ใหประธานศาลปกครองสงสดประกาศในราชกจจานเบกษาก�าหนดวนเปดท�าการศาลปกครองสงสด
ศาลปกครองกลาง และศาลปกครองในภมภาค ส�าหรบศาลปกครองสงสดและศาลปกครองกลางตองเปดท�าการ
ไมเกนหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ส�าหรบศาลปกครองในภมภาคตามมาตรา ๙๔
ใหด�าเนนการเปดท�าการตามความจ�าเปนโดยค�านงถงการคดเลอกตลาการศาลปกครองทมความรความสามารถ
เหมาะสม แตทงน ตองไมนอยกวาปละเจดศาล
ในระหวางทเปดท�าการศาลปกครองในภมภาคตามมาตรา ๙๔ ยงไมครบทกแหงใหทประชมใหญ
ตลาการในศาลปกครองสงสดมอ�านาจออกประกาศในราชกจจานเบกษา ก�าหนดใหศาลปกครองในภมภาค
ทเปดท�าการแลวมเขตอ�านาจในจงหวดทอยใกลเคยงกบศาลปกครองนนเพมเตมไดตามทสมควร
เมอไดมประกาศวนเปดท�าการศาลปกครองกลางแลว บรรดาเรองทรองทกขตอคณะกรรมการ
วนจฉยรองทกขซงอยในระหวางการพจารณาหรอทมค�าวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉยรองทกขแลว
แตนายกรฐมนตรยงมไดสงการ ใหโอนไปเปนคดของศาลปกครองกลาง และถาศาลปกครองกลางเหนวา
เปนคดตามมาตรา ๙ กใหพจารณาและมค�าพพากษาตอไป
เพอความสะดวกในการด�าเนนคดปกครองของผรองทกข ถาไดมการเปดท�าการศาลปกครอง
ในภมภาคแลว เมอเหนสมควร ศาลปกครองกลางจะโอนคดนนไปยงศาลปกครองในภมภาคทมเขตอ�านาจกได
การด�าเนนกระบวนพจารณาและพพากษาคดปกครองทโอนมาตามวรรคสาม ใหเปนไปตาม
ระเบยบททประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดก�าหนด ทงน โดยไมขดหรอแยงกบบทแหงพระราชบญญตน
มาตรา ๑๐๔ ในระหวางทยงไมมระเบยบหรอประกาศเกยวกบการบรหารงานบคคล
ตามมาตรา ๘๔ ใหน�ากฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอนมาใชบงคบกบขาราชการฝายศาลปกครอง
โดยอนโลม โดยใหคณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองมอ�านาจหนาทเปนคณะกรรมการขาราชการ
พลเรอนตามกฎหมายดงกลาว
ในระยะเรมแรก ใหขาราชการฝายศาลปกครองท�าการคดเลอกขาราชการฝายศาลปกครอง
ดวยกนเองจ�านวนสามคนเพอเปนกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองโดยไมชกชาในระหวางทยงไมม
การแตงตงต�าแหนงใดซงเปนกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองโดยต�าแหนงใหคณะกรรมการขาราชการ
ฝายศาลปกครองประกอบดวยกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองเทาทมอย
มาตรา ๑๐๕ บรรดาคดทไดยนฟองหรออยในระหวางการพจารณาคดของศาลอนอยแลว
ในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ และมลกษณะเปนคดปกครองตามพระราชบญญตน ใหศาลนนด�าเนน
กระบวนพจารณาและมค�าพพากษาตอไปจนคดนนถงทสด
มาตรา ๑๐๖ สทธรองทกขตอคณะกรรมการวนจฉยรองทกขตามมาตรา ๑๑ แหงพระราชบญญต
ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ ในคดทไมอยในอ�านาจของศาลปกครองตามพระราชบญญตน
ใหถอวาเปนสทธฟองคดตอศาลยตธรรม
335กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๑๐๗ ในวาระเรมแรกกอนทส�านกงานศาลปกครองจะไดรบงบประมาณรายจายประจ�าป
ให ก.ศป. จดท�าแผนงานในการด�าเนนการของศาลปกครองและแผนงานการจดตงและการบรหารงานของ
ส�านกงานศาลปกครองเสนอตอคณะรฐมนตรเพอขอรบเงนอดหนนเปนคาใชจายในการด�าเนนการและ
การบรหารงานตามแผนงานดงกลาว
ใหคณะรฐมนตรพจารณาจดสรรเงนงบประมาณรายจายเปนเงนอดหนนทวไปเพอเปนคาใชจาย
ในการด�าเนนการตามแผนงานท ก.ศป. เสนอตามความจ�าเปน
ผรบสนองพระบรมราชโองการ
ชวน หลกภย
นายกรฐมนตร
336 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
บญชอตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงตลาการศาลปกครอง (บญช ๑)๒๔
ชนศาลชน
เงนเดอนต�าแหนง
เงนเดอน
(บาท)
เงนประจ�า
ต�าแหนง
(บาท)
ศาลปกครองสงสด ๔ ประธานศาลปกครองสงสด ๖๕,๙๒๐ ๕๐,๐๐๐
๓ รองประธานศาลปกครองสงสด
ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสด
ตลาการศาลปกครองสงสด
อธบดศาลปกครองชนตน
รองอธบดศาลปกครองชนตน
ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน
ตลาการศาลปกครองชนตน
๖๓,๘๖๐ ๔๒,๕๐๐
ศาลปกครองชนตน
๒ รองอธบดศาลปกครองชนตน
ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน
ตลาการศาลปกครองชนตน
๖๐,๘๗๐ ๔๑,๕๐๐
๑ ตลาการศาลปกครองชนตน ๕๘,๙๑๐ ๓๐,๐๐๐
๒๔ บญชอตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงตลาการศาลปกครอง บญช ๑ ยกเลกและใชบญช ๒ แทน ตงแตวนท
๑ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ เปนตนไป
337กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
บญชอตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงตลาการศาลปกครอง (บญช ๒)๒๕
ชนศาลชน
เงนเดอนต�าแหนง
เงนเดอน
(บาท)
เงนประจ�า
ต�าแหนง
(บาท)
ศาลปกครองสงสด ๔ ประธานศาลปกครองสงสด ๖๙,๒๒๐ ๕๐,๐๐๐
๓ รองประธานศาลปกครองสงสด
ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสด
ตลาการศาลปกครองสงสด
อธบดศาลปกครองชนตน
รองอธบดศาลปกครองชนตน
ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน
ตลาการศาลปกครองชนตน
๖๗,๐๖๐ ๔๒,๕๐๐
ศาลปกครองชนตน
๒ รองอธบดศาลปกครองชนตน
ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองชนตน
ตลาการศาลปกครองชนตน
๖๓,๙๒๐ ๔๑,๕๐๐
๑ ตลาการศาลปกครองชนตน ๖๑,๘๖๐ ๓๐,๐๐๐
๒๕ บญชอตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงตลาการศาลปกครอง บญช ๒ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตง
ศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๕๐
338 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
ไดบญญตใหจดตงศาลปกครองขน เพอใหมอ�านาจพจารณาพพากษาคดทมขอพพาททางกฎหมายปกครอง
ระหวางเอกชนกบหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐ หรอระหวางหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐ
ดวยกน เกยวกบการกระท�าหรอการละเวนการกระท�าทหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐตองปฏบต
ตามกฎหมาย หรอเนองจากการกระท�าหรอการละเวนการกระท�าทหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐตองรบ
ผดชอบในการปฏบตหนาทตามกฎหมาย ซงตามอ�านาจหนาทของศาลปกครองดงกลาวเปนเรองทเกยวของกบ
การออกกฎค�าสงทางปกครอง การกระท�าละเมดในทางปกครอง หรอการท�าสญญาทางปกครอง อนเปนเรอง
ของกฎหมายมหาชน และโดยทระบบการพจารณาและพพากษาคดจ�าเปนตองมกระบวนการเปนพเศษตางจาก
คดปกตทวๆ ไป เพราะผลแหงค�าพพากษาอาจกระทบถงการบรหารราชการแผนดน หรอตองจายเงนภาษอากร
ของสวนรวมเปนคาชดเชยหรอคาเสยหายแกเอกชน ในขณะเดยวกนเอกชนจะอยในฐานะเสยเปรยบทไมอาจ
ทราบขอมลจากหนวยงานของรฐได ในการพจารณาจงจ�าเปนตองใชระบบไตสวนเพอหาขอเทจจรงทแทจรง
และตองมตลาการทมความเชยวชาญเปนการเฉพาะซงสามารถตรวจสอบไดจากฝายบรหาร ฝายนตบญญต
และประชาชนทวไปซงจะถกกระทบในทางใดทางหนงจากค�าพพากษาของศาลปกครอง รวมทงตองมหนวยงาน
ธรการของศาลปกครองทเปนอสระ ฉะนน เพอใหเปนไปตามเจตนารมณของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
จงจ�าเปนตองตราพระราชบญญตน
พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕๒๖
มาตรา ๔ ใหยกเลกบญชอตราเงนเดอนตลาการศาลปกครองและบญชอตราเงนประจ�า
ต�าแหนงตลาการศาลปกครองทายพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒
และใหใชบญชอตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงตลาการศาลปกครองทายพระราชบญญตนแทน
หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทพระราชบญญตจดตงศาลปกครอง
และวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดก�าหนดใหตลาการศาลปกครองไดรบเงนเดอนและเงนประจ�า
ต�าแหนงส�าหรบต�าแหนงตาง ๆ โดยเทยบเคยงกบอตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงของขาราชการตลาการ
ศาลยตธรรมในระดบเดยวกน และเนองดวยไดมการเปลยนแปลงอตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงของ
ขาราชการตลาการศาลยตธรรมใหรบในอตราใหมตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการฝายตลาการ
ศาลยตธรรม พ.ศ. ๒๕๔๓ สมควรปรบปรงอตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงของตลาการศาลปกครอง
ใหเทาเทยมกน จงจ�าเปนตองตราพระราชบญญตน
พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๔๘๒๗
๒๖ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๙/ตอนท ๒๙ ก/หนา ๑/๓๑ มนาคม ๒๕๔๕๒๗ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๒/ตอนท ๑๔ ก/หนา ๒๖/๘ กมภาพนธ ๒๕๔๘
339กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
มาตรา ๕ บทบญญตมาตรา ๔๕/๑ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตน ใหใชบงคบแก
บรรดาคดทไดยนฟองตอศาลปกครองกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ และยงไมไดเสยคาธรรมเนยมศาล
มาตรา ๖ ใหประธานศาลปกครองสงสดรกษาการตามพระราชบญญตน
หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทในปจจบนการฟองคดปกครอง
ทขอใหศาลสงใชเงนหรอสงมอบทรพยสนอนสบเนองจากคดตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓) หรอ (๔) แหง
พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ คกรณจะตองเสยคาธรรมเนยมศาล
โดยไมมขอยกเวนใดๆ ท�าใหเปนภาระแกคกรณทไมมทรพยสนเพยงพอทจะเสยคาธรรมเนยมศาล หรอท�าให
ไดรบความเดอดรอนเกนสมควรถาไมไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาล ดงนน สมควรก�าหนดใหศาลปกครอง
มอ�านาจพจารณาอนญาตการขอยกเวนคาธรรมเนยมศาลไดประกอบกบคดดงกลาว มลกษณะเดยวกบคด
ทมค�าขอใหปลดเปลองทกขอนอาจค�านวณเปนราคาเงนไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง สมควร
ก�าหนดอตราคาธรรมเนยมศาลในการฟองคดปกครองใหสอดคลองกน จงจ�าเปนตองตราพระราชบญญตน
พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๕๐๒๘
มาตรา ๕ ใหยกเลกบญชอตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงตลาการศาลปกครองทาย
พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญต
จดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ และใหใชบญชอตราเงนเดอนและ
เงนประจ�าต�าแหนงตลาการศาลปกครองทายพระราชบญญตนแทนดงตอไปน
(๑) บญชอตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงตลาการศาลปกครอง บญช ๑ ใหใชตงแต
วนท ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๗ ถงวนท ๓๐ กนยายน พ.ศ. ๒๕๔๘
(๒) บญชอตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงตลาการศาลปกครอง บญช ๒ ใหใชตงแต
วนท ๑ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ เปนตนไป
หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทเปนการสมควรแกไขเพมเตมบญช
อตราเงนเดอนและเงนประจ�าต�าแหนงตลาการศาลปกครองเพอใหเหมาะสมกบภาวะเศรษฐกจทเปลยนแปลงไป
โดยปรบอตราเงนเดอนเพมขนในอตรารอยละสาม ตงแตวนท ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๗ และปรบอตรา
เงนเดอนเพมขนอกในอตรารอยละหาตงแตวนท ๑ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ และก�าหนดใหตลาการศาลปกครอง
มสทธไดรบเงนเพมคาครองชพชวคราว เพอใหเหมาะสมกบภาวะเศรษฐกจทเปลยนแปลงไปและสอดคลอง
กบขาราชการประเภทตางๆ นอกจากนในกรณทมการปรบอตราเงนเดอนตลาการศาลปกครองเพมเปน
รอยละเทากนทกอตราและไมเกนรอยละสบของ อตราทใชบงคบอย สมควรก�าหนดใหกระท�าไดโดยตราเปน
พระราชกฤษฎกา จงจ�าเปนตองตราพระราชบญญตน
๒๘ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๔/ตอนท ๔๖ ก/หนา ๑๑/๒๔ สงหาคม ๒๕๕๐
340 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๕) พ.ศ. ๒๕๕๑๒๙
หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอโดยทเมอศาลปกครองไดเปดท�าการแลว
ท�าใหมการแยกสญญาทางปกครองออกจากสญญาทางแพงนบวามผลส�าคญอยางยง ทงในเรองของศาลทมเขต
อ�านาจเหนอคด กฎหมายสารบญญตและกฎหมายวธสบญญตทจะน�ามาใชในคดนน สญญาทางปกครองจงเปน
หลกเกณฑใหมทแมแตนกกฎหมายยงถกเถยงเพอคนหาความหมายแนวทางทเหมาะสมหรอควรจะเปน
ในแตละปหนอยงานของรฐไดท�าสญญากบเอกชนหรอกบหนวยงานของรฐดวยกนในกจกรรมทหลากหลาย
ตงแตกจกรรมขนาดเลกจนถงโครงการขนาดใหญ เชน สญญาจดซอวสดอปกรณตางๆ สญญาจางกอสราง
อาคาร ถนนหรอสงปลกสรางอน ๆ สญญาสมปทาน ฯลฯ หากนบรวมขอมลคาตามสญญาเหลานจะเกยวของ
กบเงนงบประมาณแผนดนจ�านวนมากแตเนองจากการฟองคดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครองตามมาตรา ๙
วรรคหนง (๔) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ใหยนฟองคด
ภายในหนงป นบแตวนทรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคด แตไมเกนสบปนบแตวนทมเหตแหงการฟองคด
ซงเดมสญญาดงกลาวมอายความถงสบปตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย เมอไดมการตความสญญา
โดยศาลปกครองหรอคณะกรรมการวนจฉยชขาดอ�านาจหนาทระหวางศาลวาเปนสญญาประเภทใด หากตความวา
เปนสญญาทางปกครองจะท�าใหก�าหนดระยะเวลาในการฟองคดลดเหลอเพยงหนงป เปนเหตใหระยะเวลา
ฟองคดสนลงโดยผลของกฎหมายตามมาตรา ๕๑ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณา
คดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ สมควรแกไขระยะเวลาฟองคดดงกลาวใหยาวขน นอกจากนนปจจบนยงมปญหา
การตความความหมายของเรองประโยชนแกสวนรวม จงเหนควรบญญตเรองนไวในบทนยาม เพอใหเกด
ความชดเจนในการใชกฎหมายยงขนจงจ�าเปนตองตราพระราชบญญตน
พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๖) พ.ศ. ๒๕๕๔๓๐
หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทปจจบนปรมาณคดปกครองประเภท
ทตองด�าเนนกระบวนพจารณาโดยเรงดวนใหทนตอการแกไขเยยวยาความเดอดรอนหรอเสยหายแกคกรณ
หรอเพอประโยชนในการบรหารราชการแผนดนของรฐมจ�านวนเพมมากขน เชนคดเกยวกบการสอบคดเลอก
เขาศกษาตอ และการแตงตงขาราชการในหนวยงานทางปกครอง เปนตนซงหากใหคดปกครองประเภท
ดงกลาวด�าเนนการตามขนตอนและมผรบผดชอบเชนเดยวกบคดปกครองทวไป อาจเปนผลท�าใหการพจารณา
พพากษาคดทตองอาศยความเชยวชาญเฉพาะดาน และตองด�าเนนกระบวนพจารณาโดยเรงดวนมความลาชา
สมควรเพมอ�านาจในการจดตงแผนกหรอหนวยงานทเรยกชออยางอนในศาลปกครองสงสด หรอศาลปกครอง
ชนตน และก�าหนดต�าแหนงตลาการศาลปกครองทเรยกชออยางอน เพอท�าหนาทพจารณาพพากษาคด
ดงกลาวโดยเฉพาะ อกทงเพอใหการบรหารงานบคคลของศาลเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน และเหมาะสมกบ
การอ�านวยความยตธรรมใหแกประชาชน รวมทงแกไขบทบญญตเกยวกบการก�าหนดจ�านวนตลาการ
ศาลปกครองใหสอดคลองกบหลกการและบทบญญตของรฐธรรมนญ จงจ�าเปนตองตราพระราชบญญตน
๒๙ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๕/ตอนท ๓๙ ก/หนา ๑/๒๗ กมภาพนธ ๒๕๕๑๓๐ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๘/ตอนท ๒๙ ก/หนา ๑/๒๗ เมษายน ๒๕๕๔
341กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท ๗) พ.ศ. ๒๕๕๗๓๑
มาตรา ๑๒ ใหกรรมการในคณะกรรมการตลาการศาลปกครองซงด�ารงต�าแหนง
อยในวนกอนวนทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ สนสดลง ยงคงอยในต�าแหนงตอไป
จนกวาจะครบวาระในวนท ๑๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๘ และใหประธานกรรมการและกรรมการในคณะกรรมการ
ศาลปกครองดงกลาวเปนคณะกรรมการตลาการศาลปกครองตามพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและ
วธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตน
ในกรณทมกรรมการตลาการศาลปกครองตามวรรคหนงพนจากต�าแหนงกอนครบวาระ
ในระหวางวนทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ สนสดลง จนถงวนทพระราชบญญตน
ใชบงคบใหประธานศาลปกครองสงสดด�าเนนการใหมการเลอกซอมกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒ
ซงเปนตลาการศาลปกครองแทนต�าแหนงทวาง ใหแลวเสรจภายในสสบหาวนนบแตวนทพระราชบญญตน
ใชบงคบ และเมอไดมการเลอกซอมแลว ใหคณะกรรมการตลาการศาลปกครองประกอบดวยกรรมการตลาการ
ศาลปกครองผทรงคณวฒทไดรบการเลอกซอมนดวย
ใหประธานศาลปกครองสงสดด�าเนนการใหมการเลอกกรรมการตลาการศาลปกครอง
ผทรงคณวฒ ซงไดรบเลอกจากวฒสภาและคณะรฐมนตรใหมแทนต�าแหนงทวางลงเพราะครบวาระกอนวนท
พระราชบญญตนใชบงคบ โดยใหประธานศาลปกครองสงสดแจงตอประธานสภานตบญญตแหงชาตซงท�าหนาท
ประธานวฒสภาและนายกรฐมนตรเพอทราบภายในเจดวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ เพอด�าเนนการ
เลอกใหแลวเสรจภายในสสบหาวนนบแตวนทไดรบแจง และเมอไดมการเลอกแลวใหคณะกรรมการตลาการ
ศาลปกครองประกอบดวยกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒทไดเลอกนดวย
ใหน�าความในมาตรา ๓๕/๑ มาตรา ๓๖ มาตรา ๓๗ มาตรา ๓๘ มาตรา ๓๙/๑ และมาตรา ๔๐
แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ซงแกไขเพมเตมโดย
พระราชบญญตนมาใชบงคบ โดยอนโลม
มาตรา ๑๓ มตหรอการใหความเหนชอบของคณะกรรมการตลาการศาลปกครองตามมาตรา ๑๒
ทไดมมตหรอใหความเหนชอบในระหวางวนกอนวนทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐
สนสดลง จนถงวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหถอวาเปนมตหรอการใหความเหนชอบของคณะกรรมการ
ตลาการศาลปกครอง
มาตรา ๑๔ ใหประธานศาลปกครองสงสดรกษาการตามพระราชบญญตน
๓๑ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓๑/ตอนท ๗๙ ก/หนา ๔/๔ ธนวาคม ๒๕๕๗
342 กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทองคประกอบของคณะกรรมการ
ตลาการศาลปกครองทผานมาไดบญญตไวเฉพาะในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๔๐
และรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ โดยมไดบญญตไวในพระราชบญญตจดตง
ศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ สมควรก�าหนดบทบญญตเกยวกบองคประกอบ
ของคณะกรรมการตลาการศาลปกครองไวในพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง
พ.ศ.๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม คณสมบต ลกษณะตองหาม วธการเลอก และการพนจากต�าแหนง
ของกรรมการตลาการศาลปกครองผทรงคณวฒใหสอดคลองกบการก�าหนดบทบญญตดงกลาว จงจ�าเปน
ตองตราพระราชบญญตน
343กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน
